HAC Galliam versus. Caminaba ha- HAD met. Acumular, juntar sin
Transcripción
HAC Galliam versus. Caminaba ha- HAD met. Acumular, juntar sin
HAC HAD HAL 551 or-hado ajeno, ó también : Galliam versus. Caminaba met. ha- Acumular, juntar sindel cia este paraje. Recta, adver- den. Coacervo, cómalo, os. verás tu mal y no el ajeno. sus,aáverstts huue locumibat. hacha, f. Antorcha, vela gran- ref. V. METER. Hados y lados El tronco del árbol es más de y gruesa de uno y cuatro hacen dichosos ó desdichados. grueso hacia la raíz que en lo pábilos. Lampada, a>.¡ cercos, ref. que enseña que la suerte restante. Arboris cauáex a ei; lampas, aclis; fúñale, fudel hombre depende no solo raclice crassior quam reliquánolis, is; fax, acis. |¡ Instrusai parte. Todas las partes mento con que se corta y des- de la providencia sino también tiran hacia el centro. Omnes barata la madera. Ascia, ex- de las personas á que nos Ut qaisqoe soccespartes aá centrum vertunt. terebra, ce; secarás, is. — arrimamos. de Hacia donde, m. adv. Hacia armas. A r m a antigua parecida sibos aut amicorum grafía qué parte ó lugar. Quorsum, al hacha de partir leña. Mili- valei ita /ortuoatus est au quoquoversus. taris liasta, securis. -— deio/elix. hacienda, f. Tierra cultivada. viento. Crassiore pice oblita Haguenao, f. Ciudad de FranPrceáium, ii; fuudus, i. || Biefax. — de dos cortes. Bipen- cia. Hagltenoa, ce. nes, posesiones, riquezas. Bo- nis, is. El que lleva una haHaha, f. Provincia de Marruena, orum; faeultates, opes, cha de dos cortes. Bipennijer, cos. Haga, ee. um; fortuna;, divitiee, arum; a, um. Correrse la hacha, la Hailbrón, f. Ciudad de WitJámÜiaris res. 11 Bienes de for- vela, etc. Cctndelam liquefieri, temberg. Hailbrooa, ce; Alituna. Res, ei. || El trabajo y fioodi, dijfluere. sara, i. labor casera. Domesticus la- hachazo, m. Golpe dado con el halagador, ra, m. El que habor ; dornesticum opus; dome- hacha. Varis idus. laga. Blandiens, tis. stica; functiooes; domestica hache, f. Nombre de la nove- halagar, a. Acariciar, hacer ó ministerio. — del particular.na letra del alfabeto castella- decir caricias. Palpo, suppalPrívalos censos. — real. Los no. 77 littera. po,as ; palpor, suppeilpor, lebienes de la corona, del esta- hachear, a. Desbastar, labrar nocinor,aris; blanríior, oblando. Fiscus, i; poblici fioodi. con el hacha. Asciá, seeuri dior, sublandior, iris. || LiBien sabes cuan perdida está dolare, elaborare. || n. Dar sonjear, adular. Id. — los oími hacienda. 77es mece quam golpes con el hacha. Asc-iei dos. Aures permulcere. — al Jractce; dissipatceque sint non coatundere. que no gusta de ello. Palpum ignoras. Derramar la hacien- hachero, m. Candelero, blan- alicui obíruder-e. — el ¡ierro da,fig.Disiparla, malgastarla. dón en (jue se pone el hacha. meneando la cola. Ceveo, es. Opes dissipare, rene j'cuniliaCaodelabrum, i. || El que tra-— pasando la mano ó laTenrem proeligere.. Gastar alebaja y labra con el hacha. Fa- gua por todas partes. Circumgremente la hacienda en pasa- ce áolator. \\ mil. V. G A S T A - mulceo, es. El ejue halaga patiempos , convites, etc. Rem DOR. sando la lengua ó la mano jxvr fiamiliareni inconsolte dilapihacho, m. El manojo de paja todas partes. Cin ummuleeos, dare, perderé. Hacer hacien- ó esparto y el leño bañado de tis. Ni sé si halaga ni sé si da. Aumentarla. Tíetn faceré, materias resinosas para alum- amaga. Prcestet nbceatvenesaugére. Hacer buena hacienda. brar. Fascicolos, manipulas, oic. Anceps et áobius cujusqiee irón. Se dice cuando uno ha i; pice, resino aá illumioan-sermo. Halágame con la cola, incurrido en algún yerro ó y muérdeme con la boca. Alclurn illiíum ligno.ro. desacierto. Egregium opus hachón, m. Antorcha de es- tera mano seabit, altera J'e' operará Redondear la hacienparto y pez que resiste al vien- rit. Altera mano J'ert lapida. Dejarla libre de toda carga to. Pice illita, oblita faxdan, altera panem ostentut. y gravamen. Ab omaibus onerento resísteos. || Brasero fijoAltera J'ert aquam,. altera ribus rero Jamiliarem expesobre un pie derecho. Igoita- igoem. Altera cadoceom, aldiré, librare. Hacienda, tu tero has fam. Ex eoáem are boli, igniarii geoos. dueño te vea. ref. Corator Haczac, m. País de Transilva- caliríum et frigidum efflat; dóminos meliorfiitsemper Canis clancoloro mortlit mornia. Sarmisia vallis. .agrorom. Mientras el discreto Mercarías. Haddington, f. Ciudad de Es- ríens. Bi/rons piensa hace el necio la hacocia. Hadáea, Aááictonia, ce.Grceea, púnica fieles. cienda, ref. V. H A C E R . M i hahada, f. Genio familiar que re- halago, m. Caricia, cariño, cienda m e llevarás, mi fama presenta, algo parecido al ge- atractivo, estimulo halagüeño. m e dejarás. Melius est nomen nio en la mitología de los pue- ¡Ilécebra ,/>/ ariríitia, ce; ill bonum quam. áiritiee multce. blos del norte. Genios, ii. ant.mentum, delenimentom, deliBooce e.ristimatio peconiis Cualquiera de las Parcas. riirnentum, hlanáimentum, inprcestat. Quien da su hacienda Parca, cce. Acá y allá más ritnmentum, inritamentiim, i; ó lo suyo antes de la muerte lenociniumfii; illeetatio, dele hadas ha. ref. Undique mamerece ejue le den con un lum imminet. A malas hadas, nitio, delinílio, onis; iltect mazo en la fronte, ref. Ab inblanditus, us; blandities, ei. malas bragas, ref. Pannosus coosiderata áonaíione abstiprofecía paoper. Después ele Lisonja, adulación. Adulatio, neaclum. María casada tengan las otras assentatia, onis. — hecho con hacina, f. Montón de haces. malas hadas, ref. Dum sibi la mano, palpamiento. Pal¡ius, Faseiculorum strues. || fig. palpum, i; plausus, us. — de cansulat pereaot alteri. Rimero, montón. Acervus, i; hado, m. Destino, suerte, todo los perros. Adulatio, onis. — congeries, ei. — de cualquiera lo que se sucede conforme á que se hacen los caballos con cosa enfigurade cono. Meta, lo dispuesto por Dios desde la la voz ó con la mano. Pappgsce. — de leña. Lignorum siróes, eternidad. Forluua, ce; fatum, ma, ,,tis; poppy.smt/s, i. Co congeries. halagos, m. adv. Illieite, illei. || Fatal necesidad. Sors,íis; hacinador, ra, m. f. El que Atraer con halagos. fiatalis necessitas,ris.|| La eehrose. sehacina. Congerens, cumulaos, Blcuidimeatis ¿Ulcerie yfilósofos orden e le causa tan encadehacinamiento, hacinar, amontonar. coacervaos, miento, ces. Fctsetcuíos a. acción Araontonar Coacervatio, tis. in. ycoogerere. Amontonaefecto losonis. de ha||ducían la los hados, Según nadas mano que su m la . en necesariamente efecto sedv.Fciíaliter. disposición tu paganos. seno, en sopinión no Fatum. de prodirás los de Mete halagüeñamente, halagüeño, halaga. halago. cebrose. here; re, pella-ere illieiís Blande, Blandus, ña,;allieerc, captare. adj. blanditus illieite, m.blandicus> aeív. Lo que Con trtiilli- 552 II Al, HAL MAL lilon,:tía,¡mis o, um. |¡ Lo queceleriter gr adiendo marcee. aris. N o hallar q u é decir, palisonjea ó .-ulula. Blan-diens, h a l d u d o , da, adj. Arnplis la.ei- rarse en la Conversación. Sernons, a,/itlaiis, tes. || Lniis o ct insta u\. lahare L a acción de mane i M.-I con dulzura 3 sua- haleche, m . Y. LSCOMI-.UO, pez. hallar agüeros poco favoravidad. Alia icirs, lilanrí¡cus, tlHalein, f. Ciudad de Gaviera. I: 1 'tu-/,icatio. N o hallo ácieiis, tis. Hádala, a-, razones, no sé, no encuentro halar, a. náut. Tirar de los Halesa, f. Ciudad de Sicilia, que decir futioncs jacent.SÁ cabos, faite- tra/ien-, iiltrn- hoy Caronia. Hal.u'-a, ee. Sus i.- bailare aejuí dentro íu-.rc. habitantes. Habossini, orum. días, ¡.únalo- sccanrío si te halcón, m . A v e de rapiña que lii.c ofteinleri). Mallo la I. L o (jue pertenece á esta ciuse emjileaba en la caza de ce- dad, íliiiicsui.us., a, um. de su zapato. <¡ obgti fugum. trería. Falca, hatea, oois; Haleso, m . M o n t e y río de Si- Ama-a (eres A.ie-iam ¡'10triare/tes, is ; pi-intarius, pri-cilia. Huleesos, i. || n. pr. Hijo serpinam) reperit. ¡onis in ma- nota' acápite!-. — c a m - de A g a m e n ó n y de Clitemaliom Jorfe/u inciríit. Mejor pestre'. El domesticado (jue se nestra. 7c/. no se llalla debajo del cielo. criaba en compañía, de las aves halicacubo, ni. L a hierba m o Meliorcm ñeque tu reperves, domésticas, (ifuraius Jaleo. ra. / 'allio,,, onis. ñeque sol v'ulet. H a bailado — coronado,ri-'.riiginosnsfid- Haliearnaso, I. Ciudad. V. ALI- quien le hincha las medidas. eo. — gentil. V. NHUI.Í. — laNovcaii I a i n cotem itieii/it. CARNASO. nero. V . ALFANIiQUE y BORNÍ, Halieto, m. Águila marina. Fortes in. a Uum loelcm inri— letrado. El que tenía m a y o r áit. ¡nijielit periium artis. Ha licet us, i. n ú m e r o de m a n c h a s negras. Halifax, f. Villa de Inglaterra. Cornutam hestiam perát. N o Variegtitus. — marino. El (jue Olieana, ce. le hallo princ-ij)io ni cabo. Arees ele color ceniciento con Halis, m . Ríos del Asia m e n o r que prineipium iaveaire, arm a n c h a s pardas, y á veces en- y de Lidia. Halgs, is. que evolvere exitum possum. teramente blanco, y es m á s hálito, m . El aliento, el aire Halló traza con ejue escaldarfácil de amansarse y educarse que respira el animal. Anima , se. E-c-cagílacit quo pacta, ínque los d e m á s . Gentilis. — ce; heditus, Sfíiritus, us. || El veoit qua ratione effugeret. montano. In juventute non vapor que despide cualquiera Y o no hallo c o m o pueda ser eicur-atas. — roques. Commu- cosa. Vapor, oris. | poét. El eso. Non rírít-oqua ratione id. nis et níger. — sorgaleyón. soplo suave y ajia ei ble del aire. fieri possit. Habiendo hallado Minutas, inquietus. Abajar, ó Saneéis aeris fiatus. una buena ocasión... Amplxem bajar los halcones, cetr. H a - halo y halón, ni. V . C O R O N A occost'oriem nctetus... ;, G i m o cerlo,, enflaquecer para que por el meteoro, .-le te hallas? Quemaría affectus volasen con m á s velocidad. haloza, f. V. G A L O C H A , calzaes ? N o sabré decirte c o m o m e Falcanes enlaciare, parcim do de madera. hallo. Ncqueo tibi exponere alere. hallado, da, j>. p. de H A L L A R quo animo sim ajfeetus. H a halconado, da, adj. Semejante y H A L L A R S E . Encontrado. 7nllóme viejo y sin fuerzas. Seal halcón. Faleonás speciem ventus, repertus, a, um. N o neetuiis langaore affectus refiéreos;fittlconisimilis. hallado, incógnito, incierto. sum. Quien guarda halla. Qut halconera, f. Custoáiendis falincornpertus, a, um. N o enasservat aliquid paupertatt conihus locos. contrado. Ir-repertus, a, om. sueeurrei. E n todo bailarás halconería, f. L a caza que se || adj. Usado con los adverleguas de mal camino. Nihil hace con halcones. Falcania bios tan, bien ó mal, signiY est ab omití parte hemom. vena tío. fica familiarizado, avenido. no te hallaré desprevenido. halconero, 111. El que cuidaba te ojl'enríom. Bene receptus ; J'reguens, tis. A'ee imparatom de los halcones y d e m á s aves hallador, m . f. El que halla. Hallaré no sólo m u c h o s sino de cetrería. Fálcotíum custos, innumerables. Reperiam mulInventor, oris. curato/-. — mayor. El jefe de hallar, a. Encontrar alguna tas vel patius innumerotiles. los halconeros, que era una M u c h a s ilustres matronas h a cosa casualmente ó buscándode las dignidades mayores de la. Invenio, reperio, is; alillaron su deshonra en los lula casa real. Fuá-onuin curaguid fortuito, fortuna repe- gares sagrados gracias á las torihus- ¡iriefecliis. violencias de él. Cujas ailulrire, invenire; caso in alihalda, f. Y. F A L D A . || Costal quid incidere, im-urr ere. || terium in prlriiiarihus snnlargo y ancho, ¡ingens saiCCUS: Inventar descubrir. Vestigio, etissimis nobilissimrc femincp jj Y. H A L D A D A . El ó la que esinvestigo, as; (-amperio, ríe- comprelmnríerunt. |; r. Hallartá haldas en cinta, sin ningún pielienrío, eomprclienrío, is; se, morar, habitar. Sto, e m b a r a z o jiara hacer algo, nanciscor, oris. || Y'er, obser- Estar presente. Adsum, cales; regazada la ropa para que no var, notar. Noto, observo, as. intensara, inferes. || Estar, resiestorbe. Alticenctus, a, um. || Averiguar. Reperio, compedir en alguna parte. Versar, Haldas en cinta, tig. fam. rio,. ríeprebendo, comprebenaris. || Junto con los participios C o n disposición y preparación áo, is. || D a r con- alguna tierra de pasiva es lo m i s m o q u e ser, para hacer algo. 7n prociiictu ó país incógnito. Áliqnirí ino- c o m o hallarse querido, ser stare; aceinetum esse. D e hal- pin.nto mctiiij'estari, patefieri. querido. || Junto con algunos das ó de m a n g a s , m . adv. fam. — agüeros poco favorables. adjetivos equivale á sentir la D e u n m o d o ó de otro, por Exetuspica, as. — algún discualidad q u e significan, c o m o bien ó por mal, quiera ó no gusto en la comida. Adquirí contento, triste, enfermo. Coquiera. Per fias, sive per neaffensce in ccená sentiré. — gnosco, sendo, is. — bien con jas; hac, vel altera vía; veles algo que reprender en alguno. alguna cosa. Bene se cum alinolis. Poner haldas en cinta. Aliquál in al.igoein ojfienáere. qua re habere. — con alguna Prejiararse para hacer alguna — con frecuencia, m u c h a s vecosa. Tenerla. Habeo, possicosa. Ad opus se accingere. ces. Reperito, as. — defecto deo, es. — en todo, ó meterse Vesíern substringere, succinde prudencia en alguno. Pruen todo. Ómnibus rebus se imgere. dentianí in aliquo r-eqoirere. miseér-e. — embarazado con la haldada, f. Quod mulieris- la- — medio de. 7?cm reperire demasiada presa. Se sine mocinia capit. quo pacto. — p o r experiencia. do praidá prcepedire. — en baldear, n. M e n e a r la« faldas Re ípsá reperire. — razones un esjiectáculo, en u n convite. d?or andar de prisa.. Larináxs para alguna cosa. Macltinor, Spe cíaculo, convivio inter esse. HAM HAM H A R 553' — en el extremo. Angusties nalis. c. — ú la h a m b r e cani- H a m e l i n , f. Villa do Alemania. premi. — algo indispuesto. na. Phagedcenieus, a, um. El . Amela. ce. Ynlctutliue minus eoiamoda que siempre está con h a m - harnez, f. cetr. Cortadura que uti. — m u y escaso de víveres. bre. EsUritor,ori»; lamela-us. se hace en las plumas á las Frumentaria re premi. —• pre- Kl que no I,-, puede sufrir. Ine- aves de- rapiña por no cuisente á lo que c o m u n m e n t e se dia?, J'amis impaliens, in to- darlas bien de aliénenlos. Setsdice. 7n pervagaío sermone lera ns. El que tiene h a m b r e sura, ce; srissio, onis. versari. — pujante en fuerzas canina, ful linares, tis. C o n h a m o , m . V o z latina. El anh a m b r e , m . adv. Esorienter, y honores. Opihus atque hozuelo. Humus-, i. nar-ihus pervtgere. N o hallar- jameliee. H a m b r e y valentía. h a m p a , f. El género de vida. Dícese del que quiere disimuse. Estar violento. Male, inde tos qu.- vivían en España commode se habere. || Faltar. lar su Jiobrezn. Laborans Jaantiguamente c o m o los gitame v'erium blaterator. El Desune, dees. N o m e hallo en nos, formándose un lenguaje, h a m b r e alarga los dientes. esta tierra. Hujus loci natura particular, llamado jerigon'za milii adversa, ineommoría est. Denles deiitieent. El h a m b r e ó germanía. Improhorrtm hoQiiu-cuiiajiieiiic vecleo, ingrase ha apoderado de sus entraminum rita- genus. ñas, le devora. Fríenrít aedoe h a m p e s c o , ca, adj. Perteneta mihi suot. Estas prendas se hallan en ti en un grado per viscera regnat. S e dejó ciente á la h a m p a . Sceteratus; m u y sublime. Hcec in te áivioct morir de hambre. Abstinenfia a, um; malignus, a, um. sunt. Lugar donde se halla vitamfinivit. A vita-per ine- h a m p o ó h a m p ó n , adj. Valendiam ríiseessit; inedia conmedicina, remedio, consuelo. tón, bravo. Ferox, ocis; proMeáieabiiluin, i. ¡ A y ! ¡ ay 1 sumptus est. H a m b r e de tres ra.r, aris. que m e he hallado por andar semanas. Longo james appe- H a n a u , f. Ciudad de Alemania. abajado, ref. que aconseja la titum ercitat. A n d a r muerto llannovia, ce. vigilancia y el cuidado contide hambre. Pa.sar la vida con hanega, f. V FANKOA. nuo si queremos lograr lo que estrechez. Esurie, jame labohanegada, f. La parte dé tierra deseamos. Ojfieiosissima can- rare. Caerse de h a m b r e , fam. que se puede sembrar con una laborare, elebilituri, ditlatorum diligentia esse so- Fame fanega de grano. Terra; juextenúan'. Matar de hambre. let. hallazgo, m. La. acción y efecto fig. D a r poco d e comer. 7ne- tgum mcríimni eapax; jugede hallar, inventio, onis. || L a ríiü neeai-e. Matar el hambre. rttm, i. v cosa hallada. Inventa res. || fig. Fantem solari; e.rplerc,H a n ó v e r , f. Ciudad de A l e m a nía. Leup/iana, ce. || Ciudad líe-galo, dádiva que se da por ribo áepellere. Morir, m o n i del ducado de Brunsvik en la haber hallado alguna cosa se, perecer, rabiar de hambre. perdida. Pro re inventa rrtu- Fame laborare, Ínteriré, ade- Baja Sajorna. Hannocei-a, ee. nusculum. surire. Coger por h a m b r e . H a n t , f. Provincia de Inglaterra. Hanthonia, Simeniet, ce. Fame ohsessos -domare, ad hallulla y hallullo, f. Especie tleríitionem cogeré, compet- h a r a g á n , n a , a.Ij. El que huye de jian ó torta que se cuece iere. A buena h a m b r e no-hay del trabajo. Us. m á s c o m u n en el rescoldo. Subcineritus pan duro. Optimum < oiuti - mente c o m o s. Deses, idis; pañis. iners, tis. james. Fatnelicis h a m a c a , f. Red gruesa y clara, mentum nullus non suavis est cibus. h a r a g a n a m e n t e , adv. Con ocioejue asegurada en dos estacas, sidad. Besidiose. Famelieis omnia sapinnt. Leescarpias, etc., sirve de c a m a esurieriti etiam ¡ilarenl haraganazo, za, adj. a u m . de y columpio. E s m u y usada pad n.\nAC.ÁM. xfaide iners; val.de i-sculcnta obeesentre los americanos. Pensi- fiei. Omnia dt-sidiosus. sis.- Ni con toda h a m b r e al lis lectus. haraganear, n. Pasar la vida arca, ni con toda sed al cánh a m a q u e r o , m . El que conen ocio. Otan-, aris. taro, ref. que aconseja la m o duce la h a m a c a , cuando va haraganería, f. Inertia, desidera.-ióu. Etiam in summd alguno dentro de ella. Pensit/ia. sOcordia, ce. egestnte cítate et prtulcnter lis lectus comluctor. harapo, m . Andrajo que cuelga agendum. Si quieres cedo en-de alguna ropa. Deleita veH a m a r , f. Ciudad de Noruega. gordar c o m e con h a m b r e y stís:ríis-i-i-sii-s,obsbletUS punHaiiimciria, ce, Bebe á vagar ref. Nee nimis íais: pendul" la, eraue vestís h a m b r e , f. Gana, deseo-, apeansié críen,Ium la-t orille un-pars. A n d a r ó .-star hecho un tito de comer. Fames, ís;esuquam hiheiiríum est. harapo, üecceratam cestero ries, ei. || Grande apetito, anh a m b r e a r , a. Impedir á uno ¡'erre; obsoleta,ríiseissopaosia de comer, gula, voracidad. los víveres para que padezca no uli, iinliii. Veoíer, tris; esurigo, iois; hambre. latine ohstr/tigere. ||haraposo, sa, adj. V . O E S esuritio, onis; esurie-S, ei. |fig. Apetecer, busear con an- A R R VP \D0. Escasez de frutos, en especial sia. Es-crío, is. j| n. Padecer Harfleur, f. Ciudad de Francia. de trigo. Penuria, ce. ||fig. D e - h a m b r e Esuria, is. Hurflebium, iá seo ardiente de alguna cosa. h a m b r i e n t o , ta, adj. El que harija, f. El polvillo que leDesiríerium, á;.fames, « . — ca- tiene hambre, m u c h a gana de vanla la harina o el grano nina. Enfermeeíad en que con comer. Fameliciis, jejunus, a, cuando se muele. Pulviscuum; istiru-iis, tis; esurítor, nada se satisface el h a m b r e . lus, i. Pliageila-na, te; rabillo cihi oris; e--urio, onis. ¡J L o perteneharina, f. El grano reducido a appetentia. || tig. G a n a exciente al que padece liambre. polvo. Fariña, ce fiar, ai-,s. || Famel.itus, a, um ; erínx, mis. Ito. El jiolvu ii grano m e n u d o traordinaria de comer, insacia\\ 11"-. v. m--.sc.oso. M á s discu- ii que se r.-.lite-u ale;uuas m a ble voracidad. Dirá, canina terias sólidas, ..-,. los metarre un hambriento (jue cien james; abortio, bolimia, ce; les. Ramentuns}, i- — dé cebuliiñus, i. ||fig.Deseo vehe-letrados, ref. Aeuit necessitas bada. Polcnlo, a-. — de cebada ingenium. mentísimo. Vehemcns ríesíríeriom. —estudiantina. El buen hambrón, na, m. f. M u y ham- .'i de trigo masada con lehe, apetite*y;ganas á todas horas. bne-nlo. Esuria, onis;esurítor, suero ó'agua.. Massa, re. — cernida, Castráta, te. — de Continua james. — vehemente, oris. farro ó e-canda. VenUllSUrabiosa,cruel. Milvina james; H a m b u r g o , f. Ciudad de Aleeclenríi rabies. Perteneciente mania, ¡ionihiu-ga, ce; Ha/n- lum, i. — d e Hor. Stligo, irás. — de liaba-. LaiaeiitUui, i. — á la hambre, al ayuno. Esuburyum, i. 554 HAR HAR HAS gruesa de trigo para hacer harpado, da, adj. V. S O N O R O . mis. Harto mejor fuera. Sotius y sus derivados. V. sane esset. Harto ha que ando puches. Ciiroiritítm, ii. — harpón de en esto. Satis diu ¡toe jam segunda clase. Secundarium, A R P Ó N , etc. m. Filósofo grie- saxoro volea. Harto tiempo ha ii. — de puro trigo. Sireeila,Harpócrates, ce; (jue nos traes engañados. Sago. Harpocr-ates, is. simílcego, iois. — tostada y esEolvoreada de sal de que usa- Harrán, f. Villa de Turquía. iis diu verba nabas dedisti. Harta honrado es y comedido. an en los sacrificios, y aún Carree oram. la ofrecían sola y la esparcían Harray, f. Villa de Escocia. Sane probus, eí moáeraius esí. Harto ayuna quien mal por las víctimas. Mola, a;. La Haría, ce. hartar, a. Saciar el apetito de come. ref. Improbom jejuuium Hor de la harina. Pollis, is; comer y beber. Satio, saturo, cibi penuria. Male pastus polleo, iois; sillgineus, siligiveoter satis abstioet. Harto nus fios. D e harina de Hor. exsaíoro, as; pasca, U; satietatem /acere, explere. || Fas-pide quien bien sirve, ref. Qui Siligineus, siliginus, ce, um. Manjar de harina y legumbres tidiar, Henar de hartura y odio. áocie servil, pariera dominaObsatoro, as; tcedium inj'er-tas habet. cocidas. Pulmentum, pulmentariurn, ii. Pan blanco de lare. ||fig.Satisfacer el gusto óhartura, f. Saciedad, repleción flor de la harina. Siligineus,deseo de alguna cosa. Desi- de habc:r comido ó bebido con exceso. Explementom, i; exsimilagineus pañis. Pertene- derio explere. || fig. Junto con ciente á la harina ó hecho de algunos nombres y la jirepo- píe tío, oois; satietas, sctíur harina. Farinarias, a, um. sición de significa dar ó cau- tas, ctíis. j| Abundancia, coEso es harina de otro costal. sar muchedumbre de los ejue pia. Abundantia, copia, ce. || Extra chorum psallis. Estar significan los nombres, como l|fig.El logro cumplido de metido en harina el pan. Ni- hartar de palos, desvergüen- cualquier deseo ó apetito. Desiderii fruitio, expletio. mia J'arioo panem uij'ectom zas, etc. Sctíuro, as; intpleo, hasiz, m. El guarda de la seda. esse. Estar uno metido en ha- es; afifjcio, is. Hartar á un rina, mct. fam. Pingoem, cras- hambriento. Famelicom sa- Serici custos. sum esse. ||fig.Estar m u y ocu- íiare, exsatiare, saturare,hasta, prep. Sirve para exprepado en algún objeto ó cosa. ejus famem explere, sedare,sar el término de lugares, acobsatorare. || r. Hartarse, lle-ciones y cantidades. Usque, Taíi.s viribus ad aliqoid intendere. Elorear la harina, sa- narse de comida. Se explere; ad, usque ad, tenus, adusque. car la primera y más útil. 7-'ct- venirem placare; ingurgito, |j L'sase para expresar el término de cualquier tiempo. Ad, rime polleo secernere. Hacer corvito, as. — con poco. Fcemaligne exstínguere. usque acl, osqoe in. jj Usase buena ó mala harina, fam. mem Obrar bien ó mal. Absorte, vel El que se ha hartado de co- como conjunción copulativa. mer y beber. Ingurgitatos. para exagerar ó ponderar, y clissooe operari. Donde no hay harina, ó en la casa donde no Es hombre que nunca se har- equivale á también ó aún. hay harina, todo se vuelve ta. Mergorom ireslar. Cyre-Etiam, quoque. Hasta ahora, mohína, ref. Fa.uperies rixce nceosviáeíor. Charaáii vilam hasta aquí, nasta el presente. obooxia; paupenes odia gi- viril. Ad ambas usque aures Usque aáhuc, hacteoas. Hasta gnit. Derramador de la ha- impleíur. Nooquato expleri ahora, hasta ahora que. Usque antehac. Hasta ahora, todarina y allegador de la ceniza. potest. Io minimis diligens, in ma-hartazgo, m. Exceso en la co- vía, aún. Etiam num, eticirn nonc. Hasta aquí, hasta este gnis negligeos. Harina aba- mida ó bebida. Scetietas, salalada no la vea suegra ni cu- rilas, aíis. Darse un hartazgopunto. 77ue. Hasta aquí, hasta ñada, ref. que aconseja que de comida ó bebida. Se, sibi este lugar. Islaeleuus, huc usno se descubran Jas propias iogorgiíare; ventrem dajñbus que. Hasta cierto punto, cierta medida ó proporción. Aliquafaltas á los émulos ó enemigos. infarcire, replere, sceborrare. Erraia íoa'mímicoslaíeaoí. Darse un hartazgo do alguna íeoos. Hasta este tiempo. Ae7 harinado, m. Aquce immixta cosa. fig. fam. Hacerla con hanc, aá honc diem, ad id exceso. Nimis alicoi rei in-locorum. Hasta allí. Usque eo, farioa. usque illud. Hasta cuando. harinero, m. El que trata en eambere. harina. Farioce oegotiaíor;harto, ta, p. p irr. de H A R T A R Quouscjoc. Hasta que. Usquey adj. Lleno, satisfecho. Sa- áum, ealereadum, aoíequam, fiarinarias, ¿¿. || Aroón ó pieza qooadosqoe, usqueauo. Hasta donde se guarda la harina. far, aris; salíalas, saluralus, Farioceria arca; J'arioarius expleíus, cumulaíus, a, um. que, hasta tanto que. Quoaá, y Bastante, sobrado. Siiffi-áooec, usqoedom, usque eo, locos. usque eo duro ut, áonicum, harinero, ra, adj. Lo que per- ciens, tis; quod superaí. — de tenece á la harina. Fanoce- comer y beber. Cibo ac poíu eo usque, eo usquedurn, eo usdisíentus ac maáeos. Hartas que ut, eo ad, cluni, aáeodum, •rius, a, um. harinoso, sa, adj. Semejante á veces, m. adv. Satis, scepe.aáeo usquedum. Hasta tai la harina. Farioosus, J'arioo-Hartos somos. Satis multi su- punto, ó hasta tanto que. Usmus. Hartos estamos de oir que adeo áooec. Hasta que, leoíos, a, um. mientras que. Tamc/iu, quoaá, Harlem, f. Ciudad de Holanda. esto. Tceáet lisia íoíies auáire. dum, quam, doiiec ut. Hasta Scepe repeíiía satieíaíem affeHarlemum, i. harmonía, f. La consonancia ruat,j'asíidiumpariuut. Hartotal punto, tanto que, en tanto de voces é instrumentos. 77ar- estoy de trabajar sin propó- grado que. Usque aáeo. Hasta sito. Satis diu hoc saxum vol- tanto, en tanto, hasta tal térmonia, ce; conceníus, us. \\ Composición, conveniencia de vo. Bien canta Marta después mino, hasta que. Eatenus. cosas semejantes. Harmonía, de harta, ref. Cum satur est, Hasta m á s allá, Jiasta la otra ce. || V. A R M O N Í A y sus deri- veníér cantal quicuraque li- parte de. Usque traos. Hasta beoíer. Muera Marta y muera lo último de la vida. Ad ultivados. harnero, m. Criba, zaranda. harta, ref. Asinus esuriens mum. Hasta fuera. Usque exen la calle. Usque justem negligit. El harto del harpa, cho de bus Vannus A R Pheridas. A perfossum un , f etc. .cribrum, harnero. y sus Crebris esse. derivados. Estar i. Estar vulnerilleno V. he-harto, ayuno guno, no mente. laudaí adv. ref. no Sai, fejunia Qoi tiene Bastante, saiis, saíur cuidado veoíre. abunáe, sobradaesí, ninpleni-tra. hartarse. in Hasta ta Usque platea. el Hasta mes elante río. Ad de Hasta Ad satieíaíem. enero, diem fiumen. el quiotum. Ad quinto menHasta aia. Has- HAT HAY HAZ 555 sem januarium. Hasta las.ore- hatero, m. Pastarom cibaria Hayn, f. Ciudad de Silesia. jas. Ad ambas osqoe aores. portaos. Ha n novia, ce. Hasta el cabo. Ae7 corooidem hatero, ra, adj. Se aplica á las h a y o , m . Árbol de Indias. usque. Hasta allí pudo llegar. caballerías destinadas á lleV. COCA. Acl Herculis columnas. Hasta var la ropa y ajuar de los pashayucal, m. pr. León. V. HAperder el juicio. Usque ad in- tores. Sarciaari.um jumenVAL. saniam. Desde el principio lom. hayuco, m. Fruto del haya. hasta elfin.Ab iniíw usque hatijo, m. Cubierta para tapar Fagos, i. aá finém; á capiie aá calla boca de las colmenas ú otro haz, m. Manojo, porción atada cero. Ab ovo usque aá mala. vaso. Tegumen, velamen, inis. de mieses, lino, etc. Fascis, Hasta la tercera ó cuarta par hatillo, m. d. de H A T O . || Echar is. |[ íig. El derecho y cara de te. Ad quarias, aoí tertices; el batallo al mar. fam. Irasci, las cosas. Faeies, superficies, quartis, auí ferias. Hasta lo ioáigoari. Coger ó tomar su ei. — de la tierra,fig.Terree más leve. Vel mínimum. Hasta hatillo, fam. Marcharse. A6¿- faeies, superficies. — de espidónde, hasta cuándo. Quousre, absceáere; sarcioas colligas. Merges, itis. — de varas que. ¿Hasta dónde ha de llegere. ó cañas, retorcido á modo de gar tu audacia? Quousque se hato, m. Manada, rebaño. Pe- madeja. Mataxa, ce. — pef'ereí, vel quero colfitoeoííua coaria, ce, orom; pecua, um; ejueño. Fascictdus, i. Haz y sese jadabit audacia? Hasta pecus, oris; pecus, uáis. ¡| El envés.* El derecho y el revés. allí has de llegar y no más. sitio donde ponen su rancho Faeies ei terguin ; antica et Usque eo, usque illuc percelos pastores en el campo. Com- postiea faeies. A sobre haz. nies et ooo ulír-a, et noo plus pestris, pecuarice pastorum m. adv. Según lo que se preultra. Desde el primero hasta commoratio. || V. H A T E R Í A , senta por encima ó por deel último. Omaes ad onum. por la provisión, etc. || La ropa fuera. Primo aspectu. Por Nosotros éramos hasta tresy pequeño ajuar que uno tiene haces, m. adv. Fascia tan. Ser cientos. Eramos ad trecentas. para el uso ordinario y pre- de dos haces, de dos caras. Desde la punta del pie hasta ciso. Vestís, is; supellex, lleSimulati sermonis hominem la cabeza. Ab imis onguibus ctilis. ||fig.Junta, compañía esse. ad summum usque verticern. de gente mala y despreciable. haza, f. Porción de tierra de Hasta la hora presente. 7n Turba, rnultituáo scelerato-sembradura. Seges, etis. Monhanc horam, in liana usque rum hominum. fig. Muche- dar el haza ó la haza. Desemhor-arn, ad hoc usque tempus. dumbre de algunas cosas ele barazar algún sitio. ImpedíHasta que veamos en qué para. la misma especie. Copia, os; mentís locum liberare, expeQuoad perspiciennus quo loci mulíiíuclo, inis. || fam. Junta, diré. Haza do escarba el gasit res. Hasta ahora no. Noncorrillo. Cceíus, convenius, us. llo, ref. que aconseja que para duro, oiláláum. Hasta ahora — de ganado menor. Ociaría, cuidar de las heredades debeno le culpan. Afora reus agitur. ce; grex, egis; oviaria pecua-mos tenerlas cerca de nuestra Nibildum illi objiciíur. Hasta ria. — de ganado mayor. Ar- residencia. Praotium habeto no más. m. adv. Con gran exmentitii pecoris, ar-meníorumproximum. ceso y demasía. Usque ad grex. Que es del mismo hato. hazaleja, f. V. T O A L L A . summum. Hasta los gatos Congrex, egis; congregalis, hazaña, f. Hecho heroico, sequieren zapatos ó hasta los e. — Separado del hato. Se- ñalado. Egregium faeiaus. || gatos tienen tos y romadizo. grex, egis. Perteneciente al Hecho feo, indigno. Turpe, inref. V. G A T O . nato. Gregarius, a, urn; gre- dignum facinus. — digna ele Hastings, f. Ciudad de Inglagalis, e. — al hato de ganadola mayor admiración. Mirifiterra. Olliaa Asíioga, ee. menor. Pecuarios, a, urn. — cissimum jaciuus. — m u y hastio, m. Oposición, repugde ganado mayor. Armeníi- grande y gloriosa. Máximum nancia á la comida. Fastiíius, armeniivus, a, um; ar- et pulcherriniumfiacinus.|| áiom, tcedium, ií¡ saíieías, menlalis, e. El que lleva el pl. Hechos gloriosos. Res geatis. J|fig.Disgusto, tedio. hato á cuestas. Sarcinarius, sta' ; preedara Jacta; gesta, Tcediom, jasíiáium, ii.—que a, oro. Andar con el hato á facía, orom. Hacer una ilusaltera el estómago. Nausea, cuestas. Frequentius domici- tre hazaña. Prcedarum, pulce. Esto m e da hastío. Afalium mulare. Perder el hato. ehrum, illustre, luculentum, gna me hujus rei satietas Celerrime, precipitanter aliim moríalefiacinusedere, gecepií. Tener hastío. Fasíidire quid faceré, exseqoi. Revol- rere, aggredi, suscipere. ribos; ciborumsaíieiaíe íenever el hato. Excitar discordias. hazañería, f. Demostración ri, ajfici. Jongia, áissit/át excitare. Dar afectada de escrúpulo', escánhatajar, a. Dividir el ganado al diablo el hato y el garaba- dalo ó admiración. Inanis amen hatajos, en porciones. Us. to, ó darse al diablo, ref. plifieatio. Hacer hazañerías. como r. Abigo, is. V. DIAULO. Levia el vulgaria pro magras hatajo, m. Hato pequeño de haute, m. blas. Escudo de ar- el miris pr dedicare, attollere. ganado. Abactio, onis. || fig.mas donde se pintan las de Fluctué in sim¡ui lo excitare. Muchedumbre de alguna co- distintos linajes. Stemtnatishazañero, ra, m. f. El que sa, y así se dice : un hatajo genos. hace- hazañerías. Vultuosas de desatinos, etc. Copia, ce; Havre de Gracia, f. Ciudad de amplificator; tragcedias in mulíiíuclo, inis. Francia. Gratice portas. iiugis agens. || adj. Pertenehatear, n. Disponer, preparar Haya, f. Ciudad de Holanda. ciente á la hazañería. Vultuola rojia para viajar. Vestimen- Haga cometis. sus, ct, um. ta acl itinerem apíare, collihaya, f. Árbol. Fagos, i. || Dohazañosamente, adv. Valerogere. nativo de los discípulos al samente, con heroicidad. Strehatería, f. La provisión de ví- maestro de baile en lo anti- oue. veres con que sealgunos abastece á hayedo, guo. Saliatianis áorioro hazañoso, sa, El que ejePastorum dan viaticum; y van losrepuesto pastores con los pastores, el supellex, cibaria. ganado. de para víveres cuando Peestorom || (jue llectilis. La días. anlleropa hayal, fagioeus, hayas. gisiro De madera yFaguíal, ei m.fagiuus, áiscipolis Sitio de haya. alis. plantado a, Fugeos, exhibiíum. um.demahazmerreír, cuta heroicos. rus, um um.;|illustns, puleher, |hazañas. SeÉgregius, aplica m.adj. El Xuculentus, Strenuus, e. á que los divierte prceclahechos a, a, S56 HEB HEC HEC Los cabellos. Capilli. Corlaihechicero, ra, m. f. Encantaá Olí 0 i U ''-Ira cias ó -a (iguraridicula,Ri- la hebra, lig. Privar á uno de dor, mago, brujo, (jue comla vida. Vitee JUum ser are.pone hechizos. Veneflcn áiculus la,mino o, hazteallá, m. fam. La dema- Ser ó estar de buena hebra. I, ju-us, i, venéfica, nona, meijiciimeii-faria, ce siada asp.-i e/.l en .-1 trato y fam. ¡tobusium, validuic genio. Aspecfws durííies. Ín-hebraico, ca, adj. V. HEBREO. sirio:, it/is; incantaíor, • fig. La persona que atrae y hebraísmo, m. La profesión de doles asper i tas. he, interj. Sirve para llamar la fla ley de Moisés. Hebraísmos, cautiva la voluntad de las genatención de alguno, ó para i. || Idiotismo de la lengua he-tes. Ajilíease también á otras cosas, como estilo hechicero. manifestar alguna fatiga, aho- brea. Id. go ó sentimiento. En, ecee, hebreo, m. El idioma hebreo. ¡ílanríiens, nlicu-ns, tis. Gr Hebraica lingua, || El texto de hechicero. Tr-ivenefiícus, a heos, lian, ab. || Junto con los um. adverbio» aquí y allí, y con hebreo de la Sagrada Escrilos pronombres M E , TE, LK, LA, tura. Hebraimtiit textum. J hechizar, a. Según la creduliI,O, LAS, LOS, es un modo adver- fam. V. MERCADER. dad del vulgo, causar á uno bial para demostrar ó señalar Hebreo, ea, adj. Nombre de algún daño en virtud de j>acto alguna cosa. En, ecee, éceil- Al.rahán, hijo de Heber, y de hecho con el diablo. Venéficas lum, eecillam, cccislum, eecisus descendientes-. Hebneus, i.inficere, irritare; maleftci siam. |¡ Usase también para || Lo |iei-ter.-e..-iite á los He- la-tlcre.-fig.Embelesar, suspreguntar 1o que no se enl ¡en- breos ¡lehr-ii , Hebraicos, a, pender, cautivar, atraer la vode. Quid? ¡He! no seas tan um. I| m. f. El que profesa la luntad, ¡ncani.a, as; alacio. cruel. Alt ! ne sa-vi tantapere. ley de Moi es. Hebneus, i. A blandió,rícrincia,is. M á s que ¡He! bueno está. Ah! satis la hebrea. Al uso de los he- si le hechizara. Incantatianc est. H e aquí otra quimera. breos. Hebncoi-inn more. guarís etla at ius. Ecee nova turba, rixa. hechizo, m. Encanto, encantaHebreos, m. y,'.. Los descenmiento. Vericfíciam. ii; venehebdómada, f. V. SEMANA.||E1 dientes de Heber, hijo de Sem espacio de siete años, cuales y nieto de Noé. Hebrcei, orom. mi ni, i'neautamenturo,medicafueron las setenta hebdóma- Hébrides, f. Islas del Océano. mentum, i; medica men, tnt>.|| Todo aquello que sirve ¡jara das de Daniel. Hebdómadas, Hebriríes, um. hebroso, sa, adj. V. FIBROSO. encantar. 7c/. ||fig.Lo que hebdómada, te. hebdomadario, ria, m. f. Él Hécale, f. Una vieja muy pobre arrebata, embelesa y atrae la voluntad ó los sentíaos. Blan(jue cu las comunidades ó ca- que hospedó áT esco. Heccelc; es. bildos se destina para oficiar Hécate, f. Hija de Júpiter y ditio. illecebrcí, re. — para Latona. Hecata, Hecaíe, es. ||enamorar. Philtrum, i; amacada semana. Heliríamaríarios, Otra hija de Persa, hermana rarían! poculum. hebi/omutícus, a, urn. Hebe, f. Hija de Juno. Hebe,es. de Medea. 7c7. |j Sobrenombre hechizo, za, adj. Artificioso, hebén, adj. Dícese de una es- de Proserpina. Brimo, os; in- fingido. Fictus, ementiti, pecie de uvas blancas, gordas fierna Diana. Lo que perte- mulatus, factiíius, a, um. Lo y vellosas, que forman un ra- nece á las dos primeras. 77e- que es de quita y pon, p. tátil, sobrejJuesto. Suba ii -ts, cimo largo y ralo; y de las cateios, Heeateus, a, um. vides y veduño que las lleva. Hecates, f. Isla cerca de Délos. supposititius, a, u.m. |.| Lo.pi Hecates, is. || Otra cerca de está hecho y se hac- Uvce varíelas. arte y ley. Affabre fiactos hebilla, f. Pieza ele metal bien Lesbos. 7c/. conocida. Fíbula, ce. N o fal-hecatomba ó hecatombe, f. hecho, m. Acción, obra. Fatar hebilla á alguno ó á algu- Sacrificios de cien víctimas de ctor», actum, i. || Suceso, aconna cosa. fam. Ómnibus nume- una misma especie entre los tecimiento . Gesta res. El griegos y romanos . 77eca - asunto ó materia de (uie se ris perjectum,absolutuoi esse. hebillaje, m. El conjunto de tambe, es; Itecatombioo, ii.trata. Factum, i; res,ei. for. hebillas de las guarniciones ó heciento, ta, adv. V. FECU- El caso sobre que se litiga. 7c/. — malo. Malefaetum, inaderezos. Fihii'laruiti series. LENTO. hebillero, m. Fibularum arti- Hécuba, f. Mujer de Príamo. dignóla, per-versum, illiheral fiarinus. — de armas. Bellico fex, venditor. Cisseis, idis, hebra, f. La porción de estam- Héctor, m. Hijo de Príamo y Jacta; res hela) gesta. Grandes bre, lino, seda, etc., hilada queHécuba. Héctor, oris. Perte- hechos, obras magníficas, emsirve para coser y atar. Fi- neciente á Héctor. Hectoreos, presas , acciones señaladas. áem, i. || Nombre del pistilo a, om. Descendiente de Héc- Maullada,'ium. hecho, cha, adj. Acostumbrade las flores especialmente de tor. Hector-e crea tos. do, habituado. Suetus, as.suela flor del azafrán. Croci pi- hectóreo, rea, adj. Pertenestillum. || En la carne, es lociente ó semejante ó Héctor. lus, ossiie/'aclus, a, um.\\ Ju con algunos nombres, lo que mismo (jue fibra. Filma, ce. \\ Hectáreas, a, oro. En el lino, cáñamo y otras co- hecha, f. ant. V. HECHO,acción. tiene semejanza con las cosas sas que se hilan, el filamento j| ant. V. F E C H A . De esta he- que significan los nombres, y que contienen antes de lim- cha, m. adv. Desde ahora, des- así se dice: estoy hecho un león, piarlas. Filamenía, orom. |J de esta fecha. Naac cerie, hoc un basilisco. Similis, e. |[ Junto La parte consistente y flexible ipso íemporis momento. Quien con nombres de cantidad y el adverbio bien, denota que la de la madera (jue se labra y ha las hechas, ha las sosjietuerce sin quebrarse, Ligni chas. ref. Qui male agit male cantidad es algo más de lo que parsfie.rihilis.\\El hilo que jiulicat; vel in quo quis pee-se expresa. Superabunríons, tis. ¡| Aplicado á cualquiera el almíbar y otras cosas líqui- caví t,ríeeo est noo injuria cosa con los adverbios bien ó das hacen al verterlas. Gluíi- suspectus, mol, significa la proporcionó oosa, viscosa materia, liquihechiceresco, ca, adj. Perte- desproporción de sus partes. áorurn gluten. || La vena de los talli pende árboles, meo, de carne. metales iois. la vena. hierbas aguja. Offula, en —IjVeta, de la y Linea, flores. ce. hilo mina. ñbra |j de ce. pl. AfeStade que —poét. los hechicería, acto chizar. ars.U nefteus, Veneficium, supersticioso V.Venéfica, á HECHIZO. a, la f.um. d. El hechicería. arte de ||maléfica hechizar. Cualquier de heVe- faressitus, paíraíus, ejecutado. H A C E R ybenefacíus. HACERSE. Facíus, a,arius, om. | cointnissu.s, Cumplido, |perpelraíccs ||Obrado. p. p. de HEC. HEG UEl. 557 Gestus. || Fabricado, cons- onis. | [ Comjio,sici«ín de aquello jionde al fái de Cristo. Hegira, truido. Preedut-tus.. |¡ Aca- que se hace Factura; J'a- arábica lera ; epoc/io, ce. Heidelberg, f. Ciudad de Alebado. Efi'ectus. — de ante-dum, i; opus, cris; ell'ectio, mano. Anteados.— ele barro. onis. || Composición, fabrica,mania. Heti/el/n-rga, ce. Luteus, ct, om: lutamentuní,organización de cualquier cosa. Heindenhein, f. Villa de Alei. — con consulta de los Dícese especialmente del cuer- mania. Ane I-lacia;. helable, adj. Lo que puede heauspicios ó agüeros. Auspi- po del hombre. Stt tnitira, te; lar. Cougi-lationi obnoxios; caíu-s. — con cuidado y dili- compositio, onis; campages, ••angelabais, e. r gencia. A at"at(is, enarenas. — is, || La figura ó forma exte-helada, f. Coagulación de los de diversas piezas. Segmenta- rior de las cosas. Forma, fi- líquidos por ef rigen del frío. tus. — por juego y diversión- gura, ce. || El dinero que se Pruína, ce; cangel.atia, onis; Lusus, lusorius. — de harina paga por algunas manufactu- gelu; glories, ei. — queabrasa de cebada. Palentarius, ct, om. ras. Operis jirelium, merces.el c a m p o . Uredo, ini.s. A r a con helada, matarás la gra— de leche. Lácteos. — de || Ito'. Dícese de la persona quem a , ref. Conji-tul" gelu. uojunbo. Júnceas, juncinus, a, debe á otro su fortuna, empleo, xice radices extir¡iontur. ' um. — en montón, ó junto en etc. Fortuna.' alteri áebitor. |¡ heladizo, za, adj. Quod Jadíe montón. Cangestitius, a, um. El trabajo de hacer una obra. congelatur. — con m u c h o trabajo y fatiga. Opera, ce. L a obra hecha. helado, m . Cuajada m u v suave Súdalas. — de nuevo, fictos. Opus, eris. Cosa de bella de frutas, etc., que con hielo muchas veces. Factitatus. — hechura. Eleganti opere, afi-ó nieve se enfría en un molá obedecer. Obseqoi peritos. de, etc. ftaps nice, gelu coa— ocultamente, á escondidas. fietbre Jacta res. Los que son gúlala, t oncéela. Sitbrepiilius. — de piedra. hechura de algún poderoso. Acrohihus. — de prisa. SpeuQui potentium gratia ct cipe helado, da, p. p. de H E L A R y 111.1, A R s r.. y aclj. Congelado, sticus, ct, om. — á escuadra.acl lionorem creati, ececti Normatus. — de taracea, ó cuajado por el rigor- del frío. sunt. N o se pierde m á s que la embutido de taracea. Sedáis, Geliilim, egelidus, gelettus, hechura, expr. joc. NUtilpreee. — de relieve, ó esculpido ter pretium áetriineoti est. congelatos, glacioitt.es, a, um; de relieve. Edi/pus., a, um. N o Non nimis dolencia fadeera. frigare, ¡¡laca;, gelu coucrehecho, no ejecutado.Infectéis. tus, eonstrictus. || Aterido de N o tener hechura u n a cosa, H e c h o y derecho. Cabal, comliieitiai¡:.-, ct. no poder hacerse. Minime fibei- frío. Hgematus, pleto, perfecto. Perfectus, urn. — a l r e d e d o r . Circe ugeri posse. absolutus. 11 Real y verdadero.hedentina, f. M a l olor, y el lat'us, a, um. || L o que es ó Reirás, e. A cosa hecha. está m u y frío. Erigidas, a, paraje donde le hay. Graveom . adv. Con certeza del éxito um. |¡í¡g. S m p e n w o , pasmado, lentia, ce ; J'u-tor, putar, oris; de alguna cosa. Habita fl.de atónito. Attanáns, stujiejctgravis odor; fétidos locos. eveotus, exilies. A caso hecho.— de los hígados. Gravisprceetus, ct. om. ||fig.Desdeiioso, m. adv. Adrede, efe propósito. esquivo. Frigiríus, Ion gualas, coráior-um ¡aditus. Ex (taimo. A hecho, m . adv. heder, n. Oler mal. Fceteo, es ; ejuedóse helado al oír esto. Ad, Seguidamente , sin interrupmale, graviter olere. || tig. ¡nec viudita obsttipuit. El río ción. Iocessaoter, continente!-,Enfadar, cansar. Fastidium está helado. Frigore fiuvius continúale, continué. J] A cosa creare, jastiríire. N o hagáis consistit. Estoy helado de frío. hecha, fr. adv. V . Á C A S O H E cosa q u e hieda. Cave ne maFrigore torpeo. C H O . Por junto, sin distinción lum jadas. Esto hiede. 77oe helamiento, m . El acto y efecto ni diferencia, ioríis, rioiina- ficetet, putidum est. de helar o helarse, e.etorto, tirri. D e hecho. rri- adv. Efec-h e d i o n d a m e n t e , aelv. C o n hecongelado, onis. tivamente. Profecía. || D e ve- dor, con mal olor, ¡ietulenter, helar, a. Escarchar, caer hielo ras, con buena voluntad. Equi- jeetiele. ó rocío helado. Us. m a s codeui. || for. Arbitrariamente. hediondez, f. V. H E D O R . || Lo m u n m e n t e c o m o neutro imcontra el derecho. Arbitrio, q u e huele mal. Padilla res. personal y recíproco. Celo, arbiíralu. E n hecho de verL a hediondez y laceria de los adgelo, as. || Cuajar, enduredad. Veré, re vera. Bien hepresos. Rearara sardes. cer un Liquido con la acción cho, con razón y prudencia. hediondo, da, adj. Asqueroso, del frío, convertirle en rífelo. Bene jactus; scitum est. Esto que huele mal. Patirías, pe- Congela, gloria, us; gelu eanes hecho. Confiedum, conclaminosas, ¡'(eticáis, j'ecutiouscrescere, , comprimí, aástriniiiatum est; canjéela res est. a, uro; graveolens, tis. || fig. gi. || Enfriar el agua ú otro Hecho esto. H'es (tetis. Dicho I^a persona molesla, enfadosa licor. Aquam liienuire. \\ fig. y hecho. Dietum, fío tum. Des- é insufrible. Molestos, infeSuspender, pasmar, sobrecopués de hecho el sacrificio. Li- stos, a, um ;(gravis,e. ger á uno. Oliste peo, es ,- ohtóla. ¡ O h qué bien b.-ebo !hediondo, m . Arbusto de E s stupeseo, is. JJ lig. Desalentar, ¡ Grandemente! Bene, optime paña de olor desagradable. Timoeent acobardar a uno. factum 1 A m a l hecho, ruego Fu-tiría anaggris. táá-ut iti'-atere. L o que hiela. y pecho, ref. Qut áeliquit, ee- hedor, m . M a í olor, olor pe,sGlceciaos, tis. || r. Helarse, niatn imploret. A nuevos hetífero. Grcireolcittia, te; JIO- ponerse m u y fría ó lucria alchos, nuevos consejos, ref. tor,firtor.pa-t/or,aris; teter- guna, persona ó cosa. <•'< Consiliasuccessihus adáptamrimusodor; intolerabilis oda- congelasco, is; eonglaeio, as, ela. Perdonar hecho y por ha- r-is ¡in I i tees. f frigore ohrigere, r-ii/ere, ricer. Nimis indulge ate m esse. hedrar, a. agr. pr. Rioj. Hacer gescere. [I Consolidarse, coaHacer de hecho, obrar según la segunda cava en las viñas. gularse alpina cosa pie falsu arbitrio. Sine oajusqtuam Vincas iterare. tarle el calor ne.-esario para sententia perpetrare. Llevarlo h e g e m o n í a , f. Supremacía de maulen, rse en el estado de á hecho. CotUinuare sine inun estado sobre Jos d e m á s asotermissione; caiuinenter adciados para un fin. Prittcijia- líquida : c o m o la grasa, el quirí agere. Del dicho al he- tus, us; iiufici-ium, ii. Perderplomo, ele. Us. algunas veces cho hay gran trecho, ref. V. la. hegemonía. Pi in<¡jiatu cle- c o m o a. i'otojulo, as. || S e carse los arboles, [llantas y DICHO. fiei. fruías por la congelación de hechura, f. L a acción y efecto hegira, f. Época de los años sus h u m o r e s y jugos, produde hacer. Factoro, ee.; factio, entre los m a h o m e t a n o s . El prim e r año de la hegira corres- 558 HEL HEM HEN Helicaón, m. Fundador de Pa- hemiciclo, m. V. SEMICÍRCULO cida por el frío. Congelo, as. hemicrineo, f. med. V. JA— al rededor. Circorngelor, dua. Helicaón, onis. aris. Lo que no se puede he-hélice, f. astr. Constelación bo- QUECA. real, la Osa mayor. Hélice, Hemimonte, m. País de Tralar. I neón g elabilis, e. Cuando es; Ursa major. || geom. V. cia junto al monte Hemo. Heese ha helado la leche. Cum loe concrevit. Heláronse las ESPIRA. rnimans, tis. Sus habitante viñas. Viocaroro gemnue fri- Helicón, m. poét. V. PARNASO. Hu'irámantani, orum. Lo que gore ahriguerunt, urecline heliogábalo, m. fig. V. GLOles pertenece. Hcemonius, a, exaruerunt. Alguno está he- TÓN. lado de espanto. Metus ali- heliómetro, m. Instrumento om. hemina, f. Entre los Romanos, qoem examiaaf. Se le hiela para medir el diámetro del medida de líquidos y granos, en pwn en el horno. Occidií ei sol. Heliomeírum, i. la mitad de un sextario. 77esol cum ceáltuc esset dies. OeHeliópolis, f. Ciudad de Egip- mincx, ce. || Medida de granos ciáii ei sol in meridie. Hele, f. Hija de Atamante, her- to. Hcliopolis, is. Sus natu-en algunos pueblos de Castimana de Creteo. Creíheia vir- rales y habitantes. Heliopoli- lla y León, equivalente á la íce, arum. tercera parte de una fanega. go ; Helle, es. helioscopio, m. Una de las Hemiaa; tedia meáirooi pars. helechal, m. El sitio poblado de heléchos. Locus filicibus siete especies de titímalo ó le- Lo que tiene una medida de chetrezna. Helióscopium, ii. ||una hemina. Heminarios, a, consitus. helécho, m . Planta. Pteris, Anteojo para observar el sol um. idis;filie,icis. — hembra.con vidrios ahumados. Id. hemisferio, m. geom. La mifarm. Planta de tallo ramo- heliotropio, m. Girasol, planta. tad de una esfera. HemisphceSolsequia, ce; solsequium, ii; so, etc. Thelypteris, is; filar rium, ii. femina. — macho, farm. Plan- bellio, oms. || Planta del Perú. hemistiquio, m. Medio verso. ta de tallo sencillo, etc. Poly- Peruvianom helioíropiom. ||Hemisíicliium, ii. Piedra preciosa. Helioíro- H e m o , m. Monte entre Tracia pae/.ium, ii;fielixmas. y Misia. Hcemus, i. helena, f. Meteoro ó fuego fa- piom, ii. tuo que suele aparecer sobre heliotropo, m. V. H E L I O T R O - H e m ó n , m. Hijo de Creón. PIO. algunos cuerpos después de sEmoa, oois. una tempestad. Helena, ce; Helmstadt, f. Ciudad de Ale- hemorragia, f. med. Flujo de mania. Heimstaáiom, ii. Helene, es. sangre, especialmente de las Heloro, m. Río de Sicilia. He- narices. Hcemorrhagia, ce. Helena, n. pr. Helena, ce. ||Isla lónos, i. del mar Egeo. Id. hemorroida, m. V. H E M O R R O O Helenio Acrón, m. Famoso helsine, f. La parietaria, hier- || med. V. HEMORROIDE. gramático de tiempo incierto, ba. Helxioe, es. hemorroidal, adj. med. Perteilustrador de Horacio. Acron, Helvecio, cia y neciente á las almorranas. HeHelvético, ca, adj. El natural onis. morrhoiáalis, e. helenismo, m. Idiotismo ó mo- de y lo perteneciente á la Hel- hemorroide, f. Almorrana. do de hablar de la lengua vecia, hoy Suiza. Helveíius, a,Marisca, ce; ficus, i; hcegriega. Hellenismus, grceci- um. morrhois, idis. hematites, f. Piedra mineral. hemorroo, m. Culebra. 77cesmos, i. helenista, m. Nombre de los Hcemaíiíes, ce. rtiorrlwis, idis. judíos de Alejandría, de los hembra, f. El animal que con- Hems, Chemps, ó Hams, f. que observaban los usos grie- cibe y pare. Femioa, ce. || En Ciudad de Asia. Eroisa, ce. gos, de los que hablaban la las plantas, la que fecundada Henao, f. Provincia del País lengua de los Setenta, y de por el macho lleva el fruto. Bajo. Hannonia, ce. los Griegos que abrazaban el Plaoía femioa. ||fig.La pie- henar, m. Feno consitos ager. za que tiene un hueco donde judaismo. Hellenista, ce. Henares, m. Río de Castilla la helera, f. El grano con mate- se introduce otra, como en los Nueva. Fcenarius, ii. corchetes, rejas, llaves, etc., ria que sale á las aves en la henchidor, ra, m. f. El que rabadilla. In pcesserum uro- y el mismo hueco ó agujero. hinche ó llena. Implens, tis. Cavafibulee pars. ||fig.Molde pggio pústula. henchidura, f. y Helespóntico, ca, adj. El na- en que se vacia alguna masa, henchimiento, m. La acción y tural de y lo perteneciente al para formar un modelo, mol- efecto de henchir. || En los moHelesponto. Hellesponíius, dura ófigura.Forma, typus. || linos de papel, el suelo de las fig. El pelo delgado y lacio Hellesponíiacus, a, om. pilas sobre que baten los m a Helesponto, m. Estrecho que del racional, y la cola delgada zos. Solum, i. || pl. náut. Los separa ía Europa del Asia me- de los caballos. Mollis, laa- maderos que se meten en el guiáa ccesaries. — del macho nor. Helespontus, i. hueco de la ligazón de los buó mulo. Hiooa, ce. — d e l corhelga, f. ant. V. A R M E L L A . ques. Ligna caris fiarciendis. helgado, da, adj. De dientes chete. Uacinuli orbiculus. —henchir, a. Llenar apretando. ralos y desiguales. Discrimina que cría sus hijos. Matrüe, Calco, as. ||fig.Hablando de iris. A la hembra desamorada dentium habeos. cosas inmateriales, es darlas á la adelfa le sepa el agua. helgadura, f. La desigualdad en abundancia, etc. Saíio, saomnia siní non de los dientes, y el espacio ó ref. Amara lara, as; impleo, repleo, examaotáhueco de uno á otro. Deotium pleo, compleo, oppleo, es. Dios hombrear, n. Mostrar el m a áiscrimiaa, separatio, áisjoohinchió el mundo de toda clase cho inclinación á las hembras. cíio, rima. de bienes. Déos explevit munFeminas nimis appelere. | helguera, f. V. H E L E C H A L . áurn ómnibus bonis. Hinchió heliaco, ca, adj. astr. Se aplica Engendrar más hembras que de mentiras sus libros. Puerial orto ú ocaso de un astro. machos ó sólo hembras Felibus jabulis rejersit libros. hejüante, Heliades, Heliacos, Fielia.it/ies, de SolFaetonte. y deff. Clemene, .a, Las Flor Heliades, om. tres de eos. sol, hermanas hijas om. hierba. del hembrilla, Frumeoti factos, que pr. nudo minas Rioj. entra que gignere. laEspecie genus. pieeecita otra. da f. En mucha Capa algunos depequeña trigo harina. pars. artemeen j| hendedor, hendedura, r. cuerpo superficie. hiende dens, Henchirse, tis. ó sólido raja. ra, Tego, f. cubrirse que Abertura Fináens, m. no opperio, f. le El alguna en divide áifiinque unis. HEP HER HER 559 del todo. Rima, fissura, ce; Egipto en que hay siete ciu- con zumo de plantas venenofissum, i; infissio, onis. \\ dades. Heptápolis, is. sas. Dícese de los dardos, saeAbertura, raja, rendija, raja- Herac, f. Ciudad de la Arabia tas, etc. Venenosis herbis iadura. 7c/. Pétrea. Petra, ce. feeíos. hender, a. Rajar, abrir. Findo,Heraclea, f. Ciudad de la Gre- herbolario, m. El que sin prindefináo, infi.náo, pro findo,cia Magna, del Ponto, de Si- cipios científicos recoge hierdifijaclo, confindo, ts. \\ Corria, de Tracia, de la costa ele bas y plantas medicinales para tar, dividir por medio. Sciodo, Venecia. Heraclea, ce. Perte- venderlas. Medicarum herbarescindo, áiviáo, is. \\ fig. neciente á estas ciudades. 77e- rum veodiíor. ||fig.El exAbrirse paso ó camino. Viam racleopolites, os; Heracleotitravagante y raro. Mobilis, aperire. ||fig.poet. Caminar cus, Heracleos, Heraclius, a,volubilis, e; inconstans, tis. por algún líquido ófluidocor- um; Heracliensis, Heracleenherborización, f. bot. La actándole. Fináo, áiviáo, is. — sis, e. ción y efecto de herborizar. con cuñas. Cuneo, as. Se hen- Heráclito, m. Filósofo de Efe- Medicarum herbarum perdió á lo largo en dos partes. so. Heraclitus,'i. quisitio. Duplícelo io longituáinem heráldica, f. El arte que trata herborizar, n. bot. Recoger y difflcltí. || r. Hendei-se, rajardel blasón. Heráldica, genti- reconocer plantas y hierbas. se. Hio, as; bisco, faiisco, is. liíia ars. Medicas herbas perquirere. — en dos partes. Discedo, is.heráldico, ca, adj. Pertene- herboso, sa, aclj. Abundante hendible, adj. Que se puede ciente al blaósn y al que se de hierbas. Cesposus, herbohendir ó rajar. Sestssilis, fisdedica á esta ciencia. Geníili- sus, herbidus, a, um; hersilis, e. tíos, heráldicos, a, um; fe-bens, tis. hendido, da, p. p. de hender, cialis, e. Herculano ó Torre de Greco. henderse, hendir y hendirse. Heraldo, m. Rey de armas. f. Ciudad en Tierra de Labor Rajado. Fissus, a, um. — en Heraldicus, i. cerca de Ñapóles. Herculados partes. Bifidus, biflssus, Herat, f. Ciudad de Persia. num, Herculaneorn, Herculabáiutcus, a, um. — en cuatro Aria, ce. oium, ii. Natural de ó pertepartes. Quadrificlos, a, om.— herbáceo, cea, adj. Lo que neciente á esta ciudad. Heren muchas partes. Multifidus,tiene la naturaleza de la hier- colaoeosis, e. a, om. Tierra hendida. DUlu- ba ó sus calidades. Herbáceas, Hercúleo, lea, adj. Perteneda térra. a, um. ciente á Hércules, ó lo que en hendidura, f. y herbajar, a. Apacentar el ga- algo se asemeja á él, ó á sus hendimiento, m. V. H E N D E nado en las dehesas ó prados. cualidades. Herculauus, HerDURA. Pasco, is; pascua prcebére. || culaneus, Herculeus, Herahenestrosa, f. Terreno poblado n. Pacer, pastar el ganado. clius, a, um. de hiniestas ó retamas. Locos Us. como a. Pasco, is. Hércules, m. Hijo de Júpiter genisíis consiíos. herbaje, m. El conjunto de y de Alemana, héroe tebano; henil, m. El lugar donde se hierbas de los prados y dehe- hubo otros cinco de este nomguarda el heno. Fenile, is. sas. Herbaria pascoa. \\ De- bre. Hercules, is; Moncecus, Heoiocos, m. pl. Pueblos fie- recho de pastos que se cobra i. Los nietos de Hércules. Herros de la Sarmacia asiática. en los pueblos á los ganados culei prognatá La fuerza de Henioclii, orum. forasteros, etc. E pascáis tri- Hércules. Herculeus labor. Henley, f. Ciudad de Ingla- boíom. || Tela áspera de hier- Leí décima parte de los bienesterra. Aacaltíia, ee. bas semejante al camelote. ejue se consagraba á Hércules. heno, m. Hierba. Fenum, i. D e Herbácea ida. Herculeus queestus. Por Hérheno. Feneus, a, um. Lo que herbajero, m. El que arrienda cules, á fe mía; fórmula deproduce heno ó le pertenece. el herbaje de los prados. Pa- jurar los hombres. Meáius FiFenicularius, a, om. Tierra scoororo cooáucior. || El queáius, Hercle, Hercule, Mesembrada de heno. Fenieula- da en arrendamiento el her- hercle, Mchercicle, Mehercuriura, ii. Cosecha del heno, ybaje de sus dehesas. Pascuo- tes. Hércules entre el vicio y la siega de él. Feoisecia, ce;rum localor. la virtud. Hercules in bivio, fienisecium fenisicium, ii. herbar, Sea. Aderezar ó adobar- in trivio, in compitis. gador del heno. Feniseca, ce; los cueros con hierbas. Her- hércules, m. Epilepsia, gotafienisector, oris ¡feoisex, eds. bis coria concinnare. coral. Herculeus morbus. || henojil, m. V. CENOJIL. herbario, m. Botánico, el que astr. Constelación boreal. Geheñir, a. Sobar la masa. Afas- profesa la botánica. Herba- oiculatus, i. sam subigare. Hay mucho que rios, ii. || bot. Colección de heredad, f. Posesión, patrimoheñir, fam. Longa via supe- hierbas y plantas secas. 77er- nio, porción de terreno cultirest; áifiiciliara restant. baria colleetio. vado. Ager, gr-i; fuadus, i; hepática, f. Liquen, planta queherbario, ria, adj. Pertene- prcedium, ii; possessio; res. cura los empeines. Liciten, ciente á las hierbas y plantas. \\ Casa de campo cercana á la enis. || Nombre de las plantas Herbarios, a, om. ciudad. Suburbaoum, i. — de que tienen virtud para curar herbazal, ni. Sitio poblado de año y vez. V. TIERRA. — dislas enfermedades del hígado. hierbas. Herbosos ager. puesta en figura de ladrillo. Pulmonarius lidien. herbecer, a. Empezar á nacer Pliathus, i. — que engaña, hepático, ca, adj. med. El que la hierba. Herbasco, herbesco, que no da el fruto quje propadece del hígado y lo perte- is. mete. Meoáax fuoáué. — doneciente á esta viscera. Hepa- herbífero, ra, adj. poét. Lo que tal. Dótale prcedium. — sobre iicus, a, um. produce hierba Herbifer, a, que se litiga, Litigiosum. — Hepenhein, f. Villa de Alema- om. grande. Laíifuodium, ii. — nia. Apianum, i. Herbita, f. Ciudad de Sicilia. pequeña. Possessiuacula, ce; heptacordo, m. La séptima es- Herbita, ce. Natural de ó per- preediolum, i- Quien pequeñaH heptágono, tiién pasón. ángulos pecie e p t ácomo pcomprendida o Hepiacharáos, y l isiete adj. sm. , fgeom. Hepíagonum, lados. . Provincia enD Us. el ei.siete diatamde i.|herbolado, herbívoro, de los bitensis, teneciente hierbas. animales ára, da, se, Herbarum esta que adj. adj. is. ciudad. séSe alimentan Inficionado dice eácex. Herde heredado, DPauperis dís, heredad A R yprcecíiis adj. tiene, esí da, Hacendado. oomerare p. á paso abundans. p. delapecus. Hmide. FunE R EEstar - 560 H Eft HER HER heredado. Paterna praittct hereditario, ria, adj. Pertene- hería, f. V. H A M P A . passidere. ciente á la lien-ticia y lo que herida, f. Llaga, golpe reciheredamiento, m . Haeien-I.. d. c o n e s p o n d e por ella. Hue-rebido que causa efusión desanc a m p o , bienes raíces, jiosesrotlilarius, a, um.\\ fig. L o q u e gre. Plaga, ce; vulnus, éris; nes. Baña, tirata ; J'oeultutes, nasa de padres a hljai corno i aln era la i. onis; ccedes, ÍS.\\ las enferru edades, cOstumL a acción de herir. Percuseío, bres, ele. 7c/. -•oo, taii.o tje-. Ofensa, agraheredar, a. Adquirir bienew por vio. Injuria; ajf'eosÍM. ¡| Aflic.disposición tes tai ríe rita ria ó le- hereje, c o m . El cnslia .o que ción del ánimo. Animi anejar-, gal. In alicujus J'artitnns hee- se aparta de los priueivios d e la religión católica. Heeretícrucuitnsc cetr.Locus ubidtreáiturio jure venire, sucoecus, i; a recto Jláei c/ogiunic iintttíur avis a falcóme insedere; alicujus honorum hcettli.enus. Herejes que con ne- cuta. — cerrada" enteramente. retá-in esse; alicujus luered'itnle obveoii-e; eo vctcuum cio deseo del martirio se da(ibrínelu 'itc.uri.r. — dada por lia a mueríc á sí mismos, Ci.r- eletárs. Con am ruinéis. — en venire; hcerediuitetri adire; cumcclliones, um reñiré; ríirdius cal aliquem una sien. In tempus vulnus. — tuei-ei/iteitetri (eruei-c. |¡ herejía, Dar ','. D o g m a contrario ágrande. C/nroniorn, ii. — leve. a uno heredades, bienes ó polos |irjne¡j)ios de la religión Destrictam vulnus. — penesesiones, ¡iim/is, prcetli'is doCatólica. Ha-resis, is, OOS; im- trante. Alie at/o.i ium. — pronare. \ fig. Tener los hijos la« pium, üfíríe a/('rittuit ríogma. funda. Demissum.— reciente, inclinaciones ó ¡propiedades de [J lig;-. Sentencia errónea contra caliente. Ferreus. — recibida los padres. Majorain morihiis los principios de alguna cienen el peoho. Arírersum. Lo assimilari. — con otros. 7n cia ó arte. Litlerurim error. que llena la herida y hace partan lucreáitatis voeari. || tig. Palabra m u y injuriosa ere-eer la carne. Anctpis, is; H e heredado de un jiariente contra alguno. Injuria, te; con- aiiaplerotieus, a, um. Murió mío. Mihi ¡uererítías Ct pro- virium, ii; prohrum, i. Dejar la de m u c h a s heridas. Crebro pinquo venit, invenid Quien herejía. Hceresiat alijorare. vulnere oonfussus, ccnsciuciano hereda, no medra, ref. 7-'ar- exse'-rari. tu.s occahait, e ranintalus esí. ile et áifiieulter res jnmilia-herén, f. Yero, legumbre. VeVolvió sin ninguna herida. 7¿ris augetur. rom ervum. ¿cesus, nullo etecepta vulnere heredero, ra, m . f. Aejuel á herencia, f. Sucesión en los reáiit. Manifestar la herida. quien le pertenece u n a herenbienes del difunto. Hcereríitas, cir. Abrirla para conocerla cia. Hceres, eríis; nostpartor, atis. || L o s bienes y derechos bien. Vulnus patela, ere. R e oris. — absoluto, de toda la adquiridos jjor ella. Patrirnocibir una grande y peligrosa hacienda. Ex. asse, ex lihellü niom,ii; as, assis; lucreditas. herida. Lueulentam plagam, hceres. — de la tercera parte. — (jue por falta ele aquél á genre, per-ierdosum, mort i fieEx tríente ¡aeres. — de la quien pertenecía recayó en rom, iasanabite vuloos cu-ciotro. Cotillea luereríitas. — cuarta. Fx quadrante. — de ¡iere. Renovar la herida, fig. la sexta. Eo: sextante. — de yacente, for. Aquélla en q u e Acordar 1o que causa sentila duodécima. Ex onda. — no se lian hecho aún las par- miento. Dolorem renovare, ticiones, ni ha entrado en ella ínetnnrare. Resollar por la de los dos tercios. Ex hesse. Ja.ee.ns, Aceptael heredero. herida. Halituro per vulous — por adopción. Insáivus ¡iceemitiere. || met. Explicar el res — á falta del primero. In ción de la herencia sin delibe rar. Hcei eáitntis sine cretione sentimiento reservado. Diu oesecundara spern Iteeres. — fiailitia. Aceptación de la he- culíum áolorem exprimere. deicomisario. Firíu ci arios, rencia tomándose término Tocar alguno en la herida. fiáeieommissar-áes lucres. — para deliberar sobre ella. 7to fig. Hablarle sobre lo q u e está 'instituido en el testamento. ctríeunt/tt laeredittite deltlieresentido. Dolorem renovare. Testamento hceres _ — sustituido. Secuoáus. — único, uni- ralio. Aceptar, recibir, tomar heridero, m . Locus e quo vulla herencia con beneficio de nus infiigitur. versal. Ex omni/ius haois hceinventario. Ex eríilo hananeiiiherido, da, p. p. de H E R I R y res. — de las inclinaciones d e índice licererítíatem cali re; ex los padres, fig. Majarum moH E R I R S E y adj. El que ha reres exprímeos. — en primero, prodito lucrretátatis penieulo cibido golpe ó herida, letus, a, lecereditatem aecipere. Nihil segundo, tercer lugar. 7n priom. — antes. Pr-cesauciatus. ma, secunda, tertid cera, hce- nássi possessa exsolveiiríijure — con saeta ó flecha. Sagitres. — en ultimo lugar. 7n ima luereríitnteni ctríquirere. Adirtettas. — de u n rayo. Fulmine la herencia, for. Admitirla, cera. — que no es pariente. ríe ocelo contactos, ta,•tos. — Alienior hceres. — con otro. aceptarla. Htereditatem acade nn rayo fulminado. FulmiCohceres, eríis. — si algo so- re, aecipere. T o m a r posesión iiatns, o, um. M u y herido. bra. Rcseáoi Iteeres. — forzo- de la herencia. 7c/. H o y he Pnesaut iatus. Cosas heridas recibido posesión de la he-, so. El que no jiuede ser exdel resplandor. Astro¡mplecta, rencia conforme al testamento. cluido de la herencia sin causa arum. M a l herido! El ejue está Haríie ex testamento a-cci legítima. Necessarius ¡ueres. herido gravemente. Gravi vul• Perteneciente á los bienes ele lu.ereclitcitem. Aufidio, junta-nere affectus: male saueius. mente con la herencia de su herque no hay herederos legítiEstá herido. Vulnus accepit, m a n o Apio, parece c o m o que m o s , que se adjudican al puetulit. Habiéndole herido de ha recibido el a m o r ejue este blo. Cailucarios, a, um. Instimuerte. Leiíhali vulnere actución de heredero sin carga profesaba. Aufulius, Jratris cepto. Ser herido de u n rayo. alguna. Libera cretio; libera Apa amorem erga me cum re- De ca-lo iei, tangí. A pnto creíame aá Ineretátatein vo- ligua, laereditate crevit. herido m . adv. Vnlidiseimo oatio. Institución de heredero heresiarca, m. Kl autor de (ia mar-e. sin coheredero. SimpU'x ereuna herejía. Hcer-esinreha, ee; heridor, ra, m . f. Percussor, da. H i z o m e su heredero sin iittpii ilogmatis architeetus, oris; feriens, tis. una ¡sarga.. Hcereáeto me auetor, fabricator, , outlaiar, Herilo, rri. Filósofo calcedonio. Id,era cretione seripsit. Insto propagator, i/issemiunlor. Herí 11 us, i. || pl. S u s discípu¿o ó j>or heredero heretical y los, ¡h-rilti, arum. c o . for.. Hierei/ern ati- herético, ca, adj. L o (jue perere, lit.stituere, j'atenece .-i la. herejía ú al hereje. herimiento, m . El acto y efecto tamento relinquere. | de herir. Pereusua, onis. || El Heereti us, a, um. um. HER HER HER 561 roncurso y junta de vocales en sentido místico. Consocio, as; mi madre. Avunculus meus. una dicción ó dos.Elisio, onis. coojuogo, is. La hermana del marido. Glos, herir, a. Hacer herida. Saucio,hermanazgo, m. y ores; ex mariío sóror. La hervulnero, convulnero, as; conhermandad, f. Relación de pa- mana de la mujer, cuñada del fioáio,configo,figo,cceáo, subrentesco entre hermanos. Ger- marido. Uxoris, ab oxore sófundo, percello, impello, permanilas J'rctternitas, atis.||fig. ror. Cosa perteneciente á .la cutio, ico,fierio,is; vulnus Amistad, unión íntima de vo- hermana. Sororios, a, om. — infiigere, imponere, infierre, luntades. A rniciíia, ce; familiaal hermano. Fraternos, a, om. imprimere. || Sacudir, dar una ritas,coaj'rateraitas,atis.\\ñg. Matadordel hermano. Fratricosa contra otra. Percutía, is.La correspondencia de algu- cida, ce. — de la hermana. So||fig.Ofender, agraviar con nas cosas entre sí. Similitoclo,roricida, ce. Se quieren como palabras ó escritos. Injuriar, iois; cequaliías, atis.||fig.hermanos. CoSunt amore gearis; ojfendo, Iceáo, is- — el fradía. Saciadlas, coafiraleraimina Hermano ayuda y cusol alguna cosa. Tender sobre ías.||fig.Agregaciónde alguna ñado acuña, ref. A'ora eadem ella sus rayos, ¡rraáio, as. — persona á una comunidad re- ledro ac J'ratri fieles Itabenlos instrumentos de cuerda. ligiosa. Fraleroiías. Santa áa. Entre"padres y hermanos - Pulso, as. — el oído ó la vista.hermandad. El tribunal que no metas tus manos, ref. ProHacer los objetos*imj)resión en procedía contra los delitos co- pinquorum jurgia ipsi comestos sentidos. Ferio, is. — metidos en el campo. Aáversus ponaní. por debajo. Subjbáio, is — grassaíores soc/alitium. Hermanos Arvales, ni. pl. antes ó primero. Prcecutio, is. hermanear, n. Usar el trata- Doce sacerdotes de Ceres y — con rayos. Fulmino, as. — miento de hermano. Fratrem Baco que sacrificaban jior la de punta "y de corte. Apurar in sermone appellare. fertilidad de los campos. Aral contrario, no dejarle reso- hermano, na, m. f. La persona rales j'rafres. llar. Punetim ac ccesim J'erique con otras tiene padres co- Hermanstatd, f. Ciudad de Alere. — en la cara con una pie- munes. Fratcr, iris; sóror, mania. Cibinium, ii. dra. Os saíco occupare. — con oris. || Tratamiento que se danHermanstat, f. Ciudad de Tranla honda. Fondilo, as. — con los cuñados. Dícese también silvania. Hermanopolis, is. saeta ó flecha. Sagitto, as. — hermano político, hermana po- hermanuco, m. Nombre de leve, ligeramente con una fle- lítica. Levir, irá || El lego ó desjjrecio que se da átoslecha. Summum corpus arun- donado entre los regulares. gos y donados. Despicabais c/ine distringere. Lo queSodalis laicos. ||fig.La per-laicos. jmede herir ó hacer herida. sona que tiene el mismo pa- Hermenegildo, m. n. pr. 77erVulnifleus, a, um. Que hiere dre moral que otra, como un inenegiláos, i. con el cuerno, que topa. Pe- religioso, un cristiano respecto herméticamente, adv. Se usa •tulcus, a, um. La lanza lede los demás de su clase. Ejus- con el verbo cerrar, y signihiere ligeramente. Lancea cor- aero sodalitatis socius, cofica tapar una vasija por su pas vuloere áegustat. Una mes. ||fig.El que participa de extremidad con la misma mavoz ha herido, ha llegado á las gracias y privilegios de al- teria de que es ella. Se dice mis oídos. Vox aures meas guna comunidad religiosa. Spi- por extensión de todo lo que pepulií. Herir las letras. Pro- ritualium booorum religiososestá bien tapado. Hermetice. nunciarlas . Verba pronun- eommunilalis ob J'raterntícthermético, ca, adj. Se ajilica tiare, exprimere. Después fué lem pariieeps. ||fig.El indi-al cierre de una vasija por su herido con la espada. Deiade viduo de alguna cofradía. Pice extremidad con la misma maglciclío percussus esí. Habiensocietatis correes. || fig. Una teria de que ella es. Hermeti-, do sido herido Tolomeo por cosa respecto de otra seme- cus, a, uro. un dardo envenenado. Quum jante. Germanos, a, um; si- Hermias, m. Tirano de Atar¿Ptolomceus telo veoeoaio idus milis, assimilis, e. — bastarna. Ateernites, ce. esset. Algunos siervos son he-do. El habido fuera de ma- Hermíone, f. Mujer de Cadmo. ridos. Servi nonnulli vulne- trimonio respecto del legítimo. Hermiona, ce; Hermione, es. rceotur. Illegitimusfiraler.— carnal. || Hija de Menelao y Helena. hermafrodita y El ejue lo es de padre y madre. Id. || Ciudad del Peloj)oneso. hermafrodito, a m b . El que Germanos j'raler. —" coadju- Id. Lo perteneciente á esta reúne en sí lóselos sexos. Dí- tor. Laicos Jesuíta, adrnini-ciudad. Hermiooicus, Hercese también de los anímales síer, adjulor. — de padre ymiooos, a, om. y las jilantas. Audrogyaus, madre. V. C A R N A L . — de le- hermosamente, adv. Con her¡terinaphroáiius, i. che. El hijo ele la nodriza res- mosura. Formase, pulelue, Hermágoras, m. Retórico grie- pecto del ajeno que crió. Col- venuste, decore, jj lig. Con go. Hermagoras, ce. Lo que lacíaneos, collacíeus, collapropiedad y perfección. Af/'aie pertenece. Hermagoreos, a, cíius, a, om. — de madre bre, perj'ede, proprie. solamente. Matruelis firaler.hermoseador, ra, m. El ó 1o um. — de jiadre solamente. Pct- (jue herniosa. Exornaos, tis. hermana, f. V. H E R M A N O . hermanable, adj. Lo que per- íruelis. — de la tercera abue-hermosear, a. Adornar. Detenece al hermano ó puede la. Ahavaaeulas, i.— del ter- coro, áej'ormo, orao, aáortto, cer abuelo. Aban/ita, ce; ab- exorno, as. Los Escipiones hermanarse. Fraíerous, ce, patruus, i. — del trabajo. V. hermosearon su patria con-los um. G A N A P Á N . — entero. V.' H E R despojos y los triunfos. Se?¿hermanablemente, adv. V . M A N O de padre y madre. — piones patríam soam spoliis FRATERNALMENTE. medio. El que solamente lo es íriumpliisque áecoraverunt. hermanado, da, p. p. de H E R jior parte de padre, ó por parte Con lo fjuc creo que puede M A N A R y adj. Lo que es igual y de madre. Patrudis, matruehermosearse el discurso y 36 DICC.en ESP.-LAT. uniforme todo á otra cosa. lis. — de un parto. Gemellns, darle mayor brillo. Qui Inés Conformas, aiqualis, e.jungo, hermanar, cer mo, conjuoga, Us. átambién copulo, uno hermano a. connecto, como Unir, socio, r. uniformar, deas, Conjbrotro is. en || H a sororcula, padre. amado. — gemíaos, V. - Hpequeño. E R MMeus ADulcissimus Na, O ce. de om. paíruus. Frcttercolus, madre. Hermano — uterino. firaler. —Elmuy de de | mi i; hermoso, so, mosus, candiclus, orationem nari gracioso, poto. bonus, Sa, or-oar-i almus, adj. agradable. luculeuttts, Bello, et decorus, vistoForillumi- HER HER HER inra. Férrea, sopul, Iter, a, um; deeens, tis; H e r o f l i e , f. Sacerdotisa de ftir-ii, fiu -, insigne. — á Apolo Esminteo. Heropftile.es. lea equi uiigiilam opjirimere', la vista. Viserulus, a, um; heroicamente, adv. C o n he- premere. Mostrar las herra-roicidad, IIeroice, egregia, duras. Calcitrare. 'fig-íauí. tabilis, e: acl aapectum Huir, ¡-'ugain capere. pnei lar-as. Quien feo a m a her- magiiiticc. nioso ó bonito le parece, ref. heroicidad, f. Acción ilustre. herraj, tu. El hueso de la aceiContributum lícroirtim ¡actum; quot/ lie- tuna molido. V. AMAR. ola-, et in carbonem redah e r m o s u r a , f. Belleza, buena roicum eonstituit. proporciónele partes. Fnrriinsi- heroico, ca, adj. Perteneciente ctuiri os. ías, venustas, dignitas, atis; de- á los héroes y á sus hechos. herraje, m. Conjunto de piezas Heroicas, Itcraus, a, um. \\ de hierro ó acero que guarnecor, oris; puti-lu-itu ti o, i nis;.faeies, aImieies, e¿.||La persona Ilustre, famoso por las haza- cen alguna cosa. Férrea muhermosa. Formosus, pttá-lier. ñas ó virtudes. Dícese de las nimenta. \\ Conjunto de herra— de un hombre. Viráis digni- personas. Heroicus, egregias, duras y clavos para fijarlas. eximius, indytus, magm.fi- 7c/. — de una puerta. Fer reu.% tas. — de una mujer. Muliejainup instructus; ferreum bris venustas. — de los ojos cus ; illustris, e.\\\. É P I C O . || de una doncella. Virgiais "fa- Se ajilica al verso m á s con- januce armamentum. || V. HElílíA.I. eies. — del estilo. S u elegan- veniente para escribir poe- herramental, adj. Se aplica á cia. Cultus, us. —- de u n a ciu- m a s épicos en cada lengua, 5 la bolsa en que se guardan dad, su situación, el estado de lo perteneciente á este verso. las herramientas. Us. también sus intereses. Civitatis color. Herous, a, um. A la heroica. c o m o rn Ferramentorum m. adv. Seeundum beroum — del cuerpo. Apta membroi-alus, repositorium. témpora. rum compositio. — de u n todo herramienta, m . El conjunto ó con sus partes y de las jsartes heroína, f. Mujer ilustre, de cualquiera de los instrumentos grande espíritu y valor. Tetecon el todo. Paríium convecon que trabajan los artesaaicnttit. — postiza. Adscititia ro/race, ce; Iteráis, idis. || Hija,nos, ¡erramerila, arum; fiermujer, ó hermana de los h é pulchritudo; arícentitius, j'urea instrumenta. \\fig.fam. catus decor. — regular. Proba- roes. 7c/. La dentadura. Dentium ser-íes. ta rentistas. —perfecta. Sum- h e r o í s m o , m . Las cualidades ||flg.V. C O R N A M E N T A . Insejue constituyen un y acciones ma ¡'arma. M u c h a hermosura. trumentos para alguna cosa. héroe. Heroico; virtutes. Datatissima Jornia. Mujer de Ariioiiiiotita, orom. una hermosura cumplida, per- Heróstrato, m . El que q u e m ó herrar, a. Ajustar, clavar las fecta. Castigatissima: formée el templo de Diana. Herostra- herraduras a las caballerías. riutlier. Diosa de la hermo-tus, i. Ferreos soleas jumentis "¡lia-sura y de- la juventud. Ora, te.herpe, f. Especie de fuego sa- re , oj/íijcre ; ferréis saléis ¡ (Jue hermosura de rebusca ó cro que circunda el cuerpo y bestiarum úngulas manir,-. || mata. Us. también c o m o masde rebusco! fr. fam. AbunMai.-ar con hierro encendido dóos quidem vinríemiola. Pa-culino. Zoster, cris. JJ pl. Erup- el ganado, artefactos, etc. Nosar cochura por' hermosura. ción cutánea con llagas ó ¡ios- lam peí ucli, artefactie inuretillas jiequeñas. Herpes, etis. ref. V. C O C H U R A . re. Guarnecer de hierro alHernández, m. patr. El hijo herpético, ca, adj. fig. El que guna cosa, ¡'erro muñiré. — de Hernando, hoy ajiellido de padece herpes- y lo pertene- al esclavo. Threiciisniotisserciente á estas..Herpeticus, a, familia. Generis cognamen. ruin , omputajere. hernia, f. T u m o r . Hernia, ce; um. herrén, m . El verde que se da abd uctio, onis ¡romes, icis ;en-herrada, f. Cubo para sacar lado. Viren* pabulum. [ ierocele, es. — acuosa. H gil ró- agua. Situla, netsisterna, ce; V HERRENAL.. cele, es. El que padece hernia. •situáis, mediólas, i; matean,herrenal ó herrenal, m . El • Jcamicosus, enterocelinus, a, onis. J! adj. Se ajilica al agua cercado en que se siembra el um. El que padece hernia en que se apaga el hierro he- herrén. Virenti pábulo serenacuosa. Hye/rocelinus, ct, um. cho ascua, ¡errata aqua. Una i/o septum. Hérnicos, ni. pl. Pueblos del herrada no es caldera, fam. herrería, f. El oficio de herreLacio. Herniei orom. L o que Excusa del que se equivoca. ro. Ferrará a^fíi'cium. i 1.a les pertenece. Hemicus, a, um. Aliquando bonus ríorniitat oficina en que se funde el hiehernista, ni. El cirujano que Homerus. rro, y en la que se hacen obras se dedica a curar hernias. Her- herradero, m . L a acción y gruesas de hierro. Ferraría efecto de poner el hierro a los nia; mea¡,-olor. oficina, fig. Ruido con conH e r o , f. Joven hermosa de la ganados. Xotanuii impressio. fusión y desorden. Strepitus, |¡ El sitio en que se marca á ciudad de Sestos. Hero, us. us. H e r o d e s , m . R e y de Judea. los ganados. Pecoribus si- herrerillo, m . Pajarito. PasserDespués hubo otros dos de gnandis destínalos locus. || L a culi gemís. este nombre. Herodes, is. A n - estación en que se marcan los herrero, m . Cerrajero, que trasignandis dar de Herodes á Pílalos, fam. ganados. Tempus baja en hierro, i'erroriiis. lerapium. Ir de mal á peor. 7ra pejus armentis ramentarius , ii; ferrarías herrador, m . El (pie tiene por ruere. faber. El arte del herrero. Ferherodiano, na, adj. Ac7 Hero- oficio herrar las caballerías. 'rea fabrica. Al herrero con Ferrarías faber, calceator, t/em pertinens. barbas y á las letras con bahéroe, m . V a r ó n ilustre, digno (•quorum solearius. || Alheñar bas. V. C A R A . E n casa del he(jue cura las caballerías. Vepor susa.hazañas Heros, de oís;memoria praeeirrero c u c h i l l o mangorrero. y fama?matis inmortal. Heros, peroís. terinarios, ii. velfiábales Non prosunt ilumino, '¡na|| Entre los antiguos paganos, herradura, f. Hierro en forma ¡irosunt ómnibus, artes. Sutor el nacido de un dios ó diosa de media luna (jue se clava á male calceatus, saríor pany persona h u m a n a , á quien las caballerías en los cascos. nosus. Ínter lapidem pugnapoa tenían sona cipal m e fábula. ó n opoe s personaje por queHeros, mDios. á s que de oís Id,uhn ||E1 o mpborprine mya cuando herradura caballo. mtea, Salea, o o cnnnohiita esparto ce. Equi se en i'. deshierran. que vestigium. las Calzado solea. suple caballerías, por —Asende Sparde cáñala vender hant. potuerunt. ganda, lo machaca ta'que á élla se El plaza, ylo lapidem herrero élfuella seref. lolollere y de lleva que élA rse á- HER HES HEZ __ 563 aplica, á los que procuran ha- herviente, p. a. de HERVIR. Lo |¡ Islas del cabo. Verde. He-, cer cuanto necesitan sin re- que hierve. Ferveos,atis.\\ adj. Speriríes, íilurn. currir al auxilio ajeno. Sua Ardiente, caliente. Fervidus, Hespérido, da, adj. jioét. V . a, am. unosquisque ct.irat. H E S P É U I D E . adj. || poét. Occi- . herrerón, m . El herrero que no hervir, n. Bullir, cocer, fer- dental, por aparecerse en el sabe bien su oficio. Ferraría? mentar. Spumo, cestuo, aba;- Occidente el planeta Héspero. stuo,excestu.a, as; ferveo, es ; Hésperos, a, um. artas iotperitus, inscius. herreruelo, ni. ciim. de H E R R E - fervesco, efferveseo, bullio, Hesperia, f. España, así llamaR O . Pájaro. Tureli species. |¡ ebullio, is. — el mar.fig.P o -da del rey Hésj>e¡ o, ó de HésSoldado de la antigua caballe- nerse alterado. Mare cestuar-e, pero, la estrella de Venus. excestuar-e. — los afectos, las Hesperia, ce. || L a Italia, Id. ría alemana. Veteris equitapasiones,fig.Ser m u y inten- Hesperio, ria, adj. El natural tus geruittnici, miles. || V . FEsas. Ferveo, es; vehementer de las dos Hesperias, y lo perRRERUELO. herrete, ni. Cabo de hoja de agitarí. — de alguna cosa. fig. teneciente á ellas y al Occilata, alambre ó metal que se Haber m u c h a abundancia de dente. Hesperias, a, um. || pl. pone ;\ los cordones, aguje- ella. Abundo, as ; afifino, is. — ni. Pueblos de África, [¡eslietas, etc. Ferreum spiculum; — juntamente. Canfervea, es. ra, orum. férrea ctispis¡ferretes cantus. — m u c h o . Efier-veo, perfier- H é s p e r o , m . El planeta Venus herretear, a. Poner herretas á veo, es. — u n poco. Sufferve- cuando aparece á la tarde en tos cordones, cintas, etc. Fer- focia, suffervefio, is. — una el Occidente. Hesperius:. i réis spieulis lígulas muñiré. y otra vez. Refierveo, es. — H e s s e , f. Provincia de Alemaherrezuelo, m. Pie/.a pequeña hasta m e n g u a r la tercera ó nia. Hassia, ce, Hessesiuto, ii; cuarta parte. Ad. tertias aut HctSSii, orum. de hierro. Lere ferrum. herrial, adj. S e aplica á unas quartas ríecoguere. E m p e z a r heterodoxo, x a , adj. teól. < lonuvas tintas y gruesas cuyos á hervir. Fervesco, inferveseo; trario á la religión católica. racimos son m u y grandes, y is. Cesar .le hervir. Defierveo, Heterocloxus, a, um. al veduño ,\ vides (jue las pro- es; d'efervesco, is. Hacer her-heterogeneidad, f. Mezcla devir. Fereefiacio, ferveño, is. partes de diversa naturaleza. ducen. Uvce varíelas. herrín, m. V. H E R R U M B R E P O R L o que comienza á hervir de Heterogeoea partiam conjunI-L ORÍN. nuevo. Rejervescens, tis. L o dio. || L a cualidad de 1o que herrón, ni. Rodaja con un agu- que está hirviendo. yEsíuans, es heterogéneo. Heterogénea jero en medio, que en el juego tís. El templo hierve de gente. q ua (¡tas, de este nombre se intentaba Fanum ferveí. Hierve de gen- heterogéneo, n e a , adj. C o m meter en un clavo hincado en te este lugar. Máxima ¡tarni- puesto de )_>artes de diversa la tierra. Diseus, i; órbita fé- itiim mu'iiituiline lacus rcíer- naturaleza. Heíerogeoeus, a, rrea per ¡orata. tus est. Ponerse hirviendo á um. herronada, f. El golpe dado borbotones. Perfer-vefieri. El heteroscios, m . pl. gepg. L o s con herrón. Impactus férreo cual (..-1 mar) al tocar á la habitantes de las zonas temdisco idus. ||fig.El golpe tierra parece c o m o ejue hierve. j)la,das. Helerosrii, arum. violento que dan algunas aves Qui t.uiii terram áttigisset rehética,!'. Calentura lenta. He-* con el pico. Impactus arium fervest ere videtur. suele her- ct'u-a febris. rostro ictus. vir algunas veces'. Soleí dud- hético, ca, adj. El que padece herrullento, ta,adj. V. IIEP.RUM- are nonnumquam. Las aguas calentura lenta y I., perteneBRl >so que hierven merced al fuego herrumbrar, a. D a r sabor de colocado debajo. Aquce quce ciente á él. Ús. también c o m o herrumbre al agua ó vino. cf/crresi nnt subdiíié ignibus. s. He, laus. a, uní. || fig. S e Ferri sopon-m prcebére. || r.hervor, m . Agitación produci- apli.-a a la persona ó anima] Herrumbrarse, tomar los lico- da en lo- [(quicios por el calor m u y flaco. Languidus, a, um., res sabor de herrumbre, ferri externbópor la fermentación. — confirmad... Det laratu s, probatus, heetieus. Está hésáporem liquores contrahere, Elt ei-, es- cutí, ,.,!•:,.-., cestuotio, tico. Hecíica febri labo-rat; actquirere. ebullitío, onis, fervor, oris.— h e r r u m b r e , f. El orín, el m o h o de las aguas,fig.Aquarum agi- íabescit. de cualquier metal, en espe- tatio, cesíuaiio. — del agua óhetiquez, f. El estado de encial de hierro. Ferrugo, inis; licores que cuecen. Bullitus, fermedad de! que padece la ferri, veris rubigo, bxgdum. us. — de la juventud,fig.S u calentura hética. Febril u indi : i .usto , sabor que algunas impetuosidad j \ ivezá. Ardor, habiíus. h e x a c o r d o , m . Kl conjunto de cosas toman del hierro. Feroris; ímpetus, us.—del moss.-is cuerdas. Hexachordos, i, na/iiicits iapór. to, del vino. MllSti terror. — herrumbroso, sa, adj. L o que de la sangre, m é d . I,a rare- — m a y o r , el que consta de cría herrumbre ó está tomado facción de ésta por .-I dema- cuatro tonos y un semitono mayor. Majar. — menor. El de ella. Frrri/t/iia-us, l'crrtisiado calor. Sanguin -• efjerque consta de tres tonos y dos ginosus, a, um. rcsti-niiti. rarefacíio. — de Hersilia, I. Mujer de P ó m u l o . cualquier licor q u e hierve. semitonos. Minar. h e x a e d r o , ni. geom'. Cuerpo de Hersilia, ce. Bullteníis liquoris unda. Alherventar, a. Meter u n a cosa zar., levantar el hervor. E m - seis superficies planas. He caeen agua, etc., \ tenerla dentro pezar á hervir. Ejfiervescere, deum, i. hexágono, na, adj. geom. Se hasta que dé un hervor. ¡'er- mfiervesi ere. aplica a la figura plana termire/tuto, infervefáaio, is. Hesdin, f. Ciudad de Artois. nada por s.-is lados, l s. como hervidero, m.Movimiento v rui- Ilt-stliiiiim, i. s. m. Hexágonos, a, um. do .le lo que hierve. EbulUtio, Hesíodo, m . Poeta griego.fíeoms. IPeqtieño manantial q u e sióclus, i. Lo que le pertenece.h e x á m e t r o , m. Verso latino de seis pies. He vameirum ai brota las aguas FerHesiut/t'us, lia, quier pecho: Muchedumbre reas los humores icaturigo. multitudo. cosa. EbulUtio, Máxima estancados óbullendo. |copia |fervor.|| El ¡rcquenruido de cualen de lig. .-1 Hesperides, Hesione, hespéride, pertinens iIlesa,ilcus, llcsiona, ... rey de f.te. adj, Troj Hija, f.p lAd .a. de V.¡lesione, LHesperides IM.ÉVAHAS. a o m e d a, o nes; - um. hHeyden, hexápeda, que Retí terra. metí. e z , f"ncunan, se . Heyda, El Rpsa fexcremento .f.Ciudad V. en ce. erassamerilum, TOESA, los de líquidos ú escoria Ingla- 564 HIC HID HID ciente á la hidráulica. Hydrauhidalgammente, adv. Genei; crassamen, iois;J'ex, óJ'cex, l.icns, a, um. || Lo que se mueve ris. |(fig. Lo más ínfimo y des- róse, iogenoe. preciable de cualquiera cosa. hidalgo, ga, m. f. Noble, dis- por medio del agua. Id. M á Fex, ecis. — del aceite. Amur- tinguido ei. sangre y linaje. quina ó máquinas hidráulicas. Ingenuos, generosus, ct, um; 7/ y á r ceu la, ce; hydraulica, ca, te; ¡races, ium. — del viorum. no. Floces, com. — del pueblo. nobilis, e. La canalla, la gente baja. Sor-hidalgo, ga, adj. Perteneciente hidria, f. Especie de cántaro. áes, is ; urbis seoíioa. — deal hidalgo. Prceclarus, a, am; Ilgríria, ce. rn. T u m o r acuoso gela composición de un perfu- illüstris, e. ¡' fig. Noble,hidrocéfalo, neroso, franco. Ingenuas, ge- en la cabeza. Hydrocephalus, me. Magma, aíis. || pl. Lo (jue se depone del vientre. Excre- nerosus, strenuus, a, uro. — hydrocephalum, i. meatn , purga menta, orum. de bragueta. Prolis Jecuruii-hidrodinámica, f. Ciencia que Abundante, lleno de heces. Fe- íalc nobilis. — de cuatro cos-trata del movimiento de los fluidos, de su presión y equitados. cosus, J'eculentits, ct, ooi. Lo Progenitorum Habique se saca de la heces. Fe- lítate clarus. — de devengarlibrio. Hyríroríyriamic-a, ce. caíus, Jecutanus, a, um. Es- quinientos sueldos. Ingenuos hidrofllacio, m. Cavidad en la tierra ejue se supone llena de peso como heces. Crassus, con- homo sibi pro iojuriis quincretas, spissus, a, om. Quegen tos nummos vindicaos. — agua. Aquce in ierra deposihace ó tiene muchas heces. de ejecutoria. Ex probata ma- tum. f. Horror al agua de Fecinius, fecinus, a, om. Vi-jora/a aobilítate claros. — hidrofobia, no purificado de las heces. gotera. Mooicipalis oobilás.que suelen tener los animales Defecalum vinum. Entre la — de privilegio. Ex privilegio rabiosos. Hydrophohia, w. || hez del pueblo: Apoá urbis daros. — de solar conocido. El mal de rabia, que consiste sordem. La hez del pueblo. Domo faatiliüque aobüis. — en tener sed y aborrecer con como el gavilán. Se aplica miedo el agua. Id. Pertene7-Ve.c- papuli, plebis, eioitatis. hezir, ni. Nombre de un mes al ejue es agradecido. Gra- ciente á la Hidrofobia y á los que la padecen. Hgdrophobus, entre los Hebreos. Herir, in- tos, a, uro; benéfica memor. M á s hidalgo que el a, um. elecl. Cid. Coáro generosior. El hihidróforo, m. El que jiadece la hi, ni. V. HIJO. hi, hi, hi, interj. que expresa dalgo de Guadalajara, lo que hidrofobia. Hyclropltabia lajiromcte á la noche, no cum- boraos; hyárophohos, i. la risa. Hi! Iá! hi! Híadas ó Híades, f. pl. Siete ple á la mañana. Áureos mon- hidrógeno, m. quím. Sustanda-simple, y uno de los prinestrellasfijasen la cabeza del tes ¡icitlieeri;firíemnocte cia signo de Tauro. Hgacles, fam mane rioa sálveos. Hi- cipales constitutivos del agua dum; Suculce, arum. |j Ninfas dalgo honrado antes roto que y del aire atmosférico. Hyárode Dodona en Epiro, ayas de remendado. Libentius pauper- geoas, i. íaíi quam áeclecori paren-hidrogogia, f. El arte de niveBaco. Hgacles, dum. lar las aguas. Hyárogogia, ce. Hiale, f. Una de las ninfas de clune. hidalgón, na, adj. aum. de HI- hidrografía, f. EÍ arte (jue trata Diana. Hyale, es. hiante, adj. Se aplica al verso D A L G O . D e familia m u y califi- de la descripción de los mares. en que hay hiatos. Hiaos car- cada. Prceclaro ex genere Hydrogrctphia, ce. ortus. hidrográfico, ca, adj. Pertemen. hiato, m. Cacofonía mal so- hidalguete, m. d. de H I D A L G O . neciente á la hidrografía. Hynido producido por el concur- Generis ac oputn mediocri- árograpltieus, ce. uto. hidrógrafo, m. El perito en la so de varias vocales. Hiatus taíe gaudens. hidalguía, f. L a calidad de hidrografía. Hyároiiraphus, i. ex concorso vocaliom. . hidromancia, f. Arte superstihibernal, adj. Perteneciente al hidalgo. Nobilis conditio, quainvierno. Hibernas, a, om; litas. 11 Nobleza de sangre. ciosa ele adivinar ¡ror observaGeneris nobilitas, detritos, ciones del agua. Hydromanhiemctlis, e. Hibernes, sa, adj. El natural atis; familia; ingetiuita.s,tia, ce. de y lo perteneciente á Hiber- splendor, plenitudo, digni-hidromántico, m. El (jue protas; síirpis anjiqoilas. || fig. fesa la hidromancia. Hyáronia. Hibernus, ct, um. Generosidad y-nobleza de áni- manticus, i. Hibernia, f. Irlanda. Hibermo. Generositas, magnánima hidromántico, ca, adj. Pertenia, ce. Hibérníco, ca, adj. V. HIBER- tas, atis. Carta de hidalguía. neciente á la hidromancia. HyCarta ejecutoria. V. EJECUTO- tlrometntieus, a, um. NES. RIA. hidrómetra, m. Perito en la hibernizo, za, adj. V. HIBERHidaspes, m. Río de la India. hidrometría. Hydrometra, ce. NAL. Hi/duspe.s, is. || Río de Persia hidrometría, f. Ciencia del mohibierno, m. V. INVIERNO. ó Media. 7c/. Lo que les perte- do de medir las diferentes proHibla, f. Ciudad de Sicilia. nece. Hijdaspeus, a, urn. piedades detosfluidos,y del Hyblct, ce; Huhle, es. ||'Montc hidra, f. Serpiente acuática. uso de los hidrómetros. Hyde Sicilia. 7c/. Sus naturales. Hyclra, ce; hydrus, hydros, i. drometria, ce. Hyblenses, um. ||La serjiiente ele siete cabezas hidrómetro, m. Instrumento Hibleo, ea, adj. Perteneciente que mató Hércules en el lago para pesar los líquidos. Hyal monte y á la ciudad Hibla. Lerneo, Hydra, exceti-a, árometrom, i. Hyblceus, a, om; hybleosis, e. eehidaai, ce; cchiáae, es. hidropesía, || f. Enfermedad. 77;/híbrido, da, com. Animal pro- astron. Constelación celeste dropisis, is; hydrops, opis, creado por dos distintas es- boreal. Anguis, is. Pertene- aguosos languor; intercus pecies, como el mulo. Hybri- ciente á la hidra lernea. Echid- agua. rín, ce. || adj.fig.Se aplica ánceus, c, Um. hidrópico, ca, adj. Enfermo de las voces tomadas de dos len- hidráulica, f. Ciencia que trata hidropesía. Us. como s. Tytnhicacos, hicocervo, rico brío guas. laoos compuesto y 7ciervo. hieaeo. c/ m. . m. Fruta. Chimcera, Animal de Chrysobamacho quiméce. ca- hidráulico, dráulica. draulicus, aguas.Us. Hidráulica m. ca, i.como Profesor adj.adj. Pertenears. de HIJhi- hidrostática, petniticos, siam ; nosus, SACIABLE. i Ja hidropesía. pertioeos. a, um. hydropicos, f.||Aá Ciencia Perteneciente ||hydropifig.que V.veterIN- HIE HIE HIG 5tó trata de la presión y equilibrio neciente á ella. Bambycius, a, ta, á hierro muere. Par pari de los líquidos y de los sóli- um. rejertur. Qui glaáío permití, dos sumergidos en ellos. Hy- Hieres, f. Ciudael de la Pro- glaríio peribií. drosíatica, ce. venza. Olbia, Hispa, Pompo- higa, f. Cualquiera cosa que hidrostáticamente, adv. Con- niana, ce; Proíe, es. \\ pl. supersticiosamente se cree que forme á la hidrostática. Seeun- Islas del Océano. Insude 01- tiene virtud para preservar del áum hyárostaticam. mal de ojo. Amuletum, i. || La bienses; ínsulas Arearom. hidrostático, ca, adj. Pertene- hieros, m. Planta. V. V E R O S . acción de señalar á las persociente á la hidrostática. Hy- hieroscopia, f. V. ARUSPICINA. nas infames y torpes ó de hadrostatieus, a, om. Hierosolimitano, na, adj. El cer burla de ellas con el puño hidrotecnia, f. Arte que enseña natural de y lo perteneciente cerrado, etc.; se usaba tamla fábrica de varios artificios á Jerusalén. Hierosolymifa- bién contra el mal de ojo. Mapara mover y levantar el agua. ous, a, um. nos obscenorn io modum conHydroteehoia, a'. hierrecico, lio, to, m. dim. de tractio, médium ostendens unhiedra, f. Especie de enreda- HIERRO. Comunmente se en- guem. |Jfig.Hurla, desjirecio. dera. Hederá, a;. — terrestre. tiende jjor la pieza ó cosa pe- Ludibrium, ii; jocus, i. Dar hiHierba medicinal. Hederacea queña de hierro labrado. Fru- gas,fig.Despreciar alguna coglechonia. — arbórea. Arbó- stum ferreum claboraíum. sa, burlarse de ella. Per sumrea hederá; hélice, icis. Frente hierro, m. Metal de que se mum c/espectum médium uncoronada de hiedra. Heáeraía hacen las armas y los instru- guem ostendere. N o dar por j'roos. mentos de los artesanos. Fer- una cosa dos higas, fam. Deshiél, f. Líquido amarillo y muy rum, i. ||fig.Cualquier arma preciarla. Fiocci penderé, fiaamargo, que se deposita de- ó instrumento de hierro. Fer- eere. Mear claro y darle una bajo del hígado en una veji- rum, fierrameotum, i. || La higa al médico, ref. Reda vagueta. Fel, ellis. \\ Bilis, cólemarca que con hierro encen- letudo medicina non egeí. ra. Fel. 1|fig.Amargura, aspe-dido se pone á alguna cosa. higadilla, f. é reza dealgunacosa. Fel; ctma- Ferro impressa oota; fierro higadillo, m. El hígado de los rituda.inis. ||fig.pl. Trabajos, animales pequeños. Jecuscuirnpresum, inuslum signum.\\adversidades disgustos. 7n- La púa que se pone en la lum, i. comrnoda, infortuoia, orum; lanza y otros instrumentos hígado, m. Entraña grande sicalarnitates, tum. — de lapara herir. Cuspis, idis; spi-tuada en el hipocondrio deretierra. Planta. V. C E N T A U R E A culum, i. || Prisiones de hie- cho. Hepar-, alis; jécur, oris, M E N O R . Lo perteneciente á la rro, como cadenas, grillos, etc. cinoris. ||fig.Animo, valentía. hiél, etc. Felleus, a, urn. Dar Vincula. — acerado. Stomo- Virtus, tes;fiorliíuáo,inis;Jür á beber hieles,fig.Dar dis- mce, atis. — aguzado. Procu-mitas, atis; vigor; robur, oris gustos y pesadumbres. Cru- sum spiculum.'— albo, hecho — de antimonio, farm. Fundiciare, vexare. Echar la hiél.ascua. CándeosJ'errum. — ar- ción de color de hígado hecha fig. Nimium laborare. Estarquero. V. HIERRO CELLAR. — de antimonio, potasa y sal cohecho de hiél. Valáe exacer- cabilla. 7n virgee formam ela- mún. Antimorái hepar. — de batotn esse. N o tener hiél. fig. boraíom. — caliente. V. HIE- azufre, farm. Fundición de fam. Ser de genio suave. Mi- R R O ALBO. — carretil. Io eras- azufre y potasa. Sulfiuris hetem, inansuetain esse. Pocasioris virgee formam elabo-par. — marino. Pescado de hiél hace amarga mucha miel. ratum. — cellar. 7n virgee mar. Piscis marini genus. Leve qoidquam medom ópti- formam ferrum. — colado. Perteneciente al hígado. Hepama quceque corrumpit. Pra- El derretido. Fusum, liquaíom. tai-ios, hepáticos, a, um. El vum J'ermentum toíam mas- — cortante. Morclax, ris. — que tiene mal de hígado. 77esam corrumpit. Quien te dio cuadradillo y cuadrado. Qua- paticus, jecinorosos, a, om. la hiél, te dará la miel. Quos áratum.—cuchillero. V. HIE- Hasta los hígados, fam. n'g. diliga, corriga. R R O C E L L A R . — de llantas. In m. adv. Usque aá aras, usque hielo, m. El agua convertida bractece crassee formam re-aá riscera. Malos hígados, lig. en cuerpo sólido por el frío. dctdum. — medio torcho. V. Mala voluntad. Ot/iurn, ii. Gelum, i; cielos, os; gelu, i Echar los hígados, fam. fig. Hn I-E R R O T O R C H U E L O . — de padecl. || La helada y la acción lanquilla. Quadratorn. — de Molestia ofifíei, strenue labo de helar. Gelatio, congelatio, rare. Echar los hígados por planchuela. V. C E L L A R . — paonis. ||fig.Frialdad en losra rizar el cabello. Calcuui- alguna cosa. fam.fig.Aliafectos. Ajjectuuih remissio. strum, || i. — torcho. Quae/ra- quiá inhiare, ctricle gua-rere Pasmo, suspensión del ánimo. íum. — torchuelo. Qttat/ra- Querer comer á uno los hígaAoimi suspeosio, iacertitudo. íum. — varilla. 7ra virgee ro- dos, fam.fig.In aliquem fuEstar hecho un hielo. Estar tuoclce formam elaboratum. rere. Lo que es bueno para el muy frío. Aligere, frigere. Barra de hierro. Ferreus loa- hígado, es malo para el bazo. hiemal, adj. Perteneciente al garios, asser. Perteneciente Quce árnica sunt hepati,spleinvierno y al solsticio de esta al hierro. Ferrarius, a, um. ni a/fíciunt. Con lo que sana estación. Hiemalis, e. || m. Cosa de hierro. Ferreus, a, uro;sana el hígado enferma la bolastrol. El cuarto cuadrante del fierralilis, e. Cabeza de hie-sa, ref. Labor-e et sumptu res tema celeste. Hiemalis quarro. Qui stuáiorom áiuturoi- agitar. drans. íale oon obtunditur. Amena-higate, m. Potaje de higos, hiena, f. Animal feroz pare- zar á uno con el hierro (con azúcar, canela, especies, ficido al lobo. Hycena, ce; ¿>e/- la espada) y con el fuego. Mi- nas, etc. Ex ficis comlimen6us, i. || Pescado parecido á nitari alicui igni Jet-roque.íum. la hiena. Iá. Agarrarse á un hierro ar- higiene, f. Parte de la medihienda, f. ant. Hendedura. Fis- diendo,fig.V. ACARRARSE DE cina (jue versa sobre los m e sura, ce. || ant. Estiércol. Quien dios de conservar la salud. UN CI.AVQ A R D I E N D O . Llevar Hierápolis, siria, quisque hienda fíambycia, saca hecha seminat fde . en Ciudad ella. la ce. idref. coladera, metií. de LoQuod Celeperte- hierro ettias monte /Etliiopem verberare. frío. óáAlhenas. arenas Vizcaya, Trabajar dealbare; Quien alá Machacar mar. hierro en leña aerem balde. Atoal ma en -Higinio, higiénico, Higino, pertinens. nius, Hygiene. ii. m.m. ca, (Cayo adj. n.Julio). Aá pr.hygiene Liberto Hggi- 566 11IJ HIJ HIJ nace um;de pies. Agrippa, ce. — 'de A u g ú s t o y e u bibliotecario. ¡ittrt.il-, u.s: ¡iragnetlns. a, Iligiinis, i. |,| Escritor de lími-proles, is; liheri, oram. ¡ ni. del diablo ó ele todos los diates en tiempo de Trajano. 7c/. fig. L o que procede ó sale de blos. A furas ori.uiu/as; am scelerum t-ollucione higo, ni. El segundo fruto de otra cosa por procreación, co- omnium la higuera. Fieus, i;fieus, us. m o los retoños de los árbo- natas. — de padre. Par-entera ,|| Excrecencia venérea al re- les, etc. Germen, irás. \\ lig.aee maribusque exhíbeos, exdedor del ano. Vernaula, te ; Cualquiera persona respecto nrimens, reprcesentans; qui fi,,i figuram refierens tuber-del reino, etc., de que es na- parenti responríet. — ele puta. eulum. — chumbo. El fruto de tural, ¡u certa tiritóte nal Exjiresión injuriosa y de desla higuera de Indias. Indica a/i/iit/o natas. \\ tig. Cual-precio. Conteroptihilis, despifieus. — de pala. 7c/. — de río. quier obra ó producción del cabilis /torno. — de su madre. Planta acuática. Nymplicea, ingenio. Ofius ingenii, mentis. Hijo de puta. Nothus, i. pl. ie. — de la isla ele Quío. Chia, || N o m b r e (jue se suele dar al Hijos é nijas. Liheri, arum; te; ' í/iio fieus. — en leche. yerno y á la nuera respecto proles, sobóle-, is; progenies, .Laelens finos. — largo, en de los suegros : dícese tam- ei. — y sucesores. Posten, figura de teta. Mamillana, a-, bién hijo político, hija polí- arum; tiosteritas, aris. — ele tica. Gener, eri; nurus, us. || padres libres. Liheri orum.— — grueso, pero insípido. Busgciirn, i. — de Siria ó Caria. Expresión de cariño entre las pequeños. Parvi arum. — de •Carica fieus. — de Calistru- personas que se ejuieren bien. muchas madres ó de tantas •cia. D e mal sabor y el m á s Filáis;ríileítus, i. —adoptivo. madres. JMultorum mores hominum. Tiene muchos hijos. frío de toctos. Callistrot/iis,Us. también en sentido místiidis-, callistrutliia fi, us. co. — Filius adoptivas. -- chi- Multas suscepit, genuit, procreavit liberas; numerosa maduro. Tempestivos. — por quito, ita. — Filiólos, i; filiómadurar. Grossos, i. — pe- la, ce. — bastardo. El habido prole ejus /anuda nuda est. queño, ¡-¡culos, i. —temj->rano.entre personas que rio podían Cada n cualquiera hijo de vePródromos, i. — seco. Árida, casarse. Noíhus, i. — de hom- cino, fam. Cualquiera persona. nrel'tu ta, suca, passa fieos. bre que antes fué esclavo (jue. Unusquisque. < ada uno es hijo • Perteneciente al higo. Fiea- libre. Liber tinas, i. — legíti- de sus obras, fam. Cui usque rius, a, uro. Ablanda higos ó m o . El habido en matrimonio. opera parentum loco illi sunt. Virtute (leeet non sanguine brevas. V. B R E V A . N O dársele Legitimas, justa uxore natus. -á uno un higo. fam. Fiocci — de bendición. Legitimus fi- niti. Echar al hijo. A b a n d o faceré, penderé. E n tiempo de lius. — de confesión. Cual- narle. Filiam e.cponere, (/esequiera persona respecto de su rere. Hacerle á uno un hijo higos no hay amigos. Felimacho, fam. Causarle algún cium cognati multa Bathy- confesor. Spiritualisfilius.— alicui cás poealum. Dum canis os de Dios. teol. El Verbo eterno perjuicio. Molestum y segunda Persona de la San- esse, molestiam illi afierre. r-oríit, socium, quero ríiligit, orí'u. Doñee eris J'elix, mol-tísima Trinidad. Dei ¡Idus. || Reconocer ñ uno por hijo. 77dum agnoscere, advocare. tos numerabis árnicas; tém- El justo en sentido místico. pora si J'uerint nuhila, solus Justus, i. — de ganancia. Non Ventora te dé Dios, hijo, qué ex legitimo matrimonio nael saber poco te basta. Ultra eris. higrometría, f. Ciencia que tos. — del agua. Dexter na- Deus supperíitat liaría. Hijo trata ele los medios ele cono- tator, navigationi ctssoetos. fuiste, jiadre serás, cual hicer la cantidad del agua que — de la piedra. El expósito. cieres, tal habrás. Qualem te hay en el aire atmosférico. Expositus filius. — de la tie- pareníibus pi-iestiteris, tales rra, ignotas parentihns natus. tibifiliasexspecto. A bien te Hggromeiria, ce. higrómetro, m. Máquina para — del hombre. Jesucristo. Je- salgan hija tus arremangos. conocer las diferentes disposi- sús Coristas. — de leche. El ref. Cave tibí paella procass. ciones del aire. Hygrome- niño con relación al a m a que Hija enlodada ni viuda ni cacorrupta le crió. Ladeas filius. — de sada, ref. Semel ti-u,m, i. higuera, f. Árbol. Fieus, i, os; vecino. Civitatis vel oppidi semper» despecta. Hija ni mala ficulnea arbor. — breval. Fi- filius. — espurio. El que no seas ni hagas las semejas, ref. .cus bífera. — de Egipto. V. tiene padre conocido, porque Nec meilum Jacicnríum est nec su madre tuvo ayuntamiento ejus sitíale. A la hija casada C A B R A H I G O . — de Indias. V. N O P A L . — del infierno ó infer- con muchos. Spurius filius. salen nos yernos. Post restitutum calctuclinem cree menal. Ricinos, i. —• de pala. V. — habido en buena guerra, ó N O P A L . — loca. Caprifieus, i. fuera de matrimonio. Not/ius, i. t/ieus. A la hija mala dineros — salvaje. Te/. — moral. 7c/.— — incestuoso. El hijo de pa- y casalla. ref. Malee spei puelappode tuna. V. N O P A L . Pertené- dres parientes. Incestuosus ice dotem et maritum .cienteála higuera. Fieulneus, filias. — mancillado. V. E S - nito. Cuando á tu hija le viP U R I O . — natural. El que es niere el hado no aguardes que fieulnus, a, um. habido entre personas libres venga su padre del mercado. higueral, m . Sitio donde hay muchas higueras. Ficetum, i. no casadas. Libero ac soluta ref. Pigros fortuna c/eserií. higuerilla, f. Árbol de A m é - coin-ubitu susceptus. — del Vezaste tus hijas galanas, cubriéronse ele hierba tus semrica. Su fruto es un veneno río. Engendrado en él. Amnipara perros. Ricinus major et gena, a'. — postumo, que nace bradas, ref. Immoáici filiamuerto el padre. Posthumus, i. rían sumptus patris prceclia roioor. higuerón, m . Árbol. Ameri- — de una casa ilustre. Amjilis- pertlunt. sirno loco natos. — que nace, hijodalgo,ga, m . f. V. H I D A L G O . cana fieos. hijastro, tra, m . f. El hijo ó muerto el padre, viviendo el hijuela, f. Lista de tela que hija que cualquiera de los ca- abuelo. Opiter, tris. — que sirve para ensanchar lo estresados lleva al matrimonio. sobreviven su mellizo muerto cho. Bractea, ce. || Colchon•Privignus, i; pringan, te-, en el vientre de su madre. Vo- eito que se coloca entre los hijo, -peoto filia, 'gualas,. filiaster, 'le m aja, cto: ah o sus m.naius, / ytri; padres. f hembra to,,no, .filiasirá, El i; engendrado Filáis, nata, con ce; puer, ce. resa-;i;i;familias, expósito. piscus, natas, tuts filias. nitus, i. exposiíus i. — Incertis filáis —de — supuesto. familia. único. .filius. Jaaiiáce. pareníibus —UñigeSu/it/iFiiius que — grandes lleva que dad. duelo misa.tapa Culcitula, las .Linea 'i para acequia aguas el cáliz palla. mayor áte. zanjas pequeña durante ¡|||El comodiEllienzo granconque \& HIL HIL HIL 567 des. Exíguurn incile. \\ Cafitie dedocere; pensum tra- V. FILO, j ¡ fig. Continuación de mino ó vereda que se aparta Itere. || Trabajar la lana. Letalgún discurso ú otra cosa. del camino real. Semita, ce. || netm trahere. \\ Sacar de si el Orationis jiluiii , connexio, El conductor de las cartas gusano de seda la hebra para texíus, eoutexlus, us. — de desde las cajas á los pueblos formar el capullo. Bomhycm bramante. Reslicula, ce; refuera de la carrera. Tabella- ftiam elaborare. ||fig.Dis- síiculus, i. — de camello. Lema rais, ii. || El instrumento currir, inferir unas cosas de duetus cantea pilos. — de cardonde constan tos bienes que otras. Excogito, as; conjieio, tas. Bramante m u y delgado. tocan á cada heredero en par- is. — con rueca. Coló riere.— Reslicula, ce. — de cajas. tición. Hiereditariorum hono- delgado,fig.Proceder con mu- Teooe, purum filum. — de rum nota, singraplta. || Loscha exactitud. Minotissima agua, etc.fig.L'h chorro m u y bienes que tocan á cada here- expenderé; subtiliter, tenuidelgado de cualquier líquido. dero. Htereditctria bona. J|Laterríisserere,deduce re. — de Rivulas, liquoris j/ueatum. — nota <jue se da á cada uno de nuevo. Rcneo, es. — entera- de conejo. Metallicum eunilos que pesan en las carnice- mente. Acabar de hilar la ta- culis veranáis filum. — ele la rías. Arietum ratio, índex rea. Perneo, es. — en verde. muerte. Mors, tis; vitee finis; macellctrio tradita. || Lee Filum sisericum bombgce ví- exciáium, ii.— de la vida. Vitee miente de las palmas y pal- vente dedocere, extrahere. — curriculum. — de monjas. mitos. Semen, germen, inis. ||gordo, fig. Pasar por .todo. Suhtilejilum.—de perlas. La pr. And. El hacecillo de leña Sobtilia non corare. — largo. sarla de ellas. Manalinum, i. menuda hecho para vender por- fig. Estar m u y distante lo (jue — de oro. Textile aururn. — menor. Lignorum fascieulus. se ofrece. Tarde ventura pro- de pita. Ex arbuscula indica || pr. Mure. Cuerda como la de mittere. Quien no hila, tam- filum. — de salmar ó de enguitarra hecha del ventrículo bién tiene camisa. Contigit et salmar. V. B R A M A N T E . — de del gusano ele seda llamado ignavis venatio. velas, náut. Canaabin-um sapo, con que los pescadores hilaracha, f. V. H I L A C H A . filum crassum. — d e estambre. do caña aseguran el anzuelo. Hilario, m. n. pr. Hílanos, ii. Nema, atis; lieiitrn, ii: staContorta ex hombyeis ventríHilarión, m. n. pr. Hilarían, men, iois. || La hilaza de esculo chorda. onis. tambre. Tela, ce. — de lino. hijuelo, la, m. f. el. de HIJO Hilas, m. Compañero de Hér- Linurri, i. — delgado y sutil — de los árboles. V. C H U P Ó N . ,cutes. Hylas, ce. como el cabello. Capillas, ca— de las aves y otros anima- hilaza, f. V. HILADO. || El hilo pillum, i. — laso. El que está les. Pullas, í. —ele casi todos gordo y desigual. Crcessum, poco torcido. Laxumfilom. — los animales. Catulus, i.—de iiueqaalefilum.|| El hilo con primo. Hito m u y blanco y dela grulla. Vipio, onis. que se tejé cualquier tela. Pt- licado. Primum filum. — vohila, f. V. HILERA, orden y for- lum, i. — de las Parcas. El latín, náut. V. HILO de velas. mación, etc. || Una tripa del- espacio de la vida humana. — de medio día ó de media gada. Laetes, ium. ||La acción Pensum, i. Descubrir la hi- noche. Mericlies, ei; metlia y tiempo de hilar. Nertc/i actio, laza, met. fam. Pravos inores no.!-. Hebra de hilo enhebrada tempus. — de agua. La canti- proáere.para coser. Acta, ce. Hilo á dad ele agua que se toma de Hildeshein, f. Ciudad del elec- hilo. m. adv. Con lentitud, pero una acequia de la cabida de torado de Maguncia. Hildesin intermisión. Stillcttim.filaun jialmo en cuadro. Temas sia, ce; Hildeshemium, ii. tim ; perfila,infila.A hilo. rivulos. — real de agua. SeHileo, m.Uno de los centauros m. adv. Continúate, continuadiferencia de la anterior en ser asaetado por Atalanta, á quien dla. Al hilo. m. adv. Según la de una cuarta en alto y dos de él quería violentar. Hgla-us. i.dirección de alguna cosa, con ancho. 7c/. || pl. Las hebras Hiler, m. Río de Alemania. igualdad á ella . Mquoliíer. que se sacan detostrapos de Hilara, ce. [j Según la hebra ó vena, y no lienzo. Linameotoio, i; dis-hilera, f. Fila, ringlera. Ordo, al través; Seeundum filorum sutee fila. — raspadas. Lanu-inis; versos, us aseries, ei. Vel||renai-iiiii diré, tianem. Al go, inis. hilo del viento, m. adv. Usase El orden y formación en línea hilacha, f. El pedazo ele hila recta de algunas cosas ó per- en la volatería.Secundo rento; eme se desprende de la ropa. sonas. 7c/. || Instrumento ron auro secundante. D e hilo. m. Ttíívilt'tium, titivillitium, (juetritosplateros y tiradores de adv. Sin detención, derechaliriláium, ii. oro reducen á hilo los meta- mente, Saliito rejieufe. ríirchilachoso, sa, adj. Linaiaentisles. Ducendo ex medalla filo de. Iré al hilo de la gente. E.r constans. insírumentum. || arq. El m a - usu quod est, it/ persequar. hilada, f. V. HILERA j)or el or- dero que forma el caballete de Cortar el hilo de alguna cosa. den, etc. || arq. La serie hori- un tejado. Linea, te. \\ pr. Ar. met. Aliquid vntereidere, inzontal de ladrillos ó piedras. Hueca del uso. Fusi eavum. terrertere, ah instituto arerSeries, ei. — de árboles. Arliorum ver- lere. Cortar el hilo de la vida. hiladillo, m. El hilo que sale sos. — de soldados, mil. Mi- O, ciiiere , intert idere. Estar de la estopa de la seda. Ex litum ordo, lincee. Ir en hile- colgado de un hilo. lie. fam. sérica stu/iüfiliam. || La cinta 7/i siimiiui discrimine esse; ra, l'na sede iré, precederé, estrecha de hilo de seda. Sé- progredi; continenti serie tenui fia penderé, Esta»r corica vitta augusta. cida alguna cosa COD hilo viam ere. hilado, m. EÍ conjunto de lo hilero, m. La señal de las co- blanco,fig.fam. Desdecir una (jue se hiló en mazorcas. TVe- rrientes de mar y ríos. Fáeeu- cosa de otra. Discrepare, obt.um ¡iciisum. I,,,rrcrc. Estar ale sido con tis la/iae signum. hilador, ra, m. f. El (jue hila.hilo, m. La hebra retorcida de lulo gordo, ñg. fam. MaleoonNens, tis. lana, cáñamo, lino, seda, ele. soe' malum esse. Irse al hilo ó hilar, hilandero, hilandera, mo, i se larissa, mu hila. iti-riuit. lino, a. Reducir Locus etc., lanificii, ni. f. La El a ubi que hilo. lparaje a lana, hila. filádsete Neo, ce. donde cañaFies:Isus nos Línea, que tos muy telas lallii de forman metales delgado seda re; umy capullos. filum, lllum. las,arañas, y por que otros lase ¿ hilera. J, Janimal |Filum. |saca La El "iisaalambre hebra dMei'|| de prce sin nis t/tlln tres var l ie-,alguno interrumpirla. dio e fam. se l more bil.. J'erre. tu Seguir ode ferri, a,1,/ccc: ton la un gente. Perder alguna Sp wbdut cosa m a<• IliiiullPeoucosa hilo. el < i.hito. iem Lle- 5G8 IUN HIP HIP • met. Aliquid repente ex metrice in impiorum meníibus borare. |] Resollar los perros iiiar'al e.niríere, elttlii. Quefiguntur. cuando siguen la caza. Anhebrar ó romjier el hilo.fig.Ali- hincón, m. El madero eme se lo, as. || Fatigarse por el muquid rumnere, ínterrumpere. pone á cada margen de los cho trabajo, ó angustiarse coa Seguir el hilo, lig. Adamussim ríos, para asegurar la maro- exceso. Anhelo, as. ||fig.Dealiquid continuare, proseguí,m a que sirve á la conducción sear con ansia alguna cosa. institutum persequi. Tomar el del barco, ¡-'arcilla, ee; térra; Vehementer aliquiá inidarc;.. hilo.fig.Sermonem repetere. fixus palos. hipérbaton, m. gram. Figura Por eí hilo se saca el ovillo. hincha, f. fam. Odio, ¡nirnici-ejue consiste en la trasposición Cauda de vulpe testatur. Ex íia, ce; odium, ii. de palabras. Hyperbaton, i. ungue leonem. hinchadamente, adv. Orgullo- hipérbola, f. mat. Figura curHilo, m. Hijo de Hércules. sa, arrogantemente. Tumide, vilínea. Hgperbola, a;. rentóse, ínflate, turgide hipérbole, m. f. ret. Figura Hyllus, Hylüs, i. hilván, m. Bastilla de punta- hinchado, da, adj. fig. Orgu- riuc exagera aumentando ó das largas con (jue se asegu- lloso, soberbio. ínflatos, su- disminuyendo con exceso. Hyperbole, es; superlaíio, verran los forros.Laxiorsutura. bditas, tumejndus, a, urn. \\ hilvanar, a. Asegurar, apuntar Pomposo, hablando del estilo. borom trajeetio. Usar de hiTumiáus, a, um.—de comida. pérbole. Rem exaggerare, excon hilvanes lo que se ha de augere. coser. Laxiori sutura pan noto Pábulo dislea lus. Muy hincha- íra, supra moáom coosoenclom firmare. || fig. do. Prcetumiáus, a, uro.EstarHelio ejemplo de hipérbole esHacer algo con prisa y jireci- hinchado ó inflamado. Turgeo, la siguiente exclamación de es. Virgilio : Vix os.sibus hcereotl pitación. Pi-ceprapere, fi'eslihinchar, a. Inflar, llenar. f)i- Apenas les quedan los huesos. naníer agere. hiperbólicamente, adv. ExaHimeneo, m. Dios de las bo- síeolo, infiarnmo, inflo, sufflo, gera ti vam ente. Hgperbolíee, das. Hymeoceus, Hymenceos, as; íomefiacio, ¿s. lista comii; Hijmeo, erais. || V. HODA. Ca-da hincha. Infiationem habet extra vel supra modum. is cibus. || r. "Hincharse, elehiperbólico, ca, adj. Pertenesamiento, epitalamio. Himera, f. Ciudad de Sicilia, varse, levantarse alguna parte ciente á la hipérbole y á la del cuerpo por herida ó golpe. hipérbola. Hyperbolicus, a, destruida por Aníbal. Himera, ce. || m. Río de Sicilia. 7c/.Extubero, protubero, as ; tu- oro. hiperbolizar, n. Hyperbolis Natural de ó perteneciente á rneo, intumea, extumeo, obtuoti. esta ciudad. Himerceus, a, um. meo, obturgeo, es; tumesco, iaPerteneciente á este río. Hi- iumesco, obtumesco, obturge-hiperbóreo, rea, adj. Expuesto sco,glisco, is. — Llenarse,entual viento Bóreas que corre jjor merensis, e. Himeto, m. Monte del Ática, mecerse cualquier cosa, como las partes septentrionales. AJJIÍcerca de Atenas. Hymettus, el cuerpo de los hidrópicos ó case á tos pueblos y montes la corriente de los ríos. 7ur- colocados en ellas. HyperboHymettos, i. himno, m. Canto en alabanza geo, íumeo, es. ||fig.Ensober-reos, a, om. becerse. Supino, as. — la co- hipercataléctico, ca, adj. Se de Dios y de sus santos. Hymnos, i. — en alabanza de Apolo rriente. Salir de madre. Adm- aplica al verso que tiene alguó de otra divinidad. Pcean, síuo, as. El alma del saldo na sílaba de más. Hr/pereataanís. El que compone ó canta nunca se hincha ó ensoberbe- lecticus, hipercatalectus, a, himnos. Hymoifer, a, om. ce. Sapieníis animus nun- um. Cantar himnos. Hytnnío, is. quam turgescit. hiperdulia, f. El culto que se himplar, n. Proferir la pantera hinchazón, f. Tumor, inflama- da á María Santísima. Hyperú onza su voz natural. Pan- ción. Tumor, oris; extubera- tltaia, te. tio, inflammatio, onis;tomiíheram vocero emitiere. hipérico, m. Planta. V. C O R A clitas, atis; tober, eris. \\ fig. ZONCILLO. hin, m. Equorum mularum vox, sonitus. Así se deduce Soberbia, altanería. Arrogan- Hiperión, m. Hijo de Titán y de la Tierra. Hgperioa, onis, del antiguo refrán : Muía que iia, ce; elatio, onis; ventosianos. Lo que le pertenece. Hyhace hin y mujer que j)arla ías, alis. ||fig.Defecto del eslatín nunca hicieron buen fin. tilo, que consiste en ser pom- perionius, a, um. hincadura, f. El acto y efecto poso y campanudo. Tumor; hipermetria, f. Figura poética turoiditas. — de las piernasejue se comete cuando se dide hincar. Fixio, onis. hincapié, m. La acción de afir- y pies por andar mucho. Boa, vide una dicción. Hypermemar el pie para sostenerse ó ce; jlemioa, om. — de las en- tria. ce. hipermetro, adj. Se aplica al hacer fuerza. Peáis nixus. N o cías. Parodootides, om. verso al cual sobra una sílaba. hagas hincapié en eso. Ne huic hiniesta, f. é Hy per meter, hypermetrus rei nimium innilarüs. Hacerhiniestra, m . V. R E T A M A . hincapié. Afirmarse en el pie, hinnible, adj. Dícese del ca- versus. haciendo fuerza. Graclum fir- ballo, porque es cajiaz de re- hipnal, m. Áspid que con su linchar. Hinnibilis, e. mordedura causa un sueño mare, figere, slaloere. || fig. fam. Irsistir con tesón en al- hinojal, m. Sitio poblado de mortal. Hypnale, es. hinojos. Fa-nicules consiliis hipo, m. Movimiento convulgo. Insistere, ianitere, fiirmilocus. sivo del diafragma, que proíer aá hcerere. hincar, a. Introducir, clavar hinojo, m. Planta. Feniculurn, duce una respiración interrumuna cosa en otra. Figo, defi- ja-nieulum, maraíhrum, i. — pida y con algún ruido. Singo, pango, immiiío, is. — pa-marino. Baticola, ce¡ mariti-gultus, us. ||fig.Deseo eficaz los en tierra para apoyar ó loum crithumuio. — silvestre. ele alguna cosa. Cupido, inis; sostener. Palo, as. — las ro- Hippomarathrum, i. Cosa per- aviditas, atis; vehemens ríesidillas. Genoafl edere; g enibus teneciente al hinojo. Fosuicu-áeráim.\\fig.Encono y rabia I apan. rius, a, um. fil Depalatio, los El niti; Depalator, que dioses alma poplitibus hinca, de selos onis. hincan oris. enimpíos. tierra Los se ó Esta clavan excipere. dardos palos. Deorum acción. endehipar, hintero, hipálage, as; el Hypedlage, siogultio, a.Magái, ni. Tener f.La es. ret. mesa hipo. idis. is; Metonimia. singuítu de Siogulto, heñir hipocamello, lay hipo. contra chus, buloso, camello. Singulíim i; otro. compuesto odium, Hippocamelus, 7ra, ni. Monstruo loqui. ii. a>; de Hablar caballa stomafai.con HIP hipocampo, ni. V. HIP CABALLO HIS 569 hipoglosa, f. Lápartc de la boca hipotecar, a. Empeñar, dar en M A R I N O , por pez, etc. que está debajo de la lengua. prenda. Pigoero, oppignero, hipocentauro,m. V . C E N T A U R O . Hypoglottium, ii; Itypoglas- as; hypotheeam áare; hypohipocondría, f. Enfermedad. sis, is; hgpoglottás, irás.' thecam creáitori eavere. Hipocondría, ce. h i p o g l o s o , m . Absceso que hipotecario, ria, adj. Pertenehipocondríaco, ca, adj. El que suele salir debajo de la len- ciente á la hipoteca. Hypothepadece de hipocondría, y lo gua. Hypoglottium, ii; hypo- carius, pigoeratiíius, a, um. perteneciente á ella. Hypocon- gloítis, idis; hypoglossis, is. hipótesi ó hipótesis, f. SUJÍOáriacus, a, um. || Medicamento'lenitivo. Hy- sición de una cosa posible óhipocóndrico, ca, adj. Perte- poglottium, ii. imjiosible para sacar de ella neciente á los hijaoeondrios ó hipógriío, m . Animal fabulo- alguna consecuencia. Hypoá la hipocondría. Hypoeon- so, parte caballo y parte grifo. íhesis, is. áriacus, lagonoponicus, ct,Hypogryphus, i; equipultur, hipotético, ca, adj. Perteneum. uris. ciente á la hipótesis ó que se hipocondrio, ni. Cualquiera de Hipólita, f. n. pr. Hippalyía, ce.funda en ella. Hypot/ieticusy. las partes laterales situada Hipólito, m . n. pr. Hippoly- a, om. debajo ele las costillas falsas. tos, i. hipotipósis, f. Figura retórica Us. m á s comunmente en plu- h i p o m a n e s , m . Veneno célebre que describe una cosa con ral. Hypocoadria, orum; al- entre los antiguos. Hippomaenergía. Hypotyposis, is; deterutrum preecordiorum lanes, is. || Carnosidad con que mónstrenlo, onis. íus hypogastri alíerum latos. nacen los potros en la frente. Hircania, f. Región del Asía. Enfermedad de los hipocon- 7c/. || veter. H u m o r que sale Hyrcania, ce. drios. Lagonopos, i. de las partes naturales de la Hircano, n a , adj. El natural d e hipocras, m. Bebido de vino, yegua cuando está en celo. 7c/. y to perteneciente á Hircania. canela y otros ingredientes. H i p ó m e n e s , m . El que obtuvo Hyrcctous,Hyrcauius, a, um. Sulimixtum, aroniaticum vi-por mujer á Atalanta. Hipó- Hircio, m . Cónsul de R o m a y num. menes, ce. escritor famoso. Hirtius, ii. Hipócrates, m . Médico famoso hipomoclio ó hipomoclión, hirco, m . Cabra montes, ¡bexr de la isla de Coo Hippoera- m . mecán. El calzo ó apoyo capra. tes, is. en que se afirma la palanca hircocervo, m . Animal q u e Hipocrático, ca, adj. Pertene- para levantar jiesos. Htjporao- participa del m a c h o cabrío y ciente á Hipócrates ó á su chtium, ii. || El punto de la del ciervo. Tragdaphus, i. doctrina. Hippocraticus, a, romana en ejue juega la ba- Hiria, f. Begión de Beocia. um. rra. 7c/. II y ria, ce. Hipocrene, f. Fuente de Beo- H i p o n a , f. Ciudad de África, Hirieo, m . Rústico de Beocia, cia, junto al monte Helicón, célebre por su obispo san jiadre de Orion. Hirieus, i. consagrada á las Musas. Hip- Agustín. Hippooa, ce; Hippo, h i r m a , f. Orillo del paño. Panpocrem-, es. Nacido de esta oois. Natural de ó pertene- ni limbos crassior. fuente. Hippoerenisritus, a, á esta ciudad. Hippooeosis, e. Hirpinos,m. pl. Pueblos de los um. Perteneciente á ella. Hip Hiponacte ó H i p d n a x , m . Poe- Sabinos y del reino de Ñ a p ó ¡icierenceus, a, om. ta griego, inventor del verso les. Hirpi, Hirpioi, orum. L o Hipogrénides, f. pl. poét. Las yámbico escazonte. Hippooax, que les pertenece. Hirpious, Musas del Parnaso. Hippo- aris. a, om. . . erenid.es, dum. hipopótamo, m . Caballo m a - hirsuto, ta, adj. poét. Áspero, hipocresía, f. Virtud fingida, rino. Fluciatilis equus; láp- duro, velloso. Hirsuíus, pilodisimulación. Hypoerisis, is, popotamos, i. sus, a, um. iseos; assimulata viríus;fiu- hiposo, sa, adj. El que tiene hirundinaria, f. V . C E L I D O N I A . catce simúlala; virtutis osten-hipo. Siaguttaas, atis. hirviente, p. a. de H E R V I R . Lotadlo. E n todas estas cosas hipóstasis, f. teol. Supuesto ó que hierve. Ferreos, tis. brilla cierto color ele verdad persona. Us. m á s comunmente hisca, f. L a liga para cazar sin ningún afeite de hipocre- hablando do las tres personas pájaros. Viscum, i. sía. 7n nis ómnibus inest sine de la Santísima Trininad. Hy- hiscal, m . Cuerda de esjiarto illo juco veritatis color. postases, is, eos. de tres ramales. Sparteus fuhipócrita, ni. f. Hypocrita, ce ;hipostáticamente, adv.teol.D e nículos. vanos probitatis sirmilatar: un m o d o hipostático. Hqjiosta- hisociamo, m . Planta. Augivanossimolatce virtutis osten- tá-e. nos, i. lator. hispostático, ca, adj. teol. Per- hisopada, f. Rociada de agua hipócrita, adj. Fingido,. que sonal, lo iJertenecientc á la hi- que suelta el hisopo. Aspersio, aparenta lo que no es. Simu- póstasis. Aplícase á la unión onis. latus,fictos,a, om. E n algu- del Verbo con la naturaleza hisopazo, m . Golpe dado con nos diccionarios se encuentra humana. Hypostaíicus, a, um. el hisopo. Hyssopi ictus. equivocadamente la forma : hipoteca, f. Prenda, etc., (jue hisopear, a. Rociar con el hihipócrita. queda afecta y obligada en sopo. Aspcrgo, eonspergo, is. hipócritamente, adv. Fingida- lugar de lo que se debe. Hy- hisopillo, m dim. de H I S O P O . mente, con hipocresía. Simú- potheca, a;; pignus, oris; ap- L a muñequilla con que se relate, flete. pigheratus fundus. || Prenda, fresca la boca de los enferHipodamia, f. Hija de Atrace. obligación civil con que uno mos. Refrigerator-ios panniAirada virgo. se entregaba á la potestad de culos. || Planta semejante á la hipódromo, m . Lugar donde otro, para servirle c o m o es- ' del hisopo. V . H I S O P O . se adiestran caballos, y donde clavo por cierto tiempo jiorno hisopo, m . Hierba. Hi/ssopum, Se hacen lasfiestasde carre- poderle pagar. Nexum, i; oe- hyssopus, i. || El instrumento XUS, US. ras hypogastrium de caballos. Hippoárohipogastro, hipogástrico, inferior. perteneciente Aá mus, i. Hypogastrium, m .ca, al anat. adj. hipogastro. pertinens. El anat. vientre ii. L o hipotecable, hipotecado, puede do, raíus, valeos. dado pigrie'i-aliíius, hipotecar. enda, adj. prendas. adj. L oPignerari E mque Pigaep ea, ñ ase um. - do, con siasl recoge neros una materia vez farm. quo Aspergillum, y de ovejas sólida evaporada, sela Lrocía alana cuando mugre y jugosa en de l. queda las tos —se que hciglelava; carúouna mse e»- «70 HIS HOC HOJ teris complet-ii, mandare; me- Torvurn mi./ti os ostendit. Anmoria profiere. JJ pint. Pintar, dar con hocico. Ir enojado. ¡eacum/iam torvo ralla pro; representar en la pintura alse J'em-e. Meter el hocico en I i//oS, i. g ú n suceso histórico. Histotodo. fr.fig.y fam. Ser m u y ritim pingerc; factum aliHispalense, adj. El natural de y lo perteneciente á Sevilla. qoorí. per picturam merrioi ti- aficionado á arreglar lo propio y lo ajeno. Immiscére se alieHispalettsts, e. re. Podrás historial- a l g ú n nis. Hispánico, c a , adj. Perteneacontecimiento. Profiere meciente á España, tiisjianicus, moriam alicujus rei paleéis. hocicudo, da, adj. Abultado de hocico. Rostratas, a, om. it, um. históricamente, adv. m . lie: un hocino, ni. Instrumento corvo, h i s p a n i s m o , m . Idiotismo, m o - m o d o histórico. Historióe' especie de podón. Falos, alcis. do de hablar jDeculiar de la histórico, ca, adj. L o pertene|| El amocafre ó instrumento lengua española, que se ajiarciente á la historia. Históriparatransplantar.Sco-i idum, i. ta de las reglas de la g r a m á cos, Ve, um. || El terreno que dejan Jas quetica. Hispanicus idiotismus. historieta, f. d. de HISTORIA. liradas ó angosturas de las hispanizar, a. V. E S P A Ñ O L I Z A R . Cuento. Fabella, o-. Hispano, na, adj. El natural de historiógrafo, ni. Y. HISTORIA- faldas de las montañas cerca de los ríos ó arroyos. 'Terne España ó lo perteneciente á D O R . ínter seisBuras pars, portio. |j ella. Hispceous, a, um. histrión,ra.El cómico y todo pl. provin. L o s huertecillos hispido, adj. D e pelo áspero. aquél que divierte al pueblo. que se forman en estos para-Hispirías, ct, am. Comcrt/tis, i; Insirió, onis. tristuras hispir, n. pr. Ast. Ahuecar, es- histriónico, ca, adj. Pertene- jes. Ínter terree constituti barti. JJ L a angostuponjar alguna cosa corno los ciente al histrión. Histriaiti- ra de los ríos entre dos m o n colchones cuando se mullen. cus, a, uro. tañas. Angustice, arum. Se usa también c o m o activo. histrionisa , f. Comedíanla , hogañazo y RareJ'acio, is; spongioeum actriz. Comcetla, ce. reááere. hita, f. Clavo pequeño sin ca- hogaño, adv. t. fam. Este año. histérico, m. V. M A L D E M A D R E . beza. Clavus. claviculas, i. || 77oe orina. histérico, ca, adj. Pertenecien- V . H I T O por mojón, ele || Villa h o g a r , m . Fogón, chimenea. te al útero ó á la madre. Hi- ele Castilla la Nueva. Cesa- Focas-, caminas, i: fos. L a casa domió domicilio. Domus,us; la, (e. sterieus, a, um. cilium, ii; cedes, ium; penohistoria, f. Narración de cosashito, m . Mojón, liudero. Meta, tes, tiiim, tum. — c o n lumbre. pasadas.Historia, a-; (tonales,¡e ; scopUS, i; limes, ¡tis. I j Juego. Terne fí.i as elaVUS, SCO- A'census, igne instrudus joom; itarratio, onis; antiquitapus. ||fig.Blanco, punto don- cus. — pequeño. Faculus, i. Perteneciente al hogar. Fovatis manumeiita-.comiii cuta rio, de se dirige la vista. Meta, (e; orum; memoriee rerum vete- scopus, i. A hito. m . adv. Fi- rius, ct, um. Echar leña en el ruin; monumento temporum, jamente. Fice, stabiliter. Dat- hogar. Facum ligias instruere; ligua Joco immittere, irten el hito. Acertar la dificullocorum, hominum; omnium jicere, inríer-e. seculorum memoria. Cuento, tad. Metctm tetngere; scopum h o g a z a , f. Grandior, majoris •attingere. Mirar de hito en fábula. Fabella, fábula, a-. hito, ¡mrruitis oculis intueri, madi ac pona eris pañis. ¡| El fam. Cuento, chisme, penden- ! atiente aspicere; oculos in pan inferior que se hace para CAS..Rixa,ce; su,surratio,onts. aliquál i t/efigere. M u d a r de la gente del c a m p o . Fai arios pint. El cuadro ejue representa hitos. Omnia tentare; pañis. A m i jíadre llaman hoomnem algún caso histórico. Faciam gaza, y yo m e m u e r o de h a m lapidem moveré. aliquod memorarte pictura.— H o a n c , m . Río de la China. bre. B o s aputl acervum. Minatural. Descripción de las das áivitiee. Pelapis talento. Croceus fiuvius. producciones de la naturaleza. h o b a c h ó n , n a , adj. El que es Tantali talento,mensa, ¡ioi-ti. Naturcelis historia. Arte de la de m u c h a s carnes ; pero flojo Tántalos inter unríces sitiáis. historia. Historice, es. Dejarse y para poco trabajo. Laxus, ¡o divitás inops. A quien cuece de historias ó rodeos, tig. fam. ili-suliosiu,ignaras, a, um; ne- y a m a s a no hurtes hogaza. Ir á lo sustancial de la cosa. gligens, tis; seguís, e. H a Seni verba i/are áijjieilis esí. Sopervacooea omitiere ; ad cerse hobachón. Languor-i, de- H o g u e , m . Fuerte d e la baja rem veaire. Escribir una hissiríite'/ue se i/erícre. Normandía. Ogyyia, ee. toria. 7/es gestas monomentis consignare, posteritati pro- hocicada, f. Goljie dado con h o g u e r a , f. Pira, porción de combustibles encendidos. 7bpagare, poblicis litteris pro- el hocico ó de hocicos. Rostri ictus. cus, i; strues, is. — en que seqoá los antiguos q u e m a b a n los cahistoriado, da, p. p. de H I S T O - hocicar, a. H o z a r los puercos. Rostro sues terram i/irertere. dáveres. Pym, ce; rogus, roR I A R y adj. pint. S e ajilica al guto, i; fumes, eris. Hogueras herbam cruere. || n. D a r de cuadro ó superficie compuesto hocicos el h o m b r e en el sueapagadas. Ericti rogi. Pertede vanas figuras. Historás delo, etc. Prontim ,-ctríci-e. || fig. neciente á la hoguera. Rogaeorata pictora Caer en alguna falta ó yerro. lis, e. historiador, ra, m . f. El que Erro, as- la hor, eris.'— las hoja, f. L a parle que los tallos de escribe historia. Historíeles, rolas plantas y los arboles arrojan hisioriographus, i; rerum ge- bestias. Casa jamentum strum in terram impingere. en la primavera, ('oma, ce; reistarum explicator, pronon¡doleré.' náis, i;/olium, ii; frons, dis. liator. — mentiroso. Falsas hocico, m . Parte de la cabeza Il C a d a uno ele los jiétalos de scriptor. de algunos animales, en ejue historial, adj. L o perteneciente laflor.Petidum, i.\\ La escama á la historia.Histaricus, a, um; están Ja boca y las narices. ó lámina (jue se levanta en los lastarialis, e. ¡íostramj ,\\ L a boca del h o m - metales al batirlos. Metódica historialmente, aelv. D e un bre que tiene labios abultados. stpiamina. |¡ C a d a una de las m o d o historial. Hi.stor i c e ; Lahiosum os. ||fig.fam. L a capas ele m a s a que cubre los , ic siglo. cara, el rostro. Os, oris: fapasteles. Lantella, ce. \\La tie^historiar, a. Componer., contar, eies, ei. ||fig,Gesto de enojo rra que se siembra ó pasta escribir historias. Historidm - y desagrado. Severas, iratus, ¡>or año, dejándola descansar narrare, Scribere; res gestos toreas rudus. Plisóme hocico. otro. Dimitan fundí pars. \\ consignare; lit.moiiomemis ungüento. Hurnidus lijjssopus. H i s p a h á n , f. Ciudad de Pcrsia. Ilaspa/iamum, llet ntom- HOJ H()I, HOL 571 La mitad de cada una de las hojaldrista, m. El que hace Otium, ii; tranquilinas,atis; partes principales de un ves- hojaldres. Placentarum ejfor- qoies, elis. || Regocijo, contentido. Prcecáiuce vestís partes. otaíor, aríij'ex. to. Gaudium, ii; oblectotoeaCada una cíe las partes de la hojarasca, f. El conjunto ;de tum, i; oblectatio,onis; jucuoarmadura antigua. Di mi dia hojas que han caído de los ár- ditas, aíis. armaturce pars. — berberisca. boles. Arborum qoisquilice, holgar, n. Descansar, dejar el El oropel. Aurichalcect bra- decidme fraudes. || La dema- trabajo. Feriar-, odor, aris: (tect. — de metal. Lamina,siada frondosidad de árboles reqoie.sco, is; J'erias agere; a bractea,ce. — de libro. Pagi- ó plantas. Follorum reclon- negotiis vacare. || X o trabana, ee ; folium,tí.— de espada, áaotia. ||fig.Toda cosa de jar, estar ocioso. 7c/. N o henavaja, cuchillo, etc. Ensis, poca sustancia, especialmente mos estado holgando. Non dtecultelli, etc., lamina, lamna; en las promesas y palabras. seáimus, ñeque ottati somos. spiculum, scapus, i; ocies, Ioutilis ei. res; ougee, arom ; reEl luín buey holgando se des— de puerta ó ventana. Valva, eluodaos, superjlua pompa. cuerna, ref. V. BUEY. || r. Alece. — de árbol. Folium ;J'rons,Todo es hojarasca cuanto dice. grarse, tener satisfacción de dis; arbor um juba. — de Merce niegce suot quidquid algo. Gaoríeo, es; lector, aris; hierba. Folium. — de espada erepaí, sooantiamque verbo- animam oblcctare, delectare, angosta. Lígula, ce. — de pa:rum ioaoice eí exuvice. recreare, relaxare, reficere; pel, de pergamino ó de cor- hojear, a. Pasar, mover las oblectaíiooi iaríalgere; se futeza de árbol. Plágala, sche- hojas de un libro. Librum cunátíati clare. || Est^r sin da, ce. — de Flandes, de lata. evolvere; libri folia verteré. uso ni ejercicio las cosas inaStanno illitafierreabren-tea. || n. Formar hoj'as algún me- nimadas. Wc-o, os. — del mal — de Milán. Id. — de olivo. tal. Metallum bracteas for- ajeno. 7ra aliorurn rteinis exOleácea jblia. — de parra.mare, eff'ormare. Lo que se suliare; ex alienis moas- gauPampinus, i. — de tocino. Di-ha de hojear ó revolver m u - dium accersere, leeíiíiam exmita a suis pars. — encorvadacho. Pervolutaoáus, a, um. haurire. — interiormente. In en el capitel de una columna. hojoso, sa, y sino gauríere. M e huelgo de Caulicuíus, i. — que pica. hojudo, da, adj. Lo que tiene tu buena dicha, ¡'tui felicítate Marclax folium. Hojas mu; muchas hojas. Foliatos, folio-gauc/eo, leetar. líelas sane. N o espesas puestas unas sobre sos, frondosus, a, om. dudo que te holgarías de esto. otras. Pinnata folia. — cu-hojuela, f. d. de HOJA. |j Fruta -Aron clobito, qoto id gratum biertas de vello espeso. Pexa. de sartén. Laganam, i. \\ VAtibifiuisseí. Hoy nos hemos de — gruesas y como carnosas. hollejo y cascarilla de la acei- holgar largo y tendido. InrínlPinguia. — tiernas de los na- tuna molida. Oliven follicolos. genáum nobis hoclie genio esí. bos. Rapada, orum. Com- || La hoja m u y delgada y an- Y a que no bebo en la taberpuesto, hecho de hojas. Fron- gosta de plata ú otro metal na, huélgome en ella. ref. Abdeus,fiolicicus,a, um. Ador- que sirve para galones y otras stemias cum sin), potatoribus nado de hojas. Franáosos, a, cosas. Metódica braetea. Ho- tomen delectar. um. Perteneciente á ellas. juelas de hojaldre. Crustula holgazán, na, adj. Vago, que Fronáarius, a, um. El que eclulia. no quiere trabajar, Us. como las coge. Frondator. Al caer ¡ hola! interj. Ús. comunmente s. Ambro, onis; vaeantivus, de la noja. m. adv. fam. Al para Mamar á otro que es in- ignavus, otiosus, desidiosas, acercarse el invierno. Appe- ferior. Heus. jj Cuando denota samnieulosus, a, um; iners, tente, ingruente hyerne. Batir novedad ó extrañeza.Ti/a, quid lis. || Desidioso, que nada hace. hoja. Reducir tos metales á erga? quid est hoc? ¡oficíeos, tis. Holgazanes que jilánchas. Bracíeare. Doblar Holanda, f. Peino de Europa se ponían á jiasar el tiempo ¡¡otaria, llallaruliii, te. la hoja. fig. Negotium in junto á un canal que había en holanda,!'. Lienzo muy fino de aliud tempus difi'erre. Desuna plaza de Roma. Canalidoblar la hoja.fig.Sermo- Holanda. Batavicum, hollan- t ola-, arum. nem resumere; instituían, ilum linieum. — de mangueta. holgazanear, n. Ser- lrolgazán. orationem prosequi. Echar Lienzo másfinoque la holan- Otior aris. hojas los árboles. Arbores da común. Subtile linteum. holgazanería, f. Haraganería, Holandés, sa, adj. El natural fronclere, jronáescere, veraversión al trabajo. Ignavia, de y lo perteneciente á Holannar-e; folia induere, eff'uninedia, desidia, te. da. Hollandus, Batavus, Badere. Ser uno todo hoja," y no holgín, na, adj. V. HECHICERO. tener fruto,fig.Hablar mucho íavit us, ct, um. holgorio, ni. fam. Diversión, y sin sustancia. Nugce; crepi-Holandés, m. El idioma de regocijo, tiesta. Ferice, arum; tantia verha. Ser alguno ten- Holanda. Halavíeum idioma. gaudium, ii; exaltatio, ooás. tado de la hoja. fr.fig.y farn. A la holandesa, un adv. Al uso holgueta, f. fam. y S.-r aficionado á aquello di- de Holanda. Balara o more. holgura, f. V. H O L G O R I O . || V. que se trata. Aliqua re <•«-holandeta y A N C H U R A . || Quien quiera aoí holandilla, f. Lienzo teñido y ¡itum tilcetuin esse. No se gura, sufra amargura. (Jai vult mueve la hoja en el árb..! sin prensado que sirve para fo- esse itin leiim. írtiiaiat nio-i-m. la voluntad del Señor, ref. rros. Lint en m, i. Multo ce quo fuerint cominoholgadamente, adv. Con hol- da, ejus ita tintinaría tet/ilitm Sor-tes rnittuntur in sinum esl ¡erre. sed a domino lemperantur. gura. Amplié, lame. Volver la hoja.fig.Senten- holgado, da, adj. Desocupado, holocausto, m. Sacrificio en no tiene ejue hacer, (ida- que se consumía al fuego toda l'tuit. locutionciu imitare;que Jirala víctima. I lolocausttt m, i; eus, a om. || Ancho. Ampias, ¡tolo, missis- non stare. oilslomo. alis. || lig. Y . hojalatero, m. El que trabaja o, om. 'I Ito. El que está des- SACRIFICIO. empeñado en la hacienda. Di- hológrafo, fa, adj. for. Dícese en hoja de lata. Bracíearum stanno illiíarum artifex- ritn's a I fluens. Holgado viene del papel, especial ni.- testahojaldre, hojaldrado, hojaldrar, formare. tu, al hojaldre. CE. amb. a. Placentada, Pao Torta. adj. culos Semejante PU sintáis. con- holganza, stís el buey por Ium vestido. calilo. lopor est,quam alabado, lo I'.Paulo boleado Descanso, ref. oportet. laxior Nóvale y el reposo. Are luyo veso\m Holsacia, soneso j,litis, por mentario, .1 que eímbrico. o.f. le escrito um. ciudad otorga. Slesvicum, yenfirmado Holograel Queri. 572 HOM HOM HOM || Ducado de Alemania. 77oí- á pie. Cataphractatus pedes. scioice dormit. — de insigne — de armas tomar. Aá omnia elocuencia. Longe eloquentitsiinus. — de puños. El robusto idoneus, ctjitus. — de baja extracción ó clase, ínfimas ho- y valeroso. Sírenuus, jortis. el ducado. hollar, a. Pisar. Calco, con- mo; homo Ínfimo loco natus, '— de silla y albarda, de campo y de ribera. Homo in utram¡tullo splenáore vitie. — de culco, as ; protero, is ; pet/ihus que fontana cagadas. — de bigote. Gravis, consíons. — ohterere. |¡ fig. Humillar, abatir, ajar. Proculco, pessurndo,de buena capa. Deceater et tamaño. El que es m u y estias; contemna, despido, is; decore ornatus. — de buenas mado por sus prendas. Proletras. El científico. Littera- bus, magoos, magnánimos.— cootemptui, ludibrio, despicatus. — de burlas. El jocoso. de un siglo. El ejue en su edad tui habere. ha sido sobresaliente. /Eterna, holleca, f. Pájaro. V. H E R R E - Jucuoáus, a, uro; áerisor, oris. — de calzas atacadas. Severus, memoria dignus. — de veras. RILLO. hollejo, m. La piel delgada de asper, a, urn. — de camjio. Veritatis secíator; serius. — las frutas y legumbres. Sili- Ruris J'requentator; rostica-de todos tiempos, que á todo ?ua, ce; jolliculum, follicu-nus, a. um. — de capa y es- se acomoda. Omnium harapada. Nulliusfiaculíaíispro- rum homo. — de paja para us, calvólos, i. Echar hollejo. Jes-sor; omnium Itileraram echar al toro. Foeneus. — de Siliquor, aris. Quitar los hollejos. Follicolis grana exae- ignaros. — de capricho. El m u y poco valor. Seopce dissoque tiene ideas singulares, y lutee, nullo aumero homo. — re; siliqoas excutere. hollín, m. La parte del humo las dice con novedad y agu- espiritual. Pius, spiritualis. — que se pega á las chimeneas deza. Ingcoio prcestaas. V. de la vida airada, fam. Balay otras partes. Fuligo, inis. —C A P R I C H O S O . — ele copete. Ma- tro, onis; perditus homo. — que queda en el hondo de un ynce audoritatis vir. — ele hecho. Adultos vir. ||fig.Dovaso en que se quema alguna corazón ó de gran corazón. rius, ilustradas, io aliqoa fi «cosa. Fungus, i. Cubierto de Magoaoimus. — de chapa, fig. coltate versatus homo. — falto El <jue es sesudo, de mucho de vista. Lusciscus, lusciosus. hollín. Fuliginosas, a, om holliniento, ta, adj. Lo que juicio.Pradeas, tis. — de días, — grosero. Plúmbeos. — aditiene hollín. Fuliginosus, a, de edad. Seoex, is; célale pro-nerado. Nummatus. — liso. vedus, dierum plenos. — de Iogeouus, verax. — lleno, fig. om. homarrache, m. Bufón. Seur- estado. Político, cortesano. Sapieatissimas. — de un m é rito sobresaliente. Vir sumra, ce; niimus, i; personatns — Aulicus. — de fondo. Sapiens, litteris abunáans. — mus, apprimus. — de valor y homo. pronto para herir. Mano promh o m b r a c h o , m. El hombre de fondos. Di ves. — d e fortuna. píus. — feliz por lo que toca El que se ha elevado de pronto grueso. Obesos, i. y sobre su esfera. Novus ho- Til acaso y la fortuna. Acl cahombre, ni. Animal racional. mo. — de hecho. Probus. — sutn fortunamque jeláe vir. Homo, iois; proviáum, acude gran frente .Fronto, onis. — fuerte, valiente. Acer homo. tum, memor, sagax, multi— de gran cabeza. Capito, — grande, de mérito distinpler, rationis et consitii pleonis. — de gusto y que se guido. Ampias. — mayor. El ootn animalMJSl varón. Vir, i; trata bien. Lautos. — de ho- anciano. Senex, tétate gravis. homo, iois. 11 El que ha llegado á nor. Fortis vir. — de humor.— nKnudo. Pusillanimis, pula edad viril, el hombre hecho. Festivus. — de iglesia. Eccle-silli aoimi vir. — de mala Confírmala célale vir. || V. vida. Luxuriosus perditus. — siasticos, i. — de intención. M A R I D O . || En ciertos juegos de El doble y solapado. Vafier, de punto. La p>ersona de disnaipes, el que entra la polla subáolus homo. — del campo. tinción. Honaris studiosus. — para jugarla sólo contra los Rusticanos. — de letras. Lii- de distinción. El ilustre. Irreotros. Prceripuas in charta— para poco. íerctíos, scieníiis peritus.preliensibilis. — rum lucio parles agens. || Juede mala digestión. Asper, du- Frigiáus. — perjudicial á la go de naipes de que hay varus, severus. — de manos. V. república. Pestis, is.— que se rias especies. Chartarorn luHOMiiRE D E P U Ñ O S . — de mala va de entre las manos. H o m dus sie dietus. || El que tiene fe. El pérfido, el traidor. Fi- bre muy listo y sagaz. Homo los requisitos convenientes anguila magis lúbricos. — e/ei sinester. — de ninguna para alguna cosa, idoneus, importancia. Nano, inis. — de ejue por sus antepasados meaptus, a, um. || Junto con alimportancia. Honestus, locu- rece mucha honra. Vir avo, gunos nombres por medio de ples, gravis, constans homo.patre, majoribus suis dignisla preposición de, el que posee —• de mi jaez. Horno mei or- simus. — retirado. Solitudinis las cosas ó calidades signifiáiois. — de negocio. El que amicos. — sin policía, ¡nculcadas por los nombres (jue se da dineros á interés. Campsor-, íus, en naribus edueatus. — le juntan, como de bajo nacioris. — de pecho ó de pelo en pequeño. Homúnculos, homumiento. Sórdido loco ootus, pecho. El valeroso, constante y eus, i; homuneio, oois. — diinjlmos homo, íerree filias. de gran secreto. Magnánimos, ligentísimo. Summo officio — antiguo. Barbaius, a, um. silentiosus. — de j>eso. Sen-pr-ceditus. — insaciable. Vul— abierto franco, sincero. sato. Gravis. — de plaza. El tur. — integérrimo. Summa Apertus,a, oro.— con hábito que obtiene los empleos hono- inlegrilalc atque innocentia de monje, sin moradafija.Cirríficos del pueblo. Publieus, ¡torno. — infamado de grandícoiiicellio, onis. — de bien. natos, prcecipuus. — de pocasimos delitos. Teterrimus, Vir bonos. — de experiencia suerte. Ciceris et nucís em- crudelissimus, fallacissimus en los asientos. Haod oescios ptor. — de pocas prendas. Fu- omniom sceleriim, libidiaumrerom. — de experiencia en tilis homo. — de poca sal en que maculis ootatissimus. — los tribunales. 7n cario íogee la mollera. El de pocos al- — tacaño. Nefiastus. — tonto. usu limalus — de dos caras. Caodex, icis¡ stipes, itis cances. Tarclus, stolidus, bemet. eoclero ore calliáum phr-actatus — eí bas mas. versís de frigidum óFx armas de Cutnphractatus rebus todas áejfians. eques. áoctus. caballo. sillas, —fig. — Catade miles. de de armas Diamarprovecho. blico. poco bes. tressis Trioboli, sueño. —Horno de agaso. El nullius JJOCO Nec que frugi. más — quantum es útil de pretii —ó pro de menos. allumpúó u ¡tomo; ydetodas fiuetus plombeos, Ñeque na eruáitus. es de facultades. casa terree timet. asinus antigua. —motus, —Omni nuevo, universal hamo. Mttnieidoctriñeque que—no en satia, ce. Holstein, m.V. H O L S A C I A , por HOM HOM HON 573 polis homo. Medio hombre. N o hay hombre cuerdo á ca- ¡| fig. Hombre de grandes prenSemihomo. Los hombres. ballo. Nec sat ratioois in das, experiencia y valor. Vir jEtas, atis. Los hombres de losarmis. Al hombre harto las ce- detrissimos, magnus. primeros siglos. Prisci viri, rezas le amargan. Anima sa- hombruno, na, adj. Perteneprisco mortalium gens. C o m o turata calcabit Jávum. Ina- ciente ó parecido al hombre. hombre m e puedo engañar. Ut marescuht epulce sine fine Masculinas, a, um ; viráis, e. petitce. Al hombre osado lahomecíllo, m. Enemistad, odio. humanusfiallipossum. Es un mal hombre. Niger est. Mi fortuna le da la mano. Com ¡nimicitia, ce; odium, ii. hombre, este es de quien ha- Minerva roaooro move. Ma- homenaje, m. Juramento soblo. Meus homo, i Qué hom- aum aámoveníi fortuna est lemne de fidelidad. Clieotelabre es aquel? Quiá illuc ho- imploraocla. Dii jadeóles ad- ris ojfieii, obsequii debetio' minis est? ¿Qué hombre será juvaoí. Fortes fortuna adjo- solemneficlelitcuisjosjoranéste ó ése? Quiá hoc hominis cat. Audaces j'ortuna jovat,dum,sacramentara.jfig.Resest ? Quisnam homo est ? ¿ Quéíimiáosque repellií. Al hom-peto, veneración, sumisión. Vehombre sois vos? Quiá tu ho- bre por la palabra y á los ni- neratio,onis; honor, oris. || V . minis es? Mucho va de hom- ños con un dije. Vtri jureju- T O R R E D E H O M E N A J E . Prestar ó bre á hombre. Servus servo, ranclo, pueri ialis J'allendi. hacer pleito homenaje. Adáidominus elomirio, homo ho-Hombre bellaco, tres barbas ctiorem clieatelara profiteri; mini prcestat. És hombre de ó cuatro, ref. V. B A R B A . addieti elientis proj'essiorem pocas palabras, es hombre hombrear, n. Hacer de hom- solemni rifo cáere. Prestar fiseco. Laconismo gaodet. Est bre, querer parecer tal ó joven. delidad y homenaje. SacraJuvenum aliorum cequalila- mentum apud dominum dicepauciloquus. Lacónica utitor orevi loquentiá. Uno fiascetem -afiecíare, aá eorum ao-re; in áornini verba jurare. multa cornplectitur. Numerocíoriíatem accederé. || fig. homérico, ca, adj. Acl HomeQuerer ser igual con otros en rum pertioeos. Homereus, Itadicit. Minore finií prooemio. Verborum virpaucorum. Tan- calidad y circunstancias. Us. meriacus, Itomericus, a, urn. to no hace el hombre cuanto como r. Aliorum auetorita- H o m e r o , irí. El m á s célebre no quiere. Nildl mortalibus íern ostentare. ])oeta griego. Homerus, i. arduum esí. Nihil est tam hombrecillo, m. dim. de H O M - Obras de, Homero. Homeri arduuin et clijjicile, quod BRE. non Planta : se cultiva para corpus. Á veces .dormita el humana mens vineat, et inla cerveza. Humulus, lupubueno de Homero, es decir, fiamillciritatein perducat.lus, Es i. cae en descuidos ó errores eí hombre hondo, i-'íuetus mu- hombrera, f. Pieza de la ar- hombre más sabio y prudente. madura antigua que cubría el Quanáoqoe bornes dormiten íus. Omni spedestitutus. Buen hombre, pero mal sastre. Can- hombro. Huneerale, is. Horneros. hombría de bien. V. H O N R A - homicida, com. El que comete didus, sed ineptus cir. El hombre no es prójimo. Se usa D E Z . homicidio. Homicida, ce; sien el juego del hombre. In hombrillo, m. La fuerza de carios, ii. || adj. Lo que da ó lienzo ejue se pone en el hom- causa la muerte. Mortem preeludo quilibet suce sortis est áejensor. El primer hombre bro de la camisa. Indusii bu- beos. Siendo homicida de sí del mundo. Se dice por exa- meris assuía bracíea. || El mismo. TVeee coaseita. geración del que. tiene alguna adorno de seda, etc., que se homicidio, m. Asesinato. Hohabilidad en sumo grado. 7n pone sobre los hombros. Hu- micidium, ii;percluellio, onis. aliquo re princeps, sopere- mcralis oroaíos. || Cierto tributo antiguo. Triminens. N o es hombre de bur- hombro, m. La parte alta del buii genus. — con ponzoña. las ni amigo de burlas. Gra- cuerpo del hombre, de donde Veoeflcium, ii. nacen los brazos. Humerus, i; homilía, f. Sermón, plática. vis, a jocis aliemos ¡tomo est. N o hay hombre con hombre. cervix, icis. Los hombres. ScaHomilía, ce. fam. Se dice cuando están pulce, arum. A hombro, m. homiliario, m. El libro de las desavenidos. Magna inter eos adv. Sobre los hombres. 77u- homilías. Homiliarium, ii. meris, super humeros. Arri- hominicaco, m. El jmsilánime discordia; ingens tlissielium est. Es hombre de altos pen- mar el hombro,fig.Trabajar, y de mala traza. Abominanayudar á otro. Sub onere la- clus scarabeus; homuucio, samientos. Celsi animi, alta. mente prcediíus vir. ¡Oh malboranti. hornero suecurrere,onis. hombrel O seelus! O porten- subvenire. Echar al hombro homogeneidad, f.fil.La calitumi N o eres hombre, sino... alguna cosa.fig.Hacerse res- dad ele homogéneo. Homogeponsable de ella. Onus subiré. oeitas, atis. Nullus est, nisi... Es necesariotolerarlo que es común á Encogerse de hombros por homogéneo, nea, adj. Se aplica todos los hombres. Hutnaoa miedo. Humeros coteírahere. á los cuerpos de una misma fiereoda sunt. N o sé qué hom-\\ Negar la contestación á al- naturaleza y propiedades. Díbre es. Afora nocí hominem. guna cosa. Humeros tthnaea- cese también de las jiartes que Ya no es niño, ya es hombre. ría contrahere. Llevar al hom- forman la homogeneidad. HoExccssit quidem ¡lueritici;bro alguna cosa. Aliqoid ho- mogéneos, a, um. rneras susíinére. Mirar sobre adolevit, et vir evasit. Virihomólogo, ga, adj. geom. Se lem aáeptus est cetatcm. N o hombro, ó sobre el hombro, ó aplica á los lados corresponser hombre de pelea,fig.Pu- por encima del hombro. Mirar dientes en figuras semejantes. sillaaimem esse. N o ser hom- con desprecio y enojo. Tran- |l Homologus, a, um. lóg. Se bre para alguna cosa. Ineptom srerse, ohlique et cum: de- dice de los términos sinóniSpicatu aliquem intiieri, cleesse; aptitudine car-ere. N o mos. 7c/. á tener hombre. Nodum, ioopern .spicere. Sacar á hombros honda, f. Instrumento de cáab amáis, omni a spe desti- alguno, fig. Aliquem r summa ñamo, esparto ú otra materia tutum esse. Ser hombre de discrimine entere. En esta para tirar piedras. Funda, ce. protector. •esse,fiddetn promissi.s bére. bre. su palabra, Vá-uin Tener Hominem fam. hombre, esse. se st.reiiuutn etBona; eonetantem Ser fig. habere. mfiidei Tener u y homprcehombrón, io hombros blica. causa nelis. causo sostenéis vestris Rempublicátn el ni.peso aum. sobre ceroicibussustiel de e la vuestros in H OrepúM hac BRE. | por atan Scuíale, seno suspenderlas. | Cordel sus donde lasextremos is; cosas unido se fundee pone Funda, de perfectamente con peso lascutula. que piedra. ce. para seEl 574 HON HON HON atis. Buena opinión y fama. El brazo de la honda, llahe-ó'parecido á él. Fungióos, a, ¡lanar.', pl. Exequias por los um. Lo que es esponjoso como un, (c Tirar con honda. Fundifuntos. Justa, arum ; parenel bongo. Fungosus, a, um. da lapidem jaeere, ¡aculaei, tatio, anís; Jarte/iris ¡r h o n g o s o , sa, adj. Esponjoso. emitiere. — quebradiza. Vitrea fama. h o n d a m e n t e , adv. lig. ProfunFungosus, a, um. da, alia, clevadamente. Alte. \\ h o n o r , m . Respeto que se da á j La m a y o r honra q u e se podía. Con hondura. Profunde. alguno. Honor, lianas, oris.l Quaníus rn.axim.us honor poh o n d a r r a s , I. pl. pr. Rioj. Las Concepto, reputación, eré- ¡ terat. L a honra fomenta lasarles. Artes adt lamas. La dito. Gloria, ce; splendor, heces que quedan en la vasija aris. (águilas, alis. || Estima- | obra da honra, nomine que ha tenido algún licor ú putación al artífice. AccendU c-ii'm, fama, lustre. Modestia, otra cosa. Sedimentum, i. opus cir-tifu-eiu. Mira por tu ¡ama, i/loria, ce; decus, h o n d a z o , m . El tiro de la honut dignitatem oris. || L a honestidad y recato honra. Cura da. Fundos faifas. lúa/u serves, rettif h o n d e r o , ni. El soldado que pe- de las mujeres. Pudor, oris. ne quid, deríígnitatetuü ama|| Aplauso, obsequio, celebrileaba con honda, l-'uia/i/iiilus, tas. Perdió su honra. Gloriam dad de alguna cosa. Laus, J'ondibularius, i; funditor, obscuravit, labefio oris. Honderos que precedían al udis. || Dignidad, cargo ó em- suam pleo. Ús. en pl. Titulas, i. \\ rit. tmmiiiuit. Volvió por su ejercito, ¡¡(¡rara, arum. honra. Honorem e-e calumnia pl. Título y facultad de pohondillo, m . Cada uno de los riiaiít avit. Diluit impositum pedazos de lienzo, paño, etc., derse uno n o m b r a r en algún sáií crimen. T o m ó por punto empleo q u e no tiene c o m o si (jue forma las entrepiernas de de lionra el acabarlo. Ad exile tuviera. Hooorarios titulas. los calzoncillos ó calzones. -l'u ia ilion einpertin ere censu.it — difícil de adquirir. Ofn-raInferior J'emoralium pars h o n d o , da, adj. Profundo. Altus, sus ¡tonar. Honores dados sin iiic/ioata petfi'eere. V a m e en eso la honra. llanas hic meus medida, sin discreción. EJfusi depressus, profundas,a, um.\\ ca/itur. U n h o m b r e sin honra. Se aplica á la parte del terreno lionares. Dios del honor. HoIohonoratus, inglorius, norinus, i. Celebrar juegos más bajo que lo demás.¡mus, bilis, nullius npminis, fúnebres en honor de alguno. a, um. '¡fig. V. P R O F U N D O . M u y mationis ¡tomo. D a r honra, finios fúnebres alicui daré. hondo, mu}' profundo. Prceal- Inflamar á alguien con el de- lustre ó esplendor á su familia. tus, a, um. Fosa poco honda. Geous suum accendere. Hacer seo de los honores ó de la gloHumáis fossa. Estar hondo. ria. Aliquem cupiditate honohonras por los difuntos. Pajusta rita fundís Jaeeo, es. rum iu iliimmnre. Ambicionar ran,m-; i,o ere. soliere, persolvere, h o n d ó n , m . El suelo interior honores. Honores coneupiseeperagere; Honra y provecho de cualquiera cosa honda. rc. Conceder á uno honores Fundus, i • pars ima.\\ El lugar divino-. Aliguem no caben en un saco. ref. V. divino horodeado de terrenos m á s altos. oore tolere: alicui ríirioos CABER. h o n r a d a m e n t e , adv. Honesta¡amores tráitiere, ¡tohere. Fundus, fundum, i. | El ojo C o n honra. de la aguja. Acus foramen. honorable, ad i. Digao de honra mente. Probé. y respeto. HonorabüiS, e. \\ Honorate, honorijice, honoraEstar en el hondón. In luíalo biliter. stibsiríei e. esse. Irse al hon- Ilustre. Iloiioratus, ct, um. h o n o r a b l e m e n t e , adv. C o n ho- honradez, f. B u e n proceder, dón. In fundum deeidere. rectitud, bondad. Probitaa, nor y lustre. Honorabáiter, h o n d o n a d a , f. Profundidad. honestas, bonitas, atis. honoritt, ,-. Pro luio/itos. alis. h o n d u r a , f. Profundidad. Pro- honorario, ria, adj. L o que in- honrado, da, p. p. de H O N R A R J'u.iit/itt'is. alis ,- altitudo,cluye inis. y ocasiona honor. Honoy adj.Respetado, condecorado. Meterse en honduras, lie. .\/- rarius; honorifteus, a, um. Honoratos, konestatus, a, um. tiora tjiut-i--ere, ,11tlh ililius ct Se aplica al que tiene los hoEl que tiene buen proceder. abstrusís rebus immiseeri. nores, y no la propiedad de Probas, honestas, hamo ñcfei honestamente, adv. Con deEjealgún empleo. Hooorarius, a. et existimqtionis homo. cutado con honradez. Laudacoro, con deseencia. Honeste. um. bilis, c. N o honrado con lá|| Con cantidad. Púa honorario, ta. Gaje ó sueldo grima. Hit" i umabilis, c.li de honor, y el estipendio (jue honestar, a. V. H O N R A R . || V. m u c h o ser honrado. Vano se da á alguno por su trabajo. COH0NES1 AR. Stipendium,ii; merces, eríis. Silleta Ion- capitur; inanis honestidad, f. Compostura, mohonoríficamente, adv. Honraolorice umbras consedotur. desiia, decoro.Honestas, urba- damente, con honor, con disPopuli auram plctusumque nitas, atis. || Recato, -castidad. tinción. ¡Iom,rith-e, hoiiortfe. t aptat. Omnia au auram poPuilicilia,cas1i mon io, te: carliM u y honoríficamente. Perho¡lularcm relert. tas, atis; pudor, oris. Pública norifi.ee. honestidad, jur. V. IMPEDI- honorifleencia, f. El acto y h o n r a d o r , ra, m . f. El (jue honra. Honorans, colees. MENTO. efecto de honrar. Hanariji- : i tillar, oris. cenlot, a-; cultus, us. honesto, ta, adj. Decoros honramiento, m. El acto y cente. Honestos, decorus, <-• honorífico, ca, adj. L o que inefecto de honrar. Honoratio, ttmJ|Casto, virtuoso, modesto. cluye honra ó la da. ¡¡onoriPut/ictis, castos, honestos, a, ¡it us. ... um. M u y honorífico. onis.'\ Aprecio, estimación que 'Pedioiioriji, us,,,. ion.Decretose hace de alguno. Cultus. us. um.[\ Justo, razonable. Dícese m u y honorífico. Hanoratissi- honrar, a. Respetar, venerar, hablando del precio de las cosas. Justus, a, um ; rcitionabi- mu'm ¡i,-, retum. N o honorífico. reverenciar, adorar. Honoro, lis, e. M u y honesto, m u y vir- luíanme,-fia us, a, um. orno, as; rolo, percola, prostuoso. Perhonestus, a, um. h o n r a , f. Lustre, esplendor, eólo, is. |¡ Honestar, autorizar. Honfleur, f. Ciudad de Nordignidad.Gloria, ce; ornamenas. |j Condecorar, Cohonoro, m a adía. HouJtorium, ii. tiim, i; splendor, t/ents, ¡to- dar crédito, estimación. Hoh o n g o , m . Fruto silvestre. F u n nos, honor, oris: laus, más. nesto, adorno, as. — á uno gas, i. || Cierta enfermedad que || Estimación, aprecio, obse- ,con su nombre. Aliquem suo da á )..s arboles. 7e/. — yesnomine condecorare. — m u quio. Honar; veneratío, onis. quero, igaricum, i.—(jue no I! L a honestidad ,\ recato de las cho. Colmar de honores. Pese c o m e . Boletus, i. L a ca- mujeres.Piular, oris ; castáns,rorno, as. — la partida de I un hongo.Funoi apee. alguno con m u c h o concurso cucullus. L o que es de hongo HOR HOR HOR 575 para despedirle . A l ie uj us guada. Infausta liara. || pl. suo tempore, qua debes hora, egressumfirequentiaornare. El libro en que está el oficio quo peer est tempore sistis. — á los muertos con sacrifi- de Nuestra Señora. Saerarum Ñ o se puede hablar á este cios. Porenta, as. —• el entie- horarum libeláis. — canóni-hombre sino á ciertas horas. rro. Exsequias cohonestare. cas. Las diferentes partes en Extra cedas horas non fiacit Lo honro mucho y lo tengo que está dividido el oficio di-. sui copiaro hic homo.* Certavino. Canónicas horas. — me- rum est horarum hamo. Esen gran estima. Apud me in nores. La prima, tercia, secta, coge la hora que te parezca. konore et in pretio est. L a fam a ha honrado de esta suer- nona y completas del oficio di- Cape pro arbitrio temporis te á Anfiarao. Ampláaraum vino. Minores ¡torce. — mayo- commodum. Vayáis en hora res. Los maitines, laudes y buena, fam. 7" secundo omine. sie lionestavit jama. Honrar á uno como á 'Dios. Veoerct- vísperas del mismo oficio. MaVayase en hora mala. fam. Ad ri aliquem Utrícam.||E1 que jores. Las cuarenta horas. 77o- corvos, ad cgaosarges, in r-aruin quadr-aginta festum. honra. Cultor, aris; ctilens, matara crucem, in directum tis. Lo (jue se debe honrar. Las horas. Céleres Dece. Las abeat. En hora buena sea. nueve y diez horas, diosas fam. Bona; fortuna;, bon Honarandus, a, um. honrilla, f. d. de H O N R A . || El criadas del sol. Horce. Hora nii nomioe; boois clextns avipuntillo ó vergüenza jx>r que y media. Sesquiliora, ai; horabus; Jetado omine. Dextero se hac- .'i deja de hacerse al- cumríimáliá.Media hora. Se- Hercüle. Cum bona alite. Auguna cosa. Pudor, oris. V a m e millara, ce; dimidia, dimi- spicio bono. Ac/siot Dii beata en eso mi honrilla. Honos hic cliaía hora; ¡torce áimiríiam. Das hominibusque plaudenU n cuarto de hora. Horce qeea- tibus. Ganar horas. Llegar los me us agitur. honrosamente, adv. Con honra ríraos; quada ¡torcepars. Me-correos antes de lo regular. y estimación. Honor ate, ho- dio cuarto de hora. DimidiaViam anticiparle. Ganar las norifiee, honeste, probé. tus liaree quadrans; octava horas. Aprovechar el tiempo honroso, sa, adj. Honesto, no- horce pars. Perteneciente á la para conseguir alguna cosa. ble. Ingenuas, honestus, a,hora. Horarios, a, um. A la Properare, festinare. Hacer hora. m. adv. Inmediatamente. hora. Ocuparse en algo mienum.,. || Honorífico. Honorus. \\ Decoroso, decente. Honorífi- ¡Ilitti, nune. A buena hora,tras llega la hora señalada. temprano.. Tempane, tempori, Hor aro compositam exspecas, pi-tcilarus, gloriosus, a, tempera Á cada hora, á todas etetre. Hacerse hora de alguna am : honorábilis, e. Es honroso para mí. Egregium mild horas, m. adv. Continuamente. cosa. Opportuoum tempus ac¡o horas. A esta hora. m. adv. cederé. Llegar ó llegarse la est. ¡llod horce. En mala hora, en hora. fam. Composáam hohontana, f V. FUENTE. hontanal, m. El sitio en que hora mala., m. adv. Dierecta, rarn appra.pinquare. Llegarle na.-en manantiales ó fuentes. dierecte: A buena hora, á laá uno su hora ó la última hora conveniente. Afature,íem- hora. fam. Morí obire. Nacei Scaturigin osus loen i. hontanales, adj. Se aplica á pestive, tempore, in tempore.en buena, ó mala hora. Fetilasfiestasque en 13 de octu- A mala hora. m. adv. Intem- cem vel infielieem esse. faubre se hacían en liorna á las pestive, aliena tempore. A sto vel infausto omine nas> fuentes Fi,minado, fontana- muy buena hora, á mejor hora. No ver la hora. Tener gran m. adv. Prcemature, tempe- deseo de que se verifique allia, ium. rius, maturius. Una hora an- guna cosa. Vehementer alihontanar, m. V. H O N T A N A L . Hontigola, f. Villa de Castilla tes. 77ora citius. Llegar á la guid ,-upere. De llora á hora hora fijada ó convenida. Ad la Nueva. Foníibola, ce. Dios mejora. Forsan miseros hopa, f. Túnica, sotana cerra- Itoram compositam vcni.ee. meliaro sequentur. N o se gaLas horas de la mañana. nó Zamora en una hora: Afora. da. Túnica, ce. Témpora matutina. Por hora síaíini Jinis appareí. Non vehopalanda, f. La falda que rn. adv. En cada hora. Una- nir exiguo tempore leerga searrastraban los estudiantes en las universidades. Us. en pl. quaque hora, in siogulcts ¡ta-ges. Horas, años, meses, días ras. A horas excusadas., a ra- vuelan presto. Fluunt dies, et Caudaía palla. hopear, n. Menear la cola los tos perdidos, m. adv. Suecíirreparábilis vita dei urrit. Por animales, particularmente la sivis, iubeisivis ¡taris. Labitur oceulte, faüejurque zorra cuando la siguen. Cau- horas, m. adv. 7i/. De hora en Colabais icios, et iiilai est hora. m. adv. /./. A la hora annis velóse)?- Venga en buen dtiiu moveré.||fig. V. CORRE.|. ésta o á la hora de ahora. hora quien-"hos ayuda. Venial TEAR. hopo, ni. La cola ó rabo de NuOC : in ¡na liara. A tal ftospes quisquís profiuiurui mucha lana ó pelo. Hirsuta, hora te amanezca, fam. Expre- esí. Una hora suele quitai lo sión con que se reprende al que en mil años se gana. La¡alosa caiiría. Seguir el hopo. fig. Dar alcance" á alguno. que llena larde, Ó al que true- hilur ctit/ua. quod ¡lortiim ca la- horas cuando habla. Sie est tempore lohgo. Puncto Alicujus calcem calce tereré. Ubi aurora lucescat. Lu hora scepe temporis maxítnarum Sudar el hopo. fam. Máximo bu.-na fam. Está bien, sea así. eci-inii no,menta ererttiiitur-. labore aliquid eonsequi. Bene. Vaja en hora mala. fam. horaciano, na, adj. Lo pertehoque, m. V. A L B O R O Q U E , hora,!'. Cada una de las veinte In mala/u cria coi aheat. ¿Quéteneciente á Horacio. Horay cuatro partes en que se di- hora es? Quota hora esí? La táunis, hgraíius, a, um. vide el día natural, ¡lorie; vi- una. las dos, las tres, etc. Horacio (Quinto Maco Venugésima quarta diei naíuralis Prima, sega mío. tedia, etc., sino . m. Famoso poeta lírico. pars. ||E1 tiempo determinado hora aiitlttur. Es la una yIlorolius, ii. y oportuno para alguna cosa. media. Hora est sesquiprima.horadable, adj. Lo que se pueOppartunom tempus. || Kl es- Habi.-ndo v.-nelo á verte á la de horadar. Forabilis, perfiopacio de doce á una, en que hora quinta próximamente. rabilis, e. pasare race. celebra in LEGUA. de Ascensiones la Horoscopus, Ascensión. —liona. la dada, Iglesia señalada. —cae e Meridiana i. en l ¡tara. misterio que — Commenuno \\,squítertia, nenissem. dia-, Hora Cuto V. á buena les ad est te tres hora. sequiseeunda, quinta Son etc, y las Nunquam media, Nunca tere dos y etc. ¡tora vienes mete se-horadado, horadación, ratus, de gusano honradar. de us;seda m. perforatio, f.Foratus, El El que acto capullo esta yperfoefecto aguonis. de] 576 HOR HOR HOR jereado por las dos partes. rior del tronco de los árboles C o m o la hormiga. Myrmiee. donde se dividen las ramas. Perteneciente á la hormiga. Bombycis fiolliculus. lioradádor, ra, m. f. El (jue Arborum caput ubi rami t/i- Formicinus, a, um. Lleno de hormigas. Formicosus, a, om. horada. Foraas, perforaos, veericaotur. Por su mal le hacieron á la horcajadas (Á), m. adv. Á calis. horadar, a. Agujerear. Foro, ballo, echando cada pierna por hormiga alas. Soperbiá Lucifer io tai-tara, judos. Cada perforo, as; Jodia, is, — con su lado. Virilem in moáurn. hormiga tiene su ira. Irn-st et A horcajadillas, m. adv. Iá. lezna, Desubulo, as. horado, m. El agujero que pa- horcajadura, f. La parte del fiormicce bilis. Habet eí muscuerpo donde se dividen los ca J'elera. sa de una jiarte á otra. Forahormigón, m. Mezcla de piemen, iois. |j La caverna ó con muslos. Femoro.ro ioterslidras menudas, cal y betún. cavidad subterránea. Cavitas, íiuro, áivaricatio ; perineum, Ccementi genus. interjeinineum, ei. atis. hormigos, m. pl. Guisado. Coniorambre, m. Los agujeros de horcajo y las guiaderas en los molinos horcate, m. Palo de dos bra- dimenti geous. ||Los granitos zos que se pone al pescuezo mayores que quedan en el harde aceite. Foramina, um. de las caballerías para el tra- nero en que se cierne la séhor año, ña, adj. V. H U R A Ñ O . bajo. Collaris jorca; bisul- mola, etc. Similagioea grana. horario,ria,adj. Perteneciente hormigoso, sa, adj. Perteneá las horas. Horarios, o, om. eus, hi fiaos, hij'urcus, háleles, ciente á las hormigas, lleno ó horario, m. El estilo ó varita furcillatus palos. que señala las horas en los horco, ni. V. H O R C A D E AJOS. dañado de ellas. Formicosus, relojes. También es el jilano horcón, m. El palo en figura a, um. del reloj en que están delinea- de horca que sostiene las ra- hormigueamiento, m. Picadas las horas. Siglos, i; Ín-mas de los árboles. Prcegran- zón. Formicatío, onis. hormiguear, n. Picar el cuerclis Jorca. dex, icis; gnomon, onis. horca, f. Patíbulo, cadalso. horchata, f. Bebida. Emolsio, po con un comezón. Fórmico, as. j| fig. Abundar de alguna Forca, ce; gabalos, i; sospeo-oois. dom, i; paíibulum, i; crux,hordiate, m. Tisana de cebada. cosa. Abónelo, as; affluo, is.\\ ucis; iofelix arbor. 11 Instru-Hordeacea potio. || f. Cebada fig. Bullir, ponerse en movimento que en lo antiguo ponían de grano desnudo. Horelei ge- miento la multitud. Fórmico, ees; scaleo, es. — de serpienen el cuello á los siervos y de- nus. tes. Serpentibus squallere. lincuentes para castigar sus horfandad. V. O R F A N D A D . horizontal, adj. Perteneciente Que hormiguea, bulle ó se delitos. Forca, ce. ||Palo de dos puntas en uno de sus extre- al horizonte. Horizontn lis. mueve como las hormigas. m o s con que los labradores || Paralelo al horizonte. 77o Farmicans, tís. Esta llaga hormiguea en gusanos. Vcrmibus hacinan las mieses. Forcee, rizonii parallelos; horizonti mergo, ce. || Palo que remata ad libellam respóndeos. El scatet /toe ruinas. en dos puntas, y sirve para círculo horizontal. Horizontishormigueo, m. V. HORMIGUEAtener las ramas de los árboles. circolos. Reloj horizontal. Ex MIENTO. Forca. — de ajos ó de cebo- horizoritis libellá solariuoi. hormiguero, ra, adj. Pertenellas. La ristra de estas cosas. horizontalmente, adv. De un ciente á la enfermedad llamaAlliorurn , ceparum restis, modo horizontal. Horizontada hormiga. lrormicosus, a, fiascieolos, versus. — hechaliter. um. de tronco de árbol para las horizonte, m. Círculo máximo hormiguero, ni. El lugar doncabanas de los rústicos. Cer- que divide la parte visible del de se crían y recogen las horeus, i. Hecho á modo de hor- cielo de la que no le es, etc. migas. Forniicaruin oíaos, ca. Furcillatus, a, um. Siervo Horizon, ontis. 11 El círculo quecctvus, cubile! ||fig.El lugar que lleva puesta la horca. For- termina nuestra vista, y divide donde se mueve mucha gente eifer, eri. Dejar horca y pen-la tierra y los cielos en dos ú otra cosa. Affiueotia, ce. dón. Dejar dos ramas princi- partes desiguales, etc. Hori- hormiguilla, f. V. H O R M I G U I pales en los árboles cuando se zon; finitor circulus. || La LLO, por la enfermedad, etc. podan. Arbores in J'arece spe-parte de cielo que limita la hormiguillar, a. Revolver la ciem putare. Tener horca y vista al rededor de nosotros. plata reducida á polvo con -cuchillo. Tener jurisdicción Horizon, ontis. iguales porciones de colpa y para castigar con pena capi- horma, f. El molde en que se sal. Argenteiim pulcerem satal. Meri mixti impertí domi- forma alguna cosa. Forma, ce; le: et colpa iinrniseere. noto esse. ||flg. Mandar como typus, i. — de zapatero. Mu-hormiguillo, m. Enfermedad dueño y con grande autoridad. stricola, ce. — ó pared horma. que gasta y deshace los casImpei'iosejobere. La horca loEx lapide insiruetus paries.cos ele las caballerías. Formisuyo lleva. Aáer-it Temesius Hallar la horma de su zapato. cinus in jumentorum ungulis genius. Mostrar la horca an- fam. Encontrar uno lo que de- morbos. || La línea de gente tes que el lugar, ref. que se sea. VotÍ8 fruí. || irón. Encon- que de mano en mano pasa aplica á los que se anticipan trar alguno con quien le en- los materiales á las obras. 77oá poner inconvenientes y es- tienda sus mañas, ó con quien minom series, ordo. ||V. HORtorbos antes de emprender un le resista. Fortcm in J'ortem M I G O S , por guisado, etc. j| La negocio. Obsta caá spetitiooem impegere. mixtura y fermentación de los hormero, m. Formarum opiantecertere ante veoire. Para ingredientes con que se benelos desgraciados se hizo la fiex. fician los metales. Argenti horca, ref. que equivale á este hormazo, m. V. C A R M E N por jormicaíio. otro : ¿ Dónele irá el buey que quinta. Se usa de esta voz en hormilla, f. El pedacito de la sierra de Córdoba y Gra- hueso, etc., sobre que se forno are? V. BUEY. Horcas Caudinas, f. pl. Estre- nada. m a n los botones. Asíricíorii horcadura, horcado, figura a, ece,um. de fiaoces; Arpaya. deda, horca. f.adj. caoáioom LaCauclince Formado parte Furcilatus, supejugum. J'aren hormiga, Intercutis hormiga. queña. cutánea cido. Fórmica, Formicula, que Formicinus f. Insecto rnor-bi causa a>.\ce. m comezón. (Enfermedad gressos. u geous. yPaso conode — hornacero, hornabeque, peción monitio, exterior. jornia. muoimeo. m.m.Oficial Anceps, fort. Eortificaque bíceps cor HOR HOR HOR 519 Aírameníaria herba. hornillo, m. d. de HORNO. || El paños. I da de la hornaza. Foroaculce procurator. horno manual de que se sirven horra, adj. S e aplica á la h e m hornacina, f. arq. El hueco de los cocineros, boticarios, etc. bra bestia que no queda prela pared maestra donde se Foroctcula, a-•; J'urausportahi- ñada. A'on gravescens femina. forma alacena ú otra cosa. Calis aereas, I cereus, lapídeas. || || Cualquiera cabeza cié ganado de los pastores que se m a n mil. L a cavidad de la mina en ritas, atis. tiene á costa del dueño. Sine que se coloca, la pólvora, y el h o r n a c h o , m . Cavidad en el armentum. stipem/ia ¡,os, ene cajón de pólvora y balas ejue terreno de donde se saca alse entierra para volarla. Mili- horrendamente, adv. Horrengún mineral. I-aromen, ints; taris ciinit idus. caritas, atis. áum, horribilem io morem, H o r n a c h o , f. Villa de Andalu- h o r n o , m . fábrica de bóveda modum; horrendo modo. redonda con boca para cocer horrendo, da, adj. Horrible, cía. Phornasis, is. pan y otras cosas. For-nus, hornachuela, f. Covachuela, horroroso, espantoso. Horrenchoza. Taberna, casa, ee; tu- j'urnus, caminus , i Himnos , ilus, liarrifietis, teter, ct, um; i; J'ornax, acis. || Fábrica e l e gurtum, ii. ¡tori-ibiás, e. || Prodigioso. bóveda abierta por arriba para hornada, f. L o que se cuece Nefas, indecl. cocer ladrillo, teja y cal. Cude una vez en el horno. Liáus hórreo, m . Granero, troj. Horbanos, J'ornax. || L a cavidad operce coctura, furnacea coreum, ei. Jas abejas fuera donde crían ctura. horrero, m . El q u e cuida d e de la colmena, y cada agujero hornaguear, a. Cavar para salas trojes y reparte el grano. donde se ajusta algún vaso car la hornaguera. Fossilem Horreorius, ii; horrei costos. jiara que críen. Apum extra horribilidad, f. La calidad de i nelionein (¡tuerere. alveom nirítts. — de hierro en horrible. Horribáis rei natuhornaguera, f. Carbón de pieque se funde la calamina. Aeera, inríolcs. dra. Fossilis carbo. stiríes, áum. — de poya. V.horrible, adj. Espantoso, terrihornaguero, r a , aclj. Flojo. P O Y A . — de reverbero. Reverble. Horreudus , horrifiieus, holgado, espacioso. Amplus, liorrifer, a, uro; liorribilis, o, um. || Se aplica al terreno bera fiornax. — de tostadillo. e; horrens, tis. || Feo. Teter, donde hay hornaguera. Fossili 7c/. H e c h o en forma de borno. tra, trum. || Horroroso, de u n ce, um. PerteneCaminatas, tarhone abundans locus. aspecto horrible. Smeráaleos, ciente al horno. Furnaeeus, a, hornaje, m. pr. Rioj. L o que se a, om. H a c e r horrible y esum. L a boca del horno. Prcepaga por cocer ei pan. T-'urnaráe merces pro pane co- furnium, ii. L a pala del hor- pantoso. Horrífico, as. no. Infui-nibulurn, i. Calentar horriblemente, adv. D e una queado. el horno. Fornacem igne aclmanera horrible. Horre/nlum, hornaza, f. Horno pequeño de hibito parare, optare. Calen- ¡uirrifice; ¡tarreodum io moplateros y fundidores. Foroa; eula, te ; caminos, i; jornas , tarse el horno,fig.Acalorarse dum. en la dispata. Disceptatiane, hórrido, d a y aris. || pint. Color amarillo claro ejue sirve á los alfareros allercalione ioceoái, cantle- horrífico, ca, adj. V . H O R R E N D O . para vidriar. Fiavus color j'or- scere agilari. E n el horno se horripilación, f. m e d . Estretrata, ref. Lippis eí toosoribus oaceus. mecimiento del cuerpo causaootum. El viejo y el horno por hornazo, m. aum. de H O R N O . do por el frío. Horripílenlo, Rosca ó torta de huevos coci- la boca se calientan. Viro seoi oois. dos con ella. Oris ornatos pa- inax'álce hnculus. Encender el horripilativo, v a , adj. L o qua horno. h-.Furnurn cede faceré. nes. || El agasajo que en los lisiar la luna sobre el horno. causa horripilación. Horripilaíionem moveos, excitaos. lugares hacen al predicador fr. Delira, ros. horrísono, n a , adj. L o que de cuaresma. Doouro, i; mu- h o r ó n , m provin. V . S E R Ó N . causa horror y espanto con ous oratorihus quadragessi- horóscopo, m . Observación susu ruido. Horrísonos, ct, um. ma: obleetuin. persticiosa que hacen los as- horro, ra, adj. S e aplica al eshornear, n. Ejercer el oficio de clavo q u e alcanza de su señor trólogos del estado del cielo hornero. Furnariam exerla libertad. Mitnumissus seral tiempo del. nacimiento de cé~re. alguno, ¡¡aros,--ojias, i.\\ Posi-vus. 11 Exento, libre.Exemptus, hornera, f. El horno ó lugar a, uto. Ir horro. N o tirar en ción del cielo al tiempo del donde se hace el carbón. Porel juego de envite la parte que nacimiento de alguno. I'henm, racee carbonaria. el compañero perdiere, utramtis. || Pronóstico sobre el nahornería, f. El oficio de horque alteri in luáo lucrum cimiento de alguno por la insnero. Fornaria, te. remit tere. Ir, sacar ó salir hornero, ra, m . f. El ó la que pección del estado del cielo en horro. Sacar libre á alguno ó aquel punto. Genet/ilíologia, cuece y vende pan. Fornacasin pagar la parte que otros rius, Jurnarius, ii. N o seáis ce; genet/tlince, es. El (jue haadeudan en el m i s m o negocio, ce pronósticos sobre la hora hornera, si tenéis la cabeza de A eommuni debito se exidel nacimiento. Genethliacus, manteca, ref. q u e aconseja i. Perteneciente al horóscopo. men-. que nadie debe emprender coGenet/tliacus a, am ; horo- horror, ni. Pavor, miedo, tesas que n o entiende. 7"tc es mor, [¡orear, ores. || Aversión, scopalis, e. judex, ne quis aecusandus sis aborrecimiento. Odium, it; cale. Viene á ser el ne suíor horqueta, f. V. H O R C Ó N . horror, oris. El que nene ultra crepidam. horquilla, f. d. D E H O R C A . Furhornija, f. Leña m e n u d a para cilla, Jun ida, ce. || L a vara horror. Aliltori-ciis, ris -Jim; Crenaencender el horno. larga q u e remata en dos juin- . horror ! In nimium '. Cosa q w j da horror. Id. Horror m e da cum, i. ta» pequeñas, y sirve para colel decir... Refugit, refiormidat hornijero, m . Acarreador de far ó descolgar las cosas. tl'aere. Esto m e da la hornija. ( t-eoucuio in foriircálala lata ea. || Enferme- animus horror. Hat > e perhorreseo. ma cm i onáucens. dad (jue divide la punta del Tener horror a cualquier copelo en dos. Furcillatus cahornilla, f. H u e c o con parrilla pillas. )| Estaca para sostener sa Ah aliqua re aliliarrere; en medio para sostener lumaliguid horrére, abhorrére. bre, ¡•'ornea ida, ce. jj H u e c o cualquiera .-..sa, particularre/ui/erc, per!< •', ticmente las vid.-s y parras. Vadonde anidan las paloma» en a.hominari, orum : sintumen, inis. || test,>• los palomares. Columba rius )-¡, oclisse. Hierba con (jue se tiñen los 'us. DICC ESP.-I.AT. r, HOS HOS HOY horrorizar, a. Atemorizar. ríiverlo , is. Fué á hospedar-La mansión de los enfermo» Horran m incutere; horrífico,se en casa de su amigo. Acl en el hospita). Infirmorumin timá-iimríiverítí.Hosjiedarse nosocomio mansio Esto horroriza. Abhorret fioc anima. || r. Horrorizarse, en la casa de otro. Apud ali- hospitalmente, adv. Con caespantarse, llenarse de hor- quem ríircesari; in alieujus riedad y amor hacia los peregrinos. Hospitaliter. ror. Horreseo, abhorresco^is. to hero ct m divertí. Aá aliguem hospite insalutatato, fr. fam. || Ponerse horror-oso, espanto- in Iiospitium divertí; hospitio tomada del latín con su misma so. Exlturreo, es; exltorre- uti. SCO, is. hospedería, f. La habitación significación y que se aplica horrorosamente, adv. Con ho destinada en las comunidades al (jue entra en una casa, de rror. ¡larrijice. jiara huéspedes. Hospitium. it; rondón, sin saludar ni riada. hospodar, m. El que obtenía horroroso, sa, adj. Lo ejue dioerSOrium, ii; seríes lias jutala suprema autoridad en los causa horror. Horrificus, hor-lis. Domus ómnibus apertisside Moldavia y Varidus, borrifer, ct, 'om. || fam ma et. per/iospitctlis.\\La principados casa lae|uia. Moledavice et Vado hice Feísimo. Téterr-irnus, a, um ;que en algunos pueblos tienen deformis, e.\\Áspero. Sentus, las comunidades para alojar- praij'ectus. m. y a, um. Estar, ser horroroso. si-. Hospitium, ii. || V. H O S P Ehostal, hostería, f. Figón, casa donde DA.1E. Obhorreo, es. horrura, f. Vasoosidad, super- hospedero, m.El que cuida de por dinero se da alojamiento fluidad que.sale de cualquiera los huéspedes. Hospitio prte- y de comer. Caapona, tabercosa sucia. Nausea, sport-ida, l'ectus; nospitator, oris. na, et-; diversorium, ii. hospiciano, na, m. f. El polire hostia, f. Víctima, lo que se ce; son/es, ium ; álavies, ei. ofrece en sacrificio. Hostia, hortaliza, f. Verdura que se que vive en el hospicio. Paovictima, ce. || La forma de pana cría en las huertas. Oluseu- Jier ¡taspita incala. hospicio, m. La casa en donde zimo para el sacrificio de la lum, Itniuimim, i; olus, eris. Parecido á la hortaliza. Ole- se albergan y mantienen ¡co- misa. Hostia. bres y peregrinos. Hosjiitium,hostiario, m. La caja en que raceus, a, um. hortatorio, ria, adj. V. EXHOR- ptoclieum, ptoehium, ptocho- se guardan los hostias no contropheum,ptgchotropnium,ii. sagradas. Ilostiaruta t/u-ca, TATORIO. || \ . HOSPEDAJE. || A . HOSPE- capsula. hortelana, f. La mujer del hor-DERÍA. hostiero, m. El que hace hostelano. Olitoris mulier, conhospital, m. La casa en que se tias. Hastiarom opifiex. jux; oluscularia, ce. curan los enfermos pobres. hostigador, ra, m. f. El que hortelano, ni. El que cultiva Nosocomium, vale tu dio ahostiga. Vcxator, exagifalor, las huertas. Hortulanus, ce- rium, ii. || La casa donde se oris. puros, i; olitor, oris. ¡| Ave. reciben peregrinos por tiempo hostigamiento, m. El acto y Passerculi genus. limitado. Xenodochium, ii; xe- efecto de hostigar. Vexatio, hortense, adj. Perteneciente al ooo, onis. — de huérfanos. onis. huerto ó huerta. Cejiurieos, ó Horphanotropliiom, ii. El adhostigar, a. Perseguir, moleseos, ce, om; horfensis, e. ministrador de esta casa. Hortar á uno. Vexo, e-r-agito, as. Hortensio, m. Célebre orador pltanoíropleus, i. — de la sanQuien uno castiga ciento hosromano, contemporáneo de Ci- gre, fig. Los parientes potiga, ref. V. CASTIGA. cerón. Hortensias, ii. bres. Pauperes , egeni pro- hostigo, m. La parte de la pahortera, f. Escudilla, cazuela pinqui. — ele la sangre ó cíe la red exjiuesta al viento y llude palo. Lignea •sentóla, seu-primera sangre, mil. El sitio vias. Parietis procellis obnotelta; ligneus catinus. || m .que en campaña se destina xia faeies. 11 El golpe de viento Nombre dado en Madrid á los para hacer la primera cura á ó lluvia que da en esta pared. dependientes de un comercio. los heridos. Sanguinis ItosjnVeoti, plovice verberatio. Mercaíoris adminisíer. tium. — robado. La casa sm hostil, adj. Enemigo, contrahosco, ca, adj. Se aplica al muebles. Vacua, deserta dorio. Hosílcos, a,om; hostilis, color m u y oscuro que se llama mus . — de convalecientes. e. || Perteneciente átosenemibazo. Fuscus, a, um.\\ Ceñudo,Canvalescentium hospitium. gos. 7c/. esquivo, áspero. Torvus, a, Al hosjjital por hilas ó por hostilidad, f. Daño que en um. || Ufano, engreído, desva- mantas. Nudo vestimenta mutiempo de guerra se hace á los necido. Arrogaos, tis. Vista tua petere. Estar hecho un enemigos, etc. Hostilitas, atis. hosca. Torvus aspectus. Mi- hospital, infiirmitatibos labohostilizar, n. Hacer daño a los rar hosco. Torve iotueri. rare. enemigos. Hostilia exercere}hoscoso, sa, adj. Crispatus,hospital, adj. Caritativo con hostiátatem ináocere. asper, a, um. los huéspedes. Hospitalis, e; hostilmente, adv. Con hostilihospedador, ra, m. f. El que in hospites beoigoos, llámadad. Hostiliter. hospeda. Hospiíator, oris; ionos. || Lo que pertenece á los hotentote, ta, adj.fig.Hombre hospites beoigous. huéspedes ó al hospedaje. 7¿/. salvaje, brutal. Stoliáus, a, hospedaje y hospitalario, ria, adj. Se aplica om; Itebes, tis; agrestis, sil hospedamiento, m. Alojamien- á las religiones cuyo instituto vestris, e. to, asistencia que se da á cual- es la hospitalidad, como la de Houat, f. Isla del Océano. 77oquiera persona. Hospitium, San Juan de Dios, de Malrara ínsula. ii; bospitalitas, atis. ta, etc. Hospitator, oris. H o u l m e , m. País de Francia. hospedar, a. Alojar, recibir hospitalero, ra, m. f. El que Hobmetius pagus. huéspedes. Hospitium parare, cuida de algún hospital. Aosohoy, adv. t. En este día. 77ohospitio aecipere; suis íecíts, comii prcejedus. || La persona e/ie. || En el tiempo presente. cedibus, domo excipere, recicaritativa que hospeda en su Nune. Hov día ú hoy en día. pere. Te hospedamos no como casa. Hurncuius, a, um; hospim. adv. Ahora. 7c/. ejue es tú de se. s-ti plido colegiales ri.merecías. | Dieersor, 1en, accepimus. r. el ('o/lcgiattim llospedorse, término á la Tehospedería ¡tospitor, liosjntio | de | n. sualojarPasar colecumhospitaagrearis; los hospitalidad, recibimiento hace Hosptíalitas, liberalidad talis, á los e. con extranjeros. y f. acogida los Beneficencia, atis. peregrinos. ejue [| 7c/.El se||buen primum. mañana. Hoáieque. tes eras. hoy, hoyAHoáiernus, u(jue Hoáie, nHoy, Hoy hoy, mañana. ópor aá el á Lo día a, la Josummum mañamenos um. de Quam hoy. An• HUE HUE HUE 579 na, esta mañana. Hodieroo se hace en la punta delgada alguno, fin. Alicujus exemmaoe. Desde hoy. Ex hoc die. del uso. Verticillom, verticilplum imitare. Hoy por hoy. ni. adv. En este lus, verticulom, i; fusi surhuello, m. El terreno que se tiempo, en la estación presen- culus. pisa. Solum, i. || La acción de te. Nune. De hoy á mañana. hueco, ca, adj. Cóncavo, vacío jñsar las caballerías. Cali-am. adv. Cito, statioi. D e hoy por dentro. Üs. como m Ca- lio, oois; gressus, passus, us en adelante, ó de hoy más. m. vas, a, une; inanis, e. ¡| fig-|| La superficie ó parte inferior adv. Desde este día. Jam in- Presumido, hinchado, vano. del casco de las caballerías. de, adhlnc, áeioceps, exioáe. Elatus, superbus, a, um; arró-in ¡criar io bestiaram ungulis hoya, f. Concavidad, hondura gales,tis.|| Retumbante, lo que pars. en la tierra. Fossa,fiovea,ce; tiene sonido profundo, (ir-ave huerco, m. ant. Andas para llesyros, i; scrobis, scrobs, is. sonans. || |¡ Pomposo, hinchado. var los muertos. Feretr-um, i. V. SEPULTURA. — para plantar Dícese del estilo. I'umidus,huerco, ca, aclj. ant. El que árboles. Sulcus, i. \\ Plantar sublimis stilus. j¡ Mullido, essiempre está triste y retirado. á hoya. 7nfiossaplantare. ponjoso. Spongwsus, ct, um. Tristis, e; solitariús, a, um. hoyada, f. Terreno bajo que no || Lo que abulta muc-ho es- huérfago, m. V. H U É L F A G O . se descubre hasta estar cerca tando vacio. Düatatus, a, ooe.huérfano, na, adj. La persona de él. Terree cavlias. — á modo deflauta.Syringa- de menor edad á quien han hoyo, m. V. HOYA. |¡ La con- tus, a, om. — ó aliondado á faltado los padres ó alguno de cavidad que se hace en algu- modo de fístula. Fistulosus, los clos. Us. como s. Orhus, ornas superficies, como la señal a, om; Jisíulans,lis. Es hom-phttnus, a, um; par-entibos que deja la viruela. Lacana, I bre hueco. Biseni libertas.ofbaius, ce. — pequeño. Scrobiculus, i. Plenum riinarum est. huero, ra, adj. Se aplica al hoyoso, sa, adj. Lleno de ho- hueco, m. El espacio de tiempo huevo que no produce pollo. yos. Lacunosus, ct, um. ó lugar. Intervallum, i. || lig. ¡nfo'cundum, stcrile ovum. || hoz, f. Instrumento corvo de El empleo ó puesto vacante. fig. Vacío y sin sustancia. 7nahierro con dientes y manija Veteaos sedes. — del anillo.nís, ioutilis, e. Salir huera alpara segar. Mergo, ce; mer- Funda, ce. — de la oreja. Le- guna cosa.fig.impensam et ges, itis; adorea, messoria gula, ce. — que dejaban'en los ojieram perderé. l'alx. || La angostura de un sepulcros para depositar la huerta, f. El sitio donde se valle profundo ó de un río que caja ú olla de las cenizas. Co- plantan hortalizas y frutas. corre entre montañas. Fauces, lurnbarium, ii. Huecos, ó ca-Hortus, i. ||provin. La tierra de ium. — podadera Ama, ce. — vernas que forma la piel del regadío, ¡rriguus ager. M e de Saturno. Salurni cieos. — elefante Cancela, orum. Gra- ter en la huerta,fig."Engañar pequeña. Falcóla, ce. El quehabar en hueco. Esculpir una á alguno. Speeie han i reí uiicehoces. Fcdcarius, ii. Que lle figura ó adorno, de modo que litcuis sedueere. va-ó está armado de una hoz. imprimiéndola después en ma- huertecico, illo, ito, m. d. de Epíteto de Saturno. FaldJ'er, teria blanda, queele de medio H U E R T O . Hartulus, i. fialciger, a, um. Hecho á mo-relieve. Diaglyphice imagineshuerto, m. Sitio de corta exdo de hoz. Fcdcatus, a, um. costare, s culpe re. Sonar á tensión donde se jilantan leEntrarse ó meterse de hoz y hueco. Vacuum et inane sagumbres, hortalizas y fruíales. de coz. fam. Sin reflexionar. nare. Hablar hueco, fam. A"¿- Hortus, i; pomarium, ii. |¡ Temeré se intrudere. Meter mis conficlenter loqui. PonerJardín, verjel, lugar plantado la hoz en mies ajena,fig.Alie- se hueco. ür-acitutem afi'e-de árboles, etc. Virielarium, nis rebus sese immtscére. Laeiare. ii. — donde se crían verduras. hoz en el haza y el hombre en huélfago, m. Enfermedad délas Olitorius hortus. Pertenela casa. ref. Vult et non vult bestias y aves. Fr-equeres, ceciente á los huertos ó á los piger. Vce otiantibus! ler in bestiis anhelitus. que los cuidan. Olitorius, a, hozadero, m. El lugar donde huelga, f. El tiempo en que no um. N o hay cosa más débil van á hozar los cerdos y ja- se. trabaja. Ab opere cessatio,que un huerto de regadío. TVtbalíes. Locus ttbisues vel a'pri vacatio; .feria, ce. || Recreahil irriguo ¡torio elutius est. rosíro íerram ineeriuní. ción. Aoimi relaxatio, oble- ¡ Qué huerto tan bello! Quce hozadura, f. El hoyo ó señal ctotio. hortuli amernitas! quania et que deja en la tierra el animal huelgo, m. Resuello, respira- quam grata lectissimorum que hoza. Rostrofiadafiovea. ción, aliento. Anima, ce; respi-Jlorum varietas! qui odor'! hozar, a. Levantar la tierra ratio; ¡uditos, spiritus, us. || herbarum copia! quce con el hocico. Rostro terram Holgura, anchura. Latitudo, huesa, f. V. S E P U L T U R A . Vieinvertere. amplitudo, inis. Echar el huel-nes de la huesa y preguntas hucha, f. El arca grande donde go. S¡iír-o, respiro, as; spiripor la muerla. ref. iá rn eognilos labradores guardan sus tum emitiere. Detenerle. Ani- tant demandas. cosas. Arca, ce. || Alcancía, vamam eontinSre, spiritum comHuesca, f. Ciudad de Aragón sija de barro para guardar el primere, interdudere. Tomar en España. Osia, ce. Pertenedinero. Fictilis, nommarirt huelgo. Aliciuantulum libere ciente á ella. Oseensis, e. caps-ola, er-umena. || El dinero respirare. N o m e alcanza unHuáscar, f. Villa ele ( astilla lu que se ahorra y guarda.1*Tíe- huelgo á otro. Messena servi- Nueva. Eseua, Ascua, ce. servata pecunia. dor. hueso, ni. La parte sólida y Hue ó Quehue, f. Ciudad del Huelva, f. Villa de Andalucía. más dura del cuerpo del aniAsia. Sinoce, ce. Huelvia, ce. mal. Os ossis. || La |iarte inhuebra, f. La tierra que labra huella, f. La señal que deja el terior y más compacta de aluna yunta. Jugerum, i; diu- pie. Vestigium, ii; passus, us; gunas frutas. N u cicas, liturna aratio. j| Elque par de vestigii nota,figura, ¡j Elde acto gnum, i; fructus | |Lo La parte hueca, huebrero, con bubulcus, ganado alquilan velmularum lasegri f.huebra con para Muesca m. i; su cum El un jugarais, ó mozo 'que jugariopar. día. espiral Ja alquila. trabaja Habato que ii. se y ',1o, gium, deja imprenta lón Gradus, - efecto en una ii. oris. que de as. en lámina Seguir hollar. se el ||¡|La sienta papel. Eló las plano señal forma Concuá-ahuellas el Vestipie. del que de escapars. de sas, se precio, tiene pajo la haé darás, mala piedra [cocido, | incomodidad. ¡nutilis, lig. calidad a, de Lo ¡neoctie um. la que yos. cal es | infructuosa Laborio| causa de que poco calcis trano que HUE HUÍ El hueso en que nudillo del ave donde están rear y no poner huevo, fam. espinazo por la liarte los huevos. Ovariom, ii. || Pie-Promissis non stare. Estrellar huevos. Ora Jngeie. Poner aci um as. — coro- za de plata ú otra materia is. — del anca. donde se pone el huevo pasado el huevo la gallina. Gallinam jior agua para comerlo. Fa- ovum parere, gignere, edere. riáis, it is. — de aceituna, brefiactoro comedeodis avis emitiere. Sacar los huevos. de dátiles. Oliva:, palmarum Empaliarlos. Osa incubare. nudcus. El hueco de un hueso vas. donde encaja el otro. Act-ta-huevero, ra, rn. f. El que co- N o es por el huevo, sino por huluin, i; cotilas, idis; coimercia y le, en huevos. Oeorum ne- el fuero. V. F U E R O . Sobre un gotiator, veoelitar, oris. huevo pone la gallina. Pri.mies. Cosa sin hueso, ¡¡.ras, osáis. Hueso á hueso, ó hueso huevo, m. Cuerpo de figura ¡ft.uin omne sequilar. L'n huepor hueso, m. adv. Qssicul'Ormás ó menos esférica que po- vo, y ese huero. Se dn íim. Roete ese hueso,fig.En- nen las hembras de las aves, (jue no tiene m á s ejue un hijo, comendar á uno una cosa de reptiles, peces éinsectos. Ovurn y ese enfermo. Orum unieum, trabajo y sin provecho. Os ro- i. || Pedazo de madera con unidque ¿n Jireunáum. Parece llas Dar un hueso (jue roer. hueco en medio en donde los ejue estii empollando huevos. fig. Dar el trabajo sin utilidad. zapateros amoldan la suela. fr. fam. Desaliase ver ere. sórLigneum sulonhw dcseeriens dida segoítie ríegere. Ossa. ínula relinquere. Desenterrar los huesos de alguno eaciim. — blando para sor- hugonote, ta, adj. Calvini sefig. Descubrir los defectos ber. Tremulurn, molle, sor- cta tor. nos de su familia. Alicu- bile arum — de Juanelo. Reshuida, f. Fuga, el acto y efecto huir. Fuga, ce; effugium, n. fajus genus, progenitores rode-aspeclu (lifflcilis, re ipsode re, defecto detegere, in me- cilis. Es m u y común oír decir • El ensanche y holgura que se moriam adducere. Estar en el huevo de Colón, pero es una dejaen los agujeros para poder tos huesos. Sumamente flaco. variante. Calderón en su co- meter y sacar con facilidad Macie confedum esse; váe os- media La Dama duende, dice: los maderos. Ampliturío, inis. ... ¿ Abura sabes — desmentida, torcida. Oblisihus it a-rere. Ponerse ó queL . .i.-l hii-vi, de Juanelo. guéis cursus. — por una. y otra darse en los hu esos. Extenuar*, Q u e los ingenies M U S -.-rancies parte. DiJJ'ugium, ii. Impedir macrescere. N o dejar á uno' Trabajaron en lia. .-i Q u e en un búlete de jaspe á uno la huida. Fogoro alicui hueso sano.fig.Murmurar de Se tuviese en pie. y Juanelo interdudere; alicujus Jugara él, descubrir sus defectos. OhCri sol., [legar y darle reprímete. tredare, detra/tere. N o estar U n £ol|.e<-ii]o J.-'tuTot Las grandes dificultades huidero, m. El que en las miuno bien con sus huesos, fig. Hasta saberse lo sua . nas del azogue abre los aguPctriine saluti consulere. A Que sabido lodo es fácil. jeros. Foraminum in J'oáinis otro perro con ese hueso. 77¿e 9 — duro. Durioris cocturce, operarios, jj El lugar donde non est locus, quio otium densioris colli ovarte. — esse huyen las reses ó la caza. tjtueras. cui centones fardas. trellado. Exirce testetm vel puRefaga locos. Alia'm ijiiercum excute. Carne tamem elixum, frücum. — sin hueso no se da sino á don fresco. Apala, hapala ara; huidizo, za, adj. Lo que huye. Fugitivos, a, om; fogax, cis. Bueso. ref. Beciti possiáentes. réceos ovum. — huero. Hypehuidor, ra, m. f. El que huye. huesoso, sa, adj. Perteneciente nernia, zephyria, irrita, eyal hueso, ó que participa de nosura, hypoaemia, omhilici Perfuga, tránsfuga, ce. su naturaleza. Osseus, a, um. expertia, urina oca. — frito huir, n. Escapar, apartarse de huésped, da, m. f. El que se en aceite. Ex oleo jrictum.— un lugar con presteza y miedo. aloja ó es alojado en casa aje- — falso, que sirve de nidal. Evolo, J'ugito, as; tffugio, fio gio, aufugio, refugio, clej'una. Hospes, itis; hospita, ce; ¡lliciuro parlus ovum. — emgio, evado, erumpo, is; elaáiverstíor, diversor, oris.pollado || y que aun no ha saExtranjero, peregrino. Hospi- cado pollo. Síleos ovuoi. — bor, eris; Jugam capere, catus, a, um. ¡| V. MESONERO.— que ya le ha sacado. Exclu- pessere, arripere, capere, de aposento. Regís fiamulus, som, excussum. — pasado por facer-e, inire, agere, peíere; cui en urbe regia domus c/e- agua. Suce testee incoctum in J'ogam, in fugarn, in pedes sllnabatur. — en compañía de ovum. JJ pl. — hilados. Ovorurn se clare, convertere, eonferre, volam, calcaotro. Cohospes, itis. Si vienesvitelli sacdiaro concliti; eonjicere;pedís in oeum osteadere; terga verá ser mi huésped, te trataré filoruia formam súbetela ova. con llaneza. Si ad me diver- — moles. Ovorum vitelli sae-tere; se Jugce mandare, clare. íeris, hospitiumtibiapud me charo conáiti et malíes. — || Evitar, rehusar. Evolo, deerií, familiarem qieiáem eírevueltos. Comrninota ova. — clino, as; aversor, aris; ahhorreo, es; refugio, recec/o, sobrium, nec propíer te ma- sin cascara. Prascox, immajorem furnum vicinia videbil.turum, testee expers, ab ca-discedo, absceda. pneterea, Ser huésped en su casa. Parar lyce nodam ovum. — sin ga- is. — á su casa. Domum ríijpoco en ella. Hospilem io pro- lladura. V. H U E R O . La clara j'ugere. — á uña de caballo. pria domo agere. Ser el hués- del huevo. Oci álbum, albo- Abequiío, as. — á carrera ped de alguno. Deversariapod men. La yema. Ové luteum, abierta. Ejfuse,fiugere.— corriendo Graríurn io terga alialiqoem; hospitio alicujusvitellus. La cascara. Oviíesía, ducere. — corriendo ó saltanuti. calyx, putañeen. La galladura hueste, m. Us. en plural. V. del huevo. Orí umbilicus, ger- do. Absilio, is. — con secreto. Fugam furto abscooáere. — EJÉRCITO. men. Compuesto revuelto con Huete, f. Ciudad de Castilla la huevos. Ovatus, a, um. De con precipitación, con prisa. Fugam máturare, iníenders; Nueva. Opta, ce. figura de huevo. Ovatus. Como in fugam ruere. — con otro ó huesudo, da, adj. Lo que tiene un lluevo al otro huevo. Duomucho hueso. Plus ossis queem rum similitudino. Non tam juntamente. Confugio, is. — hueva, huevera, huevar, Pisdom carnis de á tener los huevos fhuevos. aricóla. .habens. n. f La . El Empezar unión de intestino Ova losyconcipere. pescados. conjunto las ó aves me- I adv. dan obra lac escudriñando. huevos, oc/isse; lacli Vid comenzada fig. ova pretio. simile. ctb/torrerc. Desistir sAborrecer i 7íem se A uno huevo, la coram deanCacala los im. |— de i-entis á aeersari. ritate 1alguno. alguno. la devista las evolare. aspectual 7n Ex — de honras' de alicujus su alicujus —la jiadre. de Honores aa/iigere. severidad acercarse sevePaotaré — HUl HUM HUM 581 ire — de una jiarte á otra. spectu fugiens guadriremis. humareda, f. Mucho humo. Andar fugitivo. Fugita, as. —- El m i s m o rey huyó de las m a - Fumi nimbéis, nubes. de la vista de los ciudadanos. nos de sus enemigos. Rex ipse. h u m a z g a , f. Tributo q.ue se Civium couspettum ¡irafuge- e manihus elj'ugit. Al enemigo pagaba por los hogares ó chique huye, la puente de plata. meneas. Ex lare et foco trire . _ del peligro. Periculum declinare, vitare, evitare, de- ref. V. E N E M I G O . ! r. Huirse, buturn. vitare, effugere-, defugere, ca-escaparse. Evolo, as; (alabar, humazo, m. H u m o copioso y vére;á periculo declinare; se eris; se substrahen;. |l A h u - denso. Ingens, ríen sus, spispericulo eripere, subducere. yentarse. Fugio, is. |j Retirar- sus J'unius. j| El h u m o de papel ó lana encendida que se — del trabajo. Laborero decli- se, refugiarse. Refugio, is. nare, aversari, horrere, J'u- hule, m . Lienzo barnizado. aplica á las narices ó ooea incrústate!, illita lelapor remedio ó chasco. Fuiuigere, defuqere. — el cuerpo. Gummi Evitar el golpe. Corpore ejfiu- lintea. || G o m a elástica de lasqatio, onis. Dar humazo, fam. qere. — el tiempo, la edad. Indias, que sirve para encerar Hacer ejue alguno se retire cuando incomoda. Fumo exgummi. 'Fugio, is. — entre algunas telas. Indicum íerrere. partes. ínter fugio, ts. —lejos.h u m a d a , f. V. A H U M A D A . Pro fugio, is. — ocultamente. humanamente, adv. m. Según humeante, p. a. de H U M E A R . Sujf'ugio, is. — precipitada- la condición y naturaleza hu- poét. Lo que humea, Fumaos, mente. V. HUIR CON PRECIPI- mana. Humane, liumaniter, tis. TACIÓN. — por diversas par- humanito.s. |] Afable, benigna- h u m e a r , n. Exhalar, echar de humaoeter, sí humo. Fumo, as; lumum tes. Dijfugio, is. — secreta- mente. Humane, mente. Subterfugio, is. — vo- pie. || C o n negación significa exhalare. || Arrojar alguna lando ó con ligereza. Arólo, lo m i s m o que imposiblemente. cosa vaho ó vapor. 7c/. || fig. evolo, as. l-:i que huye, se es-Nidio modo. M u y h u m a n a - Quedar reliquias de alguna capa. Fugiens. — de sus lares. mente. Per/itimane, ¡icrliuma- cosa, c o m o de alboroto, de de su casa. Larifuga, a'. — de oiter. H u m a n a m e n t e no puede enemistad, etc. Alicujus rei eootiogere vestigio exstar-e, memuriam la ambición. Ambiíionis fu- ser. Humanitus manere. — hacia fuera. Evageue. del trabajo. Laboris ju- ooo potest. c/iens. — evita la vergüenza humanar, a. Hacer á uno hu- porarse. Transj'umo, as. Lo tis. Lo de la culpa. Culpa; opprobria mano, etc. Us. como r. Huma- que humea. Fumans, fugiens. El lugar de donde se num, J'aeilem, piam se prce- que no humea. Acá ¡mus, a, huye. Effugium, ii. Alas para bére. 11 r. Humanarse, haacer- om. H u m e a n las aras con los huir.Pennarum ejf'ugia. H u y o se h o m b r e : dicese sólo del fuegos de los sacrificios. Atlode los grandes concursos. Ce- Verbo divino. Hominem fieri. leseunt ignibos arce. L a leña lebritas mihi odio est; cele-h u m a n i d a d , f. L a condición de verde h u m e a m u c h o . Yiriele britatcm odi. Huyendo se pu- los hombres, la naturaleza lignom quam máxime J'umat. atis; na- humectación, f. L a acción y sieron en salvo, inga pericu- humana. Humadlas, lum vitarunt, declinaruní, se tura humana; hominis natu- efecto de humedecer. Humepericulo eripuere; se discri- ra, conditio. ¡| A m o r hacía losctatio, onis. a. V. H U M E D E C E R . || miné subcluxere; jugo sibi, hombres. Pltilantlir-opia, ee. humectar, sucesaluti consuluerunt. Unos fam. Corpulencia gordura. humedad, f. La calidad de húhuyen por esta parte, y otros Corporatura, corpulcntia, ce; medo. Humiríum, i; humidipor la otra. Alá alio ili/l'u-obesilas, ct/is.'IPropensiónálos ías, aíis; mador, udor, uvor, giunt. Los hacen huir por halagos de la carne. 7ra roíu- oris. — que brota c o m o el suaquí y por allá. Universos dis- ptatibus et carnis áelieiis pro- dor. Sudor. — de la tierra, litisipaní, in jugam disjiriunt. peosio, jacilitas. || Flaqueza, go, inis; terree' sueros. Lo ejue Y o no pienso en huirme. Longe fragilidad del hombre. Hu- da humedad. Humifer, liumifl& juqiendi consilio absum. ¿ A mana fragiletas, imbecillitas; etes, a, um. C o n humedad. dónde te huyes, hombre? Quo ¡lumance condiíionis infirma Mat/ide, humide. L a humedad fugam corripis, homo ? T o - tas. || Afabilidad, cortesía. Co-es muy. provechosa á los semdos huyen de ese hombre. 7Í- mitas, beoignitas, suavitas, brados. Humor satis áulcis. la en orñnes abhorrent;ejus aái- liurnanitas; morum facilitas. h u m e d a l , m . El terreno húabundóos tum congressumque tugiunt. humanidades, f. pl. Las letras medo. Humiáitatis Hacer huir, poner en fuga. Ali- humanas, las bellas letras. locos; humidum, i. quem jugare; in jugam verte- 77»mónitas.- humaniores lit- h u m e d e c e r , a. Bañar, rociar, regar, mojar. Humijico, hure, eonjicere, competiere, aái- terce; politior eriulitio; culmecta, moríalo, uda, ¡túmido, gere. Buscar m o d o de huir. tior littcraíoro; artes t/uibus Pensar en la fuga. Fugam or- orí liumantíateni injorma- modifico, as; incale lacio, diluo, is; humare perlunáere, nare,adornare, parare, medi- mur. tad, maliri, gucerere. N o pue- humanista, m . El versado en .siiJJ'unríere, imbuere. — dos de huir ninguno de su ventura. letras humanas. Humctniore cosas á un tiemjio. Co/iumida, litteratura ornatus; humanes as. Ser humedecido. Maríefio, A'ee vis hercúlea fatum eviíabií acerbum. Por huir del litteris excultus; /lumanitate is. || r. Humedecerse, bañarfuego dio en las brasas. 7rac¿- imhittus ; philologus, i; ¡turna-se, mojarse, regarse, jionerse húmedo. Demuden, es: Itumedit in Seyllam cu.pieas ritare rá sin, ir. Charybdim. Fomu.ro jogieos humanizarse, r. A', H U M A - sco, maácsco, uvesco, denutríesco, matlefio, is. — á paquein ignern incidit. A lo que se N A R S E . puede huir el rostro, gran sim- h u m a n o , na, adj. Pertene- aos tragos, a cortadillos. A/opleza es esperarlo si es peli- ciente al hombre y á la natu- to", it ¡incitas laiiiics- ere Lo groso. Qood cavére possis, raleza humana. Huimuius, o, que se humedece. Hume^eens, stultum est admitiere. A huir, um; mortalis, e. ||fig.Trata- tis. ble, suave, benigno, cortés. h ú m e d o , da. Lo que turne huque azotan, fam. Yerberaalem fiuge. tra neoto huido lladiego. tei-c. vista. desapareciendo ostendere; Huir La Peáis Erolarat ócuadril-reme tomar volam, terga jato las decaleaevernuesde coohabía Vi-humarazo, Hamanus, áus, ¡iiimanus. lacias-, a, om; e,. a, rn. benignas, M um. comis, V. uy H Uhumano. M Acominosuavis, ZO. Per-medad ilulus, ríus, raleza tis , Humedecido, líameos, a, del ótitlus, participa tis. uní agua. ;| liumens, |Hurrudus, humectas, Acuoso, de mojado. laurens, natulid pantaa, Maum; 582 HUM HUM HUN — viscoso, que no corre. P¿is. || Vencer, sujetar. Frango, noso. Uliginosus, a. om. Lleno de jugo, de humedad. Sueci- is. || Abatir el orgullo de al- ger ¡tumor. El que tiene ó gasta dus, a, um. Algo húmedo. guno, met. lium'dio, as; de- buen humor. Lepidus, rus, a, um. Mal humor, mal Subhumiclus, uruináis, o, um.primo, subjieio, is. — á los soUn poco húmedo. Sabor ni¡is, berbios. Superbos debellare, genio, ceño. Amarulenlia, ce; u. um. Lugar, sitio húmedo. deprimere, dejicere, || r. Hu-tetruitas, otis. El que gasta Huniiríom, i. Estar húmedo. millarse, hacer actos de humil- mal humor. Tetricus; áififlei dad. Se contemnere, abjici, lis, e; acerba, a-¡ieea natu ¡lomea, immeu/ea, es. Estar ra. Este es mi humor, c m u y húmedo. Commadeo, es. ilcnntli. — á otro. Se alicuh ú m e d o radical, med. Entre sahmátere, arí e/us pedes se mi genio. Ingenium menm ita ios antiguos, el humor linfá- alga-ere,; supptieem ad eumest. Es de gusto, de humor diferente. Studia ilissimile est. tico, dulce, sutil y balsámico accederé. ejue daflexibilidadalas fibras humillo, m. dim. de H U M O . j| N o tocios los humores son fig. Vanidad, presunción. Us. unos. Non idem omni bus nadel cuerpo. Suecus quo alitura tribuit ingenium. No esmor; alimentaria ut liumceoien plural. Elatio, onis; superbia, ce |j Enfermedad de los toy de humor. Vapide me bacorporis humidum ; sali.síríiabeo. Y a conozco su humor. lechones. Porculi morbus quírius liumaoce vitee humor iVoci hominis mores; húmero, m. El cañón de la chi- dam. menea. Fumarium, iá h u m o , m. Vapor negro que sensum pulchre calleo. Casi todos somos de este humor. humildad, f. Virtud cristiana, exhala lo que se quema. Neque consiste en obrar conforbula, ce; Jumos, ty¡ibos, i;7ía plerique ingenio sumus m e á nuestra bajeza. Modevapor, oris. || El vapor (jue omnes. Trata de ponerte de stia, ce; chrisíiana hitmilitas. exhala lo que fermenta. \'a- buen humor. Exporrige fron|| Bajeza de condición ó naci- por. || V. H O G A R . || pl. fig. tera. Desgastar los humores. miento. Ignobilítas, Itumilitas, Vanidad, presunción. Sojicr- Adelgazarlos. Attenuare, atSeguir su humor. Gealis. || Sumisión, rendimiento. bia, ce; elatio, onis. Llenoterere. ó Vilitas, atis; ahjedio, onis.— negro de humo. Fumosus, a, nio obsequi; ingenio par-ere; de estilo. Orationis submisio. ant. A humo de pajas, mod. inríoli serviré; natura} du— de garabato. Ficta humiadv. Ligeramente, sin refle- ctorn seqoi; seeundum natulitas. xión Usase negativamente. Te- r-arn vivere. Poner á uno de humilde, adj. El que tiene hu- meré, inconsulto. La cosa se buen humor. Alicujus animum miidad, modesto. Modestos, fué en humo. In l'oroum. in al) asperitate ad hilaritatem treedocere. Ponerle de mal hutnoderatus, a, um; humilis, e; tenoes aora.s abiit. Mucho huáemissi animi, submissee men- m o sale de tu casa. Abs te mor. Alicuisíomachum Jaeetís horno, sui áespiciens.\\i\a. multus est j'umus. Ex tuis re, moveré, bilem ciSre; alicujus animum oJJ'endere. ReBajo, de poca altura. Demisceililius copiosas junáitur fusus, a, um; humilis, e. || Vil,mus. Yo le bajaré los hu- balsarse los humores. Síagoari. Remover humores. fig. despreciable, bajo, de baja es- mos. Ego Ulitis ánimos inj'rinÁnimos comrnocere. Remover fera. Obseurus, ignotos, ab- gant, spiritus colábebo. Desjeetus, a, um; humilis, e. ||Lo vanecerse como el humo. 7?ra- los humores, fig. Inquietar, que carece de nobleza. Igno- nesccrc, exsíingui; cid ada-perturbar la jiaz. Perturbarabais, humilis, e. Fijar su luñí reddere, tanquarn fu- re, commovere. pensamiento en objetos humil- mus. Subírsele á alguno el humorada, f. Dicho ó hecho des. Cogitatiooes in res leo-humo á las narices. Indignar-i,festivo, caprichoso. Dietum vel miles abjicere. Humilló (Dios)iracundia commoveri, irasci. jacturo J'estivum et iosperael orgullo de los poderosos y Vender humos, fig. Suponer íum. ensalzó á los humildes. Depo- valimiento. Gratiam veoditce-humorado, da,,adj. El que suit pótenles de sede et exal-re, jactare. Sacar, poner algo tiene humores. Úsase con los íavil humiles. al humo. Aliquid infirmare, adverbios bien y mal. Humohumildemente, adv. Modesta- Jomo durare, indurare, ctre-ribos bene vel male affectus. adj. Perteneciente á mente. Sobmesse. ||, En tono, fiacere, exsicccere. H u m o humoral, y en ademán de súplica. Sopmala cara sacan á la gente ele los humores. Humorosus, a, plice, soppliriter, supplicitus. casa. ref. ejue equivale á este uro. jl Baja, abatidamente. Dejecie,otro : Tres cosas echan al hom- humorosidad, f. Humorum conumiliter. || Con sumisión y bre de su casa : el humo, la pia. rendimiento. Submisse, cle- fotera y la mujer vocinglera. humoroso, sa, adj. Lo que tiene humor. Humorosus, a, rnisse, abjecte. 'umus, stillieidium et áspera humillación, f. Abatimiento. jtemioa hominem domo ejium. Humiliatio, sobmissio, áeje-ciunt. humoso, sa, adj. Lo que hace ctio, onis. h u m o r , m. Humedad, jugo de ó echa humo. Fumosus, J'umihumilladero, m. Lugar devoto alguna cosa. Humor, oris. 11 fig. dus, ct, uro. J| Se aplica al luque suele haber á la saudade Genio, índole, condición. Inge- gar que contiene humo, ó donlos pueblos. Sacra ceáicula nium, ii; Índoles, is; conditio, de el humo se esparce. Fumo suburbana. onis. ||fig.La buena disposición pleous, Jumo obooxius. || fig. humillado, da, p. p. de HUMI- para hacer algo. Ad agendum Lo que exhala ó despitle de LLAR y HUMILLARSE.yadj. Aba facilitas, aptitodo, dispositio. si vapor. Vaporosus, a, uro. tido. Humiliatus, a, um. || •— ácueo, anat. H u m o r de los hundible, adj. Ruince capox. Postrado. Abjéetus, provolu- ojos ejue parece agua. Aqoo- hundimiento, m. Ruina, destus, a, um. — á iodos los sos humor. — agradable, bello, trucción. Ruina, ce; casus, us. gustqs de alguno. Ad alicujus bueno. Mor um suavitas; com- — en el agua. Demersio, onis. miái, suavissimí mores. — hundir, a. Sumergir. Sutiprilihita pravolutus. humillador, ra, m. f. El que alegre. Lepos, oris; festiv tías, mo, is. ||fig.Oprimir, abatir, alis. — terrestre.Saoguioeus lento quece.— destilan abrumar. humillar, Humilío, humilla. como clinar eiens,alguna ladeprímeos, as; cabeza, a. Humiliaos, Postrar, fiecto, parte del laUs. demitto, rodilla. bajar, cuerpo, subji-in- et lado. guíncoy de árboles. terreous la tierra. Salsitiulo, Pituita, Uligo, corporis iois. iois. íiabiíus. natural ——los sasanprimo, fundir, sumir, convincere.IJfig. razones. oppriroo, arruinar. convencer Argumentis Pessumdo, Subverto, ts. á Destruir, cimere, uno as ||fig. ; con deis. Concon- HUR HUR HUS 583 en el agua. 7ra aquam de- Peor es hurgarlo. Nimis scru- ción de hurtar el cuerpo. Demergere, immergere, depri- tari ne teretes. clinatio, onis. El que hurta lo hurgón, m. Paleta para m e - ejue jiucelc en las sepulturas á mere, demittere. — en la tierra. Humi, in terram alte de- near la lumbre. Rutabulum, los cadáveres. Bustirajius, i, ó i. || esgr. V. ESTOCADA. finiere, demittere, deprimere. bustirapus, a, um. El ejue es — el sombrero hasta los ojos. hurgonada, f. y inclinado á hurtar. Furax, 7ra oculos pileum deprimere,hurgonazo, m. V. E S T O C A D A . atis. lista inclinación. Furahurgonear, a. Menear la lum- eitcis, atis. La virtud no puede demtítere.\\r. Hundirse, arruinarse algún edificio. Rito, cor- bre con el hurgón. Rutahulo ser hurtada ni arrebatada. Ñeneo, is. || Posarse, sentarse, ignern versare, coocitare, exque eripi ñeque surrijii potest virtus. Hurtólo ajeno para auirse al fondo. Subsiáeo, es. ||citare, moveré, compooere. \\ mentar mi hacienda. 7n meam fig. Haber disensiones y al- Tirar estocadas. Ense pooborotos. Tumultus fieri. || gere. rem. alienum coñverto. Hurtar .fam. Desaparecer alguna cosa hurgonero, m . V. H U R G Ó N , por los bienes de alguno. Bonis de modo que no se pueda dar la paleta. alicujus manus afierre. El hurón, m. Animal cuadrúpedo. tiempo que he hurtado á mis con ella. Eeanesco, is; oceul|| to, as. — en el agua. Irse á Vivei-r-ce, ce; idis, is, idis. ocupaciones. Ereptum e meis fondo. Aqua, in aqua eleside-lig. El que averigua y descu- oceupationibus tempus. Pensó bre lo escondido y secreto. Se- que hurtaba bogas. Aurificem re, subsiáere, mergi, (¡emergí, immergi. Hundióse todo cretaran! scrutator. ||fig.V. se J'uturum eredebai. Thesaoaquel aparato. Totus Ule ap- HURAÑO. ros carbones erant. Hurtar el paratus cometí, disparuet. hurona, f. La hembra del hu- puerco, y dar los pies por amor Hundióse la tierra profunda- rón. Viverra femina. de Dios. Stuáere J'urtis, et hamente. Ingenti caverna, ad huronear, a. Cazar con hurón. bere vocabulum largitatis. CyViverra conieolos venad, ur- clopis áonom. Ab aliis er-ipit multam aítitudiaem térra gere. desed.it, resedit, subiedit. El [|fig.Indagar, procurarquod aliis largiator. Quien que se hunde en el agua. saber cuanto pasa. Secutar, una vez hurta,fielnunca. Qoi Merqens,tis.Lo que no se aris. semel malus, semper malus. puede hundir en el agua. Aba- huronera, f. La cueva en (jue Qui luSit aliqoando, iterum vive el hurón. Viverra- cavea, ludit. Qui semel scurra, nuoptistus, a, une. Lo que no se puede hundir ó sumergir, im- recejjtcectilum. |¡fig.El lugar qoam paterfamilias. Ñeque en que alguno está escondido. canis (Jesilurus, qui semel comersabilis, e. Aunque se hundiera el mundo, he ele hacer Latibulum, i. rium edere diáicerit. Pericuesto. Etiam si ccelum ruat,huronero, m. Viverra; eurct-losce res est caois, qui áit/itor, custos. a proposito oon iliinovebo. cer-it arroáere eor-ia. Per-áuHágase justicia y húndase el Hurones, m. pl. Pueblos de la losum est caoem intestina nueva Francia ó Canadá en gustasse. Competo/inrio res firmamento, fr. Fíat justitia et ruat ccelum. Si el mundo América. Hurones, um. improbiías. Quien hurta al lase hundiera hecho pedazos es- hurtable, adj. fam. Lo que se drón, cien días gana de j>erpultarán sus ruinas impávido puede hurtar. Furto obnoxius. elón. Laqueus laqoeom cepii. hurtadillas (A), m. adv. A es- Pelleta eaninain roríere est al varón justo. SiJ'ractu-s illabatiir orbis, impacidum fe-condidas, ocultamente. Clam, eonsetitaneom. Pul,in-e fiallit clainulum , Jurtim , raptim, riilpem. [J r. Hurtarse, oculríeot ruioce. Hundrusc, m. País de Alema- J'urtive, oceulte, abáite, clantarse, desviarse. Dedo, ocdestino. nia. Hunnorum tractos. eulto, as. A hurta cordel. ExHúngaro, ra, adj. El natural hurtar, a. Quitar, robar. Frau- presión de que usan los m u ele y lo perteneciente á Hun- do, lavólo, compilo, e.i-pilo, chachos en el juego del jieón gría. Pannoniacus, Panooni- as; rapio, eripio, sur-ripio, óis; peonza. Raptim, refractó, cus, Panooiiius, Huogarius,Jurar, aris; in suato rem icíu. ||fig.Repentinamente, y a, um.11 m. pl. Pannoni, orom;alienum concederé ; J'urtum sin ser visto ni es perado. Pannones, um. La mujer de faceré; clam áe medio aliquid Fraudulehter, insidióse. Hurremoveré; adquirí alicui sab-ta ropa, f. Juego. Pueráis luHungría. Pannonis, idis. Hungría, f. Región de Europa. iraliere, clam aufierre; furto id genus. Hitrigaria, Paaaoaia, a-. subclucere, sublegere, erepet-c; hurto, m. Rapiña, robo. RapiHuningue, f. Fuerte de Alema- alicujus bonis manus aclhibe-ña, te; latracináim, ii; J'urre, afierre. |) Desviar, apartar, nia. Huninga, ce. tum, i; compilatia, suppresHunos, ni.' pl. Pueblos de la huir, como hurtar el cuerpo. sio, com'redolía, onis. jj La Tartaria europea. Huni, arum. Separa, ns; averio, eludo, is. cosa hurtada. Furttim, £. || En hura, f. Carbunco, grano vene- — el mar y los ríos las tierras las minas del Almadén, el cacuando entran por ellas, lig. mino subterráneo á uno y otro noso en la cabeza. FuruucuDecerpo, is. — los dichos, s<-ulus, i. lado del principal. Cuniculus, huracán, f. Viento impetuoso tencias y versos ajenos para i; subterráneas meatus. — y repentino. Typho, onis; ra- que se tengan por propios. de bienes públicos. Peculá- 'N piáus, ver-ticosus ven tus. fig. Furor, aris. — á escon- tus, US. — cogido cutre las hurañía, f. Repugnancia al didas. Lego, tie/iti, is; Jurar, manos. Concepium fiurtum. trato de las gentes. Misaatro- oris.— bolsas. Hacer raterías. Hurtos retenidos contra dereManuar, aris. — con astucia cho. Abjuratce rapiñes. A hur- i pát, ce; eludías, atis. huraño, ña, adj. Esquivo, que y artificio. Ciega, lego, suble-to. m. adv. Y. Á IIURTADI- I huye de las gentes. Ferus, as- ga, surripio, is,- dolo a ver-teI.I.AS. Coger á uno con el hurper, a, um; áififleilis, e. re. — el ganado. Pecus ahl- to en las manos, lig. Aliguem e/ere. — un macho cabrío. C'a- improvidum, incautum occuhurción, f. V. INI-URCIÓN. e Hurepois, m. País de la isla liniiu ínsulas excipere. — el ¡icire. hurgar, Concito, es. guna Ager de Francia. ||cosa. fig. Vadicasius. a.incito, Menear, Incitar, Agita, Hurepcesium, as; as; revolver estimular. urgeo, movea, ii; al-es. las ris cuerpo eerarium re, idus eleclioatiooe pecolori, rentas corpore alexpilare, golpe. reales. ej/'ugere, depeculari. Petitiones, vitare. Fáseum, compilacorpoLa — husada, el acnendum. nuda tam. tambre, huso. lucrum áPensum, su hilado f. dueño El minime lino, que i. ayuda. lana Husada cabe contemMoáióenesmeel 581 ICN ICT IDE húsar, m. Soldado de caballe- h u s m a (Andar á la), fr. fam. husmo. Inquir-ere, investigaría ligera. Htingaricorum mo- Andar inquiriendo para saber re; aceasioru-in arripeí las cosas ocultas. Conjector,buso, m. Instrumento doi re vestit as miles; levis armarecoge la hilaza. Fusus, i; aris. tura' miles. turba, onis. — (jue tic,-, husillero, m . El que trabaja husmeador, ra, m. f. Oáoraíu dejada la hilaza. Pannen el husillo en los molinos de investigan s. husmear, a. Rastrear con el ii. Ser m á s derecho que un aceite. Cochleas curntor. husillo, ni. d. de HUSO. Cilin- olfato. Oáoratu investigare, huso. fam. Fusi rectitudinem habere;tíarecium esse ut fudro con muescas espirales. Co- inaugure. || lig. Averiguar, inuna cosa con arte y di- sum rejer-at. ehlea, w. || En Andalucía, edagar l huta, f. Especie de cabana de conducto por donde se des- simulo. Caute aliquid investiaguan los lugares inmundos ó gare. || n. Empezar á oler mal los monteros. Canibus oenati inundados. Sohter-ranea aquis la carne ú otra cosa. Feteo, es. as recondenáis tugurium, h u s m o , m. IÍ1 mal olor que hutía, m. Animal de América. ejicieodis fiossa. desjiide la carne y otras cosas Muris genus. busita, adj. El que sigue la doctrina de Juan Hus. Joannis que ya empiezan á pasarse. Odor, Jetar-, oris. listar al Hus seoíaíor. í I, Décima letra del abeedario graphicus, a, um. || Lo que historia natural que trata de castellano, y tercera entre las está hecho según sus reglas. los peces. Ic/ttyologia, ce. ida, f. Partida, salida. Pro fe7d. vocales. 7 ditera. Ibáñez, m. n. patr. Hoy apelli icnologia, f. pint. y escult. La dio, iíio, onis;itus, incessu do de familia. Cognomen quocl- representación de las cosas exitus, abitus, us. || ímpetu, morales, como de las virtu- prontitud, acción inconsideradaro. Ibar, m. Río de Tracia. He- des, vicios, etc., en la figura da, ímpetus, us. |jesg. El acode personas, iclniolagia, ce. metimiento después de prebrus, i. sentar la espada. Aggressio, Iheria, f. España, así llamada iconoclasta. A', I C O N Ó M A C O . 6 del río Ebro ó del rey Ibero. iconografía, f. El arte del di- onis. || mont. Huella , rastro de la caza. Vestigiuin, t/.l|La seño, ¡cooogravltict, ce. Iberia, ce. iconómaco, adj. El hereje que aecton de ir y venir, de paIbérico, ca, niega el culto debido á las sa- sar y repasar de una parte á Iberio, ria, é Ibero, ra, adj. El natural de y gradas imágenes. Us. como otra, Obserratio, onis. — y venida. Partido ó convenio en lo perteneciente á Iberia. 76e- sust. Icoooelasta, ce; icoooel juego de los cientos. Pamaehus, i. ricus, iberas, a, um. Ibero, m. Español. Iberus, i. icor, m. med. La serosidad acre ctum, i;conventio, onis. La ida íbice, m. Rupicabra, especie y salada de los humores del y venida del ariete, su empude cabra. Rupicapra, ce; ibex, cuerjx) animal. Icbor, oris. ||je v retirada. Arietis iludía cir. Pus, acre y seroso que 'eí fecludio. La ida del humo. icis. Ibico, m. Poeta lírico griego. Huye de algunas'úlceras. Pus, Abeas, et nunquam redeas. En dos ideas y venidas, fam. uris; sanies, ri. Ibicus, i. ibidem, adv. 1. Palabra latina icoroso, sa, adj. med. Lo que Brevi, breviter. N o dar la ida que significa allí mismo, en el tiene serosidad acre y salada : por la venida y mejor no dedícese de los humores del jar la ida por la venidad. Cimismo lugar. Ibidem. Ibis, m. Ave de Egipto. 76ts, cuorpo animal, ¡charosus, a, fro citroque corneat; ir-e, ac um. II cir. Aplícase á las úlce- venire viam non desistit. Anís, ó iáis. Ibiza, f. Isla del Mediterráneo. ras ejue arrojan pus seroso y gi, máxima sollitodine afifle Ebosia, Ebusia, ee; Ebustis, acre, y al mismo humor ó pus. Ida, m. Monte de Frigia y de Creta. 7c/a, ce; lele, es. Ebussus, Ebyssus, i. El natu-Serosum pus fluens. ral de y lo perteneciente á ictericia, f. Enfermedad. Icte- Idalia ó Idalio, m. f. Monte y ciudad de Chipre consagrados rus, icteros, i; aurigo, auruIbiza. Ébusitanus, a, urn. Scaco, m. Ciruelo. Ioáici pruni go , inis; regios, arquatus á Venus. Idalium, ii. 'morbus. D e color cíe ictericia.idea, f. Noción, concepto, pergenus. cepción. 7c/ea, ce; i-onjorinaIcáreo, rea, adj. Perteneciente Aurugineus, a, um. tio, visio, onis. || Imagen, ictericiado, da, é á Icaro. Icarias, a, um. Icario, m. Hijo de Ébano, rey- ictérico, ca, adj. El que pade- pecie, representación que se ce ictericia, y lo perteneciente forma en la fantasía. 7c/ea; side Lacedemonia. ¡ectrius, ii. || Monte del Ática. 7c/. || El á esta enfermedad. Ictericus,miilaeruin. i; imago, inis; signo Bootes ó el Arturo. 7c/. auriginens, auriginosus, a, species, effigies,ri.|| El pl Icaro, m. Hijo de Dédalo. loa- um. Semblante, ictérico, de y la disposición ejue se conros, i. || Rio de Escitia. Iá. color de ictericia. Boxea for- cibe en la fantasía para foricneumón, m. Cuadrúpedo de ma. Estar ictérico. Aurugino, mar una obra. Idea; operis fiaciencli imago, aclambratio. as. Egipto, lelui-'umon, onis. |. Inictiófago, ga, adj. Se aplica al "(| Intención, ánimo de baceir secto. 7c/. icnografía, f. geom. Descrip- que se mantiene de peces. algo. Animus; consilium, a; mens, tis. || Ingenio, talento ción, delincación de la planta Ichtijophagus, a, um. \\ pl. m. Pueblos dé la Arabia y de la para disponer, inventar y trade un á edificio. Iehnograii-nográfloo, ciente phia, ce. la icnografía. ca, adj. PerteneIchno- ictiología, ces. IndiaIdttyopltagí', que se f.alimentan La parte orum. de de pela ipus,i; zar tis.algo. ||imago, Ejemplar, ¡m¡eniam, iois;modelo. ii; exempíar, mens, Ty- IDl I»U IGL 585 aras. || fam. Manía, imaginade la corte, idioma de palacio. julio y octubre y, en los deción extravagante. Usase en ¡t/ioma atis. más meses, .-I 13. plural. Dissentaneus animus; idiota, adj. Rústico, negado, If, f. Una de las islas Estécarara mens. || Opinión, concep- ignorante, sin letras. 7c/cora, oe;des en el Mediterráneo. Hyto de alguna cosa, ¡dea, ce; apipea, ce. illiteratus, imperitas, ignanio, onis. Ideas de Platón. ras, ündoctus, barba rus, a,Igea, f. Hija de Esculapio, dioSegún estefilósofo,eran los urn; rudis, e. sa de la sanidad. Hygea, Hgejemplares perpetuos é inmu- idiotez, f. Ignorancia total, ne- gia, ce. tables que hay en la mente gación. Bar-baritas, ruditas, iglesia, f. L a congregación de divina ele toda las cosas cria- atis. Tosfielescristianos, regido por das. Platones íc/cr. Ideas jila- idiotismo, m. Ignorancia, falta Cristo y el papa su vicario en tónicas. Sutilezas singulares de letras. Idiotismus, i. || M oln- tierra. Ecclesia, basilíca,ee. ó sin sólido fundamento, y por do de hablar projiio y puro, II El conjunto de todos ieso difíciles de practicarse. aunque tomado del uso co- bildos ele un reino, ó los q u e Platónica' idece. están sujetos á u n patriarcado. mún, idiotismus, i; p/trasis, ideal, adj. Ad áleam pertiis; proprietas, atis; peculia-Ecclesia, ce, || El estado eclenens. || L o q u e puramente ris cujusque linguce loquem/i siástico, el clero. Cleros, i. El existe en la fantasía. Qood gobierno eclesiástico del S u m o modos. tolian in idea vel phantasiá Idólatra, adj. El q u e adora álos Pontífice, concilios y prelados. íasidet, mente fictus, ingenio ídolos ó falsas deidades. Iáola- Ecclesia. || El cabildo de las ejfficttts. ira, idolatres, ce; idolicoltor, catedrales ó colegiales. Catheidealmente, adv. E n la idea ó oris;fictorum numinum dralis, collegialás co-ties. |j El sacridiscurso. 7n ideo, in mente. legos cultor. ||fig.El q u e a m a territorio ó lugar de la jurisidear, a. Formar la idea de al- desordenada y excesivamente dicción de un prelado y el conguna cosa. Alicujus reí idearná aleuna persona ó cosa. 7c7. junto de sus subditos. Dicecevel speciem formare, imagi- L a mujer idólatra. láolatrix, sis. is. || Cada una de las junnen) adumbrare. — fantásti- icis. ó idis. tas particulares de los herecamente. Imaginar, aris. idolatrar, a. A d o r a r los ídolos jes. Hcereticorum ca'tus. \\ idem. Palabra latina. El mis- ó falsas deidades. Falsos cieos Templo. Templum, i; sacra mo, la misma, lo mismo, lo colere, renerari; ficíis numitecles. |j La inmunidad que propio, ¡dem, eadem, idem, nibus áivinos honores goza el que se vale de su saaáhiejusáem. Lo mismo que. Iáem bSre, tribuere, impedirá grado. Asylum, i; perfugium,, \ ac, atque, ut, qeeam. — perfig. A m a r excesiva y desorde- á; immunitas, atis. — dedicaidem. loe. lat. Ello por ello, ó n a d a m e n t e á alguna persona ó da á u n santo, a u n q u e n o sea lo mismo es lo uno que lo cosa. Alicujus insano amore mártir. Martyrinoi, ii. — caotro. flagrare, áeperire; adquirí tedral. Episcopales secas temIdénticamente, adv. De un deperire; aliqoid áeperire. plum. — colegial ó colegiata. mismo modo, de una misma idolatría, f. L a adoración ó Collegiata (críes. — de 'estasustancia ó esencia, ¡dentac. culto á los ídolos ó falsas dei- tua. Ecdesiastieus certas cui idéntico, ca, adj. Lo que en la dades. Iáolatria, ce; idolarum herética labe infectas adscrisustancia ó esencia es lo mis- cultus; sacrilega bí mm potest. — fría. El defalsorum mo que otra cosa, ¡denticus, dearum reneratio. j|fig.A m o r recho ejue conserva el q u e exa, um. excesivo y desordenado d e al- trajeron de sagrado, y no le identidad, f. La cualidad que g u n a persona ó cosa. Flahan restituido, para alegarle constituye idéntica una cosa si le vuelven á prender. Imgróos, iaoráinafus amor. con otra, ¡ríentitas, atis; residolátrico, ca, adj. Ad iáolamonitatis ret i n enríi jus. — eadem; áuarurn aut plurium m a y o r . La principal del p u e tríam pertinens. rerum una eademque natur-a. ídolo, m . Estatua de alguna blo. Prcecipuum tempano. — — de persona, for. Ficción de falsa deidad, ¡áolum, iáolon, militante. L a congregación de derecho, por la cual el herei;fi,ti nutniais statua, siruu- los fieles c a t ó l i c o s en este dero se tiene por u n a m i s m a latrum, speetrum, i; imago, m u n d o . Miliíans ecclesia. — persona con el testador en las inis;fií-tttx,i;om oten lili us áeus.papal. Aquella en q u e el preacciones activas y pasivas. ifig.El objeto excesivamente lado provee todas las prebenPersoace iáentitas. amado. Nimium cara res. das. Prueben dnrum provisione identificar, a. H a c e r q u e dos Adorar los ídolos. V. IDOLA- gaut/ens ecclesia. — purganó m á s cosas distintas aparezte. L a s ánimas que existen en TRAR. can una m i s m a . Us. m á s coel purgatorio. Purgans eccleniuruueiiie c o m o r. Identi- Idomeneo, m. Hijo de Deuea- sia. — parroquial. Parcecia, fico, as; lino i ni ce se copula- li.'m. li/omeneus. i. te-, curia lis cedes. — orienre, uí unum irícmi/ue siní; ex idoneidad, I. Suficiencia, buena tal. E n el día, toda la que siduabus unum confiare. || r. disposición jiara alguna cosa. g u e el rito griego. Oriéntalas. fil. Identificarse. S e dice de Aplaudo, inis; dispositio,ortis; — triunfante. L o s bienavenaquellas cosas que' la razón Capacita!:, atis. turados. Triump/iaii.s, r,r!eaprende c o m o diferentes, .-Hin- idóneo, n e a , adj. Propio, .-i pro- $tis ecclesia. Iglesia m e llaque en la realidad sean unas pósito, conveniente, apto. Idom o . Expresión con que d a n á neus, aptas, ((, urn. M u y idómismas. Idenfijlcari. entender los delincuentes q u e neo. Pi-ra/aueus, a, urn. Ideo, ea, adj. poét. Pertenegozan de inmunidad eel ciente al monte Ida. It/eus, a, I d u m e a , f. Región de Palestina tica. Ecclesia- nomine fruor; cerca de Judea. ¡ríuma'a, ce; um. ecclfííam appello, Ulitis irn¡ríome, es. idilio, rn. poét. Poema que munitati-ru troiomo. |] lig. fam. suele tener por objeto asuntos Idumeo, moa, adj. Natural de Estoy seguro de las persecuy lo perteneciente á Idumea. pastoriles, lilglduru , eríylciones contrarias, ¡i/tos, imIríumo'us, a, idioma, idioma, nas hablar lingua. liutn, ocasiones, ii. deatis; m||.algunos Modo L e natira, n como g uparticular aó en vulgar. idioma algugei-mana de Idus, los en el Losmque meses eidus ms.. U los 7c/uv, n aeran de rde o miduutn, marzo, las aum. el nos tres díadividían iríilius. partes mayo, 15 en gauríet. en sia. fam. quirir munis religión. Templi Hac.-rse surai. fuero Acogerse N Aá iminunitate de eclesiástico, o le aras tal, avale l aóiglesia. con la entrar iglenon tuad- 586 ION ICU IOU gere. Cumplir con la iglesia. ignorantia. — sujiina. L a que misma naturaleza, cantidad 6 Confesar y comulgar porpas : proviene de negligencia en cualidad con otra cosa. Germanus,cocequus,a, umuequacuafloridacu su propia pa-' aprender lo que se puede y debe saber. Supina. — de de- lis, cocequalis, e. ' Llano, rroquia. Ecclesiu- pr-n-cepto satisfacer-e. Reconciliarse conrecho, fo.". Juris ignorantia. sin cuestas ui profundid — de hecho, for. Ftuti igno- .¡•'.(¡uus, planus, a, om. || De la iglesia. Ilterestío abjur-are; — invencible, lovioci-las mismas proporciones. Emir ecclesitc. noveter adscribí.rantia. A uso de iglesia catedral cuales bílis. Ignorancia no quita jie- saiius, a, um. [j Parecidfueron los padres los hijos se- cado. Igoaraotia o. colpa nonmejante. Unos, ger manus, a, rán, ref. Qoalis talis filius, liberat. Si te he ofendido, ha um ; par, suppar, campar, aris; paráis, comparilis, siIgnacio, m. u. pr. Igoatius, ii.sido por ignorancia. Im milis, cequatis, e. || Invariaígneo, ea, adj. Lo (jue es de tlerantiá oteafiatum est, non ble, constante. sEcpiabilis. e; fuego ó tiene sus cualidades. volúntate, si quid te ojjera/i. sibi constans. — de ánimo. Igoeus, a, um. || De color de N o pecar de ignorancia. Haud Tranquilo. /Equanimus, a, ignarum peccare; conscium fuego. Iá. ignición, f. quím. Ajuicación óiali agere. Pretender, alegar um. — de edad é índole. Cocetaneus, cacevus, a, urn; del fuego á los metales hasta ignorancia. Igiiorationern in-, íerponerc, causare, prcetexe-cetatis mentisque par. — en ponerlos rojos. Metallorum re. La ignorancia es m u y con- cantar. Par cantare. — en vaigoe adhibito dealbatio. fiada, ¡nsciiia confidentiam lor. Ad virtotern par. — con ignícola, m. Idólatra adorador alguno. C'urai aliquo, alicujus del fuego. Ignis inlorcttor. partí. par. Casi igual, contemporáignorante, p. a. de I G N O R A R . El ignífero, ra, adj. Lo que conneo, del mismo tiempo. Soptiene ó arroja fuego. Ignifer,que ignora, ¡gnorans, tis. || adj. Simple, necio. Ignaros, stul- par-, ar'ts. Peso igual ó iguala, um. dad de peso. yEcroiponáiom, tns, inscitus, inscius, a, um; ignipotente, adj- poét. Podeceqoil'ebriom. ii. El que tiene insciens, desipiens, tis.\\ Idioroso en el fuego, ¡gnipoteas, ta, hombre sin letras, grosero. los ojos iguales. Paroculus, tis. Idiota, iáiotes, ce; amusus, a, um. M u y igual, justo. Peignívomo, ma, adj. poét. Lo illiteratus, loeruáitus, irupercequus, a, um. Con iguales que vomita fuego, ¡gnivomus,rtíus, ináoctus; iodaeilis, fuerzas. /Equatis viribus. Al e, a, om. || Rudo. Ruáis, e; animi, ani- igual, m. adv. Con igualdad. mo ccecos. || Infecundo, que yEqualiter, pariter. Fto igual ignografía, f. V. ICNOGRAFÍA. ignominia, f. Deshonor, afren-,no tiene palabras ni frases de. m, adv. En vez de, en luta, deshonra, infamia, tacha. para explicarse. Injácundus, gar de. Vice. Por igual ó por Ignominia, macóla, inj'amía, a, am. || El que no sabe, no un igual, m. a,dv. sEqaaliler. no está informado, Por iguales jiartcs. m. adv. contumelia, nota, injuria, eeconoce, ; no tiene noticia. Nescios, oe- yEqualiter. Es igual á la sujprobrum, i; convirium, ii; desapios, nesapus, ct, om; ne-ma. Cum summa concurría decus, oris; labes, is. — hecha á los soldados. Jugum, i. Los sciens, imprndens, tis. — queLa oración está perfectamente cónsules, una vez que nues- no sabe leer. Agrammatus, a, igual y seguida en todas sus tras legiones se vieron obli- um. — de la medicina. Ania- partes. Oratio ex omni parte ipsa eonserilil. N o es i. fadas á pasar bajo el yugo, trologetos, aniatrologicos, secum : icieron la paz con los sam- — del arte militar. Ad bella, mi igual. A oti est raihi cornparanáus. N o son los dedos belli ruáis. — en cualquiera nitas, porque el yugo era considerado como una ignominia. ciencia. Alicujus artis igna- de la mano iguales. Non pares ingenia aut cirtuíe firarus, imperitus, inscius, exCónsules, legionibus nostris, sub jugum missis, pacem com pers; in aliqua scientia pere-tres. Servus servo prcestat, et samutíibus fecerant, eraní grinus, hospes. M u y ignoran- domiaus áooiioo. N o tiene igual en virtud. Omnes pifenim jugum genus quodelaro te. Per-ignaros, a, oto. ignorantemente, adv. Con íate viocii, sujierat, anleit, ignorninice. — más famosa. ignorancia. Igooraoter. || Ru-anteceda; ínter omnes ¡fléInsignüior igooroioia. tate cxcellit. Quedar todos ignominiosamente, adv. Con damente. Iocloeíe. || Con designominia, ¡gnomioiose; curo cuido, por descuido. Iocoosi- iguales, ó dejar á todos iguales. Omoium pariter e probro et áeáeeore. M e trató áer-ate, impradenter. |j Neciaignominiosamente. Me ignomi- mente. Imperite. || Por impru-ctationem áa ipi. dencia ó ignorancia. Ioscie,iguala, f. La acción de igualar. nia ajj'eeit, notavit; mihi inonis. || Composirusfamiam intulit, labem asper-scieoter, iascienter. | | Con jEquatio, ticidad é incultura, ¡oscile. ción, ajuste, pacto en las comsit. ignominioso, sa, adj. Afren- ignorar, a. N o saber, no cono- pras y ventas. Pactum, i; toso, lo que causa ignominia. cer, no entender. Igooro, erro,conventio, onis. || El estipenIgnominiosus, probrosus, a, as; oescio, is; ignarum, oe- dio que da en virtud del ajussciom esse; oeqoe oso, oeqoe te. Stiperit/iuin , ii; merces, um; infamis, e. \\ Notado de eclis. || Regla, listón con que ratiooe cogoitoro habere. El ignominia. 7c7. que nada ignora, nada le es los al bañiles reconocen la llaignorado, da, p. p. de I G N O R A R . || adj. Desconocido. Nescius, extranjero. Nulla io re ho- nura de las tapias ó suelos. spes. Lo que fácilmente se Libella, ce. A la ¡guala, m. adv. ignorcetus, a, urn; igoorabipuede ignorar. Ignorabais, e. Al igual, con igualdad. yEqualis, c. r liter-. ignorancia, f. Impericia, inca- N o ignoro, sé m u y bien. A on sum nescius. El arte de laigualación, f. El acto y efecto pacidad. Ioertia, inscientia, navegación se ignoraba, estaba de igualar. vEqualio, aáa-i¡uainscitia, insipienlia, stoltiti.a, amasia, ignorantia, ce; igno-despreciada. Navigii ratio tum tio, oois.|| Allanamiento. E.ecejacebat. Y o ignoro eso. 7e7 ne- quatio, oois. ||fig.Ajuste, ratio, onái. || Necedad. Desiconvenio, concordia. Pactum, pientia, riencia, atis. Impruríentia, tia,igooraníia,ce;; — culpa. crasa. |Tergicersalione | de Inadvertencia, Lo ce. cultura. que || ineonsideraano Falta tiene Ruáitas, error, descuido. de careos disexpeOris. igual, scio, Ignaras illa obscura, mihi Ignoro me adj. ignoro, de fiugit, sum Lo loquid incógnita, que ejue prceleril, non agaiur. es se teneo; de trata. la esí. laíet, res igualado, Percequalio. i; convenía), algunas jado el plumón, aves da, que adj. onis.— yya Se tienen han aplica perfecta. arroigual á IGU ILI IL-U 58? que otro. Alicui pariter. Igual-de Homero sobre la guerra ele mente eterno. Cocdcrnus, a, Troya, ¡lias, udis. um. Igualmente a m o á pobres Iliberitano, na, adj. El natuy ricos. A'on. magis opulenti ral de y 1o perteneciente á la quam inopes chari sunt mihi; antigua Ilíberi. Illiberí'tanus, non minus inopes quam atigualamiento, m. V. IGUALAce, uro. riles amo. CIÓN. ilícitamente, adv. Indebidaigualar, a. Hacer ó poner una iguana, f. Reptil de América. mente. Illieite; contra jas lascosa igual con otra. /Eqao, Lacerta iguana. que, adversus legem; injuste. ijada, f. Hipocondrio, cual- ilícito, ta, adj. Prohibielo, 1o txdcequo, cocequo, excequo, íncequo, (equiparo, as;re- quiera de las dos cavidades que es contra el derecho y la (jue hay entre las costillas fal- ley. lUicitUS, impermissus, ne$poitdeo,es; assequor, eris.fi Contrapesar. Compeoso, libro, sas y el vientre inferior. 7/tre, fastas, ¡iro/tib/tus, vetitus, ct as. || Allanar, poner á cordel,ium. || El dolor ó mal ejue se um; nejas, indecl. padece en aquella parte, idum ilimitado, da, adj. Lo que no ánivel. Cuífeifo, excequo, íncequo, complano, as. |l Hacer dolor. El que padece dolor de tiene límites. A'ora ámitcttus. ajuste, pactar, convenirse. Coo- ijada, ¡liosus, a, um. Tenerilion, m. V. ILEÓN. ijada, fr. fam. So dice de Ilione, f. La mayor de las hijas sufig. veoio, is; paciscor, eris. || Juzgar sin diferencia, ó esti- las cosas que en medio ele bas- de Príamo. Ilioncí, ce; ¡liarte, mar á uno lo mismo que á tante bueno tienen tambiénalgo es. Sitos qiueque res ncevbs otro. JEqualiter cesiimare. malo. \\ ilíquido, da, aclj. Se aplica á n. Ser igual una cosa con otra. hahet. Equivale al ref. N o hay la cuenta ó eieuda que está por JEqucdem cum alio se con- atajo sin trabajo. liquidar. Nonduin ecstimalus. ijadear, n. Menear mucho y Iliria, f. Esclavonia, gran país stituere. — á uno en prudenaceleradamente las ijadas. Dí- de Europa, ¡llgr-ia, te; Ilájr-icia. Alieujus prudentictio assequi.— con otro. Cocequo, as.cese comunmente del caballo. cum, i. — los hechos con las pala- 7/ta anlidanler agitare. Ilirio, ria, adj. El natural de ijar, m. V. IJADA. bras. Facía dictis excequare. y lo perteneciente á Iliria. Illy¡jares, m. pl. Los intestinos, r-ius, ¿llgrieu.s, a, um. perfectamente. Perieqtto, as. Lo que puede igualar ó allanar. las tripas, ¡lia, ium. iliterato, adj. El ignorante y ilación, f. La acción ele inferir no versado en ciencias humaExiequabilis, e. Tule igualas ó deducir una cosa de otra con- nas. Illiteratus, indoctos, ce, en picardía. Improbitate cune Consequentia, ce;om. poillo certas. || r. Igualarse,secuencia. nerse al igual de otro. Se curo illatio, anís. Illescas, Villa, ele Castilla ¡a m . Descenso, ¡lla- Nueva, ¡llesca, ce; ¡lloréis, is. alio cequare; se celter-i ilapso, (equaj>sos, i. re; parem se alicui faceré. iluminación, f. El acto y efecto No hay nadie que pueda igua- ilativo, va, adj. Lo que se in- de iluminar, de dar ó comunilarse á mí en las acciones. fiere ó puede inferirse. Illaticar luz. Illustrameatum, i; ilvus, a, um. Nemo est qui Jactis me (¡equilusíraíio, collustratio, illumiIldefonso, m. n. pr. Ildejihon-ocetio, oois. || Adorno, dispoparare ejueat. Igualóse en él la ventura con la virtud. Cum sus, i. sición de muchas luces ordeilegal, adj. Lo que es contra la nadas. Illaminatio, onis. [| virtute fortunam aáceguavit. igualdad, f. Conformidad de ley. ¡llegitimus, a, om; ille-pint. El tinte de colores (jue se una cosa con otra en natura- galis, e. da á las ropas y demás partes iílegalidad, f. Legalitatis de- de una pintura, illuiaiaatio, leza ó cualidades. /Ecjuitas, fectos. cequabilitas, cequálitas, panonis. adv. Sitie legalitos, atis; cequatio, oois. iiegalmente, || Coiluminador, ra, m. f. El que rrespondencia, justa propor- tate. ilumina, Illuminator, oris. || ilegible, adj. Qood legi non El que adorna con colores los ción ó semejanza. /Eciualitas, cequabilitas, uniformitas,potest. libros y pinturas. Coloribus adv. Sin legi- oraaas. atis. || Constancia,firmezailegítimamente, de ánimo, inmutabilidad. /Equa- timidad. ¡Ilegitime, ooo legiiluminar, a. Alumbrar, dar luz, time, noo jaste; prceter legem, litas, atis. || Parangón. jEquiclaridad. Lumioa, íllumino, prceier legitimum morem. parcentia, ce. — de unos con illustro, collustro, as; luce a. Privar á alguno complere- || Adornar los libros otros. Cocequaleías, atis. — ilegitimar, de ánimo. Uniformidad, inmuta- de la legitimidad, hacer que se ú otra cosa con colores. Colobilidad en lo próspero y ad- tenga lo legítimo por ilegíti- ribus eel piduris distinguere, mo. Justum et legitimum ille-ornare. |¡ Adornar con luces. verso. Constaniia, ce; raioc/erettia, onis;(equeeoimitas,gitímom atis. reddere. íllumino, as. || teol. Ilustrar — ele noches y días. Áiqui- ilegitimidad, f. Falta de al- Dios interiormente á la criaguna circunstancia y requisito tura, íllumino, us; moren, noetium, ii. — del peso. /Equipara librium, cequipooeliuin, ii. — ser una cosa legítima. ju-iemoveo, es. || Teñir con coen peso y altura. /Equilibrí-¡llegitimre rei cooáitia. lores correspondientes las roilegitimo, m a , adj. Opuesto á pas y demás partes de una i-slas, atis. ti, igualmente, m. adv. Con igual- la ley. ¡llegitimus, Írritos, tampa. Varas ealarilnis dium. (| Fingido. Insitivus, a,stinguere, adornare. || Vestir dad. /Eque, ceqa aliter, ceqoaoro. Hijo ilegítimo. Not/ius, i; biliter, simul, pariliter, cequilas estampas con tafetán <í paaáoltcrious, sparias filias. pel de color correspondiente ter.\\ Sin distinción. Adceque, ileón, m. anat. El tercer intes- después ele cortados los blanceoualiter. || Semejantemente, del mismo modo. Pariter. j|tino, ¡lioo, ii. cos. ¡Ilumino, as. || lig. IlusTambién, así como. /Equali- ileso, sa, adj. N o dañado, no trar el entendimiento con el ofendido, sin lesión. Iooocoos, estudio, ¡domino, as. — con íer, pariíer. || Por igual. Ex inofí'ensus, ¡naoxius, a, um. |¡ virtud etique, a;quo. a;que Perceque. mismo que, tanto ceique, modo ||ut,*eum. Con Igualmente como. que, mucha pariter /Eque lo Igualmente igualdad. que, mismo ac, ac, del et, Ilia Ilíada, N y ctos, oRemo. Rea, herido. a, f. fIlia, . Célebre um. Madre Illcesus, ce. poema do Rómulo indestriépico iluminativo, ilusión, juntamente. rayos tiene luminuntlí defluz. . Falsa para Collumioo, virtute Prceradio, va,imaginación, iluminar:adj.pollens. Loas. as. que II— la ])luma. Plumaíus, a, um. Igualada, f. Villa de Cataluña. Anabis, is. igualador, ra, m. f. El que iguala. /Equator, oris. 588 ¡LU IMA IMA imaginum f'omnotí aprehensión errada. Met/w- ÜUStre. (¡Ittrc, ¡melare, itotas. La (.-osa imaginada hiltler, iiisa/nilcr, lianeste, tlium, ii; il.lusi.il, eleceptio, mo in/orinal splenáiáe, onis; error, aris. |¡ ret. Ironía viva y picante. Amarulerita ilustrísimo, m a , aclj. sup. de pressa imago, designati multtcni.iit. El ejue se deja (LUSTRE, ¡lliislris-inius.a, um, irrisín ; sttraiismus, i. ilusivo, va, adj. Falso, apa- j| Tratamiento de los obispos llevar de sus imaginaciones Absurdis y otras personas de dignidad. ridiculas. rente. Fallar, neis. iluso, sa, adj. Engañado. Aplí- II lustr issimus, prcedarissi -riberrationibus, ludtjíca bus agitatus. N o m e pasó por case á los que engaña el de- mus. monio con apariencia de vir- imagen, f. Figura, representa- la imaginación. Ne cogiíavi ción, idea que se forma en el guiáero. Cargar la imaginatud. ¡Ilusos, deceptus, t/eluentendimiento. Idea, a;;exem- ción. N. C A R G A R la con sas, a, um. ración. Divagar la imaginailusoriamente, adv. Con ilu- plum, á/olum, iáoloo, i; icios, indecl.; informatio, onis; ima-ción. Distraerse á objetos disión. False; com illusione. ilusorio, ria, adj. Lo que es go, irás: speeimen, iois; spe-ferentes de aquél en que se ocupaba. Divagari. capaz de engañar. Fallax, cies, ei. |¡ Eligie, retrato, pinimaginar, n. Idear, pensar, acis. || for. Lo (jue es de nin- tura. Figuro, ¡/atura, ce; siformar especies ó imágenes gún valor ni efecto, nulo. 7r- molacroto, i; león, anís; imago, iois. || Fantasma, espectro,en la fantasía. ¡magioor,aris; riius, a, om. ilustración, f. El acto y efecto sombra ensueños. Visto, oms. rerum simulacro cogilatütne || ret. Representación, seme- adumbrare, imaginan, finde ilustrar, ¡llustratio, illujanza viva y expresiva de al- gere, effiagere, clepíngere. minatio, oois; fulgor, spleoIdear, creer, j>ensar. Cogito, dor, oris. — divina. Divinas guna cosa, ¡¡ijpotijposis, is; áescriptio, o.as; rethorica existimo, puto, as; imaginar, afila tus. ilustrador, ra, m. f. El que imago. — de bulto ó talla. oris. |j Inventar, fingir, mailustra. Illostrator-, oris. Staiua, ee; signum, i; ejfi- quinar. Comminiscor, eris; ilustrar, a. Explicar, aclarar, gies, ei; ficta, solida imago.caneipio, is. El que ha imagiiluminar. íllumino, áedaro, — de cera. Cera, ce. — al nado, pensado, formado alguna ¿dea. Imogioatus, a, n olio. Oleceris sobados vel ¡>icoltiestro, alustro, as. j| Darluz, iluminar. ¡Ilumino, alu- gmenli imago. — al temple. — ha imaginado,fingido,inAqoarii subactos, vel pi- ventado, maquinado. Commenstro, as; collueeo, es. ¡| Adornar. Radio, as. \\fig.Enno- gmeoti imago. — al natural. tus, conceptos, a, om. — imablecer, honrar. Oroo, decoro, Spiraotis imago; verissimet gina, se figura. Imaginaos, tis; ánagiaabundus, a, um. illustro, as; aliquid clarum vultus species; assirnolata ex N o es como imaginas. ¿0)¡ cero vultu ejfigies. — de meet illustre reddere; celicui rei claritatem, splendorem conci-dio perfil. Obliqua, obliqui aliud esí quam mente eoncivultus imago. — de frente ó pts. ¿ Púdose imaginar mayor llare. || teol. Alumbrar, iluminar, inspirar Dios á la cria- perfil entero. Obversa' frontis,disparate? Quid unquam eurrit ineptius, aut vigila ol tura con luz sobrenatural, il- aríversi, soliríi vultus ejfigies. — de esjialdas. Aversce fron- cuiqucun, autríormienti? Voslustro, illumino, afilo, as..— con notas ú observaciones. tis imago. — de relieve. Scul- otros mismos podéis imagu Noío, as. — u n discurso. Ora- ptile signum. — de barro. T-'t- esto con vuestra inteligencia tionem ornaroeotis alumina- ctiá.s imago. — d e esmalte he- ó raciocinio. Vos iamen id re. — Ilustrar ó engradecer cha con hierro caliente. En- patesíis cum animis vestris las artes con sus discursos. caosta, eocaustica, ees tro, cogitare. Imagino la forma de ¡Ilustrare artes orationem. veruculn pida, impressa ima- una cosa ó la percibo con el ilustre, adj. Esclarecido, famo- go. — fundida. Fusüisstatua. pensamiento. Speciem alhojas — imágenes pequeñitas gra- rei cogita vel egitalione per so, noble, etc. Honestus, splenbadas en tabla. Sígala plu- ripio, v. Imaginarse, persuaríitltes, clarus, ampias, prceclarus, illustratus, a, um;tealia. — imj>resa en cera. Ce-dirse vanamente alguna cosa. rarium, ii. — impresa con el Imaginor, aris. illuslris, j)erillustris, nobilis, sello. Sigoaculam, ¿.Imágenes imaginaria, f. mil. Guardia c. || Insigne, célebre. Gloriosus, coaspicuus, a, um; cele-vivas. Aeres imagines. Imagen nombrada para suplir la que toda de un color. Monoehro- guarda el cuartel, caso de sabrisjasigois, e. |. Título de diglir. Cautionalis síaíiva milinidad; y así se dice ; al ilus- ma, atis; unicolor effigies. tre señor, ¡llustns, e. — porLleno de imágenes, de imagi- tum custodia, statio. parte de su madre. Materno naciones, de fantasías. Imagi- imaginariamente, adv. Por geoere pneelarus. — por sus nosus, a, um. Quedar para aprehensión, sin realidad. Imavestir imágenes. Se dice de las ginarte. antepasados. Avis dives. — tanto por la gloria paterna mujeres que están sin casarse imaginario, m. Estatuario ó como por la suya particular. á cierta edad crecida. Molie- pintor de imágenes. Ima Tam paterna gloria qoam ran in adulto célale innaptamrius, statuarius, ii; ima rius pictor; imaginum artisua losignis. M u y ilustre. man ere. adj. Lo que se fex. El que las vende. TabelPrcelustris , perilloslris ,imaginable, e. Las personas más ilustres, puede imaginar. Quod imagi- larais propola. imaginario, ria, adj. Fingido. más esclarecidas de una ciu- nad., concipi potest. imaginación, f. Idea, imagen, ¡maginarius,ftetus,com dad. Ciritcttis luminct. Acción rej^resentaoión. Phantasia, ee; titiu.S, a, am. ilustre. E.eimiuin, grc.eelctrum, f. La facultad ó inijiressia, caimiientatio,imaginativa, cogíglariosum, ¡Ilustre J'ctcinus. potencia de imaginar. Mens, ¡Oh, hombre el más ilustre de tatio, imctginatio, oois. || Aprecuantos viven! O horno orna- hensión falsa, juicio de cosa tis; imaginandi potenti iissime omnioin quantum est que no tiene fundamento oque cultas ilustremente, clarecido. chos qui riosos. riosa. vivunt! ó hazañas FadaIlluslro, Hacer adv. illustria ilustres Deilustre, unas. ymodo et gloHeesgloJ al las no tatío, nión. J La hay. alma cosas, facultad K'.) figuratio, Imctginatio, las¡maginotio, i\timatio,opinio,onis. imágeque onis. rejiresenta nes cotnmenonis; ||deOpiimaginativo imaginería, continuamente opus imitando sa. Imaginahttndus, imaginari&i. la pintura. f.va, Bordado imagina adj. Pln-y; ¡|a, El ode Elum que I MI IMP IMP 589 de bordar de imaginería. Imay _ la abundancia de Platón. impartible, aclj. Lo que no se ginaria oca pingeodi ars. Cicero vim Demosthenis, co- puede partir. Atomus, i; ioclii m á n , m . Piedra que atrae el piam Platonis efifinxit. N oviduus, a, um; iodivisibilis, hierro, y se dirige de suyo al nay en la tierra ave ¡jue imite e; simplex, icis. Norte. Soler lies, ee; magues, mejor la voz. Non fuit in ter- impartir, a. Repartir, comunietis; magues, magnéticos la- ris ales vocum simalantior. car. Distribuo, is. pis. || Mixto artificial q u e tiene Pueden alabarle m á s fácil- impasibilidad, f. Incapacidad las mismas propiedades, y se mente que imitarle. Laudare de padecer. Tíet ríolori minime usa en las agujas de marear. jacillas possunt qoam cemoobnoxia: constitutio, conilitia, Magues, etis. || V. A T R A C T I V O . lari. || El (jue imita. Imitaos, ratio, impassibilitas. Tocar una aguja á la piedra tis. El que imita, copia ó re-impasible, adj. Incapaz de paimán. Acune muguete adinere, meda. Farmasíer, tri. El que decer. Impassibüis, impatihiperlinere, illinere. ha imitado. Imítenos, secutus, lis, e; poli nescius, incapetx. Imaus, m. Monte, parte del sequutus, a, om. L o que se h a i m p á v i d a m e n t e , adv. C o n inTauro en Asia. Imaus. i. de imitar ó merece ser imita- trepidez, con resolución, sin imbécil, adj. Débil, flaco de do, lmitaoríus, a, uro. temor ni pavor. Impavide. .espíritu ó genio especialmente. imitativo, v a , aclj. L o (jue tiene impavidez, f. D e n u d o , valor y Imbeeillis, e. virtud de imitar, ¡mitandi rin serenidad'de ánimo. Fortituimbecilidad, f. Debilidad, fla- tote pollens. ría, inis; animi traaquillitas. queza. Debilitas, irnbeeiUitas,Imola, f. Ciudad de Italia entre impávido, da, adj. Intrépido, atis. Bolonia y Faenza. Forom Cor- resuelto, que no tiene temor imberbe, aclj. Desbarbado. Im- nelii. Natural de ó pertene- ni pavor, ¡mpaviáus, a,um. berbis, e. I ciente á esta ciudael. Farocor- impecabilidad, f. Imposibilidad imbibición, f. farm. Imhibeneli neliensis, e. de pecar. ImpeccabUitas, atis; actus. impaciencia, f. Falta de sufri- nulli percato obnoxia condiimbornal, m. V. E M B O R N A L . miento, paciencia ó tolerancia. tio. imbricado, da, adj. Se aplica impatieiáia, iritolercnUia, ce.impecable, aclj. Incapaz de peá la concha defiguraondea- || Movimiento repentino de in- car, ¡mpeccabilis, e; nulli da. Unclulata concha. dignación ó cólera. Stoma- peecetto vel errori obnoxios. imbrífero, ra, adj. poét. Llu- chus, i; meeror, or-is; indigna-impedido, da, p. p. de IMPEDIR vioso. Imbril'er, a, um. tío, onis; animi malum legre y adj. Cenado. Offedus, a, imbuir, a. Infundir, persuadir, ferentis eomtnotio. Tiene u n a uro. |¡ Estorbado, embarazado. enseñar, doctrinar. ínibuo, in- extrema impaciencia por verte. Pr-ceperíitus, exclusos-, impestrua, is. Surnmo te videndi desiríetio clitos. a, ei ni. ¡| E m b a r a z a d o , imitable, adj. Lo que se puede jtagrat. c o m o al que impiden las franó debe imitar. Imitabais, e; impacientar, a. Enfadar á uno, jas ó farfalarcs para anclar. iiiiitiniríus, a, urn. hacerle perder la paciencia. Laeiitíosus, n, uní. || Detenido. imitación, f. Remedo, seme- Exacerbo, as; st amachar, Abstentus, a, uta. || El (jue no janza, ¡miictmeotum, i; imita- aris. || r. Impacientarse, ees- puede usar ele sus miembros. tío, cemulatio, onis; irniíarnen, azonarse, enfadarse. Moleste, Memhris captus. M u y impeinis. Mala imitación, afecta- indigne aliquid. Jet-re. dido, (jue tiene m u c h o s estorción ridicula. Cacoxelio, ce ; impaciente, adj. El ejue no bos. Perimpedtíus, a, um. -:elon, i. tiene paciencia, que es poco impedidor, ra, m. f. El que imitado, da, p. p. de I M I T A R y sufrido. Impatiens, tis; rnini- impide. Imperííens, tis. adj. Lo que imita. Infitatione me páticos; patientice expers. \impediente, p. a. do I M P E D I R . cimeits; imitaos, tis; ími- || Inquieto, turbulento. 7rre- Lo que impide. Impediens, tís. tatus, a, um. Para que viéra- quies, etis; irrequietas, ct, um. i m p e d i m e n t o , m . Obstáculo, mos representadas nuestras — para resistir ó tolerar el embarazo, estorbo, imperíicostumbres é imitada la ima- mal el frío, etc. Malí, j'rigo- menturo., priepedimeotum , gen de nuestra vida cotidiana. ris, etc., impatiens. Impacien- abstaculum, incommodum, i; Ut efifix-tos mares riostras...teet ó cansado de esperar. A/oiniperíítin, inrerclusio, retarexpressam imaginem nostram rce imjiolieiis. áatio, offeosia, onis; otjensus, vitee quotidiame valéremos. impacientemente, adv. C o n interposilus, us. — del matriimitador, ra, m. f. El que imita impaciencia, co» pena, lrnpa- monio. L o (jue le hace ilícito ó remeda. Imitalor, cemu- palienler, cegre, moleste, gra- ó nulo. Mntrintaná impet/ilator, oris; centulus, i; (emu-viter; ioiqoo animo. || C o n an- incntom. — de catequismo. El la, ce. — afectado, ridículo. sia, con gran deseo. Avale, (jue nacía de hacer el oficio de Caí aselus, a, um. eopidissime, itoptitit-iU-er. padrino al suplir las ceremoimitante, p. a. de I M I T A R . ¡mi- impalpable, adj. L o que no se nias del bautismo. E.e COteians, tis: puede tocar ó palpar, iotra- dl ÍSmo impet/iineotom. — de imitar, a. Ejecutar alguna cosa etetbiás, c; íctngi noo póteos.afinidad. 7-..r ajlináate itopemplo ó semejanza ele otra. Ufaron. Remolido sobre el pór- ríáueutitm.— de clandestiniImitar, cemulor, sector, eon- telo. Lecugatu*. o, um. dad. E.r matrimonio tlamle.r, mirar, aris; eonse- i m p a r , adj. Desigual, Impar, Stina im¡iei/imciilam . — de quor, sequor, eris. |j Copiar, aris. |¡ arit. Se aplica al nú- conexión espiritual. EJB spiriseguir el ej.-rnplo. id \\ Relra- mero cu\a mitad contiene que- tualí cognationc inijicáiineiitar, representar. Adumbro,a$; brado. 7c/. tum. — de conexión legal. El exprimo, is. — las huellas de imparcia), adj. El que no se que resultaba de la adopción su padre. Patt-is vestigiis in- agrega, á ningún partido ni antes del concilio de Trento. '. — las costumbres ú m o - parcialidad. Nullarum par- Em atlopátoiie iiiipcilimeiitnin. dales ele los hombres. Homi- íium studiosus, nulli Jáctíooi — de conexión natural. Ex natiicali coifiiaiione impedilía tn rutiles aflingere. — á losaddietus. nieniuin. —de crimen c sus átrisso',aa. la costumbres. su vehemencia m.opadre. os. d o s Vivir yCicerón Parecerse Grtecor, costumbres. deñ Demóstenes su imitó,igualó aris. máoél dPcea en —y imparcialidad, imparcialmente, Nullius neutram diferencia, ne parlium J'adionis parten) sliulio. stu parcialidadf. adv. Neutral] inclinatio; studium C o n ;inSiin tos mente. consorte turo de primero. matrimonio El adulterio, Ea: con que crimine palabra causan durante muerte (lirímens los dedirideliotro fude 590 IMP IMP IMP ¡mpcríiiucnlum. — de crimen— la marcha de los enemigos.trie abi lis, incomprehensibilis, e impediente. El que resulta de Adversariorum iter- afficere. delitos ofensivos á la decencia — jioniendo obstáculos. Veto, impenetrablemente, adv. Irnjienetrabíli moría. del parentesco, á la uniformi- obsto, as ; prohibeo, iohibeo, !'. Obstinación imdad del vínculo conyugal y á es; dijliiu/iates objicere, impenitencia, la reverencia del estado sagra- pedimenta tggianere. — ejue elen el pecado. Im.po;nitentkx, do. E.r crimine imperíiens im-cielo y la tierra no se mezclen, contumacia, ce; 00Síioaíío, no se confundan. Ccelum ü oois. —final. Perseverancia en períiim-nticin. — de disparidad la impenitencia hasta la muertierres r-ctentare. El viento conde culto. E.retcltas disparitate inijiei/imentum. — de edad. Eltrario nos impidió tomar el c. Fincáis impa-aifeníia. que resulta de no haber cum- puerto. Adversos ventos ¡tar-impenitente, adj. Obstinado en la culpa, falto de penitencia. plido el hombre catorce años to reosiohibuií,prohibuií, aby la mujer doce. Ex cetatis de-stinuit, arcuit; quominus por-¡mpcenitens, lis; coníumax, teneremus coolrarius jiervicax, acis; obsíinaíus, a fiectu impei/imentum. — de tum error. E.r; errore impedimen- oeoíus impedicit, veíuií; ob-um. tum. — de esponsales. Ex st'etit. Vete que yo no te lo imimpensadamente, adv. De imsport salí busimpedimeoíum.— pido. Abi saoe, nihil íe mo- proviso, de sorpresa. A'ee opide fuerza. Ex vi ortum impe- ror, per me licet. El dolor oata, inofiinale. áimentum. — de honestidad. impide la voz. Dolor vocem impensado, da, adj. Lo que includit. Antes de que César sucede sin pensarse. IoopinaEl que resulta de la afinidad que causan los esponsales ó pudiese impedirte continuar tu fusjmprovisus, insjjeratus, a, el matrimonio rato entre la camino ó separarte por comurn. mujer y los parientes del m a - pleto de mí. Priusquam Ca;- imperante, p. a. de IMPERAR. rido, y al contrario. Ex ho- sar aut tuum iter impeáiret El que imjjera, manda. Impenéstate irnpedimeoíum. — de aut te o me exeludere posset.rans, imperitetns, tis; impepública honestidad. El que na- Parecía impedir mi marcha ó rabunáu.s, a, um. || adj. astrol. ce de la honestidad y decoro por lo menos retardarla. Aut Se decía del signo que domide" la iglesia y del público, impediré proj'ectionem meam naba por estar en casa supecomo cuando el desposado (no videbatur aut cede retarda- rior. Impercins, tis. seguida cójmla) se quisiese des- re. Nada impide, estorba que. imperar, n. Gobernar un sobepués casar con parienta de la Nada mora est quin. Nada rano con dignidad imperial. esposa, ó al revés. Ex publica nos impide para que seamos Imperatoria digaitette gaahonéstale impcdimeatum. — buenos ú hombres de bien. dere. || Mandar, ordenar. Imde impotencia. Ex irnpoteotiá 7?sse bonis, nobis esse boois,pero, imperito, as. impeairneotum. — deligamen. oobis esse bonos, nos esse boimperativamente, adv. Con El ejue causa el matrimonio nos licet. Impedir que. Officeimperio, imperative. legítimo, aunque no sea con- re quominus. Estoy aquí donde imperativo, va, adj. Lo que sumado, para contraer otro nadie puede impedirme que manda, eficazmente. Imperadurante el primero, Ex liga- esté. Hic sum ubi me Joter- tivos, irnperaíorios, a, um; immine impeairneotum. — de pellat nenio. Para que'impi- perares, tis. orden. Ex oráioe irnpeáirnen-diese los planes y la acometi- imperativo, adj. m. gram. Ús. tum. — de prohibición de la da de éste. Ut ánimos isíius también como s. m. Modo Iglesia. Ex ccclesice prohibi-et ímpetus retaráaret. de mandar en los verbos. Imíione impeairneotum. — de impeditivo, va, adj. Lo que perativos modos. rapto. Ex rapto impedimen- puede impedir, ¡mpeáieas, imperatoria, f. Planta de Esturo. — de voto dirimente. El tis. paña defloresen forma de paque nace del voto solemne de impeler, a. Dar, comunicar im- rasol. Imperatoria osírucastidad anejo al orden sacro. pulso á una cosa para ejue se íhium. Ex dirimen te voto impeairneo-mueva. Impelió, is. || Echar, imperatorio, ria, adj. Lo pertum. — de voto impediente. El arrojar, tirar contra. Impiago, teneciente al emperador ó al que resulta del voto simple de compingo, is. || Empujar, im- imperio. Imperaíorius, a,um. castidad ó de entrar en reli- pelió, is. ||fig.Incitar, mover, imperceptible, adj. Lo que nogión. Ex impedieoíe voto irn-estimular, inducir, obligar por se puede percibir, ¡nseosibipedimeoíum. — de la lengua. fuerza, ¡ostigo, stimulo, excilis, iaseasilis, e; seosum fuLinguce obligado. — dirimen- to, infiammo, as; commoveo, gieos, sub seosum non cate. El que no sólo impide el es; incluco, impelió, perpello, e/eos. Esto es totalmente immatrimonio, sino que también permitió, adáuco, acuo, is. El perceptible. Hoc peoitus non anula el que está celebrado. que impele, incita, excita. ¡m- sentitur, non animadvertitur, Dirímeos impedimentum. — pulsor, oris. Lo que se ha de noo depreheoáitur; omoero — impediente. El que veda el impeler ó empujar contra, ¡m- jallit, eludií, prceíerií, prce contraer matrimonio, pero no pingeadus, a, oro. íervolaí seosum; sub seosum anula el contraído. Impediens, impelido, da, p. p. de IMPELER. oon cadií. Ser imperceptible. tis. Sin inrpedimento, sin es- Sacudido, ¡mpulsus, a, um. || 7ra conspectum non cadere. Incitado. Permissus, a, um. imperceptiblemente, adv. De torbo. Imjirei'períito. impedir, a. lístorbar, embara- — hacia atrás con ímpetu ó un modo imperceptible. Sine golpe. Recussus, a, um. zar. Obsto, iota-pello, implisensu; insensibili modo. impenetrabilidad, f. Propie- imperfección, f. Defecto, falta co , as; impedio, interpedio, dad de los cuerpos que impide de perfección. Vitium, de teprcepedio, áistraho, intercluel que uno esté en el lugar ctum; imperfeciio, onis; eleáo, irretio, is.\\ Detener. 7?eque ocupa otro, ¡mpenetrabi- jectos, us. — ligera en lo motaráo, as; áisiineo, es. || Oponerse, ser contrario. Officio,litas, alis. ral. Levas dejecíus: impenetrable, adj. Lo que no imperfectamente, adv. Con imis. ||e*¡ Incomodar. Obsum, obes; pender, moáitate lia!.ere. incommoáo, pedimentum ceo, embargar. topare a.diíum —as; afierre, la officio, re. entrada. Suspensum iníercludcre. \ | poét. incomis; AbarSustíapeoetraodos, se bilis, | Impervius, um. | puede Donde ||fig. c; penetrar, no oollá Ininteligible. invius, se perrumpendus. puede viperjodieadas, ¡mpenetrainvictas, entrar. Inex- imperfecto, lite; perfección, sus, perfección. lochoatus, a, a. rudi um.¡mperfecte, Impcrlectus, Minerva. ta, imperfecíus, || adj. N o concluido. Faltoiiu/ioriliode im- IMP IMP IMP 591 politus, mancus, a, um; ru-impersonalmente, adv. Con mpetu, m. Violencia, impetratamiento impersonal. Im- tuosidad, movimien-jo aceleradis c. imperial, adj. Perteneciente al pei-s-.ooaliter. ||gram. Sin perdo. Violentia,ferocia, ce; ¡'ulimperio y al emperador. Impe- sona. 7c7. mén, inis; irruptio, onis; ímimpersuasible, adj. Lo que no petus, incursus, cooatus, os; raíorius, ctvsoreus, a, um; se puede persuadir. Quoáper- impes, etis (poét.) Se usa sólo imperialis, e. \\ Se aplica á una especie de ciruelas. A'. suaderi ooo potest. en el ablativo de singular. |j CASCABELILLO. S U Majestad impertérrito, ta, aclj. ImperFervor, vigor del ánimo. Caimperial. Ctesarea Majeslas. turbable, que tiene serenidad. lor, oris. || Estímulo. Impulimperial, m. La cobertura de Imperterritus, a, om. sos, as. ||fig. Agitación, violenlas carrozas. Rheáce j'asti-impertinencia, f. Fastidio, di- cia, fuerza de las pasiones. ficultad en contarse. Displi- Fervor, oris; ímpetus, US. — efeom, teguinen. impericia, f. Ignorancia. Impe- ceotia, ce- morositos, atis.de los vientos. Verber, eris. || Dicho ó hecho fuera de pro- Con ímpetu, con fuerza. Vioritia, ce. || Impolítica. Rusíicipósito. Ineptice, arom; iusul-lenter, exc.us.se, rapicle. La tas, atis. imperio, m. Dominación, man- sitas.\ | Importunidad, molestia. caballería dio sobre los eneImportunitas, atis. || Prolijido. Imperium, ii.||Principado, migos con m u c h o ímpetu. soberanía, señorío. Suntmct- dad , nimio cuidado que se Equitatus in hostium aciem. íus, us. || El acto de mandarpone en alguna cosa. Prolíxi- e/frenatus irrupií. || con autoridad. Imperium jus- tas, atis; nimia áiligentia. impetuosamente, adv. Con ímsum. || Los estados sujetos al Ridiculez de viejo. Seoiuip, petu. Violeníer, excusse, raii. Téngolo por impertinencia. picle. emperador. Imperium, ii. || Poder que se tiene de otro y como Ineptum hoc et intempesttxum impetuosidad, f. V. ÍMPETU. prestado. Precarium impe- ceoseo. impetuoso, sa, adj. Violento, rium. ||fig.El poder y domi-impertinente, adj. Enfadoso, furioso, vehemente, precipitanio de la voluntad sobre sus de mal humor, difícil de con- do, ¡mpetuosus, violeníus, a v actos ó afectos, y las pasiones tentar. Morosus, tetrícus, a,urai; J'urens, vehemens, lis. |j ó virtudes sobre el hombre. om. || Delicado, que de todo fig. Arrebatado. 7c7. Imperium, iá || Especie de se desagrada. Molestos, im- impía, f. Hierba parecida al lienzo llamado así porque viene portunos, morosus, a, um; romero. Rosmarini speciem de Alemania. Lintel genus. — clifficilis, e. || Mal acondiciorej'ereos herba. oriental. El de Constantinopla nado. Dififrcilis, e. || Lo que impíamente, adv. Malvadaó el del gran Turco. Oriéntaleno viene al caso. Alieous, dis- mente, impie. imperium. Mero imperio. La seotaneus, imporíttous, inepimpiedad, f. Irreligión, falta deEotestad que reside en el so- tos-, absurdos, insulsus, a, respecto y veneración contra erano y en los magistrados um. Algo impertinente. Sub- Dios, la patria, los padres y para imponer penas con cono- absurdus, submorosus, a, um. superiores. ¡mpieías , alis. || cimiento de causa. Merurn im- Razón impertinente. Frígida Acción impía. Impium fiaci-perium. Mixto imperio. La fa- et je juna ratio. El que no es nus, sacr-ilegum scelus. cultad que compete á los jue- impertinente ni pesado. loríijimpío, pía, adj. Malvado, sin ces para decidir las causas erens, tis. piedad ni religión, impius, saciviles, y llevar á efecto sus impertinentemente, adv. Con crilrgus, sedera tus, nejarais, sentencias. Mixíum imperium. impertinencia. Moleste, impor- seeti-stas, a, um. ||fig.IrreliCésar comparte el imperio con tune. ¡| Fastidiosamente. M o - gioso, violador de cosas saróse, íetríce. M u y impertinen- gradas. Impius, sacrilegus; Júpiter. Divisum imperium temente, á m u y mal tiempo ú io divina iojuriosus; io sacum Jove (¡tesar habet. imperiosamente, adv. Con os- ocasión. Per-incommode. cra, seelestus. tentación y dominio imperioso. imperturbable, adj. Inaltera- implacable, atlj. Inexorable, ble, impertorbabiiis, e; quodque no se puede templar, aplaImpelióse , superbius, seveperturban non potest. rius, jerocius, acerbius. Mancar. Imjilacabilis inexorabida imperiosamente á los suyos. impetra, f. Permiso. Licentia, lis, e. j| Irreconciliable. Iree.vSeverius in saos, exercet im-oe; facultas, atis. ||for. Bula piabilts, e. || Cruel,fiero.¡men (¡ue se conceden beneficios plaeitos, a, om. Ira implacaperium. imperioso, sa, adj. El que man- dudosos, con obligación de ole. Implacabilis, inexorabida con la autoridad de impe- aclararlos de su cuenta y ries- lis, pertinax iraeanclia. Enerio, con soberbia y soberanía. go el que los consigue. Pro migos implacables. Coostao¡mperiosus, a, om; severus ríabiis beneficiis impetrata tes inimici. bulla. impero ostentator. implacablemente , adv. Con imperitamente, adv. Con im- impetrable, adj. Lo que puede ira ó enojo implacable. Implapericia, con ignorancia. Impe- impetrarse ú obtenerse, impe- cabiliter. trabais, e. rite, insipienter. implaticable, adj. Lo que no imperito, ta, adj. Ignorante. impetración, f. Consecución de admite platica ó conversación. alguna cosa por ruegos. 7rai- intradubt'lis, e. ¡rnperitus, ináoctus, ignaras, petratio. onis. nescius, ct, am. implicación, f. Contradicción, impermutable, adj. Lo ejue no impetrador, ra, m. f. é oposición de los términos enpuede permutarse. Quod per- impetrante, \>. a. de I M P E T R A R .tre sí. Contradidio, implicaEl que impetra, ¡mpeíraíor, lío ,onis. mutare non potest. impersonal, adj,. gram. Se di- oris; impetrans, tis. implicar, a. Envolver, enredar. ce del verbo que sólo se usa impetrar, a. Alcanzar, lograr, Us. como r. Implico, as. || n. en las terceras personas, ¡m- conseguir, obtener por ruegos. Contradecir, Oponerse los térimpetro, exoro, as; obtineo, minos entre sí. Implico, repupersanalis, e. || Se aplica al es; aliquid facienáum inmodo de hablar en que se gno, as; secam pugnare, non personalis sonal, JÍALMENTE. En usa los impersonal, tratamientos delm. artículo adv. loquendi óel comunes. V,por enI Mlugar impermodus. P E R S7mOde possit. áucere; puedes torqaere, dad die,ad sisi lo impetrarlo precibus pretendes. cont.etid.es exprima aliquid con Ae.quo De faciliimpetrare joquien e.esecuta contradicción. 11Estorbar, gna, coheerére; con adverbios repugno, pugnen, impedir. rationi as. Illud negativos. noo Eso Usase repugnat; coheeret; adrersari. implica Pusólo- 592 IMP IMP IMP Darle, ponerle. Nomen infie-te hallases en los consejos. nene silo constat: rateará utlre. — silencio. Sáentíum im- M(igni te consilio interesas versator, ruin congruit; conreferebut. M e importa, me perare, Jaeere, indar-ere, insenlaneom non esí. conviene, m e es útil. .Vea reimplicatorio, ria, adj. Lo que j n a 11 ere. — silencie) con el dedo. con tieneimplicación. Pugnóos, Silenüa dígito saaáere. — un ferí. Nada importa ó no imrepugnaos, implicares, tis. cielito contra uno. Atribuírsele. porta. Nihil referí, inferen Nada te importa. Tuu nihil implícitamente, aelv. D e un imputársele falsamente. Crimen in nli(¡uem confingere; referí. ¿A quién.le importal modo implícito, ¡mplicite. implícito, ta, adj. Incluido en aliquem calumnian . falso Coja interesl f A ti sólo importa. 7ua unius, toa solios una cosa sin expresarlo en crimiaari, al'n-uicrimeii ctJJínioterest, referí. M e importa ella, ¡mplicitus. En términos gei-e, Inlsum crimen objicere. — una contribución jior cabe- á mí que soy soldado. Iníerest implícitos, ¡mjilieítís, itthahst tti-ts, non satis apertis zas. ver-Pecuniam, trihutum in mea m'tietes. A vosotros ambos os importa. Vestra ambacapitel collocare, imponere, bis. imploración, f. Ruego encare- imperare. — una mulla. Muir rum interest. ¡ Cuánto imporcielo con que se pide favor. dam alicui irrogare, impone-ta! Quam multum ioterest! ¡ Cuánto importa ser sabio! re, indicere, injungere. infiv¡mfilartitia, inven•atio, apellagcre. — un tributo. Veetigal Quanti sapere est! ¿Qué me lia, onis. imjjorta esto? Attinet ad me implorar, a. Pedir favor con ilesi rihere ; pecuniam, íribugemido*, ruegos y lágrimas. tum imperare, irrogare, ju- qoed istucl? ¿Qué m e importa Imploro, quirito, invoco, ap-bere. — nuevas y pesadas ;í mí? Q u é he de hacei leyes. Nimis duras leges im- ¿Qué lie de remediar yo? Quid pella, as; expasco, is; testar, •— á uno en una cosa. tal me vel arí meam refertt contestar, obtestor, aris. ponere. — el auxilio, la ayuda de alguno. Instruirle en ella. Aliquem ríe M e importa tener ingenio muy re aliqua informare, instrue-ejercitado. Subacto mihi ingeArí aliquem conj'ugere, ¡,eenio opus est. ¿ Qué le importa J agere, profugere,se venere, re, irnbuere; alicoi prcec-epia clare. — un censo soure algru- á él que yo duerma ó que no convertere; alicujus opea implorare. — el auxilio de los na heredad. Servilatem fiando duerma.' Quid i días interest (juíritcs del j.u.-blo romano. imponere. El que imponía si- utrurn dormiam, an vero v¡lencio en el circo en nombre gilemf qoül illius referí viQuirito, as; quiritar-, aris.— la fe pública. Fidem publicara del emperador. Morid olor, gilern an i/ormiarn? N o impostulare. El que implora, ¡m- oris. Lo que se impone ó porta, yo lo quiero, Ut oí est, ploraos, tis. Lo que se debe ópone, corro el nombre á las vel ut se liabeat, voló turnea. puede ó se ha de implorar. cosas. Positivos, a, um. Se nosEsto te importa la vida. Tua impusieron leyes altamente salas ¡tac in re agitar; res irnploranríos, ce, um; impload capot pertinet. Importa rabais, e. Entre nosotros im- inicuas. Nohis ioiquissimie lecolocar el dinero en las fortaploran ó invocan el auxilio de ges iiiijiositie sunt. Juno Luciría en el momento importancia, f. Utilidad, con- lezas. Pecuniam in jjrcesiríiis de dar á luz. Apud nostros veniencia. Momentum, i; pon- expedit. Importa ó conviene que la oración ó discurso sea Junooem Liu-inam in parieo- íais, eris. 11 Representación de áa ineacant. ,. A qué otro healguna persona por sus cali- florido y redundante. EJ'fiorescal et eedundet oporieí dades. Existimatio, onis; ceude implorar ó invocar? Quem Esto importa mucho á de enimaliutn appellení quem ob- ctortíces, atis. Esto no es oratio. importancia. Momeoti ni/til la República. 77oe máxime testerf implume, adj. Lo que está sin est in eo. Este es un negocie reipuhlit a , nnducit. M e imde gravísima importancia. Res porta tener el ingenio m u y plumas, ¡inpáimis, e. impolítica, f. Descortesía. 7ra- est pernecessaria, mctximujueejercitado. Silbado mihi iogeoio opus est. moicienti. cicilitas, rustidlas, inurhaimportante, p. a: de I M P O R T A R .importe, m. La cantidad que ilitas, atis, vale lo que se compra ó vende. impolítico, ca, adj. V. DESCOR- Lo que importa ó trae conveTÉS. || Inútil en la sociedad. 7;i niencia Ulilitatem afiereos.Pretii summa. importantemente, adv. Utilí-importunación, f. Instancia vita, corn.mani rudis. porfiada y molesta. Importuna ter. impoluto ta, adj. Limpio. Imimportar, n. Convenir, ser con- obsecraíio. pollutos, a, um. importunadamente, adv. Con imponderable, aclj. Lo ejue ex- veniente, etc. Convenit, re J'ert, imjjortunaeión. Assutue, imcede toda ponderación. Quce- attinet, expedit, oporieí, deportune, incessanter. e.ct, ebat; utile consentaneum rts exageratlone mojar, importunamente, adv. Fuera imponedor, m. El que impone. est. || Interesar, pertenecer. 7nde propósito. Importune, interest, futí || a. Hablando del Imponeos, tis. imponer, a. Poner carga, obli- precio de las cosas, significa te mpesteve. \\ Porfiada, pesagación ú otra cosa. Impono, valer ó llegar á tal cantidad damente. Importune, moleste, las cosas compradas. .Estima, cegre, cegrius, graviter. consíiíoo, is. || Cargar, poner encima. Impono, injungo, is. ||as. — al buen éxito de la gue- importunar, a. Enfadar. Gravo, insto, obsono, as; urgeo, impr. Colocar en la prensa las rra. Ac7 belli emolumentum planas del molde, de modo que pertinere. — mucho á la re-es. — con continuas solicitudes y ruegos. Assiduis, imdoblando el pliego queden en pública. Ad. rempieblicam vedde pertinere. Importa á mí, á porlunis precihus vexare, obel orden que deben tener para leerlas. Litterarom tabulara ti, á nosotros, es interés mío, tura/ere, premere, opjirimere. thpographico prelo imponere, tuyo, nuestro. Afea, rúa, rio-importunidad, f. Imjiertinenstra interest. Importa á todos.ctia, dicho ó hecho sin propó•raticulce optare, cocequare. •'I-Poner en, dentro ó entre. 7n- Omnium referí. Importa mu- sito, fuera del caso, ¡mportu¿s. — á uno nota ele infa- cho, poco, tanto. Magni. parvi, nitas, atis. || Incomodidad, n.arn !',adiciones. Iamiairt. laalicoi <re. paz, . —Ptícis Leges, ignoutiniarn, *nomhie. inorere. ¡as condiconin"-—íanti simo. referí. mucho inleresl. Perrnagni, (jue Importaba, Importa Importa tuvieses ver. Importa poco. parte, pluriiuiun convenía Vidére Parvi. muellíque molestia re: improbiíets. tudesVCÍ-IUÍO. y ruegos. causada onis: o||aut Tiempo Molestia, jior importunie.ngendo soliciimpor» IMP IMP IMP 593 tuno. Intempestivilas, atis;ño,fingimientocon apariencia cepto ó noticia que se forma temporis ineommoditas. de verdad. Fallada, impo- de una cosa sin hacer examen importuno, na, adj. Imperti- stara, ce; fraus, uáis; malos de ella. Prima J'rons. Eso no nente, fuera de tiempo y de dolos. || Imputación falsa y m e hace impresión alguna. propósito. Importunus, iuiem- maliciosa. Nefaria calomnia. Nullius aporí me momeníi est pestivus, a, um. || Enfadoso, impotencia, f. Debilidad, fla- illa res; me id noo commarct, molesto. Importunus, mole- queza, falta de potencia. ¡m- non roe tangit. T u carta hizo stus, laboriosas, odiosus, poteníia,ce; inimbecilliías, afis. en mi ánimo varias impresioeommodus, operosus, uegotio-11 Incapacidad para engendrar ó nes. Varíe sum affectus difesus,a, um; gravis, e. ¡Qué concebir. Impotentia,ce; gt-nerís tuis. Hacer impresión una nombre tan importuno! Pro rationís obstaculum, impedí-cosa. Fijarse en la imaginahominem importunum ac mo- fio. Impotencia ó ignorancia ción. Se aliquid menté ¡nfilestuoi! del hablar. InJ'antia, ce. gere. imposibilidad, f. La falta de impotente, aclj. Débil, flaco, impresionar, a. Fijar con Ja posibilidad para existir alguna que no tiene potencia. Impo- persuasión en el ánimo de alcosa, ó la dificultad para ha- teos, tis. ||Incapaz para engen-guno alguna especie, etc. Us. cerla. Impossibilitas, atis. draró — concebir. Impoíens; ge- com. r. Imprimo, is ; in anifísica. La absoluta repugnan- oeratiooi inhabilis. mo figere. || Persuadir á uno . cia que hay para existir ó impracticable, adj. Lo que no alguna cosa. Aliquem ad aliverificarse alguna cosa en el se puede practicar. Dijficitis,quál. creríeudum vel faeienorden natural. Physica impos- impossibiljs, e. || Lo que noríum jiellícere, ináucere, persibilitas. — metafísica. Laque se puede pasar, intransitable. tra/u-i-e. incluye contradicción, c o m o Impervius, a, um ; dij'ficilis. impreso, sa, p. p. irreg. d© que una cosa sea y no sea. imprecación, f. Cualquiera ex- IMPRIMIR. Esculpido, impresMetaphysiea impossibilitas presión . de petición ó deseo de sus, u, um. || Señalado por — moral. La inverosimilitud que venga algún mal. Dete- fuerza. Adactus, a, um. || Marde que pueda suceder ó ser statia, imprecatio, exsecraíio, cado á fuego. Inustus, a, um. alguna cosa. Moralis. elevado, onis; dirce, arum. Cuidado, impreso en el ánimo. imposibilitar, a. Quitar la po- imprecar, a. Maldecir, execrar, Animo infixa cura. Libro imsibilidad de ejecutar ó conse- expresar el deseo de que venga preso. Typis excussus, t y pico guir alguna cosa. Impossibilealgún mal. Impreco, exsecro, prelo expressos, impressus, aliquid reááere, faceré. as; cletestor, aris; devoveo,editas, es. in lueem emissus liber. imposible, adj. Lo que no se imprecatorio, ria, adj. Lo que — en folio. Semissihus ¡bilis puede hacer, que no puede ser se hace con imprecación. 7rat- editus. — en cuarto. Qttaó suceder. I nipos Sibiles, e;precaiione, exsecratione fiadraotibosfioliis.— en octavo. nefas, indecl. Quod esse rae-dorn, constans. Bessibosfioliis,bessalibos quit,fierinon potest, vires impregnación, f. El acto y ehartis. — en dozavo. Uncia. superat,suprafacultatem est. efecto de impregnarse. Prce- libus, unciarás Jolas. — en || Lo (jue es sumamente difí- gncitio, onis. diecieseis. Deoariis, seriarás cil. Summe clijfirilis. Imposii m p r e g n a r s e , r. Recibir un fioliolis. — en veinticuatro. Vible de toda imposibilidad, fam. cuerpo en sus poros las partes cesimo quarto J'oliolo. — en Omnino áijfieilis. Eso me pay virtud de otro, Imboo, is. treinta y dos. Tricésimo et rece imposible. A;on puto id imprenta, f. El arte de impri- alteris doobos J'oliolis excusfieri, esse, prcestari, effici, mir. Tyjiographia, ce; tgjiosus . Estar fuertemente imperfici, aá exitum duciposse. grapheca, ehaleograpitica presso, grabado. Superiaseimposiblemente, adv. Con im- ars. || El lugar donde se im- cleo, es. posibilidad, ímpossibiliter. prime. OJ'ficioa typographiimpreso, m. La obra impresa .imposición, f. El acto y efecto ca. |¡ La oficina del impresor. de poca extensión, ¡mpressum de imponer, cargar ó "aplicar. Typographium, cita Icogr a- apusculum. Jl/llUlll,ti.|| V , IMPRESSIÓN, Impositio, onis; irnpositus, impresor, m. El que imprime, us. |J Carga, tributo, gravamen.por la calidad ó forma, etc. y el que es dueño de una imimprescindible, adj. Aquello prenta. Typographus chalcoTributum, i; veetigal, alis; ooos, eris; censitio, anís.el |e | que no se puede prescin- graphus, i; librarías excusCondena. Ir rogado, onis, |¡dir, ¡nscparahil'es, e. sor. impr. Colocación de las planas imprescriptible, adj. Lo que impresora, f. La mujer del imen la prensa, de modo que no puede ó no debe prescribir presor, ó la dueña de alguna doblado el pliego impreso ó prescribirse. Quod prce- imprenta. Typographi uxor; puedan leerse por su orden. scribere aot preeseribi non potypographicce oj'firinee dotest. Ordo, eollocatio, onis.— délas mina. manos. Ceremonia eclesiástica impresión, f. El acto y efecto imprestable, adj. Lo que no de imprimir ó de impresionar. se puede prestar. Quod comusada en las órdenes. MaouImpressio,onis.¡j Marca, señal um impositio. moclari nequit. impositicio, cia, adj. Lo ejue que deja el sello ó la huella de i m p r e v i s i ó n , inadvertencia. se impone ó aplica, ¡rnpositi-los animales . Si gnu ni, i; ve- ¡mpr-uácntia, ce; inconsidestigium, i; impressio, onis.rado, || tius, a, um. onis. imposta, f. arq. La última pie- La calidad ó forma de letra imprevisto, ta, adj. Lo que no dra del batiente de una puerta con que está impresa una se ha previsto. Impróvidas, sobre que se empieza á levan- obra. Typographicce notos. \\improvisos, subitus, a, um. fj Cualquiera obra impresa. Edi- N o pensado. Ioopioaíus, iaeotar el. arco, ¡acomba, ce. \\ impostor, ra, m. f. Engañador, fio, onis; impr-essum opas. gitatus, a, um. el que fraudulentamente atri- La alteración que causa en un imprimación, f. pint. 38La priC1CC. B9P.-L1T. cuerpo otro estraño, como el mera mano de pintura que se buye ádeceptor, otro una cosa, impostura, Jrauáe, sior, constat. grande lumoiator, fiallaciis, impostor. f. oris. Calumnia, frauáator, meoáaciis Tolos El ¡mpoesengaun ex ca||fig. las frío, ánimo. onis; presión, cosas El impressus, moíus, movimiento Impressio, fig. espiritua El us.primer Primera injluxus, les que afi'ecíio, en hacen conimel us. da tos. gredrentes ran nerlos. riuro álos | los |linimeníum. Pra'paratorius pint. lienzos. lienzos conElque conjunto para Prceparatose prepadispoelinile in- 591 IMP IMP IMP imprudentemente, adv. m. S i m p r i m a d e r a , I', pint, Cuchilla exprohro, as; crimen, alicui reflexión y sin prudencia. Imnedia luna para eonra tari. imprimar los lienzos. Linteís improperio, m . Injuria, afren- proeide, insrieníer, impru- denter; per impruder /iiuent/is, prn-pnrandis in- ta de obra ó palabra. Improstrumentum. ¡icrium, Opprobrium, ii; ex- per ignoran.tiam. impúber, m. V. IMPÚBERO. i m p r i m a d o r , m . jñnt. El que pr-oí'ratio, onis. imprima. Liniens, prceparant, impropiamente, adv. m . C o n impúbero, m. El e_ue no ha maeei-nn.s, lubígens, tis. impropiedad, fmproprie, noo llegado aún á la puh i m p r i m a r , a. pint. Disponer, a¡ite, ooo proprte. impúber, a, um preparar, dar la primera m a n o impropiedad, f. Falta de pro- impudencia, f. Desvergüenza. á los lienzos para pistarlos. jiiedad, vicio de la oración. Impudentia. audacia, ve. Ya Picturam suceubis toloribus ¡inprapriurit, ii; improprieconoc'-is la impudencia y la aumacerare, prceparare, pnetas, atis. — de palabra ó de dacia de aquel sujeto. .' sternere, imbuere, fingere, expresión. Acyralagio,, a;; im- os hominis, nostis auda sublinere; prosriis coloribus propria locutio; citiosa vorisi m p u d e n t e , adj. Atrevido, des substernere. abusio. vergonzado, sin pudor. Impuimprimir, a. Grabar, esculpir, impropio, pia, adj. L o que no dens, fís; sine verecundia. marcar. Tutlienlo, signo, noto, es propio ó conveniente. Im- i m p ú d i c a m e n t e , adv. m . Con as; imprimo, is. ||fig.F'ijar, proprius, non. ixloneus,a, om; deshonestidad, sin pudor. Siuinfundir eu el ánimo alguna iuhaháis, c; inotilis, e; nonpuáice, obsceoe, impure. noción ó afecto. Motas alicui aptus ad. || Ajeno, extraño de impudicicia, f. Deshonestidad, nrí/iilierc, notionem animo, inla persona. 7c7. Palabras im- descaro, ¡rojjoáicitia, ce; obanimo imprimere, un uno, añipropias. Aliena verba. sceoifas, atis. nas injigere, in animo saina- improporción, f. Proportío- impúdico, ca, adj. Deshonesre. — algo en la mente. Adni.s defectos. to, impuro, ¡mpudicus, impuquirí mente notare.— alguna improporcionado, d a , a d j .ras, obscenas, a, urn. cosa en el corazón. Adquirí Desproporcionado, 1o que no impuesto, ta, p. p. irr. de IMin pectus demittere, ins< ul- tiene proporción. Prapodiane poner. Establecido. In pere, figere, defigere. — e n el i o reres. fus, in.dtíus, a, um. || Sobrealma," en la memoria alguna improrrogable, adj. Quod propuesto, puesto encima ó rogad nequít. cosa. Alte in memoria defi¡mpositus, a, um. || adj. Ll gere, animo mandare, ad impróvidamente, adv. m . Sin que se impone. Imposititrus, perpetuam r-eeorclatiooem pre-visión, ¡mprovále. imposilivus, a, om. consignare, in animo, in ani- impróvido, da, adj. Incauto, impuesto, ni. Pecho, tributo. mum imprimere, insculpere. desprevenido, impróvidos, a, Tributum, i; stipendium, ii; ve— un libro. Llhrum prelo exom. etigal, alis. — fijo. Stipo cudere, typis imprimere, con- improvisación, f. Extempa- rium veetigal. — que se pagasignare, mandare. — repi- ralitas,atis;repeotioa oratio. ba eu R o m a por cada columna tiendo. Grabar repitiendo. 7«- improvisador, r a , adj. Qui para moderar-la suntuosidad figo, is. ¿ Q u é sería si en esta extempore dicit ó versos fon- excesiva de los edificios. Cocera imprimiese cien sellos con cal. lumnarium, ii. — que se paeste anillo? Quid, si in ejus- improvisamente, adv. m . D e ga, de entrada ó salida. Por-modi cera, centum sigilla hoc improviso, sin previsión ni pre- torium, ii. — sobre cada caanuido impressero? Imprime vención, improvise, improvi- beza. 7n copita tribútente; ex el objeto visto y parece c o m o so, inopinate, súbito; ex im- singulis capitibos veetigal. — que sella en el alma su ima- proviso. sobre el ganado. Pecoaria, gen. Visura abjedum impr-i- improvisar, a y n. Dicere suorum. — sobre la pez. Piceamit et quasi fignat in aaiaeo 6¿to ó ex tempore; subite rice, arom. — sobre las puersuam speciem. || r. Imprimir- expediré, ó proferre; repentas. Ostiarium, ii. se, pegarse. Sedeo, es. tinarn habere orationem. impugnable, adj. ¡mpugnaíioimprobabilidad, f. Falta de improviso, sa, adj. Imprevisni ohnoxíus. probabilidad, ¡nipi-obabiliías,to, repentino, inopinado. 7«i- i m p u g n a c i ó n , f. El acto y atis. provisus, inopinatos, non efecto de impugnar, ¡mpuimprobable, adj. L o que no se preevisus, subitus, a, om; prce- gaalio. oppugnalio, onis. puede probar. Improbabais, ceps, cipitis. D e improviso. i m p u g n a d o r , ra, m . f. El que e, quorí probari rum potest. m. adv. V. IMPROVISAMENTE. impugna, se opone ó contraimprobablemente, adv. m . Con M e cogió de improviso, im- dice. Impugnator, adversator, improbabilidad. Improbabiliproviso, ex improviso, im- oris. íer; absque probahilltate. provise, ioopioate, ex inopi- i m p u g n a r , a. Contradecir, opoimprobar, a. Reprobar, desnerse á otro con palabras ú oata, de improviso me oeeuaprobar. Improbo, culjudico, pavit, oppressit, adoríos esí. obras. Impugno, oppugno, as; as; rejado, respoa, is. aáversor, aris. improbidad, f. Maldad, prave- improvisto, ta, adj. V. DES- impugnativo, v a , adj. L o «que PROVISTO. dad. Improbitas, atis. Malicia, impugna ó tiene virtud para imprudencia, f. Necedad, igperversidad. Veeoráia, ce. impugnar. Impugnaos, lis. norancia. Demeatia, inscitia, i m p r o b o , ba, adj. Malo, malimpulsar, a. Impeler, dar imiiiscientia, ce; error, oris. \\ vado. Improbas, fiagitiosus, pulso. Stimulo, excito, as; imFalta de prudencia, Imprusceler-atus, a, am; nequam, pelió, compelió, acuo, is. indecl. || Se aplica al trabajo dentia, ce; inconsulta, in- impulsión, f. V . I M P U L S O . , i'its-iríerata agendi ratio. excesivo y continuado. Improimpulsivo, v a , adj. L o que imprudente, adj. Inconsiderabéis, ingens labor. impele ó jjuede impeler. Imimproductivo, va, adj. Steri- do, falto de prudencia. Cu- pulsivus, excitaíivus, a, um -improperar, productivo. lis, junar gún mal e; dando non hecho, a. Steriles en ferax; Reprender, rostro Impropero, Dinero con nummi. inalim-scien.s, advertido. cus, consultas, a, Ignorante. ectus. um; incogitatus, inijiruríens, per incaosiclerat Inscius, Imprudens, imprudentiam incautus, a, um; tis. tis. os, inerin||"impulso, Intativo, pulsus, impulsus, citatio, miento, estímulo, coactéis, magitación. instigatio, .us. Incitamento |j¡mpulst Fuerza, us. Puarns: || Moviem-nn- IN INA INA 595 pellón para echar á uno de sí. inacabable, adj. Interminable, inalterablemente, adv. m. Sin Proputsus, us. || Golpe, cho- lo que no puede acabarse. 7n- alteración. Immutabiliter. que. Impulsos, eompulsus, us. terminabítis, inflnibilis, e. inalterado, da, adj. L o (jue no |[ L a acción de sacar y llevar inaccesibilidad, f. L a cuali- padece alteración, ¡minútalas aguas á lo alto. Expres- dad de una cosa inaccesible. las, a, uto. sio, anni. U n impulso se neu- ¡naccessibilis rei ratio, con-inamisiblej adj. L o que no se puede perder, ¡naroissibilis, traliza con otro. Motus alieri ditio. reotíitur. Por impulso del inaccesible, adj. Intransitable. e; qooct amitti nequit. destino, ¡mpellcnte falo. Obe- ¡osuperabilís, e. || Aquello inamovible, adj. L o que no se decer á los impulsos del alma, adonde no se puede llegar ó puede remover, quitar ni camde los sentidos. Aoimi impe- acercar, ¡mpercius, iaacces- biar. Quod amoveri non ¡10rio impelli, moveri seosibus. sus, a, uto; ioaccessibilis, e;iesl. inanición, f. med. Debilidad Cada uno obra según su pro- quod acliri noo potest. \\ fig. , i-, pio impulso. Sua quisque coa- Se aplica á la persona de di- grande. Inaaimenlum fícil acceso. Durus, a, um; mónitas, atis: inania o, exisilia exsequitur. nanitio, onis. impulsor, ra, m. f. El que im- áifiicilis, e. pele. Instigator, impulsor, inaccesiblemente, adv. m . D e inanimado, da, é un m o d o inaccesible. Modo inánime, adj. Lo que no tiene at-tor, oris. alma, ¡naaimatus, inaiiirniis, impune, adj. Sin castigo, li- inaccessibili. bre de él. impunitus, a, um; inacción, f. Ociosidad, falta a, um; inánimes, inanimalis, de acción. Otium, ii; cessa- e; inaninians, tis; anirnce impunis, e. i m p u n e m e n t e , adv. m. Sin tio, non adío. || Pereza, ne- expers. Las cosas inanimadas, irracionales. Sun la- res, gligencia. Oscitatio, oois. castigo, ¡mpuoe. impunidad, f. Falta de casti- Inaco, m . Primer rey de los mutie res. inapagable, adj. Lo (jue no se Argivos. Inachus, i. || Río del go, ¡mpunitas, atis. impuramente, adv. m. Con Peloponeso. 7c/. L o que les puede apagar. Inexslinguibilis, e. impureza, torpemente, ¡mpu- pertenece. Inachus, a, um. inadaptable, adj. Lq ejue no inapeable, adj. Lo que no se re, inceste, obscene. impureza, f. Deshonestidad. se puede adaptar. Quod. ada- puede derribar ó apear. Quod eomplaoari non vedet. |[ fig. . ¡mpuritia, ce; impartías, ob- ptari nequit. inadecuado, da, adj. L o que Incomprensible, que no se pueseenitas, atis; turpituáo, inis. || La mezcla de partículas gro- no es adecuado. Incampletos, de conocer, inexscrutabilis, inextricabilis, e. ||fig.Acéseras y extrañas á un cuerpo. non idoneus. inadmisible, adj. Quod ad- rrimo, adicto á su opinión y ¡mpiiritas; soreles, is. |J fig. dictamen. Óerebrosus, a, um; Falta de pureza, de castidad. mita non potest. Impudicicia, ce; impuriías. — inadvertencia, f. Falta de ad- pertinax, pervicax, acis. desangre. La mancha de una vertencia, ¡aeogitaatia, in- inapelable, adj..Se aplica á la familia por mezcla de mala riinsitlerontia, impruáentia, sentencia de que no se puede raza. Nobiliiaíts macula, la- ce. Por inadvertencia. Per irn- apelar. Appetlationis impaprudentiarn ; imprudente!- ; tiens sententia, judicium. bes. impuro, ra, adj. Deshonesto, inconsulto. Faltas que se haninapetencia, f. Desgana, falla obsceno, lascivo, ¡uiporus, escapado (en un libro) por de apetito. Cibi tcedium, fiatpureus, obscenas, a, um. — inadvertencia. Maculas quas stiiliu/n. inapetente, adj. El que no tieen hablar. Spurcidicus, a, incuria j'uelit. inadvertidamente, adv m. Sin ne apetencia. VescuS, a, um; urn. imputabilidad, f. Calidad que advertencia. Incomiderate, in- cibum fastidiens, cibi tcedio affectus. constituye una cosa imputa- scit'nter, inipriiríenfer. ble, ¡mputahile aliquid red- inadvertido, da, adj. Inconsi- inaplicación, f. V. DESAPLICAderado, precipitado. Indonsi- CIÓN. dens, constituens. imputable, adj. Lo que se pue- deratus, a. um; imprudens, inaplicado, da, adj, V. • D E S de imputar. Imputatiius, a, tis. ¡| Lo que no se echa de verAPLICADO. inapreciable, adj. Lo que- por ó no se advierte. Inconspectus. oro; quod imputari potest. su mucho valor ó mérito no imputación, f. El acto y efec- a, um. to de imputar. Imputatio, in-inafectado, da, adj. Sencillo, puede apreciarse. (Juorí apsimulado, anís. — mal fun- natural, no afectado, ¡itolj'e-preíiari nequit; pretio carens. inaptitud. V. I N C A P A C I D A D . dada. A7a/e stabilita etecusa- ctatus, a, um. • inagotable, adj. L o que no se Inárime, f. Isla del m a r Infetio. 1 imputador, ra, m. f. El que puede agotar, ¡nexhaustus, rior de la costa de Campania. ce, um; quod exhauriri ne- ¡narime, es. imputa, ¡mputator, aris. inarticulado, da, adj. N o arimputar, a. Achacar, atribuir quit. por lo c o m ú n falsamente. Le- inaguantable, adj. Lo que no ticulado, dicho c u poca exgo, insimula, imputo, as; tri- se puede aguantar, Intolent- presión. !n,icticul,ñus, a, urn. inasequible, adj. Quod obtibuo, adscribo, is. — á delito, bilis, e. neri non potest. á vicio, á culpa. Crimine vi- inajenable é inalienable, adj. Quorí alicna- inaudito, ta, adj. Nuevo tio clare. — la culjia de los desórdenes á los m u e r t o s . ri nequit. La fortuna no da iraíio, no oid... Inauditus, me memorcitus, a, uto. Peccali causam mortuis de- nada que sea inalienable decir, que no esté sujeto á inauguración, f. Adivinación,' legare. — un delito. Crimen conjetura, Inauguratio, onis. ajfingere. — un delito á toda cambio ó pérdida). Fortuna || Exaltación de un soberano al nihil ilnt mam i¡>¡ii. una ciudad. Crimen publiinalterabilidad, f. La cualidad trono. Ad thronum e caltalio. care. in. cauto. sin que contrario castellano posición, Preposición se ella, antepone y de sólo clince olo m ose latina, que que incauto, signifique usa signifique la en que voz comrio lo en á inalterable, que terable, mutable, lís, átas, constituye e. ntis. ¡mmutabiáttts, atabais, adj. una Sereno, iiumutahibosa stabiinalin- inaugurar, inaugural, discurso la Inauguralü ticiosamente apertura que a. adj. de Adivinar orado. por se Se pronuncia los el aplica cantd estudios. supersen al ó 596 INC INC INC incienso, m. Sustancia de un vuelo de las aves. Inauguro, ríiitin, tlef/agrotio, conflágrala). Fixcitar un incendio. Faces jiequcño árbol de la Arabia, as. su- después de seca, se ejuetna ineveriguable, aclj. Investiga-.ad im-enrítaiii (ulinovere, que, bjicere, suggerere, subáere. en los templos. Rctmus,ineenri non valeos. incalculable, adj. Lo que no incensación, f. El acto y efecto sum, líbanos, i; íhus, uris. puede calcularse. Quod calcu- de incensar, Tliuris sujjímen-fig. Obsequio, lisonja, adulación. Assentatio, adulatio,aní tum; sujfitus, us. Ium admitiere non potest. incansable, ad Infatigable, di- incensar, a. flechar á uno el — blanco. El más puro y mejor. fícil de. cansar. Indefiensus,h u m o del incienso con el in- Carpheotum, i.— macho. El que destila el árbol. Stagocensario, ¡ncensum thusthuindelassaius, infiatigabilis, e. nías, ee. — hembra. El que se incansablemente, adv. ni. lie ribulo alteri aámovére; tliuun modo incansable. Infati- ris sufifitu aliquem veneran,extrae artificialmente. Mamincensum, thus. Lo fumigare; thurea jumo in ¡al- mosum gabiliter. incantable, adj. Quod canta- iare. ||fig.Adular, lisonjear. que lleva produce incienso. Thnreus, thurarius, a, um. Asscotar, aclolor, aris. re neqoít. incapacidad, f. Falla de capa- incensario, m . El braserillo Quemar incienso en honor de cidad para cualquiera cosa. con cadenas y tapa que sirve Dios. 77/teres sutfítu Deum adorare; para incensar. Acerró, ce; thu-caleré, veneran, Ineptituáo, inis; capcecitutis Deo coleoáo thus adolere, rihulum, i; t/iururut acerra. ríe lectus. || Imposibilidad, linincensurable, adj. Censuro; arí u rere. mensitas, atis. ||fig.Neceinciertamente, aelv. m. Con dad, falta de entendimiento. incapax. incentivo, m. Estímulo, impul- incertidumbre. Incerte, incerAtechnia, ineptio, ce; fiaculso, ¡ncentivum, inritamentum, to, dubie, dubio. tatis, erudilionis inopia, peincierto, ta, adj. Falso, no cierirritamentupt, ineitamentum, nuria. to. Distridus, incertus, a, um incapaz, adj. Inepto, el que no i; incitamen ,iuis. tiene'capacidad. Tardos, ob- incertidumbre, f. Falta de cer- || Dudoso. lacertos, dubius, tusas, re.tussus, pluniheus, teza, ct, ¡neertum, i. \\ Irresolu-a, um. || Irresoluto. Dubius, ción, perplejidad. Dubietas, incertus, suspensus, a, um; um; rudis, ináocáis, pingáis, e; hebes, etis; incapax, acis. atis; dobitatio, onis; animi fiuduans, tís. \\ Insconstante, no seguro ni fijo. Incer||fig.Falto de talento. Stul- sospeosio; clabia róeos. M e hallo en una gran incertidum- tus. || Ignorado, desconocido. íos, ce, oro; incapax, cis. | | N o á propósito para alguna bre, y no sé qué resolución huertos. M u y incierto. Perincosa. Hctad idoneus, ioeapa.r.tomar. Animi pendo; cestuo certus. Sucesos inciertos. Ancipítes incertique casus. Su — de resistir el frío. Frigoris clubítatiooe; ancipiti cogitetimpatiens. — de tan grande tione fluctuó; suspensus et ceso incierto de la guerra. Incerlus belli extíos; comcargo. Tanto muneri obeumlo incertus peruleo. impar. Soy incapaz de men- incesable, adj. Incesante, lo monis Mars. Estar incierto en tir ófingir.Non est mea si- que no cesa ó no puede cesar. sus juicios ú opiniones. Vagor, aris. Inciertos acerca de la mulaíio; non esí mentir i ¡naesabilis, e. meam. Incapaz de todo empleo incesablemente, adv. m. V. resolución que habían de adoptar, incerti quid facerení. ú ocupación seria. A'ec- cui- INCESANTEMENTE. incesante, adj. Lo que no cesa. incineración, f. quím. Reducquam serio ministerio accornmoáatus. Incapaz de sobre- Contiouus, assiáuus, a, um;ción de una cosa á cenizas. Rei usque in cinerum redallevar la fatiga. Hebes cid per eo nis, e. incesantemente, adv. m. Sin ctio. íoleranáum laborero. incinerar, a. quím. ¡o cioeincasable, adj. El que no pue- cesar, ¡acessabiliter, incesrem redigere. de casarse ó tiene repugnan- santer, indesinenter, assidue, incipiente, adj. Lo que cocia al matrimonio. Conjogio perpetuo, coníinenter. incesto, m. Pecado carnal co- mienza, ¡ncipiens, tis. ineptus, inhabilis, repugnaos. incautamente, adv. m. Impru- metido entre parientes dentro incircuncisión, f. Conservación dentemente, sin cautela. Ini- de los grados prohibidos. 7n- del prepucio. Prceputiatio, cestum, i; ineestus, us. Comeoms. pr-ospede, incaute, ímprovide, ter incesto. Incesto, as. incircunciso, adj. N o circunimpraríenter,t stulte, inealliincestuosamente, adv. m. D e cidado. Incircumcisus, prcede, inconsúlte. incauto, ta, adj. Imprudente, un modo incestuoso. Inceste. putiatus, imprceputialus, a, incestuoso, sa, adj. El que co- um. sin cautela. Incautus, impr-omete incesto y lo que pertene- incircunscripto, ta, adj. Lo . vicios, a, um; imprudens, tis. ce á este pecado. Ineestus, io-que no está comprendido en || Desprevenido. Inopinans, tis. límites. Incircumser-ipíus, a, incendiar, a. Poner, pegar fue- cestifieus, íncestuosus, a, um; um. go. Us. como r. Flammo, as; iocesto pollutus. incidencia, f. Lo ejue sobre- incisión, f. Cortadura, aberinceodo, is. incendiaria, f. Ave. ¡ncendia- viene en el discurso de algún tura, ¡njeclura, inetsura, ce; asunto. Casus, eventus, as. ||incisio, onis; incisos, us. ria, ir. incendiario, ria, m. f. El que geom. La caída de una línea incisivo, va, aclj. Lo que es maliciosamente pone fuego á de un radio ó de un cuerpo apto para cortar, ¡ncidenáo algún edificio, etc. ¡oceodia- sobre otro, ¡ocisio, oois; ca-aptatos. sos, os. inciso, m. ort.V. COMA.l|gram. rius, ¿i; jlammator, oris; inincidente, adj. Lo que sobre- El sentido parcial de un peceodii ceocíor. incendio, m. Fuego, quema. viene, llega ó acaece en el dis- ríodo. Incisum, i; incisio, oni ¡ocenáiom, ii; incensio, aáu-curso de un asunto. Us. como Por incisos ó comas, m. adv. s. ¡acídeos,tis;evenium, i;incise, incisim. Multiplicarlos stio, ambustio, concrematio, eventus, casus, us. incisos, ¡ncidere par-lieulas. onis; vulcanice pestis. || una fig. como excitaos ciudad. itliuin, el Uaiversce amor, passio. la ii.ira. —urbis — grande. de Animum toda incenincidir, defiuo, incidencia, eventum. algo, ¡nciáo, n. ts. ¡nciáeníer; Incurrir, incurro, caer m.ocurro, per Por en inciso, quis ceoií. sus, Cuando continuationi sensus a, sa, hay um. adj. un meáius Cortado. sermonas inciso. inter7ne¿Dumali- INC INC INC 597 incisorio, ria, adj. Loque cor- inclemente, adj. ¡altumaaus, el hilo del agua. Tignce prota ó puede cortar, ¡ncisioni a, um; láclemeos, tis. cumbebaul seeundum natuaptus, aptatus. inclinación, f. Curvatura. Pro- ram fluminis. incitación, f. Tentación. Sd- clioatio, oois. || Pendiente.inclinador, ra, m. f. El que mulus, stimulum, i.\\Éi acto y Ene-lima, atis. || Movimiento, inclina. Inclinaos, tis. efecto de incitar, ¡ncitatio, ininstinto. Conatos, us. j| fig. inclinar, a. Doblar, torcer. áuetio, instigatio, provocatio-, Propensión, voluntad, deseo. Prodino, jirono, acclino, inimpulsio , hortatio , onis; Libido, inis; inclinatio, irridino, as. || Declinar, apartar hortatus, os. íaíio, propensio, oois; libido; hacia un lado. Cieno, as.\\ incitado, da, p. p. de INCITAR. moveos,tis.— á dar. Grati- fig. Mover, persuadir, ¡reclino, Instigado. Ádmissus, a, um. \\ Jicctocli libido. — á la virtud. as; impelió, fiecio, is. || n. Convidado con halagos. 7ííe- Catorthosis, is. — á los pla-Parecerse, asemejarse una dus, a, um. — con vehemen- ceres ilícitos. Salacitas, atis. cosa á otra. Us. como r. Accia, ineitatus, incitus, a, urn. — ardiente, vehemente. Arceáo, is. — el qnimo de alguincitador, ra, m. f. El que in- deos studium. — á lo malo no á la peor parte. Alícujas cita, ¡ncitator, insiigator, especialmente. imProclivitas, animum ad áeíeriorem parpulsor, provocator, hortator, atis. — de la cabeza ó del teto applicare. — la cabeza. oris. Incitadores, instigado- cuerpo en señal de reverencia. Caput ioclioare, submittere; res. Accendones, om. Capitis, corporis inclinatio, cer-vicern rejionere; ocquioíincitamento, é áemássio, sobtnissio. Tengo sco, is. || Estar cabizbajo y incitamiento, m . Incitativo, inclinación á este hombre. 7ra pensativo. Obstipo, as. — á uno • motivo, lo que incita, ¡ncita- illuin Itomioem voluntatis áeá las letras. Acl stuáia ltíteboluin, iociíameoíurn, conciclinatione propeoáeo. Seguir rarum aliquem allicere, horíarnentuirt, i; agitatio, coagisus inclinaciones. Geoio intari. M á s m e inclino á creertatio, iia-itatio, titillatio, onis. serviré, obsequi. Tiedulgiere, lo. Magis inednat animus, uí |j Incentivo. Suseitabulum, i;nen diversas inclinaciones. A í¿¿ cr-edam. Si la condición de la suscitamen, irás. \\ La acción ac7 alia propensiores suot. disputa no inclina á alguna y efecto de incitar, ¡ncitatio inclinadamente, ; adv. m. Con parte. Si litis conditio neutro ineitatus, us. Con incitamieninclinación ó propensión. prcepondereí. El peso de los to, con vehemencia, con ím- Prooe. frutos inclina las ramas. Poma petu, imitóte. inclinado, da, adj. Propenso. ramos deducunt. || r. Incliincitar, a. Impeler, mover con Proous, propensus, pronatus, narse, doblarse, bajarse, torvehemencia, incito, cito, as.a,||um; ¡)ronis, proelivis, e. || cerse. Aee/ino, inclino, as; Excitar, estimular, instigar, Pendiente. Cámatus,a, um. || áefieda, incurvesco, recumbo, provocar, instar, solicitar, in- Exjjuesto, dado, fácil A. Pro- is; proclinor, aris. || Echarducir. Concito, stimulo, inddivos, a, uto; proelivis. || Lo se, acostarse. Procumbo, is. ia, excito, suscito, instigo, que está en su declinación ó ||Bajar la cabeza. Ocquinisco, flammo, infiamroo, sollictto, decadencia. Prceeeps, cipitis.ts. || || Postrarse en tierra, hasta invito, as; impelió, acuo, exaDoblado , torcido . Ohstipus , tocar en elta con el rostro. Io cuo, compelió, inceoclo, aápancius, refiexus, proclioatus, terram, terree loto voltom áoco, induco, is; hortor, coáedioatos, a, um. || Aficiona- procumhere. \\ Caer en tierra. hortor, aris. || Irritar, inflado,fiel y como dedicado á otro. 7n terram áejerra || Volverse, mar, ¡r-r-ito, as; aceendo, us.— Devotus, a, um. — á todo gé- doblarse hacia alguna parte. á uno á dársela muerte. Ali- nero de delitos. Acl omne neVer-go, áejledo, is. || Estar quem ad mortero volonta- fas pronas. — á la lujuria. propenso, tener propensión á. riarn competiere. — á la venLibidinosas, a, um; salax, Inclino, as; propencleo, es. -1ganza. Acl ultiooeoe provoca-acis.—á la liviandad. Ad. li- al suelo. Bajarse. Conquinisco, re. Lo ejue es propio para in- USidinem proelivis. — al vi- is. — á la equidad. Ser ó estar citar. Incentivas, o, um. Incí-cio. Seeleri proelivis. — hacia más tratable. Aá inqoitateio tanme aunque poco. Modice bajo. Catatarías, eentus. cerdelabi. — á compasión. Inrnime tangunt. nulus, a, um; propendáis, serieoráiam prolabi. — para incitativa, f. for. La provición tis. — para beber. Biberepro-hablar al oído de alguno. Se que desjMcha el tribunal su- nus. Bien inclinado. Bonos in- aá alicujus aurem. demittere. perior, para que los jueces or- dolis /ionio, ad honéstatem — hacia abajo. Devergo, is. dinarios hagan justicia y no propensus. Mal inclinado. Ab Lo ejue se inclina ó dobla. 7t>agravio á las partes. Ad justi- Itonestate natura abhorr-ens, eíints, e. Lo que se inclittam exliortans decretrfm. aversus, alterius. M á s incli-na fácilmente, ¡aclinabilis, e. incitativo, va, adj. Lo que dado, m á s pendiente. Pr o- is. El que se inclina á tierra, incita ó tiene virtud para in- nius. Animo más inclinado á se baja. Recellens, tis. Lo que citar, ¡acentivus, a, om. || for. perdonar, ¡gnoscentior ani- de su naturaleza se inclina á mus. Más inclinado ñ una per- la dulzura y suavidad. Suo V, AGUUATORIO. incivil, adj. inculto, falto de sona. 7ra aliquem prolixior. iogeoio arí mitior-a incliaaas. M á s inclinado á los cartagi- N o inclinarse en un negocio á civilidad. Rusliectaus, rustíneses. Arí Piróos indinutior. una ni á otra parte. 7/i neucus, inurbanus, impoltíus, inM á s inclinado á favorer á al- iram paríern io re aliqoa sulsos, stupidus, O, um; agreguno. Alicujus horeori pro- moren. síis, e. Se mostró tan incivil... Tam inhumaniter J'ecit... nior. N o más inclinado á una inclinativo, va, adj. Lo que incivilidad, f. Descortesía. parte que á la otra. 7n neuinclina ó tiene virtud para introm partem propcasior. El clinar, ¡ocioare valeos, incliInurbaniías, atis. incivilmente, adv. m. Descor- ejue tiene inclinada la cabeza nans. ó es echado en tierra de ca- ínclito, ta, adj. Ilustre, céletesmente. Sioe orbaoitate. beza. Ccrouatus, um. Dido inclemencia, f. ei. Rigor, cruelbre. Iiulgtus, clarus, a,is. om;|| la intemperies, mencia, dad, maoiías, el invierno, estación, ¡oclemeotia, m.atis. adv. intempestas, especialmente Sub ||fig. A ce; dio. la Rigor incleioliuatis; enI deestaban cordia ricordia!' es más cultum que inclinado inclinados yo. medemissa. Nullus est. áa,la siguiendo miseriLos miseNadie postes incluir, dentro Contener excedeos, Contineo, de a. una otra. íis. es.ljComprcndcruna Poner cosa ¡m-Iuclo, una á otra. cosa 598 INC INC INC bido tiempo, ¡nlempesticus, a, cosa á otra c o m o el todo alas incómodamente, adv. m. Con uro; inconteoiens, tis. > molestia. Moleste, ineomnaipartes, Refiero, ees. inclusa, f. Hospital, casadonde de. JJ C o n desavenencia. In- competente en estas materias. Noo multum io istis intelligo. crían los niños expósitos. commoáe. Hreiiholrtijihium , ii. El q u e i n c o m o d a r , a. Molestar, cau- incompetentemente, adv. m. cuida de la inclusa y de los sar incomodidad. Us. c o m o r. De un modo no conveniente, os; molestia affi- no debido, ¡náebííe. \\ Ilegítinuios que se crían en ella. Incommoáo, cere; im (iinmoáo esse; tra- mamente, sin jurisdicción. I' Fir-ephatrophum, i. creare, parere, legitimc ; prceter legitimum inclusero, ra, adj. El que se coromoáom m u c h o . potestatem, cifra jurisáiciioha criado en la inclusa. 7ra ferré, afierre . — ees. Ser ó estar nem. brep/iotr-op/iio nulritos, edu- Pmegravo, cat.US. m u y incomodado del calor. i n c o m p l e t a m e n t e , adv. m.Iminclusión, f. El acto y efecto A calore premi. Ser incomo- perj'ecto moría. de incluir, ¡oclusio, oois. || dado de su propia grandeza. incompleto, ta, adj. ImperfecConexión, arnjstad, familiari- N o poderla sufrir. Soa ma- to, lo eme no está completo. Imperfectas, a, um. \ ersos dad con otro. Grafía, ce; con- goituáioe laborare. suetudo, irás; faináiaritas, incomodidad, í. D a ñ o , moles- íncomjdetos. Semipleai veratis. tia, desavenencia. Molestia, ce; sas. Período incompleto. Clauría oratio. A u n cuando la feinclusivamente, adv. m . C o n iacorarnodum, dctmnum, tleinclusión. Inclusive. trimentorn, i; iocamruoríatia, licidad fuese incompleta : Beata vita etuniisi e.i aliqoa parinclusive, atlv. m . Palabra la- onis; incommoditas, difjficulii tina. Inclusivamente, ¡nclutas, atis. Sin grande incomo- te'clautlicarei. sive, didad. Sine magna molimiento. incomponible, adj. L o que no inclusivo, v a , adj. L o qué in- C o m o no sea incomodidad tu- se j>uede componer. Cornjiosiclín c ó puetle incluir alguna ya. Qood si.ru- incommoáo toa tioois incapax, aupólo incomportable, adj. Intoleracosa, ¡acluc/eus, coalineas, fiat. tís. i n c ó m o d o , da, aclj. Importuno. ble. ¡Otóle,calális, e. incluso, sa, p. p. irr. ele I N - incommoríu.s, molestus, a, om. incomposibilidad, f. L a imposibilidad ó dificultad de comC L U I R . Inclusos, a, um. M u y incómodo. Perincommoincoar, a. Empezar. Inchoo, (lus, a, um; prtrgrctvans, tis. ponerse u n a cosa con otra. Insociabilium reram repuas; ineijiio, is. Ser incómodo. Oneri esse. incoativo, v a , adj. L o que de- incomparable, adj. L o ejue no gnantia. nota el principio de la acción. tiene ó no admite compara- incomposible, adj. V . I N C O M ¡ochoaíirus, a, um. ción. Egregias, eximios, sum- PONHII.E. incobrable, aclj. Difícil de co- mus, cumúlalas, jier/'edus, incomposición, f. Falta de brar ó que no se puede cobrar. ct, um; excellens, entíneos, composición, de debida proIr reparabais, e; quod recutis; illustris, iacomparabilis, porción entre las partes q u e perari non potest. e. || Difícil de adquirirse ó que c o m p o n e n u n todo. Compositionis, proportianis defieetus. incógnito, ta, adj. Desconoci- no se puede adquirir. Qood do, no averiguado. Incognitus, acquiri, comparad nequit. incomprensibilidad, f. L a imit/niítus, a,iim. D e incógnito. Cicerón, ese genio incompa- posibilidad ó s u m a dificultad en comprender y ser comprenm . adv. C o n disfraz, ¡m-agni- rable. Tullios extra oinnern dido. Aeatctlepsia, ce; insupeíi, ignoli personam intluens. ingerid aleam posi.tus. rei caoeiincognoscible, adj. Difícil de i n c o m p a r a b l e m e n t e , adv. m . rabilis cojusqoam conocer, ó q u e no se puede Sin comparación. Multo longe. pienáee el ijl i cultas. conocer. Cognosci incapax, i n c o m p a r a d o , da, adj. V . IN- incomprensible, adj. Ininteligible, incapaz de comprenel iJüei lis. COMPARAI'.l E. incoherencia, f. Falta de unión. incompatible, adj. L o que no derse. Aeatalepíus, indeprenineom¡molaereritia, re: Q u e no haya se puede compartir. Distribu- sus, indeprehensus, preltensus, a, um ; tncompreni confusión ni incoherencia. tiortem non ¡ínticos. 1 liensibilis, e. TVe quid perturbatum sit ac incompasible é i n c o m p a s i v o , v a , adj. Falto de incomprimible, adj. L o que no discrepares. incoherente , adj . Falto de compasión, inhumano, ¡nbu- puede ser comprimido. Quod unión. Incohcerens, tis. P a - manus, ct, um; immisericors, comprimí non potesí. incomunicabilidad, f. L a cualabras incoherentes. Verba (lis. incompatibilidad, f. L a re- lidad de lo incomunicable. aliena. impossibilitas. incólume, adj. Sano, en buen pugnancia de una cosa para Communionis estado. Ineolurrtis, e; sospes, unirse con otra. Repugnantia, incomunicable, adj. L o que no eomresistentia, ce; abalienatio, es comunicable. Quod itis. iniioiettri oon potest. incolumidad, f. B u e n a salud, anís. conservación de alguna cosa. incompatible, adj. L o que re- inconciliable, adj. L o que no Saspitas, sospitalitas, incolu- pugna la unión con otra cosa. se puede conciliar, componer ¡nsociahilis, e; consociationis, ó ajustar. Conciliari non vamitas, otis. incombustibilidad, f. L a cali- societatis intolerans, inipo- leres. inconcino, n a , adj. Descomdad de lo incombustible. Asbe- teos, impos. incompatiblemente, adv. m . puesto, desarreglado, desordestince rei ratio, conditio. incombustible, aclj. L o que no C o n incompatibilidad. Exíra, nado. Inconrimius, a, um. consociationem,i n c o n c u s a m e n t e , adv. m . Perse puede quemar. Asbestinus, citr-ce omnern coneiliatámem. petuamente. Ineom use. j| Seapgrus, a, um; flammce non socadaatem, cédeos; fiammam non conci- incompetencia, f. Falta de guramente, sin oposición ni piens, non admiííens; ustio-competencia. Jurisc/idionis, disputa. Cedo, inaubitate. nis expers; ab ostione immo- legitími juris destitutio, deje- inconcuso, sa, adj. Es firme, sin eluda ni ctus. con nis. N Prohibitus, o hay nada incombustiincomerciable, con ble. ciar. negaíus. Igne que no concia se puede adj. vineuntur. coaernercio Aquello comer- incompetente, hace tente, bido. veniens, Non no oportunidad tis. conveniente, congruas; |adj. j L oNque o yciiteanno oal no mdep deese - inconducente, ción. a, um; es Incoogruens, conducente Cerlus, constans, tis. adj. para tis. inconeussus, Lcon! algún o (juefin. no INC INC INC 599 inconexión, f. F'alta de unión tis; ineogit&büis, e. ¡| SinLibidinosas, juiimpurus a, um; y conformidad. Disjunctio, cio. Pueriles, e. Palabras incontinens, intemperans. tis* onis. inconsideradas. Non eireum|J El (jue no se contiene. 7ninconexo, xa, adj. Falta de speetce verba , inconsolte contincns, tis. unión, conformidad ó nexo. dicta. incontinente ó lnconnexus,ríisjunetus,a, inconsiguiente, adj. V. INCON- incontinenti, adv. t. Al punto, ron. desde luego, sin dilación. 7/í¿SECUENTE. inconfeso, sa, adj. for. Se apli-inconsistencia, f. Ineonstan- eo, principio, stettim, súbito, ca al reo que no confiesa el tio, ce. Se nota en él muchaprotirnis, extempla, continuo, delito. Non conJ'essus. inconsistencia. Habet ctácjuiríactutum ; e vestigio. inconfidencia, f. V. D E S C O N incontrastable, adj. Lo que no vetgum et instctbile. FIANZA. inconsistente, adj. 7n eonstons, se puede conquistar ó vencer. incongruamente, adv. m. Des- tis. V. INCONSTANTE. Ine.rjnigiiri/iídsfnsopera/iili proporcionadamente, poco con- inconsolable, adj. El que no e. || Lo que no se puede imforme, ¡ncongrue. tiene, no admite consuelo ó se pugnar con razones sólidas. incongruencia, f. Falta de con- consuela con dificultad. 7ra- ¡nexpagna/iáis, e.¡jfig.El que gruencia, ¡ncongrueoíia, ce. consola . no se deja reducir ó vencer. bilis, e; consolatioincongruente, adj. Impropio, nero noo ciclinittens; consola¡nvidus, a, um: lena.e, acis. no conveniente, ¡ncongruees, íionis impatiens, impatens.incontratable, adj. V. I N T R A a, um; iocoogr-ueos, ineoa- Estoy inconsolable. A7e nihil TABLE. veniens, tis. con.solaíur. incontrovertible, adj. Lo que incongruentemente, adv. m. inconsolablemente, adv. m. no admite duela ni disputa. Con incongruencia, ¡oconSin consuelo. In consola biti-IncarUrorersus, inríubius, a, gruenter. ter. urai. incongruo, grúa, adj. N o con- inconstancia, f. Ligereza, poca inconvencible, adj. El que no veniente, no oportuno. Incon- firmeza . ¡nconsiantia, rota,se deja vencer con razones. grteens, incoitveniens, <¿«.||Se os; infirmitas, atis. || Volubi¡nexpugnahilis, e. uice de las piezas eclesiásticas lidad, facilidad en mudar de inconveniencia, f. Desconveque no llegan á la congrua ojnnión. Moviátas, levitas, vaniencia, ¡ueammoditas, atis. || señalada por el sínodo, y de netas, iafirmitcts, voluhilitas. Desconformidad, inverosimilos eclesiásticos que no tienen atis; animi levitas, mentís litud de ajguna cosa, ¡ncortvecongrua. Congruo stipendio muíabilitas.— del tiempo. nientia, incongruentia, ce. carens. Cceli varíelas. inconveniente, adj. Inconinconmensurabilidad, f. La inconstante, adj. Vario, no es- gruente, que no conviene. Incalidad de lo que es incon- table, incierto. Yarius, ríesul-concretas-, ct, um; inconvemensurable. Immensi conditorius , ccigus, a, uro; ioconniens, tis. tio. stans,tis;instabilis, e. || Liinconveniente, m. Impedimeninconmensurable, adj. Lo que gero, fácil en mudar de opi- to, obstáculo, ¡ncommoríum, no se puede conmensurar. 7ra¡- nión. Volatieos, ce, um; tn-impeditiu-ritum, i. || El daño y mensus, a, um. constans;fiexibilis,levis, moperjuicio que resulta de ejecuinconmutabilidad, f. V. INMUváis, valuhilis, e; qui á seipso tar alguna cosa, ¡neommoTABILIDAD. dissidet. || Falaz. Lúbricos, dum; a, cti/eersus casus. 4Qué' inconmutable, adj. Lo que no um. || Que no está de acuerdo inconveniente hay en esto? se puede conmutar. Incom- consigo mismo. Sen dissimi- Quid obstot (luoimnus iclfiatt matabitis, e. JJV. I N M U T A B L E . lis. Ojos inconstantes. Lubri-Hay este inconveniente que... inconquistable, adj. Difícil de ci oculi. Cosas inconstantes. ¡Hurí incomtnadum accedit, conquistar, ó que no se puede Fluxce res. Ser inconstante, quod... Si no hallas inconveconquistar, ¡nexpugnabuis, e.fácil. Varillo, as. niente. Nisi alienum ¡nita/iis. || fig. Se aplica al que no inconstantemente, a el v. m. M uinconversable, adj. Intratable se deja vencer con ruegos ni dablemente, sin constancia. por su retiro ó aspereza de dádivas, invidus, a, uní. ¡monstanter, lubrice, levíter. genio. Difiícilis, e. inconsecuencia, f. Falta de inconstruible, aclj. gram. Lo inconvertible, adj. Lo que no consecuencia y orden, ¡acoa- que no se puede construir. es convertible. Alieoo: fiormee sequentict, ce. Quod tratluri non. potest. inducendee non obvius, non inconsecuente, adj. Inconsi- inconsútil,adj. Lo que no tiene idoneus, non opportienus. Peguiente, falto de orden y con- costura. Us. comunmente ha- cador inconvertible. Qui ad secuencia. Incoosequens, tai.blando de la túnica ele Jesu- jit.enileittiam aut J'rugeui re M u y inconsecuente. Periucoa- cristo. Ineonsutilis, e. cluci, r-evoeari nequit. sequens, tis. incontable, adj. Lo que no se incordio, m. Tumor (jue se inconsideración, f. Indiscre- juiede contar, liniumerabiforma en las ingles, y procede ción, irreflexión, inadverten- lis, e. del mal gálico Peereccrlíet, ce,cia, ¡ncagitantia, ira-ansiríeincontaminado, da, aclj. Puro, panto cilium, d ; ¡lanas, i; borantia, impriulentia, te; temeno contaminado, ¡ucantami- bo, onis; inguinis paitus.\\tig. ritos, atis ; inconsulta ratio. oatus, a, um. fam. El sujeto que es molesto inconsideradamente, adv. m. incontestable, adj. Cierto. Cer- y pesado, (h-aris . molestas Sin meditación, ¡mmeríitate, tas, manifiestas, a, um; nonhomo. inconsulte, inconsulto, iacoacontrorersus, minirne dubius. incorporación, f. Mezcla, unión siclerate, im/ira-meríitato, teincontestablemente, adv. in. de unas cosas con oirás. Coameré, imprudenter. || Sin jui-Sin disputa. Absqoe (labio, corporcitio, eonjunetio, onis. cio. Pueriliíer; sirte juríu-io sine controversia. — en el cuerpo ilc alguna vel ruada. incontinencia, I. Lascivia, lu- comunidad. Coojitatio, onis. inconsiderado, da,no adj. Temejuria. Incantinciitia, peída ia, incorporado, da, JI. p. deo, INincoosiáerctns-, na. Inadvertido, tus, meos, rario, Incansiáercuus, temerarius, tis; imjjrudente. prosceps, (jue ineagHaas, ct, ¡ricaosulreflexioa, eipitis. uto; um; ríeincontinente, 'iníemperanua, en que med. Urina; |no |no Enfermedad poder modera incon.tirienda. detener adj. sus te. que Voluptuoso, — la pasiones. consiste de orina. orina. ducido CIncorporados Concorporatus, Añadido. Concorporificatus, O R P O R Aá R .Contribuios, un Unido, , mismo unidos a,mezclado. um. cuerpo. en a, ||um. una Reurn. || 600 INC INC INC misma ciudad. Sn unctm urbem jitus, sanus, a, um. IIfig.N odras brillantes en las entallacontrihitti. dañado ni pervertido. Indeduras de las paredes y paviincorporal, adj. Se aplica á las ¡ii-acatus, pur-us, inviolatus, mentos. ¡ncrustt),cts. Incrustar cosas que no se jiueelen tocar. sita-erus, religiosas, casíus, pedrerías en la plata. Obla¡iicarporalis, e. a, um; inoocens, tis. qoeare gemmas argento. incorporalmente, adv. m. Sin incorrupta, adj. Se aplica á la incubación, f. Incubo fio, onis. cuerpo. Ineorporaliter', sine mu|cr que no ha perdido la Huevos que se deben reservar corpore. pureza virginal. Virgo, inis; para la incubación. Ova aptisincorporar, a. Mezclar, unir incorrupta, integra roolier. sima ad eicludendum. una cosa con otra ¡>ara que incrasar, med. V. E N G R A S A R . íncubo, adj. m. Se aplica al hagan un cuerpo. Adcorporo, increado, da, adj. Lo que no demonio que toma forma de corporo, eoneorparo, as; in ha sido creado, ¡nc-reaíus, varón en el trato ilícito de las un uro multa congerere, con- a, um; non crcatus. mujeres, según el vulgo. 7nfiare, caagmeotare ; io anumincredibilidad, f. Repugnan- cubus, i. || m. med. Pesadilla. corpas redigere. || Sentar, recia, dificultad de ser creído. 7c/. clinar el cuerpo ejue estaba Iiaicrííhiltías, atis. inculcación, f. impr. El acto y echado. Us. como r. Levare ; incredulidad, f. Repugnancia, efecto de inculcar. Formarum aese erigere. Las sustancias dificultad en creer, ¡ncreáuli- in fypis consírictío; ioculeaque se incorporan ó mezclan tas, atis. 1| Falta de fe y detio, onis, con la miel. Qoce melle exci- creencia católica, ¡ncreáuli-inculcar, a. Repetir una mismapiuoíur. || r. Incorporarse, tas, atis. cosa una y más veces, ¡tero, agregarse una ó más perso- incrédulo, la, adj. El que no ioeolco, as; sa'pius ingeminas para formar un cuerpo. cree lo que debe. Dícese espe- nare, replicare; eamdem inCoogrego, as; eoojuogo, is. cialmente de los quo no creen curíem tundere. |¡ Instar. 7ra|| Mezclarse, unirse entera- los misterios de nuestra reli- culeo, replico, as. || Apretar mente. Conccscero, as. — en gión. Incrédulos, a, um. \\ El una cosa contra otra. Inculco, la cama. Rectore teños in que no cree con facilidad y de os. || Imprimir, grabar repiledo se erigere, reste/ere. ligero. 7c/. tiendo. Afifigo, is. || impr. JunPara que todo esto se incor- increíble, adj. Lo que no se tar demasiado unas letras con pore. Ut añoro carpos finí. puede ó debe creer, ó es m u y otras. Litteraram Jorróos niincorporeidad, f. Carencia de difícil de creerse, ¡naudiíus, mis coarelare, coostriogere. || cuerpo, calidad y estado de lo absurdos, a, um; incredihi- r. Inculcarse, a Afirmarse, obsque no le tiene. Incorporali- lis, siogularis, e; absooumtinarse uno en lo que siente tas, atis. fiidei. Cosa increíble, prodi- ó profiere. Obstino, as. incorpóreo, rea, adj. Lo que giosa, espantable. Monstrum, inculpable, adj. Inocente. 7rano tiene cuerpo. Asomos, aso- i. Es increíble. A fule ahhar- noxios, inculpatus, a, um; matos, incorporeus, a, um;in-reí. H e recibido un gozo in- insons, innocens, tis; culpcecorporolis, e; corporis expers. creíble, incredibililer sum Iceexpers. incorporo, m . V. I N C O R P O R A tatus; incredibili cepi aoiroo inculpablemente, adv. m. InoCIÓN. voluptatem. Es increíble , no centemente, sin culpa. Innoincorrección, f. Falta de co- es decible cuanto. Immensum ceoter, inculpatim;sine noxa. rrección. Castigatíonis defiequantum. Esta carta m e ha inculpación, f. for. El acto y cíus. producido un placer increíble. efecto de inculpar, ¡ocusatio, incorrecto, ta, adj. Falto de ¡ncredibiliter roe cleleclaruul oois. corrección, ¡ocorrecíus, ooo láterie. inculpadamente, adv. m. V . casíigatus. increíblemente, adv. m. D e un INCULPABLEMENTE. incorregibilidad, f. Obstina- modo increíble, inerediblliter. inculpado, da, adj. Inculpable, ción, dureza que hace dificul- incremento, m. Aumento. 7n- que no tiene culpa, ¡aculpatosa la corrección. Ohstioatio, crementum, i; accretio, onis;tus. oois. audus, us. || gram. El aumen-inculpar, a. for. Acusar, culincorregible, adj. Incapaz de to de sílabas que tienen en la par, ¡ncuso, as. enmienda. Acolctstus, i; iaelengua latina los casos sobre incultamente, adv. m. Grosemeoáabills, e; correcíiooislas del nominativo, y los ver- ramente, ¡neulte, impoliíe. expieos. bos sobre las de la segunda incultivable, adj. Difícil de ó incorrupción, f. Calidad ó es- persona del presente de indi- que no se puede cultivar. Cultado de lo que no se corrompe cativo, ¡ncrementum, i. turan) non patiens. ó pudre, ¡aeorraptda, ce; in-increpación, f. Reprensión. 7n-inculto, ta,. adj. Desierto, no corroptio, onis; corruptionis crepatio, objurgatio, exprocultivado, erial. Inaratos, inimmunitas. 11 fig. La pureza de bratio, oois. cultus, a, um. ||fig.Grosero, vida y la santidad de costum- increpador, ra, m. f. El que tosco. Rustíais, incultus, imbres. Dícese particularmente increpa. Objurgator, oris. pexus, impolitus, ruáis, agrehablando de la justicia y la increpar, a. Reprender, reñir. stes, e. || Áspero. Verrucocastidad. Saoctitas, morum Ohjurgo, increpo, iocrepiío, *us, a, urn. || Aplícase al estiintegritas. exprobo, as. lo desaliñado y grosero. ¡nincorruptamente, adv. m. Sin incruentamente, adv. m. Sin cultus stylus. corrupción, ¡ncorrupte. sangre, ¡neruenter. incultura, f.fig.Grosería. ¡nincorruptibilidad, f. Calidad incruento, ta, adj. Lo que no cultus, us. || Falta de cultivo. que hace incapaz de corrup- es sangriento, como el sacri- Incultus, us. ción. Incorruptibilitas, atis. ficio de la misa. Incruentus, incumbencia, f. La obligación incorruptible, adj. Lo que no a, um. y cargo de hacer algo. Offlse pudre ni corrompe, ¡ncor- incrustación , f. Ornamento ciuoi, ii; munus, eris. roptivos, a, um; incorrupíi-que se hace en la piedra dura incumbir, n. Tener á cargo incorrupto, que bills, Inéorruptus, ó esno difícil se puede imputribilis, corrompe. que ta, ser integer. se adj. pervertido, pervierta. locorruEntero, e. ||fig. incrustar, parvulis Mosaicos y ñas ficio Lo pulida, incrustaciones. de mármoles formados a. lithostrota. ¡ncrustaíio, Adornar yde Crustís otras un pequeedipieonis. incurable, pertioet, alguna no bilis, se tiene puede cosa. insanabilis, enmienda adj. ebat. curar, Speetaí, Difícil ni¡mmediearemedio* dee.óabat; |¡que Lo ejue-