NEE MALU DIOS LA?

Transcripción

NEE MALU DIOS LA?
34567
1 STI M AYO 2013
˜
NEE MALU DIOS LA?
34567
6
Vol. 134, No. 9
MAY 1, 2013
Semimonthly
ZAPOTEC (ISTHMUS)
Torre sti ni rapa ri riree ni
´
´
para gusisacani Jioba, Dios ni jma
´
´
nandxo guiba ne lu guidubi naca
´
´
Guidxilayu. Riguixhedxini ladxido
binni purti rusiidini ma cayuni
mandar Reinu sti Dios —ti gobiernu
´
´
ni nuu guiba— ni mayaca gunitilu
´
guira ca cosa malu nuu yanna ri ne
´
´
zuni Guidxilayu ri ti paraısu. Ne
racaneni binni gapa fe Jesucristu,
Rey ni cayuni mandar lu Reinu sti
Dios, ni guti para ganda gapa binni
´
guendanabani ni que zaluxe.
Revista ri huaree ni dede iza 1879,
´
´
que riuuni lu polıtica ne lu Biblia
´
nga riree guira ni rusiidini.
˜
´
´
Nee racaladxilu ganna´
lu jma o racaladxilu
gueeda gusiidi tuuxa lii
´
´
dede ralıdxilu sin quıxelu la?
Biyubi lu www.jw.org/zai
´
o bicaa ra nuu direccion ni
zeeda xaguete ri.
´
´
Para MEJICU ne CENTROAMERICA:
´
Congregacion Cristiana
´
de los Testigos de Jehova, A.R.
Apartado Postal 895
´
06002 Mexico, D.F.
´
Mexico
´
´
´
´
´
Para guyalu ra ca guira direccion ni napadu, biyubi lu www.jw.org /contact.
˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙˙
Revista Torre sti ni rapa ri rireeni lu guidubi
´
naca Guidxilayu para gusiidini binni de Biblia, ne
˜
˜
para gaca dxiina ca riquiine bueltu ni rudii binni
´
´
˜
bia na ladxido. Cadi naquiine guidoo ni. Pa
´
´
cadi ca gadxe la? ca textu ri bireecani lu Stiidxa
´
´
Dios Didxaza o lu Traduccion del Nuevo Mundo de
las Santas Escrituras (con referencias) [TNM].
(
´
Bia riree guir a beeu:
44,978,000 LU 206 DIIDXA
1 STI MAYO 2013
´
CA TEMA NI ZEEDA LU CA PRIM E YAZA
˜
Nee malu Dios la?
YAZA 3 DEDE 7
˜
´
XINEE NUU BINNI RINI MALU DIOS 3
´
CA
˜ DESGRACIA
´ NI RUNINA BINNI:
NEE RUSIHUINNICANI MALU DIOS LA? 4
ORA
RUNI CASTIGAR DIOS BINNI:
˜
NEE RIHUINNI MALU LAABE LA? 5
˜
´
´
NEE RUNI CRELU DXANDI ZACANE DIOS LII LA? 7
´
CA TEMA NI RIREE GATIG A
´
Gucane Biblia laacabe para bichaacabe 8
´
´
Ni zacane binnilıdxilu chu nayeche:
´
Ca guendanagana ridxaagal u ca padrastru
ne ca madrastra 10
˜
Bidxi
˜ na Dios: ´
Nee dxand ı rizaaladxi Dios laanu la? 14
Cani rinabadiidxa binni de Biblia 15
´
Dxand ı Stiidxa Dios 16
(s
BIINDA JMA LU INTERNET www.jw.org /es
´
CANI NABE RINABADIIDXA
´ BINNI
DE CA TESTIGU STI JIOBA: ¿Creen
´
´
que son los unicos que se salvaran?
r
(Biidii clic ra na SOBRE NOSOTROS/
PREGUNTAS FRECUENTES)
34567
1 STI M AYO 2013
GUNDETE REVISTA RI
LU CAADXI FORMATU
NI NUU LU INTERNET
˜
NEE MALU DIOS LA?
´
CA TEMA NI ZEEDA LU CA PRIM E YAZA
˜
Xinee nuu binni
´
rinı malu Dios
´ ´
´
XI RINI ıquelu ora gunadiagalu guinabadiidxa bi´
´
nni ni ca lu prime yaza sti revista ri. Nuu tu laa ridxiichi ora gunadiaga ni, peru nuu stale binni rina´
´ ´
badiidxa zaca ne dede rinı ıqueca malu Dios.
´
Caadxi binni ni huala ra guca xiixa desgracia gui´
˜
za naroba rinabadiidxaca:
«Xinee cudii Dios lugar
˜
´
´
guizaaca ndi pue. Nee purti que rizaaladxibe laanu la? o purti malu laabe».
´
Nuu xcaadxi binni ridxiichica ora gundaca xiixa
´
relatu zeeda lu Biblia, casi ni cuzeete de Nisaguie
´
´
naroba biaba dxi bibani Noe, ne rinica: «Que gui´
˜
´
ra guidxagayaa xinee biiti Dios
pa
˜ guir´ a binni que
´
´
nacabe ti Dios ni rannaxhii. Nee bınibe zaca purti
malu
˜ laabe la?».
˜
´
Nee huayuu dxi guni sentirlu zaca la? Nee raca
´
´
nagana para lii guicabilu ca binni rinı malu Dios la?
´
´
Intiica huazaacalu, peru galan gundalu cani zeeda
´
rarı.
˜
XINEE RIDXIICHINU ORA RUNI BINNI COSA MALU
´
´
Ridxiichinu purti gadxe laanu de ca mani: na´
nnanu xii nga jneza ne ni cadi jneza, ne purti biza
´
´
Dios laanu «casi laa» (Genesis 1:27). Textu ca canı
´
´
bidiibe laanu guendabiaani para gusihuınninu na´
nnabe guna nga ni jneza ne ni cadi jneza ne bidii´
be laanu guenda casi ni napabe ne bisaanabe ley
˜
´
ni naquiine chinandanu. Yanna, pa laanu ridxiichi˜
nu ora runi binni cosa malu, nee cadi jma ruchiichini Dios la?
´
Ne nannanu jma ruchiichi cani laabe pur ca diidxa zeeda lu Biblia ra na: «Jma nasoo ca neza stinne
´
´ ´
de ca neza stitu, ne cani rinı ique de cani rinı ıque´
tu» (Isaıas 55:9). Pa guininu malu Dios la? zeeda
´
´
gacani casi ora nininu jma jneza cani runinu que
´
Dede ora galenu maca bianu guianu
´
binni ne guidxiichinu ora guiduyanu
gaca xiixa cosa malu
´
´ ´
´
´
´
cani runibe. Peru ante guinı ıquenu zaca, galan ga´
nnanu jma de laabe. Zandaca lugar de guinabadii´
dxanu pa malu Dios, jma galan guinabadiidxanu xi´
˜
´
´
nee ruluı nabe malu caadxi cosa ni runibe. Primeru
´
´
guiduyanu xi guira runi ti binni malu.
´
Ora guininu malu tuuxa, zeeda gacani casi ora nininu maca riuuladxi binni ri guni cosa malu. Ti bi´
nni ni runi cosa malu rieche ora guya cayacana
´
´
tuuxa o que liica riuuba ladxido ora guya cayaca´
´
na binni. Quıxhenu ti ejemplu, pa uguu jneza ti
˜
´
´
hombre xiini para si gunina ladxidobe la? nabe
´
malu laa. Peru pa gunini para gusiidi laabe o para
gapa laabe la? zusihuinni naca ti hombre nachahui.
´
´
Ora guninu xiixa jma nga nagueenda rinı ique bi´
´ ´
nni cadi jneza ni cayuninu, ne pa huanı ıquecabe
´
´
´
zaca ora gunilu xiixa la? huadiilu cuenta dxandı ni.
´
´
´
Yanna, guiduyanu guiropa razon ni bizetenu pri´
´
me que, ni rucaa binni guinı ique malu Dios: ora
´
guizaaca xiixa desgracia, casi ti nisaguie o ti xu, ne
´
ora gundacabe ca relatu ni zeeda
lu Biblia ra cayee˜
´
te bini castigar Dios binni. Nee rusihuınnicani dxa´
ndı malu Dios la?
1 STI MAYO 2013
3
´
Ca desgracia ni runina binni
˜
´
NEE RUSIHUINNICANI MALU DIOS LA?
´
NUU BINNI RINI: «Dios nga ruseenda ca desgracia
´
ni raca ora riaba nisaguie ne ora raca xu purti laabe
´
cayuni mandarbe guidxilayu; nga runi malu laabe».
NI RUSIIDI BIBLIA: «Naaze dxiichi binidxaba idubi
´
guidxilayu» (1 Juan 5:19). Ca diidxa ni cuzeete textu
´
´
˜
ca racanecani laanu gannanu xinee rizaaca xiixa des˜
gracia. Yanna, nee raca nagana para laanu guni crenu Binidxaba nga cayuni mandar guidubi naca gui´
dxilayu ri la? Binidxaba zanda gucaabe binni guyubi
´
puru para laa si, gachelu gapa ni napa stobi ne
´
´ ´
´
que guya ni chiguizaaca despue, casica runibe. Nga
´
´
˜
´
racane laanu guienenu xinee cunitilu binni Guidxila´
´
´
yu. Stale binni ni nanna de tema ri huanı, cumu que
´
´
ganna binni gapa Guidxilayu ri la? zandaca pur nga
´
rizaaca xiixa desgracia ni raca ora riaba nisaguie ne
´
´
ora raca xu, racana stale binni ne riuu xquendanabanica ra naxoo.
˜
Yanna, xinee cudii Dios lugar gapa Binidxaba sta˜
´
´
le poder ya. Ante guininu xinee la? napa xide guzete´
´
´
nu de dxi bizulu guyuu binni lu Guidxilayu ri. Adan
´
´
´
˜
ne Eva, ca prime bixhozenu, que ninaca nuni man´
´
dar Dios laaca ne dede dxique stale binni cayuni ca´
´
´
sica bınicabe. Pur ni gudixhe ıquecabe gunicabe ca
´
´
bisaanacabe guidxilayu ri lu na Binidxaba, xhenemi´
´
´
gu Dios. Nga runi, gunı Jesus Binidxaba nga «xaıque
´
´
sti guidxilayu ri» (Juan 14:30). Peru zedanda dxi gusaana Binidxaba de guni mandar.
´
´
´
Cadi cayuuyadxı si Jioba1 modo cayunina Binidxa´
ba binni. Ne Biblia ruzeete ximodo bini sentir Jioba
´
´
´
ora bıyabe xi guira guendanagana bidxaagalu guidxi
´
´
Israel: «Bia tiempu bindaa yuuba stıcabe, biaqueca
´
bindaa yuuba stibe» (Isaıas 63:9). Cumu rilaseladxi
´
Jioba binni la? ma gudixhe ique cuee Binidxaba de
´
˜
guni mandar ne mayaca gunibe ni. Ne bicuibe Xiini´
be Jesucristu, ni runi ni jneza, casi rey ne que ziuu dxi
gusaana de guni mandar.
´
´
1 Biblia ruzeete Jioba nga la Dios.
4
TORRE STI NI RAPA
˜
´
Ma bidii Dios poder Xiini para cuee guira
´
desgracia ni runina binni
˜
´
´
´
NI NAQUIINE G ANNANU: Que huayuu dxi gula Bi-
´
nidxaba binni de xiixa desgracia, peru Jes us
´
´
´
zuni ni que huayunibe ca. Dxi guyuu Jesus lu Gui´
´
´
dxilayu bila ca discıpulo sti ora gunaaze ti bi yoo´
xho laaca. Biblia na: «Gudinde ne be bi yooxho que
´
´
ne rabi be nisa que: “Guta dxı”. Ne biaana dxı bi
´ ˜
´
que ne ma que nasa ru ola». Nabe bidxagayaa ca
´
discıpulo que ne gunabadiidxasaaca: «Tu laabe pue,
dede bi ne nisa ruzuuba stiidxa be» (Marcos 4:37-41).
´
´ ´
Ni bınibe ca racaneni laanu guni crenu dxandı zapa´
be guira binni ni guzuuba diidxa ora guni mandarbe
(Daniel 7:13, 14).
Ora runi castigar Dios binni
˜
NEE RIHUINNI MALU LAABE LA?
´
´
ANTE guicabinu guendarinabadiidxa ri, chiduyanu chupa ejemplu zeeda lu Biblia ra bini castigar
´
Dios binni, casi Nisaguie naroba biaba dxi biba´
´
ni Noe ne dxi binitilu ca cananeu.
´
´
NISAGUIE NAROBA BIABA DXI BIBANI NOE
´
´
NUU BINNI RIN I: «Nabe malu Dios purti biiti sta´
´
´
le binni dxi biaba Nisaguie naroba ra bila Noe si
´
ne binnilidxi».
´
´
NI RUSIIDI BIBLIA: Dios gunı: «Que rieche dia
´
ora gati binni malu, sınuque rieche ora guchaa´
ca modo laaca ne guibaniruca» (Ezequiel 33:11).
´ ˜
Nga runi, zanda guininu que neche di Dios ora
´
´
binitilu ca binni malu ni guyuu dxi bibani Noe.
˜
Yanna, xinee biitibe ca binni que ya.
Biblia cusiene bini castigar Dios ca binni malu
´
´
que para «idxibi ira binni ni que rulabi laabe, ne
ganna ca xi cabeza laaca» (2 Pedro 2:5, 6). Laaca
´
´
ruzeete Biblia casica bini Dios ca cosa ca dxique
´
zacaca runibe cani yanna.
´
Dios maca bisiene neca ria ca binni malu ni chi´
´
´
guuti peru que riaanda di laa pabia malu racaca´
˜
´
be ne binni, nga runi para laa caquiine quıxecabe
´
´
´
ni runicabe. Maque zandaa zabee Dios guira ni ca´
´
´
yunina binni ne guira ca cosa ni que raca jneza.
´
´
Modo bini Dios dxique rusihuınnini nadxiibe
´
binni, nga runi, guira biaje riguixhenabe laaca
ante guni castigarbe laaca. Casi ante guiaba Nisa´
´
´
guie naroba que biseendabe Noe chitixhena ca bi´
´
nni que peru que ninaca nucaadiagaca. Biblia ruzeete: «Caru guiene ca xi chi gaca dede ora beeda
´ ´
nisa˜ que, zine ira ca» (Mateo 24:39).
Nee bichaa Dios modo runi ca cosa ca ra gudi´
´
di dxi la? Co. Jioba gudxi xquidxi Israel pa gunica
´
´
˜
guira guendaqueiquiine runi ca binni ni nabeza
ndaani ca guidxi nuu gaxha de laaca, zudiibe lugar
´
´
´
gucaalu ca xhenemıguca laaca, guinitilu Jerusa-
´
´
Ante guedane Dios Nisaguie naroba
´
´
que biseendabe Noe chitixhena binni
´
´
len, capital stica, ne chinecabe laaca casi esclavu.
´
´
Que nulabi di ca israelita que laabe ne bınica gui´
´
˜
ra guendaqueiquiine runi ca binni nabeza gaxha
˜
de laaca
xiinica para ca dios
˜ . ¡Dede bizaaquica ca
´
stica! Nee bini castigar Jioba laacabe la? Bini cas´
´
tigar pue, peru ante gunibe ni gatiga biseendabe
ca profeta stibe ra nuuca para gabi laaca guchaa´
ca xpiaca ante guinitiluca. Dede gudxibe laaca:
´
˜
´
´ ´
«Jioba, Senor ni jma nandxo, que zunibe nin ti
´ ´
´
´
cosa sin que gabibe ni nannabe laasibe ca xpınni´
´
be cani riguixhena» (Amos 3:7).
1 STI MAYO 2013
5
˜
´
NI NAQUII NE G ANNANU: Modo bini Dios dxi´
´
que para guni castigar binni riguixhedxı ni la´
dxidono. Zanda guni crenu zuni castigar Jioba
ca binni malu purti Biblia na: «Ca binni malu
´
ca zareeca [...]. Peru cani nado zacaaca guidxila´
´
yu, ne zadxelaca guendanayeche purti ziuu sta´
le guendariuudxı» (Salmo 37:9-11). Dios ma gudixhe ique guni castigar ca binni malu para cuee
´
´
´ ´
guira ni cayunina binni.
Lii xi rinı ıquelu de
˜
´
´
ni chigunibe ca ya. Nee ninilu nacabe ti Dios
malu la? o ti Dios ni rilaseladxi binni.
´
DXI BINITILU CA CANANEU
´
NUU BINNI RIN I: «Cadi jneza di bini Dios ra binduuxe ca cananeu que casi modo ruuticabe sta´
le binni ni que gapa donda yanna».
´
NI RUSIIDI BIBLIA: «Guir a neza stibe jneza
´
´
cani. [Laabe nga] Dios ni runi ni rinı, ne que
´
runi ni malu» (Deuteronomio 32:4). Que zanda
´
di guchaaganu ca guerra ni runi binni guidxilayu
´
ne ora runi castigar Dios binni, purti que ganna
´
di binni xi nuu ndaani ladxido stobi, peru Dios
huaxa nanna ni.
Casi dxi bini juzgar Dios ca binni ni guleza
´
ndaani guidxi Sodoma ne Gomorra gudixhe ıque´
be gunitilube laaca, peru Abrahan guyuu xizaa
´
´
purti gunı ique cadi jneza ni
˜ chigunibe. Ngue
runi gunabadiidxabe Dios: «Nee zunduubalu binni ni runi ni jneza ra guutilu ca binni malu la?».
´
´
´
Que guira guidxagayaabe pa nuu Jioba guni ngue
´
laa nda naca ti Dios ni runi ni jneza. Ne diidxa
´
´
´
nado gudxi Dios laabe que zunitilu ca binni de
Sodoma pa guidxela neca chii si binni nachahui
´
´
ndaani ni (Genesis 18:20-33). Nannadxıchinu bii´
ya Dios xi nuu ndaani ladxido ca binni que ne bii´
´
yabe nabe malu laaca (1 Cronicas 28:9).
Casi ca cananeu que la? biiya Dios malu laaca´
be, nga runi jneza ngue bini ora gunaba guinitilu´
´
cabe. Ca cananeu que nabe binibia binni laaca
purti nabani nabani ca baduhuiini que bizaaqui´
´
cabe laaca para ca dios stıcabe ne bınirucabe xcaa-
6
TORRE STI NI RAPA
´
˜
dxi guendaqueiquiine (2 Reyes 16:3).1 Ca cananeu
´
´
que maca nannaca gudxi Jioba ca israelita que gui´
´
caaca ca layu que. Ne cani bicaalu ca israelita que
˜
´
para naananeca ca layu que la? cadi laasicabe bi´
´
caaluca, sınuque nepe Jioba, ti Dios ni bisihui´
nni cayacane xquidxi.
´
Peru laaca bilaseladxi Jioba ca cananeu ni bisaa˜
´
˜
´
na de nuni guendaqueiquiine ne yenandaca ni na
´
ca ley stibe lu xquendanabanica. Casi Rahab, ti gu´
´
´
naa ni guza zacasi, bila Dios laa ne binnilidxi. Ne
´
´
dxi gunaba ca binni de guidxi Gabaon guiacabe
´
˜
´
laaca, bilaca ne laaca bila ca xiinica (Josue 6:25; 9:
3, 24-26).
˜
´
´
NI NAQUIINE G ANNANU: Yanna ri zanda guizıdi´
nu ti ejemplu galan pur modo bini castigar Dios
´
´
ca cananeu. Ze dxi jma mayaca «unitilu [Dios] ira
´
[binni malu ni] que rulabi laabe, dxi cuidxi be
´
cuenta laaca» (2 Pedro 3:7). Pa nadxiinu Jioba ne
´
´
guzubanu stiidxabe la? zabaninu sin yuuba dxi
´
´
ma gunitilube guira binni ni que na guni mandar
gobiernu stibe laa.
´
Binibia binni ca cananeu que
´ ´
purti nabe bınica cosa malu ne
´
gucaca xhenemigu Dios ne xquidxi
´
´
´
Ne diidxa nado rusietenaladxi Jioba laanu gui´
ra ni quixhe ique binni guni zanda gacaneni ca xii˜
nica o guninani laaca. Stiidxa Dios cayabi laanu:
´
´
´
«Napalu xide cuilu guendanabani ti cadi gatilu, lii
˜
´
ne ca xiinilu, gannaxhiilu Jioba Dios stilu, gucaa´
´
´
diagalu stıdxibe ne cadi˜ guixelelu de laabe» (Deu´
teronomio 30:19, 20). Nee ninı Dios ca diidxa ca
˜
´
´
pa naca riuuladxibe gunibe cosa malu la? o cani´
´
be zaca purti nadxiibe laanu ne racaladxibe cuinu
´
guninu ni jneza.
´
1 Stale de ca cosa ni ma bidxela ca arque ologo rusihui´
nni cani dxandı bizaaqui ca cananeu que baduhuiini ora bini
adorarca ca dios stica.
˜
´
Nee runi
´ crelu dxandı
zacane Dios lii la?
´
´
˜
´
´
GUNI ique malasi nuni ti xhamıgulu ni nabe rusi´
´
˜
sacalu xiixa ni cadi cayenelu. Nuu binni na xinee
´
´
´
bınibe ni
˜ ne˜ nuu tu na bınibe ni purti nabe malu
´
laabe. Nee nuni crelu laacabe oraqueca la? o nibe´
´
´
zalu nusiene
˜ xham´ ıgulu lii xi guca. Peru ´pa que guınnibe ya. Nee nibezalu laabe ne ninilu zandaca nuu
´
xi pur bınibe ni la?
´
´
´
Ante ninilu pa napacabe razon o pa co la? galan
ninabadiidxalu laca lii: «Pabiati runebiaya xhami˜
´
gua ri pue. Xinee risacabe para naa pue».
Cadi dxa˜
´
˜
ndı nga nga ni jma jneza nunu la? Nee cadi zaca˜
´
´
´
ca nga naquiine guninu ora guiduyanu pa dxandı
malu Dios la?
´
´
˜
Zandaca raca nagana para lii guienelu xinee bini
´
˜
Dios xiixa cosa o guienelu xinee rudiibe lugar gaca
´
cani. Stale binni zabi lii malu laabe ne cumu nabe
´
´
´
raninacabe laabe ora guinıcabe cadi jneza guira
´
´ ´
´
ni runibe la?
lii guinı ıquelu casi rinı
˜ zucaacabe
´
´
´
ıquecabe. Nee zabezalu ganna chaahuilu pa dxandı
´
´
ni canıcabe de Dios ne zanilu zandaca nuu xi pur
´
´
bınibe ni la? Modo guicabilu ni gunabadiidxanu ca
´
´
zusihuınnini pa dxandı runibialu Dios o pa co. Gu´
´
nabadiidxa laca lii: «Xi guira cosa galan ma bini
Dios pur naa».
´
´
Pa huayapalu guendanagana lu xquendanabani´
´
´
lu, zandaca zanilu que huayaca xhamıgulu Dios.
´
˜
Peru gunı ique ndi: nee Dios napa donda pur ca
´
guendanagana ni huayapalu la? o laabe racanebe lii
´
´
gudxiilulu cani. Casi ma biduyanu ca, cadi Jioba di
´
´
nga runi mandar guidxilayu ri, sınuque Binidxaba
´
(Juan 12:31). Nga runi, laabe nga napabe donda pur
´
´
´
´
guira ni cayunina binni guidxilayu. Ne laanu nanna´
nu stale de ca guendanagana rapanu raca cani pur´
´
ti nacanu binni ruchee ne purti malasi rizaaca xiixa
´
cosa lu xquendanabaninu.
Yanna, xi huayuni Dios pur laanu ya. Biblia na laa´
´
´
´
be nga bizabe guiba ne Guidxilayu; lade guira ni bı´
nibe ca laaca bizabe cuerpu stinu, ne nabe sica´
´
´
ru modo bınibe ni. Laaca rusieneni laanu lu nabe
˜
Nee Dios napa donda pur
´ ca
guendanagana ni huayapalu la?
o laabe racanebe lii gudxiilulu cani
´
nga nuu xquendanabaninu ne bi ni ricaanu (Salmo
124:8; 139:14; Daniel 5:23). Xi rusiidi ca nga laanu
ya.
´
´
Rusiidi cani laanu nuzabinu Dios xquendanabaninu (Hechos 17:28). Ne Dios bisigade laanu Gui´
´
´
dxilayu sicaru ra nabezanu ri, laaca bizabe laanu
´
´
para gannaxhiinu, gapanu xhamıgunu, guidono na´
nixe, ganda cananu o guni sentirnu xiixa, guna´
´
diaganu ne chu xiinu (Santiago 1:17). Cadi dxandı
´
´
rusihuinni ca ndaaya ca zanda gacabe ti xhamıgu´
nu ni gannaxhiinu ne guni crenu zanda gacane laanu la?
´
´
´
Neca ma bizetenu guira nga, peru zandaca gaca
´
´
nagana para lii guni crelu zacane Dios lii. Zanda´ ´
´
ca guinı ıquelu caru gunibia chaahuilu laabe, ne
´
´
napu razon. Lu ca tema huiini ri, que zanda di gu´
´
´
sienedu guira ni rucaa binni guinı malu Dios. Peru
˜
´
´
´
nee cadi rabu jma galan gunilu stipa pur gunibia
´
´
chaahuilu Dios la?1 Nannadxıchidu pa gunilu ni,
´
´
˜
zannalu xipe nga ni dxandı de laabe. Yanna, nee
malu Dios la? Co, purti de laabe «reeda enda ranaxhii» (1 Juan 4:8). ˇ
´
˜
1 Zadxelalu jma ni cusiene xinee cudii Dios lugar chu stale
´
cosa malu lu capıtulo 11 sti libru Xipe ndi cusiidi Biblia, ni bini
´
ca testigu sti Jioba.
1 STI MAYO 2013
7
´
GUCAN E BIBLIA LAACABE PARA BICHAACABE
´
«Gucu
a ique
˜
naca sacerdote»
ROBERTO
PACHECO
´
GUNI NI BIZAACA
´
IZA GULEBE:
1957
´
PAD´ E LAABE:
MEJICU
˜
´
NI NAQUIINE GANNALU:
´
BIINDABE PARA GACABE
´
SACERDOTE NE NABE
GUDINDENEBE BINNI
´
´
MODO BIBANE DXIQUE: Gule ndaani ti guidxi huiini la
Texcoco. Ca dxi que cadi nexhe di pavimentu ndaani
ca calle stini. Rietenaladxe ca binni ni nabeza ndaani ca
guidxi huiini nuu gaxha de laani redaneca caadxi burru
´
´
huiini ni ma nua ni rutooca. Biniise ndaani ti familia nabe
˜ ˜
˜
pobre, naa nga zenda lu gadxe de lade ga xiini jnaa. Xhiina
´
bixhoze nga guni chaahui guelaguidi, peru gutibe dxi napa
´
˜
gadxe iza. Guiza nadipa guca para jnaa gusiniisi laadu.
´
Bixhozebiida bixhidxi violın ne guca director sti ti or´
´
´
questa ni bixhidxi musica clasica sti religion. Stale de ca
´
˜
binnilidxe bixhıdxica xiixa instrumentu, casi jnaa la? guyuu lade ca binni ni ruunda ra yudu ne xtiua guca tobi de
´
´
´
´
cani ruunda opera ne bixhidxi pianu. Nabe catolicu guca´
du. Casi naa la? guca monaguillo (ni racane sacerdote) ne
´
˜
´
gucua ique naca ti misioneru catolicu. Peru laaca guyuula´
dxe guuya pelıcula de karate, ne ra jma biiya cani jmaru si
´
bicaa cani naa tindenia binni.
´
˜
Guca monaguillo ne gucua ique naca
´
ti misioneru catolicu, peru laaca
´
guyuuladxe guuya pelıcula de karate,
ne ra jma biiya cani jmaru si bicaa
´
cani naa tindenia binni
´
´
Gucua laya ndaani ti scuela ra rusiidicabe de religion
˜
ni nuu ndaani guidxi Puebla, laani nga biquiinecabe casi se´
´
˜
´
minariu. Nabe gucua ique naca sacerdote, peru ultimu iza
´
´ ˜
guyuaa raque ma que nuuladxe stale cosa ni raca ndaani
yudu que. Guca nagana para naa purti stale biaje gucala´ ˜
´
dxi tobi de ca badudxaapa ni naca monja raque natania
laa, peru bicaa naya laabe, neca bine ngue, bicaani naa gucaa ique guichaganaya. Laaca biiya stale de ca sacerdote
´
´
´
que rusihuınnica runica ni jneza peru laaca runica ni cadi
´
´
´
˜
jneza. Despue ma que nica ique naca sacerdote.
8
TORRE STI NI RAPA
Gudixhe ique guiziide guxhidxe saa ndaani
´
Conservatorio Nacional de Musica ni nuu ndaani
´
guidxi Mejicu. Dxi binduuxe scuela que bichaga˜
˜
naya ne gupa tapa xiine. Ne dxiina bine nga guunda ra cayaca mixa.
´ ´
Dede dxi bichaganaya xheela nabe gupadu
´
´
guendanagana. Naa ne laabe guiza gudındedu, ne
jmaru si purti celoso naa ne laaca celosa laabe.
´
´
Nacubiga que ridindediidxasidu, peru despue ma
´
rigusaadu golpe laadu. Ngue runi bisabixheeladu
´
´
dxi napadu trece iza de bichaganadu ne despue
guca divorciardu.
´
XIMODO GUCAN E BIBLIA NAA PARA BICHAA:
´
´
´
Prime biaje gunienia ca testigu sti Jioba que
´
caru di gusabixheeladu. Ti dxi bixhidxina chupa
´
Testigu ralidxe ne gudxica naa pa zuundaneca naa
´
´
Biblia. Cumu gunı ique nanna stale de religion la?
gudxe laacabe zanda gueedacabe para guluee
laacabe cadi jneza ni rusiidicabe. Gunabadiidxa
´
´
laacabe stale cosa nagana ne gun ı ique qu e
˜
´
´
nanda nicabicabe naa, peru guiza bidxagayaa ora
˜
´
´
biiya biquiinecabe Biblia para bicabicabe guira
´
ni gunabadiidxa laacabe; raque bidiee cuenta
´
´
´
huaxie nanna. Peru dxique huaxie runi respetar
´
˜
xheela ca Testigu ne naa nabe riuu xhiina, ngue
´ ˜
˜
´
runi, ma que nanda nuundanecabe naa.
Gudidi si gaayu iza, bidxaaga ca testigu sti Jio´
´
´
ba sti biaje. Dxique ma nabezania Elvira, peru laa
´
´
que ridxiichi di ora checabe ralidxe, ngue runi gu´
nda biindanecabe naa Biblia sti biaje. Neca za´
´
que, gupa xide gudidi stale iza para gunda bichaa
modo nabane.
´
Bidiee cuenta pa rapa gana gune ni na Jioba la?
˜
caquiine guchaa stale cosa lu xquendanabane. Pri˜
meca ni caquiine gune nga gusaana de gune dxii˜
˜
na ra yudu ne guyube sti dxiina para ganda gapa
´
ni guibanenia (Apocalipsis 18:4). Ne laaca caquii˜
ne guichaganaya Elvira.
Tobi de ca cosa ni jma nagana guca para naa nga
´
gucueeza naa purti nabe nagueenda ridxiiche. Lu
´
´
´
Biblia zeeda chupa versıculo ni nabe gucane naa
para bichaa modo naa. Lu Salmo 11:5 biziide na-
˜
Bisiidi Biblia naa naquiine gune
respetar xheela pa racaladxe
´
gucaadiaga Dios ca oracion stinne
´
naladxi Jioba guendaridinde, ne 1 Pedro 3:7 bisii˜
di ni naa naquiine gune respetar xheela pa racala´
´
dxe gucaadiaga Dios ca oracion stinne. Gunı ique
ni na ca diidxa zeeda lu ca textu ri ne gunaba Jio´
´
ba gacane naa; chaahui chaahui ma gunda bicueeza naa de nidxiiche nagueenda.
´
´
XI MA GULEENDUA: Yanna nabanenia binnilidxe
´
˜
nayeche. Cayune stipa pur chuaania ca xiine,
´
´
´
ni gupania prime xheela galan ne cayune stipa pur
´
gacania familia ni napa yanna para gaca fe stica
jma naguidxi.
´
˜
Dxi nahuiine gucua ique naca sacerdote para
´
gacania binni; peru yanna huaxa ma nanna xi´
´
´
modope zanda gacania laacabe ne nga rucha tipa
´
ladxidua purti ma nanna xi pur nabane. Yanna
ri rusiide binni guxhidxi saa ne laani nga raca˜
neni naa gudiee ni caquiine binnilidxe. Rudiee
´
´
xquıxepe Jioba saca gupa paciencia naa ne pur bidii lugar naa guchaa ne gaca ti binni nachahui. ˇ
1 STI MAYO 2013
9
´
´
NI ZACAN E BINNIL IDXILU CHU NAYECHE
Ca guendanagana
´
ridxaagalu ca
padrastru ne ca
madrastra
Ndaani ca familia ra nuu ti hijastru o ti hijastra
´
´
´
nabe nagana raca para laaca chuca galan ne ca
binni ni nuu gaxha de laaca.2 Stale biaje naquii˜
´
˜
´
ne guininecabe bixhoze xcuidi ca o jnaa para quı´
´
˜
xhecabe xi gunica ora chigannaca xiinica, ximodo
guiniisi baduhuiini ri ne pa zacaneca para guia˜
´
xa cani iquiinebe.3 Ne laaca zandaca gaca naga´
1 Bidxaa la chupa chonna de laacabe.
´
´
2 Pa racaladxilu gannalu jma de tema ri, biiya ca tema ni zeeda
´
lu ca prime yaza sti revista ¡Despertad! abril 2012, ni bini ca testigu
´
´
sti Jioba, ra na «Claves para el exito de las familias con hijastros».
˜
3 Neca lu tema ri cayeete xi naquiine guni ti madrastra para ga˜
nda guidxaaga jnaa ca hijastru sti, peru ca conseju ni zeeda luni laaca zanda gacaneni ti padrastru guidxaaga bixhoze ca hijastru sti.
10
TORRE STI NI RAPA
MARGARET,1 TI MADRASTRA DE AUSTRALIA: «Gunaa ni guca xheela xheela,
´
˜
rabibe ca xiinibe cadi liica guzuubaca stiidxa nin ora guinaba laaca
´
gunica xiixa cosa huiini casi quibi
´
´
layaca». Margaret na cumu nabe
´
guyuu gunaa que nuxhele laabe de
˜
´
ca xiini la? gupabe guendanagana
lu xquendaxheelabe.
´
´
na para ca binnilıdxica ne ca xhamıguca guidxaagaca ca binni ni nacubi guyuu lu familia stica.
´
Ca conseju ni zeeda lu Biblia zanda gacanecani
´
tuuxa binni pa cadxaagalu tobi de ca guendanagana ri.
´
PRIM E GUENDANAGANA:˜
MODO GUIDXAAGALU J NAA
CA HIJASTRU STILU
´
Judit, ti gunaa de Namibia gunı: «Rietenaladxe
˜
´
ti dxi gudxi jnaa ca hijastru stinne laaca guiruti ra´
´
cacabe naa, xheela si bixhozecabe naa, ne pa ga˜
´
´
´
´
padu xiinidu que zuni bizanacabe ne que zuni be-
´
´
ndacabe laaca. Guiza bisiuuba ngue ladxidua purti
˜
naa nadxiee laacabe casi xiine».
Ca binni ni ruunda de tema ri naca riuu guendanagana ndaani ti familia ora ridxaaga madrastra ca
˜
´
jnaa ca hijastru sti. Xi zanda gunicabe ya.
´
Ni zanda gunilu: gudixhe pabiati zanda gui´
dxaagabe familia stilu. Lii gunaa, pa que gudiilu
˜
lugar guidxaaga hombre ni guca xheelalu ca xiini´
tu la? zandaca zuninani laaca.1 Bietenaladxi laaca
˜
´
xiinibe ca xcuidi ca ne napaca laabe ndaani ladxidoca (Proverbios 23:22, 25). Peru pa gudiilu lugar
´
˜
´
chupebe lu xquendanabani ca xiinitu la? zandaca
´
que ziuuladxi hombre ni naca xheelalu yanna ca
´
ni cayunibe ne dede guchiichi ni laa. Biiya gunu
´
´
jneza: gudixhe pabia zanda gapalu xquendaxheela´
´
lu, peru laaca gucane laabe bia gandati.
´
NI ZANDA GUNI BIXHOZECABE
˜
´
ˇ Pa lii biaananelu ca xiinilu la? gunine gunaa
ni guca xheelalu ca de laacabe; ne cadi ma cadinde
diidxatu pur xcaadxi cosa. Zanda guinabadiidxalu
´
´
´
laabe ne diidxa nado pa zanda quıxhetu ti hora para
´
˜
´
´
´
´
guinınebe ca xiinibe ridxı. Jma galan gunitu zaca
´
´
´
´
que cuıdxibe gadxe gadxe hora o nabe ma huaxhinni.
˜
ˇ Pa cadi lii biaananelu ca xiinilu la? biyubi modo
´
´
´
guinınelu laacabe, zanda gunilu ni pur telefono,
guseendu carta, mensaje o xiixa correu ra nuucabe
˜
(Deuteronomio 6:6, 7). Nuu tu laa riquiine video´
˜
conferencia. Intiica modo guinınelu ca xiinilu, bini
´
´
stipa pur guienelu ca guendanagana ni ridxagaluca´
´
1 Peru pa nabe naduxhu hombre ni guca xheelalu ca la? zanda´
´
´
´
ca ni jma galan gunu nga guyubilu sti modo ganda gapalu binnilıdxilu.
´
´
˜
Que gannu pabia zacanelu ca xiinilu
˜
be ne biiya xi caquiinecabe ne guca ti binni ni gudii
´
´
´
conseju galan laacabe. Pa gunu zaca, que gannu pa´
bia zacanelu laacabe.
NI ZANDA GUNI MADRASTRA
˜
ˇ Biene jnaa ca xcuidi ca ne gudxi laabe cadi nuu´
˜
lu gusaana de guyacabe laabe casi jnaacabe (1 Pe˜
dro 3:8). Gudxi laabe ni runi ca xiinibe ora nuuca ra
´
´
nuulu, peru jma jneza gabu laabe ca cosa galan ru˜
nica (Proverbios 16:24). Ne ora caquiine guinabadii´
dxu laabe xiixa la? bini ni ne bidii xquıxepe laabe
pur ni guinibe.
´
ˇ Cadi tan gusihuınnilu nadxiilu laacabe nezalube.
´
´
Ti madrastra de Estados Unidos ni la Beverly, gunı:
´
˜ ´
´
«Ca xcuidi ri gucaladxica nabica naa ama. Naa ne
´
´
´
´
bixhozecabe gudxidu laacabe zaa gabicabe naa zaca
´
´
ralıdxisidu, peru cadi guinıcabe ni ora ma nuucabe
˜
ra nuu, Jane, jnaacabe, o ra nuu binnilidxi. Dede dxi
´
´
´
bınidu zaca, jma ma galan ridxaaga Jane. Ne laaca
ridagulisaadu para gacanedu ca xcuidi ca ora chiga´
ca xiixa obra de teatro ra scuela stica o pa chizaneca xcaadxi badu scuela paxaraa».
´ ˜
NI ZACANE JNAA CA XCUIDI
´ CA NE MADRASTRA
STICA PARA CHUCA GAL AN
ˇ Pa lii nga madrastra ca la? cadi guinilu mal de
˜
jnaa ca xcuidi ca nezaluca. Zuninalu laacabe pa
´
´
´
´
´
gunilu zaca. Ne laaca que gannu padxı guinıca´
´
be ni guinilu ne ximodo gunicabe ni (Eclesiastes
´ ˜
10:20). Pa gabi ca xcuidi ca lii gunı jnaacabe mal
´
de lii nezalucabe la? lugar de guidxiichilu, jma ga´
´ ´
´
lan guinı ıquelu xi guni sentırcabe pa guinilu xii´
˜
xa. Zanda gabilu laacabe: «Para naa la? pa nanda
´ ˜
´
´
˜
que nunadiagatu nga. Rihuınnica cadxiichi jnaatu,
´
´
nuu tiru rinı binni zaca ora ma cadxiichi». Ne pa
˜
´
lii nga jnaa ca xcuidi ca la? laaca zacane cani ma bi´
zetenu ca lii.
´
´
´
ˇ Ora chitıxhelu xi gunicabe ne ora cu jnezalu laa´
´
cabe, bini stipa pur gunu ni casica racani ralidxi
˜
´
´
jnaacabe. Pa que zanda gunu zaca gudxi laacabe xi
˜
´
˜ ´
´
nuuladxilu nunicabe, peru cadi gusihuınnilu casi
˜
ora cadi jneza ni runi jnaacabe. Biiya ejemplu ri:
˜
Madrastra: Rober, nee zanda guchiaalu
xtuallalu la?
˜
´
Rober: Ralidxi jnaa la? layu si ruladu ni ne ma laabe ruchiaabe ni.
´
Madrastra (cadxiichi): Zunicabe lii ti binni nachaaba xa.
˜
´
´
´
Nee cadi jma galan nicabilu sicarı la?
´
´
´
Madrastra (ne diidxa nado): Biasi, peru rarı la?
˜
xiinehuiine, cada tobi ruchiaa xtualla.
´
´
ˇ Cadi quıxhelu guninelu ca xcuidi ca xiixa orape
´
˜
´
nexhe guyacabe jnaacabe (Mateo 7:12). Pa que ga´
nda guchaalu hora naguıxhelu guninelu laacabe
˜
xiixa la? gunaba permisu jnaacabe ante gabu laaca´ ´
´
be xi ca ıquelu gunilu.
˜
´ ´
XINEE QUE GUNILU NDI: Yenanda ca conseju zeeda
´
´
rarı ora guyalu gunaa ni guca xheela xheelu:
´
´
1. Biyadxı lube ne bixidxi. Cadi guicaaladxilu ne
cadi gusituumbu lulu.
´
´
2. Gunı labe ora ugapadiuxilu laabe.
´
3. Pa stale tu cayuınelu diidxa la? guluu laabe ra
cayuitu diidxa.
GUIROPA GUENDANAGANA:
XIMODO
˜ ZANDA GUIDXAAGALU
CA XII NI XHEELALU NI MA HUANIISI
´
´
Ti libru ni la Step Wars, ni canı xi guendana´
gana riuu ndaani ti familia ora guichagana ti bi˜
nni ni maca napa xiini huaniisi, cuzeeteni de ti gu´
˜
naa ni ridxiichi purti nabe riuu xheela pur ca xiini
´
´
´
´
ni gupane sti gunaa, ne que rina guni cre pa feu
˜
´
´
xpia ca xiini ne laabe. Gunaa ri gunı: «¡Nabe ru´
˜
´
chiichi nga naa!». Pa cazaacalu zaca, xi naquiine gunilu para cadi chu guendanagana lu xquendaxheelalu ya.
´
Ni zanda gunilu: biene laacabe. Biblia cudii con˜
´
seju ri: «Naquiine uyubi nu acane nu stobi ne cadi
uyubi nu para laasi nu» (1 Corintios 10:24). Binistipa
12
TORRE STI NI RAPA
´
´
˜
pur guienelu xcaadxi binni. Zandaca ridxibi ca xiini
´
xheelalu gusaana de gannaxhii bixhozeca laaca, o
´
´ ´
´
zandaca guinı ıqueca zudxiidecheca familia stica pa
´
´
´
gannaxhiica lii. Ne zandaca que zana hombre ca cu
˜
´
jneza ca xiini purti ridxibi guixelecabe de laa.
´
Que zanda di gucanu tuuxa gaca xhamigu laanu,
chaahui chaahui nga rapa binni xhamigu. Para ganda gannaxhii ti binni laanu la? cadi jneza gucanu
´
˜
laa gunini (El Cantar de los Cantares 8:4). Naquiine
´
´
guienelu cadi guira di biaje zanda gannaxhii ca hi´
jastru stilu lii casi modo riuuladxilu.
´
´
Cadi guinilu guira ni runi sentirlu, neca feu xpia´
cabe ne lii (Proverbios 29:11). Ne pa raca nagana
´
para lii gucueezalu lii la? bini orar Jioba ne gunaba laabe ni gunaba rey David: «Guluu tu gapa
´
´
ruaa, Jioba; ya, gapabe naa ora guxhele ruaa» (Salmo 141:3).
´ ´
´
Pa guinı ıquetu chindezatu ndaani yoo ra biniisi
˜
´
ca xiini xheelalu la? cadi guidxagayaalu ora guya´
lu pabia ma biaacabe lugar ca. Cadi guchaalu stale cosa ndaani yoo ca, ne jmaru si ndaani ca yoo
´
´
´
ni guca xcuartucabe dxique. Laaca zanda chindezatu sti lugar.
´
Ziuunelu laabe tobi si pa gacalu nachahui
´
ne gapalu respetu laabe
´
Bini stipa gannaxhiilu guira xcuidi nuu lu familia stilu
˜
´ ´
´
´
XINEE QUE GUNILU NDI: Pa que rina ca hijastru
´
´
stilu gulabica lii ne que rinaca guni respetarca
lii la? gudxi xheelalu xi runi sentirlu ne bicaadiaga
´
´ ´
chaahui laabe ora gabibe lii xi rinı ıquebe. Cadi
˜
˜
gucaalu xheelalu cu jneza ca xiini. Ni naquiine
´
gunu nga guienu laabe ne guienebe lii. Ora ma
´
biiyatu xi guendanagana napatu la? laguuya xi
´
zanda gunitu para guni chaahuitu ni (2 Corintios 13:
11).
GUIONNA GUENDANAGANA:
XCAADXI BINNILIDXE NE CA XHAMIGUA
´
´
´
Ti madrastra de Canada ni la Marion, gunı: «Ga´
˜
˜
tiga rusigade bixhoze ne jnaa xiixa ca xiine, peru
´
˜
gasti que rudiicabe ca xiini xheela; nga runi, neca
´ ´
´
nuu tiru que gapadu bueltu peru runidu stipa pur
sidu xiixa para laacabe».
´
˜
Ni zanda gunilu: primeru biiya xi caquiine fa´
´
milia ni napalu yanna. Gudxi ca binnilıdxilu ne
´
´
´
ca xhamıgulu nabe risaca familia ni napalu yanna
˜
´
(1 Timoteo 5:8). Neca cadi naquiine cuezalu ganna´
˜
xhii guira binni ca xiini xheelalu, peru zanda gui´
´
nabu laacabe gacacabe nachahui ne cadi gunicabe
´
menu laaca. Bisiene laacabe zuninacabe ca xcuidi
´
´
´
ca pa gucaanacabe laaca ne que gusihuınnicabe nadxiicabe laaca.
´
´
´
Ne laaca galan gunilu pa gudiilu lugar guyaruca´
be ca binni ni guca suegrulu, casi bixhozebiidaca˜
´
be. Ti gunaa ni napa xiini de Inglaterra ni la Susan
´
gunı: «Bichaganaya sti biaje gudidi si ti iza aronda
´
de guti xheela, ne nabe nagana guca para cani guca
suegrua que nidxaagaca hombre ni nacubi bichaganaya. Peru ra guludu laacabe lu familia stidu ne
´
´
´
ra gudxidu ca xhiagacabe cuıdxica laacabe ne gu´
´
diica xquıxepe laacabe saca racanecabe laaca, ma
´ ˜
que napanedu laacabe guendanagana».
˜
´ ´
XINEE QUE GUNILU NDI: Bizeete lu xheelalu de
´
´
ca xhamıgulu o de ca binnilıdxilu ni jma rapanelu
guendanagana ne laguyubi modo gaca chaahui
cani.
Nagana nga para ganda guidxaaga binni cani nuu
´
gaxha de binnilidxi. Peru pa chinandalu ca conseju
´
ni zeeda lu Biblia la? zapalu stale ndaaya casi ni ruzeete Proverbios 24:3: «Ne guendabiaani nga para
´
˜
´
cuı ti yoo, ne para guzuhuaa ni dxiichi naquiine ga´
nnacabe ximodo gacani». ˇ
GUNABADIIDXA LACA LII:
ˇ «Ximodo zanda guidxaaga gunaa
´
ni guca xheela xheela sin gapania
laa guendanagana ya.»
´
´
ˇ «Xi zanda guninu para cadi gunina
´
´
ca binnilıdxinu ne ca xhamıgunu
´
familia ni napanu yanna sin gudiica
cuenta.»
˜
BIDXI NA DIOS
˜
´
Nee dxandı rizaaladxi
Dios laanu la?
´
´
Ti gunaa ni gunı ique que gapa Dios xi
´
´
pur guizaaladxi laa guni sicarı: «Zandaca guendanagana jma naroba huayapa
´
nga gune
˜ sentir que zanda chuaa gaxha´ de
Dios». Nee huayuu dxi guni sentirlu zaca ˜ la?
´
´
Pa zaca ni, zandaca guinabadiidxalu: «Nee
´
´
dxandı rizaaladxi Dios naa la?». Rizaala´
dxibe laanu ne nannanu ni pur ca diidxa
´
´
ni gunı Jesus. (Biinda Juan 6:65.)
´
´
Jesus si nga nanna ximodo Jioba ne na´
´
nna xi racaladxibe gunibe (Lucas 10:22).
´
´
´
Guiduyanu xi gunı Jesus de tema ri: «Iru´
˜
ti zanda gueeda ra nuaa pa que uchina Bi´
´
xhoze laa». Para ganda gacanu discıpulo sti
´
´
´
Jesus, ne gacanu xpinni Bixhozenu ni nuu
´
˜
˜
´
guiba, caquiine guchina Jioba laanu ra nuu
´
(2 Tesalonicenses 2:13). Pa guienenu ca dii´
´
dxa ni gunı Jesus ca la? zudinu cuenta rizaaladxi Dios cada tobi de laanu.
˜
Ximodo nga ruchina Dios laanu ra nuu
˜
ya. Diidxa griegu ni biquiine para bitiixhi˜
˜
´
cabe «uchina» lu didxastia, laaca biquiine´
´
cabe ni ora guinıcabe de tuuxa ni rixubiyu
ti˜ chin dxa benda ndaani (Juan 21:6, 11).
´
´
´
´
Nee rinı nga rixubiyu Jioba laanu para guni´
nu ni na neca que nanu la? Co. Maca bi´
´
´
dii Jioba lugar laanu cuinu xi guninu, ne que
rucaabe ladxidono guni xiixa (Deuteronomio
´
30:19, 20). Lade millon de binni ni nuu lu
´
´
Guidxilayu ri ruyubi Jioba ca binni ni riuula´
dxi guni ni jneza, cani ruxhele ladxido neza´
´
´
lu Dios (1 Cronicas 28:9). Ne ora guidxelabe
´
ca binni ca riuubaladxibe laaca.
´
Ora ma bidxela Jioba ca binni ni riuuladxi
´˜
guni ni jneza ruchınabe laaca ra nuube ne
stale guendarannaxhii (Hechos 13:48). Xi-
14
TORRE STI NI RAPA
´
´
modo runibe ni ya. Laapebe rinınebe laaca
ora ruseendabe tu chigucheeche ca diidxa
´
nacubi ne galan ra nuuca ne laaca riquii˜
´
´
nebe espıritu santu stibe para gacane laa´
´
ca guieneca ni rusiidi Biblia ne gunica ni lu
´
xquendanabanica (1 Corintios 2:11, 12). Pa
˜
´ ˜
´
´ ˜
naca que nacane Dios laanu la? que nanda
˜ ´
˜ ´
´
´ ˜
nacanu xpınnibe ne laaca que nanda naca´
˜
nu discıpulo sti Xiinibe.
´
«Maca bidii Jioba lugar laanu
´
´
cuinu xi guninu, ne que
rucaabe ladxidono guni xiixa»
´
´
Yanna, xi rizıdinu de Jioba pur ca diidxa
´
´
´
gunı Jesus lu Juan 6:65 ya. Rizıdinu ruchi˜
´
´
na Jioba binni ra nuu ora guya naya ladxido´
´
ca ne rizaaladxibe cada tobi de laaca. Nabe
´
´
´
´
gutadxı ladxido gunaa ni bizetenu ra bizulu
tema ri ora biene ca diidxa ri. Laabe guni´
´
be: «Gastiru sti cosa jma sicaru que gune
˜
´
´
xhiinaJioba. Pa gulibe naa para gaca xpınni´
´
be la? risaca para laabe». Ribezadu gacane
´
ca diidxa ca lii para ganda guxhelelu ladxi´
´
dolo nezalu Jioba. ˇ
BIA NEXHE GUIUUNDA BIBLIA LU BEEU RI:
Lucas 22 dede Juan 16
CANI RINABADIIDXA BINNI DE BIBLIA
˜
Nee zanda gutiidiladxi Dios
donda stinu la?
´
´
´
Biblia rusiidi guira binni guidxilayu ruchee. Dede ora gale´
´
nu maca riuuladxinu guninu ni cadi jneza purti nga nga
´
´
´
´
herencia ni bisaanane Adan laanu, prime bixhozenu. Nga
´
´
runi nuu tiru runinu xiixa cosa malu ne despue ma raca
´
˜
arrepentirnu pur cani bıninu. Guti Jesucristu, Xiini Dios,
´
para quixe ca donda stinu. Ne pur gutibe ca ma zanda gu´
´
tiidiladxi Dios donda stinu. Ni bınibe ca nacani ti cosa sica´
ru bisigade Dios laanu. (Biinda Romanos 3:23, 24.)
´
Nuu binni ma bini xiixa cosa nabe malu ne rinabadiidxa´
´
´
ca pa ziuu dxi gutiidiladxi Dios stondaca. Nabe ratadxı la´
dxidono ora guidundanu ca diidxa ni zeeda lu Biblia ra na:
´
˜
´
´
«[R]usia rini sti Jesucristu Xiini be laanu de ira ni huache
´
´
´
nu» (1 Juan 1:7). Dxandı, de guidubi ladxidoJioba rutiidila´
´
dxi dede ca cosa nabe malu ni bıninu pa gaca arrepentirnu
´
de guidubi ladxidono. (Biinda Isaıas 1:18.)
˜
´
Xi naquiine guninu para
gutiidiladxi Dios donda stinu
´
´
˜
Pa racaladxinu gutiidiladxi Jioba donda stinu la? naquiine
´
´
˜
´
gunibianu laabe: guienenu ximodo runibe dxiina, guienenu
´
ca conseju ne ca ley stibe (Juan 17:3). De guidubi ladxido
Dios rutiidiladxi donda sti tutiica binni gaca arrepentir pur
stonda ne guni stipa pur guchaa. (Biinda Hechos 3:19.)
´
´
´
Zanda guninu ni riuuladxi Dios. Rienebe laanu purti na´
´
nnabe˜ nacanu binni ruchee. Jioba nachahui ne rilaseladxi. Nee cadi rucaa nga lii guiziidilu xiru zanda gunu para
´
chuuladxibe ni runu la? (Biinda Salmo 103:13, 14.)
´
Zanda guninu
ni riuuladxi Dios
´
´
Pa racaladxilu´ gannalu
jma, biiya capıtulo 5
sti libru ri, ni bini´
ca testigu sti Jioba
BIIYA LU INTERNET XIMODO RICABI
BIBLIA CANI RINABADIIDXA BINNI LU
www.jw.org/zai
Xipe ndi
CUSIIDI
BIBLIA
1 STI MAYO 2013
15
´
Ni dxandı
´
Paraa zanda gannanu ni
Ximodo zanda gacaneni lii
´
ne binnilıdxilu
´
Cayuni invitardu lii chigucaadiagalu
guendaridagulisaa de chonna gubidxa
´
chigapa ca testigu stiJioba iza ri ne
´
luni zacabicabe ca guendarinabadiidxa
´
ni bizetenu ca.
TEMA
´
Dxandı Stiidxa
Dios
´
´
Bireeni lu ca diidxa gunıJesus lu Juan 17:17.
CANI JMA RISACA CHIGUIEETE LUNI
´
´
´
´
Ti libana nabe sicaru ni la «Xii nga ni dxandı» zusiene
˜
´
xinee zanda guni crenu cani ca lu Biblia, Stiidxa Dios.
Zadidi chupa drama ni cuzeete de chupa relatu zeeda lu
´
Biblia ne zahuinni ximodo zanda gacanecani laanu yanna.
TU LAA ZANDA CHE
´
´
Guira binni. Que riaxa para chu binni ra cayaca
´
´
guendaridagulisaa ca ne que rinabacabe guna.
´
´
PADXI NE PARAA CHIGACANI
´
´
Lu sitiu www.jw.org/es zadxelalu padxı ne paraa chigaca
´
guendaridagulisaa ri gaxha de ra nabezalu ne laaca
´
zuuyalu ti videu ni cusiene de ca guendaridagulisaa rapadu.
(Bidii clic ra na SOBRE NOSOTROS/ASAMBLEAS ANUALES)
Lu sitiu www.jw.org/es laaca zeeda programa
´
ne pora chiguzulu guendaridagulisaa ro ca.
s
n
o
Gundete´ revista
ri sin quıxelu ne
cani maca biree
p
Biinda Biblia lu
Internet; nuuni lu
50 diidxa
Bini
´ escanear
codigo
´ ri o
guye lu
www.jw.org /zai
wp13 05/01-ZPI
(Bidii clic ra na PUBLICACIONES/LIBROS Y FOLLETOS)

Documentos relacionados