Bakunashon di 0 – 4 ańa.indd
Transcripción
Bakunashon di 0 – 4 ańa.indd
Mi yu por bira malu despues di bakuná? Mayoria mucha no ta haña nada partikular. E reakshonnan ku de bes en kuando por manifestá nan mes despues di bakuna di DKT+Hib+HepB i Pneumococ ta ku: - E yu por bira un poko krepchi. Mayoria biaha esaki ta kita den 24 ora. - E yu por haña keintura leve. Si e temperatura ta bou di 380 C no tin nodi di duna remedi pa baha keintura. Ta bon pa laga e yu bebe hopi. - E brasa òf pia kaminda a pasa e angua por ta poko due i steif i e por ta un poko kòrá. Por pone un duki muhá ku awa friu riba e plèki di e inyekshon. Esaki ta reakshonnan normal i bo no tin nodi di alarmá. Reakshonnan ku por manifestá nan mes algun dia despues di pasa angua di MMR ta parse e síntomanan di e malesanan kontra kua a bakuná. - Kueru di e yu por lanta poko rebultá. - E yu por tin keintura leve. - E klirnan di garganta por ta poko hinchá. Bakunashon di 0 – 4 aña Si akaso bo ta prekupá ku bo yu a reakshoná riba un di e bakunanan òf e tin keintura hopi haltu, tuma kontakto ku bo dòkter di kas. Karchi di bakuna Ora bo yu pasa e promé bakunanan bo ta haña un karchi di bakunashon, kaminda ta nota kua bakuna a duna bo yu. E siguiente biaha ku bo yu mester bakuná, bo mester trese e karchi pa bolbe nota e fecha i bakunanan ku el a risibí. E karchi di bakunashon ta importante. E mester di e karchi pa: • Haña i nota sobrá bakuna • Inskripshon na krèsh òf skol • Tratamentu den kaso di aksidente òf herida • Den kaso ku surgi un epidemia • Si mester interná e yu den hospital • Si e yu ta bai sigui studia den eksterior Kuida e karchi di bakuna manera ta kuida un pasport. No pèrd’é! Ministerie van Gezondheid, Milieu en Natuur Departamentu Salú Hubenil Telefòn: 432 5800 | E-mail: [email protected] Kiko ta Bakunashon? Mi yu por bira malu despues di bakuná? Bakunashon ta stimulá e persona su defensa pa traha antikuerpo kontra di e diferente mikro–organismonan. E antikuerpo aki ta eliminá e mikro-organismonan promé ku nan hasi bo malu. Bakunashon mayoria biaha ta sosodé pa medio di angua (inyekshon). Den algun kaso, (por ehèmpel Polio) ta bakuná via di un gota den boka (oral). 1. Na momentu ku bo yu hasi 2 luna e tin di haña e promé dosis. Esaki ta konsistí di un angua i gota den boka: DKT1+Hib1+HepB1 + TOPV1 (Polio oral 1) + angua Pneumococ1 2.Ku 3½ luna e mester haña e di dos dósis angua i gota den boka: DKT2+Hib2+HepB2+TOPV2 (Polio oral 2) + angua Pneumococ2 3. Ku 5 luna e mester haña e di tres dósis angua i gota den boka: DKT3+Hib3+HepB3+TOPV3 (Polio oral 3) 4.Ku 12 luna e mester haña un angua :MMR + angua Pneumococ3 5. Ku 14 luna e mester haña e di kuater dósis angua i gota den boka: DKT4+Hib4+HepB4+TOPV4 (Polio oral 4) Departamentu Salú Hubenil di Ministerio di Salú, Medio Ambiente i Naturalesa ta e instansha enkargá ku bakunashon di mucha entre 0 – 18 aña kontra sierto malesa kontagioso. Pakiko bakuná? Tin enfermedatnan kontagioso ku ta kousa hopi malestar, hèndikèp i/o morto bou di beibi i mucha chikí. Pa mayoria di e malesanan aki no tin remedi. E úniko kos ku por hasi ta evitá di haña nan. E promé dos lunanan un beibi tin sufisiente protekshon di su mama kontra e siguiente enfermedatnan: Difteria, Kenkus, Tétano, Hepatitis B, Haemophilus Influenzae tipo b, Polio, Pneumococ, Sarampi, Sarampi Aleman (Rode hond) i Kachete. Despues su kurpa mes mester kuminsá forma protekshon. Ta bakuná pa yuda e kurpa forma protekshon kontra e malesanan aki. Esaki ta e 5 biahanan ku bo mester bai ku bo yu pa risibí e seri kompletu. E angua DKT+Hib+HepB ta kombatí Difteria, Kenkus, Tétano, Haemophilus Influenzae tipo b i Hepatitis B. E gota den boka ta kombatí Polio. E angua Pneumococ ta protehá kontra 10 tipo di bakteria Pneumococ. E angua MMR ta pa kombatí Sarampi, Sarampi Aleman (Rode hond) i Kachete. Unda por laga bakuná bo yu? Na tur ofisina di konsulta (ofisina di pisa yu). Bakunashon na ofisina di konsulta ta grátis pa yu. E zùster òf dòkter lo bisa bo ki dia bo yu tin ku bolbe pa e siguiente bakuna. Kon por bakuná bo yu? Tin motibu pa no bakuná bo yu? Por bakuná pa medio di angua (inyekshon) òf pa medio di gota den boka (oral). Un bakuna pa medio di angua òf gota den boka so no ta sufisiente. Pa bo yu ta totalmente protehá e mester haña e seri kompleto di angua i gota. Si e no haña e seri kompleto e por bira malu tòg. Tin masha tiki motibu pa no bakuná bo yu. Ta rekomendabel si tin pregunta òf duda pa diskutí esaki ku e dòkter ku ta kontrolá bo yu Por ehèmpel: o Si e yu ta malu e dia di bakunashon o Si e yu tin un òf otro reakshon riba bakunashon(nan) anterior Ta rekomendabel si tin pregunta òf duda pa diskutí esaki ku e dòkter ku ta kontrolá bo yu.