Memoria do lectorado de lingua galega da Universidad del País
Transcripción
Memoria do lectorado de lingua galega da Universidad del País
Memoria do lectorado de lingua galega da Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea Período: curso 2014-2015 Lectora: Rocío Dourado Fernández Visto e prace: Iñaki Bazán Decano da Facultad de Letras da Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea e reponsable do Lectorado. Gasteiz, 30 de setembro de 2015 2 1. Introdución. Presentación da praza………………………………4 A Universidad do País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea…..4 Centro de Estudos Galegos (CEGa)……………………………...5 A lectora………………………………………………………….5 2. Ámbito de actuación académico…………………………………7 Labor académico…………………………………………………7 Programación docente das materias impartidas………………….8 Lingua Galega I………………………………………………….8 Lingua Galega II……………………………………………..…16 Lingua Galega III……………………………………………….22 Historia e cultura de Galicia……………………………………28 Alumnado……………………………………………………….30 3. Actividades do Centro de Estudos Galegos…...............……..…34 1. Actividades de extensión cultural…………………………...34 Conferencia A situación sociolingüística do galego……………34 Samaín………………………………………………………….35 Presentación Galiza de Kepa Junkera ……….…………………37 Exposición Arte Bdieval………………………………………..39 O Entroido…………………………………..…………………..40 Presentación de Vento e Chuvia e Herdeiros pola forza……….42 Letras Galegas 2014…………………………………………….44 2. Actividades do Colectivo de Profesores/as-Lectores/as…….47 Revolucionarias… mujeres pioneras a lo largo de la historia…..47 III Seminario Internacional sobre Lengua y Literatura…………51 Ciclo de cine Un mundo muchas miradas ……………………..55 3. Actividades realizadas nos Centros e Casas Galegas..……...58 4. Anexos………………………………………………………….60 Impacto nos medios de comunicación ……………………..…..60 Material de cartelería e difusión…………………….………….81 3 1. Introdución. Presentación da praza A Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea A Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea foi fundada no ano 1980 como herdeira da Universidad de Bilbao. Composta inicialmente pola Facultad de Económicas de Sarriko (1955), Medicina (1968) e Ciencias (1968) ás que se uniron a Escuela de Náutica (1784), a Escuela Universitaria de Estudios Empresariales de Bilbao (1818) e as Escuelas Técnicas de Ingenieros. O seu lema é Eman ta zabal zazu (Dao e difúndeo), un dos versos do himno vasco Gernikako Arbola. Está composta por tres Campus: o de Bizkaia, Gipuzkoa e Álava que en total contan con 16 Facultades e Escolas Técnicas Superiores, 15 Escolas Universitarias e Escolas Técnicas Universitarias, 3 centros adscritos e 108 Departamentos. Segundo os datos do web da propia universidade no curso 2012-13 contou con 27.648 alunos de grao (584 en centros adscritos), 2.529 de mestrado, 3.506 de doutoramento, 837 de títulos propios, 716 de cursos de español, 94 de cursos de euskera e 981 das Aulas da Experiencia. O seu cadro de persoal está composto por 3.568 traballadores permanenentes na docencia e investigación, 945 non permanentes, 546 persoal investigador contratado, 617 bolseiros de investigación e 1.892 traballadores na administración. O seu orzamento no ano 2013 foi de 392,96 millóns de euros. Canto á formación, existen un total de 67 titulacións de grao, 95 programas de mestrado, 71 programas de doutoramento (32 con mención de calidade) e 49 títulos propios. 4 Centro de Estudos Galegos O Centro de Estudos Galegos da UPV/EHU está inserido na estrutura da Facultad de Letras do Campus de Álava e pertence ao departamento de Filología Hispánica, Románica e Teoría de la Literatura, dirixido na actualidade por Isabel Muguruza. Actualmente o lectorado está composto por unha docente Rocío Dourado Fernández (lectora) e o seu responsábel é o decano da Facultad de Letras, Iñaki Bazán Díaz. O Centro de Estudos Galegos foi creado a partir da sinatura do convenio de colaboración entre a UPV/EHU e a Xunta de Galicia. Desde o curso 1996 / 1997 vense renovando e actualizando esta relación mediante a cal a Xunta de Galicia achega unha dotación económica para o salario do lector (que complementa o Vicerrectorado de Profesorado da propia UPV/EHU) e para os gastos derivados da programación de actividades. Os lectores que foron pasando polo Centro foron: - Andrés Temprano (1997-2002) - Román Cerqueiro (2002-2006) - Teresa Núñez (2006) - Isabel Mociño (2006-2009) - Débora Álvarez Moldes (2009-2012) - Rocío Dourado Fernández (2012-2015) A lectora Segundo a Resolución do 31 de xullo de 2012, da Secretaría Xeral de Política Lingüística, prevista na Orde do 30 de abril de 2012 da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, foi nomeada lectora para a Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea Rocío Dourado Fernández consonte ao acordado no Convenio de colaboración entre a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia e a UPV/EHU para a docencia, a investigación e a 5 promoción da lingua, da literatura e da cultura galegas, asinado o 1 de outubro de 2013 e con vixencia até outubro de 2016. A Orde do 10 de xuño de 2013 estabelece no seu artigo 6 que as actividades da lectora serán as seguintes: - 1. (…) como complemento práctico ao seu programa de formación, (o/a lector/a) desenvolverá actividades de docencia, de programación e organización de tarefas, de investigación, de difusión e de promoción relacionadas coa lingua, a literatura e a cultura galegas. - 2. Á marxe da actividade docente académica, será parte integrante do programa de formación a impartición de cursos preparatorios de cara a superar as probas para a obtención dos certificados acreditativos do nivel de coñecemento de lingua galega (Celga) que se realicen na súa localidade. A incorporación da actual lectora produciuse o 1 de outubro de 2012 e estará na praza até o 30 de setembro de 2015. Os datos de contacto son os seguintes: Rocío Dourado Fernández [email protected] Facebook.com/cega de Gasteiz 945013638 / 616858749 Centro de Estudos Galegos Dpto. de Filología Hispánica, Románica y Teoría de la Literatura Facultad de Letras Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea Paseo de la Universidad, 5 01006 Vitoria-Gasteiz 6 2. Ámbito de actuación académico Labor académico Segundo o estabelecido no convenio e de acordo coas novas titulacións de grao derivadas da adaptación ao Programa de Boloña dos novos plans académicos, a través do Departamento de Filología Hispánica, Románica e Teoría da Literatura da Facultad de Letras, ofrécense as seguintes materias: - Tercera Lengua I, Gallega / Lengua D I: Lengua Gallega (6 créditos) - Tercera Lengua II, Gallega / Lengua D II: Lengua Gallega ( 6 créditos) - Tercera Lengua III, Gallega / Lengua D III: Lengua Gallega (6 créditos) - Historia y cultura de Galicia (4,5 créditos) A distribución horaria do curso 2013-14 foi a seguinte: MATERIA HORARIO LINGUA GALEGA I Mércores e venres de 11h00 a 13h00 LINGUA GALEGA II Luns e mércores de 11h00 a 13h00 LINGUA GALEGA III Mércores e venres de 13h00 a 15h00 7 HISTORIA E CULTURA DE Martes e xoves de 17h40 a 19h00 GALICIA Titorías: Mércores e vernes de 9h30 a 11h00 e de 15h00 a 17h00 Programación docente das materias impartidas Esta información está tirada directamente dos programas docentes que figuran na páxina web da facultade e, por tanto, aparecen en español agás a parte do temario. LINGUA GALEGA I CURSO ACADÉMICO 2014-2015 Rocío Dourado Despacho 2.49 / Tfno.: 945-013638 E-mail: [email protected] I. Descripción Esta materia quiere ofrecerle al alumnado la posibilidad de formarse para adquirir los conocimientos y habilidades necesarias que le permitan dominar las competencias orales y escritas en lengua gallega, marcadas por el nivel A2 del Marco Europeo Común de Referencia para las Lenguas. De esta forma, se contribuirá favorablemente a la formación integral de cualquier/a estudiante universitario/a y a su mejor adaptabilidad a un medio social cada vez más diversificado en lo que a la lengua y a la cultura se refiere. II. Contenidos a. Contenidos comunicativos: presentaciones, descripción de personas y espacios, expresión de deseos, narración de hechos y acontecemientos en presente, etc. b. Contenidos gramaticales: sustantivos, género, número, determinantes, pronombres, verbos regulares e irregulares más habituales, etc. 8 c. Contenidos léxicos: familia, ropa y complementos, salud, alimentos, localizaciones, vivienda, etc. d. Contenidos fonéticos y ortográficos: sistema vocálico y consonántico de la lengua gallega, acentuación, ortografía (usos de <b> e <v>, de <c> e <z>, de <h>, etc.). e. Contenidos socio-culturales: formación e historia de la lengua gallega, variedades lingüísticas internas del galego, etc. III. Metodología La materia se desarrollará mediante la combinación de la exposición teórica y la realización de ejercicios y actividades prácticas. El proceso práctico se realizará de forma individual y colectiva y siempre procurará una interacción activa entre el profesor y el alumnado. Entre las actividades que se realizarán, se salientan: –Actividades de comprensión oral y escrita. –Actividades de expresión oral y escrita. –Resolución de ejercicios gramaticales y de adquisición de léxico. –Familiarización con los dicionarios, manuales, recursos de internet, etc. –Participación en las actividades propuestas por el Centro de Estudos Galegos (exposiciones, charlas, conferencias, proyecciones de películas, recitales poéticos, etc.). IV. Objetivos . Comprender y reconocer las características de la lengua oral y de la lengua escrita. . Conocer las técnicas y los recursos básicos para fomentar la comprensión y la producción de textos orales y escritos en gallego. . Reconocer y pronunciar de forma correcta y en los contextos oportunos los sonidos vocálicos y consonánticos propios del gallego (vocales abiertas y cerradas, consonante nasal velar, etc.). . Adquirir la capacidad de elaborar discursos coherentes con las características del estándar gallego a nivel fonético y prosódico. . Adquirir la capacidad para manejar los recursos informáticos y bibliográficos existentes en la actualidad para el estudio de la lengua gallega (diccionarios, gramáticas, bases de datos etc.). . Discriminar las nocións de lengua y lenguaje, así como las perspectivas descriptiva y prescriptiva de la gramática. 9 . Consolidar una idea de la lengua como conjunto de diversas variedades (diasistema) susceptibles de una descripción objetiva, detallada y desprejuiciada. . Promover el desarrollo de las habilidades de expresión oral a través del diálogo, mejorar la capacidad de transmisión de ideas a través de técnicas compositivas y expresivas y estimular la adecuación del discurso oral a los distintos ámbitos y registros. . Analizar el proceso de conformación de la lengua gallega como variedad lingüística singularizada dentro del contexto románico, desde los orígenes hasta la época actual, con atención a los principales mecanismos de cambio lingüístico, a las transformaciones sufridas por el latín y a las principales dinámicas fonéticas que explican el paso del latín vulgar de la Gallaecia al romance galego-portugués medieval. . En relación con lo anterior, fomentar la comparación de la lengua gallega con otras lenguas del ámbito románico, y sobre todo con aquellas genéticamente más próximas (portugués, castellano) o con las que comparte una situación sociolingüística similar (euskera, catalán, occitano, sardo...). V. TEMARIO 0.INTRODUCIÓN HISTORIA DA LINGUA GALEGA. DESCRICIÓN XEOGRÁFICA DE GALICIA 1. FONÉTICA: O ALFABETO O SISTEMA VOCÁLICO. O SISTEMA CONSONÁNTICO. 2. GRAMÁTICA 2.1. ORTOGRAFÍA 2.1.1. REGRAS XERAIS DE ACENTUACIÓN. 2.1.2. DITONGOS E HIATOS. 2.1.3. USOS DE ‐B/V‐, 2.1.4. USOS DE ‐S/X‐. 2.1.5. USOS DE – H. 10 2.1.6. USOS DO GRUPO CONSONÁNTICO –CC/‐CT‐. 2.1.7. USOS DE I/ ‐X‐/ ‐LL‐. 2.2. GRAMÁTICA OS SUBSTANTIVOS O XÉNERO. O NÚMERO. OS DETERMINANTES: OS ARTIGOS. OS DEMOSTRATIVOS. OS POSESIVOS. OS INTERROGATIVOS E EXCLAMATIVOS. OS NUMERAIS OS INDEFINIDOS. OS PRONOMES: OS DETERMINANTES EN FUNCIÓN PRONOMINAL. OS PRONOMES PERSOAIS. OS VERBOS: OS VERBOS REGULARES. OS VERBOS IRREGULARES BÁSICOS. O USO DO MODO INDICATIVO E DO MODO SUBXUNTIVO. AS PERÍFRASES VERBAIS OS ADVERBIOS E LOCUCIÓNS ADVERBIAIS. AS PREPOSICIÓNS, AS CONXUNCIÓNS E AS INTERXECCIÓNS. 11 3. LÉXICO O CORPO HUMANO E AS ENFERMIDADES O TRABALLO E AS PROFESIÓNS. A VESTIMENTA. A FAMLIA. A VIVENDA E A LOCACLIZACIÓN DAS COUSAS. OS ALIMENTOS. TIPOS DE DOCENCIA Tipo de Docencia M S GA GL GO Horas de Docencia Presencial 60 Horas de Actividad No Presencial del Alumno 90 GCL TA TI GCA VI. Actividades complementarias: El desarrollo de las destrezas comprensivas y comunicativas se apoya en el trabajo práctico de las clases mediante el uso de bibliografía de consulta y diversos medios audiovisuales que nos acercan a aquellos aspectos más atractivos de la realidad y de la cultura gallegas (música, cine, literatura, etc.) y, con especial interés, a la Historia de la Lengua Gallega y a la Historia de Galicia. Así mismo, el aprendizaje también se verá reforzado en todas aquellas actividades que lleve a cabo el Centro de Estudos Galegos (CEGa), de obligada asistencia a, como mínimo, el 50% de sus sesiones por realizarse en horas lectivas. EVALUACIÓN CONTINUA. Se valorará especialmente el seguimiento regular de la materia y el esfuerzo continuo tanto en los trabajos elaborados en el aula como en las tareas no presenciales, actividades desarrolladas por el CEGa. Por tanto, la nota final saldrá del cómputo final de los siguientes apartados: 12 - Participación y elaboración de ejercicios en el aula y en casa. (50% de la nota final) - Participación en las actividades organizadas por el Centro de Estudos Galegos (CEGa), con un mínimo del 50% para superar la materia.(5% de la nota final) - Trabajo sobre la lectura obligatoria. (5% de la nota final) - Examen oficial escrito y oral. (40% de la nota final) EVALUACIÓN FINAL. El/La estudiante que opte por presentarse al examen final deberá informarlo al inicio del cuatrimestre mediante un correo electrónico y tendrá que cumplir los siguientes puntos: - Trabajo sobre la lectura obligatoria. (5% de la nota final) - Participación en las actividades organizadas por el Centro de Estudos Galegos (CEGa), con un mínimo del 50% para superar la materia. (5% de la nota final) - Examen oficial oral. (40% de la nota final) - Examen oficial escrito. (40% de la nota final) Bibliografía básica . Chamorro, Margarita, Ivonete da Silva e Xaquín Núñez (2008): Aula de Galego 1, Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. . Normas: Instituto da Lingua Galega / Real Academia Galega (2003): Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. Santiago de Compostela: ILG / RAG . Gramáticas: Álvarez Blanco, Rosario / Xove, Xosé (2002): Gramática da lingua galega, Vigo: Galaxia. López Viñas, Xoán / Lourenço Módia, Cilha / Moreda Leirado, Marisa (2010): Gramática práctica da lingua galega. Comunicación e expresión, A Coruña: Baía edicións. 13 Bibliografía de profundización . Fernández Fernández, Isaac (2010): Dicionario Galego-Éuscaro/Euskara-Galiziera, Vigo:Universidade de Vigo (Servizo de Publicacións).. Freixeiro Mato, X / A. Gómez (1998): Historia da Lingua Galega. Vigo: A Nosa Terra. . Fernández Salgado, Benigno (2000): Diccionario elemental inglés-galego galegoinglés, Vigo: Xerais. . González González, Manuel / SANTAMARINA, Antón (coord.) (2004): Vocabulario ortográfico da lingua galega (VOLGa). A Coruña: RAG / Santiago de Compostela: ILG. . Navaza Blanco, Gonzalo (coord.) (1990): Diccionario Xerais castelán-galego de usos, frases e sinónimos. Vigo: Xerais. . Real Academia Galega (1997): Diccionario da Real Academia Galega,Vigo: XeraisGalaxia. . Rivas Quinta, E (1989): Lingua galega: Historia e fenomenoloxía. Lugo: Editorial Alvarellos. . VV.AA (2004): Dicionario Xerais da Lingua. Vigo: Edicións Xerais. . VV.AA: Gran Enciclopedia Gallega. A Coruña: Editorial Hércules. Direcciones de Internet de interés . Biblioteca virtual galega www.bvg.udc.es . Consello da Cultura Galega: www.consellodaculturagalega.org . Corrector ortográfico en liña: http://sli.uvigo.es/corrector/ . Cultura galega: www.culturagalega.org . Dicionario da Real Academia Galega: www.edu.xunta.es/diccionarios/index_rag.html . Glosario de termos da internet galego-inglés-castelán-portugués: http://webs.uvigo.es/sli/glinternet/inicio.html . Lingua galega. www.xunta.es/linguagalega.com . Normas ortográficas do galego: 14 www.xunta.es/linguagalega/arquivos/normas . Vocabulario ortográfico galego: www.realacademiagalega.org/volga/ 15 LINGUA GALEGA II CURSO ACADÉMICO 2014-2015 Rocío Dourado Despacho 2.49 / Tfno.: 945-013638 E-mail: [email protected] I. Descripción Esta materia quiere ofrecerle al alumnado la posibilidad de formarse para adquirir los conocimientos y habilidades necesarias que le permitan dominar las competencias orales y escritas en lengua gallega, marcadas por el nivel B1 del Marco Europeo Común de Referencia para las Lenguas. De esta forma, se contribuirá favorablemente a la formación integral de cualquier/a estudiante universitario/a y a su mejor adaptabilidad a un medio social cada vez más diversificado en lo que a la lengua y a la cultura se refiere. II. Contenidos a. Contenidos comunicativos: expresar opiniones, describir capacidades o incapacidades, gustos y preferencias, narrar hechos y acontecimientos del pasado y del futuro, etc. b. Contenidos gramaticales: cuantificadores, relativos, verbos irregulares, verbos con alternancias vocálicas, copretérito, pretérito, antepretérito, adverbios, preposiciones, etc. c. Contenidos léxicos: salud, direcciones, mobiliario urbano, medios de transporte, tiempo atmosférico, etc. d. Contenidos fonéticos y ortográficos: sistema vocálico y consonántico de la lengua gallega, acentuación, ortografía (usos de <b> e <v>, de <c> e <z>, de <h>, etc.). e. Contenidos socio-culturales: formación e historia de la lengua gallega, variedades lingüísticas internas del galego, iniciación a la sociolingüística gallega, etc. III. Metodología La materia se desarrollará mediante la combinación de la exposición teórica y la realización de ejercicios y actividades prácticas. El proceso práctico se realizará de forma individual y colectiva y siempre procurará una interacción activa entre el profesor y el alumnado. Entre las actividades que se realizarán, se salientan: 16 –Actividades de comprensión oral y escrita. –Actividades de expresión oral y escrita. –Resolución de ejercicios gramaticales y de adquisición de léxico. –Familiarización con los dicionarios, manuales, recursos de internet, etc. –Participación en las actividades propuestas por el Centro de Estudos Galegos (exposiciones, charlas, conferencias, proyeccións de películas, recitales poéticos, etc.). IV. Objetivos . Comprender y reconocer las características de la lengua oral y de la lengua escrita. . Conocer las técnicas y los recursos básicos para fomentar la comprensión y la producción de textos orales y escritos en gallego. . Reconocer y pronunciar de forma correcta y en los contextos oportunos los sonidos vocálicos y consonánticos propios del gallego (vocales abiertas y cerradas, consonante nasal velar, etc.). . Adquirir la capacidad de elaborar discursos coherentes con las características del estándar gallego a nivel fonético y prosódico. . Adquirir la capacidad para manejar los recursos informáticos y bibliográficos existentes en la actualidad para el estudio de la lengua gallega (diccionarios, gramáticas, bases de datos etc.). . Discriminar las nocións de lengua y lenguaje, así como las perspectivas descriptiva y prescriptiva de la gramática. . Consolidar una idea de la lengua como conjunto de diversas variedades (diasistema) susceptibles de una descripción objetiva, detallada y desprejuiciada. . Promover el desarrollo de las habilidades de expresión oral a través del diálogo, mejorar la capacidad de transmisión de ideas a través de técnicas compositivas y expresivas y estimular la adecuación del discurso oral a los distintos ámbitos y registros. . Analizar el proceso de conformación de la lengua gallega como variedad lingüística singularizada dentro del contexto románico, desde los orígenes hasta la época actual, con atención a los principales mecanismos de cambio lingüístico, a las transformaciones sufridas por el latín y a las principales dinámicas fonéticas que explican el paso del latín vulgar de la Gallaecia al romance galego-portugués medieval. . En relación con lo anterior, fomentar la comparación de la lengua gallega con otras lenguas del ámbito románico, y sobre todo con aquellas genéticamente más 17 próximas (portugués, castellano) o con las que comparte una situación sociolingüística similar (euskera, catalán, occitano, sardo...). V Temario A) Gramática 1. Cuantificadores. Formas e contraccións 2. Verbos (regulares e irregulares) 3. Imperativo 4. Indicacións, posicións e direccións 5. Adverbios de lugar 6. Pasado (copretérito, pretérito e antepretérito) 7. Adverbios de tempo 8. Estruturas comparativas (igualdade, superioridade, inferioridade) 9. Futuro 10. Preposicións B) Léxico 1. Saúde: consellos e indicacións 2. Edificios e mobiliario urbano 3. Medios de transporte 4.Vivenda e os seus elementos 5. Tempo atmosférico TIPOS DE DOCENCIA Tipo de Docencia M S GA GL GO Horas de Docencia Presencial 60 Horas de Actividad No Presencial del Alumno 90 GCL TA TI GCA 18 VI Actividades complementarias El desarrollo de las destrezas comprensivas y comunicativas se apoya en el trabajo práctico de las clases mediante el uso de bibliografía de consulta y diversos medios audiovisuales que nos acercan a aquellos aspectos más atractivos de la realidad y de la cultura gallegas (música, cine, literatura, etc.) y, con especial interés, a la Historia de la Lengua Gallega y a la Historia de Galicia. Así mismo, el aprendizaje también se verá reforzado en todas aquellas actividades que lleve a cabo el Centro de Estudos Galegos (CEGa), de obligada asistencia a, como mínimo, el 50% de sus sesiones por realizarse en horas lectivas. EVALUACIÓN CONTINUA. Se valorará especialmente el seguimiento regular de la materia y el esfuerzo continuo tanto en los trabajos elaborados en el aula como en las tareas no presenciales, actividades desarrolladas por el CEGa. Por tanto, la nota final saldrá del cómputo final de los siguientes apartados: - Participación y elaboración de ejercicios en el aula y en casa. (50% de la nota final) - Participación en las actividades organizadas por el Centro de Estudos Galegos (CEGa), con un mínimo del 50% para superar la materia.(5% de la nota final) - Trabajo sobre la lectura obligatoria. (5% de la nota final) - Examen oficial escrito y oral. (40% de la nota final) EVALUACIÓN FINAL. El/La estudiante que opte por presentarse al examen final deberá informarlo al inicio del cuatrimestre mediante un correo electrónico y tendrá que cumplir los siguientes puntos: - Trabajo sobre la lectura obligatoria. (5% de la nota final) - Participación en las actividades organizadas por el Centro de Estudos Galegos (CEGa), con un mínimo del 50% para superar la materia. (5% de la nota final) - Examen oficial oral. (40% de la nota final) - Examen oficial escrito. (40% de la nota final) Bibliografía básica . Chamorro, Margarita, Ivonete da Silva e Xaquín Núñez (2008): Aula de Galego 1, Santiago de Compostela: Xunta de Galicia. . Normas: 19 Instituto da Lingua Galega / Real Academia Galega (2003): Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. Santiago de Compostela: ILG / RAG . Gramáticas: Álvarez Blanco, Rosario / Xove, Xosé (2002): Gramática da lingua galega, Vigo: Galaxia. López Viñas, Xoán / Lourenço Módia, Cilha / Moreda Leirado, Marisa (2010): Gramática práctica da lingua galega. Comunicación e expresión, A Coruña: Baía edicións. Bibliografía de profundización: . Fernández Fernández, Isaac (2010): Dicionario Galego-Éuscaro/Euskara-Galiziera, Vigo:Universidade de Vigo (Servizo de Publicacións).. Freixeiro Mato, X / A. Gómez (1998): Historia da Lingua Galega. Vigo: A Nosa Terra. . Fernández Salgado, Benigno (2000): Diccionario elemental inglés-galego galegoinglés, Vigo: Xerais. . González González, Manuel / SANTAMARINA, Antón (coord.) (2004): Vocabulario ortográfico da lingua galega (VOLGa). A Coruña: RAG / Santiago de Compostela: ILG. . Navaza Blanco, Gonzalo (coord.) (1990): Diccionario Xerais castelán-galego de usos, frases e sinónimos. Vigo: Xerais. . Real Academia Galega (1997): Diccionario da Real Academia Galega,Vigo: XeraisGalaxia. . Rivas Quinta, E (1989): Lingua galega: Historia e fenomenoloxía. Lugo: Editorial Alvarellos. . VV.AA (2004): Dicionario Xerais da Lingua. Vigo: Edicións Xerais. . VV.AA: Gran Enciclopedia Gallega. A Coruña: Editorial Hércules. Direcciones de interés: . Biblioteca virtual galega www.bvg.udc.es . Consello da Cultura Galega: www.consellodaculturagalega.org . Corrector ortográfico en liña: http://sli.uvigo.es/corrector/ 20 . Cultura galega: www.culturagalega.org . Dicionario da Real Academia Galega: www.edu.xunta.es/diccionarios/index_rag.html . Glosario de termos da internet galego-inglés-castelán-portugués: http://webs.uvigo.es/sli/glinternet/inicio.html . Lingua galega. www.xunta.es/linguagalega.com . Normas ortográficas do galego: www.xunta.es/linguagalega/arquivos/normas . Vocabulario ortográfico galego: www.realacademiagalega.org/volga/ 21 LINGUA GALEGA III CURSO ACADÉMICO 2014-2015 Rocío Dourado Despacho 2.49 / Tfno.: 945-013638 E-mail: [email protected] I. Descripción Esta materia quiere ofrecerle al alumnado la posibilidad de formarse para adquirir los conocimientos y habilidades necesarias que le permitan dominar las competencias orales y escritas en lengua gallega, marcadas por el nivel B2 del Marco Europeo Común de Referencia para las Lenguas. De esta forma, se contribuirá favorablemente a la formación integral de cualquier estudiante universitario y a su mejor adaptabilidad a un medio social cada vez más diversificado en lo que a la lengua y a la cultura se refiere. II. Contenidos a. Contenidos comunicativos: expresar opiniones, intereses, sentimentos, deseos; transmitir órdenes, peticiones y consejos; referir lo que han dicho otras personas (estilo directo e indirecto); Contraargumentar y secuenciar argumentos; hacer hipóteses y conjeturas; relatar sucesos; condiciones, consecuencias y advertencias, etc. b. Contenidos gramaticales: relativos, superlativo, modificadores del adjetivo, colocación de los pronombres átonos, conectores, partículas temporales, verbos pronominales, infinitivo conjugado, perífasis, etc. c. Contenidos léxicos: medios de comunicación (tv, periódicos, radio, internet, redes sociales…), ámbito periodístico(crónicas musicales/deportivas/sociales…), ámbito académico, ocio y turismo, medio ambiente, deporte, arte, etc. d. Contenidos socio-culturales: formación de la historia de la lengua gallega, variedades lingüísticas internas del gallego, fraseología, patrimonio histórico, cómic, oficios tradicionales, música, etc. III. Metodología La materia se desarrollará mediante la combinación de la exposición teórica y la realización de ejercicios y actividades prácticas. El proceso práctico se realizará de 22 forma individual y colectiva y siempre procurará una interacción activa entre el profesor y el alumnado. Entre las actividades que se realizarán, se salientan: –Actividades de comprensión oral y escrita. –Actividades de expresión oral y escrita. –Resolución de ejercicios gramaticales y de adquisición de léxico. –Familiarización con los dicionarios, manuales, recursos de internet, etc. –Participación en las actividades propuestas por el Centro de Estudos Galegos (exposiciones, charlas, conferencias, proyeccións de películas, recitales poéticos, etc.). IV. Objetivos . Comprender y reconocer las características de la lengua oral y de la lengua escrita. . Conocer las técnicas y los recursos básicos para fomentar la comprensión y la producción de textos orales y escritos en gallego. . Reconocer y pronunciar de forma correcta y en los contextos oportunos los sonidos vocálicos y consonánticos propios del gallego (vocales abiertas y cerradas, consonante nasal velar, etc.). . Adquirir la capacidad de elaborar discursos coherentes con las características del estándar gallego a nivel fonético y prosódico. . Adquirir la capacidad para manejar los recursos informáticos y bibliográficos existentes en la actualidad para el estudio de la lengua gallega (diccionarios, gramáticas, bases de datos etc.). . Discriminar las nocións de lengua y lenguaje, así como las perspectivas descriptiva y prescriptiva de la gramática. . Consolidar una idea de la lengua como conjunto de diversas variedades (diasistema) susceptibles de una descripción objetiva, detallada y desprejuiciada. . Promover el desarrollo de las habilidades de expresión oral a través del diálogo, mejorar la capacidad de transmisión de ideas a través de técnicas compositivas y expresivas y estimular la adecuación del discurso oral a los distintos ámbitos y registros. . Analizar el proceso de conformación de la lengua gallega como variedad lingüística singularizada dentro del contexto románico, desde los orígenes hasta la época actual, con atención a los principales mecanismos de cambio lingüístico, a las transformaciones sufridas por el latín y a las principales dinámicas fonéticas que explican el paso del latín vulgar de la Gallaecia al romance galego-portugués medieval. 23 . En relación con lo anterior, fomentar la comparación de la lengua gallega con otras lenguas del ámbito románico, y sobre todo con aquellas genéticamente más próximas (portugués, castellano) o con las que comparte una situación sociolingüística similar (euskera, catalán, occitano, sardo...). V. Temario a. Contidos comunicativos: - Expresar opinións - Expresar intereses e sentimentos - Expresar desexos - Transmitir ordes, peticións e consellos - Referir o que dixeron outras persoas (estilo directo e indirecto) - Contraargumentar e secuenciar argumentos - Facer hipóteses e conxecturas - Relatar sucesos - Condicións, consecuencias e advertencias b. Contidos gramaticais: - Relativos - Superlativo - Modificadores do adxectivo - Colocación dos pronomes - Conectores - Partículas temporais - Estilo directo e indirecto - Verbos pronominais - Infinitivo conxugado 24 - Perífases - Participios irregulares - Voz pasiva - Combinación de tempos verbais c. Contidos léxicos: - Medios de comunicación (tv, xornais, radio, internet, redes sociais…) - Ámbito xornalístico (crónicas musicais/deportivas/xornalísticas/sociais…) - Ámbito académico - Ocio e turismo - Medio ambiente - Deporte - Arte - Crenzas d. Contidos socio-culturais: - Formación e historia da lingua galega - Variedades lingüísticas internas do galego - Fraseoloxía - Patrimonio histórico - Banda deseñada - Oficios tradicionais - Música e festivais 25 TIPOS DE DOCENCIA Tipo de Docencia M S GA GL GO Horas de Docencia Presencial 60 Horas de Actividad No Presencial del Alumno 90 GCL TA TI GCA VI Actividades complementarias: El desarrollo de las destrezas comprensivas y comunicativas se apoya en el trabajo práctico de las clases mediante el uso de bibliografía de consulta y diversos medios audiovisuales que nos acercan a aquellos aspectos más atractivos de la realidad y de la cultura gallegas (música, cine, literatura, etc.) y, con especial interés, a la Historia de la Lengua Gallega y a la Historia de Galicia. Así mismo, el aprendizaje también se verá reforzado en todas aquellas actividades que lleve a cabo el Centro de Estudos Galegos (CEGa), de obligada asistencia a, como mínimo, el 50% de sus sesiones por realizarse en horas lectivas. Bibliografía básica: . Normas: Instituto da Lingua Galega / Real Academia Galega (2003): Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego. Santiago de Compostela: ILG / RAG . Gramáticas: Álvarez Blanco, Rosario / Xove, Xosé (2002): Gramática da lingua galega, Vigo: Galaxia. López Viñas, Xoán / Lourenço Módia, Cilha / Moreda Leirado, Marisa (2010): Gramática práctica da lingua galega. Comunicación e expresión, A Coruña: Baía edici. . Gramática histórica: Williams, Edwin (2001: Do latim ao português, Rio de Janeiro: Tempo Brasileiro. . Dialectología: Fernández Fernández, Isaac (2010): Dicionario Galego-Éuscaro/Euskara-Galiziera, Vigo:Universidade de Vigo (Servizo de Publicacións). Fernández Rei, F. (1990). Dialectoloxía da Lingua Galega. Vigo: Xerais. 26 Fernández Rei, Francisco / Hermida Gulías, Carme(eds.) (1996): A nosa fala. Bloques e áreas lingüísticas do galego. Santiago: Consello da Cultura Galega. Bibliografía de profundización: . Fernández Salgado, Benigno (2000): Diccionario elemental inglés-galego galegoinglés, Vigo: Xerais. . Freixeiro Mato, X / A. Gómez (1998): Historia da Lingua Galega. Vigo: A Nosa Terra. . González González, Manuel / SANTAMARINA, Antón (coord.) (2004): Vocabulario ortográfico da lingua galega (VOLGa). A Coruña: RAG / Santiago de Compostela: ILG. . Martínez Celdrán, Eugenio (2002): Introducción á fonética. O son na comunicación humana, [obra adaptada al gallego por Sabela Labraña Barrero], Vigo: Galaxia. . Navaza Blanco, Gonzalo (coord.) (1990): Diccionario Xerais castelán-galego de usos, frases e sinónimos. Vigo: Xerais. . Real Academia Galega (1997): Diccionario da Real Academia Galega,Vigo: XeraisGalaxia. . Regueira, Xosé Luís (coord.) (1998): Os sons da lingua, Vigo: Xerais. . Regueira, Xosé Luís (2010): Dicionario de pronuncia da lingua galega, A Coruña: Real Academia Galega, Seminario de Lexicografía, D.L. . Rivas Quinta, E (1989): Lingua galega: Historia e fenomenoloxía. Lugo: Editorial Alvarellos. . VV.AA (2004): Dicionario Xerais da Lingua. Vigo: Edicións Xerais. Direcciones de interés: . A nosa fala: www.consellodacultura.org/arquivos/asg/anosafala.php . Arquivo do Galego Oral: http://ilg.usc.es/ago/ . Biblioteca Virtual Galega: www.bvg.udc.es . Corpus de Referencia do Galego Actual: http://corpus.cirp.es/corga/ . Corrector ortográfico en liña: http://sli.uvigo.es/corrector/ . Dicionario da RAGa: www.edu.xunta.es/diccionarios/index_rag.html . Glosario de termos da internet galego-inglés-castelán-portugués: http://webs.uvigo.es/sli/glinternet/inicio.htm . Normas ortográficas: www.xunta.es/linguagalega/arquivos/normas . VOLGa: www.realacademiagalega.org/volga/ 27 HISTORIA Y CULTURA DE GALICIA CURSO ACADÉMICO 2014-2015 PROFESORA: ROCÍO DOURADO FERNÁNDEZ Despacho 2.49, Facultad de Letras / Letren Fakultatea. Tfno 945 01 36 38 e-mail: [email protected] ______________________________________________________________________ BLOQUES TEMÁTICOS Tema 1: los primeros pobladores de Galicia - Historia y sociedad - Restos arqueológicos - Tradiciones Tema 2: la romanización - Historia y sociedad - Restos arqueológicos - Tradiciones Tema 3: la Edad Media - Historia y sociedad - El arte - La literatura medieval y sus autores Tema 4: los "Séculos Escuros" - Historia y sociedad - El arte - La literatura Tema 5: "Rexurdimento", la lenta recuperación de los siglos XVIII y XIX - Historia y sociedad - El arte - La literatura: Rosalía de Castro, Curros Henríquez y Eduardo Pondal Tema 6: siglo XX, Galicia antes y después de la Guerra Civil - Historia y sociedad - El arte - La literatura: Daniel R. Castelao, Vicente Risco y Celso Emilio Ferreiro Tema 7: la actualidad cultural - El sector cinematográfico - El sector musical - El cómic, una nueva expresión de arte - El arte en nuestros días 28 BIBLIOGRAFÍA Gondar, M. (1995): Crítica da Razón galega (Vigo : A Nosa Terra). Mariño, R. (2000): Antropoloxía de Galicia (Vigo : Xerais). Mariño Paz, R. (1998): Historia da lingua galega (Santiago de Compostela : Sotelo Blanco). Monteagudo, H. (1999): Historia social da lingua galega (Vigo : Galaxia). Plaza, G. (1992): Arte en Galicia (Santiago de Compostela : Compostela D.L.). Vicetto, B. (1984): Historia de Galicia (A Coruña : Xuntanza). Vilavedra Fernández, D. (1999): Historia da literatura galega (Vigo : Galaxia). Villares, R. (2004): Breve historia de Galicia (Madrid : Alianza). VV.AA. (1996): A Nosa Literatura (Vigo : AS-PG). VV.AA. (2000-2003): Proxecto Galicia. Literatura, 6 vol. (A Coruña : Hércules de Ediciones). ENLACES DE INTERÉS http://www.galiciaespallada.com.ar/historia_de_galicia.htm http://www.diadasletrasgalegas.com/ http://sondepoetas.blogspot.com.es/ http://www.osarquivosdameiga.com/ http://sli.uvigo.es/corrector/ http://www.realacademiagalega.org/dicionario#inicio.do 29 Alumnado Relación de alumnado matriculado nas materias de Lingua Galega e Historia e Cultura de Galicia no curso 2014-15: Lingua Galega I a) Grado en Filología: 6 Cabarcos Rodríguez, Aurelio Cortezón Riego, Isabel Rica Amundarain, Lohitzune Riego Revuelta, Gemma Sánchez Sánchez, Ainara Zubillaga Anakabe, Lea b) Grado en Estudios Ingleses: 14 Arroyo Ceballos, Alba Blanco Castro, Iñigo Blasco Freire, Inés Cuende Maeso, Nerea García Miranda, Raquel González Aparicio, Irune Guillán Valdés, Oihana Inda Zarranz, Jaione López Guerra, Iñigo Martín Moreno, Athenea Monroy Vacas, Jugatz Moreno Blanco, Aranzazu Osa Garalde, Laida Vicario Ramírez, Alba c) Grado en Estudios Vascos: 2 Manso Ordeñana, Mikel Sebasten Salvarredi Maizcurrena, Beñat d) Grado en Traducción e Interpretación: 3 Iparraguirre Olaizola, Amaia Urrestarazu Porta, Iñigo Varela Egiguren, Lierni 30 Total: 25 matriculados Lingua Galega II a) Grado en Filología: 3 Cabarcos Rodríguez, Aurelio Cortezón Riego, Isabel Rica Amundarain, Lohitzune b) Grado en Estudios Ingleses: 7 Blasco Freire, Inés Cuende Maeso, Nerea Guillán Valdés, Oihana Inda Zarranz, Jaione López Guerra, Iñigo Martín Moreno, Athenea Vicario Ramírez, Alba c) Grado en Estudios Vascos: 2 Manso Ordeñana, Mikel Sebasten Salvarredi Maizcurrena, Beñat d) Grado en Traducción e Interpretación: 2 Urrestarazu Porta, Iñigo Varela Egiguren, Lierni Total: 14 matriculados Lingua Galega III a) Grado en Filología: 1 García Aguión, Daniel b) Grado en Estudios Ingleses: 6 Elizalde Mariezcurrena, Iñaki Jiménez Bilbao, Izaskun Merino Bilbao, Garai Miquelarena Bengoechea, Maialen Rodríguez Elviram Irati Rodríguez Naveira, Mireia c) Grado en Traducción e Interpretación: 1 31 Zabala González, Berezi d) Grado en Estudios Vascos: 1 Diez de Diego, Kerman Total: 9 matriculados Historia y Cultura de Galicia a) Cursos universitarios para mayores: 1 Ibáñez Saez de Heredia, Luis Eduardo b) Título Universitario en Ciencias Humanas: 23 Cano López, Jose Fernández de Larrinoa López de Ipiña, María Jesús Gallego Ovejero, Patxi Gil de Gómez Arostegui, Milagros Giron González, María Consuelo Gistau Juste, María Begoña Gómez Alava, Ana María Gómez González, Elisa González Blanco, Jose Antonio Heras Lucas, Emilia Herrero Núñez, María Jesús Ibáñez de Garayo Ugarte, Carmen Miñon Gutiérrez, Carmen Molina Trescastro, Teresa Olasolo Pérez, Fernando Panizo Caballero, Eladio Quintana Iñiguez de Heredia, Valentín Ramírez Sepúlveda, Constanza Ramos Gómez, Isabel Rodríguez Mas, Araceli Ruiz de Garibay Lacalle, Raquel Sánchez Berrueta, María Antonia Senar Razquin, Puy Total: 24 matriculados 32 3. Actividades de extensión cultural Do mesmo modo que en cursos anteriores a profesora lectora Rocío Dourado Fernández realizou a función de Coordinadora de Actividades Culturais do Colectivo de Profesores/as Lectores/as da Facultad de Letras. Dentro das funcións do cargo entraba o deseño e planificación do calendario de actividades; a organización, coordinación e posta en marcha dos proxectos; e a posterior realización de informes e memorias xustificativas de cada un. A labor de coordinadora acompañouse das tarefas propias de representación do Centro de Estudos Galegos en todo o referido á preparación e participación do Lectorado de galego nas actividades de extensión cultural organizadas polo mencionado Colectivo. Neste ano académico tamén se mantivo en funcionamento o Observatorio de Lenguas de la Facultad de Letras - Letren Fakultatea, no que participou non só como Coordinadora das actividades culturais, senón que tamén forma parte da Comisión que o puxo en marcha, tal e como consta nas actas da referida comisión. Este centro deseñouse como un espazo destinado á auto-aprendizaxe titorizada das linguas para o alumnado da Facultade de Letras/Letren Fakultatea e do resto de alumnado do campus de Álava. Nel todos os lectores, desde o segundo cuadrimestre, realizaron parte das súas titorías co que se pretendía cubrir necesidades do alumnado: como a axuda para realizar exercicios de reforzo educativo, como a solución de dúbidas sobre as probas e cursos oficiais de acreditación nas linguas de referencia, asesoramento sobre as Universidades do estranxeiro e das bolsas que poden axudar á mobilidade do alumnado, etc. 33 1. Actividades do Centro de Estudos Galegos UPV/EHU. TIPO DE ACTIVIDADE: Contacontos e magosto NOVEMBRO 2014 TÍTULO: Samaín 2014 Máis un ano o Centro de Estudos Galegos festexou o Samaín e para iso proxectouse a actuación da actriz e contacontos Soledad Felloza, que trouxo á capital alavesa os seus “Contos do Magosto”. Unha vez concluída a contada, procedeuse a celebrar un magosto tradicional galego. TIPO DE ACTIVIDADE: Xornadas e exposición MARZO 2015 TÍTULO: Xornadas sobre o Entroido galego O Centro de Estudos Galegos da UPV/EHU organizou unhas Xornadas sobre Entroido Galego entre os días 23 e 25 de marzo, na Faculdade de Letras. A parte central do evento estivo constituída polas palestras que ministraron Rafael Quintía e mais Miguel Losada, dous dos membros máis activos da Sociedade Antropolóxica Galega e excelentes coñecedores do Entroido e das súas inúmeras facetas. Para alén diso, as persoas asistentes puideron gozar dunha exposición formada por 40 láminas cedidas pola propia Sociedade Antropolóxica Galega, e que reproducen imaxes de diferentes entroidos de toda Galiza. 34 TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia ABRIL 2015 TÍTULO: Xeometrías máxicas de Galicia: distintas tipoloxías Unha das persoas que máis ten traballado na recompilación e divulgación de elementos dotados de carácter máxico, sagrado e protector (trísceles, suásticas, hexapétalas, espirais, cruces globuladas…) é, con certeza, Bieito Romero (A Coruña, 1964), máis coñecido por ser o líder e fundador do grupo Luar Na Lubre. De feito, como testemuño dese traballo etnográfico fícanos o seu libro Xeometrías máxicas de Galicia (Ir Indo, 2009), onde recolle algo máis de un milleiro de símbolos máxicos procedentes, fundamentalmente, de diversas localidades e comarcas de Galiza e que presentará na devandita conferencia. TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia ABRIL 2015 TÍTULO: O ensino bilingüe da lingua galega no Bierzo: outras prácticas de ensino Co título de “O ensino bilingüe da lingua galega no Bierzo: outras prácticas de ensino”, Rafael Adán, membro da Asociación Berciana da Lingua Xarmenta (unha das máis activas na defensa e promoción do noso idioma nesa bisbarra leonesa) ministrou un pequeno seminario que serviu para partillar as experiencias educativas que están a ser implementadas nun territorio onde o galego, mesmo sendo lingua propria e contando cun número importante de falantes, non goza dun estatuto de oficialidade comparábel ao que ten na veciña Galiza. Esta actividade foi organizada en colaboración doa Cátedra Unesco e mais a Fundación Azkue. TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia e concerto MAIO 2015 TÍTULO: Letras Galegas 2015 Nesta edición a conmemoración das Letras Galegas consistiu nunha palestra titulada “Luces e sombras de Xosé Filgueira Valverde”, ministrada por Paulo Martínez Lema (Universidade de Lisboa), quen comentou as diversas facetas da figura cuxa escolla para a presente edición das Letras Galegas ten xerado fortes controversias na cultura galega. Logo a seguir, o músico Anxo Pintos protagonizou a conferencia 35 musicada titulada “A zanfona. Unha viaxe de 1000 anos”. Sen dúbida, unha excelente oportunidade de coñecer o funcionamento, técnica e repertorio dun instrumento que nos retrotrae aos tempos medievais, e de man do que é, na actualidade, un dos seus mellores intérpretes. Boa ocasión tamén para lembrarmos unha das máis sobranceiras achegas de Filgueira Valverde ao eido da cultura galega: a súa edición do Cancionero Musical de Galicia de Casto Sampedro. 36 2. Actividades do Colectivo de Profesores/asLectores/as coordinadas pola lectora de galego. TIPO DE ACTIVIDADE: Xornadas e exposición OUTUBRO 2014 TÍTULO: Ellas crean. Las diversas caras del arte / Sortzen duten emakumeak. Artearen aurpegi anitzak Por cuarto ano consecutivo, entre os días 6 e 17 de outubro, o colectivo de profesores/as lectores/as da Faculdade de Letras da UPV/EHU puxeron de relevo (a través de paneis, proxeccións cinematográficas e palestras) unha serie de mulleres cuxas contribucións resultaron de gran relevancia nos ámbitos lingüístico-culturais que representan cada un dos lectorados existentes na dita faculdade. Desta volta, o lema escollido foi “Ellas crean. Las diversas caras del arte / Sortzen duten emakumeak. Artearen aurpegi anitzak”, precisamente para salientar a faceta creativa que partillan as vinte e unha mulleres (galegas, alemás, catalás, francesas, italianas, rusas e vascas) seleccionadas para a mostra. No caso da cultura galega, as escollidas son tres auténticos nomes proprios cuxas achegas ás súas respectivas disciplinas transcenderon (ou están a transcender aínda) amplamente as nosas fronteiras: referímonos á pintora Maruxa Mallo, á actriz María Casares e mais á cineasta Peque Varela. De feito, e dentro do ciclo de proxeccións cinematográficas que completan o programa de actividades, o Centro de Estudos Galegos realizará a súa particular achega coa proxección de catro curtametraxes de Peque Varela: Gear (2004), Phace (2005), 1977 (2007) e Gato Encerrado (2010). Programa Martes 7 de octubre 17h15 Inauguración de las jornadas y de la exposición “Ellas crean. Las diversas caras del arte / Sortzen duten emakumeak. Artearen aurpegi anitzak a cargo de Iñaki Bazán, Decano de la Facultad de Letras, Teresa Nuño, Directora para la Igualdad, y el colectivo de Profesores/as-Lectores/as de la Facultad de Letras. 17h45 Proyección de la película italiana La Ciociara (Vittorio de Sica, 1960). Miércoles 8 de octubre 15h00 Proyección del documental alemán Pina Bausch (Anne Linsel / Rainer Hoffmann, 2010) 37 Jueves 9 de octubre 11h00 Proyección de la película rusa Moscú no cree en lágrimas (Vladimir Menshov, 1979) Martes 14 de octubre 13h00 Proyección de la película francesa La vie domestique (Isabelle Czajka, 2013) Miércoles 15 de octubre 11h00 Proyección de los cortometrajes de la gallega Peque Varela: Gear (2004), Phace (2005), 1977 (2007) y Gato Encerrado (2010) Viernes 17 de octubre 11h00 Presentación de la conferencia y performance Jugar Mover Ocupar / Jolastu Mugitu Okupatu a cargo de Señora Polaroiska y la profesora Haizea Barcenilla. 12h30 Clausura Listado de autoras da exposición: LECTORADO LECTORADO DE ALEMÁN LECTORADO DE CATALÁN LECTORADO DE FRANCÉS LECTORADO DE GALEGO LECTORADO DE ITALIANO LECTORADO DE RUSO DEPARTAMENTO DE HISTORIA DA ARTE AUTORAS KÄTHE KOLLWITZ MISS LATA PINA BAUSCH CARME RUSCALLEDA MARY SANTPERE ROSER CAPDEVILA ANNE TERESA DE KEERSMAEKER LOUISE BURGEOIS SOPHIE CALLE MARIA CASARES MARUXA MALLO PEQUE VARELA ARTEMISIA GENTILESCHI FRANCA RAME SOPHIA LOREN GALINA ULÁNOVA GALINA VISHNÉVSKAIA LIUBOV ORLOVA JUNCAL BALLESTÍN MABI REVUELTA SRA. POLAROISKA 38 TIPO DE ACTIVIDADE: Seminario NOVEMBRO 2014 TÍTULO: IV Seminario Internacional sobre Lengua y Literatura Por cuarto ano consecutivo, o colectivo de profesores/as lectores/as da UPV/EHU organizou o seu Seminario Internacional sobre Lingua e Literatura, que se desenvolveu entre os días 11 e 12 de novembro na Faculdade de Letras de Vitoria-Gasteiz. Ao igual que nas edicións anteriores, este seminario constituíu unha oportunidade de coñecermos mellor diversos aspectos relacionados coa lingua e mais a literatura das cinco culturas representadas (a día de hoxe) polos outros tantos lectorados operativos na UPV/EHU. A obra de Patrick Modiano, os ecos da queda do Muro de Berlín ou a gramática contrastiva do xaponés foron só algúns dos moitos temas que se desenvolveron ao longo desas dúas xornadas. No que respecta ao galego, as intervencións deste ano centráronse na súa dimensión fronteiriza. Deste xeito, o profesor Xosé Afonso Álvarez, da Universidade de Lisboa, ministrou a videoconferencia “Dúas beiras do mesmo río: léxico dialectal de Galicia e Portugal”, e, xusto a seguir, Rocío Dourado abordou a presenza do galego como lingua autóctona das áreas máis occidentais de Asturias, León e Zamora na súa palestra “Nos lindeiros da lingua: o galego estremeiro”. Programa 11 de Noviembre 10:15 APERTURA DEL IV SEMINARIO INTERNACIONAL SOBRE LENGUA Y LITERATURA, CON EL DECANO DE LA FACULTAD DE LETRAS, IÑAKI BAZÁN 10:30 Miki Nishu Cifras y Letras: un estudio contrastivo de la posición de los cuantificadores en japonés UNIVERSIDAD DE KYOTO 11:00 Juliane Fehlig Mallorca en la literatura del exilio alemán antinazi UNIVERSIDAD DE GRANADA 39 12:00 Zeinab Shawky La aportación árabe a la lengua española UNIVERSIDAD DE EL CAIRO 13:00 Loreta de Stasio Estrategias humorísticas de Eduardo UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA 14:00 José María Nadal Modos del intimismo y del erotismo en la poesía contemporánea: Castalia, de Chiara Galassi, y Di belleza non si pecca, eppure, de Marthia Carrozzo UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA 17:30 Marco Ottaiano Entre España e Italia, entre lengua y cultura: la traducción de los títulos UNIVERSIDAD DEGLI ESTUDI “L’ORIENTALE” DI NAPOLI 12 de Noviembre 10:00 Svetlana Malyavina La literatura rusa de Pushkin a Gogol UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID 10:40 Natalia Petrovskaya Escritores Premios Nobel de la literatura rusa UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA 11:00 Esther Baiwir La francophonie dans tous ses états UNIVERSITÉ DE LIÉGE 11:40 Lucia Barbato Dal cinema al CILS: studio di un caso UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA 12:00 Xosé Afonso Álvarez Dúas beiras do mesmo río: léxico dialectal de Galicia e Portugal UNIVERSIDADE DE LISBOA 40 12:40 Rocío Dourado Nos lindeiros da lingua: o galego estremeiro UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA 13:00 Simon Lambert Pour que tu ne te perdes pas dans le quartier dans l’œvre de Patrick Modiano UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA 15:00 Kathrin Jahn ¿A reconstruir el Muro? – Los debates del trato del Muro de Berlin como lugar de memoria 25 años después de su caída UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA 16:00 MESA REDONDA DE LOS CONFERENCIANTES Y CLAUSURA OFICIAL DEL SEMINARIO TIPO DE ACTIVIDADE: Ciclo de cine ABRIL 2015 TÍTULO: Ciclo de cine “Un mundo muchas miradas” Por oitavo ano consecutivo, o colectivo de profesores lectores da UPV/EHU organizou o ciclo de cinema Un mundo muchas miradas / Mundu bat begirada anitz, que decorreu entre os días 21 e 24 do mes de abril. Como xa é costume, a actividade combinou a proxección de pezas cinematográficas coa degustación de especialidades gastronómicas típicas das diferentes culturas cuxas linguas están representadas na Faculdade de Letras da universidade pública vasca (a galega, a alemá, a rusa, a italiana e a francesa). No tocante a Galiza, o filme escollido para esta edición foi Vikingland (2011), de Xurxo Chirro, que se proxectou o mércores 22 de abril ás 11:00 no Salón de Graos da Faculdade de Letras. Vikingland é unha longametraxe documental baseada nas gravacións caseiras con que un mariñeiro galego (Luís Lomba “O Haia”) retratou o seu día a día como traballador emigrado no mar do Norte. Como o proprio Xurxo Chirro asinala, o propósito deste peculiar proxecto era “evitar que o tempo siga minando a memoria milagrosamente insertada na fraxilidade dos soportes audiovisuais”. Logo a seguir á proxección da fita, o realizador Seném Outeiro (por sinal, un dos produtores do filme e autor da súa trilla sonora) partillou co público asistente algunhas 41 cuestións relativas á mesma. A sesión concluíu por volta das 13:00 h., cunha degustación gratuíta de produtos gastronómicos galegos e alemáns que con certeza serviu para prolongar o debate sobre o filme. Programa Martes 21 de abril 11h00 Inauguración VIII Ciclo de Cine “Un mundo muchas miradas” 11h45 Proyección del documental francés “La cour de Babel” (Julie Bertuccelli, 2013) 89’ 13h00 Degustación de productos franceses Miércoles 22 de abril 09h00 Proyección del drama-comedia alemán “Die Tránen meiner Mutter” (Alejandro Cárdenas, 2008) 91’ 11h00 Proyección del documental gallego “Vikingland” (Xurxo Chirro, 2011) 99’ 12h40 Conferencia del director gallego Seném Outeiro 13h15 Degustación de productos alemanes y gallegos Jueves 23 de abril 09h00 Proyección del drama alemán “Die Farbe des ozeans” (Maggi Peren, 2011) 96’ 11h00 Proyección del drama ruso “Est-Ouest” (Régis Wargnier, 1999) 110’ 13h00 Degustación de productos rusos Viernes 24 de abril 10h00 Conferencia del decano de la Universidad de Salamanca, Vicente González Martín 10h45 Proyección del drama italiano “Lamerica” (Gianni Amelio, 1994) 106’ 12h15 Conferencia de clausura de la Consejera de Cultura y portavoz de la Embajada Italiana en España, Gaia Danese 13h00 Degustación de productos italianos 42 3. Actividades realizadas nos Centros e Casas Galegas do País Vasco. TIPO DE ACTIVIDADE: Obradoiro sobre a lingua galega en Intxaurrondo Kultur Etxea Outubro 2014 Obradoiro de lingua galega (historia da lingua, evolución e etapas históricas, lingua e literaturas actuais) no marco do Aniztasunaren hilabetea intxaurrondon. TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia e obradoiro de acordeón de Bieito Romero no Conservatorio de música de Trintxerpe Abril 2015 O músico coruñés impartiu un obradoiro sobre a temática do acordeón en Galicia. TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia Letras Galegas 2014 na Casa de Galicia en Guipúzcoa Maio 2015 A profesora-lectora impartiu unha conferencia centrada na figura de Xosé Filgueira Valverde, que serviu de punto de inicio para as actividades de celebración das Letras Galegas no Salón de Actos do devandito centro. TIPO DE ACTIVIDADE: Colaboración no obradoiro de gaita con Anxo Pintos da Escuela de Folk de Vitoria-Gasteiz Maio 2015 Obradoiro de gaita galega que decorreu o 10 de maio e que foi ministrado polo multi-instrumentista Anxo Pintos (Vigo, 1968). TIPO DE ACTIVIDADE: Fallo do III Certame Literario “Manuel María” na Casa de Galicia en Guipúzcoa Maio 2015 Fallo do primeiro, segundo e terceiro premio deste certame realizado pola profesoralectora de lingua galega da Facultad de Letras da UPV/EHU xunto ao exprofesorlector de lingua galega da Universidad de Deusto, Paulo Martínez Lema, e o catedrático de historia Xosé Estévez. 43 TIPO DE ACTIVIDADE: Fallo do Certame Literario “Anduriña Voandeira” para a Irmandade de Centros Galegos Xullo 2015 Fallo do primeiro e segundo premio deste certame realizado pola profesora-lectora de lingua galega da Facultad de Letras da UPV/EHU xunto á profesora-lectora de lingua galega da Universidad de Deusto, Ana Bastos, e o catedrático de historia Xosé Estévez. 44 ANEXOS 1. IMPACTO NOS MEDIOS DE COMUNICACIÓN 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 2. MATERIAL DE CARTELERÍA E DIFUSIÓN 62 63 64 65 66 67 68 4. Libros incorporados ao catálogo da biblioteca da UPV/EHU Aneiros, Rosa (2010): Sol de Inverno, Vigo: Xerais Aneiros, Rosa (2015): Resistencia, Vigo: Xerais Caamaño, Begoña (2013): Morgana en Esmelle, Vigo: Galaxia Caamaño, Begoña (2015): Circe ou o pracer do azul, Vigo: Galaxia Calveiro, Marcos (2014): Festina Lente, Vigo: Xerais Castro, Francisco (2007): O ceo dos afogados, Vigo: Xerais Castro, Olga / Reimóndez, María (2013): Feminismos, Vigo: Xerais Dacosta, Marta (1998): Setembro, Vigo: Galaxia Docampo, Domingo (2002): Tecnoloxías das comunicación. Unha visión desde Galicia, Vigo: Xerais Gallego Abad, Elena (2012): Dragal III: a fraternidade do dragón, Vigo: Xerais Gallego Abad, Elena (2014): Dragal I: a herdanza do dragón, Vigo: Xerais Gallego Abad, Elena (2014): Dragal II: a matamorfose do dragón, Vigo: Xerais Gallego Abad, Elena (2015): Dragal IV: a estirpe do dragón, Vigo: Xerais García Negro, María Pilar (2009): Sobre o racismo lingüístico, Ames: Laiovento Heaney, Seamus (1990): A cura en Troia, Vigo: Xerais Hermo, Gonzalo (2011): Crac, Cangas do Morrazo: Barbantesa Ibsen, Henrik (2007): Casa de bonecas, Vigo: Xerais / IGAEM Lourenço Módia, Cilha (2013): Teatro Circo na configuración do Teatro Independente Galego (1967-1978), Brión: Laiovento Miguélez-Carballeira, Helena (2014): Galiza, un povo sentimental? Género, política e cultura no imaginário nacional galego, Santiago de Compostela: Através Editora Moreda, Eva (2002): O demo e o profundo mar azul, Santiago de Compostela: Positivas Moreda, Eva (2010): Organoloxía, Santiago de Compostela: Positivas Moreda, Eva (2011): A Veiga é como un tempo distinto, Vigo: Xerais Novo, Olga (2004): A cousa vermella, A Coruña: Espiral Maior Núñez Singala, Manuel (2014): Comedia bífida, Vigo: Galaxia P. Lorenzo, Fran (2015): Cabalos e lobos, Vigo: Xerais Pato, Chus (2004): Charenton, Vigo: Xerais Pato, Chus (2006): A Ponte das poldras, Vigo: Galaxia 69 Pato, Chus (2008): Hordas de escritura, Vigo: Xerais Pato, Chus (2009): Secesión, Vigo: Galaxia Pereira, Dionísio (2010): Loita de clases e represión franquista no mar (18641939), Vigo: Xerais Pobra, David (2014): Liña azul, Vigo: Xerais Queipo, Xavier (2011): Extramunde, Vigo: Xerais Rábade Villar, María do Cebreiro (2005): As terceiras mulleres, Vigo: Galaxia Rábade Villar, María do Cebreiro (2011): Fogar impronunciable. Poesía e pantasma, Vigo: Galaxia Regueira, Mario (2007): L’affiche rouge, Vigo: Xerais Riveiro Coello, Antón (2010): As rulas de Bakunin, Vigo: Galaxia Sende, Séchu (2004): Orixe, Vigo: Galaxia Sende, Séchu (2010): Animais, Santiago de Compostela: Através Editora Sende, Séchu (2015): A república das palabras, Santiago de Compostela: Através Editora Sende, Séchu (2015): Made in Galiza, Vigo: Galaxia Shakespeare, William (1998): Rei Lear, Vigo: Xerais Vilavedra, Dolores (2010): A narrativa galega na fin de século, Vigo: Galaxia 70 71