Programación da aula e rúbricas adaptadas á nova

Transcripción

PRIMARIA
Programación da aula
e rúbricas adaptadas á nova
lexislación
Unha nova forma de programar
Modelo básico
de programaci
ón que
se adaptará a
os
requirimentos
que vaian
publicando as
diferentes
administració
ns
educativas
O IMPULSO QUE
NECESITA O SEU FUTURO
Índice
Introdución xeral
4
Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Galega e Literatura
6
Modelo de Programación Didáctica da Aula de Lingua Castelá e Literatura
16
Modelo de Programación Didáctica da Aula de Matemáticas
24
Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias da Natureza
30
Modelo de Programación Didáctica da Aula de Ciencias Sociais
36
Modelo de Programación Didáctica da Aula de Educación Plástica
42
Modelo de Programación Didáctica da Aula de Música
48
Modelo de Programación Didáctica da Aula do método globalizado estrelamar 54
•
•
•
•
•
Lingua
Ciencias da Natureza
Ciencias Sociais
Lingua Castelá
Matemáticas
Rúbricas de avaliación
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Exemplo dunha unidade de Lingua
Lingua Galega
Lingua Castelá
Matemáticas
Ciencias Sociais
Educación Plástica
Música
Estrelamar
–
–
–
–
Lingua
Ciencias Sociais
Lingua Castelá
– Matemáticas
57
59
61
68
70
76
77
78
82
86
88
91
94
97
99
99
101
103
104
107
Programación
didáctica da aula
Santillana/
Obradoiro
O modelo de Programación Didáctica
da Aula de Santillana/Obradoiro
O presente documento ofrece diversos exemplos do modelo de Programación Didáctica da Aula (PDA)
de Santillana/Obradoiro. Eses exemplos corresponden a distintos cursos de Educación Primaria e ás áreas de
Lingua Galega e Literatura, Lingua Castelá e Literatura, Matemáticas, Ciencias da Natureza e Ciencias Sociais.
Inclúense, así mesmo, exemplos para a área de Educación Artística: Educación Plástica e Educación Musical,
e un exemplo para unha Programación Didáctica da Aula de Estrelamar. A programación pretende ser unha
ferramenta que facilite aos profesores as seguintes tarefas:
• Planificar o seu traballo de forma eficaz.
• Reflexionar sobre o proceso de aprendizaxe dos alumnos.
• Establecer pautas claras para a avaliación.
En relación coa PDA desenvolveuse un rigoroso sistema de rúbricas para a avaliación. O conxunto
de materiais composto polas Programacións Didácticas da Aula e as rúbricas para a avaliación constitúe
un apoio moi valioso para orientar o traballo docente e facilitar a súa aplicación na aula. A Programación
Didáctica da Aula que recolle este documento está elaborada sobre o Real Decreto 26/2014, de 28
de febreiro, polo que se establece o currículo básico da Educación Primaria.
As competencias educativas do currículo
‹‹En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do Parlamento Europeo e do Consello, de 18 de decembro
de 2006, sobre as competencias clave para a aprendizaxe permanente, este real decreto baséase
na potenciación da aprendizaxe por competencias, integradas nos elementos curriculares para propiciar
unha renovación na práctica docente e no proceso de ensinanza e aprendizaxe […]». As competencias clave
do currículo son as seguintes:
• Comunicación lingüística (CL).
• Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCT).
• Competencia dixital (CD).
• Aprender a aprender (AA).
• Competencias sociais e cívicas (SC).
• Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (IE).
• Conciencia e expresións culturais (CEC)
Áreas curriculares e bloques de contido
En cada unha das áreas curriculares, os contidos, os criterios de avaliación e os estándares de aprendizaxe
aparecen organizados en bloques. Os bloques das materias son os seguintes:
4
Lingua Galega e Lingua Castelá e Literatura
‹‹A ensinanza das áreas de Lingua Galega e de Lingua Castelá e Literatura ao longo da etapa da Educación
Primaria ten como obxectivo o desenvolvemento da competencia comunicativa dos alumnos entendida en
todas as súas vertentes: pragmática, lingüística, sociolingüística e literaria […]››. As áreas de Lingua Galega
e de Lingua Castelá e Literatura articúlase en cinco bloques:
• Bloque 1. Comunicación oral: falar e escoitar. • Bloque 2. Comunicación escrita: ler.
• Bloque 3. Comunicación escrita: escribir.
• Bloque 4. Coñecemento da lingua.
• Bloque 5. Educación literaria.
Matemáticas
‹‹As matemáticas permiten coñecer e estruturar a realidade, analizala e obter información para valorala
e tomar decisións; son necesarias na vida cotiá, para aprender a aprender, e tamén polo que a súa
aprendizaxe achega á formación intelectual xeral, e a súa contribución ao desenvolvemento […]››.
Os bloques de contidos que se abordan en Matemáticas son os seguintes:
• Bloque 1.Procesos, métodos e actitudes en matemáticas.
• Bloque 2.Números.
• Bloque 3. Medida.
• Bloque 4. Xeometría.
• Bloque 5. Estatística e probabilidade.
‹‹As ciencias da natureza axúdannos a coñecer o mundo en que vivimos, a comprender o noso contorno
e as achegas dos avances científicos e tecnolóxicos á nosa vida diaria […]››. Os bloques de contido que
articulan a área son os seguintes:
• Bloque 1. Iniciación á actividade científica.
• Bloque 2. O ser humano e a saúde. • Bloque 3. Os seres vivos.
• Bloque 4. Materia e enerxía.
• Bloque 5. A tecnoloxía, obxectos e máquinas.
Ciencias Sociais
‹‹[…] Nas ciencias sociais intégranse diversas disciplinas que estudan as persoas como seres sociais
e a súa realidade nos seus aspectos xeográficos, sociolóxicos, económicos e históricos […]››. Os bloques
en que se distribúen os contidos da área son os seguintes:
• Bloque 1. Contidos comúns.
• Bloque 2. O mundo en que vivimos.
• Bloque 3. Vivir en sociedade.
• Bloque 4. As pegadas do tempo.
A Área de Educación Artística
A área de Educación Artística dividiuse en dúas partes: a Educación Plástica e a Educación Musical.
Non obstante, no seu desenvolvemento metodolóxico o docente poderá abordar de xeito conxunto os
diferentes bloques:
Bloques da Educación Plástica:
Bloque da Educación Musical:
• Bloque 1. Educación Audiovisual.
• Bloque 2. Educación Artística.
• Bloque 3. Debuxo xeométrico.
Bloque 1. Escoita.
Bloque 2. Interpretación musical.
Bloque 3. A música, o movemento e a danza.
5
Modelo de Programación Didáctica
da Aula de Lingua Galega e Literatura
Unidade 1. Día de mudanza 4.º de Educación Primaria
Obxectivos curriculares
a.Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse
para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha
sociedade democrática.
b.Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como
actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade
na aprendizaxe, e espírito emprendedor.
e.Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua galega e a castelá, e desenvolver hábitos de lectura
en ambas as dúas linguas.
f.Adquirir en, polo menos, unha lingua estranxeira a competencia comunicativa básica que os permita expresar
e comprender mensaxes sinxelas e resolver situacións cotiás.
h.Coñecer os aspectos fundamentais das Ciencias da Natureza, das Ciencias Sociais, da Xeografía, da Historia
e da Cultura, con especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia.
i.Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da comunicación,
desenvolvendo un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran.
o.Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, salientando
as mulleres e homes que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas.
Punto de partida da unidade
•Enfoque da unidade. Esta primeira unidade articúlase a partir de dous eixes: dunha banda, o tema da casa,
que se introduce na Comunicación oral, a partir dunha lámina e un texto oral sobre unha mudanza; continúa
na lectura e, finalmente, abórdase no Vocabulario, onde se traballan palabras e expresións deste campo
léxico. Doutra banda, na segunda parte da unidade adquire importancia o estudo da lingua galega desde
diversos enfoques: en Vocabulario lémbrase como se deben buscar as palabras no dicionario; en Gramática
estúdanse as linguas que se falan en España, entre as que se atopa a nosa; en Ortografía preséntanse diversos
sons e grafías do galego; e en Saber Facer ensínanse técnicas para escribir un correo electrónico.
•O que os alumnos xa saben. Os alumnos coñecen as grafías e os sons do galego, e saben que hai grafías
que representan diversos son e sons que se se representan con diversas grafías. Aproveite estes coñecementos
para afondar no que se explica na unidade; tamén pode facer o mesmo co vocabulario da casa que xa
coñecen, xa que se trata dun tema moi cotián. Do mesmo xeito, dado que tamén coñecen o funcionamento
do dicionario, pode aproveitar para que comecen a adquirir o hábito de consultalo de forma autónoma.
•Previsión de dificultades. No traballo sobre o dicionario, é necesario prestar unha atención especial ás
palabras que admiten flexión (substantivos, verbos, adxectivos, etc.). A correspondencia entre a forma que se
quere buscar no dicionario e a forma en que a palabra se atopa recollida adoita xerar dúbidas no alumnado.
Ao mesmo tempo, convén ter presente que, aínda que a relación entre sons e grafías se viu noutros cursos
de maneira máis ou menos explícita, pode resultar un concepto difícil de entender.
6
TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e 1.ª de outubro.
Contidos
Contidos curriculares da etapa
Bloque 1. Comunicación oral. Falar
e escoitar
•Comprensión e produción de textos
orais sinxelos para aprender e para
informarse, tanto os producidos con
finalidade didáctica coma os de uso
cotián, de carácter informal (conversas
entre iguais e no equipo de traballo)
e dun maior grao de formalización
(exposicións da clase).
•Actitude de escoita adecuada ante
situacións comunicativas, respectando as
opinións de quen fala e sen interrupcións
inadecuadas.
•Participación e cooperación nas
situacións comunicativas (expresións
espontáneas, informacións, conversas
reguladoras da convivencia, discusións
ou instrucións) con valoración e respecto
das normas que rexen a interacción
oral (petición de quendas de palabra,
mantemento do tema, respecto polas
opinións das demais persoas, posturas e
xestos adecuados).
•Interese por expresarse oralmente coa
pronuncia e coa entoación adecuadas.
Bloque 2. Comunicación escrita. Ler
•Comprensión de información relevante
en textos para aprender e para
informarse, tanto os producidos con
finalidade didáctica coma os de uso
cotián (folletos descricións, instrucións e
explicacións).
•Uso dirixido das tecnoloxías da
información e das bibliotecas para obter
información relevante para realizar as
súas tarefas.
•Lectura persoal, silenciosa e en voz alta,
de textos en galego adaptados aos seus
intereses.
•Interese polos textos escritos como fonte
de aprendizaxe e como medio de
comunicación de experiencias.
•Desenvolvemento da autonomía
lectora, da capacidade de elección de
temas e de textos e de expresión das
preferencias persoais.
Contidos da unidade
Criterios
de avaliación curriculares
•Comprensión dun texto oral do ámbito
contián: unha mensaxe de contestador.
•Análise oral da imaxe Día de mudanza,
en que se representa a escena dunha
mudanza.
•Intercambio de experiencias persoais
sobre os cambios de domicilio e
sobre como organizar obxectos para
trasladalos.
•Ampliación do vocabulario sobre as
vivendas.
•Intercambio de opinións sobre a
importancia de colaborar nas tarefas do
fogar.
•Conversa guiada sobre o comportamento
dun personaxe da lectura.
•Descrición oral de obxectos.
•Pronuncia correcta dos dígrafos e os
grupos consonánticos.
•Exposición oral dunha versión dun conto
clásico ante a clase.
B1.3. Comprender e producir textos orais
sinxelos, propios do uso cotián ou do
ámbito académico.
B1.4. Manter unha actitude de escoita
activa, deixando falar os demais, sen
anticiparse ao que van dicir e respectando
as súas opinións.
B1.5. Participar nas diversas situacións de
intercambio oral que se producen na aula,
amosando valoración e respecto polas
normas que rexen a interacción oral.
B1.10. Interesarse por amosar unha
pronuncia e entoación adecuadas.
•Lectura comprensiva do texto A casa
abandonada.
•Recoñecemento da secuencia temporal da
lectura.
•Explicación da situación final da lectura.
•Comprensión de textos académicos
explicativos e uso de información sacada
deles.
•Uso guiado de Internet para buscar
información necesaria para a realización
das tarefas.
•Adquisición de capacidade para expresar
preferencias e opinións sobre os textos
literarios lidos.
B2.1. Comprender, localizar e seleccionar
información explícita en textos sinxelos de
soportes variados (webs infantís, libros,
carteis).
B2.5. Utilizar as tecnoloxías da
información para obter información
necesaria para a realización das súas
tarefas.
B2.6. Ler, en silencio ou en voz alta, textos
sinxelos en galego, adaptados á súa
idade e aos seus intereses.
B2.9. Amosar interese polos textos escritos
como fonte de aprendizaxe e medio de
comunicación.
B2.10. Amosar certa autonomía lectora e
capacidade de selección de textos do seu
interese, así como ser quen de expresar
preferencias.
7
Contidos
Bloque 3. Comunicación escrita. Escribir
•Uso, de maneira xeral, das estratexias
de planificación, de textualización e
revisión como partes do proceso escritor.
•Composición de textos propios de
situacións cotiás de relación social
(correspondencia escolar, mensaxes
curtas, normas de convivencia, avisos,
solicitudes, instrucións…) de acordo
coas características propias destes
xéneros.
•Interese polo coidado e a presentación
dos textos escritos e respecto pola
norma ortográfica.
•Valoración da escritura como instrumento
de relación social, de obtención, de
reelaboración da información e dos
coñecementos e de expresión creativa.
Bloque 4. Coñecemento da lingua
•Aplicación xeral das normas ortográficas,
apreciando o seu valor social.
•Uso do dicionario, en papel ou dixital,
con certa autonomía.
•Identificación de palabras compostas e
derivadas, de sinónimos de antónimos
e palabras polisémicas de uso habitual,
en relación coa comprensión e coa
produción de textos.
•Valoración da lingua galega dentro da
realidade plurilingüe e pluricultural de
España e de Europa.
•Comparación entre aspectos das linguas
que coñece e/ou está a aprender para
mellorar os procesos comunicativos,
recoñecer as posibles interferencias e
lograr unha competencia comunicativa
integrada.
Bloque 5. Educación literaria
•Escoita, memorización e reprodución de
textos procedentes da literatura popular
oral galega (adiviñas, lendas, contos,
poemas, cancións, ditos), así como da
literatura galega en xeral.
•Valoración e aprecio do texto literario
galego (oral ou non) como fonte de
coñecemento da nosa cultura e como
recurso de gozo persoal.
•Lectura guiada e expresiva de
textos narrativos da literatura infantil,
adaptacións breves de obras literarias
clásicas e literatura actual en diversos
soportes.
8
Contidos da unidade
Criterios
•Redacción de textos explicativos a partir
da lectura A casa abandonada.
•Redacción dun resumo do conto A casa
abandonada.
•Planificación e escritura dun correo
electrónico seguindo o modelo proposto.
•Explicación do significado de expresións
e frases feitas.
•Utilización de exemplos tirados dun texto.
•Copia ao ditado dun texto que contén
maioritariamente palabras con c, qu, z, g,
gu, r e rr, grafías traballadas na unidade.
•Presentación coidada das tarefas e con
interese por seguir as normas ortográficas.
B3.1. Usar, de maneira xeral, as
estratexias de planificación, textualización
e revisión do texto.
B3.2. Crear textos sinxelos de diferente
tipoloxía que permitan narrar, describir
e resumir emocións e informacións
relacionadas con situacións cotiás e
aqueles que sexan característicos dos
medios de comunicación.
B3.3. Elaborar textos do ámbito
académico para obter, organizar e
comunicar información.
B3.7. Coidar a presentación dos
traballos escritos en calquera soporte e
valorar a lingua escirta como medio de
comunicación.
•Coñecemento de palabras novas
procedentes da lectura, coa axuda do
contexto ou de dicionarios.
•Comparación entre definicións do alumno
coas do dicionario.
•Identifica sinónimos dunha palabra.
•Coñecemento das linguas de España.
•Recoñecemento das comunidades
bilingües e das linguas que se falan en
cada unha.
•Reflexión sobre a intercomprensión entre
as linguas románicas.
•Identificación e corrección de
castelanismos comúns.
•Os sons G, K, Z, R forte e B, e as súas
representacións gráficas.
B4.2. Aplicar, de forma xeral, as normas
ortográficas básicas, apreciando o seu
valor social e a necesidade de cinguirse
a elas.
B4.6. Usar o dicionario en papel ou
dixital, con certa autonomía.
B4.7. Identificar palabras compostas e
derivadas, así como sinónimos, antónimos
e palabras polisémicas de uso habitual,
para comprender e producir textos.
B4.8. Valorar a lingua galega dentro da
realidade plurilingüe e pliricultural de
España e de Europa.
B4.9. Establecer relacións elementais entre
as diversas linguas que coñece ou está
a aprender para reflexionar sobre como
mellorar os seus procesos comunicativos en
lingua galega.
•Lectura en voz alta dun texto narrativo
A casa abandonada.
•Identificación do conto clásico en que se
basea unha versión.
•Identificación dos feitos máis importantes
da lectura.
•Descrición do espazo onde transcorre a
acción do conto.
B5.1. Escoitar, memorizar, reproducir e
valorar textos procedentes da literatura
popular galega, así como da literatura
galega en xeral.
B5.2. Ler textos e obras en galego da
literatura infantil, adaptación breves de
obras clásicas e literatura actual, en
diferentes soportes.
Bloque 1. Comunicación oral. Falar e escoitar
Criterios de avaliación
curriculares
Estándares de aprendizaxe
Indicadores de logro
B1.3.1. Participa nunha
conversa entre iguais
comprendendo o que di o
interlocutor e intervindo coas
propias propostas.
B1.3.2. Segue unha exposición
da clase e extrae o sentido
global.
B1.3.3. Elabora e produce
textos orais (explicacións
sinxelas, exposicións,
narracións...) presentando
coherentemente a secuencia
de ideas, feitos, vivencias e as
súas opinións e preferencias,
utiilzando o dicionario se é
preciso.
•Interpreta as accións e os
detalles da lámina Día de
mudanza utilizando a lingua
oral.
•Extrae e retén información
importante sobre o tema de
que se fala nunha gravación.
•Compara características de
diferentes vivendas.
•Narra ante a clase unha
versión dun conto clásico.
B1-4. Manter unha actitude de
escoita activa, deixando falar
aos demais, sen anticiparse ao
que van dicir e respectando as
súas opinións.
B1.4.1. Atende as
intervencións dos e das demais
en actos de fala orais, sen
interromper.
B1.4.2. Respecta as opinións
da persoa que fala.
•Permanece atento e procura
non cortar as intervencións
do interlocutor.
B1.5. Participar nas diversas
situacións de interacción
oral que se producen na
aula amosando valoración e
respecto polas normas que
rexen a interacción oral.
B1.5.1. Participa na conversa
formulando e contestando
preguntas.
B1.5.4. Exprésase cunha
pronuncia e dicción correctas:
articulación e volume.
•Narra experiencias persoais
sobre as mudanzas; expresa
nunha conversa opinións
sobre a importancia de
colaborar nas tarefas
domésticas.
•Exprésase cun volume
adecuado.
B1.10. Interesarse por amosar
unha pronuncia e entoación
adecuadas.
B1.10.1. Interésase por
expresarse oralmente coa
pronuncia e a entoación
adecuadas a cada acto
comunicativo.
•Mostra interese por
pronuncia e a entoación
adecuadas.
B1.3. Comprender e producir
textos orais propios do
uso cotián ou do ámbito
académico.
Actividades
Competencias
Páxs. 6 e 7.
Acts. 1, 2
e 3.
Páx. 7. Act.
3.
Páx. 10.
Acts. 6 e 7.
CL
AA
SC
IE
Páx. 7. Acts.
5 e 7.
CL
CSC
Páx. 7. Acts.
3 e 7.
Páx. 10.
Acts. 6 e 7.
CL
CSC
AA
CEC
Páx. 7. Acts.
5 e 7.
Páx. 10.
Acts. 6 e 7.
CL
AA
CEC
IE
9
curriculares
Actividades
Competencias
B2.1. Comprender, localizar
e seleccionar información
explícita en textos sinxelos
de soportes variados (webs
infantís, libros, carteis).
B2.1.2. Identifica as ideas
principais dun texto sinxelo
(narrativo, descritivo,
expositivo).
B2.1.3. Busca, localiza
e selecciona información
concreta dun texto sinxelo,
adecuado á súa idade.
•Recoñece as accións e os
detalles da lectura. Localiza
unha descrición.
•Explica a situación final da
lectura.
•Comprende textos académicos
explicativos e usa
información sacada deles.
Páx. 10.
Acts. 1, 2,
3, 4 e 5.
Páx. 12. Act.
1.
CL
AA
IE
B2.5. Utilizar as tecnoloxías
da información para obter
información necesaria para a
realización das súas tarefas.
B2.5.1. Utiliza, de forma
guiada, as tecnoloxías da
información para obter
información.
•Usa, con axuda, Internet
para buscar información
necesaria para a realización
das tarefas.
Páx. 13. Act.
5.
Páx. 17. Act.
9.
CL
CD
AA
B2.6. Ler, en silencio ou en voz
alta, textos sinxelos en galego,
adaptados á súa idade e aos
seus intereses.
B2.6.1. Descodifica sen
dificultade as palabras.
B2.6.2. Le textos sinxelos en
voz alta sen dificultade e coa
velocidade adecuada.
B2.6.3. Le textos, adaptados
á súa idade e intereses, en
silencio e sen dificultade.
•Le en silencio e en voz alta o
conto A casa abandonada,
cunha velocidade adecuada
e descodificando sen
dificultade as palabras.
Páxs. 8 e 9.
Competencia
lectora.
CL
AA
B2.9. Amosar interese polos
textos escritos como fonte de
aprendizaxe e comunicación.
B2.9.1. Amosa interese
pola lectura como fonte de
aprendizaxe e medio de
comunicación.
•Interésase pola lectura como
fonte de aprendizaxe e fonte
de pracer.
Páx. 10. Act.
6.
CL
CD
AA
B2.10. Amosar certa autonomía
lectora e capacidade de
selección de textos do seu
interese, así como ser quen de
expresar preferencias.
B2.10.1. Amosa certa autonomía
lectora e capacidade de
seleccionar textos do seu interese.
B2.10.2. Expresa, de maneira
sinxela, valoracións sobre as
lecturas feitas.
• Recoñece en que conto clásico
se basea unha versión.
•Mostra capacidade para
expresar preferencias e
opinións sobre os textos
literarios lidos.
Páx. 10.
Acts. 1 e 6.
CL
CD
AA
10
curriculares
Actividades
Competencias
Páx. 10. Act.
5.
Páx. 12. Act.
1.
Páx. 14. Act.
2.
Páx. 16.
Acts. 1, 2,
3, 4 e 5.
CL
IE
AA
CSC
CEC
•Escribe textos propios da
vida cotiá e académica
imitando modelos:
–escribe unha nota
informativa
–redacta un correo
electrónico
–explica que son e onde
están diferentes elementos
da casa.
Páx. 7. Act.
6.
Páx. 10. Act.
5.
Páx. 16.
Acts. 5 e 6.
Páx. 17. Act.
1.
CL
AA
CD
B3.3.1. Elabora por escrito
textos moi sinxelos do ámbito
académico (cuestionarios,
resumos, informes sinxelos,
descricións, explicacións...)
para obter, organizar e
comunicar información.
•Escribe textos para obter,
organizar e comunicar
información:
–redacta o resumo do conto
A casa abandonada
–explica a súa opinión sobre
o parecido entre linguas
–explica o porqué do uso
de certas grafías.
Páx. 10. Act.
5.
Páx. 17.
Acts. 5 e 6.
CL
AA
IE
B3.7.1. Coida a presentación
dos textos seguindo as normas
básicas de presentación
establecidas: marxes,
disposición no papel, limpeza,
calidade caligráfica, separación
entre parágrafos, interliñado…
B3.7.2. Valora a lingua escrita
como medio de comunicación
e como medio de obtención de
coñecemento.
•Enlaza correctamente as
grafías seguindo as normas
de corrección gramatical
e ortográfica do nivel
educativo.
•Respecta os aspectos formais
de presentación de textos.
Páx. 10.
Acts. 1, 2,
3, 4, 5.
Páx. 11.
Acts. 1 e 5.
Páx. 14.
Acts. 1 e 2.
Páx. 15.
Acts. 4, 6,
7, 8 e 9.
CL
CD
AA
CSC
B3.1.1. Planifica a elaboración
do texto, antes de comezar
a escribir, xerando ideas,
seleccionando e estruturando a
información.
B3.1.2. Elabora o texto cunha
estrutura definida, con coherencia
xeral e de xeito creativo.
B3.1.3. Aplica, de forma xeral
os signos de puntuación (punto,
coma, punto e coma, dous
puntos, puntos suspensivos,
signos de exclamación e
interrogación).
B3.1.4. Aplica, de maneira
xeral, a norma lingüística:
ortografía, acentuación, léxico,
morfosintaxe.
B3.1.5. Escribe textos propios
seguindo o proceso de
planificación redacción e
revisión, e elabora borradores.
•Organiza a información
sacada dos textos orais e
escritos para realizar as súas
propias construcións.
•Identifica as partes en que se
estrutura o correo electrónico
e distingueas cando escribe
un. Planifica a redacción dun
correo electrónico.
•Emprega a información
organizada para aprender
os contidos da unidade.
•Aplica, de maneira xeral, os
signos de puntuación e as
normas ortográficas.
B3.2. Producir textos sinxelos
de diferente tipoloxía que
permitan narrar, describir
e resumir emocións e
informacións relacionadas con
situacións cotiás e aqueles
que sexan característicos dos
B3.2.1. Elabora, en diferentes
soportes, textos propios da
vida cotiá e académica,
imitando modelos: cartas,
correos electrónicos, mensaxes
curtas, normas de convivencia,
avisos, instrucións…
B3.3. Producir textos do
ámbito académico para
obter, organizar e comunicar
información.
B3.7. Coidar a presentación
dos traballos escritos en
calquera soporte e valorar a
lingua escrita como medio de
comunicación.
B3.1. Usar, de maneira xeral,
as estratexias de planificación,
textualización e revisión do
texto.
11
curriculares
B4.2. Aplicar, de forma
xeral, as normas ortográficas
básicas e as de acentuación
en particular, apreciando o seu
valor social e a necesidade de
cinguirse a elas.
B4.2.2. Coñece e utiliza as
normas ortográficas básicas,
aplicándoas nas súas
producións escritas.
B4.2.3. Valora a importancia
do dominido da ortografía
para asegurar unha correcta
comunicación escrita entre os
falantes dunha mesma lingua e
para garantir unha adecuada
interpretación dos textos
escritos.
•Escribe correctamente as
grafías correspondentes
aos sons G, K, Z, R forte e
suave, e B.
•Completa palabras e
oracións coas grafías c, qu,
z, g, gu, r e rr.
•Interésase por aplicar as
normas ortográficas da
unidade.
B4.6. Usar o dicionario en
papel ou dixital, con certa
autonomía.
B4.6.1. Usa, con certa
autonomía, o dicionario en
papel ou dixital.
•Coñece en que orde están
as plabras no dicionario e
en que forma aparecen.
•Compara as súas definicións
coas do dicionario.
B4.6. Usar o dicionario en
papel ou dixital, con certa
autonomía.
B4.6.1. Usa, con certa
autonomía, o dicionario en
papel ou dixital.
•Coñece en que orde están
as plabras no dicionario e
en que forma aparecen.
•Compara as súas definicións
coas do dicionario.
B4.7. Identificar palabras
compostas e derivadas, así
como sinónimos, antónimos e
palabras polisémicas de uso
habitual, para comprender e
producir textos.
B4.7.2. Recoñece e usa
sinónimos, antónimos, palabras
polisémicas de uso habitual.
•Distingue as palabras que
son sinónimas dunha palabra
dada das que non o son.
B4.8. Valorar a lingua galega
dentro da realidade plurilingüe
e pluricultural de España e de
Europa.
B4.8.1. Identifica e valora
a lingua galega dentro
da realidade plurilingüe e
pluricultural de España e de
Europa.
•Identifica o galego como
unha lingua diferenciada ao
mesmo nivel ca as outras da
península.
B4.9. Establecer relacións
elementais entre as diversas
linguas que coñece ou está
a aprender para reflexionar
sobre como mellorar os seus
procesos comunicativos na
lingua galega.
B4.9.1. Recoñece, de forma
xeral, e evita as interferencias
entre as linguas que está a
aprender.
•Recoñece e corrixe
castelanismos en palabras
de uso habitual.
•Traduce ao galego textos
sinxelos doutras linguas
románicas.
12
Actividades
Competencias
Páx. 14. Acts
1, 2 e 3.
Páx. 15.
Acts. 4, 5,
6, 7. 8 e 9.
Páx. 17. Act.
6.
CL
CSC
CEC
Páx. 11.
Acts. 3 e 4.
Páx. 17.
Acts. 2 e 3.
CL
AA
Páx. 11.
Acts. 3 e 4.
Páx. 17.
Acts. 2 e 3.
CL
AA
Páx. 11. Act.
2.
CL
AA
Páx. 12. Act.
1.
Páx. 17. Act.
4.
CL
CSC
CEC
Páx. 13.
Acts. 2, 3,
4, 6 e 7.
CL
CEC
curriculares
B5-1. Apreciar o valor dos
textos literarios e utilizar
a lectura como fonte de
disfrute e información e
considerarla como un medio de
aprendizaxe e enriquecemento
persoal de máxima
importancia.
B5-1.1. Recoñece e valora as
características fundamentais
de textos literarios narrativos,
poéticos e dramáticos.
•Valora os textos teatrais e
poéticos e recoñece algunha
das súas características.
B5-5. Participar con interese
en dramatizacións de textos
literarios adaptados á idade
e de producións propias ou
dos compañeiros, utilizando
adecuadamente os recursos
básicos dos intercambios orais
e da técnica teatral.
B5-5.2. Memoriza e reproduce
textos orais breves e sinxelos,
contos, poemas, cancións,
refráns, adiviñas, trabalinguas.
•Le textos narrativos, poéticos
e dramáticos e recoñece as
características fundamentais
deste tipo de textos.
Actividades
Competencias
Páx. 10. Leo
un conto.
Páx. 18. Leo
un poema.
CL
Páx. 19.
Demostra o
teu talento.
CL
13
Outros elementos da programación
Modelos metodolóxicos
ORIENTACIÓNS
METODOLÓXICAS
RECURSOS PARA
A AVALIACIÓN
Principios metodolóxicos
•Modelo discursivo/expositivo.
•Modelo experiencial.
•Obradoiros.
•Aprendizaxe cooperativa.
•Traballo para tarefas.
•Traballo para proxectos.
•Outros.
•Actividade e experimentación.
•Participación.
•Motivación.
•Personalización.
•Inclusión.
•Interacción.
•Relevancia.
•Funcionalidade.
•Globalización.
•Avaliación formativa.
•Outros.
Procedementos de avaliación
Instrumentos para a avaliación
•Observación directa do traballo
diario.
•Análise e valoración de tarefas
especialmente creadas para a
avaliación.
•Valoración cuantitativa
do progreso individual
(cualificacións).
•Valoración cualitativa do
progreso individual (anotacións
e puntualizacións).
•Valoración cuantitativa do
progreso colectivo.
progreso colectivo.
•Outros.
•Observación directa.
•Elemento de diagnóstico:
rúbrica da unidade.
•Avaliación de contidos, probas
correspondentes á unidade.
•Avaliación por competencias,
proba correspondente á
unidade.
•Outros documentos gráficos ou
textuais.
•Debates e intervencións.
•Proxectos persoais ou de grupo.
•Representacións e
dramatizacións.
•Elaboracións multimedia.
•Outros.
Mellora
ENSINANZA
INDIVIDUALIZADA
14
•Programa de mellora do proxecto de ensinanza
individualizada correspondente á unidade.
•Actividades de reforzo propostas na guía
didáctica.
Agrupamento
•Tarefas individuais.
•Agrupamento flexible.
•Parellas.
•Grupo reducido.
•Gran grupo.
•Grupo interclase.
•Outros.
Sistema de cualificación
Cualificación cuantitativa:
•Nas probas de avaliación
de contidos, cada actividade
cualificarase con 1 punto se
foi resolta correctamente. Se a
resolución non é errónea, pero
é incompleta ou falta algún
elemento, pódese valorar con
0,5 puntos. Así, a cualificación
máxima da proba será de 10
puntos. A avaliación inicial
cualificarase do mesmo xeito.
Cualificación cualitativa: ten
como clave para o diagnóstico a
rúbrica correspondente á unidade.
•As probas de avaliación
por competencias.
•A observación directa.
Outras medidas de atención á diversidade
•Programa de ampliación do proxecto de ensinanza
•Actividades de ampliación propostas na guía
didáctica.
•LibroMedia 4.º curso de Educación Primaria,
actividades e recursos.
TRABALLO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: A miña Comunidade Autónoma.
•Proxecto social: O noso patrimonio cultural.
•Actividades complementarias do material Recursos complementarios de 4.º curso.
•Comprensión lectora. A casa abandonada (páxinas 8 e 9).
•Expresión oral e escrita. Audición e comentario da lámina inicial Día de mudanza (páxinas 6 e 7);
Narración dunha versión dun conto clásico (páxina 10); Redactar un correo electrónico (páxina 16).
•Comunicación audiovisual. Interpretación da lámina inicial (páxinas 6 e 7).
CONTIDOS
TRANSVERSAIS
•O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. Redacción dun correo electrónico
(páxina 16).
•Actitude emprendedora. Investigar sobre as linguas de España (páxina 13); inventar palabras cos sons K e
Z (páxina 17).
•Educación cívica e constitucional. . A importancia de colaborar nas tarefas do fogar. Colaboro na casa
(páxina 7).
PLAN DE FOMENTO
DA LECTURA
Outras suxestións de lectura:
•A nave dos libros 4.
•Lecturas de aquí e de acolá 4
PROXECTO
LINGÜÍSTICO
•Observar unha escena, describila e enumerar os elementos que aparecen: a acción, os personaxes, o
lugar...
•Responder as preguntas: Que pasa? Que hai?
EDUCACIÓN
EN VALORES
•Desenvolvemento cultural: a dignidade persoal (a autonomía).
UTILIZACIÓN
DAS TIC
•LibroMedia de 4.º curso, actividades correspondentes á unidade.
15
da Aula de Lingua Castelá e Literatura
UNIDAD 1. La hora del recreo
2.º de Educación Primaria
Objetivos curriculares
a.Conocer y apreciar los valores y las normas de convivencia, aprender a obrar de acuerdo con ellos,
prepararse para el ejercicio activo de la ciudadanía y respetar los derechos humanos, así como el pluralismo
propio de una sociedad democrática.
b.Desarrollar hábitos de trabajo individual y de equipo, de esfuerzo y de responsabilidad en el estudio, así como
actitudes de confianza en sí mismo, sentido crítico, iniciativa personal, curiosidad, interés y creatividad en
el aprendizaje, y espíritu emprendedor.
c.Conocer y utilizar de manera apropiada la lengua castellana y, si la hubiere, la lengua cooficial de
la Comunidad Autónoma y desarrollar hábitos de lectura.
d.Valorar la higiene y la salud, aceptar el propio cuerpo y el de los otros, respetar las diferencias y utilizar
la educación física y el deporte como medios para favorecer el desarrollo personal y social.
Punto de partida de la unidad
•Enfoque de la unidad. La escena del recreo con la que se abre la unidad servirá para que los alumnos,
guiados por el profesor, trabajen la expresión oral; participarán en una situación de comunicación cuya
finalidad es que los alumnos conozcan y respeten las normas básicas del intercambio comunicativo. Para
trabajar la comprensión oral, además, escucharán un texto relacionado con esta ilustración. La comprensión
lectora estará centrada en la secuencia temporal de los acontecimientos del cuento y en las características
de los personajes; además, leerán un texto rimado del que tendrán que recordar datos relevantes; ambos textos
les servirán también para ampliar su vocabulario. En expresión escrita, practicarán el trazo de las letras del
proyecto de lectoescritura que llevan a cabo, completarán palabras y oraciones y realizarán dictados para
afianzar la ortografía natural de las mayúsculas y minúsculas. En cuanto a la iniciación gramatical, aprenderán
a distinguir la sílaba. Como tarea final, en la que aplicarán los aprendizajes de la unidad, tendrán que escribir
una experiencia personal.
•Lo que los alumnos ya conocen. Los alumnos conocen vocabulario relacionado con los deportes. También
saben escribir sílabas y algunas palabras con mayúsculas.
•Previsión de dificultades. Es posible que algunos alumnos encuentren dificultades en el reconocimiento
de las sílabas. Puede que cometan algún error con el uso de las mayúsculas.
16
TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de septiembre y 1.ª de octubre.
Contenidos
Contenidos curriculares de la etapa
Bloque 1. Comunicación oral. Hablar
y escuchar
•Situaciones de comunicación,
espontáneas o dirigidas, utilizando un
discurso ordenado y coherente.
•Estrategias y normas para el intercambio
comunicativo: participación; exposición
clara; organización del discurso;
escucha; respeto al turno de palabra;
papel de moderador; entonación
adecuada; respeto por los sentimientos,
experiencias, ideas, opiniones y
conocimientos de los demás.
•Audición y reproducción de textos
breves, sencillos y que estimulen el
interés del niño.
•Estrategias para utilizar el lenguaje oral
como instrumento de comunicación y
aprendizaje: escuchar, recoger datos,
preguntar. Participación en encuestas
y entrevistas. Comentario oral y juicio
personal.
Bloque 2. Comunicación escrita. Leer
•Recursos gráficos en la comunicación
escrita. Consolidación del sistema de
lecto-escritura.
•Comprensión de textos leídos en voz
alta y en silencio.
•Estrategias para la comprensión lectora
de textos: título. Ilustraciones. Palabras
clave. Capítulos. Relectura. Anticipación
de hipótesis y comprobación. Síntesis.
Estructura del texto. Tipos de textos.
Contexto. Diccionario. Sentido
global del texto. Ideas principales y
secundarias. Resumen.
•Gusto por la lectura. Hábito lector.
Lectura de diferentes textos como
fuente de información, de deleite y de
diversión.
•Plan lector.
Contenidos de la unidad
Criterios
de evaluación curriculares
•Vocabulario relacionado con el deporte.
•Utilización del lenguaje oral con fines
comunicativos.
•Participación activa en las conversaciones
del aula.
•Ampliación del vocabulario relacionado
con el deporte.
•Expresión de argumentos orales sobre la
práctica de un deporte.
•Escucha atenta de textos orales sobre un
encuentro deportivo.
•Reconocimiento de datos de comprensión
literal de un texto oral.
•Memoriza y recita el poema La Tarara.
B1-1. Participar en situaciones de
comunicación, dirigidas o espontáneas,
respetando las normas de la
comunicación: turno de palabra, organizar
el discurso, escuchar e incorporar las
intervenciones de los demás.
B1-3. Expresarse de forma oral para
satisfacer necesidades de comunicación
en diferentes situaciones con vocabulario
preciso y estructura coherente.
B1-4. Comprender mensajes orales y
analizarlos con sentido crítico.
B1-5. Ampliar el vocabulario para lograr
una expresión precisa utilizando el
diccionario como recurso básico.
B1-7. Memorizar y reproducir textos
breves y sencillos cercanos a sus gustos
e intereses, utilizando con corrección y
creatividad las distintas estrategias de
comunicación oral que han estudiado.
B1-8. Comprender textos orales según
su tipología: narrativos, descriptivos,
informativos, instructivos y argumentativos,
etc.
B1-9. Producir textos orales breves y
sencillos de los géneros más habituales
y directamente relacionados con las
actividades del aula, imitando modelos:
narrativos, descriptivos argumentativos,
expositivos, instructivos, informativos
y persuasivos.
•Lectura en silencio y en voz alta del
cuento Clara y el diente, y del poema La
Tarara.
•Comprensión de las ilustraciones del
cuento.
•Explicación de las situaciones que se
narran en el cuento.
•Identificación de los personajes.
•Valoración del título del cuento y del
significado de las ilustraciones que lo
acompañan.
•Ampliación de vocabulario recurriendo al
contexto de la lectura.
•Lectura expresiva de textos rimados
prestando atención al ritmo y a la
entonación.
B2-1. Leer en voz alta diferentes textos,
con fluidez y entonación adecuada.
B2-2. Comprender distintos tipos de
textos adaptados a la edad y utilizando
la lectura como medio para ampliar el
vocabulario y fijar la ortografía correcta.
B2-3. Leer en silencio diferentes textos
valorando el progreso en la velocidad
y la comprensión.
B2-5. Utilizar estrategias para la
comprensión de textos de diversa índole.
17
Contenidos
•Producción de textos para comunicar
conocimientos, experiencias,
necesidades: narraciones,
descripciones, textos expositivos,
argumentativos y persuasivos, poemas,
diálogos, entrevistas y encuestas.
•Normas y estrategias para la
producción de textos: planificación
(función, destinatario, estructura…).
•Revisión y mejora del texto.
•Caligrafía. Orden y presentación.
•Dictados.
•Plan de escritura.
Bloque 4. Conocimiento de la lengua
•La palabra.
•La sílaba. Diptongos e hiatos.
•Ortografía: utilización de las reglas
básicas de ortografía. Reglas de
acentuación. Signos de puntuación.
•Lectura guiada de textos narrativos
de tradición oral, literatura infantil,
adaptaciones de obras clásicas y
literatura actual.
•Lectura comentada de poemas, relatos y
obras teatrales.
Comprensión, memorización y recitado de
poemas con el ritmo, entonación y dicción
adecuados.
18
Criterios
•Las mayúsculas.
•La palabra y la sílaba.
•Reconocimiento de las palabras escritas
con mayúsculas.
•Dictado de textos atendiendo al uso de
las mayúsculas.
•Escritura de una experiencia personal
siguiendo unas pautas.
B3-1. Producir textos con intenciones
comunicativas con coherencia, respetando
su estructura y aplicando las reglas
ortográficas, cuidando la caligrafía, el
orden y la presentación.
B3-2. Aplicar todas las fases del
proceso de escritura en la producción
de textos escritos de distinta índole:
planificación, textualización, revisión y
reescritura, utilizando esquemas y mapas
conceptuales, aplicando estrategias de
tratamiento de la información, redactando
sus textos con claridad, precisión y
corrección, revisándolos para mejorarlos
y evaluando, con la ayuda de guías, las
producciones propias y ajenas.
B3-5. Buscar una mejora progresiva en el
uso de la lengua, explorando cauces que
desarrollen la sensibilidad, la creatividad y
la estética.
B3-7. Llevar a cabo el plan de escritura
que dé respuesta a una planificación
sistemática de mejora de la eficacia
escritora y fomente la creatividad.
•Familias de palabras.
•Las mayúsculas.
•Reconocimiento de palabras de la misma
familia.
B4-1. Aplicar los conocimientos básicos
sobre la estructura de la lengua, la
gramática (categorías gramaticales), el
vocabulario (formación y significado de las
palabras y campos semánticos), así como
las reglas de ortografía para favorecer una
comunicación más eficaz.
B4-3. Sistematizar la adquisición de
vocabulario a través de los textos.
•Lectura en silencio y en voz alta del
cuento Clara y el diente, y del poema La
Tarara.
•Memorización del poema La Tarara.
B5-1. Apreciar el valor de los textos
literarios y utilizar la lectura como fuente
de disfrute e información y considerarla
como un medio de aprendizaje y
enriquecimiento personal de máxima
importancia.
B5-5. Participar con interés en
dramatizaciones de textos literarios
adaptados a la edad y de producciones
propias o de los compañeros, utilizando
adecuadamente los recursos básicos de
los intercambios orales y de la técnica
teatral.
Bloque 1. Comunicación oral. Hablar y escuchar
Criterios de evaluación
curriculares
Estándares de aprendizaje
B1-1. Participar en situaciones
de comunicación, dirigidas o
espontáneas, respetando las
normas de la comunicación:
turno de palabra, organizar el
discurso, escuchar e incorporar
las intervenciones de los
demás.
B1-1.1. Emplea la lengua
oral con distintas finalidades
(académica, social y lúdica) y
como forma de comunicación
y de expresión personal
(sentimientos, emociones…) en
distintos ámbitos.
•Emplea la lengua oral para
realizar sus actividades;
narra experiencias
personales sobre el deporte;
y reflexiona sobre el
contenido de textos orales.
B1-3. Expresarse de forma oral
para satisfacer necesidades
de comunicación en diferentes
situaciones con vocabulario
B1-3.1. Se expresa con una
pronunciación y una dicción
correctas: articulación, ritmo,
entonación y volumen.
•Se interesa por participar
en conversaciones sobre
sus deportes favoritos y
experiencias personales.
B1-4. Comprender mensajes
orales y analizarlos con sentido
crítico.
B1-4.2. Comprende la
información general en textos
orales de uso habitual.
•Es capaz de discernir de qué
deporte se habla en un texto
oral.
B1-5. Ampliar el vocabulario
para lograr una expresión
precisa utilizando el diccionario
como recurso básico.
B1-5.1. Utiliza un vocabulario
adecuado a su edad en sus
expresiones adecuadas para
las diferentes funciones del
lenguaje.
•Emplea el vocabulario
relacionado con el deporte
de un modo adecuado a su
edad.
B1-7. Memorizar y reproducir
textos breves y sencillos
cercanos a sus gustos e
intereses, utilizando con
corrección y creatividad
las distintas estrategias de
comunicación oral que han
estudiado.
B1-7.1. Reproduce de
memoria breves textos literarios
o no literarios cercanos a sus
gustos e intereses, utilizando
con corrección y creatividad
las distintas estrategias de
comunicación oral que han
estudiado.
•Memoriza y recita un poema
breve.
B1-8. Comprender textos orales
según su tipología: narrativos,
descriptivos, informativos,
instructivos y argumentativos,
etc.
B1-8.3. Utiliza la información
recogida para llevar a cabo
diversas actividades en
situaciones de aprendizaje
individual o colectivo.
•Retiene la información
obtenida de textos orales,
para realizar diversas
actividades.
B1-9. Producir textos orales
breves y sencillos de los
géneros más habituales y
directamente relacionados
las actividades del aula,
imitando modelos: narrativos,
descriptivos argumentativos,
expositivos, instructivos,
informativos y persuasivos.
B1-9.3. Organiza y planifica
el discurso adecuándose a la
situación de comunicación y
a las diferentes necesidades
comunicativas (narrar, describir,
informarse, dialogar) utilizando
los recursos lingüísticos
pertinentes.
•Crea mensajes para
presentar los argumentos
necesarios para convencer
sobre la práctica de un
deporte.
Actividades
Competencias
Pág. 9.
Acts. 1 y 3.
CL
Pág. 9.
Acts. 1 y 2.
CL
Pág. 9.
Act. 3.
CL
Pág. 8.
La hora
del recreo.
CL
Pág. 19.
Demuestra
tu talento.
CL
AA
Pág. 9.
Act. 3.
CL
AA
Pág. 9.
Act. 2
CL
IE
19
curriculares
Actividades
Competencias
B2-1. Leer en voz alta
diferentes textos, con fluidez y
entonación adecuada.
B2-1.1. Lee en voz alta
diferentes tipos de textos
apropiados a su edad con
velocidad, fluidez y entonación
adecuada.
•Lee textos en voz alta con la
velocidad, la pronunciación
y la entonación adecuadas.
Pág. 10.
Leo un
cuento.
Pág. 18. Leo
un poema.
CL
B2-2. Comprender distintos
tipos de textos adaptados a
la edad y utilizando la lectura
como medio para ampliar el
vocabulario y fijar la ortografía
correcta.
B2-2.1. Entiende el mensaje,
de manera global, e identifica
las ideas principales y las
secundarias de los textos leídos
a partir de la lectura de un
texto en voz alta.
•Lee y comprende el
contenido del cuento Clara y
el diente.
•Entiende el contenido de un
texto que ha leído en voz
alta y amplía su vocabulario
recurriendo al contexto de la
lectura.
Pág. 10.
Leo un
cuento.
CL
B2-3. Leer en silencio diferentes
textos valorando el progreso en
la velocidad y la comprensión.
B2-3.1. Lee en silencio con la
velocidad adecuada textos de
diferente complejidad.
•Lee en silencio y con un
buen nivel de comprensión
distintos tipos de textos.
Pág. 10. Leo
un cuento.
Pág. 18. Leo
un poema.
CL
B2-5. Utilizar estrategias para
la comprensión de textos de
diversa índole.
B2-5.1. Interpreta el valor del
título y las ilustraciones.
•Obtiene información del
título de la lectura y de los
elementos gráficos que la
acompañan.
Pág. 10. Leo
un cuento.
CL
Actividades
Competencias
Pág. 16.
Saber hacer.
CL
curriculares
B3-1. Producir textos con
intenciones comunicativas
con coherencia, respetando
su estructura y aplicando las
reglas ortográficas, cuidando
la caligrafía, el orden y la
presentación.
B3-1.3. Escribe diferentes
tipos de textos adecuando el
lenguaje a las características
del género, siguiendo modelos
encaminados a desarrollar
su capacidad creativa en la
escritura.
•Utiliza el lenguaje escrito
para producir textos creativos
de acuerdo con modelos
dados.
B3-2. Aplicar todas las fases
del proceso de escritura
en la producción de textos
escritos de distinta índole:
planificación, textualización,
revisión y reescritura,
utilizando esquemas y mapas
conceptuales, aplicando
estrategias de tratamiento de
la información, redactando sus
textos con claridad, precisión
y corrección, revisándolos
para mejorarlos y evaluando,
con la ayuda de guías, las
producciones propias y ajenas.
B3-2.2. Aplica correctamente
los signos de puntuación,
las reglas de acentuación y
ortográficas.
•Escribe correctamente
palabras con mayúscula.
B3-2.3. Reproduce textos
dictados con corrección.
•Escribe con corrección
dictados que recogen
dificultades ortográficas
trabajadas.
20
Pág. 15.
Act. 3.
CL
Pág. 15.
Act. 5.
curriculares
B3-5. Buscar una mejora
progresiva en el uso de la
lengua, explorando cauces que
desarrollen la sensibilidad, la
creatividad y la estética.
B3-5.1. Pone interés y
se esfuerza por escribir
correctamente de forma
personal.
•Se interesa por escribir con
corrección y originalidad.
B3-7. Llevar a cabo el
plan de escritura que dé
respuesta a una planificación
sistemática de mejora de la
eficacia escritora y fomente la
creatividad.
B3-7.1. Planifica y redacta
textos siguiendo unos pasos:
planificación, redacción,
revisión y mejora.
•Escribe textos con intención
comunicativa: una
experiencia personal.
•Enlaza correctamente las
letras.
•Comprende el espacio del
que dispone en la pauta
para escribir y respeta la
separación entre palabras.
•Presenta sus trabajos con
limpieza, claridad y orden.
•Determina con antelación
cómo será el texto, su
extensión, el tratamiento
autor-lector, la presentación,
etc.
•Adapta la expresión a la
intención, teniendo en cuenta
al interlocutor y el asunto de
que se trata.
•Presenta con limpieza,
claridad, precisión y orden
los escritos.
•Reescribe el texto.
Actividades
Competencias
Pág. 16.
Saber hacer.
CL
AA
IE
Pág. 16.
Saber hacer.
CL
AA
IE
Actividades
Competencias
Pág. 12.
Act. 5.
CL
Pág. 15.
Mejoro mi
ortografía.
CL
curriculares
B4-1. Aplicar los conocimientos
básicos sobre la estructura
de la lengua, la gramática
(categorías gramaticales),
el vocabulario (formación y
significado de las palabras y
campos semánticos), así como
las reglas de ortografía para
favorecer una comunicación
más eficaz.
B4-1.3. Diferencia familias de
palabras.
B4-3. Sistematizar la
adquisición de vocabulario a
través de los textos.
B4-3.3. Conoce las normas
ortográficas y las aplica en sus
producciones escritas.
•Reconoce las palabras de
una misma familia.
•Conoce y utiliza
correctamente las
mayúsculas.
21
curriculares
B5-1. Apreciar el valor de
los textos literarios y utilizar la
lectura como fuente de disfrute
e información y considerarla
como un medio de aprendizaje
y enriquecimiento personal de
máxima importancia.
B5-1.1. Reconoce y valora las
características fundamentales
poéticos y dramáticos.
•Valora los textos teatrales y
poéticos y reconoce alguna
de sus características.
B5-5. Participar con interés
en dramatizaciones de textos
literarios adaptados a la edad
y de producciones propias o
de los compañeros, utilizando
adecuadamente los recursos
básicos de los intercambios
orales y de la técnica teatral.
B5-5.2. Memoriza y reproduce
textos orales breves y sencillos,
cuentos, poemas, canciones,
refranes, adivinanzas,
trabalenguas.
•Lee textos narrativos,
poéticos y dramáticos y
reconoce las características
fundamentales de este tipo
de textos.
Actividades
Competencias
Pág. 10. Leo
un cuento.
Pág. 18. Leo
un poema.
CL
Pág. 19.
Demuestra tu
talento.
CL
Otros elementos de la programación
Modelos metodológicos
ORIENTACIONES
METODOLÓGICAS
•Talleres.
•Aprendizaje cooperativo.
•Trabajo por tareas.
•Trabajo por proyectos.
•Otros.
Procedimientos de evaluación
RECURSOS PARA
LA EVALUACIÓN
•Observación directa del trabajo
diario.
•Análisis y valoración de tareas
especialmente creadas para la
evaluación.
del avance individual
(calificaciones).
•Valoración cualitativa del
avance individual (anotaciones
y puntualizaciones).
•Valoración cuantitativa del
avance colectivo.
avance colectivo.
•Otros.
Principios metodológicos
•Actividad y experimentación.
•Participación.
•Motivación.
•Inclusión.
•Interacción.
•Significatividad.
•Funcionalidad.
•Globalización.
•Evaluación formativa.
•Otros.
Instrumentos para la evaluación
rúbrica de la unidad.
•Evaluación de contenidos,
pruebas correspondientes a la
unidad.
•Evaluación por competencias,
prueba correspondiente a la
unidad.
•Otros documentos gráficos o
textuales.
•Debates e intervenciones.
•Proyectos personales o
grupales.
•Representaciones y
dramatizaciones.
•Elaboraciones multimedia.
•Otros.
Agrupamiento
•Tareas individuales.
•Agrupamiento flexible.
•Parejas.
•Pequeño grupo.
•Gran grupo.
•Otros.
Sistema de calificación
Calificación cuantitativa:
•En las pruebas de evaluación
de contenidos, cada actividad
se calificará con 1 punto si se
ha resuelto correctamente. En
el caso de que la resolución
no sea errónea, pero sea
incompleta o falte algún
elemento esencial, se puede
valorar con 0,5 puntos. Así,
la calificación máxima de la
prueba será de 10 puntos. La
evaluación inicial se calificará
del mismo modo.
Calificación cualitativa: tendrá
como clave para el diagnóstico
la rúbrica correspondiente a la
unidad.
•Las pruebas de evaluación
por competencias.
•La observación directa.
22
Mejora
ENSEÑANZA
INDIVIDUALIZADA
TRABAJO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
•Programa de mejora del proyecto de Enseñanza
individualizada correspondiente a la unidad.
•Actividades de refuerzo propuestas en la guía
didáctica.
Otras medidas de atención a la diversidad
•Programa de ampliación del proyecto de
Enseñanza individualizada correspondiente a la
unidad.
•Actividades de ampliación propuestas en la guía
didáctica.
•LibroMedia de 2.º curso de Educación Primaria,
actividades y recursos.
•Proyecto del primer trimestre: La biblioteca del aula.
•Proyecto social: Las normas de convivencia.
•Actividades complementarias del material Recursos complementarios de 2.º curso.
•Comprensión lectora. Leo y comprendo un cuento. Clara y el diente (págs. 10 y 11); Leo un poema.
La Tarara (pág. 18).
•Expresión oral y escrita. Hablo y escucho (pág. 9); cuenta y escribe una experiencia personal
(págs, 9 y 17); leer y cantar un poema La Tarara (pág. 18).
CONTENIDOS
TRANSVERSALES
•Comunicación audiovisual. La hora del recreo (págs. 8); la palabra y la sílaba (pág. 13).
•Emprendimiento. Contar una experiencia personal (págs. 9, 16 y 17); averiguar la música de La Tarara y
cantarla en clase (pág. 18); contar cómo se sintió el primer día de colegio o recitar el poema La Tarara en
clase.
•Educación cívica y constitucional. Competimos con deportividad (pág. 9).
•Valores personales. El ejercicio físico y sus beneficios (pág. 9).
Otras sugerencias de lectura:
PLAN DE FOMENTO
DE LA LECTURA
•La nave de los libros 2.
•Lecturas amigas 2. Primeros pasos y En marcha.
•Fichas de comprensión lectora 2.
•Plan lector Santillana.
Sugerencia de tratamiento:
PROYECTO
LINGÜÍSTICO
•Identificar y nombrar personas, animales o cosas añadiendo algún rasgo diferenciador. Responder a las
cuestiones: ¿Qué es? ¿Quién es?
•Comprender y expresar instrucciones para realizar acciones diversas o explicar la secuencia de una tarea.
Responder a las preguntas: ¿Cómo se hace? ¿Qué se necesita para hacerlo? ¿En qué orden lo hacemos?
•Reconocer y expresar cualidades observables que diferencian personas, animales o cosas de sus
semejantes. Responder a las cuestiones: ¿Cómo es? ¿Cómo son? ¿Cómo estás?
•Contar algo que sucedió antes en un tiempo próximo. Responder a las cuestiones: ¿Qué pasó? ¿Quién lo
hizo? ¿Cuándo fue?
•Observar con atención y describir algo mediante la enumeración de sus partes y de lo que contiene.
Responder a las cuestiones: ¿Qué tiene? ¿Qué hay? ¿Qué es?
Desarrollo personal:
EDUCACIÓN
EN VALORES
•La dignidad personal. Los derechos personales. Igualdad y diferencia.
•El sentido. El tiempo libre. La superación del fracaso.
Valores sociales cívicos y solidarios:
•La ecología.
•El respeto por la vida.
UTILIZACIÓN
DE LAS TIC
•LibroMedia de 2.º, actividades correspondientes a la unidad 1.
23
da Aula de Matemáticas
UNIDAD 1. Decenas y unidades
a.Conocer y apreciar los valores y las normas de convivencia, aprender a obrar de acuerdo con ellas,
actitudes de confianza en sí mismo, sentido crítico, iniciativa personal, curiosidad, interés y creatividad
en el aprendizaje, y espíritu emprendedor.
c.Conocer, comprender y respetar las diferentes culturas y las diferencias entre las personas, la igualdad
de derechos y oportunidades de hombres y mujeres y la no discriminación de personas con discapacidad.
d.Conocer y utilizar de manera apropiada la lengua castellana y, si la hubiere, la lengua cooficial de
la Comunidad Autónoma y desarrollar hábitos de lectura.
e.Desarrollar las competencias matemáticas básicas e iniciarse en la resolución de problemas que requieran
la realización de operaciones elementales de cálculo, conocimientos geométricos y estimaciones, así como ser
capaces de aplicarlos a las situaciones de su vida cotidiana.
•Enfoque de la unidad. En esta unidad los alumnos aprenderán el concepto de decenas y unidades,
reconociendo su grafía y formando series. Además, agruparán distintos objetos en grupos de 10 para
comprender el concepto de decena y lo escribirán de forma numérica y literal para poder realizar el trabajo
final elegir la talla de camiseta y el número de calzado adecuado, y así reconocer la aplicación de conceptos
matemáticos en situaciones cotidianas.
•Lo que los alumnos ya conocen. Los alumnos conocen los números del 0 al 100.
•Previsión de dificultades. Tendremos que tener en cuenta que el pensamiento de los alumnos de 2.º todavía
se caracteriza en algunos casos por ser irreversible; es decir, los procesos de razonamiento solo se conciben
en una sola dirección, por lo que podrán tener dificultad en la comprensión del carácter «ordenado» del
sistema de numeración y la «Iógica» del sistema decimal, que implica reagrupaciones a partir de unidades
secundarias: decenas, centenas.
24
Contenidos
Bloque 1. Procesos, métodos y actitudes
en Matemáticas
•Planificación del proceso de resolución
de problemas: Análisis y comprensión
del enunciado. Estrategias y
procedimientos puestos en práctica:
hacer un dibujo, una tabla, un
esquema de la situación, ensayo y error
razonado, operaciones matemáticas
adecuadas, etc. Resultados obtenidos.
•Confianza en las propias capacidades
para desarrollar actitudes adecuadas
y afrontar las dificultades propias del
trabajo científico.
Bloque 2. Números
•Orden numérico. Utilización de los
números ordinales. Comparación de
números.
•Equivalencias entre los elementos del
Sistema de Numeración Decimal:
unidades, decenas, centenas, etc.
•El Sistema de Numeración Decimal:
valor posicional de las cifras.
•Operaciones con números naturales:
adición, sustracción, multiplicación y
división.
•Resolución de problemas de la vida
cotidiana.
•Construcción de series ascendentes y
descendentes.
Criterios
•Lectura comprensiva de enunciados.
•Cuantificación y comparación de
elementos representados en ilustraciones
en términos de poco, mucho, ninguno,
más o menos.
•Elección de datos para la resolución
de problemas e iniciación en la
representación de datos.
•Expresión de razonamientos matemáticos.
B1-1. Expresar verbalmente de forma
razonada el proceso seguido en la
resolución de un problema.
B1-2. Utilizar procesos de razonamiento
y estrategias de resolución de problemas,
realizando los cálculos necesarios y
comprobando las soluciones obtenidas.
B1-3. Describir y analizar situaciones
de cambio, para encontrar patrones,
regularidades y leyes matemáticas, en
contextos numéricos, geométricos y
funcionales, valorando su utilidad para
hacer predicciones.
B1-6. Identificar y resolver problemas
de la vida cotidiana, adecuados a su
nivel, estableciendo conexiones entre la
realidad y las matemáticas y valorando la
utilidad de los conocimientos matemáticos
adecuados para la resolución de
problemas.
B1-9. Desarrollar y cultivar las actitudes
personales inherentes al quehacer
matemático.
•Decenas y unidades.
•Lectura, escritura, conteo y comparación
de números de dos cifras.
•Distinción de números mayores y menores
hasta el 99.
•Cálculos sencillos con apoyo gráfico.
•Formación de series numéricas crecientes
y decrecientes.
B2-1. Leer, escribir y ordenar, utilizando
razonamientos apropiados, distintos tipos
de números (romanos, naturales, fracciones
y decimales hasta las milésimas).
B2-2. Interpretar diferentes tipos de
números según su valor, en situaciones de
la vida cotidiana.
B2-9. Identificar, resolver problemas
de la vida cotidiana, adecuados a su
nivel, estableciendo conexiones entre la
realidad y las matemáticas y valorando la
utilidad de los conocimientos matemáticos
adecuados y reflexionando sobre el
proceso aplicado para la resolución de
problemas.
25
Bloque 1. Procesos, métodos y actitudes en Matemáticas
curriculares
Actividades
Competencias
B1-1.1. Comunica verbalmente
de forma razonada el proceso
seguido en la resolución de un
problema de matemáticas o en
contextos de la realidad.
•Comprende la situación
representada en una
ilustración y responde
verbalmente a las preguntas
que se le formulan contando
elementos y empleando
números, conceptos
espaciales, sumas y restas,
estimaciones, comparación
de medidas temporales,
cantidades y precios según
sea necesario.
Pág. 6
Act. “Nos
pesamos
y medimos”.
Pág. 8
Act.1.
Pág. 15
Act. 1.
CL
CMCT
AA
B1-2. Utilizar procesos de
razonamiento y estrategias
de resolución de problemas,
realizando los cálculos
necesarios y comprobando las
soluciones obtenidas.
B1-2.1. Analiza y comprende
el enunciado de los problemas
(datos, relaciones entre los
datos, contexto del problema).
•Entiende la situación
expresada en el enunciado
de un problema.
•Emplea procesos de
razonamiento y estrategias
de resolución, indica los
pasos que va a seguir
de una forma ordenada
y realiza los cálculos
necesarios.
Pág. 9
Act. 4.
Pág. 13
Act. 6.
CL
CMCT
B1-3. Describir y analizar
situaciones de cambio,
para encontrar patrones,
regularidades y leyes
matemáticas, en contextos
numéricos, geométricos
y funcionales, valorando
su utilidad para hacer
predicciones.
B1-3.1. Identifica patrones,
matemáticas en situaciones
de cambio, en contextos
numéricos, geométricos y
funcionales.
•Identifica patrones,
matemáticas y comprueba
que es posible aplicarlos en
diferentes situaciones.
Pág. 7
Act. 2.
CMCT
B1-6. Identificar y resolver
problemas de la vida
cotidiana, adecuados a su
nivel, estableciendo conexiones
entre la realidad y las
matemáticas y valorando la
utilidad de los conocimientos
matemáticos adecuados para
la resolución de problemas.
B1-6.1. Practica el método
científico, siendo ordenado,
organizado y sistemático.
•Realiza problemas sencillos
siguiendo los pasos del
método científico de forma
guiada.
Pág. 7
Act.1.
CMCT
B1-9. Desarrollar y cultivar las
actitudes personales inherentes
al quehacer matemático.
B1-9.1. Desarrolla y muestra
actitudes adecuadas para
el trabajo en matemáticas:
esfuerzo, perseverancia,
flexibilidad y aceptación de la
crítica razonada.
Pág. 16
Act. 1.
CMCT
IE
B1-1. Expresar verbalmente
problema.
26
•Se interesa por realizar sus
trabajos de forma ordenada
y limpia y se esfuerza por
mejorar.
Bloque 2. Números
curriculares
B2-1. Leer, escribir y ordenar,
utilizando razonamientos
apropiados, distintos tipos de
números (romanos, naturales,
fracciones y decimales hasta
las milésimas).
B2-1.2. Lee, escribe y ordena
en textos numéricos y de
la vida cotidiana números
(naturales, fracciones y
decimales hasta las milésimas),
apropiados e interpretando el
valor de posición de cada una
de sus cifras.
•Lee, escribe, compara y
ordena números cardinales
hasta el 99, en orden
creciente y decreciente, y
números ordinales hasta el
décimo.
•Lee, escribe y ordena series
de números hasta el 99, y
cuenta en orden creciente
y decreciente hasta dicho
número.
B2-2. Interpretar diferentes
tipos de números según su
valor, en situaciones de la vida
cotidiana.
B2-2.2. Interpreta en textos
numéricos y de la vida
cotidiana números (naturales,
las milésimas), utilizando
razonamientos apropiados
e interpretando el valor de
posición de cada una de sus
cifras.
•Reconoce e interpreta
números en diferentes
entornos (enunciados de
problemas, textos, rótulos
tablas…).
•Comprende el valor
posicional de las cifras.
B2-9. Identificar, resolver
problemas de la vida
cotidiana, adecuados a su
nivel, estableciendo conexiones
entre la realidad y las
matemáticas y valorando la
utilidad de los conocimientos
matemáticos adecuados y
reflexionando sobre el proceso
aplicado para la resolución de
problemas.
B2-9.1. Resuelve problemas
que impliquen dominio de
los contenidos trabajados,
utilizando estrategias
heurísticas, de razonamiento
(clasificación, reconocimiento
de las relaciones, uso de
contraejemplos), creando
conjeturas, construyendo,
argumentando, y tomando
decisiones, valorando las
consecuencias de las mismas
y la conveniencia de su
utilización.
•Utiliza estrategias personales
para resolver los problemas
de diferentes tipos.
•Analiza los datos, reflexiona
sobre ellos y aplica sus
conocimientos
Actividades
Competencias
Pág. 9
Act. 3 y 4.
Pág. 10
Act. 1.
CMCT
IE
Pág. 8
Act. 1 y 2.
CL
CMCT
Pág. 15
Act. 1.
CMCT
AA
IE
27
ORIENTACIONES
METODOLÓGICAS
RECURSOS PARA
LA EVALUACIÓN
•Talleres.
•Otros.
•Participación.
•Motivación.
•Inclusión.
•Interacción.
•Funcionalidad.
•Globalización.
•Otros.
diario.
especialmente creadas para la
evaluación.
(calificaciones).
avance colectivo.
avance colectivo.
•Otros.
unidad.
unidad.
•Pruebas de evaluación externa.
•Otros documentos gráficos o
textuales.
grupales.
dramatizaciones.
•Otros.
Mejora
ENSEÑANZA
INDIVIDUALIZADA
TRABAJO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
28
•Programa de mejora del proyecto de Enseñanza
individualizada correspondiente a la unidad.
•Actividades de refuerzo propuestas en la guía
didáctica.
Agrupamiento
•Parejas.
•Pequeño grupo.
•Gran grupo.
•Otros.
del mismo modo.
unidad.
•Las pruebas de evaluación
por competencias.
•Programa de ampliación del proyecto de
Enseñanza individualizada correspondiente a la
unidad.
•Actividades de ampliación propuestas en la guía
didáctica.
actividades y recursos.
•Proyecto del primer trimestre: La biblioteca de aula.
•Proyecto social: Las normas de convivencia.
•Actividades complementarias correspondientes a la unidad del material de Recursos complementarios
de 2.º curso.
•Comprensión lectora. Texto inicial de la unidad Nos pesamos y medimos (pág. 6); enunciados de
problemas.
CONTENIDOS
TRANSVERSALES
•Expresión oral y escrita. Explicación de pesos y medidas (pág. 6); solución de problemas (págs. 14 y
15); elección de la talla de camiseta y el número de calzado adecuado (pág. 17).
•Comunicación audiovisual. Pesos y medidas (pág. 6); agrupar decenas y unidades (pág. 8); completar
series (pág. 10); tomar medidas (pág. 13).
•Emprendimiento. Saber hacer (pág. 17).
PLAN DE FOMENTO
DE LA LECTURA
PROYECTO
LINGÜÍSTICO
•Lecturas amigas 2.
•Plan lector Santillana.
•Identificar y nombrar personas, animales o cosas añadiendo algún rasgo diferenciador. Responder a las
cuestiones: ¿Qué es? ¿Quién es?
•Comprender y expresar instrucciones para realizar acciones diversas o explicar la secuencia de una tarea.
Responder a las preguntas: ¿Cómo se hace? ¿Qué se necesita para hacerlo? ¿En qué orden lo hacemos?
semejantes. Responder a las cuestiones: ¿Cómo es? ¿Cómo son? ¿Cómo estás?
•Contar algo que sucedió antes en un tiempo próximo. Responder a las cuestiones: ¿Qué pasó? ¿Quién lo
hizo? ¿Cuándo fue?
•Observar con atención y describir algo mediante la enumeración de sus partes y de lo que contiene.
Responder a las cuestiones: ¿Qué tiene? ¿Qué hay? ¿Qué es?
EDUCACIÓN
EN VALORES
•Desarrollo personal:
•La dignidad personal. Los derechos personales. Igualdad y diferencia.
•El sentido. El tiempo libre. La superación del fracaso.
Valores sociales cívicos y solidarios:
•La ecología.
•El respeto por la vida.
UTILIZACIÓN
DE LAS TIC
•LibroMedia de 2.º, actividades correspondientes a la unidad 1.
29
da Aula de Ciencias da Natureza
Unidade 1. As funcións vitais
a.Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como
actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade
na aprendizaxe, e espírito emprendedor.
b.Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua galega e a lingua castelá e desenvolver hábitos de lectura.
c.Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía,
a historia e a cultura.
d.Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da comunicación desenvolvendo
un espírito crítico ante as mensaxes que reciben e elaboran.
e.Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o dos outros, respectar as diferenzas e utilizar
a educación física e o deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social.
•Enfoque da unidade. Os alumnos coñecerán as funcións vitais do corpo humano (nutrición, relación e
reprodución) e os aparellos e órganos que nelas interveñen. Tamén aprenderán a recoñecer dietas saudables
utilizando a pirámide de alimentación e, deste modo, apreciarán os beneficios de levar un estilo de vida
saudable.
•O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos coñecen as funcións vitais do corpo humano e o concepto de
nutrientes.
•Previsión de dificultades. É posible que existan algunhas dificultades para comprender a relación existente
entre todos os órganos do corpo.
30
TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e as 2 primeiras de outubro.
Contidos
Bloque 1. Iniciación á actividade
científica
•Iniciación á actividade científica.
Aproximación experimental a algunhas
cuestións.
•Utilización de diferentes fontes de
información (directas, libros).
•Utilización das tecnoloxías da
información e comunicación para buscar
e seleccionar información, simular
procesos e presentar conclusións.
•Traballo individual e en grupo.
•Técnicas de estudo e traballo.
Desenvolvemento de hábitos de traballo.
Esforzo e responsabilidade.
•Planificación de proxectos e
presentación de informes.
Bloque 2. O ser humano e a saúde
•O corpo humano e o seu
funcionamento. Anatomía e fisioloxía.
Aparellos e sistemas.
•As funcións vitais no ser humano:
Función de relación (órganos dos
sentidos, sistema nervioso, aparello
locomotor). Función de nutrición
(aparellos respiratorio, dixestivo,
circulatorio e excretor). Función de
reprodución (aparello reprodutor).
•Hábitos saudables para previr
enfermidades. A conduta responsable.
Efectos nocivos do consumo de alcohol
e drogas.
Contidos da unidade
Criterios
•Busca, selección e organización
de información a partir de textos e
imaxes simples para completar as súas
actividades e responder a preguntas.
•Comunicación oral e escrita de
información recollida de textos e
imaxes simples para demostrar a súa
comprensión.
•Manifestación de certa autonomía na
execución de accións e tarefas simples.
•Utilización do vocabulario adquirido nas
súas exposicións e traballos da clase.
•Realización de pequenos proxectos de
investigación, reflexión e obtención de
datos.
B1-1. Obter información relevante
sobre feitos ou fenómenos previamente
delimitados, facendo predicións sobre
sucesos naturais, integrando datos de
observación directa e indirecta a partir da
consulta de fontes directas e indirectas e
comunicando os resultados.
B1-3. Comunicar de forma oral e escrita
os resultados obtidos tras a realización de
diversas experiencias, presentándoos con
apoios gráficos.
B1-4. Traballar de forma cooperativa,
apreciando o coidado pola seguridade
propia e dos seus compañeiros, coidando
as ferramentas e facendo uso adecuado
•As funcións vitais: nutrición, relación e
reprodución.
•O sistema nervioso.
•O aparello locomotor.
•Os órganos da reprodución.
•O embarazo e o meniño acabado de
nacer.
•Enumeración dos procesos da nutrición.
•Elaboración de dietas saudables.
•Elaboración dun esquema sobre a función
de nutrición.
•Identificación dos aparellos que interveñen
na nutrición.
•Diferenciación entre alimentación e
nutrición.
•Recoñecemento, localización e descrición
do sistema esquelético e do sistema
muscular a partir da análise de imaxes.
•Identificación das funcións do aparello
locomotor, as articulacións e os tendóns.
•Identificación dos órganos do aparello
reprodutor masculino e feminino a partir
dunha imaxe.
B2-1. Identificar e localizar os principais
órganos implicados na realización
das funcións vitais do corpo humano,
establecendo algunhas relacións
fundamentais entre elas e determinados
hábitos de saúde.
B2-2. Coñecer o funcionamento do
corpo humano: células, tecidos, órganos,
aparellos, sistemas: a súa localización,
forma, estrutura, funcións, coidados, etc.
B2-3. Relacionar determinadas prácticas
de vida co adecuado funcionamento
do corpo, adoptando estilos de vida
saudables, sabendo as repercusións para
a saúde do seu modo de vida.
31
Bloque 1. Iniciación á actividade científica
curriculares
B1-1. Obter información
relevante sobre feitos ou
fenómenos previamente
delimitados, facendo
predicións sobre sucesos
naturais, integrando datos
de observación directa e
indirecta a partir da consulta
de fontes directas e indirectas e
B1-1.1. Busca, selecciona e
organiza información concreta
e relevante, analízaa, obtén
conclusións, comunica a
súa experiencia, reflexiona
acerca do proceso seguido
e comunícao oralmente e por
escrito.
•Busca, selecciona e
organiza información a
partir de textos e imaxes
para completar as súas
actividades e responder a
preguntas.
B1-3. Comunicar de forma oral
e escrita os resultados obtidos
tras a realización de diversas
experiencias presentándoos
con apoios gráficos.
B1-3.1. Utiliza, de maneira
adecuada, o vocabulario
correspondente a cada un dos
bloques de contidos.
•Utiliza o vocabulario
adquirido sobre as
funcións vitais e os
órganos e aparellos que
nelas interveñen nas súas
exposicións e traballos da
clase.
B1-4. Traballar de forma
cooperativa, apreciando o
coidado pola seguridade
propia e dos seus
compañeiros, coidando as
ferramentas e facendo uso
adecuado dos materiais.
B1-3.2. Expón oralmente,
de forma clara e ordenada,
contidos relacionados
coa área manifestando a
comprensión de textos orais e/
ou escritos.
•Expón oralmente, de forma
clara e ordenada, respostas
relacionadas co contido dun
texto escrito.
B1-4.2. Fai un uso adecuado
das tecnoloxías da información
e a comunicación como
recurso de ocio.
•Utiliza as tecnoloxías
da información para
buscar información coa
que completar diversas
actividades.
Actividades
Competencias
Páx. 11.
Traballa coa
imaxe
Páx. 12.
Traballa coa
imaxe
Páx. 14.
Saber facer
Páx. 16 Act.
CL
AA
Páx. 16
Act. 3.
CL
Páx. 6.
Le e
comprende
o problema
Páx. 13. Act.
3.
Páx. 17.
Demostra o
teu talento
CD
curriculares
B2-1. Identificar e localizar os
principais órganos implicados
na realización das funcións
vitais do corpo humano,
establecendo algunhas
relacións fundamentais entre
elas e determinados hábitos de
saúde.
32
Actividades
Competencias
B2-1.1. Identifica e localiza os
vitais do corpo humano:
nutrición (aparellos respiratorio,
dixestivo, circulatorio e
excretor); reprodución (aparello
reprodutor); relación (órganos
dos sentidos, sistema nervioso,
aparello locomotor).
•Recoñece e nomea os
principais órganos do corpo
que interveñen na nutrición,
a relación e a reprodución;
e relaciónaos coas
actividades que realizan.
Páx. 9
Act. 3
CMCT
curriculares
B2-2. Coñecer o
funcionamento do corpo
humano: células, tecidos,
órganos, aparellos, sistemas:
a súa localización, forma,
estrutura, funcións, coidados,
etc.
B2-2.1. Identifica e describe as
principais características das
funcións vitais do ser humano.
•Describe as características
das funcións de nutrición e
de relación.
B2-2.2. Identifica as principais
características dos aparellos
respiratorio, dixestivo,
locomotor, circulatorio e
excretor, e explica as súas
principais funcións.
•Describe as funcións dos
órganos que interveñen nas
funcións de nutrición, de
relación e de reprodución.
B2-3. Relacionar determinadas
prácticas de vida co adecuado
funcionamento do corpo,
adoptando estilos de vida
saudables, sabendo as
repercusións para a saúde do
seu modo de vida.
B2-3.4. Coñece e explica
os principios das dietas
equilibradas, identificando as
prácticas saudables para previr
e detectar os riscos para a
saúde.
•Comprende a necesidade
de coidado do corpo
humano para sentirse
saudable a partir do
recoñecemento da dieta.
B2-3.9. Coñece e aplica
estratexias para estudar e
traballar de maneira eficaz.
•Elabora esquemas
relacionados coa función de
nutrición do corpo humano,
sinalando aparellos e
órganos que nela interveñen.
Actividades
Competencias
Páx. 9
Act. 1
Páx. 11 Act.
1
Páx. 9
Act. 3
Páx. 11 Acts.
2e3
Páx. 13 Act.
2
CL
CMCT
Páx. 14
Saber facer
CMCT
CSC
AA
Páx. 15 Act.
2
33
ORIENTACIÓNS
METODOLÓXICAS
RECURSOS PARA
A AVALIACIÓN
•Obradoiros.
•Traballo por tarefas.
•Traballo por proxectos.
•Outros.
•Participación.
•Motivación.
•Inclusión.
•Interacción.
•Significatividade.
•Funcionalidade.
•Globalización.
•Outros.
diario.
avaliación.
do avance individual
(cualificacións).
avance individual (anotacións e
puntualizacións).
avance colectivo.
avance colectivo.
•Outros.
•Avaliación de contidos, proba
correspondente á unidade.
unidade.
textuais.
•Proxectos persoais ou grupais.
dramatizacións.
•Outros.
Agrupamento
•Parellas.
•Pequeno grupo.
•Gran grupo.
•Outros.
•Proba de avaliación de
contidos, cada actividade
se resolveu correctamente.
No caso de que a resolución
non sexa errónea, pero sexa
incompleta ou falte algún
elemento esencial, pódese
valorar con 0,5 puntos. Así, a
cualificación máxima da proba
será de 10 puntos.
A avaliación inicial cualificarase
do mesmo modo.
Cualificación cualitativa: terá
•Probas de avaliación
por competencias.
Mellora
ENSINANZA
INDIVIDUALIZADA
TRABALLO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
34
•Programa de mellora do proxecto de Ensinanza
didáctica.
•Programa de ampliación do proxecto de Ensinanza
didáctica.
•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: A miña Comunidade Autónoma.
•Proxecto social: O noso patrimonio cultural.
•Actividades complementarias correspondentes á unidade do material Recursos complementarios
de 4.º curso.
•Comprensión lectora. Leo e comprendo: Rodas e pirámides (Páx. 6).
•Expresión oral e escrita. A comida favorita (Páx. 6); os alimentos (Páx. 14); escribir un relato sobre os
parecidos entre pais e fillos (Páx. 17).
CONTIDOS
TRANSVERSAIS
•Comunicación audiovisual. Os aparellos da nutrición (Páx. 9); o sistema nervioso (Páx. 10); os sistemas
esquelético e muscular (Páx. 11); os órganos da reprodución (Páx. 12); o embarazo (Páx. 13); a pirámide
NAOS (Páx. 14).
•O tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación. A cesárea (Páx. 13); a nutrición (Páx.
15).
•Emprendemento. Buscar información sobre algún dos aparellos ou sistemas que aparecen na unidade;
escribir un relato sobre os parecidos entre pais e fillos; representar a pirámide NAOS (Páx. 17).
•Educación cívica e constitucional. Os hábitos saudables (Páx. 14).
•Valores persoais. Diferenzas físicas entre homes e mulleres (Páx. 17).
PLAN DE FOMENTO
DA LECTURA
PROXECTO
LINGÜÍSTICO
•Lecturas de aquí e de acolá 4.
•Observar unha escena, describila e enumerar os seus elementos: a acción, o lugar, os personaxes, o
tempo… Responder as cuestións: Que sucede? Onde? Que hai?
•Estudar e observar unha realidade, identificar os seus elementos e describila con precisión. Responder as
cuestións: Que é? Quen é? Como é?
•Transmitir un coñecemento mediante a explicación do seu significado ou a comparación con coñecementos
previos. Responder as cuestións: Que significa? Que quere dicir?
•Ser capaz de transmitir instrucións, normas e ordes de acción ou de saber explicar o sentido das
actividades. Responder as cuestións: Que fago? Que teño que facer?
•Dialogar cos compañeiros e expresar opinións sobre actitudes e accións relacionadas co tema da unidade.
Responder as cuestións: Ti que pensas? Ti que fas?
Suxestión de tratamento:
Desenvolvemento persoal:
EDUCACIÓN
EN VALORES
•A
•A
•A
•A
dignidade persoal. A autonomía.
responsabilidade. Os bens materiais.
autenticidade. A imaxe persoal.
responsabilidade. A laboriosidade.
valores sociais cívicos e solidarios:
•A cidadanía. A participación.
UTILIZACIÓN
DAS TIC
•LibroMedia de 4.º curso. Actividades e recursos correspondentes á unidade.
35
da Aula de Ciencias Sociais
Unidade 1. Como é a Terra
actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na
aprendizaxe, e espírito emprendedor.
b.Coñecer e utilizar de maneira apropiada a lingua galega e a castelá e desenvolver hábitos de lectura.
c.Coñecer os aspectos fundamentais das ciencias da natureza, as ciencias sociais, a xeografía,
a historia e a cultura.
d.Iniciarse na utilización, para a aprendizaxe, das tecnoloxías da información e a comunicación desenvolvendo
un espírito crítico ante os mensaxes que reciben e elaboran.
•Enfoque da unidade. Para comprender aspectos cotiáns do noso día a día, como o día, a noite
ou o cambio das estacións, é vital coñecer a situación do noso planeta fronte ao resto de elementos que
conforman o sistema solar. Grazas aos avances tecnolóxicos e á curiosidade dos humanos, hoxe en día
coñecemos aspectos da Terra que desmontaron teorías que perduraron varios séculos. Se coñecemos
desde fóra como é o noso planeta, como funciona e a vital importancia que ten a súa interrelación co
resto de elementos, poderemos asumir máis facilmente a idea de que, para vivir, é esencial valoralo e aprecialo
máis do que o facemos.
•O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos saben con anterioridade aspectos esenciais sobre o noso planeta:
a súa forma, contido, composición básica, etc. Entenden que o Sol é a estrela que nos achega a luz e a calor,
aspectos imprescindibles para que haxa vida na Terra e diferencia as estacións do ano, pero non afonda
no acontecemento que provoca que cambien.
•Previsión de dificultades. Os alumnos poden encontrar algunha dificultade en comprender a causa-efecto que
provocan os movementos da Terra. Poden presentar problemas para extraer a idea de que o movemento da
Terra afecta en gran medida e condiciona o noso día a día.
36
TEMPORALIZACIÓN: 2 últimas semanas de setembro e as dos primeiras de outubro.
Contidos
Bloque 1. Contidos comúns
•Iniciación ao coñecemento científico
e a súa aplicación nas ciencias sociais.
•Recollida de información do tema
a tratar, utilizando diferentes fontes
(directas e indirectas).
información e a comunicación para
buscar e seleccionar información e
presentar conclusións.
•Utilización e lectura de diferentes
linguaxes textuais e gráficas.
Bloque 2. O mundo en que vivimos
•O Universo e o sistema solar: o Sol.
Os planetas.
•O planeta Terra e a Lúa, o seu satélite.
Características. Movementos e as súas
consecuencias.
•A representación da Terra. Orientación
no espazo.
Contidos da unidade
Criterios
•Busca, selección e interpretación de
información relacionada coa unidade
para elaborar esquemas e manifestar a
comprensión dos contidos tratados.
•Busca de información sobre a Terra,
o Sol, a Lúa e a primeira viaxe á Lúa
facendo uso de Internet.
•Utilización precisa do vocabulario
adquirido na unidade para realizar
os seus traballos da clase.
•Expresión oral, escrita e gráfica de
contidos vinculados coa unidade.
•Valoración positiva do traballo en equipo
e o diálogo para solucionar ou previr
conflitos
B1-1. Obter información concreta e
relevante sobre feitos ou fenómenos
previamente delimitados, utilizando
diferentes fontes (directas e indirectas).
B1-2. Utilizar as tecnoloxías da
información e a comunicación para obter
información, aprender e expresar contidos
sobre ciencias sociais.
B1-3. Desenvolver a responsabilidade, a
capacidade de esforzo e a constancia no
estudo.
B1-4. Realizar traballos e presentacións
a nivel individual e grupal que supoñan a
busca, selección e organización de textos
de carácter social, xeográfico ou histórico,
mostrando habilidade para traballar
tanto individualmente como de maneira
colaborativa dentro dun equipo.
B1-8. Valorar a cooperación e o diálogo
como forma de evitar e resolver conflitos,
fomentando os valores democráticos.
B1-10. Desenvolver actitudes de
cooperación e de traballo en equipo,
así como o hábito de asumir novos roles
nunha sociedade en continuo cambio.
•A Terra e a súa situación no espazo.
•O Sol, os planetas e os astros.
•O día e a noite.
•A influencia que exerce o satélite da
Lúa sobre a Terra, distinguindo as fases
lunares.
•Identificación do sistema solar, a Lúa
e os seus elementos.
•Diferenciación dos movementos da Terra:
rotación e translación, explicando as
consecuencias que desencadean.
•Coñecemento dos diferentes elementos
que forman parte do sistema solar: o
Sol, os planetas e os astros, e as súas
principais características.
•Localización dos planetas segundo
a súa proximidade ao Sol.
•Identificación das estacións do ano,
a súa duración e as súas particularidades.
•Mostra de interese por coñecer a
influencia que exercen entre si os
diferentes elementos do espazo.
•Curiosidade por coñecer aspectos
esenciais do sistema solar e a influencia
da Terra no espazo.
B2-2. Describir as características principais
do sistema solar identificando diferentes
tipos de astros e as súas características.
B2-3. Localizar o planeta Terra e a
Lúa no sistema solar explicando as
súas características, movementos e
consecuencias
37
curriculares
Actividades
Competencias
concreta e relevante
sobre feitos ou fenómenos
previamente delimitados,
utilizando diferentes fontes
conclusións, reflexiona acerca
do proceso seguido e o
comunica oralmente e/ou por
escrito.
•Recompila, organiza e
analiza información relevante
sobre o tema para completar
os seus traballos, responder
cuestións e expoñer esa
información oralmente e/ou
por escrito.
Páx. 5
Que sabes
xa?
Páx. 2
Acts. 1 e 2
AA
B1-2. Utilizar as tecnoloxías da
información e a comunicación
para obter información,
aprender e expresar contidos
sobre ciencias sociais.
B1-2.1. Utiliza a tecnoloxías
da información e a
comunicación (Internet, blogs,
redes sociais…) para elaborar
traballos coa terminoloxía
adecuada aos temas tratados.
•Busca e selecciona datos
e información relevantes
sobre o tema facendo uso
de Internet para completar as
súas tarefas.
Páx. 15
Demostra
o teu talento
Act. A
CD
B1-3. Desenvolver a
responsabilidade, a
capacidade de esforzo e a
constancia no estudo.
B1-3.2. Utiliza con rigor
e precisión o vocabulario
adquirido para elaborar
•Emprega con precisión o
vocabulario correspondente
a cada unidade, tanto nas
súas exposicións orais como
nos seus traballos escritos.
contidos relacionados coa
área, que manifesten a
ou escritos.
•Expón oralmente as
aprendizaxes da unidade de
forma organizada e clara,
e mostra a comprensión da
materia.
B1-4. Realizar traballos e
presentacións a nivel individual
e grupal que supoñan a busca,
selección e organización
de textos de carácter social,
xeográfico ou histórico,
mostrando habilidade para
traballar tanto individualmente
como de maneira colaborativa
dentro dun equipo.
B1-4.1. Realiza traballos e
presentacións a nivel individual
e grupal que supoñen a busca,
selección e organización de
textos de carácter xeográfico,
social e histórico.
•Consulta textos de carácter
xeográfico e social, tanto
a nivel individual como
grupal, para ampliar o seu
coñecemento, elaborar
esquemas, adquirir máis
vocabulario e preparar os
seus traballos e exposicións.
B1-8. Valorar a cooperación
e o diálogo como forma de
evitar e resolver conflitos,
fomentando os valores
democráticos.
B1-8.1. Valora a cooperación
e o diálogo como forma
de evitar e resolver conflitos
e fomenta os valores
democráticos.
•Comprende a importancia
do respecto e o diálogo
na convivencia pacífica e
democrática.
B1-10. Desenvolver actitudes
de cooperación e de traballo
en equipo, así como o hábito
de asumir novos roles nunha
sociedade en continuo cambio.
B1-10.1. Desenvolve
actitudes de cooperación e
de traballo en equipo, valora
as ideas alleas e reacciona
con intuición, apertura e
flexibilidade ante elas.
•Mostra unha actitude de
respecto e escoita ante
os argumentos e opinións
alleas e coñece e aplica as
actitudes adecuadas para o
traballo en equipo.
38
Páx. 15 Act.
8
CL
Páx. 7
Acts. 1 e 2
Páx. 13 Act.
1
CL
AA
IE
Páx. 15 Act.
9
CSC
Páx. 15 Act.
9
CSC
Bloque 2. O mundo en que vivimos
curriculares
Actividades
Competencias
B2-2. Describir as
características principais do
sistema solar, identificando
diferentes tipos de astros e as
súas características.
B2-2.1. Describe as
características, compoñentes e
movementos do sistema solar,
identificando o Sol no centro
do sistema solar e localizando
os planetas segundo a súa
proximidade.
•Identifica e describe os
elementos principais que
forman o sistema solar.
•Recoñece e explica a
distancia que existe entre os
planetas con respecto ao Sol
e localízaos segundo a súa
proximidade a este.
Páx. 7
Act. 1
CL
CMCT
B2-3. Localizar ao planeta
Terra e á Lúa no sistema
solar, explicando as súas
características, movementos e
consecuencias.
B2-3.1. Define e representa
o movemento de translación
terrestre, o eixe de xiro e os
polos xeográficos e asocia as
estacións do ano ao seu efecto
combinado.
•Explica o motivo polo cal o
movemento de translación
dá lugar ás estacións do
ano e detalla os cambios
que sofre a paisaxe en cada
estación.
•Representa graficamente o
movemento de translación
da Terra.
Páx. 9
Acts. 1, 2, 3
e4
Páx. 12 Act.
3
B2-3.2. Explica o día e a
noite como consecuencia
da rotación terrestre e como
unidades para medir o tempo.
•Manifesta as causas que
provocan a sucesión dos
días e as noites.
•Recoñece a relación da
sucesión dos días e as noites
co paso do tempo e a súa
medida.
B2-3.3. Define a translación da
Lúa identificando e nomeando
as fases lunares.
•Identifica e nomea as fases
da Lúa.
CL
CMCT
Páx. 9
Acts. 1 e 2
Páx. 15
Expresión
escrita
39
ORIENTACIÓNS
METODOLÓXICAS
RECURSOS PARA
A AVALIACIÓN
•Obradoiros.
•Outros.
•Participación.
•Motivación.
•Inclusión.
•Interacción.
•Funcionalidade.
•Globalización.
•Outros.
diario.
creadas para a avaliación.
(cualificacións).
puntualizacións).
avance colectivo.
avance colectivo.
•Outros.
correspondentes
á unidade.
probas correspondentes
á unidade.
•Probas de avaliación externa.
•Outros documentos gráficos
ou textuais.
•Proxectos persoais
ou grupais.
•Representacións
e dramatizacións.
•Outros.
Mellora
ENSINANZA
INDIVIDUALIZADA
TRABALLO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
40
•Programa de mellora do proxecto de Ensinanza
didáctica.
Agrupamento
•Parellas.
•Pequeno grupo.
•Gran grupo.
•Outros.
•Proba de avaliación de
contidos, cada actividade
se resolveu correctamente.
No caso de que a resolución
non sexa errónea, pero sexa
incompleta ou falte algún
elemento esencial, pódese
valorar con 0,5 puntos. Así, a
cualificación máxima da proba
será de 10 puntos. A avaliación
inicial cualificarase do mesmo
modo.
•Probas de avaliación por
competencias.
•Programa de ampliación do proxecto de Ensinanza
didáctica.
•LibroMedia de 3.O curso de Educación Primaria,
•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: O mercado.
•Proxecto social: Unha escola aberta.
•Actividades complementarias do material Recursos complementarios de 3.o curso.
•Comprensión lectora. Texto do inicio da unidade: A Terra é redonda (Páx. 4).
•Expresión oral e escrita. Debate sobre a forma da Terra (Páx. 5); relato sobre unha árbore nas catro
estacións (Páx. 9).
CONTIDOS
TRANSVERSAIS
•Comunicación audiovisual. O sistema solar e a Terra (Páxs. 6 e 7); a Terra e a Lúa (Páx. 7); os
movementos da Terra (Páxs. 8 e 9); as estacións do ano (Páx. 9); o planeta Terra no sistema solar (Páx. 9);
as capas da Terra (Páx. 11).
•Tecnoloxías da información e a comunicación. Busca de imaxes da Terra, o Sol e a Lúa (Páx. 15).
•Emprendemento. Demostra que es capaz (Páx. 12); busca de información sobre a primeira viaxe á Lúa;
representación persoal do sistema solar (Páx. 15).
•Valores persoais. Por que debemos coidar o noso planeta (Páx. 11).
PLAN DE FOMENTO
DA LECTURA
PROXECTO
LINGÜÍSTICO
•Lecturas de aquí e acolá 3.
•Informar sobre algo coñecido e útil para manter a relación de comunicación. Estimular a curiosidade por
saber ou por ensinar. Responder as cuestións: Que pensas? Que sabes?
•Comprender e expresar pasos, normas e regras dun proceso. Responder as cuestións: Que se fai? Como se
fai?
•Presentar de forma sintética o tema que se vai tratar. Dar unha información xeral sobre o que se quere dicir
ou sobre a idea principal dun texto. Responder as cuestións: De que trata? Que quere dicir?
•Identificar animais ou ideas e enunciar as súas características principais. Responder as cuestións: Que é?
Como é?
•Informar sobre un feito ou unha acción, e xustificalo. Responder as cuestións: Por que o dis? Por que o
fas así?
As relacións persoais:
EDUCACIÓN
EN VALORES
•As diferenzas culturais. A tolerancia.
•O respecto persoal. O recoñecemento do dereito dos demais.
•A comunicación. O respecto das formas.
•A relación corporal. A hixiene.
Valores sociais cívicos e solidarios:
•A cidadanía. Os deberes sociais.
UTILIZACIÓN
DAS TIC
•LibroMedia de 3.o curso. Actividades e recursos correspondentes á unidade.
41
da Aula de Educación Plástica
Primeiro trimestre
c.Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran
a realización de operacións elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser
capaces de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá.
d.Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e
audiovisuais.
•Enfoque da unidade. Os alumnos recoñecerán a necesidade de elaborar bosquexos para definir a
composición dunha obra e debuxar con máis precisión. Ao longo deste trimestre van aprender a realizar trazos
e liñas para imitar a sensación de movemento nos debuxos, a manexar o escuadro e o cartabón e a recoñecer
as características dos debuxos científicos e as diferenzas entre os debuxos realistas e os abstractos. Os
alumnos van elaborar crebacabezas, realizar cómics atendendo á expresividad dos personaxes e a deseñar
correctamente un cartel. Coñecerán e aplicarán diferentes recursos, técnicos e expresivos, e realizarán os seus
traballos persoais a partir da análise e a interpretación de obras de arte célebres.
• O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos son conscientes da importancia e a utilidade que supón debuxar
a partir de esquemas e bosquexos. Ademais, xa teñen certo manexo cos instrumentos artísticos (escuadro e
cartabón) ao traballar con eles anteriormente.
•Previsión de dificultades. Os alumnos poden encontrar dificultades para debuxar con fidelidade os elementos
representados no debuxo científico.
42
TEMPORALIZACIÓN: 1.o trimestre.
Contidos
Bloque 1. Educación audiovisual
Bloque 2. Expresión artística
Bloque 3. Debuxo xeométrico
Contidos da unidade
•Debuxo da figura humana atendendo
á expresividade do seu rostro.
•Debuxos case científicos.
•Luces e sombras.
•Elaboración dun cómic distinguindo
os personaxes debuxados dixital e
manualmente.
•Uso do sombreado para representar
volume nos seus debuxos.
•Análise e interpretación de diferentes
obras artísticas de autores recoñecidos:
Rembrandt, Gargallo e Botticelli.
•Creación dun cartel dos sentidos partindo
dun bosquexo e seguindo as indicacións
propostas.
•Elaboración dun crebacabezas sobre un
elemento arquitectónico.
•Trazado de liñas horizontais e verticais
para representar unha paisaxe.
•Debuxo de liñas curvas para ofrecer
a sensación de movemento aos seus
debuxos.
•Utilización correcta do escuadro e o
cartabón para realizar as súas producións
artísticas.
•Construción de figuras tridimensionais
a partir de varios desenvolvementos
partindo dun plano.
•Valoración da importancia e a utilidade
de realizar bosquexos previos ao debuxo.
Criterios
B1-2. Aproximarse á lectura, análise e
interpretación da arte e as imaxes fixas e
en movemento nos seus contextos culturais
e históricos, comprendendo de maneira
crítica o seu significado e función social e
sendo capaz de elaborar imaxes novas a
partir dos coñecementos adquiridos.
B2-2. Representar de forma persoal
ideas, accións e situacións valéndose
dos elementos que configuran a linguaxe
visual.
B2-3. Realizar producións plásticas
seguindo pautas elementais do proceso
creativo, experimentando, recoñecendo
e diferenciando a expresividade dos
diferentes materiais e técnicas pictóricas
e elixindo as máis adecuadas para a
realización da obra planeada.
B2-4. Utilizar recursos bibliográficos,
dos medios de comunicación
e de Internet para obter información
que lle sirva para planificar e organizar
os procesos creativos, así como para
coñecer e intercambiar informacións
con outros alumnos.
B2-5. Imaxinar, debuxar e elaborar obras
tridimensionais con diferentes materiais.
B2-6. Coñecer as manifestacións artísticas
máis significativas que forman parte do
patrimonio artístico e cultural, adquirindo
actitudes de respecto e valoración dese
patrimonio.
B3-1. Identificar conceptos xeométricos
na realidade que rodea o alumno
relacionándoos cos conceptos xeométricos
contemplados na área de matemáticas
coa aplicación gráfica destes.
43
Bloque 1. Educación audiovisual
curriculares
B1-2. Aproximarse á lectura,
análise e interpretación
da arte e as imaxes fixas
e en movemento nos seus
contextos culturais e históricos,
comprendendo de maneira
crítica o seu significado e
función social e sendo capaz
de elaborar imaxes novas
a partir dos coñecementos
adquiridos.
B1-2.1. Analiza de maneira
simple e utilizando a
terminoloxía adecuada imaxes
fixas atendendo ao tamaño,
formato, elementos básicos
(puntos, rectas, planos, cores,
iluminación, función…).
•Analiza as pezas dun
crebacabezas dunha
obra arquitectónica para
complementar a imaxe tendo
en conta os planos que
representa e a súa posición.
B1-2.5. Elabora carteis
con diversas informacións
considerando os conceptos de
tamaño, equilibrio, proporción
e cor, e engadindo textos
utilizando a tipografía máis
adecuada á súa función.
•Deseña un cartel dos
sentidos (previo bosquexo)
distribuíndo graficamente
todos os elementos que
aparecen nel.
B1-2.6. Secuencia unha
historia en diferentes viñetas en
que incorpora imaxes e textos
seguindo o patrón dun cómic.
•Inventa e debuxa a
secuencia dun cómic
distinguindo os personaxes
creados dixital e
manualmente.
Actividades
Competencias
Páx. 17
Act. 6
Páx. 15
Act. 5
AA
CEC
IE
Páx. 9
Act. 2
Bloque 2. Expresión artística
curriculares
Actividades
Competencias
Páx. 17
Act. 6
CMCT
CEC
IE
B2-2. Representar de forma
persoal ideas, accións e
situacións valéndose dos
elementos que configuran a
linguaxe visual.
B2-2.4. Organiza o espazo
das súas producións
bidimensionais utilizando
conceptos básicos de
composición, equilibrio e
proporción.
•Interpreta unha obra célebre
de Botticelli creando unha
composición abstracta que
atenda á composición,
as cores e as proporcións
desta.
B2-3. Realizar producións
plásticas seguindo pautas
elementais do proceso
creativo, experimentando,
recoñecendo e diferenciando
a expresividade dos diferentes
materiais e técnicas pictóricas
e elixindo as máis adecuadas
para a realización da obra
planeada.
B2-3.1. Utiliza as técnicas
debuxísticas e/ou pictóricas
máis adecuadas para as súas
creacións, manexando os
materiais e instrumentos de
maneira adecuada, coidando
o material e o espazo de uso.
•Realiza esquemas e
bosquexos previos que
preparan e concretan a
realización dos seus debuxos
sobre a figura humana e a
súa expresividade e para o
deseño dun cartel.
•Utiliza a técnica do
sombreado e mestura de
cores para representar
diferentes composicións de
luz nos seus debuxos.
•Emprega lapis de grafito
de diferente dureza para
conseguir máis precisión
e outros efectos nos seus
debuxos.
44
Páxs.
7, 11, 15
Acts.
1, 3, 5
Páx. 23
Act. 8
AA
CEC
curriculares
B2-4. Utilizar recursos
bibliográficos, dos medios de
comunicación e de Internet
para obter información que
lle sirva para planificar
e organizar os procesos
creativos, así como para
coñecer e intercambiar
informacións con outros
alumnos.
B2-4.1. Organiza e planea o
seu propio proceso creativo
partindo da idea, recollendo
información bibliográfica dos
medios de comunicación ou
de Internet, desenvolvéndoa
en bosquexos e elixindo os
que mellor se adecuan aos
seus propósitos na obra
final, sen utilizar elementos
estereotipados, sendo capaz
de compartir con outros
alumnos o proceso e o produto
final obtido.
•Recolle información
bibliográfica sobre a especie
animal das bubelas para
completar o seu debuxo
científico.
B2-5. Imaxinar, debuxar e
elaborar obras tridimensionais
con diferentes materiais.
B2-5.1. Confecciona obras
tridimensionais con diferentes
materiais, planificando o
proceso e elixindo a solución
adecuada aos seus propósitos
na súa produción final.
•Confecciona obxectos
tridimensionais recortando,
dobrando e pegando as
pestanas das figuras de
papel: unha ponte e varios
adornos de Nadal.
B2-6. Coñecer as
manifestacións artísticas máis
significativas que forman
parte do patrimonio artístico e
cultural, adquirindo actitudes
de respecto e valoración dese
patrimonio.
B2-6.1. Recoñece, respecta
e valora as manifestacións
artísticas máis importantes do
patrimonio cultural e artístico
español, especialmente
aquellas que foron declaradas
patrimonio da humanidade.
•Coñece artistas, respecta as
súas creacións e inspírase
nelas á hora de facer os seus
propios traballos.
Actividades
Competencias
Páx. 25
Act. 9
CEC
IE
Páxs.
73 e 77
Acts.
31 e 32
CMCT
IE
Páxs.
13, 23 e 27
Acts.
4, 8 e 10
CEC
Actividades
Competencias
Bloque 3. Debuxo xeométrico
curriculares
B3-1. Identificar conceptos
xeométricos na realidade
que rodea o alumno,
relacionándoos cos conceptos
xeométricos tratados na área
de matemáticas coa aplicación
gráfica destes.
B3-1.1. Identifica os conceptos
de horizontalidade e
verticalidade utilizándoos nas
súas composicións con fins
expresivos.
B3-1.2. Traza, utilizando o
escuadro e o cartabón, rectas
paralelas e perpendiculares.
•Traza liñas paralelas
horizontais, verticais e
inclinadas para dar unha
sensación de movemento
aos seus debuxos.
•Utiliza os instrumentos
artísticos (escuadro e
cartabón) de forma correcta
para debuxar con precisión
os seus trazos.
Páx. 21
Act. 7
AA
CEC
Páx. 21
Act: 7
45
ORIENTACIÓNS
METODOLÓXICAS
RECURSOS PARA
A AVALIACIÓN
ENSINANZA
INDIVIDUALIZADA
TRABALLO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
46
•Obradoiros.
•Outros.
•Participación.
•Motivación.
•Inclusión.
•Interacción.
•Funcionalidade.
•Globalización.
•Outros.
diario.
avaliación.
(cualificacións).
puntualizacións).
avance colectivo.
avance colectivo.
•Outros.
textuais.
dramatizacións.
•Outros.
Agrupamento
•Parellas.
•Pequeno grupo.
•Gran grupo.
•Outros.
Cualificación cuantitativa: terá
rúbrica correspondente á unidade
e basearase na observación
directa.
•Actividades propostas na guía didáctica.
•LibroClick de 6.º curso de Educación Primaria, actividades e recursos.
•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: Os Xogos Olímpicos.
•Proxecto social: Todos somos iguais.
•Actividades complementarias do material Recursos complementarios de 3.o curso.
CONTIDOS
TRANSVERSAIS
•Comprensión lectora. Textos de presentación das tarefas. Os personaxes de cómic (Páxs. 7 e 9); luces
e sombras (Páx. 11); debuxo dunha paisaxe, liñas paralelas horizontais, verticais e inclinadas (Páx. 21); e
Un debuxo case científico (Páx. 25).
•Comunicación audiovisual. Lectura e interpretación de imaxes. Un cartel dos sentidos (Páx. 15).
•Emprendemento. Creación plástica con intención expresiva e comunicativa.
•Educación cívica e constitucional. O traballo en equipo.
PLAN DE FOMENTO
DA LECTURA
PROXECTO
LINGÜÍSTICO
•Comunicar oralmente ou por escrito normas ou instrucións para entender ou para realizar algo. Responder
as cuestións: Que se fai? Como se fai? Por que se fai así? Que se utiliza?
•Preparar un tema e expoñelo oralmente en público. Responder as cuestións: De que se trata? Ten interese?
Por que é importante? Como se organiza?
•Expoñer oralmente e por escrito afirmacións, razóns e argumentos convincentes para inculcar unha idea ou
actitude ou para cambiala. Responder as cuestións: Estás de acordo? Convéncete? Como o probas? Por
que estás seguro?
•Expresar oralmente e por escrito cantidades exactas ou estimacións en situacións da vida real. Responder
as cuestións: Canto é? Canto tes? Canto vale? Canto pesa?
•Comprender e explicar oralmente e por escrito conceptos e procesos. Responder as cuestións: Que é?
Como é? Por que é así? Pódelo demostrar? Como se desenvolve?
EDUCACIÓN
EN VALORES
•A autenticidade. A asertividade.
•O sentido. O emprego do tempo libre.
•A responsabilidade. O coidado da alimentación.
As relacións persoais:
•A afectividade. A amizade.
•A relación corporal. A igualdade entre homes e mulleres.
UTILIZACIÓN
DAS TIC
•LibroClick de 6.º curso, actividades correspondentes ao trimestre.
47
da Aula de Música
Primeiro trimestre
c.Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de problemas que requiran
a realización de operacións elementais de cálculo, coñecementos xeométricos e estimacións, así como ser
capaces de aplicalos ás situacións da súa vida cotiá.
d.Utilizar diferentes representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas visuais e
audiovisuais.
•Enfoque do trimestre. Este trimestre céntrase no coñecemento das figuras musicais (a súa representación
gráfica, definición e discriminación auditiva). Os alumnos van traballar frecuentemente con instrumentos
variados e van coñecer especificamente os instrumentos de percusión laminados. Á súa vez, foméntase
o movemento e expresión corporal libre a través de dramatizacións imaxinativas e bailes.
Proponse unha serie de actividades de contido moi variado e eminentemente prácticas para espertar
o interese e motivación dos alumnos. Desta forma aprenden de forma intuitiva nun ambiente de xogo
e diversión.
• O que os alumnos xa coñecen. Os alumnos coñecen o nome e a representación gráfica de varias figuras
musicais, como os pentagramas e as notas musicais, entre outras. Tamén practicaron diferentes interpretacións
vocais e instrumentais simples.
•Previsión de dificultades. Poden aparecer dificultades na discriminación e representación dos compases de
dous tempos e na identificación auditiva dalgúns instrumentos que son inusuais no seu día a día.
48
TEMPORALIZACIÓN: 1.o trimestre.
Contidos
Bloque
Contidos do trimestre
Criterios
1. Escoita
• Figuras musicais e as súas partes: negra,
corchea e parella de corcheas.
• A nota SOL no pentagrama.
• Repetición (A-A) e contraste (A-B).
• Discriminación de determinados contrastes
dos sons: lento-normal-rápido, forte
e suave.
• Recoñecemento das calidades do son:
compás e compás de dous tempos.
• Recoñecemento de instrumentos de percusión
de láminas: xilófono, metalófono e carillón.
• Identificación de sons ascendentes
e descendentes.
• Audición activa de pezas musicais con
musicogramas.
• Audición de obras de música clásica: O
reloxo sincopado, L. Anderson, e Nun
mercado persa, A. W. Ketelbey.
• Audición activa de cancións: O xogo dos
instrumentos e Chocolé, M. Á. da Ossa;
Regato Claro, popular; Son a nota SOL,
M. Á. da Ossa; Fragmento de Jazz legato, L.
Anderson, e Gatatumba, popular.
• Audición do conto-canción: O equipo musical.
• Respecto polas normas básicas ante a
escoita de pezas musicais e/ou fragmentos
de contos.
B1-1. Utilizar a escoita musical para
indagar nas posibilidades do son, de
maneira que sirvan como marco de
referencia para creacións propias.
B1-2. Analizar a organización de obras
musicais simples e describir os elementos
que as compoñen
2. A interpretación musical
• A interpretación vocal.
• Sonorización dun conto.
• Acompañamento con percusión corporal,
escolar, vocal e instrumental.
• Interpretación de melodías con varios
instrumentos e, especificamente, con
instrumentos de láminas.
• Construción de instrumentos: tamborete.
• Creación de acompañamentos rítmicos.
• Interpretación de musicogramas simples.
• Exploración das posibilidades sonoras dos
materiais: construción dun tamborete.
• Ten interese e motivación por ampliar o seu
vocabulario e coñecementos musicais.
B2-2. Interpretar só ou en grupo, mediante
a voz ou instrumentos, utilizando a
linguaxe musical, composicións simples
que conteñan procedementos musicais de
repetición, variación e contraste, asumindo
a responsabilidade na interpretación en
grupo e respectando tanto as achegas
dos demais como a persoa que asume a
dirección.
3. A música, o movemento e a danza
• Movemento e danza.
• Representación dramática e plástica dunha
historia sonora.
• Exploración do corpo e as súas posibilidades
sonoras.
• Representación imaxinativa dunha audición.
• Nun mercado persa, A. W. Ketelbey.
• Jazz legato, L. Anderson.
• Valoración das posibilidades expresivas que
posúe o corpo humano.
B2-2. Interpretar só ou en grupo, mediante
a voz ou instrumentos, utilizando a
linguaxe musical, composicións simples
que conteñan procedementos musicais de
repetición, variación e contraste, asumindo
a responsabilidade na interpretación en
grupo e respectando tanto as achegas
dos demais como a persoa que asume a
dirección.
49
Bloque 1. Escoita
curriculares
B1-1. Utilizar a escoita musical
para indagar nas posibilidades
do son, de maneira que sirvan
como marco de referencia
para creacións propias.
B1-2. Analizar a organización
de obras musicais simples e
describir os elementos que as
compoñen.
50
B1-1.1. Identifica, clasifica
e describe utilizando un
vocabulario preciso as
calidades dos sons do
contorno natural e social.
Actividades
Competencias
•Recoñece calidades do son
(forte-suave; lento-normalrápido) e identifícaas na
audición de instrumentos
musicais (pandeiro, maracas,
triángulo, etc.).
•Define os termos de
compás e compás de dous
tempos, explica como se
representan e identifícaos
nun pentagrama.
•Describe e discrimina
auditivamente o son
(ascendente ou descendente)
que posúen os instrumentos
de percusión de láminas.
Páx. 8
Act. 1
Páx. 17
Sesión 6
(Act.2)
Páx. 18
CMCT
CL
CSC
Páx. 10 Act.
1
CL
AA
IE
CEC
Páx. 12 Act.
1
Páx. 20 Act.
1
IE
CEC
B1-2.1. Distingue tipos de
voces, instrumentos, variacións
e contrastes de velocidade e
intensidade tras a escoita de
obras musicais, sendo capaz
de emitir unha valoración
destas.
•Diferencia os matices
de duración do son que
indica cada figura: negra
e corchea, e especifica as
partes das que estas están
compostas.
B1-2.2. Interésase por
descubrir obras musicais de
diferentes características e
utilízaas como marco de
referencia para as creacións
propias.
•Recoñece diferentes obras
musicais e mostra interese
por escoitar obras de
distinto xénero como: música
clásica, audiocontos, jazz…
Bloque 2. A interpretación musical
curriculares
B2-2. Interpretar só ou en
grupo, mediante a voz ou
instrumentos, utilizando a
linguaxe musical, composicións
simples que conteñan
procedementos musicais
de repetición, variación
e contraste, asumindo
a responsabilidade na
interpretación en grupo e
respectando tanto as achegas
dos demais como a persoa
que asume a dirección.
B2-2.1. Recoñece e clasifica
instrumentos acústicos e
electrónicos, de diferentes
rexistros da voz e das
agrupacións vocais e
instrumentais.
•Recoñece e identifica
instrumentos musicais
e mostra interese por
coñecer as posibilidades
sonoras destes e outro tipo
de obxectos (caseiros e
prefabricados).
B2-2.2. Utiliza a linguaxe
musical para a interpretación
de obras.
•Identifica, le e comprende
elementos básicos da
linguaxe musical e as
figuras que os representan
(pentagrama, notas musicais,
silencios…).
B2-2.3. Traduce á linguaxe
musical convencional melodías
e ritmos sinxelos.
•Traduce e interpreta a
linguaxe musical para
reproducir melodías e ritmos
sinxelos utilizando varios
instrumentos.
B2-2.4. Interpreta pezas vocais
e instrumentais de diferentes
épocas, estilos e culturas para
distintos agrupamentos con e
sen acompañamento.
•Interpreta vocalmente
cancións e melodías e
acompaña pezas musicais
coa voz e con instrumentos.
Actividades
Competencias
Páx. 11
Sesión 3
Act. 3
CMCT
IE
Páx. 6
Sesión 1
Acts. 2 e 3
AA
CSC
Páx. 19
Sesión 7
Act. 2
Páx. 23
Repaso
Act. 2
CSC
IE
AA
Páx. 14 Act.
5
CSC
CEC
Actividades
Competencias
Páx. 12 Act.
1
CEC
IE
Páx. 20 Act.
1
CEC
IE
Bloque 3. A música, o movemento e a danza
curriculares
B3-1. Adquirir capacidades
expresivas e creativas que
ofrecen a expresión corporal
e a danza valorando a súa
achega ao patrimonio e
gozando da súa interpretación
como unha forma de
interacción social.
B3-1.1. Identifica o corpo
como instrumento para a
expresión de sentimentos e
emocións e como forma de
interacción social.
•Identifica e explora o seu
propio corpo como medio
para expresar e dramatizar
unha escena.
B3-1.2. Controla a postura e
a coordinación coa música
cando interpreta danzas.
•Representa de maneira
imaxinativa unha audición
de jazz, adquirindo un
control progresivamente
maior dos seus movementos
e apreciando o valor
expresivo que se proxecta
ao bailar.
51
ORIENTACIÓNS
METODOLÓXICAS
RECURSOS PARA
A AVALIACIÓN
ENSINANZA
INDIVIDUALIZADA
TRABALLO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
52
•Obradoiros.
•Outros.
•Participación.
•Motivación.
•Inclusión.
•Interacción.
•Funcionalidade.
•Globalización.
•Outros.
diario.
avaliación.
puntualizacións).
•Valoración do avance colectivo.
•Outros.
rúbrica do primeiro trimestre.
•Documentos gráficos ou textuais.
•Interpretacións e
dramatizacións.
•Outros.
Agrupamento
•Parellas.
•Pequeno grupo.
•Gran grupo.
•Outros.
Cualificación cuantitativa: terá
como clave para o diagnóstico
a rúbrica correspondente ao
primeiro trimestre.
•Fichas de atención á diversidade das páxinas 116 a 124 da guía didáctica.
•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: A biblioteca da aula.
•Proxecto social: As normas de convivencia.
•Actividades complementarias, audicións e proxectos musicais da guía didáctica.
•Comprensión lectora. Le e aprende (Páxs. 10, 17 e 18).
CONTIDOS
TRANSVERSAIS
•Expresión oral e escrita. Completar unha canción (Páx. 8); escribir o nome dos instrumentos (Páxs. 15 e
23); resolve o enigma (Páx. 19).
•Comunicación audiovisual. As figuras musicais e as súas partes (Páx. 10); a historia da princesa Layla
(Páxs. 12 e 13); a nota SOL (Páx. 14); instrumentos de láminas (Páx. 18); Disco 1, pistas 1 a 33.
•Emprendemento. Creación de acompañamentos rítmicos (Páx. 11) e representación imaxinativa dunha
audición (Páx. 20).
PLAN DE FOMENTO
DA LECTURA
PROXECTO
LINGÜÍSTICO
•Identificar e nomear persoas, animais ou cousas engadindo algún trazo diferenciador. Responder as
cuestións: Que é? Quen é?
•Comprender e expresar instrucións para realizar accións diversas ou explicar a secuencia dunha tarefa.
Responder as preguntas: Como se fai? Que se necesita para facelo? En que orden o facemos?
•Recoñecer e expresar calidades observables que diferencian persoas, animais ou cousas dos seus
semellantes. Responder as cuestións: Como é? Como son? Como estás?
•Contar algo que sucedeu antes nun tempo próximo. Responder as cuestións: Que pasou? Quen o fixo?
Cando foi?
•Observar con atención e describir algo mediante a enumeración das súas partes e do que contén.
Responder as cuestións: Que ten? Que hai? Que é?
EDUCACIÓN
EN VALORES
•A dignidade persoal. Os dereitos persoais. Igualdade e diferenza.
•O sentido. O tempo libre. A superación do fracaso.
Valores sociais cívicos e solidarios:
•A ecoloxía. O respecto pola vida.
53
Modelo de Programación Didáctica da Aula de
Lingua/Ciencias da Natureza/Ciencias
Unidade 1. Na piscina
a) Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo con elas, prepararse
para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos humanos, así como o pluralismo propio dunha
sociedade democrática.
b) Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade no estudo, así como
actitudes de confianza en si mesmo/a, sentido crítico, iniciativa persoal, curiosidade, interese e creatividade na
d) Coñecer, comprender e respectar as diferentes culturas e as diferenzas entre as persoas, a igualdade de dereitos
e oportunidades de homes e mulleres e a non-discriminación de persoas con discapacidade nin por outros motivos.
e) Coñecer e utilizar de forma apropiada a lingua galega e a lingua castelá, e desenvolver hábitos de lectura en
ambas as dúas linguas.
h) Coñecer os aspectos fundamentais das Ciencias da Natureza, das Ciencias Sociais, da Xeografía, da Historia
e da Cultura, con especial atención aos relacionados e vinculados con Galicia.
k) Valorar a hixiene e a saúde, aceptar o propio corpo e o das demais persoas, respectar as diferenzas e utilizar
a educación física e o deporte como medios para favorecer o desenvolvemento persoal e social.
o) Coñecer, apreciar e valorar as singularidades culturais, lingüísticas, físicas e sociais de Galicia, salientando as
mulleres e os homes que realizaron achegas importantes á cultura e á sociedade galegas.
•Enfoque da unidade. A unidade comeza cunha escena con nenos que están xogando na piscina para ilustrar
o tema da unidade –o corpo humano– e pídeselles aos alumnos que falen sobre o que observan, aplicando
normas do intercambio comunicativo e empregando o vocabulario relacionado con elementos da natación
e da piscina. Escoitarase un conto para traballar a comprensión oral e lerase na clase un cómic en que se
traballan onomatopeas. Practicarán o trazo das letras l, s, t, d, completarán palabras e oracións e realizarán
ditados. Utilizarán o artigo respectando de forma intuitiva a concordancia co nome. Van coñecer as partes do
corpo e da cara, e terán que identificar as principais articulacións e movementos do corpo para desenvolver
a súa lateralidade. Co estudo dos órganos e dos sentidos traballarase tamén o respecto e a valoración das
persoas con discapacidades sensoriais e insistirase na tolerancia como precepto para relacionarse. Como
tarefa final, aprenderán como desenvolverse na piscina.
•O que os alumnos xa coñecen. É probable que os alumnos xa coñezan parte do vocabulario; tamén coñecen
as partes da cara e saben que o corpo pode moverse.
•Previsión de dificultades. É posible que encontren dificultade no trazo dalgunhas letras. Probablemente, a
algúns alumnos resultaralles complicado diferenciar a man dereita da esquerda ou discriminar as calidades que
perciben polos órganos dos sentidos.
54
Sociais
Contidos
Bloque 1. Comunicación oral. Falar
e escoitar
•Comprensión global e específica de
informacións audiovisuais moi sinxelas
procedentes de diferentes soportes.
•Comprensión e produción de textos
orais moi sinxelos para aprender e
para informarse, tanto os producidos
con finalidade didáctica coma os de
uso cotián (breves exposicións ante
a clase, conversas sobre contidos de
aprendizaxe e explicación sobre a
organización do traballo).
•Actitude de cooperación e de
respecto en situacións de aprendizaxe
compartida.
•Interese por expresarse oralmente coa
pronuncia e coa entoación adecuadas.
•Comprensión de informacións concretas
en textos de uso cotián como invitacións,
felicitacións, notas e avisos ou mensaxes
curtas.
•Interpretación da información das
ilustracións.
•Lectura guiada de textos sinxelos
adecuados aos intereses infantís para
chegar progresivamente á expresividade
e autonomía lectoras.
•Composición de textos moi sinxelos
propios dos medios de comunicación
social e/ou dos seus elementos (novas
sinxelas e breves, titulares, pés de
foto…) sobre acontecementos próximos
á experiencia do alumnado en soportes
habituais no ámbito escolar.
•Utilización de elementos gráficos
sinxelos, como a ilustración, para
facilitar a comprensión.
Contidos da unidade
Criterios
•Intercambio de experiencias persoais
sobre as actividades que realizan no
tempo libre.
•Conversación sobre a escena dunha
piscina.
•Participación activa nas conversas da
aula.
•Ampliación do vocabulario sobre
elementos da piscina.
•Escoita atenta do conto O rei Midas.
•Recoñecemento de datos de comprensión
literal dun texto oral.
•Identificación dos personaxes do conto.
•Recoñecemento da secuencia temporal da
historia que se narra.
•Expresión da opinión que se ten sobre a
avaricia.
B1-2. Comprender informacións
audiovisuais sinxelas de carácter
específico procedentes de diferentes
soportes.
B1-3. Comprender e producir textos orais
sinxelos, propios do uso cotián ou do
ámbito académico.
B1-7. Amosar respecto e cooperación nas
situacións de aprendizaxe en pequeno
grupo.
B1-8. Interesarse por amosar unha
pronuncia e entoación adecuadas.
•Lectura comprensiva do cómic O susto de
Midas, apoiándose en imaxes.
•Lectura en silencio e en voz alta de
palabras e expresións sinxelas do conto
formadas polas letras coñecidas.
•Identificación das ilustracións do conto.
•Amplicación do vocabulario con
onomatopeas.
•Recoñecemento de vocabulario polo
contexto que ofrece a lectura.
•Lectura de palabras e oracións formadas
coas letras coñecidas.
•Lectura de oracións e expresións sinxelas
relacionadas co contido do cómic.
B2-1. Comprender información explícita
en textos sinxelos de uso cotián ou
procedentes dos medios de comunicación.
B2-2. Interpretar e comprender, de
maneira xeral, a información procedente
de ilustracións.
B2-3. Ler de forma guiada textos sinxelos
adecuados aos seus intereses para chegar
progresivamente á expresividade e
autonomía lectoras.
•As letras l, s, t, d.
•Exercicio da caligrafía: letras l, s, t, d.
•Copia e escritura de sílabas directas e
palabras coas letras l, s, t, d, e de sílabas
inversas coas letras l e s.
•Copia e escritura de determinantes
respectando a concordancia co nome.
•Realización de ditados con palabras que
conteñen as letras l, s, t, d, respectando
a separación entre palabras e realizando
correctamente os enlaces entre as letras.
•Previsión da extensión das palabras.
•Presentación de traballos con limpeza,
claridade e orde.
B3-1. Producir e reescribir textos
sinxelos relativos a situacións cotiás
infantís, aqueles propios dos medios de
comunicación ou os relacionados coa
escola, respectando as convencións
elementais da escrita.
B3-5. Utilizar recursos gráficos, como a
ilustración, que faciliten a comprensión dos
textos.
55
Contidos
Contidos da unidade
•Observación das variacións
morfolóxicas (de singular e plural,
feminino e masculino) en textos.
•Lectura guiada de textos adecuados
aos intereses infantís, para chegar
progresivamente á expresividade e á
autonomía lectoras.
•Os artigos o, a, os, as.
•Recoñecemento de artigos.
•Concordancia entre artigos e substantivos.
B4-1. Utilizar terminoloxía lingüística e
gramatical moi básica, como apoio á
comprensión e á produción de textos, así
como aplicar o seu coñecemento no uso
da lingua.
•Audición do conto O rei Midas.
•Lectura do cómic O susto de Midas.
B5-2. Le, de forma guiada, textos en
silencio, adecuados aos intereses infantís,
para chegar progresivamente á autonomía
lectora.
Contidos
Bloque 1. Iniciación á actividade
científica
•Iniciación á actividade científica.
Aproximación experimental a algunhas
cuestións.
•Lectura de textos propios da área.
información e comunicación para buscar
e seleccionar información, simular
procesos e presentar conclusións.
•Traballo individual e en grupo.
•O corpo humano e o seu
funcionamento. Anatomía e fisioloxía.
Aparellos e sistemas.
•As funcións vitais no ser humano:
Función de relación (órganos dos
sentidos, sistema nervioso, aparello
locomotor). Función de nutrición
(aparellos respiratorio, dixestivo,
circulatorio e excretor). Función de
reprodución (aparello reprodutor).
•Saúde e enfermidade. Principais
enfermidades que afectan os aparellos e
sistemas do organismo humano.
•Coñecemento de si mesmo e os demais.
A identidade e a autonomía persoal.
56
Criterios
Contidos da unidade
Criterios
•Busca, selección e organización de
información a partir de textos e imaxes
sinxelos para completar as actividades e
responder preguntas.
•Comunicación oral e escrita de
información obtida de textos e imaxes
simples para demostrar a comprensión.
•Manifestación de certa autonomía na
execución de accións e tarefas simples.
•Utilización do vocabulario adquirido nas
exposicións e traballos da clase.
•Realización de pequenos proxectos de
investigación, reflexión e obtención de
datos.
B1-1. Obter información relevante
sobre feitos ou fenómenos previamente
delimitados, facendo predicións sobre
sucesos naturais, integrando datos de
observación directa e indirecta a partir da
consulta de fontes directas e indirectas e
B1-2. Establecer conxecturas tanto
respecto de sucesos que ocorren de forma
natural como sobre os que ocorren cando
se provocan a través dun experimento
ou unha experiencia.
B1-3. Comunicar de forma oral e escrita
os resultados obtidos tras a realización de
diversas experiencias, presentándoos con
apoios gráficos.
B1-5. Realizar proxectos e presentar informes.
•As principais partes do corpo: cabeza,
tronco e extremidades (articulacións).
•As partes da cara e as súas expresións.
•A lateralidade: man esquerda e dereita.
•Recoñecemento, localización e descrición
das partes do corpo máis representativas.
•Identificación das principais articulacións
do corpo e explicación da súa función
motora.
•Valoración do esforzo e o afán de
superación que teñen as persoas que
padecen algunha discapacidade
sensitiva.
B2-1. Identificar e localizar os principais
órganos implicados na realización
das funcións vitais do corpo humano,
establecendo algunhas relacións
fundamentais entre elas e determinados
hábitos de saúde.
B2-2. Coñecer o funcionamento do corpo
humano, en canto a células, tecidos,
órganos, aparellos, sistemas: a súa
localización, forma, estrutura, funcións,
coidados, etc.
B2-3. Relacionar determinadas prácticas
de vida co adecuado funcionamento
do corpo, adoptando estilos de vida
saudables, sabendo as repercusións para
a saúde do seu modo de vida.
Contidos
•Iniciación ao coñecemento científico e a
súa aplicación nas ciencias sociais.
•Recollida de información do tema que
se vai tratar utilizando diferentes fontes
•Estratexias para desenvolver a
responsabilidade, a capacidade de
esforzo e a constancia no estudo.
•Utilización de estratexias para potenciar
a cohesión do grupo e o traballo
cooperativo.
Criterios
Contidos da unidade
•Busca, selección e interpretación de
información relacionada coa unidade
para responder de forma oral e escrita
a as cuestións formuladas e manifestar a
comprensión dos contidos tratados.
•Utilización con precisión do vocabulario
adquirido na unidade para realizar os
seus traballos da clase.
•Expresión oral e escrita de contidos
vinculados coa unidade.
•Valoración positiva do traballo en equipo
e o diálogo para solucionar ou previr
conflitos.
B1-1. Obter información concreta e
relevante sobre feitos ou fenómenos
previamente delimitados, utilizando
diferentes fontes (directas e indirectas).
B1-3. Desenvolver a responsabilidade, a
capacidade de esforzo e a constancia no
estudo.
B1-5. Valorar o traballo en grupo,
mostrando actitudes de cooperación e
participación responsable, aceptando as
diferenzas con respecto e tolerancia cara
ás ideas e achegas alleas nos diálogos e
debates.
B1-10. Desenvolver actitudes de
cooperación e de traballo en equipo,
así como o hábito de asumir novos roles
nunha sociedade en continuo cambio.
Bloque 1. Comunicación oral. Falar e escoitar
curriculares
Actividades
Competencias
Páx. 6. O rei
Midas.
Páx. 7. Acts.
1, 2, 3 e 4.
CL
CD
CSC
Páx. 5.
Falamos.
Páx. 6. Fala
cos teus
compañeiros.
CL
CSC
IE
B1-2. Comprender
informacións audiovisuais
sinxelas de carácter específico
procedentes de diferentes
soportes.
B1-2.1. Comprende
informacións audiovisuais
relevantes e específicas moi
evidentes de documentos
audiovisuais sinxelos que
presenten imaxes e/ou sons
moi redundantes
co contido.
•Escoita atentamente textos
orais de diferente extensión.
•Responde correctamente as
preguntas de comprensión
literal sobre un texto oral.
B1-3. Comprender e producir
textos orais sinxelos, propios
do uso cotián ou do ámbito
académico.
B1-3.1. Participa nunha
conversa entre iguais,
comprendendo o que di o
interlocutor e contestando se é
preciso.
B1-3.2. Segue unha exposición
breve da clase ou explicacións
sobre a organización do
traballo.
B1-3.3. Elabora e produce
textos orais moi breves e
sinxelos ante a clase.
•Emprega a lingua oral para
describir a lámina e localizar
elementos no espazo.
B1-7. Amosar respecto e
cooperación nas situacións
de aprendizaxe en pequeno
grupo.
B1-7.1. Amosa respecto polas
ideas dos demais e contribúe
ao traballo en pequeno grupo.
•Respecta as quendas de
palabra.
•Colabora no traballo en
equipo.
Páx. 5.
Falamos.
Páx. 6.
Non somos
avariociosos.
B1-8. Interesarse por amosar
unha pronuncia e entoación
adecuadas.
B1-8.1. Interésase por
pronuncia e entoación
adecuada a cada acto
comunicativo e propia da
lingua galega.
•Pronuncia adecuadamente
as novas palabras que se
presentaron.
Páxs 8, 12,
14, 18.
Acts. 1,
1, 1, 1.
Páxs. 9 e
13. Acts.
3, 3.
CL
AA
CSC
IE
CL
57
curriculares
Actividades
B2-1.1. Comprende
informacións concretas en
textos sinxelos, propios de
situacións cotiás, como
invitacións, felicitacións, notas
e avisos ou mensaxes curtas.
•Le palabras e oracións
formadas polas letras
coñecidas.
•Le e comprende o contido
do cómic O susto de Midas.
Páxs 8, 12,
14, 18.
Acts. 1,
1, 1, 1.
Páxs. 9 e
13. Acts.
3, 3.
Páx. 22.
O susto de
Midas.
B2-2. Interpretar e comprender,
de maneira xeral, a
información procedente de
ilustracións.
B2-2.1. Interpreta e
comprende, de maneira xeral,
a información procedente de
ilustracións.
•Le e comprende o contido
do cómic O susto de Midas,
apoiándose en imaxes.
B2-5. Ler de forma guiada,
textos sinxelos adecuados
aos seus intereses para
chegar progresivamente á
expresividade e autonomía
lectoras.
B2-5.1. Descodifica de forma
adecuada na lectura de textos
moi sinxelos.
B2-5.2. Le textos sinxelos
en voz alta, acadando
progresivamente a velocidade
axeitada.
•Comprende o valor do título
nun conto.
•Le coa velocidade axeitada
os textos da unidade.
B2-1. Comprender información
explícita en textos sinxelos de
uso cotián ou procedentes dos
Páx. 22.
O susto de
Midas
Páxs 8, 12,
14, 18.
Acts. 1,
1, 1, 1.
Páx. 22.
O susto de
Midas.
Competencias
CL
CL
AA
CSC
IE
CMCT
CL
AA
curriculares
B3-3. Elaborar textos moi
sinxelos que combinen a
linguaxe verbal e non verbal.
B3-3.1. Elabora textos moi
sinxelos que combinan a
linguaxe verbal e a non verbal:
carteis publicitarios, anuncios,
cómic .
•Enlaza correctamente as
letras para escribir pequenos
textos.
•Comprende o espazo
do que dispón na pauta
para escribir e respecta a
•Presenta os seus traballos
con limpeza, claridade e
orde.
B3-5. Utilizar recursos gráficos,
como a ilustración, que faciliten
a comprensión dos textos.
B3-5. Ilustra creativamente
o seus escritos con imaxes
redundantes co seu contido.
•Relaciona adecuadamente
ilustración e texto.
58
Actividades
Competencias
Páx. 15. Act.
5.
Páx. 19. Act.
5.
Páxs. 20 e
21. Acts. 1,
2, 3, 4 e 5.
CL
AA
IE
Páxs. 12 e
13. Acts. 2,
4, 5 e 6.
Páxs. 14 e
15. Acts. 2,
3, 4 e 5.
Páxs. 18 e
19. Acts. 2,
3, 4 e 5.
Páxs. 20 e
21. Acts. 1,
2, 3 e 4.
CL
CD
IE
curriculares
B4-1. Utilizar terminoloxía
lingüística e gramatical
moi básica, como apoio á
comprensión e á produción de
textos, así como aplicar o seu
coñecemento no uso da lingua.
Actividades
B4-1.1. Sinala a denominación
dos textos traballados e
recoñece neles, de forma xeral,
palabras e sílabas.
•Recoñece e distingue, polo
uso, palabras de diferentes
tipos: artigos e substantivos.
Páx. 13.
Act. 5.
Páx. 15.
Act. 4.
Páx. 20.
Act. 2.
Actividades
Competencias
CL
CSC
CEC
curriculares
B5-2. Ler, de forma guiada,
textos en silencio, adecuados
aos intereses infantís, para
autonomía lectora.
B5-2.1. Le, de forma guiada,
textos en silencio, adecuados
aos intereses infantís, para
autonomía lectora.
•Le adecuadamente pequenos
textos narrativos.
Páx. 22.
O susto de
Midas.
Competencias
CL
CEC
CD
curriculares
relevante sobre feitos ou
fenómenos previamente
delimitados, facendo
predicións sobre sucesos
naturais, integrando datos
de observación directa e
indirecta a partir da consulta
de fontes directas e indirectas e
conclusións, comunica a
súa experiencia, reflexiona
acerca do proceso seguido
e comunícao oralmente e por
escrito.
•Busca, selecciona e
organiza información a
partir de textos e imaxes
para completar as súas
actividades e responder a
preguntas, e comunica esa
información oralmente e/ou
por escrito.
B1-2. Establecer conxecturas
tanto respecto de sucesos
que ocorren de forma natural
como sobre os que ocorren
cando se provocan a través
dun experimento ou unha
experiencia.
B1-2.1. Manifesta autonomía
na planificación e execución
de accións e tarefas, e ten
iniciativa na toma de decisións.
•Manifesta autonomía na
planificación e execución
de accións e tarefas, e
ten iniciativa na toma de
decisións.
B1-3. Comunicar de forma oral
e escrita os resultados obtidos
tras a realización de diversas
experiencias, presentándoos
con apoios gráficos.
B1-3.1. Utiliza, de maneira
adecuada, o vocabulario
correspondente a cada un dos
bloques de contidos.
•Utiliza o vocabulario
adquirido sobre o corpo
humano nas exposicións e
traballos da clase.
contidos relacionados
coa área, manifestando a
ou escritos.
•Expón oralmente, de
forma clara e ordenada,
contidos relacionados coa
unidade, que manifesten a
comprensión de textos orais
e/ou escritos.
Actividades
Competencias
Páx. 14 Act.
1
CL
AA
Páx. 26 Act.
2
IE
Páx. 14 Act.
2
Páx. 26 Act.
3
CL
59
curriculares
B1-5. Realizar proxectos e
presentar informes.
B1-5.2. Realiza un proxecto,
traballando de forma individual
ou en equipo, e presenta un
informe, utilizando soporte
papel e/ou dixtal, recollendo
información de diferentes
fontes (directas, libros, Internet),
con diferentes medios e
comunicando de forma oral
a experiencia realizada,
apoiándose en imaxes e textos
escritos.
•Realiza pequenos proxectos
de investigación de forma
cooperativa sobre os hábitos
saudables; observa un cartel
con fotografías dalgúns
hábitos para o coidado
da saúde, interprétaos e
exponos na aula.
Actividades
Competencias
Páx. 38 Act.
1
CL
CMCT
AA
IE
CD
Actividades
Competencias
Páxs.
14 e 27
Acts. 1 e 4
CMCT
Páx. 14 Acts.
1, 2, 3
Páx. 26 Acts.
1, 3, 4, 5
CL
CMCT
Páx. 38 Act.
1
Páx. 39 Act.
2
CMCT
CSC
AA
curriculares
B2-1. Identificar e localizar os
vitais do corpo humano,
establecendo algunhas
relacións fundamentais entre
elas e determinados hábitos,
de saúde.
B2-1.1. Identifica e localiza
os principais órganos
implicados na realización
das funcións vitais do corpo
humano: Nutrición (aparellos
respiratorio, dixestivo,
circulatorio e excretor).
Reprodución (aparello
reprodutor). Relación (órganos
dos sentidos, sistema nervioso,
aparello locomotor).
•Identifica as partes do
corpo, así como as
principais articulacións e os
seus movementos.
B2-2. Coñecer o
funcionamento do corpo
humano, en canto a células,
tecidos, órganos, aparellos,
sistemas: a súa localización,
forma, estrutura, funcións,
coidados, etc.
B2-2.1. Identifica e describe as
principais características das
funcións vitais do ser humano.
•Describe as funcións das
principais articulacións e
localiza as partes do corpo
humano e da cara.
B2-3. Relacionar determinadas
prácticas de vida co adecuado
funcionamento do corpo,
adoptando estilos de vida
saudables, sabendo as
repercusións para a saúde do
seu modo de vida.
B2-3.3. Identifica e adopta
hábitos de hixiene, coidado e
descanso.
•Infire a necesidade de
coidado do corpo humano
para sentirse saudable.
B2-3.9. Coñece e aplica
estratexias para estudar e
traballar de maneira eficaz.
•É autónomo na toma de
decisións e realiza as tarefas
de forma reflexiva e con
iniciativa.
60
curriculares
concreta e relevante
sobre feitos ou fenómenos
previamente delimitados,
utilizando diferentes fontes
B1-1.1. Busca, selecciona
e organiza información
concreta e relevante, analízaa,
obtén conclusións, reflexiona
acerca do proceso seguido e
comunícao oralmente e/ou por
escrito.
•Interpreta o contido dun
texto ou dunha imaxe para
deducir un razoamento que
expresa oralmente e/ou por
escrito.
B1-3. Desenvolver a
responsabilidade, a
capacidade de esforzo e a
constancia no estudo.
B1-3.2. Utiliza con rigor
e precisión o vocabulario
adquirido para elaborar
•Emprega o vocabulario da
unidade nos seus traballos
da clase e as actividades
propostas.
B1-5. Valorar o traballo en
grupo, mostrando actitudes de
cooperación e participación
responsable, aceptando as
diferenzas con respecto e
tolerancia cara ás ideas e
achegas alleas nos diálogos e
debates.
B1-5.2. Participa en
actividades de grupo
adoptando un comportamento
responsable, construtivo
e solidario e respecta
os principios básicos do
funcionamento democrático.
•Valora e respecta a
pluralidade e diversidade
no traballo en grupo,
adoptando actitudes de
cooperación e participación
responsable.
B1.10. Desenvolver actitudes
de cooperación e de traballo
en equipo, así como o hábito
de asumir novos roles nunha
sociedade en continuo cambio.
B1.10.1. Desenvolve
actitudes de cooperación e
de traballo en equipo, valora
as ideas alleas e reacciona
con intuición, apertura e
flexibilidade ante elas.
•Mostra unha actitude de
respecto cara ás opinións
dos demais e participa
de maneira positiva nos
traballos de grupo.
Actividades
Competencias
Páx. 36 Act.
1
AA
Páx. 36 Act.
2
CL
Páx. 37 Acts.
3e4
CSC
Páx. 37 Act.
3
CSC
61
ORIENTACIÓNS
METODOLÓXICAS
RECURSOS PARA
A AVALIACIÓN
•Obradoiros.
•Outros.
•Participación.
•Motivación.
•Inclusión.
•Interacción.
•Funcionalidade.
•Globalización.
•Outros.
diario.
avaliación.
(cualificacións).
puntualizacións).
avance colectivo.
avance colectivo.
•Outros.
correspondentes a unidade.
unidade.
textuais.
•Proxectos persoais ou de grupo.
dramatizacións.
•Outros.
Mellora
ENSINANZA
INDIVIDUALIZADA
TRABALLO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
62
•Programa de mellora do
proxecto de Ensinanza
individualizada correspondente
á unidade.
•Actividades de reforzo
propostas na guía didáctica.
Agrupamento
•Parellas.
•Pequeno grupo.
•Gran grupo.
•Outros.
•Cada actividade cualificarase
con 1 punto se se resolveu
correctamente. No caso de que
a resolución non sexa errónea,
pero sexa incompleta ou falte
algún elemento esencial,
pódese valorar con 0,5 puntos.
Así, a cualificación máxima da
proba será de 10 puntos. A
avaliación inicial cualificarase
do mesmo modo.
•As probas de avaliación por
competencias.
•A observación directa.
•Programa de ampliación do proxecto de Ensinanza individualizada
correspondente á unidade.
•Actividades de ampliación propostas na guía didáctica.
•LibroMedia de 1.o curso de Educación Primaria, actividades e
recursos.
•Proxecto correspondente ao primeiro trimestre: O libro das mans.
•Proxecto social: Unha escola máis limpa.
•Actividades complementarias correspondentes á unidade 1 do material de Recursos complementarios
de 1.o curso.
•Comprensión lectora. O susto de Midas (páxinas 22 e 23).
CONTIDOS
TRANSVERSAIS
•Expresión oral e escrita. Na piscina (páxinas 4 e 5). O rei Midas (páxinas 6 e 7).
•Comunicación audiovisual. Lectura de viñetas (páxinas 5, 22 e 23).
•Emprendemento. Explicación de normas de uso da piscina (páxinas 24 e 25).
PLAN DE FOMENTO
DA LECTURA
•Lecturas de aquí e de acolá 2.
PROXECTO
LINGÜÍSTICO
•Identificar e nomear persoas, animais ou cousas.
•Responder as cuestións: Que é? Quen é?
EDUCACIÓN
EN VALORES
•Suxestión de tratamento: o desenvolvemento persoal (responsabilidade, as normas); as relacións persoais
(o respecto persoal, bos modais); valores sociais, cívicos e solidarios (a pertenza, o colexio, a familia, a
veciñanza).
UTILIZACIÓN
DAS TIC
•LibroMedia de 1.o curso, actividades correspondentes á unidade.
63
Modelo de Programación Didáctica da Aula
de
Lingua Castelá/Matemáticas
UNIDAD 1. Juegos en el jardín
a.Conocer y apreciar los valores y las normas de convivencia, aprender a obrar de acuerdo con ellos,
actitudes de confianza en sí mismo, sentido crítico, iniciativa personal, curiosidad, interés y creatividad en el
aprendizaje, y espíritu emprendedor.
c.Conocer, comprender y respetar las diferentes culturas y las diferencias entre las personas, la igualdad
de derechos y oportunidades de hombres y mujeres y la no discriminación de personas con discapacidad.
d.Conocer y utilizar de manera apropiada la lengua castellana y, si la hubiere, la lengua cooficial de la
Comunidad Autónoma y desarrollar hábitos de lectura.
e.Adquirir en, al menos, una lengua extranjera la competencia comunicativa básica que les permita expresar
y comprender mensajes sencillos y desenvolverse en situaciones cotidianas.
f.Desarrollar las competencias matemáticas básicas e iniciarse en la resolución de problemas que requieran
la realización de operaciones elementales de cálculo, conocimientos geométricos y estimaciones, así como ser
capaces de aplicarlos a las situaciones de su vida cotidiana.
g.Conocer los aspectos fundamentales de las ciencias de la naturaleza, las ciencias sociales, la geografía,
la historia y la cultura.
h.Valorar la higiene y la salud, aceptar el propio cuerpo y el de los otros, respetar las diferencias y utilizar
la educación física y el deporte como medios para favorecer el desarrollo personal y social.
•Enfoque de la unidad. La unidad comienza con la escena de una familia jugando en el jardín, cuyo fin es
ilustrar el tema de la unidad –el cuerpo humano– y que los alumnos hablen sobre lo que observan, aplicando
normas del intercambio comunicativo y empleando el vocabulario relacionado con aparatos deportivos.
Escucharán un cuento para trabajar la comprensión oral; leerán un cómic del que se destacarán interjecciones
y onomatopeyas. Practicarán el trazo de las letras l, s, t, d. Completarán palabras y oraciones y realizarán
dictados. Utilizarán el artículo respetando de forma intuitiva la concordancia con el nombre. Aprenderán los
números del 0 al 9 realizando recuentos, reconociendo su grafía y formando series, con el fin de que vayan
adquiriendo el concepto de cantidad intuitivamente. Además, ordenarán números de mayor a menor y a la
inversa. Conocerán las partes del cuerpo y de la cara, identificarán las principales articulaciones y movimientos
del cuerpo y desarrollarán su lateralidad. Con el estudio de los órganos y los sentidos aprenderán a valorar
a las personas con discapacidades sensoriales y a ser tolerantes. Como tarea final, deberán reconocer hábitos
saludables.
64
•Lo que los alumnos ya conocen. Es probable que los alumnos ya conozcan parte del vocabulario y los
números del 0 al 9; también conocen las partes de la cara y saben que el cuerpo puede moverse.
•Previsión de dificultades. Es posible que encuentren dificultad en el trazo de algunas letras y algunos números.
También pueden olvidar algún elemento al realizar recuentos. Probablemente, a algunos alumnos les resultará
complicado diferenciar la mano derecha de la izquierda o discriminar las cualidades que perciben por los
órganos de los sentidos.
Contenidos
Bloque 1. Comunicación oral. Hablar
y escuchar
•Situaciones de comunicación,
espontáneas o dirigidas, utilizando un
discurso ordenado y coherente.
•Estrategias y normas para el intercambio
comunicativo: participación; exposición
clara; organización del discurso;
escucha; respeto al turno de palabra;
papel de moderador; entonación
adecuada; respeto por los sentimientos,
experiencias, ideas, opiniones y
conocimientos de los demás.
•Audición y reproducción de textos
breves, sencillos y que estimulen
el interés del niño.
•Estrategias para utilizar el lenguaje oral
como instrumento de comunicación y
aprendizaje: escuchar, recoger datos,
preguntar. Participación en encuestas
y entrevistas. Comentario oral y juicio
personal.
•Audición de diferentes tipos de textos.
•Estrategias para la comprensión lectora
de textos: Título. Ilustraciones. Palabras
clave. Capítulos. Relectura. Anticipación
de hipótesis y comprobación. Síntesis.
Estructura del texto. Tipos de textos.
Contexto. Diccionario. Sentido
global del texto. Ideas principales y
secundarias. Resumen.
Lectura de diferentes textos como
fuente de información, de deleite y de
diversión.
Criterios
•Intercambio de experiencias personales
sobre las actividades que realizan en
el tiempo libre.
•Interés por participar en las
conversaciones sobre actividades en
el tiempo libre.
•Conversación sobre la escena de una
familia jugando en el jardín.
•Participación activa en las conversaciones
del aula.
•Ampliación del vocabulario sobre
aparatos deportivos.
•Escucha atenta del cuento El sapo y
la princesa.
•Reconocimiento de datos de comprensión
literal de un texto oral.
•Identificación de los personajes del
cuento.
•Reconocimiento de la secuencia temporal
de la historia que se narra.
•Comprensión de la importancia de
disculparse en determinadas situaciones.
B1-1. Participar en situaciones de
comunicación, dirigidas o espontáneas,
respetando las normas de la
comunicación: turno de palabra, organizar
el discurso, escuchar e incorporar las
intervenciones de los demás.
B1-3. Expresarse de forma oral para
satisfacer necesidades de comunicación
en diferentes situaciones con vocabulario
B1-8. Comprender textos orales según
su tipología: narrativos, descriptivos,
informativos, instructivos, argumentativos,
etc.
B1-10. Utilizar de forma efectiva el
lenguaje oral para comunicarse y aprender
siendo capaz de escuchar activamente;
recoger datos pertinentes a los objetivos
de comunicación, preguntar y repreguntar,
participar en encuestas y entrevistas y
expresar oralmente con claridad el propio
juicio personal, de acuerdo a su edad.
•Lectura comprensiva del cómic El paseo
de Paola, apoyándose en imágenes.
•Lectura en silencio y en voz alta de
palabras y expresiones sencillas del
cuento formadas por las letras conocidas.
•Comprensión de las ilustraciones del
cuento.
•Vocabulario: interjecciones y
onomatopeyas.
•Ampliación de vocabulario recurriendo
al contexto de la lectura.
•Lectura de palabras y oraciones formadas
con las letras conocidas.
•Lectura de oraciones y expresiones
sencillas relacionadas con el contenido
del cómic.
B2-2. Comprender distintos tipos de
textos adaptados a la edad y utilizando
la lectura como medio para ampliar el
vocabulario y fijar la ortografía correcta.
B2-3. Leer en silencio diferentes textos
valorando el progreso en la velocidad
y la comprensión.
B2-5. Utilizar estrategias para la
comprensión de textos de diversa índole.
65
Contenidos
•Caligrafía. Orden y presentación.
•Dictados.
•Reconocimiento de las distintas clases
de palabras y explicación reflexiva
de su uso en situaciones concretas de
comunicación (nombre, verbo, adjetivo,
preposición, adverbio, conjunción,
pronombres, artículos, interjecciones).
Características y uso de cada clase de
palabra
•Lectura guiada de textos narrativos
de tradición oral, literatura infantil,
adaptaciones de obras clásicas y
literatura actual.
66
Criterios
•Las letras l, s, t, d.
•Ejercicio de la caligrafía: letras l, s, t, d.
•Copia y escritura de sílabas directas y
palabras con las letras l, s, t, d, y de
sílabas inversas con las letras l y s.
•Copia y escritura de determinantes
respetando la concordancia con el
nombre.
•Realización de dictados con palabras que
contienen las letras l, s, t, d, respetando
la separación entre palabras y realizando
correctamente los enlaces entre las letras.
•Previsión de la extensión de las palabras.
•Presentación de trabajos con limpieza,
claridad y orden.
B3-7. Llevar a cabo el plan de escritura
que dé respuesta a una planificación
sistemática de mejora de la eficacia
escritora y fomente la creatividad.
•Los artículos.
•Reconocimiento de artículos.
•Concordancia entre artículos y sustantivos.
B4-1. Aplicar los conocimientos básicos
sobre la estructura de la lengua, la
gramática (categorías gramaticales), el
vocabulario (formación y significado de las
palabras y campos semánticos), así como
las reglas de ortografía para favorecer una
comunicación más eficaz.
•Audición del cuento El sapo y la princesa.
•Lectura del cómic El paseo de Paola.
B5-1. Apreciar el valor de los textos
literarios y utilizar la lectura como fuente
de disfrute e información y considerarla
como un medio de aprendizaje y
enriquecimiento personal de máxima
importancia.
Contenidos
Bloque 1. Procesos, métodos y actitudes
en Matemáticas
•Planificación del proceso de resolución
de problemas: Análisis y comprensión
del enunciado. Estrategias y
procedimientos puestos en práctica:
hacer un dibujo, una tabla, un esquema
de la situación, ensayo y error
razonado, operaciones matemáticas
adecuadas, etc. Resultados obtenidos.
•Confianza en las propias capacidades
para desarrollar actitudes adecuadas
y afrontar las dificultades del trabajo
científico.
Bloque 2. Números
•Orden numérico. Utilización de los
números ordinales. Comparación de
números.
•El Sistema de Numeración Decimal:
valor posicional de las cifras.
•Operaciones con números naturales:
adición, sustracción, multiplicación y
división.
•Resolución de problemas de la vida
cotidiana.
•Construcción de series ascendentes y
descendentes.
Criterios
•Lectura comprensiva de enunciados.
•Cuantificación y comparación de
elementos representados en ilustraciones
en términos de poco, mucho, ninguno,
más o menos.
•Elección de datos para la resolución
de problemas e iniciación en la
representación de datos.
•Expresión de razonamientos matemáticos.
B1-1. Expresar verbalmente de forma
razonada el proceso seguido en la
resolución de un problema.
B1-9. Desarrollar y cultivar las actitudes
personales inherentes al quehacer
matemático.
•Lectura, escritura, conteo y comparación
de números hasta el 9.
•Identificación y conteo de elementos en
conjuntos.
•Distinción de números mayores y menores
hasta el 9.
•Cálculos sencillos con apoyo gráfico.
•Formación de series numéricas crecientes
y decrecientes.
B2-1. Leer, escribir y ordenar, utilizando
razonamientos apropiados, distintos tipos
de números (romanos, naturales, fracciones
y decimales hasta las milésimas).
B2-2. Interpretar diferentes tipos de
números según su valor, en situaciones de
la vida cotidiana.
67
Bloque 1. Comunicación oral. Hablar y escuchar
curriculares
B1-1. Participar en situaciones
de comunicación, dirigidas o
espontáneas, respetando las
normas de la comunicación:
turno de palabra, organizar el
discurso, escuchar e incorporar
las intervenciones de los
demás.
Actividades
Competencias
B1-1.1. Emplea la lengua
oral con distintas finalidades
(académica, social y lúdica) y
como forma de comunicación
y expresión personal
(sentimientos, emociones…) en
distintos ámbitos.
•Emplea la lengua oral para
realizar sus actividades
sobre una escena ilustrada,
y hablar sobre lo que hace
en su tiempo libre y sobre su
merienda.
•Se expresa oralmente
para reflexionar sobre el
contenido del cuento El sapo
y la princesa.
•Participa en juegos de
lenguaje y dramatizaciones.
•Narra experiencias
personales sobre las
actividades de su tiempo
libre, expresa opiniones
sobre la importancia de
disculparse y reflexiona
oralmente sobre su propio
aprendizaje.
Pág. 5 Acts.
1y2
Pág. 6
Habla
con tus
compañeros
Pág. 6
Pedimos
perdón
CL
Pág. 5
Act. 1
CL
AA
Pág. 6
Habla
con tus
compañeros
CL
Pág. 6
El sapo
y la princesa
Pág. 33
El paseo de
Paola
CL
AA
IE
B1-3. Expresarse de forma oral
para satisfacer necesidades
de comunicación en diferentes
situaciones con vocabulario
B1-3.3. Participa activamente
en la conversación contestando
preguntas y haciendo
comentarios relacionados con
el tema de conversación.
•Se interesa por participar en
conversaciones sobre lo que
hace en su tiempo libre y
sobre sus aprendizajes.
•Expresa sus opiniones y sus
gustos sobre lo que le gusta
hacer en su tiempo libre,
ajustando sus intervenciones
al tema que se trate y
empleando el vocabulario
adecuado.
B1-8. Comprender textos orales
según su tipología: narrativos,
descriptivos, informativos,
instructivos, argumentativos,
etc.
B1-8.2. Responde de
forma correcta a preguntas
concernientes a la comprensión
literal, interpretativa y crítica
del texto, e infiere el sentido de
elementos no explícitos en los
textos orales.
•Responde correctamente
a las preguntas de
comprensión literal sobre un
texto oral.
•Reconoce datos no explícitos
y relaciona el argumento de
un cuento con sus propias
experiencias.
B1-10. Utilizar de forma
efectiva el lenguaje oral para
comunicarse y aprender
siendo capaz de escuchar
activamente, recoger datos
pertinentes a los objetivos
de comunicación, preguntar
y repreguntar, participar
en encuestas y entrevistas
y expresar oralmente con
claridad el propio juicio
personal, de acuerdo a su
edad.
B1-10.1. Utiliza de forma
efectiva el lenguaje oral para
comunicarse y aprender
escuchando activamente,
recogiendo datos pertinentes
a los objetivos de la
comunicación.
•Escucha atentamente textos
orales de diferente extensión.
•Recuerda los datos
necesarios para participar
en una conversación sobre el
contenido del cuento.
68
curriculares
Actividades
Competencias
B2-2. Comprender distintos
tipos de texto adaptados a la
edad y utilizando la lectura
como medio para ampliar el
vocabulario y fijar la ortografía
correcta.
B2-2.1. Entiende el mensaje,
de manera global, e identifica
las ideas principales y las
secundarias de los textos leídos
a partir de la lectura de un
texto en voz alta.
•Lee palabras y oraciones
formadas por las letras l, s,
t, d.
•Lee y comprende el
contenido del cómic
El paseo de Paola,
apoyándose en imágenes.
•Entiende el contenido de un
texto que ha leído en voz
alta y amplía su vocabulario
recurriendo al contexto de la
lectura.
Págs. 8, 16,
22, 28
Acts.
1,1,1,1
Pág. 34
El paseo de
Paola
Pág. 35
Act. 1
CL
B2-3. Leer en silencio diferentes
textos valorando el progreso en
la velocidad y la comprensión.
B2-3.1. Lee en silencio con la
velocidad adecuada textos de
diferente complejidad.
•Lee en silencio palabras,
frases, oraciones y textos
formados por las letras
conocidas.
•Comprende el contenido de
diferentes tipos de texto.
Pág. 28
Act. 1
Pág. 34
El paseo de
Paola
CL
B2-5. Utilizar estrategias para
la comprensión de textos de
diversa índole.
B2-5.1. Interpreta el valor del
título y las ilustraciones.
•Comprende el valor del título
en un cuento y el significado
de las ilustraciones que lo
acompañan.
Pág. 6
El sapo
y la princesa
CL
Actividades
Competencias
Pág. 5
Act. 1
Pág. 9
Act. 3
Pág. 11
Act. 3
CL
AA
IE
curriculares
B3-7. Llevar a cabo el plan de
escritura que dé respuesta a
una planificación sistemática
de mejora de la eficacia
escritora y fomente
la creatividad.
B3-7.1. Planifica y redacta
textos siguiendo unos pasos:
planificación, redacción,
revisión y mejora.
•Determina con antelación
cómo será el texto, su
extensión, el tratamiento
autor-lector, la presentación,
etc.
•Adapta la expresión a la
intención, teniendo en cuenta
al interlocutor y el asunto de
que se trata.
•Presenta con limpieza,
claridad, precisión y orden
los escritos.
•Reescribe el texto.
•Escribe textos con intención
comunicativa: expresar lo
que representa un dibujo.
•Enlaza correctamente las
letras.
•Comprende el espacio del
que dispone en la pauta
para escribir y respeta la
•Presenta sus trabajos con
limpieza, claridad y orden.
69
curriculares
B4-1. Aplicar los conocimientos
básicos sobre la estructura
de la lengua, la gramática
(categorías gramaticales),
el vocabulario (formación y
significado de las palabras y
campos semánticos), así como
las reglas de ortografía para
favorecer una comunicación
más eficaz.
Actividades
Competencias
B4-1.1. Conoce y reconoce
todas las categorías
gramaticales por su función en
la lengua: presentar el nombre,
sustituir el nombre, expresar
características del nombre,
expresar acciones o estados,
enlazar o relacionar palabras
u oraciones, etc.
•Reconoce y distingue, por el
uso, palabras de diferentes
tipos: artículos y sustantivos.
•Clasifica palabras con
criterios semánticos y
gramaticales.
Pág. 18
Act. 3
CL
Actividades
Competencias
Pág. 34
El paseo de
Paola
CL
curriculares
B5-1. Apreciar el valor de
los textos literarios y utilizar la
lectura como fuente de disfrute
e información y considerarla
como un medio de aprendizaje
y enriquecimiento personal de
máxima importancia.
B5-1.1. Reconoce y valora las
características fundamentales
poéticos y dramáticos.
•Lee textos narrativos y
reconoce las características
fundamentales de este tipo
de textos.
Bloque 1. Procesos, métodos y actitudes en matemáticas
curriculares
B1-1. Expresar verbalmente
problema.
B1-9. Desarrollar y cultivar las
actitudes personales inherentes
al quehacer matemático.
70
Actividades
Competencias
B1-1.1. Comunica verbalmente
problema de matemáticas o en
contextos de la realidad.
•Comprende la situación
representada en una
ilustración y responde
verbalmente a las preguntas
que se le formulan contando
elementos y empleando
números, conceptos
espaciales, sumas y restas,
estimaciones, comparación
de medidas temporales,
cantidades y precios según
sea necesario.
Págs.
20 y 23
Act. 1
CL
CMCT
AA
B1-9.1. Desarrolla y muestra
actitudes adecuadas para
el trabajo en matemáticas:
esfuerzo, perseverancia,
flexibilidad y aceptación de
la crítica razonada.
•Se interesa por realizar sus
trabajos de forma ordenada
y limpia y se esfuerza por
mejorar.
Pág. 25
Act. 4
CMCT
IE
Bloque 2. Números
curriculares
B2-1. Leer, escribir y ordenar,
apropiados, distintos tipos de
números (romanos, naturales,
las milésimas).
B2-1.2. Lee, escribe y ordena,
en textos numéricos y de
la vida cotidiana, números
(naturales, fracciones y
decimales hasta las milésimas),
apropiados e interpretando
el valor de posición de cada
una de sus cifras.
•Lee, escribe, compara y
ordena números cardinales
hasta el 9, en orden
creciente y decreciente, y
números ordinales hasta el
décimo.
•Lee, escribe y ordena series
de números hasta el 9, y
cuenta en orden creciente
y decreciente hasta dicho
número.
B2-2. Interpretar diferentes
tipos de números, según su
valor, en situaciones de la vida
cotidiana.
B2-2.2. Interpreta, en textos
cotidiana números (naturales,
las milésimas), utilizando
razonamientos apropiados
e interpretando el valor de
posición de cada una de sus
cifras.
•Reconoce e interpreta
números en diferentes
entornos (enunciados de
problemas, textos, rótulos,
tablas…).
Actividades
Competencias
Pág. 12
Act. 2
Pág. 25
Act. 6
CMCT
IE
Pág. 24
Act. 1
CL
CMCT
71
ORIENTACIONES
METODOLÓGICAS
•Talleres.
•Otros.
RECURSOS PARA
LA EVALUACIÓN
diario.
especialmente creadas para
la evaluación.
(calificaciones).
avance colectivo.
avance colectivo.
•Otros.
•Participación.
•Motivación.
•Inclusión.
•Interacción.
•Funcionalidad.
•Globalización.
•Otros.
pruebas correspondientes a
la unidad.
prueba correspondiente a
la unidad.
•Otros documentos gráficos
o textuales.
grupales.
dramatizaciones.
•Otros.
Agrupamiento
•Parejas.
•Pequeño grupo.
•Gran grupo.
•Otros.
del mismo modo.
unidad.
•Las pruebas de evaluación por
competencias.
Mejora
ENSEÑANZA
INDIVIDUALIZADA
TRABAJO
COOPERATIVO
ACTIVIDADES
COMPLEMENTARIAS
72
•Programa de mejora del
proyecto de Enseñanza
individualizada correspondiente
a la unidad.
•Actividades de refuerzo
propuestas en la guía didáctica.
•Programa de ampliación del proyecto de Enseñanza individualizada
correspondiente a la unidad.
•Actividades de ampliación propuestas en la guía didáctica.
•LibroMedia de 1.er curso de Educación Primaria, actividades y
recursos.
•Proyecto correspondiente al primer trimestre: El libro de las manos.
•Proyecto social: Una escuela más limpia.
•Actividades complementarias correspondientes a la unidad 1 del material de Recursos complementarios
de 1.er curso.
•Comprensión lectora. Texto inicio de la unidad. Hábitos que nos hacen estar sanos (pág. 5); la letra L
(págs. 8 y 10); la letra S (págs. 16 y 18); la letra T (pág. 22); la letra D (pág. 28); El paseo de Paola
(pág. 34).
CONTENIDOS
TRANSVERSALES
•Expresión oral y escrita. Juegos en el jardín (págs. 4 y 5); El sapo y la princesa (págs. 6 y 7); Repasa y
escribe (págs. 9, 11, 12, 17, 19, 21, 23, 25, 29); Caligrafía (pág. 29); Vamos a escribir (págs. 32 y
33); Vamos a leer: El paseo de Paola (pág. 34); Jugamos con las palabras (pág. 35); Juegos de siempre
(pág. 37); reflexión y explicación de los hábitos saludables en la propia vida (pág. 38); Actividades de
repaso (págs. 40 y 41).
•Comunicación audiovisual. El sapo y la princesa (pág. 6); las articulaciones (pág. 27); visualización de
viñetas (págs. 34 y 36); reconocer hábitos saludables (pág. 38).
•Emprendimiento. Explicación de hábitos para el cuidado de la salud (pág. 38).
•Educación cívica y constitucional. El respeto hacia nuestros mayores (pág. 37).
•Valores personales. Los beneficios de tener hábitos saludables en la vida (pág. 38).
PLAN DE FOMENTO
DE LA LECTURA
PROYECTO
LINGÜÍSTICO
•Lecturas amigas 2.
•Plan lector. Santillana.
•Identificar y nombrar personas, animales o cosas. Responder a las cuestiones: ¿Qué es? ¿Quién es?
•Describir algo mediante la enumeración de lo que contiene. Responder a las cuestiones: ¿Qué tiene? ¿Qué
hay?
•Identificar y nombrar acciones que se realizan en tiempo presente. Responder a las cuestiones: ¿Qué hace?
¿Qué hacen? ¿Qué sueles hacer?
semejantes. Responder a las cuestiones: ¿Cómo es? ¿Cómo son?
•Conocer y describir a través de comparaciones con algo más conocido. Responder a las cuestiones:
¿Como qué es? ¿Como quién es? ¿Es igual que…? ¿Es mayor…? ¿Es menor…?
Valores sociales, cívicos y solidarios:
•La pertenencia. El grupo de clase.
EDUCACIÓN
EN VALORES
Desarrollo personal:
•La responsabilidad. El orden y la disciplina.
•La autenticidad. La autoestima.
Las relaciones personales:
•La comunicación. Iniciar la comunicación.
•La afectividad. El cariño.
UTILIZACIÓN
DE LAS TIC
•LibroMedia de 1.er curso, actividades correspondientes a la unidad.
73
Rúbricas
de avaliación
O sistema de avaliación educativa mediante rúbricas
Unha rúbrica é, basicamente, unha ferramenta que permite obxectivar a avaliación dun proceso, calquera que
sexa o campo en que se desenvolve.
No contexto educativo, a rúbrica proporciona referencias para valorar todos os aspectos do proceso educativo,
ofrece información para a toma de decisións e mostra con claridade a relación entre os elementos do currículo.
As rúbricas constitúen a concreción deses elementos e obtéñense mediante os seguintes procesos de elaboración:
1.
2.
3.
4.
nálise dos obxectivos.
A
Relación entre os obxectivos, os criterios de avaliación e as competencias.
Definición dos estándares de aprendizaxe.
Descrición dos niveis de adquisición deses estándares, que deben recoller as condutas observables e os
niveis de logro de cada grao.
Os tipos de rúbricas
Existen dous tipos de rúbricas en función do grao de definición dos estándares que conteñen:
•H
olística ou global. É a que mostra o grao de dominio ou adquisición dunha competencia globalmente,
sen atender aos elementos illados que a compoñen. É un medio para valorar o resultado dun traballo no seu
conxunto.
• Analítica. Permite valorar separadamente os elementos que constitúen unha tarefa. É dicir, especifica, punto
por punto, as cuestións que serán obxecto de avaliación de forma moi pormenorizada.
En ambos os casos, a utilidade da rúbrica depende en gran medida de que se revise con frecuencia para
axustala cada vez mellor ao proceso educativo e aos obxectivos dese proceso
O sistema de rúbricas de Santillana
O sistema de rúbricas de Santillana/Obradoiro é un instrumento útil e preciso para a avaliación educativa, que
pon en relación os elementos da Programación Didáctica da Aula (PDA) cos niveis de adquisición dos estándares
de aprendizaxe. Este sistema está estreitamente vinculado ao proxecto Saber Facer de Santillana/Obradoiro.
As rúbricas preséntanse como matrices simples onde se detallan, para cada un dos estándares de aprendizaxe,
as condutas observables e os niveis de execución que o profesor debe ter en conta para a avaliación dos seus
alumnos.
Os campos que recollen estas matrices son:
• E stándares de aprendizaxe. Parten do currículo oficial e constitúen o maior nivel de concreción dos
aspectos relevantes para a avaliación. Están relacionados cos obxectivos de aprendizaxe, os criterios
de avaliación e os contidos e as competencias. Os estándares de aprendizaxe inclúen referencias a
coñecementos (coñecer os conceptos) e a habilidades e destrezas (relacionalos, reelaboralos e aplicalos en
contextos diferentes).
• Niveis de adquisición. Indican os graos de adquisición dun determinado logro mediante unha escala
cualitativa de catro niveis: desde logro en vías de adquisición ata o nivel de excelente. Ademais, xunto a
cada nivel, ofrécese o valor numérico que lle corresponde. O valor numérico ten unha dobre función para o
profesor: permítelle cuantificar o avance de cada alumno e facilita o cálculo dos percentís que relacionan o
avance dun alumno concreto con respecto ao grupo da clase.
76
Exemplo de rúbrica dunha unidade de Lingua
Niveis de adquisición
coa gradación do desempeño
dunha tarefa, desde o logro
en vías de adquisición ata
o nivel de excelente. Recollen
tamén a cualificación
correspondente a cada grao.
Estándares de
aprendizaxe, obtidos
da PDA e o currículo.
Concreción para
a unidade
En vías
de adquisición (1)
B4.9.1
• Recoñece
B5.1.1
B5.1.2
B5.2.2
Etapa
Valoración que o alumno
obtén na rúbrica
e a cualificación que ten
asociada.
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
Recoñece os
castelanismos con
axuda.
Traduce ao galego
textos doutras
linguas románicas
con axuda.
Recoñece e corrixe
castelanismos en
palabras de uso
habitual.
Traduce ao galego
textos sinxelos
doutras linguas
románicas.
Recoñece e corrixe
castelanismos en
palabras de uso
habitual. Evita os
castelanismos cando
fala galego.
Recoñece e corrixe
castelanismos en
palabras de uso
habitual. Evita os
castelanismos cando
fala galego, e
valora a importancia
de utilizar
correctamente a
lingua.
• Escoita e
Non presta
atención ás
lecturas na
aula, ou non as
entende.
Escoita e reproduce
os textos literarios
da unidade.
Escoita e reproduce
da unidade e
amplía o seu
vocabulario.
Escoita moi
atentamente e
reproduce os
textos literarios da
unidade e amplía
o seu vocabulario.
Mostra interese
por aprender máis
adiviñas.
• Expresa a súa
Non se interesa
moito pola
literatura nin por
formar a súa
propia opinión
sobre os textos.
Valora a literatura
como vehículo
de comunicación
e como recurso
de gozo persoal;
expresa a súa
opinión sobre os
textos lidos e a quen
lle recomendaría a
súa lectura.
Valora a literatura
como vehículo
de comunicación
e como recurso
de gozo persoal;
expresa a súa
opinión sobre os
llos recomendaría
de maneira clara e
ordenada.
Valora a literatura
como vehículo
de comunicación
e como recurso
de gozo persoal;
expresa a súa
opinión sobre os
llos recomendaría
de maneira clara e
ordenada. Extrae
unha aprendizaxe
dos textos que le.
e corrixe
castelanismos
en palabras de
uso habitual.
• Traduce ao
galego textos
sinxelos
doutras linguas
románicas.
reproduce o
conto A casa
abandonada e
adiviñas sobre
linguas.
opinión sobre a
lectura e razoa
os porqués
das súas
valoracións.
Cualificación
(máximo 4)
Cualificación global (máximo 80)
CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 20 A 30 PUNTOS: Insuficiente; 31 A 50 PUNTOS: Suficiente; 51 A 70 PUNTOS: Notable; 71 A 80 PUNTOS: Excelente
Clave de interpretación.
Expresa a relación entre
a puntuación que un alumno
obtén e a cualificación
que se lle outorga.
Valoración total.
Nesta rúbrica, a cualificación
máxima que un alumno pode
alcanzar é de 80 puntos.
Cualificación obtida
polo alumno.
77
Modelo de rúbrica de Lingua Galega e Literatura
4.º de Educación Primaria. Unidade 1. Día de mudanza
Etapa
Concreción para
a unidade
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1.3.1
B1.3.2
B1.3.3
• Interpreta as
Usa a lingua oral
para falar da
lámina.
Extrae algún dato da
gravación.
Fala sobre as
diferentes casas.
Conta un conto ante
a clase.
IInterpreta as accións
e os detalles da
lámina Día de
mudanza utilizando a
lingua oral.
Extrae e retén
información sobre o
tema de que se fala
nunha gravación.
Compara algunhas
características de
Narra ante a clase
unha versión dun
conto clásico.
Interpreta as accións e
os detalles da lámina
Día de mudanza
utilizando a lingua
oral de xeito moi
satisfactorio.
Extrae e retén
información importante
sobre o tema de
que se fala nunha
gravación.
Compara de
xeito ordenado
características de
Narra ante a clase
unha versión dun conto
clásico, esforzándose
por ser orixinal.
Interpreta as accións e
os detalles da lámina
Día de mudanza
utilizando a lingua
oral de xeito moi
satisfactorio utilizando
un vocabulario
específico moi amplo.
Extrae e retén
información importante
sobre o tema de
que se fala nunha
gravación. Compara
de xeito ordenado
características de
Narra ante a clase unha
versión moi orixinal dun
conto clásico.
B1.4.1
• Permanece
Atende nas
intervencións dos
demais se se lle pide
expresamente.
Atende cando os
demais falan e non
interrompe case
nunca.
Presta atención
ás intervencións
dos demais e non
interrompe a ninguén.
Presta atención sempre
ás intervencións dos
demais, mantén un
actitude que favorece
a expresividade dos
compañeiros.
B1.5.1
B1.5.4
• Narra
Conversa sobre
as mudanzas e
sobre as tarefas
domésticas.
Narra nunha conversa
coñecementos
persoais sobre as
mudanzas, expresa
opinións sobre a
importancia de
domésticas.
coñecementos
persoais sobre as
mudanzas, expresa
opinións ben razoadas
sobre a importancia
de colaborar nas
tarefas domésticas.
coñecementos persoais
sobre as mudanzas
de maneira ordenada,
expresa opinións
ben razoadas sobre
a importancia de
domésticas. Utiliza
un vocabulario moi
amplo.
B1.10.1
• Mostra interese
Preocúpase moi
pouco pola
pronuncia e a
entoación.
Mostra interese por
expresarse oralmente
coa pronuncia e a
entoación adecuadas.
Exprésase oralmente
coa pronuncia e a
entoación adecuadas.
Exprésase oralmente
cunha pronuncia e
unha entoación moi
boas.
B2.1.2
B2.1.3
• Recoñece as
Recoñece algún
detalles da lectura.
Explica con axuda
a situación final da
lectura.
Comprende de
maneira parcial
textos académicos
explicativos.
Recoñece as accións
e os detalles da
lectura. Localiza unha
descrición.
Explica a situación
final da lectura.
Comprende textos
académicos
explicativos e usa
información sacada
deles.
Recoñece as accións
e os detalles da
lectura. Localiza unha
descrición, incluso
detalles non explícitos.
final da lectura de
maneira ordenada.
Comprende textos
académicos
explicativos e usa
información sacada
deles.
Recoñece todas as
accións e os detalles
da lectura. Localiza
unha descrición,
incluso detalles non
explícitos.
final da lectura de
maneira ordenada.
Comprende textos
académicos explicativos
e usa información
sacada deles con criterio.
78
accións e os
detalles da lámina
Día de mudanza
utilizando a lingua
oral.
• Extrae e retén
información
importante sobre
o tema de que
se fala nunha
gravación.
• Compara
características
de diferentes
vivendas.
• Narra ante a
clase unha versión
dun conto clásico.
atento e procura
non cortar as
intervencións do
interlocutor.
experiencias
persoais sobre
as mudanzas;
expresa nunha
conversa
opinións sobre
a importancia
de colaborar
nas tarefas
domésticas.
• Exprésase cun
volume adecuado.
por expresarse
oralmente coa
pronuncia e
a entoación
adecuadas.
accións e os
detalles da
lectura. Localiza
unha descrición.
• Explica a
situación final da
lectura.
• Comprende textos
académicos
explicativos e
usa información
sacada deles.
Cualificación
(máximo 4)
Etapa
Concreción para
a unidade
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2.5.1
• Usa, con
Necesita moita
axuda para utilizar
Internet, ou non
mostra interese na
actividade.
Usa Internet con
axuda para buscar
información para
resolver as tarefas.
Usa Internet para
buscar información
para resolver as
tarefas de maneira
satisfactoria.
Usa Internet para
buscar información
para resolver as
tarefas e selecciónaa
con criterio.
B2.6.1
B2.6.2
B2.6.3
• Le en silencio
Le en silencio
o conto A casa
abandonada, pero
a súa velocidade
non é adecuada.
Le en silencio o conto
A casa abandonada,
cunha velocidade
adecuada e
descodificando sen
dificultade case todas
as palabras.
Le en silencio e
entende sen dificultade
o conto A casa
abandonada.
Le en silencio e
entende sen dificultade
o conto A casa
abandonada; amplía
o seu vocabulario coa
lectura.
B2.9.1
• Interésase pola
Non se interesa
o suficiente pola
lectura.
Interésase pola
lectura como fonte de
aprendizaxe.
Interésase pola
lectura como fonte
aprendizaxe e de
pracer.
Interésase pola
lectura como fonte
de aprendizaxe e de
pracer, incluso fóra do
ámbito escolar.
B2.10.1
B2.10.2
• Recoñece en que
Recoñece só con
axuda en que conto
clásico se basea
unha versión.
Non explica as súas
opinións sobre os
textos literarios lidos.
Recoñece en que
conto clásico se basea
unha versión.
Mostra capacidade
para expresar
preferencias e opinóns
sobre textos literarios
que leu.
Recoñece en que
conto se basea unha
versión.
Expresa preferencias
e opinións sobre
lidos utlizando unha
linguaxe adecuada
Recoñece en que
conto se basea unha
versión.
Expresa preferencias
e opinións sobre
lidos utlizando unha
linguaxe adecuada
e ofrecendo motivos
razoados.
B3.1.1
B3.1.2
B3.1.3
B3.1.4
B3.1.5
• Organiza a
Necesita
indicacións exactas
para reproducir
información de
textos orais ou
non é capaz de
organizala.
Identifica as partes
en que se estrutura o
Intenta aprender
os contidos da
unidade.
Aplica de maneira
irregular os signos
de puntuación e as
Organiza a
información sacada
dos textos orais e
escritos para realizar
as súas propias
construcións.
en que se estrutura
o correo electrónico
e distíngueas cando
escribe un. Planifica a
redacción dun correo
electrónico.
Organiza a
información con axuda
para aprender os
contidos da unidade.
Aplica, de maneira
xeral, os signos de
puntuación e as
normas
Organiza moi ben a
información sacada
dos textos orais e
as súas propias
construcións.
en que se estrutura
escribe un. Planifica
a redacción dun
correo electrónico e
entende a importancia
de planificar os seus
escritos.
Organiza a
información para
aprender os contidos
da unidade.
Aplica, de maneira
xeral, os signos de
puntuación e as
Organiza moi ben a
información sacada
dos textos orais e
as súas propias
construcións.
en que se estrutura
escribe un. Planifica
a redacción dun
correo electrónico e
entende a importancia
de planificar os seus
escritos.
Organiza moi ben
a información para
aprender os contidos
da unidade.
Aplica correctamente
os signos de
puntuación e as
axuda, Internet
para buscar
información
necesaria para a
realización das
tarefas.
e en voz alta o
conto A casa
abandonada,
cunha velocidade
adecuada e
descodificando
sen dificultade as
palabras.
lectura como fonte
de aprendizaxe e
fonte de pracer.
conto clásico
se basea unha
versión.
• Mostra
capacidade
para expresar
preferencias e
opinións sobre
lidos.
información
sacada dos textos
orais e escritos
para realizar
as súas propias
construcións.
• Identifica as
partes en que
se estrutura o
correo electrónico
e distíngueas
cando escribe
un. Planifica a
redacción dun
• Emprega a
información
organizada
para aprender
os contidos da
unidade.
• Aplica, de
maneira xeral,
os signos de
puntuación
e as normas
ortográficas.
Cualificación
(máximo 4)
79
Etapa
Concreción para
a unidade
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B3.2.1
• Escribe textos
Escribe textos para
obter, organizar
e comunicar
información, pero
non se esforza
o suficiente ou o
resultado non é
satisfactorio.
Escribe textos para
obter, organizar e
comunicar información
correctamente en case
todos os casos.
Escribe textos para
obter, organizar
e comunicar
información correctos
e satisfactorios.
Escribe textos para
obter, organizar
e comunicar
información correctos
e satisfactorios. Utiliza
un vocabulario rico e
adecuado.
B3.7.1
B3.7.2
• Enlaza
Enlaza as grafías de
maneira irregular.
Respecta algún
aspectos formais
de presentación de
textos.
Enlaza correctamente
as grafías seguindo as
normas de corrección
ortográfica do nivel
educativo.
Respecta os
aspectos formais de
presentación de textos.
as grafías seguindo
as normas de
corrección gramatical
educativo.
Respecta os
aspectos formais de
presentación de textos.
as grafías seguindo
as normas de
corrección gramatical
educativo.
Respecta os
aspectos formais de
presentación de textos,
e asimila o aprendido
para aplícalo noutras
producións posteriores.
B4.2.2
B4.2.3
• Escribe
Utiliza ás veces as
normas ortográficas
da unidade.
Utiliza as normas
ortográficas da
unidade, aplicándoas
nas actividades da
aula.
Preocúpase bastante
por aplicar as normas
ortográficas.
Utiliza as normas
ortográficas da
nas súas producións
escritas.
Preocúpase moito por
aplicar as normas
ortográficas.
Utiliza as normas
ortográficas da
nas súas producións
escritas.
Aplica as normas
ortográficas.
B4.6.1
• Coñece en
Coñece a orde
alfabética que lle
permite buscar
palabras no
dicionario.
Compara as súas
definicións coas
do dicionario sen
interese.
Coñece a orde
alfabética que lle
permite buscar
palabras no dicionario
e sabe en que forma
aparecen.
Compara as súas
definicións coas do
dicionario.
Domina a orde
alfabética que lle
permite buscar
palabras no
dicionario. Mostra
interese por coñecer
e utilizar o dicionario,
dixital e en papel,
para completar a
realización de distintas
actividades da
unidade.
Compara as súas
dicionario.
Domina a orde
alfabética que lle
permite buscar
palabras no
dicionario. Utiliza
de forma autónoma
o dicionario, disital
e en papel, para
buscar palabras cuxo
significado descoñece
e selecciona a
acepción que necesita
en cada caso das
distintas que lle ofrece.
Compara as súas
dicionario e asimila
como deberá facelas.
80
para obter,
organizar e
comunicar
información:
–redacta o resumo
do conto A casa
abandonada
–explica a súa
opinión sobre o
parecido entre
linguas
–explica o porqué
do uso de certas
grafías.
correctamente as
grafías seguindo
as normas de
corrección
gramatical e
ortográfica do
nivel educativo.
• Respecta os
aspectos formais
de presentación
de textos.
correctamente
as grafías
correspondentes
aos sons G, K, Z,
R forte e suave,
e B.
• Completa
palabras e
oracións coas
grafías c, qu, z,
g, gu, r e rr.
• Interésase por
aplicar as normas
ortográficas da
unidade.
que orde están
as plabras no
dicionario e
en que forma
aparecen.
• Compara as súas
definicións coas
do dicionario.
Cualificación
(máximo 4)
Etapa
Concreción para
a unidade
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B4.7.2
• Distingue as
Distingue as
palabras sinónimas
de maneira irregular.
Distingue cales son as
palabras sinónimas
doutra palabra dada.
palabras sinónimas
doutra palabra
dada. Ofrece os seus
propios exemplos de
sinonimia.
palabras sinónimas
doutra palabra dada.
Ofrece os seus propios
exemplos de sinonimia
e aplícaa para evitar
repeticións nos seus
textos.
B5-1.1.
• Valora os textos
Goza lendo diversos
textos literarios.
Mostra interese por
mellorar a súa lectura
de textos literarios.
Mostra interese por
de textos literarios
e por realizar as
actividades sobre eles.
Mostra interese por
de textos literarios
e por realizar as
actividades sobre eles.
Quere coñecer máis
datos sobre o autor
e a obra.
B4.8.1
• Identifica o
Indentifica o galego
como unha lingua
diferenciada.
Identifica e valora o
galego como unha
lingua diferenciada.
galego como unha
Coñece os nomes de
todas as linguas vistas
na unidade.
galego como unha
Coñece os nomes de
todas as linguas vistas
na unidade e sabe
onde se fala cada
unha.
B4.9.1
• Recoñece
Recoñece os
castelanismos con
axuda.
Traduce ao galego
textos doutras
linguas románicas
con axuda.
Recoñece e corrixe
castelanismos en
palabras de uso
habitual.
Traduce ao galego
textos sinxelos doutras
linguas románicas.
Recoñece e corrixe
castelanismos en
palabras de uso
habitual. Evita os
castelanismos cando
fala galego.
Recoñece e corrixe
castelanismos en
palabras de uso
habitual. Evita os
castelanismos cando
fala galego, e valora
a importancia de
utilizar correctamente
a lingua.
B5.1.1
B5.1.2
• Escoita e
Non presta atención
ás lecturas na aula,
ou non as entende.
Escoita e reproduce
os textos literarios da
unidade.
Escoita e reproduce
os textos literarios da
unidade e amplía o
seu vocabulario.
Escoita moi
atentamente e
reproduce os textos
literarios da unidade
e amplía o seu
vocabulario. Mostra
interese por aprender
máis adiviñas.
B5.2.2
• Expresa a súa
Non se interesa
moito pola literatura
nin por formar a súa
propia opinión sobre
os textos.
Valora a literatura
como vehículo de
comunicación e como
recurso de gozo
persoal; expresa a
súa opinión sobre os
lle recomendaría a súa
lectura.
Valora a literatura
como vehículo de
recurso de gozo
persoal; expresa a
llos recomendaría
de maneira clara e
ordenada.
Valora a literatura
como vehículo de
recurso de gozo
persoal; expresa a
llos recomendaría
de maneira clara e
ordenada. Extrae unha
aprendizaxe dos textos
que le.
palabras que son
sinónimas dunha
palabra dada das
que non o son.
teatrais e poéticos
e recoñece
algunha das súas
características.
galego como
unha lingua
diferenciada
ao mesmo nivel
ca as outras da
Península.
e corrixe
castelanismos en
palabras de uso
habitual.
• Traduce ao
galego textos
sinxelos
doutras linguas
románicas.
reproduce o
conto A casa
abandonada e
adiviñas sobre
linguas.
opinión sobre a
lectura e razoa os
porqués das súas
valoracións.
Cualificación
(máximo 4)
CLAVE DE INTERPRETACIÓN: 20 A 30 PUNTOS: Insuficiente; 31 A 50 PUNTOS: Suficiente; 51 A 70 PUNTOS: Notable; 71 A 80 PUNTOS: Excelente.
81
Rúbricas de evaluación
Modelo de rúbrica de Lingua Castelá e Literatura
2.º de Educación Primaria. Unidad 1. La hora del recreo
Etapa
Indicadores
de logro
B1-1.1.
• Emplea la lengua
B1-3.1.
Niveles de adquisición
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
Utiliza la lengua
oral para intervenir
en situaciones
comunicativas de
forma intuitiva.
Interviene en
diversas situaciones
de intercambio
oral utilizando un
vocabulario cada vez
más amplio y ajusta
el tono del discurso a
diferentes intenciones
comunicativas.
Interviene activamente
en diversas situaciones
de intercambio oral
utilizando la lengua
de manera consciente
y adecuada.
Selecciona el lenguaje
según la situación
de comunicación y
respeta las normas
del intercambio
comunicativo.
Participa en
distintas situaciones
comunicativas; adapta
sus intervenciones
al contexto y a
su interlocutor;
argumenta y opina,
se expresa con
claridad y corrección
y respeta las normas
del intercambio
comunicativo.
• Se interesa por
Participa en
conversaciones
sobre deportes
y responde a
preguntas del
profesor.
Participa en
conversaciones sobre
sus deportes favoritos
y experiencias
personales.
Muestra interés
por participar en
sus deportes favoritos
y aporta experiencias
personales a sus
intervenciones.
Participa de forma
autónoma en
deporte, aporta
sus experiencias
personales y es
capaz de relacionar
sus intervenciones
con conocimientos
previamente
adquiridos.
B1-4.2.
• Es capaz de
Escucha un texto oral
pero requiere ayuda
para averiguar de
qué deporte se trata.
Es capaz de averiguar
a partir de los datos
de un texto oral de
qué deporte se trata.
Discierne qué
acontecimiento
deportivo se está
celebrando a partir
de un texto oral; es
capaz de explicar qué
datos le han llevado a
alcanzar la respuesta
correcta.
Averigua, a partir
de un texto oral,
qué acontecimiento
deportivo se celebra;
explica qué datos
le han indicado la
respuesta correcta
y los relaciona
con experiencias
personales.
B1-5.1.
• Emplea el
Utiliza el vocabulario
relacionado con el
deporte que aparece
en el libro.
relacionado con el
deporte de un modo
adecuado a su edad.
Muestra interés por
ampliar el vocabulario
relacionado con
el deporte y es
capaz de emplearlo
adecuadamente al
contexto.
Amplía el vocabulario
relacionado con el
deporte de forma
autónoma, lo emplea
correctamente en sus
intervenciones y lo
relaciona poniendo
ejemplos con otras
actividades.
B1-5.1.
• Emplea el
relacionado con el
deporte que aparece
en el libro.
relacionado con el
deporte de un modo
adecuado a su edad.
ampliar el vocabulario
relacionado con
el deporte y es
capaz de emplearlo
adecuadamente al
contexto.
Amplía el vocabulario
relacionado con el
deporte de forma
autónoma, lo emplea
correctamente en sus
intervenciones y lo
relaciona poniendo
ejemplos con otras
actividades.
82
oral para realizar
sus actividades,
narra experiencias
personales sobre
el deporte y
reflexiona sobre
el contenido de
textos orales.
participar en
conversaciones
sobre sus
deportes favoritos
y experiencias
personales.
discernir de qué
deporte se habla
en un texto oral.
vocabulario
relacionado con
el deporte de un
modo adecuado
a su edad.
vocabulario
relacionado con
el deporte de un
modo adecuado
a su edad.
Calificación
(máximo 4)
Etapa
Indicadores
de logro
B1-7.1.
• Memoriza y recita
Recita el poema
pero tiene que
consultar el texto.
Recuerda el poema
y lo recita delante de
sus compañeros.
Recuerda los versos
y los recita delante
de sus compañeros.
Muestra interés
por mantener la
entonación y las
pausas adecuadas.
Memoriza y recita
los versos del
poema delante de
sus compañeros de
manera autónoma
manteniendo el ritmo
y la entonación
adecuados. Aprende
y recita otros
poemas de similares
características.
B1-8.3.
• Retiene la
Realiza las
actividades, pero
necesita la ayuda
del profesor
para obtener la
información de los
textos orales.
Obtiene información
de textos orales que
posteriormente utiliza
para realizar diversas
actividades.
Realiza las distintas
actividades a partir
de la información
que recuerda de
los textos orales.
Aplica estrategias
para memorizar la
información adecuada
y es capaz de
explicarlas.
Aplica de forma
autónoma estrategias
para la memorización
de la información
para realizar las
actividades a partir de
textos orales. Explica
estas estrategias y
las relaciona con
aprendizajes previos.
B1-9.3.
• Crea mensajes
Elabora mensajes
con ayuda del
profesor y presenta
argumentos sobre
la práctica de un
deporte.
Crea mensajes con
una clara intención
comunicativa y
presenta argumentos
convincentes sobre
la práctica de un
deporte.
Muestra interés
por presentar
argumentos a través
de mensajes con
una clara intención
comunicativa,
basándose en
sus experiencias
personales, para
convencer a sus
compañeros sobre
la conveniencia de
practicar un deporte.
Planifica de forma
autónoma la
creación de mensajes
para argumentar
la conveniencia
de practicar un
deporte con una
clara intención
comunicativa,
basándose en
sus experiencias
personales. Expone
estos argumentos
ante sus compañeros
justificando sus
opiniones.
B2-1.1.
• Lee textos en
Lee textos en voz
alta.
Lee en voz alta un
texto marcando los
signos de puntuación
y las pausas.
Lee textos
expresivamente,
adecuando la
entonación al
contenido y a los
signos de puntuación;
hace correctamente
las pausas, cuida el
tono y realiza una
lectura fluida y rítmica.
leer textos diversos
de forma expresiva;
reconoce y aplica
estrategias adecuadas
a la lectura de
diferentes tipos de
textos, entona y
modula la voz; hace
pausas y pronuncia
claramente.
B2-2.1.
• Lee y comprende
Comprende y
reproduce datos
concretos de un
cuento.
Entiende el cuento de
forma global; extrae
detalles concretos y
amplía su vocabulario
sirviéndose del
contexto.
Comprende y explica
con numerosos
detalles del cuento;
amplía su vocabulario
sirviéndose del
contexto y formula
hipótesis sobre
algunos detalles del
argumento.
Resume el contenido
del cuento, realiza
inferencias; amplía
su vocabulario
sirviéndose del
contexto y establece
relaciones de
causalidad entre los
acontecimientos.
un poema breve.
información
obtenida de
textos orales para
realizar diversas
actividades.
para presentar
los argumentos
necesarios para
convencer sobre
la práctica de un
deporte.
voz alta con la
velocidad, la
pronunciación
y la entonación
adecuadas.
el contenido del
cuento Clara y el
diente.
• Entiende el
contenido de
un texto que ha
leído en voz
alta y amplía
su vocabulario
recurriendo al
contexto de la
lectura.
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
Calificación
(máximo 4)
83
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2-3.1.
• Lee en silencio y
Lee textos en
silencio.
Lee en silencio un
texto; comprende
su significado y lo
comenta.
Lee textos en silencio
en tiempo adecuado;
comenta el contenido
y lo valora.
leer textos diversos
en silencio; reconoce
y aplica estrategias
adecuadas a la lectura
de diferentes tipos de
textos; hace pausas e
interioriza la lectura.
B2-5.1.
• Obtiene
Identifica el título
y los elementos
gráficos del texto.
Relaciona el título y
las ilustraciones con el
contenido del cuento.
la relación entre los
títulos, las ilustraciones
y el contenido del
texto. Es capaz de
relacionarlos con otras
lecturas previas.
Reconoce de forma
autónoma los títulos
de los textos y
emplea estrategias
para relacionarlos
con las ilustraciones
y el contenido de la
lectura. Relaciona
la lectura con otras
lecturas previas y pone
más ejemplos.
B3-1.3.
• Utiliza el lenguaje
Utiliza el lenguaje
escrito para producir
textos siguiendo los
modelos dados.
Produce textos
creativos a partir de
modelos dados.
Produce textos
creativos y muestra
interés por salirse de
los modelos dados
y aportar su propia
perspectiva.
Produce textos
creativos de forma
autónoma. Aporta su
propia perspectiva y
es capaz de explicar
el proceso creativo
seguido.
B3-2.2.
• Escribe
Utiliza las
mayúsculas con
ayuda del libro.
Utiliza las mayúsculas
aplicando
correctamente las
reglas ortográficas.
Utiliza las mayúsculas
correctamente; revisa
sus escritos para
comprobar aciertos
y errores, y muestra
interés por conocer
y aplicar las normas
ortográficas.
Aplica las normas
ortográficas, utiliza
la memoria visual o
la inferencia para
deducir cómo se
escriben determinadas
palabras y muestra
interés por aplicar las
reglas de ortografía en
sus producciones.
B3-2.3.
• Escribe con
Escribe dictados con
un alto margen de
errores.
Escribe dictados
aplicando
correctamente las
reglas ortográficas.
Escribe correctamente
palabras y oraciones
al dictado; revisa sus
textos para comprobar
aciertos y errores, y
muestra interés por
conocer y aplicar las
Escribe dictados y
utiliza estrategias de
revisión de forma
autónoma para
detectar y corregir
errores; aplica las
normas ortográficas,
utiliza la memoria
visual o la inferencia
para deducir cómo se
escriben determinadas
palabras y muestra
interés por aplicar las
reglas de ortografía en
sus producciones.
B3-5.1.
• Se interesa por
Escribe con
corrección pero se
limita a seguir los
modelos dados.
Escribe con corrección
y originalidad.
Muestra interés
por escribir con
corrección aplicando
las reglas ortográficas
previamente
aprendidas e intenta
ser original.
Escribe con corrección
aplicando las
reglas ortográficas
previamente
aprendidas y
aplica a sus escritos
experiencias
personales y
conocimientos previos
para ser original.
84
con un buen nivel
de comprensión
distintos tipos de
textos.
información del
título de la lectura
y de los elementos
gráficos que la
acompañan.
escrito para
producir textos
creativos de
acuerdo con
modelos dados.
correctamente
palabras con
mayúscula.
corrección
dictados
que recogen
dificultades
ortográficas
trabajadas.
escribir con
corrección y
originalidad.
Calificación
(máximo 4)
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B3-7.1.
• Escribe textos
Redacta una
experiencia personal
sin ajustarse a
una estructura
determinada.
Necesita ayuda
para enlazar las
letras y respetar la
pauta para escribir.
Escribe textos sobre
una experiencia
personal con una
clara intención
comunicativa. Enlaza
correctamente las
letras y mantiene
separadas las
palabras respetando
la pauta. Presenta sus
trabajos con limpieza,
claridad y orden.
Escribe textos sobre
una experiencia
personal con una
clara intención
comunicativa. Aplica
estrategias para
enlazar correctamente
las letras manteniendo
separadas las
palabras y respetar la
pauta y es capaz de
explicarlas. Presenta
sus trabajos con
limpieza, claridad y
orden.
Se plantea de forma
autónoma la redacción
de una experiencia
personal; y planifica
a priori el proceso
de trabajo; sigue los
pasos que ha previsto,
organiza la información
y redacta el texto
intentando mejorarlo.
Aplica estrategias para
enlazar correctamente
las letras manteniendo
separadas las
palabras y respetar la
pauta, y es capaz de
explicarlas. Presenta sus
trabajos con limpieza,
claridad y orden.
B4-1.3.
• Reconoce las
Identifica palabras
de una misma
familia.
Reconoce palabras
que pueden formar
parte de la misma
familia y las agrupa.
conocer las familias
de palabras y
reconoce palabras
que pertenecen a
las mismas. Emplea
estrategias de
aprendizaje para
reconocer familias de
palabras.
Reconoce e identifica
de forma autónoma
familias de palabras.
Emplea estrategias
de aprendizaje
para reconocer
familias de palabras.
Agrupa palabras que
pertenecen a la misma
familia y pone más
ejemplos.
B4-3.3.
• Conoce y utiliza
Escribe palabras
con mayúsculas con
ayuda.
Escribe textos
aplicando las
de las mayúsculas
correctamente.
conocer y aplicar las
al uso de las
mayúsculas y utiliza
los conocimientos
adquiridos para inferir
la escritura correcta de
otras palabras.
Comprende y aplica
de forma autónoma las
del uso de las
mayúsculas, pone en
marcha estrategias de
aprendizaje y explica
los casos mediante
ejemplos.
B5-1.1.
• Valora los
Disfruta leyendo
diversos textos
literarios.
mejorar su lectura de
textos literarios.
textos literarios y por
realizar las actividades
sobre ellos.
textos literarios y por
sobre ellos. Quiere
conocer más datos
sobre el autor y la
obra.
B5-5.2.
• Lee textos
Lee poemas en voz
alta.
Lee en voz alta un
poema marcando
la entonación y las
pausas.
Lee poemas
expresivamente,
adecuando la
entonación al
contenido; hace
correctamente las
pausas, cuida el tono
y realiza una lectura
fluida y rítmica.
Muestra interés
por leer poemas
diversos de forma
expresiva; reconoce
y aplica estrategias
adecuadas, entona y
modula la voz; hace
pausas y pronuncia
claramente.
con intención
comunicativa:
una experiencia
personal.
• Enlaza
correctamente las
letras.
• Comprende
el espacio del
que dispone en
la pauta para
escribir y respeta
la separación
entre palabras.
• Presenta sus
trabajos con
limpieza, claridad
y orden.
palabras de una
misma familia.
correctamente las
mayúsculas.
textos teatrales
y poéticos
y reconoce
alguna de sus
características.
narrativos,
poéticos y
dramáticos, y
reconoce las
características
fundamentales
de este tipo de
textos.
Calificación
(máximo 4)
Calificación global (máximo 80)
85
Modelo de rúbrica de Matemáticas
2.º de Educación Primaria. Unidad 1. Decenas y unidades
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1-1.1.
• Comprende
Observa la situación
representada en una
ilustración y requiere
apoyos para leer las
imágenes y expresar
verbalmente las
conclusiones
obtenidas; responde
a las preguntas que
se le formulan de
forma irregular.
Comprende la
situación representada
en una ilustración
y responde a las
preguntas que se le
formulan empleando
números, sumas y
restas
Lee y entiende la
información contenida
en las ilustraciones,
analiza los datos de
los que dispone e
identifica la estrategia
más adecuada
para expresar las
conclusiones obtenidas
y responder preguntas;
ordena los datos,
realiza recuentos,
reconoce los dígitos
que los representan,
compara números y
maneja el concepto
de cantidad.
Comprende la
situación representada
en una ilustración
y la relaciona con
contextos de la
realidad. Responde a
las preguntas que se
le formulan y realiza
las operaciones
necesarias.
Comprueba las
conclusiones
obtenidas. Comunica
verbalmente el proceso
que sigue para
resolver problemas y
lo razona. Aplica los
mismos procesos en
situaciones similares.
B1-2.1.
• Entiende la
Entiende
parcialmente
la información
contenida en el
enunciado de un
problema; necesita
apoyos para elegir
la estrategia y
para llevar a cabo
las operaciones
necesarias para su
resolución.
Lee comprensivamente
el enunciado
de un problema
y lo representa
mentalmente, analiza
los datos que
contiene, deduce las
relaciones entre ellos
y elige la estrategia
para solucionarlo.
Entiende el
enunciado de un
problema; representa
mentalmente la
información, analiza
los datos e identifica
la estrategia más
adecuada para su
resolución. Ordena
los datos, realiza las
operaciones y resuelve
el problema.
Comprende la
en el enunciado de
un problema; analiza
y ordena los datos
e identifica y aplica
la estrategia más
adecuada para su
resolución.
B1-3.1.
• Identifica patrones,
Aplica las leyes
matemáticas en
algunas situaciones.
Identifica patrones,
matemáticas.
Identifica patrones,
regularidades y
leyes matemáticas,
y comprueba que es
posible aplicarlos en
diferentes situaciones.
Describe situaciones
y encuentra patrones,
matemáticas que le
permitan establecer las
reglas necesarias para
resolver los problemas.
B1-6.1.
• Realiza problemas
Necesita apoyos
para calcular
operaciones y
resuelve problemas
siguiendo las pautas
que le dan.
Calcula operaciones
y resuelve problemas
que le dan.
Calcula operaciones
y resuelve problemas
que le dan.
Emplea el método
científico de forma
ordenada, organizada
y sistemática en
la resolución de
problemas. Establece
relaciones entre
la realidad y las
matemáticas.
86
la situación
representada en
una ilustración
y responde
verbalmente a las
preguntas que se le
formulan contando
elementos y
empleando
números, conceptos
espaciales,
sumas y restas,
estimaciones,
comparación
de medidas
temporales,
cantidades y
precios según sea
necesario.
situación
expresada en el
enunciado de un
problema.
• Emplea procesos
de razonamiento
y estrategias de
resolución, indica
los pasos que va
a seguir de una
forma ordenada
y realiza
los cálculos
necesarios.
regularidades y
leyes matemáticas y
comprueba que es
posible aplicarlos
en diferentes
situaciones.
sencillos siguiendo
los pasos del
método científico
de forma guiada.
Calificación
(máximo 4)
Etapa
Indicadores
de logro
B1-9.1.
• Se interesa por
B2-1.2.
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Necesita el apoyo
de sus compañeros
o del profesor
para llevar a
cabo sus tareas y
tiene dificultades
para realizar una
presentación limpia
y ordenada de los
trabajos.
de forma autónoma;
pide ayuda y presta
ayuda; presenta
sus actividades con
claridad, limpieza y
orden.
de forma autónoma y
por tomar decisiones;
revisa sus trabajos y
los corrige cuando
es necesario, pide
ayuda y presta ayuda;
presenta sus trabajos
con claridad, limpieza
y orden.
Planifica sus tareas
de forma autónoma,
toma decisiones
para mejorar sus
resultados, pide
ayuda y argumenta
sus necesidades; se
esfuerza por entregar
sus producciones con
claridad, limpieza
y orden, e incluye
en ellas elementos
personales para
mejorarlas.
• Lee, escribe,
Lee y escribe
números de dos o
más cifras en orden
creciente, pero
necesita apoyo para
hacerlo en orden
decreciente.
Lee, escribe y ordena
números de dos
cifras y más, en
orden creciente y
decreciente, y números
ordinales. Lee, escribe
y ordena series de
números, y cuenta
en orden creciente y
decreciente.
Realiza recuentos
de forma autónoma
de números de dos
cifras o más. Escribe,
compara y ordena
números de mayor
a menor y viceversa
y distingue los
cuantificadores poco,
mucho y ninguno.
Lee, escribe y
ordena números
naturales en textos
cotidiana, utilizando
razonamientos
apropiados e
interpretando el valor
de posición de cada
una de sus cifras.
B2-2.2.
• Reconoce
Reconoce los
números en
diferentes entornos.
Reconoce e interpreta
números naturales
en enunciados de
problemas, textos,
rótulos, tablas, etc.
Interpreta números
naturales en textos
razonamientos
apropiados.
Interpreta números
naturales en textos
razonamientos
apropiados e
interpretando el valor
de posición de cada
una de sus cifras.
B2-9.1.
• Utiliza estrategias
Resuelve problemas
con ayuda del
docente o de sus
compañeros sin
ser consciente de
las estrategias
necesarias para
su resolución o
relacionar datos.
Resuelve problemas sin
ser consciente de las
estrategias necesarias
para su resolución o
relacionar datos.
Resuelve problemas
siendo consciente
de las estrategias
necesarias para su
resolución o relacionar
datos.
Comprende distintas
tipologías de
problemas y elige las
estrategias necesarias
para su resolución,
relacionándolos con
conocimientos previos
y aplicando los nuevos
conocimientos en
distintos ámbitos.
realizar sus
trabajos de forma
ordenada y limpia
y se esfuerza por
mejorar.
compara y
ordena números
cardinales hasta
el 99, en orden
creciente y
decreciente, y
números ordinales
hasta el décimo.
• Lee, escribe y
ordena series de
números hasta el
99, y cuenta en
orden creciente y
decreciente hasta
dicho número.
e interpreta
números en
diferentes entornos
(enunciados de
problemas, textos,
rótulos, tablas…).
• Comprende el
valor posicional
de las cifras.
personales para
resolver los
problemas de
diferentes tipos.
• Analiza los datos,
reflexiona sobre
ellos y aplica sus
conocimientos.
Excelente (4)
Calificación
(máximo 4)
87
Modelo de rúbrica de Ciencias da Natureza
4.º de Educación Primaria. Unidade 1. As funcións vitais
Etapa
Indicadores
de logro
B1-1.1.
• Busca, selecciona
B1-3.1.
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
Extrae datos de
textos e gráficos
e repíteos
mecánicamente.
Le e comprende
información textual e
gráfica, elixe os datos
que necesita para
responder preguntas
e completar os seus
escritos. Explica
as súas respostas,
oralmente ou por
escrito, utilizando
o vocabulario
adecuado.
Le e comprende
gráfica, consulta máis
dunha fonte, relaciona
a información que
obtén cos seus
coñecementos; amplía
as súas respostas;
pon exemplos, toma
decisións e explícaas
oralmente ou por
escrito con precisión
e orde.
Obtén información
consultando diversas
fontes; selecciona
os datos en función
dos seus obxectivos
de aprendizaxe e
explica a elección;
relaciona a
información que obtén
cos coñecementos
que posúe, pon
exemplos e expresa
esa información con
claridade e precisión.
• Utiliza o
Comprende o
vocabulario da
unidade sobre as
funcións vitais e os
órganos e aparellos
que nelas interveñen,
pero non o utiliza
nos seus traballos da
clase ou faino con
dificultade.
Incorpora de forma
correcta aos seus
traballos e exposicións
orais e/ou escritas
o vocabulario que
adquiriu na unidade.
Utiliza
intencionadamente o
vocabulario adquirido
na unidade nos seus
da clase demostrando
fluidez e dominio dos
conceptos.
Utiliza nos seus
traballos de forma
intencionada e
correcta o vocabulario
adquirido na unidade
demostrando dominio
eficaz de conceptos;
intenta ampliar o
léxico relacionado
coa unidade e busca
novo vocabulario en
diversas fontes.
B1-3.2.
• Expón oralmente,
Le e comprende
información textual
relacionada coa
alimentación e os
textos científicos.
Expón os contidos,
empregando palabras
propias e desenvolve
o tema de forma
ordenada; realiza
a exposición de
memoria co apoio
limitado do papel e
móstrase seguro na
súa exposición.
Explica oralmente os
contidos, sintetizando
o sentido global
e relacionando as
ideas; realiza a súa
exposición de memoria,
esforzándose por
axustar a linguaxe
para facerse entender;
demostra interese por
entoar de forma clara e
expresiva.
Planifica a súa
intervención; sintetiza
a información e
ordénaa de forma
lóxica; relaciona as
ideas entre si e cos
seus coñecementos
previos; coida a
expresión, a entoación
e o ritmo, e achega
opinións persoais.
B1-4.2.
• Utiliza as
Utiliza as TIC coa
supervisión dun
adulto para buscar
información.
Utiliza as TIC de
modo responsable e
coa supervisión dun
adulto para buscar
información sobre
temas relacionados
coa unidade.
Mostra interese
polo uso das TIC de
modo responsable e
adulto para buscar
información sobre
temas relacionados
coa unidade.
Planifica o proceso de
busca de información
utilizando as TIC, de
modo responsable e
adulto. Selecciona
os lugares de busca,
localiza e organiza
a información que
obtén e reelabóraa
seguindo estratexias
de aprendizaxe de
forma autónoma.
88
e organiza
información a
partir de textos
e imaxes para
completar as
súas actividades
e responder a
preguntas.
vocabulario
adquirido sobre
as funcións vitais
e os órganos e
aparellos que
nelas interveñen
nas súas
exposicións e
traballos da clase.
de forma clara
e ordenada,
respostas
relacionadas co
contido dun texto
escrito.
tecnoloxías da
información
para buscar
información coa
que completar
diversas
actividades.
Cualificación
(máximo 4)
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2-1.1.
• Recoñece e
Expresa a definición
dos principais
órganos do corpo
que interveñen na
nutrición, a relación
e a reprodución
de forma pouco
precisa, intuitiva ou
literal.
Explica cos seus
propios termos os
principais órganos do
corpo que interveñen
na nutrición, a relación
e a reprodución.
Identifica e describe
tipos e características
fundamentais.
Explica de forma
detallada e cos seus
termos os principais
órganos do corpo
que interveñen na
nutrición, a relación
e a reprodución.
Expresa relacións
adecuadas entre
a información da
unidade e os seus
coñecementos previos.
Mostra actitudes de
interese e curiosidade.
Explica de forma
detallada e precisa os
e a reprodución.
Extrae conclusións
adecuadas. Expresa
relacións entre
a información
adquirida e os seus
Mostra actitudes de
B2-2.1.
• Describe as
Expresa a definición
das funcións de
nutrición e de
relación de forma
pouco precisa,
intuitiva ou literal.
Explica cos seus
propios termos as
funcións de nutrición
e de relación.
Identifica e describe
tipos e características
fundamentais.
Explica de forma
detallada e cos seus
termos as funcións
de nutrición e de
relación. Expresa
relacións adecuadas
entre a información
da unidade e os seus
Mostra actitudes de
Explica de forma
detallada e precisa
cunha linguaxe
apropiada as
funcións de nutrición
e de relación.
Expresa relacións
adquirida e os seus
Mostra actitudes de
B2-2.2.
• Describe as
Expresa as
definicións e as
funcións de nutrición,
de relación e
de reprodución,
órganos, aparellos
e sistemas de forma
literal ou imprecisa.
Enumera e localiza
de forma intuitiva
algúns órganos e
aparellos.
Describe cos seus
propios termos os
niveis de organización
do corpo. Describe as
de relación e de
reprodución, órganos,
aparellos e sistemas,
da exemplos de cada
un e expresa funcións
principais. Enumera
algúns exemplos
de coordinación e
interdependencia
nos procesos do
organismo. Mostra
interese.
Define os niveis
de organización
do corpo. Explica
diferenzas precisas
entre aparellos
e sistemas e da
exemplos. Explica
detalladamente
características e as
de relación e de
reprodución. Identifica
e localiza órganos
fundamentais
e as súas funcións
principais. Identifica
e valora relacións
de cooperación e
interdependencia
entre os diferentes
niveis de organización
do corpo e achega
exemplos precisos.
Expresa relacións
adecuadas entre
os coñecementos
adquiridos e os
previos e mostra
interese.
Explica de
forma precisa e
clara funcións e
características das
de relación e de
reprodución, órganos,
aparellos e sistemas.
Localiza
e describe órganos
fundamentais.
Explica relacións
de cooperación e
dependencia entre
os diferentes niveis
de organización do
corpo. Relaciona a
información adquirida
con coñecementos
previos para extraer e
expresar conclusións
propias e adecuadas.
Achega información
consultada noutras
fontes e exemplos
propios, precisos e
orixinais.
nomea os
principais órganos
do corpo que
interveñen na
nutrición, a
relación e a
reprodución; e
relaciónaos coas
actividades que
realizan.
características
das funcións de
nutrición e de
relación.
funcións dos
órganos que
interveñen nas
funcións de
nutrición, de
relación e de
reprodución.
Cualificación
(máximo 4)
89
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2-3.4.
• Comprende a
Enumera algúns
alimentos saudables
para unha dieta
equilibrada.
Identifica os elementos
necesarios para
manter unha vida
saudable e explica
formas e identifica
alimentos para
logralo. Describe
riscos de hábitos de
alimentación pouco
saudables para o
corpo.
Identifica os elementos
necesarios para
manter unha vida
saudable e explica
formas e identifica
alimentos para
obtelos. Explica
riscos de hábitos de
alimentación pouco
saudables para
o corpo. Expresa
adquirida e os seus
Identifica os
elementos necesarios
para manter unha
vida saudable e
explica formas e
identifica alimentos
para obtelos. Fai
hipóteses sobre os
riscos de hábitos
de alimentación
pouco saudables e
a súa prevención.
Achega información
que consulta noutras
fontes. Expresa
adquirida e os seus
coñecementos previos,
e sistematízaa para
achegar conclusións
adecuadas.
B2-3.9.
• Elabora esquemas
Observa os
aparellos e órganos
que interveñen na
función de nutrición
e enténdeos.
Comprende que
facer cos datos
observados, extrae
conclusións e aplícaas
na elaboración do
esquema sobre a
función de nutrición.
Incorpora información
precisa e faino de
forma ordenada e
coherente. Expresa
interese e valoración
polo funcionamento
do corpo humano.
Comprende que facer
cos datos observados,
extrae conclusións
que relaciona
entre si e cos seus
coñecementos
previos. Aplícaas
na elaboración do
esquema sobre a
función de nutrición
argumentando as
súas eleccións con
información precisa e
ordenada, ampliando
as súas respostas.
Expresa interese
e valoración polo
funcionamento do
corpo humano.
Proponse de
forma autónoma
a realización do
esquema sobre a
función de nutrición;
describe a priori o
proceso de traballo
(hipóteses, fases
de elaboración,
fontes e valoración
de resultados).
Sigue os pasos que
preveu e organiza
a información para
crear o esquema
sobre a función de
nutrición que conteña
información precisa,
clara e ordenada.
Expresa interese
e valoración polo
funcionamento do
corpo humano.
necesidade de
coidado do corpo
humano para
sentirse saudable
a partir do
recoñecemento da
dieta.
relacionados
coa función de
nutrición do corpo
humano sinalando
aparellos e
órganos que nela
interveñen.
Cualificación
(máximo 4)
90
Modelo de rúbrica de Ciencias Sociais
3.º de Educación Primaria. Unidade 1. Como é a Terra
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1-1.1.
• Recompila,
Extrae datos de
textos e gráficos e
repíteos
mecanicamente.
Le e comprende
gráfica, elixe os datos
que necesita para
responder preguntas
e completar os seus
escritos. Explica
as súas respostas,
oralmente ou por
escrito, utilizando
o vocabulario
adecuado.
Le e comprende
a información que
obtén cos seus
coñecementos; amplía
as súas respostas;
toma decisións e
explícaas oralmente
ou por escrito con
precisión e orde.
Obtén información
fontes; selecciona
os datos en función
dos seus obxectivos
de aprendizaxe e
explica a elección;
relaciona a
cos coñecementos
que posúe, pon
exemplos e expresa
esa información con
claridade e precisión.
B1-2.1.
• Busca e
Busca información
en Internet e copia
o seu contido
sen analizalo nin
efectuar ningún
cambio.
Analiza e organiza
a información
encontrada co uso das
TIC para elaborar un
novo documento.
Busca, analiza
e interpreta a
información obtida
en Internet, reelabora
o documento e
relaciónao cos seus
Estrutura a información
en forma de resumos e
esquemas.
Interpreta e manexa
habilmente a
información que
obtivo, relaciónaa con
coñecementos previos,
extrae conclusións,
exponas de forma
clara e coherente
e engade unha
valoración; utiliza
Internet para conseguir
información noutros
ámbitos.
B1-3.2.
• Emprega con
Comprende de
forma xeral o
vocabulario da
unidade sobre o
planeta Terra e o
resto de elementos
do sistema solar
(vocabulario pasivo).
Entende os termos
aprendidos e é capaz
de engadilos aos
que realiza na clase.
Emprega con fluidez
o vocabulario da
unidade, relaciona
os termos entre
si e amplía o seu
vocabulario buscando
outros de forma
autónoma.
Domina o vocabulario
e os conceptos
relacionados coa Terra
e o espazo; engade
nova terminoloxía,
explica o significado
que posúen os termos
relacionándoos
entre si e con outros
conceptos e utiliza
este vocabulario fóra
do ámbito escolar.
B1-3.3.
• Expón oralmente
Explica os contidos
da unidade de
forma mecánica e
repetitiva e precisa o
apoio do libro.
Expón as súas
aprendizaxes
utilizando un soporte
de apoio (diapositivas,
caderno, imaxes) e
desenvolve as ideas
con orde e claridade.
Expón oralmente as
súas aprendizaxes
sobre o tema sen
necesidade de apoyo
e cun vocabulario
preciso; presta
atención á orde e á
expresión e responde
preguntas dos seus
compañeiros.
Deseña as súas
exposicións, expón
o que aprendeu
relacionándoo cos
coñecementos previos;
exprésase de maneira
fluida, razoa os seus
argumentos e pon
exemplos partindo da
súa experiencia.
organiza
e analiza
información
relevante sobre
o tema para
completar os
seus traballos,
responder
cuestións e
expoñer esa
información
oralmente e/ou
por escrito.
selecciona datos
e información
relevantes sobre o
tema facendo uso
de Internet para
completar as súas
tarefas.
precisión o
vocabulario
correspondente
a cada unidade,
tanto nas súas
exposicións orais
como nos seus
traballos escritos.
as aprendizaxes
da unidade de
forma organizada
e clara, e mostra
comprensión da
materia.
Cualificación
(máximo 4)
91
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
B1-4.1.
• Consulta textos
Le textos, recoñece
os datos principais
e necesita apoio
para aplicar técnicas
como subliñar, tomar
notas, buscar no
dicionario ou resumir
que lle permitan
mellorar
na elaboración dos
seus traballos.
B1-8.1.
• Comprende
B1-10.1.
B2.2.1.
92
Avanzado (3)
Excelente (4)
Le e entende textos
de maneira global.
Emprega técnicas
de lectura de forma
autónoma e utiliza
diversas estratexias
para mellorar a
comprensión e
elaboración de
traballos
e ampliar o
vocabulario.
Consulta textos
de diversa índole
e organiza a
información realizando
esquemas e resumos
para mellorar
a comprensión;
relaciona os
novos datos cos
coñecementos que
posúe e aplica
o aprendido na
elaboración dos seus
traballos.
Mostra unha
comprensión profunda
dos textos consultados,
xerarquiza as ideas,
decodifica palabras
con precisión e
exactitude e establece
relacións con
coñecementos previos
que explica nos seus
traballos; móstrase
motivado a utilizar
diferentes estratexias
para conseguir,
progresivamente,
unha mellora dos
seus coñecementos
e aplicalos na
elaboración doutras
tarefas.
Enumera as normas
do intercambio
comunicativo, con
axuda do profesor
ou profesora.
Explica de forma
autónoma a
importancia que ten
o diálogo para a
solución de conflitos.
Explica a importancia
que ten o diálogo
para a solución
de conflitos e pon
exemplos diversos
de uso do diálogo
para mellorar a
convivencia.
Describe a
importancia
do diálogo na
convivencia pacífica,
pon exemplos de
utilización do diálogo
e achega ideas
para mellorar a
comunicación na aula.
• Mostra unha
Comunica as
súas ideas, pero
necesita que lle
recorden normas de
diálogo nas súas
intervencións.
Respecta as
normas do diálogo
e esfórzase por
comprender os puntos
de vista dos demais;
escoita e incorpora
outras intervencións no
seu discurso.
Intervén no diálogo
respectando as
normas de intercambio
comunicativo;
explica coas súas
propias palabras as
intervencións dos
demais e incorpóraas
ao seu discurso.
Mostra respecto
polas ideas doutros;
incorpora as ideas
dos demais nas
súas intervencións e
explícaas, e móstrase
interesado por
comunicarse e por
participar activamente
na vida do grupo.
• Identifica e
Enumera de forma
intuitiva algúns dos
compoñentes do
sistema solar.
Nomea os astros
que forman o sistema
solar, identifícaos
nunha representación
gráfica e diferencia os
planetas do Sol.
Diferencia os astros
solar, identifica o
Sol como estrela
e diferencia os
planetas segundo a
súa proximidade ou
afastamento deste;
explica algunhas
características de
cada un e establece
relacións entre eles,
localizándoos nunha
representación
gráfica.
Describe os astros
solar, diferencia entre
planetas, satélites,
corpos celestes e
estrelas e recoñece
o Sol como estrela
arredor da cal xiran
os planetas; localiza
os seus elementos nun
gráfico do sistema solar
e é capaz de debuxalos
situándoos segundo
a súa proximidade
ou afastamento
do Sol. Integra os
seus coñecementos
previos coas novas
aprendizaxes e
establece relacións entre
os compoñentes do
sistema solar.
de carácter
xeográfico e
social, tanto a
nivel individual
como grupal,
para ampliar o
seu coñecemento,
elaborar
esquemas,
adquirir máis
vocabulario
e preparar os
seus traballos e
exposicións.
a importancia
do respecto e
o diálogo na
convivencia
pacífica e
democrática.
actitude de
respecto e
escoita ante os
argumentos e
opinións alleas, e
coñece e aplica
as actitudes
adecuadas para
o traballo en
equipo.
describe os
elementos
principais que
forman o sistema
solar.
• Recoñece
e explica a
distancia que
existe entre os
planetas con
respecto ao Sol
e localízaos
segundo a súa
proximidade a
este.
Adquirido (2)
Cualificación
(máximo 4)
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2.3.1.
• Explica o motivo
Identifica a
translación como
movemento da Terra,
pero ten dificultades
para establecer as
súas consecuencias
e representalo sen
apoio.
Recoñece os distintos
movementos da Terra;
explica correctamente
o movemento de
translación e asóciao
á duración do
ano e ao cambio
de estacións
representándoo
mediante un debuxo
esquemático.
Recoñece os distintos
movementos da Terra,
explica o movemento
de translación e
identifícao como
causa da secuencia
das estacións e
a duración dun
ano; describe
detalladamente
as características
das estacións e
represéntao sen
necesidad de apoios.
Define os distintos
movementos da
Terra tomando como
referencia o Sol;
explica detalladamente
o movemento de
translación, represéntao
e establece como
consecuencia o paso
das estacións; describe
detalladamente as
características das
estacións e cando
empezan e acaban
asociándoas á duración
dun ano do movemento
de translación.
B2.3.2.
• Manifista as
Explica o
movemento de
rotación sen
establecer relacións
coa secuencia día/
noite nin especificar
a súa duración.
Describe o movemento
de rotación terrestre e
a súa duración e fixa
a sucesión día/noite
como consecuencia
directa.
Explica o movemento
de rotación sinalando
a sucesión día/noite
como consecuencia
directa e relaciona
esta consecuencia co
desenvolvemento da
vida diaria.
Describe e asocia
a relación da
sucesión día/noite
co movemento de
rotación e explica de
forma argumentada
como regula a nosa
vida cotiá; mostra
interese por buscar e
coñecer información
complementaria
para ampliar as súas
aprendizaxes sobre os
movementos da Terra.
B2-3.3.
• Identifica e nomea
Comprende que
a Lúa é un satélite
que xira arredor da
Terra, pero presenta
algunha dificultade
para diferenciar as
fases lunares.
Identifica a Lúa
como satélite da
Terra, coñece os
seus movementos e
diferencia e nomea
as súas fases,
apoiándose nun
gráfico.
Recoñece a Lúa como
satélite da Terra,
identifica e nomea
as súas fases de
forma ordenada sen
necesidade de apoio
gráfico e relaciónaas
cos movementos da
Lúa e a súa duración.
Recoñece a Lúa
como satélite natural
da Terra, explica
ordenadamente
as súas fases
relacionándoas
coa posición desta,
a Terra e o Sol e
a súa duración e
interésase por coñecer
como inflúen estes
movementos no noso
planeta.
polo cal o
movemento de
translación dá
lugar ás estacións
do ano e detalla
os cambios que
sofre a paisaxe en
cada estación.
• Representa
graficamente o
movemento de
translación da
Terra.
causas que
provocan a
sucesión dos días
e as noites.
• Recoñece a
relación da
sucesión dos días
e as noites co
paso do tempo e
as súas medidas.
as fases da Lúa.
Cualificación
(máximo 4)
93
Modelo de rúbrica de Educación Plástica
6.º de Educación Primaria. Primeiro trimestre
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1-2.1.
• Analiza as pezas
Completa
crebacabezas
sinxelos e sonlle
máis fáciles aqueles
que representan
imaxes coñecidas
por el.
Elabora crebacabezas
de máis pezas
e atende máis á
posición, cor e
orientación das
súas pezas para
completalo.
Resolve crebacabezas
máis complexos,
cun maior número
de pezas e imaxes
máis complicadas
e abstractas. Busca
información sobre a
obra arquitectónica
que está traballando.
Analiza as pezas dos
crebacabezas de
forma precisa para
completar a imaxe con
rapidez e habilidade.
Gústalle propoñerse
retos e aumentar
progresivamente a
dificultade dos seus
crebacabezas. Busca
información sobre a
obra arquitectónica
traballada e expona
aos seus compañeiros.
B1-2.5.
• Deseña un cartel
Deseña un cartel dos
sentidos imitando
algún que realizase
con anterioridade
e varía algúns
elementos.
Esboza un cartel dos
sentidos inspirándose
nun xa realizado.
Valora a importancia
de elaborar un
bosquexo previo
que o oriente no seu
traballo.
Deseña un cartel dos
sentidos cumprindo a
maioría dos requisitos
que se requiren en
publicidade: deseño
atractivo, orixinal,
mensaxe curta e
directa, etcétera.
Elabora un cartel dos
sentidos facendo uso
da súa creatividade
e imaxinación. Utiliza
múltiples materiais
para confeccionalo.
Preséntao ante os
seus compañeiros
explicando os pasos
que seguiu ao
realizalo e razoando
os motivos polos que
o confeccionou do
modo en que o fixo.
B1-2.6.
• Inventa e debuxa
Ilustra un cómic
sinxelo e redacta un
texto simple
e espontáneo.
Inventa unha historia
de cómic máis
completa e o debuxa
con máis detalle.
Elabora unas
viñetas de cómic
perfeccionadas que
ultiman a historia
coherentemente.
Esfórzase por realizar
uns debuxos e uns
textos máis complexos
e iníciase na creación
de cómics utilizando o
ordenador.
Fai uso da súa
creatividade e
imaxinación para
confeccionar a historia
de forma orixinal.
Elabora as viñetas con
precisión e claridade,
tanto o texto como os
debuxos. Mantén unha
presentación limpa e
ordenada. Manexa
con certa habilidade
algún programa dixital
para crear un cómic
dixital.
B2-2.4.
• Interpreta unha
Reproduce fielmente
a obra de Botticelli
variando algúns
poucos elementos.
Crea unha
composición abstracta
inspirándose nunha
obra de Botticelli
atendendo a algúns
trazos característicos
que utiliza este autor.
Busca información
sobre outros autores
que realicen obras
similares ás de
Botticelli: cores
parecidas, recompila
a súas obras e
tenas en conta á
hora de realizar a
súa composición
abstracta.
Mostra iniciativa
por aplicar os
coñecementos que
posúe sobre a materia
ao elaborar as súas
obras artísticas,
fomentando a
creatividade. Intenta
elaborar unha obra
propia sen copiar, nin
basearse nunha obra
de arte recoñecida. En
definitiva, expresarse
libremente a través da
arte.
94
dun crebacabezas
dunha obra
arquitectónica
para
complementar a
imaxe tendo en
conta os planos
que representa e
a súa posición.
dos sentidos
(previo bosquexo),
distribuíndo
graficamente
todos os
elementos que
aparecen nel.
a secuencia dun
cómic distinguindo
os personaxes
creados dixital e
manualmente.
obra célebre de
Botticelli creando
unha composición
abstracta
que atenda á
composición,
as cores e as
proporcións desta.
Cualificación
(máximo 4)
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
B2-3.1.
• Realiza esquemas
B2-4.1.
B2-5.1.
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
Elabora esquemas e
bosquexos previos
simples. Realiza
composicións
simples empregando
un material
limitado e moi
básico. Mellora
progresivamente
a técnica do
sombreado a través
da práctica.
Fai trazos básicos
que lle axudan
a esquematizar
os seus debuxos
seguindo un modelo
establecido. Utiliza
os materiais plásticos
correctamente e
emprega de forma
básica os lapis de
grafito. Coñece a
técnica do sombreado
e utilízaa para
confeccionar as súas
obras de maneira
sinxela.
Realiza bosquexos
máis completos e
complexos. Emprega
con certa destreza
os lapis de grafito
para elaborar os
seus debuxos tendo
en conta as súas
características e
posibilidades segundo
a súa dureza. Coñece
e aplica a técnica do
sombreado recreando
luces e sombras
moi aproximadas á
realidade.
Ten motivación por
mellorar as súas
producións artísticas
e afinar os seus
bosquexos previos ao
debuxar. Perfecciona
a súa habilidade e
destreza ao practicar
o debuxo de luces e
sombras cos lapis de
grafito, cos que fai un
uso máis consciente
destes. Traballa os
contidos de forma
vivencial, observando
e experimentando
coas luces e as
sombras no seu día
a día.
• Recolle
Busca información
en Internet sobre
as bubelas para
aplicala nos seus
debuxos.
Recompila información
sobre o tema,
selecciona a máis
importante e utilízaa
para complementar
o seu debuxo case
científico.
Investiga en diversas
fontes datos
informativos sobre as
bubelas. Analízaos,
relaciónaos cos
seus coñecementos
previos e formula
hipóteses. Elabora un
debuxo case científico
completo e elaborado.
Organiza, analiza
e reinterpreta a
información buscada.
Aplícaa ao seu
debuxo case científico
para, posteriormente,
expoñer ante os
seus compañeiros as
características deste.
Explica o proceso que
seguiu para realizalo,
arguméntao e comenta
datos curiosos
relacionados co
contido debuxado.
• Confecciona
Elabora figuras
tridimensionais
simples a partir dun
plano.
Confecciona
correctamente
elementos de tres
dimensións seguindo
as instrucións
propostas.
Adquire
progresivamente máis
destreza para fabricar
exemplares máis
complexos. Mostra
interese por realizar
o seu traballo de
forma máis rigorosa e
autónoma.
Constrúe figuras
tridimensionais con
habilidade. Deseña
e confecciona
individualmente
unha maqueta para
conseguir un elemento
que posúa volume e
movemento.
e bosquexos
previos que
preparan e
concretan a
realización dos
seus debuxos
sobre a figura
humana e a súa
expresividade e
para o deseño
dun cartel.
• Utiliza a técnica
do sombreado e
mestura de cores
para representar
diferentes
composicións
de luz nos seus
debuxos.
• Emprega lapis
de grafito de
diferente dureza
para conseguir
máis precisión e
outros efectos nos
seus debuxos.
información
bibliográfica
sobre a especie
animal das
bubelas para
completar o seu
debuxo científico.
obxectos
tridimensionais
recortando,
dobrando e
pegando as
pestanas das
figuras de papel:
unha ponte e
varios adornos de
Nadal.
Cualificación
(máximo 4)
95
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2-6.1.
• Coñece artistas,
Coñece as obras
dos artistas
traballados ao
longo do trimestre
e reprodúceos
fielmente, sen
efectuar apenas
cambios.
Analiza as obras dos
artistas e inspírase
nelas para reproducir
as súas propias.
Respecta as creacións
e valora o traballo que
implica o seu deseño
e realización.
Interpreta e reproduce
as obras destes
artistas e aplica
as súas técnicas e
procedementos aos
seus traballos. Mostra
máis información
sobre os artistas
traballados e outros
máis innovadores.
Analiza con precisión
os traballos destes
artistas: as técnicas
que utilizan, temas,
xéneros, influencias,
características
principais, etc. Ten
curiosidade e interese
por coñecer as obras
doutros artistas que
traballen de forma
similar ou dispar aos
xa estudados.
B3-1.1.
• Traza liñas
Traza liñas de forma
aleatoria e mecánica
e consegue os
resultados propostos
fortuitamente.
Debuxa liñas rectas
e inclinadas para
dar sensación de
movemento a debuxos
sinxelos.
Traza liñas máis
precisas e exactas
que conseguen
reproducir efectos
máis logrados nos
seus debuxos. Aplica
os coñecementos
previos que posúe
sobre o tema á hora
de debuxar.
Experimenta coas
liñas para conseguir
outro tipo de efectos
nos seus debuxos. Ten
curiosidade e interese
por crear imaxes que
xeren un efecto óptico
que «engane» os
nosos ollos.
B3-1.2.
• Utiliza os
Manexa os
instrumentos
técnicos con certa
imprecisión ao
realizar exercicios
máis complexos.
Utiliza con corrección
o escuadro e o
cartabón. Utilízaos
de forma autónoma e
valora o seu uso ao
debuxar.
Mostra destreza
na utilización do
escuadro e o cartabón
ao realizar os seus
debuxos. Elabora
debuxos máis
complexos e interésase
por coñecer o manexo
doutros instrumentos
artísticos e técnicos.
Presenta habilidade
utilizando distintas
ferramentas e
instrumentos técnicos
como a regra,
o escuadro, o
cartabón, o compás,
o transportador,
etcétera. Mostra
técnicas e trucos para
perfeccionar o uso
destas e, por tanto,
mellorar os traballos.
respecta as súas
creacións e
inspírase nelas
á hora de facer
os seus propios
traballos.
paralelas
horizontais,
verticais e
inclinadas
para dar unha
sensación de
movemento aos
seus debuxos.
instrumentos
artísticos
(escuadro e
cartabón) de
forma correcta
para debuxar con
precisión os seus
trazos.
Cualificación
(máximo 4)
96
Modelo de rúbrica de Música
2.º de Educación Primaria. Primeiro trimestre
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1-1.1.
• Recoñece
Identifica as
calidades do son
máis elementais.
Sabe como se
representan os
diferentes tipos
de compás no
pentagrama.
Discrimina, con
axuda do profesor, o
son dos instrumentos
de láminas de uso
cotián.
Identifica e clasifica as
calidades do son de
distintos instrumentos
musicais: pandeiro,
maracas, etc. Define o
concepto de compás e
recoñece e representa
a súa figura nun
pentagrama. Identifica
auditivamente o
son ascendente e
descendente dun
maior número de
instrumentos de
percusión de láminas.
Identifica, clasifica
e describe as
calidades do son moi
diversas de varios
instrumentos musicais.
Describe as diferentes
características do
compás e o compás
de dous tempos.
Mostra interese por
ampliar o vocabulario
relacionado
para facer unas
descricións máis
completas. Distingue
auditivamente sons
ascendentes e
descendentes doutro
tipo de instrumentos
de percusión, ademais
dos de láminas.
Clasifica e describe
as calidades dos
sons de forma
autónoma e explica
as súas deducións
aos compañeiros.
Explica a diferenza
entre o compás e
o compás de dous
tempos e apoia a
súa exposición cun
debuxo explicativo
sinxelo. Emprega
un vocabulario máis
preciso, acorde coas
esixencias do tema,
para describir os
sons ascendentes
e descendentes de
diversos instrumentos
de percusión.
B1-2.1.
• Diferencia os
Tras unha escoita
activa, diferencia
algúns matices de
duración de figuras
simples.
Distingue varios
tipos de matices de
duración do son que
representan distintas
figuras. Indica as
partes das que estas
están compostas.
Mostra interese por
escoitar de forma
activa audicións de
contido variado. É
capaz de distinguir
un maior número
de variacións
e representa
adecuadamente as
figuras musicais e as
súas partes.
Escoita activamente
unha obra e de forma
autónoma distingue,
clasifica e valora
varios tipos de matices
do son. Identifica,
representa e describe
as partes das que se
compoñen figuras máis
complexas.
B1-2.2.
• Recoñece
Descubre
obras musicais
de diferentes
características.
Recoñece e define
obras musicais de
diversas características
que lle serven de
referencia para
as súas propias
creacións.
Mostra interese por
escoitar e interpretar
obras musicais de
distinto xénero.
Relaciónaas con
outras que xa coñece,
compáraas, formula
hipóteses e extrae
conclusións.
É capaz de identificar
e clasificar obras
de diferentes estilos
e xéneros. Busca
en Internet datos e
información relevante
sobre estas pezas
musicais para ampliar
o seu coñecemento
sobre o tema e para
completar un portafolio
explicativo.
B2-2.1.
• Recoñece
Recoñece
sinxelos e mostra,
progresivamente,
maior interese
por coñecer as
posibilidades
sonoras destes.
Identifica o son de
varios instrumentos
musicais e coñece
as posibilidades
sonoras básicas destes
e doutro tipo de
obxectos harmoniosos.
Coñece e describe
as calidades de son
que posúen algúns
e outros obxectos
sonoros. Compara os
seus sons, establece
relacións, clasifícaos
atendendo a esta
premisa e mostra
interese por recrealos.
Recoñece, describe
e recrea, con maior
fidelidade, os sons
dos instrumentos
despois de escoitalos;
improvisa calidades
sonoras de forma
autónoma; ten
curiosidade por
comparar os sons que
produce un mesmo
instrumento fabricado
de diversas formas.
calidades do son
e identifícaas
na audición
de instrumentos
musicais escolares.
• Recoñece o
compás no
pentagrama, e
explica como
se representa o
compás.
• Describe e
discrimina
auditivamente o
son (ascendente
ou descendente)
que posúen os
instrumentos de
percusión de
láminas.
matices de
duración do
son que indica
cada figura:
negra e corchea,
e especifica
as partes das
que estas están
compostas.
diferentes obras
musicais e
mostra interese
por escoitar
obras de distinto
xénero, como:
música clásica,
audiocontos,
jazz…
e identifica
instrumentos
musicais e
mostra interese
por coñecer as
posibilidades
sonoras destes
e outro tipo de
obxectos (caseiros
e prefabricados).
Cualificación
(máximo 4)
97
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2-2.2.
• Identifica, le
Identifica elementos
básicos da linguaxe
musical e require
axuda para
comprender o seu
significado e lelo
no pentagrama
correctamente.
Recoñece e interpreta
adecuadamente os
elementos da linguaxe
musical traballados ao
longo do trimestre.
Coñece e le elementos
da linguaxe musical
máis complexos
e mostra interese
por utilizalo nas
súas interpretacións
musicais.
Relaciona o que
sabe con contidos
novos para incorporar
aprendizxes. Posúe
uns coñecementos
máis precisos e
extensos relacionados
coa linguaxe musical.
Explica a función que
desempeña cada
figura e/ou símbolo
no pentagrama.
B2-2.3.
• Traduce e
Traduce á linguaxe
musical convencional
melodías e ritmos
sinxelos e corrixe os
erros con axuda.
Traduce e transcribe
correctamente á
linguaxe musical
melodías e ritmos
sinxelos utilizando
varios instrumentos
coñecidos.
Traduce con
habilidade melodías
simples e mostra
interese por traducir
ritmos máis complexos
á linguaxe musical
e por empregar
instrumentos que
requiren un uso máis
especializado.
Traduce, de forma
autónoma, á linguaxe
musical melodías e
ritmos máis complexos;
interprétaos con
bastante técnica e
utiliza instrumentos
musicais heteroxéneos
para representalos
melodicamente.
B2-2.4.
• Interpreta
Interpreta vocal e
instrumentalmente
pezas moi simples.
Interpreta
composicións musicais
dun modo fluído e
cunha entoación e
afinación adecuada.
Interpreta cancións de
maior complexidade,
afina apropiadamente,
mantén un bo ritmo
e acompaña as
cancións de múltiples
formas.
Interpreta vocal e
instrumentalmente
cancións con certa
destreza. Interésase
por recrear melodías
de distintos estilos
e incorpora ao seu
repertorio obras de
diversa índole para
practicar.
B3-1.1.
• Identifica e
Utiliza o seu
corpo de maneira
involuntaria como
instrumento para
dramatizar unha
historia breve.
Utiliza o corpo para
representar unha
escena seguindo as
indicacións propostas.
Mostra interese
por explorar as
posibilidades do seu
corpo para representar
varias escenas dun
modo harmónico e
relacionándose cos
compañeiros.
Utiliza de forma
autónoma o seu
corpo para expresar
escenas dunha
historia. Mantén unha
maior coordinación
nos seus movementos
e interacciona cos
seus compañeiros
dun modo orixinal e
creativo.
B3-1.2.
• Representa
Representa unha
audición de jazz de
maneira monótona e
repetitiva, sen facer
moitas variacións.
Realiza unha
representación de
jazz mantendo unha
boa postura corporal;
sabe que a través
do baile se poden
expresar multitude de
sentimentos.
Posúe unha maior
destreza nos
seus movementos
bailando jazz,
expresa emocións
a través do baile e
mostra interese por
preparar coreografías
grupalmente.
Mostra interese por
perfeccionar os seus
bailes de jazz e busca
información para
aprender novos pasos
que requiran máis
habilidade. Inventa
unha coreografía
para mostrarlles aos
seus compañeiros as
novidades.
e comprende
elementos básicos
da linguaxe
musical e as
figuras que os
representan
(pentagrama,
notas musicais,
silencios…).
interpreta a
linguaxe musical
para reproducir
melodías e ritmos
sinxelos utilizando
varios instrumentos.
vocalmente
cancións e
melodías e
acompaña
pezas musicais
coa voz e con
instrumentos.
explora o seu
propio corpo
como medio
para expresar e
dramatizar unha
escena.
de maneira
imaginativa unha
audición de
jazz, adquirindo
un control
progresivamente
maior dos seus
movementos e
apreciando o
valor expresivo
que se proxecta
ao bailar.
Cualificación
(máximo 4)
98
Modelo de rúbrica de
Lingua/Ciencias da Natureza/
Ciencias Sociais 1.º de Educación Primaria. Unidade 1. Na piscina
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1-2.1.
• Escoita
Escoita e comprende
preguntas sobre
un texto oral que
contesta con datos
literais sen expresar
a súa opinión con
claridade.
Escoita con atención
e contesta
correctamente a
preguntas relacionas
cunha imaxe e un
texto oral expresando
a súa opinión de
forma clara.
Escoita atentamente
un texto oral e
responde as preguntas
axustando as
respostas ao que se
lle formula; expresa
a súa opinión de
maneira convincente
achegando
argumentos propios.
Escoita e contesta
as preguntas sobre
un texto oral incluíndo
as súas opinións,
razoándoas,
relacionándoas
con outros temas
e achegando
argumentos de forma
convincente e clara.
B1-3.3.
• Emprega a
Emprega a lingua
oral para intervir
en situacións
comunicativas de
forma intuitiva.
Emprega a lingua oral
para realizar as súas
actividades e para
responder preguntas
relacionadas coa
escena da unidade e
cun texto oral; para
contar experiencias
persoais sobre
compartir.
Escoita e comprende
sen dificultade un
texto oral. Intervén en
conversacións sobre o
texto empregando a
lingua correctamente
para responder as
preguntas que se lle
propoñen. Adapta
o seu vocabulario á
situación comunicativa
e respecta as normas
do intercambio
comunicativo. Expresa
a súa opinión de
forma autónoma.
Contesta preguntas
sobre un texto, xustifica
as respostas; extrae
conclusións e expón
as súas opinións
sobre a importancia
de desculparse,
relacionando ideas e
argumentándoas de
forma eficaz.
B1-7.1
• Respecta as
Respecta ás veces
as quendas de
palabra. Colabora
algo co equipo.
Respecta as quendas
de palabra. Colabora
co equipo.
.
Respecta as quendas
de palabra e as
opinións dos demais.
Colabora co equipo e
contribúe ao traballo
en común.
Respecta as quendas
de palabra e opinións
dos demais, e colabora
en situacións de
aprendizaxe. Colabora
co equipo e contribúe
ao traballo en común.
B1-8.1.
• Pronuncia
Esfórzase en
pronunciar as novas
palabras.
Pronuncia
adecuadamente as
novas palabras..
Pronuncia
adecuadamente as
novas palabras e
constrúe oracións con
elas.
Pronuncia
adecuadamente
as novas palabras,
constrúe oracións con
elas e manéxaas en
diversas situacións.
B2-1.1.
• Le palabras e
Le algunhas palabras
formadas polas
letras coñecidas.
Le palabras formadas
polas letras coñecidas.
Le palabras e oracións
coñecidas.
Le palabras e oracións
coñecidas con boa
entoación.
B2-2.1.
• Le e comprende o
Observa as viñetas
que ilustran o cómic
sen relacionalas co
contido.
Comprende o contido
do cómic apoiándose
en imaxes. Responde
a preguntas sobre o
contido do cómic
e aprende
onomatopeas,
ampliando así o seu
vocabulario polo
contexto da lectura.
Comprende e
interésase polo
contido dun cómic.
Segue o argumento
do texto observando
as viñetas e realiza
correctamente as súas
actividades sobre el.
Aprende onomatopeas
e mostra interese por
coñecer outras.
Comprende e
reflexiona sobre o
contido da lectura.
Segue o argumento
do texto observando
as viñetas e asocia
cada parte da historia
á imaxe adecuada.
Reflexiona sobre o uso
das onomatopeas na
lectura e emprégaas
noutros contextos.
atentamente textos
orais de diferente
extensión.
• Lembra os datos
necesarios para
participar nunha
conversación
sobre o contido
do conto.
lingua oral
para describir a
lámina e localizar
elementos no
espazo.
quendas de
palabra.
• Colabora no
traballo en
equipo.
adecuadamente
as novas
palabras que se
presentaron.
oracións formadas
polas letras
coñecidas.
• Le e comprende o
contido do cómic.
contido do cómic
apoiándose en
imaxes.
Cualificación
(máximo 4)
99
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2-3.1.
• Le en silencio
Le amodo en silencio
sen prestar atención
ao contido da
lectura.
Le en silencio
sen dificultade
á velocidade
adecuada e responde
correctamente
as preguntas de
comprensión sobre a
lectura.
Le en silencio á
Comprende a lectura
sen dificultade e
interésase polo
contido. Pregunta
o significado de
palabras.
Le en voz alta
sen dificultade á
Comprende e
relaciona o texto
con outros contos.
Interésase pola lectura
de diferentes textos.
B2-5.1.
• Comprende o
Le o título dun
texto e observa
as ilustracións sen
relacionalas co
texto.
Le o título e observa
as ilustracións para
recordar detalles do
texto e realizar as
actividades sobre el.
Le o título e observa
as ilustracións e as
relaciona co contido
do texto. Recorre aos
seus coñecementos
para comprender a
lectura.
Recoñece a secuencia
narrativa nas viñetas.
Utiliza as ilustracións
para recordar detalles
do conto; relaciona
os seus coñecementos
con datos do conto
para realizar as
actividades.
B3-1.1.
• Enlaza
Escribe realizando
de forma irregular
os enlaces entre as
letras e sen valorar o
espazo
de que dispón na
pauta.
Ten en conta o espazo
que ocupa cada
palabra na pauta e
realiza correctamente
os enlaces entre as
letras dunha mesma
palabra. Respecta
a separación entre
palabras.
Ten en conta o espazo
do que dispón.
Respecta a separación
entre palabras e
escribe con letra
clara e uniforme.
Mostra interese
pola presentación
adecuada dos seus
traballos.
Respecta os enlaces
das letras e a
separación entre
palabras; revisa os
seus textos e corríxeos;
escribe con letra clara
e uniforme. Mostra
interese pola limpeza,
a claridade e a orde
na presentación dos
seus traballos.
B3-5.1.
• Relaciona
Observa as
ilustracións sen
indicar a orde dos
feitos que se narran
Relaciona as
ilustracións co contido
da lectura; é capaz
de indicar a orde
en que suceden os
acontecementos do
relato.
Relaciona as
ilustracións co
contido; adianta o
argumento na orde
en que suceden os
acontecementos.
Comproba no texto
que coincide coa
historia.
Relaciona as
ilustracións e o
contido; adianta o
argumento na orde
en que suceden os
acontecementos.
Comproba no texto as
súas hipóteses sobre o
argumento. Relaciona
a historia con outros
temas.
B4-1.1.
• Le textos narrativos
Realiza lecturas
guiadas de
adaptacións de
contos que se
propoñen na aula.
Le e comprende
as adaptacións
dos contos que se
propoñen na aula.
Le os contos que se
propoñen na aula
e realiza lecturas
de textos rimados
poñendo interese na
entoación
e no ritmo.
Le os contos que se
propoñen na aula
e realiza lecturas
de textos rimados
poñendo interese na
entoación
e no ritmo. Busca
lecturas na biblioteca;
mostra interese pola
lectura en xeral.
palabras, frases,
oracións e textos
formados polas
letras coñecidas.
• Comprende
o contido de
diferentes tipos de
texto.
valor do título
nun conto e o
significado das
ilustracións que o
acompañan.
correctamente as
letras.
• Comprende o
espazo do que
dispón na pauta
para escribir
e respecta a
separación entre
palabras.
• Presenta os
seus traballos
con limpeza,
claridade e orde.
adecuadamente
ilustración e texto.
e recoñece as
características
fundamentais
deste tipo de
textos.
Cualificación
(máximo 4)
100
Etapa
Indicadores
de logro
B1-1.1.
• Busca, selecciona
B1-2.1.
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
Busca información
nos medios que
están máis ao seu
alcance e copia
o seu contido sen
efectuar ningún
cambio.
Organiza a
información
encontrada, analízaa
e conclúe os datos
máis significativos
para poder completar
os seus traballos.
Relaciona os contidos
que obtivo de diversas
fontes co material
que xa posuía
con anterioridade.
Organízao para
perfilar o tema
e elaborar un
documento novo máis
completo.
Explica de forma
detallada e precisa os
e a reprodución.
Extrae conclusións
adecuadas. Expresa
relacións entre
a información
adquirida e os seus
Mostra actitudes de
• Manifesta
Realiza actividades
guiándose polas
orientacións que lle
ofrece un adulto.
Mostra máis
autonomía ao elaborar
tarefas e actividades
e séntese cómodo/a
tomando decisións
ao formar parte dun
grupo.
Ten interese por ser
independente na
execución de accións
e mostra iniciativa
por resolver e decidir
cuestións por si
mesmo.
Propón medidas para
planificar e executar
tarefas e actividades,
dá a súa opinión
persoal e séntese
seguro tomando
decisións de forma
autónoma.
B1-3.1.
• Utiliza o
Comprende de
forma xeral o
vocabulario tratado
na unidade sobre o
corpo humano.
Manexa con soltura
o vocabulario máis
sinxelo traballado
con anterioridade,
coñece o significado
dalgúns termos novos
tratados nesta unidade
e utilízaos nos seus
da clase con certa
fluidez.
Fai un uso máis
intencionado do
vocabulario adquirido
na unidade, xa que
coñece a definición
de máis palabras
e entende o seu
significado dentro
dalgunhas frases e
textos.
Mostra interese
por coñecer novos
vocábulos e as
súas diferentes
connotacións segundo
a forma en que se
utilizan. Comeza a
familiarizarse con
glosarios e dicionarios
de imaxes simples
e accesibles para os
alumnos.
B1-3.2.
• Expón oralmente,
Expón os contidos
da unidade de
maneira memorística
e repetitiva,
necesitando axuda
para guiarse.
Explica as súas
aprendizaxes
de apoio e guía
(gráficos, imaxes),
desenvolvendo as
ideas con certa orde
e elaborando frases
simples.
Expón a materia
utilizando un
vocabulario máis
especializado. Realiza
frases compostas
e exprésase
con coherencia
axustándose ao tema
traballado.
Elabora oracións máis
complexas utilizando
un vocabulario máis
preciso. Relaciona os
novos contidos coas
aprendizaxes previas e
é capaz de explicárllelo
aos seus compañeiros,
responder preguntas e
expresar a súa opinión
persoal.
B1-5.2.
• Realiza pequenos
Mostra certa
inseguridade
ao traballar de
forma autónoma e
precisa da axuda
e orientación
permanente
dun adulto para
completar os seus
proxectos.
Elabora proxectos
sinxelos aínda que
non ten en conta a
fase de identificación
do obxectivo, xa
que os elabora de
forma mecánica
sen comprender a
finalidade última.
Mostra interese por
coñecer o propósito
polo que se realizan
os diferentes
proxectos. Ten en
conta as fases para
deseñar os seus
traballos e mostra
iniciativa por traballar
de forma autónoma e
cooperativa.
Planifica o seu traballo
determinando a
maneira máis eficaz
e produtiva de
elaboralo. Valora as
achegas dos seus
compañeiros e tenas
en consideración para
executar e completar
os seus proxectos.
Ao finalizar é capaz
de autoavaliar o seu
traballo sinalando os
logros e as dificultades
que lle xurdiron ao
longo de todo o
proceso.
e organiza
información a
partir de textos
e imaxes para
completar as
actividades
e responder
preguntas, e
comunica esa
información
oralmente e/ou
por escrito.
autonomía na
planificación e
execución de
accións e tarefas
e ten iniciativa
na toma de
decisións.
vocabulario
adquirido sobre o
corpo humano nas
súas exposicións e
traballos da clase.
de forma clara
e ordenada,
contidos
relacionados
coa unidade,
que manifestan a
comprensión de
textos orais e/ou
escritos.
proxectos de
investigación de
forma cooperativa
sobre os hábitos
saudables;
observa un cartel
con fotografías
dalgúns hábitos
para o coidado
da saúde,
interprétaos e
exponos na aula.
Cualificación
(máximo 4)
101
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B2-1.1.
• Identifica as
Recoñece e nomea
as partes do
corpo pero non as
asocia co órgano
sensitivo que lles
corresponde.
Identifica
correctamente as
partes do corpo
visibles, aínda que
presenta algunha
dificultade para
recoñecer as que non
se ven.
Nomea as partes
do corpo que
conforman os órganos
dos sentidos e as
diferentes articulacións
e sinala a zona do
organismo en que
están situadas.
Localiza e sinala con
precisión os órganos
sensitivos, as partes
do corpo en que
se encontran e as
articulacións corporais.
Sabe que o corpo
está formado tamén
por ósos e músculos
e interésase por
aprender máis sobre
este tema.
B2-2.1.
• Describe as
Nomea as partes do
corpo e da cara.
Recoñece as principais
articulacións e localiza
as partes do corpo
humano e da cara.
Sinala os movementos
que podemos realizar
coas diferentes
articulacións e indica
actividades cotiás nas
que as exercitamos.
Experimenta cos
seus sentidos e o seu
corpo para aprender
conceptos de forma
vivencial; por
exemplo, tarefas que
exercitan diferentes
articulacións.
B2-3.3.
• Infire a
Sabe que é
necesario coidar
o noso corpo,
pero descoñece
a importancia e a
repercusión que iso
supón para a nosa
saúde.
Comprende a
importancia que ten
o coidado regular
e constante do noso
corpo, e coñece o
efecto nocivo que se
desencadea ao non
facelo.
É consciente da
necesidade que
temos os humanos
para manternos en
forma e explica aos
compañeiros as
principais medidas
a ter en conta para
levalo a cabo.
Propón medidas
e exercicios que
fomentan o benestar
emocional e corporal
a partes iguais e
ponos en práctica.
B2-3.9.
• É autónomo na
Mostra certa
inseguridade por
executar tarefas de
forma autónoma
e cústalle tomar a
iniciativa.
Gústalle tomar
decisións de forma
autónoma e ser un
membro activo no
contorno que o rodea.
Ten iniciativa e gústalle
reflexionar sobre a súa
práctica. Emite xuízos
de valor e avalía con
certa crítica o seu
traballo.
Valora a importancia
de actuar de forma
autónoma asumindo
as consecuencias que
desencadean as súas
decisións. Aprecia
dar a súa opinión
tendo en conta a dos
demais.
partes do
corpo, así como
as principais
articulacións e os
seus movementos.
funcións das
principais
articulacións e
localiza as partes
do corpo humano
e da cara.
necesidade de
coidado do corpo
humano para
sentirse saudable.
toma de decisións
e realiza as
tarefas de forma
reflexiva e con
iniciativa.
Cualificación
(máximo 4)
102
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1-1.1.
• Interpreta o
Extrae datos
de textos ou
imaxes e repíteos
mecanicamente.
Le e comprende
información
textual e gráfica.
Explica as súas
respostas utilizando
o vocabulario
adecuado.
Le e comprende
a información que
obtén cos seus
coñecementos.
Obtén información
fontes; relaciona a
cos coñecementos
que posúe e pon
exemplos.
B1-3.2.
• Emprega o
Comprende de
forma xeral o
vocabulario da
unidade.
Entende os termos
aprendidos e é
capaz de engadilos
ás exposicións que
realiza na clase.
Emprega con fluidez
o vocabulario da
unidade, relaciona
os termos entre
si e amplía o seu
vocabulario buscando
outros de forma
autónoma.
Domina o vocabulario
e os conceptos da
unidade; explica
o significado que
posúen os termos
relacionándoos entre si
e con outros conceptos
e utiliza este vocabulario
fóra do ámbito escolar.
B1-5.2.
• Valora e respecta
Traballa cos seus
compañeiros.
Traballa e coopera
cos compañeiros para
realizar o traballo da
clase.
Traballa cos seus
compañeiros de
forma cooperativa,
respectando e
valorando as súas
ideas para realizar o
traballo da clase.
Traballa cos seus
compañeiros de
forma cooperativa, e
respecta e valora as
achega dos membros
do grupo. Esfórzase
por conseguir a
participación de
todos para realizar o
traballo da clase.
B1-10.1.
• Mostra unha
Escoita con
atención aos seus
compañeiros.
as intervencións dos
seus compañeiros,
valorando as súas
ideas, sentimentos e
emocións.
as intervencións dos
seus compañeiros,
respectando a
vez de palabra e
valorando as súas
ideas, sentimentos e
emocións.
Participa nos traballos
en grupo escoitando
con atención as
intervencións dos
seus compañeiros e
valorando as súas
achegas, sentimentos
e emocións;
respecta as normas
do intercambio
comunicativo.
contido dun texto
ou dunha imaxe
para deducir un
razoamento que
expresa oralmente
e/ou por escrito.
vocabulario da
unidade nos seus
traballos da clase
e as actividades
propostas.
a pluralidade
e diversidade
no traballo en
grupo, adoptando
actitudes de
cooperación e
participación
responsable.
actitude de
respecto cara
ás opinións
dos demais e
participa de
maneira positiva
nos traballos de
grupo.
Cualificación
(máximo 4)
103
Modelo de rúbrica de
Lingua Castelá/Matemáticas
1.º de Educación Primaria. Unidad 1. Juegos en el jardín
Etapa
Indicadores
de logro
B1-1.1.
• Emplea la lengua
B1-3.3.
• Se interesa por
104
oral para realizar
sus actividades
sobre una escena
ilustrada, y hablar
sobre lo que hace
en su tiempo
libre y sobre su
merienda.
• Se expresa
oralmente para
reflexionar sobre
el contenido del
cuento El sapo y
la princesa.
• Participa en
juegos de
lenguaje y
dramatizaciones.
• Narra
experiencias
personales sobre
las actividades
de su tiempo
libre, expresa
opiniones sobre
la importancia
de disculparse
y reflexiona
oralmente
sobre su propio
aprendizaje.
participar en
conversaciones
sobre lo que hace
en su tiempo
libre y sobre sus
aprendizajes.
• Expresa sus
opiniones y sus
gustos sobre lo
que le gusta hacer
en su tiempo
libre, ajustando
sus intervenciones
al tema que se
trate y empleando
el vocabulario
adecuado.
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
Emplea la lengua
oral para intervenir
en situaciones
comunicativas de
forma intuitiva.
Emplea la lengua
oral para realizar sus
actividades y para
responder a preguntas
relacionadas con la
escena de la unidad y
con un texto oral; para
contar experiencias
personales sobre su
tiempo de ocio y
sobre el hecho de
pedir disculpas.
Escucha y comprende
sin dificultad un
texto oral. Interviene
en conversaciones
sobre dicho texto
empleando la lengua
correctamente para
responder a las
preguntas que se le
plantean. Adapta
su vocabulario a la
situación comunicativa
y respeta las normas
del intercambio
comunicativo. Expresa
su opinión de forma
autónoma.
Participa en
distintas situaciones
comunicativas,
respetando las normas
del intercambio
comunicativo; adapta
sus intervenciones
al contexto y a su
interlocutor; relaciona
la información que
obtiene del texto oral
con los contenidos de
otras áreas; expresa su
opinión y la argumenta
con claridad y
corrección.
Participa en
conversaciones
dirigidas y responde
a las preguntas que
le formulan.
Comunica de
forma oral las
actividades que
realiza en su tiempo
libre, empleando
el vocabulario
adecuado; participa
de forma activa
en las tareas de
aula, respondiendo
preguntas ajustadas al
tema de conversación
y expresando sus
gustos personales.
Interviene en
diferentes situaciones
comunicativas
respondiendo
preguntas ajustadas al
tema de conversación
y relacionándolo con
sus conocimientos.
Emplea un vocabulario
preciso y participa de
forma activa en las
tareas de aula.
Interviene en
conversaciones
sobre diferentes
temas, relacionando
los conocimientos
y poniendo
ejemplos. Emplea un
vocabulario preciso
y tiene recursos para
ampliarlo. Participa
de forma activa y se
interesa por las tareas
de aula con iniciativa.
Calificación
(máximo 4)
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1-8.2.
• Responde
Responde con
datos literales a las
preguntas que se le
plantean sobre un
texto oral.
Responde
correctamente
a cuestiones
relacionadas con el
contenido de un texto
oral, ajustando sus
respuestas a lo que se
le plantea. Relaciona
el argumento de un
cuento con sus propias
experiencias.
Responde a preguntas
sobre el contenido de
un texto, ajustando
las respuestas a las
cuestiones que se
le plantean; integra
ideas propias para
elaborar sus respuestas
y las justifica. Explica
sus opiniones.
Contesta preguntas
sobre un texto,
justifica sus respuestas;
extrae conclusiones y
expone sus opiniones
sobre la importancia
de disculparse,
relacionando ideas y
argumentándolas de
forma eficaz.
B1-10.1.
• Escucha
Escucha y
comprende
preguntas sobre
un texto oral que
contesta con datos
literales sin expresar
su opinión con
claridad.
Escucha con
atención y contesta
correctamente a
preguntas relacionas
con una imagen y un
texto oral expresando
su opinión de forma
clara.
Escucha atentamente
un texto oral y
responde a las
preguntas ajustando
las respuestas a lo
que se le plantea;
expresa su opinión de
manera convincente,
aportando argumentos
propios.
Escucha y contesta a
las preguntas sobre un
texto oral incluyendo
sus opiniones,
razonándolas,
relacionándolas
con otros temas y
aportando argumentos
de forma convincente
y clara.
B2-2.1.
• Lee palabras
Observa las viñetas
que ilustran el cómic
sin relacionarlas con
el contenido.
Comprende el
contenido del cómic
apoyándose en
imágenes. Responde
a preguntas sobre
el contenido del
cómic y aprende
onomatopeyas,
ampliando así su
vocabulario por el
contexto de la lectura.
Comprende y se
interesa por el
contenido de un
cómic. Sigue el
argumento del texto
observando las
viñetas y realiza
correctamente sus
actividades sobre
el mismo. Aprende
onomatopeyas y
muestra interés por
conocer otras.
Comprende y
reflexiona sobre
el contenido de la
lectura. Sigue el
argumento del texto
observando las viñetas
y asocia cada parte
de la historia a la
imagen adecuada.
Reflexiona sobre el uso
de las onomatopeyas
en la lectura y las
emplea en otros
contextos.
B2-3.1.
• Lee en silencio
Lee despacio
en silencio sin
prestar atención
al contenido de la
lectura.
Lee en silencio
sin dificultad a la
velocidad adecuada
y responde
correctamente a
las preguntas de
comprensión sobre la
lectura.
Lee en silencio a la
velocidad adecuada.
Comprende la
lectura sin dificultad
y se interesa por el
contenido. Pregunta
el significado de
palabras.
Lee en voz alta
sin dificultad a la
velocidad adecuada.
Comprende y
relaciona el texto
con otros cuentos. Se
interesa por la lectura
de diferentes textos.
B2-5.1.
• Comprende el
Lee el título de un
texto y observa las
ilustraciones sin
relacionarlas con el
texto.
Lee el título y observa
las ilustraciones para
recordar detalles del
texto y realizar las
actividades sobre el
mismo.
Lee el título y observa
las ilustraciones y
las relaciona con
el contenido del
texto. Recurre a sus
conocimientos para
comprender la lectura.
Reconoce la secuencia
narrativa en las
viñetas. Utiliza las
ilustraciones para
recordar detalles del
cuento; relaciona
sus conocimientos
con datos del cuento
para realizar las
actividades.
correctamente
a las preguntas
de comprensión
literal sobre un
texto oral.
• Reconoce datos
no explícitos
y relaciona el
argumento de
un cuento con
sus propias
experiencias.
atentamente textos
orales de diferente
extensión.
• Recuerda los
datos necesarios
para participar en
una conversación
sobre el contenido
del cuento.
y oraciones
formadas por las
letras l, s, t, d.
• Lee y comprende
el contenido
del cómic El
paseo de Paola,
apoyándose en
imágenes.
• Entiende el
contenido de
un texto que ha
leído en voz
alta y amplía
su vocabulario
recurriendo al
contexto de la
lectura.
palabras, frases,
oraciones y textos
formados por las
letras conocidas.
• Comprende el
contenido de
diferentes tipos de
texto.
valor del título
en un cuento y el
significado de las
ilustraciones que
lo acompañan.
Calificación
(máximo 4)
105
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B3-7.1.
• Escribe textos
Escribe realizando
de forma irregular
los enlaces entre las
letras y sin valorar
el espacio del que
dispone en la pauta.
Valora el espacio
que ocupa cada
palabra en la pauta y
realiza correctamente
los enlaces entre las
letras de una misma
palabra. Respeta
la separación entre
palabras.
Valora el espacio del
que dispone. Respeta
la separación entre
palabras y escribe con
letra clara y uniforme.
la presentación
adecuada de sus
trabajos.
Respeta los enlaces
de las letras y la
separación entre
palabras; revisa sus
textos y los corrige;
escribe con letra clara
y uniforme. Muestra
interés por la limpieza,
la claridad y el orden
en la presentación de
sus trabajos.
B4-1.1.
• Reconoce y
Usa los artículos
sin respetar la
concordancia con el
sustantivo.
Conoce de forma
intuitiva los artículos
y los usa respetando
la concordancia de
género y número con
el sustantivo.
Conoce y usa
correctamente los
artículos respetando
la concordancia de
género y número con
el sustantivo. Muestra
interés por ampliar
su vocabulario y
pregunta el significado
de las palabras que
no conoce.
Conoce y usa
correctamente los
artículos respetando
la concordancia de
género y número
con el sustantivo.
Reflexiona sobre
su uso en los textos
que se le proponen
y lo relaciona con
otros textos; aplica
la concordancia del
artículo y el sustantivo
en sus producciones
orales y escritas.
• Lee textos
Realiza lecturas
guiadas de
adaptaciones de
cuentos que se
proponen en el aula.
Lee y comprende
las adaptaciones de
los cuentos que se
proponen en el aula.
Lee los cuentos que
se proponen en el
aula y realiza lecturas
de textos rimados
poniendo interés en la
entonación y el ritmo.
Lee los cuentos que
se proponen en el
aula y realiza lecturas
de textos rimados
poniendo interés en la
entonación y el ritmo.
Busca lecturas en la
biblioteca; muestra
interés por la lectura
en general.
B5-1.1.
con intención
comunicativa:
expresar lo que
representa un
dibujo.
• Enlaza
correctamente las
letras.
• Comprende
el espacio del
que dispone en
la pauta para
escribir y respeta
la separación
entre palabras.
• Presenta sus
trabajos con
limpieza, claridad
y orden.
distingue, por el
uso, palabras
de diferentes
tipos: artículos y
sustantivos.
• Clasifica palabras
con criterios
semánticos y
gramaticales.
narrativos y
reconoce las
características
fundamentales
de este tipo de
textos.
Calificación
(máximo 4)
106
Etapa
Indicadores
de logro
En vías
de adquisición (1)
Adquirido (2)
Avanzado (3)
Excelente (4)
B1-1.1.
• Comprende
Comunica
parcialmente
la información
contenida en el
enunciado de un
problema; requiere
apoyos gráficos
para establecer
relaciones entre
los datos, o elegir
la estrategia para
solucionarlo y
llevar a cabo
las operaciones
necesarias. Su
expresión es poco
fluida y escueta.
Comunica
comprensivamente
el enunciado de un
problema y analiza
los datos que
contiene, deduce las
relaciones entre ellos
y elige la estrategia
para solucionarlo
aunque requiere de
apoyos gráficos.
Sus expresiones
reproducen
mecánicamente
palabras y frases
sencillas.
Comunica y entiende
el enunciado de un
problema y el proceso
para su resolución;
analiza los datos e
identifica la estrategia
más adecuada para
su resolución aunque
requiere de apoyos
gráficos. Relata más
fluidamente y aporta
ideas para satisfacer
su curiosidad.
Comunica y entiende la
en el enunciado de
un problema; analiza
los datos e identifica
la estrategia más
adecuada para su
resolución; ordena
los datos, realiza las
operaciones y resuelve
el problema; aunque
con apoyo gráfico,
pero aporta oralmente
sus experiencias
personales,
describiendo sucesos
parecidos, explicando
lo que ha pensado para
obtener el resultado.
B1-9.1.
• Se interesa por
Necesita el apoyo
de sus compañeros
o del profesor
para llevar a
cabo sus tareas y
tiene dificultades
para realizar una
presentación limpia
y ordenada de los
trabajos.
de forma autónoma.
Pide ayuda y presta
ayuda; presenta
sus actividades con
claridad, limpieza y
orden.
de forma autónoma y
por tomar decisiones;
revisa sus trabajos
para corregir en caso
de que sea necesario;
pide ayuda y presta
ayuda; presenta sus
trabajos con claridad,
limpieza y orden.
Planifica sus tareas de
forma autónoma, toma
decisiones para mejorar
sus resultados, pide
ayuda y argumenta
sus necesidades; se
esfuerza por entregar
sus producciones con
claridad, limpieza
y orden, e incluye
en ellas elementos
personales para
mejorarlas.
B2-1.2.
• Lee, escribe,
Reconoce las grafías
del 0 al 9, pero
requiere apoyos
para realizar
recuentos hasta 9
elementos sin repetir
u olvidar alguno.
Cuenta hasta 9
elementos, reconoce
el dígito que los
representa y lo
escribe; compara
números distinguiendo
el mayor y el menor
y los ordena de
forma creciente y
decreciente.
Realiza recuentos de
forma autónoma de
hasta 9 elementos y
reconoce la grafía que
los representa; escribe
en cifra los números
del 0 al 9, compara
y ordena números
de mayor a menor y
viceversa, y distingue
los cuantificadores
poco, mucho y
ninguno.
Adquiere intuitivamente
el concepto de
cantidad; cuenta hasta
9 elementos, reconoce
la grafía de los
números del 0 al 9,
escribe en cifra dichos
números con precisión
en el trazo y compara
y ordena números
de mayor a menor y
viceversa. Distingue los
cuantificadores poco,
mucho y ninguno; los
utiliza correctamente
y asocia este último al
número 0.
B2-2.2.
• Reconoce
Realiza series de
números crecientes
y decrecientes de
forma incompleta y
con apoyo gráfico.
Lee y completa series
de números crecientes
y decrecientes
ordenándolas de
menor a mayor y a
la inversa con apoyo
gráfico.
Completa series de
números crecientes y
decrecientes de forma
autónoma y relaciona
sus cifras identificando
los números mayores
y los números menores
con y sin apoyo
gráfico.
Realiza series
consecutivas crecientes
y decrecientes de
números con y sin
apoyo gráfico de
forma autónoma
e interpreta
representaciones de
estas en gráficos
de barras.
la situación
representada en
una ilustración
y responde
verbalmente a las
preguntas que
se le formulan,
contando elementos
y empleando
números, conceptos
espaciales, sumas y
restas, estimaciones,
comparación
de medidas
temporales,
cantidades y
precios según sea
necesario.
realizar sus
trabajos de forma
ordenada y limpia
y se esfuerza por
mejorar.
compara y
ordena números
cardinales hasta
el 9, en orden
creciente y
decreciente, y
números ordinales
hasta el décimo.
• Lee, escribe y
ordena series de
números hasta el
9, y cuenta en
orden creciente y
decreciente hasta
dicho número.
e interpreta
números en
diferentes entornos
(enunciados de
problemas, textos,
rótulos, tablas…).
Calificación
(máximo 4)
107
1143634
Delegacións comerciais
A Coruña
Centro de Negocios «Mans»
Polígono Pocomaco
Parcela D-22 – Local 55
15190 Mesoiro
(A Coruña)
Tel.: 981 08 17 66
Fax: 981 08 11 03
Lugo
Rúa dos paxariños, 57 Baixo
27002 Lugo
Tel.: 982 21 91 20
Ourense
Valle Inclán, 3
Entreplanta – Oficina 2
32004 Ourense
Tel.: 988 22 74 73
Fax: 988 22 93 97
Vigo
Couto de San Honorato, 111 Baixo
36204 Vigo
Fax: 986 41 35 73
www.santillana.es

Programación da aula e rúbricas adaptadas á nova

Transcripción

Documentos relacionados

regala mundos que explorar, regala libros este nadal

propuesta - Corocotta Ocio

Programación Maio 2015