los odonatos del estado de quintana roo, mexico
Transcripción
los odonatos del estado de quintana roo, mexico
iente submesal en subobtusus tiene (Calvert, 1920). área de la Sierra LOS ODONATOS DEL ESTADO DE QUINTANA ROO, MEXICO (INSECTA: ODONATA) 1 . Donnelly (Binte descripción. El ilustraciones que RoooLFO NOVELO-GUTIERREZ OseAR CANUL-GONZALEZ 2 JoNI CAMAL-MEX 3 Insectario-DPAA DCBS Universidad Autónoma Metropolitana-Xochimilco Apdo. Postal 23-181 04960, México, D. F. nata: Gomphidae ) eir mutual rnating orld ( Antisoptera ) gonfly from Nicara- lo nata: Anisoptera ) os Figueroa ( Eds. ), pp. 249-277. San Folia Entomológica Mexicana No. 74: 13-68 ( 1988) 1 Trabajo desarrollado en el Departamento de Producción Agrícola y Animal corno parte del Convenio Específico celebrado entre la Universidad Autónoma Metropolitana-Xochimilco y el Centro de Investigaciones de Quintana Roo, el 16 de julio de 1984. 2 Dirección actual: Apdo. Postal 72, Villa Pastora, Río Verde 79600 San Luis Potosí, México. 3 Dirección actual: "Amigos de Sian Ka'an". Apdo. Postal 770. 77500 Cancún, Quintana Roo. México. Recibido para publicac ión : 14 julio 1987. Aceptado para publicación: 20 septiembre 1987. 13 11 \IJ.'\. 71 L'\t<l\1<lt F()J.J\ \ llJBH¡ ¡,,,//¡, e;,,¡\{')[, (;¡ l.ibrllula 0111 i /l('llllil n·pn·,cnl al'o liw f /1{ luuurJ fJo,ita < i1cd hy liw fj¡,t t p1 "' itkd and biolo (1<<int.ll<a Roo :-,tatr dur to an alnl<hl fl .,¡ di,pt•r,al pattrrr s,. ~t·.dit/l IIft t''tlldit• p.tl.-1 curton'I Lt Rc,t·n Ltii!Lt dt· tH_loll.t\u-.. dt·l t''-LHio dt• (1uí11Lltt.t Roo. .\1(',,ico. ltacit'IH.Jo t~nt;¡,¡, t'Jt l~t ;¡ tk ~ian K;t.;tJt. (luillLI!t;t Roo pn· . . t'Ill<t tl!Ll :dtitud p1o11H'dio de· ! (J 111 'lllll y 1111 clint~t cálido ... uldllllnt'do: Jo, tipo' dt' \ t·gctaciún pr('dotnin;tJtH'' -.,un: Lt ... t·h ;1 nwdi<tll:t "ubpt•t t'llnifoli.l. Lt "<'ha nwdi~111a ... uhcaducifoli;t ~ l.t . . r·h":t ¡¡Jt;¡ -.¡¡\¡pt'lt'llltifoli;t. ~~· c.tptur;uoll Jt'plt'''''tLtlllt'" dt' 71 t·:-.pt·cit·-.. n·unida . . en L-l b!,t~llt'IO" ; It\lt'\t' LtJllÍILt:--. dt"-.1aLl!ltlo 1/etanino tilia ¡ Dnuy 1. llt'ft ra_!!,rion a!ít llllltl \Villi:tlll"Oil, l'.,¡urJo,figma lltltdtn., St·l)'· .ljJhrllo tlll.f.!.ll'tifolia (;;uri...,oii. l)hrllol ¡',/a 'P· y Fhrllo.!:J.U!Ilflhoidt'.l 'P·· poi pt•rtt'IH'lTJ ~~ L11nilia~ qut· "e n~gi:-.tran por \ t ' / J)linH~Lt pa1;¡ la PenÍihllLI dt• Yucatán. Fnallr(!..!,ll/a no¡·af'ht,paniat' Cahcrt. .\lo1 1othrmi.1 hf'mit hlora 1Bu1JL "/'aurijJhila or.!..!.o IHagt'JJ\, .1. a:ffiO y l'rrui.' irnbuta Bun11. pertf'Jlt'CI'It t1 g·t'·nt'IO' qut· Ltnd,j{·n "'(' citan por prinwr;1 \TZ par<! dich<1 Pt'ltÍihULI. 1,;¡..., t'"lH'cit·, '!'t)t•bll.l¡, dip,iticol/i.' (:;lht·tt (,'yruJ¡fllltha ht'lt·ng,o Willi,un...,ou, Triatantha/:.!.JfiO tri/ida '· Rarnlnu Libe/lula (/IIIÍ/11 111/il llu!Tll. / .. IINdlunni w,.,¡fall y Jlioth¡ría ,¡mfiln •. Katnbur . "'lHI lo" piillH'TO' n·gi~tro" p<H~I dicha zou;t. f,tfuuno jJr)li/a í H.Jgt'll . :ljJhyllo ( araibo ( Scly-. • y .f. u·i/liolf/IOr/1 (~loyd, ,,,. cJLIJI poi prinwra ,, ../ par;¡ ~lt·:xico. ~t' proporciona un;t cLt\P paLl la :--eparación dt• la-. ''"IH'cir·' t•ucont 1<.~tia:-. y ...,,. <iportaJJ dato..., hiolc')gico~ y t.oogt'ogt áfico~ p<tr.t cada u11,1 dt· ,.¡¡.,,_ La <Oitlpo,iriún d .. !;, l;wna dl' odoJ~;<to' dl'l ,.,tadu d,. Quini<IJI<I Roo '''tá ch<L< pr incipalnwiitt' po1 t•...,pt·cil'.., qut· h;tbiLtll t'll ;l!nl,it·nte:-. !t~nticn ..... y;¡ tpH·. debido al JT¡¡,.\ ,. c¡¡...,j plano de todo t'l t' ....,t;Hio. f''\:Í~tt'Jl ntuy poco~ cucrpth con agu;:1 COITÍt'JJtt•. Dt·l ,utáJi,¡..., dt· Jo.., patront'" dt' di . . pt'l"'iÚJJ :--t• ol;...,t-n<t qttt' h<iy 1111 cLno doi11inio dt' Jo, ~t'·nt·Jo~ que "Í,I:.!,'llt't! ('1 p<~trún Nt·ottopicd Típico. co11 uu hH.11'. 1 , CtJJJtra UJJ :1L.I'.!.'' de ith <¡lit' ...,¡_!.!llt'Il t>l l';dt·o;¡nwiicaJJO dt' <l!llplio Pxito: el n·,t;u¡tp q.l tr'r· lu intcgr;¡n ~(·¡l('Hl"' dt' Jo.., cu~tlt·..., f.dta .1Ú11 l,.t-..tdllll' iJdOIJltación paLI intt'rpit'Lll el o lo-. patront•, qtw pudicr;u¡ ...,t·guii. 1'.\ 1,.\ llR.\S C! .. \\.E: ( hloJ<;¡ ¡;¡: /.Y¡¿upt<'J": .\ni,optt'l ,¡: Roo: .t.:t•ugrafÍ;t: (2uinLHJa J;¡;,onomÍ,l. Biología. /.oo· Penín...,ub dt' Yuc;:ltán: ~~<~~ico. dnminant "ith ilfl. ont·: tht· n·1naining ili'LII"I' Df a l:tck t KEY WORIJS: Oc Quintana Roo: ' ""' t''fiJdlll' lt' '"11 ;¡¡'¡" bastante t!Jt>Jitt' !Jit'll COllll( ta11 t'll \[{·:-;ico " 1''\tr;¡nj<'J<". la, e rc~ión. 1lt•,dt' t'l Biologi;I Centrali cintie11to int<·gr;tl n>Jtn'nlwnl\' a la ];¡ciiiJiados 1'1111 lo una Ji,ta dt' :dgt ¡, '·' t''tado, de Y 1<J:):_!: t•l llli' 1'('( dt' llli<IS t'll<llltO' con1pleto \a qut' t''tad11, d<· C:1111[: . \11;; 1 R \(: 1 h;J,all t'n colecta, d:1d<''· l'or ¡·,ta .\ 'tutl) ol ()do!t.Jld p!J.t...,j, 011 Bio . . pht·J 111 0\TJ' 111 L-l :--t'<l t' Rt'"t'J \ lf'\t'i. Ruo ~Lllt' . .\l{·,¡co. \\a' lt'altt.l'd. \\Íilt "PtTi<ll t'lltof ~i;ul K;l. :t n. (2tlÍJtl:tlta Rou h,h an ~t\.t'Ltgt· alt it udt· ot 1O t.2uillLt!Lt t· t\Jt• ciÍIII~ttt· j-. \\;ll'lll ,¡¡]J!tlliJIÍd; j¡, 'IIIfact• j..., ('0\t'ITd. IJI~IÍill). ll: fo¡t•,¡ ,tnd tropic.d dt·('iduott" !ott·,t . .\ total of 71 "Pt'CÍI':-- di . . trihutt'd gt'ltt'I<t .utd ntilt' LtJllilit·' \\t'll' found. 1/rtanuul litio d)JuJy 1/t'lno_!!,lion n/Íf\\'illianl...,Oil. 1)\(llfiolli,!:.l,!llri ar 1 t d, /f\ ~t'])"· .lf,hy/lo rlfl,!.!.ll'ti.folia ( ,~IITÍ,otl. /'hyllo- tropical nurn thc ol t·\cq.,:tl't'll lyrla "P· and /)h)flO.!.!,OilljJhouf,, "P· lwlong tu Llluilit•, !l't'OrtiPd \,y tlw fj¡,¡ lÍJllt' at Yuratán Pt·tlin...,uLt. l.il·d'\\Í-,e. 1-.nullogf!J(t no<af'hi'fi(Jl!Últ C;lh<·rt. .\fa(rotht'llli' lrf'tl/1· ,h./ora 1 Hutnl. . '/'auriphi/a tlf/.:.u ll;q-'J'II F .. l.!t1a C:d\t'lt ;u¡d l'uu¡, i111butn Buiiii. lwlong to ;¡ gt'ltt'J;t cÍtt'd ll) 1hc lit"t tinw .tt "tiCit Pt·nill,td:t. 1'\w "JI''l ¡, . . ., '!'t)t•bo,;, di_!!,i·· 1 pla/11 apoyado e e< >ll< ><TI' la riqtH:'/ especial (·nf:Jsi.s e t·,tado utili/an el .\ rca dl' cstud io, tk J;¡ l't'llÍtl'lfl;¡ (l 1) (:;¡ht•Jt. <;lfUllflfltho hdf·Ju:.o \Villi.tflJ:--Orl. Friatontlta.s..:.rtut !Jt{ida , R<~tiJhuJ /.ihl'ilula r11ni¡"·""" Bunn. L. !ll'ldhallli W,·,tLdl .llld .\liothr,ia ,¡"!f>ln 1 Ra111l"" n•pn· . . t·nt ;J!...,o thc fit:-.t rtTonL..., to thi:-. ;:une. JI( hiiiiUJ fltHita \ Hagt'n . Aj;hylla 1 araibo :-·w!y\ , : .l. >t il!iof!J\rlfti (;!oyd .IJ(' 'itcd hy tlw fiht tÍIIIt' lo \lh;ico . .\ kf'y fur tlll' '''jJ.ltation ol thc 'IJI'<"Í<'o loullCkd i' prm i<kd and hiologi('al and zougP,graprical dat;¡ ad<kd. '1111' !aulla ol odollal<'' ul (211ÍT1Lllla Roo :--,tate i:-. con1po:-.1'd. rnainly. hy 'Pt'CÍ(':-. inhal1itill~ lt•ntic t'Il\ ÍIOJIIlH'Tlh. :-.ÍIH 1' duc to ;¡¡¡ alnHht llat n·lil'l thne are \1'1')' il'\\ lotic hodj,., of \\al<'!. hon1 tlw '"",¡,.,¡, ,,¡ dio¡wr,al pat\l'l'm, it i' clear that geiwra lollo\\Íilg llll' N•·otloplcal pat\t'IIJ ,llf' doJnillanl with hB.ll 1 ,., again"t a ¿¿,;¿r, of fho~f' "hich follo\\ thc P~·deo,lllWJic.ltl o11c: tht~ n•tnaining ~t.ll('(· i~ intt'gratcd hy gt'IH'Ja ''ho"t' di~¡wr..,al paUPr!l~ aH' oh"cltlt' IH'""'"'' of :1 lack of informatinn. !t1ol!f, lo dt· <.luillLllla R<>o. a Roo pn·,t·nta ti/J;l tipo' de \Pgt'tacit'ln ana ,uiH·adu"ifolia ' e~pt'cit~:-. n·unida" en H t'/(Ta}!,Tion a lit· n !Uf/ ;arri...,OII. f>J¡ yl!o1 1'da ran por \e; pt itncra ~~"'rol hl' 111¡, KEY \\'()]{[):-,: Odonala; Zygopt<·ra; .\ni,oplt'Ll; ·¡ ;¡xot<Oill\': lliology; /.oogeug¡ aph\; Quintana Roo; Yucatán I'Pnimula; \!Pxicn. J :-.TRillll LI:ItJ:\ h nnit h- nbuta Bunn. pett<'PcnÍthtda. La" t'"Pt'Triat anthagyna triy .\finthrria ,¡111jJ/n Joni (;Joyd ..... l' cit<tll a 'eparaciún de ]a, s para cada una d,, 1tana Roo "'tá dad" que. debido al ,,._ agu;¡ rorril·ntc. 111 claro dominio di' ~.contra un ¿2.7'2.' r · ~1.14 '(· lo integral! 1 .ar el o lo:-- patronP" L'" r·stttd111s tl',QÍIItJalt•s de la latttl<l de "d"nat11s de Lt Rt·pt'thlit a \ln.i< dll.t 'OIJ :tJ'ttJ hasl:tnlt' esca"1s. 1111 olhtantt· qtte se trata de ttll grupo ta,,.JtÓittic<ttllt'tllt' bien t'Oit<wido :1 ni\'l·l tlltlttdial. L11s n·gi,trlls dt> las t'SJH't'Ít's lJlH' !t:~hi taJt en \lt'·,icc> se h:tsaiJ t'll l'lllect:J' "casion:t!e, r<'ali;ad:~' pur Íll\l'stigadlltt's t''tr<tnjl'lll-;. las cu:tlr·.s llll rdlcj:~n lit·lnwtltl' la t iqu<'/:t de r·spr·,·i<·s dr· c<td:t n·gic'llt. Dt·,de t•l tr<th:tj11 tltlltlllltH'Jtt:tl dr· Cahnt citnit•JJto intcgr;tl dt· t''ll' Ítltt'Jt'satll<' orden de in,el'los t'tt tlttt'.stro p:tt\. BiologÍ;¡: Zoo- En 1<' f'(IJIITrtJit•JJlt' a bt l't·nínsul:t de Yucat;'tn. t''-Í'lt'lt t'tttit·antt'lllt' dos traiJ:1jos n·bcilltl<Ido,; con lm udlln:ttl>s: t•l pnnll'lll. tTali;ado por\\ illianJsott ,Jlí:lh'. una li,ta de :ligunas t''IH'<'Ít'> Clllt·ctad:~;. 1 <J:l:.!: t•l tn:J, tt'l it·ntt·. n·;tlintdll !'' por aficÍiltlaclos. r·s;cltht\:ttll<'tllt' l'tl l11.s t',t;ldth de Yucat:'!n ,. Cantpedw. durante lo,; tnr·,es mía: it~tlttido t'It l:t ¡ 1'101-l()!lil) BiolllgÍ<t Centrali .\nt('rican:t. pr:'tcticanwnte tto ,;e ha a\ ;ltt;ado l'n el nltto- de .Jtltttll-:t!,!ost" dr· P"' l'aubott 1 1(JB 1) cst:'t ha.sad" t'tl colet L~o dt• ttn11' cuant11' dí:1' t'II !"' :tl-Jils de I(Jh:l 1 J<íH:l. Eslt' tr<tlJ<Ijo e' n1udt11 tn:'t.s cotnplctll y;¡ <¡llt' ftw lwdto Jl"r lltl e'pecia!i,ta. :tutJ<¡tH' se a\""" ttt:Js :1 l"s estad"' dr· C;11n1wdw ,. Ytlt at:ÚJ. .\tnhu.s tr:~hajos adoktTtl de !11 ttttsttl<': ha,an t'tt coiel'!as l','J!"r:'tdic<ts ,. dt· Jltlt'tls dí:ts ah:JtT:tndo tinas cuai1ta' ~d. \\ ith ')JI't'ial l'lll· :pragc alt i t ud•· of 1O co\nt·d. 111ainly. J,y -1 ')Wf'i<•, di,trihut•·d l. li f'lt lfl}.!,l ion a litia ( ;an i~oll, /'/¡ yll ul)' tl11· fj¡,¡ IÍllit' at .\!ru rotlu-'JIIi' lu'llli_.uu 11 imbuta H11111l >t'Cit· ... Ff'!d)(hi\ rli_!.:,l- st· ¡, '' ali- d:ldt·'· l'"r c'ta ra;Ótt. n<>s llCltJl:llll<>s de reali;:~r un e'tudiu regiuttal :t btr!_!u pla;u apoyad" <>Jt t'olcnas e:--ten,Í\ "' y sisll'tll:tti;ada'. l'tltt el prop<'1sÍtt1 de l'lllltlt't'l' la rique;;¡ de t''JllTWs de odonatos del e't:tdo dr· (¿uint<tit:t Roo. ('()JJ especial ,;ttfa.-;i, t'fl Lt Rt',l'l'\a dt· l:t Bió,fna de Siatl 1-\.;¡'an. r·,t<tdfl titili;aJt r·l IH>tttlllt' 1na1·a "tunx ¡," Lo, n:~tÍ\flc. dt'l lldun:tt"'· de c~tudio. El r·st:1du dl' <2tiÍtll:tit<t Rot• "' luc;tli;a t'Jt i:J pat tr· "' Ít'ttt:tl l:t l'cttÍIIStti;t dt· Ytlt;tt;'¡n 17°:):.· :!.1 °:17' lat. .'\ .. i:ti 0 lt)' :l() 0 líil' 11111!_!. .\rea dt• p<tra dciJflliJÍtJ<tr ;1 1 lb 1 "1 E:-.. 1.' \1 u;. 7 1 ' 1<Ji;}{) 1 "\1 • 11 0). li1111ta11do al rH>rtt· t'lllt t·l t·,t;tdll dt' Ytw;tt:'tr'- ;ti t',tt· t'llli l'l 111ar (:;11Íiw . . ti 'ur t'(llt lklin·' Ctldlt'lll;da ";~l "'''t(' t'llli l'l ,.,t:td11 dt' Ca1111H'clte. (2ui11t;111:t Ro•• ,., ur1:1 \li<l('t'lltl \ pla11icit· dt' "rÍ!.!<'rt llldl\1111 f<>nllada z.,JJI:t!,!l111a L1 n1.d ;de;¡¡¡;;¡ ¡.,, gt·tacÍÓII pn111:1na :.!7.1\ 0 ( . ) i 1.\\\ 1 't>ll llll;t 111;" Ítllp<>ttalllt'' 'o11: ,ch;1 :afio/a. l!!lilf/1111111 o/11 111/111111. 1!111 ir/a lnoit'l/1 1. l\irftt/111 1 L1' 1 .111.:.!1:.! k111c:. 11/l/1!11111111111, 111111/JII!tirJIIIJ) uhlll11fo/{(J, \ /lalllifl/olrfun 111 1 1111·.~, n/u) 1 C:dJit'J:I "'li ;dt:1 0 'uhpt'tt'ttiiÍf,>Iia ln11 1 /(/1, .\/, /ujlll/111 ¡·1/1 1 golll/11 11• adellt;'¡s: ,,.1\;¡ \¡;¡j;¡ ,,t•h;t (;, i/J({ I(JIIIjllilllt/1111111. !.ll(/1/(/ /.onlltoiii1/JIII 'ltlw;tdlll·if"111(11111111, ¡nin~fci. (;IIIUJ!III /'11 11111/. urluf!lllu- '1 al .. 1'lB:!). E11 gt'lll'lal. 1;¡, c<>ITÍt'lltt'' dt· agua ,upn- lllll\ ,.,,;";1,: cl ;I,!!Ua dt· II11\Í:t "' i1diJt1a \' d;1 orÍ.!.!t'll ;¡ Cllll'Ít'lllt'' lllllc"' rÍ<» qur· ·'l' pn·,1'1lt:111 '"11 r·l ' t'. L:1 Rl'.,t'l'\d dl' ,'-;i;'tl1 Ka':111 ,¡• lor ali1;1 1'll !;, p:1rlt' l l'l\111 \ el llond". t'll Jo, IÍ111ÍI<'' con BeJi- i paLtl>r~1 111:1\:1 qur· ,ignilic;¡ "l'l principi" del <TIIt!'<H>I'Ít'lltal dt' (2uinL1ll:l Roo t'lltn· :.!11°1lfi' \ 19°Wl' dt' latitud 11<>1lt'. ;¡\¡;¡rc:111d" lllt:t 'llJll'l'licíe de J.,)()() k1n" 1\l'r \Ltp:t. nÚill . . i). La nt:'t'-Íllla :dtitud aka111ad:i t'l1 ¡•,Lt :'llt'a ,., dt· ¡,,, 'tll'l"' '"li dt'J grupo dr· dt',r·;¡¡¡,;¡ll "'lnt· lt·rho dt' 1"' llll lit"",¡t', \ ;¡ 'ale;'¡¡¡-;¡ 1 !1'' Jll lll ,l\111: J'IIU). L"·' prin1·Íp;~ nll'dÍ:lll:tc- ,uiH:1d11r ifoli:l'. ,,.1,;¡ h:1j;1 inund:1hlc. ta,i,ta- ¡,.,, lll:lrÍ,II1:t dr· ;;1c:1tt''· llt:lll!.!l:in''· ¡wtt'llt''· duna.' \' c;l\'" 1 Ollll,tl'll t'/ '. 1 :-): l,;¡~t 1 .\11d 1 B C•·notc 1 krn :d de lulun1 1 1' :l'llOII' h km al t i'Ll 1 )()/ Ct'JJolt' :, :! del 1 ra111 ~ Ptwrtn tr;JJJIP 1 ~ ., jj;¡¡t;¡ i 11 11 1'.2. :h.Jtt l :-;. 11 :oh,'t 1 · ; ' : 1111'1' )( 1 ;,J :'-.Lij; i -, El 'I:.Jr,\IIÍO: 1 k y.t'\dJ{· ; '2 1 En11 ;¡tJ;¡ (),·,1•· .1 F<'li¡w C,tllillo 1' 1~ 11ay p¡, ft, hl.1 .\luí<'"'' r 1 ,l;11dín Bo1ánico dt' l'u•·t 1o :\lord· .Jo..,{ \L1rÍd Pillo .d :\() dt 111. 11 1g_ 1'1. ·211. 21 \'n;¡ 1\.,¡J, :h :lll'11ltt\,¡J :hnnv;t'\d~t'· )}.¡(',¡ r .11 1;¡ 1 -} ,\J!lOJH'~ ""' ') :.!:l. .d N dt· "'" C,trTdlo \!.tillO o! .. l'l}rl•. lf¡i ( tip<» dt' \T!.!t'l:it Í<,Jil pn·.,l'l1tt'' 1'll la R''"T\a ''111: "·1\:1 Jt!l'ciÍ;¡n;¡ ,uhpt'll'\1- ltii•,Ji;~. ,,·ha, h:1j:1' \ (.;tC,l() 1• ')') lt·, i:-.Ll < :,·]](Jtr· lell(J;in;¡, con \ari .. , ,uiJtipo' qtH' Lúpr·;-Or11:1t. l'fl]\;¡ Bli('Jl;J\ 11. >.llrl1ul- Fi1 111 '"'" ufuíofia, caducif,,Ji;t l. lno!l'lll i): ,l'l- llll'di;tr1;¡ llttlt.d-1\:" ;¡J.,, • 1· J\;¡Jnl':ttio "El J';¡ 1,;t l' ¡¡j(\¡¡ i h) Bo( ;t l.•" ti¡><•' th• n·- (:). ,u\¡tt·n;'111<';1, <¡1H' ,¡· 111:111Ífit',l:111 a tra~t'., dc 1"' t't'll<ltl',. lagu11:h ,. ;¡gu;¡d:~>. L"' ir·J.,") ·> lt'IIIJHTaltll;l 11wdi;t :111ll:d dt· /l. altllll/lltlll. /1ur11 ta lfll/1/ruho . .\/. :ajJu/o . . \!. t''IHTÍt·, lllt'lll'i<>t1:1d:t' \ l'uu/tifll < .\rtmo d..l hn 1( \;¡ llll''''l:l lt'ctÚ11ic;¡ dt· •·1 llll'' 111;1' frí" t'IH'ltl ! :.!:\ \ \;1 11wdia11;t '11hpt·n·1111Íf<>lia ficialt·, l''-tl'll'it'>ll n111 ,,¡¡ u11a pnTÍ¡>ÍtaciÚII tllt'di;~ ;111u:tl d(' 1.:\!lll 111111: ¡,,_ 111<''''' 111;'¡, t :dÍt'ltl!'' ' ""' jttliu y agtl't" lia t11tb :l!JII 111 ,11111: cuhn· 1111:1 l''-lt'li'ÍÚII di' El ,·lilt1;t .. , •·;'die!,, ,uhl11.tllll'd" l.ara r11c;¡, ,,·dillll'ltL!ria, dl'i 111 111 '11111. t''-ct'jltll t'l1 1111a altitud llll'di;t "" 111;1\111 dl' :.!b 0 ( : por l'lt·Í,t<Wt'll<l. t'll\tl n>IÍt'\l' ,., c:hi pL111" t'll '), 21 ""' ') ,¡J () di' 1 ') 1\.¡u \11.1 tll)l>,.; •) .d :\ d,.J ,,¡ d1> 1111 tut;d dt· h:.! 1"< :tlid:1dt''· L" cult·cta' ltll'l'lll1 din·cta' tllilintl1d" 1nk' 'l' 1 <>11'l't<llll\l l''-ll\ Í;¡, l'l1 J;¡, oriJL~> dt· 1"·' l'lll'l'Jlth de () ,¡, "'" ·' ""' -,1 :.!..! l'i() tlt-1¡J,,¡ ""' .1" -, ( "'" H . ~ · Cl1ito St' hicit'l'llll ""lec1<1' lllt'll'll;dt·, de 111:1\o rk JlJIU :1 111d\" dr· JlJILí. < ldHit·¡¡- :il'IT;l,: t'11 "c;"ÍIII1l'' r; -) !1 • :l,!.!lld. \!,l!JJO la, cu:dr·, ,,. pn',l'l\dr<•l1 t'l1 >~'<·o " 1'11 ;¡J..olt.,J ;¡l /()'',,. \ Jo, adult"' ,,. J,., ill\l'CtÚ ;il'l'tlll\:1 ;¡j 1(){) 1' 1, \. 'l' .'llllll'l!_!il'l1111 Ji'"lt'!ÍOI'Illl'11tf' ('11 t'·s(;1 dliL\IIlt' ;o. Kili g ,~¡ ~o d" ; l. Kr11 10 ,.! ~ dt' ~ {~ 1 ltt >r:L'. 1,1" ,. Í<'II1 pLt n·, tkl,id:illl1'11 tr· tldl1 d<'Jli"ÍL1do' 1'11 i:1 ··"il'ni(H1 dt· jll '''1'1'\ ;¡d," 1' idt'11 ti lic:HII" 'l' l'I1C1lt'l t- !11"'1'(<" .\cu;ÚÍ<<" dl'l 11hi'<'LIIÍ11 d,· !;1 "'" -,. 111 ,.¡ so :\lt\11.11 1 1 .11 ~ 01)11:\ \ 1()" con el n1ar C;trilw. CallliH'che. (2uiJIL111<t !{,,., <.2t 1'\1 \:\.\ 1>1 17 T.ll\1 ·' l.i.stas allallf;ticas d(' 1'" siti"s dt· 'olt•t t:t. El JIIÚiin" 1'11 t'l p;1n;ntcsis imlic;~ L1 :as sedin1t'lltarias tlt-1 /t>ILI c<il n•s¡Hnldit'lltt• C<Jll t·l lll<tpa >da .su t''dt'llsÍÚII ct>JJ .\11oyo d··l kn, 10 t.lll<'lt'l" lllt's!'Lt ll'ct<'Jil ica dt· nsiún dt· :)11.:.! 1:.! kntc. ., Illl'St's m;'ls calit'11tt•s C). Lo.s tipos dt· ITperennifulia .llaniiJf!iuJn fnmcJJ1 i): selruha . .\/. :a¡wta . .\/. Bo<;J Btwn;n i:--Lt J. ( supn- a ongen a c<ilril'11tt·s ~una~ y aguada~. 1,< h lus límites con Beli- ica "el principi" del lana !{'"' entn· 1'" e de -L:'íilll k1nc r 1 n ea es de 1() n1 siiiii: \arios subtipo:.; <¡ttl' l9H3). Lo.s print ipa- L llWdi;llla subpt•n•JI- q. 10. 1'/ 1r;1n1o Lt 11111- ':-l h (:f'Jtott• 1 ll<l 'l¡ 'Lagllll.t, 1 'l. 1 1 krll al S di' lulllJll "S;¡nt;l r;tncho 1 Crllz .. \lorf'Jo..,-(;('lllral 1 twrtn K,dJ \'t'L\Cill/. <:lwtlnll,d :IJ (:hdJl 1 '.!. Bac.dat-LIIJIOIH':-. !.-J. El :"lart1njo: ;¡J 1 ! 1 .> 1 "1 N de 1,, Ltl(UIIa d,.l l';¡drl'. (:.tJJi!lo P11crto-\'i!.!,Í;¡ (;ltico Kr11 ' 1 .d () dt· Clta11 K"lt \'nacllt/. '" ~ d•·l """ lto "El R.IIIIOII,,¡·· '.-) '2~>. 1te l'Jt ¡'·sLt dur;JJIIt· tificJdlls st• t'llt'tii'Jt- kl ltl't·,·t;tri" dt· Lt rotná:-. ( ;;¡¡ rido 'h 1 10. Lagund dcl kn1 .-> lr:llllll ( :.111 illo Punto- \·igía Chico <!'> 11. l.a¡¡;una df'l Km :!:-> c,\ITt'ft>ra ( :.1rrillo {'(llllltlO <l L;J l 'nH)n J') Laguna 1 í1 tkl 1 K1n :i :d () tk \'igía Chico :> 1 al !\ dt·l llllwlto "El '.!_ 1" K111 :il O dt'l lall('l"' "El R,lfllt>· '!.. 7. Krll ILII" Kili '2 l'ad1,. i. l,;~guua d(•] tran1o i C,tlt ¡¡¡, 2 l·~ ... pt·rarJ7a·· rancho ''L;l 1 ¿) 11. Laglln;¡ tkl I;IIIC!to "El llallto' ktrt al O ,¡,. l..t l'ni/111 i 1t: !.'> l.,tl(llll;t ( ;;t!t•:llta lt k111 .ti ~ tit\l.t) illl !11. f.agtl!l<l (;llt'ITt'IO 17. l.ag:un;¡ ~filagro" 1t 'J¡ , f¡ i :HI/ ( :1,·tuntal-llllay l'i, 'lt: liL Lal(llllii Nop.tlilo'. J. \1. l'íno Suúrt'/ ¡:! lq. 1'11crto \lon·Jo, 'JnangL1r 1 ¿ 1 Cd!Tt'tt'J,J i !0. l'llnf;¡ <;;1\iláll '\c:d;¡k ! 1' :·> '""''\t'l" 1. R:lllcho "El R;11non"r· .'>:!. R:tncho "El :l. 1' :!.-•. K1n '1 .d '" cfp l 1JH:1. ndJt Ít'Jtta' utili/alldt> tl'clt•, lus cunpt>s dl' agu;t. .\ lo, adultt" s¡· lt•s :l.l 1 'Pl. S() dt· C:\1un- ::2' '2 1 lllunt Lll lt'I<Ta dc :! kn1 ;d E dt· Ch"" K;rl> \ t'lanu; r Kili ~ :!0 :ti ( .1) Hl/ 1 hl.t \liij('lt'' !IdiliO ''""'" ( ;," rido. '> ,¡,. Lt \lon\;¡- .ti :\1 ,¡,. l'11lu1n carrt'lt·ra l1 37. Kn1 ¿_:-) ("rlrJl'tf'Ll ·l'ulutn-PunLJ .\llcn :Hl7 1:.! 1 kJn Plwtt(l· .J<"''. Ptwrto-\'igÍ;¡ ( :hico :!0. J:~rdítt Botánico CI<.2RO. ~"' ,d S d" l'tH'Ilo .\loJt•lo" '2 1 '.!.1 . .Jo . . t'· \l:ttLl Pillo .~u<-Ír•·J: ') '''> Kn1 ,ti :'\() de .J. \1 Pillo ~IIÚH'/ : ¿, al .. <:.~nillo tr;l!lHl -,\ PuPrto-·1 11lu¡n liJ. E11tr."la (),.,¡,. a S~<ttt K,,.,," 1 7. 1-'<'IÍIW C.11 rillo l'twr lo 1 '.!_' IH. HtL:~y p¡, h.1 1"· \-.1- 1 1:2. (:hlitl~·;¡,c~J(~ i . l \ 1:l. ( :ohú i .; : 1 l. Cnwl'IO ;~l :--Ltj.dtu,d. t;trlt'll'la '2 17 b :lH. Kn1 ¿~¡ 1¿ 1 i : Km 1it. Kili c;tTTf'- : del y;t \.che~ ~ ·:o¡ , 1 )() 7 : '.!_ Ct'JJ()t•· 12. K111 : 1 Kn1 ! B c:unino ,, k1n .ti S ,¡,. San l ( (¡ ! iLIIIIO 11 ~-~- \·i_gla Chico Ct•JJO\t' :\/1¡] ! IJ;¡¡;¡(.II i iJ • ( :,·nol<' 1 km ;¡l ~() d,.J .ll'roptwltll llarLt a inuncLLIJle. tasist;J- yos (OIIllstcd :;¡c,to ll'l ;¡ ro/ia, Fu111 JJ/(1\111111. pring{¡·i. (.', 1 IU/JUI a~·¡¡;¡ l';¡jl;¡ ·:o¡ Ch<'· 'iJ • h i ,¡,. Tult1111 H. 11 entes dt' "'El P;tlnl<tl. '· 11. 1t'diana suiH'adw if<~ /'.ICII!foJifli)(- B.drw;11iu l. r \111¡{, ;~l;¡1 1,;1 l. /l if'H t ura rnedia anual dt' ¡ '""'"I-B;11 \laj;tlur:tl- 1:. · '.>' .> ;, R;lltcho ··~.;, Sardina' PunL1 Herrero ( 2 2 knt .d S de -,l. Ratrclto "Palma>· c<trH·ter<t \L>v-.\ndd·s Quilll<tllii Roo .u. R.ttrdto "Yllr,ls .. r .'>, ! ,) H tt;IJIIO (;;tTtil!u PuPrto-\'igÍ;t ( :!Jico 2' ill. K111 l\ al SO ,¡,. La t 11ÍÚ11 : lt :l. K111 10 ,,¡S d,. l'llttLt lft-lrt'llt ::l.· )'.!. Km 10 al SO d•·l llt!idiO "Y"r",·· ~ .ll•. Río llo11do. 111;¡j ( Íl krrt ;¡[ SO ,¡,. Clwlll- 1 1 j < :-); Río t·nnn 'l1\. l'illt:d irruncl11do ~.:'! km ;¡J :-lE ,¡,.¡ I;tncho .-,:¡. C<liTt>tt-ra •·(.¡ \'igÍ;¡ Chico RanlOfl.lr· el· lHh r :} ih: 1"" l ( ~-r 111\t'J,id:~d .d o 111,1111l'r<> ( d!' \f'~('\:i('ÍÚJ ti}"' 1.7 .,.. ~: ,\lttc' ~1:111 '''" t" };¡ I<'Lwión e 2 J .¡¡. 1 1 Li.\LJ p1 d illl inar * * * * '4; "'' Áf ~ *; '_!:) ~~-~ 1 ¡!'_-. L1 !{,.,,.¡,;¡ ( "d( ,ptt·ryt{íd,¡ ! !ldonnw ttti l.t· . . tid.w /1 1/t' {otfii/1¡ 1 1 11 "uol '" H 1. liholu• Ku 1 ,A * ! 1 r~-;\! 7 1. \lt·~.lpod,n!;rÍc lfl'ff'lii!.!,IIO!t i ·:-:· l'11 11rlo,fu.:,mo 1 ( f'tntorll'tllidat> .\ f U//1 tlfl/ //1 (] .;.;. /'r ,¡u ru· '" 11 11 (_ e (_ * .,., >?>B JlJ,lp,l Á 6 11HH'"tl,l f' .t:ia !..!JIIifflf'f .flt.:Írl ff(/1/1/rJt !:llallo,t;lfl(/ sbc 1'' RSK la luct!ut~cit'n¡ dt· \t'.l¿t'tt~cÍ<.H! pll''t'lllt' t'll ,., <k ,tc\lt'rdo <OII {,;dll<'la dt· Ll' /(llld~ df' ndtTLI dt· ;wut·tdo ;d !Ípo La df'IÍIIIÍt~JcÍí.)JJ dt· Jo, tipo' de \t'.!!.c>Lt· l'•ll:! · S:\SI' wha ;dta ·'"hpt'l<'lltiÍlolí<t: "\\1~(: ,ch:t nwdi<lllil qJiw;Hluciloli;t: S\ISP ,,·h;t lll('di,ltLI -.¡JiqwJt'JJHilnli;l. SH<: '~'"a l1;¡ j" .- ... lllcífolí": RSK R<'"'"" d!' Sí.tll K,,·,,~. prtTlCip.ll ciún 1 .lnunwlflg!Íon /·.noronthrJ smsp \L\l'.\ 1 El 1 :nf'll:tgnonid; f¡ !!,lO i 1 t' 1f1U' f¡ :;.) smsc ( . 1(o n; hogrtfln ·X· \. t'> s asp t l)"''lldo-.ti~Jilat *) 6 ttT..., de "i;'¡ !, [6 /;, e h. 6 5 1 ;¡J ,-ll ~~l ~t'tH'ro .... \ • ,'D.r 2 j;¡, lt',Lllltc·, 6 1 * ' <>it'l 't d 1<>11 )H'Ili'IIC'IC'II '(1 ¡-·!'\ 1 3 * Á, c;1d.1 fl al. lllld. 1fl flt, /¡ 11 Ulrl 1 rlj!t f!(></1 (/ ' 11" uunb1ui !.tJI!oha\1\ dl 1 ~ St·ludotnia 11 .\'(ut 1 rt !troi!IIJ ·¡, f, ho,¡, rli.r,i '"'· (/ . l Li· .'\ .. \1111 ¡·,,¡,,.,,llLid " <>1'""'1"·' 1>1 1>11'>1 '-"' ti¡H> dt' '''~I'LHiÚJt prin<ipal dt· c:1da /t>ll;' ''n R'"' '" ll. F. llehido de ;JCut>nlo ;Ji u1apal. En b t¡¡}¡];¡ 1 ,,. ¡m·- .\lt'llOJH>iiLuJ;¡-:\."' hin1ik" . .\III!.JIIiillld .\lt'"'""· ,¡J ~1a11 II!Úncn• d1· l"calid:ldt'.s. ,··,tas ,,, ;¡~fll]Jarnn poi /Oil<JS 'I'Jila L. i!'Lwi<.HI de,¡¡¡," d1· ndect;¡ Jl"l o1d<'ll :dLdH'·tic''· 2 ){ 1 "1 1 1 \1>( '·' Li.oLJ ¡nl'liminar de lo, odon;ttm, t'JHontrado, en l'l estado de Quintana Roo, \ft'·xi1o. ~~· '• ,¡,., 1.:ih 1 !'J!'lllJ>I:'n'.s ¡wrtt'IH'<It'lltcs ;¡ 7 i '''lH'IIi'' de la.s ,·u;~k' n·unid;h !'11 lh !.(!~IIfT<" ,. '!'is f;llllliia.-,: Llr<lJI ·_::i ¡wrtt'll!'!'l'll ,¡] ,1du>rdcn /.;goptt'r;l. Ja, ll',t;HJll'.s .-l 1 I''Jll'cit•, ""rn·,¡><>lldt·ll ;d sul>nrdt·u .\nisopt!'r;J agrupadas •·11 211 ~1'111']'(" \ 111'' f:Hnili:". El a.sltTÍ.s<" '") .si'J-Jab .1 la-. I'Spt'<'Ít•s pn'St'l\lt's t'Il !.1 R1''I'J\ ;¡ d!' ~i;'\11 K;,·all. /. )'< .t ( •• t >/'! Fl'-f lt 'lJt(·rvl..!ltl,Jt' f 1tia • f )t 111 ~ l.t·-.tid,ll' t.~ 1 t 1' \ / ot 1i1 u/o R ;nnl )\Jl 1 t, "1101" 1 H..lnd ltl' / / t'!Ot'! 7flfl '} :,.,~ -r. Kon11ornl~ +:· 1 1. \ln.~.tpild.Jl!;rlullid.tt' til.alu\ lfl'ft'Ul}.!,fr'on \\'d]Í;Ifn,n/1 alit """' p...,,.tJd(J:-.ti~JIJ;!tJtl.w +:· ~~~~-udrJI/U.',11la !1. ·s 'e rJ; ~ I'JoloJJt'lll id.w .\ ro1u·ura tJillt /'roloflr'lllrl 1 ~~·Jy..., rdt·n, lio ( .. 1h ,.,¡ uluu¡ ( ;dh ,., 1 urr { :ot'II.!~I"!<Hlit);H' .fr tlftlhagrtol/ f{fltldrot¡¡n¡ fl!UIItalag,ion ·X· l1~ra -:.:· fii.;la hal/atutn ;--..,eJ~, S;l) trn¡llr·ntulu (;.d\t'JI Caht·Jt ~OIIllttn .llt.:ia tran\lata -~ 1 - lLn~c11 rrnibbta l>clllllt'lly ~ :\Lly<J .;.;. Fna!la,í!_lltO nu;·ru·hl\fJ(JfiÍar ( :dh ,., t ->:· ¡,, hnuu1 r ojnrulo lLI_!!:I'II' h.liOftJII{ho 1 .o-:· llt•cta 1 11 dt· tk .ICIH'Jdo ]o . . tipo . . !Ya alt;¡ ;¡] tipo dt· \ t'~t'LI· ,uhpt'l!'llliÍiolia: ..,,JI,}H'I('IItliloli,t: ~IH' 1 fJo,ita r /. 111111bt11 i , Scly' l.tJI!obrl,il ·i:· ILtgt'll ; Or ilfru¡, St·holrflntu lllillufu,t .\'r·o,·, llhrol!lll!fl ·¡ t fr·hal/1 rft}.!,iflr ~f'!~, 1 Se]\, ultt·lfatum · ll.lt!;t'll u/1/, ( :.1h ¡·¡¡ lfll. o · 1Ln~t'II 1 ~11 Jl. F()l 1\ E:>. \ li>.. 7 1 ' 1<¡g:q I<J\i()l ciNfSI)/'Tr;/~.1 1. ( ;omphid.w . i ph rila an.s::.u~tifolio ( J;)fJ ¡,on .l. f(ll"fliba : Sdy': A .t william•oiiÍ (;Joyd Phyl/,"r'la 'l'· l'h y/lo¡:omjlhoidl'' 'P· 1 2. At•,hnidat· ·:+ , f 1/tJX t onr-olor BratH't * CorrfJhor•lhna adnrxa : H~grr1; * C. riríditru Cah·•·rt * (;. '1'· 110\". * (;ynacontha hEfrn_!!,fl \'Villian1:-.nn * (;. 111PXit-ona S('Jy, * (;. nf'n·o.\n Rarnbu1 * Tria1 antha¡_:plfl 'aribbca * T. "'fitÍIIII/ 1s.·Jy,, * T. trífida 1 Ramhur i RA+RP+MAA- * * * * * * * * * * .lnatra normali\ Cah-f'rt Jlrarhrlllnia fu reata ! Ha!{rn 2 1 CanliO/Jhiln ir~wlnri.' /twrrra 1 Car¡wnln:• Dythnni< •lrrili• Haf!;f'll Fnthrodiplax bnruirr 1lhury · 1•:. fnrida 1Erichwo: ¡.;_ /tH:a IRamhur E. u111bratn ! 1.. 1 l·:rythnni.• f'ld>rja 1 Burn1. • E. •ÍIIIjJ/í,-i, o/li, 1 Say ·, JdialafJ/u· :ubn,,i, 1 S"uddnl /,t'fdhemi\ ;·p_,¡( ulo.\f/ \ Fahriciu" 1 !Jhl'llula aurÍfJt'IIIIÍ• Hu:IJJ. J.. Tlndhami w,.,¡f.dl ·• ! .. gaÍgri ( ;Joyd ,\fanodijiln.\ baltrotu 'll~g•·n' JlarrothnnÍ< hnnidllora 1 Burm . .\liathpia •ÍIIIfiln 1 Raml11ll' .\fitrathpia an¡uali\ * .lf. rhbíli., 1 11"1!:''" ilL1g-t'fll .lf. dirlpllll * .\f. hagrni Kirl>v 1 )rfh,,,¡, {t'1111~ifi('(J i FaJ,riciu' ¡ l'nntafa fla;·f'lt rn' ( F;J!,riciu..,! /'_ h f111f'1Ull a 1 S ay '1 f'prithf'mi.l domitia t Drury /). mooma Kirlry * * * 1 ~cly, i FlantfJla.\ I01f_~ui71i;·t->nf1i.1 ar~o Tallri¡,hifa T. * 1/.0IN/1 ( ~rholrr~n\ 1 C.1h-crt 1 Ha_gt·n-. :,11\Trl , itrina Hagcn ·• Tramra abdornlllflfi, ( R<nnhur * T. binutala i Ramhur \ T. rrdi't'rli 1\luttko\\.,ki * '/'. oi/UI(tl 3 1 * * CuP AF :\. Lilwllulid;w * M+cu ar \\'illi~m"m lla'!!,t·n 1 · 1111 i, imh 11111 !lu1t11. l 1),\tl'-.\ l. Fi~ura' 1t.Y,ia gaumrri: >1 J a ''gníficado d•· "" "}; \:(1\1.1 () 1.'1 \l.. 0JHI~XIO,; IJI ·- ( )¡·I~T\~ \ RrHI 21 A 1 -e / 2 'e. N .,.._........._' Msp/. : 3 l..Á.\1L"\.\ l. Figur¡¡ . . 1-:1. :\la :uitt•rior dt· 1/etf'UilJ.lion alúnum: ¿ ·, ;da ;llltt'rior dt· .l r.!;[ia gatonf'ri: :) _l aJa.., antt·rior y po-.ter ior dt> Fryt ht•rni.-. 1im plit inJ/!i.1. Para conoct·r t·I . . ignificado dt· ~¡¡..., .dHt'\iatiJI<I'"> dt" la-. \f'Tl<l" cnn-,ultar Ja.., tabla" dt• equivalt.. llcia 2 y ·¡, ')'' h" 1' F"l"'i"l \!1 "· 7! \ L\BLA 2. T<~hla dt~ ,~qlli\·;:dt·ncia-.., dt· la 1\0IIlt'TWLttllJ<t tltili:~;:Hb t'll ];¡...,\·!'na . . lonf{Ítudinalt•-.., dt> 1;¡..., aLt . . df' Jo . . odoJt;t\(1-..,, nnup:lJ~Hb c011 Lt t'-..,tf' 11:1Lajo dt· ot1o" p~11:t ;¡¡¡Jolt'" 1 \HI \ ].,..., 't'tltl..., I'U!IJf',IJ,Hi.t IU(\\1\!CJLO\;L\ t 111.1/:\ll\ I·N ' !) \\ ll 1< 1· COl\ t·r-.al J;_¡ { OI'f!:\S IVR\11NULO<;IAS 1 F:\1\ \¡o !SI 1· 1 ,¡IJ!;¡ >. t1 a11...,\ \!FUJilt\M & \fli<.H'L\It'F;\ 1\UI{[(()[(' 1945 1\ESIF.\LL, 1955 ·\llld· \ L\ l't, f.t;\ ;\Biü' Vli\Ttl 1( :\ !'1•1<\\I"'ULO(;IA l I·SII' TR\ \! O ~~ ll R 1·. < :o~ta '11l1cost d J<udiut anterior ' l~adütl Posterior + \lf:>dia anteri()r (. <: e ,e;, Se Se l<i\+1-!P-t:\1 ·\ !<a dial Ancrior [(.\ J(adial ~~ Po~teriui !<.ti\\ 1<. + \\ 1(1 1<1 p Rs flrirncra l<adial Postt•ritll 1<.1'¡ R¡ ,\;\1 ínten·alare~ ll<¡:t l [(11' IR¡ a IR1 l• M1a 1< P7 1< ~ M¿ 11' ~· 11< \ ~~~ l<~pl* l(\¡d J(sfd l~P:; +~ 1< jt J(adial dP la prirrtPI:t Pu~terior P(>Stfll)dales !v\j.j \ f( till i\ppl 1 !1\í(, 11<1 d :--,egunda l~a<lial Pu';tPrÍ(>f !nt("f('dla IPS de Lt ·,egun<b [(;¡di:tl Po:·.;l t.~ r i1 JI .\tqdCt!J[·IJTII IPTCé'fíl 1 1\,tdial Cuarta l'ri(tngulo 1 l~adial 1\)steriui \'en;¡ transversal ¡- ~· ,,, \ledia r\nt("I ior \1.\ M.-\ \14 Suf,lt::rnento \tedio .\lspl* ,\\spl .vtpl \ledia + c:uLít:tl \\ ,t:u Cul' C:u \ledia PustC'rioi \\1' <:ul' <:u 1:uhital .'\ntPriur t:u.\ ;\ ·¡ (:u? lntPrLalarc·s tlt· l:t t:uhital lC:u ·¡ IC:U'! ;\1 a \ !111 <:up cu~a ,\e •\nal t\nterior + Cubital Posterior .'\A+Cul' A¡ '\o .·\na] Anterior i\i\ -\nal Posterior AP ,, C.ttllpo di~( nidal Cu'; '¡ '\spl <:uhital Po:-:tcri(JJ '\nal Sul•t 1iángul,' \sJ an.tl <:~ 111["' , anal (,da p Ptt:.:-rt):-,tignia ;\ \\Pr11llf:\nula 1 l'rPsente Pxclus Fn este trabajo se incluyen a Rspl y Mspt corno venas supiPrncntarias p:ua tacilitar el manejo de la clave, aunque Riek y Kukalová-Peck (1984) considPran que son el espacio que hay entre IH; y J(l' 3+4 r entrP I;IA y MP, r,.spenív:uuente • PrP'-lC'nte ex e lus ~) zada en ~'"lt' tr:d)~lio p<!Lt la con L1 dt· otro" ;pJ\Oit'" 1 \HI..-\ _¡ la-. \ t'Il<h tr 1 ahld df· <Jih\ cornp;tJ.td;t con f'C(Ili\·;dcnci.:~-.. t·r . . ;dt·.., y p.tra L1 dt· la la-.. \ t•na" JHllllf'JJclatura lltilit;td<! t'Jt t~:th;,ju c"lt' p;u~t v árt'<l'· t'"jwcialízada-, de L-t<:. ala~ dt· lo~ odonato ..... dt· otro .... lllliHi''> S TER.\11NOLOCIAS NFHJIIAM & 1945 1\ESl'F:\LL, 1955 'l:fU\ fiBI<YV!ATLJI{:\ l'lW.\IlNOLOCIA UTILII,\Ií\ EN 1 lTI<\S 1'1'1{ \11NOLUC!:\S c.IEI:I)II \\1 ,\ FSI'l< Tlnll:\JO llUf<i{tJI<, J'J.t5 N 0 ~1 ll R F 1\f·:sn<,\t.l .. JY55 ABI<I· \ 1.\ JI' In e Se fü\1 ·\ntt'nod ..des \n PostntHiales Pn \{¡ \x Pn M1•3 11 M1 Sil M1a \re ulu Appl \'en<J tranwer.,al dE'! puente ~1z l'riánguln 1 np re are d bcv bcv 1 1<, ( \udcí.n~:ulu ( 1 Subt 1 i~íngul() st st \14 >-:u pe 1 t ri:í.ng ultl c:pr hr \\pi C.!tnpo discni(Ld ui df tr <:elrtr rrl<'rlia <'111 rn rnidbasal spact." <:<·Ida culriral lll l'U Ctl ~la an.tl lispl \11 Cu r.:u Cu~ Cu¡ "\ í lllf Ae !\' \oa anal 1 <:~J1 1 po anal (ala posterior)": ca Ptt~rostigma ¡•f ,\1t'f!Jbr:'inula rrrb :\ PrPsente PXC lusiva m entP en Ani.--opt Pra mcntarias para facilitur consid"ran que son el 'spectiva1r1ente • Presente exclusivanH'Iltf' en /ygnptt>r:t JUU{! <lll:li \f ~t rnlr rnb loop h>J.l \ E:-. I<J\i()!. \J¡ '.. 71 1 I!J::I)) h) l't l'f'()S L:1 ,jguÍPIIlt' B<'IT<Jr ,¡o/, i K<~llll<lll<h r ~w chn· p];¡IJ"r(l 1lJ7h), (::Iht·rt 1():-J<l). \11111/ r r ,jguÍt>llclo le" critnios J<Hl1-1 1 Hl1J). llllllfwlh l'l1 11). :\"cedham /:>;. dt• B"n"l ! 11170). J<dill'"'l \\e,ti'all 'J(j'í)). 1<11.)). r : di1 id u· 11 17:! . \\illian1'"ll 1<i:!:l' \ t'll algunos c:~so' ''>!!1111 t•l critcrÍ11 del pnnwr i!lllOI clt· <'Slt> tJah:1j11. La Ilolllt'llclatura utili;:Icla t'II lr1 \t'llaciÚII :tl:n kllk;¡J,,,,·I-I't•ck 1.i1wllttlida" 1 '1 llH). ¡>tT<I L1 intt>rpn·t;¡cÍÚII c.- l:1 IJI'IIIl\H'sLI po1 p:1ra n)~tign RiPk .\ Zl!!<>j>ln:l . . \!'shiiid:w C:ililtl'< plr'f'!l\l 1 l's n·'Jl"ll'ahilid:l(l del 1" Íllln :lllt<IJ <h·l IJit',t'IItc trr1h:I Í"- rilla o :; '7) 1. .\l:1.s :lllll'riores 1 p!isleri"res si1nilares 1'11 i'orma d:h 1'11 1;¡ hrl'l': c:1llt'/il m;'¡s :111cha <¡llf' (;llllrll-ltl 1 1 ZYC( li'TER.\ ') .\las posttTilln'.s 111:'1, :111chas 1'11 1;¡ h:lst' que l:1s illlltTi!in's: c:1h1'/:1 111.·1, \"t•na " lllt'llos rcd"11dcada: lllrlt'h<~s ,·o11 tn·, apt'·ndict•s :ti i'i1J:d del ahdtllll·'II hi('n e \:'\1'-iOI'TER.\ ·>, 1) 1 !:1 -;igu LII!!_il: lllrlt'fl<is co11 cu:1tro ript''II- dices ;ti fii1:tl d1·l ahd!lillt'II \"t·na n in· 1 illll(<hl!I- llit'/ o lllih \l'lla' tr:IIISit'r-;;dt•s :tlllt'll<'drdt·s: :d:h 1111 ¡wci<dritLI' 1 . .!! \"('fl;t C<>ll cuhita lll:trc;¡s roj:Js ) c;¡j'1',, 1'11 al 1111'11\l.s 1 1 h:Isal C:dopt<·rygÍ<Lw. !' !los 1 111/onina \'e¡¡;¡ Rl':l +1 . :l ](Ir irl litlllii'ic:"¡¡ldost' 111:'1s Ct'lTrl del :'nculo qtw <kl 11"d" 1,,.,¡ id:w. /_, ,¡,., 11 .l inft·rion•, l:1 1nit:Hl de 1//ifllll iljl{'llclÍct's sliiH'l Í!ll"l'' cft-1 lllil<'fio ("()JI 1 Fig. del .su fltl 111 j_!, 1 1' 1 '-it'!!_llll !:\ p: ti/.rJ/u, I'IJI(']'II / .. La handa \Trd1· lllt''f'Jlistt·n¡:Ji 11" st· <'llsandlrl ;dnulllrllllt'lilt': ;q¡{·ll(li,.,., 'IIJHTion·, c·1111 1111 dienlt' l>asal il!!llcltl 1 1\llil dii:Itación nwdi:1 t"<lii- ('1 C1t.\ 1 :l¡ ;q¡t'·11dict's ink1 ion•s !:111 l:1r!!_11s !"011111 1"' stlpnio- n·.s II'Xil sohrl' 11' JI() t'st:'t dt'IIticuirld" pt'Io tcnnina t'll lllt dit·ntt· agudo tan l(rancll' c<llllll 1·l has:ti: ni~t·l In as e 1111 dÍt'lllt' h:ts;Ji ill(lld" ,. \111<1 dilataciút, nwdia S<d!lt' .. 1 lllrlt_gt'll inttTIJo. Cll\11 hordt' ('1 111 111¡ Cu.\ 1 Banda lt'rdt· lllt'st·pi.stt'!nal al>ruplillllt'IJlt' t'll.srlndirlda al dohlt· t'll stt Fspin: !J;¡y l:1rg"' 'llif' l"s stqw/ .. ¡, I'Xlf"l'lllll .Slljli'J'HIJ ]()' i_g¡¡;¡J dt' Lil"!!" <jllt' 1"' su pt'l ion·, \p1;ndin·, rihdonlin:til·s Espin: tn· ur .h .\pt.'IJdict•-; ahdo1ninalt'' inlcrion•, del Jllacho c:1.si ,l i1 t'll:tS tr:IIIS\ t'Jsrdt•s illlll'll\ld;til'c< :das l!t't'i"lada, Cll l;¡ l¡;¡,¡·_ gt'llt'- ralnl<'lllf' hialiiiiiS. sin color:11 it'>ll t'll !:1 l¡ase í Fi!!. 1) l! 1) ,\.\ lt/Ífl !llrllgt'II ÍllltTII!i. 1'11\11 IH>nk l'.st;Í dt'lltind:idll: 1 1-'ig. 11) 1 St'!!llH jlt'f'llll' fil /.. /ot_(Í, 11fa J:l! 1~!" ) (:,>i"n C!lll \"t'llils trrlll'l t'J'.srtlt•s). i11di, id1H" dt• gr;¡¡¡ t:llllil- das IH 1'' ~'ll'li<>I · l'i_g. l"llil(l"l iiiH.'Ildic!'s i11ft-ri"n'.s cr1.si lilll Llll!"-' Ptt•rostÍ_l(llla f:tlso 1 ~- t"llll\11 l11s superion·-; 1-111 ':Jhclllllll'll di' ll-1--11 h !11111): IC1d pn·s<'IIJ(' 1'11 t•l :ti:J ti) !'lnu/n.lfll.:lllll!idat. /'11 ur/!>'fi.!.:ll/11 111, n/1 111 l'tero.stignla \!'rdadt'ro rdt· IIII<l "'la cl'lda sin \!'!las tr:IIIs\t'!Xlies). Íll- >S de Borro! 1 1lil.) ). 170). JohnsoJI di\·idttm de mucho 111!'\lm de e¡ 1 llllll: IC:u1 <llhl'!Ill' !'11 c·l ala posll'- 1<17~ . 1 . 1 1 r.ICJ.'i.i). \\illiam">Jr l'na \1'11<1 inteicaLir autor de este trah:1jt>. ru..;tigrna ! Fig. 1 1R L1) t'!Itn· Rl'1 \ Rl'~ h:1jo el 11Í\ Pi dPI ptt'- ,, ~) () >ro¡nwsta por Riek S: Cti:ltro \'t'Il<IS intncalan·s 1 IR1a-d) t•ntrt' Rl'1 \ Ri''2 haj" c·l niu·l d1·l goptera. . \csh 11 id:l!' \ ptt'rostign¡;¡ t'St'lltt' (¡;¡}J;¡ j11. 1 Fig. 1): IIIachos principalnwnte con un;¡ ccdoración ani:l\lt·g:¡¡Jodae;rionid:w. //1 tna¡;rion alinuuu riiLI " :IIII<lrill:l n•jÍ/:1 H i 7) \11' corta. llegando :1! lírnitt· df' 1;¡ \t'II<I. tra¡¡"·t·rsal que ha ja :d niu·l del nodo o sohrepas:'llldob hast:1 l:1 lliÍtad :q>mxinl:id:mwntc· d!' \' talllaÍil> \ angosta- :hos con cuatro apt'•n- '(;OJ'TFR \ \·c·na l:1 siguÍ!'Ilte celda: Cu.\ :III.sentt· o !('{llit'Ída ;¡ un;¡ \·e¡¡a transn·rs;d ·> i'n>t<>IWttrid:lt' nterion•s: c:dw/:1 ¡¡¡;'~s al final c!t-1 ahel"rii•'II lSOI'TER.\ ..... .' 1 e¡ \'c·na \11' larga. sohn·p:ls:~ndo \:IrÍas c¡•Jclas el IIÍ\TI del nodo: Cu.\ Cot'n:~grionid:H· hil'n dt'S:\ITillialb <irll¡ \'en;¡ .\:\ IJJ!'sf'lltt' 1 . 1() Fig. 7): Rl'~ origin;'tndosc· l'PIT:I dt· la cuarta post- cubital !'Il l:1s :das :mtt•rio¡ps \' d!' J;¡ tt'!Ct'ra t'Il ];¡, postPrion•s .\'!'11/{1 ///(/ Rl'~ origin:tndosc· cnc:t 1/11/1//(/ idat'. 111/aoina titw .\.\ ausente das en la h:ht'. gt'IH'- postcuhit:tl en las :1la.s aritt·rion·s \. dt· ];¡ cu:~rt;¡ !'11 las posttTÍoJTs 1) B): . :\ r, ,¡,., c¡w· del ck Lt quinta o s!"\l:I l'rntnnnua 10! frl o que del 1111do id:lf'. 1 Fíe:. , " " 11111111 Espin:ls tihi:dc•s l:1rg:~s. su l<>ngitud rnayor qu<' t'! espacl<> qut· h:1\· t'Ilt re lllla \ t >1 r:1 .ti :'m u lo .. 11 1o· o ig11al dt· L1rg" '1'~~' .J 11 r 10¡ C:u.\ corta. sin t"\leiidf'rst' Jll:h elt' ni<ltro" cinco <Pidas Ill:ls :!1!:'1 del I:Jrgtls que lm 'IIJ>l'· 1.. ¡, 1/11111/1 ni\(·1 del suhrl!ldo: gerwr;dnwnte Cllll 1 () ·lwda al doble t'Il '" 11 11' ,\',·flfli!'lt/1111 11111/llflllll C:n.\ lar!.!a. c-.;tcndit'·nd<"t' ;¡] IIWIJ<" 10 o 1:! t'!·ldas rn:'1s :dl:'1 del rlÍ\!'1 J con un diente IJ;¡s;¡J del suhnodo. alc-arJ/arHI'' ,.¡ ongt·n d1· Rl':! terno. Cll\ o h1 >rdt· '" 1 11<1 / .. 1ik11it1, 1 Fíe:. ~): helllhr:~s srn t•spl- .lrg{(J \'llh ;¡ l do tan _grandt· coJJJ<¡ os COII\tl los .supt•rio- 11 cclcLls postnllelales: llt'rll- lnas COl\ e-;pina \llh:IJ 1 IH~gn ):--,. l;\ p:'didt> lksdc 1 1 ;¡ 1 . 1~ d< l1 .-.,< 1 <kl '..? J¡;¡,al: <IJH~lldices :1hdmnin;dcs s~qwrÍ<>It'.' enteros en la punta. inferiores con¡o t•n la fi_e:Jll':l 1:.! . . . l. /ran,Jata lruptanwnte: ap•'·ndi- St'l!:lllf'Iltm ahdornin:des \'111 \ lilataciém nwdi:1 cor¡- JH'I 1on•s bífidos t'll la ¡>IIIILI. inft'IÍon·-. trilnhul:1dos t'n \ i-.ta entirubido: fil r Fig. 11) 1.. (nrli, 11/11 ·iduns de gran !:1111:1- el :da Jl' l'tni' >I · Fiu. ];\ p:'dielo-. f'Il el clor-,o: ;q¡{·llCiin•s s¡¡. el¡· pt•r. 13 J:lr 1 ~·) Ccd<>n's p:ílido.s dPI tc'¡r;¡-.; \ el1· 1:! khe del ahdt>IIH'Il ;1/ltlcs. -,in handas Ilt'_gr;Js inft•rion•s t'll lns -.cgnH·ntos \'111 \ ];\. C'<>II !ll(Is fnTIIf'I\I'Í;I 1.'11:1!1~> cclths l'"stcll:ldr;u¡g¡¡J;¡rcs <'II las ;¡];¡, :l!lti'JÍ~>ITs 1 ¡:¡~~- 2) . \11 "· ; 1 ¡ "' ,1 \JJI'J\1(1 l:id<l, :111 tni< 1 1 lil'l Rl'~ , ll<lddl JI' Rl'~ t euA iJI"IrH 1'¡ 1 !') l':il'tl' ( ;¡¡;¡ ; :qH,'IId Jo, 111 "'<'~Illt' •'· 5 J'¡' '¡,'.. ·_. \: ~1 l':llll' e;¡¡;¡ l :Jhdlll! !(l" \ 1 1 1 1 . ; ( MP euA 1 .. 6 -< ; 1Cu AP 7 -.e~ /_ i ' ¡ 1 i 1 1 ' ;--....l 1 , IR/b,_1, l Jf¡, J'¡'¡ l'll'!ti' i _.l, t:Jtihi: 1 9 1 1 1\'\'11' 1:1: lu llll' t ;¡ t e ·RA ' RP 1 ., AA / Rp • . 1 1 1t¡'! .\rnrl ~· -~~ 1Rp2 Cv4·.: 3-+4 MA MP \;¡ 1<1!1 IH" p: 10 1/' e RA RP 1 A -JRP 8 2 RP_,+ 4 Ct1A MA ellA 11 :1r1tni Mp IH 17'¡ \p<'·"1 dt· Frtllllf'll !JÍÚJJ~tdo 1/a rfthJ/¡, , a/;,.,,, TJJU'dt,\Jidll h Ltd"' 110 p:~r;tlt·lo' dt·l plt'lt"lÍI(III:I: 11 dt•i;tllt· ,¡..¡ d1· l.t \ t'ti.J \lP -\ / r utlurui1 rlflrnitw. B \ft, fllth¡ IIIO'I"111do '"' 1·l llfÍt!.t'fl jll'Ifi] e u ,o~ .\L1 dlltt•Jiol dt· 'f'¡ÍarafllllfU!,)'flfl tri/ida: l ; ,Jl.t po•di'IIOI dt·Ldk <kl :da po-.tc·riot (k !,HIIrfu,fi!.!,fllfl fl1 r nlr111 IJIO"lJ;llldn t•l (!t--..:tJI'ol\u dt· 1:1 \t'tLt J(:ul dt•l;dl(' dt·l ;JI;¡ pn'df'riol di' St'tllU'lJI(I (J!ftrlta IIHhlt;t!l(lo 1'1 dt·-.,IJrollo dt· J;¡ \~'ILt \.\: H dt•lidll' (11-1 :d.t po:-.tt·Jior de !)1olonnna 1orruhnu. 1J df't;dlt· dt·l :d:J.tlllt·rinr dt· .\!uJthpia ~imjllt'\: ]()¡ dt•lallt· dt·l ;¡l;¡ :tJJlt'JioJ 1 1 dl'l lll .\rcul ti•· la B MP MI' 1".\'tl'\.\ 11. Fie_¡¡¡;¡-.. !-11 dt• /'hrllo.!!.0111f1hnidf "{L · <JL dl'l dl l:i :~p: 1'11 11' ! ()' " 1 id id: -.,¡11 ll '\tllll<> 11 \1 ()IH>\,\'Ith lll ()11\.1 \\,\ RtHI A. 1T dt' \'111 lll<'tlt<" l:1d~>. CllJI 1 JILI' 1:\ t ~>JI 1111a h:IJith fJt't'JU'IJ<'Id tn·., i~>JigÍII!dÍJI:il i11ft·1 Í~>J JJt'!!la '1·ld:J' \11'1 Rl''~ ¡¡· :1 ··:¡d;l 1;" ;¡\;¡, P"qcJt:ldi:III!!IIlan•, 1'11 ;¡JI t 1'1 ¡, >1 ,., 11· /.!JIII!tlt 11 l;¡ \¡;¡,e d1·! ;¡\)doitl!'ll :11IIi-1 Í< >it•(;¡_ "'!!- . 1. 111 '/ 111 11! u! 11 1'11 Lh :d;h P'"'''IÍIIrt'' <liÍgÍIJ:'¡IId<N' 1'11 "('('}(';¡di' l;¡ ll'J('('J:I l""l- lll>d:tl " 111:'" 11:1cÍ:I Rl':.! 1:" t'll 1:1 ¡-, l1:ht' ;¡j;¡, jl'"lt'lion·., orÍgÍJ1.'111d11'1' t'JI "t't'IC:I ¡j,. J:¡ t 11:1ll:J \t'lld ¡q i''"llilld:d d(' J:¡ "'!!lllld:i ,,.,¡,. () 111:'" k j ' " 1el 1 \') ~~ ). ·.. 1':1rte !'<11:1 i"'·'l!'IÍIII :IJI1:11Íila. d1· ,jll l;¡ c:dw;;¡ prÍIJ('Íp:diilt'lllt' j>lll('(''l" 1'11 t•i doi>tl dt•l '"' 111'<1: 111:11111" ··1111 'l'[!l!Wlllti :thd<HIIÍIJ;¡j !:1 :\: '., :q>t··lldÍcl'' 'lljli'IÍtJn'' del Jll:J.-IJ<I d .. cÍJI<'II :1 ,1'¡,, 1 ¡·,.,., 111:·1, l:1rg•" <]111' lo, infl'!'l~>l'l'': lwnil>r;" ,¡11 J>ltJ~t·c• iún cÚ11Íc:¡ <'JI ¡•J d111"' dt·l dt'·t 111111 ,\', 111/)'/iJI<!II/1111/, uff, //oill/1/ ,¡•gJIII'IIl<> :iiHI<>IIIÍII:d \,¡JI t'']IÍIId \ 11h;u 1-l· 1" "ll'l Í111 l':lrll' e;¡¡;¡ dt· la c;d)(';;¡ ¡nillcipalnwntc Jil'gl:l. <'llll 1111 proi'I'O'II ,¡lllj>lt· " p:'dida: JJJ:II !J", , 1111 !:1 hífid" 1'11 ¡•1 dor"' del 'l'!.!IIIJ'JII" :1hd11IIIÍII:tl :\: :q>{ndic¡·, ''ljH'IÍIII'I'' d1· ¡," JJI:I<'Iit" Íg¡¡;¡j¡•, o 111:1' , ,,,_ i<h t¡lle ''" Íllf<'!'ÍIIJ(',;: lll'JIII)J;¡,; ('IIJI l!JI;I jllll\l'ITÍÚII ('(\Ji\(;¡ !'Ji ('j ¡j,li"' d1•l d/TÍ!JIII 'l'!.!JIIt'JI\11 :thd~>IIIÍtl:li. t'll\1 11 ,jll l''j>ÍJI:I \ ilh:tl lh• ¡-¡·¡ l'lf·¡~~,tigJJI:l ]1> dl' !:1' :d:1' :IJilt'tÍtJJt'' d1· 1'" Jll:lch"' '''Jl:ll:ldo dl' !:1 \t'JI:> , ... ,1:1: lll'111hr:1' ,111 haJ1d:1 11,1.111:1 l'JI la c:ll:l 1'\.lt'IJI:I d1• i:h JIH''II . ln"lllllfa!!,lloll 1 h' l:1 c:11:1 ,.,ll'lll:t dl' J:¡, 1111'"1 ' 1\( .\n·ulo 't'jl:ll :~d" d•· l;¡ '''!.!lllld<i <Jllll'll<>tLd Jl"' 1:1 J¡," p:lll'' dl' ;¡j;¡, ,jiiiÍI:irt•, \¡¡-¡¡jll t'll di' B !'11 1 stignlfl Ol ( j>l'lfjj dt· litO"· .\'tof/1'111 o rllllrlir~ (1' " .\p{·ndicr·, lidid;J 11 dt•i.dl·· ,¡..¡ B \/11 ¡,¡¡}¡ 1 \'Ir 111 ;1 :qH,'JidÍcJ'' ;¡\,¡jllii!ÍIJ;¡j,., /. of'" ,,¡11 , l;¡ 't'[.!IJ!ld;¡ <llllC'IIIl(J:¡j ll iÍ!!t'I:IIIH'llll' 111:1' }¡•jo, JH'lll llll'lllh i:h del IJIÍ,III<I: j>ll'lthlÍ!_!JII:J dt• i:h Jll"li'IÍ<IJ('' ÍJift'I'Íilll'' 1'"11 l:1 ;¡hd~>tiiÍII:tlc~ Fi!.!. infcrion·, 1/). t'III<T<" I>:IJ)(i:J \:: jlllllLI ;¡,t•rt;¡¡j;¡ 1'11 1'11 L1 jllilll:t. JJ(> \ j,t;¡ dt• ;¡¡¡(t'llltllll'l:d l'lllllÍIIII:t. ¡~:'did:i d·· l;¡ ¡>:1111' ,, .. IIIIIH ;¡ di- ll/I!Jilltll ,¡ ,,. jlll'"'IJI:III, t'llllllil!'llll'' .¡,. f.¡ ':dll'/;1 ,,,.,¡ .. ¡ /1111//11 ;¡,t'II'<HI"' l. ~ÍIJ lll:llll j¡;¡, p;'did:¡, P"''"liJI:Jil'' "· ( l>lllf;j( ¡,·,11 ;¡\;¡.' Jh): h:JIId<J <lllll'!JIIllll'l;¡j dj,jdjd;¡ 1'11 ¡j," IIJ:IIJC!J;h d:JIHI<I ,-jq;¡ dt• ¡wrfiJ 1'11 Pt:J!I¡• d··l :Ji;¡ dllll'l Ílll gtlld: J-'ig. 1 <>illl /. 1 ;tt'rior dí' !,to/oru'Uiri 1111itiu. I:IJ!I:JJI<> \ ;da po . . ti·r¡or f'firn' '1/ IIII:J di,;t:illl i:1 ,¡111ihJ 1 .-l J<HI!_!Ítlld dl'J ])J;i/11 'IIJH'IÍ<>i JI{: 1/'¡ .\p{·ndict·, ;Jhdlli!IÍII;¡j¡•, Mp fida: .l j¡¡ dll(I'I'Í<>it'' dift.rt'l!ll'' ;¡ ''" d(' CuA }¡ 11111 (/ i~>II!,!Ítlld dl'i 1n:l/ll 'IIJH'lllll dl'i :'l!ntill IIIÍ,IIII>: Jlli'JmiÍ!.!Ill:l dt• :1111- dt·l Jll:lcli<>, Olil" J'll L1 fi!.!lll:l J/' JIH'- J't('JII,;IÍglll:l d1• J;¡, ;il;h :lllll'l ÍIIJ('' d1· '"' 111:\C!JII, 1111Íd11 ;¡ ];¡ \1'11:1 1 11'¡;¡: lwn1hr:" ¡·n11 una l>:llldd l"l'lit:l t'll 11' 1h' 1 1 ho•lllllt!l! (ll)\ '" ·~¡¡ 1'1' 2flr 1lJ) '1' 1 Con rnanciJa, p:'tlid;t' fl'"'t"ntl:rn·s \hc!onwn arn;rril!cnto " ;nnarill" roji/Cl. :rpc'·nc!in·s 'u¡wnon•, d<· Jo, nr;who, ac"dado., Y d"hlad"s haci;r ahajo c;rsi <'ll ;Íngul" recto. infe- n"n'' ligerarnente m;Í,.; larg"' que ;rla P'"' ;rnal de 1"' 'u1wri"res: \aly;h dr·l "' ip"'itor lb. dt· Lr lwrnhra '"hrepasando clar;nJWIJtt' a los <-cn·os Lt'jJ/uho,¡, 21!' _:_-¡· O¡o' ut _JtJ,:2.)l \lacho, i'fll \ladw, il/an' .\hclomen d<· l"s m;wh<" rujo lnillantc·. dt• Lrs lwrnlmr' p;rrdo " \Titk nwt(tlico: ap(·ndices -;¡qwrion•, dt> ]o, madw, ,uiJglobu];¡n•, en 'ist;r dt· p<>;;tni<' 27r :.!h') \'t>na 1 ton el perfil. infni"n.,, rnucho m:'!, larg<" qrw los 'liiHTÍore': \ahas de Lr lraria a lwnrbra sin '"hn·pasar a los ene"' \'en;r . 21 Tdi'/Jo'i' :.! 1 ( :.!(l') !'arte postni"r dt· Lr caht'/a p:ílida: carin;r media d"rsal del tfna:-. p(tlicb: d"rso del abdomPn ele la lwrnhra dt> color pardo: longitud total llH'IHll' dt• :~() llllll .... 'f'. 10/I'fl :.!1' l'artP fl"StfTior dP la c;rbt•/;r negra: la carin;r media d<>rs:rl "'cura: abdomi agudo :.!Br:27) IJo.,ba 111adas d"r'" dt·l ahdorrwn de la lwmhra dr· colc >r yerch· nwt(rlic": longitud ral ' hr antt>;, d T. rligilt1 o//11 total m;ryor de :~() mm 22! 1(j') \·t·na .\.\ origin;'mdos(' en o ligcranwnte rn;Ís ;tl];í dt· la \t>lla tra!h\tT- Con t'l ';rl Cul': rn;rd"" con el rnargt·n Jl"'tt'r ior del segrnento ahdorninal ~ ti<'' dit rn(r,.; o meno' eln ad<> en un pr"n•so o placa hendid;¡ " bífida <'11 la '_!(J! :.!11') 1)¡ l!\0 punt;J. ;t¡H;ndic<'' 'uperiore'. t'll 'ista ];¡tnal. irwlin(rndost' gradualrrwntt' hasta jrmtar'e CClll los inkriores. 'J'I' \·t·n;r ( :ul' \.\ "ri_!!:in;'riH]o;.;e :1l nwrr"' tan ;d frente de la 'ena tran,\·t•r"d Cll!ll<l n;Íyade· .110IIIha.er"'li r¡uorlralullt 2~1' {·sta t'' de brga 1 Fig. 1): m;rcl10s """ t•l margen Jl"·'ltTÍ11r 1), 11'\0 df';; ( 1'011 dt·l ,t•gnwnt" ;¡hdorninal ~ m:r' " lllt'll<" er11arginado. pero no t'!t·,·adll par;r for111ar llll trdH;Jculo o J>III<'t''ll: ;rpt'·rrdict•,.; 'u1wri11n'' n" incli- :.!:112:.!') \'t·na Rl':2 nrigill(rnd<N' t'll :lrl 1 :Z.'r') Sect< >JT ... ')" _,) < iórr H la quinta \!'na Jl'"tnod;rl l'll ];rs aJa, IH"lt'- d< 111\t'll riorr'. t•rr l:r ,p:-,ta t'll ]a, ;l!rteri<~re-;: Jlh'J'<J.'>tigma col! 1 3-1 :.! su¡J<'ri11r Secton 'in col<~ración. la p<~rte inferior rest;nrte eh- cq]or pardo <N·uro: '>l'grl!rclo artejo t:rr,:rl con un ;¡nill" p;'rliclo " ;rl nwn<" c11n una m;rndr;l . .. Fnal{lll//f{] p(rlicb dor;;a] . . 1 \'cna Rl':.! <~rigín(rndtN' t'll 11 enea de l:r cu:rrt;r po,trrmbl t'll ];r, al;" :ll' hilera' \'ena 1 Jl'"teri11n·;;. en la quint;r en la, anttTi"rf'>: pter"stignr;r tota]Jll('llte par- lll'!'a 1m do <N·ur": 't'Qlllid" artej" ele ];¡, pat;¡, <hnno ... 'UJiratr ........ 2~ 1 1') :l1r3()'¡ \ rna orihh, o Fnollopmo ru¡¡·a,·!Ji,¡wnial 1ndi,ic Tri:'rngulo dt·l ;rl;¡ ;Interior c:hr a la TllisT!la dist;rncia del (rnulo qut· . . . . _!) llllll. ''')" .L Tri(llrgu]" dd :rla posterior rn;'¡-. <TrT;I!J<l al ;'rrculo que f'll el ;r];r :llrtt·- T!llll. . :.¡q hr:l) rior ' ele forma difnelltf' 1./lnffu/it!rlt :\:lí:l'2) h lndiYit h (:;¡¡;¡ \ :\<J\1 "" 11 \1. UIHJ:\.\I<J'- lll. (lt l.'\1 \:>..\ R"" .,., 'u¡wnort>' lk 1," :..'hl :..'.)) \lad1"' "'"' l"s ~q¡{·ndin·, infni<llt'' hit'n desarrollalj..": tri;'¡ne,u],, dt·l 1ngulo recto. inft•- ala po"itcrior dl' tre~ () ,1\·a, d<'l o\ ip•"ito1 anal dt' tn·s a cinco celdas eptoha.,¡, ;·o, illa 111 JH'sterior de dos n·ld:~:-. stJbtri~\ngulo gennalnwnte de una celda celda~ ..... uhtri;'u¡gul< 1 n¡:'t:-; i d<· d( 1~ i) tll;'1~: ;¡-...;¡ fl/¡_rflo~ontfJ/u¡¡r/,' Fig. j) \lad}(Js '"' apt'·ndices inftTi.,n·s '' JudiiiH'lltarios: tri;'ll¡gulo.' del ~da na> p:~rdo " \Trde bul:~res en \ i't~l de ores: Yak:h de la Teltb(Jiil .... :..' 1 Afih_rlla hacia atrús t'lt 1111 punto agudo '.!.7' dor>al del t{n;tx 1 . :..'7 '.!.71 '.!.b') \'ena ICuj ""niemlo dinTta al lll~lrgt'll l"''tnior dt·l ;¡];¡: ltt<tclt•" , ort cl (l!lgulo a pica! infnior del 'eg!IWilto ahdonJin:tl :\. prmT< l<Hi" . :..'1\ \·t·na ICu:l angul:~da. distalnwnte comngente ''"ll .\.\: el segnwtlt" ahdorninal :\. de los rnacltos 110 ,,. ¡no\Tcta hacia atr:1s l'll llll ¡nuJio tardo: longitud to- /'/¡y/lo, agud" )'111/ ... . T. 10/ra :..'H¡ :..'7) 1>o.s bandas anchas de color p:udo o,cun' a los lados del t<Íra:-.. f"l- dia dor>al <N·ura: nladas por ];¡ fusión de d"s pan•s de bandas. la humeral \ antehuflll'- mrtúlico: longitud ral \ l:t segunda\ tercer;¡ latt'rales: n(l\ades con cuatro o ci11c" die111t'' T. rlil!it il o// 11 ~ la ,·en a tran" n- .l. arlles del .!.!<lfiCh" tnllliii<Ti t!t·l palp" l:tbial '.!.H' en to a hclolll i n:tl :\. C"11 ni<ttr" ha11das "'nn:1' ¡¡ wtll/(/111.111111 los lad"' dt·l tórax: 11:1\ades Cllll d'" <• tres dit>ntes ante.s del gancho ten11in:d del palpu l:tlJi:d . '.!.'1 ida u híficl:~ e11 l:t :_J();'.!.}!') ])"r'" dt· los segmentos \'11-1:\. llt'gru;c": ala posterior :ll-:1'1 111111: 1do>e gradualnwn- 11;\,·adcs '"" el"' dientt•s antes del ganch" tnntinal del palpo labial A. , owil)(/ 01!,1'1011 quadratunt a \en a tran>\Tr'<ll '.!.'!' l>urso de los segfllentus \'11-1:\. ¡oji;": al:t posteriot 3h-4:..' lllJJJ; JJ:I\a- margen JH>.sten•'l des con tres diente' ante' del g:11H hu terlllinal del palpu labial pero n" r·ln·ad" .J. li/1~/1.1/i/u//(/ :lOí '.!.j'¡ SectotTs del :mulo origin:!nd.,se dt· 'u parte su¡H'nor: tóra:-. de col.,ra- l. tpenon·s n" i11('li...... ~~) ción \TrdP urtifurnw: fn·nte s111 rnarcas l>SCH!as. <>tTipurto 11egru. ~~~~ en la> al:b post¡·- 1 1 3-1 ~ supni"' pardo <"<'1110: secon urta fll<tfldt;~ T101 dolnen pardu :ll)' :n ':l()'¡ ontltrJ 'orihh,·o :tnodal c11 la' aJ;¡, Set·tore' dt·l fl" Ana\ ;'tn u lo origin(lndose de su parte nwdia ! Fig. 1): ,.¡ tóra' es \l'rde uniforllle lt•x¡·epto t'fl Corypha11rl111a 1a totalnwnte [1<11- Ja Corrfihllt :i:..'; 31) /1 11r1 1ndi,·iduos grandes. abdontell 1 1 Fig. 1) :l:..' . :ll t':>.cqJto ap{·ndirTs) del 111acho .-l 1- ·iB :U llllft. lwmhra ;¡ll-b:-l 111111 :¡:z· ue en el ;¡];¡ al\tt·- lndi\·idu<" pnllll'I-I<JS. abdorncn fllfll. ht'lflhra hr;¡) >e!Tulidrit 'm p!ti dat· .lt llt'l'alntente 111Ús de d"s hilera' de celdas t•n la 1a111ificación dt• 1R:..': del :'m·ulo lJlll' ... 21 .:\1 \'cna IR:! IJifultada e11 ,, antes del ni\el de la hast· dt·l estigma: !..(e'upratri:\ngulo m(ts largl' que la celda Inedia 1(1 T/111'(/1'/¡ i ljiO 11 i111 i'tl'lrlitol) \'ena IR'.!. IJifurc<Hia 111Ús al](¡ del nin·l de ];¡ base del e>tigrna: d'" hilt•ras de celda, t'll la rarnificación de 1R:Z :ll' lt!lltllilll :1:\r:l'.!.) i r·:-.n·pto ap{·¡¡din•,) del lilac!!<> :i<t-1:\ lh-:l 1 111111: cara ;uul brillante Cara,. ptt·rotúra'. \t·tdt· htiiLllltt·. ;d,dorllt'll 1 rn:!dlll) " n·rde ; ill'lfl- C. "''li'" C. rulnntl ;·illllitl/1 \ 1· 111 1, F \ 1 "'1"1 ')11 :):j' l 1 \ lt \. (,' '1 '· '11 :11'¡ 3~ i ~1'¡ {:;¡¡;¡ J'illdO 1\'tdo'd. jllt'lll[{llil\ !Jillti<• 11111 h:ttiiLh p,'tJ¡tJ;¡, lillt'l<llt·, J)t>, hilt•¡;¡, dt• <l'ld:h 1'11111' Fi~. 11: IJI<I('t''" \l'lll!itl Rl'l tlt·l Rl'~ ((IJI)('II/dlld(l hil)'' 1 11111. ('1 l''li~lll;t ,,·~tllt'lll<> :tlnl"tllin:tl 1 dt· l11 li!'llilll :1 lt 1111.1 :N 'ltitlld 1() ' :) ~ 11 .\t< ul<• f! 1' t' .\tndo t' [J,Iil'l t'l' 111'' l''jlill:l' ((11\ :11' '''i>dl:ld<t 1 )'" hiln:t' dt· ITida' t'tllll' Rl'l ¡,.,,d,· illlll'!'i!lt l',,ti~lll:l ('11 t•l :tl:t jl<hlt'll<>l \ dl'l ,JIIlt'!'i<Jt: J'I'Otl''(l \l'lllt<tJ dt•l 'l'~lllt'IIIO \.; dt· la 11<1' :L·J.:ll) lll'IIJillil (;)'11//1 ,.,¡J,,, l':tl:t' d1· 1'1 't'.~llll'lll<> tlilt<•. l>lt·n•l<.ll:t\ ,¡11 lll:lllthil' :tiHJIItllilt,ti 111 dt·J '"'·u¡;¡, lllilcli<> II<J t•,t.'l l <>11 ¡]," t''J!I· :ll 1111!1111 hit'll ddinid:1': 1'1 .'1pi1T dt•J f,·.llllll l:1 l>d.'l' d1·J l<il'" 11'1 llt<J: nwl<lll'·¡¡¡un·, 11>11 ,,,¡"1"' iú11 dilt·ll'tll<'. ··1 111 1" :Ji,d.,IIH'II d1· r. \lt•,., 1 llll'tillt'·¡¡Jitll'' tt>ll ((lll>t:ll·it'lll ,jlllil:ll ¡.,, 111!'11 t<JIIIJII in1id" 1 lmJi\ tdlllh d1· l'"'lt'JI<Jt rolc'll:t' :tp/·ndin·, liiii l:tr!.!o' ttlltl<> J," < l:llllilliO lll('(liiiJI<I ;¡ ~lilll(¡,. Rl'~ l'illlllil .tl.dt>JIIt'l ~~- i'ti:'IIIL(\1 i>"'lt'lit>l pt'lt>': lc'J 1" ¡ 1') ·'' 1 1· lt!,. ht'lll- J:)-h:2 lt' t'll<l t 11 \t'IIOI : ;¡ tl'lda.': 1 1"' ·' .\la <11111 1 ¡~ :21 111111. ;¡J:, 1~--17 tlllll). ti•· ,,,J,n·, tljlill'" t'll t<Jtl"' piitd<": l:td<" dt·l l'tt·- \hpl 1111'11<" 1'1111 l'lliilt<> tllillll'it:t' '"''lllih hit'll ,.¡ d•·fi11idí1': 1'\IIT!llll 'lljlt'- tlllil rtt:tlldt" 11 llíltldil P'"tt·1i11t <'11 Hr 11' rn ll! ¡ 11 .:1:: Llit'l(l\l'llliiil tllnli:lll" ':thdlltllt'll :l~-.-1 1 tlllll. .1l:t 1"' ,,·~ttlt'ttl<" lllilllcilil' t'll t•J l<.llil.\ ,tildlltllill:tlt•, I'()Jiill l. 11 1 \.;: _,¡11 l:t <'<Jtlll>ttl.ll'ic'nt dt· ( •. Ctlll 1111:< llitlidil :ttll'hii. tll'gr:t. nthlit·ttdll .. 1 tt'rci" P"'lt'tll>l '''glllt'll\11 :ti>dlltllitt:tl l:1 lwntlllii """ Lt Sitt h;tnd~t ;JI\ch~L ¡;¡\ tl<'~l:t t'll I'J[ \ ¡...,t;¡ 11: 111 dt'l tll:tc!t" ttlll\ c:11ill:t l:tttT:tl dt'l ,,.~ltlt'lllo :tl)(llltllill:tl d(IJ,'>,(]l llt't!,r;t. lllill'llo \ ¡¡¡ \.{) " \ ···n¡¡ (1 {''"ll': 1111 1') lu/1 t'lt el Jllt'lt'pin~t·r/Hl: ilt'ttdll:t <'1111 t•l 111 ht>lllllLt P'"." 11 "-111 ll:!,ll 1h' :N¡ 11 111:·1, tkl \'t'lla 1'1 11 tlt'!.!l:t \11 tUifl ca!'lll~t Lite- llii(Lt ,.,lllllllllllid<• _\,a :tlli :JI;¡ ¡]'j t lllltpritllid". (,. nu· :)(j' .\tt'il ¡¡¡ 1'11 lii :tllltTi<>l: 111\'"1 1 llll'l:ll:il.,th <'<JII \,;¡¡t- da> iilll:tlill"' t'll t·l d"1"1: :tpt.'tldll·,., ;¡\,d<JIIIillalt•, :tlll:ttillm llll'lt'jlitllt'IC>II. ('1\ . \¡ t'a P"'lt'li<~l :l~--ll 111111). c11t1 uttil t<JI<llill'iÚII \t'Hk l>tillalllt• ,.,, t·l pt<'t"tú- :lH: :111 ')') ¡J, 1' ¡Jj,¡; 111/hlu 11 tufu/11 \1:1 <llllt ltiitldll lr1di1 tdltm dt• lillllilt-111 ¡w<¡llt'l\<1 :t til\ 1 t'll (lfl( •'dtllll<> dt' Lt ,,.~tllldil '1ttu1:t l:ttt·1:tl, 1101 17' Tri:'1n~ul 1 t>lll- 1'dtiii1"' lit'' ':thdlltll\'11 llllil :ti1t'dt•d11t del l''tigttlil, 11\t:l iiJTilJ;¡ dt' t'',ll', 1111:1 t'll Ll 11) J:¡ ilt'lldllil lll'llt' t•l :tl>dll- ·r ')/ • :1 1') 1~ ttll ,.,1;·1 '"IIIJllltllidt> 1 ,11, .tpl.'llditl'' :tl>d<IJIIill:tlt·' '"11 li~t·t:titlt'lllt' ht.t .íh' Rl'~ llll 11' '~'1'' 111111 :lh \lt''" ' j( 1) Jlll'l<Jit.lld\ (llll Jll:lll<'lid, ""'111:1' hll'll dl'iillid:": lllilth(l ((!JI t•l 't'~JIIt'Jil<J 3h :l.-,·, i 1"' •tÚiil\ 1 1 aL~> dl' ,,,¡"' ""'\II<J. <'11 i11di1 td\1"' JÚit'llt'' l:h pala' dt· ,,,¡"' < J;¡¡o JH'IO t't>ll 11 tOIII!JI'itllido F. :1'1. 1( :11~ ~l'lll't:tllll('lllt' 1'11 \;¡ illl t l'lllll 1h' ·''" :In: ;¡J;¡ \ l'i! 17' lh'i Rl'~ 111 17' !{ 1':2 11< :\t>\11" 1 1 :)(J,:_!J') p;íl!d;r, Lrtc!alt·, C. '1'· no1 . hdJ" ('¡ ¡•,til;lllil do 1 dt· 1 la lwrllil!<l tdo 1'11 ¡'11111 :17 1111/illl r;" bien ddi11 id<~'. 11 1 J()) 11' 1:.!: 11) "fi/111/11 ata' dt' ··"lor 11 1 ,·L11o 1 1( :11l R 1'l J·¡" \11' 1'11 t'l ;tl;l J>O,lt•JÍ!lJ ,jll fll'I'O dt' i.IJ,l(!l,, JH'ill\: IÚJ<i:\ .\/o, !Or/if!/11\ tl!-1 pJ~>tÚJa:\ 1'011 1111 Jit'l'o d1· i<IJ!.!II• /'íontfi/,1\ 1-ig. ~~) \ 1'<>11 lH'' I1Íit'llh ¡J¡• n·Jd;¡, 1'11 l'i I'<JIIIJ'O ¡Jj" 11Íd;,J 'I<II<JJI]('Il- ¡ .,. ,) .\L1 <JJitt'JÍ<>J '"Ji ¡,., \\TtoJ!'' ¡J,.¡ 1-'ig dt": lad<h dt'l Jll<'- . :~:: lt'll :l~---) 1 JIIJII. .Ji;¡ ~ 1¡ ' I'JltÍJJIII ddiJJid;~,: J<IIida J>O'il'l i< >J 1'11 \1.\ ' Ct'Jd;¡,: plt'Jil\(Í_l(JJI;I ¡J,. h-/ 111111 1 l':\[J['IIIi> 'liJH'- 11//l:.!,llllll., llitl• \1;~ ~lllll'JÍ<•I 1'1111 1"' \l'l't<•n'' d1·l :11nd<> Jl<ll!Ít·lldo dt' 1111 t<Jii<> t<>JIII.III 11' ! ll<lllll). t''ll' I';IIIIJH• l'llli J1" JatJ1" p;IJ;dt•J," " J:l-h~ 111111. ¡¡J;¡ cJ 1 f){//¡({i/(J Jllil' \ t'li<i' II<ill'""''"''< i<'>lntl" <llll(l>\lddll t'll 1;¡ l,;"¡' \ '''"'": ;¡l;¡, JHhtt'!Í<>rt'' )'()JI t'J t'<IIIJJlll ;JJI;¡J d(' l'll<ll!ll ·11 ¡, 11 1".) 1hra t it'JJl' 1·l ;rhd, •- <b iJii'JJ /1111• Tri:tngulo dt·l ;da <IJ!It'IÍ<IJ .'111 \1'11.1\ tJall'\l'l';d¡•,: it'JIHrl<• Jl"''''JÍIII d1·l d<l\ di,t;dnwntl': llll<~ hilt'I<J dt· tl'I(LJ, l'lltn· '/'. 1111 "'" ~·dtiJJI" ,. 1~ e\ '"11 ligt'J<IIllt'IJtt· de., F. , auhh, o ('11 ,.,,1' /1/11¡{1111, ' pt•J,": t<.ll<J:\ '"~'llJI'. alJd~>lllt'JI IIIJ" hrilLllltt· 1:1, 11'¡ lh 11 h!.;. :l ¡ hg ..JI) 1111 onthd;Jlb I'J i;'lll!.!ttlll d1·l ala <lllttTÍor 11111 1111.1 " ld<>IIH'JI dt• L1 IJt'!JI- 1<>, l'dtiiiiO\ 111'' :11 dl' l;~ 'l'l(lllld<J <JJJtt·II<>d;d: d'" , t'll;J, ( llliliOfi/IIÍII Jlll'ti'J Íl>l oJII- . :lh !ti • 'l'l(ll!ida llllli'J!IItl.dt•, 1 ;¡J,dlll!ll'll <1\('liJ'II\ lll<>: ptcrol!'ll a\ 't:'l(lllt'll lo Jlllllll'!;l jlllltt'l!;l.:\ lliJ dJll(ll\t;Id<• 1'11 J<J h<J\1' \ r. <llllt'!IO! '''J><ll<~d<~ th-1 :llll;lllll <JJJ<d tkl tri;'llll(lli<>. 1111<1 n·ld;, l'lltJt· mprimid,, O\l t'J ;Ji;, IJ;,JJ,\1'!\étlt•, ,.,.¡J¡j¡II-<IIJ<tll', I'JI l'i al;¡ J"''II'!Í<>J: J;, e• >JI ¡j," '''J>I- nhra 1 <' 1111 tt'' tkl ~t:'Tit'Liilllt'll lt' t'JI !{,,, ( )¡ ' ' 1 , , \ itiiii;J \1'11<1 <IJill'li<>d;¡J 1 IIIII¡>JcJ;¡ l'JI 1'1 ;,J;J dlill'J Í11J :N ·¡tii!J<J <lllll'lll>lLd Í!JI'IIJlljl!t'ta t'll 1() :l ~ 11 .\Jndt> 1'11 t•l ;d<J J>ll'll'l ior t'Jilll' 1;, 1! )' .\1ntlo l'II 1·! <~la P'''tt'li<>r dc'Jllll·., T1 wtl /(/.!!. yr /(/ ( llll>'\ \Jtl.~ 111 \1 11 :11, ul" Jll;'" !JJII'l<l' d1· 1/1/1 /1 1111:.!,11/t 11 J~<ll!Jt'!ld" Ílldt·¡wJHiit·lltl'JIIt'Jiil' ~'"" cuatr" hilt'ld' d<· ll'ld;¡, t'll t·l (';JJJJP" di"·~~icLd: t''t•· t'II\;IJitiJ;I(II> tfj,t;Jil!I!'Jit\'. d<" lJjJI'];¡, dt• <l'id:h \1 \ l'lllll' 11 f.¡/,, !lula l-1 .\re;¡ """' dt' Ja, al;" l""tt'I Í11n's hi;diJI;" .\n•;¡ e::) J¡¡ \l,pl 1'11 t·l .d;~ .111- ( )¡¡/¡, \hpl !'JI t'l ;Ji;¡ <JIItl'lÍ"J H r IT) 1 ¡· Jil!t'l<llll!'llll' dlll(!l'(;l- ;111;¡J dt' J;¡, ;¡J;" 11 diiJ;IIilla JlllSlt'JJI>Jl'\ l (]JI l!JI<l !.!JdJI JlldJidld 1 '() c;¡J¡'· > JIIJI/,1 1 111 an tt' ''" ,.¡ ptt'J lllt.l/ .. la t'!lJitllln<~ciúll tk \'I'JI<J I'II,LI dt· llll ,111" l'llloJ wtatar'<" t'llll IJ<III- ni 11 "' (,. 1" /u 1, 11 :_:11 lthlt'IÍ!lr " Jll,·l, dt·l Jhr :1 11') lllll\. t'll111priJJIÍd<~. .\,;¡ ,IJI<JJ <JiJÍ!'JLI J'<"ll'IÍII!'llll'lllt' \ ;¡J;¡ : J-'ig. 1q): ti!'' {//1 !1/J('" 111 1 l'\lt'lllil!.'lldthl' ila.\J;¡ ¡•J JIJ;IJl(t'll tit'J i1iJ¡•r;¡, dt• ct'ld;" 1'11 el t <IJIIJ'" di,t <>Íd;,J 'f'huÍ)'II/11 lliÍIId J 11 llt'l! 1<1 (,. 111' tlluJI/11 : <IJJiarillol: JIH'Litil,j;¡, 1 t'\Jllll<l' Jlt'l(J<I., dt'J ;Ji,¡ '1!111111 1!/f' \ ¡ 1 ti!{(/ ,¡J;¡ ra '"1 'an11<1 Lltl'n;¡d;¡ 1 "JI'!" i 111 jtJ,' ¡¡, lh') 1-'ig. :1¡ Rl'~ ll!lduhch 17 1'1!.!. _111¡ ,¡ \r lll r 17) 1 ).,, o 11r.h \ t'Jr;r,, <'11 ¡>;¡,a¡ ;¡ J;¡ dÍf'()llllllÍ<i el put'rrlr' f.¡/)( !lulo IJ ). l ·1r:1 \Tir<t < 11 el JHH'IIIc IH' ltlr-11;') Cflrr el c:riÍII:t l!:lll\\l'l',;t c·rr tlll:l 'cgnwnlo :t!Hlonrin:tl Rl':! JJI\1\ \': tkl al:r i"''lr·rioJ lr<•Lri>lt·nr<'lrlt' t'li.'<iircltada. 1'1111 ••<Ir<• /'onta!o .~111 " JJt;'¡, hiltTa' dt· n·ld:r' !'Ir t•l canrpo ;rrr:tl Sin un;r < <tJin;¡ <'JI ,. Rl':! urodn;tdanH'lrlt' omlrdad:r. h:hr' del :tia ondul:td;r: ha,r· ¡<r JHhltTior no l:tll t'II\:JIII !t:~d:r. corr anal: \l'Ttice calt; wji/(1 .'1llr 1~1) '¡!)' In·, ltileJ;r, d .. ccld;" r·rt el c:ntrp<• /Jytf!l 1111• ,¡,.,¡¡,, \l;r, Jl"'lt'!i<llt'' co11 uua gran rn:rJrdta cal/· qut· ocupa ca,¡ t11d11 el ;Út~ ~u lo an;rl: :t!Jl!onr<'ll pardo ,.,., d"'" /'. ,\!;¡, po,ierion·, _,in t;tl llldllf'ha: ;rhdonll'll arn;rrillo /'. (/o;·r•r /¡y1111 JU/1(/ 1 11• .l 1 1 17') \11' t'lr el ala JH"ItTi<•l ••rÍ.l!.ÍII:'rndo't' t'll ,.¡ :rngul" anal dt•l tri:tngrrlo 1, '¡1' Fi.~. 11:r) \11' t'lr t•l ala Jl<•\ltTÍor ,eparada del :tngulo :lll<li dt·l rri:tll,l!.lll" 11 h\ 15 r Fig. '¡/ 1 a '~"-1 ·1:1(:1:!) !)o," 111;1, \'t'lld' lr<lll\\t'l\irlc, t'll el JHH'IIll': ICu:! t'll t•l :rl:r po,lrTÍ<ll llllll): rnadro' <"" \;1\ ala, :IIJJ~ llTla: irrdi\ id u"' ¡wqu<·lr"' rnwnm dt· :!<1 l'lla \Tira lr<llr\\t'!\al t'll l'! pm'lll<': ICu:! ;r!lgul:rdo t'lt el :rl:r ¡)(),,lt'· 18 ·~:r l'lor: i1rdi\ idu'" de JJJ:'r, de :! 11 llllll exn·pio .1/i, w/hpia rf, hifi, .u /'. .'l ¡· /'. r/"11111111 1:1') \lspl éblilrguiiJ!e t'll el :rl:r :llrtnior : Fig. 3): _,uiJtrÍ;Úrgulo del ;rl;¡ dlrlrTior de una celda: lad<> co,t;rl dl'l tri:'r1rgulo del ;rla :trlltTÍor lli;IS l:t ntit;~d de l:r longitud dl'i lado ¡no:-:inr:rl: 't'<l<•n·, del :11culu dt'l alllt'l ior p<rllit·ndu illdt'Jll'lldit·lilt'llll'lllt• u \bpl 110 di'iÍilguihlc: 'tlhtri:úrgul" del 1 Fig. :!:1¡ frllllillf!lll 1 de ;Ji;¡ u!Jo/.11\ :da dllll'I'Íor dr· u11a " d"' n·l- d;r,: !:Jdll t'"'tal del tri;'¡¡¡gulo dt'l ala :11rtnior lllt'Ilo' dt' la 111Ít:rd dt· \;¡ l"ll,l!.itud rkl L1d" Jli":>:Íilral: 't'<llln'' del :liTUio partil'lldo dr· llll t<tll" <llll!Úil t'lr ){¡¡ 21 .\lgun"' tri:'rngul'" " \rrhtri:'lltgulo, con \TII<I' lr<tll,\t'l\:rlt·,: tibia, clara' 'oll línea' o'f'\II<I' t'lr l:t cara \'cdt'rlr;r ~l.ll 111 ()() 11/f/ el :rla :llllt'l i"' .~lh :!:..>) 1 Fig. .'J:l') IR lh hit·n de-;arr"ll:rda. <Oil Lr lll:r\<tl'l:r dl' Ja, ccld:t, anih:r de t•ll;r ;rl:rrl!,ad;r, '''rlit·alllrt'lll<' 'Fig. 1 hg. 1 1): t'Xlrt'Iil"' del t'>lÍglll:r 11" par;rleJ,, 10): !{,pi con lit''" ctr:rlr<• tTid;r,: dor"' de la fll'lllf' !ll)" t'll L.\\11'\.\ 111. Figu tra1nlota lliO"tJalldo ,q;(·ndi<T ahdrnuirral dt'l .>p(•ndin· alrdon dr• p<•Jfil d<' "" wg1 dt• lt" lll.!l'hu' tk f., 1¡;' ';,t;, lat<·ral <k lánrir¡;¡ ant•·r·ior í L.; f r iru1 1110"t 1 ;ni(! o t~l /'antofo flat't'.l 1 e11.1 111 rior· d<>l ¡¡¡;¡cho d1· ,¡,. ( !rthnni, ferrug "r-cton'" df'l á1culo 1 33 NovELO ET AL. OooNATos DE QUINTANA Roo . . . . . . . . . Libellula . '.'.' '.'''' ... 49 ninal V; RP2 muy sanchada, con ocho .. Pantala ..... 50 ulada, base del ala celdas en el campo . . Dythemis sterilis upa casi todo el án. . . . . P. hymenaea ) . . . . P. flavescens > anal del triángulo .. ' ............ 52 del triángulo (Fig . 1:- __ ,_ . . ' ............ 57 _J.cc·~· ~S •••.••••••••• 53 transversales .... 65 ! en el ala posterior :hos con las alas amPerithemis ..... 54 .do en el ala poste¡yria de bilis ..... 55 ; sin venas transver....... P. mooma 1sversales; tibias cla....... P. domitia riángulo del ala anala anterior más de $ del árculo del ala . Idiataphe cubensis 1r de una o dos celmos de la mitad de 1artiendo de un tallo ... ' ........... 56 :eldas arriba de ella estigma no paralelo ie la frente rojo en Miathyria simp•lex al el os; nodo del ala - ----- '~ ( 88 18 . t .. 19 20 e·'----=,.¡'- 4~ 21 \~~\_-~ ~=RA are___.'~- _0 22 RP _-~:::-_:-~~MA .23 LÁMINA III. Figuras 12-23. 12) Segmentos IX y X del abdomen del macho de Argia translata mostrando los apéndices abdominales en vista de perfil; 13) vista oblicua del apéndice abdominal superior derecho del macho de Lestes tikalus; 14) vista oblícua del apéndice abdominal superior derecho del macho de Lestes forficula; 15-17) vista de p!'rfil de los segmentos IX y X del abdomen mostrando los apéndices abdominales de los machos de Ischnura capreola 15), /schnura posita 16) e lschnura ramburi 17); 18) vista lateral de la fosa genital del macho de Micrathyria aequalis mostrando la lámina anterior (L.a.) y el hamule (h); 19) detalle del ala posterior de Tholymis citrina mostrando el asa anal ( aa) abierta (flecha) ; 20) esquema del ala anterior de Pantala flavescens mostrando la vena RP2 ondulada; 21) vista ventral de la lámina anterior del macho de Micrathyria debilis; 22) detalle de los sectores del árculo del ala de Orthemis ferruginea mostrando su origen en un tallo común; 23) detalle de los sectores del árculo del ala de Libe/lula auripennis mostrando su origen separado. ll \ ;tla 'l'l"(l. .\lo, rutht 1/1/1 h, 111/t hfu111 .17r.íl") Con d"'" Jll;·,, \t'JI<b tr;lll'\tT.,aiP> t'JI r·l Jlllt'Jllt' .\1 ;, l111t /¡ 11 io .'1T Con un;r \ cna IJ;rJr"·t·r,al t'Jl t'i ptH'Jllt' . t) 1 ·lilr.17) l'na n·1d;r PntrT el ;'rngul" 1'"'-'t'tior del trÍ;Íngul" t' !Cu:.' crr el ;d.J !)"' n·lcla, t'llltT el ,·,Jrgul" pthtnior rli-1 t ri:r ti! dt'l tn:nrgul" r· !Cu:.' ¡·rr ,.¡ ala P"'tr·ri"r .!JO .-JCJI :1/f) Suhtri;Íngulo ckl ala alliPrior gr·nnalnH'Jllt' rk do, celda,: l;'rnrirr:r aJrtf'rÍor de '"' ((t··niLlit'' del Jllacho Jn(r., ¡m>nriJwnte qtw J;¡, partt'' ;Hh;,n·nte,. hilohulada 1 Fig. lB : ;da P"'HTror t!t-1 Jlladro :.'3 ..'l-:.'.) llliJI. t hh i h.'1) J);¡,f' dr·l hh dr· Jan!"' ltr.,r· del Lr rgo, pe '\ rohu,tr cha ha,al h7, hh) .1/f) Tri(rngul" dt'l ala ;rlltt'rior dt· d"' ct'lda,: l;ímina antt•ri11J hífid;r h;r't;r la h;.,;r·. ;'rpin·, 1111 ,.,pimdo'"' Tn;'lllgulo del ala ;llltninJ de tlll;r te ida: hrnrrra arJit'l ioJ IHpartit;l. .1/. ;Ípin·, '''Jllllldo,o, ;r pr··nd ¡, t'' 'u¡ wri< •n·, dt'l 11 t':o-IIL!IIla : llB r h 7) ll:.'. t'lll!T IR.:.'\ R.,pJ , Fig. :)¡ [)," hiier;" de n·lda, t'ntn· IR.:.' ,11 h3 i 6:.!) tri;Úi_l[ulo ·'ll[ll'llf 11 tlt-1 lúhul h'l· hH) i'll/i/I{OI(/ E' pina' crr la lllitad " d"·' tnciu, ha,alt•, dt' la Ltla t'.,lenra di'! ft'·- 1 ,adtl' O~Clllt dt 1 tH llltJI P'"ttTiur Cllrt;r, ' eh- igu;rl ¡,,Jlgitlld. <'1111 ltt'' .r nt<ttr" t''Jlllla' gr;nrdc, t'IJ l;r mitad 1111 te11·i,, dr.,tal: al;r pn,teri"r :.!h 111111 " 111;1'. 1.. rdm dt 711¡ h 1l') l'artt· 'ti] 711' 11<1111' '-~ll] gt'rwr;rlllrt'JII!' lll;" ck 311 111111: tn·, hilna' dt' n·lda, t'JJ el , <~lliJH' dj,. 71 rhl'l c"idal dt•l al;r antnior 'Fig. :l¡ liT /.ifi//!11/1/1 t' hordt• J-:,ta bar 111:· .Id R,pJ: calw;a \ tóraC>. \l'rdt· hrillan- tt· Ba,r· del (l'•,{'llrtl. Lr longitud de !11, rni'IIill'. 1;,, ptlllla' de t'''"' apt~lldrn·, Lrrg;~> ,. 11111 frcnwrwia dirigid;r, hacia ;nr iha r·n ,.¡ ,·tpit r· , lnolro 1/ormoltl l'na hilt•ra di' n·lda, t>:->1 1h""'' hognu r;rch" ¡, 1ca 1i;ad"' t'll ( l.:tl-1 1.:.!11 dr· ;¡[;¡ arr;rl: h?' una hill'ra dr· ct'lda, t'JI t'l ,·;llllJlll anal dt·l ;rla Jl"'tr•nor: ;'¡ngulo inkn~>r de ¡,, Cuatro h dr·l .\/. t!l{/ynw hlr :)7") .\rndo 1'11 t'l aLr po,tr·rior t'lll!l' Lr prilllt'la y 'eguJJ(Lr <rillt'lllldalr·, .h:.' h 1' .\rnd" t'Jl t'i ala Jl"''~'' ior oput'''" " di,tad ;1 Lr 't'!.!lltrcLr antt·n,.dal: h:.!(61) J lllil' .11. a, 'flltil/1 chu deprirnida \ tor"trt'lrida ;r la JIIÍtad ( Fig. :.'1 ): ala Jl">tcri<rr dt·l madro 1/l.:-J-:.'0 JJIIIJ. hemln;r :.'0-:.':.' 111111 .lf. dchií11 1)()' h!'UJ ;r,: ,¡, "'' Suhtri,íngitl" dt'l ala ;Hllt'ri"J de lllra celd;r: lúJnin;r ;rntr·ri11r del m;r- lwrnhra :.'1<.':J ..1 JJIIII !)()¡ .\nulo d h.·l· ~1<J pn,tni"r .1/f 1:.'.) \Jnrl<• d1 h.·l F'['ÍJJa' cr1 Lr ';rr;r <'C>.Iern;¡ clt-1 l!·tlllll Frrll/111/11 .Id Jl"'l!TJIIr ÍnrTt'IIWili<!Jrd" t'JI longitud di,t;rlnwnte. " toda' corld' t'xn·pt" la últirna: al;r Jl"'ltTÍ111 nwn"r dr· :.'h llllll: d,, a tn·, hiln;" de <elda, err el t·anlp" di,coidal 1 lt" !](l ... 71' hi!t• por 1 T"·' hilt III('Jilt' ('( 7:.' ¡¡·) l·>\ln·rlfo 1 del ala arrlt'ti"J F1rtluorlipfa\ ""' '"', ti1 rh3i Ctwrp<r negro. al;r, hi;rlina' c<rJI IIJJ<r pt't¡twl¡;¡ nr;¡rwh;r '"'·ur<r t'JI Lr \ an:t"' - ,,. 1- 1(' la !wllriH llll:l ;¡ lo- ¡.:,¡ 1!'11111 " " ' ' ' ' ' 11 (;¡¡,al 1.\-!ll.Ji " lllld ' ll1 t' ()IH>'\\1<"' lll (211'\1 , , , R<H> 111.,1' ar rut/11 /1/11 /11 11111 h/uu¡ .1/i, hothr,io .1H ~u lo \1 ¡.:_ h.-)' 1:2') h:)' 1Cu~ en el ,Ji,, \tt ul•• del <ti;¡ ;tlJt<TÍm ·)q <<J>IW'''' '' dJ,tal dt· l;¡ .'t'g\IJida <lll(t'llOdal: tkl tri(¡ngul" dt'l ;¡};¡ P"'tni<n dj,¡;¡j dt·l (¡nul": aLh con las ¡nltlld' '"''\IJ:l': l;'mtÍII<I \·11ha1 \' f'S(t'lllÍ1<> dt•l '!'l!IIII'II(" ~~ Llrg<h. I'Xlt'lldit''ll- .hll 1 /(/( tJhth.l) :e quP la, paitp, a<h<Jmacho .!:L'i-.!.1 l!lill. 1 hh b7 i hb) .1/. lwgr lll <'"'' Y '"11 \111 .h7 i'Jt·,·" dt· nrar it)'ll/1'1/(/ /1111 ata (;u;¡tro hiln;¡, df· celda, t'll d\'J ;¡J¡¡ Jl<"ltTÍill 1'<>11 IIIUC!J;h j¡jJ¡'¡;¡, de <TJcJ;¡, t'll cJ CdlllJlll ¡¡¡¡.-J¡¡J. el caiiif><• di-;c,icJ;¡J d\'l ala atlltTÍ<>r: h;h(' .tíH Tra11uo flo, " In·, hilna' de c\'Jd;¡, e11 t·l LliiiJl" di,coidal del ala <llllt'rÍor: 111 h·.: flt'C"' ;¡gu;(¡¡¡r('"l' c:tudal: aJa, hialin;" con 1111a ¡wque¡-¡;¡ rJI;lJI- """': t''\liTilH" del cstigtlla 110 paralt·fo, 1Fig. lll) anterior hipartit:1. mda antt'tllt<Ldt·, 1 ch;¡ h;h;d .\l. du/rnw 111a del ¡no!Úr:t:>. 11<> :tlll!"'tad;¡ B<t,t' dt'l ¡,·,¡l\do Jl'"ttTÍ<>J dt·l pr<>tc'nax allgo,Llda :\: roh11c.t<" 21): ala IH"ten<>r del la lúhul" l""ltTI"I l;".l!"' ¡wl"'. ahdornt·n lign<llllt'llte inflad" t'll la ha.,t'. '''gnwnto 111- anteno¡ <iPI !lld- .\/. dl'inft, antnio1 hífid<1 J¡,,,_ lt"t' dt'l 111/hll/tl /1 dt• lall!"' JH'I"' .I/' (/¡'f{lllll/1 11111a . hh d'" " "'"·' \t'll<l' tr;n¡''"''''''''' ,.,·,hit<•-;lllak' t'!l 1'1 ;ti;¡ po,teri<>r: h;'''' ~ulo e ICu~ t'll el ala :lo, celda,: L't111ina <111- 1/lllfilllli 11[¡, ( \n ul<• del ;¡l;¡ atii<TÍ<>I t'ntn· l;~ prÍliH'Ll ' q•gund;1 ;Jnt<'ll"tLdt•, 71 hllth7) ia 'egunda antt'll"dal: lb,t· <kl ;da Jl'"lt·rioJ ~'"" ull<l l>arl(la illl.l!'<"l" tran>~Tr,al dt· col"r "'no···· c:>.lt'lldit;lld<N' .-a,i al nin·l dt' la \t'llil tr<llh\t'r,al ;¡¡¡;¡J. Cllll J<"tenor: ;Íngulo infe- izad<" en 1l.:rl-11.~1 1 dt· ljH;nd 1n'' hH' L11 ga, ' ' "" .ln otro n u r 111 a 11, tóra:>. \nde inillan/,cptlu 111/1 ,.,_,¡, u/o,a 1 con ''1 ht>rdt· 1':\ltTIIIl t'tl el ten·i, Illl'di" dentado: p<ll'lt' -'llJH'l Í11r dt· L1 c;dw;¡¡ ro¡a: ltriiii!IÍI dt·l Itl;wllll '"hn·pas<tndo la ' tí:l Y E,¡¡¡ hattd¡¡ atldi<l. rop/<1. e:>.tcndit'·11d<N' h;hta t'l ;\ngulo dj,¡¡¡J del tri:lll_l!lllo ' dt·l lóiHtlo gt·nital h 1lt hH) 'j' !"'"'" Ollllí/11 Lad"' dcl ,¡llt(JI;JX con d"' h<Jtldii' '""ha, dlll<trilla, "'hn· 11n foml<> r. cara c:>.ln¡¡a del ft'·- ((//;•nti 70 tn·, a cuatro t''Jllllil' 71lt h 1 l') l'altt' ,u¡wrÍ111 d!' J;¡ f1t't1lt' ;terior :2h """ " tiJ;I'. Ida, en t'l cilillfH• d,,_ 71 •h/') ¡¡,., liilna' d!' «·Id;" t'll l'i <dllljH• di,toidal dt·l ;¡J;¡ antni<>r. ;d llw- .hl Frrthrm¡, 01' 71l' ÍIIITt'lllt'lililiid<> f'll el campo di"·oitbl :rythwrli¡J/a 1 hnr !llallch;¡ '"n11a T. In noto/o i"lct;¡ nwt;'dic" '"¡" F. ohrlollllllflfi, l·.'rrtlnodipírn (t n·ida ""' p<>r lllld di,tarwia de IJT.' <Tic!;" 71' última: al;¡ ¡><•,lerÍ<>I ~~~ l'<lllt· ''lfWI'Íor dt.' Lt fn·¡¡lt' 1 Tn·, hiln;,, de teld;" t'll PI <;tlll(><' di"''idal dl'i ;da ;JIIh'IÍill." r;¡¡;¡tllf'IJtc cu¡¡ do~ hilt·ra:-. por urJ;l di"'tancia de una o d(l.-.. C(--.Ida~. 7~r 71') F'\IJt·rn"' del t·,tigma !11< paralt'l11: c:tiiiJl" a11al del ala 7'.!. JH>:<tni"r de 1111, ';¡rÍ;¡, n·lda., dt· ancl1": lwmufi del Illa.-110 ,¡lllple .... l;'unin;¡ \·uhar di' 1;¡ la lll'rnllla p•w" dt·,arrol!;,d;¡: tilla llllna de tt'ld¡¡,, entn· \1.\ \ \bpl. t'll F. ¡Ji, ht· jo aceo lot¡¡lrnt'lllt· Jl"li- 1111a a''" hilna' de n·lda' •·ntn· IR~ -,). 1- E:>.lrt'lll<" dt'l t•qÍl!lll:t 1 R,pJ p;triilt·l•": Íwlltllii dt·l Tuu1Íf1ltila IIJ;iCho hífid"'· . 7:\ L't111Í11;1 \o 1~1Wl) nrh;11 dt· la lwmln·;¡ hit•r¡ deo-arn•ILnla. ;r\ nu·ru" 0.:.!.) ck !;t longitud del segnwrtlt> L'\ \ pro\t't t;'lltdoo-t· \t'Jt!ralrrH'Itlt' Frvtluurlifdii\ .. 71 73 '. 7:.!) Segrrll'ntos 111-1\' dd ahd<>lllt.'Jt n>rr una hand;~ negra apical trattsn·ro-a !'tlllihwrrte c"n una lírwa rwgr;~ rrlt'dia dorsal: ap{·ndin·, o-u¡wriPrt'' del nrad\1> t'Il \ io-Lt dor.,al casi ¡raralt·los. t'Jt \io-ta de ¡wrfil C~>li F. 7T o:lttll SegnH·ntoo- 111-\'l sirt nrngt'rn tipo dt· ball(las: apt'-mlices superron•s C<llt\·ergerrtes t'IJ \Ísta dorsaL de perfil n>rr ,.¡ b<.>nk superior luertt·nrente ('!lll\'f'X() t'IJ IPs dPs tercios IJasalt·s 1/l!!,U i :.!:~ c5 d. :1 9 9 ). titado eh- Tamaul: Ric;1. El g(·rwr" e Sud;tn tt'•ric;l. aum¡t rrwntt· t•rt :\<~rlt'<lll de Tr;m,icié z, >11<1 Lunilia par;t Lt Per r. 7417'.!.') Do, hilt'ras dt· n·lda,; entn· IR:.! v Rspl: alas n>rr una banda <tnch;t. Ji.' tranS\·ersa, de color uscuro t'll la mitad aprctl de la.' ;r\as (alguna' hembras carecen dt• t•sta banda): al<~ posterior :.!:)-:n mnr. ahdomen 23-33 llllll g umbrala l'na hiler;t de celdas entn· IR:.!,. Rspl: alas JH>stnion·s corr urra rn;tncha basal parda oscura que no llega h;¡;,ta el trÍ;Íngul~>: ala posterior 21-:.!3 mm. abdonwn llJ-:.!1 111111 F. Íll~tll CoMENT.\Kios Y 1)JsTKIBLCH'•:-.~ lli. ( >nuNYI,\ Lu~ ct>merrtarios dt· í.l!J~~). p. 217. St· distirH.(llt' de ;1 hdonr i n;rlt'' supn ración rnnli<t Cllll\ (<111 l<trg<h COIIltl 1, didad t·rr :'m•a;, de la distrilnlt·ión de la.' t:spt·cit·, se 1Jasarr t'll tLtto, <IJH>Ita- l'aulson 1 1~177: JlJ(l:2, ' Jo¡(/, u/aRa j\,., .... 111>. dt· Si:\11 Ka'an (lt LAs EsPF.Cit s IJL ENt :<.1:'\ 1 K.\11.\:.; dos principalmente por los trabajos de Cai\Trt ¡Jl)(Jl-Jli!JH). :\!'t'dlrarn 6.: \\t·,t- fall /.n/11 ll;I\Íes 1\: T<>hin illJH~). La interprt'Lt- di\ idum 1 cf Ó ). l Se le J¡;¡ citad" dt C"sl<i Roca Rico. 1sl;r, \'írgen duL!'•. ción de los patr11IH's de dis¡HT,ÍÓrt se h;bait !'ti l'l trabajo d!' 1Ltllltn '1'1/tí). dt• fliigen En alguna' es¡wciPs rro se ct>menta l''tt· 1'tltirrr" ptnJtu por la t•;,¡·a,t·; dt• nri,rrHl' .. \1 parece lllhn- !!lllld\\; mación. Cuando 'e mt•ncion<r "( ;uayanas" inclu\T a ( ;uYana. Surinam y ( ;uayana Frann>,sa. /.nf,, tnullll/11 1"'· L ZY< ;OPTE R.\ ;'l;t'lll .. p. :! R: 1'>. St• distingue de (:a lopt ervg-idae rion·, de ¡, '' m;wlr de los 'lljlt'l'Íon·s. ~ lhtaanw titia Orun\ 177:{ ;rnterior y err Lt Ill. Exot. lns. 2: H:l. 9 ). ¡;, nología: I nd ÍY id u o:; de nwrpo rwgr". Ja, a 1;¡, a rr ltTillll's con urr:t rn;1rrc ha h;h;tl r uj;~ v a1nbo~ pares cnrr un tintt• p;rrd" o:.nrr" dt' t•xtf·n,iórt \ariahlt-. St• ¡., t'IIt'lllltrú exclusÍ\':tlllt'rtlt· t'll l:t 11 /Oil:t h { Rí" t ·nrn1) t'tt ;~rnhit•rtlt'' lútico' ,. t'II "~';"i"rws a'oriada a cuerpos dt· agu:t n>rr poco JIIO\ irrrierrto. Se ndtTt;rrort ~ti irrdi\ idw>c- :\ay;trit. ( ;uerrero lin·. El Sah;¡dnr. dor. Cuh;1. JarnaÍ< :\o\TUI o, !1.~.1 dt· la longitud !'T .\L. cJ cJ. :1 9 9 ). Ftnnfogío: ~~:) OtHJ:\.\To,..; l'itado de Tamaulipas. Tah;Jst·" ~ ~or.,al: apr11díct·, su¡H·- SudarrH:ric<l. aunqut• en \i,ta ele perfil 7'. < ••11 1/~l· 1 (/ : apt:ndín·, 'll¡>tTJ"n·, :17 (2t'I:\T\:\.\ Roo 111:1\" 11 1). julio 1l.'"1). J)i.ltrihutitín: Se lt~ ha Frvthrurhfda\ .71 :la 11egra apít :d tratJ'- Rit·;l. lll' \'tT<HTtl/. :1demú.' de~ E.l ... \. hasta Costa El gt'•nero t'' de origen llt'otmpil'al teniendo la 111ayor di\·er-üclad en h;l\· t•s¡wcit•, t·ouJo //. 1111/t'TÍt a na que pt·nt•tran profunda- lllt'llt<· en .'\ortt•arrd-ric;l hasta ( :anad:'t: al part'!·er //. tit111 es Pnclf·mil'a de la Zon:t de Transi!'ÍÓn \lexil'alla i 1'1'/1111 llalffter. 1971:i). Pri111er n·g·i,tro de b falllilia par;t la Pt·níw.ula de· Yu!'atún. b!lfdt• superior futTlt'- F. 1/lJ.!.U :on una handa <liH"Iu. 1 de las alas :?5-33 llllll. ló'. 1 algu¡J;¡, aiJdllttH'II u 111 h r'al 11 /.nlt'l fu¡(¡, u/a R:11nhtll'. '"' ;\¡•IJr.. lB!:.! p.:¿¡¡·_ ;teriores ron una Jll<tll- ri:ínguln: ala postt'rÍ<II Se distÍIH!W' de las otras t''fH'!'Íes .sirup{ttrica.s p~>r 1nesentar los ap!·ndin·s F. fu,to ;¡hdolllin:dt·s si!IH'rion·s de ln.s lll<l('hm cnrt 1111 diente basal agudo y una dila!<lciún nwdi;t l'llll\'t'Xíl t'll t•l rnargt'Il intt'l'llll: l11s apt'·ndi!'t'S inferion·~ son casi lílll l:1r~os <"()Jlll> los slliH'I inn·s. Se le· C'llt'IITltró exclusivarnentt· t'll la Re,l'!'\'il 'EC!ES !J~. dt· Si:ín Ka'a¡¡ i 1011a .1) e'JJ t's\anqut·s l1astante euttoficadns y de po!'a profun- ditLtd t•n :'t!'t'as despro\·istas dt· Lt \Tgetación primaria. St· ct,ft'!'laron ol'ho indi\ idw1s 1 cf cJ ). F,·n"fogío: lllíl\'1> 1 1 ). juli" ! ti). se•ptit·mhre 1 l ). J>i,trilnuÍtÍn: >a,an en dato, <lJH •rLt- Se le lt:t I'Ítado d<' Tallase". Campedw y Yucat:'lll. ademús de E.l'.:\ .. !Ion- )8). :\¡•pdhatn .\: \\ t''t- duras. Cos¡;¡ Roca. Trinidad. Cua\atl:l,, \'ene/tlt'la. Perú. Rra.sil. Cuba, l'uertu (19Wi). L:1 intnpn·t:to de 1Ldfltn í ]ti/ti¡. d!' <ll igt·n Jr la est·ase; de inlllt- mis!Tto' .. \1 parecer el g(nnt' sigut' el patrón de dis¡wrsión l':tleoalll('J'i!'ano. Rit·"· Islas \'írgt'IH'S. EspaiH,fa y Antillas .\lenores. El ghwm t•s !'osmopulita, ~ond\\aniarw. con gran di\nsidad de e·-;¡wcie·s y nrarl'ados ende·- ;ana. Surinam v (;u;¡_ /.ni•' ft·nualit' Rarnhtlr. 1111:.! 1"'· :--;,.,11" p. :! ,-.. St· d ist i11.!!;11!' de· las otras espe!'ies ,¡lli]JÚ trie;¡ s por lt'llt'l' los a p(nd in•s ;;u perion·s de loo, m:tc!Jns 1·on t•l dientt· h:h;ll r"lilll \.los infnitllt's la mitad del largu de],,, su¡wrior<'s. Se k f'Jll'IJJitró r·t1 la /llll:l ;Juterior y t'll el !'11 el rrti,ITJII h(thitat que la. especie 1;¡ !Olla :\ en un;t lagurt<L St' colectaron 1:1 individuo~ ( 1~ cJ cJ. 9 ). Ftnofogía: JJI<t~n il:i). ,¡•ptiernhn· 17). f)i,tri/¡¡uuín: St· if' ha citado df~ '"P :\a\arit. ( :uerrnn, C:uupedw y Yuc;tt:'llt. adem(ts de E.l· ..\ .. Cuatemala, He- triah!t·. Se l1, t·nc• •ntH.J !in·. El Sah ad11r. ( :11sta Ríra. l'anarn;'t. Trinidad. ( ;uayanas. \'erwzuela. Ecua- lóticos \' !'11 oc;J,ioJH'' dor. Cuh:1. Jan¡;¡ica y .\ntillas \lt•tH>rt's. na rnatl!'ha h;ts;tl lertaron ~h indi\ iduo, I-'<111\F.'\ICl\iCll /,~·,¡n \ \11:\./l ,¡¡;1 1'11 el ¡¡_gu;1 tíkalu., I..:ulll!ondy. ¡q:,<¡ Ohio .Jom. Sci .. :-¡'1¡ ') • '10.~-:1 cí 12. ., '? 9 ) 1' dt· \'n:I!Tllt ' T F:'lcilnwlltt· dift·n·r\Ciahlt· dt· hh otr;~' t·s¡wcie, ,1111p:'1trica.s JH•I pn'"'IItar d'" dir•rJtf'' agudos Pll 1'1 llrargt'll illtl'!IIt> d1· lo, :1pt'·11din•, 'u¡wri11n'' dr·l lll:ll·ho Il<ltiJ:'I. 1,;1 famili ;¡ ( :t'lll ro;!lllt'·ril ·;¡. 1 JH>n¡ul' h1 hamh 1tTd1· Illf'."'Jlister11;d -'t' I'II,aiicha ahrupt:lllH'IItt• 1'11 el t•:-;tn·111" -'liJHTior. St· lt· l'llí'<>lltn'J t'll la-; tflii<Is :1 1 .) 1'11 I''JH'cil' anti'Iifll. S1· n·IITl:ll'"ll t i11c11 imli1idl!<" 1i ¡," Illi,IIIfl' h;'1hita' que la 0 cÍ 9 l·u¡o{o!!,ÍO: julio ! ~)- /)¡,fnhu, ion: S¡· ll' ha citado dt' \'uc:lt;'III. ;ldt'rll:·l, d1· (;llati,III:ila. CtHa Rica \ l'anarn:1. \1 Jl<IITt't't /.. tíkofu, t•s r·11dt'·rnica de Ct'II- 1 :l). 111<\\ll troarn<'Tica. E,tl' t•;; t•l ,¡•gur1do n·gistr" !'1111 lnc;didad pn·,·i;;a p:tr;l \lt'·:-.in> 1 .\'n!llnua allll'lía lliol. ( :•·ntr. :'\l!lel. r·l prinHT~> p:1ra (2uintall:l R""· l11di,idw•.s dt' hrilbntt· t'II 1·! el• :\1 cgapodagrion ida e rni11alf's. t') n·.sto cit'lll sllrt "''te. ffl'/t 10!!,1101/ Occ"'· l'<~p. ofÍIIII/111 \\'i)(iaiiiSI 111. ] q] t¡ \lu,, Zool. l'lli\ t'll Jt',tic•" t'Oil ahun \licl>ig""· I>H: 'U-'\1. ! 1:¡ e{ e{ . 2 9 ( di' \'t·r:I!Tllt. Tal St· carat'!t'rÍta f'"I presenta1 t·l lado i11ft'!ior tlt•l ptt'r"'tigr11a !!1<1.-' largn <¡ut· ,.¡ 'u¡wrior: los !llachos l':\l1ilw11 Uil<l 11otahlt· color;ll'ión <llll:lrilb r"jit;l "'IILIII tt'rca ¡," y prt'- ap/·ndicl's illfl,rÍort•s rudirrlt'IItarios. St' !1• l'llí'~>IItn'> 1'11 L1 to11;1 tí. de los líruitt'' t'<>ll Bt,litT. E,ta ,,,¡wcie habita 1'11 ¡wqut'll<'-' arr"''" ragu:1. C:"st;l g{·m·n' 1'' R t•xclus arnt'Tit'a. L1' In· ll\t'lllt' (:!'lit!'< •<llll so1r1hn·ado.s. atllltJllt' I'II 1•,;(;1 '" a,it'Jll f'i l'lnic<> i11di1iduo t'a¡>tllracl" ,,. t'lll'lllltr:th:l t'll las innwdi;lt'iorws dt' 1;¡ ,,·ka :dta suhpt'I't'llllifolia \ lill sP "hscn {J t'Stl' ti¡>" dt' I~:'J!¡it;lt. Sf' captud1 l'lnic:IIIWIItl' 1111a lwnillla t'II el IIII'S df' juli". !JÍ,/11'1111- ''"'" Se !t• 1!:1 citad" df' \·,·,acnu \ l'ah;hctJ. ad.-rn;'l, dt, Cu:lt\'lll:da. L:t /'111/()1/1'11/tl lliol. C<'llll. ( 011' .\nw1. f:llllili:l t's dt· "rigl'll l(lllld\\alliano \ ,.¡ l(t'lll'l'<> "' c:-;clthil<llllt'llll' Ilf'~>ll<>¡>ic:ll. :tk:lllt;l!Jdo Sil 1!1:1\<>r di\tT,id;ld I'II Sild:l!rlt'·ri,·;l: //. ol!n/11111 l'.s\;'1 !'f'strÍn!.!id•• ;¡ ( :,.11 t n >;J rn<'Tic;l. i11di1 iduo 1 ·' '' Illt'IIl!' larg": I'X lH·/a: (lj()" l'lljO" tlt-1 Jltt·r• >tÓ! <1:\. 1110rad•' lllf't;'dict /'lillt!wtígn/1/ 1/ili'l/,,, Seh'. 1Htil1 1\¡¡JI, \(';¡d, lkll(. :!i 10 Illt'IIIt' distribuid 1'1. LIII:J!e, 1 la_gun< 111). juli11 l11di\iduos ,,:\trt'llladanwntt' grand1·s 1hasta llh IIIIII tk lorlgitud). Iltlt:dJit·' 111<1\<> 1 por L1 pn·st·nci;¡ ele u11 f:ds<> plt'r<>sti!.!IIIa qtw w' llt'ga l1:1sta );¡ punta dt· 1;¡, 11011: Se lt· h:1 ala,;: los III:Jch"' pn·st'IItan ¡.,, ;1pt'·ndin•., 'liJH'I'i"n'' rt't't'" t'll ¡.,, d"' lt'l'ci".' h;l,;;dt·,;. el tt'tci" apic;d dirigid" h:1t'i:1 ahaj" c;hi I'Il :'1ngul" n·ct". :q~t'·ndic•·, inft'l'iOlf's lllffilllf'lil;llil•-'. "ÍI' lt• l'lll~>llill,l f'll );¡, /lllLI' :! \ l. 1'-'1:1 I''Jll't 11' »\i¡n•- < sit:J t'JJ el <~gu;~ q1w se :JI'lllllJtla t'll ~ cJ'. dt· H'a.s poi pn''l'IILII d<" suprriorh del lll:Jcht> lpt:llnentP ,.,, PI t''\tn·- ~) 1 ·"'ptit•fnlm· 1). /)"¡,i/nu ¡,¡,: St· i!' ha cit:td" 1 Tabasco. adt'lll:'l' dt• Cuatt'lllala. fl.,ndiii':IS. Co-;ta Ri,·;¡ La f:Hllili:¡ TI<IIIIÚ. ;¡ '? 9) 1'11 ju11in \'n;l('l'll/ ll'<>I!Cils. Se colenaron llt's indi\'idtill' l''\l'lll,il:llllt'Jilt' llt'<>lropic:¡J. t·l gt:IHTil t•,¡;, ¡•, l'a- n·stringidn Ct·ntr<>:llii<.TÍ•·:~. misino.s h:'dlit;" qut• 1<1 J. 1 9 Fo¡u/u.!!Ífl. Protoneuridae Yucat:'111. :ldt'JJi:'Js dt' rs emlhnica clt· ( :,.,,_ ll't't'isa p:1ra \lt'·s;ico 1 C:ahnt. 1903 .\'rol!t'llla olntf/{/ Biol. (:,."''· AllH'I. !"'· lndil·idll<>s clt· Nt·~<r. ..-10: talla J:lH. :l'r:. ¡wqucíia. delicados. brillante en el d"'"' de la c:dlt'la. tórax 1 ''"" una coloración anaranjada lm trt's prilllt'l't" s!'glllt'lltos abdo- minales. t•l n•sto principalnwnlt' rwgr". St• lt· t'li<'"lltrb h:'lsica!IH'lllt' ciún sur.,estt·. 1'11 1'11 ];~ por- l;~ ;""" h. :IUIHJllt' tamiJi{·" en la ;ona '2. asociada a cuerp''' lc'ltit·.,, con ;¡!Jundantes ~ralllllW;ts t'll las <~rilbts. Se c<~lt'l'taron r n e< d. '2 9 ? ). ''" 111:1\.,, L-1 indi1·idw" r 1'2) v julio r1¡. f)f,trihu, ¡,¡,: St, lt· ha l'itad" de \'t'J<I!TII/. TaiJ;~,,,." 1 C:llliJH'dw. adt'III:'IS dt' ( ;uatnnala. El Sah ad11r. :\ica- <stignta lll:'" l:trgo qw· alllarilla roii;a 1 lllt'- contrú t'll L1 I~>JJ:I ti. en pequt''-"" ano1'" pt11radP ,,. t'ncont I:d1" C:<~st a rag u:1. R ic1 y l';llt<IIJJ:'i. La fa 111 i1i:t P.s dt· <~l'lgt'n ~""d \\ ;l!l ia ""· el ~t'fl{'l'" ,., t's;clusil·allH'IIlt' llt'<~tr<~pical con varias t'specit'' t•ndi·lllicas t'll Sud- arJJtTica. La> lndi;¡s (kridt·nt;dt•,, v una 11 lt'lll t' t'!l E. l ... \.: .\'. 111/ltllll ,., ,·s;clusÍ\a- ( :t'llll'l>ll 11 II'I'ÍC<IIJ:I. o se ohst•n·ó t's(t' tip" ws ck j11lio. /)i,tuhu- " ele ( ;u:ilt'lllala. !.:1 /'ruflifll'l/ro '""u/u m Cah't'rt. I'Hl7 lliol. _,\nwi. In'. :'llt•<tl .. (:¡•JitJ. '¡()· :IIJI, Í\':llllt'!l(t' IW(I(II>JlÍC:ti. "1111111 t•.st;'¡ l't'slrÍJJ!!id<• [,," i11di1 idu"' prt'"'"'"" el ahdt>lllt'll <'Xtrt'lli<idanwntl• dt'l~~tdo y relativalllt'lllt' larg": ps;hiht•ll una ('Olllraciún ct>hri;a lllt'L'diLI t'll t'l dt>rst> de la lw;a: "¡'" <'11- r••jo' ''IJH'Ii<ll'lllt'lllt'. \Trci<•s•" inferi,,nllt'lllt': !'arina llledia dorsal del ptt·r.,t{¡r;Jx. parte anteri"' del nwst·pistt'n'" 1 ,·asi tod" ,.¡ tllt'St'pirnt·n·ll, lnor;Jd<> nwt;'dico: :tn'a antehunwral dt' c"l"r anaranj~tdo. Se lllt'lltt' disll ihuida t'll t•l c-;t;Hl" ' l·analt•s \ :lt• longitud). ll<~tllhlt·' 1asta la Jlllllta dt· ];¡, :os t'll 1," cJ," tt•n·i·" gulo rect<~. ;qH:Ildi, ,., J: esta t•.s¡lt'< it· 111 i 1'"- nt:tl" 1 ];¡~un;ts, IP h~tlla ;unplia- habita t'll las partt'.s ,Oillhreadas de n·rll>tt·s. St• c<dt•ct;¡ron I(J indi,idu<~s r31 ó d. e¡ 9 9). h·Tiolugía: 1H). iuli" r 1~). <wluhn· i f). 11m·iemhn· di) v dil'it'lllhre i2r: f)¡,f¡ihll- ' "'": Sf' lt· 1!:1 citado dt• Yucat:'in. adt'IJI;I, dt· ( ;uatt'I!Iab \ (:u ha. El g:t:tll'rll t'S t•:-.du-;i\ ;!Jilt'lllt' li('lltropÍc;¡J. 40 Fol.!\ L:\Ttl\loJ. \In~. 71 r ¡qg¡q ( :oenagrion ida e Ll Ulla IJ;¡JI(\;¡ OS 1\: df'l ahclmnt'n .·l<anthagrínn quadratu111 St'h-s. 1H/t¡ gulare.s. Habita Btdl. Acad. Ht'lg. , ¿' 11 : :!O~J. lndi,·iduos con una coloracic'.n co111i>inada dt· a;ul con negn 1. c1 1!1 1n:Jnchas posturubn•,; p:ílidas: los IIJachos ¡nt·st'JJtan t"l doJ.S<I dt·l scgnwntu ai>clonJin:t! 1 con una m:mcha l>asal JJt·gr:J. cuadrada. que 11!1 akaJJ/a el :'tpicl' dt· dicho 'it'gnwnto. los apí-ndin·s su¡wrion·s t'stÚJt inclinados l(I:JduaiJnt'nte li:Jsta ruc:tJ a. los inferion•s. 1labitall <"JI alllhit'nlt"' lt'-nticos ctlll pastqs t'lllt'l!!t'lllt's las zou;¡s eh· remanst" dt• los ríos. St· lt• Pllt'llnl ró en L1s 11111as 3. l. cole-ctaron 1:-J indi,idw" 1 1:1 ó d. 1 el t'll y h. St• 9 ? ) t'll 111:1yo IH) \ jtt!Í<• : 7). /)¡,f/1- /uuitín: Se le ha cit:Jdo dt· \'nacnt/. Tallase"\ Yuc;¡t:tll. :tdt'llt:'¡, dt· F..l ... \ .. ! ;tt:tlí·mala. Br·lice. ll"11duras , :'\icaragu:1. l'tTI!'JI('('t' :1 1111:1 r:11nili:1 Jtltl\ di- f h). :JlliHjllt ! /tln:< dt• gran proruncli 7 )1 ? ). Ft·11u/u.L St" lt• ha riL1do < tt'ltlal:i. llondura lllf'IItt· :mwrirarw ¡icbd Ll:\tlnÍJmica país \1(·:-;ico tient t id:1d de cndemi dt' !:1 /,o¡¡;¡ 1!1- '1 ,.tTsa) arnplianwntt· distrilHiitb fH1l t11dos l11s I'IIII!Írlf'n!<•s: t•l g{•nt•n• t's c'\clu,¡\alllellte nr·otropi•·:ll. .1, \lt·:-;ic:m:1. iflllldlfl!lllll s(' dis1Jilnl\f' t'll la z,n;¡ de TJ:IIl:--i•·it'lll .1 1.!.;/f/ _!.;!//(lililÍ ( Biol. ( :•·nTr. :\llll'l. \luy p:11Pcida !:1 ha nda 11scur:1 cuath :llli!;tdares. Ct;!HTO lllOJIIIIÍpico. dift•n,nriahll· f:'Jcillllt'lllt' ptt-rnstigma t·st:'t sep;1r;1do dt· b , t'll:l ~'"'ta. porqtw 1'11 los macht '' t•l II:Jhil:t t'll antbit·ntt·s lt'·lltic' "· gt'lltT;tlmentr· muy eutruficad"' ) de jl"C:I ¡md.undidad. Cllll \'t'gt'taci(HJ t'llwrgt~ntc. St' k· encontró en la' /IIIJ<I'i l. :.!. ~) \ .l. Se t'fllt•,·tanlll 17 indi\ iduos tlO c)ó. 7? ?). F¡nolngía: marm il). 111<1\11 r(l). julio íl) ''it'plÍt'lllhn· r. !). Di,frihtu ¡,ín: St• !t· ha citado de :'\ut'\ 11 Lt'ÓII, Sayarit. C:uanajuat" . .\1"n·!n,, (;uerrn". \'n;wllt/. T:1h:1sc" \ Y11c:Jt:'n1. ;Jdt'lll:'l.' de C;1n:Hl:í. E.l ... \ .. ( ;¡¡atemai:J. f-Iel in·. ( :mta Ric:1. I':Jil:llll;l: Tt inid;1d. ( ;u;¡yan:Js. ¡,. encut'ntra :mt nwrp•" de agtJ< t'll !:1' !<•na:- dt' -11 ? 9 ) t'll ]a, 1 1 ). 11 1<1\'() 1 7'1.). \ ielllhn· 1 1) y d Ytw:¡t:'JII. adt'i!IÚ \'I'Jit'lllt'l:t: lbh:n11:1s. Cuh:1. Jarnaic:J. lsl:t' Cain1:111. l.:1 F'jl"I-J(II:J, !'tlt'l \11 Ricll. lsi:J, \'írgt,llt's . . \ntilbs \lt'll<ll't's: lsl:1s ( ::d;'q•agos. ""' su distrihuri{Jit htti111din:d \ altitndinal Y,¡¡ cstn·ch:t rel:wiÓJt con d gr'·tl('[(l 1"/uuno. :d p:llt'<TI .1. tattllll ,¡_l!lH' el ¡tatn'lll de dis¡wrsiún . 1 l!.;lfl /1/lllli!ll!/ /¡¡: St•h' 1\ull. .\e /1{/1- l':dt•o:lllll'l it:11111. F(tcilnwnte di senta t'l dorso .l1'gía fuq¡u·ntulo Cahert. Biol. Centr. .'\nw1 In'. )'l;,.,ll. ]ti()/ -~n- l gro ,. el :'1pice ('tllllo ·¡¡, 1-'H;-,_ !'11 ;¡qut-11 da 1'11 r~l r·qado E,ta e.specie ~'' lllll\ pan·cid:1 :1 f;¡ silnp:'¡lric:J .l. grwnu 1i ;¡ .l. judía qur· 11o >e rt'gistrr'> 1'11 <.!uinl:ln<l R1•o. St· difeleJwi:J d•· la prilltt'l:l l'"l<¡tw JHf''t'll- contró t'll las ;o• F' nolngía: ahri 11 a c:1da Lido de l1" ;,t'grnento,; \'111 \' 1:\: dt·l ahdonwn \ por pn'senur Cllll m;·,, ln·cucrwi:1 tn•, n·ldas P"sli"uadr:lll- Li tilla IJ;1mLi lhcura lattT<li illlt'ri(IJ gulare.s. 1L1hita f'll arnhiente' lútic"'· prirwipalnwnlf' 1 ¡ona 1'11 la porción 'ilroe,;te ti). aunque tarnhif-n _,e t'll<"ontr:lr"n algttli"' indiYidtws en un:r Lrgu11:1 negro. cort Illarw}¡;¡,; dt· gra11 pmltrndid;rd 1'11 Si;ÍII 1-\.;¡'an. St· ¡·olectaron T! illdi\·idw" segme11 t" abe!"'" i 11;tl i l 9 9 ). Fcnnfogia: mayo ( 1:.!). julio r1fi) \ st•ptinnhn· rl). 1 :.!.1 e) e<. J)i,trilnuuín: tza t'l :'tpin· dt· dicho SI:' le }¡;¡ citad" de \'¡T;HTU/. Tabasc". (;lli'IT<'n' \ Oaxac:1. aclern{¡, dt• (;u;¡- ualmente h:~>ta toc1r tema];¡_ 1 londuras. :\'icaragua. C",;ta Ric:1 y l'an:llll;'¡_ El gt'·nno tlllt'll(t'll tt•;, S(()S zunas 3. l. :) !'JI h. St· y l) y julio 1. adt'lll:·,, de E.l .. \ .. r i). una Lir11ili:1 /)/1/1/- lllll\ di- 1'' cxclu.,Í\ ,,_ rrwrttt· :mwrica11o. e,; tlllo de lt1s rn:'¡-, di\·er"'' del llllHHio y dt· gr<tll C!IIlljJII'j icbd t axonórn ica : a lea Ili'<l su rn:l\ or di n·hid:1d 1'11 S11da llll~rica. <lllllq u e com" país \lt~xic" tit•rw la nta\"r ri<¡tll'l.<l de t•specie': <llh-rn:'ts t•xistt· una gLIII cantid:lCI de !'Jldel!tismm. Ar¡;io (tnJIII'Itlllfa hahit:t c:t,¡ ¡·xchhi\al!ll'lllt' dt'Jitr" dt· 1;, Z•111;1 de Tr:lll,Ícit'>n \lt·xi1·an:L ;: el gt'·rwro ¡·-, ¡·xcluZun;¡ de Tr:lll:-it·IÚII .lr,¡_;f{( pJIIIIIlni Cahert. lfl()7 Biol. <:,·nir·. A11wr. In'. :'>11'111 .. \!u~ -,o: ::¡,·:-·;¡,¡_ p;11ecida a ~1. (ur¡ucntufa pn" clilen·rwiahlt· Jl"rqtw nurwa pre:;cnLI L1 IJ;¡nda •N·ur;t infnior t'IJ \'[ [ 1 \' 1:\:. gerwraii!H'Illf' pr"r't' nt;ltn> n·ltbs JliiS!cuaclrangulares. Esu especit~ t·s L1 !ll;'¡-, abundante clt-1 g{·rwr" r•n R1111 y 't' r·l ambientt's lt'·nti1 1"· cutTIHI' dt· agtta 'in 111!1\ intÍt'lll!l. !'11111" 1'1'!111(1'' y laguna'. aunqtw tilrnhit'·n los t'll 1 <,¿. Ir· t'llt'Ut'lltr;l antpliallH'Iltr· clistrihuitb por t11do r·l t•stado. :~:-rwi<td;¡ ;¡ di\n"1' m;tchl" :on \·eget<Hión t'tlln- 1'11 1;¡-, '/!lrta' dr· rt'lll<tll:«>> de los nos. St• cokctal!lll ]/"¡ indi\idwJS rl:.!i e) 17 incli\ id u o' lio ( 1) \ 'eptiemhn· ·it Cuanajuat<1. \1"- .'1 1 9 9) en la-, mnas :.!. :~. -L .1 \ h. ¡;, nnfngía: lchrno cle C;l!tad:'i. E.l .. \ .. Yuc;¡t;'ut. adt•rn:'is df' (;u;¡(t'lltaLl, lkli<T \ llnttdur:l:-. ctaron e<. 1). rmr1o ! 1). ;dnil 11 ). nta\'o ( !:.!). julio 1 11). ago;,t11 1 10). st'ptit'tlli>lr' ill). rwtuhre r!O). Jlll- \ it•rllhn· 11) \' dicil'lnhrc 1,11 ). /)j_,fli/){u Í1Í11: Se le l~:1 citado dr· C:;unpcdw : uayan"'· \'t'llt'/tll'l:i: lt'rto Rico. 1,1;,, \'írbución latitt1dinal \ ', al par ecn .l. qri /1{/1- .ltgio tran,fata ] lagt'IL J/Hó In : :-.,.. h ' ll ull. A,. a d. ll•·k. ' 2 ' 2 O: 11O. F:'wilrrwnte dilen·nciahlt· dt· l;¡s otra;; do, especH's ;,Ílllp{ltricas p11rque ¡m·St'llta el dor>o de los sq!,lllt'lll!l.' ahdllmÍn;J!r-s \'1 11 y 1:\: prÍilcipallllt'lltl' !11'- gm \' el aptce de 1"' apt'·11din·s inferiores clt·l lli<H'h" entcr11. no trilohulad" ClllliO r·n aqtu;llas. Esta e.spt•cie tarnhir'·11 st' t'!l<'llt'lltra antpliarrwnte cli.strihltÍcla r'll el e'l:tclo \ e' ahu11dante: habita en Cf'llll(t's. liil(Uil<IS \' rím. Se Ir· Y a .l. ¡udla qtw nna J>"rqur· jli!''''IJ- nl!tlrÓ t'Jllas /llll<IS :.!. 3.-1\ h. Se clllt·ctamrl Hli indi\iJuos ¡:, nolngía: abril r)). nta\o í (il cJ eJ.]"¡ t'll- 9 2 ). :Hí). j1dio r-1:)). ) tH'llllm· r 1). /)i,trihur ¡,;,: Sr· k 1:! 1'<>1.1 1 FXT0\1()1., \lt X. 71 '¡qg¡q IJ;¡ cit:HI<> dr· :\un" Lt•c'>IL \'t'LI<'IIII. T:t!J;¡,¡·" 1 Yuc;~t:tn. adPnl;'¡, dt· C:111:1- l. _-, 1 h. Fowlu, d:'1 h:t.,ta J';~naln:'l: Trinidad. Cuyan:h. \'t'Ill'/llt'la 1· l't·n·t. .l. lu/111/ata ,igur· 'it:tdo dt· \'¡·rae t·l patrón de di'p"r'ic'ln llt'"tr"¡>ical de pt•nt•tr:tcirllt 111:'1xinl:L ll<l 11!:1 : ( :(ll<l!llhi: l':nag11<1\ : C11ha lt''· El gt'•nn" 1-.'lllltl/11/ha tllrihhoJ llontwlh ~ .\la1<>. ¡:lorid;~ En l. 1"':! · lndi1 id u<" 11lhh ,igllt' t•l patn'm t 107-11 1 paree id"' a Ir" del g(·nero ¡~·llalla!!, !lit/ pn" diftTt'lll'i:d>lt·, 11111\ por Jllf''t'nt;n l:t 1!'11<1 Rl':! de la, ;¡J;¡, Jl"'terirnt•, origin:'n¡drht' en l:1 qui11L1 \t'lla IH"ll!od;¡l. Y /11 luuna /""ita 'wn. :1n·:h ahit•rtas t'll l:r' JH>rci.,llt'' dondt· t'llltTgt'II graJJI!Jit'as ,. LIIIC'rf¡g;nn:r' 1'11 ¡..¡,.,~. :-.i :\m• t'll la sext:1 t'n l:b :rnteri.,res. ll:rhita f'II laguna' loc:di1ad;" ;¡n¡;'ltic:h fl"tante.'. l'nicanwntr· st• le t'IH'Cll!trú t'll la /lll!a :.!. s,. colr·nar"" cll:~tro rnad!<" en r·l lllt'' dt• rn:11". f>illlilnJ, ¡,¡11: Se Ir· ha citad" dt· ( :aiiiJWdw. Chi;q¡;¡, y Ylw:ll:trL :Hlt·rr¡;'¡, dt• (;IJ:Itt'III:d:t ' (:¡¡IJ:r. St' diferencia irdnion•, dl'l 111: lllt'r:d t'll for111:1 \ h. hahit:nHio t¡lll' 1lollll('lh <1! i 1 m:d:1. 1wro Jo, e /·.· 111111 fli!, 11111 1111; ·a,)u'' f>(/111 a, llioL Cl'llll .\1111'1. (:;¡ h nt. 1l)() 7 l'<ll;l\ J;¡, t's¡>Íillll ln.sl. Nr·111 ...'IÍ): 11:!-11:\. :llll. St· di,tingllt' L'1cilnwntt· IH>rt¡tH' ''" madi<" prest'rltan ¡.,, apt;ndin·, 'IIJH'rion·s IH>tahlelllt'lltt• bífido'. !'1111 lm lóbulos dil'ergentt's "1hn·pa,and11 ;¡ ''" 1 1'1 lóhul11 inft'l i<" :q¡t'·ndin•, inferi11res. Se ll' t'Ili'Olltró en la /olla :) t'll u11:1 lagl!na dt• _gran profundidad ' t'll la /Oil<l h t'll ¡wqttt'I-II>S r·an:de,;. Se ''"- lt·ctarllll 1:! indi1 id u< ~S ! H ,-{ ó. ·~ 9 9 ). t'll rna\'11 ! /l) \ julio r 1). /)¡,frihlli ion: :\., "l"tantc•. ''" 11111\ (' i:IJ-;h ('()11 1 111" fllt' 'llgerido t''JH'Cit'. arn·gl" 1 lidll<" i]:.!óó. '''"'. 1-:.1· .. \ .. C St· lt• ha cit:1do dt• Sinal11a. :\a,·;¡rit. Cuent'r". Oax;!C<I. \'eranu1 ' '('aba,, 11. . ' adt•rn:·l, dl' E.l- ..\ .. (;¡¡;¡(¡•rnaLI. llnndura,;. El Sah-ador. :\icaragu:1. (:",¡;¡Rica. \.t'IW/tll'i<~. Rra,il 1 l't·n'l. El _gt\lltTII ~'' co,ll!<•polit:t. aunqtw no gistrado !'ll .\u,tralia. nortt·. J.;¡ 1nay11r ,t' le 1!:1 re- ' " 1111/1/(/ }{,., /(1/1/hlll Odon. Eu1 .. di,·er,idad sc· encut'lltra !'ll PI lwrni,fcri<> prirll'ipalnwntt· !'ll :\"nearnt'Tica. l'~>sihlelllt'lllt' 'iga el Jl<~trr'>n l';dt·"- ;!lllt'ric:rn<>. ,.,,ll 1111:1 din·r,;Ílbd ,¡•cuncbri:r t'll .\<>rlt'<llllt;ric:~. ( ;];¡r:IIIH'IIlt• di Ll f<>l'lll:l de lm :liHIIIILIIIIt' dt•J g 1' !IIIIIIIIUJ 'af'u·u/a llagt'IL JIH)J >.;y¡¡_ ¡..¡,.,". ¡..¡_ 11 .\nw1 .. p. IH. J-:,ta t•s una de la' t'SilCCit'' rn;'¡, ¡wquen;¡s dt• odonatr>s. diftTt'llt'i;d.!e dt· J;¡, \ Í>, 1'11 ¡•] ll •n 7 1 indi1 idur 1). j11lio 11 111<• • c;1. 'Lunaulipa'. otra' t•s¡wcies 'irnp:'ltrit·a, por tener ¡•] :'11nd11 dist;d de la segllml:t \t'll<l :llltt·- ( ::11!:1d:\ ""d;¡J por tilla diqan¡·ia igu;d " lll<l\.111 al bra/t> 'llJWriot del :undo. St• halla I'PrÚ. Chilt·. Jar; :~rnpli:llllt'lll!' l'twllll Ric". 1,1; lt'·nti•·•"- St· di.,trihuida por t11do el ¡•,tado hahit:~rHIII IÍpir·;¡nll'lltt· arnhit·rllt'' ,.,,¡,.,·t:~r<>ll ~lil indi, idum • J:{ h:!Sta \1 .. 011"" 1 " " ' 1 1" 1 1 11. acle¡n;·,, de CaJI:I- u. A. /UII/Ii!l/!1 ,i!!lH' lll<l. l. ) h. F,nolu!!.ÍII: abril 1 i r"" 111 R"" ()¡ IYI ' " 1 l). 111<11" · '.!.7) 1 juli" • '.!.). /)¡,f¡//nu /,in: Se lt· J¡;¡ 'itado de \'t'Lt<Tll/. '(';tl,;"c" 1 ( :;¡nqwdw. <idt'lll:'¡, d1· ( ;uatt'lllaLt hasta l'aJI<llll:'¡: Col<nnhi<l. \'t'lll'/tWLt. Tri11idad. ( ;li<II'<IJI<1'. Bra,il. 1'1'11.1. .\rgl'lltill:l. l';¡¡;¡gu:ll: CtdJa. J;unaica. l'unl<• Ric<~. ],];" \'íl!!t'Ilt'' 1 L" .\ntill;" \f¡·noIt's. El g<''JI<'ro t'' cosll1<~poliLI. l'<>ll gra11 divtT,id:Id d<~ t''lwcit·,: al 1""'"''' 'igllt' t•l jl<IIIÚ!l dt• di,JWI,It'>JI l';¡]¡•o;llllei ic:1llll. pno difen·wi:tl>lt•, 1 úndtht' t>JI Lt quinL1 /"111111111 f""ito llagt'II. !Hhl ·"Yil. Nt•tJr. ~- :\nwr .. p. 77. n lagunas loc:di/ad;¡, Íneas 1<1 y f;¡ neróg;un:~' 2. Se rolt·rtaroll lila citado dt' C:alllllf'· 1'"' P"' St· dift'rt'I1cia d1· las otr<ls P.s¡wcit·, ,imp:Itric;" i11f1Tion•s del 1nad1" a.'f'rrad"s !'ll 1·ist:1 lateJ<d y presentar l1" apt;ndin·, tt'llt'J ];¡ IJallda ;mtehu- IIH'ral t'JI forma dt' ,igno dt· ;~dlllir:H i(lli. St· le <'ll<"<>llt¡(, t'JI bb /C>ll<h '.!.. :\. \ fi. hahitand" agu;Js J,:llticas Cl>lllo lagtlll<l' y c;¡n;des. Esta es la lllism;¡ t'SjW<"Ie 1lon11elh 1 l li(i.í) IIOil!IJr(, ci>Illo /. f/1 1111ian' dhnita del l't·t{·ll dt· ( ;t1:11t·- li'H' lli:Iia. pt'Jil los t'Ít'lliplan·s que utilid1 p;~ra la df'snipci<Ín tenÍ:Ilt. :d p<~n'<'l'l'. r<>t:1s l;¡s espÍ11ula.' tkl IH'Ilt'. dand" la <~parit'11l'i:l dt· sl'r lllla llUt'\'<I t'SIH'<'It'. '\., ohstalltl'. los t•jnnplan·-; dt· t¿uinl<lll<l Ro" pn·,¡·ntan alguna' difcn·llci¡¡s los apt:ndict'' 'llJit'- lllll\ cLtra-; l'llll las pohLwiont•s dt• E.l ... \ .. 1lonnelh· r 1 11ilh. 1'"' lo IJlll' l·onsidt•r;tllllh \' l't1lll" \' el lóbulo inf¡·¡ i111 '"" fut' sugnido pm n la /ona "'Jll'cil'. :IITI'glo qw· st' trat<llÚ t'IJ 11n tr;dJ<Jj" poq¡·¡ior. S¡• colecLl!oJl lH indi- .-l t'JI uJ1:1 nos cana les. Se e• ,_ io (·1). /)/,trlillui,in: \'erarnv y cniJJ. pn.s.) qut' st' tr;¡t;¡ dt• una stth- \ idtl<ls i l '.!. C:Í ó. h 9 9 ). Fll!olo.!f.ÍO: abril ' 1on· r :!). 111<1\11 i 11 ). j1dio ."l). /)¡.tri/u¡E. l ... \ .. (;uatt'IIl:d;t. Estt· t'' el 1ninter lt'!.!i,tro para \(1:'\il·,,. r Tal>:1sro. raragua. Cost;¡ R ic1. que no ,,. le h:~ rl'- ra en PI lwllli,ft·ri(l ~a el pa 1rt'>n I';J!,., >- e t. /11 i11111ra romhuri Seh'. lH-10 Odon. E>ll. l{n p. 1í\h. Cl:~r<lltlt'Jitt· difPn'llciahlt• di' L~s ('sllt'cit•s <ltltt·ri.,n·s por su l<dla lll<J\·or 1 por la fonn:1 ¡J¡. los :qH'·ndin·, :~hd"llliiJ:dt•s dt• 1"' Ill<WI1m. Esta t•,pt·cit• t'.' J;¡ lli<I' ;dnJIICLtlltt' del g/'111'11' t'll t•>dl> t•l t•,t:tdl• . 'w . lt• t'Il/'lllltn'l t•n las /1111<1' l. :!. :1. l. :) 1 h. t'll el n1is111o tipn d1· :llnhit•ntt• qw· l:~s I'~IH'<it·s :llttnion•,;. St• ndt't'l<I11111 71 indi1iduos tllo ¡ 1 !'.!. cf cí·. :l'.!. S1 9 ). f·nwlo!f.Ío: ;dnil 1 ). j11lin '11 ). Ontrihu, j,in. St• IP Ita cit:~d" r !fl). lll<t\o r.1:!). jtt- t!P Sinal""· ( ;llt'ITt'lo. ( )as;a1 \1/·s;ict, 1l. F .. :~dt·rn;'¡s dt· diff'rewiahle dt· las c;l. Talll:lldip<is. Tah:JSCtJ. CaniiH'chc. Yuc:~t;'¡¡¡ segt1nda \t'll<I :lllll'- ( :;ll1:Jd;, del (trculn. SI' ltaiLt l'nú. Chile. J:tr:Jgtt<ll: Bah<llll<!.s. Cuh;1. ¡,;~," {:;¡jn¡;'tn .. l:nnaic<~. l.r1 1·\llill-ll,¡;t. licrl!llt'!ltt• <llllhit•nit'' l>llt'Ito Rico. J,la, \'íl!.!t'llt'' \ 1 f:'ll 1;¡, /llll<l' ·~. :\, h<Lsta l'anain:'t: Ct~loinhi<l. \.!'IH'/tH'la. \ntiiL>s \lt•tttJI!''· ( ;JI<l\·;n¡a'. Trinidad. 1\r;"il. ¡1 \ l.tfiluht/IÍI i'llt i/111111 Seh·s. 1B77 Btdl. -'""d. Bt·l'<. •2' 1'\· l;h /lln<l' :.!. :l. <'11 101. Jh). L:1 11111<'<1 t'SJH't'lt' de este gt'Iwro poco di\Trsificado prt>st'lltl' !'11 (2ui11LIII<I Roo: ,,. distingue por l;¡ coloracit'lli <llll<trilla n•ji/a dt'l ;¡IJdonWII. Jtl, ;qH,'IIdi¡·t·s 'lt¡wri"n·s del macho d"bbdo.s h;lt'ia ab:1jo 1;,, IH~Illhra' <"!lll t'll IJllfiÍhllt!tÍ E.l· .. \. ha,t;t JI, dad: Cuk1. Jam; ;Íngult> rerttl t'II ];¡ punta. las \·;¡1\-:ls .sohrt>pasando lo.s t'eiTos. l'nicanwntP st· colectú u11 mach" t'll un;1 laguna ubic;1da en la /ona ti t'll d nws de juli". fJi~trihll ,,,¡11: Se le ha citado eh- Si11aloa. \'eracnu. Tahasc!l. \' Yuc;1t:'lll. adern:'¡, de Biol. (:cnlr. ( ;u:ltt'lllala. El Sah-;1dor h:1sta l'anam:1: \.t'Jlf';(llf'ia. (;uayanas. Trinid;1d. Eni<Il'unt!l Ric" e IsL1s \'írgt'IIt's. (;{·rwr" exdu.siY<lllWII- doJ: Cuba. La E'p;u-it>LI t•· <IIIH'ric<III!I. / .. ;·arilla111 si!!lll' t•l p:llrÚn dr· dis¡wr,i<'lll :\'e!ltr"pical de ¡w- rli¡;itíto. r,f('/)(JI/1 Alllt'l, SI' distingue d p11n ¡u e la partt' ¡ tra :11npliarnenll' rwtracic'>n nwdia. hita t'll lagunas · 1t¡ indi\ idu11s ( l .\'l'illlil'liiiÍII IIIÍIIIII/1111 Sd\'s. 11Li7 1 'l). julio 1 ~1) \' d 111.1s dt' ( ;uate1na In· Sa'(J;t Hi't. Cuha In' .. p. 1111. llt'l'<> Esta t•s¡wcie presenta l:h t•spiiJas tihi;lies 1<111 lar!,!a,; " IJJÚs qut· t•l t•,p:l('i" qut· l1;1y t'lltn· c;uh 11n<1 d1· t'llas. st'lllt'jalldo tal c"ndiciú11 {'S diii('I'J('<ll ,;¡hnno,_ t''te es 1 las t•spr·t·ie' dt>l ¡¡ !!t'Il!'ro .111;111. allllt¡lll' t'' L'll·iilllt'lllt' disiillguihlt· dt• {·,ta.-; pnr 'll t:llll:lllo ¡w- tpwiill. t'l Illt'li"l' lll.llllt'l'o dt• \ t·n;¡, pnstnodalt•., \' J>"n¡tw I:Js lwnJhr;h P">t't'll t•spin:l uth <JI'. St· lt• h;JIIa alllplianwnte distribuida por todo ¡·J t•,tad''· hahiLIIHio t'll :llnhit•ntt•, lr'·11ti•·"' co11 grantím•a.; t'IIH'rgentt•s. Se coltTLtrtJII :!:i JIJ(Ii\ idwo.s r 1:1 ó cf. g 9 9) ('11 1;¡, /Ollas:!. :t Tr ltlill.\/.1 111/;·a :-.y11. N"''l N. :\m• l.:) y h. Fnwlogía: l!laf'/(1 I!L :tbril í,:.!l. rn;Jytl ; h). 'eptiemlllt' [ t). octuhn· r:)). 110\Íelllhre '1) \ dicielllbrc Se dilt·n·nl'Ía adern:~s de (;u;~ de J;¡ l'alw;a t'' 1:!). f)i,trihu, iti11: Se le ha citado dt· C:nn¡wdw \' Yltult:'tn. lt·n¡ala. lklin·. Cost;¡ Rica. l';lll:llll:'l. \'t'IIf'/tlt'i:l. ( ;uayan:h. Trinidad: HallaIIJ<IS \ Cub;J, .\1 p:1n·n·r. PI e/'nero >igue el patrón PaiPoarttf'l'icano: S. 11111111 111111 IJ;Jhit:t ,{,Jo t'll las n·giont•s tn,picalt•s dt• .\J11r'·ric;1. Es Illll\ ahullllaJ t'' el lllÍsllltl 9 9 ) 1 ,\, "' r.rthron!lllll r u/tt!iatu/11 llagc11. 111/fi [/1: Stl, '· /!u/1 . . L orl. /ir/~. i 2 ·! 1 · '121. 1) \ eh- '"' <~In>' IÍ!!;Ópten" pon¡ut· ''" m;tchos pn''t'll- t;m ];¡ cara amarilla \ el n•st11 dt•l t'lH'rpo ;J/td t'OII JH'gro ,. lo, apt;ndin·s Sll- Lis hembras s¡• 111 luuna ¡wr" can·cen de ¡·.;pina Ytth-ar. Es muy almmLmt•· pnion's de CllJ<'o :1 .';e¡s \ f't't's 111:'1s larg<•s <jlH' Jo, inferi"rcs: p;m·n·n a Ja, de \ se le halla ;unpliaiJlt'IJtf' distribuida por todo el estado: hahit1 princip;dJlit'Jift' ('11 ('('IJII(t'S t'll t¡lll' las 1< JJ<>\ icmhre :\u e\·" Lt•ón. \; n·los. ( ;uer rnll. de St· di,tinglH' f(ll'ilnwlltf' 1 E.l .. \ .. Cual las 111n;h :!. :1. 1. <'11 : 1h). /Jnt1ÍfJ1u uín: .1 \ b. Fnwlugía: it'hrt'l!> 13). llld\1> ::\ll). juli" 1 J. ¡ul11• St• le h;r citad" de Carn1wdw y YucaL.IIL adern:'¡s de :esente t'll (2uint<lna E. L... \. !Ja,ta llonduras. Costa Rica. l'anarn:Í: \·t·rw;uel:i. ( ;lta\anas. Trini- bclurnert. 1," a p<;nd i- dad: CrriJ;1. Jamaica \ L1 Espar-ll>la. recto en L1 pur1ta. J licamente '-t' ,., >lectú ~s ele julio. Di11rihu- Tdrba.111 rligití, ul11.1 Cakert. 1~IIJ:! Yucat:ín. aderr1ús d1· BioL Cf'nlr. AIIwl. In·-t. Nt·ut.. jO: JI('· 3HL nas. Trinidad. Ecu:t- :énero exclusiyarner1- Se distingut· de la otra es¡wcie sirnp:'ltrica por su tarnair" much" rlla\()J \ :\rotropical de ¡w- porque la parle posterior de la c;tllt'/:t ,., prirrcipalrnt·ntt' '"cura. Se lt· t'JICUt'lltra anrpli:tlllt'lltt· distr·ihuida t'll el e.stad". aunque 11" es IIILI\ :thumlarJte: Jr;¡hita en lagunas \' can;dt•s con LuHTÓgarna.s ;¡cu:'ttic;~s flt~tantt's. Se c"lt•ctannr 11J imli\ichws (11 ócf. 1 9 9) errlas mnas L :!. :1\ h. Fnwlogía: rrra\'' i<J). julio (l!) v dicit·rnhrt· 11). /)!1/rifJiui,ín: Se !11:1 s le ha citado de Tahasct~. :tde- de Cua tt'llla !;1. 11 ""d ur;1.s. El S a hador hasta 1'<~ lld nr;'¡ \' C"llllnhia. E 1 !.!.1·._ r1er" t's :nnericano v sigue l'i patrón de dispersión :\et~t!'llpical. lla,ta d"rrde m:'t.s que el t'.sp;wi" IJl a las especies del por su l:illl;lrl" ¡ H'- ,aht'llll>.s. t'stt' t'S el segundo registro con lt~calidad precisa para .\({·:siC!> de t·st;¡ t·s¡w<·ie desde que ftw desnita. \' el prillltTil para L1 l'enÍnsui:l de Yuc:tt:'trt. las ht•mhr:rs poseen todo el estado. 1~:1- s. Se rolt·ct:tr"n :.>:l mología: lll<lr'" i~lJ. r,fd!IJI/.1 ~y11. bre 1 1) y dicieruhn· Ín. adem:1s de ( ;ua- lS, Trinidad: Bah;t- mrricann: .\'. nunu~ lf//,"(J llagt'll. IHhl N,·ur. N. Anwr.. p. Hj. Se diltTt'II\'ia dt· la anterio1 1'"1 .'u taiL! 111as ¡wqut'II<L la p:~r tt· p<>slt'!lol dt' l<t ¡·aht'/a t's p:'dida \ ¡nest'llta un,t < arina llledia dorsal p:'dida t'll el t<Íra.'\. Es JIIU\ <thumlantt' \ cst:1 arnpli;llllt'llte distribuida t'JI t•l estado: t·l h:íhitat t's el 111ismo que la t'.s¡wcit• antnior. St• tole!'l:tillll :_>7 indi\iduus 1:!:\ cf o'. Sl 9) 1'11 las ;onas l.:..>. :l. L y h. Fnu>fogía: rnaYr• 1:_ll). juli" 1 1). ol'tulnt· 1 1) \ llll\ iernhre 1·+). /)¡1/rih!u ¡,¡11: Se lt· ha citad" de Chihuahua. llur:III[!_Il. :\ut'\·o León. :\ayarit. .\guascalierrtcs. Jdisco . .\lirhuac:'tll. Cuanajuatll. :\1<>rcltJs. ( ;ut•rren>. ()axaca. \'t•racru;. ·¡·abast·••. Carrr¡¡¡·cht' \. 'l'ttcatúrr. ;tdern(ts de E.L ..\ .. Cu;~tem;d:l. El Sakadur. Ct~.st;¡ Rica. l'ana1n:t \ Cnlornbia: T ..lfdlos machos prest'JI- Y los aprmlitT~ srt- res: las hembra' st' Es muy abuncLmtt' l; habita princip:d- (-12 ó e<. H ? ~,, l i'll sigue 1'1 patrón de dispnsión :\eotropical dt• pellt'tración rnúxirna. \ 1h 11. \:\ 1~< WIER.\ 1'In í i"' 1' lo 'Jl· 1 )(' Gom ph ida e ,.,¡,. l(l'llt'l< del t'dtilllt• t·,tadi· .lf,hrllo <Oifltho ~t·h,_ 1\ull. .\t,HI. llt-lg :.! 1,:.! ,.¡ :.!.\ .. H.-l. ¡;:·i¡ /'1 ~t· Jilt del g:tJI< ho terll!Í ¡¡¡;." t·lc\ado. El E, la lll<·l, ¡wqu<·Jta de l;h t·,pn·w, del l(<'JH'H> l'll<<•IIIJ<Hb, t'JI ,.¡ t·,tad". J.,, adultm ,,. dift-n·twÍ;¡¡¡ P"J d <•>l"r IWf!Jll/1'<> en el dorso de lo, 'f'i<fllt'Jil<" \'11-1:\: dt'l ;¡IJc\onlt'JI \ porque le" ap•'·mlin•, 'u¡wriort'' dt· 1"' JJJ;I( h"' tennitJaJJ t'll Ull punto ;wud". J.;¡, ¡¡;'1\ades ·"' car;wl<TÍ/all poi Pll''l'lltar do.' dit·n- l'r inwr regi,tr<> d '''' dlllt'' del g<tJJdj() tt·rmin;d del palp<> bhial. L'nicanwnh' '~' encoJJlJtl una e:-.;ll\ i;1 del t'dtinu> e'Ltdio jli\<'JJil t'll la Lt;!lltla (;unn·ro i ;on;¡ h). ,-,>fectaci;J el :.!.\._i)j_ IJ!Itrihut uín: ,¡)Jo "' le ha 1 itado de Cuba \ La Esp;JJ!ola ~ ,e le 'llJHlfiÍa t'Jitlt'•n¡i< a d1· la, India, OccidctJtales. El g<~JHTo s1gue ,.¡ p<itrón :\eottopical de p<'Jit'tracÍÓII tii;.¡:-.;ÍtJI<I. E't'' ,., el prilllrt' registro de la espt'<lt' para b JH>H ÍÚ11 't>lltiJWJital dt· .\tJH~rica \ Jl"r supuesto para :\1(:-.;ic". . \1 igu;d que 1 ,.,tadio ninfa!. St • Ch<~JI Kah \·n '/()tJa :l¡ ,.¡ :)_\·. pc>r<¡llt' J\ll lll'll('ll dot '" 1,., e11 el ah el patrón :\e<>tro .lphrffo on!!_u,¡¡fullfl (;;¡¡¡j,.,u_ l'lHh 111;n' •r dÍ\ n,icJad .\t111. Ento!llol. Soc .. \111. 7'>: 'J:iB: '1 11. JtÍII'lib dt· Yucal J.," ;¡d¡¡J¡.,, Jlll''t'JILIII eJ d<ll.,ll de J.,, St'f!11H'llill' \ Jl-1:\ dcJ ahdlltll('\1 dt• '<>IIIJ Joji;": <~dt'Jll<." \;¡, \¡anda, "'~'liJa' nwd1;1 dor,al \ dJltchuJllt'r:de.s csL.lll st•p;¡rada, deJ .-.>f];¡¡ \ dt• J;¡ ITI''LI. \.;¡, 11<.1\adt', JHNTJI tn·.s dit'Jllt'' aJlll'' deJ l(all<i}(l tnlllinal dt·l palp" L1hi:d. St· coltTt:llon d"' <':»;ll\ ia, del ¡'dtÍilH> e'ladi<, ninfa! en la Laguna (;tH'nt·ro í/IIJiíl b) t'l :.!.\·_gj_ /)¡,friiJIII!<Ín: Se¡,. ha •ilad" dt· Tamaulipa., \ T:d!a'~'"· ;¡dcln;'~c. d,· E.L- .. \. l'rinJn regi.str" ¡¡;¡¡;¡ la l't·- .!11<11 ><>luofor 1· \·,.,J¡ wol. bol. IIÍil>llb dt· Yucat:·IJL (,¡• l'rrst'Jll ;¡ la Jld 111 i J!<de.' 111-\ '1 ( J;¡ .Jf¡/¡¡-{/a <clfflllllllol/1 (;111\d. l'J:iti On. l';~p. \1"'- Zool. l'11i1. \lichig;ll> :\21•: /OJ ¡;¡ '2 1'11 ,.¡ <TU/ \ Yucal:.lll. '1. nidad. Holi\1<1. E.sta ,., l;~ t•,¡wcit· Jll;.¡.s nJ\¡u,ta de 1;¡, t'lll ontJ;ldas t'll ,.¡ '''tado. L"' ;Hiult"' El gt'·Jj(·Jo ,,. di,t sl' di.stingtll'll porque Jlll'.st'lllan d11.s \,;¡nd;~> o'cliJds 111\l\ ;¡ncha.s ;¡ l11.s lad".s lt'.s de ongen go dt·l t<'>ra:-.;: \;" J!;.l\ílde' Jll'''t'nt;lll de· <'lldtro nca ' t'Jl el n<>rt UTJIIÍllal dl'l p:dp" l:1hi:tl. Se col<·ct:lr<lll ;¡ cinco dit·ntt·, íiJltt·, dl'i garlCh<> ,¡.,, l':»;IJ\ Jd' del ,·J!tÍJilo '''tadi" ninf;¡J -n Íc<llllt'Jllt' ,,. lt · JJII' dt• Jllllit' ;¡ ' 17 /'In/in, j)(' 1' !rt 'P ('S((' gt'lll'lll. ;ti igtJ;ti <¡ilt' .J¡J/J)){a, l,llliC.tlllt'lill' '{' t'llllllllf,IJllll f''dl\J," del ,·dtilll!> ¡·,t;tdi" 11i11ral. ~t· !'tde<"taron ,t'¡, t'JI la Lagu11a ( ;uent''" '/<'lld h) d :.!.\-)l:). ~t· dirt'Jt'llciall dt· las dt' Afihrfla p<>rque ¡¡o pn',t'IIUrt die11tt'' alltt'' del gancho tt'llllinal dt'l palpo lahi;d \ P"lltllt' el lúllldo llll'di" dt'l lahi" tradas en t·l e~tad' '· r~o dt· lo, segnH'I 11<" ,.,¡;·, 111is t'lt'\ a do. El gt'·mT" s1gue el patrún :\t:llll<'pic;t! de pt'llt'tr<tciúll llwtkt. l'rinwr n·gistr11 del gt'·¡wro pa1a la l't·nínsula de Yucat;'lll. le ''" Jnadi<>s tnmiprest'ntar d"·' dwn- /'h)llnwl/11 plwlfln sp. nte se encontró un;¡ (zona ti). colectad<~ La E'ipar-ltlla 1 ,¡• k >~gue el patrón :\t•o- o ele la pspecre para .\1 igu;ti ljllt' los gt.'llt'lll\ dlllt'!i<llt''i, dt'! ¡'J!tii!JII >Cha11 Kal1 \'n<~ntu. /olla:.!),.¡ :.!.í_\.IUl-1 , ""'''' e11 la Ltgu11a de(:.,¡,:, 1. lrxico. ,(ljtl ,,(' l'l>ltTt;JI'IIIl t':'.ll\ ia' nt<tdi" ninfa!. Se colt·ctaJnn siete t'XU\ ras. d"' t'll j;¡ l<tguna "La EsptT<tll/<1" /olla :l¡ t·l :1.\-.il:J. S<' dift'lt'Jl<'ian de las ,,;1\<tdt•, de . lfihyf/a ' l'h_rf!u, )'t ft1 p<>rqut· 11" tiene11 el 't'giiH'IIIII aiJllolllillal '\. alargado \ por pre-,t'IILtr g;Jndit" do¡,alt·s !'JI t•l al,donJt'll IIIU\ r~>hust~>s y dirigid"' J¡acia atr("- El gt'·11ero sigtll' el patrón :\eotropical dt' l)('llt'traciém Jnax1111a \. al pan'tTL \lt'·xin> tie11e la nla\or dinTsidad dt· t'.'ipet·it·s. Este es,.¡ priJIIt'l n·gistm dcl gt'·nn" par;¡ J;¡ !'t·IIÍI"ULI tk Yul'ato'in. :'\. del ahd()JlJCII dt· antt'hunwrales ,._,t;'tn .\e~hnitlat' ·es dit'lltt•s alllt'' dl'l .s dt'l ¡'dtim" t'stadi" 11011: Se le ha ' ita- regi,tw par;¡ la l't'- ,ITifl\ BrautT. '"'""'"' \ ,.,¡, "'"'- boJ lllhl ( "''· \Vi<·n 1.-,: .'1IJH. la /1111<1 ~ t'll l'i lllt's dt· st·ptielldm·. /)¡,fllhu, ,,;TI: St· lt· h:1 citad" dt· \'n;¡<TU/ \ \'w;¡t;'¡n_ adt•Jn:,, dt· C'"ta Kic<I. l'<lllaJil;l: \'l'llt'/Ul'LL nitLtd. B"li,ia. Bra,il: B:di<tlll<ls. Jllnaic;I. J,;¡ estado. L"' ddultm a11ch;~> ;¡ 1,_, lad"' E.,p;u-Iola \ (;u"''"'"'· T!J- .\ntiiL" \lt'Jion·,_ El gt'·nt'l" '~' di,trilnl\t' casi t'll ''' totalidad t'll ''" I'OIItim·ntt·, ' ,uiH'IIIItinelltt'' de origt'll _g"nd\\aniall". <illlllflll' 11<1\ t'slwcies qllt' habitan l'll :\oltt'<llllt'-- ~S <llllt'' dl'J g<IIJ<'h<• n!'a \ e11 cl 1111rtt· dt' Europa: {·,ta' lllllt'stran noi<lillt·s "'"'·illtit·llt"' 111igr:ttt ,_ ltin'" l'stadi" ninr;ti 1111s dt· llt>l t¡· l'nicanwn tt· ,,. ¡,. [('11, ;¡ 'llL f'¡"fl:thlt·lllt'ntt· el gt''llt'lo sig;¡ cl patrÚ11 l'alt-o<tiiH'l ica""- 1"" h>t.l.\ E-''""~1>1.. \ltx. 71 :.l~lilil) Corrpluu S\11. Nt'UI 11 lutll arlru N .\llli'L. 111 llagt'IL 1Bh 1 wd" di' _l,disr". \'e 1'· 1:!7. ~~JJl(l\\;trti;tn ()r·Ít!('Jt 1)i,tinguihlt• di' L1.' ot1<1s e'¡wcÍt'' ,j¡¡q¡;ÚrÍt·a, por 'u tallldllo 111:1' pn¡tH'II" ,. la t·ara a!ltl hrilla11te 'lllacho,¡ " \t'rdt· !. ht'Illl>r:l,). St' coltTldroii súlu d'" IH'IIIhras t'll L" /IJII:t' :_> \ .í !'11 trÓ¡>II "' dPI \'it·jo ,.¡ ~~·'lll'ro 'i~ut· el l'l lllt'' dt· ,t·ptit'lllhn·: h:thita t'll la~un;¡,, /)¡_,_ triiJtli i!Ín: Sl' le ha citado dl' :'\a;arit. Ta111aulipa,_ \'n<HTll/. Tah;"t" \ t at;'tn. aclt-n¡;'" dt· ( ;ualt'lllaLI. lltJ!ldur;¡,, <._:.,,¡;¡ Rica. P:lll<llll;'¡: Yu- c .. lolllhia. ( ;)'1/t/i 11111 Cmnpl htl 11/( 111 (. Rt·nd. Soc. E \'t'lll'/ut'la. ( ;ua\ana,_ 'l'rinicL1d. BrasiL l't'l ú. Ecuador. .\rgentina: Cuh;¡, J;tlllail':l. Lt Esp;¡¡-tola. l'lll'l'lo RictJ t' 1>i,tiii~uihlt· dt· l. Isla, \'írgent''· El ghi!'ltJ e' exclusÍ\aiiii'It- tt' :lllltTÍca no. h:t hí Lt!ld(l pri rll' i pa lmen tl' er 1 ]a, /tJIIas tropica le, \ ,ubtmpica- cb a!H h:1. llt'gra. q le,: C. odnn11 al pan·n·¡ sigue el patrón :\l'otropÍl'al de penetración media. ,t· lt' '>lectó en la t 1!1ayo 1 f;rnolui!,ÍII: l'itad" dt· \'t'J'acruz (;"'1'/Jf/11,." hnu ;·irullfll• (:ahnt. 111.-¡:_> En t. Ne'"· h i: l':lllarll:'l: (:r,Jmnhi; :!h f. lndi,·iduo' grande, \ n,¡'u'l"' t"li la cara \t·rdt· IJrill<lllle. St' lt- t'lln>ntrú Cll ambit·lltes l{>ntil'os de agu;¡ dulce. Se t!llt·ctart~ll lltlt'\t' indiYidu<" ! :l 9 '1}. h ó ( •)'I/(}< ó') t•n 1:~> ;ona' :..'. 1 \ :í. f-'¡nulogío: St' lt· ha citad" de Tarnaulipa.'. \'e- I<Illll/. T:tlJ;I,l'tJ. Ytll<ll;IJI \ (2uillt<IIJ:I R'"'· :1dn11;'1.s de E.L ... \ .. BditT. (;uatt'IIIala. Cn,ta Ril'<l. l'arlalll;l. \'t'llt'/tl!'b. (;u;~ yana'. T1 ir1idad. Bra,il. l'ara~ua\. l'nú. BoiÍ\ ia. En1adni: Cuba. llaití . .Jatn;IÍta \ C. ; i1irlita.• >~guc Repúhlil'<t 1)ominican;J: el patrón :\cutmpil':t! de lll'IWtración lll;iXÍIIIa. /111(/J(} :-.¡,."'. In,. p. 1/1'/TO\ 21:\. :-.e dileiTIH i;J de 111 i ¡¡;¡ 1 11 (>"~'" () ;tlnllld<lrltt' ' :llnpl ~:l índi,idtl<<> íltí 111:1\" ' 1). julio (;,rr¡iluu "lt11fl 'i'· IH>\'. Esta t''JltTie t's pan'l'Ída 1 1) St· lt- IJ;¡ citad" de dt' E.L · .. \ .. Cuate1 ;¡ <.. ;·¡rultfa, pno 't' disti11gtH' de ,·.,t;¡ !"'' la e;¡¡;¡ parda \ ndo,a \ el tÓr;t, pardr• ,."11 bandas púlida, laterales. adt•m:l, dt· q1w 11<1,, l)¡;¡,jJ. Br,Ji,ia ( ;¡ 11.1. r·.s dt· t;dla ligeranw11lt· IIJa\oL Se le t'IICt•11tró t'll Ja, ;t~n:ls:! \ _-,_Se l'"lt'dal!>11 d"' rnach"' cn t·l n1e, dt, ,t·ptÍt'rllhn·. 'f'lllli!lllfi/(}g¡ 1/ll l' fil\ ( •)'11111 1111/lto lulotgo \\ illianl,tJII. 1~)3(1 On. l';rp. \!'"· Zool. llll\. \lichig;rn ;:!!i\·· E'" a 1-17. 1 !l \1 it !t. \!"'· '/. t'.'l wc it· se 'l'llLII' ("' nlt''" \ St• di,tÍII~ll(' dt• (;¡,. tJt!'as t''Jlt't'll'S sÍIIIJ!:'itl ÍLI' fl"i' llil'St'lltar los IIW'U \ lllt'- taLlrS()' t'"ll h;1nda, ;JIII<II ill;1, t'll el d<ils" \ !"' apt'·lldÍl'l's ;1hdomi11;~lPs amari11"'· ( .IIÍCIIIII'IItt' '\' lt• ('lll'()illlt'l !'11 l:t /())1;1 .l: ,¡• 1 fllt'l'Llr()ll I'ÍIIt'l> Índi\ Ídilto\ · :l c1 o'. :_> 'r' \' ). t'll '''fltÍel!dllt' ':!) \ t~t'lttlm· ':l). /)/,tu'f,u, !un: St· lt- l1a ,.¡_ , .., " st'" dt·ntÍl'ulo: dÍ\ ÍcltHh ( 1 rf rf. ' 1). o!'lllhrt· ( '2) ,. ( :;llllj>l'd!l'. :ldt'lll:l 8) tado ck _lali,, "· \'C'J'<I<'Illl. ,. Yw :tL.III. adcu1:~:- dt· ( ;!l<ltt~IIlala. El g!-neru c., dt·. orÍl!t'II L(llJHill<llli:IJIIJ. t'IH'<J!Jtr;'llldo,,· L1 111a1·"r din·n;ichd ck ,-,pccie' t'll l"' tam:II-Jo Ill;t' jH'<¡llt'Iltl Se colectaron 'ólu d'" trópic"' del \'it·j" \lund,, ca'i t'll 1111:1 lm•¡><>n·iúJJ d,· tn•, ;¡ uno: al pan·n·r l'l L(t;JI('r" 'ig11t' el patrón l'ak":IIJil'rican". habita t'll lagttll<t,. /)¡,_ eracnu. Taha_,, ... a. 1 Yu- l'an:l!n;'t: Colomhi:1. , .\rgentina: Cuba. _1;¡- ~rllem e' e:-.clusi1 :tlll!'ll- trupicale, ,. ,u!Jtmpl! ade penetr:H·ÍÓII Inedi:l. (;rno,antlw nuurano ~wk'. Compl lklg. 11: 1• 1 >. Rt·nd. 'i<l<'. E111 IBhil 1)istim;uiiJit· dt' las 11tr<1' ~''pecit·, presente' 1~11 el estado por tt'ner una haneh dlll fl:1. llt'gra. CJUl' cubre el tercio po,terÍor () !ll:ÍS del lllt'[f'jlilllerÓII. S<)io ,¡· lt· clllectó t'll la zon;¡ j : 't' colt'ct;¡ron cuatn> indi,·idu(l' i 3 d' d'. 1 9 ). Fn/1)/ogío: Jnay" 1 :e!). septiemhn· 1 1) ,. t>l'lubn· 1 1). f>i,t,ilnu ÍrÍrt: Sr· le ha citado dr· \'n<HTU/ 1 YtJcat{JJI. aden1Ús de C:uatemala. llondura.s. Costa Rica. l'dii<IJII<.I: CrdOJnhi:l. \'r•ne/tll'LI. ( ;u;l\all:l.'. Bra.sil ,. Ecuad"r. ·illante. Se le t'Jit rH1trú ve individ\1( ,, í :l 9 ? . lo de Tamaulipa.s. \·,._ ~ E. L.\ .. Belin:. < ;u:l- frinidad. Brasil. l'ar:J- lepública l )"miJJicana: m:íxima. '"'· ;'I¡,'(J(. 111 n·11,11 Rarnhur. 1H-1~ p. :¿ l.i. Se dilen'JH i<J de la.s "tras t•o,ptTit·s ,impútrica' por tenn el ,,·gment" ahdtr- 11 JH>l'll IIIin:il o n;l(]a l'OIIlfJrinndo t'II \ isUt d"rsal. E,ta t''flt'l'lt' es la 111:'ts :dnlllcl:tntt· y :unpli~!Illt'Jite disti ihuida dr·l gt'·ner" t'JI el t·,tadll. Sl' clllecl;m>Jt ~:l indi\ iduos i lti ó ó. 7 '2 9 ). t'll la, f()Iias ~- :) \' 7. Fuwlogía: llldi'/O i :1). lll:J\() ! 1). julio 11 ). ,t·ptit•Jnhn· 11 ). t>ctuhn· :>). ; diciembre ! 7). f)i,tríbul i.ín: Se le ha citad" de Sinaloa. J;disc". \'nacnu. CanqJeche ,. Yucat:lll. adt'IIl.'ls dt· E.t·.,\ .. (;uatnn;¡la. Co,t;l Rwa. ue de t;sta l"'r l:t e;¡¡;¡ erales. adem;'1s de qtJt' 1:- ( •_)'llfl• 1111/llfJ 2 \' :·>. Se e< >let'lai' l'an:m1:1: Cololllhia. \'t"llt'/uela. (;uay:l- Jia.s. Bra.sil. Boli1ia: Cuha . .J:unaica. ILtití. !'unto Ric" ,. Rept'dJlica llornini.-; 111:1. >JI 'f'llfll lllliflllf:!,)"lll l'n" < 111i!J/)( 11 \\'i!ii:IJJI">II. 1\12:5 ~~-:! 1 .\lid> . .\1"'· Zool. .\li"·· l'flhl. , q E.sta r•.specl!' se distingta· dt' Lis "tnt.- dlls que t>t'll!Tt'll t'Il Fl estado pt>r pn·sent:lr 1"' lti!'Sll \' metaft'·rnurc' de diferente color<trión: loo, machos tienr'tl cin- ;entar los Illt's" y lllt'- """ o,eJs dt'IItÍt·ul"·' l'II 1m m:írgi'Jit's de la f"sa gt•nital. Sr· cnledaron ocho in- ~s abdominales amari- dil id u os ( 1 ar"JI cinco indi1·idu"' •·i/Ju, ÍrÍn · St· ie ha , i- ó cf. 1 9 9) l'JI la, /O lid> :e! 1 :1. FntologÍtl: julio ( :l). 'eptit·Jnhre 1 1). llt'ttdm· 1~) 1 dicinnhn· 1:e!). !Ji,trilnu ( :<JIII)H'< lw. ;¡tJI'IJI:'Js dt' ( •U.Jtl'lll:tla 11Í11: ( :oltlJIIhia. St· lt- ha titad" de \'t'r:HTU/ y \'('llt'/tll'Lt. ( ;uay;¡n;l,. Tri ni- cbcL ki<l,il: Antillas \lt~ll<>J(''· El gt.'lltTI> ~'' IH'Iltropic;tl: r. 'rnib/)( (/ _,igiH' el Ric;J. <.:olnrnhia y patrón :\t·otnrpical de 1wm·traciún rncdia. p<ll rón :\ t><>ll"Jlica Tna((lll/hagyna "fillma. S!:'l~'· 1B.17 flull /¡yll!(>1fl /liT< IJ !'n·,t·nt<t el tór< L'wilnwntf:' de ]a, otra' t'']H't ie, ,imp;úrich por pn·,cntar Se difert'ncia ;-.;,.,Ir N ..\mer Syn. [,. Sagra Hi>t. Culra ""·· p. 1hll. una coloración Yerd< "" uniforme !:'11 !:'! tóra:-. \. las pata> anraril!t·nta,. S!' colectaron dns indi\·iduns i 1 ó. 1 9 t'll las /tmas '..! \' :1. en ]o,; nw'c' de julio y octubrf:'. f)i.1trilnu it)n: Se ]p ha citado dt~ Yeracnu. Tabasco y Campt·cdw. adem<Í,; de Cuatt·rnala. Co>ta Kit·<l. Col•nnhia. \'ene;uela. (;uayanas. Trinil'uerto Kinr: T. "'fi/Íitlll ,i- dad. Br<hil. Ecuador. Boli\ia: Cuba. Jaul;Jica \ gue el patrón :\eotnrpical dt• penetración nwdia. rnPn ro¡ o t > <1 maril !'11 t•! dor"' del \' \obre. Se colectar ! 1) \ julio 1 :.!). Di tn'Í. 'LtnJ<l!d ip;ts. !ll<Jla. ¡¡, >ndma>. nielad. Bra,il. Chi par-¡,>]a. Puerto R tropical. H. (un a. Tno<rmthagrna trifula Kanrhur. 1H·I2 In'. N Pul.. p. :! 111. ""' indiYidwrs de !'sta t'.'-JHTit· presentan la, patas o'cur;¡s C<~JI ¡,,~ lllt'"' \' metaffmun·s dl' coloración ~imibr: lo,; machos can'tTII de dentíndos en ¡,,, múrgenes dt> 9) en las la tona~ fosa genital. St' colettan>n sit>te indi\ iduo:; i ó ó. 6 :). Fnwlogía: julio i :l). octubrf:' 1'..!) y diciernhn· 12). ') /h.ltrilnu uín: Se lt- ha citado dt· \'eranu;. aclem;'ts de E.l· .. \ .. ( ;u;ttt·mal;l. llnnduras. Costa Rica. Surinam. Trinicbd. Bo]i,i;t. l'araguay: Cuba. ,lanraica. Haití, Puerto Rico 1 Kt·pública 1lominicana: T. tri/lila s1gm· el patrón :\eo- Canna¡Jhila /J/If¡/, Sci. 1'1m. 1\oy. Dul Esta especit' ¡•s Ja, alas postnior \ t•n;¡s tr<lltsYersalt tri(Ingulo y la \t' clllt·¡·t;non 17 im tropical de penetración m;Íxima. l'rinwr registro para la l'enínsub dt• Yu- ,!.;ÍII : ( a t :í n. dt' Jalisco. Taha lll<l\ 11 1:) ). 1iL1 1 .' :Cuba. 1 pie a 1 dt' pt'IH't r<H Lihellulidat· A 111/()'tl T/1>1'1/I(J/¡ C;tht•rt. lll'l'l /)yt/ul/111 1/1 rilis N<'IIr. :'11. Am 1 Proc Calif. Ac<>d. Scí 1 :; '· Zool. 1: 100. Syn. P'"- ],,,s indi1iduo: !f•rior a una sola hilera dt' ¡·f:'ldas \. er1 los mad11>s. Jo, apt'·ndin·, superli>Je.s plt'll>tÚr;tx. lonn dt >. ( \S('\11'1 '· ('( >11 ' Esta es¡wcit' :w largos y 1 aracteri;a jHir teun reducido t•l car11p11 anal del aL1 con la mitad apical dirigida hacia arriba. l'nicanwnte 'l' colertú /)¡1/ribut i.ín: St• le ha citado dt· :\av;1rit. \'t'racnu ,. Yucat;Út. ;tdt·Jn:¡s dt' ( ;uatt'IIJ<Iid. 1 londuras. ( :,»l;t un indiYiduo i 9) f:'n la /olla '..! en el mes de nla\11. nott·s prilllipaln St• ctdtTLIIIUll ~ 8) .d Ric;J. Colonrhia \ l'aragua). El gt·rwro "' neotropical. .f. norma/n .-,Igm· el p;Itrón :\t•otr"pícal dt· ¡wrwtraciún nwdi;r. Rullh)'nii,Ía :-.yn. N1·11r opútriras por pn·,entar N. /ur,o/o llagnL lBtil Amn .. p. 1ll'l. l'n•st'TlLI t•l tórax pardo Ioji/o. muy piloso \ ,¡,, h<Ind;I;; definidas. ;d¡do- tas amarillt>ntas. St· co- nwn ro¡o o <Imarill" roji/o. adt>lg;uúndost· caudalnwntt· con una rnancha rwgra 5. en los lllt>ses de julio t'll Tabasco y Campecdw. el dor"' del \'111 \ !:\. Se k encontró \<dando s~>hrc cw-rpos dt· agua lohn·. Se colect;tnnr tn·s Tlt;IdlOs t'Tl l;h /tllliiS 2 , ..\ ,;¡_ en lus rrwses de ;¡!Jril ~uela. Cuayanas. Triní- 11) \ julio r2). J)i,tril)//1 ÍtÍn: Se le ha cit<Ido dt· H<tia Californi;t. San Luis Po- to Rico: T. lt'jllinw ,i- tmí. 'Lmr<tulip;IS. \·nacnl/. (;;¡rrqwdw ,. YucaL·ITl. ademús de E.l' .. \ .. ( ;uatclll<lla. llondur<Is. Costa Rit·a. l'arrarnú. Ctdombia. \.t'llt'/Ut'la. Guavanas. Tri- rtidad. Brasil. Chilt- ..\rgentin;t: Hahamas. Cuha. 1Liití. Islas Caimún. Lt EsJ><II-IIlla. !'unto Rito. Islas \'írgerws y .\ntilla-. \lerron·-.. El gt;tHTo Ps neotropical. /l. /urt ala -.igue el patr(Hr :\eotn,pical de penetración rn:txima. oscuras t·orr lo.s nrt·su y :n de dentículos t'll los ndi\ iduos 1tí Cmi11UfJ/u1u 111111111111 /un, 11 u C<lriJt'llln. Sl'i. l'roc. Ruv. D11ldin Soc.. B 1H'l7 l:í 1 ó ó. ( ~) v diciernlm· í 2 ). E.,ta t's)Jt'<'lt' cs un )H" o difícil ele car;H tni;:ar. t•l cuerpo !'s a;:ul grrs;Íceo. de E.l'..\ .. ( ;uatnnal;~. la, alas postt·ríun•;; son casi tan anchas col!HI las anttTion·s y presentan dus ~ ·aguav: Cuba. Jatnaica. a stgue el patrón :\eola l'rnínsula de Yu- Yen;ts trarh\'tT'<ait--. cúhit<' anales. ha\ tllla "da n·lda !'litre el ;'¡ngult' ;¡nal del tri:tngulo \ la \Tila 1Cu2. Se k t•ncontró en amhit·ntes lóticns ,. knticos. Se colecLlrorr 17 indi\ iduos .!.;IU · dt· ¡ \:) ó ó. 2 9 9) e11 las /Oiras :.!. L .1 \ h. Fnwlo- !!la\ o 13). julio 1 l:l) \ septiernhn· ( 1 ). .1 a liscu. /)iltnlnui<ÍII: St· lt- ha citado Taha se" \ Y twa LÍ n. adPrn;Ís de E.l· .. \. h<t>ta l'a nam;'t. Sudan!~ ' ica 1 .'':Cuba. El gt~nno t•.-. neotropit ;d. C. i. funanr ;;igu¡· el patrón :\eotropic;tl dt· )H'IIt'tración tn:txirna. /))'tlur!lll ,¡, n/1.1 Syn. NP11r. N. mpo anal del ala Jl' l.s- JS ap6ndices supert< 11 t'.s L'nit'amente sl' c<dectú llagcn. 1Bh1 Atll<'r .. p. :l17 !.os indi\ iduos tit•rtt'll un patn'ln de ha11das cara< tnístico pteiotÓr;t~. lonnando las letra.s YIY. la frTntt' t'' tOJU<l. ;1 los Ltdos del t>l abdornerr dt>lg;t- do. "'curo. t'll!T lírwa.s arnarilL" lattTalcs t•n 1\.-\.1 l. Habita t'n lagunas y <T- tribu, ilín: Se le ha l'i- not<''< prirwip;tlnwnte. aurH¡tH' t;trnhit~lt mab. llondur;ts. Co>Lt S¡· culccLlnort 2.-l i!llli\ iduo.s r 1~~ Cl' 't' e!'. ti le t•ncorttró ert n·martsns de nos. Y Y) <'11 Lls /llti;\S :.!. :l. 1_ .-l \ tí. Fcnnlogío: rna\o í 11 ). julio 1 1). 'it'ptinnlllt' í 1). ortuiJJ·e 1 :\). t1mwrnhre 1 1) y dicÍt'lllhre (:'J). f)¡,frilnuu!n: Se le ha citado de :\trno !.eón. Tanwulip~''· Puerto Rico (' hL netr<~ción rn;'txima. Yennui'. Taba,co. Cam1wcht'. Yuc;lt{l!l. Sinal(l;J. :\ayarit. Jali,co y ( ;twrrern, adem;Ís de fklice ha,la l'anam;'¡: C<Jiornbia. \'t'llei'ttl'la. Cua\anas. Ecuador. Perú, Bra,il. Paraguay. Chile .. \rgt·ntÍnd: Antillas \lenore>. El ¡2/'rwr" o /·.'rrtluodipiln típicamentt' JH'Ptropical: JJ. <to-i/i., sigw· t'} patrón :\e.,tropical dt· pt·nctr<~ ción m;lxima. 1ns. :'-Jt'\11' .• {11>1 p. /H. Es la t·s¡wcie lll and gri;,;'weo. poli n<>r tinw una ma Erythrodíjilo\ hnenirr Urury. 177() arnhi1·ntes lt'·nticos Ill. Exot. lm .. 1: 111. 30 i Se colectaron St> distingue de las otra' especie> .-.imp(ltri< a' P"r tener la \Tna \11' sPpar;¡da del illlgulo anal del triángulo: el cut·rv<• e' negro ;uulo"' en indi,iduos logia: !tia\ o \·,., actlli'. 1 20). T;dla>C< dihuj" d1· c!'hra t'II 1'1 tór a:-; de color hasLJ l';¡narn;'¡ t'XC totalnwnte hialinas. Esta t'speciC' y F. 11111hrota B"li\ ia. Brasil. ]'; se pueden considerar comu l"s a 11 isóptt'l'lls tí picos dl' <¿u in ta na Roo. p11r su p;ltdlll :\eotropica maduros. en l"s teneralt·s :-e ;qnecia pardo cnn amarillt>: la, alas '"ll 1111 amplia distribución \' gran abundancia. Se rqnodw-e t'll agua:- >alobn·s. Jl"l lo qut' es muy común erH "ntrarL1 t'tl la, ;onas costeras. Ce colectaron h l ir Id iYidu11s ( 2 l ó ó 40 9 9 ) en las wnas l. '2 . .1. 11 \' 7. Ft' noloRÍa: man1 junio (2). julio !2.1). septit·nihrc (CJ). diciemhn· (<J). IJi,tribuiÍ<ÍII: 1 l h). Frrtlu odiplrn sy,t. N;~t.. 11111 p. :)¡;-,. Se le]¡;¡ citado de Tamaulipa,. Campeche, Yucat;Ín. Quintana Ruu. Baja Califumia. Guerrero y Oaxaca. adt•rr¡Ús de Carrad(l. E.t· .. \ .. Guaternala. l'anan1Ú: \'erw- E, L1 de tllaYor ,.¡ ¡·twrp• \a del ' Isbs t r<IIIS\ ers;d. ,¡¡IJapi Caim;Ín e Islas \'írgenes. El gl-nero es rwotropical: F. /)( n 11Í1 ,. sigtw el pa- t•n t'l P.,tad". Se r trón :\'t>otrupical de pem·tración múxirna. Cllll alHitidantt•s g zu<:>la, Guaya na>. Trinidad: Bahanta>. CulJa. .Jamaica. l'uert<' Rico. :.!() 9 9 ) 1'11 bs ·¡¡ julio í l (}). agtl'ito /:'rythrudíjJ/rl\ fen·irlo Erid1sun. 1H IH In. Sclwmhm•(k R. .. i,.·n Brit. <;"¡"" :i · 1B 1 }¡;¡ 'it<tdo dt• \ut" t(lll. Cltúntana Ro Se distingue de l<ts otras t'SjJCC!t'> .símp;Ítrir;ts p11rqut· el nwrp11 cs ruji111 ' ¡m's<:>nta una gran m;mcha ha,al t'tl el ala posterior que cuhn· hasta el tri(IIJ- hasta l'anal!l(l t'X< dad. Entador. lk !l's: /·.'. u111hmto 'i gulo. Habita t'tl ;unbit'llle.s !t;nticos: es llltl\ fn'l'LH'lltt' encontrarla en ;ll';tlliJales, e~tú ampliame11te distribuida en el e'>tado \ taron 2.1 individuos ( I:~ ó ó. 1:.! !'S rnuy abundante. Se c<dec- 9 9 ) en las zonas l. 2. 3. l. .1 ' h. Fnw- lugía: marzo ( 1 ). abril ( 1). tnayo ( :->). julio 113). septiernlm· 1 :.!). ottuhre 1:.!) Frrth11111' pll'in)a Handh .. p. W>IJ. y noviembre ( l ). f)i,tribu, u!11: Se le ha citad" de 'Lm1aulipas. Carnp<:>che ' !,os indi\iduo~ Yucat;ÍrJ. adern;Ís de Cuatt·rr¡;tla ktst;t l'anam(¡: Colombia. \.t'tlt'/tlt'Lt. ( ;ua\;l!lils. Trínid;~d. Ecuador. Brasil: Ctikt. ]si;,, (;;¡inl:ill .. l<illl;lit;l. Lt Esp;ll-1<•1<~. J !'S j \--\. 1 '(11! ('S 3B) ubre t:l). ''"'iemlne '1) ue\o León. Tamaulipas. !'unto Ric<' t' hlas \'ír!.U'Ilt's. F. in;·¡rfa s1gtw el patrón :\eotropical df' perwtr;H·ÍÓII tn;\-..irna. 1yarit. Jalisco y ( ;twrrt·~zul'la. Cu~nanas. Ecua- s :.letl<lrt's. El gt~llet'fl o J·:rrtlu odlfilrll 1\ eotropical de pt'IH't r;r- llls. :-.lt'\11' .. i11" a Rarnln1L 1IH~ p. 7H. Es la t's[Jt'cit' rn;'¡s pequt·na del g{rwro pn•setJte en el estado. el cuerpo t•s ;vul ,gris(weo. polinoso t'll indi,·iduos maduros. l<1 cabP/<1 rojita: PI ala pos ter ior tierw un;¡ mancha h;1sal que no llPga ha-;ta PI triúngulo SP reproduce en arnhit•ntes l{nticns. dP poca profundidad \ gl'ncralmnPil' muv eutroficados. St· colt>t·taron :J() indi\ idum r :2+ ó ó. h y 9) PI! la.s /'ollas :2. 3 ..'i y h. Feno- ner la \Tila \11' st'p<lt<razuloso en indi,idu<" fogía: n1avo r :20). julio 17) \ septiemhre t :l). /)¡,frihul i<ín: Se le ha t·itado dt· J \'era!'l 11'/, Taba,< o. ( :am¡Jl'dw. Yucat(u¡ \ >ra er1 t>l túra-.. dl' c< ,¡, '~' hasta I'<IIJ<Hll:'r cxn·pt" :\ic<~ragu;¡: colornhia. \'•·nezuela. ( ;lla\atta'. Trinidad. ita especie y F. umhrota Ht>li\ ia. Brasil. Par;¡gua\ . . \rgentin<~ y .\ntillas \lt·n<~tTs: /:'. iu1r a sigue d p:1 t rón :\ ''"! mpica l dt· perwt rae i{lll medi:t. Quintana Roo. p<>r ,u Chiapa,. adern;Ís de Guatemab en aguas ,aJolnes. P<'r s. Cr coledaron h l inFcnofo!,!Ía: mayo 1 lb). Di.<trlhur ¡,;11: Se lt• ha L Roo. Baja California. emala. l'anarn;Í: \'erw~a. Puerto Rico. bLis '. bar lllr ,. sigw· t:>l p<i- Frvthrodi¡J/a\ IIIJ/Inata L.. 17'lH Sy>l. N"t .. p. :-,1:1. E, Li dt• rnav<>r talla de l;ts especies del gi'nero que ot·urren t'n el estado: t•l nwrpo \a th•l ,·t•rde oli\Úct'<> al rwgro ,. presenta una banda ancha oscura. tr<I!IS\l'!'sal. ,u!Japic<~l t'll la-; al:r•;, Esta es la es¡wcie mús abundante del g?nern e11 el t•stado. St• rqm•dun· t'lt ambientes lf·nticos frt'cuentemente eutrofiados. coll ahull(!alltt·, gr;nnírw;¡s t•ntngelltf's ..~t· cokl<ln•n 67 indi\'iduos (3H ~ el cuerpo t'.' ro¡i;" 1 e cubre hasta el tri'ltl~ncontrarla en ac<~hu<~ y abundante. St· ó ó. :2() 9 9 ) t'll la-, l'<lltas l. :2. 'l Y h. Fn¡o/o.~Íil: felnrn > ( 1). abril ( 1). mayo l3), jttlio 1 1()). ;¡gosto 1 1). '~'Jl!Íernhre r:\7) v diciemhrt' 1:)). f)i,triiJIIIÍ!Í/1: Se lt· h<1 t it;td" de :\un" Ldllt. T:ltltattlip<~s. \·t·ranut. 'Lth<~st·o. Campeche. Yuc;tt(lll. C2ttintalla Ron ..'\<~y<~rit. Cw·rrero. Oaxac;¡ ,. Chiapas. adern(¡s de E.l: .. \. hast;¡ l'an<ltlJ(I t•xn·pt<> El S;~kador: C:ololllbia. \'erwzuela. ( ;uayanas. TriJJitbd. Ent<1dor. Boli,·ia. Brasil. ParaguaY . . \rge11tina ~ La., India-; Occidenta- lt•,: /·.'. 11111hrata 'igue el patrón .'\eotn>pical de penetración m:íxima. <'<~lec ' :.!. 3. i. 'l ~ h. Fnw~mlnP i:.! ). oct uhrl' 1 :.!) Frrtll! /JI/' jJ/r/JI-ja Bumwi-;tpr. l B:I<J H"ndh., p. Wll>. maulipa.s. Caiitpeclw ' nbia. \"em·;twla. ( ;u:t- Jatn;rica. [ .:1 Es¡•al-1< d:1. Lo, indi\ idttos "'ll dt' t'lll'I'JH> <N'IIro. c:tsi negro. los -;pgnwnto.s ahdtHitin;t- lt•, l \·- \'1 so11 t•,lll'ltos. St• rqml(hll't' t'll anthi!'llll'' lt~ntit·t". prirwipalnwnft• .11 Fo1 11 Exrcl\i<ll .\!1 X. 7 1 : 1<iHH) lagunas de \egetación t~mer~ente 1 rlotantt·. St• ccdt•ctaron 1 ¡ indi,·icluo' : J() /.i)llhnun z·n¡rufll\ 9 9. l ó ó) f'fl Ja.; ;onas 1. 1 1 h. Fnwfngío: lll<l\<> i 7). julio 1 7). Dntrihu1 ¡,¡//: Se le ha cit;tdo dt• TaJn;¡uJip<ts. \'n;HTU/. Tah<~.sco. Canqwche. Yuc;t- "'"'t. Ent.. p. 121. t;Ín. Sin;Ilna. :\'ayarit. Jali'ico. (;ut'ITPrc> 1 Chiap;ts. adPm{t, de E.l· ..\. h;tsla l'rt>.;t>nla tiTO' espi Panan1:Í f'xcepto :\'icara~u;1: Cc>lornhia. \'('nf'/tlf'la. (;u;tyanas. Trinidad. En!<t- la colrmtción dPI tó dor. l't>rt'1. Krasil. l'aragua1 ..\rgt·ntina: (:uha. bias Caim;Ín. Ja!IJaica. Lt Es- y desput'·-, mu1· del Islas \'írgerws. El g{·rwro es rwtor<>pic;tl: /·.. fililll jo prirwipalnwntt· esta pai-Jola. Punto Rico t• ;<>nas ~ y :1 durant1 'ig11!' el p<ltrón :\'t>~>tropical de ¡wrwtraci{l!l m;'txrrna. trihuri,ín: St· le h C2uintana Roo. Si1 Frrthnni.' ,¡m¡J{ici, o!Ji, SaY. JiJ3(j E. L .. \. hasta Pana J. ( ;uaY<tfl<IS. Trinidat .\cad. f'hiL1.. p :!ll. ( kcidentah--,. (;hu Sf' dirt•rencia dt· la <>t r;t t·s¡wcie .simp;'ttrica porque el ··uer¡JC • ';t del 1 ndt· hrillantt' t'll ln.s adult<>s jól·t•JJf's al ;uul ~ll'i;ll't><>. polinoso. t'll los 1nachos rnaduros: la' lwmhr;¡s maduras cowwn·;¡¡¡ d \t·nlt> 1'11 t•l t{nax. s,. rwtracihn m;íxima. repn•dun· 1'11 ;unhientPs lf>nticos. ;tunqtw tarnhit;lt '~' ]p <'IH'Uf'lltra f'll ríos t'll las ;onas dt• I.ihl'ifula aJIIiJinll/1 n·manso' o dc ct>rril'lttt· llltt\ !Prlla. Se coltTtar"rl ~7 indi1 icluos i 1:1 e{ e{. Ha11dh .. p. Bl>l. 1:2 9 9) en Lts :;on;ts l. ~- :1. l. .l y 6. ¡:(./IO!ogío: n1ar/c' ( +). abril ( :)). Jtla\·n 17). julio 1 10) 1 dicit•mlllt' 1 1). f>/,trilnu /,í": Sc 11' ha citad<> de Tam;tulipas. San Luis l'otosí. C:arnpt•clw. Yucatún. Kaj;t Califomia. Jali ..;co 1 Oax;wa 1 .'). Los indi1 iduos d parte dt• las alas: 1 adt>m;Ís de Canadú. E.l· .. \ .. Belice. li<>ncluras. :\'icara~ua. Costa Ric;t: Baha- tlt>gra.;. Se distingu llla,. (:u ha. Jamaica \ 1,;1 Espaíi< •la. lor y df' /.. gaigei tad has;d (!t-1 a la. 1 :i t'll ¡o] ldiataplit ,uhn11i, Sn1ddn. 1Hfih I'Ioc. Bo,loll Soc. N:ll. lli'i .. 10: en su (btrihución. gulo dt•l ala antni<•r rnús dP Lt mitad dt· 1;¡ longitud del lado proximal del 111rsmo. Se reprodun· t'll arnhientt·s lh!lic<>s. principalmt'Ille e11 lagunas loca]i;aclas en .;itio.s ahint<>s. St• colt>ctar<>n ~B indi1 idum 1~:\ ',' 9) t'll las /ona.; ~. 3. f)i,flilnl- s,, :1 1 ti. Fotofogía: mayo í :tl). julio i :l) dt· juli ( :hiapas. adem(ls 1 l<itJ. Especif' de c"lor <>s<·um ¡·aractni:~ada por prt'selttar el lado co>tal del tri;Ín- ' úín: lllt'.s 1 ó cJ . .1 <Wttdm· 1 :¿¡. :\'ortearnt'·ric;t "' r·r rwro sigue el patn st•cundaria t'll \o1 .'ll ];¡ dt' y \l(';¡J(l!l. le ha citado de Tamaulipas. Cam¡wclw. Yucatún y Chiapas. adt'IIJ(J'i /.ih, !fu/a "'' rllwm de E.l· .. \ .. Cuatt>lll<da. 1loncluras. Cost;¡ Rica: Bahanl<h. C:uha. Jamaica. Pun- lraJ>' .. \nwr. Ent. S to Rico ,. Isla.; \'ín!t'IIf''- El g{•rwro t•s llt'llll'llpical. S!' distitlf.!lH' JH>I ra dt· la hast' al n hra c11 un;t lagun; , Ít;uh 1 c!l· l'arnaul S) '\r>\TU> 1 T a ron H indi, id u<'' r 1!l (7). julio ! 7). !Ji.,trihu- ¡·¡·"' u/n,a l.t'filhtnl!s ·"'''1. .\L. OIH>:\ \To;; llF (21 1:\T.\:\.\ Roo .u Fahricius. 177:1 Ent .. p. 1:!1. Jsco. Campeclw. Yuc;¡- 1ern;Ís dt> E.l'..\. hasta l'rPsenta lre.s espinas fuertt's t'll la hilera t'Xlt'!'!la de los meso,. nwtafÍ'mures. 1yanas. Trinidad. Ecu;¡- la coloración dt•l tórax r·s \Trde hrillantr·: el ahdonlf:'ll f:'S!Ú inflado en la base limún. Jamaica. L1 Es- ,. después mm· c!folgado hasta el úpice. Se reproduce en ambientes l{·nticos. nPtoropical: /:'. fildJt ia principalnwnte estanques. St, colt'ctaron tres individuos !:.! r] ó. 1 9) t'II las /onas 2 , ..1 duran ti' los meses de junio 11 ). octubre 11) \ diciembre ( 1). l>is- trilnui,ín: Se le h;¡ citado en Tarnaulipas. \'eracruz. Cam¡wche. Yucat:'l!l. C1uintalla Roo. Si11al• 1a, Jalisco. ( ;unn·ro. ( >axaca \' Chiapas. adernús de E.l' .. \. h;ht;¡ l'anam;Í excepto Belice y El Sah-ador: Colombia. \'enezuela. ( ;uay;¡n;!s. Tri11idad. Ecuador. Perú. Br;hil. Paraguay. Argentina \' Las Indias ~1 nwrpo \ ;¡ del 'ndt· ', Pll los mach<>s llladu- Occidentale!-. Cé11ero lll'traciflll m;íxi1na. 1111 l!Jotípico que sigut• el patrón :\eotropical dr· ¡w- Srax. Se reproduce t'll 1 ríos t'll las zonas dt· indi,·iduos 11:1 cf e)'. l.ihcl/ula aurifi11111Í' Kttrrr]('ister. 1B39 fi¡¡ndh .. p. Hh l. ~e~ (.f). abril l:'i). JJia\o citado dt> Tan1aulipas. .Jalisco y Oax;!ca 1 .'). la. Cmta Rir ;¡: lb}¡;¡- Llls indi,·iduos de esta t'sper·w pre-;entan 1111 tinte ambarino difuso en gran partr· de las ;¡1;¡,: t•l tórax es p;trdo ) r·l ahdon]('n amarillo. las metatihias ·"''t negras. Se distingut• de /.. 1/tl'llhami por <¡Lw la \'t'na costa es de un solo c·lllor ' de /.. gaigr·i porque n11 tierw la Ttlallcha amarilla rojiza ancha t,ll la mitad basal del ;da. l'nicamt'IIle sr· clllectó un mach11 en 11na laguna en la /'ona :1 l'n el nws dt· julio. /)¡,¡ ri!Jiu ÍtÍII: Sr· le ha citad11 de Tamaulipas. Tabast·n y Chiapas. ;¡dem;'¡c- de E.l' .. \. \ Cuba. El ghwro !'e- principalmente hol(trtico en e-u distribución. aunqul' hay Pspecies lado costal del tri;Í 11- :!Pl lado proximal dPl ente en lag·unas loca- ::z3 ó ó . .) nctubit' 1 ? 9) t'll las /'o nas tropicales del mundo: en '\onearnr'Tica -,e t'llctterltra 1;, mayor din'rsidad clt- t•s¡wciec-. Al pan·r·er 1'1 ~/ tii'J'O Sl,l(tH' el patrón l'aleoarrwricann de amplio r~xit11 t'llll una divnsificación secund:tri;¡ t•n '\11rtr·;uru~ric:t. l'rirrwr n·gistr11 dt· esta es¡wcit· para la l't·nírt>td:t dt· Yuc:tt(lfl. t'll :Z). /)¡,¡,ihu- Ín ,. Chiapas. adernú.s Cuha. Jarn;tica. 1\wr- l.i/J,flula "'' dho111t \\'Pstf:ill. 1q.¡:~ TLlll' . . \nwr. En t. Soc. h 1' : 2:!. St· distingur• p11r J;¡ dohl<> coloración de Lt \'t'lla costa. la cual t•s rn;'rs ll'iClt- ra de la IJ:bt' :il nodo q1w del n"d" al ;Ípice. Solanwnte se colectó una hernhra en un;¡ laguna er1 la l'lli!a '2. en el nJt's dt' junio. l>tstrilnu ¡,¡//: Se lf· ha citado de Tam;rulip;rs. adPni:'ts dr• E.l· .\ .. Baharnas v Cuha. \1 pan·r·er t·stt· "' t's el 'c~uudo Jt'gistro par:1 \lt'·xico \ el prinwro p:11a la l't'IIÍII'Id:J dt· Yu- .\1/(/thnw ·''"'filn cat;'ttl. llls. !.ihillufa goigl'i CloHL l <ng " cu:1tro n'idas: p Occ;h, Pap. \lus. Zool. l lll\ ..\lichig:lfl. '\77 · 1- l. d u1 '"· Se rrproch ;-.¡t'lll.. p. 21. l'n•st'll l:i l:ts ctlt par;¡ :dinwnt:<rsc. St' difel'f'IICia f(¡cilmente dt• las otras t'SIW<'it•s silnp:'<trica.s pnr ];¡ pn·•wnci« de una banda l l l l l \ :1ncha dt' cnlor amarillo ruji;o que se extÍt'ndc dl'sde 1« base hasta el nod<l ) dt>l lll:llgt'll cnstal al anal. St· c<>lt>rtarnn dos indi\ iduos 1 cf' \. '?) t'll lagunas t'n las l<lii<IS '..! \ :"í. t'IJ los meses dt• ahril \' junio. !Ji,tnlnu ¡,;//: S!' IP h:1 citado df' \"t·ratTll/ \ Yuc:<t:'ln. <<lkln:'¡s de ( ;uatt>nJal:t. y ti. Fntología: '..! dn de Tamaulipas mal:<. 1londuras. ( d"r. Br:hil: Cuh:1 tr/HI .'\Piltl'"]lical < dt• '\"¡w;¡t;'¡n . .\Jo, rodifdrn hri/t, oto I Ll!!t'I<. li\t.l Svn. -:\Teur. i\;", Anwr. p. 1 10. .\/11 rathrria (J(qur. Svr1. ~!'111. ~ . . \!111'1 L1 col<>ración dd túra:-. h pardn roji;<•. el ;¡IJdolllt'n casi 1wgru: lll'Cs<'nl;¡ una b:Jncb oscura en l:t b;<Se dt• hs alas: ;da <<<Jlt>rior con las n·ldas paranalt·.s IIIU\ gr:Jndf'.s l'n·st•nt:t una 1'1 el ún,gul" anal dt'l tri{<ngulo t>sL't dirigid" hacia la hase dt·l p< ,-,¡ninr: t•l subtr ala. St• Clllectaron dus lll<lch<». un" en un Ct'llt•tc \' otro t'll un IH'<JIWtlo ,,_ dt·l m:!Chll hilobul tanque de agu¡¡ salolJJe. t'II las 1<>1\as 1 y l. a1nhos en ,,¡ nw' dt• julio. /)llfll- duce en :JITJhiente Y biuir!n: Se le ha cÍt;¡cJo ele Yuc;ttún. ;Jdt'lll:'ts de E.l'.:\ .. RahanJas. Cuh:1. Jecta!OII Cll<lll'll Jarnair<t. 1,;¡ E~pa!-IOia. Trinid:td. (;¡¡;1\al!as \" \'('llf'/Ut'la. El ~{·¡1('¡() s<>LIIIH'II- Se k h;1 clt:Jdo l lt' tiene d(ls esptTies. la fllr;¡ t·s¡wcÍt' . . \/. 11110. ,t· distribun• tkl Sil! <k .\si:1 hasta On"<mi;t, T:t }¡;¡,co. C;11n¡wc 11 \"t'IIC/twl:t. Cuaya 111 Ric11. Isla, \"í1 an¡uofi, si~ut· el .\lanotfilllli, hnnÍI /¡/o/(/ B11111H'Ístn. linq !Ltndh. Ent :Z· [IIIJ. Ll ÚIIÍca l''-j!l'l'lt' dt•l g{·nno lt' Jfi, rothyria prt'St'IJ((' t'n ,,¡ ,.,tado. Se le distÍIIgUt' rtwillllt'll- s,·n. Nt·llr. ¡J, hil :'\ . . \rnt pon¡ut· el nodo t'st(¡ tkspl:i;ado rn(¡s hacia el :'<picc del :da. el diell!t' illft'- rior de l:b uíias e.s dt'l nJisnJ(l ta1nar-Jil qm· la punta dt· ,;,las: pn•st'IILI 1111:1 l'n·senta 1111a e banda ambarina en el cuarto apical dP l:is alas antniort''· St• repr"dun· t'II P'"tt•rior: t•l subt :iiJJbientt·s lóticos. S{,¡" st' ,·o!t•ctú una ht·n¡!Jr;¡ t'II L1 /tllla h. t'll t•l lllt's dt· del rn:who depri1 'LdJ<Js<ll. adPm(¡s dt· ( ;,¡;¡- es¡wcÍt'.' d,.j gt'·nei 1t'mala. Bf'lice. 1londuras. ( :osta Rica. P<tiJant;'l: Colombia. \'crW/IIt"Li. Ent:J- distrihuida. St· Ir \ .\n!t'lllÍIJ<I. El gcrwro cs t'~<imi\.'tllll'lllt' ;nrwric:I!J": sal"brl'. St' colrct mayo. Di<trihuci1Í11: Se le ha citad" dt· \"n:wru; dor, Br:tsil. l'aragu¡¡\ y .\/. ftrmi1 hfo!'a sigue el p:lln'>rt '\t't>lropical de ¡wnetr:ll'i<'lll nwdia. Este t's t·l y prinwr registro tlt·l !!t~nno p:~r;t ];¡ Pt'IIÍll'llLI d<· '1"111 ;JL.lll. 1111 tí. Fo¡nfn.f.!ÍII: llh!f' ' 1) \ di '\tl\'1 l l l 11 l la l'cní n.s1da dr· Y u- \1 .. 01Hl:\.\T!l:-; lll· ( )¡ 1:\ L\:\.\ Rll<l .\llllthwia 11111jJin lbndnn. liH:! 1"'· Nt·11r.. p. :! l. l'resent;¡ Lis n·lclas :1niha de IR1h alargadas \!'rticalrnente. Ksp1 co¡¡ tres ;¡ Cllatro n·ldas: parte su¡wrior de la frt'lltl' dt' color rojo duros. Se. reprmlun· en h;'1hitats lr;nticos \' acostumlna para :dinwntarst'. Se cnlcctart>n seis indi\ idi!os ncas por la pn·sr'rwi:I ~ sr rxtirncle dt'sde 1;¡ ~ctaron clo.s indi\ e abril y junio. id u os /)/1//1- ás dt' ( ;uatPnl:ii:I. :! y h. Fi'llnlo.lf.Ía: abril i 1). nwy<> i 1) y ¡ulio 1 1'11 los Jli:IciH" rila- formar enjambres 1 :) ó ó. 3 9 9) l'll la.s ;onas 1). /)llfrihlll ir!n: Se Ir· ha ¡·it;l- do clt· Tamaulipas. \'eracnu. Tah;tsr·''· (;uerrero \' Oaxaca. :Idt'lll:'is dt' (;uatt·maLI. llonduras. Costa Ric:1. l'an;nn{¡: \'eJlt'i'tWb. (;ua\anas. Trinidad. Ecu;tdor. Br:tsil: Cuh:1 y J:nmtica. El gf-rwro es america11o: .\/. 11/lljiln siguté el patn'm '\eotn>pical dr· ¡wnt·tración m:'txim:t. l'r inwr rtégistro para Li Península )'¡¡c;t1:'111. d1· .\/¡'¡ rat!trria o,·quafi1 llagt'll. 1Hh 1 Svn. Nt'lll'. N .. \nlt'r.. p. lll/. cas1 negro: pn·st·nta n las crldas paran:de.s do hacia la h:1st~ del o téll un ¡wqtwl-lo •·s- mes dt> julio. J)i,fn.:\.. Bahamas. Cuh:t. l'n·senta una celda entn· !Cu:! >. el :'111gulo posterior drl triúngulo del ai:J posttTior: t•l suhtri(¡ng¡¡]" clt'l ah :tnteri"r !'1111 do, celcl:ts \. la L'1min<t :111ti'J i"r d .. ! macho hilohulada \ rn;Ís promirwntc que las partes :td\'<tcenttés. Se n'pr"duce c11 ;¡rnhie11tes léntic·tls Clllll<i t'stallqut·s \ lagun;¡s dt' agua dulce. Se , ... _ lectaro11 cuatro m<tchos f'll las i'onas 3 \' 1; en el mes de lii:J\'(l. IJntrilnu Í<Ín: El génté!O sol:tl!l{'ll- S<' !P lt:t cit:1do de Haj:t C::t!ifomi:1. Jali-;co. Oaxaca. Tamaulip:1s. \'nanu;. buye dtél sur dt' .\,i;¡ Tabasco. C:am¡wche y Y1wat;'n1. :tdt'mÚs dr' E.l· .. \. h:~st;1 l'a11am:Í: Coltllllhi:I. 1. \'cm'i'tlf'la. (;ua\·<tnas. Tri11ichld. Ecuador: Cuh:1. Jamaica. La Espaiiola. !'unto Ric". Islas \"írgerws \' ];" .\ntillas \le11ores. El g(·rw['(l cs :tiilt'l'lcdrlf>: .1/. an¡uafi, 'igue ,,¡ p:llrtHI '\'r•otrtlpical ck ¡wrwtr:ICÍÚn lll:'lxÍrll:l. e distingut' f:"willll<'ll~l ala. rl dientt· inf•·- J/i, rathrria dchi!i1 llagr·r1. ll-ltí1 .'WII. Nt"\IJ' :'11 .. \Tilt'l'. p. 1 ilH. rstas: prPS{'Ill;i 1111:1 l'resent;¡ un;¡ celda entrl' 1Cu2 y el :'1ngulo posterior drl tri:'tngulo dtél al;¡ res. Se reproduct• t'll P'"tnior; PI suhtri;'¡ngu]o del :da antnÍ<>J ele 1111a celcl:t: la l(tmin<t antt·rior illa h. Pn t'l lllt's d1· dr'l lll<tclto cltéprimid;¡ \ c"nstrel-lich ;¡ l:t mitad. Es ];¡ m:'t.s pt>qtwlia de ];¡s seo. adem;Ís de ( ;ua- es¡wcit·;; ckl gt'·ner" presentt·s en t•l estado \ la m{¡s ahund:tnu· \' ;nupliarnelltt· ia. \'rrlf';uel:l. Ecu;l- distribuida. Se le encontró t"Jl alllhinltt•s lótic"s \ lr'·ntict••< dt' agu:1 dulce \ \'ament¡· alJH'rÍc;lrl•': sal11hn'. S!' co!t·ctaron h'i indi\·iduos iht) ó' ó. :'l 9 '?) en las lllll:ts :!. ~). l. 1 \' ti. Frno/ngía: JJI<lri'O ( 3). aiHi! í 1 ). JJI:I\o :lfi). julio ! 20). septinnlm· í:!). 'm nwdia. 1·\tf' es ,.¡ '" tidJrt' !,1) \' dicit'Illhn· ':!). fli,frih"' uí11: St· !P h:t , it:1d" de T:illl~lltli¡>d'. Fot E '\T< l"iOI. 1\ \ lrx. 71 ! \ 111Wl) S;111 Luis l'otmí. Tabasco. Cam1wclw. Yucat;'lll y Chiapas. adt>rn:'1s dt> ( ;u;lft•- hahit;lnlt' iÍptco 1 lll<tia. El Sahadnr. Hondur:~>. \ Cuba. <lll'l"fll" de agua ,ici<'>n t'll p\\m. S1 .!. :1. 1, el \ h). Ft .\! irrat hyria didnna St>h '· IB.í7 lm· 1 1). "nuhrc /11: Sagra. H ;,~_ (:u ha. 1ll'-· 7: California. Sinal< Vd. Presenta dos celdas entrp !Cu:.! \ el ;'¡ngulo posterior del tri'u1g1t!o del ala posterior: la lúmina anterior del macho bífida hacia la hase. úpires lisos: hamuli rn:'1s promitwntcs qtw las partes adyacentes: banda caf{· c;imp!P sobre la primera sutura tor;'wic;t. St· le erwontró en aguas clukt•s lectarorl 1.! indi,·iduos abril 1 1). rn;m, i 111 7). julio y salohn•s. St• ("()- d' ó. :3 9 9 en la.s /onas l . .!. 3 . .1 \" tí. Fn111logía: 1 1). ~wptiemhr(' 11) y diciembre ( .!). f)i,trihutitÍll: St· le h;¡ cit;ldo dt• Baja California. \:1\arit. Jali,co. Oax:wa. Chiapa,. 'Lt- \ ). F.. \ltlrPJ.,s: Y1t<at:'1n \ (2uint ( }¡¡ itli'lliales. El pica 1 dt> ¡wnt·irar /'anta/a (la¡·clll'l/ Sv>t. Ent. Suppl.. 1 nta tt! ipa'. \ ·t'I"<HTU/, Ta hase o. Ca rn 1wdw \ Y u ca t:'111. ;¡cJem{¡, dt• Cu;¡ tt•m;t\;1. Belin·. llt>lldur;¡,;, TrinicLtd. c:,»ta Rica. l':tnarn:'l: Ecuador: Baharna'. Cuh:t. l'twrt" Rico. Islas \'ír.w·rw' \ (:,.Jornhia. \'f'Tlt'/LWI:t. lsl;¡-, Caim;Ín. Jarnaic:t. La (;u;l\alla'-. Esp:tíiol:t. .\ntillas \lpnon·s: .\/. dir/ynw 'l.l(llt' el p<tllt.HI \c.,tropica\ de IH'nf•tracil'lit Jll;Íxrnr:l. lndi\ idum dP \en;¡ 1{1'~ rnuy ron na r enjambre 1() 9 9 cn \a, / 1 1 ). Oi1, nno. ( )a:\aca. ·¡ riemhn· lw~.;nu Kirll\. JBB'l l"r:111' Zool. Soc. l.ondon. 12: :~hH. .\111 rothrria Yuc;tLÍn \Quin ':1dor. llonduras l'n•serrt:1 do' n·ldas c·ntJT !Cu~ \ el úngu\ll pllstnior del triúngulo dt·l ala P"'''nior: l:'trnin:1 anterior bipartita I'IITI lo, :'q>ices p,;pinuloso'. lbnd:t caft'· rarnificada sllhre la prinwra ,utura 1or:'wica. Es muy abundante en l:b /lllla' I'Tll"lWntra ampli r ,\,i:t. .\frica \' 1 lll'llllil. c·o,;tna.,: principalmente en la región cerrtr<H>rit•ntal del t'st:ldll: ,., muy c·llnlllll "INT\arl:t entre Jo, mang\:1res. St• l'lliectarllll ·11 l:l 9 9) 111 1 ('Jl indi\ iduos 1:ZB o' d'. la.> /Oil:ls l.~\ :'l. Fn¡n/ogía: ahril 111). JTI:I\0 ¡1 ). julio 10). il.l(ll'- 1) y ,pptil>llllm· 1,11). f)i,frillluitín: Se \!' ha citado di' Baja C:difomi;t. \;1\arit. 'Lnrtaulipas. Cam¡wdw \ (:,,,,¡;¡ Yuc1t:'tn. adem:'t, de E.l'.A .. ll<mdura'. Rica. l';¡n;nnr't: ( :nba. Jarn:tica. 1.a E,paiiola. l'uertll R.icll t' J,\;" \'ír- /'ontola hyrlll'll!l• .\cad. Phii:J .. p SI' di reri'TIIia dt ISII \ Jll't'SI'Tllil en ;\lnhientn l1; t;tron cinco indi ( )¡fhnni' ín ruf.!/1/l'O Fahriciu'. 177.1 Sy>t. En1. p. r :l). juli11 1 l) y 12 \, C:IJnlwchc. Yuc Eslw,·i¡· ma Ps rnorad:t: ,.¡ ptcro;,tig- tl'rnala. 1 londur: la n¡;~>: qu i/:'1 s 't'll e 1 a n isúpt tT< 1 JH'ol ro pi< ·a 1 l'lln la d j,¡ rihución r n:'t' nidad. Ecuad11r Tl!U\" lllliY coJrspil'lr:t por su color;¡ción magcnta (1 :tmp1ia. ~~· Ir t'lll'lllltn'> l'll t11do c·l l'stado a \11 larg·n di' \lld" ¡·J ailo. F.s 1111 1,J;¡, ( :airn:'m Y :\<>\"11 () 1 T .\1. OIHl~.\'lfl" llf Faunplulo tll)!." (21 1.'\"1 \~.\ h] R.tlfl llagt'II. lBb(J -.,tf'tlin. Ent. Ztg .. 'Hl· :!Id. nbarina,: ~e di-;tinguf' )S dP Ja'i aJa, COII \'t'- Lo, l!lacho, de e'ta '''JltTÍt' Jlll',t'IJtan Jo, ap<"·ndice' 'upe1 ion·, fuertenJt'IJl(' n>nn·~'" t'II 'ista lateral ~ l'Oli\Trgentes t'II ,.¡,t<l dorsal. 1<1 cabera \' el tÓn>~ Se cnlrctar"II ocl1o 'iflll ''-"·uros v. a \l'IT.'i. l't>ll dP'itt•llt" de colt>r ,.¡,,¡pta rnct<'1lic••: abdonwn pa!d<> Jgía: ahril 1.1). Jnavo rojil<>. Se reprudwT t'll arnbientes l(·ntico,. prÍlwÍp<liinentt• l'II lagun:1' ,."'' ~racrur. é cf'. :1 9 9) t·n ];¡, 1 1) \'julio rl ~). /Jntrihu. i<Í/1: St• il' ha citado de \lt~xico ¡wro ,in Illl'IHionar lot·alidad es¡wcífica ¡l'aulson. l 1 1il~). adem(ls de (;uatt·rnala. Costa Rica .. l'anarn;'t. Colombia. \'eneruela. ( ;ua\anas. T1 iniciad. BolÍ\ ia. Brasil. l'Maguav. \rgentina: Cuba. El g(·nero ,., anwJJCaiJo: T. argo sigue el patrón :\eotropical de penetración Inedia. Este l'' el pnnwr registro para \lh;ico con localidad específica \ el priml'r n·gi,tro del !..!l'nero para la Penímula de Yucatún. Tab<hco. Yu- Iondura.,. Ct"ta Rica. rasil: Cuba. JanJ<JÍc;J. ; anHTJCaiJil. /'. dorru- a los anisóptero' n1:'1, una t";¡wcit· a,i:1 t ic:1 l JP n·getación flotantt•. Se c<Jit·d;uoii ~b indi,·iduos ( ~ 1 /Oil<IS ~- .¡ \' b. ('JI los llie't'' Ut' llla\fl l. Tounphila o:f11 o Cahert. J<J()b 1\iol. C<·ntr. Aml'l. In,. NPm., .'ill: 2'H\. cito la otr<l e-;¡w<'Jt' tri;ínguJo, m t•n ¡," Lo, indi\ iduo,; pre,;t'lli<Jil lo.'i lados dt•l IÓI<t:\ de ¡·olor p<trdo claro. t•l ahd"- 1.,, .-;eg!IH'lltfls 111-\'1: :nticos. Se cllitTt:tn>II lllt'll t·s ainarillo con mancha> oscuras en t•l dorso de 1eses de lila\<~ l!l) \ <tp{·ndices su¡wriort'' dt· Jo, Ill<tclws subpar<tlt-los l'll \ ista dorsal. casi n·cto' San Luí-, l'otosí. \ ·,._ en \ ÍsLt latnal. Se reprodut e en arnbientt's J(·nticns. Sólo 'it' ¡·oledÓ una ht'lll- 1 temala. El Sahador Argentina: /' . .\loo- ln<t t'Il tilla l<tgu11a t·n la zo11a ~- l'Il l'i ~lf'ttin. ente lagunas con ' 3 \' b. l' ('11 ¡.,, \T- lllt''''' Tamaulip<h. C;un- ~otropical: /'. lflll!;I/1- ;Íción \lexican<t. de l!layo. /Ji.1trilnu irín: Se le h<l l'rinll'r regt,;tro p<lr<J L1 Península de Ylll·at:III. 'l'holylll/1 o y el ahdonwn r".io llil'' citado dt· .Jalisco. \'nanu; \ T<tbasco. adeHJ;'Is d<· ( ;uall'l!lala \' Costa Rica. il/1'1110 llagt'll. 1Bh7 En t. Ztg. :!H: :! 1H. Se distingut· f:1t ilnwnte dt· cualquiet utru gt'IIl'lo de l<t rl'giOn P"' pn·senLJI el asa anal abierta. t·xtendit~lldose h<t,ta t•l lll:trgen postni"r del ala. S,· reproduce er1 amhit·nte' lf.lltÍcos. Se coltTtaron .-.ietl' indi, iduos 1:-1 o" cf'. :! 9 9) en las ;onas ~ \' :). t'll ifls meses dt· octuhn· 13) \' dicit·ntlne 14). /)¡,¡,,_ hucirín: St• le h;t citado de \'cr<Jntu. Catn¡ll'ci!l' \ (2uinLIII<I Roo. adt'IIl:·l, dt· (;uateuula. Costa Rica. l'anarnú. Colombia. \.t'llt'lllt'Li. ( ;U<IYanas. Trinicbd. Ent<Jdoi. Brasil. Chile: Ct1ba \ .J<IIII<IÍca. El gt'-m•r" prt'st'!ILI dm t''JHTÍl'' t'll lo-. tn'1picos dt·l \'iej" \ltiiHlo. '/'. ritrina ,., !:1 liiiÍ<·;¡ t'll .\n¡/-¡Íc:J Tiopic:d J'fl,j}¡Jt'lllt'll(t' 'iÍ_g<t t•J Jl<ll!ÚII J':dt'fldlll\'1 Í1 dllfl. 1,_ ') F()LJ\ E-.rll\1<>1.. \l1.x. 71 ll~lHil) 1'10111111 <11///llll In~. Nt·ur.. p. :\'/. :-,,,~. ll Nt'lll. ;.; . .\mr una banda an- 1·:, Lt r'urica t'sj: gmt;J transnTsal en el ala posteri"'. Sp repr11duce en. amhientt'o; l6nticos. prin- d1a t'JJ t•l a Lt Jl"~ 1.<" indi,iduo' tit'JJf'JJ Ll parte ''11H:'ri"r de la frente rnja ' :l d' ¿) l'll Ja, c;tlw;a ,., r11ja. S :l) \ Jnayo 1 A). /)i.,trihlu uín: Se le h;t citad<> dt· \lidlllac;Ín. \'nacnu. Cam1wche y Yucat;'111. ;rdem;'ts de E.l .. A .. (~ua cit;Jd< • de Haja C; lt'Inal;l. Costa Rica: \'etW/tlt'la. { ;uayanas. Trinidad. Hrasil. l'nú ' las 1mlias [.eón. Tamaulipa cipalmentt· bgunas. Se crdt•t·taroJJ siete indi,·iduos 14 /Ollas :.! ,. :l, t'tl los liieses de abril y Y. 1 distribuye en las regi<>JWs tropicales dPI Inund" in- Occidentalt's. El gÍ'mTll '!' clmTml" ( ke;mÍa ,. u! \TI \ id u os 1 d y y)' R<" '· adern(rs de t la. ( ;uatf:'mala. T siga el patrón l'aleoamericano. \'ín.:enes \ .\nti!L Frr1111t a huwta/tJ Ral!lhut. 1B·L' 1 /(/( ,, Bt IIJ!hlllll llandh. E111.. 2: W [,a pa11t' ,upni11r de la lre11te e.' ,jokta mct;ílico ~ la handa ttal!s\nsal del ala postt'lillr t's ;111gosta. Se repr"duce en ambientes !t;ntin": se k ohscr' o ;dinlt'nt(I!Jdost' t'JJ errjarnlnes. Se t 11lectar"n ! indi' id1111s 1 1:.! y '? . '2 r] cí) en las /tlllas 1. :.!. :l, :-, \ ti. ¡;, uolo!!.Ía: abril 1 1 ). lila\" 1 1 1) \ julio ! ). f)i.,trihut I<ÍII: St• le ha citado dt' Baja Califomia, Sinaloa. \'n<HTU/ ' (2uinta1 l'it'st'IIt;r Lr ha;, dus "'n11as l. t'll y ) <'11 la mna h.1 citad" dl' Oa. r;rs: C"!oJIIhia. \ na Roo. adt•Jn;'ts dt· ( ;u;rternaLr. Helin'. Costa Ric<l. l'alldlll;\: Cololllhia. \ t'- dia . . \1 paw<t'l' < localidad prel'Í-;;¡ Fu1nua tf¡/¡·¡¡f¡ \lutth11\\sk1. 1~1]11 lltdl. puhl. :\!u,_ :\lil\\;tllktT 1, 1 1: 17'>. St· distingut' dt· L1s "''"' npt'l'lt's sirup;Ítnc<b por J;¡ prt';,t•ncia dt' dm kilidas ;¡¡wiJ;¡, atJiaril!a, ;¡ ' ' " ladt>.' del sintóra:-..: tien<· la h;rnda trans\ersal ;rllgt>s- Corn" ,,, IJH'Il< lt'1a lbt i1·a t'JJ el t<l del aL1 postt•rior. S!' rl'Jlllldl!tT en dlllbientt';, lí-nticos. St· Cllil'ctó únicaJII<'Il- \t' c;1si plano. E~ te UJI 111adl0 l'Il br /Olla 4 t'JJ el IIIt's de fehn·1o. /)!1/r/lnu ltÍn: S¡· le ha citado ciÓIJ launístir de Haja Calilt>llli<t. .J;rli.,co. Cost<l Rica. \(,'•xic" 1). F .. \·t·racnu. Tabasco. C;11n¡wdll'. l'a¡¡am(¡: Col<>tnhi;t. \ ·etll'/Ul'l;t. ( ;ua' alias. Trinidad. Ecuador. ¡¡ d trad;1s en la regí, i B.l '',,) tant11 t•n BrasiL .\rgentirra: Cuha, .l<lllldit a. bLis {:;¡irn;Ín, La Espal-iola. !'unto Ri<" t' lóticm. Isla, \ 'írgent's. <'ll los liut•co' de 1 ! 1.:13'', r"n en Lr n·gei<H cuaJe, Illllll';r het J" J¡;HTII t'll J;¡ t :\o\11 o IT .\1. U!H>:'\ \1'"' 1>1. (lt 1:'\T\:'\ Roo 1 r!llllllfl llagen. lBhl Nrrn. ,\1. :\rtwJ.. p. 1 11. Frrmuo S\rL roja y una banda an- 1·>, l;1 l.ltlll'd '''IHTÍl' ¡nt·scnle en t•l estad" que tit'lil' 1<~ hand<1 tl<lll"f'l'" dll- 1bientes !t;ntico.s. prin- ckl t'll t•l ;¡j;¡ P"'tniur. cuhrit'ndo ha:-ta el triúngulo: la parte superi11r dt· 1<~ 3 cJ cJ) t'll las calw;a ,., roj~1. St• repr11cluce en ambientes lt'·ntin1s. Sl' colectaro11 d'" indi- bur iún: Se le h<1 cita- ' iduos 1 d 1 9) t'll la /Olla :) t'll el nws dl' septiernbre. /)i,fri/)lu icin: Sl' le 1!;1 mús dr E. L.. .\ .. ( ;ua- citad<> de Baja Califomia. Sinaloa. :\a1arit. Jali;-,co. (;unn·ro. \lort'los. :\un" \) 9 . asil. Perú \ las 1ndia:- Lt'Órt. Tarnaulipa;-,. San Luis l'otw.í. \'eranu;. Tabasco. Yurat;Ín 1 (luinL1r1a pirales del mund" in- Rou. <~dnn;Ís dt· Canadú. E. l .. .\ .. (;u;tteutala. Cost;¡ Rica. l'anant;'t: \"t'lll'/lll'- trw. la. ( ;uatemala. Trinidad: Baku11as. Cuba. 1,a Escondida. Puerto Rico. hla., \"írgcrws , .. \ntillas \lenore:-.. 1 ·u~r ,, unh111o Bun11t·ister. une¡ llandh. Ent .. :!: WiO. la banda tra11>1 nsal l'n·st'ltld b base del triúngtdu del <~la po:-.ttTit>r separada del ;Ünilt> lénticus: 'e lt· ol"n- dl.ts llstlitds e11 l;" putttas de las ala;,. Se nllt'l'tan>n tres indi1·iduu;, \ ~ iYiduos 1 1~ 2 9. :navu 111) 1 julio 1 '1 1). 1 111<111- ó cí". 9 ) l'll (;¡ /Olla tí en los lllt'ses de lita yo 1~) y junio 11). fJi.,fri!!lu irín: St· lt· (¡;¡ citado de Oa:xal':t. ademú, de ( ;uall'lllala lta,;ta l'anamú 1':\tTpt<> llomlu- . \"eranu; 1 (2uinta- ra:-.: Colrllnhi:t. \'t'tlt'/llt'la. (;uayand. Trinidad. Brasil t<mtú: Colombia. \ t'- ro es dlitl'lit·ano: l . ili!huta sigut· el patrón :\t'olropil'al dl' lll'nt'lracÍÓit IIH'- Argelltina: Jatnai,·;¡_ dia . . \1 pan·n'l" t•stt· t'' el ;,t'gumlo rt'gistro que lucalidad pn·cis;¡ Y st' Y .\rgentina. El gt;IH'- publica para \lt'-:xic" 1~>11 el prinwro para la l'ettÍnsuLt dt· Yucat;"ttt. J )JSI'I "l!l:\ ft'Sl'Ill'ia dt· do, handa tran" ersal ang .. ,- Se l'olectó t'micanll'll- ·ilÍII: Se le ha l'itado Tahas!' o. Ca 111 ¡wciH·. Trinidad. Et·uadt >t. liíola. !'unto Ricu t· C<>IIH> ,,. tlll'lll'llliiC·, •·n 1111 pri1wip1<>. t•:xislt·n lllltl 111wos l'IH'IP"' df· natutd lt·;a lótil'a t'tl 1'1 e.'>lado de (lttllll<llla R.""· debido ¡nincipalnwnte ;¡ 'u n·lit·- ,.,. l'asi plano. Estl' es un Lwtor llttty intportanle qu¡· detennina (;¡ 'lllll(H"il'ÍÓit faunística de h, l'otllllllidadt·s de odt>!lato'. 1)e (;¡s 71 t•sptTit·., l'til ll!ltradas t'tt la región :)tí de ella:-. ¡ 7.1.ti'' 1 ,) st· reprodutTtl en ntt•dio,; lt'·ntil'~>s. h IB.I '',,) tanto t'lt lótin" !'<>lito lt'·ntic~>s. í :).!'',,) t'tnil'al!lelltt· t'll lótit·o-;. 1 1 1.:13'',,) l'IJ .sthtralos ¡•;,¡wciali;ados cumll el agua qtw t'll l"s ltltt'l'os dt• trniii'"' '' ;'trholes: la, n•,talltl's 7 "'i'tTil's 1, ;unhienlt'' Sl' 11.1'',,) st· anmttd:t n>lt'lld- ron en la 1egetación. 3 espel'il's dt' (;ynauJnfl/(/; :l dt· Tlituan/1/(/p,yrtrl. ;¡ 1;" l'uales lltttiLI IH'IIIIlS 1 isto 01 ipositar. IH'Ill \\'illi<IIItsllil r 1r¡~;l¡ llll'ltl'i<Hid t¡lll' ¡., lt;IITII 1'11 Id tÍl'tT;I !Jt'tttll'l(;l \ llltl' l<i' llu1 i<I., ll Jo, l'Sl'll!Tilllit•lttlls dt• ;¡gu<t 71 :1 111\B¡ F(li.l\ l·>.ltJ\1(11. \l1x. Jl~'"Jl"ITi"''a'' ;¡gua .1 \111 1 1 L" n:¡y;:dt•< L1 111ra npt'<'l<' t'' 1 ra1 11· unhut11 dt· la que dt''""lltHTJII<I\ l<llaiJiwlltt· su' h:'lhitttS n·ln"dul'li\os. d\IIIque t111n de ""~''tro> 1 l'lt'd df' llf'(jllf'llt•' arrm·os. llel 1'11 <'IItTjlt" dt' agu:1 salolm·: llra- ; R\¡ ha colt•t·Lido csl<i t'>IH't ic t'll Chiap;¡, total dt• f'siH'cie.,, dt" d<' <'lias >t' t·tdt·t'laron 1 hrmniu 1'11 Frrthrorliplo\ 1;,.,.,.,111': 11tras t'lllco 'l' t'ncolltrarnn tan!•• agua dultT c<JilHI "dobre: l·.·lrtlu mi.' IÍI!IjJ/u 11 o!fi1 ..\lru rn!h'¡Jiu\ 1111/tcatll, (1111 u/u ,. .\Ji, rathwio ddJifll ..\!. didynw 1 .\/. lwgcni: de t':-las ci'"" <'siH'< ic'. l1a.'>l<1 1 1111.\ 1 Li•Lt dt· Lu nín..,¡J!;¡ dt~ YIJLJtán y p IPgíqro p.n;l reg¡q ra por L1 Jl¡·nín"ll Jll inw1 a 't' fan1ili,t P" nlw\o rrgi'..tlo pnr 'r-1 prin1r-r:1 pd.Ll ~ donclt· saht·ruos. 1·1nicauwnte .\/. ho/1, oto ha sido citada ('OIIH• h:lhitantf· dt· agua:-- :-;~dobre~. J.,,, rcprt•sentantt's del ,uborden \nisopleia son ¡¡¡;¡s abundantes 1 exhihcn 1hH. 11" 0 una n1a1or din·rsidad a nin·l específico g!'IH'Ilt'l' ) 1ti!.~'',,). \o lliJ.,tanlt', a ni1TI de f:IIllilia los Z1goptn:1 '"" mas din·r"" rtih.ti'',,). 1)¡> l"s <InisóptentS. la famili:1 m:'IS dinTs<t fue 1 .ilwllulid:w ('1111 :.!:.! gt'llt'n" ; :Íh ~~'IH' cit·s. lllit•nt!'<IS t¡Ue por partl' dt• Jo\ ;igóptt'I<IS fut'lllll lo' C<Wnagrionid;H' ZYt;OI'I ER.\: Ca lo pi <'l yl!id,H· :'.l<'l(:t pod:.grionid;¡c J>.._t.IJ(l()~tigttiatid;tf" ('1111 1() g(m'!'o,, 1 1:-1 c.,pet·it''· (:ocnagnonidaP 'n ¡¡sptTt<' intere,antc dt' t•stc t''-tlldi" t'' el hech" de tt'Tit'l Illlt'\o' l!'gi.,tr"s tk L11nilias. gt'·rwro' 1 t·s¡wcies. a ¡w,¡¡¡ de qut· 1a c:o.i,tÍ:lll dos trah:1jo' J!It'\ ios n>lll'l'riiientes ¡¡ la l'enínsuLt de Yucat:Ú1. El h:dla;g<• dt· reprt'.-t'IJtan- tt·, l!l gt'·nerttS 1 :.!() especies para t•sta región. n·fun1:1 IIIWstrttS puntt'' df' \·ista \TrtidttS :d priiii'ipit• de eslt' es<Tito. l':tr:t cotnplt•nwnde ('Uatm falllilia.s. t:tr t·,tos d:tlt•s. ,¡• regi:-tr:111 por lll'illlt'l':t \!'/ \:'\J~()f' 1 F.R.\: h:) es¡wcies co11 lot'<didad t''IH'l'Í- fic:~ p:1ra el t•stadtl de (luintana Roo. 1)e Jo, IItH'\ o' haiLtzgos. cinco de ellos lllt'rt'n·n Ull colllt'lltario lll:'t.s <lllljllio. 1k 1 )'1 lo \' /'hr!lugutnjiiJolfll 1 Jo, ( ;!lllljlhid:H'. los gt'·m•ro' /'/,yl/o- son hahit:~lltt•s típicos dt· nwrpos de :~gua lótica ft;¡,(;¡ dondt~ llllt'Stl':l e:o.pt'rien('i:l lo indica. por lo qtw l'llcontr:trlo:- en lagun<Is coJ1stitu1Ú llll:t 't>rpn·,;¡. 1ksaf"rtUII<ICLilllt'llll' no st• colel't:tron adultos. sólo t':>.lllias de n:nadt·s. lo c11al in1pide un:t identific<I('ión 111:'1s precis:1 etlll la posibilidad de qut· 'e<lll (''JH't Ít•s llllt'\ <I.s. 1)e J¡¡ lllislli<I lantilia . . l¡Jh)'!!a 1 11/!1!/Ju ,. .l. ¡¡·/1/íum.lo//J son n·gi,tros JIIU\ interesante' 1:1 t¡Ul' la prinlt'l a t•st:'i considl'i<ld:t coiii<> elldt'·n1ic:~ de la, .\ntillas \ la .segunda .sólo se t'OIIOtT dt·l 'urestc dC' E.l .. \. Sin l'IIIh:~rgo. dada la cantitl:td de t•s¡wcit•s que t'l>Illparten t'stas d"s ;ona., n>n l:1 l'enín,ula dt· Yucat:1r1. n·sulta lógica su pn·serll'ia en (2uinl:itla RtHI. El quinto dt• t'l!lls ('OIT!'Sjl<•nde a IIItT registro p<~ra !'!l.st;¡ ! .\l,~xit·o . . \ .\tl:'111tic¡¡ dl' 196:)). descrihiú Est:1dos lsr ;¡ /ltl/111111/ /}()11/11. la cu:d es t•l pri- esL1 t·spt•cie l.lllicalllt'lltl' st• il' coll<I!'Ía dt· J;¡ l' nidos. desdt· \laint· l1:1sta Florida. 1)oniwlh lnlll/11 111 Í1 ulr11Í1 dt' ( ;u:tlt'I!Jala. 1 t>ll t'jt'lllj>lan·s con J;¡, t•spínulas dt•l jll'llt' :ti p:trt'l'IT r<1tas 1 IJIIt' t'II n·alidad t'llcaja t'II /. /}/)1/111. aunque ('(IJJ difcn•t1ci:~s cl:1r:ts p:1ra con,tituit un:1 nue1 a ,ulws¡wcit·. Esto '~' solltcittll<lr:'l t'll 1111 trah;¡jo l>l'c'>:>.illlll 1111ilo ('1111 <>lr<i sulwspt·('i¡• pn>\t'llit•lllf' dt·l t•,J;td<> de 1l'id:d~o í \"'~'1" 1 l 1 t'l-1<1. t'II pn·¡J.i. l.ilwllnltti.H' 8) ."\()\ 1.1 () 1 1 .\1. ( )1ltl:\ \JI>'> lll (.21 1.'\'1.\:\.\ ({()() ra, rs tllllillta de la qur UlHJll(' uno de ll<>>ntro' ¡J('CJU('llOS aJT<l\·os. ( JeJ ; de agua sal< ,Jnt·: Rrao se rncoJJtrar<nl tanto .\fa1 ror/i¡¡fa 1 !JIJ/t,·r¡fa. ls cincn especies. ha.st;¡ 1 \HI. l. J.i...,r.t dt· \ nin:-.ub dr• YtlCttán IPgi~tro para rf't!iqra fnnlilia por Vf'7 por f"" Llltlilia..,, .1-.!/'IH'IO.., y ('"{H'l'lf'' qur· y pt~l<l ~lt'·xico. 'n ;t...,\('ri:--cu ! J.¡ Pcnín:-.ub dt· Yucatárt: do:-. ptÍilH'I<t Tl\H'\O prÍIJlrr~ \TI pt_tia dicha rrl?,Í'-tto p;1.ra taJ p.1r.1 /Oilct: a-.tt·ri:-.t·o~ Pt•nín~ula: PI * -.,Í!.!;tlO ; .... o11 tt·gi~-tro~ !lllt'\O' i11dÍc.1 **' qtw Ja abundantes \ ex!JiiH'n grrH;rico (ti 1.1 ",.). :\', \'Prsos ihfí.ti'',,). l>c los ltt':-. drtt~ri:--l'O' c ... t;Í índicando qtw Ll t•sptTir• \*"X·* \l,~xicn. 1 ~~ gt~lll'!os 1 /,'d ;cw·¡ ER.\: ( :aloptt·rygid,lf• *** :\1 ega pode~gríonicbr :)h es¡l!'- fletonína IÍ!io Urury }{¡'fera.!f.riun alienum \\'illianl~OII *~.¡..* o' CoerJagric>nidat· cor1 -:-~ -:-:- de tener tllH'\'" rTgl'a existÍa¡¡ d .. , trabajo.' otllazgo de repn·,eJJLtll- 1 e'ta región. rrfunta :rito. Para Clllllplt·JJH'll- \:'\ISO!' 1 F. R.\: r;nrtiphÍd<tP **7~ s con l!lcalidad es¡wcíallazg!ls. cinco dc r·!lo, fj,hrllo ;, illítull"'ni ( ;Joyd ae. los gt;m•n" /'/¡y//ourrpos dt· agua lól i< a .;<·-X:·X· 'llC!liJtr;trlos en lagur¡;¡, /' h 1 //u, .1' lo 'i' X·.¡:.." olrctaron adultt>s. sólo '" (;.JI"'' rwtho heft•n¡;o \\'illi<tiii'OIJ 1J;Ís pn•t·isa c< >1 1 la 1lo- lilia .. 1phrfla 1 rmnha , * l.ihrfllllo OIIIÍju·nui• llnmwi,tc•r * l.ihrllu!o narli1111111 'vv,.,¡t;dl cual cs PI ¡ni- * .\fioth : se le e<> JI< I!'Ía d1· b ** sta Flt>rida. 1)omwlh -:t·:·:· prÍll!na t•st:t considt·se !'lllllln· tlt-1 sureste ; C[Ul' l.ilwllnlítLif' coll!part!'ll l's!<Js su presencia n1 (2ui11- JSÍ/a, la :on rjl'tnplarcs con b.s 1 encaja eJJ l. fi<!IÍ/a, va suiJes¡wcit·. Esto se speri¡· pn '' !'tJÍ!·ntt· tkl r1 ('~ ll1H'VO :-.ignil ica quP el gt~nero ~<' 1da ¡·mn" habitante d(· 1 p;li;J la p,. t':-.lH'CÍ(" io •Ím ¡,¡,. 1 Rambur indica fJlH' :-;t- la cita hh l'or nttt> lado. Ita\ al_gutl<h t'.,¡w<·it•, que C()JJ.,idtTalllo, pueden J¡;¡!Jitar t'll (2uintana Roo. ellas ·"'il: Z;g<,pter;l. Cot·rragri<,rlicLw: .lrontlwgllo/1 Ín!.\fitr- Ttlf'i)(f,¡, ruf!o¡wtr.l T. filio/a . . \ni,o¡Jtn<t . . \e,Jrrrid;w: At ,¡1/W f11Í{u, y Atw\ r/lno:i{J: Lilwlltdidat·: 8rar h)lllt.\lfl hnlnda. filr/hnlli., attofa. 1:·. hru11/fl/nga,fl'a. F. mithroirln . . \/I(Jthrria liJar, ,lfa. ( Jrt/u·llli, ¡, i ¡, f', JitlutiiÍI 111/11, intcnto; toda, ella.' ltarr .'id" cit<Idas P"r l';tttlson ! ron Rí"' J>"r 'u' t•l l'stilo final dt' hit'·tl dt•\t'a!ll<l\ t':\ ( llnt,tt·d. dt' l'ue la publicación de l 1 lBl) para C;un¡wdw u Yrtcat;Írr o atniJo,. 1);¡d;h hs corrdiciont·, gt'lltTalt·, de clittta. \ t'l(t'taciún. n·lin·e Y nHTP"' dt· agua sitniLJn·, par;t la lttay"r partt' de la l't•rtÍrt,td<I ck Yu- cat;Ín. rs lllll\ pn,JJ;dll(' que ,~.,¡ t>l'lllTil. Sólo Ita\ dos ('s¡wcit•s de ,misúptt'J't>s. .lna1 ju11Í11' ! :\t·.shnid;w) \ 1'1111111 a lrut /fila ! l.ilwllulidae). qut· han ,ido n·- \1..""· ll. l'. l'li>H na- ..-, 1 pp. gi.qradas por diclt" autor para (luintana Rot' \ qut· llllsotn" no t'ncontrantm. El an;'tli,is de l"s patrotws de dispersiótt que sigtH'll los "donato.' que integran L1 fauna de (luintana R"" t's at¡¡¡ b;tstattlt' difícil de intt·rprct;11 a ni\t'l f'S]H'<'Ífico. principaltrll'lltt· en t·l suiH,rdt·n Zy<..!uptna. ¡)(Ir h t'slt· ;¡n;'disis gen<'-rico ,¡• t'\ idencia dara- IIH'llle un ¡ned"tnini" de <Hpwll"s que ,igm·n el patnÍ11 de dispn.,iún \'t·otn•pical Típico. con un pun t'Jitajt' clt·l j'.!..'.!.7",. para los que ak;ut/an el grado dt· llt'lll'tración tn;'t:-;inta. UJt 13.11'' 1 , par;¡ Pi de pt·netraciótt Jtlt'Ui;t \ tllt '!..:!.7'',, para !11, dt· pt'Jlt'tr;H·it'llt lltÍninra. l'ur <~tr;¡ jlilrtl'. t•l :!.:!..7'.!.'',, de los g<'Jll'n" ll. llllRKIII<. Fnt. :..;o1 ,fud¡ \. l'"·urln.l/l!.!,IIIO) !tahil<tttl<'' de 1;¡, 'l'has ttopi,·;dt•s hit~ll ,p l'Il<'tlt'Itlr:t t'lt C!tii<I) \ d11s gt;lltT<" ¡¡¡¡'¡, i <IlllllJIIl' t'i printtTo tanl- 1 Tlrolmy' \ . .\lar rndi¡drn) con 1111a "'la t''JH'<'Ít• l'<tth! \Jito t'lt !11, trópicos illlltTic<tlll" \ con d'" \. IJ!la t·,¡wetes n''jlt'<ti\<IIIlt'lllt' t-'11 J;¡ n·gitlll lrupic;d dl'l \'icjo \lu11do: dt· t11dos t•ll"' J.. D. 1rd Ed .. p. 1ll 11 - e:. E.. :--1 "'~~'"'"· C:IQRO C.\1. n.r<T. P. P. 1ll' s, l. 1:! 1 1: 11>:\:'i: (:.,t. vi.~< 1. 1'. P. 1 tlliN' of lbp C: P. P. 1' C.\l.n.Rr. qtlt' esLÚt restringid11.' ;¡ l;¡ Zotta dt· Tr;tn,ición \(e:-;icana ! Fl!fll antl/fl 1q L u/ inlt'ill, C\HRIK.\. 'i._gut· el patdm l';dt·o;tlltl'lit·;¡¡¡" dt· illltplill [·:-.itll. Fin;dntt'Jtte. lt'llt'lllll' doc- gt'·lll'l'll' J. . . l111t"!. D. l\IIKI<Ill<. ciendo llll esquenta JJIÚ' o lllt'li()S gt'llt'Lii. sobre tudu Cllll ;dgunus grup"' l'lllll<> ]," Lilwllulidat· \ ( ;utnphidat·. 1k jq 1 ihio Stalr ¡·IIÍi' catetwia dt· l'\llt- di<" Liunísticus dt·talhdos. ,'\o "h,tante. a ni\TI gt·n<'Tic" '" puedt· ir e.,tahlc- T01 J. IJ. 1\IIKI<IlK. 11~11 IJ a ' \Y JI->'. jj,¡ S pp. \ 1-\::'\.~ D. :\. L. ol tlw •·xtan /. !1. /lajJÍII 1 D. ,\. L. of tlw n.tant '1 1>.\\'JL,, Con/111 . .\o. 5. l j)ll\'-1.1.1.'. ·¡. W. no;, f<tlta infomtill iórt p;tr<t pn·cic-<tr el patn'JII " patn>ttt'.' que pudina11 'eguir. nott•..., on rcla\('d Conto contt'lltari<• fin<tl. cabe sl'J-t;dar que la l'r•ttÍnsub dl' Yucat(ttt ha n·- Flrnido L11t. IH· T. w. Con!1. l.uol. >17: ( o.\RI<I""· R. w. '"P"'' a: Lilwllu <;·'""t""· R, W. dt·"rr iption of ~ sult;td" stT un {'si;d,ón dt· contillltidad lltu\ intell·,;tttlt• t'Jttn· la fauna de Sud- <UtH'Tica. J;¡ de i<tc- lndiac- ( kcidl'llt<tle.' \ b del 'ure,tl' de los E~tados l'nid," dt· .\ 1111;rica. 1>11'-"\I·.I.L,. /·.111. So, . . l111tr, . \<:R\I>H .1 \111· :-. 1 <'" ( ;I·.IJ 'KI· ' · ll. C . Surina!lll' );. Si J)e,t·anl<lc- e:-;pn•,;¡r llllt'.\lr" agradecintll'Jtto al \l. en C. Enriqut· ( ;1111/<Íit·/ Soriano Jl"i ];¡ J'()J rohoracll'ln. y l'll ;ti_guttlls t·a·'"s renificación. dc !;" dt'ltT- minactonr' de ''" ejc111plan·, c"lt-ctados. itsÍ C()JJto .,us anTtadas críticas \ sug!'rencta' al lllilltllsnit" fittal. llt·l tni.,ttt" 11111d". ;ti 1)r. \li_gtwl \ngl'l \In- (;LIIYI>. 1.. K. 111:: .\f¡¡,, loo/. ¡·111 IL\"I·x. 11 .. \. 1lll Coll.. Wa,hin~l< ll.\1.11 1 1.1{. ( ;, 1q; 1-\('I.Jci(!llt'' coll 8H) :\tl\111> 11 \1 O!Hl~\111.'- 111 ()¡¡~¡ \~\ IZ<Jt) llllo, put·deJI hahiL11 etl ron ]{í"' l"'r sus .ttin;nl"' <Oillt'tlldrios : At ontha!!,!Íun Íllt'\fit t- el estil" final de estt• trabajo es absoluLt n·sp<•mabilidad dt> los autort's. Taul- .e,hnidat>: A, .•hno ~:rytlu 111Í1 '¡oni., p,if,n rJI/rda. F. hat·- ¡,.,.;,, y !'t lit/u 1JJÍ1 1 ,,ugt'll'JlCi;ts ;d llltsrn". :\" "b,tantt·. hit'·n d<'st·anws t•x¡nes;tr IIIH'stro rn;'ts sinn•r" agr;tdt>rimiento a la llr;t, !ngrid Ol!nstt·d. dt' Put'rl" \!"n'I<JS. Lt publi(';l<ÍÓn de este tJ;lhaj". (2. R .. JH'I su gt'llt'J'<I'" dJl"Y" finanl'iero para l9HI) para Canqw<lll' o le rli1na. \Tgt•ta< ión. n·de la I'PnÍIN!Lt dt· Yu- R1.F1 Kl.~t:I '" t',)WI'ie, de ani,t'Jptt·n ''· lidae). que IJ;¡n ,ido n·- IOM>tnJS no t'IH'olltraii!<JS. lo, odonato' qut• intt·- 1 il de intcr¡net;¡r ;¡ ni1 t•l por b l'arenria de c'tu- xo 'e puedt• ir e.,tahlt-- algunos grup"' '"111" riro se t'\ idenria <iar;l- Jll n de dis¡wr~ión :\eotro- qup alr;111zan t>l grado ción 111cdia 1 un :!..:!.7'' 1 2~.7~'',. de lo' lllt'lllt'. gt'llt'lm lt'!I('JIH" dos gt'·- .\!exirana '· Fnar antlw unque el printn" talll- y .\lallurlifilrn) ''"" y <Oil dos :· una t•spe- l)'.l .\!und": dt· todos t•ll•" e~ que pudinan ,egun. ula de Yw·at;'¡¡¡ ha reentre la fauna de S!Hlde lo, Estados l · nid"' \1..\YII. U. 1'. i'lhl\. f.o, libilulrn ,¡, Cuba :1'.111<' 1: 1 I'XIo. 111~ pp.: 1'1111<· 11: na". ,=-) l pp., "l"orrcia. ~lH'\a St'ric, No'. :2 ) :) l,;¡ H;J!Jall;l. I.Únll· D . .). 1'11:.!. :\ J('\ision of '"" lilwllulinat• ¡!;t'llll' r,·l)'i/uodi¡l/a\ :()donata . llhio Stalr 1 Colulllhu,. " ¡ :.!HI> pp. B""k"l<. D . .). 1'11.-l. :\ k<·y to tlw !\t'\1 \\'orld g<'JI<'LI o! l.ilwllulid'"' :OdoJIIIlll i . . fnn. ""'·So, .. 11110. \H:1ilH-I 11l H()f<f<(l\{. D . .f .. D. :-.1. lhr.o.'" e\ C . . \. IRII'I.I·.II(II<'. 1'1/1> . . In Ínl!odn, !ion lo tlu• ,frul¡ of ¡,,t, 1>. Chap. 11: 0Id<'l OdoJIItliL Holt. Rt·iiwhart IIIl<l \\'jll,l<lll. 01. York. l1d Ed. p. liJ'l.IHI. C.\111<1-.R.\. C. E ...\1. Sot ~-' S. Y 11. Ti.l.LIJ \'. 1'11\:!. l11rágtnn rf,· la Flora (¿uin!fiTifl""t'll>t'. CIQRO. '2'.!.1 pp. C.11.n:wr. P. 1'. IH'l:-1. Tlw Odonata o! lb)a Cali!OJIIia. :-.t''"i<o. /';o,. Cali{olllla .l({ul. s,,. 1:.!• J: Jh:>::,gH. Bm<I<<IR. ·,¡, .. (:.\1.\'EKr. 1'. P. IHif'l. Odonata tilo,<· of Baja C~tliforllia. /'ro, fron1 Tt·pil'. :-.l•·"il'o. \\Íth 'uppl<'llll'JI\IIry IJOI<·s Calr(c,nia .l,or/. s,,, ,;¡. /.oul. 1 \/J.J1H. 011 C.\1.\'EI<'l. 1'. P 1'101-1'10<\. liio/ogio Ctnlrali-.lnrolrilllfl. \'ol. -,1): :-.¡,·uropt<'lll ,()do· 11ata1. pp. ,¡_'""· J/.J:.!IJ. pi. '2-lll. R. H. l'ort<T. Dulau & Co .. Londo11 . lJ.-\\'11·.'· D . . \. L. & P. ToBIC\. 1 'IH l. Tlll' dragonfi¡,., of rlw \\Orld; .\ sy,lt-l!lltlic li,l of tlw ''"""'\ '1J<'cics of Odonalit 1 \'ol. 1 · Zy¡~opl<'ra . . \lli,ol.ygoptt'l'll. 1 '27 pp.' S. l. ( !_ l<a¡;irl Co'""'· X o. ::. l'tnTht. ll1nb. D. :\. L. & P. ToHr.'. J'IH.->. Tlw dtago!lfli<'' ol tlw \\otlcl: .\ . . y:-.lt'llldti{ li:-.t of rlw <'X\1111\ 'Jl<TÍ<·-' uf Odollala 1 \'ol. ' 1 · .\lli,opt<'lll. 1.)1 pp.· S. /. !J Ra¡;itf Coltlll/ . .\'o. :>. l"tll'l'ht. Dt~."-:'-.LI.I.Y. T.\\'. Jqh:> . . \ Jlt'\\ "'JH'l'it·..., of /\¡/uuntJ fto111 (;u;~tt'Tlldl.t. \\ith rt'\l:·dOilflry llOI<'' 011 n·la t<·d North 1111d C<·JJIJ ,,J .\nw1 ica11 <LIIn,cJfli<·, 1 Odonat.t-C<wnagrionid.w Flurirla /:'ni. IH: .-,¡.¡,:;_ IJ11C\' l. l. U. T. \\'. 1'1/0. Tlw Odo11ala of l>oniÍIItt.l Con/r. /.un/. :i7: 1<lO. (; \1<1<1.'"·'· R. W. 1'1/:\. '"J!i<'l.t: Li1wllulidat· 1\riti'h \Ve_,¡ llldÍt''· Sl/(ith"'nian l'lw f<'llllli<· of /.ib, /lula rllolotania, gai~, i (;luid. ( lr/onatologi, a ~: 1 ()'I.J 1:\. 1'l:lH 1 .\(li- (,\1<1<1'""· R. \V. J'l1lt•. ·1 h<" .'(<'(lll' .l¡;hrlla Í11 \lt'xÍco a11d Ct•llfllli :\nwrÍI'a, \\Íih a dl':--niption nf ;¡ llt'\\ "PtTH''-, .f¡,/¡)1/a tlfi,!!.U'tifolia ¡()donat;t: Lonlphidat·) . . 1nn. /:ni. So, . . l111n. 7'1:'1:íH-'1ll. D. C. ]tlhH . . 1no.\ loll.v,ÍfJt' \t'l:-oll:-- .lna\ un(oloT. Note" on ()don.tt;t SurÍlllllllt' :\. Sturl. Fauno Surintllllt' and olhPI (;uronn' 10:11/-100. (;t·.IJ:o;KE.-... 1 C. Enriqu•· ( ;""z,'dt·z ifil';wiórr. de Lts dt·tt·¡- ls k al't'rtadas l'I'Ítil'as " \ligtlt'! \rr~t·l \!"- 1 ( ;l.nYt>. 1.. K. l 'l:lB . .\ Jlt'\\ ..,pt·cit·" ol tllt' g<'llll:-. l.ilu)/u/o front Y11L11án. .\111 1. /..u o!. 1 'ni¡·. .\1 i( }¡ i,t.:,a TI, :; 7 7: 1 l. 11.\<:t:C\. H . .\. 1l\ill. Col l .. Wa,hillgtun. li.\LJ·IILI<.. (,. 1! 17h. Rt·hcioJW" coJ1 la l Jt (11\. of l,af'· S¡nof"Í' o/¡/¡, .\',lllt!fi/tlo ,¡ .\rnlh .lmnÍili. S!llitlhiiiiÍillt \fi,<·. "" :> 17 pp. l)j..,¡rihtH·iún dt' lo . . . l!l....,t't'\tl'- t'll L! Zoll;t dt• I'LIIl'~iciún \lt·\ic:tll.t, t'IJIO!IloLtuna dt· :\'ortt·:nn{Tica. Folia l·.'n!olllo!. \lf'L :Fl: 1~t1 L hH FllLJ \ E:--Til\1<>1. . .\11.;-;. 71 JoH;-.;~o-.... C. 1'1/2. IIJf' d.nmr·lfllf·, 1/.vgoptr•t;¡: ol 1 I 11HH¡ 1 "'·''· /:u/l. Fluur/a Sin/•· ll11• 16:55-12H. KoRMO">Y. E . Ohiu }. .f. 1'l'l'J. /., •In s, í..'i'l: :Hl:J-:l 12. lil.afu,. 11. ']>. . • 111d otll!'r Odorr.11.1 '""" ( ;I!,Jir•IIJ,d;¡ REJ)ESCRIP. (COU J. W. '~'77. :\ ft'\Í-.Íor¡.¡ry ~tudy ol t!lt' L{t'llth .lronthagJÍOII ()doll<tLI: z~~ goptt'raL .1/i,,. l'ub/ . .\fu,. l.ool. 1 llii . . lfi<itigali, l."<l:1-17:l. LÓPEZ-ÜRNAT, A. 1'1B:l. Localización y ~lr·dio Fí.,i.-o. En: Sion A:r/an. f:',ftufiu, /"'·. lirninar('.~ dr l/11(] .:ona dr <2uinto1ffl Non jJroj1UI'\/(/ ( 1111/f) Nnf'n (} dr' la n;()\/(lfl. CC'ntro dr Inn·stigaciom·, dr· (2uintana Roo. ~li·xi.-o. pp. l'l-11 . .\lt:l\z, 1'. A., 1'11'1. A \f'national ,tudy of tllt' "d>oJdr·r Zygoptr·ra :Odo1r.1U "itlrkcys for the identification of g¡·Jrr•rcr. .\lnn . . l111n. lo'nt. So,. :l: 1-/H. NEEl>IIAM, J. (;_ 1~1-10, Studit•, 011 Nr·otrupical gornphinr· dr;¡l(onflit·s ; OdrnraLJ · 'f'ratt' Amn. f.nt. Suc h:í::ll>:l<I~IJ. LEO!\ARP. NEEI>IIAM, J. C. & ~1. J. WE~'I ~Al.l. .fK. 1'1_-¡;-,_ .1 lllfll/111/[ o/ tft,. IJragunflir., uf .\'ortlt m ni<· a 1A ni.1o fJf¡·ra í. li nÍ\. California PrPss. Bnk .. lt·y allCI Lo, .\ngf'lt•,. ,¡ ¡ iJ 1:·, pp. ÜLMSTEn, C. 1., A. L(tPEZ-OK"AT v R. IJt·KÁ~-(;. I'IWL \·,-g,·tacicm dt· Sian Ka.ci!I. A Rt'porte prt'liminar. En: Sia11 Ka·an. /;·_,ftulio, prl'lillttllatn d,- ttllil ~oltil ¡nof111P•ta ,·omo Rnen a de la fii,).,jrro. Centro dr· lnn·,tigacioiH's d .. (2uintana Roo. \lt'·,ico pp. f,:J-B l. PAt'LSON, D. R. 1'177. Odunata. En: liiotn Atti!ÍIÍift rlr Sud,unhiul .ltulud. S. 11 lluri~J('rt. t>d .. San DiPgo Statf' C:ni,t•r,ity. pp. 170-IB l. PAt•t.SON, D. R. 1982. Odonata. In: Aqua/Í< Hiota oí .\frxi"'· (.',. ntud .lmni"1 and i/11· Wrst lndin. S. H. 1-lurllH'rl and A. \'illaloho,-Figunoa. <'tb .. San Dí<'go Stalt' l'ni'''r>ity, San DiPgo. California, pp. 21!]·277. PAl't.SON, D. R. l'lBi. Odonata lrom tlw Yucatáll I'PIIÍI"uLt. ~lr''ico. Sotu/. odonatol 12 l :l: Tl-1H. E. F. & J. KP¡.,AJ.ovÁ-PEc¡.,_ l!llll. A 111'\\ int<'tpn·tation o! dr.t.l(tlltfl) wíng ll'llation ba,ed upon Early l_ippr·r Carbonift'r<Jtls fo"ib lrom Argt'lliÍna 1 IJ"t'l'la: OdonatoidPa) and hasic charactn 'late' Í11 ptPrygotr· will.l(. Can. }. l.ool. 1>2: 11 :">0-l11>1t. W!LLJAMSON, E. B. !~1('1. Re,ulb of tlw t_:niu·rsity of ~lichigan-WillianN>n Ex¡wdítion to Colombia, l'llh-1'117. (\'. Nott·, 011 'lJf'<'Ít'S of tllt' .'(l'lltl' llrf¡•ro¡;IÍOII s .. ¡,., \\Íth dc,criptions of Ill'\\ 'P''I'Ít'.' rOdonata:. 11""'· /'af'· .lftfl. l.ool. /'ni,....\fi,hiuan RIEK, nB: 1-ti5. Wii,LlAM::<OI\, E. B. 1112:1. Note' 011 tlw Anwrican ']H'CÍt'.' o! '1'1 ia, illtf llfl¡; 11111 ami (; rtzacanlha. Uní;·. ,\/í,higaJt Jiu.>. l.oul . .lfill. /'ubl. ¡IJ': 1-BI. WIJ,LIAM~Oi\. E. ll. 1":11>. Odott.da ftorll Yucatan. Cal!tt'gÍr· fn,/. ll'r1.1hin.~ton /'ubl. 457: u•'- 1n. Fulia Fntunwf,ígir, f"" Rt·cihido a puhli .-\u·ptadn para puhl