El Txakoli

Transcripción

El Txakoli
txakolin
ruta
Fotografía: Vicente Contreras
ibilbidea
La ruta del txakoli de Aiaraldea
Aiaraldeko txakolinaren ibilbidea
The txakoli route In Aiaraldea
La route du txakoli d’Aiaraldea
Fotografía: Vicente Contreras
¿QUE ES EL TXAKOLI?
E
l txakoli es un vino ligero, afrutado, ligeramente espumoso, con
un toque ácido y refrescante, que encuentra en Aiaraldea un clima propicio para su cultivo. Se compone principalmente de una variedad “Hondarri zuri”, uva blanca originaria del País Vasco .
2
ZER DA TXAKOLINA?
T
xakolina ardo arina da, fruta-gustukoa, zertxobait apartsua, ukitu
azido eta freskagarriarekin, erabilitako mahatsa hazteko Aiaraldean topatzen du klima egokia bere haztapenerako. Nagusiki, Euskal
Herrian jatorria duen “hondarribi zuri” mahats mota erabiltzen da.
Fotografía: Luisan García
WHAT IS TXAKOLI?
T
QU’EST-CE QUE C’EST LE TXAKOLI?
he txakoli is a light, fruity and slightly sparkling
wine cultivated in Aiaraldea. It has a touch of
acidity which makes it refreshing. It consists primarily of a variety “ Hondarribi zuri” white grape,
native in the Basque Country.
L
e txakoli est un vin léger, fruité, légèrement spumeux, un peu acide et rafraîchissant, quitrouve
en Aiaraldea un climat propice pour sa culture. Le
txakoli est composé d’une variété du raisin blanc,
“Hondarribi zuri”, originaire du Pays-Basque.
Índice
2
¿Que es el txakoli?
Zer da txakolina?
What is txakoli?
Qu’est-ce que c’est le txakoli?
4
La ruta del txakoli de Aiaraldea
Aiaraldeko txakolinaren
ibilbidea
The txakoli route in Aiaraldea
La route de txakoli d´Aiaraldea
6
Ubicación geográfica
Kokapen geografikoa
Location
Situation géographique
6
Fiestas más representativas
Jai esanguratsuenak
The most representative txakoli
festivals
Les fÊtes plus réprésentatives
7
Denominación De Origen
Jatorrizko deitura
With Guarantee Of Origin
Avec De L’appellation D’origine
8
Historia del txakoli
Txakolinaren historia
The history of txakoli
Historie du txakoli
10
Bodegas
Upategiak
Wineries
Caves
23
Miembros Adheridos
Kideak
Ourmembers
Des Entreprises Participantes
33
Fotografía: Vicente Contreras
LA RUTA DEL TXAKOLI DE AIARALDEA AIARALDEKO TXAKOLINAREN IBILBIDEA
L
iaraldeko txakolinaren ibilbidea txakolin upategiez, ostatu turistikoz, jatetxez, turismo bulegoz eta abarrez osaturiko ibilbidea da. Hauek
guztiak batu egin dira gure bisitariei gure lurraren
onena eskaintzeko. Ibilbidearen establezimendu
bakoitzean gure ikurra topatuko duzu.
uestro objetivo es sumergirte en la cultura
del txakoli y que cada rincón de nuestra ruta
te muestre los secretos de este tradicional caldo.
xakolinaren kulturan murgil zaitezen nahi
dugu,baita gure ibilbidearen txoko bakoitzak
ardo honen sekretuak erakustea ere.
N
L
a singularidad y la calidad de nuestros esta-
blecimientos no dejarán indiferente al visitante, que se verá integrado en la tradición de este
único y singular vino de la tierra.
4
A
a ruta del txakoli de Aiaraldea es una ruta integrada por bodegas de txakoli, alojamientos
turísticos, restaurantes, oficinas de turismo, etc....
que se han unido para ofrecer a nuestros visitantes lo mejor de nuestra tierra. En cada establecimiento de la ruta encontrarás nuestro distintivo.
T
G
ure establezimenduen berezitasunak eta kalitateak zur eta lur utziko dute gure bisitaria eta
gure lurreko ardo paregabe eta berezi honen tradizioan integraturik ikusiko du bere burua.
Fotografía: Vicente Contreras
Fotografía: Vicente Contreras
THE TXAKOLI ROUTE IN AIARALDEA
T
he Txakoli route in Aiaraldea, is a route where different txakoli
wineries, tourist accommodation, restaurants tourist offices, etc.
have joined to offer our visitors the best of our land. In each facility
you will find our distinctive path.
O
T
ur aim is to immerse yourself in the culture of txakoli and
showyou every detail of this traditional wine.
he uniqueness and quality of our facilities will not leave indifferent to the visitor, who will be integrated in the tradition of this
extraordinary and singular wine of the region.
LA ROUTE DU TXAKOLI D’AIARALDEA
L
a route du txakoli d’Aiaraldea est une route composée par des caves de txakoli, des logements touristiques, des restaurants, des
offices de tourisme, etc...qui se sont unis pour offrir aux visiteurs le
meilleur de notre terre. Dans chaque établissement de la route on
trouvera notre logotype.
N
L
otre objectif est de vous faire partie de notre culture du txakoli
et que chaque coin de notre route vous montre les secrets de
cette traditionnelle boisson.
a singularité et la qualité de nos établissements ne laisseront pas
indiffèrent au visiteur intégré en tradition en cet unique et singulier vin de la terre.
5
UBICACIÓN GEOGRÁFICA · KOKAPEN GEOGRAFIKOA · LOCATION · SITUATION GÉOGRAPHIQUE
A
A
A
A
iaraldea está situada en el nordeste de Álava. Esta comarca se
extiende tanto en la provincia de
Álava como en la de Vizcaya, englobando los municipios alaveses de
Artziniega, Ayala, Llodio, Okondo y
Amurrio y los municipios vizcaínos
de Orduña y Orozko.
iaraldea Arabako ipar-mendebaldean dago. Eskualde hau
Araba eta Bizkaian dago kokatuta.
Arabako Artziniega, Aiara, Laudio,
Okondo eta Amurrio udalerriak
eta Bizkaiko Urduña eta Orozko
hartzen ditu bere baitan.
iaraldea is located in the northeast of Alava. Some of the
towns in the region are province of
Alava ( Artziniega, Ayala, Llodio, Okondo and Amurrio) and other towns
are province of Vizcaya (Orozko and
Orduña ).
iaraldea est située au Nord-est
d’Alava. Cette région s’étend sur
les départements d’Álava et de Vizcaya. Artziniega, Ayala, Llodio, Okondo
et Amurrio appartiennent à Alava et
Orduña et Orozco à Vizcaya.
FIESTAS MÁS REPRESENTATIVAS · JAI ESANGURATSUENAK
THE MOST REPRESENTATIVE TXAKOLI FESTIVALS · LES FÊTES PLUS RÉPRÉSENTATIVES
6
Txakolin Eguna (Día del Txakoli). Mayo
Esta fiesta consiste en la presentación del txakoli dentro de una fiesta
gastronómica. Degustaciones y feria popular y artesana en Amurrio.
Txakolin Eguna. Junio
El municipio Vizcaíno de Orozko, también posee una arraigada costumbre txakolinera que celebra hacia finales del mes de junio.
Txakolin egun . Maiatza.
Jai honen ardatza jai gastronomiko baten barruan txakolina
aurkeztean datza. Dastatzeak eta herri eta artisau azoka Amurrion.
Txakolin eguna. Ekaina
Orozko udalerri bizkaitarrak badu txakolin-tradizio oso errotua ere,
ekainaren bukaera aldera ospatzen duena.
Txakolin eguna ( Day of Txakoli). May
This festival consists to present the txakoli within a gastronomic festival. Tasting and popular craft market are found in Amurrio.
Txakolin eguna ( Day of Txakoli). June
The town of Vizcaya, Orozko also has a deeply-rooted custom of
txakoli, which is celebrated at the end of June.
Txakolin Eguna (Le Jour du Txakoli). Mai
Cette fête est la présentation du txakoli dans une fête gastronomique. Dégustation et foire populaire et artisanale à Amurrio.
Txakolin Eguna. Juin.
Le village de Vizcaya, Orozko, a aussi une ancienne tradition de txakoli
qui est célébrée à la fin du mois de juin.
DENOMINACIÓN DE ORIGEN
JATORRIZKO DEITURA
WITH GUARANTEE OF ORIGIN
AVEC DE L’APPELLATION D’ORIGINE
E
I
L
n Aiaraldea Laudio, Amurrio,
Okondo, Ayala and Artziniega are exclusively integrated in
guarantee of origin of Alava. Orduña and Orozko participate in
guarantee of origin of Vizcaya.
n Euskadi existen tres Denominaciones de Origen (D.O.)
de txakoli, vino característico del
País Vasco, la denominación de
origen de Getaria, la de Vizcaya y
la de Álava.
os municipios alaveses de
Laudio, Amurrio, Okondo,
Ayala y Artziniega se integran
de manera exclusiva y excluyente en la D. O. Txakoli de Álava, mientras que los vizcaínos
de Orozko y Orduña participan
de la D. O. Txakoli de Vizcaya.
E
uskal Herriko ardo berezi
honen hiru jatorri-deitura
ditugu Euskadin: Getaria, Bizkaia eta Araba.
L
audio,
Amurrio, Okondo,
Aiara eta Artziniega udalerri aiararrak, bakar-bakarrik,
Arabako Txakolina J.D. barruan
sartzen diren eta Orozko eta
Urduña udalerri bizkaitarrak
Bizkaiko Txakolina J.D. barruan.
n the Basque Country there are
three different txakoli guarantee of origin, the one from Getaria, the one from Vizcaya and
the one from Alava.
I
A
u Pays-Basque il y a trois
Appellations
d’Origine
Contrôlée (A.O.C.) de txakoli, de
ce vin caractéristique de cette
région. Ce sont: Getaria, Vizcaya
et Álava.
L
es villages d’Alava: Laudio,
Amurrio, Okondo, Ayala et
Artziniega font partie de l’A.O.
de Txakoli d’Álava, tandis que les
villages d’Orozko et d’Orduña
font partie de l’A.O.de Txakoli de
Vizcaya.
Fotografía: Vicente Contreras
7
HISTORIA DELTXAKOLI. “El vino de la tierra” - TXAKOLINAREN HISTORIA: “Tokiko ardoa”
L
os primeros testimonios escritos hallados muestran que ya en el
siglo IX la producción de txakoli en Álava era práctica común y generalizada entre los agricultores en la comarca de Aiaraldea particularmente en Amurrio, Llodio y Ayala.
En los siglos XIII, XIV y XV la plantación de viñedo de txakoli se extendía por toda la geografía de Aiaraldea. Fue en Respaldiza donde
se encontró la primera aparición de la palabra “chakolín” en archivos
municipales del País Vasco el 1 de noviembre de 1623.
En esa época se trataba de un producto altamente rentable para la economía de la ciudad y en el último tercio del siglo XIX, se constata la presencia
de 965 áreas de viñedo en producción en todo el valle de Llodio.
En el año 1877, tres grandes plagas asolaron el campo y redujeron
considerablemente el viñedo en todo el territorio vasco, lo que unido
a otros factores, hicieron que en Aiaraldea el cultivo de las viñas y
producción de txakoli prácticamente desapareciera.
A partir de 1989 se comienza una fase de replantaciones y plantaciones de viñas.
Actualmente, y gracias al esfuerzo incesante de los txakolineros de Aiaraldea,
la calidad y producción del txakoli van aumentando considerablemente.
8
(*) Los datos históricos han sido contrastados y recopilados del libro El Txakoli en Álava/
Arabako Txakolina autores: Juanjo Hidalgo Y José Miguel Llano 2007 y con la inestimable colaboración de D. Salvador Velilla Córdoba. Amurrio 2003)
I
datzizko aurreneko testigantzek erakusten digute IX. menderako
jadanik txakolinaren ekoizpena oso arrunta eta zabaldua zela Aiaraldeko nekazarien artean, batez ere Amurrion, Laudion eta Aiaran.
XIII., XIV., eta XV. mendeetan txakolin-mahastiak Aiaralde osoan zehar zabaltzen ziren. Arespalditzan topatu zen Euskal Herriko udal
artxibategietan “chacolin” hitza lehenengo aldiz idatzita 1623ko azaroaren 1eko agiri batean.
Garai hartan hiriaren ekonomiarentzat errentagarritasun handiko
produktua zen eta XIX. mendearen azken herenean Laudio haranean
965 area mahasti zeudela egiaztatu dugu.
1877 urtean hiru izurrite handik soroak suntsitu egin zituzten eta nabarmen txikitu zuten mahastien zabalera Euskal Herri osoan. Honek,
beste faktore batzuei lotuta, mahastien landatzea eta txakolinaren
ekoizpena Aiaraldean ea desagertzeraino eraman zituen.
1899tik aurrera mahastien birlandatzeari ekin zitzaion.
Egun, Aiaraldeko txakolingileen etengabeko ahaleginari esker, txakolinaren ekoizpena handituz doa nabarmen.
(*) Datu historikoak Juanjo Hidalgoren eta Jose Miguel LLanoren El Txakoli en Álava/
Arabako Txakolina liburutik jaso ditugu. Salvador Velilla Cordoba jaunaren ezin ordainduzko laguntza ere izan dugu.Amurrio 2003
THE HISTORY OF TXAKOLI “Land’s win” · L’HISTOIRE DU TXAKOLI “Vin de la région”
T
he first written records show that in the IX century it was
already common to produce this type of wine called txakoli in
Alava. The farmers where particularly in Amurrio, Llodio and Ayala.
In the XIII, XIV and XV century we could find everywhere in Aiaraldea
geography grapes vineyards. The first time that “chacolin” word was
used was found in Respaldiza, the 1st of November of 1623 in the local
archives of the Basque Country.
At that time it was a highly profitable product for the economy of
the city, and at the end of the XIX century there were 965 vineyard
areas in production in the valley of Llodio.
In 1877, three big plagues ravaged the countryside and reduced the
vineyard throughout the Basque Country, which in Aiaraldea made
almost the production of txakoli disappeared.
In 1989 began a phase in which farmers had to replant all their vineyards.
Nowadays, thanks to the efforts of Aiaraldea txakoli farmers, the
quality and production are increasing significantly.
The historical data have been verified in” The Txakoli in Alava” Book.
The authors of this book are Juanjo Hidalgo and Jose Miguel Llano 2007 in collaboration with D. Salvador Velilla Cordoba. Amurrio
2003.
L
es premiers témoignages écrits trouvés nous montrent qu’au IXème siècle la production de txakoli en Álava était une pratique commune et généralisée parmi les agriculteurs de la région, en particulier
à Amurrio, Llodio et Ayala.
Au XIIIème, XIVème et XVème siècle, la plantation de vignoble de txakoli s’étendait par toute la région d’Aiaraldea. Il a été à Respaldiza où on a
trouvé le mot “chakolín” par la première fois. C’était le 1er novembre
de 1623 dans les archives municipales du Pays-Basque.
À cette époque-ci, il était un produit très rentable pour l’économie de
la région et au dernier tiers du XIXème siècle on a constaté la présencede 965 ares de vignoble en production dans toute la vallée de Llodio.
En 1877, trois grands fléaux ont dévasté le champ et ont beaucoup réduit le vignoble dans tout le territoire basque, ce qui lié à d’autres facteurs ont fait qu’en Aiaraldea la culture des vignobles et la production
de txakoli soient presque disparues.
C’est à partir de 1989 qu’une phase de replantation et plantation de
vignobles commence.
Aujourd’hui, et grâce a lèffort incessant des propriétaires des caves
d’Aiaraldea, la qualité et la production de txakoli augmentent considérablement.
(*) Les références historiques ont été contrastées et compilées du livre El Txakoli en Álava/ Arabako Txakolina qui a été écrit par Juanjo Hidalgo et José Miguel Llano en 2007.
Et aussi avec l’’inestimable collaboration de M. Salvador Velilla Córdoba à Amurrio en
2003.
9
I El Txakoli
“Mahatxuri”
E
s la mas pequeña y antigua de todas las bodegas de la denominación de origen Arabako txakolina. Sus
instalaciones permiten realizar visitas
de unas 10 personas, y tiene una capacidad de 4.000 litros.
A
rabako txakolina jatorri-deituradun upategien barruan, aurkituko
ditugun upategien artean txikiena eta
zaharrenetarikoa da. Upategi honen bisita-gaitasuna 10 pertsonetakoa da eta
bere edukiera 4000 litrokoa da.
I
C
t is the oldest and smallest winery
in the area, with 4,000 litters hold
capacity. The visitors room has 80m2
which capacity is 10 people.
ette cave a une capacité pour dix
personnes avec une salle de visites de 80m2. La production de la cave
est de 4.000 litres. Elle est aussi la plus
petite et la plus ancienne de toutes les
caves d’origine Arabako Txakolina.
10
II Beldui
Txakolina
E
“Beldui”
n un caserío del siglo XVIII surge hoy
en día una explotación agrícola. Con
una extensión propia de viñedo de siete
hectáreas, fue de las primeras en recuperar la tradición perdida de elaboración del
vino en esta comarca.
X
VIII. mendeko baserri batean nekazaritza-ustiategia dugu gaur egun.
Zazpi hektarea mahasti ditu eta gure
eskualdean galduta zegoen ardoaren
ekoizpen ohitura berreskuratzen lehenetarikoa izan zen.
I
t is an XVIII century farm with seven
acres vineyards. It has been one of the
first wineries to recover the lost tradition of winemaking in this region.
D
ans une maison du XVIIIème siècle il y a aujourd’hui une exploitation agricole. Avec une étendue de
vignoble de 7 hectares elle a été une
des premières en récupérer la tradition
perdue de l’élaboration du vin de cette
région.
11
III Artomaña
Txakolina
E
“Eukeni”
l txakoli se comercializa con la marca “Eukeni”, en recuerdo a la labor
realizada por el precursor de la actual
Denominación de Origen Arabako
Txakolina en aras a la recuperación de
la tradición txakolinera en Aiaraldea..
T
xakolin hau “Eukeni” markapean
merkaturatzen da, egungo Arabako Txakolina jatorri-deituraren aitzindaria izan zenak egindako lanaren
oroimenez eta Aiaraldeko txakolinaren
tradizioa berreskuratzeko asmoarekin.
T
his Txakoli is marketed under the
brand “Eukeni”, in memory of
the work of the precursor of Arabako
Txakolina guarantee of origin. Because
of the effort made to continue with
this tradition in Aiaraldea.
L
e txakoli se commercialise avec le
nom “Eukeni”, en mémoire du travail fait par le précurseur de l’actuel
Dénomination d’Origine Arabako
Txakolina sur l’autel de la récupération
de la tradition du txakoli dans Aiaraldea.
12
Fotografía: Vicente Contreras
IVOkendo
Txakolina
O
“Señorío de Astobiza”
kendo Txakolina es una explotación de 7,5 ha situada en el municipio de Okondo (Álava), donde se localiza
un viñedo de 6,89 ha y una bodega de
nueva construcción; diseñada por José
Hidalgo, construida en el año 2006 y
que cuenta con la más moderna tecnología de elaboración.
kendo Txakolina zazpi hektarea eta
erdiko ustiaketa da. Okondon (Araba) dago kokatuta eta bertan daude 6,89
hektareako mahastia eta upategi eginberria. Jose Hidalgok diseinatua, 2006.
urtean eraikia eta ekoizteko teknologia
modernoena duena.
kendo Txakolina is located in the
town of Okondo. It holds 7.5 hectareas from which 6.89 are vineyard. Its
winery was built in 2006 by Jose Hidalgo and they own one of the latest processing technology.
kendo Txakolina est une exploitation de
7,5 hectares située au village d’Okondo
où il y a un vignoble de 6,89 hectares et
une cave de nouvelle construction. Elle a
été dessinée par José Hidalgo, construite
en 2006 avec la plus moderne technologie
13
d’élaboration.
O
O
O
V Gure
Ahaleginak
P
“Gure Ahaleginak”
roducido en Orduña bajo la denominación de origen Bizkaiko Txakolina, en una forma de producción familiar y tratando cada botella de este
vino como si uno mas de la familia se
tratase.
U
rduñan ekoiztua Bizkaiko Txakolinaren jatorri-deituraren barruan.
Ustiapen familiarra da eta botila bakoitza familiakide bat balitz bezala tratatzen dute.
I
t is produced in Orduña , under de
guarantee of origin of Vizcaya . It is
a family production who treat each
wine bottle as one more in the family
in question.
S
on txakoli est produit à Orduña
sous l’Appellation d’Origine. C’est
une production familiale qui traite
chaque bouteille de ce vin comme si
c’était encore un de la famille.
14
VI Arabako
Txakolina
E
“Xarmant”
labora el 95% de la producción
total de la D.O. Arabako Txakolina.
Ubicada en Amurrio, el txakoli producido en esta bodega es uno de los mas
conocidos txakolis de Álava.
A
rabako Txakolina jatorri-deituraren ekoizpenaren %95 lantzen
du. Amurrion kokatua, bertan ekoiztutako txakolina, Arabako txakolinen
artean ezagunenetarikoa da.
I
t produces the 95% of the total production of guarantee of origin of
Arabako Txakolina. Situated in Amurrio, it is the most famous txakoli between the txakolis of Álava.
C
ette cave elabore le 95% de la production totale de l’appellation
d’origine Arabako Txakolina. Elle est
située à Amurrio, et elle est parmi les
txakolis d’Álava le plus connu.
15
BODEGAS · UPATEGIAK · WINERIES · CAVES
1
El Txakoli (Mahatxuri) Amurrio
4
Okendo Txakolina (Señorio de Astobiza) Okondo
2
Beldui Txakolina (Beldui) Laudio/Llodio
5
Gure Ahaleginak (Gure Ahaleginak) Orduña
3
Artomaña Txakolina (Eukeni) Artomaña
6
Calle Aldai, 40 · Tel: 945 890 703 · 634 82 75 64
Beldui baserria · Tel: 94 672 81 48 · [email protected] ·
www.beldui.com
Calle Masalarreina s/n. · Tel 645713355 - 945891211· [email protected] · www.eukeni.net
Bº Jandiola, 16 · Tel 945 89 85 16 Fax 945 89 84 47 · visitas@
senoriodeastobiza.com · www.senoriodeastobiza.com
Bº Ibazurra, 1 · Tel. /Fax 945 384 126 · Visitas a bodega 605 746
277 · [email protected]
www.gureahaleginak.com
Arabako Txakolina (Xarmant) Amurrio
Avda. Maskuribai s/n. Edificio El Salvador · Visitas guiadas
945 39 37 04 · [email protected] · www.xarmant.net
OFICINAS DE TURISMO · TURISMO BULEGOAK
TOURIST OFFICES · OFFICES DE TOURISME
www.rutadeltxakoli.com · www.aiaraldea.org
16
OFICINA COMARCAL DE TURISMO. LAUDIO/LLODIO
Parque Lamuza, s/n · Tel.944 034 930
[email protected]
OFICINA DE TURISMO DE URDUÑA -ORDUÑA
Foru plaza,3 –bajo · Tel: 945 384 384
[email protected]
OFICINA DE TURISMO DE ARTZINIEGA
Goiko plaza (Antiguo consistorio, planta baja)
Tel. 945.39.61.56 · [email protected]
OFICINA DE TURISMO DE OROZKO
Plaza Zubiaur s/n (Museo Etnográfico) · Tel: 946 339 823
[email protected]
OFICINA DE TURISMO DE AYALA. QUEJANA / KEXAA
Conjunto Monumental de Quejana (Museo de Arte Sacro)
Tel. 945 399 414 · [email protected]
OFICINA TURISMO DE AMURRIO
Aldai, 3 –bajo · Tel: 945 39 37 04
[email protected]
txakolin
ruta
ibilbidea
3
5
6
1
2
4
17
Fotografía: Vicente Contreras
UNA VEZ VISITADAS NUESTRAS BODEGAS... · BEHIN GURE UPATEGIEI BISITA EGINDA…
ONCE YOU HAVE VISITED OUR WINERIES… · UNE FOIS QUE VOUS AVIEZ VISITÉ NOS CAVES…
L
a comarca de Aiaraldea tiene
un rico patrimonio natural y
cultural por lo que los atractivos
de la zona ofrecen numerosas actividades para los visitantes que
se acerquen a nuestra comarca.
18
A
iaraldeak natur eta cultura
ondare oso aberatsa du; beraz, inguru honetara bertaratzen
diren bisitariei jarduera anitzetarako aukera eskaintzen die.
A
iaraldea has a rich natural
and cultural heritage, therefore, it offers numerous activities
for visitors who come to our region.
A
iaraldea a un riche patrimoine naturel et culturel, qui
offre de nombreuses activités
aux visiteurs qu’y s’approchent.
CASCO HISTORICO MONUMENTAL DE ORDUÑA
La Villa de Orduña asentada al pie de la Sierra Sálvada, fue una zona tradicional de paso entre la meseta y los puertos cantábricos, fundada en 1229 por
Don Lope Díaz de Haro II.
URDUÑAKO MULTZO HISTORIKO-MONUMENTALA
Urduña Hiribildua, Salbada Mendikatearen azpian
kokatua, lautadaren eta Kantabriako portuen arteko igarobide tradizionala izan zen, 1229an On Lope
Diaz Haroko II.ak sortua.
L
CASCO HISTORICO DE ARTZINIEGA
La Villa de Artziniega, fue fundada en 1272 por Alfonso X, el Sabio, y declarada Conjunto HistóricoMonumental en 1996 por el Gobierno Vasco.
ARTZINIEGAKO ALDE ZAHARRA
Artziniega Hiribildua, Alfontso X. Jakitunak 1272an
sortua eta Eusko Jaurlaritzak 1996an Monumentu
Multzo Historikoa izendatua.
HISTORICAL MONUMENT ARTZINIEGA
Artziniega was founded in 1272 by Alfonso X and in
1996 was named Historical Monument by
The Basque Government.
VIEILLE VILLE MONUMENTALE D’ARTZINIEGA
La ville d’Artzinega a été fonde en 1272 par Alfonso
X, le Savant et déclare ensemble Historique-Monumental par le Gouvernement Vasque en 1996.
CONJUNTO MONUMENTAL DE QUEJANA
El Conjunto Monumental de Quejana, catalogado
como Monumento Nacional del País Vasco en 1984,
destaca por el carácter medieval que aún conserva.
KEXAAKO MONUMENTU MULTZOA
1984an Euskal Herriko Monumentu Nazional gisa
sailkatutako Kexaako Monumentu Multzoaren
ezaugarri nabarmenena, oraindik duen Erdi
Aroko izaera da.
OLD TOWN OF ORDUÑA
The city of Orduña lies at the bottom of Sierra Salvada, in an area that has traditionally been a crossing point between the Meseta and many harbors
in The Cantabrian sea. It was founded by M. Lope
Diaz de Haro II in 1229.
VIEILLE VILLE D’ORDUÑA
a Villa d’Orduña est située au pied de la Sierra
Salvada, dans une zone traditionnelle de passage
entre le plateau et les ports de la Mer Cantabrique.
Elle a été fondée en 1229 par M. Lope Díaz de Haro II.
HISTORICAL SITE OF QUEJANA
The Monumental site of Quejana was classed as
National Monument of the Basque Country in 1984.
It stands out because of the medieval character it still
maintains.
ENSEMBLE MONUMENTAL DE QUEJANA
L’ensemble Monumental de Quejana, catalogué comme
Monument National du Pays Basque, en 1984, il se distingue par son fort caractère médiéval qu’il conserve encore.
19
Fotografía: Ritxar Aguirre
20
PARQUE NATURAL DEL GORBEA
El Parque Natural de Gorbeia se ubica al este de la
comarca siendo Orozko y Baranbio (Amurrio) dos
de sus posibles entradas.
GORBEIA NATUR PARKEA
Gorbeiako Parke Naturala eskualdearen ekialdean
dago, eta Orozko eta Baranbio (Amurrio) izan daitezke
bertarako bi sarrera.
GORBEA NATURAL PARK
Gorbea Natural Park is located between Orozko
and Baranbio (Amurrio) which are two of its posible entrances.
PARC NATUREL DE GORBEA
Le Parc Naturale de Gorbeia est situé entre Orozko et
Baranbio (Amurrio) deux de ses principales entrées.
PANTANO DE MAROÑO
En las faldas de la Sierra Sálvada, ya hacia el valle,
se encuentra un paraje especialmente hermoso: el
Pantano de Maroño, lugar de paso para las aves migratorias.
MAROÑOKO URTEGIA
Salbada Mendikatearen magalean, haranerantz,
bereziki ederra den paraje bat dago: Maroño Urtegia, hegazti migratzaileentzako igarobidea.
MAROÑO RESERVOIR
At the bottom of Sierra Salvada, towards the valley,
There is a very beautiful place: The Maroño Reservoir. It is very important for migratory birds.
LE LAC DE BARRAGE DE MAROÑO
Aux flancs de la Sierra Salvada vers la vallée il y un
endroit très beau: le lac de Barrage de Maroño, passage pour les oiseaux migrateurs.
SALTO DEL NERVION
La panorámica por excelencia de la comarca es la que
se divisa desde el Mirador del Nervión, balcón suspendido sobre el Cañón de Délika, desde el que es posible
divisar en época de lluvias al Nervión saltar en espectacular cascada de aproximadamente 300 metros.
NERBIOIKO UR JAUZIA
Eskualdeko panoramikarik entzutetsuena Nerbioiko Begiratokitik ikusten da, hots, Delikako Arroilaren gainean esekiriko balkoitik; bertatik, eurite garaian, Nerbioi ibaia ikus
daiteke 300 bat metroko ur-jauzi ikusgarritik salto egiten.
NERVIÓN WATERFALL
From the Nervion balcony, which is located in Delika canyon, there is an impressive view to the valley
and a spectacular waterfall 300 meter high ( only in
rainy season ). A very visited place.
CHUTE DU NERVION
S’il y a une image surprenante de la vallée c’est celle du
Mirador du Nervión, un balcon suspendu sur le Canyon
de Délika. On peut y contempler au temps des pluies le
fleuve Nervion sauter en chute libre de plus de 300m
en offrant une cascade et une spectacle unique.
Aresketamendi
Carretera A 624
Tel.: 619777638
[email protected]
Arteko Aldapa 12 – Artziniega
Telefono zenbakia: 945–39.62.10
[email protected]
Web: www.artziniegamuseoa.org
ARESKETAMENDI: PARQUE DE LAS ENERGIAS RENOVABLES
El Parque Aresketamendi de las Energías Renovables,
está dedicado al aire, sol, agua y biomasa con 26 ingenios energéticos, donde los niños y adultos pueden
probar y comprobar por si mismos el funcionamiento
de tales artilugios.
ARESKETAMENDI: ENERGIA BERRIZTAGARRIEN PARKEA
Energia Berriztagarrien Aresketamendi Parkea aireari, eguzkiari, urari eta biomasari eskainita dago, 26 aparatu energetiko
ditu eta bertan haur eta helduek euren kabuz proba eta egiazta dezakete aipatutako tramankuluen funtzionamendua.
ARESKETAMENDI RENEWABLE ENERGY PARK.
It is dedicated to the air, the sun, the water and the
biomass. There are 26 energetic mills for children
and adults to try and see how they work.
ARESKETAMENDI: PARC DES ENERGIES RENOUVELABLES
Le Parc Aresketamendi des Energies Renouvelables est
dédié au vent, au soleil, à l’eau et à la biomasse avec
26 engins énergétiques où les enfants et les adultes
peuvent essayer et vérifier par eux-mêmes le fonc
tionnement de ces engins.
VISITAS A PRODUCTORES; QUESO, PAN, MIEL, MERMELADAS, CARACOLES..
La tradición gastronómica-artesanal de Aiaraldea
es rica tanto en la calidad de sus materias como en
los productos elaborados en base a ella.
EKOIZLEEI BISITAK: GAZTA, OGIA, EZTIA, MARMELADAK, BARRASKILOAK…
Aiaraldeko artisau-tradizio gastronomikoa aberatsa
da, bai lehengaien kalitateari, bai horietan oinarrituta landutako produktuei dagokienez.
VISITS TO PRODUCERS, CHEESE,BREAD,HONEY,JAM,SNAILS
The traditional home made food is rich in its quality because of the porducts taken to make it.
DES VISITES À PRODUCTEURS; DU FROMAGE, DU
PAIN, DU MIEL, DES CONFITURES, DES ESCARGOTS...
La tradition gastronomique-artisanale d’Aiaraldea est
riche dans la qualité de ses matières ainsi que dans
les produits élaborés avec elle.
MUSEO ETNOGRAFICO DE ARTZINIEGA
El Museo Etnográfico de Artziniega acoge una amplia
exposición de 1700m2, dividida en 17 salas en las que
se recrean los modos de vida rural y urbano de los habitantes del municipio y del conjunto de la comarca.
ARTZINIEGAKO MUSEO ETNOGRAFIKOA
Artziniegako Museo Etnografikoak 1.700 m2.-ko
erakusketa zabala jasotzen du, 17 aretotan banatuta. Bertan udalerriko eta eskualde guztiko landa eta
hiriko bizimoduak birsortzen dira.
ETHNOGRAPHIC MUSEUM ARTZINIEGA
Its 1700m2 are divided into 17 rooms. The museum
shows the different lifestyles our ancestors had in
this town and in the region.
MUSÉE ETHNOGRAPHIQUE D’ARTZINIEGA
Le Musée Ethnographique d’Artziniega est une magnifique exposition de 1700m2, divisée en 17 salles où
on représente les modes de vie rurale et urbaine des
habitants du village et de l’ensemble de la région.
21
Legorburu Jauregia - Orozko
Telefono zenbakia: 94 – 633.98.23
[email protected]
Web: www.orozkoudala.com
Destilerías Manuel Acha C/ Maskuribai,4 - Amurrio
Tel.: 945 39 37 04
[email protected]
Barrio de Barrataguren, 2A - Artziniega.
Tels.: 945 396 664 / 605 717 857
[email protected]
www.santxotena.org
22
OROZKOKO MUSEOA
El Museo Etnográfico y del Pastor ubicado en la
Casa Palacio Legorburu. Dividido en tres plantas,
muestra el Patrimonio Histórico y la vida tradicional en Orozko. Además, tiene como protagonistas a
los pastores de Gorbeia.
OROZKOKO MUSEOA
Museo Etnografikoa eta Artzainena Legorburu Jauregian kokatuta. Hiru solairutan banaturik, Orozkoko Ondare Historikoa, bizimodu tradizionalaerakusten ditu;
horrez gain, Gorbeiako artzainak ditu protagonista.
THE MUSEUM OF OROZKO
This ethnographic and shepherd’s museum is located
in a palace called Legorburu. It is divided into three
floors where the Historic Heritage and the traditional
life in Orozko is shown. Moreover, shepherds of Gorbeia are another one of the protagonists.
MUSÉE D’OROZKO
Le Musée Ethnographique et du Berger est situé dans la
Maison-Palais Legorburu. Ce musée a trois étages dédiés au
Patrimoine Historique et à la vie traditionnelle d’Orozko. En
outre, le Berger de Gorbeia est un autre des protagonistes.
MUSEO DEL LICOR
El Museo del Licor de Amurrio es el primero de este tipo
en Euskadi. Recorre la trayectoria de la destilería Manuel
Acha, fundada en 1831, que cuenta con marcas tan famosas como el licor Karpy o Pacharán Sierra de Orduña. .
LIKOREAREN MUSEOA
Mota honetako Euskal Herriko lehen museoa da.
1831ean sorturiko Manuel Acha destilategiaren Ibilbidea egiten du, eta Karpy likorea edo Sierra de Orduña
Patxarana bezalako marka ospetsuak dauzka.
MUSEUM OF LIQUOR
It is the first museum of this type in the Basque
Country. It is dedicated to the of the career of the
distillery Manuel Acha which started making liqueur in 1831. The most popular liquors are Karpy
and Pacharán Sierra de Orduña.
MUSÉE DE LA LIQUEUR
C’est le premier musée de ce type au Pays Basque. Il
parcourt la trajectoire de la distillerie Manuel Acha
fondée en 1831, et qui a des boissons aussi célèbres que
la liqueur Karpy ou le Pacharán Sierra d’Orduña.
TALLER-MUSEO SANTXOTENA
Un taller-museo es la relación directa entre el espectador y el artista, una visita didáctica al génesis
de la obra desde el laboratorio del volumen y la forma, hasta la abstracción simbólica.
SANTXOTENA TAILER-MUSEOA
Tailer-museo bat ikuslearen eta artistaren zuzeneko harremana da, bisita didaktikoa obraren sorrerara, tamaina eta formaren laborategitik abstrakzio
sinbolikoraino.
WORKSHOP-MUSEUM SANTXOTENA
It shows the relationship between the spectator
and the artist. This workshop museum is a modern
art space related to archaic content as well as audiovisual content.
ATELIER-MUSÉE SANTXOTENA
Un atelier-musée est la relation directe entre le spectateur et l’artiste, une visite didactique à la genèse de
l’œuvre depuis le laboratoire du volume et la forme
jusqu’à l’abstraction symbolique.
MIEMBROS ADHERIDOS · KIDEAK · OURMEMBERS · DES ENTREPRISES PARTICIPANTES
Aiaraldea ofrece numerosos alojamientos de diferentes tipos; agroturismos,
casas rurales,apartamentos,hoteles,Balneario, Albergues y pensiones, para todo
tipo de turistas,entre ellos se encuentran
los siguientes alojamientos y restaurantes que certifican la calidad de su servicio
y además se encuentran estrechamente
ligados con el txakoli de la comarca.
Aiaraldeak mota ezberdinetako ostatuak eskaintzen ditu: nekazalturismo
etxeak, landa-etxeak, apartamentuak,
hotelak, bainuetxea, aterpetxeak… turista mota guztientzat; haien artean
zerbitzuaren kalitatea bermatzen duten eta eskualdeko txakolinari estuki
lotuak diren jatetxe eta ostatu hauek
ditugu:
Aiaraldea offers many different accommodations, farmhouses, cottages,
apartments, hotel, resorts, hostels and
pensions for all type of tourists. See
below the list of accommodations and
restaurants who certify the quality of
their service and which are quite related to the txakoli of the region.
Aiaraldea offre de nombreux logements très variés: des agrotourismes,
des maisons rurales, des appartements,des hôtels,un Balnéaire,des Auberges et des pensions, pour tous les
touristes.Voici la relation de logements
et de restaurants qui certifient la qualité de leur service et en plus ils sont très
attachés au txakoli de la région.
23
HOTEL
HOTEL
HOTEL BALNEARIO
ADUANA ****
Foru plaza, 15 Orduña
Tel.: 945 38 45 50
Fax: 945 38 45 51
[email protected]
www.aisiahoteles.com
HOTEL RESTAURANTE LOS
ARCOS DE QUEJANA *
Carretera de Beotegi, s/n. KexaaQuejana, Aiara-Ayala.
Tel.: 945 399 320
Fax: 945 399 344
[email protected]
www.arcosdequejana.com
Orduña
Quejana
HOTEL
APARTAMENTO
RURAL
HOTEL CON ENCANTO
TORRE DE ARTZINIEGA **
Cuesta de Luciano, s/n (Casco
Antiguo), Artziniega.
Tel.: 945 396 500
Fax: 945 396 565
[email protected]
www.toprural.com
Artziniega
RINCON DE AIARA
Bº Mendieta, 75 Menagarai Ayala
Tels: 945 39 90 20 / 656 715 925
[email protected]
www.rincondeaiara.com
Menagarai
CASA RURAL
CASA RURAL
PATXIKOREN ETXEA
IRUARITZ
Bº Urigoiti nº 1. 48410 UrigoitiOrozkoTel.: 679 882 686
[email protected]
www.patxikorenetxea.es
Barrio San Prudencio, 29. Lezama, Amurrio.
Tel.: 945 892 676
Fax: 945 892.675
[email protected]
www.grupolezama.es
Orozko
Amurrio
CASA RURAL
CASA RURAL
ETXEGORRI
Bº Urigoiti 8 bis. Orozko
Tel.: 636 967 066
[email protected]
www.etxegorri.org
USKO
Lezama, 23 Amurrio.
Tel.: 945.891.967 / 619 46 63 43
[email protected]
www.casaruralusko.com
Orozko
Amurrio
AGROTURISMO
AGROTURISMO
EL TXAKOLI
GUZURTEGI
C/Aldai, 40 Amurrio.
Tel. / fax: 945.890.703 - 634 82 75 64
www.nekatur.net/eltxakoli
Bº Oruro. Maroño, Ayala.
Tel.: 945.399.438
[email protected]
www.guzurtegi.com
Amurrio
Maroño
AGROTURISMO
CASA RURAL
ALBITZUKO BORDA
ANE MIREN ETXEA
Albitzu, 7. Orozko
Tel.: 607 900 796
[email protected]
www.albitzukoborda.com
Calle Larrazabal, 18. Laudio-Llodio.
Tel.: 946.726.683 / 656 70 66 46
Fax: 946.728.428
[email protected]
www.llodio.net
Orozko
Laudio
RESTAURANTE
RESTAURANTE
BALINTXARREKETA
Camino Malkuartu 1. Laudio/Llodio
Tel: 94 672 43 50
[email protected]
www.restaurantebalintxarreketa.com
KARRIKA
Polígono Industrialdea pabellón 4-4, Gardea
Laudio/Llodio
Tel 946728207 Fax 946728252
[email protected]
www.restaurantekarrika.es
Laudio
Laudio
RESTAURANTE
RESTAURANTE
PALACIO ANUNCIBAI
Bº Anuncibai s/n. (Salida 3, A-68), Areta.
Laudio/Llodio
Tel: 94 672 61 88 Fax: 94 672 6179
[email protected]
www.palacioanuncibai.com
ARENALDE MAITEA
C/ Cerrajería 1. Amurrio
Tel: 945 892426. Fax: 945 892512
[email protected]
www.arenaldemaitea.com
Laudio
Amurrio

Documentos relacionados