B , S - Rijksdienst Caribisch Nederland

B , S - Rijksdienst Caribisch Nederland

This information bulletin is also available in English
NUMBER 4
Deze informatiekrant is ook in het Nederlands verkrijgbaar
BOLETIN INFORMATIVO
BONEIRU, SINT-EUSTATIUS I SABA
Entrante 1 di yanüari 2011, dòler merikano lo bira e moneda ofisial na Boneiru, Sint-Eustatius i Saba. Na momento di su introdukshon, lo apliká e tasa di kambio fiho di NAf pa
dòler, ku ta $1 = NAf 1,79. Preparashonnan pa introdusí dòler ta den pleno marcha. Diferente persona konserní ku e proseso ei ta hiba palabra den e boletin akí. Manera ta
kustumber, na parti patras di e boletin akí bo por haña preguntanan frekuente i kontesta pa nan.
‘DÒLER TA E MIHÓ OPSHON PA TURISMO, EKONOMIA I E HABITANTENAN’
Roy Hooker, diputado pa teritorio
insular di Sint-Eustatius, ta splika dikon
e diferente Gobièrnunan Insular a opta
pa dòler i no, por ehèmpel, pa euro: ‘Por
parse lógiko pa skohe euro komo
moneda, pero si bo analisá e konsekuensianan pa turismo i komèrsio, dòler
ta un eskoho mas responsabel. Dòler ta
hopi usá kaba den region di Caribe.
Ademas, mayoria di nos turistanan ta
bini for di paisnan kaminda ta usa dòler
i gran parti di nos importashon- i
eksportashonnan tambe ta ku pais ku ta
usa dòler.
PREISNAN DEN TIENDA TA BAI SUBI?
Un di e miedunan ku ta biba den
komunidat relashoná ku introdukshon di dòler ta ku tur preis riba e
islanan ta bai subi. Jopie Abraham,
diputado pa teritorio insular di
Boneiru, ta bisa lo siguiente riba
esaki: ‘Nos ta bai hasi tur lo posibel pa
esei no sosodé. Ménos mal ku nos
habitantenan a kustumbrá di usa
dòler basta kaba, pasobra ya kaba e ta
un moneda hopi usá lokalmente.
Huntu ku empresarionan nos ta bai
implementá medida pa sòru pa no tin
subida (indebido) di preis. Un di e
medidanan ta loke nan ta yama
‘dubbel prijzen’ (preis dòbel);
entrante 1 di ougùstùs i pa un aña
largu, tiendanan mester indiká tur
preis tantu na florin komo na dòler,
pa e habitantenan mes por keda
Kon e introdukshon di dòler na
Boneiru, Sint-Eustatius i Saba lo
tuma lugá i kon abo por yuda pa e
transishon bai sin muchu problema?
Nos ta konsehá pa for di den e último
lunanan di 2010 bo gasta mas tantu
florin posibel òf entregá nan na
banko. Pa bo no mester para muchu
den rei na yanüari di 2011 pa troka sèn
largá i plaka di papel pa dòler, nos ta
konsehá bo pa, si bo tin plaka kèsh ku
kontrolá e preisnan bon. Tambe nos
ta bai apliká un asina yamá ‘Prijsmonitor’. Ora ta asina leu, lo kontrolá
preis di kontenido di un makutu di
kompra den e diferente tiendanan tur
luna. Servisio di Asuntunan Ekonómiko i di Labor (DEZA) lo ehekutá
esaki huntu ku Fundashon Tienda pa
Konsumidó Boneriano. Ademas nos ta
bai traha, huntu ku sektor komersial,
Ministerio di Finansa i DNB pa
establesé un ‘Fair Pricing Code’.
Doñonan di tienda por mustra ku nan
ta trata introdukshon di dòler na un
manera hustu sin subi preis, partisipando na e inisiativa akí. Ku e medidanan akí nos ta kere ku nos lo evitá
subida eksesivo di preis. Ta krusial pa
konsultá bon ku tur esnan konserní
den e sektor.’
bo ta spar, bo depositá nan riba un
kuenta di banko.
Entrante 1 di yanüari 2011, doñonan di
tienda lo kuminsá duna sèn bèk na
dòler. Bo por sigui paga ku florin
antiano te dia 1 di febrüari. Despues,
ni empresanan ni gobiernu no ta
obligá pa aseptá florin antiano mas.
Te dia 1 di febrüari 2011 bo por sigui
troka sèn largá i plaka di papel NAf na
banko, na un tasa di kambio di
$1=NAf 1,79. Despues di e fecha ei,
Lo ta un riesgo si nos skohe pa euro,
pasobra si euro subi, nos ta bira muchu
karu pa merkado. Nos lo atraé ménos
turista i nos posishon komo eksportadó
ta bai atras ya ku nos produktonan lo
bira relativamente karu. Ta p’esei e
Gobièrnunan Insular a opta pa introdusí
dòler. Simpel bisá, e ta e mihó opshon
pa turismo, pa ekonomia i pues tambe
pa nos siudadanonan.’
Edishon spesial:
introdukshon
di dòler
Bo por haña mas informashon riba
introdukshon di dòler na www.dnb.nl.
Si tin pregunta, por hasi nan via e-mail
na [email protected]. Ademas por haña un
foyeto ekstenso na bankonan, ofisinanan di gobièrnu i Regionaal Service
Centrum.
‘KUESTION DI KUSTUMBRÁ’
‘Di mes, tur hende lo mester kustumbrá
na e idea ku florin antiano ta bai stòp di
eksistí’, segun Bruce Zagers, diputado pa
teritorio insular di Saba. El a sigui bisa:
‘Ma ku e debido esfuerso di tur esnan
konserní, nos mester por logra pa e
introdukshon bai sin muchu problema.
Ya bankonan ta trahando duru pa adaptá
diferente sistemanan di outomatisashon, ATM- i aparatonan di PIN. Tin
deliberashonnan andando ku doñonan
di tienda i empresanan riba e kantidat di
sèn largá i plaka di papel di dòler ku nan
lo tin mester ora ta asina leu. Nederlandse Bank lo sòru pa por tin sufisiente
sèn largá i plaka di papel na stòk riba e
islanan. Komo habitante, abo no tin
muchu kos di hasi. Riba 1/1/11 banko lo
kombertí tur debe i saldo na bo fabor
outomátikamente di florin pa dòler, i lo
kuminsá paga salario- i benefisionan
sosial (‘uitkering’) outomátikamente na
dòler. Durante henter luna di yanüari
ainda tin chèns di paga ku florin, ma
entrante 1 di febrüari no mas. Ta spera
ku pa e fecha ei ya e transishon pa dòler
a kaba di tuma lugá.’
ainda bo por troka florin antiano, ma
e ora ei e bankonan mes por disidí ki
tasa di kambio nan ta usa i kisas kobra
sierto gastunan adishonal tambe.
Dia 1 di yanüari 2011, bankonan lo
kambia tur debe i saldo na bo fabor di
florin antiano pa dòler na e tasa di
kambio ku lei ta stipulá, esta, $1=NAf
1,79. Abo no tin nodi di hasi nada pa
esei sosodé.
Bo doño di trabou, fondo di penshun
òf e instansia via kua bo ta risibí pago
di sierto benefisionan lo sòru pa
entrante dia 1 di yanüari 2011, bo
risibí bo salario, penshun òf pago di
benefisio na dòler. Lo usa e tasa di
kambio di $1= NAf 1,79 na momento
di kombertí bo salario, benefisio
sosial òf penshun.
Lei ta stipulá ku mester konsiderá tur
kontrakt será promé ku dia 1 di
yanüari 2011 na florin komo kontrakt
será na dòler na un tasa di kambio di
$1=NAf 1,79.
KONTESTA RIBA PREGUNTANAN FREKUENTE
Ta ken a disidí ku ta dòler mester bira e moneda nobo di Boneiru, Sint-Eustatius i Saba?
Konseho Insular di Boneiru, Sint-Eustatius i Saba, huntu ku Sekretario di Estado Hulandes Bijleveld a disidí ku
dòler lo bira e moneda nobo di Boneiru, Sint-Eustatius i Saba.
Pakiko a skohe dòler komo moneda nobo pa Boneiru, Sint-Eustatius i Saba?
Dòler komo moneda ta mas bentahoso pa komèrsio i turismo, i p’esei e ta e mihó opshon for di punto di bista
ekonómiko. Mayoria di transakshonnan komersial di e islanan akí ta ku paisnan ku ta usa dòler òf un moneda
mará na dòler komo nan moneda ofisial. Ademas, mayoria di nos turistanan tambe ta bin di e region kaminda
dòler ta mas usá. Si e islanan a skohe pa euro, nan lo a keda eksponé na riesgo di fluktuashon di tasa di kambio.
Mayoria di e pais- i teritorionan den Caribe tin sea dòler òf un moneda mará na dòler komo nan moneda ofisial.
Entrante ki dia dòler ta e moneda ofisial di Boneiru, Sint-Eustatius i Saba?
Entrante 1 di yanüari 2011 dòler ta e moneda legal di Boneiru, Sint-Eustatius i Saba.
Te ki dia mi por sigui paga ku florin?
Por sigui paga ku florin por lo ménos te dia 1 di febrüari 2011. Despues, doñonan di tienda i e teritorionan insular no ta obligá pa sigui tuma florin mas.
Despues di dia 1 di yanüari 2011, unda mi por hiba mi sèn largá i plaka di papel na florin?
Durante luna di yanüari 2011, bo por bai banko ku bo sèn largá i plaka di papel pa troka nan pa dòler na e tasa di kambio ofisial, ku ta $1=NAf1,79. Durante e luna akí ainda bo
por paga ku florin den tienda i na ofisinanan di gobiernu. Despues di dia 1 di febrüari 2011, ainda bo por troka bo florinnan na banko, pero for di e momento ei padilanti
bankonan tin derecho di kobra bo algu pa e transakshon ei.
Kiko ta pasa ku mi kuenta di banko?
Dia 1 di yanüari 2011, bo banko lo kombertí bo kuenta di florin pa dòler. E tasa di kambio ku bankonan lo apliká pa hasi esei ta $1=NAf1,79.
Kiko ta pasa ku mi salario, pagonan di benefisio sosial (‘uitkering’) òf penshun?
Entrante 1 di yanüari, bo doño di trabou, e instansia via kua bo ta risibí pago di sierto benefisionan òf bo fondo di penshun lo paga bo salario, benefisio sosial òf penshun na
dòler. Lo usa e tasa di kambio $1=NAf1,79 na momento di kombertí bo salario, benefisio sosial òf penshun.
Kiko ta pasa ku mi hipotek i otro akuerdonan?
A base di lei, bo akuerdo di hür, hipotek i otro akuerdonan lo kambia di florin pa dòler. E tasa di kambio aplikabel ta $1=NAf1,79. No ta nesesario pa kambia e sumanan menshoná den e kontraktnan. Entrante 1 di yanüari lo lesa tur suma na dòler.
Kiko ami por hasi pa yuda e introdukshon di dòler tuma lugá ku ménos problema posibel?
Si bo tin plaka kèsh ku bo ta spar (sèn largá i plaka di papel), te kaminda por, depositá nan riba un kuenta di banko promé ku dia 1 di yanüari 2011. Asina bo ta evitá di mester
para muchu den rei den yanüari 2011. Ta mihó si promé ku dia 1 di òktober mes bo bai banko ku bo monedanan di florin ku bo ta spar. Ta importante pa bo no bai paga ku un
kantidat di sèn largá na kaha den tienda ora yanüari habri.
Ken ta trahando riba introdukshon di dòler?
De Nederlandsche Bank (DNB) i Ministerio di Finansa hulandes ta responsabel konhuntamente pa introdukshon di dòler. E teritorionan insular di Boneiru, Sint-Eustatius i
Saba, huntu ku e Ministerio di Finansa, ta sòru pa informá siudadano- i empresanan i tuma medida kontra subida rápido di preis komo resultado di introdukshon di dòler.
Algun dato tokante dòler
Dòler ta e moneda nashonal di Estados Unidos di Merka (US $). E siguiente monedanan (sèn largá) di dòler ta den
uso: penny (1 sèn), nickel (5 sèn), dime (10 sèn), quarter (25 sèn), half dollar (50 sèn) i dòler (100 sèn). Dòler di
papel ta aparesé den e siguiente denominashonnan: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100. Aki bou por mira algun papel di dòler.
Papel di sinku dòler: Abraham Lincoln - èks presidente di Estados Unidos (parti dilanti), Lincoln Memorial (parti patras)
Pregunta òf opservashon?
Si bo tin pregunta òf opservashon riba introdukshon di
dòler, bo por hasi nan via e-mail na [email protected]. Pa
informashon tokante ‘dubbel prijzen’ òf subida di preis, bo
por akudí na Servisio di Asuntunan Ekonómiko i di Labor di
teritorio insular di Boneiru (DEZA).
Ministerie van Financiën
De Nederlandsche Bank
Bureau Omwisseling BES
[email protected]
www.dnb.nl
Regionaal Service Centrum Bonaire
Kaya International z/n
Kralendijk, Bonaire, Nederlandse Antillen
Telefòn +599 715 8333
Papel di dies dòler: Alexander Hamilton - èks minister di finansa di Estados Unidos (parti dilanti), U.S. Treasury (parti patras)
Regionaal Service Centrum Sint Eustatius
Mazinga Complex A, B
Fort Oranjestraat
Oranjestad, Sint Eustatius, Nederlandse Antillen
Telefòn +599 318 3370
Regionaal Service Centrum Saba
The Bottom, Saba, Nederlandse Antillen
Telefòn +599 416 3934
[email protected]
www.rsc-bes.nl
Papel di binti dòler: Andrew Jackson - èks presidente di Estados Unidos (parti dilanti), Kas Blanku (parti patras)
This information bulletin is also available in English
NUMMER 4
E boletin akí ta optenibel na Papiamentu tambe
IB ONN AFI ROE ,RS IMN T AE UTS IT AET IKU SRE AN SNA BTA
Op 1 januari 2011 wordt de Amerikaanse dollar het officiële betaalmiddel op Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Bij de invoering wordt de vaste wisselkoers van de NAf tegen de
dollar van $1 = NAf 1,79 gebruikt. De voorbereidingen voor de invoering van de dollar zijn al in volle gang. In deze informatiekrant komen verschillende betrokkenen hierover
aan het woord. Op de achterkant van deze krant vindt u zoals gebruikelijk de veelgestelde vragen en de bijbehorende antwoorden.
‘DOLLAR IS HET BESTE VOOR TOERISME, ECONOMIE EN INWONERS’
Roy Hooker, gedeputeerde van het
eilandgebied Sint Eustatius, legt uit
waarom de Eilandsbesturen voor de
dollar hebben gekozen en niet voor
bijvoorbeeld de euro: ‘Misschien lijkt
het logisch om te kiezen voor de euro.
Als je echter kijkt naar de gevolgen voor
toerisme en handel, is de dollar een
beter verantwoorde keuze. De dollar
wordt al veel gebruikt in het Caribisch
gebied. Ook komen de meeste toeristen
uit een land waar ze dollars gebruiken
en is het overgrote deel van onze import
en export naar of vanuit dollarlanden.
WORDEN DE BOODSCHAPPEN STRAKS DUURDER?
Met de invoering van de dollar leeft ook
een beetje de angst dat alles duurder zal
worden op de eilanden. Jopie Abraham,
gedeputeerde van het eilandgebied
Bonaire, zegt hierover: ‘We gaan er alles
aan doen om dit te voorkomen. Gelukkig zijn onze inwoners al redelijk aan het
gebruik van de dollar gewend, want de
munt wordt al veel gebruikt hier. We
gaan samen met de ondernemers
maatregelen nemen om ervoor te
zorgen dat de prijzen niet (oneigenlijk)
stijgen. Een van de maatregelen is het
‘dubbel prijzen’; winkels moeten vanaf 1
augustus een jaar lang alle prijzen in
guldens én in dollars vermelden, zodat
inwoners de prijzen zelf goed in de
gaten kunnen houden. Ook gaan we een
zogenaamde ‘Prijsmonitor’ gebruiken.
De prijs van de inhoud van een bood-
Hoe gaat de invoering van de dollar
op Bonaire, Sint Eustatius en Saba in
zijn werk, en wat kunt u doen om de
overgang soepel te laten verlopen?
We raden u aan om uw Antilliaanse
guldens in de laatste maanden van
2010 al zoveel mogelijk uit te geven of
in te leveren bij de banken. Om te
voorkomen dat u in januari 2011 lang
in de rij moet staan voor het omwisselen van biljetten en munten in dollar,
schappenmand in de verschillende
winkels wordt straks maandelijks
vergeleken. De Dienst Economische
Zaken en Arbeidsaangelegenheden
(DEZA) gaat de uitvoering hiervan doen,
samen met de Bonairiaanse Consumentenbond (Stichting Tienda pa Konsumido). Ook gaan we samen met het
bedrijfsleven, het ministerie van
Financiën en DNB aan de slag met het
opzetten van een ‘Fair Pricing Code’.
Winkeliers kunnen met hun deelname
hieraan laten zien dat ze op een faire
manier omgaan met de introductie van
de dollar en dat ze de prijzen niet
verhogen. Met deze maatregelen denken
we excessieve prijsstijgingen te voorkomen. Goed overleg met alle betrokkenen
uit de sector is hierbij van het grootste
belang.’
raden wij u aan om cash spaargeld op
een bankrekening te zetten.
Winkeliers zullen vanaf 1 januari 2011
wisselgeld in dollars terug geven. Tot 1
februari 2011 kunt u nog met Antilliaanse guldens betalen. Daarna zijn
bedrijven en de overheid niet meer
verplicht om Antilliaanse guldens aan
te nemen.
Tot 1 februari 2011 kunt u bij de
banken NAf-munten en -biljetten
omwisselen tegen de koers van
Als we voor de euro zouden kiezen,
nemen we een risico. Want als die in
waarde stijgt, prijzen wij ons hier uit de
markt. We trekken minder toeristen en
kunnen minder goed exporteren. Dat
wordt dan allemaal relatief duur.
Daarom hebben de Eilandsbesturen
voor de invoering van de dollar gekozen.
Het is simpelweg het beste voor het
toerisme, voor de economie en
daardoor ook voor onze burgers.’
Speciale uitgave:
de invoering van
de dollar
Meer informatie over de invoering van
de dollar kunt u vinden op www.dnb.nl.
Vragen kunt u stellen via het emailadres
[email protected]. Ook is er een uitgebreide
brochure beschikbaar bij de banken, bij
de kantoren van de overheid en bij het
Regionaal Service Centrum.
‘EVEN WENNEN’
‘Natuurlijk moet iedereen wennen aan
het idee dat de Nederlands Antilliaanse
Gulden verdwijnt.’ Aan het woord is
Bruce Zagers, gedeputeerde van het
eilandgebied Saba. ‘Maar met de juiste
inspanning van alle betrokken partijen,
gaat een soepele invoering vast lukken.
De banken zijn al druk bezig om diverse
IT-systemen aan te passen en de ATM’s
en pinapparaten om te zetten. Met
winkeliers en bedrijven wordt overlegd
over de hoeveelheid dollarmunten en
dollarbiljetten die straks nodig is. De
Nederlandse Bank zorgt er voor dat deze
munten en biljetten op tijd voorradig
zijn op de eilanden. Als inwoner hoef je
eigenlijk niet zoveel te doen. Tegoeden
en schulden in guldens bij de bank
worden per 1/1/11 automatisch omgezet
in dollars en het salaris of de uitkering
$1=NAf 1,79. Hierna kunt u nog wel
Antilliaanse guldens wisselen, maar
banken kunnen dan zelf de wisselkoers
bepalen en eventuele bijkomende
kosten berekenen.
Op 1 januari 2011 zetten de banken uw
tegoeden en schulden om van
Nederlands Antilliaanse gulden in
dollar, tegen de wettelijk vastgelegde
koers van $1=NAf 1,79. U hoeft hier zelf
niets voor te doen.
Uw werkgever, pensioenfonds of
wordt automatisch in dollars uitbetaald.
De hele maand januari is het nog
mogelijk om met guldens te betalen.
Vanaf 1 februari dus niet meer, dan zijn
we als het goed is geheel omgeschakeld
op de dollar.’
uitkeringsinstantie zorgt er voor dat
uw salaris, pensioen of uitkering
vanaf 1 januari 2011 in dollar wordt
uitgekeerd. Bij de omzetting van uw
salaris, uitkering of pensioen zal de
wisselkoers van $1= NAf 1,79 gehanteerd worden.
Bij wet wordt bepaald, dat alle
contracten die voor 1 januari 2011 zijn
afgesloten in guldens, worden gezien
als contracten afgesloten in dollars
tegen een koers van $1=NAf 1,79.
ANTWOORDEN OP VEELGESTELDE VRAGEN
Wie heeft besloten dat de dollar de nieuwe munteenheid van Bonaire, Sint Eustatius en Saba wordt?
De eilandraden van Bonaire, Sint Eustatius en Saba hebben samen met Staatssecretaris Bijleveld besloten dat de
dollar de nieuwe munteenheid van Bonaire, Sint Eustatius en Saba wordt.
Waarom is gekozen voor de dollar als nieuwe munteenheid voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba?
De keuze voor de dollar is het gunstigst voor handel en toerisme en daarom vanuit economisch opzicht de beste
optie. De meeste handel vindt plaats met landen die de dollar of een aan de dollar gekoppelde munt voeren.
Ook komen de meeste toeristen uit het dollargebied. Een keuze voor de euro zou de eilanden hebben blootgesteld aan een koersrisico. De meeste landen en gebiedsdelen in het Caraïbische gebied hebben de dollar of
een aan de dollar gekoppelde munt als officieel betaalmiddel.
Vanaf wanneer is de dollar het wettig betaalmiddel van Bonaire, Sint Eustatius en Saba?
De dollar is vanaf 1 januari 2011 het wettig betaalmiddel van Bonaire, Sint Eustatius en Saba.
Tot wanneer kan ik nog met guldens betalen?
U kunt in ieder geval tot 1 februari 2011 nog met guldens betalen. Daarna zijn de winkeleigenaars en de eilandgebieden niet meer verplicht om guldens aan te nemen.
Waar kan ik na 1 januari 2011 naar toe met guldenbiljetten en munten?
In de maand januari 2011 kunt u guldenmunten en biljetten bij uw bank omwisselen tegen dollars tegen de officiële wisselkoers van $1=NAf1,79. Ook kunt u in deze maand nog
met guldens betalen in de winkel of in overheidskantoren. Na 1 februari 2011 kunt u guldens nog steeds omwisselen bij de bank. De banken hebben vanaf dat moment wel het
recht om hiervoor een vergoeding te vragen.
Wat gebeurt er met mijn bankrekening?
Uw bank zet uw bankrekening op 1 januari 2011 om van gulden in dollar. De wisselkoers die de banken hierbij toepassen is $1=NAf1,79.
Wat gebeurt er met mijn salaris, uitkering of pensioen?
Uw werkgever, uitkeringsinstantie of pensioenfonds zal uw salaris, uitkering of pensioen vanaf 1 januari uitkeren in dollar. De wisselkoers die bij de omzetting van uw salaris,
uitkering of pensioen wordt gebruikt is $1=NAf1,79.
Wat gebeurt er met mijn hypotheek en andere contracten?
Uw huurovereenkomst, hypotheek en andere contracten worden bij wet omgezet van gulden in dollar. De wisselkoers die hierbij van toepassing is, is $1=NAf1,79. De bedragen
in de contracten hoeven niet gewijzigd te worden, maar zullen vanaf 1 januari 2011 als bedragen in dollar gelezen worden.
Wat kan ik zelf doen om de invoering van de dollar zo soepel mogelijk te laten verlopen?
Zet spaargeld dat u cash heeft (munten en biljetten) zo veel mogelijk op een bankrekening vóór 1 januari 2011. Dit voorkomt dat u bij de bank lang in de rij moet staan in
januari 2011. Bij voorkeur levert u uw gespaarde gulden munten al voor 1 oktober bij de bank in. Betaalt u vooral niet met grote aantallen munten bij de kassa’s van de winkels
begin januari.
Wie werken er aan de invoering van de dollar?
De Nederlandsche Bank (DNB) en het Nederlandse ministerie van Financiën zijn samen verantwoordelijk voor de invoering van de dollar. De eilandgebieden Bonaire, Sint
Eustatius en Saba zorgen samen met het ministerie van Financiën voor de voorlichting aan burgers en bedrijven en het nemen van maatregelen tegen sterke prijsstijgingen als
gevolg van de invoering van de dollar.
Dollarweetjes
De dollar is de nationale munt van de Verenigde Staten (US $). De volgende muntsoorten zijn in gebruik: penny
(1 cent), nickel (5 cent), dime (10 cent), quarter (25 cent), half dollar (50 cent) en dollar (100 cent). Dollarbiljetten zijn er in de volgende coupures: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100. Hieronder ziet u een paar voorbeelden van biljetten.
Five Dollar biljet: Abraham Lincoln - voormalig president van de Verenigde Staten (voorkant), Lincoln Memorial (achterkant)
Informatie?
Vragen en opmerkingen over de komst van de dollar kunt u
stellen via het emailadres [email protected]. Voor opmerkingen
over dubbel prijzen of prijsverhogingen kunt u zich tot de
Dienst Economische Zaken en Arbeidsaangelegenheden
van het eilandgebied Bonaire (DEZA) wenden.
Ministerie van Financiën
De Nederlandsche Bank
Bureau Omwisseling BES
[email protected]
www.dnb.nl
Regionaal Service Centrum Bonaire
Kaya International z/n
Kralendijk, Bonaire, Nederlandse Antillen
Telefoon +599 715 8333
Ten Dollar biljet: Alexander Hamilton - voormalig minister van financiën van de Verenigde Staten (voorkant), U.S. Treasury (achterkant)
Regionaal Service Centrum Sint Eustatius
Mazinga Complex A, B
Fort Oranjestraat
Oranjestad, Sint Eustatius, Nederlandse Antillen
Telefoon +599 318 3370
Regionaal Service Centrum Saba
The Bottom, Saba, Nederlandse Antillen
Telefoon +599 416 3934
[email protected]
www.rsc-bes.nl
Twenty Dollar biljet: Andrew Jackson - voormalig president van de Verenigde Staten (voorkant), Witte Huis (achterkant)
Deze informatiekrant is ook in het Nederlands verkrijgbaar
NUMBER 4
E boletin akí ta optenibel na Papiamentu tambe
INFORMATION
BULLETIN
BONAIRE, ST. EUSTATIUS EN SABA
On January 1st 2011 the U.S. Dollar becomes the official currency on Bonaire, Sint Eustatius and Saba. At the introduction the fixed exchange rate of the Naf against the dollar of
US$ 1 = NAf 1.79 will be applied. The preparations for the introduction of the dollar are in full swing. In this information bulletin, some of the parties involved express their
thoughts. As usual on the back of this bulletin you will find the frequently asked questions and their respective answers.
‘THE DOLLAR IS BEST FOR THE TOURISM INDUSTRY, ECONOMY AND RESIDENTS’
Roy Hooker, Commissioner of the Island
Territory of Sint Eustatius, explains why
the Island Governments chose the
dollar and not the euro for example: ‘It
may seem logical to choose the euro.
However, if you look at the consequences for the tourism industry and trade,
the dollar is a better justifiable choice.
The dollar is already much used in the
Caribbean. Also most tourists come
from countries where the dollar is used
and the major part of our import and
export is from and to dollar countries.
WILL GROCERIES BECOME MORE EXPENSES?
With the introduction of the dollar
there is also the fear that everything
will become more expensive on the
islands. On this matter Jopie Abraham,
Commissioner of the Island Territory of
Bonaire, states: ‘We will do our utmost
to prevent this from happening.
Fortunately, our residents are already
fairly used to the use of the dollar,
because the currency already is used a
lot on the island. Together with the
entrepreneurs we will take measures to
ensure that the prices will not increase
(unfairly). One of the measures is
‘double pricing’; as per August 1st and
for a full year stores must show all
prices in guilders and dollars, thus
enabling our citizens to keep proper
track of the prices themselves. We will
also use a so called ‘Price Monitor’. On
How will the introduction of the
dollar work on Bonaire, Sint
Eustatius and Saba and what can
you do to allow for a smooth
transition?
We advise you to spend or deposit
your Antillean guilders as much as
possible during the last months of
2010. To avoid that you’ll have to
stand in line for too long in January
2011 for the exchange of your bills
If we were to choose the euro, we would
be taking a risk. Because when the euro
increases in value, we would price
ourselves out of the market. We would
attract fewer tourists and would be less
fit for export which would become
relatively expensive. That’s why the
Island Governments have chosen for the
introduction of the dollar. It simply is
the best option for our tourism, for the
economy and therefore for our citizens.’
Special Edition :
The introduction
of the dollar
More information about the introduction
of the dollar can be found on www.dnb.nl.
Questions can be posed via e-mail address
[email protected]. There is also a comprehensive brochure available at the banks,
offices of government agencies and at the
Regional Service Center.
‘GETTING USED TO’
a monthly basis, the price of the
contents of a grocery basket will be
compared in the various stores. The
Department of Economic and Labor
Affairs (DEZA) together with the
Bonaire Consumer’s Foundation
(Stichting Tienda pa Konsumido) will
execute this.
We will also in a joint effort between
the business community, the Dutch
Treasury and the DNB set up a ‘Fair
Pricing Code’. By participating,
storeowners can show that they deal
with the introduction of the dollar in a
fair way and that they do not increase
the prices. With this measure we aim to
prevent excessive price increases. Good
consultation with all stake holders is of
the utmost importance in this matter.’
and coins in dollars, we advise you to
deposit cash savings on a bank
account.
As per January 1st 2011, storeowners
will give back change in dollars. Up
to February 1st 2011 you can still pay
with Antillean guilders. After that
companies and government are no
longer obliged to accept Antillean
guilders.
Up to February 1st 2011, you can
exchange Naf-coins and bills against
‘Of course everybody must get used to
the idea that the Netherlands Antilles
guilder will disappear.’ Speaker is Bruce
Zagers, Commissioner of the Island
Territory of Saba. ‘But the correct effort
of all parties involved will surely result in
a smooth introduction. The banks are
already adjusting various IT-systems and
converting the ATM and PIN-machines.
Storeowners and companies are
consulted about the amount of dollar
coins and bills that will be needed. The
DNB, Dutch Central Bank, will make sure
these coins and bills are in stock in a
timely fashion on the islands.
As a citizen you need not do much.
Deposits and debt balances in guilders at
the banks will be automatically converted to dollars per January 1st 2011 and
salaries or benefits will automatically be
paid in dollars. Throughout the whole
month of January it will still be possible
to pay with guilders. Starting February
1st not anymore, by then we should be
fully converted to the dollar.’
the exchange rate of US$ 1 = NAf 1.79.
After this date you can still change
Antillean guilders but banks can
determine the exchange rate
themselves and charge additional
fees.
On January 1st 2011 the banks will
convert all your deposits and debt
balances from Netherlands Antilles
guilders to dollars, against the legally
determined rate of US$ 1 = NAf 1.79.
You need not do anything for this.
Your employer, pension fund or
benefit agency will make sure your
salary, pension or benefit is paid in
dollars starting January 1st 2011. At
the conversion of your salary, benefit
or pension the exchange rate of US$
1 = NAf 1.79 will be applied.
It is determined by law, that all
contracts closed in guilders before
January 1st 2011, will be considered as
contracts closed in dollars against an
exchange rate of US$ 1 = NAf 1.79.
ANSWERS TO FREQUENTLY ASKED QUESTIONS
Who decided that the de dollar will be the new currency of bonaire, sint eustatius and saba?
The Island Councils of Bonaire, Sint Eustatius and Saba together with State Secretary Bijleveld decided that the
dollar shall become the new currency of Bonaire, Sint Eustatius and Saba.
Why has the dollar been chosen as the new currency for Bonaire, Sint Eustatius and Saba?
The choice of the dollar is the most favorable for the trade and tourism industry and as such the best option
from an economical point of view. Most commerce is conducted with countries that have the dollar or a
currency pegged to the dollar as their currency. Also most tourists come from dollar territories. Choosing the
euro would have exposed the islands to foreign exchange risks. Most countries and territories in the Caribbean
have the dollar or a currency pegged to the dollar as their official currency.
Effective when is the dollar the legal tender of Bonaire, Sint Eustatius and Saba?
Effective January 1st 2011, the dollar is the legal currency of Bonaire, Sint Eustatius and Saba.
Up till when can I still pay with guilders?
In any case, you will be able to pay with guilders up to February 1st 2011. After said date storeowners and the Island Territories no longer have the obligation to accept guilders.
Where can I take my bills and coins after January 1st 2011?
During the month of January 2011, you can change your coins and bills at your bank against the official exchange rate of US$ 1 = NAf 1.79. Also during this month you will still be
able to pay with guilders in stores and government agencies. After February 1st , you can still exchange guilders at the bank. Starting said date, however, the banks have the right
to charge and exchange fee.
What will happen with my bank account?
As per January 1st 2011, your bank will convert your bank account from guilders to the dollar. The exchange rate applied by the banks for this is US$ 1 = NAf 1.79.
What will happen with my salary, benefit or pension?
Your employer, benefit agency or pension fund will pay your salary, benefit or pension in dollars starting January 1st 2011. The exchange rate applied at the conversion of your
salary, benefit or pension is US$ 1 = NAf 1.79.
What will happen with my mortgage and other contracts?
Your lease agreement, mortgage and other contracts will be converted, by law, from guilders to the dollar. The applicable exchange rate for this is US$ 1 = NAf 1.79. Amounts
mentioned in the contract need not be adjusted but starting January 1st 2011 will be read as amounts in dollars.
What can I do to make the progression of the introduction of the dollar as smooth as possible?
Deposit as much cash (coins and bills) savings on a bank account before January 1st 2011. This will save you from standing in long lines at the bank in January 2011. Preferably
you will deposit your saved guilder coins before October 1st at the bank. Avoid paying with big numbers of coins at the cash registers in stores at the beginning of January.
Who are working at the introduction of the dollar?
De Nederlandsche Bank (DNB), the Dutch Central Bank, and the Dutch Treasury are jointly responsible for the introduction of the dollar. The Island Territories of Bonaire, Sint
Eustatius and Saba together with the Treasury take care of informing the citizens and companies en take measures against price hikes resulting from the introduction of the
dollar.
Dollar Facts
The dollar is the national currency of the United States of America (US $). The following coins are in use: the
penny ( 1 cent) , the nickel (5 cents), the dime (10 cents), the quarter (25 cents), the half dollar (50 cents) and the
dollar (100 cents). Dollar bills have the following denominations: 1, 2, 5, 10, 20, 50, 100. Below are some sample
bills for your reference.
The Five Dollar bill: Abraham Lincoln – former U.S. President (front), The Lincoln Memorial (back)
Information?
Questions and comments on the introduction of the dollar
can be posed through the e-mail address: [email protected]. For
comments about double pricing or price increases you can
contact the Department of Economic and Labor affairs of
the Island Territory of Bonaire (DEZA).
Treasury
De Nederlandsche Bank
Bureau Omwisseling BES
[email protected]
www.dnb.nl
Regionaal Service Centrum Bonaire
Kaya International z/n
Telephone +599 715 8333
The Ten Dollar bill: Alexander Hamilton – former U.S. Treasury Secretary (front), the U.S. Treasury (back)
Regionaal Service Centrum Sint Eustatius
Mazinga Complex A, B
Fort Oranjestraat
Oranjestad, Sint Eustatius, Nederlandse Antillen
Telephone +599 318 3370
Regionaal Service Centrum Saba
The Bottom, Saba, Nederlandse Antillen
Telephone +599 416 3934
[email protected]
www.rsc-bes.nl
The Twenty Dollar bill: Andrew Jackson – former U.S. President (front), the White House (back).