Accede a los contenidos - GEA. Grupo de Investigación del
Transcripción
Accede a los contenidos - GEA. Grupo de Investigación del
Children, Spaces and Identity Childhood in the Past Monograph Series: Volume 4 Children, Spaces and Identity edited by Margarita Sánchez Romero, Eva Alarcón García and Gonzalo Aranda Jiménez Oxbow Books Oxford & Philadelphia Published in the United Kingdom in 2015 by OXBOW BOOKS 10 Hythe Bridge Street, Oxford OX1 2EW and in the United States by OXBOW BOOKS 908 Darby Road, Havertown, PA 19083 © Oxbow Books and the individual contributors 2015 Paperback Edition: ISBN 978-1-78297-935-7 Digital Edition: ISBN 978-1-78297-936-4 A CIP record for this book is available from the British Library All rights reserved. No part of this book may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical including photocopying, recording or by any information storage and retrieval system, without permission from the publisher in writing. Printed in the United Kingdom by **** For a complete list of Oxbow titles, please contact: United Kingdom United States of America Oxbow Books Oxbow Books Telephone (01865) 241249, Fax (01865) 794449Telephone (800) 791-9354, Fax (610) 853-9146 Email: [email protected] Email: [email protected] www.oxbowbooks.com www.casemateacademic.com/oxbow Oxbow Books is part of the Casemate Group Front cover: Image from the exhibition “The last Carpetans. The oppidum of El Llano de la Horca (Santoraz, Madrid)” (2012). Museo Regional de Madrid. Author: Arturo Asensio. Contents List of contributors..................................................................................................... viii Acknowledgements....................................................................................................... xi Part I Children, Spaces and Identity 1. Children, and space: multidisciplinary approaches to identity childhood............... 2 Margarita Sánchez Romero, Eva Alarcón García and Gonzalo Aranda Jiménez 2. Steps to children’s living spaces............................................................................. 10 Grete Lillehammer Part II Playing, Living and Learning 3. Complexity, Cooperation and Childhood: An Evolutionary Perspective............... 25 Juan Manuel Jiménez-Arenas 4. Children as potters: apprenticeship patterns from Bell Beaker pottery of Copper Age Inner Iberia (Spain) (c. 2500-2000 cal BC)................................... 40 Rafael Garrido-Pena and Ana Mercedes Herrero-Corral 5. Social Relations between adulthood and childhood in the Early Bronze Age site of Peñalosa (Baños de la Encina, Jaen, Spain).................. 59 Eva Alarcón García 6. Gender and childhood in the II Iron Age: The pottery centre of Las Cogotas (Ávila, Spain)................................................................................ 75 Juan Jesús Padilla Fernández and Linda Chapon 7.Playing with mud? An ethnoarchaeological approach to children’s learning Learning in Kusasi Ceramic Production ................................................. 88 Manuel Calvo, Jaume García Rosselló, David Javaloyas and Daniel Albero vi Contents 8. Infantile Individuals: the Great Forgotten of Ancient Mining and Metallurgical Production.............................................................................. 105 Luis Arboledas Martínez and Eva Alarcón García 9. Learning to be adults: games and childhood on the outskirts of the big city (San Isidro, Buenos Aires, Argentina) . ..................................... 122 Daniel Schavelzon 10. Disabled Children and Domestic Living Spaces in Britain, 1800–1900........... 136 Mary Clare Martin 11. La evolución de los espacios de aprendizaje de la infancia a través de los modelos pedagógicos............................................................................... 155 Victoria Carmona Buendía and Elisa Valero Ramos 12. Montessori y el ambiente preparado: un espacio de aprendizaje para los niños.............................................................................................................. 168 Fátima Ortega Castillo 13. Didactics of childhood: the case study of prehistory......................................... 179 Antonia García Luque 14. Once upon a time… Childhood and archeology from the perspective of Spanish museums........................................................................................... 193 Isabel Izquierdo Peraile, Clara López Ruiz and Lourdes Prados Torreira 15. Home to Mother: The Long Journey to not Lose one’s own Identity............... 208 Angela Anna Iuliucci Part III Space, Body and Mind: Children in Funerary Contexts 16. Use of Molecular Genetic Procedures for Sex determination in “Guanches” Children’s Remains.................................................................... 217 Matilde Arnay, Alejandra C. Ordóñez, Rosa Fregel, Guacimara Ramos, Emilio González and José Pestano 17. Salud y crecimiento en la Edad del Cobre. Un estudio preliminar de los individuos subadultos de Camino del Molino (Caravaca de la Cruz, Murcia, España). Un sepulcro colectivo del III Milenio cal. BC...................... 230 Susana Mendiela, Carme Rissech, María Haber, Joaquín Lomba, Azucena Avilés and Daniel Turbón Contents vii 18. Infant Burials during the Copper and Bronze Ages in the Iberian Jarama River Valley: a preliminary study about childhood in the funerary context during III–II millennium BC ....................................... 243 Raquel Aliaga Almela, Corina Liesau, Concepción Blasco, Patricia Ríos and Lorenzo Galindo 19. Premature Death in the Vaccean Aristocracy at Pintia (Padilla de Duero/Peñafiel, Valladolid). Comparative Study of the Funerary Rituals of two Little “princesses”....................................................................... 262 Carlos Sanz Minguez 20. Dying young in Archaic Gela (Sicily): from the Analysis of the Cemeteries to the Reconstruction of early colonial Identity ............................ 282 Claudia Lambrugo 21. Maternidad e inhumaciones perinatales en el vicus romanorrepublicano de el Camp de les Lloses (Tona, Barcelona): lecturas y significados................ 294 Montserrat Duran i Caixal, Imma Mestres i Santacreu and M. Dolors Molas Font 22. Children and funerary space. Ritual behaviours in the Greek colonies of Magna Graecia and Sicily.............................................................................. 310 Diego Elia and Valeria Meirano 23. Children and their burial practices in the early medieval cemeteries of Castel Trosino and Nocera Umbra (Italy)...................................................... 327 Valentina De Pasca 24. La cultura lúdica en los rituales funerarios infantiles: los juegos de velorio ........................................................................................................... 342 Jaume Bantulà Janot and Andrés Payà Rico 25. Compartir la experiencia de la muerte. El niño muerto y el niño enfrentado a la muerte ....................................................................................... 355 Virginia de la Cruz Lichet List of contributors Eva Alarcón García Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad de Granada, Spain [email protected] Daniel Albero Santacreu Departamento de Ciencias Históricas y Teoría de las Artes, Universidad de las Islas Baleares, Spain [email protected] Raquel Aliaga Laboratorio de Arqueología Forense, Universidad Autónoma de Madrid, Spain [email protected] Gonzalo Aranda Jiménez Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad de Granada, Spain [email protected] Luis Arboledas-Martínez Instituto de Historia, Centro de Ciencias humanas y Sociales, CSIC [email protected] Matilde Arnay-de-la Rosa Departamento de Geografía e Historia, Universidad de La Laguna, Spain [email protected] Azucena Avilés Departamento de Prehistoria, Arqueología, Historia Antigua, Historia Medieval y Ciencias y Técnicas Historiográficas, Universidad de Murcia, Spain [email protected] Jaume Bantulà Janot Universitat Ramon Llull, Barcelona, Spain [email protected] Concepción Blasco Departamento de Prehistoria y Arqueología,Universidad Autónoma de Madrid, Spain [email protected] Manuel Calvo Trias Departamento de Ciencias Históricas y Teoría de las Artes, Universidad de las Islas Baleares, Spain [email protected] Victoria Carmona Buendía Architect Universidad de Granada, Spain [email protected] Linda Chapon Universität Tübingen, Germany [email protected] Virginia de la Cruz Lichet Universidad Francisco de Vitoria, Madrid, Spain [email protected] Valentina De Pasca Dipartimento di Beni Culturali e Ambientali, Università degli Studi di Milano, Italia [email protected] Montserrat Duran i Caixal Centre d’Interpretació del Camp de les Lloses, Barcelona, Spain [email protected] Diego Elia Dipartimento di Studi Storici, University of Turin, Italy [email protected] Rosa Fregel Departamento de Genética, Facultad de Biología Universidad de La Laguna, Spain Department of Genetics, School of Medicine, University of Stanford, USA [email protected] Lorenzo Galindo Arqueoestudio Coop, Spain [email protected] List of Contributors Antonia García Luque Departamento de Didáctica de las Ciencias Universidad de Jaen, Spain [email protected] Jaume García Rosselló Departamento de Ciencias Históricas y Teoría de las Artes, Universidad de las Islas Baleares, Spain [email protected] ix Juan Manuel Jiménez-Arenas Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad de Granada, Spain Instituto Universitario de la Paz y los Conflictos, Universidad de Granada, Spain Anthropological Institute and Museum, University of Zürich, Switzerland [email protected] Rafael Garrido-Pena Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad Autónoma de Madrid, Spain [email protected] Claudia Lambrugo Università degli Studi di Milano, Dipartimento di Beni Culturali e Ambientali, Settore di Archeologia, Milano, Italia [email protected] Emilio González Reimers Departamento de Medicina, Universidad de La Laguna, Spain [email protected] Corina Liesau Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad Autónoma de Madrid, Spain. [email protected] María Haber Universidad de Murcia, Departamento de Prehistoria, Arqueología, Historia Antigua, Historia Medieval y Ciencias y Técnicas Historiográficas, Murcia, España [email protected] Grete Lillehammer Museum of Archaeology, University of Stavanger [email protected] Ana Mercedes Herrero-Corral Departamento de Prehistoria, Universidad Complutense de Madrid, Spain [email protected] Joaquín Lomba Departamento de Prehistoria, Arqueología, Historia Antigua, Historia Medieval y Ciencias y Técnicas Historiográficas, Universidad de Murcia, Spain [email protected] Angela Anna Iuliucci Dipartimento di lingue e letterature straniere, University of Milan, Italy [email protected] Clara López Ruiz Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad Autónoma de Madrid, Spain [email protected] Isabel Izquierdo Peraile Dirección General de Bellas Artes y Bienes Culturales y de Archivos y Bibliotecas, Secretaría de Estado de Cultura, Spain. [email protected] Mary Clare Martin Department of Education and Community Studies, University of Greenwich, United Kingdom [email protected] David Javaloyas Molina Departamento de Ciencias Históricas y Teoría de las Artes, Universidad de las Islas Baleares, Spain [email protected] Valeria Meirano Dipartimento di Studi Storici, University of Turin, Italy [email protected] x List of Contributors Susana Mendiela Unitat d’Antropologia, Departament de Biologia Animal, Universitat de Barcelona, Spain [email protected] Imma Mestres i Santacreu Centre d’Interpretació del Camp de les Lloses, Barcelona, Spain [email protected] M. Dolors Molas Font Facultat de Geografia i Història, Universitat de Barcelona, Spain [email protected] Alejandra C. Ordóñez Departamento de Geografía e Historia, Universidad de La Laguna. Departamento de Prehistoria, Arqueología, Historia Antigua, Filología Griega y Filología Latina, Universidad de Alicante, Spain. [email protected] Fátima Ortega Castillo Departamento de Teoría e Historia de la Educación, Facultad de Ciencias de la Educación, Universidad de Málaga, Spain [email protected] Juan Jesús Padilla Fernández Departamento de Prehistoria, Universidad Complutense de Madrid, Spain [email protected] Andrés Payà Rico Universitat de València, Valencia, Spain [email protected] José Pestano Laboratorio de Genética y Diagnóstico Molecular, Universidad de Las Palmas de Gran Canaria, Spain [email protected] Lourdes Prados Torreira Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad Autónoma de Madrid, Spain [email protected] Guacimara Ramos-Pérez Departamento de Geografía e Historia, Universidad de La Laguna. Spain [email protected] Patricia Ríos Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad Autónoma de Madrid, Spain [email protected] Carme Rissech Unitat d’Antropologia, Departament Biologia Animal, Universitat de Barcelona [email protected] Margarita Sánchez Romero Departamento de Prehistoria y Arqueología, Universidad de Granada, Spain [email protected] Carlos Sanz Mínguez Departamento de Prehistoria, Arqueología, Antropología Social y Ciencias y Técnicas Historiográficas and Centro de Estudios Vacceos ‘Federico Wattenberg’, Universidad de Valladolid, Spain [email protected] Daniel Schavelzon Director del Centro de Arqueología Urbana de la Universidad de Buenos Aires/ Investigador Principal del Conicet [email protected] Daniel Turbón Unitat d’Antropologia, Departament Biologia Animal, Universitat de Barcelona, Spain [email protected] Elisa Valero Ramos Architect Departamento de Expresión Gráfica Arquitectónica y en la Ingeniería Universidad de Granada, Spain [email protected] Acknowledgements There are a number of people who helped make this book a success. First and foremost are the individual authors whom we thank for their hard work. It was truly a pleasure working with each of them. We are most grateful to Sally Crawford for her assistance and perseverance in getting the book published. To the Society for the Study of Childhood in the Past (SSCIP) for creating transdisciplinary meeting places for researches with mutual aims and to Oxbow for their support. The work leading up to this book was carried out as part of the following research projects: “Architecture in Andalusia from a gender perspective: cases, practices and built realities” (HUM-5709) and “Innovation, continuity and hybridization. The Copper and Bronze Ages societies in the southern Iberian Peninsula” (HAR2013-42865) and the support of the research group “GEA. Material Culture and Social Identity in the Recent Prehistory of Southern Iberia” (HUM-065). Special thanks to the Museo Arqueológico Regional of Madrid and to Enrique Baquedano, Gabriela Martens, Miguel Contreras and Gonzalo Ruiz Zapatero, directors of the fieldworks in El Llano de la Horca (Santorcaz) and Arturo Asensio, illustrator, for the cover image of this volume.