nola eta nolako_teoria
Transcripción
nola eta nolako_teoria
http://www.elkamaleon.net16.net OLA ETA OLAKO Es muy común en euskera tener problemas para distinguir estas dos formas. Veamos cuáles son sus diferencias. A) OLA (ZELA ) A la pregunta NOLA? se puede responder con... A.1. Adverbio Es frecuente responder a Nola? con un adverbio modal. - TO ondo txarto hobeto ederto • -KI ongi gaizki hobeki ederki poliki -RO astiro geldiro berriro zeharo -IK pozik isilik zutik bakarrik -KA ohiuka harrika kolpeka bakarka Demostrat. honela horrela hala Adibidez He dormido bastante mal. Nahiko txarto lo egin dut. Se puso de pie y empezó a gritar y a dar golpes. Zutik jarri zen eta ohiuka eta kolpeka hasi zen. La porrusalda no se hace así. Porrusalda ez da horrela egiten. A.2. Participio Otra de las respuestas posibles a la pregunta Nola? Es con un participio. Existen tres tipos de participios: A.2.1 Conjunto vacío (ikusi, egin, apurtu, etab) Este tipo de participio, funciona como cualquier adjetivo, puede declinarse. A.2.2 -TA (ikusita, eginda, apurtuta, etab) Este tipo de participio, funciona como cualquier adverbio, NO puede declinarse. A.2.3 -RIK (ikusirik, eginik, apurturik, etab) Es igual que el anterior, funciona como cualquier adverbio, NO puede declinarse. • Adibidez Esos libros están rotos. Liburu horiek apurtuak daude. Liburu horiek apurtuta daude. [Cuidado con poner apurtutak, recordar #O se pueden declinar] Liburu horiek apurturik daude. http://www.elkamaleon.net16.net OLA ETA OLAKO A.3. Adjetivos También podemos responder a NOLA? con un adjetivo en la forma indeterminada. • Adibidez Mamá últimamente anda pachucha. Ama azken bolada honetan larri dabil. Ellos están tristes. Haiek triste daude. [Y no tristeak no se puede declinar, va en la forma indeterminada] Pero a veces, sí que se le añade el sufijo -(r)ik • Adibidez Está enfermo en casa. Gaixorik dago etxean. A.4 Otras formas • Adibidez He estado muy agusto. Oso gustora egon naiz. Lo he pasado fenomenal. Primeran pasa dut. Hazlo como quieras. Egizu nahi duzun bezala. B) OLAKO (ZELAKO) En este caso, se responde mediante un adjetivo, que se puede declinar. • Adibidez ¿Cómo es tu casa? Pequeña, pero bonita. Nolakoa da zure etxea? Txikia baina polita. ¿Qué tal son tus alumnos? Son muy majos. Zer moduz dira zure ikasleak? Oso jatorrak dira. Nolako y Zelako se pueden preguntar de dos maneras. • Adibidez ¿Qué tales chicos son? Son unos chicos majos. Nolako mutilak dira? Mutil jatorrak dira. ¿Qué tal son los chicos? Los chicos son majos. Nolakoak dira mutilak? Mutilak jatorrak dira. De los demostrativos, derivan 3 formas: honelako, horrelako, halako. • Adibidez. ecesito tres como éste. Honelako hiru behar ditut. Como esas me gustan. Horrelakoak gustatzen zaizkit. http://www.elkamaleon.net16.net OLA ETA OLAKO Otras formas • Adibidez. Como las tuyas. Zureak bezalakoak. Son fenomenales. Primerakoak dira. C) DIFERE CIAS OLA ≠ OLAKO Vamos a ver las diferencias entre nola y nolako. C.1. OLA no puede declinarse - OLAKO puede declinarse • Adibidez. Esos niños están sucios. Ume horiek zikin daude. Esos niños son sucios. Ume horiek zikinak dira. C.2. OLA puede sustituírse por un adverbio (ondo:bien) - OLAKO puede sustituírse por un adjetivo (ona: bueno) • Adibidez. Yo soy muy rápida, pero hoy estoy lenta. Ni oso azkarra naiz, baina gaur motela nago. Ni oso ona naiz, baina gaur gaizki nago. c) OLA expresa un estado pasajero - OLAKOA expresa un estado duradero • Adibidez. ¿Cómo es Jon? Jon es triste. Nolakoa da Jon? Jon tristea da. ¿Cómo está Jon? Jon está triste. Nola dago Jon? Jon triste dago. d) OLA indica el procedimiento o la forma en que se realiza una determinada acción - OLAKOA se refiere al conjunto de cualidades de un objeto. • Adibidez. ¿Cómo has hecho la tortilla? La he hecho desnudo. (¿Qué procedimiento has seguido para hacerlo?) Nola egin duzu otartekoa? Biluzik egin dut. ¿Cómo lo has hecho? La he hecho muy grande. (¿Qué aspecto tiene lo que has hecho?) Nolakoa egin duzu otartekoa? Oso handia egin dut.
Documentos relacionados
Ariketak
- ¿Qué tal están los padres? Están como siempre. · Nola daude gurasoak? Beti bezala daude. - ¿De qué tipo tienes? Como las tuyas. · Nolakoak dauzkazu? Zureak bezalakoak. - ¿Qué tal son tus alumnos?...
Más detalles