l`unione in sardo giugno

Transcripción

l`unione in sardo giugno
4
L’UNIONE SARDA
www.unionesarda.it - venerdì 17 giugno 2011
Mese cun mese
sas novas de s’Unione Sarda
Itàlia
Sardigna
Sa Sardigna ponet sas naves suas
Prontas a mòere sas naves de sa
Saremar leadas dae sa Regione pro
imbaratire su prètziu de sos billetes.
Una trassa chi at postu de mala ispètzia a sos armadores privados chi aiant
artziadu su costu de su biàgiu cara a
sa Sardigna dae Terramanna e a s’imbesse. Prètzios intre de sos 21 e sos
65 èuros a pessone pro dare su deretu
a s’insularidade chi ant acurtziadu sa
gente a su giassu internet de sa Saremar cun prus de 67000 bìsitas in pagu
tempus. Unu mare de rechestas chi
at obligadu sas sotziedades mAarìtimas privadas a abbassare fintzas issas
su costu de su billete a bias fintzas
de su 50%.
Sos ballotàgios in s’ìsula
Est acabada cun su triunfu de Massimo Zedda sa votatzione in Casteddu
pro su sèberu de su sìndigu nou. Acabende su mese de maju, su candidadu
de Sel marcat sa derruta de Massimo
Isport
Casteddu e Dinamo
in serrada de istajone
Su Casteddu serrat s’annada cun
unu parègiu in su Sant’Elia, una
dispedida cun su Parma chi no acuntentat a sos tifosos e mescamente a
Cellino chi est prontu a fàghere una
revolutzione. Nointamas sos murrùngios, arribat sa cunfirma de Cossu e Conti in prus de cussa de Biondini, Astori puru paret chi no at a
andare a su Milan e chi at a aturare
in s’ìsula. Dae su cartellinu de Matri
su Casteddu s’isetat 15 milliones
de rescatu. Festa manna pro sa coja
ruju-brau in sa sea de Bonaria intre
de Acquafresca e s’sposa sarda Michela de Santu Perdu. Donat cun-
Fantola leende belle su 60% de sas
preferèntzias. A pustis de 18 annos
de guvernu de tzentru-dereta ghiadu
dae Delogu e Floris su cumandu colat
duncas a su tzentru-manca, chi cun
su candidadu vendolianu binchet in
totu sa tzitade: dae su tzentru istòricu
a su Cep, dae Sant’Elia a San Michele.
De tzentru-manca at a èssere fintzas
sa Giunta in Sinnia cun sa Pusceddu
a sìndigu mentras in Igrèsias colat su
tzentru-dereta cun su candidadu Perseu.
Duas bortas no a su nucleare
Sos sardos sunt tostorrudos, e chie
pessaiat chi sa gente no esseret torrada
a votare a pustis de unu mese torra
contra de su nucleare s’est faddidu.
Sas pertzentuales pro su referendum
abrogativu sunt abarradas artas che a
cussas pro su referendum consultivu
de su mese in antis. Unu 58,62% chi
est intre sos prus artos de totu Italia.
Sa pertzentuale prus arta s’agatat
in su Campidanu de mesu cun su 64%
cussa prus bassa intamas in sa provìn-
tentesa su matessi mancari perdende
sa Dinamo de Tàtari, chi perdet in
sos playout cun s’Armani Milano de
tzia de Terranoa-Tèmpiu cun su
53,3%. Sa gente at votadu ca emmo
fintzas pro s’abrogatzione de sas leges
de sos àteros tres referendum: duos
chi pertocaiant a s’abba e unu chi
ateniat a s’impèigu legìtimu.
Sos pastores atòbiant a Briatore
Dae sos manganellos de su portu
de Civitavecchia a sa moquette targada Eccelsa in s’intrada de sos Vip de
s’aeroportu Costa Smeralda. Sos pastores ghiados dae Felice Floris si
sunt sètzidos a fùrriu de una mesa
cun Briatore e sos fideles suos in
s’aposentu bonu “Destriero longue”
de s’iscalu de Terranoa. Duos mundos
diferentes s’atòbiant de rugradis, su
re de su lussu e de si disvagu paris a
sos chi cada die suorant e peleant cun
sa terra e sas bèstias, unu acordu pro
defensare sos produtos e chie los traballat in Sardigna. A pustis de custu
incontru, sos pastores ant atobiadu a
su Ministru Romano, pro li pedire
s’istadu de crisi e una moratòria pro
sas iscadèntzias agràrias, s’imposta
est istada chi dae luego b’ant a èssere
sos fundos de isvilupu rurale (Prs)
cun 4,5 milliones de èuros intregados
a sa Sardigna.
S’economia birde
L’ant a fàghere in Portu Turre su
polu de chìmica birde prus mannu de
Europa e l’ant a mutire “Matrica”,
una màdrighe noa pro pesare una economia chi torret a s’ambiente. Unu
resurtu essidu a campu cun s’acordu
intre de Eni e Novamont, pro annoare
su petrolchìmicu betzu. Sete impiantos
noos pro sa biorafineria costada in
totu unos 700 milliones e chi andat a
abrandare sas fartas pro sa bèndida
de sa Vynils.
Sos istabilimentos ant a funtzinare
cun cardu e girasole, sa sotziedade
Enichimicals at a intrare in logu de
sa Polimeri Europa isperende de torrare su traballu a prus de 600 operàios.us de 600 operàios.
su maistru Dan Peterson pro tres
garas a una, ma cun s’atinu de àere
fatu bisare a totu sos tifosos sardos
pro un’annu intreu.
Champions catalana
Faeddat torra in catalanu sa Champions League. Una partida bella a
beru intre de su Barça e su Manchester in s’istàdiu istòricu de Wembley.
Est sa de tres Champions in sete
annos, sa segunda pro Pep Guardiola.
Eric Abidal pesat sa copa europea,
a pustis chi l’aiant operadu pro unu
tumore a su figadu. Pedro, su pùlighe
Messi e Villa istratallant a s’iscuadra
de Rooney chi puru at sinnadu. Acabat 3 a 1 ma s’ispetàculu dadu dae
s’iscuadra blaugrana baliat su tantu
de su billete.
Pipios disamparados
Disacatu mannu in duas tzitades
italianas, cun unu beranu chi pariat
istadiale e temperaduras artas, morint
duos pipieddos de pagos meses chi ant
tentu sa matessi malasorte. Sa prima
est Elena de 22 meses, lassada dae su
babu in sa vetura pro ora meda in
Teramo e morta a pustis de tres dies
de coma in s’ospidale de Ancona. Deghe dies a pustis de cussa tragèdia
nd’arribat un’àtera chi tenet semper
su matessi fadu: custa borta a mòrrere
allupadu dae sa basca in intro de sa
màchina, lassadu a solu dae su babbu,
est Jacopo de 11 meses. Duas mortes
chi ant isprammadu a totu sa gente.
S’iscàndulu in su fùbbalu
No assèliant sos iscàndulos in su
mundu de su fùbbalu italianu; iscummissas e sustàntzias tosconosas pro
fadiare sos cumpàngios de iscuadra e
mudare sos resurtos de sas partidas,
custas sunt sas acusas de sos pm. In
presone intrat una truma de giogadores
e a medas àteros los iscumproant. Nùmenes foras de suspetu che a cussos
de Signori e de Bettarini, sèighi partidas suta inchesta, prus de 23 milliones
de èuros iscommìtidos in Asia, in mesu
unas cantas iscuadras, sas prus chi
arriscant sunt Siena e Atalanta, ma
essit a pìgiu fintzas su nùmene de su
Casteddu. Un’àtera inchesta inghitzat
a costàgios de custa, pallone e camorra
paret chi andaiant paris.
Amministrativas malas
pro su Premier
“Una bussinada”, “Pitica sa surra”,
“Arratza de isbruncada”. Mudant sas
allegas ma su resurtu est su matessi e
a lu nàrrere sunt sos de su tzentrudereta etotu. Nemos s’isetaiat unu
nùmeru de votos gasi artu, mescamente in Milano e Napoli.
Pisapia in susu e De Magistris in
bassu donant unu dispiaghere mannu
a Berlusconi. Su primu volat contra
de sa Moratti, s’ex pm ingollit su 65%
de preferèntzias. Su tzentru-manca si
nche leat fintzas sa ghia de Trieste e
Novara.
sos sèmenes de unos cantos legùmenes. Su chi est seguru est chi sa variante 0104h4 poderat a sos atacos de
oto genias de antibiòticos. Su mundu
de s’ortalìtzia pedit como dinari pro
sa roba chi no at bèndidu.
a in antis de sos giùighes s’est defensadu narende “Tando aia petzi amparadu su pòpulu meu e como apo a
defensare a mie etotu”.
Forania
S’arrestu de Strauss-Kahn
Violèntzia sessuale a una camarera,
est custa s’acusa fata a su diretore de
su Fundu Monetàriu Internatzionale.
Sos giùighes de sa Corte Criminale de
Manhattan l’ant a protzessare e arriscat
fintzas a 70 annos de presone. Arribant
sas dimissiones dae s’incarrigu de su
FMI e issu si discurpat de su totu, ma
su dna agatadu in s’albergo ue fiat
istende e ue paret chi apat acumpridu
sa violèntzia contat un’àtera beridade.
Sos “indignados” de Ispànnia
Est sa rebellia de sos pitzinnos, una
truma de giòvanos chi est calada in
Puerta del Sol in Madrid pro denuntziare sos partidos polìticos traditzionales e pro pedire una reforma de sa
sotziedade. Totu custu in unu mamentu
ue s’Ipànnia andaiat a votare pro sas
amministrativas e ue su Psoe de Zapatero perdiat in cada logu lassende su
cumandu de sas tzitades a su PP de
Rajoy. Una chèscia, cussa de sos indignados, chi a pustis s’est ismanniada
lompende fintzas a Bartzellona in Plaza
de Catalunya.
Sa cadaleta de E.Coli
Timoria manna in Europa e mescamente in Germania pro s’epidemia de
su batèriu Escherichia Coli, una cadaleta chi at bochidu 35 pessones in pagu
prus de unu mese. Una timoria chi at
ruinadu su mercadu de ortalìtzia europeu ca sa neghe de custa maladia, chi
atacat a is arrigos faghende pèrdere
sàmbene meda, a sas primas pariat chi
beniat dae su cugùmene e posca dae
S’arrestu de Mladic
A pustis de 16 annos s’ex generale
serbu-bosnìacu Ratko Mladic at acabadu de bandidare. Acusadu de genocìdiu e crìmines contra de s’umanidade, dae luego s’Aja at pedidu
s’estraditzione pro lu pòdere protzessare. Su boginu de sa Bosnia aiat fatu
bochire a 100.000 pessones e disterradu 2milliones de òmines in prus de
àere mortu a 8000 musulmanos in su
degollu de Srebrenica. S’ex generale
Cultura e Ispetàculu
Luna cantadora:
duas ànimas, una poetissa
Est unu libru asulu de sa Edes,
publicadu dae pagu tempus in sa
cannaca de literadura sarda plurilìngue La Biblioteca di Babele. L’at
iscritu Anna Cristina Serra, una
regorta de poesias in 87 pàginas
pessadas in sardu e presentadas in
italianu.
Unu pensu a sa Luna cantadora,
cussa cantada dae Saffo e dae Leopardi, cussa chi ammajaiat a Anna
Cristina e chi lughiat in sas festa a
su note in Santu ‘Asili ‘e Monti
acumpangiada dae sas boghes de
sos poetas a bolu.
Sa poitessa contat sas òperas suas,
cussas chi dae su ’90 a dies de oe
l’ant fatu bìnchere deghinas de prèmios in sos cuncursos literàrios de
sardu “Amo sa limba italiana, non
la bido che a unu inimigu: ma penso
chi mi nd’apat furadu calicuna
cosa.”
A su nebodeddu de pagos meses
li chistionat petzi in sardu “Chèrgio
chi l’abarret in intragnas sos arrastos
linguìsticos de chie est bènnidu in
antis de issu, lu bògio pesare cun
una richesa in prus”.
Poetissa de sa terra, at semper
istimadu e defensadu sa Sardigna
ca, comente nos ammentat issa etotu
“So parte de unu pòpulu chi no est
nen mègius nen peus de sos àteros,
est feti su miu”.
Progetu realizadu cun sa partetzipatzione de sa Regione Sardigna - L.R. 26/97 subra de sa limba e cultura sarda

Documentos relacionados

Iscanu: cuncursu de Poesia Sarda “Antoni Piludu”

Iscanu: cuncursu de Poesia Sarda “Antoni Piludu” Sos elaborados non cherent firmados, tocat de bi pònnere unu paranùmene in fundu. Sas generalidades (nùmene de s’autore, indiritzu e nùmeru de telèfono, e in prus su paranùmene) cherent postas a ba...

Más detalles