acta apostolicae sedis

Transcripción

acta apostolicae sedis
ACTA
APOSTOLICAE
COMMENTARIUM
SEDIS
OFFICIALE
ANNUS X X X X V I I I - SERIES II - VOL. X X I I I
TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS
M•DCCCC•LVI
A n . et vol. X X X X V I I I
28 Ianuarii 1956
(Ser. II, v. X X I H ) - N. 1
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
ACTA PII PP. XII
L I T T E R A E ENCYCLICAE
AD VENERABILES FRATRES PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS,
EPISCOPOS ALIOSQUE LOCORUM ORDINARIOS, P*ACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES: DE MUSICA SACRA.
PIUS PP. XII
VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
Musicae sacrae disciplina semper Nobis summopere cordi
fuit; quare opportunum Nobis visum est eiusmodi causam per
Encyclicas has Litteras ex ordine resumere unaque cum ea
complures quaestiones postremis hisce decenniis inductas ac
disputatas paulo amplius declarare, ut haec nobilissima atque
ingenua ars in dies magis conferat ad cultum divinum splendidius celebrandum et ad spiritualem christifidelium vitam
efficacius fovendam. Simul etiam votis illis respondere optavimus quae non pauci ex Vobis, Venerabiles Fratres, pro sua
quisque prudentia proposuerunt, quaeque etiam überaus huius
disciplinae eximii artifices et praeclari musicae sacrae cultores
in id genus Congressibus habitis conceperunt, et quae denique
vel pastoralis vitae experientia vel progredientia huius artis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
ac doctrinae studia opportune suaserunt. Sic speramus fore, ut
quae S. Pius X in suo chirographo quem iure meritoque « iuridicum musicae sacrae codicem » appellavit, sapienter sanxit,
denuo confirmentur et inculcentur, nova luce illustrentur, novisque commendentur rationibus ; ita quidem ut hodiernis condicionibus aptata et aliquo modo locupletata praeclara musicae
sacrae ars excelso muneri suo magis magisque respondeat.
1
I
In tot tantisque naturae donis, quibus Deus, in quo perfectissimae concordiae summaeque cohaerentiae est concentus,
homines ad suam « imaginem et similitudinem » creatos exornavit, musica profecto est, utpote quae simul cum ceteris liberalibus artibus ad spiritualia pertineat gaudia et ad animi
oblectationem. De ea iure meritoque Augustinus haec habet:
« Musica, id est scientia sensusve bene modulandi, ad admonitionem magnae rei, etiam mortalibus rationales habentibus
animas Dei largitate concessa est » .
Nemo igitur mirabitur sacrum cantum et musicae artem, ut
ex multis documentis tam antiquis quam recentioribus constat,
ad caerimonias quoque religiosas exornandas et decorandas
semper et ubique, etiam apud ethnicas nationes, adhibita
esse; et cultum potissimum veri et summi Dei, inde-a priscis
aetatibus, hisce artibus usum esse. Populus Dei e Mari rubro
divinae potentiae miraculo incolumis servatus, victoriae carmen cecinit Domino; et Maria, Moysis ducis soror prophetico
donata afflatu, una cum cantante populo tympano concinuit.
Postea, cum arca Dei e domo Obededom in urbem David deduceretur, rex ipse « et omnis Israel ludebant coram Domino in
omnibus lignis fabrefactis et citharis et lyris et tympanis et
2
3
4
1
'
2
3
4
Motu Proprio Fra le sollecitudini dell'ufficio pastorale: Acta Pii X, vol. I, p. 77.
Cfr. Gen. 1, 26.
Epist. 161, De origine animae hominis, 1, 2: P. L., X X X I I I , 725.
Cfr. Ex. X V , 1-20.
Acta Pii Pp. XII
7
5
sistris et cymbalis » , Musicae autem in cultu sacro exercendae
et cantus rex ipse David statuit ordinem; qui ordo post reditum
populi ex exsilio restitutus et usque ad Divini Redemptoris
adventum fideliter servatus est. In Ecclesia vero a divino Servatore condita cantum sacrum inde a primordiis in usu et honore fuisse, haud obscure S. Paulus Apostolus significat, cum
ad Ephesios haec scribit : « Implemini Spiritu Sancto loquentes
vobismetipsis in psalmis et hymnis et canticis spiritualibus » ;
atque hunc psallendi morem etiam in christianorum conventibus viguisse indicat hisce verbis : « Cum convenitis, unusquisque vestrum psalmum habet...». Idem evenisse post aetatem
apostolicam testatur Plinius, qui eos qui fidem abnegaverant,
affirmasse scribit, « hanc fuisse summam vel culpae vel erroris,
quod essent soliti stato die ante lucem convenire carmenque
Christo quasi deo dicere » . Quae romani in Bithynia proconsulis verba praeclare ostendunt ne persecutionum quidem tempore vocem cantantis Ecclesiae plane siluisse; quod quidem
etiam Tertullianus confirmat cum refert in christianorum conventibus (( Scripturas legi, psalmos cani, locutiones proferri » .
Libertate et pace Ecclesiae restituta, plurima habentur Patrum et Scriptorum Ecclesiae testimonia, quae psalmos et
hymnos liturgici cultus in usu fere cotidiano fuisse confirmant.
Immo paulatim etiam novae cantus sacri formae creatae sunt,
nova canticorum genera inventa, quae a Cantorum Scholis,
praesertim in Urbe Roma, magis in dies exculta sunt. Decessor
autem Noster fel. rec. S. Gregorius Magnus, ut memoriae proditur, ea omnia quae a maioribus tradita erant, studiose collegit et sapienter digessit, atque opportunis legibus et normis
sacri cantus puritatem et integritatem tutatus est. Ex alma
Urbe mos cantandi romanus pedetemptim in alias quoque occi6
7
8
9
1 0
Sam.
5
2
6
Cfr. I Paral X X I I I , 5; X X V , 2 - 3 1 .
7
V I , 5.
Eph. V , 18 s.; cf. Gol. III,
Gor. X I V , 2 6 .
P L I N . , Epist. X , 9 6 , 7>
Cfr. T E R T U L L . , De anima, c.
16.
« 1
9
1 0
9: P .
L.,
II,
701;
et Apol.
39: P.
L.,
1, 5 4 0 .
8
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
dentis solis partes invectus est, et non solum is novis formis et
modis auctus, sed novum etiam cantus sacri genus, carmen
nempe religiosum, interdum lingua vulgari modulatum, in usum
inductum est. Ipse autem cantus choralis qui a Sancto Gregorio, eius instauratore, « Gregorianus » appellari coeptus est,
inde a saeculo VIII vel ix in omnibus fere Europae christianae
regionibus solus non fuit ad cultus splendorem conferendum,
cum in sacris aedibus instrumentum, quod « organum » dicitur, adhibitum esset.
Ad hunc cantum choralem, inde a saeculo ix, paulatim
etiam cantus polyphonicus accessit, cuius doctrina et usus
insequentibus saeculis magis magisque exculta sunt, et qui
praesertim saeculo xv et saeculo xvi, summorum artificum
ductu, ad mirabilem quandam perfectionem evectus est. Hunc
quoque cantum polyphonicum Ecclesia semper in summo honore habuit et ad sacros ritus magnificentius decorandos etiam
in ipsas Basilicas Romanas et in caerimonias pontificales libenter admisit. Eius vis et splendor idcirco etiam aucta sunt, quod
cantantium vocibus, praeter organum, aliorum quoque instrumentorum musicorum sonus adiunctus est.
Itaque, Ecclesia fautrice et auspice, musicae sacrae disciplina per saeculorum decursum est longum emensa iter, quo,
etsi interdum lente et laboriose, paulatim tamen ad perfectiora
ascendit : a simplicibus nempe atque ingenuis, sed in suo genere
perfectissimis, Gregorianis modulationibus ad grandia usque
ac magnifica artis opera, quae non modo humanae voces, sed
organa quoque atque cetera musica instrumenta décorant, exornant atque in immensum fere amplificant. Eiusmodi artis musicae progressus ut manifeste ostendit quantopere- Ecclesiae
cordi fuerit cultum divinum in dies spendidiorem ac populo
christiano iucundiorem efficere, ita etiam patefacit, cur eadem
Ecclesia identidem impedire debuerit quominus recti fines excederentur et, una cum veri nominis profectu, etiam profanum
aliquid et a sacro cultu alienum in sacram musicam irreperet
eamque depravar et.
Acta Pii Pp. XII
9
Huic sollicitae vigilantiae muneri Summi Pontifices nullo
non tempore diligenter satisfecerunt; atque etiam Tridentina
Synodus sapienter proscripsit « músicas eas, ubi sive organo
sive cantu lascivum aut impurum aliquid miscetur n. Ut
alios non paucos Summos Pontifices praetermittamus, Decessor
Noster fel. mem. Benedictus XIV per Encyclicas Litteras, quas
die XIX mensis Eebruarii, anno MDCCXXXXIX, iubilaeo maximo
appetente, dedit, quaeque diserta eruditione argumentorumque
excellunt copia, Episcopos peculiari modo adhortatus est, ut
illicitae immodicaeque rationes in sacram musicam insolenter
inductae omni ope prohiberentur. Per eandem viam Decessores Nostri ingressi sunt Leo XII, Pius VIII, Gregorius XVI,
Pius IX, Leo XIII. * Verumtamen iure meritoque asseverari
potest Decessorem Nostrum imm. mem. S. Pium X instaurationis ac reformationis sacrae musicae veluti summam confecisse, principiis ac normis a maioribus traditis denuo inculcatis apteque, prout recentioris aetatis condiciones postulabant,
opportune in unum redactis. Denique ut proximus Decessor
Noster fel. rec. Pius XI, per Constitutionem Apostolicam Divini
cultus sanctitatem die xx Decembris, anno MDCCCCXXIX, datam,
ita Nosmet ipsi per Encyclicas Litteras quae a verbis Mediator
Dei incipiunt, die xx mensis Novembris, anno MDCCCCXXXXVII,
superiorum Pontificum praescripta lucupletavimus et confirmavimus.
II
11
12
13
1
15
16
17
Nemo sane mirabitur quod Ecclesia tam vigilanter de musica sacra sollicita sit. Non enim de legibus agitur aestheticis
1 1
Conc. Trid., Sess. X X I I : Decretum de observandis et evitandis in celebratione Missae.
" Cfr. B E N E D I C T I XIVLitt. Enc. Annus qui: Opera omnia (ed. Prati, Vol. 17,1, p. 16).
Cfr. Litt. Apost. Bonum est confiteri Domino, d. d. 2 Aug. 1828. Cfr. Bullarium
Eomanum, ed. Prati, es Typ. Aldina, t. I X , p. 139 sq.
Cfr. Acta Leonis XIII, vol. X I V (1895), p. 237-247; cfr. Acta S. Sed., vol. X X V I 1
(1894), p. 42-49.
Cfr. Acta Pii X, vol. I, p. 75-87; Acta S.S. X X X V I (1903-4), 329-339; 387-395.
Cfr. A. A. 8., vol. X X I , 1929, p. 33 sq.
Cfr. A. A. S., vol. X X X I X , 1947, p. 521-595.
v
13
14
15
1 6
17
10
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
vel technicis, ad nobilem hanc musicae disciplinam quod attinet, ferendis ; sed illud Ecclesiae propositum est, ut hanc contra
omnia tutetur quibus eadem minus digna reddi possit, quippe
quae in re tanti momenti, quanti est cultus divinus, in ministerium arcessatur.
Musica sacra hac in re non aliis legibus et normis obtemperat, nisi iis quae omni arti religiosae, immo arti in universum
praescribuntur. Iamvero non ignoramus quosdam artis cultores
postremis hisce annis, magna cum christianae pietatis offensione, in aedes sacras ausos esse opera inducere ab ipsis confecta, quae omni religionis afflatu careant, et quae etiam rectis
artis rationibus prorsus répugnent. Quem deplorandum agendi
modum speciosis probare conantur argumentis quae ex propria
artis natura et indole fluere asseverant. Instinctum enim illum,
quo artificis mens tangatur, liberum esse dictitant neque fas
esse eidem imponere leges et normas ab ipsa arte alienas, sive
religiosas sive morales, cum iis et artis dignitas graviter laedatur et artificis actioni sacro afflatu impulsae quasi vincula et
compedes iniciantur.
Huiusmodi autem argumentis quaestio movetur sane ardua
et gravis quae ad omnem artem omnemque artificem spectat,
neque rationibus artis et aestheticae disciplinae persolvitur, sed
e supremo finis ultimi principio decernenda est quo omnis
homo omnisque humana actio inviolate sancteque regitur. Hominis enim ad finem suum ultimum — qui Deus est — ordinatio
ac directio lege absoluta et necessaria, in Dei ipsius natura
et infinita perfectione fundata, ita firmatur, ut ne Deus quidem quemquam ab ea possit eximere. Qua lege aeterna et immutabili praecipitur, ut et homo ipse et omnes eius actiones
Dei infinitam perfectionem, in Creatoris laudem et gloriam,
manifestent et pro viribus imitentur. Homo igitur, cum ad
hunc supremum finem consequendum natus sit, ad divinum
archetypum se conformare omnesque facultates suas cum corporis tum animi, recte inter se ordinatas et fini obtinendo
Acta Pii Pp. XII
11
debite subiectas, agendo dirigere debet. E sua igitur cum ultimo fine hominis consensione et concordia etiam ars eiusque
opera iudicanda sunt; quae ars certe inter nobilissimas humani
ingenii exercitationes numeranda est, quippe quae ad infinitam
pulchritudinem divinam spectet humanis operibus exprimendam eiusque quasi imago repercussa sit. Quapropter tritum
illud effatum « ars propter artem », quo artem, fine illo omni
creaturae penitus inhaerente neglecto, a quibusvis legibus quae
non ex ipsa sola emanent, omnino eximi perperam asseverant,
aut omni vi caret aut ipsi Deo, Creatori et ultimo fini, gravem
contumeliam infert. Libertas autem ar tifi eis — quae non est
caecus ad agendum impetus proprio arbitrio vel quodam novitatis studio ductus —, eo quod divinae legi subiecta est,
minime coarctatur vel tollitur, sed potius nobilitatur atque
perficitur.
Haec, ut de omnibus cuiusvis artis operibus dici debent, ita
etiam ad artem religiosam et sacram pertinere in aperto est.
Immo ars religiosa Deo eiusque laudi ac gloriae provehendae
etiam magis addicitur, cum nihil aliud ei propositum sit nisi
ut operibus suis, sive oculis sive auribus oblatis, ad christifidelium mentes pie ad Deum convertendas plurimum conferat.
Artifex igitur qui fidei veritates non profiteatur vel animo et
vivendi ratione procul a Deo versetur, ad artem religiosam
manus nequaquam admoveat: caret enim illo quasi interiore
oculo quo videat quid postulet Dei maiestas Deique cultus,
neque sperare potest fore, ut opera sua religionis expertia, etsi
forte hominem artis peritum et dexteritate quadam exteriore
praeditum ostendant, revera illam pietatem et fidem spirent
quae templum Dei eiusque sanctitatem deceant atque adeo digna sint quae ab Ecclesia, vitae religiosae custode et arbitra,
in aedes sacras admittantur.
Ille autem artifex qui fidem firmiter tenet vitamque christiano homine dignam agit, Dei amore impulsus ac viribus a
Creatore sibi concessis religiose usus, omni ope contendet, ut
12
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
veritates quas tenet et pietatem quam colit, tam scite, tam
venuste atque iucunde coloribus vel lineis vel sonis atque concentibus exprimat et proponat, ut haec sacra artis exercitatio
et ipsi sit quasi cultus ac religio et populum ad fidem profitendam ac pietatem colendam magnopere excitet et inflammet.
Huiusmodi autem artifices Ecclesia semper in honore habuit
atque habebit ipsisque templorum ianuas late aperit et pandit,
cum gratum ei obveniat non parvum adiumentum quod iidem
arte sua et industria afferunt ad ipsius ministerium apostolicum efficacius exsequendum.
His quidem artis religiosae normis ac legibus musica sacra
etiam arctiore et sanctiore devincitur vinculo, quia propius
quam pleraeque aliae artes liberales, ut architectura, disciplina
pingendi et fingendi, ad ipsum cultum divinum accedit : illae
enim ritibus divinis dignam sedem parare student, haec vero
in ipsis caerimoniis sacris et ritibus exsequendis praecipuum
quendam obtinet locum. Quare Ecclesia summa cum cura cavere debet, ut ab eadem, quippe quae sit sacrae liturgiae quasi
administra, diligenter arceatur quidquid cultum sacrum minus deceat vel fidelibus adstantibus in mentibus ad Deum extollendis impedimento esse possit.
Haec enim est sacrae musicae dignitas, hoc sublime eius
propositum, ut voces sive sacerdotis offerentis sive populi
christiani Summum Deum laudantis pulcherrimis suis modujationibus suisque fulgoribus decoret et exornet, adstantium
fidelium mentes vi quadam et virtute sibi innata ad Deum
rapiat, liturgicas christianae communitatis preces vividiorès
ferventioresque reddat, quo validius, impensius, efficacius omnes Deum Unum et Trinum laudare eique supplicare possint.
Augetur igitur sacrae musicae ope honor ab Ecclesia cum
Christo Capite coniuncta Deo tributus; augetur etiam fructus,
quem fideles, sacris concentibus moti, ex sacra Liturgia colligunt, et vita ac moribus christiano homine dignis manifestant,
ut et ipsa cotidiana experientia docet et multa monumenta
Acta Pii Pp. XII
13
litterarum antiqua et recentiora confirmant. Haec S. Augustinus de cantibus « liquida voce et convenientissima modulatione » prolatis agens fatetur : « Ipsis sanctis dictis religiosius
et ardentius sentio moveri animos nostros in flammam pietatis,
cum ita cantantur, quam si non ita cantarentur, et omnes
affectus spiritus nostri pro sui diversitate habere proprios modos in voce atque cantu, quorum nescio qua occulta familiaritate excitentur » .
1 8
Hinc facile concluditur musicae sacrae dignitatem et vim
eo maiorem esse quo propius ad summum illud christiani
cultus opus, Eucharisticum nempe altaris sacrificium, accedit.
Mhil igitur altius, nihil sublimius agere potest quam ut sacerdotis divina victima litantis vocem dulci comitetur sono,
eiusque appellationibus cum populo adstante laete respondeat
ac totam sacram actionem nobili sua arte collustret. Ad hoc
excelsum ministerium illud prope accedit quod eadem sacra
musica efficit, cum alias liturgicas caerimonias, imprimis Divini Officii in choro recitationem, comitatur et exornat. Huic
igitur musicae « liturgicae » summus honor summaque laus
tribuenda sunt.
Nihilominus illa quoque musica magni habenda est quae,
etsi sacrae Liturgiae non praecipue inservit, argumento tamen
et fine religionem valde iuvat, ideoque iure merito musica « religiosa » nuncupatur. Verum illud quoque musicae sacrae genus,
quod « populare » appellatur et ab Ecclesia ortum habuit eaque
auspice felicia cepit incrementa, experientia teste magnam salutaremque exercere potest in christifidelium animos vim et
virtutem, sive intra tempia in actionibus et caerimoniis non
liturgicis usurpatur, sive extra sacrarum aedium saepta ad
varia sollemnia et celebrationes adhibetur. Horum enim cantuum, qui plerumque vulgari sermone concepti sunt, modulationes nullo paene nisu ac labore memoriae imprimuntur, atque
simul cum modulationibus verba quoque et sententiae menti
1 8
g. AUGUSTIN., Gonfess., lib. X , o. 3 3 , P . L., X X X I I , 7 9 9 s.
14
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
inhaerent, saepe repetuntur, penitius intelleguntur. Quo fit,
ut etiam pueri et puellae, tenera aetate eiusmodi sacros cantus
ediscentes, iis ipsis egregie iuventur, ut fidei nostrae veritates
cognoscant, gustent, memoria teneant, atque ita catecheseos
ministerium non parum proficiat. Adulescentioribus autem et
adultis carmina illa religiosa, dum ludicris animum recréant,
puram et castam praebent delectationem, sollemnioribus conventibus et coetibus magnificentiam quandam religiosam tribuunt, immo ipsis familiis christianis pium gaudium, dulcem
consolationem spiritualemque afferunt profectum. Quare hi
quoque religiosi concentus populares apostolatui catholico validum praebent adiumentum omnique cum cura colendi atque
promovendi sunt.
Cum igitur musicae sacrae multiplicem virtutem et efficacitatem apostolicam extollimus, rem significamus quae omnibus qui eiusdem cultui et exercitationi quocumque modo sese
dediderunt, summo gaudio et solacio esse potest. Omnes enim
qui sive musicos modos ea qua pollent arte componunt, sive qui
eos moderantur, sive denique qui vel vocibus vel musicis instrumentis eosdem in concentus traducunt, hi omnes procul dubio,
etsi variis diversisque rationibus, verum atque germanum exercent apostolatum et apostolorum praemia et honores, pro suo
quisque munere fideliter expleto, a Christo Domino copiose
percipient. Magni igitur hoc suum munus aestiment, quo quidem non solum artifices sunt et artis magistri, sed etiam Christi
Domini ministri et in apostolatu adiutores, atque hanc sui
muneris dignitatem moribus etiam et vita profiteantur.
III
Cum tanta sit, ut modo exposuimus, musicae sacrae et
cantus religiosi dignitas et efficacitas, summopere necessarium
est, ut in omnibus suis partibus diligenti studio et cura ita conformetur, ut salutares suos fructus feliciter edere possit.
Acta Pii Pp. XII
15
Ac primum quidem cantus ille et musica sacra quae cum
liturgico Ecclesiae cultu proxime coniunguntur, ad excelsum
sibi propositum finem conducant oportet. Haec igitur musica
— quod iam sapienter monuit Decessor Noster S. Pius X —,
« proprias liturgiae qualitates possideat necesse est, in primisque sanctitatem ac bonitatem formae; unde alia nota suapte
exoritur, universitas » .
Sancta sit; quidquid profanum sapit, neque in se recipiat
neque in eos modos, quibus proponitur, irrepere sinat. Hac
sanctitate praeclare praestat cantus ille Gregorianus qui per
tot saeculorum decursum in Ecclesiae usu est, eiusque quasi
patrimonium vocari potest. Hic enim cantus, ob intimam modulationum convenientiam cum sacro verborum textu, non
solum iisdem arctissime accommodatur, sed eorundem etiam
vim atque efficacitatem quasi interpretatur, ac suavitatem
audientium mentibus instillât; idque efficit musicis modis simplicibus quidem et planis, sed arte tam sublimi tam sancta
afflatis, ut et omnibus sinceram moveant admirationem, et ipsis
musicae sacrae peritis eiusque artificibus quasi fons inexhaustas evaserint, ex quo novos hauserint concentus. Hunc sacri
cantus Gregoriani pretiosum thesaurum diligenter conservare et
populo christiano copiose impertire omnium eorum est, quibus
Christus Dominus divitias Ecclesiae suae custodiendas et
dispensandas concredidit. Quare, quod Decessores Nostri
S. Pius X, qui iure cantus Gregoriani instaurator vocatur, *
et Pius X I sapienter ordinaverunt et inculcaverunt, idem Nos
quoque, praeclaris illis perspectis notis, quibus nati vus pollet
Gregorianus cantus, efficiendum optamus et praescribimus; ut
nempe in sacris peragendis liturgicis ritibus idem sacer cantus
latissime usurpetur, atque omni cum cura prospiciatur, ut
recte, digne pieque exsecutioni mandetur. Quodsi, propter dies
1 9
2
21
19
Acta Pii X, 1. c. p. 78.
Lettera al Card. Kespighi, Acta Pii X, 1. c. 68-74; r. p. 73 sq.; Acta 8. Sedis,
vol. X X X V I (1903-04), pp. 325-329; 395-398; v. 398.
Pius X I , Const. Apost., Divini cultus: A. A. 8., vol. X X I (1929), p. 33 s q /
20
21
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
16
festos recens in usum inductos, novae componendae erunt modulationes, id a magistris huius artis vere peritis eo modo fiat,
ut propriis genuini cantus Gregoriani legibus fideliter obtemperetur, et novae modorum compositiones cum vetustioribus virtute et puritate digne concertent.
Haec si reapse omni ex parte servata fuerint, alteri quoque
musicae sacrae proprietati debito modo satisfactum erit, ut ea
nempe verae artis specimen praebeat; et si in totius terrarum
orbis catholicis templis Gregorianus cantus incorrupte et integre resonuerit, ipse quoque, sicut sacra Romana Liturgia,
universitatis prae se feret notam, ita ut christifideles, ubicumque terrarum versantur, familiares sibi ac quasi domesticos
percipiant concentus, atque adeo miram Ecclesiae unitatem
vero cum animi solacio experiantur. Haec quidem una est ex
praecipuis rationibus, cur Ecclesia tantopere exoptet ut cum
latinis sacrae Liturgiae verbis eorundem verborum cantus Gregorianus arcte conectatur.
Haud ignoramus sane ab hac ipsa Apostolica Sede ob graves
causas quasdam sed omnino definitas exceptiones hac in re
concessas esse, quas tamen nequaquam latius proferri vel propagari, nec sine debita eiusdem Sanctae Sedis venia, ad alias
regiones transferri volumus. Quin immo ibi etiam, ubi eiusmodi
concessionibus frui licet, locorum Ordinarii ceterique sacri pastores sedulo curent, ut christifideles inde a pueris saltem faciliores et magis usitatas modulationes Gregorianas addiscant,
eisque etiam in sacris ritibus liturgicis uti sciant, ita ut hac
quoque re Ecclesiae unitas et universitas in dies magis effulgeat.
Verum tamen, ubi saecularis vel immemorabilis consuetudo
fert ut in sollemni Sacrificio Eucharistico, post sacra verba
liturgica latine cantata, nonnulla popularía vulgaris sermonis
cantica inserantur, locorum Ordinarii id fieri sinere poterunt,
(( si pro locorum ac personarum adiunctis existiment eam (consuetudinem) prudenter submoveri non posse » , firma tamen
2 2
22
Codex Iuris Canonici, can. 5.
Acta Pii Pp. XII
17
lege qua statutum est ne ipsa verba liturgica vulgari lingua
canantur, quemadmodum supra cautum est.
Ut autem cantores populusque christianus recte intellegant
quae liturgica verba modulationibus musicis illigata significent,
placet Nobis hortationem usurpare a Patribus Concilii Tridentini adhibitam praesertim « pastoribus et singulis curam animarum gerentibus, ut frequenter inter Missarum celebrationem
vel per se vel per alios ex iis quae in Missa leguntur, aliquid
exponant, atque inter cetera sanctissimi huius sacrificii mysterium aliquod declarent, diebus potissimum dominicis et festis » ; idque praesertim eo tempore agant, cum nempe catechesis plebi christianae traditur. Id hac nostra aetate facilius
et expeditius, quam anteactis saeculis, fieri poterit, propterea
quod verba Liturgiae in vulgarem sermonem conversa eorumque explanationes in manualibus libris et libellis prostant, qui
in omnibus fere nationibus a peritis scriptoribus confecti, christifideles efficaciter iuvare et illuminare possunt, ut ipsi quoque
ea intellegant et quasi participent quae a sacrorum administris
lingua latina proferuntur.
Pacile patet quae hic breviter de cantu- Gregoriano exposuimus, ad latinum potissimum Ecclesiae Ritum romanum
pertinere; sed pro rata parte ad cantus quoque liturgicos aliorum Rituum accommodari posse, sive occidentalium populorum, ut Ambrosiani, Gallicam, Mozarabici, sive variorum Rituum Orientalium. Hi enim omnes, sicut miram Ecclesiae in
actionibus liturgicis et in precum formulis demonstrant ubertatem, ita etiam in suo quisque cantu liturgico pretiosos conservant thesauros, quos non solum ab omni interitu oportet
custodire et vindicare, sed etiam ab omni diminutione et depravatane. Inter musicae sacrae monumenta antiquissima et
praestantissima, praecipuum quendam procul dubio obtinent
locum cantus liturgici variorum Rituum Orientalium, quorum
modulationes plurimum valuerunt ad modos musicos ipsius.
2 3
iS
2
Conc. Trid., Sess. X X I I , De sacrificio Missae, o. VIII.
-
ACTA,
vol.
XXIII,
n.
1.
-
28-1-1956
18
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Occidentalis Ecclesiae efformandos, temperamentis habitis pro
indole Latinae liturgiae propria. Nostris in optatis est, ut
sacrorum Rituum Orientalium concentuum delectus — cui
quidem absolvendo sedulo adlaborat Pontificium Institutum
Orientalium Studiorum, sociam ferente operam Pontificio Instituto Musicae Sacrae — laetis proficiat incrementis, ad doctrinam et ad usum quod attinet ; ita quidem ut sacrorum alumni
ex Orientalibus Ecclesiae Ritibus cantu quoque sacro optime
instituti, cum sacerdotale munus adepti fuerint, hac quoque
ratione ad decorem domus Dei augendum valde conferre possint.
Mens Nobis non est hisce sententiis, quas in cantus Gregoriani laudem et commendationem modo exposuimus, polyphoniam sacram a ritibus Ecclesiae arcere, utpote quae, si debitis
.. exorne tur proprietatibus, ad divini cultus magnificentiam et ad
animos christifidelium piis affectibus commovendos insigniter
iuvare possit. Neminem sane fugit multos concentus polyphonicos, qui potissimum saeculo xvi compositi sunt, tali artis puritate talique modorum amplitudine refulgere, ut omni ex parte
digni habendi sint qui sacros Ecclesiae ritus comitentur et quasi
illustrent. Quodsi germana ars polyphonica saeculorum decursu paulatim decidit nec raro profani in. eam irrepserunt
modi, proximis hisce decenniis indefesso peritorum magistrorum studio felicem nacta est quasi instaurationem, cum et veterum artificum opera sedulo investigentur et hodiernorum
modulatorum imitationi et aemulationi proponantur.
Sic factum est, ut in Basilicis et cathedralibus aedibus et
in familiarum religiosarum templis tam magnifica illa veterum
magistrorum opera quam recentiorum auctorum polyphonicae
compositiones summo cum sacri ritus decore proferri possint;
quin etiam in minoribus aedibus sacris simpliciores, sed sincera
arte digne confectos concentus polyphonicos novimus non raro
proponi. Ecclesia autem omnes hos conatus favore suo prosequitur; ipsa enim, ut ait Decessor Noster imm. rec. S. Pius X,
« artium progressum indesinenter coluit, eique favit, ad religio-
Acta Pii Pp. XII
19
nis usum omnia admittens quae hominis mens bona pulcraque
per saeculorum cursum invenit, salvis tamen liturgiae legibus » . Hae autem leges monent, ut in hoc gravi negotio omnis
prudentia et cura adhibeatur, ne tales concentus polyphonici in
templa inducantur qui ob tumidum quoddam et inflatum modulationis genus vel sacra Liturgiae verba nimietate quadam
obscurent vel divini ritus actionem intercipiant vel denique
cantorum peritiam et facultatem, cum sacri cultus dedecore,
omnino déprimant.
Hae quidem normae transferendae sunt etiam ad usum organi ceterorumque musicorum instrumentorum. Inter haec
autem, quibus ad templa patet aditus, iure merito potiorem
locum obtinet organum, quippe quod egregie accommodetur
sacris canticis sacrisque ritibus, et Ecclesiae caerimoniis mirum
addat splendorem et peculiarem magnificenti am, fidelium autem animos sonorum granditate et dulcedine permoveat, mentes laetitia quasi caelesti perfundat, et ad Deum ac superna
vehementer extollat.
Praeter organum autem alia quoque sunt instrumenta quae
efficaciter ad excelsum finem assequendum musicae sacrae in
auxilium vocari possunt, dummodo nihil profanum, nihil
clamosum et strepens redoleant, quod sacrae actioni et loci
gravitati neutiquam conveniat. Praecellunt autem hac in re
musica illa instrumenta, quorum chordae parvo, ut dicitur, arcu
fricata sonant, quia, tum sola, tum cum aliis instrumentis vel
organo sociata, seu maestos, seu laetos animi sensus ineffabili
vi quadam exprimunt. Ceteroquin de musicae modis qui a religionis catholicae cultu vix removendi sunt, iam Nosmet ipsi in
Litteris Encyclicis quae a verbis Mediator Dei incipiunt diserte
clareque constituimus. « Quin immo, si nihil iidem habeant,
quod profanum sapiat vel loci ac liturgicae actionis sanctitatem
dedeceat neque ex inani quodam miri atque insoliti studiò
2 4
24
Acta Pii X, ] .c p. 80.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
20
oriantur, tum profecto eis templa nostra pateant, cum ad sacrorum rituum splendorem mentesque ad altiora elevandas
simulque ad veram animi refovendam pietatem haud parum
conferre queant » . Vix tamen opus est monere, ut, ubi vires
atque peritia tantis operibus impares sint, ab huiusmodi conatibus potius abstineatur quam ut opus cultu divino et sacris
conventibus minus dignum proponatur.
Ad haec quae arctius cum sacra Ecclesiae Liturgia coniunguntur, accedunt, ut supra monuimus, cantus religiosi populares, plerumque lingua vulgari concepti, qui ex ipso cantu
liturgico originem ducunt, sed cum magis sint ad singulorum
populorum mentem et affectum accommodati, secundum variarum gentium et regionum indolem non parum inter se differunt. Ut eiusmodi cantica religiosa christiano populo spiritualem, fructum et utilitatem afferant, ad catholicae fidei doctrinam
plene conformentur oportet, eam recte proponant et explicent,
lingua utantur plana et modulatione simplici, a tumida et
inani verborum profluentia immunia sint, ac denique, etsi
brevia sunt et facilia, quandam prae se ferant religiosam dignitatem et gravitatem. Hac ratione confecta haec sacra cantica,
quasi ex intimis popularis animi penetralibus nata, sensus et
animos vehementer commovent piosque excitant affectus ; et
cum in religiosis ritibus a multitudine congregata una quasi
voce proferuntur, magna quadam vi fidelium mentes erigunt
ad excelsa. Quapropter, etsi, ut supra scripsimus, in Eucharisticis Sacrificiis sollemniter cantatis sine peculiari Sanctae Sedis venia haberi non debent, tamen in sacris non sollemniter
celebratis mirum in modum iuvare possunt, ut christifideles
Sancto Sacrificio non tantum ut muti et quasi inertes spectatores assistant, sed sacram actionem mente et voce comitantes
suam pietatem cum sacerdotis precibus coniungant, dummodo
cantus illi singulis Sacrificii partibus recte aptentur, ut in
2 5
25
A. A. S., vol. X X X I X (1947), p. 590.
Acta Pii Pp. XII
21
multis orbis catholici regionibus iam fieri magno cum gaudio
novimus.
In ritibus autem non plene liturgicis eiusmodi cantica religiosa, dummodo debitis dotibus, ut supra diximus, praedita sint, egregie conferre possunt ad populum christianum
salutariter alliciendum, erudiendum, sincera pietate imbuendum, ac sancta denique laetitia implendum; idque tam intra
sacras aedes, quam extra eas, praesertim in piis ducendis pompis et in peregrinationibus ad sacras imagines, parique modo
in religiosis sive unius, sive omnium nationum celebrandis Congressibus. Ea autem potissimum utilia esse poterunt cum de
pueris et puellis agitur ad veritatem catholicam informandis,
itemque de iuventutis consociationibus et de piarum sodalitatum conventibus, ut non semel experientia manifeste
ostendit.
Quare facere non possumus quin Vos, Venerabiles Fratres,
enixe hortemur ut huiusmodi popularem ad religionem pertinentem cantum in dioecesibus Vobis concreditis omni cura et
industria foveatis et promoveatis. Non deerunt Vobis viri huius
rei periti, qui huiusmodi cantica, ubi id nondum factum est,
opportune colligant et in unum corpus redigant, quo facilius
ab omnibus fidelibus edisci, expedite cantari, firmiter memoria
teneri queant. Qui religiosae puerorum et puellarum institutioni praesunt, his efficacibus adiumentis debito modo uti ne
omittant, et iuventutis catholicae moderatores eadem prudenter
in munere gravissimo ipsis concredito usurpent. Sic spes est
fore ut illud quoque feliciter obtineatur, quod omnium in votis
est, ut nempe profanae illae cantiones quae sive ob modulationum mollitiem sive ob verba saepe voluptaria et lasciva
quae eas comitantur, christianis, iunioribus praesertim, periculo esse solent, e medio tollantur eisque locum cedant, quibus
casta et pura comparetur delectatio et simul fides ac pietas
nutriantur et augeantur; atque ita fiat ut plebs christiana iam
hic in terris illud laudis canticum canere incipiat, quod in
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
22
aeternum cantabit in caelo : « Sedenti in throno et Agno benedictio et honor et gloria et potestas in saecula saeculorum ».*
Quae hucusque scribendo exposuimus, ad illos potissimum
Ecclesiae populos pertinent, in quibus religio catholica iam
firmiter stabilita est. In sacrarum autem Missionum regionibus
fieri non poterit, ut haec singula omnino exsecutioni mandentur, priusquam christianorum numerus satis creverit, aedes
sacrae ampliores exstructae fuerint, scholae ab Ecclesia institutae a christianorum filiis rite frequententur, ac denique administrorum sacrorum par necessitatibus adsit numerus. Attamen operarios apostolicos in amplissimis illis vineae Domini
partibus sedulo laborantes enixe hortamur, ut inter gravissimas
muneris sui curas huic quoque negotio animum diligenter adver t ant. Multi ex populis Missionalium ministerio concreditis
mirum quantum delectantur musicis modulationibus et caerimonias idolorum cultui dedicatas cantu sacro exornant. Prudentiae igitur non est hoc apostolatus subsidium efficax a
Christi veri Dei praeconibus parvipendi vel omnino neglegi.
Quare Evangelii in ethnicorum regionibus nuntii hunc religiosi
cantus amorem, quem homines ipsorum curis commissi fovent,
in munere suo apostolico explendo libenter promoveant, ita
quidem ut hae gentes suis religiosis canticis, quae non raro
etiam excultis nationibus admirationem movent, similia opponant carmina sacra christiana, quibus veritates fidei, vita
Christi Domini, ac B. Mariae V. et Sanctorum laudes lingua
et modulationibus iisdem gentibus familiaribus, celebrentur.
c
Iidem autem Missionales memores pariter sint Ecclesiam
Catholicam, inde ab antiquis temporibus, cum in regiones fidei
lumine nondum collustratas Evangelii praecones mitteret, una
cum sacris ritibus liturgicos quoque cantus, inter quos Gregorianos modos, inferre contendisse, idque eo consilio ductam,
Apoc V. 13.
Acta Pii Pp. XII
23
ut populi, ad fidem adducendi, modulationum suavitate capti
facilius ad christianae religionis veritates amplectendas pernio verentur.
IV
Ut ea quae, Encyclicis hisce Litteris Decessorum Nostrorum
vestigiis insistentes, commendavimus vel praecepimus ad optatum effectum perducantur, vos, Venerabiles Fratres, omnibus illis adiumentis sollerter utimini, quae excelsum munus
Vobis a Christo Domino concreditum et ab Ecclesia commissum
offert, quaeque, uti experiundo constat, in multis christiani
orbis templis magno cum fructu adhibentur.
Ac primum quidem curate, ut in ipso cathedrali templo et,
quantum pro rerum condicione licebit, in aliis quoque dicionis
vestrae sacris aedibus maioribus, selecta habeatur Schola Cantorum quae aliis exemplo sit et incitamento ad cantum sacrum
studiose excolendum et perficiendum. Ubi autem Scholae Cantorum haberi non possunt, vel congruus non invenitur numerus
Puerorum Cantorum, conceditur ut « coetus tum virorum ac
mulierum seu puellarum, in loco eius soli usui destinato extra
cancellos positus, textus liturgicos in Missa sollemni cantare
possit, dummodo viri a mulieribus et puellis omnino sint separati, vitato quolibet inconvenienti et onerata super his Ordinariorum conscientia » .
Magna autem cura providendum est, ut qui in vestris Seminariis et in Missionum vel Religiosorum Institutis ad sacros
assequendos Ordines contendunt, musicae sacrae et cantus Gregoriani doctrina et usu ad Ecclesiae mentem recte instituantur
a magistris harum artium peritis, qui quidem mores et instituta
maiorum magni aestiment et Sanctae Sedis praeceptis ac normis omnino obsequantur.
Quodsi inter Seminarii vel Collegii religiosi alumnos aliquis
habeatur, qui peculiari huius artis facilitate et amore praeditus
27
2 7
Decr. S. Rit. Congr. n. 3 9 6 4 ; 4 2 0 1 ; 4 2 3 1 .
24
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sit, Seminarii vel Collegii moderatores vos hac de re monere ne
omittant, ut eidem occasionem praebere possitis has suas facultates altius excolendi, eumque vel in Pontificium huius Urbis
Institutum Musicae Sacrae vel in aliquod eiusdem disciplinae
Athenaeum mittatis, dummodo iis moribus ac virtutibus polleat, quibus optimum se fore sacerdotem spem faciat.
Huic rei ideo quoque prospiciendum est, ut Locorum Ordinarii et Religionum Moderatores aliquem habeant, cuius auxilio in re tanti momenti utantur, cui ipsi per se, tot tantisque
aliis onerati muneribus, pro necessitate vacare haud facile
poterunt. Optimum sane factu est, si in dioecesano Artis
Christianae Consilio aliquis habeatur qui musicae sacrae et cantus apprime peritus iis quae in dioecesi fiant, sollerter invigilare
possit, et qui de rebus actis et agendis Ordinarium certiorem
faciat, eiusdemque iussa et mandata excipiat et exsecutioni
mandet. Quodsi in dioecesi aliqua ex illis Sodalitatibus habeatur, quae ad musicam sacram excolendam sapienter institutae
et a Summis Pontificibus valde laudatae et commendatae sint,
Ordinarius illa quoque, pro sua prudentia, uti poterit in suo
explendo munere.
Eiusmodi autem pias Sodalitates, quae ad populum sacra
musica instituendum vel ad eandem disciplinam altius excolendam conditae, verbis et exemplo ad profectum cantus sacri
multum conferre possunt, vestro favore, Venerabiles Fratres,
adiuvate et promovete, ita quidem ut actuosa vita polleant, ut
optimis idoneisque magistris utantur, utque in tota dioecesi
musicae sacrae et religiosorum concentuum cognitionem, amorem usumque, debita cum legibus Ecclesiae obtemperatione et
plena erga Nosmet ipsos oboedientia, sedulo provehant.
*!¿, »iL.
• w w w
Haec omnia cum paulo fusius paterna sollicitudine permoti
pertractaverimus, fore omnino confidimus, ut vos, Venerabiles
Fratres, huic sacro negotio, quod ad cultum divinum dignius
Acta-Pii Pp. XII
26
et magnificentius celebrandum tantopere confert, omnem vestram curam pastoralem sedulo adhibeatis. Quotquot autem in
Ecclesia, ductu vestro, músicas res moderantur ac dirigunt eos
speramus fore ut Nostris hisce Encyclicis Litteris incitentur ad
praeclarum huius generis apostolatum novo quodam ardore
novoque studio generose, naviter operoseque promovendum.
Hinc aspicato eveniet, ut nobilissima haec ars, quae omnibus
Ecclesiae temporibus tanti aestimata est. etiam hodie ad genuinos sanctitatis et venustatis splendore adducta excolatur et
in dies perficiatur; atque adeo pro sua parte feliciter efficiat
ut Ecclesiae filii firmiore fide, spe vigentiore, flagrantiore caritate Deo Uni et Trino in sacris aedibus debitas tribuant laudes,
dignis modis suavibusque concentibus expressas, immo ut
etiam extra sacri templi saepta in familiis christianis et in
christianorum coetibus illud ad effectum deducat, quod iam
S. Cyprianus praeclare monet Donatum: « Sonet psalmos convivium sobrium: et ut tibi tenax memoria est, vox canora,
adgredere hoc munus ex more : magis carissimos pascis, si sit
nobis spiritualis auditio, prolectet aures religiosa mulcedo » .
2 4
Interea vero uberiorum laetiorumque fructuum spe freti,
quos ex hortationibus hisce Nostris orituros esse confidimus,
gratae voluntatis Nostrae testem et caelestium donorum auspicem, vobis, Venerabiles Fratres, singulis universis, itemque
gregi unicuique vestrum concredito, iis nominatim qui votis
Nostris obsequentes musicae sacrae promovendae dant operam,
Apostolicam Benedictionem effusa caritate impertimus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xxv mensis Decembris, in festo Nativitatis Domini Nostri Iesu Christi, anno
MDCcccLv, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
2 8
S.
CYPBIANI
Epist, ad Donatum (Epist. 1, n. xvi): P. L., 4, 227.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
26
NUNTIUS R A D I O P H O N I C U S
A BEATISSIMO PATRE DATUS, IN PERVIGILIO NATIVITATIS D. N. IESU CHRISTI
A. MCMLV, ADSTANTIBUS EMIS PP. DD. CARDINALIBUS ET EXCMIS DD. EPISCOPIS AC ROMANAE CURIAE PRAELATIS.
La intima letizia del Natale
Col cuore aperto ad accogliere la tenera letizia che il Natale del Redentore effonderà ancora una volta nelle anime dei credenti, desideriamo
di esprimere a v o i , diletti figli e figlie della cristianità, e indistintamente
a tutti gli uomini, i Nostri paterni auguri, traendone l'argomento, come
negli anni scorsi, dall'inesauribile mistero di luce e di grazia, che rifulse
dalla culla dell'Infante divino nella santa Notte di Betlemme, il cui
bagliore mai non si estinguerà, finché risoneranno sulla terra i doloranti
passi di chi cerca tra le spine il sentiero della vera vita.
Quanto vorremmo che gli uomini tutti, sparsi sui continenti, nelle
città, nei borghi, nelle valli, nei deserti, nelle steppe, sulle distese dei
ghiacci e dei mari, sull'intero g l o b o , riascoltassero, come rivolta a ciascuno di essi in particolare, la voce d e l l ' A n g e l o , annunziaste il mistero
della divina grandezza e dell'infinito amore, che, chiudendo un passato di
tenebre e di condanna, diede principio al regno della verità e della salvezza! (( N o n temete, poiché io vi do una buona novella di grande allegrezza per tutto il p o p o l o . Oggi nella città di David è nato per v o i un
Salvatore, che è il Cristo Signore
V o r r e m m o che, al pari ti ei semplici pastori, i quali per primi accolsero in silente adorazione il salvifico messaggio, gli uomini di o g g i fossero soggiogati e rapiti dal medesimo senso di stupore, che soffoca ogni
umana parola, e piega la mente alla meditativa adorazione, quando una
sublime maestà si rivela ai l o r o occhi : quella del D i o Incarnato.
I - ATTITUDINE DELL'UOMO MODERNO DI FRONTE AL NATALE
a)
gli
ammiratori
dell'esteriore
potenza
umana;
Vi è però da chiedersi c o n trepida ansia, se l ' u o m o moderno è ancora
disposto a lasciarsi avvincere da tanta soprannaturale grandezza e penetrare dalla sua intima letizia : quest'uomo, quasi convinto di un suo
1
Lue. 2, 10-11.
Acta PU Pp. XII
27
Accresciuto potere, incline a misurare la propria statura dalla potenza
dei suoi strumenti, delle sue organizzazioni, delle sue armi, dalla precisione dei suoi calcoli, dal numero dei suoi prodotti, dalla distanza ove
può giungere la sua parola, il suo sguardo, il suo influsso ; quest'uomo
che ormai discorre con orgoglio di una età di facile benessere, quasi
fosse a portata di mano ; che, c o m e sicuro di sè e del suo avvenire, tutto
osa, spinto da incontenibile ardimento a strappare alla natura l'ultimo
suo segreto, a piegarne al suo volere le forze, bramoso di penetrare c o n
la propria presenza fìsica anche negli spazi interplanetari.
In verità l ' u o m o moderno, appunto perchè in possesso di tutto ciò
che lo spirito e il lavoro umano hanno prodotto nel corso dei tempi,
dovrebbe anche più riconoscere la infinita distanza fra la sua opera
immediata e quella dell'immenso D i o .
Ma la realtà è ben diversa, perchè le false o ristrette visioni del mondo
c della vita accettate dagli uomini moderni non solo impediscono loro di
trarre dalle opere di D i o , e in particolare dalla Incarnazione del V e r b o ,
un senso di ammirazione e di gaudio, ma sottraggono l o r o la facoltà di
riconoscervi l'indispensabile fondamento, che dà consistenza e armonia
alle opere umane. Non pochi infatti si lasciano come abbagliare dal
limitato splendore che da queste promana, restii all'intimo stimolo di
cercarne la fonte e il coronamento al di fuori e al di sopra del mondo
della scienza e della tecnica.
A somiglianza dei costruttori della torre di Babele, essi sognano una
inconsistente « divinizzazione dell'uomo », idonea e bastevole per ogni
esigenza della vita fìsica e spirituale. In essi la Incarnazione di D i o e
la sua « abitazione fra noi » ,
2
non suscitano nessun profondo interesse,
nessuna feconda commozione.
Il Natale non ha per essi altro contenuto nè linguaggio se non quelli
che può esprimere una culla : sentimenti più o meno vivi, ma soltanto
umani, quando pure non sono sopraffatti da costumanze mondane e chiassose, le quali profanano anche il semplice valore estetico e familiare,
c h e il Natale, a guisa di lontano riflesso, irradia dalla grandezza del suo
mistero.
b) i ricercatori di una falsa vita interiore;
Altri invece, per vie opposte, giungono alla disistima delle opere di
D i o , precludendosi in tal modo l'accesso all'arcana letizia del Natale.
2
Cfr. Io. 1, 14.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
28
E d o t t i dalla dura esperienza degli ultimi due decenni, che hanno dimostrato, c o m e essi d i c o n o , la brutalità in veste umana della presente società, denunciano aspramente l'esteriore lustro della sua facciata, negano
ogni credito a l l ' u o m o e alle sue opere, nè celano il profondo disgusto,
che la soverchia sua esaltazione p r o v o c a nei l o r o animi. Pertanto essi
auspicano che l ' u o m o rinunzi al febbrile esteriore dinamismo, soprattutto tecnico, che si chiuda in sè stesso, ove troverà la ricchezza di una
vita interiore tutta sua, esclusivamente umana, tale da sodisfare o g n i
possibile esigenza.
Tuttavia questa interiorità tutta umana è inabile a mantenere la promessa che le si attribuisce, di corrispondere cioè alla totale esigenza dell ' u o m o . Essa è piuttosto una solitudine sdegnosa, quasi disperata, suggerita dal timore e dalla incapacità di darsi un ordine esterno, e non ha
nulla in comune c o n la genuina interiorità completa, dinamica e feconda,.
In questa, infatti, l ' u o m o non è solo, ma convive c o l Cristo, condividendone i pensieri e l'azione, a Lui si affianca da amico, discepolo e quasi
collaboratore, e da Lui è sospinto e sostenuto nell'affrontare il m o n d o
esterno secondo le divine norme, poiché E g l i è « il pastore e custode delle
anime nostre » .
c)
3
gVindifferenti
e
insensibili;
T r a gli uni e gli altri, p o i , che l'errata concezione d e l l ' u o m o e della
vita sottrae al determinante e salutare influsso del D i o Incarnato, sta il
vasto ceto di c o l o r o , che nè sentono o r g o g l i o per l'esterno splendore della
odierna umanità, nè intendono di ritirarsi in sè stessi per vivere solo di
quanto può dare lo spirito. Sono quelli che si dicono sodisfatti se riescono
a vivere del momento, dì null'altro interessati e bramosi se non che sia
l o r o assicurata la massima disponibilità di beni esteriori, e che nel momento successivo non vi sia da temere alcuna menomazione nel loro
tenore di vita. Nè la grandezza di D i o , nè la dignità d e l l ' u o m o , ambedue
mirabilmente e visibilmente esaltate nel mistero del Natale, fanno presa
su questi poveri spiriti, divenuti insensibili e inetti a dare un senso alla
l o r o vita.
Ignorata o rigettata in tal m o d o la presenza del D i o Incarnato, l ' u o m o
moderno ha costruito un m o n d o , in cui le meraviglie si c o n f o n d o n o c o n
le miserie, ricolmo d'incoerenze, come una via senza sbocco, o c o m e una
casa fornita di tutto, ma che per la mancanza del tetto è incapace di
•
Cfr.
1
PETR.
2,
25.
Acta PU Pp. XII
29
dare la desiderata sicurezza ai suoi abitanti. In alcune Nazioni, infatti,
nonostante l'enorme sviluppo del progresso esteriore, e benché a tutte
le classi del p o p o l o sia assicurato il materiale mantenimento, serpeggia e
si estende un senso d'indefinibile malessere, un'attesa ansiosa di qualche
c o s a che debba accadere. R i t o r n a qui alla mente l'aspettazione dei semplici pastori delle campagne di Betlemme, i quali però c o n la l o r o sensibilità e prontezza possono insegnare ai superbi uomini del secolo ventesimo, dove occorre cercare ciò che manca : « Su, andiamo fino a Betlemme — essi dicono — e vediamo questo avvenimento, che il Signore
ci ha fatto conoscere ) ) .
4
L'avvenimento già da due millenni acquisito
alla storia, ma la cui verità e il cui influsso debbono tornare a prendere
il l o r o posto nelle coscienze, è la venuta di D i o nella sua casa e nella sua
proprietà.
5
Ora l'umanità non può impunemente respingere e dimenti-
care la venuta e l'abitazione di D i o sulla terra, perchè essa è, nella economia della Provvidenza, essenziale per stabilire l'ordine e l'armonia tra
l ' u o m o e le sue cose, e tra queste e D i o . L ' A p o s t o l o S. P a o l o descrisse la
totalità di quest'ordine in una sintesi mirabile : « Tutto è vostro, voi poi
siete di Cristo, e Cristo di D i o » .
6
Chi da questo indistruttibile ordina-
mento volesse lasciar cadere D i o e Cristo, ritenendo delle parole dell ' A p o s t o l o soltanto il diritto dell'uomo salle cose, opererebbe una essenziale frattura nel disegno del Creatore. S. P a o l o stesso incalzerebbe c o l
monito : « Nessuno si glorii negli uomini » .
r
Chi non vede quanto sia
attuale questo ammonimento per gli uomini del nostro tempo, così orgogliosi dei loro inventori e scopritori, i quali non soffrono più, c o m e una
volta, così spesso la dura sorte dell'isolamento, ma al contrario occupano
la fantasia delle folle, ed anche la vigile attenzione degli uomini di Stato?
Altra cosa però è tributare l o r o il giusto onore, ed altra attendere da essi
e dalle l o r o scoperte la soluzione del fondamentale problema della vita.
Pertanto la ricchezza e le opere, i progetti e le invenzioni, vanto e tormento dell'età moderna, debbono essere considerati in rapporto a l l ' u o m o ,
immagine di D i o .
Se quindi c i ò che si dice progresso non è conciliabile c o n le leggi divine
dell'ordinamento mondiale, non è certamente bene, nè progresso, ma
via verso la rovina. Dall'ineluttabile epilogo non preserveranno nè l'arte
4
5
s
7
Lue. 2, 15.
Cfr. Io. 1, 11.
I Cor. 3, 23.
L. e 3, 22.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
30
perfezionata dell'organizzazione, nè i metodi sviluppati del c a l c o l o , i
quali non valgono a creare l'intima saldezza d e l l ' u ò m o , e tanto meno a
sostituirla.
II - CRISTO NELLA VITA STORICA E SOCIALE DELLA UMANITÀ
Soltanto Gesù Cristo dà a l l ' u o m o quella intima saldezza. « Q u a n d o
venne la pienezza del tempo » ,
8
il V e r b o di D i o discese in questa vita
terrena, assumendo una vera natura umana, e in tal guisa entrò anche
nella vita storica e sociale della umanità, anche qui « fatto simile agli
uomini » ,
9
sebbene D i o dalla eternità. La sua venuta indica pertanto che
Cristo intese di porsi guida degli uomini e l o r o sostegno nella storia e
nella società. L'aver l ' u o m o guadagnato nella, presente era tecnica e industriale un mirabile potere sulle cose organiche ed inorganiche del m o n d o ,
non costituisce un titolo di emancipazione dal dovere di sottostare a Cristo, Re della storia, nè diminuisce la necessità che l ' u o m o ha di essere da
Lui sostenuto. Ed infatti l'ansia della sicurezza è divenuta sempre più
forte.
L'esperienza odierna dimostra appunto che la dimenticanza o tras c u r a l a della presenza di Cristo nel mondo ha provocato il senso di
smarrimento e il difetto di sicurezza e di stabilità, propria dell'era tecnica. L ' o b l i o di Cristo ha c o n d o t t o a trascurare anche la realtà della
natura umana, da D i o posta come fondamento della convivenza nello
spazio e nel tempo.
I principi della vera natura umana fondamento della sicurezza dell'uomo
In quale direzione allora si deve cercare la sicurezza e la intima saldezza della convivenza, se non riconducendo le menti a conservare e risvegliare i principi della vera natura umana voluta da Dio? Vi è, c i o è , un
ordine naturale, anche se le sue forme mutano c o n gli sviluppi storici e
sociali ; ma le linee essenziali furono e sono tuttora le medesime : la famiglia e la proprietà, come base di provvedimento personale; poi, c o m e
fattori complementari di sicurezza, gli enti locali e le unioni professionali, e finalmente lo Stato.
A questi principi e norme s'ispiravano fin qui, nella teoria e nella
pratica, gli uomini fortificati dal Cristianesimo, per attuare, in quanto
8
9
GAL.
PHIT.
4, 4
2,
7.
Acta Pii Pp. XII
-31
era in l o r o potere, l'ordine che garantisce la sicurezza. Ma, a differenza
dei moderni, i nostri antenati sapevano — anche per gli errori di c u i
non furono esenti le loro concrete applicazioni — che le forze umane,
nello stabilire la sicurezza, sono intrinsecamente limitate, e pertanto
ricorrevano alla preghiera, per ottenere che un ben più alto potere supplisse la loro insufficienza. La desuetudine invece della preghiera nella
cosiddetta era industriale è il sintomo più rilevante della pretesa autosufficienza, di cui si gloria l ' u o m o moderno. T r o p p i sono c o l o r o che
oggi non pregano più per la sicurezza, ritenendo superata dalla tecnica
la domanda che il Signore pose sulle labbra degli uomini : « D a c c i o g g i
il nostro pane quotidiano » ,
1 0
oppure la ripetono a fior di labbra, senza
un'intima persuasione della sua perenne necessità.
Eaìsa applicazione delle moderne conquiste scientifiche e tècniche
alla sicurezza
Ma si può veramente affermare che l ' u o m o abbia conquistato o sia per
acquistare la piena autosufficienza? Le moderne conquiste, certamente
ammirabili, dello sviluppo scientifico e tecnico, potranno bensì dare
all'uomo un vasto dominio sulle forze della natura, sulle malattie e perfino sul principio e sulla fine della vita u m a n a ; ma è anche certo che
tale padronanza non potrà trasformare la terra in un paradiso di sicuro
godimento. Come dunque si potrà ragionevolmente attendere tutto dalle
forze d e l l ' u o m o , se già i fatti di nuovi falsi sviluppi, e anche di nuove
infermità, mostrano il carattere unilaterale di un pensiero, che vorrebbe
dominare la vita esclusivamente sulla base dell'analisi e della sintesi
quantitativa? La sua applicazione alla vita sociale è non soltanto falsa,
ma anche una semplificazione praticamente pericolosa di processi m o l t o
complicati. In tali condizioni di cose anche l ' u o m o moderno ha bisogno
di pregare e, se è assennato, è altresì pronto a pregare per la sicurezza.
Questo però non significa che l ' u o m o debba rinunziare a nuove forme,
vale a dire ad adattare alle condizioni presenti, per la sua sicurezza, l'ordine testé indicato, che rispecchia la vera natura umana. Nulla vieta
che si stabilisca la sicurezza, utilizzando anche i risultati della tecnica
e della industria ; occorre però resistere alla tentazione di far sorreggere
l'ordine e la sicurezza dal suaccennato metodo puramente quantitativo,
che non tiene in alcun c o n t o l'ordine della natura^ c o m e vorrebbero c o ,0
MATTH.
6,
11.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
32
l o r o che confidano tutto il destino dell'uomo all'immenso potere industriale della presente epoca. Essi credono di fondare ogni sicurezza sulla
sempre crescente produttività e sull'ininterrotto corso della sempre maggiore e feconda produzione della economia nazionale. Questa, essi d i c o n o ,
sulla base di un pieno e sempre più perfetto sistema automatico della
produzione, e appoggiata sui migliori metodi della organizzazione e del
calcolo, assicurerà a tutti gii operosi un continuo e progressivo reddito
del lavoro. In una fase successiva questo diverrà c o s ì grande, che, mediante i provvedimenti della comunità, potrà bastare alla sicurezza anche
di c o l o r o che non sono ancora o non sono più abili al lavoro, bambini,
vecchi, malati. P e r stabilire la sicurezza, essi c o n c l u d o n o , non sarà perciò
più necessario il ricorso alla proprietà, sia privata che collettiva, sia in
natura che in capitali.
Orbene, questo m o d o di ordinare la sicurezza non è una di quelle forme
di adattamento dei principi naturali ai nuovi sviluppi, ma quasi un
attentato all'essenza dei rapporti naturali d e l l ' u o m o c o i propri simili,
c o l lavoro, con la società. In questo t r o p p o artificiale sistema la sicurezza
d e l l ' u o m o per la sua vita è pericolosamente separata dalle disposizioni e
dalle energie per l'ordinamento della comunità, inerenti alla stessa vera
natura umana, e le quali soltanto rendono possibile una unione solidale
degli uomini. In qualche m o d o , sebbene c o l necessario adattamento ai
tempi, la famiglia e la proprietà debbono restare tra i fondamenti della
libera sistemazione personale. In qualche m o d o le comunità minori e
lo Stato debbono poter intervenire come fattori complementari di sicurezza.
Pertanto risulta di nuovo vero che un metodo quantitativo, per quanto
perfezionato, non può nè deve dominare la realtà sociale e storica della
vita umana. Il sempre crescente tenore di vita, la sempre moltiplicantesi
produttività tecnica, non sono criteri che per sè stessi autorizzano ad
affermare che vi è un genuino miglioramento della vita economica di un
p o p o l o . Soltanto una visione unilaterale del presente, e forse anche del
prossimo futuro, può appagarsi di un tale criterio, ma non oltre. Da qui
deriva, talvolta per lungo tempo, uno sconsiderato consumo delle riserve
e dei tesori della natura, pur t r o p p o anche della disponibile energia umana
del lavoro ; poi anche, a p o c o a p o c o , una sempre più grande sproporzione
tra la necessità di mantenere la colonizzazione del suolo nazionale in un
ragionevole adattamento a tutte le sue possibilità produttive ed un eccessivo agglomeramento dei lavoratori. Si aggiungano la decomposizione
della società, e specialmente della famiglia, in singoli e separati soggetti
Acta Pii Pp. XII
33
del lavoro e del consumo, il crescente pericolo dell'assicurazione della vita
basata sul provento della proprietà in ogni forma, tanto esposta ad ogni
svalutazione della moneta, e il rischio nel riporre quella sicurezza unicamente sul corrente reddito del lavoro.
Chi, in questa epoca industriale, con diritto accusa il comunismo di
aver privato della libertà i popoli su cui domina, non dovrebbe omettere
di notare che anche nell'altra parte del mondo la libertà sarà tfn ben
dubbio possesso, se la sicurezza dell'uomo non sarà più derivata da strutture che corrispondano alla sua vera natura.
La errata credenza che fa riporre la salvezza nel sempre crescente
processo della produzione sociale, è una superstizione, forse l'unica del
nostro razionalistico tempo industriale, ma è anche la più pericolosa,
perchè sembra stimare impossibili le crisi economiche, che sempre portano in sè il rischio di un ritorno alla dittatura.
Inoltre quella superstizione non è neppure atta ad erigere un saldo
baluardo contro il comunismo, perchè essa è condivisa dalla parte comunista ed anche da non pochi della non comunista. In questa errata credenza le due parti s'incontrano, stabilendo in tal m o d o una tacita intesa,
tale, da poter indurre gli apparenti realisti dell'Ovest al sogno di una
possibile vera coesistenza.
Il pensiero della Chiesa sul comunismo
Nel Radiomessaggio natalizio dello scorso anno esponemmo il pensiero della Chiesa su questo argomento, ed ora intendiamo ancora una
volta di confermarlo. N o i respingiamo il comunismo come sistema sociale
in virtù della dottrina cristiana, e dobbiamo affermare particolarmente
i fondamenti del diritto naturale. Per la medesima ragione rigettiamo
altresì l'opinione che il cristiano debba oggi vedere il comunismo c o m e
un fenomeno o una tappa nel corso della storia, quasi necessario « momento » evolutivo di essa, e quindi accettarlo quasi c o m e decretato dalla
Provvidenza divina.
Ammonimento ai cristiani nella presente era industriale
Ma N o i , al tempo stesso, ammoniamo i cristiani dell'era industriale,
nuovamente e nello spirito dei Nostri ultimi Predecessori nel supremo
ufficio pastorale e di magistero, di non contentarsi di un anticomunismo
fondato sul motto e sulla difesa di una libertà vuota di contenuto ; ma li
3 - ACTA,
vol.
XXIII,
n.
1. — 2 8 - 1 - 1 9 5 6 .
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
34
esortiamo piuttosto a edificare una società, in cui la sicurezza dell'uomo
riposi su quell'ordine morale, del quale abbiamo già più volte esposto la
necessità e i riflessi e che rispecchia la vera natura umana.
Ora i cristiani, ai quali qui più particolarmente Oi rivolgiamo, dovrebbero sapere meglio degli altri che il F i g l i o di D i o fatto uomo è l'unico
saldo sostegno della umanità anche nella vita sociale e storica, e che
Egli, assumendo la natura umana, ne ha confermato la dignità come
fondamento e regola di quell'ordine morale. È dunque l o r o precipuo
ufficio di far sì che la moderna società ritorni nelle sue strutture alle
sorgenti consacrate dal Verbo di D i o fatto carne. Se mai i cristiani
trascurassero questo loro ufficio, lasciando inerte, per quanto è da l o r o ,
la forza ordinatrice della fede nella vita pubblica, commetterebbero un
tradimento verso l ' U o m o - D i o , apparso visibile tra noi nella culla di
Betlemme. E valga ciò a testimoniare la serietà e il profondo motivo
dell'azione cristiana nel m o n d o , ed insieme a fugare ogni sospetto di
pretese mire di potenza terrena da parte della Chiesa.
Se dunque i cristiani si uniscono a tal fine in varie istituzioni ed organizzazioni, essi non si p r o p o n g o n o altro scopo che il servizio voluto da
D i o a vantaggio del m o n d o . Per questo motivo, e non per debolezza, i
cristiani si collegano fra di l o r o . Ma essi — ed essi soprattutto — rimangono aperti ad ogni sana intrapresa e ad ogni genuino progresso, nè si
ritirano in un chiuso recinto, quasi per preservarsi dal m o n d o . Dediti a
promuovere il comune vantaggio, non di sprezzano gli altri, i quali, del
resto, se sono docili al lume della ragione, potrebbero e dovrebbero accettare della dottrina del cristianesimo almeno c i ò che è'f ondato sul diritto
di natura.
Guardatevi da c o l o r o che disprezzano quel servizio cristiano al m o n d o
e gli o p p o n g o n o un cosiddetto « puro », « spirituale » cristianesimo.
Essi non hanno compreso questa divina istituzione, a cominciare dal suo
fondamento : Cristo, vero D i o , ma anche vero u o m o . L ' A p o s t o l o P a o l o
ci fa conoscere il pieno, integrale volere d e l l ' U o m o - D i o , che mira ad
ordinare anche questo m o n d o terreno; tributandoGli, ad onore,
titoli e l o q u e n t i : il « m e d i a t o r e ) ) e l'(( uomo ) ) .
scuno dei suoi redenti.
11
I Tim. 2, 5.
1 X
due
Sì, l ' u o m o , c o m ' è cia-
Acta Pii Pp. XII
35
I I I - NECESSARIA INTEGRAZIONE
E STABILITÀ DI OGNI TITA UMANA IN CRISTO
Gesù Cristo non è soltanto il saldo sostegno della umanità nella vita
sociale e storica, ma anche in quella del singolo cristiano, di guisa che,
c o m e « tutte le cose furono fatte per mezzo di Lui e nulla senza di Lui » ,
1 2
così nessuno potrà mai compiere opere dégne della sapienza e della gloria
divina senza di Lui. Il concetto della necessaria integrazione e stabilità
di ogni vita in Cristo fu inculcato ai fedeli fin dagli albori della Chiesa :
d a l l ' A p o s t o l o Pietro, allorché nel portico del tempio di Gerusalemme,
proclamò Cristo «ròv aQxrjyòv rfjç Çcorjç » ,
1 3
cioè « a u t o r e della v i t a » , e
d e l l ' A p o s t o l o delle Genti, che indicava spesso quale debba essere il fondamento della nuova vita ricevuta nel battesimo : V o i — egli scriveva —
fondate la vostra esistenza non sulla carne, ma sullo spirito, se veramente
lo spirito di D i o abita in voi. Che se alcuno non ha lo spirito di Cristo, n o n
appartiene a D i o .
1 4
Ogni redento pertanto, come « rinasce » in Cristo,
così trovasi per Lui (( al sicuro nella fede » .
1 5
Limiti del potere umano
Come potrebbe, del resto, l'individuo anche non cristiano, abbando
nato a sé stesso, credere ragionevolmente alla propria autonomia, completezza e saldezza, se la realtà gli presenta da ogni lato i limiti, nei quali
la natura lo costringe, e che potranno bensì essere ampliati, ma non del
tutto abbattuti? La legge della limitatezza è propria della vita sulla terra,
nè dal suo impero si sottrasse Gesù Cristo stesso, in quanto U o m o , alla
cui azione erano fìssati limiti dagl'imperscrutabili consigli di D i o e conforme al misterioso congiunto operare della grazia divina e della umana
libertà. Tuttavia, mentre il Cristo-Uomo, limitato nella sua dimora terrena, ci conforta e conferma nella nostra limitatezza, il Cristo-Dio ci
infonde un superiore ardimento, poiché ha la pienezza della sapienza e
del potere.
Sul fondamento di questa realtà il cristiano, che si accinge animosamente e con tutti i mezzi naturali e soprannaturali a edificare un mondo
12
13
14
15
Io. 1, 3.
Act. 3, 15.
Cfr. Born. 8, 9.
Cfr.
Io.
3,
3;
I
PETR.
1,
5.
36
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
secondo l'ordine naturale e soprannaturale voluto da D i o , innalzerà c o stantemente lo sguardo a Cristo e conterrà la sua azione entro i confini
fìssati da D i o . Disconoscere c i ò sarebbe volere un m o n d o contro la disposizione divina, e quindi pernicioso per la stessa vita sociale.
A b b i a m o or ora indicato le dannose conseguenze che derivano dalla
erronea sopravalutazione del potere umano e dal deprezzamento della
obiettiva realtà, la quale, c o n un complesso di principi e di norme — religiose, morali, economiche, sociali — stabilisce limiti e mostra la giusta
direzione delle umane azioni. Ora i medesimi errori c o n simili conseguenze si ripetono nel campo del lavoro umano, e precisamente dell'operare e produrre nella economia.
Dinanzi al sorprendente sviluppo della tecnica, e più spesso per suggestioni ricevute, il lavoratore si sente assoluto padrone e maestro della
sua esistenza, capace semplicemente di perseguire tutti gli scopi, di
attuare tutti i sogni. Chiudendo nella natura tangibile tutta la realtà, egli
ravvisa nella vitalità del produrre la. via per divenire uomo sempre più
perfetto. La società produttrice, che si presenta al lavoratore durevolmente come la viva ed unica realtà e come la potenza che tutti sostiene,
dà la misura a tutta la sua vita ; essa è pertanto l'unico suo saldo appogg i o per il presente e per l'avvenire. In essa egli vive, in essa si muove,
in essa è ; essa diventa alla fine per lui un surrogato della religione. In
tal guisa — si pensa — sorgerà un nuovo tipo di u o m o , quello cioè che
c i r c o n d a il lavoro con la aureola del più alto valore etico e venera la
società lavoratrice c o n una specie di fervore religioso.
L'alto valore morale del lavoro
Si domanda ora se la forza creatrice del lavoro costituisca veramente
il saldo sostegno dell'uomo indipendentemente da altri valori non puramente tecnici e se quindi meriti di essere quasi divinizzata dagli uomini
moderni. No certamente ; come non può esserlo qualsiasi altro potere o
altra attività di natura economica. Anche nell'epoca della tecnica la
persona umana, creata da D i o e redenta da Cristo, resta elevata nel suo
essere e nella sua dignità, e quindi la sua forza creatrice e l'opera sua
hanno una ben superiore saldezza. Così consolidato, anche il lavoro umano è un alto valore morale, e la umanità lavoratrice una società, che
n o n soltanto produce oggetti, ma glorifica D i o . L ' u o m o può considerare il suo lavoro c o m e un vero strumento della propria santificazione,
perchè lavorando perfeziona in sè l'immagine di D i o , adempie il dovere
Acta PU Pp. XII
37
e il diritto di procurare a sè e ai suoi il necessario sostentamento e si
rende elemento utile alla società. L'attuazione di quest'ordine gli procurerà la sicurezza ed insieme la <( pace in terra » annunziata dagli angeli.
La questione della pace
E p p u r e proprio a lui, uomo religioso, cristiano, si rimprovera da taluni
di essere un ostacolo alla pace, di contrariare la pacifica convivenza degli
uomini, dei popoli, dei diversi sistemi, perchè non ritiene silenziosamente
nell'intimo della coscienza le sue convinzioni religiose, ma le fa valere
anche in organizzazioni tradizionali e potenti, in tutte le attività della
vita privata e pubblica. Si afferma che un tale cristianesimo rende l ' u o m o
prepotente, parziale, troppo sicuro e contento di sè ; che lo induce a difendere posizioni, le quali non hanno più alcun senso, invece di essere aperto
a tutto e a tutti, e di aver fiducia che in una generale coesistenza la intima
viva fede come « spirito e amore )) almeno nella c r o c e e nel sacrificio,
arrecherebbe alla comune causa un risoluto contributo. In questo erroneo
concetto della religione e del cristianesimo non abbiamo forse di nuovo
dinanzi a noi quel falso culto del soggetto umano e della sua concreta vitalità, trasportato nella vita soprannaturale? L ' u o m o di fronte a opinioni
e a sistemi opposti alla vera religione è pur sempre legato dai limiti stabiliti da D i o nell'ordine naturale e soprannaturale. In ossequio a questo
principio il Nostro programma di pace non può approvare una indiscriminata coesistenza, con tutti ad ogni c o s t o , — certamente non a costo della
verità e della giustizia. Quegli irremovibili confini esigono infatti piena
osservanza. Ove questa si ha, anche oggi nella questione della pace la
religione è in m o d o sicuro protetta c o n t r o l'abuso da parte della politica,
mentre là ove viene ristretta alla vita puramente interna, la religione
stessa è più esposta a quel pericolo.
Le armi nucleari e il controllo degli armamenti
Questo pensiero Ci conduce spontaneamente alla sempre acuta questione della pace, che forma l'incessante ansia del Nostro cuore, e di cui
un parziale problema richiede in questo momento una speciale considerazione. Intendiamo di r i f e r i r c i a una recente proposta che mira a sospendere mediante intesa internazionale gli esperimenti delle armi nucleari. Si è parlato altresì di giungere con ulteriori passi a Convenzioni,
in virtù delle quali si rinunzierebbe all'uso di quelle armi e si sottopor?
rebbero tutti gli Stati a un effettivo controllo degli armamenti. Si trat-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
38
terebbe dunque di tre p r o v v e d i m e n t i :
rinunzia agli esperimenti con
armi nucleari, rinunzia all'impiego di tali armi, generale controllo degli
armamenti.
La somma importanza di queste proposte appare in tragica luce, se
si prende a considerare quel che la scienza crede di poter dire su eventi
così gravi, e che stimiamo utile di qui riepilogare brevemente.
Quanto agli esperimenti di scoppi atomici, sembra che trovi sempre
maggior credito l'opinione di c o l o r o , i quali sono in apprensione per gli
effetti che produrrebbe il l o r o moltiplicarsi. Esso infatti c o n l'andare del
tempo potrebbe cagionare una densità di prodotti radioattivi nell'atmosfera, la cui distribuzione dipende da cause che sfuggono al potere dell ' u o m o , e generare così condizioni assai pericolose per la vita di tanti
esseri..
Circa Yuso : in una esplosione nucleare si sviluppa in un tempo estremamente breve una enorme quantità di energia, pari a vari miliardi di
Kilovattore ; essa è costituita da radiazioni di natura elettromagnetica
di densità elevatissima, distribuite entro una vasta estensione di lunghezze d'onda fino ai raggi più penetranti e da corpuscoli lanciati a velocità prossime a quella della luce, provenienti da processi di disintegrazione nucleare. Questa energia si trasmette all'atmosfera, e nel giro di
millesimi di secondo eleva di centinaia di gradi la temperatura delle
masse d'aria circostanti, producendo un l o r o spostamento violento, che
si propaga con la velocità del suono. Si hanno sulla superfìcie della terra,
nella estensione di molti chilometri quadrati, processi di inimmaginabile
violenza, con la volatilizzazione di materiali e distruzioni totali dovute
all'irraggiamento diretto, alla temperatura, all'azione meccanica, mentre
una enorme quantità di materiali radioattivi di vita media diversa completano e continuano la rovina con la l o r o attività.
E c c o pertanto lo spettacolo che si offrirebbe allo sguardo atterrito in
conseguenza di tale uso : intere città, anche fra le più grandi e ricche di
storia e di arte, annientate ; una nera coltre di morte sulle polverizzate
materie, che c o p r o n o innumerevoli vittime dalle membra bruciate, contorte, disperse, mentre altre gemono negli spasimi dell'agonia. Frattanto
lo spettro della nube radioattiva impedisce ogni pietoso soccorso ai sopravvissuti e si avanza inesorabile a sopprimere le superstiti vite. N o n vi
sarà alcun grido di vittoria, ma soltanto l'inconsolabile pianto della umanità, che desolatamente contemplerà la catastrofe dovuta alla sua stessa
follia.
Relativamente al controllo : vi è chi ha suggerito le ispezioni con aerei
Acta PU Pp. XII
39
appositamente attrezzati allo scopo di sorvegliare grandi territori per
rispetto alle esplosioni atomiche. A l t r i potrebbero forse pensare alla possibilità di una rete mondiale di centri d'osservazione, tenuti ciascuno da
studiosi di diversi Paesi e garantiti da solenni impegni internazionali.
Tali centri dovrebbero essere forniti di strumenti delicati e precisi di
osservazione metereologica, sismica, di analisi chimiche, di spettrografie
di massa, e simili, e renderebbero possibile il reale controllo su molte delle
attività — pur troppo non su tutte, — che fossero state precedentemente
interdette nel campo degli esperimenti mediante esplosioni atomiche.
N o i non esitiamo ad affermare, anche nel senso di Nostre anteriori
Allocuzioni, che l'insieme di quei tre provvedimenti, come oggetto di
una intesa internazionale, è un dovere di coscienza dei popoli e dei loro
governanti. A b b i a m o detto : l'insieme di quei provvedimenti, poiché il
motivo del suo obbligo morale è anche lo stabilimento di una eguale sicurezza per tutti i p o p o l i . Se invece fosse portato ad esecuzione soltanto il
primo punto, si avrebbe uno stato di cose che non attuerebbe quella condizione, tanto più che si darebbe sufficiente ragione di dubitare che si
voglia realmente addivenire alla conclusione delle altre due Convenzioni.
Noi parliamo così apertamente, perchè il pericolo d'insufficienti proposte
nella questione della pace dipende in gran parte dal reciproco sospetto
che turba sovente i rapporti delle Potenze interessate, accusandosi esse
vicendevolmente, sebbene in diverso grado, di pura tattica, anzi di mancanza di lealtà in una causa fondamentale per la sorte di tutto il genere
umano.
La pacificazione preventiva
Del resto, gli sforzi per la pace debbono consistere non solo nei provvedimenti miranti a restringere la possibilità di condurre una guerra,
ma anche più nel prevenire o eliminare o mitigare a tempo i contrasti fra
i popoli, che potrebbero provocarla.
A questa specie di pacificazione preventiva è necessario che si dedichino con perspicua vigilanza gli Uomini di Stato, penetrati da spirito
di imparziale giustizia ed anche di generosità, pur nei limiti di un sano
realismo. Nel Messaggio natalizio dello scorso anno abbiamo già accennato ai focolai di contrasti che si avvertono nei rapporti fra popoli europei e quegli estraeuropei che aspirano alla piena indipendenza politica.
Si può forse lasciare che i contrasti facciano, per così dire, il l o r o c o r s o ,
il quale facilmente porterebbe ad acuirne la gravità, a scavare negli animi
solchi di o d i o e a creare le cosidette inimicizie tradizionali? E non ver-
40
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
rebbe forse un terzo a trarne vantaggio, un terzo che ambedue gli altri
gruppi in fondo non v o g l i o n o e non possono volere? In ogni m o d o una
giusta e progressiva libertà politica non sia a quei p o p o l i negata ed ostacolata. A l l ' E u r o p a tuttavia essi riconosceranno il merito del l o r o avanzamento ; a l l ' E u r o p a , senza il c u i influsso, esteso in tutti i campi, essi
potrebbero essere trascinati da un cieco nazionalismo a precipitare nel
c a o s o nella schiavitù.
D'altra parte, i p o p o l i dell'Occidente, specialmente dell'Europa, non
dovrebbero nel complesso delle questioni accennate rimanere passivi in
un inutile rimpianto del passato o nel mutuo rimprovero di colonialismo.
Essi dovrebbero invece porsi costruttivamente all'opera, per estendere,
là ove non si sia ancora fatto, quei genuini valori d e l l ' E u r o p a e dell'Occidente, che tanti buoni frutti hanno arrecato in altri continenti. Quanto
più essi a ciò soltanto tenderanno, tanto più saranno di aiuto alle giuste
libertà dei p o p o l i giovani, ed essi stessi rimarranno preservati dalle seduzioni del falso Nazionalismo. Questo è in realtà il l o r o vero nemico, che
li ecciterebbe un giorno gli uni contro gli altri, c o n profìtto di terzi. Tale
non infondata previsione non dovrebbe essere trascurata nè dimenticata
da c o l o r o che trattano i loro problemi in Congressi, ove pur troppo riluce
lo splendore di una esteriore e prevalentemente negativa unità. In tali
considerazioni e in tale m o d o di procedere Ci sembra che si abbia una preziosa assicurazione della pace, sotto certi aspetti anche più importante
di un immediato impedimento della guerra.
Conclusione
Diletti figli e figlie!
Se anche o g g i il Natale di Cristo irraggia nel m o n d o splendori di
letizia e suscita nei cuori profonde emozioni, è perchè nell'umile culla
dell'Incarnato F i g l i o di D i o sono racchiuse le immense speranze delle
umane generazioni. In Lui, con Lui e per Lui la salute, la sicurezza, il
destino temporale ed eterno della umanità. A tutti e a ciascuno è aperta
la via per accedere a quella culla, per attingere dagli insegnamenti, dagli
esempi, dalla liberalità d e l l ' U o m o - D i o la l o r o parte di grazie e di beni
necessari alla presente e alla futura vita. Ove ciò non si facesse per propria indolenza o per altrui impedimento, sarebbe vano di cercarla altrove,
perchè dappertutto grava la notte dell'errore e dell'egoismo, del vuoto
e della c o l p a , della delusione e della incertezza. Le fallite esperienze dei
popoli, dei sistemi, dei singoli esseri umani, che non hanno voluto chiedere a Cristo la via, la verità, la vita, dovrebbero essere seriamente con-
Acta Pii Pp. XII
41
siderate e meditate da quanti credono di poter fare tutto da sè. L'umanità di o g g i colta, potente, dinamica, ha forse un maggior titolo alla terrena felicità nella sicurezza e nella pace ; ma essa non varrà a tramutarla
in realtà, fino a quando nei suoi calcoli, nei suoi disegni e nelle sue discussioni non inserirà il più alto e risolutivo fattore : D i o e il suo Cristo.
Ritorni il Dio-Uomo tra gli uomini, Re riconosciuto e obbedito, c o m e
spiritualmente torna ogni Natale ad adagiarsi nella c u l l a per offrirsi
a tutti. E c c o l'augurio che N o i oggi esprimiamo alla grande famiglia
umana, certi d'indicarle il cammino della sua salvezza e della sua felicità.
Si degni il divino Infante di accogliere la Nostra fervida preghiera,
affinchè la sua presenza sia avvertita quasi sensibilmente, come nei giorni
della sua terrena dimora, nel m o n d o di o g g i . V i v o in mezzo agli uomini,
illumini le menti e c o r r o b o r i ìe volontà di c o l o r o che reggono i popoli,
a questi assicuri la giustizia e la pace, incoraggi i volonterosi apostoli
del suo eterno messaggio, sostenga i buoni, tragga a sè gli sbandati, conforti c o l o r o che soffrono persecuzioni per il suo Nome e per la sua Chiesa,
soccorra i poveri e gli oppressi, lenisca le pene ai malati, ai prigionieri,
ai profughi, dia a tutti una scintilla del suo amore divino, affinchè trionfi
in ogni l u o g o sulla terra il suo pacifico regno. Così sia.
EPISTULA
AD REVMUM P. MAURUM A PERDOLENTE V. MARIA, TERTII ORDINIS CARMELITARUM DI SCALCEATORUM MALABARENSIUM MODERATOREM GENERALEM, OB
SAECULUM ELAPSUM AB EODEM ORDINE CONDITO.
PIUS PP. XII
Dilecte fili, salutem et Apostolicam Benedictionem. Quidquid Malabarensi christianorum communitati laetum accidit, Nobis quoque iucundum contingit, c u m erga eos omnes paternum amantissimumque geramus
animum. Quamobrem c u m Nobis perlatum fuerit Tertium Ordinem Carmelitarum discalceatorum Malabarensium, cui tu digne praees, plenum
saeculum proxime esse commemoraturum, ex quo idem conditus fuit, volumus per has litteras celebrationes vestras participare, vobisque et de
praeclare gestis gratulari, et majora usque ominari incrementa. Novimus
siquidem vos omni ope allaborare ut catholica veritas Indorum populis
Acta Apostolicae Seáis - Commentarium Officiale
42
affulgeat : scriptis nempe prelo editis non paucis ; litterarum ludis iuventuti instituendae, atque altiorum etiam disciplinarum domiciliis ; sacris
Missionibus quam latissime vobis licet provehendis ; atque institutis christianae pietati, religioni caritatique fovendis.
Praeterea N o s non latet vos Ordinis vestri disciplinam studiose adamare ac contendere pro viribus ut cotidie magis effecta detur ac vigeat ;
idque non m o d o ad umbratilem et contemplativam vitam quod attinet,
sed ad activam e t i a m ; hoc est sive precando pieque meditando, sive ad
ministeria sacra et a d cetera religionis auxilia et adiumenta laudabili
t
incumbendo alacritate. V o b i s procul dubio illa J a c o b i A p o s t o l i sententia
perspecta est : « Omne datum optimum et omne donum perfectum desur1
sum est, descendens a Patre luminum yy.
Quapropter, non aspirante
iuvanteque Deo, inania opera hominum, c u m non « sufficientes simus
cogitare aliquid a nobis, quasi ex nobis : sed sufficientia nostra ex Deo
est ) ) .
2
Nihilo secius non precationi solum ad Deum admovendae, non
contemplationi tantum caelestium rerum vacare oportet, sed actuosae
etiam navitati, secundum sapientissimum illud divi Thomae Aquinatis
effatum : « Sicut... majus est illuminare, quam lucere solum, ita m a jus
est contemplata aliis tradere, quam solum contemplari » .
3
Pergite igitur,
ut facitis, in ejusmodi pietatis studium in omneque rerum genus incumbere, quod ad catholicam veritatem ceteris collustrandam valeat, itemque
possit quam plurimos ex vestratibus ad christiana praecepta christianaeque vitae mores feliciter adducere. Ac vobis adsit a caelo Beata V i r g o
Maria, Carmeli decus, quam vos tam impense colitis, tam studiose adamatis. Ne oculos, ne mentem, ne animum avertatis a fulgore hujus sideris.
Respicite ad Mariam ; in periculis, in angustiis, in rebus dubiis Mariam
4
cogitate, Mariam invocate. Non recedat ab ore, non recedat a c o r d e . Illa
menti vestrae nullo non tempore praesens esto D o c t o r i s Melliflui sententia : (( Ipsam sequens, non devias ; ipsam rogans, non desperas ; ipsam
cogitans, non erras. Ipsa tenente, non corruis ; ipsa propitia, pervenis » .
5
In apostolicis igitur laboribus et in sacri ministerii vestri difficultatibus
ad ejus confugite tutelam potentissimam ; ipsa divinum Filium suum
rogante, p r o certo experiemini nihil esse umquam quod v o s , caelesti
suffulti gratia, non possitis ad felicem exitum perducere.
1
2
JAO.
I,
17.
II Cor. III, 5.
3
IP-IP-*, q. 188, a. 6, 3.
4
Cfr. S. BERN., super ce Missus est », homil. II, n. 17; Migne, P. L. 183, eoi. 70-c, D.
5
Ibid.; Migne P.. L. 183, col. 71-A.
43
Acta Pii Pp. XII
Qua suavi spe freti, cum tibi, dilecte fili, tum cunctis tui Ordinis
sodalibus A p o s t o l i c a m Benedictionem libenter impertimus, quae vobis
omnibus et supernorum munerum et amantissimae voluntatis Nostrae sit
pignus et auspex.
Datum Romae, apud S. Petrum, die x x x mensis Octobris, anno
MDCCCCLV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
ALLOCUTIONES
I
Sociis
Sodalitatis
oo
Italicae
elementara
ludi
Magistrorum
Catholicorum,
decennium a Sodalitate ipsa condita coadunatis. *
L'intima letizia, che a Noi proviene nel mirarvi, diletti figli e figlie, in
così gran numero convenuti alla Nostra presenza, per celebrare il primo
decennio della vostra Associazione di Maestri cattolici, è la medesima
di chi, d o p o aver seminato nel tardo autunno e coltivato con alacre fiducia
per lunga stagione, contempla la distesa ondeggiante della messe e nelle
turgide spighe ravvisa la certezza di un migliore avvenire.
giusto che al Nostro conforto si unisca la vostra esultanza, così ardentemente espressa e quasi riecheggiata dalla maestà di questo massimo
T e m p i o , come inno di ringraziamento a D i o , da cui ogni opera buona e
feconda trae inizio e incremento.
Dieci anni di assidue fatiche, di lotte superate, di conquiste ottenute
nell'arduo e delicato campo della educazione : ecco il prezioso d o n o , che
oggi volete offrire al V i c a r i o di Cristo, cui ben sapete quanto sta a cuore
la fanciullezza e, per essa, la futura sorte della Chiesa e della vostra
Patria.
E veramente, da chi altri mai sulla terra, dopo i genitori, principalmente dipende il destino religioso e civile della Nazione, se non dai Maestri delle scuole elementari, per le cui mani, in virtù della legge, deve
passare l'intiera fanciullezza? A voi dunque va la gratitudine Nostra e
della società civile per gli stessi e buoni risultati conseguiti nel decorso
decennio, mentre su di voi si posa ansioso lo sguardo Nostro e delle
Habita die 4 Novembris mensis a. 1955.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
44
famiglie, affinchè possiate perfezionare l'opera cominciata, grazie alla
solerte volontà che anima la salda vostra organizzazione.
Corrisponderanno nel futuro i Maestri cattolici alle ardenti Nostre
aspettative? N o n vi è dubbio, poiché ne diedero esimia prova nel passato.
Si devono infatti all'illuminato ardimento di un valoroso gruppo di cattolici la prima idea e i primi passi dell'Associazione al principio del
1944, quando la guerra flagellava ancora il suolo della Patria vostra.
A p p e n a formatasi essa in folta compagine, voleste ricevere da N o i stessi
le indicazioni di massima sulle vie da seguire : il che volentieri facemmo
nella memoranda Udienza del 4 Novembre* 1945, giorno che voi avete
voluto con filiale pensiero stabilire come data di nascita della vostra
Associazione.
Un fausto giorno quello, poiché quanto allora auspicavamo e imploravamo dal divino Maestro Gesù datore di ogni grazia, e chiedevamo dai
vostri sforzi, è divenuto oggi splendida e visibile realtà. L'Associazione
dei Maestri cattolici è ormai organizzata in ogni diocesi e provincia con
1310 sezioni e c o n un numero di iscritti che raggiunge circa l'80 per
cento dei maestri italiani. Questo, senza dubbio, perchè in non molte categorie vi sono, come nella vostra, una così completa sanità morale e una
così consapevole serietà di intenti, e anche perchè la vostra associazione
ha saputo operare indefessamente per riunire e conservare queste preziose
energie sotto la bandiera di Gesù Cristo, unico Maestro dei grandi e dei
piccoli. N o i diamo lode al lavoro da voi c o m p i u t o con tanta solerzia per
preparare i propagandisti nazionali e periferici, per la formazione religiosa e professionale di maestri, nè possiamo tacere il Nostro compiacimento per l'azione dignitosa e intelligente diretta ad ottenere i giusti
miglioramenti economici e giuridici, non cedendo tuttavia alla suggestione di una facile demagogia, sempre nefasta specialmente nei riguardi
della scuola. Così va segnalato che la vostra presenza numerosa ed unita
ha fatto conquistare ai cattolici la maggioranza assoluta in tutti i consessi a carattere elettivo. Per questo lavoro validissimo vi esprimiamo il
Nostro compiacimento e vi esortiamo a continuare con lo stesso impegno
e c o n lo stesso ritmo, affinchè, dove la fanciullezza d'Italia passa i suoi
anni più belli, splenda sempre la grazia di Gesù amico dei fanciulli.
Ma voi volete ascoltare anche una Nostra parola esortatrice, con alcune
semplici e necessariamente incomplete riflessioni su c i ò che il maestro
deve essere e su ciò che deve sapere, volere e fare per corrispondere degnamente all'alta vocazione affidatagli.
Acta Pii Pp. XII
45
1. - E anzitutto : che cosa deve essere il maestro?
Sembra a taluni che la parola « insegnante » dica di più della semplice
parola « maestro », e sarebbero propensi a sostituire questa c o n la prima. Non Ci sembrerebbe opportuno, diletti figli e figlie, e voi a ragione
continuate a chiamarvi maestri cattolici. Il « maestro » è il più alto titolo che possa darsi ad un insegnante ; il suo ufficio esige qualche cosa di
più elevato e di più profondo che quello di chi comunica semplicemente
la conoscenza delle cose. Il « maestro » è colui che riesce ad intessere
rapporti d'intimità tra la propria anima e quella del fanciullo ; è colui
che impegna personalmente sè stesso per indirizzare alla verità e al bene
l'inesperta vita del d i s c e p o l o ; che, in una parola, ne plasma l'intelligenza e la volontà per ricavarne, nei limiti del possibile, un essere di
umana e cristiana perfezione. Nè è da credere che per essere elementare
il maestro — degno di tal nome — abbia minor diritto al rispetto incondizionato e universale del proprio Paese. Nella scuola elementare si apprendono gli elementi base, che per tutti rimangono fondamento della
futura costruzione intellettuale, e per la maggior parte formano l'unico
patrimonio scolastico, di cui potranno disporre durante tutta la vita.
Che cosa dunque dovete essere?
I veri maestri devono essere uomini completi e integralmente cristiani,
cioè imitatori dell'unico Maestro divino, Cristo Gesù.
Lasciate, diletti figli, che vi confidiamo la Nostra amarezza nel vedere
che anche qui in Italia vanno moltiplicandosi scuole, dove, con speciosi pretesti e sotto innocue apparenze, in realtà si ignora Gesù, o peggio ancora si insegna a combatterlo e ad escluderlo dovunque lo si incontri : nelle menti, cioè, nei cuori, nelle famiglie, nella società. Che cosa
potranno imparare, poveri piccoli fanciulli e fanciulle, tra quelle mura
dissacrate, da maestri che non insegnano la verità, che non indicano la
via, che non c o n o s c o n o , e quindi non possono mostrare il cammino che
conduce alla vera V i t a ?
Fortunatamente la grande maggioranza
dei maestri elementari ha
più volte affermato il proposito di non volere in alcun m o d o tradire
l'infanzia ad essi affidata, ed è accaduto che anche là dove la resistenza
di altre categorie era in parte franata, voi vi siete opposti impavidi, respingendo tutte le sollecitazioni e qualsiasi minaccia. Ma non basta,
diletti figli e figlie, esservi dichiarati cattolici; è inoltre necessario vivere
la propria fede ; non solo quindi dovete esporre le verità da credere e indicare la via da seguire; occorre anche, e soprattutto, che i.vostri fanciulli vedano in voi quello che da voi ascoltano. Se non fosse così, ben
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
46
scarsa sarebbe la efficacia del vostro insegnamento. N o i vi esortiamo,
dunque, a impegnarvi per un cristianesimo integrale, e affinchè non vi
sembri troppo ardua la meta che vi indichiamo, e c c o , lo facciamo con le
parole che il divino Maestro pronunciò rivolto alla folla dei suoi ascoltatori : Per entrare nel regno dei cieli, divenite c o m e questi fanciulli :
1
efficiamini sicut parvuli-
puri, semplici, umili, generosi.
2. - Che cosa dovete sapere?
Non è da credere che per essere piccoli i fanciulli, oggetto della vostra opera educatrice, voi possiate contentarvi di esser mediocri umanamente, spiritualmente e moralmente. Í3 infatti risaputo che quanto pin si
lavora sul « piccolo », tanto più è necessario essere capaci. Forse che il
Creatore degli immensi mondi astrali, i cui moti dirige c o n mirabile
armonia, non dimostra pari potenza e sapienza nel regolare quelli impercettibili dell'atomo e dei suoi componenti, i quali anzi suscitano un più
profondo senso di stupore? Chi ha chiamato i fanciulli « uomini in miniatura », ha indirettamente reclamato per i loro maestri una non elementare grandezza di animo. Non parliamo certo delle nozioni, che voi dovete
avere, perchè possiate trasmetterle al fanciullo. Ma, se non è nemmeno
concepibile il caso di un maestro che non sappia c i ò che deve insegnare
ai propri alunni, è tutt'altro che impossibile di riscontrare in alcuni una
qualche impreparazione circa il modo con cui tale insegnamento deve
essere impartito o circa l'oggetto che esso deve avere. V o i dovete conoscere il fanciullo studiando, e c i ò otterrete se lo osserverete direttamente
e vi servirete diligentemente dei sussidi che la pedagogia vi offre. Il fanciullo è un piccolo essere fragile, completamente proteso verso la vita,
che sboccia e si sviluppa come un fiore di primavera. P i c c o l o essere in
cerca di moto e di g i u o c o ; amante di tutto ciò che lo aiuta a credersi
grande, già autonomo, sempre più responsabile delle sue azioni. Straordinariamente vari nei loro aspetti e nelle loro esigenze, alcuni fanciulli
impressionano per lo sviluppo fisico ritardato, altri fanno temere per la
loro precocità non meno intellettuale che m o r a l e ; non mancano quelli
addirittura tarati, mentre altri promettono grandi e belle cose con la
loro intelligenza straordinaria e la non comune diligenza; alcuni sono
irrequieti, turbolenti, altri calmi e riflessivi. Nè basta conoscere i singoli fanciulli; bisogna saper anche parlare l o r o . In verità può dirsi che
pochi sono capaci di ascoltare come i fanciulli, perchè nessuno quanto
loro ha tanta sete di apprendere ; infatti, qualunque cosa capiti sotto i
loro sguardi, provoca le loro interrogazioni, che vengono fatte c o n una
1
M A T T H . 18,
3.
'
-
Acta Pii Pp. XII
47
insistenza, e talvolta anche c o n una indiscrezione, che nessuno di voi
ignora. Ma se i fanciulli vogliono apprendere e sanno anche pazientemente ascoltare, importa molto che i maestri imparino quanto è più possibile l'arte del dire, per esprimere ed imprimere le cose nelle piccole,
menti dei l o r o scolari ; senza naturalmente deformarle in alcun m o d o , essi
devono tuttavia trasformarle, usando termini semplici e adatti; non cadendo, però, in parole e in modi esageratamente puerili. Inoltre i fanciulli
hanno più che gli adulti grande bisogno di vedere : non bisogna quindi
trascurare nulla di tutto ciò che può aiutare la loro fantasia ; così occorre evitare la monotonia, la soverchia lunghezza e la molteplicità degli
argomenti. Dal maestro si chiede dunque la sapienza anche più della
scienza, la profondità anche più della vastità delle cognizioni, soprattutto la premurosa sollecitudine per il futuro dei fanciulli, nonostante
l'instabile loro presente, e che a quello indirizzi ogni mossa. Il maestro
è il buon seminatore che getta a piene mani il frumento nelle zolle,
scegliendo con avvedutezza il tempo, il luogo e il m o d o , affinchè nessun
granello vada perduto, ma ognuno abbondantemente fruttifichi..
3. - Che cosa dovete volere?
Come insegnanti, voi dovete preoccuparvi che i fanciulli acquistino
tutte le nozioni assolutamente indispensabili alla vita. Sarete dunque
fedeli ai programmi stabiliti, esigendo con dolce fermezza che i fanciulli
a voi affidati li eseguiscano con diligenza secondo le l o r o capacità. Come
insegnanti cattolici, vi preoccuperete particolarmente che la religione
venga da essi appresa in modo chiaro, organico e quindi vivo; soprattutto
(( vivo », non solo in quanto significa interesse per la sua conoscenza, ma
nel senso che la religione è vita, e cioè fattore indispensabile per vivere^
sia come soluzione delle incertezze e dei dubbi, che c o m e ausilio a superare le lotte, oggi piccole, domani grandi ; come rifugio nelle incipienti
seduzioni del male ; come luce e guida per le loro azioni, doveri, rinunzie
e rapporti col mondo esterno. Pensate che non pochi di quei fanciulli
non frequenteranno il catechismo parrocchiale per la negligenza o per
l'avversione di sconsigliati genitori : altri non avranno forse più, nemmeno da adulti, occasione di apprenderlo e di approfondirlo.
Affinchè dunque a quei piccoli non manchi l'alimento della dottrina
cristiana, usate fermamente il vostro diritto all'insegnamento, non dimenticando che esso è anche vostro imprescindibile dovere dinanzi a D i o
e alla Patria. Come educatori, avrete l'ansia di formare i vostri fanciulli,
proponendo loro l'esercizio delle virtù umane : lealtà, coraggio, attaccamento al dovere, alla famiglia, alla Patria. Va notato a questo propo-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
48
sito che il sentimento dell'amor di Patria è forse oggi da alcuni t r o p p o
trascurato, mentre fu e può esser tuttora prezioso coefficiente nella formazione completa del fanciullo. Nè si tema che l'amore verso tutta l'umanità — che voi dovete cristianamente sviluppare nei vostri piccoli —
sia necessariamente in contrasto col particolare amore alla propria
Patria ; forse che l'amore alle altrui famiglie contraddice all'amore speciale che ognuno deve portare alla propria? Come educatori cattolici,
infine, voi dovete fare ogni sforzo, affinchè tutti siano buoni cristiani, e
molti tentino addirittura la scalata del monte santo di D i o , incoraggiati
e sostenuti da voi, oltre che dal sacerdote. Gesù vuole oggi santi tra i
fanciulli ; voi dovete far sì che a Lui essi guardino, non solo come ad amico
di predilezione ma anche come a modello di ogni virtù. Se è vero — come
è Nostra ferma fiducia — che Iddio prepara una nuova primavera alla
Sua Chiesa, N o i amiamo pensare che tra i piccoli — come tra i grandi —
E g l i troverà una schiera di anime pronte a qualsiasi chiamata, a qualsiasi eroismo.
4..- Questo voi otterrete, se vorrete trattare c o i vostri piccoli, quanto più è possibile, individualmente. Vi è tutto un lavoro di informazione e
di formazione, che deve esser fatto in m o d o generale, a tutti insieme ; e
c i ò non solo per motivi di ordine pratico, ma anche e specialmente per la
indiscutibile utilità che la psicologia dei piccoli trova nel veder da tutti
insieme ammessi alcuni principi e accettate alcune norme di vita. Però
vi è anche un lavoro riguardante il singolo fanciullo, e questo verrebbe
non senza danno intrapreso e condotto a termine nel m o d o che potrebbesi
•chiamare collettivo. A c c a d e inoltre che un fanciullo abbia bisogno, per
esempio, di essere incoraggiato ; un altro invece debba essere moderato ;
può avvenire che, mentre per uno è necessario il conforto, per altri è utile il rimprovero o il castigo. Ricordate : le anime sono create una ad una,
« non in serie, da D i o , il quale si compiace di non farle l'una uguale
all'altra. Chiamate ad essere piante di D i o per la gloria di Lui, esse sono
tali in m o d o diverso ; ciò per la stessa varietà dello spettacolo, che deve
offrire il c a m p o dove lavora assiduo e amoroso il divino A g r i c o l t o r e .
Siate attenti, infine ad esigere gradualmente quello che volete ottenere
•dai vostri piccoli. Salvo casi di vera eccezione, Gesù vuole — e dovete
volerlo anche voi — che le piante affidate alle vostre cure crescano non
frettolosamente in una volta, ma a p o c o a p o c o . Se dunque volete portarle ad una certa altezza, se volete vederle fiorire e fruttificare al massimo,
-dovete saper attendere. Perchè far correre t r o p p o i fanciulli, potrebbe
.significare esporli a inciampare e a c a d e r e ; a quel m o d o che mettere
Acta Pii Pp. XII
49
sulle l o r o spalle pesi, che non possono ancora portare, significherebbe
forse far l o r o rallentare il passo, quando non addirittura fermarsi.
Vi abbiamo esposto, diletti figli e figlie, alcuni pratici suggerimenti
per il vostro nobile ufiicio di educatori, così vicino al Nostro di Pastore
di tutte le anime. Accoglieteli, come già faceste in passato, cori filiale
docilità e fiducia.
R i m a n g a perenne in v o i il r i c o r d o di questo nostro incontro, quale
viva testimonianza della premura, vorremmo dire gelosa, con cui la santa
Chiesa, madre comune e amorosa delle umane generazioni, si adopera
per la educazione della fanciullezza. Occorre forse ripetere con le parole
c i ò che eloquentemente predicano e dimostrano le ardue lotte da essa
sostenute, pressoché di continuo, per assicurare alla gioventù una sana
e cristiana formazione? A n c h e voi potreste essere chiamati all'onore di
questo cimento, come altrove già tanti valorosi maestri cristiani ; ebbene,
la Chiesa non vi abbandonerà, come ne siamo certi, voi non abbandonereste la Chiesa nell'affanno di una lotta estenuante, ma a cui non mancherebbe per divina promessa la pacifica vittoria.
N o n lasciatevi illudere dai motivi che gli avversari della educazione
cristiana spesso avanzano, come la tutela della coltura, della libertà, o
semplicemente della pubblica economia. Quanto infondati essi siano, è
dimostrato dal fatto che mai la coltura, la vera libertà e la economia
sono state meglio tutelate, come, quando le scuole private o pubbliche
hanno avuto la possibilità di svilupparsi conformemente ai principi e
alle finalità naturali e ai desideri delle stesse famiglie.
È un divino disegno che l'azione della Chiesa vada sempre di felice
a c c o r d o c o i giusti interessi delle famiglie. Ciò significa che le disposizioni, che essa prende nei vari campi della vita pubblica, si manifestano
a lungo andare rette, vale a dire rispondenti ai voleri di D i o .
Fatevi anche voi, diletti figli e figlie, degni esecutori, con le famiglie
e c o n la Chiesa, di quei divini disegni.
Affinchè questi Nostri voti si adempiano e una rinnovata fiamma di
zelo si accenda nelle schiere della vostra Associazione, invochiamo su
tutti e ciascuno di voi l'abbondanza dei celesti favori, auspice dei quali
sia la paterna A p o s t o l i c a Benedizione, che di gran cuore v'impartiamo.
4 - ACTA, vol
XXIII, n. 1. - 28-1-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
50
lis
qui
Italicae
interfuerunt
Conventui,
missiciorum
militum,
Romae
vulgo
habito,
« Granatieri
Sodalitatis
di
Nationalis
Sardegna ».*
Il Nostro dovere di V i c a r i o dei divino ed universale Maestro, Cristo
Gesù, Ci urge particolarmente a predicare « la verità nella carità »*
in questa èra di progressiva riorganizzazione e di riassettamento delle
umane strutture.
Ogniqualvolta dobbiamo o c c u p a r c i del « ministero della paròla »,
« ministerium verbi » ,
2
Ci studiamo di non nascondere agli occhi Nostri
e di quelli che Ci ascoltano, lo spettacolo di un cielo coperto di nubi,
tanto da far sembrare che si avvicini un mesto crepuscolo e quasi stia per
scendere la notte sul m o n d o . Ma tutti sanno con quanta sincerità e con
quanta fiducia Noi andiamo ripetendo che nulla è perduto, se gli uomini
di buona volontà si destano e si uniscono per agire subito arditi e concordi. Nè omettiamo di manifestare la Nostra speranza che, forse più
presto di quanto potrebbe attendersi, riappaiano i raggi del sole nel
trionfo di una nuova primavera cristiana.
T r a i segni che giustificano questa Nostra fiducia N o i dobbiamo annoverare l'accorrere sempre più frequente di schiere numerose e varie di
persone, che non si contentano di vedere nè di ricevere una qualsiasi parola di incoraggiamento e di esortazione, ma chiedono di udire la parola
del Papa — cioè la parola del V i c a r i o di Gesù — sui più disparati argomenti. Vi è una santa ansia di cercare nella dottrina di Cristo i principi
per la soluzione dei problemi, che tengono in agitazione gli individui
e i popoli.
E c o o C i , in questa domenica di novembre, davanti a migliaia di uomini appartenenti a un caratteristico e glorioso reparto dell'esercito
italiano : membri tutti dell'Associazione Nazionale Granatieri di Sardegna. I vostri Dirigenti hanno voluto (Tön cortese pensiero m a n d a r c i
alcune importanti pubblicazioni, che abbiamo scorso con speciale interesse.
Quel che Ci ha subito colpito è non solo la varietà delle vicende delle
quali siete stati protagonisti o attori, ma anche la trama quasi ininter* Habita die 6 Novembris mensis a. 1955.
1
2
Eph. 4, 15.
Act. 6, 4.
Acta PU Pp. XII
51
i-otta, su cui nelle varie epoche, c o n alterne vicende, voi avete trapunto il
ricamo di numerosi atti di prodezza, che hanno certamente contribuito
a conservare e a mettere in maggiore evidenza le vostre tradizioni di
virtù e di valore. Esse sono la prova di quanto meritatamente si è potuto
dire un giorno di voi : « Le vostre bandiere si lacerano, ma non si piegano... i venti e le procelle scolorano il drappo glorioso e pur lo r e n d o n o più
bello e luminoso ! ».
Siate, dunque, i benvenuti in questa Casa del Padre Comune : N o i vi
^accogliamo c o n particolare affetto per benedire voi, le vostre famiglie,
tutti c o l o r o che vi sono cari.
3
Di tutti Ci siamo ricordati stamane nella S. Messa : dei vostri morti,
specialmente di quelli che sono caduti sul campo di battaglia; di voi vivi
e di tutti, infine, i diletti figli d'Italia e del mondo intero. E in questa
Nostra preghiera Ci veniva soccorrendo, come altre volte, la stessa santa
Liturgia odierna.
1. - All'Offertorio : « Dal profondo g r i d o a te, o S i g n o r e ; o Signore
ascolta la mia voce » ,
4
abbiamo pregato per i vostri defunti, chiedendo
a D i o per loro la vita.
a) Vivano essi, anzitutto, nel pensiero di ognuno di voi. È doveroso,
infatti, che siano ricordati con onore quelli che non esitarono di fronte
al sacrifìcio supremo e s'immolarono, in silenziosa semplicità, nel compimento del l o r o dovere. A v e n d o essi bene meritato della Patria, è giusto
che questa procuri, quanto è possibile, di esaltare la l o r o memoria.
1)) V i v a n o essi anche per ricordare a tutti il dovere dell'amore di Patria ; non risparmiando, se fosse necessario, un serio richiamo a quanti
— spesso inconsciamente, talvolta per ragioni non confessabili — si ostinano a battere la via della non collaborazione, pur fra tanta urgenza di
opere atte alla ricostruzione, e si abbandonano finanche a maldicenze e a
calunnie ^contro la Madre Patria.
N o i , per parte Nostra, abbiamo pregato il Signore I d d i o , affinchè
voglia guardare propizio a questa terra italica, donandole nuove schiere
e sempre più numerose di cittadini onesti, laboriosi, pronti ad ogni
sacrificio.
c) Ma specialmente abbiamo fatto menzione di quei defunti, che vi
hanno preceduto c o l segno della fede e d o r m o n o nel sonno della p a c e .
5
Per essi abbiamo invocato il Signore, affinchè doni loro la beatitudine
s
Domin. XXIII post Pent.
* Ps. 129, 1-2.
" Cfr. Can. Missae.
52
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
delia quiete, lo splendore della luce, il gaudio dell'amore, ir canto dell'eterna gioia, dell'eterna gloria. P e r essi, in questo mese, che la S. Chiesa
consacra ai defunti, vi esortiamo a raccogliervi nel cristiano suffragio,
affinchè c o l o r o che, avendo ottenuto il perdono dalle c o l p e , non avessero
ancora meritato la remissione della pena, possano presto dal Purgatorio salire al Paradiso, accolti dagli A n g e l i , dai Santi, dalla V e r g i n e ,
da D i o .
2. - Leggendo l'Epistola, N o i abbiamo pensato ai Granatieri vivi :
antichi, lieti di ritrovarsi in questa vostra adunata nazionale c o i l o r o
vecchi commilitoni, e nuovi, che prolungheranno nell'avvenire le buone
tradizioni del Corpo : tutti presenti nella Nostra mente, nel Nostro cuore
di Padre.
Scrivendo ai Filippesi l ' A p o s t o l o P a o l o esclamava : « Molti, dei quali
spesse volte vi ho parlato (e ve ne parlo anche adesso c o n le lagrime),
si diportano da nemici della Croce di Cristo... e non aspirano che alle cose
della terra. M a noi siamo cittadini del cielo » .
6
D i cuore v'invitiamo,
diletti figli, a meditare queste parole, e in pari tempo a guardare il m o n d o
di o g g i , per rilevare come la triste scena si ripeta. Circolano anche oggi
per le nostre strade veri nemici non solo della Croce di Cristo, ma persino
di L u i stesso, della sua dottrina, della sua morale. Uomini che credono
solo alla terra, e la contemplano quasi proni, dimenticando che essa
serve per camminare verso il cielo e che le creature sono state l o r o date
come strumento e mezzo per giungere alla celeste Patria, dove la giornata
non conosce tramonto, dove tutti vivremo nella pienezza della vita.
V o i non siate così, diletti figli. A n z i non vi dovete contentare di rimanere uniti alla Chiesa con la fede e con la religiosa sottomissione alla
sacra G e r a r c h i a ; N o i vi scongiuriamo di riflettere che a nulla vi giove
rebbe per l'eternità anche la vostra fedeltà alla Patria, se non aveste la
vita di grazia, la vita d i v i n a ; se non evitaste c o n ogni sforzo c i ò che potrebbe portarvi alla rovina eterna.
N o i siamo cittadini del cielo. Là è la nostra eterna, definitiva Patria ;
là potremo ritrovarci — anima e c o r p o , risorti e incorruttibili — come
membri felici dell'unica grande famiglia di D i o .
3. - L ' u l t i m o pensiero, diletti figli, che vorremmo esporvi, lo abbiamo
avuto all'inizio della S. Messa, a l l ' I n t r o i t o : « D i c e il S i g n o r e : Io ho
pensieri di pace », <( Dicit dominus : Ego cogito cogitationes pacis ». Perchè siamo il V i c a r i o di Cristo, Principe della pace, poche parole siamo
¿
PMI. 3, 18-20.
Acta PU Pp. XII
sa
indotti a far Nostre c o m e queste della sacra Liturgia, in tempi, qual è il
presente, di fiduciosa attesa, ma pur di timori e di ansie.
Non occorre ripetere qui c i ò che in varie occasioni abbiamo detto circa
il diritto dello Stato alla difesa contro gli ingiusti aggressori, fino à
quando non siasi trovata una formula efìicace per imporre a tutti il rispetto delle frontiere e dei beni altrui. Ma detto questo, per dovere di
giustizia e di chiarezza, N o i non possiamo omettere di scongiurare nuovamente i reggitori dei popoli, perchè compiano ogni sforzo aulne di
evitare nuovi spargimenti di sangue, nuovi lutti, nuove inutili stragi.
E il Nostro grido giunga ancora una volta specialmente a c o l o r o — dovunque essi siano — che, per calcoli inumani, meditassero mai l'aggressione di altri popoli, solo attendendo che essi risultino indifesi.
Questo Nostro grido, questa Nostra invocazione a D i o , affinchè « dissipi le genti che si rallegrano delle guerre » ,
7
Ci piace elevarlo qui, da-
vanti a migliaia di valorosi soldati, davanti ai Granatieri di Sardegna,
pronti — come un giorno, come sempre — a sacrificare la vita, se la Patria
dovesse richiamarli. I Nostri pensieri sono pensieri di pace : Ego cogito
cogitationes pacis : ma sono anche i vostri, diletti figli, anche voi desiderate la pace : per voi, per le vostre famiglie, per tutta la grande, generosa e benedetta terra d'Italia.
IH
Iis qui interfuerunt
Agriculture
VIH Conventui Consilii, vulgo F. A.
Organisation),
Romae
hadito.
O.
(Food and
*
e
La V I I I session, de la Conférence de la F A O , à laquelle vous participez, Messieurs, revêt cette année une signification toute spéciale, puisque cet organisme célèbre en même temps le dixième anniversaire de sa
fondation. C'est, en effet, le 16 octobre 1945 que les représentants de
vingt Etats furent invités à signer l ' A c t e Constitutif de l'Organisation
des Nations Unies pour l'Alimentation et l'Agriculture. A la fin de la
première session de la Conférence, quarante-deux pays avaient donné
leur adhésion officielle à la nouvelle institution. Depuis lors le nombre
des Etats-membres est allé toujours croissant et l'on en compte actuellement soixante-et-onze. En vous souhaitant la bienvenue, Nous sommes:
Ps. 67, 31.
* Habita die 10 Novembris mensis a. 1955
7
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
54
d o n c particulièrement heureux de vous féliciter du chemin parcouru
pendant ces d i x ans.
Les objectifs, que vous vous proposiez, étaient et restent primordiaux :
élever le niveau de la nutrition et les conditions de vie des populations,
accroître le rendement de la production et faciliter la répartition des
produits alimentaires et agricoles, contribuer à l'expansion de l ' é c o n o mie mondiale. Le Saint Siège ne pouvait se désintéresser d'une entreprise
si nécessaire et si bienfaisante; dès 1948, il avait son observateur aux
réunions régionales de R o m e et, l'année suivante, à une session du
C o n s e i l ; en 1950, une délibération de la Conférence de W a s h i n g t o n
l'admettait comme observateur permanent, statut dont il est, jusqu'à
présent, le seul à j o u i r .
V o u s savez, Messieurs, avec quel intérêt N o u s avons suivi les différentes phases de votre activité depuis le j o u r où la F A O fut fondée. Il
' s'agissait alors de regarder en face ce fait terrible : plus de la moitié
de la population mondiale est sous-alimentée ; pour satisfaire les besoins
de l'humanité, il fallait doubler là production alimentaire. La F A O se
met énergiquement à l ' œ u v r e : elle forme le Comité international de la
crise alimentaire, entreprend un recensement mondial de l'agriculture
et se propose la création d'un Conseil mondial de l'alimentation ; elle
prend en charge les travaux commencés dans neuf pays dévastés par la
guerre pour restaurer leur agriculture. P o u r N o u s limiter à quelques
réalisations plus caractéristiques, rappelions qu'en 1947 fut constituée
la « Commission européenne des forêts » ; en 1948 eut lieu la première
conférence régionale sur les problèmes de la nutrition ; tandis q u ' à partir
de 1949 un Comité mixte d'experts en cette matière se réunit annuellement sur divers points du globe. Puisque l'accroissement de la productivité et l'élévation du niveau de vie des populations rurales sont liés aux
conditions sociales dans lesquelles travaillent les agriculteurs, la F A O
aborde dès 1951 les problèmes de la réforme des structures agraires et les
questions connexes du crédit agricole : en même temps, des réunions
multiples
en
divers
continents
appuient
le
mouvement
coopératif
agricole.
Il fallait sans aucun doute de la hardiesse p o u r envisager une action
aussi variée et qui s'étendît à d'aussi grands territoires. Mais ces efforts
n'ont pas été vains. Le rapport, que vous avez publié sur la situation de
l'agriculture en 1955, note que la production agricole mondiale a atteint
en 1954 un accroissement de 25% par rapport à celle de 1946. Pendant
cette décade, les pays sous-développés ont rapidement mis en valeur
Acta PU Pp. XII
55
leurs ressources en terre et en eau ; grâce à l'assistance technique, ils
ont appliqué, à la production animale et végétale, les nouvelles méthodes
expérimentées et mises au point dans les régions plus avancées. Mais,
à côté des résultats positifs, il importe aussi d'enregistrer les insuffisances et les malaises actuels, afin d'attirer l'attention de tous les responsables et d'orienter leurs efforts; vous avez signalé entre autres la rigidité
des structures productives et la difficulté qu'elles éprouvent à répondre
adéquatement à la demande, la stagnation du commerce mondial des
produits agricoles et le niveau insuffisant du revenu des agriculteurs, si
on le compare à ceux d'autres activités. En de vastes régions du monde,
on n'a pas encore réussi à fournir aux hommes le moyen d'acquérir
toute la nourriture, dont ils ont besoin. Ce fait reste, faut-il le dire, le
motif premier qui vous stimule à poursuivre vos efforts.
Parmi les études particulières, auxquelles se sont livrés vos spécialistes, Nous voudrions en relever quelques-unes, particulièrement suggestives, et d'abord celles qui concernent la base même de toute agriculture, le sol. Dans le passé, l'utilisation, la conservation, l'amélioration
du sol étaient abandonnées au bon sens pratique des cultivateurs ; une
expérience acquise au prix d'un labeur prolongé et non sans déboires
leur indiquait comment procéder pour ne pas ruiner la terre, dont ils
tiraient leur subsistance. On sait que, si d'aucuns ne ménagèrent pas
leurs peines pour sauvegarder leur fonds, d'autres, poussés par l'appât
d'un gain facile ou victimes de leur incompétence, causèrent au sol des
dommages vite irréparables. Afin d'enrayer les conséquences de ces
erreurs et d'en prévenir le retour, afin aussi d'utiliser au maximum toutes les possibilités des terrains, il importait d'acquérir une connaissance
rationnelle des différents sols, de leur structure, de leurs propriétés, et
de dresser la carte de leur répartition géographique; ainsi il devenait
possible le préciser,quel genre de culture convenait à une région déterminée, quelles modifications celle-ci devait éventuellement subir, par le
drainage ou l'apport d'engrais. En particulier, on ne pouvait négliger
la lutte contre l'érosion provoquée par les éléments naturels, mais,
en bien des cas, facilitée et accélérée par l'intervention de l'homme qui,
pour rendre cultivables des terres en déclivité, les dépouille de toute
végétation protectrice. On a constaté aux Etats-Unis que les pertes en
phosphates, dues à l'érosion, étaient supérieures à l'épuisement provoqué
par les récoltes. Les publications consacrées à cette question, telle, par
exemple, celle qui concerne la carte de l'érosion en Amérique Latine,
contribueront beaucoup à empêcher des dégâts ultérieurs.
56
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Mais la conservation du sol ne dépend pas seulement du contrôle de
l'érosion. On préfère actuellement envisager le sujet dans un cadre plus
large, en tenant compte des systèmes modernes pour améliorer la fertilité et des facteurs économiques et sociaux susceptibles d'accroître le
bien-être des populations rurales, d'aider la colonisation des terres incultes, de freiner l ' e x o d e des campagnes et le dépeuplement des régions
montagneuses au profit des villes. L'appauvrissement de la terre peut
être le résultat d'un régime foncier inadéquat, de la concentration ou
du morcellement excessif de la propriété, de la valeur insuffisante des
produits agricoles ; les conditions de vie t r o p dures découragent le cultivateur et le poussent à chercher autrement sa subsistance. V o u s n'avez
pas ignoré cet aspect des choses, puisque, c o m m e N o u s l'avons signalé
tantôt, vous avez envisagé une action en matière de réforme agraire,
c o m m e aussi dans le domaine du crédit et des coopératives agricoles.
A cause du rôle essentiel, qu'elles jouent dans la régulation de la circulation hydrique superficielle et souterraine, les forêts méritent une attention sérieuse ; elles freinent l'écoulement des eaux, favorisent leur pénération en profondeur et l'alimentation des s o u r c e s ; elles retiennent
les neiges et, même si elles ne peuvent empêcher les inondations exceptionnelles, elles régularisent le débit des rivières. Les pouvoirs publics,
soucieux du développement de l'agriculture, ont d o n c intérêt à exercer
leur vigilance sur la manière dont les forêts sont exploitées.
Révélons encore, parmi beaucoup d'autres, les recherches menées sur
la possibilité de faire servir les algues marines à la nourriture humaine ;
jusqu'à présent toutefois l'exploitation de ces ressources apparaît encore
de réalisation difficile.
Ces brèves considérations font ressortir assez que le programme initial,
préparé par la Conférence de H o t Springs et formulé dans l ' A c t e Constitutif, est en bonne voie d'exécution. A l o r s que jadis le problème de la
faim apparaissait insoluble, il est permis à l'heure présente de le regarder en face et de compter pour le résoudre sur la collaboration des gouvernements. Les monographies consacrées à l'étude du sol ont attiré l'attention sur l'unité physique des diverses régions, qui rend la plaine solidaire de la montagne ; celui qui veut sauvegarder la fertilité de ses
terres doit se préoccuper de ce qui se passe bien au-delà de leurs limites.
Cette vérité prend ici, N o u s semble-t-il, valeur de symbole ; les peuples
favorisés par le nature ou par les progrés de la civilisation risquent de
connaître un j o u r de durs réveils, s'il ne se mettent en peine dès maintenant d'assurer à de moins fortunés les moyens de vivre humainement,
Acta Pii Pp. XII
57
dignement et de se développer eux aussi. Eveiller davantage chez un
grand nombre d'individus et de nations ce sentiment de responsabilité
collective, et surtout provoquer par là des interventions éclairées et
généreuses, voilà une tâche haute et noble ; en ces temps de suspicion de
division, de révolte, la portée morale d'un tel résultat dépasse encore de
loin ses conséquences matérielles.
N o u s nous plaisons par dessus tout à reconnaître, dans cette action
mondiale destinée à toucher non un ordre privilégié, mais l'immense
foule souvent impuissante et sans défense, un aspect authentique de la
charité, que le Christ a illustrée par sa vie et par sa mort, et dont il a
voulu faire le signe distinctif de ses disciples ; cette charité universelle-,
désintéressée, exigeante jusqu'au sacrifice,
ne peut s'enraciner sinon
dans l'amour que Dieu lui-même porte aux hommes. Elle le traduit
visiblement ; elle en est la preuve la plus solide.
C'est pourquoi N o u s ne doutons pas que le Divin Maître ne bénisse
tout ce que vous faites pour ceux qui lui appartiennent ; c'est à Lui-même
que ces bienfaits s'adressent ; il saura les récompenser, c o m m e il l'a
solennellement promis et c o m m e N o u s l'en prions ardemment. Que les
faveurs du Ciel descendent sur vous-mêmes et sur votre œuvre, sur vos
familles et sur ceux qui vous sont chers. N o u s vous en accordons p o u r
gage Notre Bénédiction Apostolique.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA SS. CONGREGATIONUM
S. CONGREGATIO CONSISTORIALIS
INF ANTENS I S - T UGUEG AR AO AN AE
DECRETUM
DE MUTATIONE FINIUM DIOECESIUM
Concredita
gregis
spirituali
commodo
apprime
studens E x c m u s
P. D. Patricius Harman Shanley, Episcopus titularis Sophenensis et
Praelatus « nullius » Infantensis, ab Apostolica Sede nuper expostulavit
ut pars paroeciae vulgo « Palanan », quae ad Infantensem praelaturam pertinet et comprehendit pagos
Binatug,
Buyascm,
Dicamay, Di-
sulap; G-angalan, Jbujan et Tappa vulgo appella tos, ab eadem praelatura distraheretur et dioecesi Tuguegaraoanae adnecteretur.
Haec S. Congregatio Consistorialis, attento favorabili voto E x c m i
P. D. Aegidii Vagnozzi, Archiepiscopi titularis Myrensis et in Insulis
Philippinis Nuntii Apostolici, necnon E x c m i P. D. Ioannis Sison, Episcopi titularis Limatensis et Administratoris A p o s t o l i c i Tuguegaraoani,
vigore specialium facultatum sibi a Ssmo D o m i n o Nostro P i o Divina
Providentia P P . X I I tributarum, oblatis precibus benigne annuendum
censuit.
Quapropter suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, a praelatura « nullius » Infantensi
territorium, quod supra memoravimus, separat, ipsumque dioecesi Tuguegaraoanae perpetuo adnectit, mutatis hac ratione memoratae praelaturae dictaeque dioecesis finibus; ita ut posthac praedicti pagi Binatug, Buyasan,
Dicamay, Disulap,
Gangalan,
Ibujan et
Tappa
una cum
suis ecclesiis, oratoriis, piis domibus, ecclesiasticis bonis et fundationibus in eodem territorio exstantibus vel quomodolibet ad illud vel ad
fideles in illo degentes spectantibus, ad dioecesim Tuguegaraoanam pertinere censeri valeant ac debeant.
.
Omnia acta igitur et documenta praefatos pagos respicientia eorum-
qeu fideles a Curia praelaturae « nullius » Infantensis ad Curiam dioecesis Tuguegaraoanae, quam primum,
transmittantur.
Sacra Congregatio Consistorialis
58
Ad haec omnia perficienda Sacra Congregatio Consistorialis deputat
Pontificium
Administrum
Philippinis actu regentem,
Nuntiaturam
Apostolicam
in
Insulis
necessarias et opportunas eidem tribuens
facultates etiam subdelegandi, ad affectum de quo agitur,
quemlibet
virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onusque imponens, quam
primum, remittendi ad hanc Sacram Congregationem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis.
Quibus super rebus praesens edit C o n s i s t o r i a ^
Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Datum Romae, ex Aedibus S. Congregationis Consistorialis, die 16
Augusti 1955.
££{ F r . A . I. Card. PIAZZA, E p . Sabinen, et Mandelen. a Secretis
L.
S.
Iosephus Ferretto,
Adsessor
SACRA CONGREGATIO
DE DISCIPLINA SACRAMENTORUM
DECRETUM.
ERECTIONIS TRIBUNALIS PROVINCIALIS CIRCUMSCRIPTIONUM ECCLESIASTICARUM
PROVINCIAE EDMONTONENSIS PRO TRACTATIONE CAUSARUM NULLITATIS MATRIMONII.
Per Decretum diei 28 Martii 1949 (in « A c t a Apostolicae S e d i s »
v o l . X X X V I I I , p p . 281 ss. relatum) Sacra Congregatio de Sacramentis,
iussu Ssmi D. N. P i i Divina Providentia Papae X I I , in Canadensi Ditione, p r o tractatione causarum nullitatis matrimonii, septem Tribunalia
Provincialia
primae
instantiae
et
quatuor
secundae
instantiae
instituit.
Nuper autem universi E x c m i Ordinarii Provinciae
Ecclesiasticae
Edmontonensis, nempe E x c m u s Archiepiscopus Edmontonensis, Episcopus Galgariensis, Episcopus S. Pauli in Alberta, Vicarius A p o s t o licus de Grouard et Vicarius A p o s t o l i c u s de Mackenzie, enixe postulaverunt ut causae nullitatis matrimonii suorum subditorum, quae hucusque, tenore n. 7 capitis I laudati Decreti, a Tribunali Provinciali Van-
60
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
cuveriense p e r t r a c t a b a t u r , eoquod dictum Tribunal Vancuveriense binis
provinciis
ecclesiasticis Vancuveriensi
et
Edmontonensi
inserviebat,
pertractandae itemque in prima instantia decidendae deferri possent ad
Tribunal Edmontonense ad huius finem erigendum.
Rationes potissimae pro hac erectione allatae ab Excniis Ordinariis
sunt 1) nimia distantia Tribunalis Vancuveriensis, 2) difficultas idem
Tribunal adeundi, 3) nimia mora pro hisce causis instruendis et decidendis, passim inevitabilis, c u m gravi fidelium i n c o m m o d o .
Quas preces, cum S. haec Congregatio de Disciplina Sacramentorum
in Congressu diei 16 Novembris c. a. rite perpendisse^ attento etiam
voto E x c m i Delegati A p o s t o l i c i Ditionis Canadensis, easdem per infra^
scriptum Cardinalem Praefectum retulit Ssmo D . N . P i o divina Providentia P a p a e X I I in Audientia diei 10 Decembris 1955 Substituto Secretariae Status benigne concessa.
Sanctitas vero Sua haec omnia quae sequuntur statuere dignatus est,
decernens eadem exsecutioni mandanda, contrariis quibuslibet, licet speciali mentione dignis, minime obstantibus :
a
1) In urbe Edmontonensi, die I Ianuarii a. 1956 erigitur Tribunal
Provinciale p r o omnibus causis nullitatis matrimonii in prima instantia
pertractandis et decidendis dictae ecclesiasticae Provinciae, nempe archidioecesis Edmontonensis, dioecesis Calgariensis, dioecesis S. Pauli
in Alberta, Vicariatuum A p o s t o l i c o r u m de Grouard et Mackenzie.
2) Ab eodem die Tribunal Provinciale Vancuveriense competens
remanebit pro causis nullitatis matrimonii suae tantum Provinciae ecclesiasticae pertractandis et in prima instantia decidendis.
3) Causae eaedem a Tribunali Provinciali sic erecto Edmontonensi
in prima instantia definitae, pro tractatione in gradu appellationis, deferentur ad Tribunal Provinciale Torontinum, incolumi semper iure directe appellandi ad S. R. R o t a m , iuxta can. 1559 § 1 Codicis I. C.
4) In reliquis plene serventur omnia quae statuta sunt in praelaudato Decreto anni 1946, necnon in eius Normis exsecutivis diei 14 Maii
1946 ( A . A. S. x x x v i i i p p . 283 ss.).
Datum Romae, ex Aedibus eiusdem Sacrae Congregationis, die 14
Decembris a. 1955.
£8 B. Card. ALOISI MASELLA, E p . Praenestinus, Praefectus
L.
iB
S.
P.
Bracci,
Secretarius
Commissio Pontificia de re Biblica
61
ACTA OFFICIORUM
PONTIFICIA COMMISSIO DE RE BIBLICA
INSTRUCTIO
AD EXCELLENTISSIMUS LOCORUM ORDINARIOS DE CONSOCIATIONIBUS BIBLICIS
ET DE CONVENTIBUS AC COETIBUS EIUSDEM GENERIS.
Sanctissimus Dominus Noster P i u s P p . X I I fel. reg. in Litteris Encyclicis Divino afflante Spiritu d. d. 30 Septembris 1943, inter complura
alia quae ad studia biblica rite promovenda conferunt, id quoque paterne
hortatus est,
ut
sacri
Antistites
Scripturae
Sacrae
venerationem
in
christifidelibus sibi commissis satius in dies augere et perficere studeant
eiusque cognitionem et amorem efficaciter fovere et excitare nitantur.
Pias igitur illas consociationes quae ad Sacrorum Librorum exemplaria
diffundenda conditae sunt, intente adiuvent, Sacrae Scripturae, Evangeliorum potissimum, cotidianam lectionem et meditationem alloquio et
usu commendent, publicas de rebus biblicis dissertationes seu acroases
aut ipsi habeant aut ab aliis apprime peritis sacris oratoribus habendas
curent, denique commentarios ad quaestiones biblicas ex scientiae ratione
tractandas et exponendas editos pro viribus sustentent et inter varios
gregis sui coetus et ordines apposite divulgent.
1
M a g n o c u m gaudio haec Pontificia de Re Biblica Commissio, cui munus
studia biblica dirigendi et fovendi peculiari m o d o concreditum est,
variis e nuntiis et fontibus cognitum habet, quanta cum alacritate Excellentissimi Praesules his Summi Pontificis hortationibus obtemperaverint
quantumque fructum fidelis populus in haud paucis regionibus ex hoc
Sacrorum Librorum renovato studio perceperit. Multis in locis Ordinarii
in hac sua rei biblicae cura sollerter iuvantur Consociationibus illis
Biblicis quae, ultimis temporibus ortae, tam editis in publicum libris
et commentationibus quam publicis conventibus et acroasibus Sacrorum
Librorum cognitionem et amorem promovere nituntur. Magno etiam cum
fructu « dies biblici », potissimum pro christifidelibus omnibus, celebrantur vel conventus per complures dies protracti (« hebdomades bi1
Cfr. Acta Apost. Sedis, 35 (1943) 321.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
62
blicae ») instituuntur, in quibus argumenta ad Sacram Scripturam spectantia amplius et profundius in determinatorum coetuum utilitatem pertractantur.
N u l l u m est dubium quin his rebus omnibus, d u m m o d o rite peragantur,
Sacrae Scripturae cognitio et amor efficaciter promoveatur et in dies
uberius crescat. Attamen, ut hic finis rite obtineatur, o m n i a magna c u m
cura et prudentia paranda et dirigenda sunt. Ac primum quidem argumenta in conventibus tractanda apte eligantur oportet, idque maxime
ex iis quae ad doctrinam theologicam Sacrorum Librorum profundius
cognoscendam et ad cultum ac venerationem Sacrarum Litterarum inter
christifideles magis magisque fovendam apte valeant, iis tamen non omissis quaestionibus historicis, criticis, litterariis, quae in singulis regionibus maioris momenti sunt aut acrius disputantur. Dein oratores qui
in huiusmodi conventibus verba faciunt, rerum de quibus agunt, omni ex
parte periti sint oportet, normis a Sancta Sede datis sincere oboedientes,
in rebus proponendis prudentes et sobrii, condicionis tam scientificae
quam spiritualis audientium omnino conscii. Quantus fructus ex his conventibus hauriatur, si haec omnia diligenter observata fuerint, ex multis
relationibus quae ad hanc Pontificiam Commissionem pervenerunt, luculenter apparet.
Dolendum tamen est rei nondum in omnibus regionibus normis m o d o
expositis plane satisfieri atque interdum adesse periculum, ne conventus
illi a Consociationibus Biblicis vel ab aliis instituti, non omnibus qui
intervenerint, satis proficiant, immo quibusdam magis in « destruction e m » quam in « a e d i f i c a t i o n e m » cedant (cfr. 2 Cor-, 10, 8 ) . Oratores enim,
dicunt, non semper eos esse qui rerum de quibus agunt, omnino periti
sint ; quosdam nimis facile sequi auctores minus commendatos vel inconsiderate ac temere admittere et divulgare opiniones dubias aut falsas;
commendare libros vel periodica dubii valoris aut ab auctoritate ecclesiastica non approbata vel etiam reprobata : et haec omnia interdum
c o r a m auditoribus qui ad similes quaestiones examinandas et iudicandas
nullatenus parati et instructi sint. Accidisse etiam ferunt, ut qui loqueretur, parum attendent ad normas illas quas Summus Pontifex fel.
reg. in Litteris Encyclicis Humani generis denuo graviter inculcavit,
atque audacter proposuerit sententias a Magisterio Ecclesiae reprobatas,
vel etiam sensui litterali, vigilante Ecclesia probe elaborato, novum
quendam sensum substituerit quem symbolicum et spiritualem appellant
et quo difficultates sensui litterali inhaerentes evanescere temere dicti-
Commissio Pontificia de re Biblica
tant.
2
Quae omnia, si c o r a m auditoribus proponantur rei biblicae non
omnino peritis, summopere periculosa esse, nemo est quin videat.
Hisce rebus omnibus perpensis, haec Pontificia Commissio de Re
Biblica, pro munere ipsi commisso, opportunum censuit in memoriam
revocare has Consociationes Biblicas omnesque de re biblica coetus atque
conventus, sicut etiam libros et articulos in commentariis et in diariis
de eadem re biblica edendos, utpote res religiosas et ad religiosam christifidelium institutionem spectantes, Ordinariorum auctoritati et iurisdictioni subesse. Quod ut in posterum efficacius servari possit, haec
statuere et praescribere placuit :
1. Omnes Consociationes Biblicae earumque opera et incepta auctoritati et iurisdictioni competentis Ordinarii subsunt. Competens autem
Ordinarius, si agitur de Consociationibus vel conventibus quibuslibet
dioecesanis, est Ordinarius loci ; si agitur de interdioecesanis, ille est
Ordinarius in cuius dioecesi Moderator Consociationis sedem habuerit
vel conventus aut coetus habendus erit.
2. Novae Consociationes Biblicae vel quicunque eiusmodi coetus institui nequeunt sine approbatione competentis Ordinarii, cuius etiam est
earum Statuta examinare et approbare.
3. Moderator Consociationis vel Praeses cuiuslibet coetus singulis
annis de eius statu, membris, actis ad competentem Ordinarium referat.
4. Conventus omnes qui p r o auditoribus studia Sacrae Scripturae non
ex professo colentibus ad argumenta scripturistica tractanda instituuntur, sive « hebdomadae biblicae » sive « dies biblici » qui dicuntur, sine
consensu et approbatione competentis Ordinarii haberi nequeunt. Eidem
Ordinario tempestive referendum est quae argumenta tractanda videantur
et qui oratores ea sint tractatui!. Conventu autem habito is qui ei praefuit,
ad eundem Ordinarium breviter referat de rebus tractatis, de disputationibus habitis, de conclusionibus collectis. Eandem relationem mittat
etiam ad Revmum Secretarium Pontificiae Commissionis de Re biblica,
addito programmate conventus et elencho oratorum.
5. Normis sub n. 4 praescriptis non comprehenduntur illi congressus
et conventus qui pro professoribus Sacrae Scripturae aliisque rei biblicae
specialiter peritis ad quaestiones scientifice examinandas et disputandas
instituuntur.
Sed etiam in his conventibus cura habeatur, ut omnia
secundum sana et probata principia doctrinae catholicae et normas a
Sancta Sede datas peragantur. Extraneis autem qui de coetu professorum-
2
"Cfr. Acta Apost. Sedis, 42 (1950) 569 s
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
64
aut specialiter peritorum non sint aditus ad huiusmodi congressus ne
pateat.
6. Quibus munus est conventus, de quibus sub n. 4, praeparandi vel
dirigendi, sedulo curent, ut res tractentur quae n o n adeo curiositati vel
rerum novarum studio satisfaciant, sed ad solidam auditorum institutionem in fide et in vita morali et ascetica promovendam et ad Sacrorum Librorum amorem sincerum excitandum et augendum vere conferre posse
videantur. E o s autem Oratores eligant qui ad hos fines obtinendos magis
apti et condicionis scientificae et spiritualis eorum quibus sermones destinantur, periti et conscii sint. Curent etiam, ut in rebus ipsis tractandis
non adeo difficultates et res dubiae proferantur, sed methodo positiva illa
exponantur quae clara et explorata sunt. Quodsi c o r a m quibusdam coetibus auditorum etiam difiicultates et obiectiones tractandae videantur,
quaestione aeque et honeste proposita, solida tradatur responsio, rationibus scientificis rite suffulta.
Excellentissimi Ordinarii, pro suo in gregem Christi amore, huic
gravi negotio diligenter operam impendant, et si ipsi per se id agere non
potuerint, ex propriae dioeceseos sacerdotibus aliquem ex officio constituant, qui rei biblicae probe peritus, solida doctrina theologica ornatus,
debita prudentia instructus harum Consociationum et coetuum curam
suscipiat ac determinatis temporibus, prout idem Ordinarius statuerit,
ad ipsum referat. Idem etiam ea quae de re biblica in libris vel commentationibus sive editis sive edendis tractantur, diligenter examinet, et
si quid notandum censuerit, ad eundem Ordinarium referat.
Quae o m n i a si sedulo et accurate fient, sperare licet fore ut hae utilissimae Consociationes Biblicae et coetus atque conventus uberem fruct u m ferant ad Verbi Dei cognitionem et amorem in dies magis fovendum,
ad studia biblica efficacius promovenda, ad animarum salutem fecundius
curandam.
Sanctissimus Dominus Noster Pius P p . X I I hanc Instructionem benigne approbare dignatus est eamque publici iuris fieri mandavit.
Romae, die 15 Decembris a. 1955.
Athanasius Miller, O. S. B., Consultor ab Actis.
AB. et vol. X X X X V I I I
2 5 Februarii 1 9 5 6
(Ser. I I , v. X X I I I ) - N . %
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
ACTA PII PP. XII
CONSTITUTIO APOSTOLICA
ULTRAIECTENSIS ET ALIARUM
(GRONINGENSIS - ROTERODAMENSIS)
AB ARCHIDIOECESI TJLTRAIECTENSI ET A DIOECESI HARLEMENSI QUAEDAM TERRITORIA DISTRAHANTUR, E QUIBUS NOVAE DUAE DIOECESES CONSTITUUNTUR
(( GRONINGENSIS )) ET (( ROTERODAMENSIS ».
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Dioecesium immutationes ab hac Romana Sede, omnium Ecclesiarum
sollicita matre, sapientissime fieri, vel etiam novas circumscriptiones ecclesiasticas ordinari, quotiens spes bona eaque certa affulgeat id christianorum c o m m o d i s et utilitatibus respondere, nemo est quin videat,
c u m beato Petro eiusque Successoribus divinitus mandatum sit electorum gregem pascere et gubernare. Quae studia et sollicitudines ad praesens visum est Nobis ad Hollandiae res acri intendere cura. Quae regio,
exacto nuper saeculo a restituta ibidem catholica hierarchia, tanta cepit, aucto catholicorum hominum numero et fidei operibus, incrementa,
ut sive divinae veritati tuendae, sive usui fidelium augendo, sive denique rei sociali provehendae, omnino oporteat vires ita disponere ut necessitatum cumulo sint pares. A c c e d i t ut sacri Pastores, qui nunc familiae christianae ibi loci praesunt, « cum dioecesium limites latius exten5 - ACTA, vol. X X I I I , n. 2. — 25-2-1956.
66
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
dantur, impediti sint ne visitandi dioecesim obligationem, ad normam
can. 343 O. I. C, per se ipsi impleant », ut decreta Concilii Provincialis
E p i s c o p o r u m Hollandiae, anno millesimo nongentesimo vicesimo quarto
celebrati, clare testantur. Quae c u m ita sint, christianorum saluti E c clesiaeque utilitati consulere cupientes, itemque eos maioribus praesidiis
instruere optantes, post auditum venerabilem Fratrem Paulum Giobbe,
Archiepiscopum titulo Ptolemaidensem in Thebaide, eundemque in H o l landia A p o s t o l i c u m Nuntium-Internuntium, ac venerabiles Fratres Nostros S. R. E. Cardinales S. Congregationi Consistoriali praepositos;
eorum consensum supplentes qui in hoc negotio aliquod ius vel habeant,
vel sese habere arbitrentur, de Nostra apostolica potestate haec quae sequuntur decernimus et iubemus. Ab archidioecesi Ultraiectensi eam territorii partem separamus quae regiones complectitur vulgo Groningen,
Friesland et Drenthe, una c u m Noord-Oost-Polder ; ex eaque novam ac
distinctam dioecesim condimus, quam ab urbe Groninga volumus Groningensem appellari, quae urbs Sedes erit et caput novae dioecesis. Qua in
urbe sacer Praesul et domicilium suae commorationis habebit, et cathedram veritatis collocabit, in templo scilicet S. Martini Episcopi et Confessoris, quod idcirco ad cathedralis gradum evehimus. Praeterea a dioecesi Harlemensi eam provinciam detrahimus quam populus Zuid-Holland
appellare consuevit, eamque in alterius dioecesis formam redigimus,
Roterodamensis
ab
eiusdem
nominis
urbe
cognominandae ;
in
qua
perillustri civitate Sedem novae huius Ecclesiae statuimus, dum cathedra episcopalis in curiali aede S. Laurentii martyris et S. Ignatii confessoris ab E p i s c o p o collocabitur, iuribus et honoribus cathedralis templi
concessis, uti patet.
Tandem ab archidioecesi Ultraiectensi ea parte
seiuncta quae vulgari sermone Gooiland denominatur, eam Harlemensi
dioecesi in omne tempus coniungimus ; ab hac vero id regionis dividimus,
quae fere totam civilem provinciam continet Zéeland nuncupatam; et a
dioecesi Buscoducensi universam oram decanatus, uti dicitur, St. Geertruidenberg;
quae territoria dioecesi Bredanae in perpetuum tempus
adnectimus. Quas fundavimus Ecclesias, Groningensem videlicet et R o terodamensem, iisdem iuribus, facultatibus, privilegiis, honoribus, insignibus fruentur, quibus ceterae omnes dioeceses ; quod et de eorum Praesulibus dicendum est, qui tamen iisdem quoque oneribus et obligationibus tenebuntur. Novas hasce Sedes suffraganeas constituimus Ecclesiae
Ultraiectensi; cuius Metropolitae E p i s c o p i Groningensis et Roterodamensis ad iuris normam erunt obnoxii et subiecti. V o l u m u s praeter haec
ut iuxta leges iuris communis et normas a S. Congregatione de Semina-
Acta PU Pp. XII
67
riis et Studiorum Universitatibus latas, in utraque dioecesi seminarium
erigatur iis excipiendis pueris quos suavissima Spiritus Sancti v o x ad
sacerdotium inclinaverit ; et ut cultui D e i augendo Episcopisque consiliorum ope iuvandis Canonicorum Collegium condatur secundum praescripta per alias sub plumbo Litteras definienda.
Concedimus tamen
ut eorum l o c o Consultores dioecesani eligantur, si ad praesens Canonicorum Collegium constitui nequeat ob graves difficultates. Quod ad
clerum attinet, mandamus ut simul ac hae Litterae ad effectum deductae fuerint, clerici ei Ecclesiae censeantur ascripti in cuius territorio
legitime degant ; quae vero ad Ecclesiarum regimen et administrationem
attineant, ad V i c a r i i Capitularis electionem, Sede vacante, ad iura et
onera cleri et populi, in his omnibus Codicis Iuris Canonici iussa serventur. A c t a et documenta quae ad novas dioeceses respiciant, vel ad
territoria quae dioecesibus Harlemensi et Bredanae iuncta sunt,
uniuscuiusque Curiam sedula cura mittantur,
ad
ibidem religiose asser-
vanda. Mensam denique episcopalem, quae dicitur, ea bona constituent
quae utrique dioecesi e divisione bonorum ob venient, iuxta canonem
1500 Codicis Iuris C. Ad ea postremo omnia quae imperavimus exsequenda venerabilem Fratrem deputamus Paulum Giobbe quem memoravimus, cui omnes agendae rei potestates facimus, quas poterit cuivis
viro delegare, d u m m o d o in ecclesiastica dignitate constituto. Qui venerabilis Frater etiam onus habebit fines certos et indubios, ideoque quatenus opus sit iuxta terminos natura definitos, inter unam alteramve
dioecesim delineandi. Quod negotium postquam perfecerit, documenta
exarari curabit, eaque nitidam finium descriptionem cum denomination e s continentia, a d S . Congregationem Consistorialem quam primum
mitti studebit. Quod si eveniat ut cum res agi debeat alius eidem Internuntiaturae praesit, ipsi haec negotia conficienda iubemus. H a s vero
Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus ; ita quidem
ut quae per eas decreta sunt ab iis quorum res est religiose serventur,
atque igitur vim suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla,
cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, c u m per has
Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis praeditus
auctoritate, sive sciens sive insciens contra egerit ac N o s ediximus, id
prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat ; quin i m m o
harum Litterarum exemplis et locis, sive typis impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem omnino ha-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
68
benda erit fides, quae hisce haberetur, si ostender en tur. Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o detrectaverit,
sciat se poenas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa non fecerint.
D a t u m Romae, apud S. Petrum, die decimo sexto mensis Iulii, anno
D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo quinto, Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
S. B. E. Cancellarius
© Fr. A D E O D A T U S I. Card. P I A Z Z A
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regem
Franciscus
Bernardus
Hannibal
De
Ferretti,
Felicis,
Proton.
Proton.
Apost.
Apost.
Loco gß Plumbi
«
In Ap. Cane, tab., vol. LXXXXI, n. 62.
L I T T E R A E APOSTOLICAE
I
AD TITULUM ET DIGNITATEM BASILICAE MINORIS EVEHITUR ECCLESIA B. MARIAE
V. DE RUPE, SEU (( DE LAS LAJAS )) INTRA FINES DIOECESIS PASTOPOLITANAE.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Templum perdecorum loci amoenitate
atque structurae genere conspicuum, in quo I m a g o Beatae V i r g i n i s in
saxo depicta, ideoque « de Rupe » appellata, pie excolitur, praecipuum
quoddam perhibetur Marianae religionis domicilium non solum pagi
« Las Lajas », intra fines dioecesis Pastopolitanae, ubi ad auras stat,
sed etiam totius Reipublicae Columbianae atque finitimarum regionum.
Etenim, super praerupta atque confragosa, ad artis Gothicae rationem,
exstructa sacra haec Aedes ab ingenti Christifidelium multitudine atque
etiam a lectissimis V i r i s ex ordine ecclesiastico atque laicorum solet
adiri, qui omnes discupiunt ut clementissimae Deiparae, ibi tantopere
veneratae, muneribus cumulentur ; quae quidem eadem Dei hominumque
Acta Pii Pp. XII
69
Mater, p r o Suo in miseros mortales amore, liberaliter dilargitur. Unde
factum est ut sacrorum Antistites Columbiani, coetum anno millesimo
nongentesimo vigesimo septimo agentes, h o c Templum una sententia Sacrarium suae Nationis renuntiarent. Augescente exinde pietate erga Beatam Mariam V i r g i n e m de R u p e , praeclara Eius I m a g o , anno millesimo
nongentesimo quinquagesimo secundo, plurium Praesulum atque frequentis populi fidelis astante corona, auctoritate Petriani Canonicorum
Collegii, aureo diademate fuit redimita. Quod autem est maximi momenti,
fructus spirituales ibidem, praesertim ex Sacramentorum usu, percipiuntur amplissimi. Quibus omnibus permotus, Venerabilis Frater Aemilius
Bolero González, Episcopus Pastopolitanus, suffragante quoque Venerabili Fratre P a u l o Bertoli, Archiepiscopo titulo Nicomediensi Nostroque apud Columbianam Rempublicam Nuntio A p o s t o l i c o , preces ad N o s
admovit, ut idem Templum Basilicae Minoris nomine ac iure donaremus
Quibus votis libenti animo obsecundare volentes, N o s , ex Sacrae Rituum
Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra
deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in m o d u m Aedem D e o in honorem Beatae Mariae Virginis de
R u p e seu « de Las Lajas » sacram, atque intra fines dioecesis Pastopolitanae positam, ad dignitatem et honorem Basilicae Minoris evehimus,
omnibus adiectis iuribus ac privilegiis liturgicis, quae Templis eodem
hoc nomine insignibus rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus.
H a e c edicimus,
statuimus,
decernentes
praesentes Litteras
firmas, validas atque efiicaces iugiter exstare ac permanere ; suosque
plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari :
sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane
fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m e x A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die x x x mensis A u gusti, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRTJGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
70
II
BEATA MARIA V. A MONTE CARMELO PATRONA CAELESTIS CONSTITUITUR (( TERRITORII NATIONALIS DE FORMOSA » INTRA FINES DIOECESIS RESISTENCIAS.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — « D e c o r e m Carmeli », A l m a m dicimus Deiparam ab hoc Monte appellatam, Christifideles, qui terram,
cui nomen F o r m o s a , intra fines dioecesis Resistenciae atque Reipublicae
Argentinae, incolunt, praecipua venerantur, ut accepimus, observantia
ac pietate. Etenim saeculo proxime praeterito ea in regione sedem ac
domicilium collocarunt auspice eadem V i r g i n e Carmelitide, cuius imaginem secum tulerant. Ex eo l o c o , scilicet e principe oppido F o r m o s a ,
cultus Deiparae, nomine illo insignis, continentem agrum feliciter pervasit; unde factum est ut, anno millesimo nongentesimo p r i m o , Moderator eiusdem regionis, quam Argentini « Territorium Nationale de Formosa » vocant, ad sacram potestatem preces a d m o v e n t ut Beata Maria
V i r g o a Monte Carmelo eidem huic constitueretur caelestis apud Deum
P a t r o n a ; hoc esse votum, hanc esse spem totius populi plagam illam
habitantis. T u n c vero temporis id solum fieri potuit ut e nomine Dei
Genitricis, cui a Monte Carmelo adiecta appellatio, paroecia oppidi Formosae nuncuparetur. Pietas deinde erga clementissimam Reginam, suavi hoc titulo invocatam, novis est aucta incrementis, cum, anno millesimo
nongentesimo quadragesimo septimo, Eius in fidem, quasi caelestis duc i s , Exercitus Argentinus committeretur, Eiusque I m a g o , anno scilicet
millesimo nongentesimo quinquagesimo tertio, piae peregrinationis causa,
inter gestientis populi vota, per oppida pagosque territorii, quod dictum est, circumferretur. V o t a igitur depromens saepenumero facta a sacrorum administris, a publicae ac militaris rei moderatoribus,
scho-
larum praefectis pluribusque sodalitatibus, dilectus filius Vicarius Capitularis dioecesis Resistenciae N o s submisse rogavit ut Beatam Mariam
V i r g i n e m Carmelitidem totius territorii a F o r m o s a appellati caelestem
Patronam renuntiaremus. Quas preces pro studio, quo ardemus, Marianae religionis quoquoversus propagandae, libenti animo statuimus audire.
Quapropter,
ex Sacrae R i t u u m
Congregationis consulto,
certa
scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis
plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in m o d u m Beatam Mariam V i r g i n e m a Monte Carmelo « Territorii Nationalis de F o r m o s a »,
71
Acta PU Pp. XII
quod dicitur, praecipuam apud Deum caelestem Patronam constituimus
ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis quae
principalibus regionum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis
nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque
plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ;
sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane
fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter
sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die x x x mensis Augusti, a n n o MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO PRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
III
TEMPLUM CATHEDRALE RIOJENSE S. NICOLAO BARENSI SACRUM TITULO BASILICAE MINORIS CONDECORATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Ornatissimum Templum princeps
Eiojense, Sancto Nicolao Barensi sacrum, magnis perhibetur concursibus
celebrari populorum, eo undique convenientium ut, eiusdem Caelitis deprecatione, supernis muneribus ditentur. Quae Aedes, postquam, anno
millesimo octingentesimo nonagésimo quarto, urbs illa fere tota terrae
motu ac fremitu collapsa est in ruinas, exstructa fuit egregio genere, quod
« Romanicum-Byzantium » appellant, magnamque habet admirationem
propter amplitudinem cultumque varium. Est enim ibi conspicere auri
fabrefacti vim, marmoris speciem eximiam, vitra colorum venustate illustria, sacram suppellectilem pretiosis vestitam metallis aliaque hoc genus
ornamenta et lautitias. Pone aram maximam positum praeclarum Sacellum visitur Divi Nicolai, cuius vetustum Simulacrum in hoc novum
Templum translatum augescente in dies excolitur religione. Propter hunc
praecipuum cultum Aedes ipsa « Sacrarii » nomine donata est ac Nosmet
72
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ipsi Sanctum Nicolaum urbis et dioecesis Riojensis primum Patronum,
Litteris A p o s t o l i c i s die sexta mensis Decembris, anno millesimo nongentesimo quadragesimo sexto, sub anulo Piscatoris expeditis, renuntiavimus. V o t a igitur cleri populique significans, Venerabilis Frater Froilanus Ferreira Reinafé, Episcopus Riojensis, preces Nobis adhibuit
ut hoc Templum, scilicet pietatis domicilium insigne idemque artificiosis
operibus commendatum, Basilicae Minoris nomine ac iure honestaremus.
Quibus supplicationibus libenti animo admissis, N o s , ex Sacrae Rituum
Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra
deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, Templum Cathedrale Riojense, Sancto N i c o l a o Barensi dicatum, ad dignitatem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae eidem titulo rite competunt. Contrariis
quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque,
ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime
suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex
nunc ed inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i v
mensis Ianuarii, anno MDCCCCLV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
IV
NUNTIATURA APOSTOLICA LUCEMBURGENSIS ERIGITUR
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Quo firmior es redderentur magisque
frugiferae publicae necessitudinis rationes, quae Apostolicae huic Sedi
c u m civitate intercedunt Lucemburgensi, ad quam ad praesens usque
tempus legatus erat sacrorum Antistes, Internuntii solum nomine insignis, visum est Nobis eiusdem munus potiore gradu honoris condecorare.
Acta PU Pp. ZU
73
Quae c u m ita sint, N o s , motu proprio, certa scientia ac matura deliberatione Nostra, harum Litterarum vi, auctoritate Nostra, Internuntiaturam Apostolicam Lucemburgensem in Nuntiaturam Apostolicam, eodem titulo retento, erigimus et constituimus eidemque Nuntiaturae sic
per N o s erectae omnia et singula deferimus iura, privilegia, honores,
praerogativas, indulta, quae huiusmodi Legationum propria sunt, certa
spe freti hanc animi Nostri testificationem religioni provehendae esse
conducturam. Haec statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos
atque integros effectus sortiri et obtinere ; ipsique Nuntiaturae Apostolicae Lucemburgensi, sic per N o s erectae, nunc et in posterum plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque
ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter vel ignoranter attentari contigerit.
Contrariis qui-
busvis nihil obstantibus.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die x x i v mensis
Octobris, anno MDCCCCLV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
EPISTULAE
I
AD EMUM P. D. STEPHANUM S. R. E. PRESB. CARDINALEM WYSZYNSKI, ARCHIEPISCOPUM GNESNENSEM ET VARSAVIENSEM ATQUE EXCMOS PP. DD. ARCHIEPISCOPOS, EPISCOPOS LOCORUMQUE ORDINARIOS POLONIAE : TERTIO VERTENTE
SAECULO A LIBERTATE POLONIAE RESTITUTA PER DEFENSIONEM SANCTUARII
JANA GORA.
PIUS PP. XII
Dilecte F i l i Noster ac Venerabiles Fratres, salutem et Apostolicam
Benedictionem. — Gloriosam Reginam ob innumeros partos triumphos,
Mulierem i n d i t a m siderum redimitam serto, amictam sole, ex qua Sol
74
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
iustitiae ortus est nobis, iam ab antiquissima aetate P o l o n o r u m gens
ita coluit et venerata est, ut huiusmodi religionis obsequio nulli videretur esse secunda. Cui amantium filiorum impensae pietati D e i hominumque Mater, cuius par est potestas liberalissimae benignitati, saepe
opiferam gratiam eo spectabiliorem retulit, quo immaniora erant illa,
in quibus versabantur, pericula. Quodsi hoc luculenter probant omnes
P o l o n o r u m annales, quam maxime illud demonstrat, quod tria abhinc
saecula obtigit, c u m D o m i n i c i Natalis sacra celebrabantur sollemnia,
sive religiosae sive civilis rei amplissimis monumentis immortalitati
consecratum. F a s esse, hasce per Litteras Nostras, vobis, Dilecte F i l i
Noster
et venerabiles Fratres, et cunctae P o l o n o r u m genti praeclari
illius eventus recordationem repetere arbitrati sumus, ut singularis caelestis beneficii memoria in angustiis, quibus insons patria vestra premitur, solatium vobis afferat, spem faciat non defuturae salutis, si dignitatem et constantiam vestram communiât fides inter aspera stabilis,
nullis adversis rebus adflicta.
Vladislai regnum, quod diuturna prosperitate felicitateque fioruerat,
formidolosa et periclitationis cladisque plena tempora subsecuta sunt.
Invaserunt enim in P o l o n o r u m terras exterae gentes, ex quibus maiore
exercitu et impetu Novatores, ac, postquam Varsavia et Cracovia facile
sunt captae,
Clarus Mons Czestochoviensis libertatis vestrae postre-
num fuit propugnaculum.
Attamen
Augustinus
Kordecki,
coenobii
illius moderator, animo minime defecit, sed D e o et Deiparae V i r g i n i s
patrocinio fretus, defensores ad strenue obsistendum confirmavit. Quapropter, rerum condicione improviso in melius mutata, felicibus eventibus patria vestra in libertatem vindicata est. T u n c Ioannes Casimirus
rex V i r g i n e m Mariam ditionis suae terrarum D o m i n a m edixit ac P o l o niae conclamavit Reginam; deinceps fel. rec. Decessor Noster Pius X I ,
qui s o l e r t i s s i m i apud vos Nuntii A p o s t o l i c i munus obierat, p r o suo in
patriam vestram impenso studio, votis a pluribus istinc prolatis concedens, perlibenter festum in honorem B. Virginis Mariae, Poloniae Reginae, instituit, quotannis die tertia mensis Maii perpetuo celebrandum.
Qui immortali memoria digni eventus mire sane demonstrant Dei Genetricem Mariam Polonis semper salutem adesse omnibus in eorum
discriminibus, tum maxime c u m istic catholica fides, thesaurus longe
pretiosissimus a maioribus vobis traditus, itemque c u m hac A p o s t o l i c a
Sede solida arctaque coniunctio, gentis vestrae robur et decus in periculis versantur.
Quae c u m R o m a n a veritatis Cathedra necessitudinis
vincula per diuturnam saeculorum seriem, quamvis insidiarum molimina
Acta Pii Pp. XII
75
non afuissent, evigilante caelesti Praestite et Patrona vestra, numquam
relaxata vel fracta sunt : quod quidem Polonis summo honori eisdemque
valido incitamento est, ut perversitati atheismi strenuissime obsistant,
qui, proh dolor, ipsorum nationem, catholicae religionis cultricem eximiam, enervare et inficere temptat. Exortae igitur procellae fluctibus
agitati, P o l o n i , avitae virtutis heredes, non angusto et parvo sint animo,
sed securitatem, constantiam, dignitatem servent, confisi summo sempiternoque D e o , cui nihil est difficile factu, quique solet fortia et superba
tenui subsidio et impulsu proterere : « Credite in D o m i n o D e o vestro, et
securi eritis
N o n solum in laetis, sed in acerbis quoque eventibus,
quidquid nobis contingit, semper et ubique sapientiae et providentiae
supernae, licet abdito, subest consilio : quin etiam eo actuosior Dei est
manus, quo secretior demersa in profundo latescit.
Id vero maxime
oportet, in tolerandis asperitatibus et malis solidae stent spes fidesque
atque Evangelii doctrinae, sive publici sive privati consonent m o r e s ;
siquidem tum virtus Dei fit in salutem
2
ubi, ablata terrestrium bonorum
cupiditate, consilia mentis et actio vitae c u m fide non pugnent, sed adsidua consensione concentuque conveniant.
Quaerenda autem pax summopere c u m Deo est, in cuius potestate quaevis sunt tempora, ubi adversae res et hominum nequitia, hostiliter animos et corpora premant, quemadmodum S. Gregorius Magnus suae aetatis christifideles, calamitatum turbine vexatos, praeclare hortabatur :
« Q u i d ergo agendum est, fratres, nisi ut... legationis pacem mittamus
et rogemus ea quae pacis sunt... Mittamus ad hanc legationem lacrimas
nostras, mittamus misericordiae opera, mactemus in ara eius hostias
placationis, recognoscamus nos c u m eo in iudicio non posse contendere ;
pensemus virtutem eius fortitudinis, rogemus ea quae pacis sunt... Mittamus ad hunc, ut diximus, legationem nostram flendo, tribuendo, sacras
hostias offerendo » .
3
Praeterea ut omni
perturbatione vacetis,
vestri
convertendi sunt oculi novo pietatis studio ad Dei Genetricem Reginam
vestram quae, cum virgineo pede internum inimicum calcaverit, cuiuslibet intemeratae victoriae est ministra et auctrix. Dilectos Sibi P o l o n o s ,
qui, ut A d a m u s Mickiewicz perinsignis poeta vester cecinit, Mariae defensores sunt eiusque nomine vivunt, benignissima Mater non derelinquet, si ipsi, in catholica fide profitenda fortissimi, constantiae imita
1
2
3
I I Par. 20, 20.
Cfr. Rom. 1, 16.
Homil. X X X V I I , 7; MIGNK, P. L
76, c. 1278-1279.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
76
tionem et hereditatem gloriae maiorum ad se pertinere censuerint ; superno illius auspice patrocinio, post nubila demum patriae vestrae felicis
aetatis aurea l u x ac diu permansurum decus splendebit.
I a m superioribus Litteris Nostris religiosam insectationem, quam P o loni perpetiuntur, memorantes, huius rei indignitatem palam denuntiavimus. Attamen tristia istiusmodi adiuncta rerum,
quamvis pateat al-
lata iniuria, immutata adhuc non sunt, quin etiam peiora fieri videntur. In qua lacrimabili vitae condicione, proh d o l o r , aliae quoque Nationes versantur, ubi purpurati Patres, E p i s c o p i , sacerdotes in vincula
coniecti aut sacrum munus obire prohibiti, religiosi sodales suis e domibus eiecti, catholicae consociationes diremptae, catholica scripta prelo
edenda praepedita, catholicae scholae suis iuribus destitutae, Ecclesiae
denique libertas multigeno catenarum pondere oppressa. H o s omnes,
carissimos sane Nobis, fratres et filios, qui p r o veritate et iustitia insontes
vexantur, paterno animo amplectimur atque eorumque causam supplici iterata prece D e o committimus, quo solacia et praemia libéralissime
tribuit.
Ad Nationem autem vestram quod attinet, accedit praeter alia augescens industria novarum rerum propugnatorum, qui fucati nominis progressum c u m christiana religione,
propriis extenuata veritatibus et
principiis, coniungere contendunt. Quapropter dolemus et vehementer
querimur, quod istic nonnulli rebus ad se non pertinentibus iniuste se
immiscent, et officiorum suorum neglecta conscientia, non per ostium
4
in ovile ovium, sed aliunde a s c e n d u n t ; quos quidem paterna voce hortamur, ut, legitimae potestatis obsequendo praeceptis, sibi bene consulant neve religionis disciplinae et utilitatibus noceant. Profecto Nobis
acerbi moeroris est causa, quod hi ore et scriptis typis mandatis christianae doctrinae instituta c u m errorum opinionibus, quae passim divulgantur et quodam m o d o imperantur, contaminant. P l u s operae et studii
ponendum est omnibus, ne lux tenebris cedat, sed purior licet in tenebris
victrix aliquando coruscet.
Cum per iniuriam plus quam duos abhinc annos a tui honoris sede,
Dilecte F i l i Noster, amotus es, graviter aperteque N o s h o c improbavimus, et improbamus, facinus, idque pluribus in oris terreae, ubi libertas
haud vacuo nomine sonat, una voce patratae violentiae reclamatum est.
Interea, cum D o m i n i c i Natalis festum accedit, tibi, Dilecte F i l i Noster,
et ceteris sacris pastoribus, qui abesse cogimini ab ecclesiis vobis con-
« Cfr.
IOAN. 10, 1.
Acta PU Pp. XII
77
creditis et a cathedralibus templis, ubi sacra peragere redivivo usque
c u m gaudio sancto solebatis, Divini benignissimi Redemptoris effusa
solacia adprecamur multum optantes, ut quemadmodum ius et fas est, le9
gitimo pristino vestro muneri restituamini ; fausta et pientissima quaeque
vobis quoque, venerabiles Fratres, et clero et christifidelibus, curae vestrae commissis, et vestratibus in diversis terrarum orbis regionibus vitam
degentibus, percupimus, deprecante Deipara Virgine, Poloniae Patrona
invictissima, christianae libertatis tutrice vigilantissima, cuius conlatum
olim patriae vestrae auxilium congruentibus rei celebritatibus merito recolendum est. Quae vobis cuncta ut abunde et feliciter ad aeternam consequendam salutem cedant, superni auxilii pignus, A p o s t o l i c a m Benedictionem vobis omnibus, dilectissimi N o b i s , effuso paternae caritatis studio, impertimus.
D a t u m R o m a e , apud S. Petrum, die VIII mensis Decembris anno
MCMLV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
II
AD EMUM P. D. ANGELUM IOSEPHUM S. R. E. PRESB. CARDINALEM RONCALLI,
VENETIARUM PATRIARCHAM, QUINTO VERTENTE SAECULO AB OBITU S. LAURENTII GIUSTINIANI.
PIUS PP. XII
Dilecte Fili Noster, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. Hadriatici
Maris urbs, insulis, aedibus, templis pulcherrima, Venetiae, cum inclitis
maiorum rebus gestis et industria florentibus artibus gloriantur, tum
maxime honorem et amplitudinem sibi sumunt, quod per diuturnam aetatum seriem haud paucos homines e gremio suo ediderunt, qui summum
existimarunt bonum Evangelicae doctrinae convenienter vivere. In iis
autem perpetua claritate excellit et eminet Sanctus Laurentius Iustinianus, quem quidem, cum quinque ab eius obitu revoluta m o x implebuntur
saecula, tu, dilecte F i l i Noster, sollemnibus celebrationibus et coetibus
recolere statuisti. Pietatis officium, quod haud dubie menti tuae religionis
studium et in pastorali munere obeundo sollertia iniecerunt, egregiae
expers Nostrae non relinquimus laudis ; quin etiam in accessionem lae-
78
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
titiae sanctae vocem Nostram hasce per Litteras tibi atque clero et christifidelibus moderamini tuo commissis, paternae caritatis in vos testem,
reddimus, de suscepto consilio gratulantem itemque enixe hortantem, ut
e festis peragendis diebus christianae fortitudinis accipiatur afflatus.
In periculis enim, quibus haec misera implicatur aetas, lividarum minarum plena, magnopere oportet, ad Sanctorum caelitum contemplationem oculi erigantur et, quod potissimum est, ii in cogitando et agendo
similitudine colantur, ut, in conspectu eorum positis virtutis exemplis,
ad victorias et praemia assequenda labore non defatigatae, sed certatione
exercitae vires consurgant.
Sanctus Laurentius Iustitianus id singulare sane et praecipuum habet,
ut, in se religionis et patriae conexam iungens gloriam, Venetae gentis
istius eximius sit veluti flos, qui, caelesti gratia auctam, istam insitam
animis indolem mirum in m o d u m ostendit.
Enimvero beatissimus hic Cáeles totus vester est : Venetiis est antiquo
genere ortus et disciplinis instructus ; in insula S. Georgii in A l g a severam
religiosae disciplinam virtutis exercuit ; Castellanensi Ecclesiae Episcopus praefuit ac postea, c u m Decessor Noster N i c o l a u s V Castellanensem
Ecclesiam Gradensi P a t r i a r c h a t u coniunxit et huius sedem Venetias
transtulit, Venetiarum Protopatri archa creatus, admirationem iis movit,
quibuscum vixit, et apud posteros quoque opinione optima floruit tum
ob ea quae insigniter gessit et fortiter sustulit, tum ob ea quae eloquentissime docuit. H u n c iure meritoque doctrinae et laudibus decorum Decessor Noster Eugenius I V , R o m a n a plaudente Curia : « Salve, decus et
gloria Praesulum » consalutavit. F u i t enim is p r e s t a n t i s s i m a temperantia et modestia ; in rebus contrariis sibi constans ; strenuae fortitudini
placabilitatem et clementiam addidit; pietati, qua D e i honorem cultumque
summopere provexit et preces fudit adsiduas, comitatem et adfabilitatem
sermonis adiecit. N e c minus stilo quam operibus enituit. In eius operibus,
quae mysticae theologiae genere continentur, multis quidem numero,
parvis mole, alta promptum vena, profluit semper quiddam suave et canorum, quo delectabiliter commoti animi ex humili in sublime, ex fragilibus
rebus ad sempiterna bona extolluntur, ubi cumprimis ibi de caritate
crebro et ubertim disseritur. « Diligendus — ita ille praeter alia hac de
virtute scripsit — etiam est (Deus) causa suae dilectionis. N a m si esuris,
panis tibi est; si sitis, potus est, de quo inebriabuntur electi prae ubertate
et suavitate i p s i u s ; si in tenebris es, lumen tibi e s t ; si nudus, immortalitatis tibi vestis est. O vera et summa suavitas omni suavitate dolcior : et
omni dulcedine delectabilior, sed non carni et sanguini : omni luce cia-
Acta Pii' Pp. XII
79
rior : o m n i secreto interior : omni honore sublimior, sed non sublimibus
in se » .
x
«
Itemque de p r o x i m o r u m caritate et fratrum consensu et unitate crebro
dulcisona fundit eloquia, aetati suae discordiis et acerbitatibus asperae
a c c o m m o d a t a afferens remedia, dum id praesertim suadet, ut spiritualia
et terrestria bona per civitatis venas vitalis sanguinis ritu facile fluant :
« Haec (nempe fraternus amor et unitas caritatis) ...sua libenter impertiuntur, gratis tribuunt, hilariter communicant, se exponunt, ut aliena
quaerant : suo se privant c o m m o d o , ut prosint caeteris » .
2
Precibus, votis, opera deproperare contendimus temporis adventum,
quo amota in religiosis officiis explendis neglegentia, et penitus averruncato atheismo, omnium maiorum colluvie, floreat solidior fides, libertas
c u m sociali iustitia pulchro iungatur foedere, et, communita civium
tranquillitate, communes sint divitiae salutis sapientia et scientia- et
3
timor Domini expetendus thesaurus. In necessario et insigni certamine
vehementer optamus ut, te praeeunte, Venetiarum utriusque militiae
clerus, catholicis consociationibus adscripti et singuli quoque christifl. deles nemini sint spe, consilio et actione vitae secundi. Quod ut, avitae
gloriae heredes, actuose et fortiter agatis* vobiscum considerantes exempla
et monita S. Marci Evangelistae, Praestitis istius urbis salutaris opiferi,
et sonanti eius v o c i obsequentes, ipse per N o s S. Laurentius Iustinianus
vos universos, i m m o unumquemque vestrum hortari v i d e t u r : S. Marcus
« m a g n i . . . meriti, maximaeque est auctoritatis praecelsus Evangelista,
sanctissimus vir, gloriosus Martyr. Tibi suis poterit auxiliari orationibus, te scripturis instruere, exhortationibus infiammare, atque clamoribus evigilare ad vitam... Ob rugitum vocis suae qua docet poenitentiam
agere, deserere vitia, repugnare diabolo, futurum devitare iudicium,
atque aeternae gloriae desiderare triumphum speciem designatur habere
Leonis, c u i propter animositatis audaciam et roboris virtutem ac vociferationis impetum inter quadrupedia tribuitur principatus » .
4
H a u d dubitantes, quin haec Nostra ad virtutes colendas incitamenta
quemadmodum oblectamento est N o b i s impertiri, ita universis eis, ad
quos perventura sunt, solatio sit accipere, tibi, dilecte F i l i Noster, qui
benignitate animi et in utilia cogitando sollertia excellis, et sacrorum
Antistitum coronae et cuncto gregi tuo S. Laurentii Iustiniani saecularia
1
2
s
4
Lignum vitae, cap. VIII.
De Casto connubio Verbi et animae, cap. X.
Cfr. Is. 33, 6.
Sermo in festo S. Marci Evangelistae.
80
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sollemnia tecum celebraturis, A p o s t o l i c a m Benedictionem, divinorum
munerum auspicem, amantissime elargimur.
Datum Romae apud S. Petrum, die x x i v mensis Decembris, anno
MCMLV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
III
AD REVMUM P. ALFREDUM SCOTTI, ORDINIS B. MARIAE V. DE MERCEDE REDEMPTIONIS CAPTIVORUM MODERATOREM GENERALEM : SEPTIMO VOLVENTE
SAECULO AB OBITU S. PETRI NOLASCI.
PIUS PP. XII
Dilecte fili, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. — Quandoquidem Christus Dominus caritatem docuit veluti fundamentum esse, in
quo lex tota consisteret, et notam quandam, qua christianae sapientiae
sectatores a ceteris distinguerentur, mirum non est si praeclara haec
virtus eorum praesertim animis insidat, qui evangelicae perfectionis
fastigium assequi contendunt. Mirum in m o d u m inter hos excelluit
S. Petrus Nolascus, inclitus ille divinae misericordiae administer vestrique Ordinis q u o d a m m o d o Parens, cuius memoriam, septimo ab eius
obitu volvente saeculo, dignis estis celebrationibus commemoraturi. D u m
recogitamus quae quantaque ipse in Dei gloriam proximorumque salutem peregit, menti succurrit Nostrae dira illa calamitas, quae per tot
saecula acerbe afílictavit Ecclesiam : probosa servitus nempe, in qua
christiani homines, bello vel per vim in Saracenorum potestate constituti, non sine summo humanae condicionis dedecore vivere cogebantur.
E r g a oppressos tristissima huiusmodi sorte viros, haud multi, ut Nolascus, tam incensa caritate flagrare visi sunt; ad afferenda remedia
vix ullus tam strenue decertavit umquam. Eius praesertim sollicitudinem permovebat gravissimum eternae salutis discrimen, in quo misera
captivorum turba versabatur. Enimvero permulti — quod quidem ipse
experiendo didicerat — nonnisi eiurata christiana fide fore sperabant,
ut servitis vitae oneribus et ignominiae tandem mitigationem aliquam
Acta PU Pp. XII
81
afferrent. T o t maiorum aerumnarumque cogitatione quam maxime affectus, sanctissimus ille vir nullis pepercit laboribus, nullis difficultatibus et periculis deterritus est, ut captivis fratribus suppetias ven i r e t ; atque incredibile prope est quam multi, in squalore servitutis
iacentes, ad libertatem et dignitatem filiorum Dei indefatigata eius
opera sint restituti.
Quin
etiam,
religiosae
familiae
sodales,
quae
ipsius caritatis heres exorta est, ardua hac obstringebantur lege, ut se,
ipsi p r o christianis in tyrannide captivis captivos devoverent, opus si
esset ad eos redimendos. Optimo igitur consilio, dilecti filii, statuistis
huius excelsae sanctitudinis exempla celebrationibus vestris ante omnium oculos p r o p o n e r e ; idque putamus fore non m o d o Ordini vestro
decorum, sed perutile etiam ac salutare animorum b o n o . V o s praesertim, qui eius religiosae vitae formam amplexi estis, tam praeclaras virtutes meditamini, imitandasque suscipite. Etsi vero funesta servitutis
labes fere apud omnes Nationes deleta est, illo tamen caritatis ardore,
q u o tantopere praestitit Nolascus, haud minus indigent tempora haec
nostra, quibus tot homines sub sordidioris servitutis iugo misere torpes c u n t ; servitutem peccati dicimus, quae maxima est, ad quam tollend a m nobis omnibus pro viribus est enitendum. Siquidem neminem licet
hac in re esse desidem, neminem otiosum, dum spectare cogimur tanta
a n i m o r u m pericula, tot homines per Jesum Christum redemptos, prolapsis in deterius moribus, in vitiorum coeno demergi. Excitetur, igitur,
cotidie magis in vobis, excitetur in omnibus, praelucente S. Petri N o Iasci exemplo, ipsius actuosum salutis alienae s t u d i u m ; atque hic esto
— ut vehementer cupimus — Optatissimus ac salutaris celebrationum
vestrarum fructus. Cuius sit auspex et conciliatrix Apostolica Benedictio, quam tibi, dilecte fili, universisque tui Ordinis sodalibus peramanter in D o m i n o impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, die x i x mensis Ianuarii, anno
MCMLVi, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
6 - ACTA, vol. X X I I I , n. 2. — 25-2-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
82
ALLOCUTIONES
I
Ab
Augusto
Pontifice
rum
plerique
giam
docent,
matribus
et
in
obstetricis
attributis
arcessitu
coram
magnis
multis
Lyceis
artis
praesunt,
Secretariatus
ex
honorabilibus
obstetricem
scholas
cum
medicis
disciplinam
moderantur,
hi
Romam
omnibus
habita,
et
Institutis
parituris
convenerant
gentibus
quo-
gynecolo-
catholicorum
invitatu
medi-
corum.
Sujet du discours: l'accouchement sans douleur
Nous avons reçu des informations sur une acquisition nouvelle de la
gynécologie et Pon Nous a prié de prendre position à cet égard au point
de vue moral et religieux. Il s'agit de l'accouchement naturel, sans douleur dans lequel on n'utilise aucun moyen artificiel, mais où l'on met
uniquement en oeuvre les forces naturelles de la mère.
Rappel de déclarations antérieures
e
Dans Notre allocution aux membres du I V Congrès international des
médecins catholiques, le 29 septembre 1949
1
N o u s disions que le méde-
cin se propose au moins d'adoucir les maux et les souffrances qui affligent les hommes. Nous évoquions alors le chirurgien, qui s'efforce dans
les interventions nécessaires d'éviter au maximum la douleur; le gynécologue qui tente de diminuer les souffrances de la naissance,
sans
mettre en danger la mère ni l'enfant et sans nuire aux liens d'affection
maternelle qui — affirme-t-on — se nouent d'habitude à ce moment. Cette dernière remarque se référait à un procédé utilisé à l'époque dans la
maternité d'une grande ville moderne : pour lui éviter de souffrir, on
avait plongé la mère dans une hypnose profonde, mais on constata que ce
procédé entraînait une indifférence affective à l'égard de l'enfant. D'aucuns cependant estiment pouvoir expliquer autrement ce fait.
Instruit par cette expérience, on eut soin par la suite d'éveiller la
mère plusieurs fois pour quelques moments au cours du travail; on
réussit de la sorte à éviter ce que l ' o n craignait. Une constatation analogue put être fait lors d'une narcose prolongée.
La nouvelle méthode, dont N o u s voulons parler à présent, ne connaît
pas ce danger ; elle laisse à la parturiente sa pleine conscience, du début
* Habita die 8 Ianuarii mensis a. 1956.
1
Acta Apostolicae Sedis, a. 1949 p. 557 ss.
Acta Pii Pp. XII
83
à la fin, et le plein usage de ses forces psychiques (intelligence, volonté,,
affectivité); elle ne supprime, ou, selon d'autres, ne diminue que la
douleur.
Quelle position faut-il adopter à son égard au point de vue moral et
religieux?
I - ESQUISSE DE LA NOUVELLE MÉTHODE
1 - Ses rapports avec l'expérience du passé
D ' a b o r d l'accouchement indolore considéré c o m m e fait courant tranc h e nettement sur l'expérience humaine commune, celle d'aujourd'hui,
mais aussi celle du passé et des temps les plus reculés.
Les recherches les plus récentes indiquent que quelques mères mettent
au monde sans ressentir aucune douleur, bien qu'on n'ait utilisé aucun
analgésique ou anesthésique. Elles montrent aussi que le degré d'intensité des souffrances est moindre chez les peuples primitifs que chez les civilisés ; s'il est moyen en beaucoup de cas, il reste élevé pour la plupart
des mères, et même il n'est pas rare qu'il soit insupportable. Telles sont
les observations actuelles.
Il faut dire la même chose des âges passés, pour autant que les sources
historiques permettent de contrôler le fait. Les douleurs des femmes en
travail étaient proverbiales ; on s'y référait pour exprimer une souffrance très vive et angoissante, et la littérature profane aussi bien que religieuse en fournit les preuves. Cette façon de parler est courante, en effet,
même dans les textes bibliques de l ' A n c i e n et du Nouveau Testament,
surtout dans les écrits des prophètes. Nous en citerons ici quelque exemples. Isaïe compare son peuple avec la femme qui, au moment de la naissance souffre et crie f Jérémie qui regarde en face l'approche du jugement de Dieu, dit : « J'entends des cris comme ceux d'une femme en
travail; des cris d'angoisse, comme ceux d'une femme qui enfante pour
la première fois » .
3
Le soir qui précède sa mort, le Seigneur compare la
situation de ses Apôtres à celle de la mère qui attend le moment de la
naissance : « Une mère qui enfante est dans les douleurs, parce que son
heure est venue. Mais lorsqu'elle a donné le jour à l'enfant, elle ne se
souvient plus de sa tribulation, parce qu'elle se réjouit qu'un homme
soit venu a u monde » .
2
s
4
Cfr. Is. 26, 17.
Ier. 4, 31.
Io. 16, 21. -
4
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
84
Tout ceci permet d'affirmer, comme un fait reçu parmi les hommes
de jadis et d'aujourd'hui, que la mère enfante dans la douleur. C'est à
quoi s'oppose la nouvelle méthode.
2 - La nouvelle méthode considérée en elle-même
a)
Considérations
générales
préliminaires
faites
par
ses
D e u x considérations générales, faites par ses tenants,
tenants
guident et
orientent celui qui veut esquisser ses traits p r i n c i p a u x ; la première concerne la différence entre l'activité indolore et l'activité douloureuse des
organes et des membres ; l'autre, l'origine de la douleur et son lien avec
la fonction organique.
Les fonctions de l'organisme, aifirme-t-on, lorsqu'elles sont normales
et accomplies comme il faut, ne s'accompagnent pas de sensations douloureuses ; celles-ci dénotent la présence de quelque complication ; sinon
la nature se contredirait elle-même, car elle associe la douleur à tel
processus en vue de provoquer une réaction de défense et de protection
contre ce qui lui serait nuisible. La naissance normale est une fonction
naturelle et devrait par conséquent se passer sans douleur. D ' o ù celle-ci
provient-elle d o n c ?
La sensation de douleur, répond-on, est déclenchée et réglée par Pecoree cérébrale, où parviennent les excitations et les signaux de tout
l'organisme. L'organe central réagit sur eux de manières très différentes ;
certaines de ces réactions (ou réflexes) reçoivent de la nature un caractère précis et sont associées par elle à des processus déterminés (réflexes
absolus) ; pour d'autres, par contre, la nature n'a fixé ni leur caractère
ni leurs connexions, mais elles sont déterminées par ailleurs (réflexes
conditionnés).
Les sensations de douleur sont au nombre des réflexes (absolus ou conditionnés) provenant de l'écorce cérébrale. L'expérience a prouvé qu'il
est possible grâce à des associations établies arbitrairement, de provoquer des sensations de douleur, même quand l'excitation qui les déclenche en est par elle-même totalement incapable.
Dans les relations humaines, ces réflexes conditionnés ont comme
agent des plus efficaces et des plus fréquents, le langage, la parole prononcée ou écrite, ou si l'on veut, l'opinion qui règne dans un milieu
et que tout le monde partage et exprime par le langage.
Acta Pii Pp. XII
b) Eléments de la nouvelle méthode
85
<
On comprend par là l'origine des sensations douloureuses vives ressenties à la naissance: elles sont considérées par certains auteurs comme dues à des réflexes conditionnés contrariants déclenchés par des complexes idéologiques et affectifs erronés.
Les disciples du Russe Pavlov (physiologistes, psychologues, gynécologues), mettant à profit les recherches de leur maître sur les réflexes
conditionnés, présentent en substance la question comme suit :
a) son fondement
L'accouchement n'a pas toujours été douloureux, mais il l'est devenu
au cours des temps à,cause des « réflexes conditionnés ». Ceux-ci ont pu
avoir leur origine dans un premier accouchement douloureux ; peut-être
l'hérédité y joue-t-elle aussi un rôle, mais ce ne sont là que des facteurs
secondaires. Le motif principal en est le langage et l'opinion du milieu
qu'il manifeste : la naissance, dit-on, est « l'heure difficile de la mère »,
elle est une torture imposée par la nature, qui livre la mère sans défense à
des souffrances insupportables. Cette association, créée par le milieu,
provoque la crainte de la naissance et la crainte des douleurs terribles
qui l'accompagnent. Ainsi, quand les contractions musculaires de l'utérus se font sentir au début de l'accouchement, surgit la réaction de défense de la douleur ; cette douleur provoque une crampe musculaire et
celle-ci à son tour un accroissement des douleurs. Les douleurs sont donc
réelles, mais elles découlent d'une cause faussement interprétée. A la
naissance, ce qui est un fait, ce sont les contractions normales de l'utérus
et les sensations organiques qui l'accompagnent; mais, ces sensations ne
sont pas interprétées par les organes centraux pour ce qu'elles sont : de
simples fonctions naturelles; en vertu des réflexes conditionnés, et en
particulier de la « crainte » extrême, elles dérivent vers le domaine des
sensations douloureuses.
b) son but
Telle serait le genèse des douleurs puerpérales.
On voit par là quels seront le but et la tâche de l'obstétrique indolore.
Appliquant les connaissances scientifiques acquises, elle doit d'abord
dissocier les associations existant déjà entre les sensations normales
des contractions de l'utérus et les réactions de douleur de Pecoree céré-
86
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
brale. De cette manière on supprime les réflexes conditionnés négatifs. En
même temps, il faut créer de nouveaux réflexes, positifs, qui remplaceront les réflexes négatifs.
e) son application pratique
Quant a l'application pratique elle consiste à donner d'abord aux mères (longtemps avant l'époque de la naissance) un enseignement approfondi, adapté à leurs capacités intellectuelles, sur les processus naturels
qui se déroulent en elles pendant la grossesse, et en particulier pendant
l'accouchement. Ces processus naturels, elles les connaissaient déjà en
quelque sorte, mais le plus souvent sans en percevoir clairement l'enchaînement. Aussi beaucoup de choses restaient-elles encore enveloppées
d'une obscurité mystérieuse et prêtaient même à de fausses interprétations. Les réflexes conditionnés caractéristiques acquéraient aussi une
force d'action considérable, tandis que l'angoisse et la crainte y trouvaient un aliment constant. Tous ces éléments négatifs seraient éliminés
par l'enseignement susdit.
En même temps on adresse à la volonté et au sentiment des mères
un appel répété pour ne pas laisser surgir des sentiments de crainte
non-fondés et q u ' o n leur a montrés tels ; il faut aussi rejeter une impression de douleur, qui tendrait peut-être à se manifester, mais qui, en tout
cas, n'est pas justifiée et ne repose, comme on le leur a enseigné, que sur
une fausse interprétation, des sensations organiques naturelles de l'utérus qui se contracte. Les mères sont surtout amenées à estimer la grandeur naturelle et la dignité de ce qu'elles accomplissent à l'heure de la
parturition. On leur donne aussi des explications techniques détaillées
sur ce qu'il importe de faire pour assurer le bon déroulement de la naissance ; on leur apprend par exemple comment actionner exactement la
musculature, comment bien respirer. Cet enseignement prend surtout
la forme d'exercices pratiques pour que la technique leur soit devenue
familière ou moment de la naissance. Il s'agit donc de guider les mères
et de les mettre en état de ne pas subir l'accouchement de façon purement passive c o m m e un processus fatal, mais d'adopter une attitude
active, de l'influencer par l'intelligence, la volonté, l'affectivité, de le
mener à terme dans le sens voulu par la nature et avec elle.
Pendant la durée du travail, la mère n'est pas laissée à elle-même;
elle profite de l'assistance et du contrôle permanent d'un personnel formé selon les nouvelles techniques et qui lui rappelle ce qu'elle a appris, lui
indique au moment voulu ce qu'elle doit faire, éviter, modifier et qui,
Acta PU Pp. XII
87
éventuellement, redresse tout de suite ses erreurs, et l'aide à corriger les
anomalies qui se présenteraient.
Telle est p o u r l'essentiel, selon les chercheurs russes, la théorie et la
pratique de l'accouchement sans douleur. De son côté, l'anglais Grantly
D i c k Read a mis au une point théorie et une technique analogues sur un
certain nombre de points ; dans ses présupposés philosophiques et métaphysiques toutefois, il s'en écarte substantiellement, car il ne s'appuie
pas c o m m e eux sur la conception matérialiste.
d) extension et succès
En ce qui concerne l'extension et le succès de la nouvelle méthode
(appelée méthode psycho prophylactique), on prétend qu'en Russie et en
Chine elle a déjà été utilisée pour des centaines de milliers de cas. Elle
s'est implantée aussi en divers pays de l'Occident ; plusieurs maternités
municipales auraient mis à sa disposition des sections particulières. Les
maternités organisées exclusivement selon ces principes seraient j u s q u ' à
présent peu nombreuses en Occident ; la France, entre autres, en a une
(communiste) à P a r i s ; en F r a n c e également deux institutions catholiques, à Jallieu et Cambrai, ont adopté complètement la méthode dans
leurs services, sans sacrifier ce qui avait fait ses preuves antérieurement.
Quant au succès, on affirme qu'il est très important : 85% à 90% des
naissances survenues de la sorte auraient été réellement indolores.
II - APPRÉCIATION DE LA NOUVELLE MÉTHODE
1 - Appréciation scientifique
A p r è s avoir ainsi tracé l'esquisse de cette méthode, N o u s passons à
son appréciation. Dans la documentation qui nous a été remise, on trouve cette note caractéristique : « P o u r le personnel, la première exigence
indispensable, c'est la foi inconditionnée à la méthode ». Peut-on sur la
base de résultats scientifiques assurés exiger une foi absolue de ce genre?
La méthode contient sans doute des éléments, qu'il faut considérer
comme scientifiquement établis; d'autres n ' o n t qu'une haute p r o b a b i l i t é ;
d'autres restent encore (au moins pour le moment) de nature problématique. Il est établi scientiquement qu'il existe des réflexes conditionnés
en général ; que des représentations déterminées ou des états affectifs
peuvent être associés à certains événements, et que le cas peut se vérifier
aussi pour les sensations de douleur. Mais qu'il soit déjà prouvé (ou du
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
88
moins, qu'il puisse être prouvé par là) que les douleurs de la délivrance
sont dues uniquement à cette cause, ce n'est pas évident pour tous à
l'heure actuelle. Des juges sérieux formulent aussi des réserves au sujet
de l'axiome affirmé quasi a-priori : « Tous les actes physiologiques normaux, et d o n c aussi la naissance normale, doivent se passer sans douleur, sinon la nature se contredirait elle-même ». Ils n'admettent pas
q u ' i l soit universellement valable sans exception, ni que la nature se contredirait, si elle avait fait de la parturition un acte intensément douloureux. En effet, disent-ils, il serait parfaitement compréhensible, physiologiquement et psychologiquement, que la nature, soucieuse de la
mère qui engendre et de l'enfant engendré fasse par là prendre conscience
d'une manière inéluctable de l'importance de cet acte et veuille forcer à
prendre les mesures requises pour la mère et pour l'enfant.
La vérification scientifique de ces deux axiomes, que les uns prétendent certains et les autres discutables, laissons-la aux spécialistes compétents; mais il faut, pour décider du vrai et du faux, retenir le critère
objectif désicif : « Le caractère scientifique et la valeur d'une découverte doivent s'apprécier exclusivement d'après son accord avec la réalité
objective ». Il importe de ne pas négliger ici la distinction entre « vérité » et <( affirmation » (« interprétation », « subsomption », « systématisation ») de la vérité. Si la nature a rendu l'accouchement indolore dans
la réalité des faits, s'il est devenu douloureux par la suite à cause des
réflexes conditionnés, s'il peut redevenir indolore, si tout cela n'est pas
seulement
affirmé,
interprété,
construit
systématiquement,
mais
dé-
montré réel, il s'ensuit que les résultats scientifiques sont vrais. S'il n'est
pas, ou du moins pas encore possible d'obtenir à cet égard une certitude
entière, il faut s'abstenir de toute affrmation absolue et considérer les
conclusions obtenues comme des « hypothèses » scientifiques.
Mais, renonçant pour l'instant à porter un jugement définitif sur le
degré de certitude scientifique de la méthode psycho-prophylactique,
Nous allons l'examiner au point de vue moral.
2 - Appréciation éthique
Cette méthode est-elle moralement irréprochable? La réponse, qui doit
en considérer l'objet, le but et le motif, s'énonce brièvement : « Prise en
soi, elle ne contient rien de critiquable au point de vue moral ».
L'enseignement donné sur le travail de la nature dans l'accouchement ; la correction de l'interprétation fausse des sensations organiques
Acta Pii Pp. XII
89
et l'invitation à la corriger ; l'influence exercée pour écarter l'angoisse et
la crainte non fondées ; l'aide accordée pour que la parturiente collaboré
opportunément avec la nature, garde son calme et sa maîtrise ; une conscience accrue de la grandeur de la maternité en général, et en particulier de l'heure où la mère met l'enfant au m o n d e ; tout cela ce sont des
valeurs positives, auxquelles il n ' y a rien à reprocher, des bienfaits pour
la parturiente, et ils sont pleinement conformes à la volonté du Créateur.
Ainsi vue et comprise, la méthode est une ascèse naturelle, qui garde la
mère de la superflcialité et de la légèreté; elle influence positivement sa
personnalité pour qu'à l'heure si importante de l'enfantement, elle manifeste la fermeté et la solidité de son caractère. Sous d'autres aspects encore, la méthode peut conduire à des succès moraux positifs. Si on réussit
à éliminer les douleurs et la crainte de la naissance, on diminue souvent
per là-même une incitation a commettre des action immorales dans l'utilisation des droits du mariage.
En ce qui concerne les motifs et le but des secours accordés à la parturiente, l'action matérielle, comme telle, ne comporte aucune justification morale, ni positive ni négative; elle est l'affaire de celui qui prête
son aide. Elle peut et doit s'accomplir pour des motif et en vue d'un
but irréprochables, tels que l'intérêt présenté par un fait purement scientifique; le sentiment naturel et noble qui fait estimer et aimer dans la mère
la personne humaine, qui veut lui faire du bien et l'assister ; une disposition profondément religieuse et chrétienne, qui s'inspire des idéaux
du christianisme vivant. Mais il peut arriver que l'assistance recherche
un but et obéisse à des motif i m m o r a u x ; en ce cas, c'est l'activité personnelle de celui qui prête son aide qui en subit le préjudice ; le motif immoral ne transforme pas l'assistance bonne en une chose mauvaise, du
moins en ce qui concerne sa structure objective et, inversement, une assistance bonne en soi ne peut pas justifier un motif mauvais ou fournir la
preuve de sa bonté.
3 - Appréciation théologique
Il reste à dire un mot d'appréciation théologique et religieuse, pour
autant qu'on la distingue de la valeur morale au sens strict. La nouvelle méthode est souvent présentée dans le contexte d'une philosophie et'
d'une culture matérialistes et en opposition avec l'Ecriture Sainte et le
Christianisme.
L ' i d é o l o g i e d'un chercheur et d'un savant n'est pas en soi une preuve
de la vérité et de la valeur de ce qu'il a trouvé et exposé. Le théorème de
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
90
Pythagore ou (pour rester dans le domaine de la médecine), les observations d ' H i p p o c r a t e q u ' o n a reconnues exactes, les découvertes de Pasteur,
les lois de l'hérédité de Mendel, ne doivent pas la vérité de leur contenu
aux idées morales et religieuses de leurs auteurs. E l l e s ne sont ni « païennes », parce que Pythagore et H i p p o c r a t e étaient païens, ni chrétiennes,
parce que Pasteur et Mendel étaient chrétiens. Ces acquisitions scientifiques sont vraies, parce que et dans la mesure où elles répondent à la réalité objective.
Même un chercheur matérialiste peut faire une découverte scientifique
réelle et valable ; mais cet apport ne constitue en aucune manière un argument pour ses idées matérialistes.
Le même raisonnement vaut pour la culture à laquelle un savant appartient. Ses découvertes ne sont pas vraies ou fausses selon q u ' i l est issu
de telle ou telle culture, dont il a reçu l'inspiration et qui l'a marqué
profondément.
Les lois, la théorie et la technique de l'accouchement naturel, sans douleur, sont valables sans doute, mais furent élaborées par des savants qui
en bonne partie professent une idéologie, appartiennet à une culture
matérialistes ; celles-ci ne sont pas vraies, parce que les résultats scientifiques précités le sont. Il est encore beaucoup moins exact que les résultats scientifiques soient vrais et démontrés tels, parce que leurs auteurs
et les cultures d ' o ù ils proviennent ont une orientation matérialiste. Les
critères de la vérité sont ailleurs.
Le chrétien c o n v a i n c u ne trouve rien dans ses idées philosophiques et
sa culture qui l'empêche de s'occuper sérieusement, en théorie et en pratique, de la méthode psycho-prophylactique ; il sait en règle générale que
la réalité et la vérité ne sont pas identiques à leur interprétation, subsomption ou systématisation et que, par conséquent, il peut en même temps
accepter entièrement l'un et rejeter entièrement l'autre.
4 - La nouvelle méthode et l'Ecriture Sainte
Une critique de la nouvelle méthode au point de vue théologique
doit en particulier rendre compte de l'Ecriture Sainte, car la propagande
matérialiste prétend trouver une contradiction éclatante entre la vérité
de la science et celle de l'Ecriture. Dans la Genèse
5
on lit : « In dolore
paries filios » (« Tu enfanteras dans la douleur » ) . P o u r bien comprendre cette parole, il faut considérer la condamnation portée par Dieu
4
Oen. Z, 16.
,
Acta Pii Pp. XII
91
•dans l'ensemble de son contexte. En infligeant cette punition aux premiers parents et à leur descendance, Dieu ne voulait pas défendre et n'a
pas défendu aux hommes de rechercher et d'utiliser toutes les richesses
de la création ; de faire avancer pas à pas la culture ; de rendre la vie
de ce monde plus supportable et plus belle : d'alléger le travail et la
fatigue, la douleur, la maladie et la mort, bref, de se soummettre la
terre.
6
De même, en punissant Eve, Dieu n'a pas voulu défendre et n ' a pas
défendu aux mères d'utiliser les moyens qui rendent l'accouchement
plus facile et moins douloureux. A u x paroles de l'Ecriture, il ne faut pas
chercher d'échappatoire:
elles restent vraies dans le sens entendu et
exprimé par le Créateur : la maternité donnera beaucoup à supporter à
la mère. De quelle manière précise Dieu a-t-il conçu ce châtiment et
comment l'exécutera-t-il? L ' E c r i t u r e ne le dit pas. Certains prétendent
uue l'enfantement fut, aux origines, entièrement indolore et ne devint
douloureux que plus tard, (peut-être à la suite d'une interprétation erronée du jugement de D i e u ) , par le jeu de l'auto-et de Phétérosuggestion, des associations arbitraires, des réflexes conditionnés et à cause des
comportements fautifs des parturientes; jusqu'ici, toutefois, ces affirmations dans leur ensemble n'ont pas été prouvées. D'autre part, il peut
être vrai qu'un comportement incorrect, psychique ou physique, des
parturientes soit susceptible d'accroître fortement les difficultés de la
naissance et les ait accrues en réalité.
La science et la technique peuvent donc utiliser les conclusions de la
psychologie expérimentale, de la physiologie et de la gynécologie (comme
dans la méthode psycho-prophylactique), afin d'éliminer les sources d'erreurs et les réflexes conditionnés douloureux et de rendre la parturition
aussi indolore que possibile; l'Ecriture ne le défend pas.
Considérations finales sur l'obstétrique chrétienne
En guise de conclusion, ajoutons quelques remarques sur l'obstétrique chrétienne.
La charité chrétienne s'est depuis toujours occupée des mères à l'heure
de l'accouchement; elle s'est efforcée et s'efforce aujourd'hui encore de
leur procurer une assistance eflicace, psychique et physique, selon l'état
d'avancement de la science et de la technique. Ce peut être le cas à présent pour les nouvelles acquisitions de la méthode psycho-prophylactique
* Cfr. fíen. 1, 28.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
92
dans la mesure où elles recontrent l'approbation des savants sérieux. L ' o b stétrique crétienne peut ici intégrer dans ses principes et ses méthodes
tout ce qui est correct et justifié.
.
Toutefois, qu'elle ne s'en contente pas pour les personnes susceptibles
de recevoir davantage, et qu'elle n'abandonne rien des valeurs religieuses;
qu'elle mettait à profit jusqu'à présent. Dans Notre allocution au Congrès de l'Association italienne des sages-femmes catholiques,' le 29 o c t o b r e
7
1951, Nous avons parlé en détail de l'apostolat, dont les sages-femmes
catholiques sont capables et qu'elles sont appelées à pratiquer dans leur
profession ; entre autres, Nous mentionnions l'apostolat personnel, c'està-dire celui qu'elles exercent par le moyen de leur science et de leur art
8
et par la solidité de leur foi chrétienne ; puis l'apostolat de la maternité
en s'efforçant de rappeler aux mères sa dignité, son sérieux et sa grandeur. I c i s'applique ce que N o u s avons dit aujourd'hui, puisqu'elles assistent la mère à l'heure de la naissance. La mère chrétienne puise dans
sa foi et sa vie de grâce la lumière et la force pour mettre en Dieu une
pleine confiance, se sentir sous la protection de la Providence et aussi
pour accepter volontiers ce que Dieu lui donne à supporter; il serait
donc dommage que l'obstétrique chrétienne se borne à lui rendre des services d'ordre purement naturel, psycho-prophylactiques.
Deux points méritent ici d'être s o u l i g n é s : le christianisme n'interprète pas la souffrance et la c r o i x de façon purement négative. Si la
nouvelle technique lui épargne les souffrances de l'accouchement ou les
adoucit, là mère peut l'accepter sans aucun scrupule de c o n s c i e n c e ; mais
elle n ' y est pas obligée. En cas d'un succès partiel ou d'échec, elle sait
que la souffrance peut devenir une source de bien, si on la supporte avec
Dieu et par obéissance à sa volonté. La vie et la souffrance du Seigneur,
les douleurs que tant de grands hommes ont supportées et même cher*
chées, grâce auxquelles ils ont mûri, grandi jusqu'aux sommets de l'héroïsme chrétien, les exemples quotidiens d'acceptation résignée de la
c r o i x , que Nous avons sous les yeux, tout cela révèle la signification de
la souffrance, de l'acceptation patiente de la douleur dans l'économie
actuelle du salut, pendant le temps de cette vie terrestre.
Une deuxième remarque. La pensée et la vie chrétiennes, et d o n c
l'obstétrique chrétienne, n'attribuent pas une valeur absolue aux progrés de la science et aux raffinements de la technique. Par contre une
7
8
Acta Apostolicae Sedis, a. 1951 p. 835 ss.
I. c. p 837.
Acta Pii Pp. XII
pensée et une conception dé vie d'inspiration matérialiste trouvent cette
position naturelle : elle leur sert de religion ou de succédané de la relig i o n . Bien qu'il applaudisse aux nouvelles découvertes scientifiques et
les utilise, le chrétien rejette toute apothéose matérialiste de la science
et de la culture. Il sait que celles-ci occupent une place sur l'échelle objective des valeurs, mais que sans être la dernière, ce n'est pas non plus la
première. Même à leur égard, il répète aujourd'hui, comme jadis et
c o m m e toujours : «Cherchez d'abord le Royaume de Dieu et sa j u s t i c e » .
9
La plus haute, l'ultime valeur de l'homme, elle se trouve, non dans sa
science et ses capacités techniques, mais dans l'amour de Dieu et le
dévoûment à son service. P o u r ces raisons, mis en face de la découverte
scientifique de l'accouchement sans douleur, le chrétien se garde de
l'admirer sans retenue et de l'utiliser avec un empressement exagéré; il
la juge d'une façon positive et réfléchie, à la lumière de la saine raison
naturelle, et à celle, plus vive, de la foi et de l'amour, qui émane de
Dieu et de la croix du Christ.
II
Ad Exofhum
Virum Juscelino
KubitscheJc
de
Oliveira,
Praesidem
elec-
tum Brasiliae. *
A vossa visita, Senhor Presidente, se honra altamente a vossa fé, a
N o s consola-Nos vivamente, porque Nos assegura mais um período de
boa inteligencia e de amistosa cooperaçao entre a Igreja e o Estado, para
bem e prosperidade do Brasil.
Chamada a eleger o Chefe do Estado para o novo período presidencial,
a Naçâo, com o seu v o t o , reconhecia e consagrava os altos méritos de
Vossa Excelencia, a energia dinàmica e as eximias qualidades administrativas por tantos anos demonstradas no Estado de Minas e na sua
capital « coraçâo do Brasil », e simultaneamente manifestava o desejo
de as ver resplandecer em mais vasto campo, no governo de todo o País.
Sâo bem conhecidos os propósitos de V. E . , de fazer o possivel pelo
desenvolvimento económico e industrial do Brasil, pondo em eficiencia
os imensos tesoiros de riquezas naturais c o m que a próvida máo do Criad o r o enriqueceu.
9
MATTH. 6, 33.
* Habita die 19 Ianuarii mensis a. 1950.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
94
Sabemos também dos esforços feitos no passado e dos propósitos actuáis de empenhar maiores diligencias ainda, para elevar económica e
socialmente o nivel de vida das classes mais deserdadas e humildes, de
m o d o que todos possam viver mais desafogada e honradamente, c o m a
cidadâos da mesma pàtria, corno irmäos da mesma familia, da grande
Patria Brasileira, da grande Familia dos fìlhos de Deus.
E N ó s , conhecendo os sentimentos de V. E . , estamos certo de que a
par da elevaçâo económica e material, terá sumamente a peito a elevaçâo do nivel espiritual, que dê àquela a sua verdadeira fisionomia e
dignidade, animando-a e vivificando-a c o m a caridade crista, de m o d o
que, prevenindo ou atalhando antagonismos e lutas de classe, se estreite
cada vez mais a mùtua uniäo e c o n c o r d i a de todos os cidadâos e consequentemente de todos os Estados.
C o m estes propósitos de governo e confiado na Providencia do T o d o poderoso, sem cuja assistência nao há casa que se edifique sòlidamente,
nem cidade a cuja defesa baste a vigilancia dos que a guardam, p o d e
V. E. encarar serenamente o futuro, segundo a áurea máxima do m a i o r
dos seus oradores : « A g r a d a r e servir a
Deus, e l o g o confiar animosa-
mente » .
As incertezas da hora presente sao grandes, a propaganda deletèria,
múltipla e eficazmente conduzida p o r toda a parte ; nem o Brasil se pode
considerar tao protegido, que nao tenha motivos de se guardar e estar
alerta.
Mas confiamos na B o n d a d e omnipotente de Cristo Redentor e no auxí- '
l i o da V i r g e m Imaculada, Padroeira do Brasil, que assistiräo sempre
V. E. e seus dignos colaboradores, de m o d o que o período do seu governo
seja de verdadeira Ordern e Progresso, de prosperidade material e espiritual, nacional e internacional do p o v o e N a ç a o Brasiliera.
Suprema Sacra Congregatio S. Officii
95
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII
I
DECRETUM
PROSCRIPTIS LIBRORUM
Feria IV, die 7 Decembris 1955
In generali consessu Supremae Sacrae Congregationis Sancti Officii,
E m i ac Revmi Domini Cardinales, rebus fidei et morum tutandis praepositi, praehabito Consultorum v o t o , damnarunt atque in indicem librorum prohibitorum inserendos mandarunt libros a D ö c t . A. HBSNARD conscriptos :
1. Morale sans peché, Presses Universitaires de France, Paris, 1954 ;
2. L'univers morbide de la faute, ibidem, 1949;
3. Manuel de sexologie normale et pathologique, Payot, Paris, 1951.
Feria autem I I I (loco V ) , die 10 Ianuarii 1956, Ssmus D. N. D. P i u s
Divina P r o v . P p . X I I , i n Audientia E m o D o m i n o Card. Pro-Secretario
Sancti Officii concessa, relatam Sibi E m o r u m Patrum resolutionem adprobavit et publicari iussit.
Datum R o m a e , ex Aedibus S. Officii, die 23 Ianuarii 1956.
Arcturus De J o r i o , Notarius
II
DECRETUM
PROSCRIPTA) LIBRI
Feria IV, die 8 Februarii 1956
In generali consessu Supremae Sacrae Congregationis Sancti Officii,
E m i ac Revmi D ò m i n i Cardinales, rebus fidei et morum tutandis praepositi, praehabito Consultorum v o t o , damnarunt atque in indicem librorum prohibitorum inserendum mandarunt librum qui inscribitur :
ALDO CAPITINI, Religione Aperta, Guanda, 1955.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
96
In Audientia autem diei 9 eiusdem mensis et anni, Ssmus D. N. D.
P i u s Divina Providentia P p . X I I relatam Sibi E m o r u m Patrum resolutionem adprobavit et publicari iussit.
Datum R o m a e , ex aedibus S. Officii, die 11 Februarii 1956.
Arcturus De I o r i o ,
Notarius
S. CONGREGATIO CONSISTORIALIS
LEOPOLDINENSIS-CAMPOSINAE
DECRETUM
DE MUTATIONE FINIUM DIOECESIUM
Concrediti gregis c o m m o d o studentes, E x c m i P P . D D . Delphinus Ribeiro Guedes, Episcopus Leopoldinensis, et Antonius de Castro Mayer,
Episcopus Camposinus,
ab Apostolica
Sede expostulaverant ut pars
paroeciae vulgo La Palma, quae pertinet ad dioecesim Leopoldinensem
distraheretur et dioecesi
Camposinae adnecteretur,
ita quidem ut
ec-
clesiastici dioecesium fines cum civilibus deinde conveniant.
P o r r o , S. C. Consistorialis, attento favorabili voto E x c m i P. D. Ca
f o l i Chiarlo, Archiepiscopi titularis A m i o e n i , tunc temporis in Brasiliana
Republica Nuntii A p o s t o l i c i , vigore specialium facultatum sibi a Ssmo
D o m i n o Nostro P i o Divina Providentia P p . X I I tributarum, oblatis prec i b u s benigne annuendum censuit.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium,
consensu,
praesenti
Consistoriali
Decreto
decernit, ut, bipartito memoratae paroeciae La P a l m a territorio, pars
altera, quae in regione civili vulgo Minas Gérais iacet, Leopoldinensi
dioecesi nexa permaneat, altera vero, quae ad regionem civilem vulgo
R i o de Janeiro pertinet, dioecesi Camposinae in perpetuum adscribatur,
mutatis deinceps hac ratione utriusque dioecesis finibus prout in sequentibus :
« ... Segue até alcançar a linha de cumiada da Serra da Pedra B o n i t a ; prossegue por esta linha de cumiada, passando pelas Pedras B o nita e de Alexandria, até o ponto mais proximo a confluencia dos ribeiröes Born J a r d i m e E v a ; dai, desee até a dita confluencia e desee
p e l o E v a até a sua confluencia no rio P o m b a ; desee por éste até a sua
Sacra Congregatio Consistorialis
97
intersecçâo c o m o eixo longitudinal da ponte da Estrada de F e r r o Leopoldina ; deste ponto, cortando a margem esquerda do ref erido rio
Pomba, atinge, em linha reta, o alto do M o r r o situado entre aquela margem e o leito da E. F. Leopoldina ; dai, atraversa novamente o leito desta
ferrovia, ganha o divisor de aguas de anuentes diretos do rio P o m b a ,
de um lado, ribeirâo Santo A n t o n i o do ou tro, atingindo, em prosseguimento, a linha das vertentes dos córregos da Bocaina, da Cachoeira e do
Desengaño, de um lado, e dos córregos do Retiro e da Aldeia do outro,
até atingir um ponto tronteiro e mais p r ó x i m o da nascente do c ó r r e g o
da Tolda, na Fazenda de Sao R o q u e : dai atinge a dita nascente e desee
pelo córrego da T o l d a até a sua confluencia, c o m o córrego do Desengaño ; dai galga a linha de vertentes dos córregos da Cachoeira Bonita
e.da Serra, pela qual c o n t i n u a ; corta a estrada do rodagem MiracemaPalma, em urna garganta ñas proximidades da fazenda da Fortaleza e
continua pelo divisor das aguas dos córregos da Cachoeira Bonita e
Inhamal do outro, até atingir a pontâo de Santo A n t o n i o ; deste pontâo
segue pela linha de cumiada da Serra da Divisa que separa as aguas do
ribeirâo do M a c u c o das aguas do ribeirâo Sao Joaquim e dos córregos
do Taquaraçu, Born Jardim e Santa Cruz, passando pelo pontâo do
Felicissimo e continua pela mesma linha de cumiada da Serra da Divisa,
até atingir um ponto em que, descendo, vai al cancar o rio Muriaé no
local denominado P o ç o - F u n d o ; atravessa ai o rio Muriaé, ganha a linha
de cumiada da serra do Br ito... ».
Omnia acta et documenta praefatam paroeciae « La Palma » partem
respicientia a Leopoldinensi ad Camposinam Curiam, c u m primum fas
erit, transmittantur.
A d haec perficienda eadem Sacra Congregatio E x c m u m P . D . Armandum Lombardi, Archiepiscopum titularem Caesariensem Philippi et in
Brasiliana Republica Nuntium
Apostolicum,
deputat,
necessarias
et
opportunas ei tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo
agitur,
quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum,
onere
imposito ad eandem Sacram Congregationem Consistorialem quam primum remittendi authenticum exemplar actus peractae exsecutionis.
Quibus super rebus praesens edit Consistoriale
Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis
Consistorialis,
die VIII Septembris anno MCMLV, in Nativitate B. Mariae Virginis.
£B F r . A. I. Card. PIAZZA, E p . Sabinen, et Mandelen., a Secretis
L. ÇQ S.
Iosephus
7 - ACTA, vol. X X I I I , n. 2. — 25-2-1956.
Ferretto,
Adsessor
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium officiale
98
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA PAENITENTIARIA APOSTOLICA
(OFFICIUM DE INDULGENTIIS)
ORATIO AD BEATAM VIRGINEM MARIAM, A SUMMO PONTIFICE PIO XII EXARATA,
INDULGENTIIS DITATUR.
O Vergine, bella come la luna, delizia del cielo, nel c u i volto guardano
i beati e si specchiano gli angeli, fa che noi, tuoi figliuoli, ti assomigliamo
e che le nostre anime ricevano un raggio della tua bellezza, che non
tramonta con gli anni, ma che rifulge nell'eternità.
O Maria, sole del cielo, risveglia la vita dovunque è morte e rischiara
gli spiriti dove sono le tenebre. Rispecchiandoti nel volto dei tuoi figli,
concedi a noi un riflesso del tuo lume e del tuo fervore.
O Maria, forte come un esercito, dona alle nostre schiere la vittoria.
Siamo tanto deboli, e il nostro nemico infierisce c o n tanta superbia. Ma
con la tua bandiera ci sentiamo sicuri di v i n c e r l o ; egli conosce il vigore del tuo piede, egli teme la maestà del tuo sguardo.
Salvaci, o
Maria, bella come la luna, eletta come il sole, forte come un esercito
schierato, sorretto non dall'odio, ma dalla fiamma dell'amore. Così sia.
Die 17 Ianuarii 1956
Ssmus D. N.
partialem
corde
quingentorum
contrito
citaverint.
Pius div. Prov.
dierum
acquirendam
Contrariis
N.
Card.
Pp.
Indulgentiam
quoties
quibuslibet
CANALI,
XII benigne tribuere
supra
minime
a
relatam
dignatus
christifidelibus
orationem
est
saltem
devote
re-
obstantibus.
Paenitentiarius Maior
L. j$| S.
S. Luzio, Re gens
Sacra Romana Rota
99
SACRA ROMANA ROTA
Citationes
edictales
I
AUGUSTANA SEU TAURINEN.
NULLITATIS MATRIMONII (PASCAL-CARLIN)
Cum ignoretur locus actualis commorationis Domini Aloysii Carlin,
in causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se sive
per procuratorem legitime constitutum, in Sede Tribunalis S. R. R o tae ( R o m a , Palazzo della Cancelleria) die 1 Maii 1956, hora 11, ad
concordandum de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum et
ad diem designandam, qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione.
An
constet
de
matrimonii
nullitate, in
casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de l o c o commorationis praedicti Domini Aloysii Carlin curare
debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur.*
Iosephus Pasquazi,
Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 17 Ianuarii 1956.
C.
Pezzicara,
Notarius ff.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de Mr Louis Carlin défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 1 mai 1956, à 11 heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci dessous rapporté, et fixer le jour
de la décision de la cause devant la Rote.
Conste-t-il de la nullité du mariage dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence du dit Mr Louis Carlin devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la présente citation.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
100
II
S. ANDREAE ET EDIMBURGEN.
NULLITATIS MATRIMONII (GRAHAM-TAYLOR)
Cum ignoretur locus actualis commorationis D o m i n i Eduardi Taylor, in causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se
sive per procuratorem legitime constitutum, in Sede Tribunalis Sacrae
Romanae Rotae ( R o m a , Palazzo della Cancelleria) die 17 Aprilis 1956
hora 12, ad concordandum de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum et ad diem designandam, qua habebitur Turnus Rotalis pro
causae definitione.
An
constet
de
matrimonii
nullitate,
in
casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de l o c o commorationis praedicti D o m i n i Eduardi Taylor curare debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur.*
Franciscus
Brennan,
Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 23 Ianuarii 1956.
C.
Pezzicara,
Notarius ff.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de Mr Edouard Taylor,
défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de
la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 17 avril 1956, a
12 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté, et fixer
le jour de la décision de la cause devant la Rote.
Oonste-t-il de la nullité du mariage dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, lex curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence du dit Mr Edouard Taylor devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Sacra Romana Rota
lOf
III
AS CUL AN A SEU FIRMANA
NULLITATIS MATRIMONII (DI MICHELE - MANDIC)
Cum ignoretur locus actualis commorationis D o m i n i Milorad Mandic,
in causa conventi, eundem citamus ad comparendum, sive per se sive
per procuratorem legitime constitutum, in Sede Tribunalis S. R. Rotae
(Roma, Palazzo della Cancelleria) die 27 Aprilis 1956, hora 12, ad concordandum de dubio disputando, vel infrascripto subscribendum et ad
diem designandam, qua habebitur Turnus Rotalis pro causae definitione.
An confirmanda vel infirmanda sit Sententia Rotalis diei 17 Decembris 1955, in casu.
Ordinarii l o c o r u m , parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de l o c o commorationis praedicti Domini Milorad Mandic curare
debent, ut de hac edictali citatione ipse moneatur.*
Aurelius
Sabattani,
Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 27 Ianuarii 1956.
C. Pezzicara, Notarius ff.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Milorad Mandic,
défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 27 avril 1956, à 12 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté, et fixer le jour
de la décision de la cause davant la Rote.
Doit-on confirmer ou casser la sentence Rotale du 17 décembre 1955
dans cette cause?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence du dit M. Milorad Mandic devront, dans la mesure du possible, Pavertir de la présente citation.
102
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
SANCTI DIDACI
NULLITATIS MATRIMONII (MODICA-STEINÌ
C u m ignoretur locus actualis commorationis Dominae Kathleen Stein
(Clifton), in causa conventae, eandem citamus ad comparendum, sive
per se sive per procuratorem legitime constitutum, in Sede Tribunalis
S. R. Rotae ( R o m a , Palazzo della Cancelleria), die á Iunii 1956, hora 10,
ad concordandum de dubio disputando, vel ad infrascriptum subscribendum et ad diem designandam, qua habebitur Turnus Rotalis pro
causae definitione.
An
constet
de
matrimonii
nullitate,
in
casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de l o c o commorationis praedictae Dominae Kathleen Stein
(Clifton) curare debent, ut de hac edictali citatione ipsa moneatur.*
Guillelmus Doheny, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 31 Ianuarii 1956.
C.
Pezzicara,
Notarius ff.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de Mme Kathleen Stein
(Clifton) défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 4 juin 1956,
à 10 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté, et fixer
le jour de la décision de la cause devant la Rote.
Conste-t-il de la nullité du mariage dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de la dite Kathleen Stein (Clifton), devront,
dans la mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Diarium Romanae Curiae
103
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Giovedì, 19 gennaio 1956, il Santo Padre Pio X I I ha ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Dott. JUSCELINO
KUBITSCHEK DE OLIVEIRA, Presidente eletto degli Stati Uniti del
Brasile.
Sabato, 11 febbraio 1956, il Santo Padre Pio X I I ha ricevuto
in solenne Udienza il Prof. Dott. MANUEL RIO, Ambasciatore
Straordinario e Plenipotenziario della Repubblica di Argentina,
per la presentazione delle Lettere Credenziali.
S E G R E T E R I A DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XII, felicemente regnante, si è degnato di nominare :
4 gennaio 1956. L'Illmo e Revmo Monsig. Giusti Martino, Prefetto dell'Archivio Segreto Vaticano.
»
»
»
Il Revmo Monsig. Hoberg Ermanno, Vice-Prefetto dell'Archivio Segreto Vaticano.
11
»
» L'Illmo e Revmo Monsig. Piolanti Antonio, Consultore
della S. Sacra Congregazione del Sant'uffizio.
14
»
»
Gli Emi e Revmi Signori Cardinali Ciriaci Pietro e Ottaviani Alfredo, Membri della Sacra Congregazione dei Religiosi.
»
»
»
L'Illmo e Revmo Monsig. Zerba Cesare, Prelato Votante
Soprannumerario del Supremo Tribunale della
Segnatura Apostolica.
» - • »
»
Il Revmo Monsig. Casòria Giuseppe, Prelato Referendario
del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica.
»
»
»
Il Revmo Monsig. Stoppini Irvin, Prelato Referendario del
Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica.
»
»
»
Il Revmo Padre Goyeneche Servo, dei Claretiani, Consultore della Sacra Congregazione Concistoriale..
104
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Parimente con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XII,
felicemente regnante, si è degnato di nominare :
Protonotari Apostolici
ad
instar participantium
9 dicembre 1954. Monsig. Biobé Oliviero, della diocesi di Angers.
»
Monsig. Simonne Leone, della diocesi di Coutances.
»
»
20 agosto 1955. Monsig. Funk Giovanni, della diocesi di Orookston.
Monsig. Murphy Edwin, della diocesi di Steubenville.
14 settembre
13 ottobre
Monsig. Weder Michele, della diocesi di San Gallo.
28
»
Monsig. Ghiga Mario, della diocesi di Iglesias.
11 novembre
Monsig. Sorrentino Innocenzo, della diocesi di Cava.
Prelati domestici di Sua Santità
23 settembre 1954. Monsig , Sexton Giovanni, della diocesi di WilcanniaForbes.
9 dicembre
Monsig Huet Fernando, delia diocesi di Nancy.
Monsig. Feuillatre Enrico M., della diocesi di Orléans.
»
Monsig, Jacquart Leopoldo M. G., dell'arcidiocesi di
»
Reims.
Monsig, Joubier Andrea, della diocesi di Vannes
30
Monsig, Dee Davide, dell'arcidiocesi di Brisbane.
»
Monsig. Frawley Bartolomeo, della medesima arcidiocesi.
»
Monsig. Keating Edmondo, della medesima arcidiocesi.
»
Monsig. McCarthy Giovanni, della medesima arcidiocesi.
Monsig. Roberts Cornelio, della medesima arcidiocesi.
»
»
5 gennaio 1955. Monsig. Galibert Emilio, dell'arcidiocesi di Albi.
»
Monsig. Salcedo Giuseppe Gioacchino, della diocesi di
»
»
Tunja.
»
Monsig. Vargas Torres Ignazio, della medesima diocesi.
» »
»
Monsig. Mollat Guglielmo, della diocesi di Nantes.
7
»
»
Monsig. Favier Edoardo Cirillo, dell'arcidiocesi di Can15
»
berra-Goulburn.
» »
»
Monsig. Thomas Francesco Saverio, della diocesi di Sandhurst.
Monsig.
23
Lestienne
Pietro, della diocesi di Lilla.
»
Monsig.
Mulier
Giovanni,
dell'arcidiocesi di Parigi.
29
»
Guyot
Leone,
della
diocesi di Séez.
Monsig.
2
marzo
Cronin
Michele,
dell'arcidiocesi
di Sydney.
Monsig.
2
aprile
Harrington
Tommaso,
della
medesima
arcidioMonsig.
»
»
cesi.
»
Monsig. McGovern Giovanni Giuseppe, della medesima
arcidiocesi.
Monsig. McDonald Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
Monsig. O'Donoghue Matteo, della medesima arcidiocesi.
Monsig. Thomas Algernon, della medesima arcidiocesi.
»
Monsig. Wallace Tommaso, della medesima arcidiocesi.
Monsig. Stampfl Benedetto, dell'arcidiocesi di Salisburgo.
16
Diarium Romanae Curiae
16
28
30
»
2
12
aprile
»
»
»
maggio
»
1955.
»
»
»
»
»
»
»
»
13
»
17
18
»
»
»
»
2
20
luglio
agosto
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
»
»
22
»
»
»
»
»
»
14 settembre
»
»
»
19
28
»
»
»
»
»
»
ottobre
»
»
»
»
»
»
11 novembre
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
105
Baudet Emilio, della diocesi di Versailles.
Mazet Enrico, della diocesi di Montpellier.
Barbeau Enrico, dell'arcidiocesi di Cambrai.
Tibergliien Pietro, della medesima arcidiocesi.
Roughneen Patrizio, della diocesi di Aehonry.
Groot Giovanni Martino, della diocesi di Haarlem.
Erico Barber, dell'arcidiocesi di Calcutta.
Erico Benjamin, della medesima arcidiocesi.
Boularand Carlo, della diocesi di Chartres.
Healy Giacomo, della diocesi di Armidale.
O'Brien Stefano, della medesima diocesi.
O'Connor Giovanni Patrizio, della medesima diocesi.
Tully Maurizio, della medesima diocesi.
Wider Guglielmo, della diocesi di San Gallo.
Cardin Vittorio, della diocesi di Crookston.
Junghans Adamo, della medesima diocesi.
McAleer Giovanni, della medesima diocesi.
Merth Alessandro, della medesima diocesi.
Schmit Enrico, della diocesi di Lussemburgo.
Janssens Arturo, dell'arcidiocesi di Malines.
Buswell Carlo A . , della diocesi di Oklahoma e
Tulsa.
Finn Cecilio, della medesima diocesi.
Hardesty Gilberto, della medesima diocesi.
Kanaly Giacomo D . , della medesima diocesi.
Isenbart Adamo, della medesima diocesi.
Leven Stefano, della medesima diocesi.
Luecke Silvestro, della medesima diocesi.
Monaghan Gavan P., della medesima diocesi.
Murtaugh Bartolomeo, della medesima diocesi.
Reid Guglielmo, della medesima diocesi.
Rooney Giacomo, della medesima diocesi.
Casey Timoteo P., della diocesi di Bakèr.
McMahon Michele, della medesima diocesi.
Berendt Luigi, della diocesi di Steubenville.
Kiefer Giuseppe, della medesima diocesi.
Quinn Roberto, della diocesi di Sioux City.
Melis Mario, della diocesi di Iglesias.
Mulier Giuseppe, della medesima diocesi.
Muroni Giovanni Amedeo, della medesima diocesi.
Deery Giacomo, della diocesi di Worcester.
Gilrain Giacomo, della medesima diocesi.
Gravel Arturo, della medesima diocesi.
Kennedy Giacomo, della medesima diocesi.
Lynch Michele, della medesima diocesi.
Sullivan Davide C, della medesima diocesi.
Attanasio Amedeo, della diocesi di Cava.
106
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
11 novembre 1955. Monsig. Fabbro Ettore, dell'arcidiocesi di Gorizia.
»
»
•»
Monsig. Canzonieri Carmelo, della diocesi di Ragusa.
15
»
»
Monsig. Cumbo Calogero, della diocesi di Agrigento.
21
»
»
Monsig. Caprio Giuseppe, dell'arcidiocesi di Benevento.
Camerieri
segreti soprannumerari
di
Sua
Santità:
0 novembre 1954. Monsig. Duquaire Carlo, dell'arcidiocesi di Lione.
»
»
»
Monsig. Marchand Giorgio, della medesima arcidiocesi.
26 febbraio 1955. Monsig. Roncken Carlo, della diocesi di Ruremonda.
2 aprile
»
Monsig. Byrne Giovanni, dell'arcidiocesi di Sydney.
»
»
»
Monsig. Farrell Tommaso, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Gallen Giorgio, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Galvin Patrizio, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Kennedy Enrico, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. McCosker Francesco, della medesima arcidiocesi,
»
»
»
Monsig. Meaney Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Ronan Giovanni, della medesima arcidiocesi.
12 maggio
»
Monsig. Kroon Giovanni Giuseppe, della diocesi di 's-Her. togenbosch.
14 settembre
»
Monsig. Urig Regis, della diocesi di Steubenville.
13 Ottobre
»
Monsig. Chmielewski Giuseppe, della diocesi di Camden.
19
»
»
Monsig. Jacqueline Bernardo, della diocesi di Coutances.
22
»
»
Monsig. Bajada Alonso, dell'arcidiocesi di Monreale.
28
»
»
Monsig. Barra Giuseppe, della diocesi di Pinerolo.
»
».
»
Monsig. Bushey Davide, della diocesi di Worcester.
»
»
»
Monsig. Carney Michele, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Elwood Davide M., della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. O'Brien Giovanni, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Sherin Davide, della medesima diocesi.
31
»
»
Monsig. Bianchi Giovanni, dell'arcidiocesi di Firenze.
»
»
»
Monsig. Bonanni Gino, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Puliti Leone, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Vignini Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Di Paola Vittorio (Roma).
11 novembre »
Monsig. Cervella Giovanni Battista, della diocesi di Mondovì.
15
»
»
Monsig. Martin Tommaso, della diocesi di Grand Rapids.
22
»
»
Monsig. Grasselli Francesco, della diocesi di Todi.
»
»
»
Monsig. Latini Giacomo, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Pericoli Mario, della medesima diocesi.
25
»
»
Monsig. Cincotti Camillo, della diocesi di Iglesias.
»
»
»
Monsig. Cinesu Luigi, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Cocco Onorino, della medesima diocesi.
Cameriere d'onore di numero di spada e cappa di S. 8. :
7 novembre 1955. U sig. Parisi Costantino (Roma).
Cameriere d'onore soprannumerario di spada e cappa di S. S. :
7 novembre 1955. Il sig. Magno Luigi (Roma).
Diarium Romanae Curiae
107
ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XII, felicemente regnante, si è degnato di conferire:
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe militare :
28
maggio
1955. Al sig. Van Der Kroon Augusto Gerardo, della diocesi
di Breda.
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, elasse civile :
11 novembre 1954. Al sig. De Vaux Giacomo, dell'arcidiocesi di Parigi.
» gennaio 1955. Al sig. Collins Guglielmo, della diocesi di Cairns.
18
»
» Al sig. Lemaire Giacomo, della diocesi di Lilla.
Al sig. Motte Rasson Pietro, della medesima diocesi.
»
»
»
» Al sig. Segard Andrea, della medesima diocesi.
»
» Al sig. Sapin Antonio, dell'arcidiocesi di Lione.
marzo
» Al sig. •Sulmont Pietro, della diocesi di Amiens.
11
Al sig. Grenet Enrico, dell'arcidiocesi di Parigi.
»
Al
sig. Gery Ippolito, dell'arcidiocesi di Lione.
24
»
Al
29
sig. Novak Leopoldo, dell'arcidiocesi di Vienna.
»
Al sig. Werner Enrico, della diocesi di Haarlem.
22 aprile
Al sig. Meuwissen Tommaso Giovanni, della diocesi di
27
»
's-Hertogenbosch.
Al sig. Boulangé Enrico, dell'arcidiocesi di Cambrai.
25 maggio
Al sig. Delhaize Achille, della diocesi di Tournai.
28 agosto
Al sig. Alonso Alfonso, del vicariato apostolico di Ales30
»
sandria di Egitto.
3 settembre
Al sig. Amedeo Romeo, del'arcidiocesi di Catania.
»
»
» Al sig. Torriani Carlo, della medesima arcidiocesi.
f
co
Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
11 novembre 1954. Al sig. Melchior Bonnet Cristiano, dell'arcidiocesi di Pa
rigi.
10 dicembre
Al sig. Chirac Andrea, dell'arcidiocesi di Bordeaux.
3 gennaio 1955. Al sig. Scharr Carlo, della diocesi di Amiens.
11
»
» Al sig. Andrade Marcello, dall'arcidiocesi di Parigi.
Al sig. Gauthier Ernesto, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
» Al sig. Moiette Carlo, della medesima arcidiocesi.
»
Al sig. Van Dijk Davide Cornelio, della diocesi di Haarlem.
Al
Peynenburg
Giovanni, della diocesi di 's-Herto
sig.
»
genbosch.
Al sig. Boidin Raimondo, della diocesi di Lilla.
18
»
» Al sig. Boucquey Luigi, della medesima diocesi.
Al
Dassonville Pietro, della medesima diocesi.
»
Al sig. Desurmont Roberto, della medesima diocesi.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
108
18 gennaio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
eo
febbraio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
8
»
»
»
»
2
marzo
»
»
»
18
WV
S)
14
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
24
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
22
aprile
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Lammens Edoardo, della medesima diocesi.
Lepoutre Marcello, della medesima diocesi.
Motte Gerardo Giorgio, della medesima diocesi.
Pauwels Daniele, della medesima diocesi.
Tiberghien Giorgio, della medesima diocesi.
Vancoillie Luigi, della medesima diocesi.
Vergriete Giorgio, della medesima diocesi.
Verheij Enrico Giov. N., dell'arcidiocesi di Utrecht.
Al sig. Hòppener Renato G., della diocesi di Ruremonda.
A l sig. Van Thiel Alessandro G., della diocesi di s'-Hertogenbosch.
A l sig. Matser Cristiano G., dell'arcidiocesi di Utrecht.
A l sig. Dutreuilh Emilio, dell'arcidiocesi di Bordeaux.
Al sig. Tranchant Giuseppe, della diocesi di Meaux.
Al sig. De Korsak Giovanni, dell'arcidiocesi di Parigi.
A l sig. De Laage De Meux Ilario, della medesima arcidiocesi.
Al sig. Brandet Pietro G. M., della diocesi di Poitiers.
Al sig. Grassin Andrea, della medesima diocesi.
Al sig. Smit Gabriele, dell'arcidiocesi di Utrecht.
Al sig. Drion Bernardo, della diocesi di Breda.
Al sig. Enrico C. Veldhuis, della diocesi di Haarlem.
Al sig. Jürgens Francesco L., della diocesi di Southwark.
Al sig. Laboureur Luigi, dell'arcidiocesi di Bourges.
Al sig. Tinturier Pietro, della medesima arcidiocesi.
A l sig. Van Spanje Giovanni, dell'arcidiocesi di Utrecht.
A l sig. De Groen Teodoro Cornelio, della medesima arcidiocesi.
A l sig. Van Der Zee Taeke, della medesima arcidiocesi.
A l sig. Cleerdin Giuseppe, della diocesi di Haarlem.
Al sig. Teulings Corrado, della medesima diocesi.
Al sig. Van Os Enrico G., della medesima diocesi.
Al sig. De Romanet Pietro, della diocesi di Séez.
Al sig. Dubois Alberto, della medesima diocesi.
Al sig. D'Amonville Giacomo, della diocesi di Versailles.
Al sig. Gachés Pietro, della medesima diocesi.
Al sig. Lanson Giorgio, della medesima diocesi.
AI sig. Lesort Andrea, della medesima diocesi.
Al sig. Manche Guido, della medesima diocesi.
Al sig. De Montgros Giuseppe, della diocesi di Viviers.
Al sig. Rioufol Luigi, della medesima diocesi.
Al sig. Brunet Pietro, della diocesi di Arras.
A l sig. De La Bretesche Andrea, della medesima diocesi.
Al sig. Lamoril Giulio, della medesima diocesi.
Al sig. Lecouffe Eugenio, della medesima diocesi.
A l sig. Paris Giorgio, della medesima diocesi.
A l sig. Ringeval Giuseppe, dell'arcidiocesi di Cambrai.
A l sig. Kok Pietro, della diocesi di Haarlem.
1955. A l
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
Al
Al
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Diarium Romanae Curiae
22
aprile
»
»
109
1955. Al sig. Mansión Enrico, dell'arcidiocesi di Parigi.
» Al sig. De Vries Gerben Giov., della diocesi di 's-Hertogenbosch.
Al
sig.
Tilman
Francesco, della medesima diocesi.
»
»
»
29
»
» Al sig. Richaud Giovanni Battista, dell'arcidiocesi di
Marsiglia.
2 maggio
» Al sig. Guerrin des Croix du Marteray Pietro, della diocesi di Strasburgo.
»
»
» Al sig. Jacquet Giorgio, dell'arcidiocesi di Avignone.
»
»
» Al sig. Vernet Giacomo, della medesima arcidiocesi.
17
»
» Al sig. Bergers Alberto, della diocesi di Haarlem.
»
»
» Al sig. Pama Giorgio G., della medesima diocesi.
18
»
» Al sig. Gernigon Francesco, dell'arcidiocesi di Parigi.
»
»
» Al sig. Mace Carlo, della medesima arcidiocesi.
»
»
» Al sig. Vasseur Raimondo, della medesima arcidiocesi.
»
»
» Al sig. Drouineau Roberto, della diocesi di Poitiers.
25
»
» Al sig. Tournoux Giorgio, dell'arcidiocesi di Cambrai.
27
Al sig. Falempe Gastone, della medesima arcidiocesi.
»
»
» Al sig. Ronfard Pietro, della medesima arcidiocesi.
»
»
» Al sig. Wibault Eugenio, della medesima arcidiocesi.
))
»
» Al sig. Bergers Teodoro M., della diocesi di Haarlem.
Al sig. Laudy Leonardo, della diocesi di Ruremonda.
»
»
30
»
» Al sig. Boissier Mario, dell'arcidiocesi di Lione.
»
»
» Al sig. Charpin Giovanni, della medesima arcidiocesi.
))
»
» Al sig. Houdoy Saverio, della medesima arcidiocesi.
Al sig. Di Grazia Mario, dell'arcidiocesi di Catania.
3 settembre
Al
sig. Fichera Domenico, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al
9
sig. De Meester Leopoldo, dell'arcidiocesi di Malines.
»
»
Al
sig. Smeesters Francesco Saverio, della medesima arci»
»
»
diocesi.
Wauquez
Marcello, della medesima arcidiocesi.
Al
sig.
»
»
Weyts
Amato,
della medesima arcidiocesi.
Al
sig.
»
»
»
Al sig. Filippucci Gino, della diocesi di Pesaro.
15 ottobre
Al sig. Benati Dante, della diocesi di Guastalla.
26
»
»
»
» Al sig. Benati Mario, della medesima diocesi.
»
» Al sig. Lombardini Alberto, della medesima diocesi.
Al sig. Lombardini Rainero, della medesima diocesi.
»
»
7 novembre
Al sig. De Cardona Roberto (Italia).
18
»
» Al sig. Ngo-Van-Ba Andrea, del vicariato apostolico di
Hué.
La Gran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa :
21
aprile
1955. Al sig. Joham Giuseppe
Vienna.
Antonio,
dell'arcidiocesi
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa:
29
marzo
1955. Al sig. Musil Giuseppe, dell'arcidiocesi di Vienna.
di
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
110
La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa :
1955. Al sig.
»
Al sig.
»
Al sig.
»
»
»
»
Al sig.
Al sig.
»
»
»
»
Al sig.
»
»
»
A l sig.
9 settembre »
Al sig.
»
»
Al sig.
Al sig.
»
13
26
29
marzo
»
»
17
•6
»
»
ottobre
15
»
»
»
»
»
»
»
26
29
»
3 novembre
»
»
»
7
»
11
»
»
»
»
»
»
»
12
18
»
19
»
»
»
22
»
24
»
26
28
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Al sig.
Al sig.
Al sig.
A l sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
A l sig.
A l «ig.
A l sig.
Al sig.
A l sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
A l sig.
Al sig.
Al sig.
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Kromus Giovanni, dell'arcidiocesi di Vienna.
GamsJaeger Rodolfo, della medesima arcidiocesi.
Groessl Francesco, della medesima arcidiocesi.
Marboe Ernesto, della medesima arcidiocesi.
'Seefehlner Egon Ugo, della medesima arcidiocesi.
Sittner Giovanni, della medesima arcidiocesi.
Waldstein Guglielmo, della medesima arcidiocesi.
Kennis Ignazio, dell'arcidiocesi di Malines.
Louis Roberto, della medesima arcidiocesi.
Cascini Alfredo, del vicariato apostolico di Tripoli.
Longo Matteo, del medesimo vicariato apostolico.
Ruberto Antonio, della diocesi dei Marsi.
Zaki Boulos, del patriarcato d'Alessandria dei
Copti.
Bistoncini Tommaso (Roma).
Fermanelli Giorgio (Roma).
Morelli Mario (Roma).
Notario Aldo (Roma).
Sciascia Ugo (Roma).
Vazio Marcello (Roma).
Ceresa Alfonso, della diocesi di Piacenza.
Querin Sante, della diocesi di Concordia.
Ulano Luigi, della diocesi di Alessandria.
Raiteri Pietro, della medesima diocesi.
Pantaleoni Clemente, della diocesi di Treviso.
Gorla Carlo, dell'arcidiocesi di Milano.
Di Giacomo Salvatore, della diocesi di Ragusa.
Migliorini Salvatore, della medesima diocesi.
Spadola Mario, della medesima diocesi.
Schininà Giovanni Battista, della medesima diocesi.
Cavallini Virtus, della diocesi di Belluno.
Luciani Fausto, della diocesi di Feltre.
Scarabosio Antonio (Roma).
De Bruyne Edgardo, dell'arcidiocesi di Malines.
Eerdekens Filippo, della medesima arcidiocesi.
Cattaneo Carlo, dell'arcidiocesi di Milano.
Rivano Amleto, della medesima arcidiocesi.
Cerbara Amilcare (Roma).
Calderoli Guido, della diocesi di Bergamo.
Cantoni Luigi, della diocesi di Reggio Emilia.
Cruciani Mariano (Roma).
Quagliere Michele (Roma).
Civiero Umberto (Roma).
Solvyns Andrea, del vicariato apostolico di Lago
Alberto.
Diarium Romanae Curiae
Ili
Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa :
15 novembre 1954. A l sig. O'Brien Giovanni, della diocesi di Maitland.
11 gennaio 1955. Al sig. Minderop Enrico A . , ideila diocesi di Haarlem.
»
»
» Al sig. Tervoort Adriano G., della diocesi di 's-Hertogenbosch.
» Al sig. Mentied Giovanni Gerardo, della medesima dio8 febbraio
cesi.
»
» Al sig. Globocnik-Vojka Alessandro, dell'arcidiocesi di
18
Vienna.
» Al sig. Berger Giovanni G., della diocesi di Ruremonda.
10 marzo
i4
»
» Al sig. Van Der Berg Pietro A., della diocesi di Haarlem.
24
» Al sig. Mientjes Egidio G., della medesima diocesi.
29
» Al sig. Karasek Francesco, dell'arcidiocesi di Vienna.
»
»
» Al sig. Osond Antonio, della medesima arcidiocesi.
»
»
» Al sig. Simon Carlo, della medesima arcidiocesi.
Al sig. Van Den Akker Giovanni G., della diocesi di
16 aprile
Haarlem.
» Al sig. Heesterbeek Enrico, della diocesi di 's-Hertogen22
»
bosch.
Al
29
»
sig. Mensink Francesco, della diocesi di Haarlem.
»
»
» Al sig. Eijkens Gerardo A . , della diocesi di 's Hertogenbosch.
»
Al
Aumonier
Andrea, dell'arcidiocesi di Parigi.
maggio
sig.
18
Heron
Marcello,
della medesima arcidiocesi.
»
»
» Al sig.
Appendino
Domenico,
dell'arcidiocesi di Torino.
16 agosto
Al
sig.
»
Al sig. Pé Maffeo, della diocesi di Brescia.
23
»
24
»
» Al sig. Pischler Adolfo, del vicariato apostolico di Alessandria di Egitto.
Al sig. Della Puppa Tullio, del patriarcato di Venezia.
»
»
26
Al sig. Melani Rinaldo, della diocesi di Arezzo.
3 settembre »
Al
sig. Chirico Ivan (Roma).
»
»
Al
9
sig. Hermans Enrico, dell'arcidiocesi di Malines.
»
Al
sig. Kempenaers Francesco, della medesima arcidio»
»
»
cesi.
» Al sig. Slosse Felice, della medesima arcidiocesi.
»
»
» Al sig. Van Der Maeren Leonardo, della medesima arcidiocesi.
»
Al sig. Van De Vorst Raimondo, della medesima arcidio»
cesi.
»
Al sig. Van Gysel Francesco, della medesima arcidiocesi.
»
14
»
» A l sig. Vendetti Mario (Roma).
ottobre
» Al sig. Giordano Francesco, della diocesi di San Severo.
Al sig. Tsuguwo Umehara (Giappone).
»
13
»
14
»
»
Al sig. De Nora Donato, della prelatura « nullius » di
Altamura.
Al
sig.
»
De Paola Domenico, della medesima prelatura
« nullius ».
» Al sig. Vitale Nicola, della medesima prelatura «nullius».
»
»
co
Ut
v
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
112
1955. Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
7 novembre
19
»
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
»
»
»
»
»
»
22
26
28
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
7 dicembre
20
»
Al sig.
Al sig.
15
ottobre
»
»
»
»
20
22
»
26
»
»
28
»
»
»
»
Bertocco Natale (Roma).
Borghi Lorenzo (Roma).
Burdisso Giuseppe (Roma).
Battilo Generoso (Roma).
Rossi Rodolfo (Roma).
Dessart Paolo, ideila diocesi di Liegi.
Meyer Giovanni, all'arcidiocesi di Malines.
Van Massenhove Marcello, della medesima arcidiocesi.
De Cock Achille, della diocesi di Bruges.
Roose Giuseppe, della medesima diocesi.
Vanlerberghe Andrea, della medesima diocesi.
Scorretti Fernando (Italia).
Signore Filippo, dell'arcidiocesi di Gaeta.
Colacicco Giuseppe, dell'arcidiocesi di Bari.
Carnevali Carlo, della diocesi di Fabriano e Matelica.
Latini Bruno, della medesima diocesi.
Lazzari Attilio, della medesima diocesi.
Guglietti Alessandro, dell'arcidiocesi di Gaeta.
Bovée Giulio, dell'arcidiocesi di Malines.
D'Espallier Vittorio, della medesima arcidiocesi.
Vooght Vittorio, della medesima arcidiocesi.
Van Alsenoy Leone, della medesima arcidiocesi.
Tonelli Tonino, dell'arcidiocesi di Bologna.
Carrano Giovanni (Roma).
Fehringer Giorgio, del vicariato apostolico di Lago Alberto.
Frassati, Oronzio (Roma).
Dejean Pietro, della diocesi di Baiona.
NECROLOGIO
17 dicembre 1955. Monsig. Roche Francesco Tiburzio, Vescovo tit. ¡di Amadassa.
3 gennaio 1956. Monsig. Cossio Aluigi, Arcivescovo tit. di Sebastopoli di
Abasgia.
4
»
»
Monsig. de Laurentiis Ernesto, Vescovo di Ischia.
11
»
»
Monsig. Kandathil Agostino, Arcivescovo di Ernakulam.
20
»
»
Monsig. Fiorentini Giovanni, Arcivescovo di Catanzaro.
1 febbraio
»
Monsig. dos Santos Antonio Giuseppe, Vescovo di Assis.
9
»
»
Monsig. Martínez Luigi, Arcivescovo di Messico.
15
»
»
Monsig. Fitzgerald Riccardo Giuseppe, Vescovo di Gibilterra.
»
»
»
Monsig. Mantiero Antonio, Vescovo di Treviso, Prelato di
Santa Lucia del Mela.
An. et vol. X X X X V I I I
24 Martii 1956
(Ser. II, v. X X I I I ) - N. 3
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XII
CONSTITUTIO
APOSTOLICA
DE AFRICA GALLICA ET DE INSULA MADAGASCARIA
IX AFRICAE GALLICAE TERRITORIIS ET IN MADAGASCARIA INSULA NOVA ECCLESIARUM
EPISCOPORUMQUE
SERIES
STATUITUR,
ECCLESIASTICA
NEMPE
HIERARCHIA.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AP PERPETUAM REI MEMORIAM
D u m tantis Ecclesiae premimur curis, sereno tamen cumulamur gaudio quotiens verum fieri comperimus quod Christus aliquando praedixit,
esse vel remotissimas ab ipso gentes ab oriente et occidente et aquilone et
austro ad Dei regnum venturas (cf. L c . 13, 29). Cum igitur in Africae
regionibus atque in Madagascaria Insula, quae sub Gallorum ditione
sunt, Evangelii praeconum labores et industriae per longam annorum
seriem catholicum nomen ita provexerint, ut bona affulgeat spes ut in
posterum etiam consociatae sacrorum Pastorum sacerdotumque vires, ac
fidelium virtutes feliciores usque progressiones efficiant, plane admittendas esse preces censemus venerabilis Fratris Marcelli Lefebvre, Archiepiscopi titulo Arcadiopolitani in E u r o p a et A p o s t o l i c i Delegati Africae
Gallicae, qui ab hac Sancta Sede rogavit ut in hisce territoriis certa E c clesiarum et Episcoporum ordinatio constitueretur. Consilio igitur usi
venerabilium Fratrum Nostrorum S. B. E. Cardinalium S. Congregationi Fidei Propagandae praepositorum, et consensu praeterea eorum
suppleto, qui in hac re aliquid iuris vel habeant vel se habere opinentur ;
8 - ACTA, vol.. X X I I I , n. 3. — 24-3-1956.
114
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
omnibus quo par erat studio consideratis, de summa Nostra potestate
sequentia statuimus. In regionibus, quas diximus, Africae Gallicae et in
Insula Madagascaria episcopalem Hierarchiam, quam vocant, constituimus ita ut undecim ecclesiasticae Provinciae fiant. Quam ob rem, A p o stolicos Vicariatus de Dakar, de Bamako, de Ouagadougou, Konakriensem, Abidianensem, Lomensem, Ouidahensem, de Y a o u n d e , de Brazzaville, Banguensem ac de Tananarive ad metropolitanae Ecclesiae dignitatem
perducimus. Vicariatus vero Ziguinchôrensem, de Bobo-Dioulasso, Kuduguensem, Nunensem, Sassandrensem, de Katiola, Portus Novi, de Douala, de Foumban, Garuensem, de D o u m é , Librevillensem, de Pointe Noire,
A r c i s Bousset, Berberatensem, de Diego-Suarez, de Ambanja, de Majunga, de Antsirabé, de Tamatave, de Miarinarivo, de Fianarantsoa, de
F o r t Dauphin, atque A p o s t o l i c a s Praefecturas de Bouaké, de Sokodé,
A r c i s Lamy ac de Morondava ad dioecesis gradum evehimus ; quas omnes
Ecclesias iisdem metropolitanis Sedibus, quarum supra nomen fecimus,
subicimus. Vicariatum denique de Rabat ad archidioecesis dignitatem,
Vicariatum vero Ghardaiensem in Sahara ad dioecesis ordinem perducimus, ac Praefecturam denique de Gibuti dioecesim pariter creamus :
quas tres Ecclesias huic Romanae Sedi directo subiectas volumus. Ex
iis igitur ita ordinatis Ecclesiis eas, quae sequuntur, Provincias Ecclesiasticas condimus, quarum is erit status, quem descripturi sumus. Provincia ecclesiastica Dakarensis ex metropoli Dakarensi constabit, cuius
titulus metropolitam templi erit B. Maria V i r g o a V i c t o r i a ; atque e
suffraganea
dioecesi
Ziguinchorensi,
cuius
cathedrale
templum
erit
S. A n t o n i o Patavino sacrum. Provincia ecclesiastica Bamakoënsis componetur eiusdem appellationis metropolitana Ecclesia, quae fuerat ad
hunc diem Vicariatus de Bamako : cuius aedes cathedralis erit Sacratissimo Cordi Iesu dicata.
Provincia ecclesiastica
Uagaduguensis
ex
eiusdem nominis metropoli constabit, quae fuit usque nunc Vicariatus
de Ouagadougou, cuiusque titulus metropolitam templi erit Intaminatus Mariae Virginis Conceptus ; exque suffraganeis dioecesibus : B o b o diulassensi, adhucusque Vicariatu de Bobo-Dioulasso, cuius templum
erit B. V. Mariae Lapurdensi sacrum; Kuduguensi, cuius aedes erit
S. Augustino dicata ; Nunensi denique, cuius titulus cathedralis templi
erit B. V. Maria a Perpetuo A u x i l i o . Provincia ecclesiastica Konakriensis
componetur metropolitana Konakriensi archidioecesi, cuius sacra aedes,
Beatae Virgini Mariae dicabitur. Ecclesiasticam Provinciam Abidianensem constituent metrópolis Abidianensis, cuius cathedrale templum
erit S. Paulo dicatum; atque suffraganeae Sedes : Buakensis, ad hunc
Acta Pii Pp. XII
115
diem A p o s t o l i c a Praefectura de Bouaké, cuius principis templi titulus
erit S. Theresia a Iesu Infante ; Daloaënsis, quae fuit Vicariatus Sassaudrensis, cuiusque sacra aedes erit Iesu Christo Regi d i c a t a ; et Katiolaënsis, adhuc usque Vicariatus de Katiola, cuius cathedrale templum
S. Ioannae de A r c erit sacrum. Provincia ecclesiastica Lomensis, metropolitana eiusdem appellationis Ecclesia constabit, cuius cathedrale templum Sacratissimo Cordi Iesu dicabitur, atque suffraganea dioecesi
Sokodensi, adhuc A p o s t o l i c a Praefectura de Sokodé, cuius cathedralis
titulus erit S. Theresia a Iesu Infante. Provinciam ecclesiasticam Cotonuensem efficient sive metrópolis eiusdem nominis, quae fuit Vicariatus
Ouidahensis, cuiusque aedes cathedralis B. Mariae V i r g i n i a Mercede
dicabitur, sive suffraganea Sedes Portus N o v i , cuius principe templum
erit Intaminato B . M . V . Conceptui sacrum. Ecclesiastica Provincia
Yaundensis eiusdem nominis metropolitana Ecclesia componetur, quae
ad hunc diem Vicariatus de Y a o u n d e fuit, cuiusque cathedralis aedis
titulus erit B. V. Maria a V i c t o r i a , atque suffraganeis Sedibus : Dualaënsi, adhuc Vicariatu de Douala, cuius princeps aedes erit Ss. Petro et
P a u l o dicata ; Nfkongsambaënsi, quae fuit adhuc Vicariatus de Foumban,
cuius cathedralis templi titulus erit Intemeratus B. M. V. C o n c e p t u s ;
Garuensi, cuius cathedrale templum S. Theresiae a Iesu Infante dicabitur; ac Dumensi denique, quae fuit Vicariatus de D o u m é , cuiusque
cathedralis templi titulas erit Sacratissimum Cor Iesu. Provincia ecclesiastica Brazzapolitana ex eiusdem nominis metropoli constabit, quae
fuit ad hunc diem Vicariatus de Brazzaville, cuiusque cathedrale templum Sacratissimo Cordi Iesu dicabitur ; atque ex suffraganeis Sedibus :
Liberopolitana, adhuc Vicariatu Librevillensi, cuius cathedralis aedis
S. Maria erit p a t r o n a ; de Pointe Noire, cuius cathedrale templum erit
S. Petro sacrum ; ac denique dioecesi A r c i s Rousset, cuius princeps aedes
Iesu Christo R e g i dicabitur.
Provinciam ecclesiasticam Banguensem
constituent eiusdem appellationis metropolitana Sedes, cuius cathedralis templi patrona erit B. Maria V i r g o , atque suffraganeae dioeceses :
Berberatensis, cuius principis aedis titulus erit S. Anna; et A r c i s Lamy,
cuius cathedrale templum B. Mariae V i r g i n i erit sacrum. Ecclesiasticam
Provinciam Tananarivensem efficient sive metrópolis eiusdem appellationis, adhuc Vicariatus de Tananarive, cuius principis aedis erit patrona
B. V. Maria cuiusvis labis ab origine nescia, sive suffraganeae Sedes :
de Diego-Suarez, cuius cathedrale templum erit Sacratissimo Cordi Iesu
s a c r u m ; Ambaniaënsis, ad hunc diem Vicariatus de Ambanja, cuius
principis templi patronus erit S. Ioseph; Maiungaënsis, quae fuit V i c a -
116
Acta Apostolicae Seáis - Commentarium Officiale
riatus de Ma junga, cuius cathedralis aedis titulus erit Immaculatum
Cor B. M. V. ; Antsirabensis, adhuc Vicariatus de Antsirabé, cuius principis templi patrona erit B. V. Maria a « la Salette » ; Tamatavensis,
adhuc Vicariatus de Tamatave, cuius princeps templum erit S. Ioseph
dicatum ; Miarinarivensis, ad hunc diem Vicariatus de Miarinarivo,
cuius cathedralis aedes S. Ioseph pariter dicabitur ; Fianarantsoaënsis,
quae adhuc fuit Vicariatus de Fianarantsoa, cuius principis templi titulus erit Sacratissimum Nomen I e s u ; A r c i s Delphini, adhuc Vicariatus
de F o r t Dauphin, cuius cathedralis templi patronus erit S. Vincentius a
P a u l o ; ac denique Morondavensis, adhuc Praefectura de Morondava,
cuius princeps aedes erit B. V. Mariae a « l a Salette » sacra. Cathedrales
postremo Sedes quae, ut iam diximus, huic Petri Sedi directo subicientur, hae erunt : archidioecesis Rabat ensis, cuius cathedrale templum erit
S.
Petro dicatum ;
dioecesis Laghuatensis,
adhuc
Vicariatus
Ghar-
daiensis in Sahara, cuius principis templi patronus erit S. Hilarius ;
ac dioecesis Gibutensis, cuius cathedralis aedes erit S. Ioannae ab A r c
dicatum. Quod autem attinet ad Apostolicas Praefecturas quae, nondum
ad dioecesis gradum perductae, in h o c , de quo loquimur, territorio exstant,
volumus ut, episcopalium conventuum causa, eas adeant metropolitanas
Sedes suae regionis propinquiores, scilicet ut : Praefectura S. Ludovici
Senegalensis adeat metropolim Dakarensem; Praefecturae Kayesensis,
Sikassensis et Gaoënsis adeant metropolitanam Sedem B o m a k o ë n s e m ;
Praefecturae Kankanensis et de Nzerekore metropolim Konakriensem ;
Praefecturae Parakuensis et Niamey ensis metropolim Cotonuensem ;
Praefecturae de Moundou et Bangassuensis metropolitanam Ecclesiam
Banguensem ; ac denique Praefectura de Tsiroanomandidy metropolim
adeat Tananarivensem. H a r u m fines Provinciarum, quas supra descripsimus, finibus aequabuntur omnium simul archidioecesium et dioecesium, eas constituentium ; earumque Ecclesiae ac territoria S. Congregationi Fidei Propagandae obnoxia esse pergent. V o l u m u s etiam ut
venerabiles Fratres qui, episcopali dignitate ornati, in suo quisque A p o stolico Vicariatu optime uberrimeque Evangelio disseminando animisque
quaerendis studuerunt, suo quisque episcopali titulo liberentur atque ad
m o d o constitutas Ecclesias transferantur :
ut,
scilicet,
in Provincia
Dakarensi, Marcellus Lefebvre ab archiepiscopali Ecclesia titulo Arcadiopolitana in E u r o p a ,
ad metropolim
Dakarensem
transferatur;
ac
Prosperus D o d d s ab Ecclesia Bennefensi ad dioecesim Ziguinchorensem ;
in Provincia Bamakoënsi, Petrus L e d e r e ab Ecclesia Sassuritana ad
metropolim Bamakoënsem ; in Uagaduguensi Provincia, Aemilius Soc-
Acta Pii Pp. XII
117
quet, ab Ecclesia Hirinensi ad metropolim Uagaduguensem ; Andreas
D u p o n t ab Ecclesia Dystiensi ad dioecesim Bobodiulassensem ; Ioseph
Bretault ab Ecclesia Sufetulensi ad dioecesim K u d u g u e n s e m ; Ioannes
Lesourd ab Ecclesia Botrianensi ad cathedralem Sedem Nuiìensem; in
Provincia Konakriensi, Gerardus de Milleville ab Ecclesia Dalisandensi
in Pamphylia ad Konakriensem m e t r o p o l i m ; in Provincia Abidianensi,
Ioannes Baptista Boivin ab Ecclesia Onuphitana ad Abidianensem metropolim, et Aemilius Durrheimer ab Ecclesia Acheloia ad Katiolaënsem
dioecesim ; in P r o v i n c i a Lomen si, Ioseph Strebler
ab Ecclesia Curu-
bitana ad metropolim Lomensem ; in Provincia Ootonuensi, L u d o v i c i
Parisot ab Ecclesia Tacapitana ad Cotonuensem metropolim ; in Yaundensi Provincia, Renatus Graffin ab Ecclesia Mosynopolitana ad Yaundensem metropolim ; Petrus Bonneau ab Ecclesia Themisonensi ad cathedralem Dualaënsem Sedem ; Paulus B o u q u e a Vagadensi Ecclesia ad
dioecesim Nkongsambaënsem ; I v o Plumey ab Ecclesia Dolichena ad
Garuensem dioecesim ; Iacobus Teerenstra a Buritana Ecclesia ad dioecesim Dumensem ; in Provincia Brazzapolitana,
Michael
Bernard ab
Ecclesia Aegeaensi ad metropolitanam Sedem Brazzapolitanam; Ioannes
Hieronymus
Adam
ab
Ecclesia
Rhinocoruritana
ad
Liberopolitanam
dioecesim ; Ioannes Baptista Fauret ab Araxensi Ecclesia ad cathedralem
sedem de Pointe Noire ; Aemilius Elias Verhille ab Ecclesia Cernitzensi
ad dioecesim A r c i s Rousset ; in Banguensi Provincia, Ioseph Oucherousset ab Ecclesia Stratonicensi in Caria ad Banguensem metropolim, et
Alfonsus Caelestinus Basilius Baud a Risinitana Ecclesia ad dioecesim
Berberatensem ; in Provincia Tananarivensi, Y i c t o r Sartre ab Ecclesia
Vagensi ad metropolitanam Sedem Tananarivensem ; Ioannes W o l f f a
Phatanensi Ecclesia ad dioecesim de Diego-Suarez ; Leo A d o l f us Me¡ssmer ab Ecclesia Coropissena ad Ambaniaënsem
dioecesim;
Ioannes
David a Metellopolitana Ecclesia ad cathedralem Maiungaënsem Sedem;
Alanus Le Breton ab Ecclesia Hypselitana ad Tamatavensem dioecesim ;
Ignatius Ramarosandratana a Thiavensi Ecclesia ad dioecesim Miarinarivensem; Franciscus Xaverius Thoyer ab Ecclesia Thuburbitanorum
minorum ad dioecesim Fianarantsoaënsem ; Alfonsus Fresnel a Catequensi Ecclesia ad dioecesim A r c i s D e l p h i n i ; ac denique, in Ecclesiis
Sanctae Sedi directo subiectis, Ludovicus Amideus Lefèvre ab Ecclesia
Egugensi ad Rabatensem Sedem, et Georgius Mercier a Celerinensi E c clesia ad dioecesim Laghuatensem. Quae vero dioeceses propriis in praesentia carent
Pastoribus,
Buakensis
scilicet,
Daloaënsis,
Sokodensis,
Portus N o v i , Konakriensis, A r c i s Lamy, Antsirabensis, Morondavensis
118
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ac Gibutensis, iis quam primum dandis apostolicis sub plumbo Litteris
prospiciemus. Venerabiles Fratres A r c h i e p i s c o p i et Episcopi sedem ac
•domicilium habebunt in urbibus, e quibus nomen singulae Ecclesiae
capiunt ; cathedram vero episcopalis potestatis in iisdem templis collocar u n t , quorum sacri tituli deinceps descripsimus. Quae Ecclesiae, a Nobis
hodie ita constitutae, earumque episcopales urbes et cathedralia templa
iis fruentur honoribus et privilegiis, quae sunt eorum dignitati congrua ;
pariterque earum Praesules omnibus gaudebunt iuribus at oflSciis obstringentur, quae huiusmodi Praesulum sive metropolitanam sive episcopalem comitantur dignitatem. Quod nominatim autem spectat ad Metropolitas Archiepiscopos, quorum nomina fecimus, decernimus ut, quem ad
m o d u m ceteri pari dignitate viri, crucem ante se ferant in suae cuiusque
Provinciae territorio, atque pallium iuxta liturgicas leges induant, postquam in publico Consistorio postulatum fuerit atque obtentum. Curent
praeterea Ordinarii Canonicorum Collegium in suo quisque metropolitano aut cathedrali templo quam primum constituendum; quoadusque
tamen id fieri nequeat, sinimus ut dioecesani Consultores in eorum sufficiantur l o c u m . Archiepiscopales et episcopales mensas, quae audiunt, ea
bona efficient, quae adhuc usque Apostolicis Vicariatibus fuerunt, atque
pecunia et res ultro a fidelibus oblatae vel a S. Consilio Fidei^Propagandae
comparatae. Quae denique Codex I. C. de V i c a r i i Capitularis, sede vacante, electione, de cleri populique iuribus et oneribus ac de Ecclesiarum
regimine et administratione praescribit, eadem quam fideliter serventur.
H a r u m iussa Litterarum exsequenda curabit venerabilis Frater Marcellus
Lefebvre, quem supra diximus, vel ille, qui eo tempore q u o haec ad
effectum deducentur, Apostolicae Delegationi de Dakar praeerit; qui
vero rem eget, illi necessarias potestates facimus, cuilibet viro etiam
subdelegandas, d u m m o d o ecclesiastica dignitate p r a e d i t o ; onusque imponamus confectum negotium in acta rite referendi, eorumque fide digna
exempla ad S. Consilium Fidei Propagandae quam primum mittendi.
H a s vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore v o l u m u s ;
ita quidem ut quae per eas decreta sunt ab iis quorum res est religiose
serventur, atque igitur vim suam (Obtineat. Quarum Litterarum efficaci tati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, c u m
per has Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis
praeditus auctoritate, sive sciens sive insciens contra egerit ac N o s ediximus, id prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat ;
quin immo harum Litterarum exemplis et l o c i s , sive typis impressis
Acta Pii Pp. XII
119
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae hisce haberetur, si o s t e n d e r e t u r .
Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o
detrectaverit, sciat se poenas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa non fecerint.
Datum ex A r c e Gandulfi, prope R o m a m , die quarto decimo mensis
Septembris, anno Domini millesimo nongentesimo quinquagesimo quinto, Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
8. R. E. Cancellarius
PETRUS Card. FUMASONI BIONDI
8. Congr. de Propaganda Fide Praefectus
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regens
Albertus
Silvius
Serafini,
Proton.
Apost.
Sericano,
Proton.
Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. LXXXXI, n. 6^.
L I T T E R A E APOSTOLICAE
I
BEATA MARIA V. A SACRATISSIMO ROSARIO IN PRAECIPUAM CAELESTEM PATRONAM
CIVITATIS ET DIOECESIS ROSARIENSIS, IN REPUBLICA ARGENTINA, ELIGITUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Quae nobis rettulit Dilectus Filius
Noster Antonius S. R. E. Presbyter Cardinalis Caggiano, Episcopus
Rosariensis, in Republica Argentina, maximo Nos gaudio affecerunt.
Ex supplici enim Nobis dato libello comperimus illius dioecesis Clerum
et fideles, Purpurato Ecclesiae Patre, eorum E p i s c o p o ; praeeunte, Beatissimam Virginem Mariam haud communi amore prosequi, singulari
devotione excolere. E a m enim titulo Sacratissimi Rosarii invocatam,
vel ab ipsis memoratae civitatis exordiis, cum « P a g o de los A r r o y o s »
vulgo appellabatur, Christifideles magna fiducia adprecati sunt. A n n o
vero MDCCXXXi, in amplissimo territorio, quod nunc fere totum dioece-
120
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sis Rosariensis finibus continetur, canonice erecta fuit prima paroecia
in cuius sacram aedem Imago Beatae Mariae V i r g i n i s a Ssmo R o s a r i o
ex p r o x i m a urbe Sanctae Fidei translata est, simulque oppido nomen et
ecclesiae paroeciali titulum dedit. Cuius vetustae sacrae imaginis in loc u m anno MDCCLXXIII altera substituía est. Deipara V i r g o , tam suavi
simulacro expressa, a fidelibus iugiter exorata, eorumque votis favens propitia, parvi oppidi, quod Eius gaudebat nomine vocari, felicibus omnibus incrementis ut pia Mater adfuit, ut Regina eminentissima praefuit, adeo ut oppidulum illud urbs sit hodie inter alias Argentinae Reipublicae non solum incolarum numero sed etiam aliis ornamentis conspicua. Nil mirum proinde si eadem urbs nullum alium agnoscat
et profiteatur auctorem nisi Beatissimam V i r g i n e m a Sacratissimo R o sario, cuius Imago ab omnibus, una voce, uno ore, communi laetitia
« Virgen Fundadora » dicitur. A n n o MDCCCXXIII vertente, Moderatores
provinciae Sanctae Fidei, votis omnium civium concedentes, Deiparam
V i r g i n e m , Rosarii titulo invocatam, sua auctoritate, peculiari decreto
« Patronam » hispanico sermone « l u r a d a » nuncupatam, renuntiarunt
simulque antiquum pagum ex quo urbs ortum duxit, « Villa Ilustre y
Fiel » declararunt. Quae omnia, ut fertur, probata documentis effecerunt ut anno MCMXLI V e n . Canonicorum Collegium Patriarchalis Basilicae Nostrae S. Petri in V a t i c a n o , precibus concedens Episcopi, Cleri et
populi Rosariensis, sacram Imaginem, saepius memoratam, aureo gemmisque ornato diademate redimiendam decreverit. Cum autem filiorum
amor erga dulcissimam caelestem Matrem nondum expletus esset, A n n o
Maximi Iubilaei MCML, Imago ipsa per omnia dioecesis oppida et paroecias, piae peregrinationis more, deducta est, sacrisque ubique astitit
immo quodammodo praefuit sacris missionibus quae ad populi pietatem
excolendam habitae sunt. Nec ad suam sedem marianum illud simulacrum reductum fuit antequam, etiam A n n o Sancto elapso, totum prorsus
territorium peragraret, omniumque incolarum suffragia exquirerentur
ut Beatissima V i r g o a Sacratissimo Rosario, civitatis et dioecesis ab
Ipsa nuncupatae, praecipua caelestis Patrona a Nobis renuntiaretur.
N o s autem, Pastoris et gregis insignem fidem et fervidam pietatem apprime probantes et ex animo laetantes eo quod compertum habeamus
quibus Immaculata Dei Genetrix, praesertim hoc Mariali A n n o , laudibus toto orbe catholico efferatur, quibus precibus exoretur, quibus honoribus cumuletur, oblatis Nobis precibus statuimus obsecundare. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac
matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudi-
Acta Pii Pp. XII
121
ne, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, Beatissimam V i r ginem Mariam a Sacratissimo Rosario civitatis et dioecesis Rosariensis
in Republica Argentina, praecipuam apud Deum Caelestem Patronam
constituimus et declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis
liturgicis, quae praecipuis locorum Patronis rite competunt. Contrariis
quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque
ad quos spectant seu spectare poterunt nunc et in posterum plenissime
suffragari sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex
nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die II mensis Septembris, anno MCMLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
ÏI
SANCTUS FRANCISCUS ASSISIENSIS PRAECIPUUS CAELESTIS PATRONUS DIOECESIS
ASSISENSIS DECLARATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — In gravi saeculo constituti Ecclesiae
filii Sanctorum Caelitum patrocinium recte expostulant ut, iis deprecantibus, iis tuentibus, supernis potiantur muneribus laetosque fructus
omne genus percipiant. H o c ductus consilio, Venerabilis Prater Antonius Iosephus dos Santos, Episcopus Assisensis, in Brasilia, submissa s ad
N o s preces admovit ut Sanctum Franciscum Assisiensem, utpote e cuius
urbis nomine dioecesis nuncupetur, eiusdem caelestem apud Deum Patronum renuntiaremus, Nos autem fore confisi ut eius regionis Christifideles
ad « pauperis Asisinatis » fulgida imitanda exempla pro vocarentur, vota
huiusmodi libenti animo statuimus explere. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, omnibus rei momentis attente perpensis,
certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum San-
122
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ctum Franciscum Assisiensem, Confessorem, totius dioecesis Assisensis,
in Brasilia, praecipuum apud Deum Caelestem Patronum, constituimus
ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae
principalibus dioecesium Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis
nihil obstantibus. H a e c edicimus, statuimus,
decernentes praesentes
Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere;
suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque, ad
quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime
suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex
nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Septembris, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
III
TEMPLUM B. MARIAE V. A PERPETUO SUCCURSU, IN URBE ET ARCHIDIOECESI
BOSTONIENSI, BASILICAE MINORIS HONORIBUS AC PRIVILEGIIS HONESTATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Ornatur urbs et archidioecesis B o stoniensis, quemadmodum ad N o s allatum est, curiali Templo Beatae
Mariae Virginis a Perpetuo Succursu, utpote quod amplitudine atque
structurae genere, cui vulgatum nomen « R o m a n i c u m », admodum sit
conspicuum. Fulgent ibi praeterea opera musiva, imagines variis pictae
iisque venustis coloribus, atque sacra supellex pretiosis vestita metallis.
Duae etiam turres perexcelsae atque editae huiusce A e d i s decus atque
dignitatem non mediocriter augent. Est autem imprimis prae N o b i s ferendum rem Catholicam ibidem florere idemque Templum quasi quandam esse sedem praecipuam cultus Mariani, quam Christifideles Bostonienses frequentes adeunt. Summam enim venerationem habet Simulacrum Beatae Mariae a Perpetuo Succursu, quae in peculiari Sacello pie
asservatur ; exinde superna munera, exundantis fluminis instar, in sup-
Acta Pii Pp. XII
123
plices dimanant. Ceterum Templum, quod est Sodalibus Congregationis
Sanctissimi Redemptoris creditum, rebus omnibus est instructum quae
ad divinum cultum fideliumque utilitatem atque c o m m o d u m pertinent.
Cupiens autem pietatem erga Dei Genetricem ac sacrae huius Aedis dignitatem augere, Venerabilis Frater Richardus Iacobus Cushing, A r chiepiscopus Bostoniensis, Nos rogavit ut eam Basilicae Minoris nomine
ac iure donar emus. Quibus supplicationibus libenti animo concedentes,
N o s , e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura
deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum
Litterarum vi perpetuumque in m o d u m curiale Templum Beatae Mariae
Virginis a Perpetuo Succursu, in urbe et archidioecesi Bostoniensi exstans, titulo Basilicae Minoris aflScimus et exornamus, omnibus adiectis
iuribus ac privilegiis, quae Ecclesiis hoc nomine insignibus rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus,
decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter
exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere; illisque, ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in
posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc inane fieri, si quidquam secus, super his, a
quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die VIII mensis Septembris, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO PRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
IV
BEATA MARIA VIRGO A GRATIIS PRAECIPUA CAELESTIS PATRONA REGIONIS SAMNITICAE PROCLAMATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Antiquis a temporibus Beatam Mariam Virginem, a gratiis appellatam, incolae regionis Samniticae praec i p u o studio et alacritate excolunt, venerantur. Cuius Imago in praeclaro Templo, Eidem Deiparae sacro ac Sodalibus Franciscalibus credito, religiosissime asservatur. Neque modo populus in Caelorum Re-
124
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ginam, nomine illo invocatam, tanta fertur pietate, sed etiam Summi
Pontifices, praesertim Benedictus X I I I et Leo X I I I , Decessores Nostri,
rec. mem., pluresque sacrorum Antistites Eiusdem fuere cultores perdiligentes. Discupiens autem Mariani huius A n n i quasi fructus colligere,
scilicet Christifideles ad Religionis praecepta sanctius obeunda provocare, Venerabilis Frater Augustinus Mancinelli, Archiepiscopus Benev e n t a n a , vota quoque significans Episcoporum, publicae rei Curatorum
et Christifidelium Samnii, Nos rogavit ut Beatam Mariam Virginem a
gratiis eiusdem regionis praecipuam Patronam caelestem, pro Nostra
benignitate, renuntiaremus. Quibus precibus Nos, quibus nihil est antiquius quam Regni Christi Eiusque Matris fines quoquoversus propagare, precibus huiusmodi libenti animo statuimus concedere. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura
deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum
Litterarum vi perpetuumque in modum Beatam Mariam V i r g i n e m a
gratiis totius regionis Samniticae praecipuam apud Deum Caelestem
Patronam constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac
privilegiis liturgicis, quae principalibus regionum Patronis rite c o m petunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque, ad quos spectant, seu spectare poterunt nunc
et in posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari
contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die II mensis Octobris,
anno MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
I o . BAPT. MONTINI
Pro
Secretarius
Status
Acta Pii Pp. XII
125
V
BEATA MARIA V. (( DE ANTRO SANCTO )) SOCIETATUM SPELEOLOGORUM HISPANORUM PATRONA CAELESTIS CONSTITUITUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Doctrinarum pervestigationi dediti
homines A l m a m Deiparam, quam ut Sedem Sapientiae Ecclesia rite excolit, precibus peropportune adeunt, quo maius mentibus ipsorum lumen
affulgeat, eam, quae ut opifera Mater, pie exorata, filiis numquam deest,
recte invocant quicumque sunt in discrimine positi. H o c ducti consilio ii
Hispani cives, qui ad rerum cognitionem amplifican dam specus tenebri cosis hiatibus caecos audacter explorant, Beatae Mariae Virginis patrocinium expetunt. H o n o r e autem praecipuo veterem imaginem eiusdem
Dei Genetricis prosequuntur, quae in magno subterráneo specu, obscuris
anfractibus sinuoso, sita est ; unde illi inditum nomen Beatae Mariae Virginis (( de A n t r o Sancto ». Itaque Venerabilis Frater Iosephus P o n t G o l ,
Episcopus Segobricensis, cuius ad iurisdictionem hoc sacrarium pertinet, vota significans Moderatorum plurium Societatum Hispanarum huiusmodi cavernis explorandis, Nos rogavit, ut Beatam Mariam Virginem « d e
A n t r o S a n c t o » Sodalitatum Speleologorum eiusdem nationis Caelestem
apud Deum Patronam renuntiarenms. Nos autem, cupientes, ut huius quoque disciplinae ratio cum religione coniungatur et, qui in ea versentur, ii
A l m a m Deiparam quasi ducem sequantur, quasi praesentem Adiutricem
colant et invocent, hisce precibus libenti animo volumus obsecundare.
Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia
ac matura deliberatione Nostra, deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Beatam Mariam
Virginem « de A n t r o Sancto » Societatum Speleologorum Hispanorum
praecipuam Patronam Caelestem constituimus ac declaramus, omnibus
adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae principalibus coetuum
seu ordinum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Haec edicimus,
statuimus, decernentes praesentes Litteras
firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos
atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque, ad quos spectant
seu spectare poterunt, nunc et in posterum, plenissime suffragari ; sicque
126
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter
sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
XXVIII mensis Ianuarii, anno MDCCCCLV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis*
GILDO PRUGNOLA
a Brevibus Apostolicis
EPISTULA
AD EMUM P. D. VALERIANUM TIT. S. MARIAE IN VIA LATA S. R. E. PRESB. CARDINALEM GRACIAS, ARCHIEPISCOPUM BOMBAYENSEM, QUEM LEGATUM MITTIT
AD CONVENTUM EUCHARISTICUM EX POEDERALI UNIONE BIRMANA IN RANGUNENSI URBE CELEBRANDUM.
PIUS PP. XII
Dilecte F i l i Noster, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. — Pergrata quidem animo iam pridem cognovimus Eucharisticum ex tota
Birmania Conventum studiose apparari, qui, ineunte p r o x i m o Februario
mense Ranguni, in urbe illius nationis capite, sollemniter celebrabitur.
Quum enim in Foederali Unione Birmana episcopalem Hierarchiam recens constituimus et ipsam Rangunensem sedem ad metropolitanam dignitatem evexerimus, dignus plane est E p i s c o p o r u m et christifidelium
religione ac pietate consilium ab iisdem susceptum, quod eo spectat, ut
per sacra sollemnia, quae ad honorem Augusti Sacramenti provehendum
peragentur, prima veluti publica eaque praeclara catholicorum fidei professio ibidem patefiat. Quare peropportuna Nobis occasio exhibetur, ut
Nosmet ipsi carissimos filios, qui in remotis illis regionibus commorantur, merita laude honestemus atque indie tam celebrationem Nostra quadam praesentia et auctoritate adaugeamus. Te igitur, Dilecte F i l i Noster,,
qui insigni sedi metropolitanae Bombayensi in Indiarum Orientalium
regione moderaris et peculiaribus caritatis vinculis c u m p r o x i m a B i r mania devinctus es, quique in supremum Ecclesiae Senatum cooptatus
R o m a n a e purpurae magnificentia praefulges, Legatum Nostrum per hasce
Acta Pii Pp. XII
127
Litteras eligimus ac renuntiamus, ut Congressui Eucharistico, qui ex Foederari Unione Birmana in Rangunensem urbem proxime cogetur, Nostro
nomine Nostraque auctoritate praesideas. Iis omnibus, qui illuc convenerint paterna quoque vota Nostra significabis, quibus maiorem in dies
prosperitatem ominamur Birmaniae gentibus, quas longissimus terrarum marisque tractus ex animo Nostro avellere non potest. Deum interea impensa prece exoramus, ut ex hac prima in ea natione Congressione
Eucharistica laeti uberesque fructus percipiantur in Ecclesiae et civilis
consortionis bonum atque incrementum. Quorum quidem caelestium
donorum conciliatrix et nuntia peculiarisque Nostrae dilectionis testis
sit Apostolica Benedictio, quam tibi, Dilecte Fili Noster, egregio Episcopo Rangunensi iisque omnibus qui sollemnibus coetibus intererunt peramanter in D o m i n o impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, die x x v mensis Decembris, in
festo Nativitatis D o m i n i Nostri Iesu Christi, anno MDCCCCLV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
ALLOCUTIONES
I
Iis qui interfuerunt Conventui, Romae habito, e Clero librorum censurae
addicto,
quibuscum Summus Pontifex
de
subiecto
censurae
agit. *
L'intimo conforto che proviamo nell'accogliervi alla Nostra presenza,
diletti figli addetti alla critica del libro, è pari alla viva sollecitudine che
a N o i deriva dall' ufficio di Pastore, c u i spetta, tra l'altro, l ' o b b l i g o di
adoperarsi premurosamente, affinchè siano indicati al gregge di Cristo
i sani pascoli dello spirito, costituiti oggi, in considerevole parte, dalle
letture.
Ci torna pertanto di vivo gradimento la vostra eletta adunanza, poiché in ciascuno di voi Ci pare di riconoscere un valido e fido cooperatore nel nostro ministero pastorale, ed in tutti, un potente argine alla
straripante marea di pubblicazioni di p o c o o di nessun valore, che minacciano di sommergere nel fango dell'errore o della perversione l'alta
* Die 13 Februarii mensis a. 1956.
Acta Apostolicae Sedi* - Commentarium Officiale
J28
dignità della umana natura. N o n occorre qui rilevare quanto grande sia
la necessità, la nobiltà e l'importanza di una retta critica, giacché la vostra ferma persuasione del considerevole influsso, che le letture esercitano
sul costume e sulla sorte dei singoli e della comunità, vi ha indotti ad abbracciare l'ardua fatica che impone al critico la vasta produzione letteraria dei nostri giorni. In una società, come la presente, tanto gelosa di esercitare il diritto della, libertà di stampa, la critica degli onesti, fondata
sopra un più sacro diritto, è certamente una delle forme più idonee per
impedire che il male dilaghi e soprattutto che venga divulgato, sotto
l'uno o l'altro pretesto, come b e n e ; ferme restando la legittimità e la
necessità, in taluni casi di più grave minaccia per le anime, dell'intervento di una superiore autorità. Tuttavia la critica esercitata secondo
le norme della verità e dell'etica è forse più consona alla mentalità dell ' u o m o moderno, che ama di formarsi da sè un giudizio di valutazione,
ove ne sia in grado, aiutato dal critico, che riesce ad ispiragli fiducia.
Ma voi non intendete di restringere la vostra attività ai soli aspetti
morali del libro, bensì di estenderla anche agli altri, particolarmente
scientifici, letterari ed artistici, in m o d o da essere critici compiuti, dai
quali il grande pubblico e gli stessi periti possono attendersi un giudizio,
per quanto è possibile, esauriente. E chiaro che tale completezza della
critica cattolica non solo ne rinsalda l'autorità dinanzi al pubblico, ma la
rende positivamente benemerita della cultura, secondo la perenne tradizione della Chiesa, sempre attenta nel seguire il corso e gli sviluppi del
pensiero e della forma. Le altezze o le bassezze, a cui si eleva o in cui sprofonda la letteratura, specialmente odierna, dipendono in notevole parte,
dai critici, secondo il grado di perspicacia, di onestà e di forza d'animo
che essi dimostrano di possedere.
Assegnate in tal m o d o al critico così grandi responsabilità, sarà opportuno di esporre alcuni fondamentali principi, cui deve conformarsi
l'opera sua, se si vuole che questa consegua efficacemente lo scopo di
guidare gli animi per sentieri sicuri.
Per facilitare il conseguimento di tal fine, N o i considereremo separatamente il
soggetto
della critica e poi il suo
oggetto.
Oggi parleremo
d e l primo punto, rimandando la trattazione del secondo (che Ci sembra
il più importante) ad altra occasione, se sarà il caso.
Acta Pii Pp. XII
129
I
L'ufficio di guidare e consigliare gli altri nello scegliere e valutare le
letture non avrebbe senso, se non si supponesse nei lettori la disposizione
d'animo ad accettare gli altrui suggerimenti. Ogni sforzo del critico
riuscirebbe pertanto vano presso c o l o r o che rifiutassero, per partito
preso, di riconoscere la scienza e la competenza di lui e, per consequenza, non riponessero alcuna fiducia nella sua persona e nel suo giudizio.
È possibile incontrare lettori, presso i quali il critico non ha accesso,
perchè per indole o per difettosa educazione si lasciano sedurre da un
assoluto superiore apprezzamento delle proprie facoltà e cognizioni. D o minati da tale stato soggettivo di fallace sufficienza, essi non attendono
dal critico se non la conferma del loro giudizio, abbracciato come certo
e immutabile. In questi casi, determinati spesso da pregiudizi di falso
ordine ideologico, il rifiuto di una critica obiettiva non deve scoraggiare
il critico, poiché esso non costituisce che la prova della deformazione
psicologica di quei lettori. Presupposta quindi la sana disposizione del
pubblico, il critico otterrà il suo scopo tanto più efficacemente, quanto
più saprà cattivarsene la fiducia. Questa infatti è, per così dire, il punto
di partenza e di arrivo di ogni critica, sia che venga condotta da un sing o l o scrittore, sia anche, e tanto più, da una rivista che se la proponga
come scopo collegiale. Se il lettore ricorre al critico, è perchè crede nella
sua scienza, onestà e maturità, sia quando egli espone il contenuto del
libro, sia quando, nel riferirlo, lascia entrare un motivato giudizio, che
pertanto non può esser respinto. Ma in che m o d o il critico riuscirà a
conquistarsi la fiducia del lettore? In altre parole, qual'è l'ufficio del
critico, e quali sono le giuste esigenze da parte del pubblico?
La prima esigenza riguarda la facoltà conoscitiva del critico, e in
primo l u o g o che sia in grado di leggere e di comprendere rettamente il
libro in esame. Richiamare questa norma potrebbe sembrare cosa superflua; eppure accade non raramente d'imbattersi in recensioni, che non
corrispondono nemmeno a questo primo ed elementare requisito. È evidente che l'attenta lettura, spesso paziente e faticosa, deve essere condotta con animo scevro di preconcetti, e con la consapevolezza di trovarsi,
quanto all'argomento, in un campo sufficientemente conosciuto. È necessaria quindi una molteplice coltura : la scienza speciale nella disciplina
a cui la pubblicazione appartiene, e una notevole coltura generale, che
9 - ACTA, vol. X X I I I , n. 3. — 24-3-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
130
renda possibile al critico di porre Popera nel suo tempo e di rappresentarsela in connessione c o n le correnti di pensiero in esso dominanti.
Ma la semplice conoscenza intellettuale non basta, perchè il critico è
qualche cosa di più di un semplice relatore : egli deve pervenire a dare
un giudizio, la cui stesura esige particolari doti di animo naturali ed
acquistate.
Il critico deve in primo l u o g o possedere la capacità del giudizio e
della valutazione, vale a dire della ponderata applicazione della scienza
specializzata e della coltura generale all'oggetto in esame. P e r questa
applicazione egli ha da avere larghezza di vedute, versatilità d'ingegno,
percezione e comprensione delle suaccennate connessioni e abilità nel
rilevare errori, lacune e contraddizioni. A questa spassionata considerazione dei p r o e dei contro, seguirà, come limitazione e distinzione, il
Sì o il No nel caso singolo. Soltanto allora la critica può ricevere la sua
forma definitiva ed essere presentata per la pubblicazione.
Tuttavia l'applicazione delle menzionate doti d'animo è soggetta all'influsso del volere, della sensibilità e del carattere, al cui riguardo
altre importanti esigenze s'impongono nel c r i t i c o . Per impedire che il
volere e la sensibilità agiscano negativamente sul giudizio critico, è necessario che egli, anzitutto, si proponga la massima obiettività, e quindi,
che apra l ' a n i m o al senso di benevolenza e di fiducia verso l'autore, fino
a quando ragioni positive, certe e gravi, non suggeriscano una diversa
condotta. Un critico abitualmente soggetto alla passione non dovrebbe
neppur prendere in mano la penna. Nobiltà del carattere e bontà di cuore
sono sempre la migliore armatura in ogni specie di lotta, quindi anche
nella critica, dove si trovano in contrasto idee ed opinioni ; peraltro la
nobiltà e la bontà non debbono essere scambiate c o n la ingenuità e la credulità del fanciullo, cui mancano la conoscenza degli uomini e l'esperienza della vita. Delle accennate doti e disposizioni il critico può più o
meno abbondare ; ma in nessun m o d o e in nessun caso devono difettare
la probità, la incorruttibilità, la fermezza del carattere. N o n per far
piacere all'autore, nè all'editore, nè al pubblico — spesso succubo di
estrose simpatie ed antipatie —, e neanche per secondare la propria inclinazione, il critico p u ò fare, c o n t r o la propria scienza e coscienza, contro la verità obiettiva, una falsa critica ; falsa, sia a causa di una invertita interpretazione della erroneità e del pericolo che rappresenta lo
scritto, sia c o n la deliberata omissione di rilievi, che lealmente non si
possono occultare. Ad ogni critico letterario dovrebbe potersi applicare
la testimonianza, che i nemici giurati del Redentore, ipocritamente ma
Acta PU Pp. XII
131
pur secondo verità, gli diedero, allorché vollero coglierlo in parola con
la domanda : « È lecito pagare il tributo a Cesare, o n o ? ». « Maestro,
essi dissero, noi sappiamo che tu sei sincero, e insegni la via di D i o sec o n d o verità, senza badare a chicchesia, perchè non guardi in faccia a
nessuno » -
1
La fermezza di carattere di un critico va dimostrata* specialmente
nel pubblicare serenamente e senza paura il proprio giudizio, e. poi nel
difenderlo, ove fosse oppugnato, restando tuttavia sempre sullo stretto'
campo della giustizia. Come un giudice, che non avesse il coraggio di
sostenere la legge, dovrebbe dimettersi dal suo ufficio, così il critico, che
amasse il quieto vivere più della verità. Ma la fermezza deve sempre
evitare i modi propri dell'arroganza, quasi che già a priori stesse una
presunzione di diritto per la verità in favore del critico e contro l'autore.
Ambedue sottostanno alla stessa legge del servizio alla verità, a cui sono
legati ; ma il critico si assume inoltre espressamente l'impegno di servirla c o n la massima fedeltà. In ogni m o d o , sia l'autore che il critico
dovrebbero sapere che, al di sopra di loro, è sempre la verità. — Un'ingiusta critica, come indica il nome stesso, non è solo un errore dell'intelletto, ma costituisce altresì un reale torto contro l'autore, che potrebbe
rimanerne danneggiato nella fama e non di rado anche nei suoi giusti
interessi ; in tal caso resta al critico un preciso obbligo di ritrattazione.
D'altra parte, però, una giusta e giustificata critica non dovrebbe esser
pavidamente ritirata dal recensore, qualunque sia la violenza degli avversari ; ciò significherebbe una deplorevole mancanza di carattere e di
c o r a g g i o , e minerebbe la tanto necessaria fiducia nel pubblico, il quale
esige a buon diritto che il critico rimanga fermo nella sua parola, o v e
sia stata data secondo verità.
II
Questi dovrebbero essere per il critico e la critica, da qualsiasi parte
provengano, i principi fondamentali più comuni da considerare e rispettare. Per aiutare a ricordarli, valgono alcune brevi regole usuali, diversamente formulate, ma sostanzialmente c o n c o r d i , per alcune delle quali
Ci sembra utile di spendere qualche parola, giacché sono non di rado
citate a prova e a giustificazione di un determinato pensiero od azione.
a) La prima è la stupenda massima, da Cornelio Tacito posta al
principio dei suoi celebri Libri ab eœcessu Divi Augusti, e che fu p o i
1
MATTH.
22,
16.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
132
largamente usata : sine ira et studio, ossia, senza passione nè parzialità.
2
Rettamente intesa, questa massima non esprime solo il criterio di condotta del giudice, ma in generale deve esser rispettata in tutti i rapporti
tra gli uomini. Come monito essa è rivolta particolarmente allo storico ;
tuttavia la comune saggezza la trova opportuna anche per il critico, che
perciò deve giudicare e scrivere (( sine ira et studio », senza prevenzioni.
Ma appunto perciò non può essere suo obbligo l'inibirsi di manifestare
i propri retti sentimenti, e tanto meno il rinunziare a sostenere, purché
vero, il suo m o n d o i d e o l o g i c o . A un sereno e moderato critico è anche
lecito, per esempio, di esprimere c o n fermezza e vivacità la sua indignazione contro una letteratura pornografica, che corrompe la gioventù
e non lascia indenni gli adulti. Nè si può tacciare di parzialità il critico
letterario, come pure ogni semplice cristiano, che assume come criterio
di giudizio la verità cristiana, la sua integrità e purezza. Del resto, lo
stesso Tacito, pur nella norma impostasi al principio, descrive talvolta
con tragiche tinte il despotismo di alcuni Imperatori e deplora la corruzione dilagata fin nei più alti c e t i ; consegna alle sue pagine la propria
ansia per la libertà perduta, ed il rimpianto per la tramontata grandezza
dell'antico Senato e per i tempi felici dell'austera R o m a dei Padri.
b) Un'altra massima, che, malgrado l'apparenza, è alquanto difficile a intendersi e a praticarsi, è questa : verbum oris est verbum mentis,
vale a dire, l ' u o m o dice (o scrive) c i ò c h e pensa. Il significato più ovvio
è il seguente : la parola esteriore riceve il suo senso e il suo contenuto
dal pensiero interno. Pertanto, chi vuole conoscere la mente dell'autore,
ascolti le sue parole, e, ove non vi siano ragioni positive di dubitarne,
si attenga a quelle, come a testimoni naturali dell'intimo animo. In questo aspetto la persona dell'autore, la sua vita e le sue tendenze non debbono essere il punto di partenza dell'indagine c r i t i c a ; bensì l'opera e
quanto in essa viene espresso. Ma la citata massima avverte anche l'autore che egli sarà giudicato in base alle sue parole, le quali pertanto
debbono riflettere fedelmente le sue idee e i suoi sentimenti. Se questi
sono retti, egli farà di tutto per esprimere tale retta mentalità, tenendo
d'altronde presente che non è sempre cosa facile pensare in un m o d o e
scrivere in un a l t r o ; che, cioè, è molto difiicile occultare l'intimo pensiero, senza che in un modo o in un altro venga svelato da questa o quella
sfumatura. La massima è dunque per lo scrittore un monito alla sincerità. Al critico, invece, pone i limiti d'indagine e di giudizio. Egli deve
2
L c. I, 1.
Acta Pii Pp. XII
133
restare al chiaro significato oggettivo dello scritto, poiché il suo stretto
ufficio è di giudicare l'opera, e non l'autore. Quindi ciò che può essere
inteso in senso retto, egli lo interpreti in tal m o d o . È questa una norma
generale, necessaria per la pacifica convivenza e per i reciproci rapporti
fra gli uomini. Lasciando da parte i casi dubbi sul senso oggettivo di
uno scritto, nei quali converrà inclinare verso una interpretazione favorevole alla rettitudine dell'autore, il critico deve partire dalla presunzione che le parole dette o scritte hanno un senso in sè stesse e che,
primieramente, esse sono presentate al pubblico soltanto in detto senso
oggettivo. Ora appunto questo il critico ha per ufficio da giudicare. Se
è retto, egli lo chiamerà tale, anche se d'altronde (e forse anche dall'opera stessa) risultasse che le idee personali dell'autore non sono ad
/
esso conformi. Se invece il senso obiettivo delle parole contiene un errore
o falsità, è ufficio del critico di farlo notare, anche se si abbia motivo di
credere che il modo di pensare soggettivo dell'autore sia diverso e corretto. Una giusta e benevola critica potrà suggerire in tali casi questa
relativa correzione delle parole in considerazione della persona dell'autore ; ma l'erroneo senso oggettivo non resta con ciò annullato.
c) Una terza massima vorremmo altresì menzionare : Super omnia
autem caritas : soprattutto però la carità. Si è voluto attribuirla a S. A g o stino ; sembra tuttavia più probabile, a torto. In o g n i modo la cosa che si
vuol designare è in essa esattamente espressa, e intende di risolvere sul
terreno pratico quel dubbio, che non di rado tormenta il critico onesto,
se cioè dare la precedenza alla « v e r i t a s » o alla « c a r i t a s » . Teoricamente è chiaro che non può darsi nessun obbiettivo constrasto fra la
« veritas » e la « caritas », se c o n questa parola s'intende il procurare
il vero bene del prossimo e l'evitare di offenderlo ingiustamente. Ma la
questione ritorna sul terreno pratico in singoli casi. Si supponga che il
critico letterario si trovi dinanzi alla scelta : o dire la intiera verità,
come sarebbe necessario, ma che procura all'autore offesa od anche dann o , a scapito, sembrerebbe, della carità ; oppure obbedire a quel che pare
dovere di carità, tacendo la verità, che non dovrebbe occultarsi e ignorando un serio errore. Il critico si domanda allora a quale delle due deve
dare la preferenza. La sua ansia cresce, se interroga i divini precetti,
ove il rispetto della verità e della carità è sommamente ed egualmente
raccomandato.
Il Signore infatti ha d e t t o :
Io.
8, 32.
3
Veritas Uberabit vos;
l ' A p o s t o l o delle
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
134
4
Genti insegna : Plenitudo legis est dilectio; - e in un altro passo, secondo
5
il testo greco : âXndevovrsç ôè èv àyóain av^rjacojusv etc avròv rà Ttávra :
cioè : Aderendo alla verità, cresciamo nella carità in lui in tutto. Il discepolo prediletto Giovanni, che appena riusciva a sodisfare sè stesso
nell'affermazione della carità, proclamava : Deus caritas est, D i o è ca6
rita ; e ancora : In hoc cognovimus caritatem Dei, quoniam ille animam
suam pro nobis posuit;
et nos
7
debemus pro fratribus animas ponere :
anche noi dobbiamo porre la vita per i fratelli ; ma lo stesso S. Giovanni
esprime, riguardo ad un u o m o che offende la verità e la integrità della
dottrina, la forte ingiunzione : nec Ave ei diœeritis, dunque nemmeno
un breve, fuggevole saluto.
8
Quale norma di condotta dovrà dunque seguire il critico letterario
in base a questi precetti della S. Scrittura? Come riuscirà a conciliarne
nel suo pensiero e nella sua coscienza l'apparente contrasto di precedenza? Il « fondamento » di tutto è la « veritas » ; il « termine » e il « coronamento » di tutto è la (( caritas ». Il fondamento deve rimanere intatto,
altrimenti tutto crolla, anche il « coronamento » e il « compimento ». Ma
il fondamento della verità non basta, come il fondamento della fede
senza la carità, di Cui nella lettera ai Corinti si dice : Maior autem horum
est caritas/ nel quale testo, e quindi con analogo senso, si rispecchia la
massima citata super omnia autem caritas. In non pochi casi, del resto,
n o n sarà difficile di trovare la retta via, se il critico rimarrà consapevole
che il precetto della carità l'obbliga non solo riguardo all'autore, ma
anche rispetto al lettore. Egli potrà sempre valersi di qualche favorevole
occasione per prevenire pericolosi malintesi nel lettore, pur usando delicatezza di forma verso l'autore.
A b b i a m o stimato utile di menzionare alcune di queste massime secondarie, perchè Ci sembra che esprimano, in forma più concreta che i
generali principi fondamentali, c i ò che si richiede nel critico letterario.
Questi debbono costantemente presiedere alla delicata sua opera, troppo
soggetta a sviste, intemperanze e debolezze : sono il fondamento per
meritare ed accrescere la fiducia che il pubblico ripone nella critica, e segnano il limite tra il giusto e l'ingiusto nell'adempimento del suo i m p o r tante ufficio.
4
5
0
7
8
9
Rom. 13, 10.
Ephes. 4. 15.
1 Io. 4, 16.
1 lo, 3, 16.
2 Io. 10.
1 Cor. 13, 13.
Acta Pii Pp:. XII
135
Riservando, come abbiamo già annunziato in principio, ad un altro
incontro, se sarà possibile, la trattazione della seconda parte (Voggetto)
della Nostra esposizione, invochiamo intanto su di voi e sulla vostra opera
l'abbondanza dei lumi e degli aiuti divini, in pegno dei quali v'impartiamo di cuore la Nostra paterna Apostolica Benedizione.
II
Ad
Parochos
Urbis
et
Concionatores
sacri
temporis
quadragesimalis. *
Questo incontro con voi, diletti figli, predicatori quaresimalisti e parroci della città di R o m a , è una ben dolce consuetudine. Ogni anno vi
adunate intorno a Noi per considerare il lavoro compiuto, e soprattutto
per animarvi ad operare con sempre maggiore impegno nella eletta porzione della V i g n a affidata a voi dalla provvidente bontà di D i o .
Ogni anno venite a rinnovare il proposito di continuare nei vostri
sforzi, affinchè la vostra azione di difesa, di conquista, di positiva c o struzione divenga sempre più fervida e illuminata, sempre più ardita,
concorde ed organica. Per portare, come altre volte, il Nostro contributo
al vostro lavoro, eccovi una parola che vorremmo restasse impressa nel
vostro cuore.
Tutti ricordate certamente la commovente scena narrata da S. Girola1
m o , che forse avete fatta più volte oggetto della vostra meditazione. Ad
Efeso l ' A p o s t o l o ed Evangelista Giovanni nella sua estrema vecchiaia
veniva a stento portato nella chiesa dalle mani dei suoi discepoli; ma,
non potendo parlare a lungo con la sua stanca voce, non soleva più dire
in ogni adunanza che un solo testo : Filioli, diligite alterutrum : figlioli,
amatevi scambievolmente.
Attesa la loro straordinaria venerazione per il santo Vegliardo, i discepoli e i fratelli in un primo tempo ascoltarono attenti e commossi ; poi
cominciarono a meravigliarsi, e in ultimo finirono col manifestare il l o r o
tedio. Ma, avendo chiesto a Giovanni il motivo di quella sua monotona
ripetizione, ne ebbero una risposta degna dell'Apostolo :
tum Domini est,
étrsi
Quia praecep-
solum fiat, sufficit : È il precetto del Signore : os-
servatelo, e tutto è compiuto.
La stessa parola vogliamo dirigere a voi, diletti figli, parroci di R o m a ,
in questo incontro solenne e insieme intimo ; siamo certi, dicendola,, di
* Habita die 14 Februarii mensis a. 1956.
Comm. in Epist, ad Galatas, 1. 3 cap. 6 - MIGNE PL, t. 26 col. 462.
1
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
136
interpretare il desiderio di Gesù, di cui vorremmo essere — oggi più che
mai — semplice e fedele portavoce : Filioli, diligite alterutrum : figliuoli
amatevi scambievolmente. Questo è il precetto del Signore -.quia praeceptum Domini
est,
1 - DILIGITE ALTERUTRUM : AMATEVI, ANZITUTTO, TRA VOI
Oh, lo sappiamo bene che i sacerdoti si amano ! Sappiamo che si aman o , grazie a D i o , più di quanto non possa apparire a un osservatore superficiale e distratto. Quando il ritmo e l'intensità del vostro lavoro vi
prende e talora addirittura vi o p p r i m e ; quando esso occupa intieri i
vostri giorni e vi obbliga perfino talvolta a trascorrere insonni le notti,
allora la vostra azione apostolica, che non ammette soste nè ritardi,
può anche causare l'impressione che alcuni di voi pensino soltanto a sè,
ignorando gli altri ; che vi sia, quindi, tra voi p o c o amore. Di fatto non
è così. Chi vi osserva meglio, chi vi conosce intimamente, sa che appena
una necessità materiale e morale affligge uno dei vostri confratelli, voi
non tardate ad accorrere per aiutarlo. A p p a i o n o in tal guisa alcuni stati
di animo che parevano non esistenti, non solo agli altri, ma anche a voi
stessi : donde quelle ansie e quelle affettuose premure, che sono naturali, e tuttavia sembravano inimmaginabili. V o i vi amate già, diletti
figli ; ma dovete amarvi anche di più : perchè questo è il precetto del
Signore.
Nessun precetto, in verità, Egli ha predicato come il comandamento
dell'amore ; per conseguenza troviamo pochi atteggiamenti così ripudiati da Lui come la freddezza o, peggio ancora, l ' o d i o verso i propri
simili. Dell'amore egli ha fatto il suo comandamento, presentandolo
come il riassunto di tutti i suoi precetti e proclamando che su di esso
sarebbe, alfine, giudicato tutto il m o n d o . Nell'ultima Cena, d o p o la
scomparsa di Giuda nelle tenebre della notte, Gesù prese il tono di chi
chiede un particolare raccoglimento e una speciale attenzione, perchè
volle riassumere tutto il suo insegnamento e m o r m o r ò :
Filioli, adhuc
modicum vobiscum sum : figliuoli, ancora per p o c o tempo io rimango
c o n voi. E continuò dicendo : mandatum novum do vobis : vi do un precetto nuovo : ut diligatis invicem, sicut dilexi vos : che vi amiate scambievolmente, come io ho amato voi. In hoc cognoscent homines quia discipuli mei estis,
si dilectionem habueritis ad invicem :
2
A questo ap-
punto tutti riconosceranno che voi siete miei discepoli, se vi amerete gli
2
Io. 13. 30-35.
Acta Pii Pp. XII
137
uni gli altri. Disse queste paròle c o n infinita tenerezza, quasi scandendo ogni sillaba, aftinché si imprimessero bene nelle l o r o menti e si
incidessero nei l o r o cuori.
Tali parole del divino Maestro, rivolte a tutti i cristiani, si riferivano
certo, in m o d o particolare, ai sacerdoti. Essi, come abbiamo più volte
raccomandato, devono possedere tutte le doti, dalle quali dipende in gran
parte l'efficacia del loro ministero ; ma se, diletti figli, accanto alla fede,
alla speranza, alla umiltà, alla purezza non aveste, ardente e fattivo,
l'amore che Gesù prescrive, vi gioverebbero f orse le altre virtù? No certamente. Parlare, infatti, lé lingue degli uomini e degli angeli, far profezie ed operare miracoli, senza avere la carità, a nulla g i o v a ; anzi, è
c o m e essere un nulla : nihil sum, dichiara l ' A p o s t o l o .
3
a) Questo amore scambievole vi farà non solo evitare ogni atto scorretto (neanche a d i r l o ! ) , ma altresì ogni parola scortese, e perfino ogni
volontario pensiero malevolo. Spesso i sacerdoti sono fatti segno ad attacchi più o meno ostili, che giungono talvolta fino alla calunnia, alla maligna interpretazione delle loro parole, allo svisamento dei loro gesti. Talora gli stessi fedeli, sia pure senza cattivo animo, cooperano a rendere
amara la vita del sacerdote, il quale, a somiglianza di Gesù nell'Orto,
viene assalito dalla tristezza, dal tedio, dal timore.
V o i dunque vedete, diletti figli, quanto sia necessario l'amore innanzi tutto tra di voi : quanto sia indispensabile la reciproca comprensione
e la stima profonda, che non solo vi impedirà di travisare i detti e i fatti
dei vostri confratelli, ma vi farà propensi a interpretarli con fraterna
benevolenza e a difenderli contro ogni genere di attacchi.
I) L ' a m o r e vi farà anche prevedere c i ò di cui i vostri confratelli
potrebbero avere b i s o g n o ; solleciti nel provvedere, diligenti nel prevenire i l o r o stessi desideri.
E c c o : un vostro confratello ha bisogno di consiglio, chiede conforto e
attende forse un urgente soccorso. Andategli incontro, offrendogli generosamente quanto è nelle vostre possibilità, certi che l'aiutare un sacerdote, il sosternerlo e rincorarlo, l'animarlo o anche l'ammonirlo affettuosamente, è tra le divine opere la più divina, la più gradita a Gesù, sommo
ed eterno Sacerdote.
Talvolta senza l'intervento tempestivo e fraterno di uno di voi, qualche mente sacerdotale rimarrebbe forse smarrita, qualche entusiasmo
stroncato, alcuni ardori apostolici si spegnerebbero tristemente. N o i
3
Cfr. 1 Gor. 13, 1-3.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
138
benediciamo perciò, c o n tutta l'effusione dell'animo Nostro, quanti, fra
1 sacerdoti, si prodigano a vantaggio dei l o r o confratelli; specialmente
se assistono c o n paterna tenerezza i più giovani, fragili piante, costrette,
per l'urgenza dell'opera apostolica, ad affrontare t r o p p o presto l'impeto
dei venti e le tempeste del m o n d o . Soltanto in cielo tale opera di salvezza
e di santificazione potrà essere degnamente apprezzata.
c) P e r manifestare questo vostro fraterno amore vorremmo indicarvi un mezzo particolarmente adatto. V o i sapete, diletti figli, quanto
è difficile fare molto da sè soli, e c o m e spesso è praticamente impossibile di far tutto. Siate dunque e dichiaratevi pronti a mettere insieme le
vostre forze, rispondendo generosamente alle chiamate dei vostri confratelli, quando vi chiedessero aiuto per il loro apostolico ministero.
Naturalmente il retto ordine nell'apostolato e le stesse prescrizioni
canoniche
4
richiedono che ognuno di voi rimanga abitualmente al suo
posto di lavoro ; ma quando la legittima autorità permettesse o anche
suggerisse di aiutarvi scambievolmente, superate per amore ogni ostac o l o ; si avrà così non solo la somma delle forze, ma anche, per così dire,
la moltiplicazione di esse.
2 - DILIGITE ALTERUTRUM : AMATEVI SCAMBIEVOLMENTE ; AMATE IN PARTICULAR
MODO COLORO CHE SONO AFFIDATI ALLE VOSTRE CURE.
Senza dubbio l'amore deve essere universale, deve abbracciare tutti gli
uomini. Tutti, infatti, sono creature di D i o , immagine di Lui e chiamati
alla beatitudine celeste.
Ma il retto ordine nell'amore può ammettere — anzi prescrive dì
fatto — alcuni gradi. Nulla di inconveniente, quindi, se il vostro tempo
e le vostre energie saranno dedicate principalmente alle anime che più vi
appartengono, perchè a voi le ha añídate la Chiesa. Ad esse dovete dirigere le vostre particolari premure ; per esse deve essere la vostra fervida
dedizione.
a) Dedizione continua, innanzi tutto.
Salvo quindi il necessario ordine —
per esempio, alcuni orari che
di quest'ordine sono effetto insieme ed efficace strumento — i sacerdoti
hanno l ' o b b l i g o sacro di fare quanto è possibile, perchè i fedeli abbiano
facile m o d o di rivolgersi l o r o per le spirituali necessità. Ciò vale in particolar m o d o per l'amministrazione dei Sacramenti, che, quando veng o n o legittimamente richiesti, anche per sola devozione, non possono es4
Can. 465.
Acta Pii Pp. XII
139
sere rifiutati. Raccomandiamo specialmente di rendere possibile e agevole la Comunione quotidiana, tanto desiderata dalla Chiesa, la quale,
mediante le recenti agevolazioni alla legge del digiuno eucaristico, ha
voluto aprire anche più le porte dei Tabernacoli ai suoi fedeli.
b) La vostra dedizione deve essere gioiosa.
Sappiamo bene, e lo ricordavamo al principio, quanto costi al sacerdote l'essere pronto per tutti i bisogni, (spirituali, e, talora, anche temporali, specialmente in momenti difficili, come il presente), e a tutti i
richiami.
Sovente N o i stessi proviamo tanta pena nell'apprendere di
quante gravi fatiche sono sovraccarichi molti di voi, diletti figli ; ma tale
paterna comprensione non Ci dispensa dal mettervi in guardia da un
pericolo, che potrebbe aver origine appunto dal vostro eccesso di lavoro :
questo, infatti, potrebbe non solo rendervi mal disposti, ma talvolta addirittura irritarvi, farvi meno gentili, meno cortesi, insomma, meno caritatevoli. È facile immaginare con quanto grave danno delle anime c i ò
avverrebbe. Esse vengono a voi come a padri, quasi sempre con l'affanno
nel cuore, con il dubbio nella mente. Poiché la carità è paziente e be5
6
nefica, poiché (( l'amore non sente gravame e non conosce fatica » , p u ò
compiere il miracolo di rendere perenne il sorriso sulle vostre labbra.
Chi può immaginare il bene che viene alle anime dalla letizia del sacerdote, il quale risponde pronto e gioioso a ogni chiamata, come se fosse
chiamata di D i o ?
3 - UN'ULTIMA PAROLA BRAMIAMO DI DIRVI, DILETTI FIGLI
Nei giorni scorsi abbiamo fatto oggetto di attenta considerazione le
risposte da voi pervenute al questionario inviatovi dal Vicariato di R o ma. È inutile dirvi quanti motivi di paterna consolazione N o i vi abbiamo
trovato, rilevando tanta diffusione di luce, tanto vigore di vita, tanto
fervore di opere apostoliche in molte parrocchie dei R i o n i , dei Quartieri,
delle Borgate e d e l l ' A g r o R o m a n o . Tutto questo si deve al vostro spirito,
vorremmo dire eroico, di abnegazione e al conseguente impeto c o l quale
vi prodigate, raggiungendo un ritmo e una intensità di lavoro, si direbbe, superiori alle energie di cui potete effettivamente disporre.
Ma la stessa attenta meditazione Ci ha rivelato alcune ombre, che voi
avete voluto lealmente mettere in evidenza. Per aiutarvi a dissiparle,
N o i faremo quanto è in Nostro potere, affinchè la vostra volontà di pro5
6
1 Cor. 13, 4.
Imit. di Cr. 1. 3 cap. 5 n. 4.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
140
digarvi senza respiro e senza riserve trovi corrispondenti opportunità
di aiuto e precisione di indirizzi, e la vostra opera divenga sempre più
coordinata, organica ed efficace.
È però necessario da parte vostra di conseguire quella piena fusione
di menti e di cuori, che è il più nobile effetto dell'amore. Poiché sono*
tante e tanto importanti le battaglie da vincere per la santificazione delle
anime, per la salvezza delle famiglie, per la conservazione del volto cristiano alla città di R o m a , voi dovete unire i vostri sforzi per un'azione
comune che non badi a interessi personali, a gelosie, a rancori, ma tuttobruci nel fuoco di una carità efficiente. Tale concorde azione voi dovete
inculcare a tutti i vostri militanti, siano essi organizzati n e l l ' A z i o n e
Cattolica, o raccolti sotto altri vessilli benedetti dalla Chiesa, od anche
operanti al di fuori di ogni associazione.
erat cor unum et anima una » .
7
« Multitudinis...
credentium
Questo come ben sapete, narrano gli A t t i
degli A p o s t o l i , parlando dei primi cristiani : questo deve dirsi di tutti
voi, di tutti i vostri fedeli.
Un particolare paterno richiamo intendiamo di fare a quei cristiani,,
che operano nel c a m p o civico e nel campo politico. A n c h e là si deve servire Cristo c o n le parole e le azioni individuali e collettive. Se qualcuno*
fosse tentato di usare il cristianesimo come strumento di ascesa nella
infida montagna delle ambizioni personali,
deve essere francamente
ammonito, specie se fosse indotto da non nobili motivi ad attentare alla
concordia e alla unione dei cristiani. T r o p p o serio continua ad essere il
pericolo e troppo gigantesca l'opera, alla quale tutti siete chiamati. Occorre saper resistere ancora e rinunciare non solo, come è ovvio, a velleità
personali, ma anche a idee che potrebbero apparire, ed anche essere,,
giuste e geniali. L'unione che raccomandiamo è frutto di amore, e l'amore è sempre sacrifìcio parziale o completo, ma dolce e fecondo, di ciò che
abbiamo, di c i ò che siamo.
Filioli, diligite alterutrum.
Amatevi scambievolmente.
È il ricordo!
del vostro Padre ; è la parola che con tenerezza immensa vi ripetiamo.
Ed ora, diletti quaresimalisti e parroci, mentre di gran cuore impartiamo l ' A p o s t o l i c a Benedizione a voi e a tutta la solerte opera vostra,
vorremmo anche esprimere l'augurio che il nuovo Ordine della Settimana
Santa, che quest'anno per la prima volta si attua, permettendo ad un
più grande numero di fedeli di assistere a quei grandi e venerandi riti
liturgici, apporti i frutti spirituali che se ne sperano e contribuisca al7
Act
4, 32
Acta Pii Pp. XII
141
l'incremento della pietà e della vita cristiana nella meditazione della passione, morte e resurrezione del Signor Nostro Gesù Cristo, Cui sia onore
e gloria nei secoli. A m e n !
NUNTIUS RADIOPHONICUS
ALUMNIS SCHOLARUM CATHOLICARUM STATUUM FOEDERATORUM AMERICAE SEPTENTRIONALIS, AD SOLLICITANDAM CARITATEM ERGA PUEROS INDIGENTES
ALIARUM NATIONUM. *
The ever-pathetic appeal of your brothers and sisters in need, the wide w o r l d over, reaches y o u r hearts once more, dear children, just as the
H o l y season of Lent begins. T o d a y Ash W e d n e s d a y it w i l l be ten full and
fateful years since first We spoke with y o u of the sad lot of these darli n g little ones, and begged y o u in the name of their L o r d Jesus and Ours,
to help Mother Church to bring back some b l o o m of health and laughter
to their haggard faces, some comfort to their miserable homes.
The w o r d of thanks with which We greet y o u at school today is only a
faint echo of Our grateful remembrance of y o u and your dear ones, day
after day, at the altar of G o d , where remembrance is most precious. N o t
once have y o u allowed the hopes of the destitute to be crushed or Our
own deluded. N o t once during these ten years have y o u failed them, these
innocent victims of a cruel war, flaming hot at first and still continuing,
for many, all t o o heartless. T i m e and again, We well remember, when
every other earthly door seemed closed, y o u r small hands and unselfish hearts were open to their distress. W e l l had y o u learned at home
and in y o u r class-rooms the lesson that sums up all that the Master
came to teach us : love is the one law by which the Christian lives.
W i t h what paternal j o y and pride We found that charity had become
a habit with so many of y o u . The children, whom y o u r savings and
sacrifices have helped, children of almost every c o l o u r and clime, owe
y o u a debt that only the L o r d Jesus can repay. But what happiness
it means to k n o w that He does repay with lavish hand,
here and
hereafter, even the penances and pocket-money y o u offer them from y o u r
hearts, at His call and for His sake.
* Datus die 15 Februarii mensis a. 1956.
142
Acta
Apostolicae
Sedis - Commentarium Officiale
Y o u will not be surprised or discouraged, We are sure, to see so many
empty hands outstretched to y o u still. The p o o r we have always with
us, Our gentle Saviour wants us to remember.
1
B u t when He tells us
that they are H i s p o o r , then it is a delight to realize that every tiny
service y o u render them is really and truly rendered to H i m .
2
B u t what do they need, these helpless children of the divine Master
you are hearing about year after year from y o u r teachers at school, y o u r
parents at home, y o u r priests in the pulpit and from the V i c a r of Christ,
whose words and very presence are carried to y o u today so marvellously
from R o m e . W h a t have they the right to expect from y o u as members of
Christ's one big family. Perhaps you have seen their pictures clinging to
their parents as they are driven
heartlessly from
their homes
and
country in the East ; while others in the W e s t look longingly for brighter
and happier homes where family life can thrive again. W h a t do they need?
N o t surely the cold solace that goes by the horrid name of a « hand-out ».
The pennies and packages of the Christian boy and girl,
like the
w i d o w ' s mite, must mean much more than that, These children need nothing less than you : y o u r prayers and good works and sufferings of each
day, over and above the treasure you have to give them out of your slim
resources. We have said it so often before, and We repeat it again : Our
children can never know true happiness, nor the world have peace and
plenty, from mere money and machines, — though these gifts of G o d
can work great wonders at the hands of those w h o really love their fellowmen for love of H i m .
Recalling, as it does, the divine Master's gift of His all on H i s w a y
to Calvary and the great victory of Easter beyond, to ensure the salvation of those who will f o l l o w H i m , Lent is indeed the opportune time to
give until it hurts, at least a little, to the poor and suffering members
of His B o d y . We could depend on you from one Lent to another to provide
the homeless with a decent shelter and a bite to eat. Y o u r savings and
offerings helped to tide them over the W i n t e r with warmer clothes in
a warmer r o o m . By all means let your collection this year break all y o u r
records for a generosity, that has long since merited for your country
the admiration of a grateful w o r l d . Let it reAvard in fullest measure
the efforts of y o u r Bishops to ease the burdens of Our thousands of
(( adopted » children in every corner of the globe. Let your hearts'
1
2
MATTH. 26, 11.
MATTH. 18, 5; 25, 40.
Acta Pii Pp. XII
devotion accompany and animate the
gift.
143
Pray
for
those y o u
are
helping, that they come to k n o w and love their Saviour better each
day. Remember their wants and worries along with y o u r o w n , when
you thank Jesus for so many blessings received after H o l y Communion. By this sign, beloved little ones of Christ, shall all men k n o w
that you are His very o w n .
3
This way y o u shall bear witness to H i s
living, loving presence in a world of wonders and tears, even to the
ends of the earth.
A n d may Our Apostolic Blessing, which We n o w impart to y o u all
from deep down in Our heart, help your parents, y o u r priests and teachers to prepare y o u in this way to take y o u r place, in G o d ' s good time,
among the leaders of a better world at peace with itself and its Maker.
3
Io IS, 35
144
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII
INSTRUCTIO
AD ORDINARIOS OMNES NECNON AD MAGISTROS IN SEMINARIIS, IN ATHENAEIS,
VEL IN STUDIORUM UNIVERSITATIBUS DOCENTES ET AD LECTORES IN STUDIORUM DOMIBUS RELIGIOSORUM : DE « ETHICA SITUATIONIS )).
Contra doctrinam moralem eiusque applicationem in Ecclesia catholica traditam multis in regionibus etiam inter catholicos spargi coepit
systema ethicum quod plerumque nomine cuiusdam « Ethicae Situationis )) venit, quamque dicunt non dependere a principiis ethicae obiectivae (quae ultimatim in « Esse » fundatur), sed c u m ea non solum in
eadem linea poni, sed eidem super or dinar i.
Auctores qui h o c systema sequuntur decisivam et ultimam agendi
normam statuunt non esse ordinem obiectivum rectum, naturae lege determinatum et ex hac lege certo cognitum, sed intimum aliquod mentis
uniuscuiusque individui iudicium ac lumen, quo ei in concreta situatione
posito innotescit quid sibi agendum sit. H a e c igitur hominis ultima
decisio secundum eos non est, sicut ethica obiectiva apud auctores maioris momenti tradita docet, legis obiectivae ad particularem casum applicatio, attentis simul ac ponderatis, secundum regulas prudentiae,
particularibus « situationis » adiunctis, sed immediatum illud internum
lumen et iudicium. H o c iudicium saltem multis in rebus ultimatim nulla
norma obiectiva, extra hominem posita atque ab eius persuasione subiectiva independente, quoad suam obiectivam rectitudinem ac veritatem est mensuratum, neque mensurandum neque mensurabile, sed sibi
ipsi plene sufficit.
Secundum hos auctores « naturae humanae » conceptus traditionalis
non sufficit, sed recurrendum est ad conceptum naturae humanae (( exsistentis » qui quoad plurima non habet valorem obiectivum absolutum, sed
relativum tantum ideoque mutabilem, exceptis fortasse illis paucis elementis atque principiis quae ad naturam humanam metaphysicam (abso-
Suprema Sacra Vongregatio S. Officii
145
lutam et immutabilem) spectant. Eiusdem valoris tantum relativi est traditionalis conceptus « legis naturae ». Perplura autem quae hodie circumferuntur tamquam legis naturae postulata absoluta,
nituntur se-
cundum eorum opinionem et doctrinam in dicto conceptu naturae exsistentis, ideoque non sunt nisi relativa et mutabilia atque omni semper
situationi adaptari queunt.
A c c e p t i s atque ad rem deductis his principiis, dicunt atque docent
homines in sua quisque conscientia non imprimis secundum leges obiectivas, sed mediante lumine illo interno individuali secundum intuitionem
personalem iudicantes, quid ipsis in praesenti situatione agendum sit, a
multis conflictibus ethicis aliter insolubilibus praeservari vel facile liberari.
Multa quae in huius « Ethicae Situationis » systemate statuuntur,
rei veritati sanaeque rationis dictamini contraria sunt, relativismi et
modernismi vestigia produnt, a doctrina catholica per saecula tradita
longe aberrant. Variis systematibus Ethicae non catholicae in non paucis assertis affinia sunt.
Quibus perpensis, ad avertendum « Novae Moralis » periculum, de
quo Summus Pontifex Pius P p . X I I in Allocutionibus diebus 23 Martii
1
et 18 A p r i l i s 1952 habitis locutus est, et ad doctrinae catholicae puritatem et securitatem tuendam, haec Suprema Sacra Congregatio Sancti
Officii interdicit et prohibet hanc « Ethicae Situationis » doctrinam, quovis nomine designetur, in Universitatibus, Athenaeis, Seminariis et religiosorum formationis domibus tradi vel approbari, aut in libris, dissertationibus, acroasibus seu, ut aiunt, conferentiis, vel quocumque alio
m o d o propagari atque defendi.
D a t u m R o m a e , ex Aedibus S. S. Congregationis S. Officii, die 2 Februarii a. 1956.
SB I. Card. PIZZARDO, E p . Albanensis, Secretarius
1
Acta Apostolicae Sedis, vol. XLIV (1952), p. 270 ss. et p. 413 ss.
10 - ACTA, vol. XXIII, n. 3. — 24-3-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
146
S. CONGREGATIO CONSISTORIALIS
i
BURGENSIS - TOLETANAE ET ALIARUM
DECRETUM
DE MUTATIONE FINIUM DIOECESIUM
Initis inter
Sanctam Sedem et Hispanicum
Gubernium die x x v n
mensis Augusti anno 1953 solemnibus Conventionibus de finibus dioecesium, E x c . P. D. Hildebrandus Antoniutti, Archiepiscopus titularis
Synnadensis in Phrygia et in Hispania Nuntius Apostolicus, ab A p o stolica Sede postulavit ut limites nonnullarum dioecesium interim immutarentur.
Sanctissimus Dominus Noster Pius Divina Providentia P P . X I I , praehabitis favorabilibus votis E m i P. D. Henrici S. R. E. Cardinalis P i a
y Deniel, Archiepiscopi Toletani, necnon E x c m o r u m dioecesium de quibus agitur Ordinariorum, ratus petitam finium immutationem in uberius spirituale fidelium bonum cessuram, oblatis precibus benigne annuere dignatus est.
Quapropter suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, de plenitudine Apostolicae potestatis praesentibus Litteris distrahit:
1. ab archidioecesi Burgensi paroecias archipresbyteratuum vulgo :
Reinosa, Santa Cruz,
ciae
Valdeprado, et La Rasa intra fines civilis provin-
Santander nuncupatae,
atque
Canales,
Ezcaray
et
Treviana
limites civilis provinciae Logroño appellatae comprehensas,
paroeciam Montenegro de
intra
et tandem
Cameros ad civilem provinciam vulgo Soria
pertinentem ;
2. a dioecesi Legionensi territorium quod in finibus provinciae civilis Santander exstat ;
3. a dioecesi Oœomensi nonaginta quattuor paroecias in fines civilis provinciae vulgo Burgos et duas paroecias in fines civilis provinciae
vulgo Segovia patentes ;
4. a
Ayllón,
dioecesi
Baraona,
Seguntina
Berlanga
del
paroecias
Duero,
archipresbyteratuum
Maranchón,
Medinaeeli,
Almazán,
Retor-
Sacra Congregatio Consistorialis
147
tillo atque Ariza ad provinciam civilem vulgo Soria, necnon archipresbyt e r a t u m Sorbe et Ayllón ad civilem provinciam
Segovia nuncupatam
pertinentes ;
5. a dioecesi
r a t u m vulgo
Galaguritana et
Galceatensi paroecias archipresbyte-
Yanguas et San Pedro de Manrique in territorio civilis
provinciae Sorta et alias decem in finibus civilis provinciae vulgo Burgos exstantes ;
6. a
dioecesi
Segobiensi
paroecias
rinos nuncupatae in fines civilis
Milagros,
Perdilla
et
Santa
Aldeavieja,
provinciae Avila,
Cruz
de
la
Salceda
Maello,
et
Pegue-
atque Fuentelcesped,
in
territorium
civilis
provinciae Burgos sese extendentes ;
7. a dioecesi Abulensi novem paroecias in finibus civilis provinciae cui nomen Segovia sitas ;
8. ab
archidioecesi
Toletana
paroeciam
Navahondilla
appellatam
in fines civilis provinciae Avila patentem.
9. a dioecesi Palentina sex paroecias in finibus sitas civilis provinciae
vulgo
Santander;
Sanctitas Sua pariter memorata territoria dioecesibus infra recensitis sequenti ratione adnectit :
1. archidioecesi
Burgensi
paroecias
nonaginta
quattuor
a
dioe-
cesi Oxoniensi, decem a dioecesi Galaguritana et Galceatensi, atque memoratas Fuentelcesped,
Milagros,
Perdilla
et
Santa
Cruz
de
la
Salceda
a dioecesi Segobiensi distractas ;
2. dioecesi
ratum
Santanderiensi
vulgo «Reinosa,
Santa
paroecias
Cruz,
praefatorum
Valdeprado
et
La
archipresbyteRasa ab
archi-
dioecesi Burgensi, sex paroecias a dioecesi Palentina necnon territorium
a dioecesi Legionensi per praesens separata ;
3. dioecesi Galaguritanae et
pra
memoravimus
Galceatensi paroecias trium quos su-
archipresbyteratuum
Ganales,
Fzcaray
et
Treviana
ab archidioecesi Burgensi dismembratas ;
4. dioecesi
Ariza,
Ayllón,
Retortillo
Oxoniensi
Baraona,
a dioecesi
paroecias
Berlanga
Seguntina,
del
archipresbyteratuum :
Duero,
Yanguas
Maranchón,
et San Pedro
Almazán,
Medinaceli
et
de Manrique
a
dioecesi Galaguritana et Galceatensi ac tandem paroeciam Montenegro
de Cameros ab archidioecesi Burgensi, uti supra, separatas;
5. dioecesi
Segobiensi
paraecias
archipresbyteratuum
Ayllón
et
Sorbe a dioecesi Seguntina, duas a dioecesi Oxomensi et novem a dioecesi
Abulensi distractas ;
6. dioecesi Abulensi memoratas paroecias Aldeavieja, Maello et Pe-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
148
guerinos a dioecesi Segobiensi atque Navahondilla ab archidioecesi Toletana dismembratae.
Tandem Sanctissimus Dominus Noster, sic immutatis dioecesium finibus, mandat ut documenta et acta singulas praefatas parioecias respicientia a Curia a qua ad Curiam dioeceseos cui quaelibet paroecia noviter
est aggregata tradantur ; ad clerum vero quod attinet, decernit ut simul
ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit, clerici dioecesi illi
censeantur incardinati in cuius territorio legitime degunt.
Ad haec omnia exsecutioni mandanda Sanctitas Sua memoratum E x c .
P. D. Hildebrandum Antoniutti deputare dignata est, necessarias et opportunas ei tribuens fecultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo
agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere
imposito ad S. Congregationem Consistorialem quam primum remittendi authenticum exemplar actus peractae exsecutionis.
Quibus super rebus praesens edi iussit Consistoliale Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Datum Romae, ex Aedibus S. Congregationis Consistorialis die 22
Novembris 1955.
££j F r . A. I. Card. PIAZZA, E p . Sabinen, et Mandelen., a Secretis
L.
B s.
Iosephus Ferretto, Adsessor
II
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus D o m i n u s Noster Pius Divina Providentia P a p a X I I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 29 Iulii 1955 — Cathedrali Ecclesiae Dumaguetensi, noviter erectae, praefecit R. D. Epiphanium Surban Belmonte, e dioecesi Legaspiensi, cancellarium Curiae archiepiscopalis Caebuanae.
die 20 Decembris — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Selymbrianae
E x c . P. D. Michaelem Darium Miranda y G ó m e z , hactenus E p i s c o p u m
Tulancingensem, quem constituit Coadiutorem, etiam sedi datum, E x c .
P . D . Aloisii Martínez, Archiepiscopi Mexicani.
die 22Decembris — Titulari episcopali Ecclesiae Hieritanae R. D.
Joannem L. Morkovsky, parochum S. Mariae Magdalenae ex archidioe-
Sacra Congregatio Consistorialis
149
cesi S. Antonii, quem deputavit Auxiliarem E x c . P. D. Laurentii Julii
F i t z Simon, Episcopi Amarillensis.
die 12 Ianuarii 1956 — Cathedrali Ecclesiae Chilapensi E x c . P. D.
Alfonsum Toriz Cobián, hactenus Episcopum titularem Avissensem.
die SI Ianuarii — Metropolitanae Ecclesiae Utinensi E x c , P. D. Iosephum Zaffonato, hactenus Episcopum Victoriensem Venetorum.
die 7 Februarii — Titulari
episcopali
Ecclesiae
Aegaeae
R.
D..
Marium Paré, ex dioecesi S. Annae Pocatierensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . P. D. Georgi Melançon, Episcopi Chicoutimiensis.
die 11 Februarii — Titulari episcopali Ecclesiae Memphitanae R. D.
H e n r i c u m Forer, Cubicularium intimum supra numerum Sanctitatis
Suae, decanum parochum oppidi vulgo « Cortina d'Ampezzo », in dioecesi Brixinensi, quem deputavit Auxiliarem E x c . P. D. Caroli De Ferrari, Archiepiscopi Tridentini.
die 1 Martii — Titulari episcopali Ecclesiae Eluzanae R. D. Laurentium F. Schott, parochum B. Mariae Virginis de Monte Carmelo, ex dioecesi Harrisburgensi, quem deputavit Auxiliarem E x c . P.
D. Georgii
Leonis Leech, Episcopi Harrisburgensis.
die 10 Martii — Cathedrali Ecclesiae Groningensi,
nuper erectae,
R. D. Petrum Antonium M e r m a n , parochum decanum St. Martini in
civitate Groningensi.
— Cathedrali Ecclesiae Roterodamensi, nuper erectae, R. D. Martinum Antonium Jansen,
parochum
decanum
St.
Ludovici in civitate
Leidensi.
SACRA
C O N G R E G A T I O
R I T U U M
i
CENOMANEN,
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS SERVI DEI BASILII ANTONII M0REATJ, SACERDOTIS FUNDATORIS CONGREGATIONIS A SANCTA CRUCE.
SUPER DUBIO
An
signanda sit commissio
de
quo
Introductionis
causae
in
casu
et
ad
effectum
agitur.
Apostolus Petrus, ut animum neophytis adderet,
qui magnis ange-
bantur tribulationibus, futuram gloriam eis novissimo tempore paratam
denuntiabat :
In quo, scribit, exsultabitis, modicum nunc si oportet con-
ISO
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tristari in variis tentationibus, ut probatio
auro
(quod
per ignem
probatur),
vestrae
inveniatur
in
fidei
laudem
multo
et
pretiosior
honorem
in
revelatione lem Christi (I Pet. 1, 6-7).
Sapientissima enim providentia, Deus, ut maius fideles sui praemium,
et quidem aeternum,
assequantur, eos multis tribulationibus disponit
vexari, iusta illud Tobiae, Raphaele Archangelo affirmante :
« Quia
acceptus eras Deo, necesse fuit ut tentatio probaret te )) ( T o b . 12, 13) ;
et Paulus :
« Omnes qui pie volunt vivere in Christo Iesu, persecutionem
patientur)-) ( I I T i m . 3, 12). Quapropter nullus Dei Servus a gravibus
seu corporis seu animi doloribus exstitit i m m u n i s ; sicque eius animus
ad perfectionem, heroicam quoque, perductus fuit eiusque opera, quo
magis fuerint obtrectata, eo magis per virtutem crucis solidata fuere,
ut evidentius appareat non esse sapientiam, prudentiam, consilium contra D o m i n u m (Conf. P r o v . 21, 30).
Quae omnia, in Servi Dei Basilii A n t o n i i M o r eau vita, si attente haec
perpendatur, ad amussim contigerunt.
In Laigné-en-Bélin o p p i d o , intra Cenomanensis dioecesis fines, die
11 Februarii mensis anno 1799 e piis honestisque coniugibus L u d o v i c o
Moreau et Ludovica Pioger natus est Servus Dei, cui in baptismo a
sacerdote catholico die 21 eiusdem mensis collato, Basilii Antonii nomen
fuit impositum. Pietatis germina intra domesticos parietes ac litterarum
primordia a parocho recepta, in collegio Chateau-Gontier complementum
sunt assecuta et quidem feliciter. A n n o 18.16, sacra Tonsura recepta,
Clericus factus est. Sequenti anno minus Seminarium est ingressus, dein
maius, ubi ingenii acie pietatisque laude reniduit. D i e 12 Augusti anno
1821 ad sacrum Presbyteratus ordinem fuit promotus atque Lutetiam
Parisiorum ad studia perficienda missus. Philosophiam, Theologiam Sacrasque Litteras in Seminario Cenomanensi docuit ac insimul verbo
Dei praedicando magna c u m laude felicique spirituali fructu incubuit.
B o n i Pastoris Institutum fovit. Plurimum quoque in sacerdotum favorem adlaboravit, cum ut ad ministeria sacerdotalia pietate ac scientia
aptiores redderentur,
tum ut senescentes ac infirmi necessariis curis
fruerentur.
Sacerdos Dujarié anno 1820 Institutum sub S. Ioseph Patrocinio
condere moli tus est e laicis constans, qui ac illae in parochorum adiutorium catechismum docerent aliaque in templi decorem peragerent.
V e r u m , quum institutum hoc non multo post deficere videretur, Episcopus, ipso instituti conditore annuente, eius relevandi curam Servo
Dei anno 1835 concredidit. H i n c factum est ut D e i Servus, qui eodem
Sacra Congregatio Rituum
anno opus Sacerdotum Auxiliarium instituerat,
praesertim ruralibus, auxilium afferretur,
151
ut
efficacius parochis,
utrumque institutum coag-
mentaverit, novis regulis ac constitutionibus datis religiosisque additis
v o t i s ; atque a l o c o , in quo principem d o m u m constituerat, a Sancta
Cruce Congregationi nomen i n d i d i t ; sicque anno 1837, E p i s c o p o approbante, Congregatio aliquod initium sumpsit.
Iuxta morem tunc in Gallia vigentem cura linteorum aliorumque
huiusmodi ac infirmorum in Seminariis aliisque piis Institutis religiosis Sororibus c o n c e d e b a t u r , verum, quum incassum Servus D e i inquisitiones fecerit, anno 1839 nonnullas pias iuvenes coegit, quas M a ñ a nitas nuncupavit. Hae in Cenomanensi dioecesi « Conversae » tantum
fuere, in aliis vero dioecesibus, aucto earum numero, ipsis Episcopis hoc
cupientibus, factae quoque sunt ludi magistrae. Sequenti anno in festo
Assumptionis B. M. V. Episcopus Servi Dei religiosa vota excepit.
Deinde quattuor sodales sua vota in manibus Servi Dei emiserunt sicque
Congregatio a Sancta Cruce definite principium habuit.
Etsi Servus Dei solum Eius gloriam, animorum salutem prae oculis
habebat, summaque prudentia, humilitate et caritate se gerebat, acerrimis luctationibus fuit impetitus, quas patientissime Deo confisus heroice sustinuit, Pii Papae N o n i benevolentia suffultus. Hisce in discriminibus eius virtutes maiori luce modo renident; immo has pluribus
gratiis Deus munifice rependit. Congregatio enim mire per orbem praecipue vero in Septentrionali America propagata est atque in I n d a Missione Dacchensi.
A b d i c a t i o summi Congregationis regiminis pluries oblata, anno 1886
acceptata fuit. Solus, a nonnullis reiectus, ab Instituti a se conditi moderatione divulsus, divinae se voluntati ex toto corde conformans, iugi
orationi intentus, corporalibus atrocibus doloribus cruciatus, morientium sacramentis refectus, die 20 Ianuarii anno 1873 spiritum Deo reddidit.
Sanctitatis fama post mortem magis erumpente, anno 1948 ordinaria
auctoritate Informativi processus super scriptis,
super fama sancti-
tatis ac non cultu in Cenomanensi Curia peracti sunt Urbemque delati.
Interim quinque supra centum quinquaginta litterae, a Cardinalibus,
Archiepiscopis, Episcopis aliisque in dignitate et auctoritate constitutis,
famam
sanctitatis
Famuli
Dei
confirmantes,
Congregationisque
a
S. Cruce sodalium beneficia seu apud nostrates seu in Missionibus
summis laudibus extollentes, S u m m o Pontifici sunt oblatae causae Introductionem postulantes. Quas inter recenseri praestat illas ab Emis ac
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
152
Revmis Dominis Eugenio Cardinali Tisserant, S. Collegii Decani Sacraeque Congregationis Orientalis a Secretis, Petri Fumasoni B i o n d i ,
S. Congregationis de Propaganda F i d e Praefecti, Iacobi Me Guigan,
Archiepiscopi Torontin., Pauli Léger, A r c h i e p . Marianopolitana nunc
Cardinalis, Mauritii Feltin, A r c h i e p . Parisien., nunc quoque Cardinalis,
Apostolicique denique Delegati in Statibus Foederatis Americae Septentrionalis.
Quare Sacra haec Rituum Congregatio die 22 Maii anni 1953, scriptis
perpensis, decrevit nihil obstare quominus ad ulteriora procedi posset.
Servatis itaque omnibus de iure servandis, instante R. P. D. Renato
Fontenelle, Canonico Vaticano et Causae huius Postulatore legitime
constituto, die 15 mensis Martii 1955, in Ordinario Coetu ad Vaticanum
congregato, Emus Dominus Clemens Cardinalis Micara, Episcopus V e liternus Suaeque Sanctitatis in Urbe Vicarius et Causae Relator, dubium
discutiendum
proposuit:
An
signanda
sit
commissio
introduc-
tionis causae in casu et ad effectum de quo agitur deque ea retulit. Et
E m i Patres, sacris tuendis ritibus praepositi, auditis quoque Officialibus
Praelatis, praesertim vero R. P. D. Salvatore Natucci, Sanctae Fidei
Promotore
Generali,
sionem,
Sanctissimo
si
rescribere
censuerunt :
Signandam
esse
commis-
placuerit.
Facta demum de his omnibus Summo Pontifici J i o Papae X I I subsignata die fideli relatione,
Patrum
ratum
habuit
Basilii Antonii Moreau
et
Sanctitas
Sua rescriptum
commissionem introductionis
Purpuratorum
causae
Servi
Dei
Sua manu signare dignata est.
Datum R o m a e , die 12 Maii, A n n o D o m i n i 1955.
C.
Card.
CICOGNANI,
Praefectus
L. © S.
f A. Carinci, A r c h i e p . S e l e u c , Secretarius
Sacra Congregatio Rituum
II
DECLARATIO
CIRCA FUNCTIONES (( TRIDUI SACRI )) SECUNDUM ORDINEM HEBDOMADAE SANCTAE
INSTAURATUM.
In Ordine hebdomadae sanctae instaurato, praeter rubricas de sacrorum rituum celebratione solemni, id est cum ministris sacris, rubricae
adduntur p r o eorundem rituum celebratione simplici, id est sine ministris sacris, eo sane proposito ut eorundem rituum celebratio facilior
reddatur in omnibus ecclesiis vel oratoriis publicis et semipublicis.
Cum vero circa hanc rem dubia quaedam orta sint, S. Rituum Congregatio sequentia declaravit ac statuit :
1. In omnibus ecclesiis et oratoriis publicis et semipublicis, ubi
copia habeatur sacrorum ministrorum, sacri ritus dominicae II Passionis seu in Palmis, feriae V in Cena D o m i n i , feriae VI in Passione et
Morte Domini et Vigiliae paschalis, in forma solemni celebrari possunt
(Instructio, n.
4).
2. In ecclesiis autem et in oratoriis publicis et semipublicis, ubi
sacri ministri desunt, ritus simplex adhiberi potest. Ad praefatum autem
ritum simplicem peragendum, requiritur numerus sufficiens (( ministrantium », sive clericorum, sive saltem puerorum, et quidem trium ad minus
pro dominica II Passionis seu in Palmis et pro Missa in Cena Domini ;
et quatuor saltem in celebratione Actionis liturgicae feria VI in Passione
et Morte Domini et Vigiliae paschalis. Hi autem « ministrantes » sedulo
instructi esse debent de iis quae ab ipsis agenda sunt (Instructio, n. 3 ) .
Duplex haec conditio, scilicet de sufficienti numero « ministrantium » et
de eorundem congrua praeparatione, prorsus requitur ad ritum simplicem peragendum. Ordinarii loci invigilent ut haec duplex conditio, p r o
eodem ritu simplici statuta, adamussim observetur.
3. Ubi feria V hebdomadae sanctae, post Missam in Cena D o m i n i ,
etiam in forma simplici celebratam, translatio et repositio habeatur
Ssmi Sacramenti, stricte requiritur ut in eadem ecclesia vel oratorio,
A c t i o quoque liturgica postmeridiana feriae VI in Passione et M o r t e
D o m i n i l o c u m habeat.
4. Si quacumque de causa Missa in Cena D o m i n i etiam ritu simplici celebrari non possit, Ordinarius loci, ratione pastorali, binas Missas
lectas permittere poterit in ecclesiis vel oratoriis publicis litandas, unam
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
154
vero tantum Missam lectam in oratoriis semipublicis (Instructio, n. 17) ;
servato Decreto, n. 7, quoad tempus celebrationis earundem Missarum.
5. Vigilia paschalis celebrari potest etiam in ecclesiis vel oratoriis
ubi functiones feriae V et VI locum non habuerint, vel omitti in ecclesiis
vel oratoriis in quibus praefatae functiones celebratae sunt.
6. Sacerdotibus qui curam duarum vel plurium habeant paroeciarum, Ordinarius loci permittere potest binationem Missae in Cena D o mini, repetitionem Actionis liturgicae feriae VI in Passione et Morte
D o m i n i , et binationem Missae Vigiliae paschalis; non tamen in eadem
p a r o e c i a ; et servatis semper iis quae statuta sunt quoad tempus celebrationis (Decretum, n. 7 ) .
Quibus omnibus Sanctissimo D o m i n o Nostro P i o P p . X I I ab infrascripto Cardinali, S. Rituum Congregationis Praefecto, per singula relatis, Sanctitas Sua hanc eandem declarationem et resolutionem approbare dignata est.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Die 15 Martii anni 1956.
C.
Card.
CICOGNANI, Praefectus
L. © S.
f A. Carinci, A r c h i e p . S e l e u c , a secretis
Suora Romaita Rota
155
SACRA ROMANA ROTA
Citatio edictalis
PERUSINA
NULLITATIS MATRIMONII (PIERINI - HAGEN)
Cum ignoretur locus actualis commorationis Dominae Catharinae
Hagen, in causa conventae, eandem citamus ad comparendum, sive per
se sive per procuratorem legitime constitutum, in Sede Tribunalis Sacrae Romanae Rotae ( R o m a , Palazzo della Cancelleria) die 15 Maii 1956,
hora 11, ad concordandum de dubio disputando, vel ad infrascriptum
subscribendum et ad diem designandam, qua habebitur Turnus Rotalis
pro causae definitione.
An
constet
de
matrimonii
nullitate,
in
casu.
Ordinarii locorum, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam
habentes de l o c o commorationis praedictae Dominae Catharinae Hägen
curare debent, ut de hac edictali citatione ipsa moneatur. *
Raymundus Lamas, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 8 Martii 1956.
C. Pezzicara, Notarius ff.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Catherine Hägen
défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de
la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le lo Mai 1956, a
11 heures, pour concorder ou souscrire la doute ci-dessous rapporté, et fixer
le jour de la décision de la cause devant la Rote.
Gonste-t-il de la nullité du mariage dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de la dite Catherine Hägen, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1Ö6
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Lunedì, 27 febbraio 1956, il Santo Padre Pio XII ha ricevuto
in solenne Udienza Sua Eccellenza il Dott. TULLIO FRANCO FRANCO, Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario della Repubblica Dominicana, per la presentazione delle Lettere Credenziali.
Mercoledì, 29 febbraio 1956, il Santo Padre Pio XII ha ricevuto in solenne Udienza Sua Eccellenza il Dott. SENJIN TSURUOKA, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario del
Giappone, per la presentazione delle Lettere Credenziali.
S E G R E T E R I A DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XII, felicemente regnante, si è degnato di nominare:
14 febbraio 1956. Il Revino Monsig. Garofalo Salvatore, Qualificatore della
S. Sacra Congregazione del Sant'Offizio.
20
»
»
Il Revmo Padre Bugnini Annibale, della Congregazione
della Missione, Consultore della Sacra Congregazione dei Riti (II Sezione - per la Sacra
Liturgia).
»
»
»
L'Illlmo e Revtmo Monsig. Giusti Martino e Pillino sig.
Brezzi Paolo, Consultori della Sacra Congregazione dei Riti (III Sezione - per la Cause storiche dei Servi di Dio e l'emendazione dei libri
liturgici).
Parimente con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Pio XII,
felicemente regnante, si è degnato di nominare:
Assistenti al Soglio Pontificio'.
29
aprile
»
»
1955. S. E. Revma Monsig. O'Brien Enrico, Arcivescovo di
Hartford.
»
S. E. Revma Monsig. Kearney Giacomo, Vescovo di Rochester.
Diarium Romanae Curiae
157
Protonotari Apostolici ad instar participantium :
10
maggio
1955. Monsig. Summers Aroldo, dell'arcidiocesi di S. Giovanni
di Terranova.
1 dicembre
»
Monsig. Maglioire Vincenzo della diocesi di Bassa-Terra.
13
»
»
Monsig. Gatpayad Narciso, dell'arcidiocesi di Manila.
»
»
»
Monsig. Mendoza Guglielmo, della medesima arcidiocesi.
3 febbraio 1956. Monsig. Sartori Antonio, della diocesi di Vittorio Veneto.
»
»
»
Monsig. Stefani Pietro, della medesima diocesi.
Prelati Domestici di Sua Santità
29 settembre 1954. Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
5 febbraio 1955. Monsig.
Doyle Michele, della diocesi di Toledo in America.
Foran Enrico, della medesima diocesi.
Frommherz Fridolino, della medesima diocesi.
Gabel Riccardo, della medesima diocesi
Griffini Leo, della medesima diocesi
Hebbeler Giacomo, della medesima diocesi.
Kelly Ignazio, della medesima diocesi.
Me Keown Guglielmo, della medesima diocesi.
Maher Roberto, della medesima diocesi.
Reineck Carlo, della medesima diocesi.
Schekehoff Raimondo, della medesima diocesi.
Schumaker Norberto, della medesima diocesi.
Vogel Giovanni, della medesima diocesi.
Wegel Ilario, della medesima diocesi.
Corkery Geremia V . , della diocesi di Peterborough.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
O'Leary Michele, della medesima diocesi.
Jamier Augusto della diocesi di Capo Haitiano.
Gosselin Paolo Emilio, dell'arcidiocesi di Québec.
Labbé Omer, della medesima arcidiocesi.
Nadeau Rosario, della medesima arcidiocesi.
Nolin Raimondo, della medesima arcidiocesi.
Chapleau Giuseppe Avila, della diocesi di Sault
Ste--Marie nel Canada.
Humphrey Giuseppe C, della medesima diocesi.
Racette Oscar, della medesima diocesi.
Hanley Giovanni G., dell'arcidiocesi di Kingston.
Sullivan Giacomo Patrizio, della medesima arcidiocesi.
Michaud Davide Alessandro, dell'arcidiocesi di
San Germano di Rimouski.
Ryan Francesco, dell'arcidiocesi di S. Giovanni
di Terranova.
Hobson Leone, dell'arcidiocesi di Vancouver.
Kane Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
Clinton Francesco, della medesima arcidiocesi.
Leblanc Elia, della diocesi di Yarmouth.
Leblanc Tommaso, della medesima diocesi.
»
2
.23
»
»
28
»
marzo
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
31
»
15
aprile
»
Monsig.
10
maggio
»
Monsig.
»
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
16
»
»
158
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
23 settembre 1955. Monsig. Belleza Nicànore, dell'arcidiocesi di Nuova Cáceres.
»
»
»
Monsig. Iligan Gaetano, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Lanuza Pietro, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Puertollano Arsenio, della medesima arcidiocesi,
»
»
»
Monsig. Reganit Antonino, della medesima arcidiocesi.
28 ottobre
»
Monsig. Bourquard Paolo, della diocesi di Basilea e Lugano.
7 novembre
»
Monsig. Mukasa Vittorio, della diocesi di Masaka.
15
» »
Monsig. Vierra Benedetto, della diocesi di Honolulu.
22
»
»
Monsig. Puthenpurackal Tommaso, della diocesi di Changanacherry.
6 dicembre
»
Monsig. Cassidy Giacomo, dell'arcidiocesi di Boston.
»
»
»
Monsig. Ourtin Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Doyle Ugo, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Foley Guglielmo, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Garrahan Tommaso, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Mahoney Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Mercier Arturo, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Murray Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Shea Alberto, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. White Andrea, della medesima arcidiocesi.
7
»
»
Monsig. Cantafora Nicola, della diocesi di Crotone.
»
»
»
Monsig. Frattegiani Bruno, dell'arcidiocesi di Perugia.
»
»
»
Monsig. Pasolini Emilio, della diocesi di Rimini.
13
»
»
Monsig. Aguinaldo Giuseppe, dell'arcidiocesi di Manila.
»
»
»
Monsig. Arcaira Leopoldo, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Avendaño Francesco, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Casas Artemio, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Mempin Ferdinando, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Resurrección Onorio, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Monsig. Tizon Gesù, della medesima arcidiocesi.
7 gennaio 1956. Monsig. Reh Francesco, dell'arcidiocesi di New York.
13
»
»
Monsig. Roche Giorgio, della diocesi suburbicaria di Porto
e g. Rufina.
30
»
»
Monsig. Gonsalves Reginaldo, della diocesi di Poona.
7 febbraio
»
Monsig. Masucci Beniamino, della diocesi di Nola.
Camerieri segreti soprannumerari di
27
marzo
29 settembre
8.
8.:
1954. Monsig. Manthey Giovanni, della diocesi di Culma.
»
Monsig. Harrington Giovanni, della diocesi di Toledo in
America.
»
»
»
Monsig. Mossing Lorenzo, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. O'Toole Giacomo, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Schmit Gerolamo, della medesima diocesi.
»
»
»
Monsig. Yates Roberto, della medesima diocesi.
29 ottobre
»
Monsig. Masci Antonio (Roma).
29 novembre »
Monsig. Lucas Vincenzo Ilario, della diocesi di Nagpur.
16 maggio 1955. Monsig. Brown Giacomo, dell'arcidiocesi di Vancouver.
Diarium Romanae Curiae
12 settembre 1955.
25 ottobre
»
»
»
»
26 novembre »
»
»
»
7 dicembre
»
13
3 gennaio
»
»
6
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
1956. Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
»
19
30
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
3 febbraio
7
»
»
14
»
17
Delvaux Emilio, della diocesi di Namur.
Galbiati Pasquale, dell'arcidiocesi di Milano.
Maggiolini Carlo, della medesima arcidiocesi.
Guareschi Lorenzo, della diocesi di Fidenza
de Carvalho Pinto Emanuele, della diocesi di Lamego.
Vasini Giuseppe, della diocesi di Rimini.
Marzani Pietro (Roma).
Testori Mario (Roma).
Cozzato Carmelo, della diocesi di Ugento.
Abad Pietro, dell'arcidiocesi di Manila,
Ortiz Giustino, della medesima arcidiocesi.
Sicat Felice, della medesima arcidiocesi.
Mancorti Francesco, della diocesi di Modigliana.
Fracassi Guglielmo, dell'arcidiocesi di Siena.
Agustoni Gilberto, dell'amministrazione apostolica di Lugano.
Finelli Giacinto (Roma).
Lenzini Guido, della diocesi di Pistoia.
Collaco Emmanuele Saverio, della diocesi di
Poona.
Pereira Pietro, della medesima diocesi
Vendrame Lino, della diocesi di Vittorio Veneto.
Campanale Giuseppe, della diocesi di Nola.
Cece Antonio, della medesima diocesi.
Pierro Luigi, della medesima diocesi.
Vacchiana Domenico, della medesima diocesi.
Cadelli Umberto della diocesi di Concordia.
Della Valentina Pio, della medesima diocesi.
Ferrali Sabatino, della diocesi di Pistoia.
Cameriere segreto soprannumerario di spada e cappa di 8. 8. :
28
gennaio
159
1956. Il Nob. Bajóla Parisani Filippo (Roma).
Cameriere d'onore in abito paonazzo di 8. 8.:
3 febbraio 1956. Monsig. Piai Carmelo, della diocesi di Vittorio Veneto
Camerieri d'onore di numero di spada e cappa di 8. 8.:
25 dicembre 1955. Il sig. Gedda Luigi (Roma).
10 gennaio 1956. Il sig. Gualdi Tullio (Roma).
Camerieri d'onore soprannumerari di spada e cappa di 8. 8.
25 dicembre 1955. Il sig. Cortis Tommaso (Roma).
»
»
»
Il sig. Hoerner Arturo (Roma).
28 gennaio 1956. Il sig. Sormanti Luigi (Roma).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
160
ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XII, felicemente regnante, si è degnato di conferire:
La Gran Grece dell'Ordine Piano :
7 gennaio
19
»
27 febbraio
»
»
»
»
»
»
1956.
»
»
A S. E. Vega Nicola, Ambasciatore della Repubblica Dominicana presso la S. Sede.
A s. E. il Dott. Knbitschek de Oliviera Juscelin, Presidente eletto degli Stati Uniti del Brasile.
il
Visconte Berreyer Giuseppe, Ambasciatore del
A s. E.
Belgio presso la S. Sede.
A s. E. il Dott. Carbonell-Debali Alfredo, Ambasciatore
dell'Uruguay presso la S. Sede.
A s. E. il Dott de Calheiros e Menezes Francesco, Ambasciatore del Portogallo presso la S. Sede.
A s. E. Kamal-Hedayat Hassan-Alì, Ambasciatore dell'Iran presso la S. Sede.
La Commenda con Placca dell'Ordine Piano :
28
gennaio
1956. Al sig. Lucioiii Mario (Italia).
La Placca dell'Ordine Piano :
27 febbraio 1956. Al Conte Salimei Pietro (Roma).
La Commenda dell'Ordine Piano :
27 febbraio 1956. Al Conte Fani Ciotti Tommaso (Roma).
La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
28
»
»
»
»
»
»
»
gennaio 1956. Al sig. Luz Carlo (Brasile).
»
»
Al sig. Ramos Nereo (Brasile).
»
»
Al sig. de Oliveira Camillo (Brasile).
»
»
Al sig. Marcondes Filho Alessandro (Brasile).
»
»
Al sig. Moccia Oscar (Italia).
»
»
Al sig. Baldoni Corrado (Italia).
»
»
Al sig. Migone Bartolomeo (Italia).
»
»
Al sig. Rossi Bonghi Alberto (Italia).
La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, elesse militare:
28
gennaio
1956. Al Gen. Roda Alberto (Italia).
An. et vol. X X X X V I I I
16 Aprilis 1956
(Ser. II, v. X X I I I ) - N. 4
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ANNIVERSARIAE CELEBRATIONES
IN HONOREM SUMMI PONTIFICIS PII XII
SUPERIORE MENSE MARTIO HABITAE
Adveniente die II mensis Martii a. MCMLVI, quo octogesimus occurrit
Natalis Pii P p . X I I ac simul decimus septimus expletus annus ab Eius
ad Petri Cathedram electione, christifideles catholici Orbis universi,
summo exsultantes gaudio, laetitiae et amoris significationes necnon
felicitatis vota Summo Pontifici, Christi V i c a r i o ac Veneratissimo Patri
certatim
promere
studuerunt.
* * *•
Imprimis Pridie Kalendas Martias Eminentissimi Patres Cardinales,
qui E o m a e aderant, qui sunt : Revmi P P . D D . Micara, Pizzardo, Aloisi
Masella, Piazza, Tedeschini, Pumasoni Biondi, Tappouni, Copello, Agagianian,
Me Guigan, Frings, Costantini, Cicognani, Valeri,
Ciriaci,
Canali, Ottaviani, nomine etiam ceterorum E m o r u m Patrum extra Urbem
degentium, Beatissimo Patri fervida ac devota omina coram significarent.
Postea accesserunt Excimus P.
D.
Tardini,
Prosecretarius
Status,
singulique Praelati Praepositi tum Secretariae Status, tum D o m u i Pontificis, qui, nomine etiam suorum Officialium, humilia vota detulerunt.
* #
*
Fausto ipso die secundo Martii, Summus Pontifex mane dignatus est
c o r a m benigne excipere bis centum pueros, ex Urbe atque ex aliis Nationibus delectos, qui flores gestantes, canticis, donis ac poëmatibus,
candida vota Veneratissimo Patri, suo quisque sermone depromentes,
Eius animum suavi laetitia affecerunt.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
162
E o d e m mane Summo Pontifici oblatum est V o l u m e n insigne continens documenta a praeclaris peritis scripta, quae complectuntur actionem multiplicem Pontificatus P i i P p . X I I ad gloriam Dei et honorem
Ecclesiae, ad scientiarum et litterarum decorem, ad bonum animarum,
ad solacium moerentium et indigentium, ad iustitiam, caritatem et pacem
in mundo promovendas.
Beatissimo Patri V o l u m e n praebuerunt Emus P. D. Cardinalis Micara, Subdecanus Sacri Collegii, l o c o Emimi Decani absentis: Moderatores Consilii Pontificiae Academiae Scientiarum, Revmus P. Augustinus Gemelli, O. F. M . , Praeses; Excñius Prof. Franciscus Severi,
Revmus Abbas Anselmus Albareda, O. S. B. ; E x c m u s V i r Vladimirus
d'Ormesson, Galliae Orator extra ordinem, qua Subdecanus Legatorum
apud Apostolicam S e d e m ; et Clarus V i r Salvator Rebecchini, Urbis
Syndicus.
V o l u m e n dicatum est
PIO XII PONT. MAX.
POSTR. KAL MART. MDCCCLXXVI - MDCCCCLVI
Augustus Pontifex, valde gratus ob huiusmodi insigne donum, quod,
non solum Suam Personam illustrat, sed etiam ipsam Ecclesiae vitam
in mundo proficientem, adstantibus ex corde benedixit.
Singula Documenta eorumque Scriptores recensentur :
P. Agostino Gemelli : II Maestro di Verità — Card. Eugenio Tisserant : Pio XII e la Chiesa Orientale — Alceu A m o r o s o Lima : O Papa
e o Ano Santo — P. Richard Ares, S. I. :
L'ordre politique dans les
messages de Noël — Piero Bargellini : La scala dell'arte — P. A g o s t i n o
Bea, S. I. : Pio XII e le Scienze bibliche — Padre Emile Bergh, S. I. :
Les Encycliques du Pontificat — Emile Blanchet :
Pontificat
de
Pie
XII
Giovanni Colombo :
—
Giuseppe
Dalla
—
Francesco
D'Ossat :
Il
Papa
sous
le
giurista
—
Formazione del clero nell'insegnamento di Pio XII
Torre :
Caratteristiche
nel conflitto mondiale — Daniel R o p s :
pher Dawson :
Carnelutti :
La culture
dell'apostolato
di
Pio
XII
Le Pape des Saints — Christo-
The Teacher of the Nations — Guglielmo De Angelis
Il Tutore dei Patrimoni culturali — W l a d i m i r d'Ormesson :
Le Pape e la paix — Salvatore Garofalo : II Papa e la preghiera — A l berto Ghislanzoni : Pio XII e la Musica — R o m a n o Guardini :
Pius
XII.
und die Liturgie — Oscar
Europe — Jacques Hérissay :
Halecki :
Pius
Papst
XII and Eastern
Pie XII Père des sans-patrie et des sans-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
toit — Herrera
y
Oria
Angelo :
Las
organizaciones
163
Católicas
Interna-
cionales y su desarrollo durante el Pontificado de Pío XII — E n r i c o Josi :
Pio
XII
e
Universalitaet
VArcheologia
der
Cristiana
Botschaften
des
—
Arturo
Heiligen
Michele
Vaters
—
Landgraf :
Jacques
Die
Mari-
tain : Le Pape Maître de la parole — D o m Thomas Merton, O . O . R . : The
Pope
of
the
Virgin
Mary
— Joaquín Ruiz-Giménez :
—
Salvatore
Rebecchini :
Defensor
Civitatis
Pío XII y la familia — Francesco Severi :
Il Papa e la Scienza — F u l t o n John Sheen :
The Papacy and the Missions
— Maria Sticco : Sua Santità Pio XII e la Donna — Pietro P a o l o T r o m peo : Monte Pacello — Francesco V i t o : Il Papa ed il mondo operaio —
Gregorio Z i l b o o r g :
tria
Insegnamenti del Santo Padre Pio XII sulla psichia-
criminológica.
Scriptis praeponitur Titulus sequens a R e v m o P. D. A n t o n i o B a c c i
exaratus.
PIO • X I I . PONT • M A X .
QVI
FERE - VBIQVE • CRVDESCENTE • BELLO
VNVS • EXSTITIT
DIVINAE • ERGA • OMNES • CARITATIS
AC • FRATERNAE • IVSTITIAQVE . INNIXAE . PACIS
ADSERTOR • INVICTVS
QVI
ALMAE - VRBIS • POPVLVM . IGNI VOMIS • EX . CAELO • VERBERATAE • GLOBIS
PATERNO • PRAESENS • RELÈ VA VI T . ANIMO
SVMMOQVE - IN . DISCRIMINE
DEFENSOR . CIVITATIS • IVRE . MERITO • APPELLATVS • EST
QVI
SAPIENTIAE • EDITIS • DOCVMENTIS
GLISCENTES • PROFLIGAVIT • ERRORES
SVAEQVE • ALTISSIMAE . MENTIS . LVMINE
DIVINAS • HVMANASQVE • COLLVSTRAVIT . DISCIPLINAS
ATQVE • ORATOR • INCORRVPTA • VERBORVM . PROPRIETATE • PERSPICVVS
SENTENTIARVM . GRANDITATE • EXCELSVS
SVBTILITATE • ACVTVS
AVDIENTES • AD . DIGNE • SENTIENDVM
AD . AGENDVMQVE • CHRISTIANO • MORE
PERMOVIT
OCTOGESIMO • EIVS • EXEVNTE . AETATIS • ANNO
FA V STA • OMINANTES • OMNIA
A • DEO • OPTIMO • MAXIMO • PRECAMVR
VT - MVLTVM • ADHVC . IN AEVVM
FILIORVM . PIETATI • BONORVMQVE • OMNIVM • EXISTIMATIONI
SOSPES • SERVETVR • ET • VIGENS
POSTR . CAL • MART . A • MCMLVI
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
164
D i e autem quarto Martii mensis coram Augusto Pontifice, uti petierant, admissi fuerunt in A u l a Consistoriali omnes
Civitatum Legati
apud Apostolicam Sedem. Adfuerunt, cum suis Officialibus ac Familiis,
Legati e P o l o n i a , e Gallia, ex Hispania, ex El Salvador, ex Austria,
ex Italia, ex Aequatore, ex Belgica, e Lusitania, e Venezuela, ex Iran, ex
Uruguay, e Germania, e Paraguay, e Columbia, ex Argentina, e Dominiciana Republica, e San Marino, e Lituania, ex Ordine Supremo Militari Hierosolymitano Melitensi, ex Hollandia, e Nicaragua, e Costa R i c a ,
e M o n a c o , e Syria, e Magna Britannia, e Finnonia, e Sinis, ex India,
ex A e g y p t o , e Pakistan, e Iaponia, ex Haiti, e Chilia, e Cuba, ex Indonesia, e Bolivia. Ex iis E x c m u s V i r Vladimirus d'Ormesson, Galliae
Orator extra ordinem, qua Legatorum Subdecanus, suo et Sociorum
nomine hisce nobilissimis verbis Sanctitatem Suam allocutus est :
Très
Saint-Père,
Les membres du Corps Diplomatique,
dont j ' a i l'honneur d'être
auprès de V o u s l'interprète, saisissent avec joie ces heureusese circonstances pour exprimer à V o t r e Sainteté leurs sentiments de profond respect,
d'admiration et d'attachement.
Cet hommage s'adresse à la Personne de V o t r e Sainteté dont nous
nous réjouissons, par-delà l'épreuve qui a atteint Sa santé, de voir le
magnifique labeur s'affirmer à nouveau plus inlassable et fécond que
jamais.
Il s'adresse à Son Œ u v r e de paix poursuivie sans trêve depuis dixsept ans au travers de tempêtes et de difficultés sans cesse renaissantes,
et qui, dans la conjoncture actuelle, continue de revêtir la plus haute
importance pour un monde aux prises avec tant de périls.
Il s'adresse enfin aux .valeurs éternelles dont V o t r e Sainteté est dépositaire, que révèrent tous ceux qui ont en c o m m u n le même idéal de
foi, d'amour et de justice, la même résolution, devant la menace d'une
civilisation négatrice de la personne humaine, de sauvegarder et maintenir la primauté de l'âme.
Que le Tout-Puissant accorde à V o t r e Sainteté de longs jours pour
cette action de c o n c o r d e et de paix plus que jamais nécessaire entre les
hommes et les peuples de bonne volonté.
Tel est le vceu fervent que nous formons d'un seul cœur.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
165
His vero Summus Pontifex affatim respondit :
Monsieur
l'Ambassadeur,
Les paroles si élevées et si cordiales, par lesquelles V o t r e Excellence
a interprété les sentiments de ses illustres Collègues, constituent p o u r
Non s un hommage particulièrement précieux. H vient souligner une fois
de plus l'attention respectueuse, que le Corps diplomatique accrédité
près le Saint-Siège a maintes fois manifestée envers Notre humble personne, et Nous accueillons avec plaisir cette occasion de lui en exprimer
toute Notre reconnaissance.
Il vous a plu, Monsieur l'Ambassadeur, de rappeler N o s efforts en
faveur de la paix. C'est en vérité l'une de N o s préoccupations les plus
constantes, et depuis le j o u r même qui suivit Notre élection à la lourde
charge du Souverain Pontificat, où N o u s adressâmes un Message radiophonique au monde entier, jusqu'à l'époque présente, Nous n'avons cessé
d'élever vers le ciel Nos prières et d'employer tous les moyens dont Nous
disposions pour exhorter les hommes de toute tendance et de tous pays à
rechercher sincèrement ce bien spirituel, après lequel soupirent les individus et les peuples.
La paix ! Qui dira sa valeur et ses bienfaits? Puissions-Nous en avoir
suscité à travers le monde un plus vif désir, si bien que les individus et
les collectivités consentent désormais, pour la protéger, la conserver et
la consolider, de plus profonds et plus intimes sacrifices. Combien Nous
voudrions que les hommes et les nations la préfèrent aux satisfactions
de l'amour-propre et de l'intérêt ! Combien Nous souhaitons que la pression de l'opinion mondiale fasse plier les résistances et les obstinations
déraisonnables, impose partout la nécessité de résoudre à l'amiable les
oppositions les plus accentuées, oblige à admettre les arbitrages et les
compromis, grâce auxquels tant de maux irréparables pourraient être
évités !
On entend souvent caractériser l'époque présente, non sans quelque
pointe de complaisance, c o m m e celle de la « seconde révolution technique », et cependant, malgré la perspective d'un avenir meilleur que
cette expression semble comporter, il faut bien constater la permanence
de l'angoisse, de l'insécurité politique et économique, tant chez les peuples les plus fortunés que dans lés régions sous-développées. L'expérience amère du siècle passé suffirait à l'expliquer : les promesses d'un monde économiquement et techniquement parfait, n'avaient-elles pas cours
166
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
alors c o m m e maintenant? N'ont-elles pas engendré de cruelles déceptions? Les bouleversements sociaux, que l'application des sciences dans
un esprit trop souvent matérialiste a entraînés,
ruinèrent un
ordre
existant, sans le remplacer par une construction meilleure et plus solide.
L ' E g l i s e par contre n'a jamais perdu de vue les exigences véritables
de l'être humain et se donne pour mission de préserver la stabilité véritable de son existence. Elle sait que la destinée temporelle de l'homme ne
trouve sa sanction et son accomplissement que dans l'au-delà. Sans renier aucunement les acquisitions de la science et de la technique, elle les
maintient à leur juste place et leur confère leur sens authentique : celui
de servir l'homme sans compromettre l'équilibre de toutes les relations
qui constituent la trame de sa vie : la famille, la propriété, la profession,
la communauté, l'Etat.
Baser la sécurité et la stabilité de la vie humaine sur l'accroissement
purement quantitatif des biens matériels, c'est oublier que l'homme est
d'abord un esprit créé à l'image de Dieu, responsable de ses actes et de
son destin, capable de se gouverner par lui-même et trouvant en cela sa
plus haute dignité. On a raison de défendre cette liberté contre les contraintes extérieures, contre l'emprise de systèmes sociaux qui la paralysent et le rendent illusoire. Mais précisément celui qui mène cette lutte
doit savoir que l'économie et la technique sont des forces utiles et même
nécessaires, aussi longtemps qu'elles restent obéissantes aux exigences
spirituelles supérieures ; elles deviennent dangereuses et nocives l o r s q u ' o n
leur a c c o r d e une prédominance indue et p o u r ainsi dire la dignité d'une
fin en soi. Le rôle de l'Eglise consiste à faire respecter ici l'ordre des valeurs, et la subordination des facteurs de progrès matériels aux éléments proprement spirituels.
Les Etats, qui suivront une politique inspirée par ces principes, conserveront une solidité interne, contre laquelle le matérialisme militant
viendra se briser. C'est en vain que celui-ci s'efforcera de faire miroiter
à leurs yeux l'attrait d'une paix fallacieuse, q u ' i l prétendra en montrer
le chemin dans l'établissement de relations économiques ou l'échange
d'expériences techniques. Puissent les peuples, qui s'engagent sur cette
voie, le faire avec une prudence et une réserve inspirées par le souci aigu
d'un ordre spirituel à sauvegarder ! Puissent-ils toujours se souvenir
q u ' o n les oriente dans une direction qui ne c o n d u i t pas et ne peut pas
conduire par elle-même à une vraie p a i x ! D e s formules, c o m m e « unité
nationale », ou « progrès social », ne doivent pas abuser ; pour le matérialisme militant, le temps de « paix » ne représente qu'une trêve, une
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
167
trêve bien précaire, pendant laquelle il attend l'écroulement social et
économique des autres peuples.
V o i l à pourquoi Nous faisons appel à tous ceux qui veulent pour l'humanité la c o n c o r d e et l'union. Ces âmes généreuses, Dieu aidant, se font
chaque j o u r plus nombreuses et opposent victorieusement leur idéal de
lumière et d'amour à l'erreur et au mal. Persuadées q u ' o n ne bâtit rien
de solide sur le sable, elles s'appuient sur les vérités éternelles, que les
négations les plus catégoriques ne sauraient ébranler. Car, ce que la
raison humaine a longtemps cherché à tâtons, le Tout-Puissant dans sa
bonté l'a manifesté aux hommes en la personne de son Fils bien-aimé :
<( C'est lui qui est notre paix ) ) .
x
C'est en son n o m , et pour la paix de toute l'humanité, que N o u s vous
remercions encore, Messieurs, de l'hommage que vous venez de N o u s
rendre, et que N o u s implorons sur vous-mêmes et chacun des pays que
vous représentez, la plus large effusion des faveurs divines. En gage de
quoi N o u s vous donnons de grand cœur Notre plus cordiale Bénédiction
Apostolique.
P o s t haec Summus Pontifex singulos comiter salutavit, d o n o ab eis
accipiens plura V o l u m i n a edita de scriptis ad pacem fovendam, variis
idiomatibus exarata.
* # *
D o m i n i c a subsequenti, die x i Martii, p r o die x n , anniversario C o g nationis P i i P p . X I I , in Vaticana Basilica, hora decima coram S u m m o
Pontifice fuit Cappella Papalis, cui interfuerunt ad gratias agendas ac
vota proferenda pro longaeva ac prospera vita V i c a r i i Christi, E m i Patres Cardinales Tisserant, Micara, Pizzardo, Aloisi Masella,
Piazza,
Tedeschini, Fumasoni B i o n d i , Fossati, Tappouni, Copello, Agagianian,
Me Guigan, P i a y Daniel, Frings, Caggiano, Costantini, Cicognani, R o n calli, Valeri, Ciriaci, Feltin, Mimmi, Siri, Lercaro, Quiroga y Palacios,
W e n d e l , Canali, Mercati, Ottaviani.
Praeter E x c m o s Patriarchas, Archiepiscopos, Episcopos quamplur i m i s ac omnium Ordinum Dignitates et Praelatos ceterosque de more
Cappellae
Papali adsistentes,
etiam interfuerunt
omnes Legati extra
ordinem LI Nationum, qui a suis Guberniis missi fuerunt ad gratulationes et vota S u m m o Pontifici P i o X I I octogesimum aetatis annum feliciter implentem significanda, quorum nomina infra ponuntur.
1
Eph. 2, 14.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
168
Missa
pontificalis
'in
anniversario
Goronationis
Summi
Pontificis,
in altari papali ex privilegio, celebrata est ab E m o P. D. Cardinali Eugenio Tisserant, E p i s c o p o Ostiensi, Portuensi et S. Rufinae, Sacri Collegii Decano.
Perdurante Divini Sacrificii celebratione in Basilica Vaticana, ingenti populi multitudine stipata, ab omnibus adstantibus filialis oratio
unanimiter in conspectu D o m i n i suaviter elevata est pro P i o X I I , Petri
Successore, cunctarum gentium Patre atque Magistro divinitus dato.
Iis simul unanimiter sociabantur preces et vota christifidelium universi
Orbis.
*
*
-X-
Legationes extra ordinem a Nationibus et Guberniis missae ad Sumnum Pontificem, octogesimum aetatis annum implentem, quae adfuerunt
Cappellae Papali in Basilica Vaticana die xi Martii mensis, hae sunt :
RÉPUBLIQUE FÉDÉRALE D'ALLEMAGNE
S. E. M. HEINRICH VON BRENTANO, Ministre des Affaires Etrangères.
S. E. M. WOLFGANG JAENICKE, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire.
M. le D r . HANS GLOBKE, Secrétaire d'Etat à la Chancellerie Fédérale.
M. le D r . WILHELM KLEIN, Conseiller.
M. le Prof. HERMANN MEYER-LINDENBERG, Conseiller.
M. PETER LIMBOURG, Conseiller.
ARGENTINE
S. E. M. le Lieut. C o l . ALEJANDRO AGUSTÍN LANUSSE, Ambassadeur
Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
S. E. M. le Prof. MANUEL RIO, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire.
M. RAÚL AGUILAR LACASA, Ministre Conseiller.
M. D o n JOSÉ MARÍA G. ALVAREZ DE TOLEDO, Conseiller.
M. D o n PABLO MIGUEL DEL PINO, Secrétaire.
M. D o n JUAN CARLOS KATZENSTEIN, Secrétaire.
M. D o n ALBERTO VÊLEZ FUNES, Attaché.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
169
AUTRICHE
S. E. le D r . h. c. I n g . LEOPOLD FIGL, Ministre des Affaires Etrangères,
ancien Chancelier Fédéral.
S. E. l'Ambassadeur JOSEPH SCHÖNER, Directeur Général des Affaires
Etrangères.
M. le D r . LUCAS BEROLDINGEN, Secrétaire au Ministère des Affaires
Etrangères.
BELGIQUE
S. E. M. le Comte GOBERT D'ASPREMONT LYNDEN, Grand Maréchal de la
Cour, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiarie en Mission
Spéciale.
M. le Comte CHARLES DE LIMBURG STIRUM, Grand Maître de la Maison
de S. M. le R o i Leopold.
S. E. M. l'Ambassadeur JACQUES DELVAUX DE FENFFE, Directeur Général de la Politique au Ministère des Affaires Etrangères.
M. PIERRE VAN HAUTE, Secrétaire.
BOLIVIE
S. E. M. D o n ADRIAN BARRENECHEA, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. HENRI MARIACA VON WINKELMANN, Attaché.
BRÉSIL
S. E. M. le D r . DECIO DE MOURA, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. LAURO ESCOREL RODRIGUES DE MORAES, Secrétaire.
M. JoÂo HERMES PEREIRA DE ARAUJO, Secrétaire.
M. DEOCLECIO REDIG DE CAMPOS, Attaché.
CANADA
S. E. M. PIERRE DUPUY, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
CHILI
S. E. M. D o n PEDRO LIRA URQUETA, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. D o n ANTONIO RODRÍGUEZ, Ministre Conseiller.
M. D o n FRANCISCO JAVIER DIAZ SALAZAR, Secrétaire.
170
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CHINE
S. E. M. CHEOU-KANG SIE, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. ARGON C. T. KUAN, Conseiller.
COLOMBIE
S. E. le D r . AURELIO CAICEDO AYERBE, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
S. E. le D r . BERNARDO HENAO MEJIA, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
S. E. le D r . CLEMENT SALAZAR MOVILLA, E n v o y é Extraordinaire et Ministre Plénipotentiaire.
M. le D r . L u i s ENRIQUE URIBE CUALLA, Ministre Conseiller.
M. le D r . JOAQUÍN CARO ESCALLON, Conseiller.
COSTA-RICA
S. E. M. le P r i n c e D r . D o n GIULIO PACELLI, E n v o y é Extraordinaire
et Ministre Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
S. E. M. le D r . D o n JOSÉ ANGEL COTO, E n v o y é Extraordinaire et Ministre Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
CUBA
S. E. M. le Sénateur GUILLERMO AUGUILERA SÁNCHEZ, Ambassadeur
Extraordinaire et Plénipotentiarie en Mission Spéciale.
M. le D r . EULALIO GUERRA Y SEGUI, Ministre Plénipotentiaire.
EGYPTE
S. E. M. ALY CHAWKY, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. HASSAN WAHBY, Conseiller.
M. HASSAM SALEM, Secrétaire.
M. MOHAMED HASSAN HANI, Attaché.
EL SALVADOR
S. E. M. le D r . HÉCTOR ESCOBAR SERRANO, Ambassadeur Extraordinaire
et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
171
EQUATEUR
S. E. M. L u i s ALFONSO ORTÍZ BILBAO, Ambassadeur Extraordinaire
et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. D o n JOSÉ LUIS ANDERSON RIBADENEIRA, Conseiller.
ESPAGNE
S. E. M. D o n FRANCISCO GÓMEZ DE LLANO, Ministre des Finances.
S. E. L ' A m b a s s a d e u r Marquis de SANTA CRUZ, D u c de SAN CARLOS,
Sous-Secrétaire au Ministère des Affaires Etrangères.
S. E. M. le Général D o n JUAN ANTONIO SUANCEZ, ancien Ministre de
l'Industrie et du Commerce, Président de l'Institut National de l'Industrie.
M. D o n ERNESTO LA ORDEN MIRACLE, deuxième Chef de Cabinet Diplomatique de M. le Ministre des Affaires Etrangères.
M. D o n ANTONIO GONZÁLEZ, représentant de M. le Ministre de la Justice.
ÉTATS-UNIS D'AMÉRIQUE
S. E. M. JOHN Me CONE, ancien Sous-Secrétaire à l'Aviation, E n v o y é
Spécial du Président des Etats-Unis d'Amérique.
ETHIOPIE
A b b a GHEBRE JESUS HAILOU, Envoyé Extraordinaire en Mission Spéciale.
A b b a GHEBRE MICKAEL MACONNEN, Attaché.
FINLANDE
S. E. M. HELGE KNORRING, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
FRANCE
S. E. M. ROBERT SCHUMAN, ancien Président du Conseil des Ministres.
M. le Sénateur MARCEL PLAISANT, Président de la Commission des Affaires Etrangères du Conseil de la République, Membre de l'Institut.
S. E. M. JEAN LETOURNEAU, ancien Ministre.
S. E. M. le Comte ETIENNE DE CROÜY-CHANEL, Ministre Plénipotentiaire, Directeur Général Adjoint des Affaires Politiques au Ministère des Affaires Etrangères.
172
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
GRAN
BRETAGNE
S. E. Sir DOUGLAS FREDERICK HOWARD, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
GUATEMALA
S. E. M. DOMINGO GOICOLEA VILLACORTA, Secrétaire Général de la Présidence de la République, Ambassadeur Extraordinaire et plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. ENRIQUE GARCÍA RENDUELES, Secrétaire.
M. JULIO URRUELA, Secrétaire.
HAÏTI
S. E. M. le Colonel GUSTAVE LARAQUE, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. ANDRÉ DOMINIQUE, Conseiller.
HONDURAS
S. E. M. ARTHUR LÓPZ RODEZNO, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. L i e . MICHEL R. ORTEGA, Secrétaire.
INDE
S. E. M. le D r . MOHAN SINHA MEHTA, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
INDONÉSIE
S. E. M. le D r . SUTAN MOHAMMAD RASJID, Ambassadeur Extraordinaire
et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
IRAN
S, E. M. HASSAN-ALI KAMAL HEDAYAT, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. le D r . HOSSEIN ALI HEDJAZI, Conseiller.
M. le D r . MOHAMAD ALI BEGLARPOUR, Secrétaire.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
173
IRLANDE
S. E. M. LIAM COSGRAVE, Ministre des Affaires Etrangères.
S. E. M. C. CRISTOPHER CREMIN, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire.
ITALIE
S. E. l ' H o n . Prof. ANTONIO SEGNI, Présidente du Conseil des Ministres.
S. E. P H o n . D r . FERNANDO TAMBRONI, Ministre de l'Intérieur.
S. E. l ' H o n . D r . CARLO R u s s o , Sous-Secrétaire d'Etat à la Présidence
du Conseil des Ministres.
S. E. l ' H o n . D r . VITTORIO BADINI CONFALONIERI, Sous-Secrétaire d'Etat
aux Affaires Etrangères.
S. E. l ' H o n . Prof. ALBERTO FOLCHI, Sous-Secrétaire d'Etat aux Affaires
Etrangères.
S. E. le D r . FRANCESCO GIORGIO MAMELI, Ambassadeur Extraordinaire
et Plénipotentiaire.
S. E. l'Ambassadeur ALBERTO ROSSI LONGHI, Secrétaire Général du Ministère des Affaires Etrangères.
S. E. l'Ambassadeur CORRADO BALDONI, Chef du Cérémonial Diplomatique de la République.
S. E. l'Ambassadeur MASSIMO MAGISTRATI, Directeur Général des Affaires Politiques du Ministère des Affaires Etrangères.
M. le D r . MARIO COSTA, Secrétaire Particulier de S. E. le Président du
Conseil des Ministres.
JAPON
S. E. M. SENJIN TSURUOKA, Extraordinaire en Mission Spéciale.
M. OSAMU NAKAMURA, Attaché.
LIBAN
S. E. M. ALFRED NACCACHE, ancien Président de la République, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
S. E. M. le D r . JOSEPH HARFOUCHE, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire.
S. E. M. JOSEPH ABOUKATER, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire.
M. ANTOIN JABRE, Secrétaire.
174
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
LIBÉRIA
S. E. M. WILMOT A. DAVID, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
LUXEMBOURG
S. E. M. EMILE REUTER, Président de la Chambre des Députés, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. PAUL REUTER, Secrétaire.
MONACO
S. E. M. CÉSAR SOLAMITO, Conseiller Privé de S. A. le Prince de M o n a c o ,
Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
NICARAGUA
S. E. M. D o n MIGUEL DESCOTTO, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
S. E. M. TOMÁS FRANCISCO MEDINA, Ambassadeur Extraordinaire en Mission Spéciale.
M. D o n RODRIGO DESCOTO BROCKMAN, Secrétaire.
ORDRE DE MALTE
S. E. M. le Bailli Baron GABRIEL APOR, Chancelier du S. M. O. M.
M. le Commandeur Frère MICHELE ANTONIO ADAMOVICH DE CSEPIN, Ancien Membre du Souverain Conseil.
S. E. M. le Bailli Comte LAZY HENCKEL VON DONNERSMARK, Président de
l'Association de Silésie, Représentant des Associations de l'Ordre
hors d'Italie.
M. le Bailli D o n FILIPPO dei D u c h i CAPPARELLI, Président de l'Association des Chevaliers de la Langue d'Italie.
S. E. le Bailli Comte STANISLAO PECCI, E n v o y é Extraordinaire et Ministre Plénipotentiaire.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
175
PAKISTAN
S. E. M. SHADID SUHRAWARDY, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
PANAMA
S. E. M. D o n ADOLFO ARIAS ESPINOSA, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
S. E. M. D o n RAFAEL VALLARINO, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. VICTOR A. CHANSON, Secrétaire.
PARAGUAY
S. E. M. le D r . L u i s OSCAR BOETTNER, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. PASTOR C. EILÁRTIGA, Secrétaire.
PAYS-BAS
S. E. M. Jonkheer MARC VAN WEEDE, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
Monseigneur JOSEPH W. L. DAMEN, Conseiller Ecclésiastique.
PÉROU
S. E. M. DIÓMEDES ARIAS SCHREIBER, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
S. E. M. VALENTIN QUESADA LARREA, Ambassadeur Extraordinaire et P l é nipotentiaire en Mission Spéciale.
M. ADELMO RISI FERREYROS, Secrétaire.
PHILIPPINES
S. E. M. SALVADOR LOPEZ, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
716
PORTUGAL
S. E. M. le Prof. JOAO PINTO DA COSTA LEYTE, Président de la Chambre
Corporative du Portugal, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. le D r . THOMAZ DE MELLO BREYNER ANDRESEN, Secrétaire.
M. P i n g . D. DOMINGOS PEREIRA COUTINHO, Secrétaire.
RÉPUBLIQUE DOMINICAINE
S. E. M. le D r . TULIO FRANCO FRANCO, Ambassadeur Extraordinaire et
Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
SAN MARINO
S. E. M. le Prof. FILIPPO dei Marchesi SERLUPI CRESCENZI, Envoyé Extraordinaire et Ministre Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
N o b . D r . ANGELO PERICOLI RIDOLPINI, Conseiller.
M. le D r . D o n GIANNANDREA D'ARDÍA dei Principi di CURSI, D u c a di Grottaglie, Secrétaire.
SUISSE
E. M. ENRICO CELIO, ancien Président de la Confédération Suisse, Envoyé Extraordinaire.
H o n . M. WILHELM MEILI, ancien Conseiller National.
SYRIE
S. E. M. le D r . SAYED MUNIR EL-AJLANI, Ministre de la Justice.
S. E. M. le D r . ANOUAR HATEM, Envoyé Extraordinaire et Ministre Plénipotentiaire.
M. RIZCALLAH SALEM, Député d ' A l e p .
M. TUPIK SEHNAOUI.
11. DIA ALLAH FATTAL, Secrétaire.
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
177
URUGUAY
S. E. M. le D r . ALFREDO OARBONELL-DEBALI, Ambassadeur Extraordinaire
et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. PEDRO H. BRUGNTNI, Ministre Conseiller.
M. ADOLFO FOLLE-MARTÍNEZ, Conseiller.
M. HORACIO HERRERA-MÉNDEZ, Secrétaire.
VENEZUELA
S. E. M. le Prof. JOAQUÍN DÍAZ GONZALEZ, Ambassadeur Extraordinaire
et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
VIET-NAM
S. E. M. PHAM-DUY-KHIEM, Ambassadeur Extraordinaire et Plénipotentiaire en Mission Spéciale.
M. PHAN-KHAC-THUONG, Secrétaire.
GOUVERNEMENT DE LA PROVINCE DE QUÉBEC
H o n . M. ANTOINE BARRETTE, Ministre du Travail, Envoyé Extraordinaire.
H o n . M. ANTOINE ELI, Ministre d'Etat-Agriculture.
H o n . M. YVES PRÉVOST, Ministre des Corps Publics.
Hi Legati singillatim cum propris familiaribus a Summo Pontifice
coram admissi fuerunt atque comiter salutati : quibus omnibus Sanctitas
Sua numisma anniversaria commemorans donavit.
* * *
Supremis autem Rectoribus Nationum et Guberniorum, qui Legationes extra ordinem ob fausta anniversaria Summi Pontificis R o m a m
miserunt, dono missum est exemplar insignis Voluminis documentorum,
quod, uti supra dictum est, Sanctitati Suae die secundo Martii oblatum
fuit.
12 - ACTA, vol. X X I I I , n. 4. — 16-4-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
179
* * #
Numisma ad memoranda anniversaria Natalis et Pontificatus P i i X I I
excusum, symbolicas figuras ferens Iustitiae, Caritatis et Pacis, illustratur inscriptione Summo Pontifici dicata :
IUSTITIAE VINDEX — CARITATIS ALTOR — POPULORUM PROVEHIT PACEM
* • *
In eadem fausta celebratione Natalis et Pontificatus P i i P p . X I I ,
praeter Legationes extra ordinem, de quibus supra, memoranda quoque
sunt innumera observantiae et votorum testimonia, quae ad Summum
Pontificem, sive per telegrapbicos nuntios, sive per litteras a Supremis
Statuum Moderatoribus, a Praesidibus Guberniorum vel Legumlatorum
Coetuum, a Ministris Exterorum Negotiorum, a Magistratibus vel a
Popularibus Legumlatoribus et ab omnibus hominum ordinibus personaliter missae fuerunt.
In his inveniuntur singulares significationes venerationis erga sacram Personam P i i X I I et admirationis ob Eius fervens et constans
studium p r o bono populorum p r o m o v e n d o .
Praecipua testimonia, quae recensenda videntur, missa sunt :
a REGINA MAGNAE BRITANNIAE
a REGE BELGARUM
a REGINA HOLLANDIAE
a REGE DANIAE
a MAGNA DUCE LUXEMBURGENSI
a PRINCIPE PORTUS HERCULIS MONOECI
a PRINCIPE LIECHTENSTONII
ab IMPERATORE AETHIOPIAE
ab IMPERATORE IAPONIAE
ab IMPERATORE IRANIAE
a REGE IORDANIAE
Item digna quae adnotentur sunt testimonia missa ab aliis Supremis
Nationum Rectoribus vel Praesidibus et a Guberniorum Primoribus vel
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
180
Ministris : ex A e g y p t o , Aequatore, Argentina, Australia, Austria, Bolivia, Brasilia, Canadia, Chilia, Columbia, Corea, Costa R i c a , Cuba,
El Salvador, Pinnonia, Gallia, Germania, Graecia, Guatemala, Haiti,
Honduras, Helvetia, Hibernia, Hispania, Islanda, Italia, Libano, Liberia,
Lusitania, Nicaragua, Pakistan, Panama, Paraguay, Peruvia, S. Marino,
Sina,
Saar,
Civitatibus
Foederatis Americae
Septentrionalis,
Syria,
Uraguay, Venetiola, Vietnam et a Secretario Generali Societatis Uni
tarum Nationum ( O . N . U . ) .
Praeter singólos E m o s Patres Cardinales, tum in Urbe tum alibi degentes, omnes E x c m i Nuntii vel Delegati A p o s t o l i c i , Episcopi et Pastores
totius Orbis, nomine etiam suorum christifidelium, una c u m omnibus
Ordinibus, Congregationibus ac Religiosis Familiis et Institutis Missionalibus, etiam e locis ubi Religio libertate destituta est, unanimi devotione et affectu fervida vota Beatissimo Patri significantes, splendidum unitatis Ecclesiae testimonium universo Orbi praebuerunt.
Numerus autem testimoniorum gratulationis et voti, quae a Sodalitatibus Actionis catholicae, Academiis, et Institutis omne genus necnon
a singulis christifidelibus cuiuscumque gradus, coetus vel aetatis P i o
Papae X I I , advenientibus his diebus, missa undique fuerunt, nequit facile computari, sed quae per telegraphicos nuntios ultra viginti quinque
milia numerata sunt, quae vero per epistulas sunt expressa ad plura
centena librarum p o n d o pervenerunt.
Verumtamen non tantum
votis,
sed
et donis variis anniversaria
P i i X I I cumulata fuerunt.
Impossibile est recensere quot Missae, piae preces, sacrificia, opera
pietatis et caritatis D e o certatim oblata fuerint a sacerdotibus et christifidelibus Dioecesium et Missionum universi Orbis p r o gratiarum actione et longaeva ac prospera vita Summi Pontificis. F u i t fervens chorus
unanimis filiorum p r o venerato et dilecto Patre c o r a m D e o , ut Beatum
faciat
Eum.
H i s accedunt cetera dona Regnanti Pontifici a Supremis Rectoribus ac
Moderatoribus Nationum missa, quae sunt :
Res artis summi pretii,
numismata symbolo commemorante
edita volumina
excusa,
operum
magni momenti, ac insuper indumenta, cibaria, instrumenta chirurgica
et alia plura, ad promovenda opera caritatis Summi Pontificis destinata.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
181
* * «•
Publicae autem sollemnes celebrationes anniversariorum natalis et
Pontificatus P i i X I I tam in Urbe quam in omnibus Orbis regionibus innumerae habitae sunt, quae nequeunt hic singillatim recenseri.
In Urbe: Basilicae Patriarchales, singulae Paroeciae, Pontificia Athenaea ac Studiorum Universitates, Seminaria Pontificia et Collegia ecclesiastica, tum simul in Basilica Liberiana tum singillatim, Pontificia Instituta, Religiosi Ordines et Congregationes utriusque sexus omnes, necnon Confraternitates, Sodalitates piae et operariorum, nosocomia, et
Operae piae quamplurimae, vel sacris sollemnibus ritibus vel coetibus academicis obsequiis et canticis insertis, filialem devotionem atque fervida
vota Beatissimo Patri luculenter manifestarunt.
Moderatores Actionis catholicae Italiae fausta anniversaria Summi
Pontificis celebrarunt ipso die xi Martii sollemni coetu academico in Palatio P i a n o , cui interfuerunt E m i Patres Cardinales, Excihi Episcopi, Dignitates et Praelati Romanae Curiae et D o m u s Pontificis, Excnii V i r i Legationum extra ordinem ac Oratores extra ordinem et Legati Nationum,
Gubernii Italici Ministri et alii plurimi honorabiles V i r i , inter quos
Urbis Syndicus cum Adsessoribus. Post Praesidem Generalem A c t i o n i s
Catholicae Italicae, nobilem sermonem habuit Emus P. D. Card. Siri,
qui feliciter commemoravit doctrinam, merita et salutaria incepta Pontificatus P i i X I I ac simul excitavit erga Summum Pontificem adstantium
férvidos plausus.
E o d e m die in atrio Palatii Piani iidem Moderatores Actionis Catholicae Italicae Expositionem aperuerunt de inceptis et impletis ab Actione Catholica durante P i i X I I Pontificatu.
In honorem Summi Pontificis fausta anniversaria implentis, e Germania in Urbem translata fuit Expositio « Artis liturgicae in Germania, 1945-1955 » — sub Patronatu E x c m i V i r i Conradi Adenauer, Magni
Cancellarii Germanicae Reipublicae instaurata — et aperta fuit his diebus allocutione Elmi P. D. Card. Costantini, adstante Praeside E m o
P . D . Card. Frings, Archiepiscopo Coloniensi.
182
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Etiam prima « H e b d o m a d a Studiorum de E u r o p a » , ab Instituto Scien-
tiarum Socialium promota, his diebus in Urbe habita est, quam in honorem P i i P p . X I I idem Emus P . D . Card. Frings conclusit, egregie
alloquens de « doctrina Pii X I I circa Communitatem Europaeam ».
Amabilis coetus etiam his diebus celebratus fuit, auspice consociatione quae « Circolo di R o m a » appellatur, in honorem Legationum,
quae extra ordinem ob anniversaria P i i X I I a Nationibus et Guberniis
missae sunt, cui frequentes adfuerunt Primores ac Dignitates tum ecclesiasticae tum civiles Urbis. Ex iis locuti sunt E x c m u s V i r d'Ormesson,
Galliae Orator extra ordinem et eiusdem Consociationis Praeses, Comes Dalla Torre ac E x c m u s V i r Segni, Italici Gubernii Praeses. Postea
E x c m u s ac Revmus P. D. D e l l ' A c q u a , Secretariae Status Pontificis Substitutus, grati animi sensus eiusdem Secretariae Status Legatis omnibus
significans ob eloquens testimonium observantiae ab iisdem oblatum
erga Summum Pontificem, insignem P r o m o t o r e m pacis inter populos in
iustitia et caritate. Qui iure merito totius terrarum orbis aestimationem
et venerationem sibi c o n c i l i a v i t ; conclusit vota exprimens ut pacem in
vera libertate omnium nationum fratres
quamprimum assequantur.
Item Italiae Orator extra ordinem apud A p o s t o l i c a m Sedem his diebus ob anniversaria Pii X I I coetum sollemnem habuit, cui Eiáai Patres
D D . Cardinales, Ministri Gubernii Italici ac Dignitates ecclesiasticae
et civiles plurimae interfuerunt.
Extra Urbem : Sollemnes publicae significationes laetitiae, devotionis,
votorum ob anniversaria eadem Pii P p . X I I , iis similes at non minus
fervidae,
habitae
sunt in
tota
Italia
sicut in
omnibus totius
Orbis
regionibus.
Dioeceses, Vicariatus Apostolici, Missiones omnes et singulae Paroeciae, Athenaea catholica, Seminaria, Religiosorum utriusque sexus
Communitates, Collegia et Instituta scientiae et studiorum, Actionis Catholicae Consociationes, Sodalitates piae et operariorum, omnes et ubique terrarum, vel sacris solemnibus ritibus, vel coetibus academicis in
honorem Summi Pontificis celebratis, vario m o d o , at eiusmodi concordi
atque aemulo studio publice anniversaria Pii X I I celebraverunt, ut ex
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
183
his unitatis et amoris filiorum universalis felixque conspiratio l o c u m
habuerit erga Patrem animarum ac Magistrum, a Providenti D e o humanae familiae sospitem servatum.
Nuntiaturae et Delegationes Apostolicae etiam, his diebus singulae
in propriis Nationibus coetum solemnem habuerunt ob anniversaria P i i
P p . X I I , c u i frequentes interfuerunt Dignitates Ecclesiae et Primores
quique Gubernii et Nationis et Civitatis, sensus gratulationis, felicitatis
et vota erga Augustum Pontificem significantes.
Etiam Senatorum atque Legumlatorum Coetus ex pluribus Nationibus,
his advenientibus faustis anniversariis,
observantiae,
admira-
tionis ac votorum erga P i u m P p . X I I publica et luculenta testimonia
detulerunt.
Stationes etiam Radiophonicae atque Televisivae e pluribus Nationibus, una c u m statione Vaticana coniunctae, studiosam curam habuerunt
transmittendi notitias et caerimonias sollemnes celebrationum in honorem P i i P p . X I I , eas praesertim quae in Cappella Papali Basilicae Vaticanae et in foro sancti Petri die Paschatis l o c u m habuerunt.
Diaria quoque et ephemerides quamplurima, etiam non catholica, in
multis ac variis nationibus de anniversariis Vitae et Pontificatus P i i X I I
scripta retulerunt gratulationis, venerationis et auspicii sensibus redundantia atque de universalibus laetitiae testimoniis sollemnibusque celebrationibus, R o m a e et ubique terrarum his diebus in honorem Summi
Pontificis habitis, fuse disseruerunt.
In iis scriptis quidam exaltant P i i X I I « magnam spiritualem praestantiam », (( miram restaurationem Eius valetudinis », (( vigorem intellectus, quo Ecclesiam universam gubernat », (( sapientiam qua christifideles dirigit hac túrbida hora ». Quidam « spiritum pacis inter nationes » in Eo illustrant, alii aliter fervidum Eius religionis spiritum,
quo fit ut Pius X I I « vivens virtutum exemplar oculis christifidelium »
exstet.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
184
* * *
D i e autem Paschatis Resurrectionis D . N . I . C , primo Aprilis mensis, ingens multitudo christifidelium, tum Urbis tum peregrinorum e variis nationibus, qui antea nequiverant gratulationis ac felicitatis vota c o ram Veneratissimo Pastori ac Patri publice manifestare, in foro sancti
Petri acclamans convenit, cui Summus Pontifex e fronte Basilicae Vaticanae benigne haec verba fecit :
Come desti dallo squillo di vittoria del divino Risorto e irradiati dai
suoi mistici fulgori, voi siete qui convenuti, diletti figli e figlie, per unire
i vostri osanna all'esultanza dei cori angelici :
1
turba caelorum.
Exsultet iam Angelica
Il potente c o r o del vostro giubilo, che riecheggia in
questo sacro l u o g o , così ricco di alte e animatrici memorie cristiane, è
una mirabile strofa del perenne inno che la Chiesa canta da due millenni
al suo divino R e , vincitore della morte.
È dunque ora degno e giusto che il vostro osanna a Cristo risorto,
scaturito da cuori in cui sovrabbonda la letizia per aver trovato in lui
la luce, la saldezza, la vita, si diffonda quale messaggio di salute a tutti
gli uomini della terra, suscitatore di rinnovate speranze. V o r r e m m o pertanto che la solennità della Pasqua di quest'anno sia in primo l u o g o
un richiamo alla fede in Cristo, indirizzato ai popoli che ancora ignorano, senza l o r o colpa, l'opera salvifica del Redentore ; a c o l o r o che ne
vorrebbero invece cancellato il nome dalle menti e dai cuori dei p o p o l i ;
in m o d o particolare, infine, a quelle anime di poca fede che, sedotte da
fallaci lusinghe, sono in procinto di permutare gl'inestimabili valori cristiani c o n quelli di un falso progresso terreno. Si affretti l'ora, in c u i
tutta la terra, illuminata dai fulgori dell'eterno R e , si rallegri, c o m e
voi in questo giorno, per sentirsi affrancata dalla caligine spirituale
2
oggidì così densa : Totius orbis se sentiat amisisse caliginem.
P e r ò come potrebbe essere convincente e animatore il vostro messaggio, diletti figli di R o m a e dell'orbe cattolico, se la vostra stessa
1
Praecon. Pasch.
2
Loc. cit.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
185
fede non fosse sincera e tetragona, viva e operante? V o i rappresentate
senza dubbio quella « umanità senza paura », che, pur vivendo in^mezzo
alle bufere del secolo, sa conservare intatta in fondo allo spirito la sostanziale serenità, pronta anzi ad affrontare il male e il disordine per vincerlo nel bene. Ma su che cosa è fondata la vostra serenità? N o n certo,
o almeno non primieramente, sulla pretesa onnipotenza dell'uomo, nè
soltanto sui mezzi di esteriore progresso o sulle crescenti possibilità di
organizzazione, e nemmeno unicamente sulla capacità di difesa contro le
minacce della natura e degli uomini. La serenità, frutto di acquisita
sicurezza, si radica principalmente nella fede in Cristo. Se la paura,
così diffusa al presente nel genere umano, non ha dimora nei vostri
cuori, voi ne siete debitori a quel « nolite timere » : non temete !, pronunziato da Cristo ai suoi discepoli di ogni t e m p o ; voi lo dovete alla certezza che, come membri del suo Corpo mistico, sarete fatti partecipi
della vittoria di lui sul m o n d o , vale a dire, sul regno di tenebre, d'incertezza, di morte, dal quale siete circondati.
La fede è dunque luce, alimento e usbergo della vita ; è il vessillo a
cui arriderà la vittoria nel combattimento spirituale, che ogni cristiano
è chiamato a sostenere, secondo la esplicita parola d e l l ' A p o s t o l o S. Gio3
vanni : « Questa è la vittoria, che vince il mondo, la nostra fede ».
Tuttavia non ad ogni parvenza di fede è assicurata la vittoria, ma a
quella fede la quale adora in Cristo crocifìsso il F i g l i o unigenito di D i o ,
che risorto « ascese al cielo e siede alla destra del Padre, e di nuovo,
pieno di gloria, verrà per giudicare i vivi ed i morti » ; a quella fede, che
si tramuta in opere di piena giustizia, nell'osservanza dei comandamenti e dei d o v e r i ; che si concreta, in una parola, nell'amare D i o e, per
lui e in lui, i fratelli, gli uomini tutti, specialmente gli umili e i poveri.
Sarebbe invece parvenza di fede, destinata alla sconfìtta, quel vago senso
di cristianesimo, diremmo quasi, molle e vuoto, che non oltrepassa le
soglie della persuasione nella mente e dell'amore nel c u o r e ; che non è
posto a fondamento e corona della vita nè privata nè p u b b l i c a ; e che
vede nella legge cristiana una mera etica umana di solidarietà e una
qualche attitudine a promuovere il lavoro, la tecnica e il benessere esteriore. Coloro che agitano l'ingannevole bandiera di questo vago cristianesimo, lungi dal fiancheggiare la Chiesa nella immane lotta impostale
lo. 5, 4.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
186
per salvaguardare a l l ' u o m o del presente secolo i valori eterni dello spìrito, accrescono invece la confusione, facendosi così c o m p l i c i dei nemici
di Cristo. Tali in particolare sarebbero quei cristiani che, o tratti in
inganno o piegati dal terrore, cooperassero a discutibili sistemi di progresso materiale, i quali esigono, quasi in contropartita, la rinunzia ai
principi soprannaturali della fede e ai diritti naturali d e l l ' u o m o .
Fondata sulla roccia viva della fede, unica depositaria della sua interezza, la Chiesa ne inalbera il salvifico vessillo in mezzo ai p o p o l i , afímchè i veri ed attivi credenti operino, da lei guidati, la c o m u n e salvezza.
La Chiesa nulla teme dal m o n d o e nel m o n d o , poiché vive in ogni
istante il mistero della Pasqua con l'incoraggiante saluto, che è anche
4
promessa, del Redentore risorto : « Pax vobis » . P a c e a voi ! P e r la onnipotente assistenza di lui la Chiesa, c o m e non ha temuto nel passato nè
i tiranni nè gli ostacoli frapposti ai suoi benefìci ardimenti, anche nel
c a m p o delle civili conquiste, così ora sente in sè il c o r a g g i o e la forza di
affrontare i più spinosi problemi che assillano l'umanità, qual è quello
di stabilire fra i p o p o l i la coesistenza nella verità, nella giustizia e nell'amore.
La ferma fiducia è premessa indispensabile al trionfo della pace. N o n
ne sono perciò certamente fautori c o l o r o che si lasciano piegare dal
vento del pessimismo, diffuso ad arte e che trova espressione nell'avvilente adagio « tanto non giova a nulla » ; nè quelli che, chiudendo gli
occhi alle non poche attuazioni nelle riforme di ordine economico e
sociale, di cui essi pur g o d o n o — vantaggi ottenuti spesso con estenuanti
fatiche e superando impedimenti quasi insormontabili —, non vedono
se non c i ò che manca, che non è stato ancora pienamente conseguito, e
prestano facilmente orecchio alle suggestioni dei seminatori di malcontento.
Il vero amico della pace deve saper reagire in sè stesso a simili istigazioni e persuadersi che proprio sui lati deboli d e l l ' u o m o , come il pessimismo, la cupidigia, l'invidia, la frenesia della critica infondata, fa
leva il nemico della pace per gettare il turbamento negli animi. E g l i si
serve ora dell'una, ora dell'altra di quelle passioni e stimola Puna o
4
Lue. 24, 36.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
187
l'altra, minacciando o lusingando ; qua discutendo, là colpendo ; o g g i
esaltando i suoi miti, domani condannandoli ; oggi allontanandosi duramente, domani avvicinandosi; o g g i annunziando un nuovo sistema, domani ritornando all'antico.
D'altra parte, diletti figli, occorre notare, che la vera pace non è
quiete somigliante alla morte, ma piuttosto potenza e dinamismo di vita.
Da c i ò consegue che quanto più elevato è l'essere e intenso l'operare,
tanto più profonda deve apparire l'armonia della pace, la quale quindi
non si oppone ad alcuna conquista del pensiero nè allo sviluppo delle
attività produttive e tecniche, che anzi crea le condizioni più adatte per
il progresso di ogni opera artistica, economica, politica e scientifica.
Eppure è a tutti noto c o m e alcuni rapidi e potenti successi delle conquiste umane possono di fatto creare ansie e timori negli uomini, mettendo in grave pericolo la loro vita individuale e sociale; basta considerare quel che tuttora avviene nelle applicazioni della energia nucleare,
della quale tanto si parla, sulla quale tanto si studia, si spera e si
teme.
L ' u s o di questa formidabile energia a scopi pacifici forma l'oggetto
di accurate e continue indagini, alle quali vanno le Nostre benedizioni
insieme c o i consensi e i plausi di ogni anima onesta e di ogni p o p o l o
civile. Il suo impiego, infatti, per i mezzi di trasporto, che renderanno
molto più facili e spediti gli scambi delle materie prime per la l o r o
distribuzione a tutti i componenti la grande famiglia u m a n a ; le applicazioni degli isòtopi radioattivi alla conoscenza dei fatti biologici, alla
cura di gravissime malattie, alla tecnica di particolari processi industriali; la produzione di energia nelle centrali a t o m i c h e ; aprono alla
storia del genere umano nuovi e mirabili orizzonti. Tuttavia, nessuno
ignora che altri usi vengono ricercati e trovati atti a procurare invece
la distruzione e la morte. E quale morte ! Ogni giorno è un triste progredire in questo tragico cammino, è un affrettarsi per giungere soli,
primi, migliori. E il genere umano perde quasi la speranza che sia possibile di arrestare questa follia omicida e suicida. Ad aumentare lo spavento e il terrore, sono venuti i moderni missili radiocomandati, capaci
di raggiungere enormi distanze per portarvi mediante le armi atomiche
la totale distruzione di uomini e di cose.
Affinchè dunque i p o p o l i si fermino in questa corsa verso l'abisso,
N o i leviamo ancora una volta la Nostra v o c e , invocando luce e forza
188
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
da Gesù risorto per c o l o r o che reggono i destini delle nazioni. Messaggio
di fede, messaggio di pace, sia dunque la presente Pasqua agli uomini
tutti, per la c u i salute nel tempo e nella eternità Cristo immolò la sua
vita. Che il duplice messaggio raggiunga tutte le anime, arrecando conforto e rinnovando speranze ; che queste, a guisa di fiori sbocciati sotto
il tepore del sole di giustizia Gesù, si maturino in breve stagione nei
frutti sostanziosi della piena giustizia e della fraterna concordia !
Con questi voti, che N o i offriamo al divino R i s o r t o c o m e Nostra e
vostra preghiera, impartiamo a voi qui presenti e a tutti i diletti figli e
figlie spiritualmente qui uniti, in particolare ai miseri e ai sofferenti,
la Nostra Apostolica Benedizione.
P o s t haec populus ad centena millia coadunatus, P i o P p . X I I iterum
atque iterum omina atque plausus promens,
Benedictionem Urbi et
Orbi a Beatissimo Patre devotus ac laetus accepit.
A n . et vol. X X X X Y I I I
2 6 Aprilis 1 9 5 6
(Ser. n, v . X X I I I ) - N . 5
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARI UM
OFFICIALE
ACTA PII PP. XII
MOTU P R O P R I O
DH INSTITUTO QUOD (( REGINA MUNDI )) NUNCUPATUR
PIUS PP. XII
Nihil Ecclesiae antiquius est quam ut virgines D e o dicatae, evangelica consilia in perfectionis Statibus aliisve similibus Institutis profitentes, proximorumque saluti ac multiplici bono ex suscepto proposito
sese devoventes, pari firmoque passu et sanctitatem quam professae sunt
adsequantur, et apostolica ministeria caritatisve opera, a Sancta Sede
in Statuum et Institutorum approbatione sibi commissa, digne ac c o m petenter iugique conatu adimplere contendant.
Cum autem una eademque sit erga Deum et proximum caritas, E c clesia iure meritoque exigit ut sanctitatis ardor in studium assiduum
vertatur propria munera plenius ac perfectius in dies obeundi, seseque
ad illa exercenda, nulli parcendo labori, accurate disponendi.
Ad hanc igitur optatam divinam humanamque in ministeriis exsequendis
perfectionem
congrua
praeparatione
efficaciter
obtinendam,
Sedes A p o s t o l i c a omnia opportune experta est, ut suaviter ac fortiter
religiosae aliaeque virgines D e o et apostolatui sacrae ad ea omnia, quae
ad apostolatum munus apta atque utilia invenirentur, adhibenda simul
incitaret et veluti manuduceret.
H i n c etiam Moderatores omnes atque religiosi Sodales,
Sedis
gere
normis
nunquam
iteratisque
destiterunt
adhortationibus
neque
fideliter
impraesentiarum
Sanctae
obsequentes,
desistunt,
ut
ursin-
gulae, quae ex vocatione, apostolatus causa, civilibus seu socialibus offi13 - ACTA, vol. X X I I I , n. 5. — 26-4-1956.
190
Acta Apostolicae
Sedis - Commentarium Officiale
ciis fungi debeant, praeter alia, diplomatibus, legitimis titulis ceterisque
praescriptis testimoniis ad officia et opera rite et digne exercenda muniantur. Quem in finem Instituta peculiaria, collegia, academiae, scholae vel condita vel saltem p r o m o t a multisque modis adiuta fuerunt. V a riis insuper lectionibus et exercitationibus, frequentique congressuum
convocatione, constitutis etiam ad diversos apostolatus provehendos Foederationibus, subsidiisque omne genus adhibitis, Ecclesia impense studuit ut in iis omnibus quae propter D e i et fratrum caritatem ministeriis dant operam, technica in officiis exercendis institutio ac dexteritas
religiosum zelum indivise comitarentur.
Etenim ad Ecclesiae mentem neque concipi neque ferri potest omne*
ac singulas, quae ex religiosa professione et apostolica vocatione, socialibus officiis seu professionibus se devovent, inferiores esse vel aestimari posse, in illis agendis et persolvendis, ceteris omnibus quae humanis sane, etsi nobilibus ductae consiliis, iisdem muneribus seu professionibus in saeculo funguntur.
Maxime vero potiorique ratione haec omnia de illis religiosis ac D e o
sacris virginibus praedicanda sunt quae, nostris praesertim diebus, iuventuti educandae, instituendae ac formandae multipliciter applicantur.
A r d u u m sane munus est, non solum ob alumnorum indolem ac temporum
adiuncta, sed etiam ob ampliorem multiformis scientiae, culturae artisque paedagogicae notitiam, diuturno studiorum cursu adquirendam, ac
multis periclitationibus comprobandam, ceteraque huiusmodi quae ad
magisterium exercendum ubique requiruntur.
Nemini quidem dubium est quin hae nostrae ex vocatione puellarum,
adolescentium, iuvenumque magistrae et educatrices, sive in scholis
mediis et superioribus plerumque doceant, sive earum curam habeant
quae studiis universitariis, etiam in publicis externis Athenaeis, vacant,
sive denique gravioribus proprii Instituti muneribus, in sodalibus re
gendis vel educandis, occupentur, altiorem technicam culturam atque
imprimis religiosam, quae simul solida sit, apprime digesta et pro
ipsarum conditione completa, possidere debeant.
Ut autem Statuum perfectionis sodales aliaeque virgines, perfectioni
et apostolatui deditae, optimae fierent educatrices et magistrae, prout
nostra exigunt tempora, pluribus in locis, Scholae superiores, A c a demiae, Instituta, haud parva generatim laude digna, aperta sunt, in
quibus ipsae doctrinis ac disciplinis, praeprimis religiosis ac moralibus,
serio imbuerentur.
Motus vero ille fecundus accommodatae renovationis, qui post sol-
Acta PU Pp. XII
191
lemnem Congressum anni iubilaris (1950, 2 6 / X I - 8 / X I I ) in h o c singillatim educationis et institutionis c a m p o tot tantaque promovit et indefesse promovere pergit, causa fuit ut Sacra Congregatio Religiosis praeposita Antistitarum generalium coetum mense Septembri anno 1952 indiceret, in quo de novo erigendo in Urbe Instituto ageretur quod aliorum omnium per orbem exsistentium vel in posterum condendorum, non
solum exemplar esset, sed etiam sub diversis respectibus complementum
atque c o r o n a .
Quare eadem Sacra Congregatio Religiosis praeposita, iussu et auspiciis Nostris, ut Congressus votis faceret satis, cooperantibus undique
Antistitibus generalibus, Anno mariali, Institutum Beatae Mariae V i r ginis, quae a Nobis sollemniter Regina proclamata et coronata erat, in
alma Urbe erigendum curavit. Cum hoc Institutum, cui nomen Regina
Mundi inditum est, hisce annis optimum iam de se specimen dederit et
securum Nobis offerat pignus illorum felicium fructuum quos ardenter
optamus, eo consilio ducti ut ipsum Nostra pontificia approbatione roboretur et augeatur, ac praestans exemplar atque auspex fiat similium
pro virginibus D e o dicatis Institutorum, quae ubique terrarum iam condita sunt vel in posterum legitime condentur, haec quae sequuntur,
Motu proprio ac matura deliberatione Nostra, decernimus ac statuimus.
I
Institutum quod « Regina Mundi » nuncupatur, ad altiorem virginibus D e o et animarum ministeriis consecratis institutionem, educationem et formationem in scientiis ac disciplinis, praecipue sacris, impertiendam, pontificium declaramus et h o c titulo ipsum decorari concedimus.
II
H o c Institutum Nostro nomine Nostraque auctoritate Sacra Congregatio Religiosis praeposita, sub Statutis a Nobis probatis, moderabitur.
Sacra Congregatio in hoc Nostro Instituto ordinando, regendo, c o m piendo, valide, ad normam Statutorum, a Delegatis Sacrae Congregationis Seminariis et studiorum Universitatibus praepositae,
Secreta-
riae Status et Vicariatus Urbis adiuvabitur.
v
III
Instituto ius et facultatem concedimus, ad normam Statutorum,
alumnis, post studia rite peracta et pericula legitime superata, diplomata conferendi, quorum vi disciplinas in collegiis feminis destinatis
192
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
saecularibus et religiosis, cuiusvis gradus, illa amplitudine quae in singulis diplomatibus accurate definietur, tradere possint. Ut magisterium
in scholis laicis viris destinatis exerceri valeat, ea accurate servari debent, quae de iure servanda sunt.
IV
H u i c denique Instituto facultatem facimus, ad normam Statutorum,
illas Scholas et Instituta, eorumve Sectiones, sibi aggregandi quae ipsi
afonia videantur.
H a e c auctoritate Nostra decernimus ac statuimus, contrariis quibuslibet non obstantibus, peculiari etiam mentione dignis.
D a t u m E o m a e , apud Sanctum Petrum, die xi mensis Februarii, anno
MDCCCCLVI, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
CHUNCHONENSIS
APOSTOLICA PRAEFECTURA CHUNCHONENSIS AD DIGNITATEM PERDUCITUR APOSTOLICI VICARIATUS, IISDEM FINIBUS NOMINEQUE SERVATIS.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Etsi sancta Ecclesia, arcano Dei numine sinente, pluribus locis lacessitur ac divexatur, ea tamen laeto auspicio quoquoversus vivax generosaque protenditur : ipsa enim, quae cruci afiâxi Conditoris sui dolores redintegrat atque cruciatus, c u m silens opprimitur, vincit, cumque cruore respergitur, frequentiores animos D e o parit. Cum igitur Nos, qui Ecclesiam
regimus a c gubernamus, e x dilecto F i l i o Nostro S . E . E . Cardinale
S. Congregationis Fidei Propagandae Praefecto gratissimum accepe-
Acta Pii Pp. XII
193
rimus nuntium : in apostolica praefectura Chunchonensi, quae est in
Corea, rem catholicam feliciter profecisse, atque sacerdotes Societatis
a S. Columbano p r o Missionibus apud Sinenses, qui inibi allaborant,
admodum probabiles suae industriae cepisse fructus, eandem volumus
ad apostolici vicariatus dignitatem perducere. Confirmantes ideo quae
eadem Sacra Congregatio esse facienda censuerit, et consensu eorum
suppleto, qui in hac re aliquid iuris vel habeant vel se habere existiment, omnibus attente perpensis, de summa Nostra potestate sequentia
statuimus atque decernimus. A p o s t o l i c a m praefecturam Chunchonensem
ad apostolici vicariatus gradum evehimus, eodem nomine iisdemque
finibus servatis, ipsique omnia concedimus iura et privilegia, quae
omnibus per orbem terrarum apostolicis vicariatibus c o m p e t u n t ; eius
praeterea V i c a r i o iura et onera tribuimus, quibus ceteri eiusdem dignitatis viri et gaudent et tenentur. Quem m o d o condidimus Chunchonensem vicariatum curis committimus ipsius Societatis a S. Columbano p r o
Missionibus apud Sinenses, ad Nostrum tamen et Sanctae Sedis nutum :
quibus dum gratum animum profitemur, ob tam egregiam suam navitatem atque sollertiam, eosdem paterne hortamur ut multiplicato studio eos quaerere pergant, qui « in umbra mortis » adhuc sedent, atque
ad christianorum agmina adiungant. V o l u m u s denique ut quae hisce
Litteris Nostris praescripsimus exsequenda curet qui, eo tempore quo
res fiet, Apostolicae in Corea Delegationi praeerit : cui omnes ad id
necessarias facimus potestates, etiam cuilibet viro subdelegandas, si
opus fuerit, dummodo ecclesiastica dignitate pollenti, simulque praecipimus ut effectum o p u s in acta referat, eorumque fide digna exempla ad
S. Consilium Fidei Propagandae cito mittat. H a s .vero Litteras nunc et
in posterum efficaces esse et fore v o l u m u s ; ita quidem ut quae per eas
decreta sunt ab iis quorum res est religiose serventur, atque igitur vim
suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis,
contraria praescripta officere poterunt, cum per has Litteras iisdem
derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis praeditus auctoritate,
sive sciens sive insciens contra egerit ac N o s ediximus, id prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea haec voluntatis N o strae documenta vel scindere vel corrumpere l i c e a t ; quin immo harum
Litterarum exemplis et l o c i s , sive typis impressis sive manu exaratis,
quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque
ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem omnino habenda erit
fides, quae hisce haberetur, si ostenderentur. Quae Nostra decreta in
universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o detrectaverit, sciat se
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
194
poenas esse subiturum iis iure statutas, qui S u m m o r u m Pontificum iussa
non fecerint.
Datum ex A r c e Gandulfi, prope R o m a m , die vicesimo mensis Septembris, anno D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo quinto,
Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
S. R. E. Cancellarius
PETRUS Card. FUMASONI B I O N D I
S. Congr. de Propaganda Fide Praefectus
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regens
Albertus
Silvius
Serafini,
Proton.
Apost.
Sericano,
Proton.
Apost.
Loco £8 Plumbi
In Ap. Cano, tab., vol. LXXXXI, n. 55.
II
MONTISVIDEI
ET
ALIARUM
( M E L E N S I S - S. I O S E P H I IN U R U Q U A R I A )
AB ARCHIDIOECESI MONTISVIDEI ET AB ALIIS QUIBUSDAM DIOECESIBUS QUAEDAM
TERRITORIA DETRAHUNTUR, E QUIBUS DUAE ALIAE DIOECESES CONSTITUUNTUR ! (( MELENSIS )) ET (( S. IOSEPHI IN URUQUARIA )).
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
A c c e p t a , arcano D e i consilio, summa in electorum gregem potestate,
in id omnino incumbimus ut videlicet christiana veritas omnibus populis
proponatur, eaque ingenua integraque apud eos perseveret. Q u o d c u m
facilius obtineri posse arbitremur, si apta finium Ecclesiarum dispositio
Episcoporum laboribus obsecundet, ideo censemus benigne esse preces accipiendas, quas venerabilis Frater Alfredus Pacini, Archiepiscopus titulo
Germiensis et in Republica Uruquaria A p o s t o l i c u s Nuntius, auditis venerabilibus Fratribus A n t o n i o Maria Barbieri, A r c h i e p i s c o p o Montisvidei,
Michaele Paternam, E p i s c o p o Floridensi-Melensi, ac denique Alfredo
V i o l a , E p i s c o p o Saltensi, huic Romanae Sedi admovit, ut in Uruquaria
Republica duae novae dioeceses conderentur, partitis nonnullarum Ee-
Acta PU Pp. XII
195
clesiarum territoriis. Quae cum ita sint, de consilio venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium S. Congregationi Consistoriali
praepositorum, post rem iterum atque iterum consideratam, eorum consensum supplentes qui in hoc negotio aliquid iuris vel habeant vel sese
habere putent, Nostra apostolica auctoritate haec decernimus et iubemus. Ab archidioecesi Montisvidei id territorii separamus, quod has
civiles regiones complectitur : Lavalleja, R o c h a et Maldonado ; a dioecesi vero Floridensi-Melensi oras quae populari nomine Treinta y Tres,
et Cerro Largo dicuntur. Quibus e territoriis novam dioecesim constituimus, Melensem appellandam iisdemque finibus terminaridam ac regiones quas commemoravimus e quibusque coalescit. Huius novae dioecesis
caput Episcopique Sedes et domicilium urbs Melo erit, quae urbs usque
ad annum millesimum nongentesimum tricesimum primum Sedis episcopalis honorem habuit ; cathedram vero suae potestatis et magisterii in
templo B. M. V. a Pilar cognominatae et S. Raphaelis Archangeli Episcopus collocabit, quod scilicet ad gradum aedis cathedralis evehimus
c u m omnibus suis iuribus et privilegiis. Item ab eadem archidioecesi
Montisvidei eas regiones distrahimus quibus sunt in vulgus nomina :
S. José de M a y o , et Canelones, exceptis tamen curiis quae Ioaquin Suarez, P a n d o , et Sauce cognominantur, quaeque in altera e duabus regionibus sunt sita ; a dioecesi vero Saltensi eam partem seiungimus quam
populus Coloniam nuncupat. Ex quibus omnibus terris aliam dioecesim
erigimus, 8. Iosephi in XJruquaria appellandam, cuius Sedem in urbe
S. José de Mayo statuimus, cuiusque cathedrale templum illud erit quod
est S. Iosepho B. M. V. Sponso dicatum, omnibus iuribus, honoribus, et
privilegiis datae dignitatis auctum. H a r u m dioecesium E p i s c o p o s censemus iisdem item iuribus, facultatibus, insignibus cumulari quibus
ceteri fruuntur per orbem sacrorum Antistites; onerari tamen volumus
iisdem obligationibus. Qui praeterea E p i s c o p i subiecti erunt tamquam
suffraganei Archiepiscopo Metropolitae Montisvidei, sicuti et novae dioeceses, uti aequum est, eidem metropoli obnoxiae erunt. Quandoquidem
autem decet eos pueros qui Christi voce ad suavissima sacerdotii munera
invitentur diligentissime excoli, ideo mandamus ut quam primum fieri
potest in unaquaque novarum dioecesium Seminarium saltem elementarium exstruatur iuxta leges iuris communis et normas a S. Congregatione de Seminariis et studiorum Universitatibus latas. Ex quo lecti
iuvenes R o m a m mittantur, ut vera philosophia imbuantur sacrarumque rerum disciplina erudiantur, Pontificio Collegio Piano Latino Americano recepti. Studeat Episcopus uniuscuiusque dioecesis ut in cathedrali
196
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
aede Canonicorum Collegium condatur Dei cultui augendo, consiliisque
habendis. Quodsi non id statim fieri possit, concedimus ut interea Consultores dioecesani eligantur, qui, scilicet, a suo munere cessabunt c u m
per apostolicas Litteras Canonicorum Collegium conditum fuerit. Mensam episcopalem, quam dicunt, novarum Ecclesiarum constituent sive
Curiarum proventus, sive quae a christianis offeruntur pecuniae, sive pars
bonorum quae e divisione constat rerum et possessionum adhuc ad dioeceses Montisvidei,
Floridensem-Melensem ac
Saltensem pertinentium,
iuxta canonem 1500 C. I. C. Quod vero ad clerum attinet, decernimus ut
simul ac novae Sedes Melensis et S. Iosephi in Uruquaria conditae fuerint, eo ipso clerici ei Ecclesiae censeantur ascripti, in cuius territorio
legitime
degunt.
Itidem mandamus ut
omnia acta et documenta
ad
duas dioeceses, quas f undavimus, quomodolibet respicientia, eadem quam
c i t o fieri potest ad proprias Curias mittantur, ibidem sedula cura in
tabulario asservanda. Eegimen, administratio, V i c a r i i Capitularis electio, Sede vacante, disciplina cleri et populi, eorum iura et onera, haec
omnia Iuris Canonici praescriptis omnino regantur.
Iubemus tandem
ut quae dioecesis adhuc Floridensis-Melensis est appellata, ea in poster u m Floridensis tantum cognomine vocetur. H i s omnibus quae per N o stras sub plumbo Litteras praecepimus perficiendis venerabilem
Fra-
trem Alfredum Pacini, quem meminimus, deligimus, factis ad id potestatibus, qui tamen, si casus ferat, poterit et alium virum delegare, dumm o d o ecclesiastica dignitate insignem. Confecto autem negotio, documenta exarari idem faciet
?
eaque sinceris exemplis ad S. Congregatio-
nem Consistorialem c i t o mittet. Quodsi fiat ut c u m hae Litterae N o strae ad effectum erunt deducendae alius Apostolicae Nuntiaturae in
Uruquaria Republica praesit, hic quae mandavimus faciet.
H a s vero
Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus ; ita quidem
ut quae per eas decreta sunt ab iis quorum res est religiose serventur,
atque igitur vim suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla,
cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, c u m per has
Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis praeditus auctoritate, sive sciens sive insciens contra egerit ac N o s ediximus, id prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere l i c e a t ;
quin immo harum Litterarum exemplis et l o c i s , sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae hisce haberetur, si ostenderen-
197
Acta Pii Pp. XII
tur. Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo
m o d o detrectaverit, sciat se poenas esse subiturum iis iure statutas,
qui S u m m o r u m Pontificum iussa non fecerint.
D a t u m ex A r c e Gandulfi, prope R o m a m , die decimo quinto mensis
Novembris, anno D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo quint o , Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
8. R. E. Cancellarius
$ Fr. A D E O D A T U S I. Card. P I A Z Z A
8. Congr. Consistorialis a Secretis
Hamletus T o n d i n i
Apostolicam Cancellariam Regens
Franciscus
Caesar
Hannibal
Federici,
Ferretti,
Proton.
Proton.
Apost.
Apost.
Loco Ei Plumbi
In Ap. Cane, tao., vol. LXXXXI, n. 96.
III
VALDIVIENSIS - PORTUS MONTT
(OSORNENSIS)
DISTRACTIS QUIBUSDAM TERRITORIIS EX DIOECESIBUS VALDIVIENSI AC PORTUS
MONTT, NOVA EFFICITUR (( OSORNENSIS )) DIOECESIS.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Christianorum, qui in dioecesibus Valdiviensi ac Portus M o n t t commorantur,
utilitati prodesse cupiens,
venerabilis
Frater
Sebastianus
R a g g i o , Archiepiscopus titulo Ephesinus et in Chilia A p o s t o l i c u s Nuntius, post auditos, ut aequum erat, venerabiles Fratres A r c t u r u m Mery
Beckdorf, nuper E p i s c o p u m Valdiviensem nunc Archiepiscopum titulo
Phasianum, R a y m u n d u m Munita Eyzaguirre, E p i s c o p u m Portus Montt,
Georgium A n t o n i u m Larrain Cotapos b. m . , qui tunc Chillanensis Episcopus erat, ac denique Guidonem Benedictum Beck, E p i s c o p u m titulo
198
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Mastaurensem in A s i a atque A p o s t o l i c u m V i c a r i u m de Araucania, ab
hac R o m a n a Sede poposcit ut, partitis quibusdam earundem Ecclesiarum
territoriis,
nova
cathedralis
conderetur
Sedes.
Cuius
postula-
tionem c u m attente perpenderimus, ipsi libenter concedere in animo
habuimus,
quibus,
sacrarum
rerum
usu
doctis,
persuasissimum
est, ubi apte dioeceses disponantur, sacerdotum labores magis proficere, homines uberrimo fructu c o l i , incepta denique p r o s p e r a n atque
ad felicem exitum adduci. Quam ob rem, de consilio venerabilium
Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium S. Congregationi Consistoriali p r a e p o s i t o r u m ; consensu eorum suppleto, qui in hac re aliquid
iuris vel habeant vel se habere existiment, apostolica summaque Nostra
potestate sequentia statuimus. A Valdiviensi dioecesi eam distrahimus
regionem, quae in civili provincia vulgato nomine Osorno exstat; item
a dioecesi Portus Montt id territorii separamus, quod municipium vulgo Puerto Octay complectitur itemque in Osorno provincia, quam commemoravimus, continetur; quibus ex ita disiunctis territoriis, dioecesim
condimus, quam Osomensem appellari volumus et iisdem atque civilis
provincia Osorno finibus terminari. Praeterea a Valdiviensi dioecesi
regionem dividimus quae,
ad septentrionem lineae parallelae gradus
41 posita, ad civilem provinciam vulgo Llanquihue protenditur, eamque
Ecclesiae adiungimus Portus Montt. O s o m e n s e m dioecesim ut suffraganeam subdimus metropoli Ss. Conceptionis, cuius Metropolitae Archiepiscopo O s o m e n s e m E p i s c o p u m eiusque successores subici volumus. Decernimus pariter ut sacer Praesul sedem ac domicilium in Osorno urbe
statuat, a qua dioecesis nomen mutuatur ; cathedram autem pontificalis
magisterii in templo S. Matthaeo A p . et E v . sacro ; quod templum, una
c u m urbe ac dioecesi, de quibus loquimur, honoribus ac privilegiis decoramus, quibus ceterae gaudent pari dignitate sive sacrae aedes, sive
episcopales urbes, sive dioeceses. E p i c o p u m vero et iuribus instruimus
et oneribus officiisque astringimus, quae episcopali dignitati sunt congrua. Quo vero divinus cultus in Osornensi cathedrali templo sollemniore caerimonia ac debita ratione habeatur, atque Episcopus eorum
fruatur consilio et opera virorum, qui ingenio praestent atque pietate,
volumus ut Canonicorum Collegium quam primum constituatur, secundum proprias normas aliis A p o s t o l i c i s sub p l u m b o Litteris describendas;
quoadusque tamen idem effici nequeat, sinimus Canonicorum l o c o dioecesanos eligi Consultores. Mensa episcopalis, quae audit, sive Curiae
fructibus componetur, sive fidelium rebus atque pecuniis ultro oblatis,
Acta Pii Pp. XII
199
sive bonis quae, peracta ad canonis 1500 O. I. O. normam rerum opumque Valdiviensis mensae divisione, Osornensi obvenient dioecesi. Quoniam autem maxime Nobis est c o r d i eorum institutio puerorum qui, divinitus ad sacerdotium vocati, futuri sunt uniuscuiusque dioecesis c o lumen atque subsidium,
volumus ut Osornensis Praesul
seminarium
saltem elementarium excitandum curet, ad iuris praescripta et iuxta
leges a S. Consilio de Seminariis et studiorum Universitatibus latas, ex
eodemque optimos quosque adulescentes eligat eosque in hanc almam
Urbem mittat, in Pontificio Ephebeo P i a n o Latino Americano philosophia ac theologia rite excolendos. Novae insuper Ecclesiae regimen
et administratio,
Capitularis V i c a r i i ,
Sede vacante,
electio aliaque
huiusmodi, praescriptis Codicis Iuris Canonici omnino regantur. Iubemus
quoque ut simul atque Osornensis Sedis erectio ad effectum erit deducta,
c l e r i c i illi dioecesi habeantur ascripti, in cuius territorio legitime degunt ; utque documenta et acta, quae ad novam respiciant dioecesim ad
eiusque clericos, fideles bonaque temporalia, a Curiis Valdiviensi ac
Portus Montt ad Osornensem Curiam mittantur, in eius tabulario diligenter servanda. Venerabilem denique Fratrem Sebastianum P a g g i o ,
quem supra diximus, ad ea deligimus efficienda, quae his Litteris descripsimus, vel eum qui eo tempore, quo haec iussa ad effectum adducentur, Apostolicae in Chilia Nuntiaturae praeerit; qui vero hoc exsequetur opus, omnibus ad id necessariis fruetur potestatibus, cuilibet
etiam subdelegandis viro, si opus fuerit, qui tamen ecclesiastica polleat dignitate, onusque habebit effectum negotium in acta referendi eorumque
fide digna exempla ad S. Consistoriale Consilium quam primum mittendi.
H a s vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus ; ita
q u i d e m ut quae per eas decreta sunt ab iis quorum res est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta ofiicere poterunt, c u m
per has Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis
praeditus auctoritate, sive sciens sive insciens contra egerit ac N o s ediximus, id prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere l i c e a t ;
q u i n i m m o harum Litterarum exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
o m n i n o habenda erit fides, quae hisce haberetur, si ostenderentur. Quae
Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o detrec-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
200
taverit, sciat se poenas esse s u b i t n m m iis iure statutas, qui Summorum
Pontificum iussa non fecerint.
D a t u m ex A r c e Gandulfi, prope R o m a m , die quinto decimo mensis
Novembris, anno D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo quinto, Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
S. R. E. Cancellarius
$ Fr. A D E O D A T U S I. Card. P I A Z Z A
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regens
f Alfonsus Carinci, A r c h i e p . tit. Seleuc. in Is., Decanus Proton. Apost.
Bernardus De Felicis,
Proton.
Apost.
Loco £B Plumbi
In Cane. Ap. tab., vol. LXXXXI, n. 84.
LITTERAE APOSTOLICAE
I
BEATA MARIA V. AB ORIGINE IMMACULATA PRAECIPUA CAELESTIS PATRONA CONSTITUITUR PRAEFECTURAE APOSTOLICAE GALAPAGENSIS.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Quae una ab origine omnis labis servata fuit immunis, Beatam Mariam V i r g i n e m Christifideles, qui Galapagenses insulas, scilicet eiusdem nominis Praefecturam A p o s t o l i c a m ,
incolunt, ut peculiarem tutricem excolunt, venerantur atque praecipua,,
quasi filiorum in m o d u m , prosequuntur pietate. Cupiens autem eorum
animos hac religione artius devincire, Mariano praesertim volvente A n n o , Dilectus Filius Aloisius Reginaldus Petrus Paulus A n d r a d e , Praefectus A p o s t o l i c u s Galapagensis, vota quoque depromens Praefecti M a ritimi aliorumque V i r o r u m e prioribus populique fidelis, N o s rogavit,
ut Beatam Mariam V i r g i n e m ab origine Immaculatam
Praefecturae,
quam diximus, praecipuam Patronam renuntiaremus. Quibus precibus,
p r o N o s t r o Mariani cultus quoquoversus propagandi studio, libentissime concedentes, N o s , ex Sacrae R i t u u m Congregationis consulto, c e r t a
Acta PU Pp. XII
201
scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis
plenitùdine,
harum Litterarum vi perpetuumque in m o d u m Beatam
Virginem ab origine Immaculatam praecipuam apud Deum Caelestem
Patronam Praefecturae Apostolicae Galapagensis confirmamus seu constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae principalibus regionum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. H a e c edicimus, statuimus, decernentes
praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac
permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere;
illisque ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc ed in posterum
plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Septembris, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
II
AD DIGNITATEM ET HONOREM BASILICAE MINORIS EVEHITUR ECCLESIA ARCHICONFRATERNITATIS B. MARIAE V. IMMACULATAE IN CIVITATE ET ARCHIDIOECESI CATACENSI.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — M a x i m o afficimur gaudio c u m quotidie magis magisque clarescat A n n u m Marianum, quem laetantes et fidentes Litteris Nostris Encyclicis « Fulgens corona », indiximus, Venerabilium Fratrum E p i s c o p o r u m studiosa cura et Christifidelium pia docilítate id quod Nos voluimus feliciter et plene consequi. Iuges enim ad
N o s perveniunt undique preces quae eo tendunt ut Beatissimae Virginis
Mariae cultus in orbe catholico augeatur, Eique honor addatur, erga
Ipsam Dei hominumque Matrem dulcissimam filiorum amor increscat.
Quibus precibus nunc addendae sunt quae Nobis adhibuerunt dilecti filii
Sacerdos qui est simul Magister pietatis et Rector necnon nobilis vir
qui est P r i o r V e n . Archiconfraternitatis a Beatissima Virgine Maria
202
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Immaculata in urbe Catacensi. Qui N o s edocent in eadem urbe ipsius
Deiparae omnis labis experti cultum in templo E i d e m dicato antiquissimum esse,. Inde enim ab anno MDCXLI, civitati cuiusque ordinis Praepositi v o t o se obstrinxerunt singulare D e i Genetricis privilegium etiam
effuso sanguine se et vitae periculo defensuros, et Immaculatam V i r g i nem praecipuam urbis Patronam elegerunt. E x i n d e quoties municipii
moderatores magistratum inire contingebat, in Sacello V i r g i n i s Immaculatae sistentes votivum cereum obtulerunt. Venerabilis Archiconfraternitatis, quam supra laudavimus, officium suum esse iugiter duxit christianae plebis devotionem erga Beatissimam V i r g i n e m Mariam provehere, omnem impendendo curam ut sacra aedes et in ea sacellum in q u o
simulacrum marianum clarum prodigiis fidelium venerationi prostat,
singulari opere artificioque clarissimi architectoris A n t o n i i Maialone,
sodalis franciscalis, aedificantur et exornaretur. Quod templum inter
alia urbis Catanensis, amplitudine et magnificentia praecellens, Catacensium Episcopus die vi mensis Decembris a. MDCIII sollemni ritu consacravi^ Ita vero templum ipsum operibus arte factis, sacra supellectili
et Sanctorum dives est reliquiis ut in eo episcopalis cathedra, ad tempus,
necessitate id postulante, bis translata fuerit. Quibus omnibus ducti rationibus et insuper ut Cataci quoque perennis exstet huius Marialis A n n i
memoria, Archiconfraternitatis memoratae Moderatores, quos diximus,
N o s rogaverunt ut Ecclesiam, quam saepe nominavimus, ad dignitatem
Basilicae Minoris evehere dignaremur. Quae vota Venerabilis Fratris
Ioannis Fiorentini, Catacensium Archiepiscopi, amplissima commendatione roborata, pro Nostra in Sanctissimam Deiparam singulari pietate, libenti animo statuimus complere etiam ut paternam benevolentiam
Nostram Sacrorum Antistiti, Clero et universo fideli populo Catacensi
luculenter manifestam faciamus. Quare, omnibus rite perpensis et ex
Sacrae R i t u u m Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in m o d u m , Catacensem Ecclesiam D e o in honorem Beatae Mariae V i r g i n i s Immaculatae dicatam, titulo ac dignitate
Basilicae Minoris afficimus et decoramus, omnibus adiectis iuribus et
privilegiis, quae Templis, eodem honore insignibus, rite competunt.
Contrariis quibusvis nihil obstantibus. H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efiicaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
o b t i n e r e ; illisque ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in
posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse atque defi-
Acta Pii Pp. XII
203
m e n d u m : irritumque ex nunc et inane neri, si quidquam secus, super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die xn mensis Septembris, in festo Sanctissimi Nominis Beatae Mariae V i r g i n i s , anno
MCMLiv, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
III
SANCTUS CHRISTOPHORUS, M . , ELIGITUR IN PRAECIPUUM CAELESTEM PATRONUM PRO TOTO ITALICI EXERCITUS ORDINE AD REM MACHINALEM ET AD AUTOMATARIAS RAEDAS PERTINENTE, VULGO (( MOTORIZZAZIONE E SERVIZIO
AUTOMOBILISTICO )) NUNCUPATO.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Q u o maiora eademque magis inopinata sunt vitae pericula, eo impensius fidelium animi supernum expetunt auxilium, « sufficientia nostra ex D e o » cum sit, ut ait Paulus A p o stolus. Nil mirum proinde si nostrae aetatis autoraedarii, etsi novissimis
et artis ratione perfectis praediti vehiculis, divinae se committant tutelae
per Sanctos quorum vita ad eandem artem quodammodo pertinere videatur. Quos inter Sanctus Christophorus annumerandus, qui, catechumenus antea ac dein Christi Martyr, magnitudinis v i r fere immanis,
D e i hominumque permotus caritate, iter facientes ac peregrinos trans
vehemens Lyciae flumen nulla mercede nec sine vitae discrimine consueverat transvehere, ac denique, prout antiquitus traditum est, ipsum
Iesum Christum Infantem singulari D e i privilegio trans flumen intempesta nocte suis humeris portavit. Ne tanti eventus excideret memoria,
« Christophori » nomen ei, Baptismate sancto rite abluto, inditum est
atque, martyrio decoratus, hoc ipso nomine in Oriente ac dein in E u r o p a
204
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
per saecula magna veneratione ipse colebatur.
In pervetusta quoque
Sancti Clementis in Urbe Basilica permagnum, tantae in eum pietatis
testimonium, Sancti Christophori udo illitum opus affabre confectum
exstat. H u n c ipsum, iam inde a suo condito ordine, milites Italici automatis addicti magna adierunt fiducia, atque conspicua pietatis in eum
ediderunt specimina. Ipsi enim autoraedarii milites Bononiae c o m m o rantes ad parvum o p p i d u m « Monte Maggiore » vulgo nuncupatum, ubi
Ecclesia paroecialis D i v o Christophoro dicata exstat, imaginem eiusdem
Sancti, udo illitam saeculo x i v , veneraturi quotannis se conferebant. In
longinquis insuper Africae regionibus, in Somalia, Italici milites eiusdem ordinis venustam in honorem Sancti Christophori Ecclesiam, anno
MCMXXXVI, a fundamentis excitarunt. Quae c u m ita sint, ne tantae in
eundem Sanctum militum pietatis studium defervesceret, quin potius in
dies augeretur, Yenerabilis Frater Henricus Pintonello, Archiepiscopus
titulo Theodosiopolitanus in A r c a d i a , Ordinarius Militaris pro Italia,
enixa vota Exercitus Praefecti, rei machinalis I n s p e c t o n s , tribunorum
militarium, centurionum, subcenturionum, optionum nec non gregariorum automatis addictorum benigne excipiens, a Nobis efflagitavit ut
Sanctum Christophorum Italici supra memorati militum ordinis Caelestem Patronum confirmare sollemniterque dignaremur declarare. N o s
autem, ut religio in D e u m Eiusque Sanctos etiam milites « ad meliora
charismata » aemulanda magis magisque incitaret atque aerumnis itinerumque periculis eosdem arceret, huiusmodi precibus annuendum perlibenter censuimus. Quapropter, ex consulto Sacrae R i t u u m Congregationis, praesentium Litterarum vi perpetuumque in m o d u m , ex certa
scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis
plenitudine, Sanctum Christophorum, Märtyrern, Italici Exercitus ordinis et ad rem machinalem et ad automatarias raedas pertinentis, vulgo
« Divisione Servizio Tecnico della Motorizzazione e Divisione Servizio
Automobilistico » appellati,
Caelestem apud D e u m Patronum confir-
mamus seu declaramus et constituimus, omnibus et singulis honoribus
et privilegiis liturgicis adiectis quae praecipuis ordinum Patronis rite
competunt. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. H a e c edicimus,
decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter
exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere ; illisque ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum, plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definien-
Acta Pii Pp. XII
205
dum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a
quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter contigerit attentari.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Novembris, anno MCMLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO PRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
IV
SANCTUS LUCAS EVANGELISTA CAELESTIS PATRONUS PUBLICI COLLEGII MEDICORUM, VULGO (( CUERPO DE SANIDAD NACIONAL )), IN DIOECESI MATRITENSI
CONFIRMATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — « Altissimus creavit medicamenta »,
quemadmodum in libris divino afflante Numine exaratis, scriptum est
(cf. E c c l . , XXXVIII, 4). Qui ergo in salutari arte aegrotos ad sanitatem
revocandi versantur, eos ad Deum animos decet convertere, a quo ut « a
Patre luminum omne datum optimum et omne donum perfectum descendit » (cf. l a c . I, 17). H o c sentiunt, quemadmodum accepimus, Catholici medici Hispani publici collegii, quod vulgari sermone « Cuerpo de
Sanidad Nacional » appellatur. Qui, maiorum astricti religione, ut in
exercenda arte vitaque transigenda superno utantur praesidio,
pecu-
liarem deprecatorem apud Deum habent Sanctum Lucam, « medicum
carissimum » (cf. Col., I V , 14), eumque sibi Patronum adoptavere. Cum
igitur in eum praecipua ferantur pietate, a Collegii, quod diximus, curatore preces ad Nos admotae sunt, ut eiusdem Caelitis, eorum Tutoris,
electionem Nostra auctoritate ratam haberemus. Quae vota, Venerabilis
Fratris Leopoldi Ei jo y Garay, Matritensis et Complutensis Episcopi,
Indiarum Occidentalium Patriarchae, commendatione suffulta, libenti
animo statuimus explere. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, omnibus attente perpensis, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Sanctum Lucam Evangelistam publici collegii seu societatis medicorum, cui nomen « Cuerpo de Sanidad
Nacional », in dioecesi Matritensi,
14 - ACTA, vol. XXIII, n. 5. — 26-4-1956
Caelestem apud Deum Patronum
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
206
confirmamus, seu iterum constituimus ac declaramus, omnibus adiectis
honoribus ac privilegiis liturgicis, quae coetuum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus,
decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces semper
exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in
posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a
quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die xr mensis Novembris, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
V
TITULUS AC PRIVILEGIA BASILICAE MINORIS TEMPLO SANCTI IOSEPH, IN URBE
ET ARCHIDIOECESI MARIANOPOLITANA, CONFERUNTUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — A m p l o T e m p l o , honori Sancti Iosephi, A l m a e Deiparae Sponsi, sacro, Marianopolis, Canadesium urbs
praeclara, magnopere, ut ad N o s allatum est, decoratur. Quae augusta
Aedes, quam vulgari sermone « Oratoire Saint Ioseph du Mont-Royal »
appellant, patet in longitudinem passus fere LXV, in latitudinem vero
x x x x i , statque ad auras sublimis. H o c praeterea religionis domicilium
Christifideles non solum ex ea urbe atque continente regione, sed etiam
e longinquo consueverunt perfrequentes adire, ut D e o Optimo M a x i m o
atque Servatoris Patri nutricio pie supplicent muneribusque supernis
potiantur. In quos assiduas ibi curas impendunt plurimi eiusdem Templi sacri administri. Cupiens autem hanc religiosam alacritatem atque
erga Sanctum Iosephum pietatem maioribus in dies augere incrementis,
Dilectus Filius Noster Paulus Aemilius Sanctae Romanae Ecclesiae
Presbyter Cardinalis Léger, Archiepiscopus Marianopolitanus, preces
Acta PU Pp. XII
207
Nobis adhibuit, ut Templum, quod diximus, Basilicae Minoris nomine
ac iure donaremus. Quibus votis libenti animo obsecundantes. N o s , ex
Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, Ecclesiam Marianopolitanam Sancto Iosepho dicatam atque vulgo « Oratoire Saint-Ioseph du Mont-Royal »
appellatam, ad dignitatem et honorem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis liturgicis, quae Templis eodem
nomine insignibus rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque
integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc et inane fieri, si
quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die x i x mensis Novembris, anno MCMLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
VI
ECCLESIA PAROECIALIS B. MARIAE V. A SS. ROSARIO, IN LOCO VULGO ((VILLA
DEL ROSARIO )) INTRA FINES CORDUBENSIS IN ARGENTINA ARCHIDIOECESISEXSTANS, BASILICAE MINORIS TITULO HONORIBUSQÜE AUGETUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Marialis annus, haud ita pridem feliciter expletus, non unam Nobis animadvertendi praebuit occasionem,,
ubi maior in Beatissimam Virginem Mariam micaret pietas, ibi in honorem eiusdem Deiparae Templa extolli magis conspicua. H a u d aliter
accidisse videtur, prout ad Nos allatum est, in parva urbe, quae (( V i l l a
del Rosario » vulgo nuncupata, intra Cordubensis in Argentina A r c h i -
208
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
dioecesis fines est posita. A n n o millesimo septingentésimo nonagésimo
quinto, urbs v i x d u m aedificata maternae Virginis tutelae, Ourionis Procerumque opera, commissa fuit, adeo ut nomen « V i l l a Real del R o sario » ei inderetur. M o x Ecclesia eodem titulo insignis fuit exstructa,
cuius in l o c u m , exeunte decimo nono saeculo, novissima maiore amplitudine est substituía atque, anno millesimo octingentesimo nonagésimo
quarto, sollemni ritu consecrata. Praeclara autem, quae nunc conspicitur, Ecclesia mole et forma atque genere, quod dicunt, « romanico »,
nec non tholo sacrisque turribus est venusta. Exstant in ea quindecim
ampla specularia, totidem Rosarii mysteria coloribus affabre prae se
ferentia;
decem lignea altaria exsculpta atque inaurata;
permagnum
denique organum. Arae maximae, tamquam specioso throno, veneratum
Beatae Mariae a Rosario, corona ac duodecim stellis ex argento redimitum, Simulacrum imminet, ad quod Christifideles frequentes precaturi accedunt. Permulta aurea ac gemmis distincta dona ex voto oblata,
nec non pretiosa supellex Ecclesiae thesaurum efficiunt. Quae denique,
in Paroeciam erecta, tantam fidelium pietatem excitavit, ut plurimos
ad sacra capessenda munia vel religiosa obeunda instituta induxerit.
E x p l e t o autem ducentésimo quinquagesimo ab Ecclesia aedificata anno,
Venerabilis Frater Firminus Aemilius Lafitte, Archiepiscopus Cordubensis in Argentina, nomine quoque Curionis omniumque fidelium, enixis humilibusque Nos adiit precibus, quibus Nos exoraret ut memorata
Ecclesia paroecialis honoribus et privilegiis Basilicae Minoris per Nosmet Ipsos condecoraretur.
Quibus omnibus mature perpensis,
pecu-
liare et memoratae Ecclesiae antiquitati et Cleri populique pietati benevolentiae Nostrae testimonium conferre volentes, huiusmodi votis statuimus annuere. Quapropter, ex consulto Sacrae R i t u u m Congregationis,
certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum vi perpetuumque in m o d u m ,
Ecclesiam paroecialem Beatae Mariae Virginis a Sacratissimo R o s a r i o ,
in urbe vulgo « Villa del Rosario » intra fines memoratae Archidioecesis
exstantem, ad dignitatem et honorem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae eidem titulo rite competunt.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus. H a e c edicimus, statuimus,
decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter
exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere ; illisque ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in
posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane, fieri, si quidquam secus super his, a
Acta Pii Pp. XII
209
quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter contigerit attentari.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i v
mensis Ianuarii, anno MCMLV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
EPISTULA
AD REVMUM P. ENGELBERTUM EBERHARD, ORDINIS FRATRUM EREMITARUM S. AUGUSTINI MODERATOREM GENERALEM, OB SEPTIMUM EXEUNTEM SAECULUM
AB UNITATE EREMITARUM SODALIUM CONSTITUTA.
PIUS PP. XII
Dilecte fili, salutem et Apostolicam Benedictionem. — Sedulo pietatis oflicio, quam recognovisse Nobis pergratum fuit, N o s commonefactos voluisti te sodalesque tuos m o x septem saecula celebraturos esse
ab eo revoluta anno, quo Decessor Noster Alexander IV per Apostolicas
Litteras (( Licet Ecclesiae x> unitatem iunctionemque Eremitarum Sodalium S. Augustini constituit. Decet sane debitis D e o persolvendis gratiarum actionibus piisque laetitiis huiusmodi recolere eventum, quod
religioso Instituto vestro et universae Ecclesiae salutarium fructuum
liberalem prodidit messem. Enimvero magno sapientiae consilio a sole r t i s s i m o illo R o m a n o Pontifice provisum est, ut viri, qui sparsis disiunctisque sodalitatibus et haud pari ratione S. Augustinum umbratilis
vitae suae contemplationi deditae veneraban tur magistrum, unam confertamque efficerent aciem, quae huic Petri Sedi firmo obsequio et studio coniuncta, secundum Hipponensis Doctoris sanctissima praecepta
Evangelii virtutes coleret et in apostolica opera incumberet. Cui n o v o
Coenobitarum Ordini, qui iure meritoque heres est religiosae familiae
ab ipso S. Augustino conditae, benignus et praesens affuit Deus, siquidem is felicibus auctibus crevit et haud raro priscarum laudum aemulum, i n d i t a m sanctamque edendo progeniem, se praestitit. P r o bene-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
210
volentia, qua vosmet prosequimur, id optamus cupimusque, ut ad Iesu
Christi augendam gloriam, qui unitatis est amator et dator, compages
vestra solidioribus usque stet viribus et nunquam remisso nisu ad providae caritatis generosa molimina prosiliat. Quin etiam ipse legifer
Pater vester id dilectos filios adhortatur: « Caritas... compagem facit,
compages complectitur unitatem, unitas servat caritatem, caritas pervenit ad claritatem » ( S . Augustinus, In P s . XXX, Enarr. I I , Serm. I I , I ) .
Cuius spiritibus afïlatuque permoti, facite, ut everso succurrentes saec u l o , quod, tenebris et simultatibus obscurum et minax, illius indiget
uberrima luce et dulcisona eloquentia, vos ad quasvis etiam arduas certationes parata sollertia vestrum in Ecclesiam studium demonstretis.
Inde colligere tibi pronum est scitu Nobis fuisse iucundum id quoque
vobis esse in votis, ut ad S. Augustini pietatem et doctrinam penitius
investigandam per hebdomadam studiosi eius conveniant. Quae omnia
laude digna consilia caelestis gratiae auxilium ad prosperos felicesque
exitus fortunet ! Quod ex animo adprecati, tibi, dilecte fili, et sodalibus
tuis et universis, qui statis coetibus intererunt, Apostolicam Benedictionem peramanter impertimus.
Datum B o m a e apud Sanctum Petrum, die II mensis Februarii, a n n o
MDCCCOLVi, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
ALLOCUTIO
Cultoribus,
Docentibus
et
Dirigentibus
gnis Institutis atque Lyceis
Historia in
Urbe
Unionis
de Archeologia,
internationalis
de Historia ac
e®
ma-
de Artis
decem abhinc annos conditae. *
C'est bien volontiers, Messieurs, que, répondant à votre souhait,
Nous recevons ici votre association, 1'« Union Internationale des Instituts
d ' A r c h é o l o g i e , Histoire, Histoire de l ' A r t à R o m e », à l'occasion du
dixième anniversaire de sa création. Nous vous félicitons de l'heureuse
idée qui l'a fait naître, ainsi que du développement qu'elle a pris pendant
ces dix ans : elle ne comprend en effet pas moins de 21 Instituts, appartenant à 14 Nations ; elle est un centre où l'on discute des questions qui
* Habita die 9 Martii mensis a. 1956.
Acta Pii Pp. XII
211
les intéressent tontes ; elle accorde aux entreprises, que des Instituts
isolés pourraient difficilement conduire à bonne fin, un appui financier efficace, et les soutient toutes de son autorité m o r a l e ; en un mot,
elle est devenue le foyer des initiatives et des intérêts culturels de ces
diverses Nations à R o m e . Nous nous en réjouissons cordialement. Nous
voudrions aussi vous exprimer Notre satisfaction particulière pour le
projet, dont vous Nous avez fait part, de rééditer sur un plan plus
vaste la Bibliotheca Historica Medii Aevi de l'illustre Auguste Potthast.
V o u s savez quels services précieux cet ouvrage rend entre autres à l'Histoire ecclésiastique pour la période qui va de 500 à 1500.
En accueillant en septembre dernier les membres du Congrès International d'Histoire, Nous leur disions que Nous n'avions nullement l'impression de Nous adresser à des inconnus ou des étrangers; cette impression, Nous l'éprouvons plus vive encore à présent : on pourrait même presque dire que le Vatican lui aussi est un Institut d'Archéologie,
Histoire et Histoire de l ' A r t , c'est-à-dire un Institut culturel.
Mais, même si sa résidence, le Vatican, peut se vanter d'être un haut
lieu de l'histoire et de l'art, le Pape est le Chef d'une société religieuse,
d'une Eglise universelle. Nous voyons en cela une invitation à profiter de
votre présence ici, Messieurs, pour revenir sur une question, que Nous
avons déjà touchée dans l'allocution au Congrès Historique rappelée à
l'instant : Nous voulons dire la position de l'Eglise catholique à l'égard
de la culture.
Nous affirmions alors que l'Eglise catholique ne s'indentine à aucune
culture. Quelle est la raison profonde de cette attitude? Elle résulte en
principe de l'indépendance radicale de la religion vis-à-vis de la culture.
Celle-ci ne permet pas de juger des valeurs religieuses. Ainsi, l'âge d ' o r
de la culture grecque, qui dura deux siècles à peine, tient une place unique dans l'histoire universelle, et le peuple d'Israël en Palestine n'a pas
produit de valeurs culturelles comparables. On ne peut cependant rien
en conclure quant à la pureté et à l'élévation des conceptions religieuses de ces deux peuples. Plusieurs siècles avant l'apogée de la culture
hellénique, le peuple d'Israël exprime déjà, dans les Psaumes et les Prophètes, et même, bien plus tôt, dans le Deutéronome, son idée de Dieu et
des fondements moraux de la vie humaine avec una pureté et une perfection, auxquelles l'hellénisme n'atteignit jamais, même chez ses coryphées spirituels, Socrate, Platon et Aristote. L'efflorescence de la culture arabe en Espagne à une époque où, plus au nord, la culture chrétienne à ses débuts s'élevait peu à peu par un effort laborieux, prouve-t-elle
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
212
la supériorité de l'islamisme sur le christianisme? Sans doute les savants arabes n'auront-ils pas manqué de reprocher aux chrétiens leur
infériorité; mais il ne faut jamais juger une religion d'après le développement culturel de ses adhérents.
N o u s voilà ainsi revenus à l ' E g l i s e . Son Divin Fondateur, JésusChrist, ne lui a donné aucun mandat ni fixé aucune fin d'ordre culturel.
Le but que le Christ lui assigne est strictement religieux ; il est même
la synthèse de tout ce que renferme l'idée de religion, la religion unique
et absolument véritable : l ' E g l i s e doit conduire les hommes à D i e u ,
afin qu'ils se livrent à lui sans réserve et trouvent aussi en Lui la paix
intérieure parfaite. V o i l à p o u r q u o i le Christ a confié à l'Eglise toute sa
vérité et toute sa grâce.
L ' E g l i s e ne peut jamais perdre de vue ce but strictement religieux,
surnaturel. Le sens de toutes ses activités, jusqu'au dernier canon de son
Code, ne peut être que d ' y c o n c o u r i r directement ou indirectement. Les
e
Papes du x v siècle, à partir de Nicolas V, ont suivi avec beaucoup d'intérêt le mouvement culturel de la Renaissance. Ils l'ont fait, au début
du moins, pour relayer en quelque sorte ce mouvement et ne pas le laisser s'égarer sur des voies étrangères à la pensée chrétienne. Mais l'histoire après c o u p s'est demandé si, avec le temps, les hommes d'Eglise n ' o n t
pas subi le charme de l'humanisme au point de lui sacrifier en partie
leur tâche principale, s'il est vrai qu'à cette époque, précisément aux
environs de 1500, il a fallu rappeler avec force le sens religieux de la vie
et celui de la croix du Christ. Le conflit de la religion et de la culture, à
ce moment si important de l'histoire, contribue à mettre en relief l'indépendance radicale de l'Eglise vis-à-vis des activités et des valeurs culturelles.
D ' a u t r e part, on ne peut pas interpréter la conscience q u ' a l'Eglise
de cette indépendence c o m m e le fruit d'un certain pessimisme à l'égard de
e
la culture ; on s'y c o m p l u t volontiers au x i x siècle, et par contre-coup on
détermina chez les savants et les publicistes catholiques, comme aussi
dans la vie courante, une insistance exagérée sur la sympathie de l'Eglise
p o u r la culture. A u j o u r d ' h u i , les ravages matériels et spirituels, que
deux guerres mondiales et leurs conséquences entraînèrent p o u r l'humanité sans égard aucun pour les pays de vieille culture, ont ramené
plus de sobriété et d'objectivité dans l'étude de la question. On n'ose plus
guère reprocher à l'Eglise de se montrer hostile à la culture ; l'Eglise par
contre est convaincue que l'humanité estime et cherche en elle, avant
Acta Pii Pp. XII
213
tout, ses ressources religieuses et morales. Ce sont celles-ci en fait qui
commandent l'attitude de l'Eglise envers la culture.
La nature et la révélation, l'histoire et l'expérience sont d'accord pour
montrer que l'activité culturelle met en œuvre des aptitudes conférées par
le Créateur à la nature humaine, et exécute un ordre qu'il a donné
x
expressément : « Remplissez la terre et soumettez-la » . Dans les grandes
civilisations que la recherche scientifique a révélées, la culture était
toujours liée organiquement à la religion. Point d'évolution culturelle
saine sans un équilibre approximatif entre les progrès matériels et les
progrès spirituels et moraux. Toute déviation dans l'évolution culturelle
a sa cause profonde dans l'écart qui s'est creusé entre ces deux facteurs.
Il n ' y eut jamais de peuple sans religion. L'irréligiosité implique toujours la volonté de se séparer de la religion, une négation, un rejet,
jamais une attitude originelle, ni durable. La décadence culturelle est
d'habitude précédée d'une décadence de la vie religieuse. Si donc la
religion, comme Nous le disions, est radicalement indépendante des
formes et des degrés de la culture, par contre la culture qui se veut
authentique, saine et durable, appelle d'elle-même une relation intime
à la religion.
Le christianisme et l'Eglise Nous révèlent quelle est cette relation : le
christianisme ne recherche pas un spiritualisme pur, qui serait inhumain. Le parfait chrétien est aussi un homme parfait, car personne ne
fut plus pleinement homme que l'Homme-Dieu,
Jésus-Christ lui-mê-
me. Le don total à Dieu est certainement un acte spirituel ; mais il doit
s'éprouver dans la réalité de la vie humaine, au fil des heures, des jours
et des années. Le christianisme ne connaît pas non plus dans l'univers
de domaine où Dieu ne pourrait pénétrer. L'Eglise a rejeté toute forme
de dualisme manichéen : « Frères, dit l ' A p ô t r e Paul, tout ce qu'il y a de
vrai, de noble, de juste, de pur, d'aimable, d'honorable, de vertueux, de
2
louable, que ce soit là l'objet de vos pensées » , et plus clairement encore, dans la formule classique bien connue : « Tout vous appartient, mais
vous êtes au Christ, et le Christ est à Dieu » .
On a restitué récemment à la Summa
s
contra
Gentiles
4
du
grand
Thomas d'Aquin une section, qui y manquait ou qu'on n ' y trouvait que
sous une forme c o r r o m p u e ; l'authenticité put en être prouvée grâce à
1
2
Gen. 1, 28.
Phil. 4, 8.
3
1 Cor. 3, 22-23.
4
Lib. III, cap. 112.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
214
l'autographe du Saint, que l ' o n conserve encore, et le texte correct en a
paru dans l'édition Léonine de ses œuvres.
5
St Thomas traite en ce
passage de la Providence divine ; dans la langue sobre, mais claire et en
même temps profonde, de la Scolastique il exprime en ces termes la
même idée que l ' A p ô t r e : « ... ipsa conditio intellectualis naturae, secundum quam est domina sui actus, • providentiae curam requirit qua sibi
propter se provideatur : aliorum vero conditio, quae non habent dominium sui actus, h o c indicat, quod eis non propter ipsa cura impendatur,
sed velut ad alia o r d i n a t i s » , et de même e n s u i t e : « C o n s t a t autem...
finem ultimum universi D e u m esse,
quem sola intellectualis natura
consequitur in seipso, eum scilicet cognoscendo et amando... Sola igitur
intellectualis natura est propter se quaesita in universo, alia autem omnia propter ipsam » .
Cette position entraîne le refus décidé d'une culture limitée aux seuls
éléments temporels ou purement matérialiste. A F encontre de courants
philosophiques contemporains, remarquons-le, il s'abstient, ici et dans
les chapitres suivants, d'accorder à l'histoire une estime exagérée et ce
caractère d'absolu selon lequel, dans le cours déterminé et fatal des événements, l'homme aurait son rôle à jouer, mais se trouverait impuissant
et inerte devant le jeu qui se déroule sur la scène de l ' u n i v e r s ; conséquence naturelle d'une conception de la culture, qui ne fonde pas en
Dieu la primauté de l'homme vis-à-vis de tous les autres êtres. D'autre
part, on ne décèle dans la position de l'Aquinate aucune condamnation
du monde, mais son acceptation joyeuse orientée vers D i e u . En plusieurs
endroits de ses œuvres, Thomas applique son principe aux différents domaines de la création, jusqu'à donner des normes sur la danse.
6
En
général la philosophie de la culture, qui se dégage de l'ensemble de ses
œuvres, est d'un équilibre tellement parfait qu'elle s'élève presque entièrement au dessus des conditions du x u i
e
siècle et du moyen-âge et
qu'elle acquiert une valeur définitive.
Dans sa philosophie de la culture, c o m m e dans la majeure partie de sa
doctrine, Thomas d ' A q u i n interprète le sentiment de l'Eglise depuis
ses origines et pour tous les temps. Que par sa seule présence et son action religieuse l ' E g l i s e ait influencé la culture de l'humanité, c'était d o n c
inéluctable. En fait, même si l ' o n considère que l'application des principes et des idéals à la réalité pâtit toujours et partout des faiblesses hu-
5
t. XIV, a. 1924, pag. 356.
* Cfr. S. Thomas Aguin. in Isaiam Proph. Eœpos. cap. 3 in fin.
215
Acta Pii Pp. XII
maines, l'action culturelle de l'Eglise s'est avérée étendue et féconde, et
cela sous un double aspect.
D ' a b o r d l'Eglise elle-même est un organisme vivant et visible, et les
œuvres qu'elle a accomplies pour remplir sa mission propre — ainsi, par
exemple, la glorification de Dieu, avant tout par l'offrande du Saint
Sacrifice ; l'éducation des peuples à la civilisation chrétienne ; les réalisations charitables et sociales, — se sont révélées en même temps, et pour
ainsi dire de soi, c o m m e des valeurs culturelles élevées et souvent de premier ordre. On a organisé l'année passée une exposition des peintures
de F r a A n g e l i c o : ses visiteurs n'avaient-ils pas l'impression toute naturelle de se trouver devant une réalisation culturelle vraiment supérieure? Cependant F r a A n g e l i c o a composé ces œuvres pour la gloire de
D i e u et pour aider les hommes à monter vers Lui. Des valeurs semblables, l'Eglise n'en manque pas, mais elle ne les juge même pas essentielles.
N o u s devons ici introduire une remarque sur la science ecclésiastique,
c'est-à-dire celle que l ' E g l i s e elle-même a cultivée et cultive encore
pour mieux pénétrer la foi chrétienne et ses fondements. Cette science a
e
m i s à son actif, lors des luttes théologiques qui se déroulèrent du 4 au 8
e
e
e
e
e
siècle, aux 12 et 13 , aux 16 et 17 siècles, des œuvres eminentes, dignes
des réalisations les plus insignes de l'esprit humain pour leur analyse
fine et pénétrante de concepts, la précision, la profondeur et l'ampleur
de la pensée et du raisonnement. Elle faisait par là œuvre de culture et
l'histoire des sciences confirmera Notre jugement, Nous en sommes sûrs.
Ensuite l'Eglise a, dès les origines, fait pénétrer dans l'humanité des
principes déterminés qui, peu à peu, en silence et sans attirer l'attention,
mais d'une manière d'autant plus durable, influencèrent la vie culturelle et la modifièrent profondément de l'intérieur. Citons principalement
les suivantes : l'orientation de toute l'existence humaine vers un Dieu
personnel, devant qui l'homme se tient c o m m e l'enfant devant son père ;
le respect de la dignité personnelle de l'individu : les hommes sont tous
égaux par leur nature, leur origine, leur destinée, sans distinction de
caste ou de nationalité ; ils sont tous frères et sœurs en Jésus-Christ ; de
même l'union des hommes entre eux et l'établissement de la vie sociale,
non sous l'effet des poussées instinctives de la masse ou par la volonté
d'un dictateur, mais sous l'influence du Christ. On peut encore ajouter
l'estime du travail manuel, compatible avec la dignité de l'homme libre.
C'est ainsi, ajoutons-le en passant, que l'esclavage antique a été frappé à sa racine bien avant qu'il fût possible de le supprimer c o m m e institution économique et sociale. Lisez la brève lettre de l ' A p ô t r e P a u l a
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
216
Philémon. Considéré de ce point de vue, c'est un document culturel de
premier ordre.
Il faut mentionner encore la doctrine chrétienne de l'Etat et du pouvoir public. Ils viennent de Dieu, obligent d o n c en conscience, mais leurs
détenteurs en portent aussi la responsabilité devant le Seigneur;
une
juridiction spirituelle indépendante des pouvoirs publics, destinée à vérifier si les lois humaines s'accordent avec la loi divine; le droit de propriété reçu avec la dignité personnelle, c o m m e un titre moral qui vaut
devant Dieu et le prochain et condamne toute espèce d'exploitation illégitime ; l'exigence du mariage monogamique indissoluble et d'une pureté
qui atteigne jusqu'au plus intime de la pensée et de la volonté.
L ' E g l i s e qui fit triompher ces principes contribua par là à l'élaboration de la culture occidentale. On donnera raison à l'histoire, lorsqu'elle
affirme que celle-ci prolongeait la culture romaine du Bas-Empire, à
laquelle se joignirent des éléments culturels germaniques. Elle a donc
hérité de toute l'antiquité et du monde germanique. Mais son âme, ce
sont les principes chrétiens que l'Eglise lui a transmis et qu'elle a maintenus vivants. Aussi la culture occidentale se maintiendra-t-elle et serat-elle féconde dans la mesure où elle leur restera fidèle, aussi longtemps
qu'elle ne perdra pas son âme.
Dans Notre Encyclique (( Evangelii praecones », du 2 Juin 1951, Nous
avons Nous-même déclaré : « Illam Ecclesia, inde ab origine ad nostram
usque aetatem, sapientissimam normam semper secuta est, qua quidquid boni, quidquid honesti ac pulchri variae gentes e propria cuiusque
sua indole e suoque ingenio habent, id Evangelium, quod amplexae sint,
non destruat neque restinguat » ,
7
et Nous avons ensuite expliqué ce
passage. Mais l'âme de toute culture chrétienne, l'Eglise la fera passer,
pour ainsi dire, spontanément dans la pensée et la sensibilité des peuples chez qui elle existe et travaille, pour autant qu'ils n ' y avaient pas
encore part à la manière de Vanima naturaliter
christiana.
C'est dans ces sentiments que Nous appelons de tout cœur sur vos
personnes les bénédictions divines et Nous vous souhaitons de les recevoir en abondance.
7
Acta Ap. Sedis, vol. XLIII, a. 1951, pag 521
Sacra Congregatio Consistorialis
217
ACTA SS. CONGREGATIONUM
S. CONGREGATIO CONSISTORIALIS
T
EDMONTONENSIS-SANCTI P A U L I IN A L B E R T A
DECRETUM
DE FINIBUS DIOECESIUM MUTATIONE
Maiori animarum bono prospiciens, E x c m u s P. D. Philippus Lussier,
Episcopus Sancti Pauli in Alberta, ab apostolica sede nuper expostulavit
ut paroeciae vulgo « Légal » et « Morinville », quae ad archidioecesim
Edmontonensem
pertinent,
ab
eadem
archidioecesi
distraherentur
et
dioecesi Sancti Pauli in Alberta adnecterentur.
Haec Sacra Congregatio Consistorialis, attento favorabili voto E x c m i
P. D. Ioannis P a n i c o , Archiepiscopi titularis Iustinianensis et in Ditione
Canadensi Delegati Apostolici, vigore specialium facultatum sibi a Ssmo
D o m i n o Nostro P i o
Divina Providentia P P . X I I tributarum, oblatis
precibus benigne annuendum censuit.
Quapropter, suppleto quatenus opus sit eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, ab archidioecesi Edmontonensi duas,
quas supra memoravimus, paroecias, nempe « Légal » et « Morinville »
separat, ipsasque dioecesi Sancti Pauli in Alberta perpetuo adnectit, mutatis hac ratione memoratae archidioecesis dictaeque dioecesis finibus, ita
ut posthac praedictae paroeciae una cum suis ecclesiis, oratoriis, piis
domibus,
ecclesiasticis
bonis
et
fundationibus
in
earum
territorio
exstantibus vel quomodolibet ad illud vel ad fideles in illo degentes spectantibus, ad dioecesim Sancti Pauli in Alberta pertinere censeri valeant
ac debeant.
Statuit insuper haec eadem Sacra Congregatio ut Clerici in memoratis duabus paroeciis legitimum habentes domicilium, statim ac praesens Decretum ad exsecutionem deductum fuerit, illi dioecesi censeantur
incardinati, cui eaedem paroeciae nunc attribuuntur ; ac pariter ut omnia
Acta Apostolicae
218
Sedis -
Commentarium
Officiale
acta et documenta Clericos, fideles et bona temporalia paroeciarum,
quibus supra innuimus, respicientia, a curia Metropolitana Edmontonensi ad curiam dioecesis Sancti Pauli in Alberta transmittantur.
Ad haec omnia perficienda Sacra Congregatio Consistorialis deputat
memoratum Excnlum P. D. Ioannem Panico, necessarias et opportunas
tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad
S.
Congregationem Consistorialem quam primum remittendi authen-
ticum exemplar actus peractae exsecutionis.
Quibus super rebus praesens edit Consistoriale Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Datum Romae, ex Aedibus S. Congregationis Consistorialis, die
18 Novembris 1955.
£g F r . A. I. Card. PIAZZA, E p . Sabinen, et Mandelen., a Secretis
L.
B
S.
Iosephus Ferretto, Adsessor
TI
VERULAN AE
(VERULANAE - FRUSINATENSI)
DECRETUM
DE NOVO DIOECESIS TITULO
In dioecesi Verulana urbs Frusino exstat, quae, cum sit civilis eiusdem nominis provinciae caput ideoque magistratuum ac publicorum
munerum sedes, hisce novissimis temporibus magna incrementa coepit
et negotiorum frequentia, scholarum institutionibus et incolarum numero
caeteris Latii meridionalis urbibus praestat.
Quapropter Ssmus Dominus Noster Pius Divina Providentia P P . X I I ,
his omnibus rite perpensis, peculiari apostolicae Suae benevolentiae
signo Frusinatensem civitatem cohonestare cupiens, de consilio infrascripti Cardinalis Sacrae Congregationis Consistorialis a Secretis et
suppleto, quatenus opus sit, interesse habentium vel habere praesumentium consensu, praesenti Consistoriali Decreto, perinde valituro ac si
Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, Frusinatensem titulum,
ab eiusdem nominis civitate, perpetuo unit veteri titulo Verulano, ita
Sacra Congregatio Consistorialis
ut posthac
dioecesis
et
219
Episcopus Verulanus-Frusinatensis
nuncupati
possit ac debeat.
Contrariis
quibusvis
minime
obstantibus,
etiam
speciali
mentione
dignis.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die
29 Februarii 1956.
£g F r . A. I. Card. PIAZZA, E p . Sabinen, et Mandelen., a Secretis
L.
ffî S.
I.
Ferretto,
Adsessor
III
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Pius Divina Providentia Papa X I I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 10 Ianuarii 1956 — Titulari episcopali Ecclesiae Celerinensi praefecit E x c . P. D. Aloisium V i c t o r e m Sartori, hactenus Episcopum Montisclarensem, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis E x c .
P. D. Antonii Reis, Episcopi S. Mariae.
die 28 Ianuarii — Titulari episcopali Ecclesiae Lorymiensi Revmum
P. D. V i c t o r e m L o n g o , Protonotarium Apostolicum a. i. p. et Delegatum
A c t i o n i Catholicae provehendae in archidioecesi Neapolitana, quem deputavit Auxiliarem E m i ac Revimi P. D. Marcelli S. R. E. Cardinalis
Mimmi, Archiepiscopi Neapolitani.
die 11 Februarii — Titulari episcopali Ecclesiae Cernitzensi Revmum
P. D. Fidelem Tubino Mongilardi, ab archidioecesi Limana, Antistitem
Urbanum et Rectorem Universitatis catholicae Limanae, quem deputavit
Auxiliarem
Exc.
P.
D.
Ioannis
Landázuri
Ricketts,
Archiepiscopi
Limani.
die 18 Februarii — Titulari episcopali Ecclesiae Ierafitanae Revmum
D.
Ioannem Chrysostomum Gomes de Almeida,
cathedralis,
Vicarium Generalem necnon
canonicum Capituli
Rectorem
seminarii majoris
dioecesis Visensis, quem deputavit Auxiliarem E x c . P. D. Iosephi de
Cruce Moreira Pinto, Episcopi Visensis.
die 22 Februarii — Cathedralibus Ecclesiis S. Marci et Bisinianensi
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
220
Revmum D. Aloisium Rinaldi, Canonicum theologum Capituli Metropolitani Neapolitani et Vicarium Generalem memoratae archidioecesis.
àie 2k Februarii — Cathedrali Ecclesiae Campinensi Grandi E x c .
P. D. Octavium Aguiar, hactenus Episcopum titularem Gergitanum.
— Cathedrali Ecclesiae Vallensi in Lucania E x c .
P. D.
Blasium
D ' A g o s t i n o , hactenus Episcopum Gallipolitanum.
àie 25 Februarii — Cathedrali Ecclesiae Tamaulipanae E x c . P. D.
Ernestum
Corripio
Ahumada,
hactenus
Episcopum
titularem
Zapa-
renum.
die 1 Martii — Cathedrali Ecclesiae Huancavelicensi Revmum P. D.
Florentium Coronado, e Congregatione Sanctissimi Redemptoris.
die 5 Martii — Cathedrali Ecclesiae Barrensi de Pirahy Revmum
D.
Agnellum
Rossi,
canonicum
Capituli cathedralis et Universitatis
catholicae Campinensis pro Rectorem.
die 6 Martii — Titulari episcopali Ecclesiae Castabalensi R. D. Dorotheum Fernández y Fernández, canonicum Capituli cathedralis Legionensis,quem deputavit Auxiliarem E x c . P. D. Iosephi Eguino Trecu,
Episcopi
Santanderiensis.
die 9 Martii — Titulari episcopali
Ecclesiae
Barenae
in
Pisidia
Revmum D. Antonium Cardoso Cunha, Capituli cathedralis canonicum
necnon pro Rectorem seminarii minoris Lamacensis,
quem deputavit
Auxiliarem E x c . P. D. Iosephi de Patrocinio Dias Episcopi Beiensis.
die 10 Martii — Cathedrali Ecclesiae Verulanae-Frusinatensi Revmum
D. Carolum Livraghi, dioecesis Laudensis, Cubicularium Intimum supra
numerum
Sanctitatis
Suae,
parochum
et
vicarium
foraneum
oppidi
vulgo (( San Colombano al Lambro ».
— Titulari episcopali Ecclesiae Avissensi R. D. Geraldum Mariam
de Moráis Penido, parochum oppidi vulgo « Para de Minas » in archidioecesi Bellohorinzontina, quem deputavit Auxiliarem E x c . P. D. Antonii dos Santos Cabrai, Archiepiscopi Bellohorizontini.
die 13 Martii — Titulari episcopali Ecclesiae Baretensi E x c . P. D.
Iulium
Beniaminum
Ieanmard,
hactenus
Episcopum
Lafayettensem.
— Cathedrali Ecclesiae Lafayettensi E x c . P. D. Mauritium Schexnayder, hactenus Episcopum titularem Tuscamiensem.
die 16 Martii — Titulari episcopali Ecclesiae Cyrenensi R. D. Valer i a n u s Bélanger, ex dioecesi Campivallensi, quem deputavit Auxiliarem
Bini P. D. Pauli Aemilii S. R. E. Card. Léger, Archiepiscopi Marianopolitana
die 23 Martii — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Mitylenensi E x c .
Sacra Congregatio Consistorialis
221
P. D. Emmanuelem D o s Santos Rocha, hactenus Episcopum titularem
Prienensem.
die 27 Martii — Titulari episcopali
Ecclesiae
Dystiensi Revmum
D. Antonium Ona de Echave, Vicarium Generalem et canonicum Capituli cathedralis Pampilonensis, quem deputavit Auxiliarem E x c .
P.
D. Raphaelis Balanza y Navarro, Episcopi Lucensis in Hispania.
die 28 Martii — Cathedrali Ecclesiae S. Iacobi Capitis Viridis Revmum
D. Iosephum Philippum do Carmo Colaço, rectorem seminarii majoris
Goani.
die Jf Aprilis — Cathedrali Ecclesiae Medioburgensi E x c . P. D. Georgium Brunner, hactenus Episcopum titularem Elidensem.
— Cathedrali Ecclesiae Tarvisinae E x c . P. D. Aegidium Negrin,
hactenus Archiepiscopum Ravennatensem et Episcopum Cerviensem, cui
servavit archiepiscopalem
titulum
ad personam.
die 9 Aprilis — Cathedrali Ecclesiae Victoriensi Venetorum E x c m u m
P. D. Iosephum Carraro, hactenus Episcopum titularem Usulensem.
— Titulari episcopali Ecclesiae Chytriensi Revmum P. D. Michaelem
N o v o a y Fuente, Antistitem Urbanum et canonicum Capituli cathedralis
Lucensis in Hispania, quem deputavit Auxiliarem E m i P. D. Ferdinandi
S. R. E. Cardinalis Quiroga y Palacios, Archiepiscopi Compostellani.
SACRA CONGREGATIO RITUUM
i
PARISIEN, SEU CARCASSONEN.
CANONIZATIONIS B. MARIAE TERESIAE DE SOUBIRAN, FUNDATRICIS CONGREGATIONIS MARIAE AUXILIATRICIS.
SUPER DUBIO
An signanda sit commissio reassumptionis
de
quo
Causae in casu et ad
effectum
agitur.
H o c est in Ecclesiae more positum quod, si post beatificationis sollemnia alicui Servo Dei concessa, fidelium religio incrementum erga
illum capiat, nec non plures gratiae seu miracula eius intercessione a
D e o ferantur accepta,
canonizationis
15 - ACTA, vol. X X I I I , n. 5.. — 26-4-1956.
causa resumatur.
Iamvero
Bea-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
222
torum fastis Maria Teresia De Soubiran, Congregationis Mariae A u x i liatricis Fundatrix, die 20 Octobris anni 1946 fuit adscripta indeque
cultus in eamdem Beatam ubique percrebuit pluresque gratiae, ni forte
etiam miracula, eadem deprecante a D e o patrata feruntur, prout tres
Eminentissimi Patres Cardinales, sex Excellentissimi E p i s c o p i multique alii V i r i illustres ac Sorores Congregationis ab eadem Beata conditae testantur.
H i n c Revmus P. Carolus Miccinelli, S. J., Causae huius Postulator
legitime constitutus, nomine praedictorum Praesulum Virorumque illustrium ac Congregationis Mariae Auxiliatricis, humiles enixasque
preces Summo Pontifici adhibuit ut canonizationis Causa resumeretur.
Ad quam instantiam E m u s ac Revmus D o m i n u s Clemens Cardinalis
Micara, Episcopus Veliternus, Causae ipsius Ponens seu Relator, in
ordinario S. R i t u u m Congregationis coetu, die 16 Novembris 1954 ad
Vaticanum habito, dubium proposuit discutiendum :
commissio reassumptionis
An signanda sit
Causae in casu et ad effectum de quo agitur.
Et E m i ac Revmi Patres, sacris tuendis ritibus praepositi,
post
E m i Ponentis relationem, audito quoque R . P . D . Salvatore Natucci,
Fidei P r o m o t o r e Generali, omnibus perpensis, rescribendum censuerunt :
Affirmative,
sae,
si
nempe
signandam
Sanctissimo
esse
commissionem
reassumptionis
Cau-
placuerit.
F a c t a demum Beatissimo Patri subsignato die per subscriptum Cardinalem S. R. C. Praefectum relatione, Sanctitas Sua, E m o r u m Patrum
rescriptum
nizationis
ratum
Beatae
habens,
Mariae
gationis Mariae Auxiliatricis,
commissionem
Teresiae
De
Sua manu
reassumptionis
Soubiran,
Causae
Fundatricis
cano-
Congre-
dignata est signare.
Datum R o m a e , ex aedibus S. Rituum Congregationis, die 1 Novembris 1955.
C. Card. CICOGNANI, Praefectus
L. & S.
f A. Carinci, A r c h i e p . S e l e u c , Secretarius
Baerà Congregatio Rituum
223
II
ROMANA
BEATIFICATIONIS ET CANONIZATIONIS VEN. SERVI DEI INNOCENTII PAPAE XI
SUPER DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe,
tum in
tia,
proximum,
Temperantia,
necnon de
Fortitudine,
virtutibus
earumque
Caritate tum in Deum
cardinalibus Prudentia,
adnexis
in
gradu
Iustiheroico
in casu et ad effectum de quo agitur.
Misericordi, sapienti ac mirabili Divinae Providentiae consilio factum
est, ut dum nostris bisce temporibus Ecclesia acerrime vexatur inimicorumque tela contra hierarchicum ordinem, praecipue vero contra
R o m a n u m Pontificem, satanica malitia coniciuntur
?
plurimi sint, qui,
seu martyres, effuso sanguine, seu heroicarum « virtutum cultores, dignum obtineant publici sertum honoris » (Pius Papa X I I , die 30 Ian.
1951). Re quidem vera ex his haud pauci ultimis hisce annis beatorum
ac sanctorum catalogo fuere ascripti, quos inter dignitate eminet Sanctus
Pius Decimus. N u n c autem ad altarium honores assequendos alter Summus Pontifex, Venerabilis Innocentius X I , videtur properare. Decreto
enim hoc S. R i t u u m Congregatio, Summo Pontifice confirmante, heroicas
ipsum exercuisse virtutes sollemniter iure merito declarat, uti ex dicendis
evidenter apparet.
Comi, die 19 Maii anno 1611, e Livio Odescalchi et Paula Castelli,
divitibus, piis, honestis atque religiosa liberalitate insignibus parentibus,
puer natus est, c u i in baptismo, sequenti die ei collato, Benedicti nomen
fuit impositum. Quod nomen vere faustum omen constituit. Ipse enim,
divinis benedictionibus praeventus, a pueritia ad mortem usque, numquam a recto devians, ad christianan perfectionem pervenit. Siquidem,
dum natali in urbe, in scholis Societatis Iesu litteris operam dat, novimus
eum cum morum integritate tum pietate in Deum beatamque Virginem,
inter Marianae Congregationis sodales excelluisse. Quam probitatis laudem tum quoque servavit, c u m pecuniariae administrationis artem penes
consanguineos, qui argentariam faciebant, exercuit.
Utroque orbatus
parente, in iuridicas disciplinas R o m a e et Neapoli incubuit. D o c t o r i s
lauream anno 1639 in utroque iure adeptus, re coram Deo mature perpensa, sequenti anno, unice Ecclesiae servitio se mancipare intendens,
sive humilitatis studio, sive ob provectam aetatem, prima dumtaxat Cle-
224
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ricali Tonsura sacris voluit initiari. R o m a m re ver sus inter Protonotarios
A p o s t o l i c o s de numero Participantium adlectus, arcano divinae providentiae consilio grave odiosumque Fiscalis A d v o c a t i apud Picentes munus
sibi concreditum sollerti diligentia ac prudentia, fortiter, sagaciter iuste,
fideliter recteque, duce caritate, gessit atque, uti pauperum pater, saepe
de suo pro ipsis taxationem solvens, Quare Maceratensis Gubernator
anno 1644 ab ipso p o p u l o fuit electus. Innocentius P a p a X die 6 Martii
anno 1645 eum Cardinalem D i a c o n u m Ss. Cosmae et Damiani creavit.
Triennio elapso, Ferrariensi Legationi praepositus, eam usque ad annum
1651 gubernavit. Cathedrali Novariensi Ecclesia anno 1650 sibi commissa,
Presbyteratum et episcopalem suscepit consecrationem. H a n c dioecesim
sancte est moderatus. Romae a Pontifice A l e x a n d r o V I I , qui eius consiliis
uti volebat, retentus, Novariensi Sede anno 1656 se abdicavit, atque
tamquam « Cardinalis de Curia » universalis Ecclesiae negotiis atque
beneficentiae operibus, praecipue in S. Gallae hospitio ac S. Michaelis
Instituto totus incubuit, donec anno 1676, licet reluctans, ad supremum
Ecclesiae regimen fuit electus.
In Summo gerendo Pontificatu nulli pepercit industriae ad fidelium
mores emendandos, ad pietatem fovendam, R o m a e praecipue ut Urbs
digna fieret Summi Pontificatus sedes, nam ut Sanctus Leo Magnus perbelle R o m a n o s hortatur : « V o s praecipue inter ceteros populos decet
meritis pietatis excellere, quos in ipsa apostolicae petrae arce fundatos,
et D o m i n u s noster Iesus Christus cum omnibus redeunt, et beatus A p o s tolus Petrus prae omnibus erudivit » (Serm. II in anniv. elect.). Divino
impulsus mandato, multum allaboravit ad fidem propagandam, ad Ecclesiam ab haeresi aliisque c o n t r a mores periculis immunem servandam, ad
christianos principes invicem conciliandos ut, collatis viribus, c o n t r a
Turcas dimicarent, qui orientalibus Europae regionibus atque Hungaria
subiugatis, V i n d o b o n a e libertati minabantur, totaque E u r o p a potiri inoliebantur et in servitutem christianum populum redigere. V e r u m piissimi
Pontificis apud homines sollicita conamina et ad D e u m preces, c u m universo p o p u l o efrusae, tantum et imminens periculum averterunt. D e i
enim misericordia implorata beatissimaeque V i r g i n i s auxilio invocato,
christiani exercitus de taeterrimo hoste insignem victoriam reportarunt.
Qui triumphus christianos Europae populos magna ex parte tanto Pontifici debitores esse testatur, si christianam fidem civilemque cultum serv a v e r i t neque in infidelium servitutem redacti sint. Quapropter Innocentius in perenne tanti triumphi testimonium, ad beatae Mariae V i r ginis Nominis honorem, festum celebrandum instituit.
¡Sacra
Congregatio Rituum
225
Tenax iustitiae vindex, numquam a recto itinere valuit demoveri,
fortiterque cuicumque, vel regia potestate refulgenti, demisso ac intrepido animo restitit. Efifusissima in pauperes caritate flagrabat ; humillime
de se persentiebat ; a quacumque specie mali mundanisque desideriis
abhorrens, ad Dei gloriam unice spectabat. N o n deesse quoque videntur
supernaturalia dona a Deo actioni aut Servi Dei deprecationi concessa
sive in eius vita sive post obitum.
Senio confectus laboribusque, aerumnis, molestiis diutinisque acerbissimos morbis, divinae voluntati perfecte subiectus, patientissime toleratis, fractus, Ecclesiae sacramentis roboratus, die 12 Augusti anno 1689
animum Deo reddidit.
Sanctitatis fama, qua vivens fruebatur, magis magisque erumpente,
biennio ab obitu nondum expleto, die 11 Aprilis anno 1691 canonicae
inquisitiones in Urbe fuere inceptae, dieque 3 Septembris a. 1714 a Clemente Papa XI beatificationis causa fuit introducta. Apostolicis constructis cum in Comensi Curia tum in Urbe processibus, ceterisque de
iure servatis, Benedictus X I V nonnullas animadversiones, quae ex quibusdam libellis desumptae fuerant, c o r a m se, die 1 Augusti anno 1744,
in speciali Ordinaria Congregatione pertractari voluit ; quum autem hae
evidenter calumniosae a tota Congregatione agnitae fuerint, Pontifex
edito die 8 Augusti decreto omnibus silentium imposuit ne illae obiectationes in posterum refricarentur.
Sequenti anno Novariensem proces-
siculum ratum habuit et ad ulteriora procedi posse edixit.
Verum ob politicos interventus temporumque iniquitatem, causa ad
nostrum usque tempus silui t. Recentioribus autem annis causa iterum
resumpta est; et, coram R m o Cardinali Carolo Raphaele Rossi Anteprae.
paratoria Congregatio habita est die 26 Octobris anno 1943; Praeparatoria die 4 Iulii sequentis anni, Nova Praeparatoria die 26 Iulii anni huius,
Generalis demum coram Ssmo D. N. P i o Papa X I I die 15 Novembris anni
huius, in qua Riñus Cardinalis Clemens Micara, Episcopus Veliternus
causaeque Ponens, dubium posuit disceptandum de heroicis virtutibus.
R m i Cardinales, Officiales Praelati Pátresque Consultores in fere unanimem favorabilem sententiam concessere, cui Summus Pontifex statim
adhaesit, suamque sententiam proferens, edixit :
theologalibus Fide, Spe,
non
de
cardinalibus
que adnexis
Caritate
cum in
Prudentia, Iustitia,
in gradu heroico
et ad effectum de quo agitur.
Venerabilis
Deum,
Constare de virtutibus
tum in
proximum, neo
Temperantia, Fortitudine
Innocentii Papae
XI
earumin
casu
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
226
H o c autem decretum rite promulgari atque in acta S. Rituum Congregationis referri mandavit.
Datum in A r c e Gandulphi, prope R o m a m , die 15 Novembris anno 1955.
C. Card. CICOGNANI, Praefectus
L £R S.
"
f A. Carinci, A r c h i e p . S e l e u c , Secretarius
III
OFFICIUM ET MISSA IN SOLEMNITATE S. IOSEPH OPIFICIS, SPONSI B. M. V.
Die 1 Maji
IN SOLEMNITATE
SANCTI JOSEPH OPIFICIS
S P O N S I BEATAE MARIAE V I R G I N I S , C O N F E S S O R I S
Duplex
I
classis
Omnia de Communi Confessoris non Pontificis, prœter ea quœ
habentur
hi<s
propria.
IN I V E S P E R I S <
Ant. 1 Deus, mundi opifex, * posuit hominem ut operaretur et custodiret terram,
alleluja.
Ant. 2 Christus, Dei Filius, * manibus suis operari dignatus est,
alleluja.
Ant. 8 A r t e m f abri * fideliter exercens sanctus Joseph, laboris
miràbile refulget exemplar, alleluja.
Ant. If Fidelis servus * et prudens, quem constituit D o m i n u s super
familiam suam, alleluja.
Ant. 5 Joseph, opifex sancte, * ópera nostra tuere, alleluja.
Capitulum
Col. 3, 14-15
Fratres : Caritatem habete, quod est vinculum perfectionis, et pax
Christi exsúltet in cordibus vestris, et grati estóte.
Hymnus
T e , Joseph, celebrent agmina caelitum,
Te cuncti résonent christiadum chori,
Qui clarus meritis, junctus es inditae
Casto f cèdere Virgini.
Sacra Congregatio Rituum
227
A l m o c u m túmidam germine cónjugem
Admírans, dubio tángeris ánxius,
Afflatu
sùperi F l a m m i s A n g e l u s
Conceptum Puerum docet.
Tu natum D o m i n u m stringis, ad exteras
iEgypti prófugum tu séqueris p l a g a s ;
Amíssum Sólymis quseris et invenís,
Miscens gaudia flétibus.
Post mortem reliquos sors pia consecrat,
Palmámque eméritos gloria suscipit :
Tu vivens, Súperis par, frúeris Deo,
M i r a sorte beátior.
Nobis, summa Trias, parce precántibus,
Da Joseph meritis sidera scándere;
Ut tandem liceat nos tibi pérpetim
Gratum prèmere canticum. Amen.
t- Solemnitas est
hodie
sancti Joseph, alleluja.
Rj. Qui manibus suis F i l i o Dei ministrávit, alleluja.
Ad Magnif. Ant.
Christus Dominus * fabri filius putari dignatus
est, alleluja.
Oratio
Rerum conditor Deus, qui legem laboris humano generi statuisti :
concede p r o p i t i u s ; ut sancti Joseph exemplo et patrocinio, ópera perficiámus quse prséeipis,
et praemia consequámur
quse
promittis.
Per
Dominum.
Completorium
de
Dominica.
AD MATUTINUM
Invit. Regem regum D o m i n u m , qui putari dignatus est fabri filius, *
Venite, adoremus, alleluja. Ps. 91¡. Venite, exsultémus.
Hymnus
Te, pater Joseph, opifex colènde,
Nâzara? felix látitans in umbra,
V o c i b u s magnis animisque plenis
Nocte canémus.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
228
Régiam stirpem tenuémque victum
Mente ferg aequa tacitusque portas,
Sacra dum multo manuum labore
Pignora
O
Faber,
nutris.
sanctum
spéculum
fabrórum,
Quanta das plebi documenta vita3,
Ut labor sudans, ut et officina
Sanctificatur.
Qui carent escis, míseros rovéto ;
Tempera effrénos perimásque lites;
Mysticus Christus patrias sub umbrae
Téginine crescat.
Tu Deus trinus pariterque et unus,
Qui
pater
cunctis
opiféxque
rerum,
Fac
patrem Joseph imitémur actu,
Morte imitémur. A m e n .
IN I NOCTURNO
Ant. E x i t homo * ad opus suum, et ad laborem suum usque ad
vesperam,
alleluja.
t- Gloria et exemplar opificum, sancte Joseph, alleluja.
R/. Cui obedire voluit Filius Dei, alleluja.
De libro Génesis
Lectio I
Cap. 1, 27-28, 31; 2, 1-3
In principio creavit Deus hominem ad imaginem suam ; ad imaginem Dei creavit illum : masculum et feminam creavit eos. Benedixitque
illis Deus, et ait :
« Créscite et multiplicamini, et replete terram et
subjicite eam ». Viditque Deus cuncta quas fecerat, et erant valde bona.
Et factum est vespere et mane, dies sextus. Igitur perfecti sunt caeli
et terra et omnis ornatus eorum. Complevitque Deus die séptimo opus
suum quod fecerat; et requievit die séptimo ab universo opere quod
patrárat. Et benedixit diei séptimo, et sanctificavit illum, quia in ipso
cessaverat ab omni opere suo, quod creavit Deus ut faceret.
Rj. Sex diebus operáberis et facies omnia ópera tua, séptimo autem
die sabbatum D o m i n i D e i tui est : *• N o n facies omne opus in eo, alleluja,
f. Sex enim diebus fecit Dominus caelum et terram, et requievit in die
séptimo. Non facies.
Sacra Congregatio Rituum
229
Lectio II
Cap. 2, 7-9, 15
Formavit igitur Dominus Deus hominem de limo terrae, et inspiravit in faciem ejus spiráculum vitae, et factus est homo in animam
viventem.
Plantáverat autem D o m i n u s Deus paradisum voluptatis a
principio, in quo posuit hominem quem formáverat. Produxítque Dominus Deus de humo omne lignum pulchrum visu et ad vescéndum
suave; lignum etiam vitae in medio paradisi lignúmque scientiae boni
et mali. Tulit ergo Dominus Deus hominem, et posuit eum in paradiso
voluptatis ut operaretur et custodiret illum.
Rj. Posuit Dominus Deus hominem quem formáverat, in paradisum
voluptatis, * Ut operaretur illum, alleluja, t- Hasc erat condicio hominis ab initio. Ut operaretur.
Lectio III
Cap. 3, 17-19, 2S-2k
Dixitque Dominus Deus Adae : <x Quia audisti vocem uxoris tuae,
et comedisti de ligno, ex quo praecéperam tibi ne coméderes, maledicta
terra in opere tuo ; in laboribus cómedes ex ea cunctis diebus vitae tuae.
Spinas et tríbulos germinábit tibi, et cómedes herbam terrae. In sudóre
vultus tui vescéris pane, donec revertâris in terram, de qua sumptus
es ; quia pulvis es, et in púlverem revertéris ». Et emisit eum Dominus
Deus de paradiso voluptatis, ut operaretur terram, de qua sumptus est.
Ejecitque A d a m , et collocavit ante paradisum voluptatis Cherubim et
flámmeum gladium atque versátil em ad custodiendam viam ligni vitae.
Rj. Post peccatum ejécit Deus hominem de paradiso voluptatis, * Ut
in laboribus operaretur terram, alleluja, f.
Et in sudóre vultus tui,
dixit Deus, vescéris pane. Ut in laboribus. Gloria Patri. Ut in laboribus.
IN II NOCTURNO
Ant. Jesus, * cum esset triginta annorum, putabátur filius Joseph,
alleluja.
f. O magnam dignitatem laboris, alleluja.
Rj. Quem Christus sanctificavit, alleluja.
Lectio
(Ex
Actis
Pii
IV
PP.
XII)
Ecclesia, providentissima omnium Mater, máximas impendit curas
ad opifices tutándos ac levándos, eorundem consociationes instituens
iisque favens, quas Pius duodecimus, Pontifex Maximus, iampridem
230
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
validissimo sancti Joseph patrocinio concreditas esse vólnit.
Etenim
sanctus Joseph, c u m putativus esset pater Christi, qui faber et fabri
filius appellari dignatus est, propter necessitudinem qua junctus erat
c u m Jesu, abunde spiritum illum hausit unde labor nobilitatur atque
evehitur. Consimili m o d o hujuscéinodi opificum consociationes adniti
debent, ut Christus sit semper in ipsis praesens, in eorum membris
horumque familiis, in omni dénique coetu operario ; siquidem praecipuus harum consociationum finis est, ut christianam vitam in suis membris servent atque alant, Deique regnum latius propagent, praesertim
inter ejúsdem officinae contubernales.
Rj. N o n facies calumniam p r ó x i m o tuo, nec vi opprimes e u m ; * N o n
morábitur opus mercenarii tui apud te usque mane, alleluja, f. Dignus
est enim operarius mercéde sua. N o n morábitur.
Lectio
V
De hac autem Ecclesiae sollicitudine erga coetum operarium novum
idem Pontifex praebuit argumentum, c u m occasionem nactus opificum
conventus Kalendis Majis anni millèsimi nongentesimi quinquagesimi
quinti Romae celebrati, ingentem multitudinem in foro ad sancti Petri
Basilicam coadunátam
alloquens,
opificum institutionem
summopere
commendavit. Haec enim nostris temporibus potiores sibi vindicat partes, ut opifices christiana doctrina rite imbuti, grassantes circa societatis constitutionem remque oeconomicam errores devitent, et moralem ordinem a D e o praestitutum, quem Ecclesia pandit atque interpretatur, de opificum juribus atque officiis, probe noscant, reique gerendae
participes effecti, ejúsdem procurationi efficaciter adlaborent. Christus
enim primus in orbe promulgavit atque Ecclesiae tradidit principia, quae
ad has dirimendas quaestiones immutabilia ac validissima perstant.
Rj. Dedisti mihi protectionem salutis tuae et dextera tua suscepit
me * Protector meus et susceptor meus, alleluja, f. E g o protector tuus
sum et merces tua magna nimis. Protector.
Lectio
VI
Quo autem humani laboris dignitas, et principia quae eandem efficiunt, altius insidérent animis, Pius duodecimus festum sancti Joseph
opificis instituit, qui omni coetui operario exemplo sit ac praesidio.
Ab hoc enim exemplo, qui operosas exercent artes discere debent qua
ratione et quo spiritu sua munia expleant, ut pariter p r i m o D e i obsequentes praecepto, terram subiciant atque oeconomicae prosperitáti cónsu-
Sacra Congregatio Rituum
231
lant, ac simul aeternae vitae praemia consequantur.
Neque deerit pro-
vidus Nazarethana Familiae custos sibi arte ac labóre compares suo
munímine tégere eorundemque caelitus fortunare domos. Aptissime Summus Pontifex hoc festum celebrari iussit Kalendis Majis, quem diem
operarii coetus sibi ascivérunt; hinc enim spes affulget fore, ut dies
hic, sancto Joseph opifìci dicatus, deinceps non odia exácuat ac júrgia
accendat, sed singulis recurrens annis, omnes invitet ad ea magis magisque perficienda, quae civium paci adhuc desunt, immo etiam reipublicae moderatores exstimulet ad ea sollerter absolvenda quae consortionis
humanae rectus expostulat ordo.
R> Miser ego sum et pauper ; * Dominus sollicitus est mei, alleluja,
f.
Laborem manuum tuárum manducábis et bene tibi erit,
alleluja.
D o m i n u s . Gloria Patri. Dominus.
IN I I I NOCTURNO
Ant. Nonne hic est fabri filius? Nonne hic est filius Joseph? Alleluja.
f. V e r b u m Dei, per quod facta sunt omnia, alleluja.
Rj. Dignatus est operari manibus suis, alleluja.
Lectio sancti Evangelii secundum Matthaeum
Lectio VII
Cap. 13, 5J -58
f
In illo tempore : Veniens Jesus in patriam suam, docébat eos in
synagógis eorum, ita ut miraréntur et dicerent : « Unde huic sapientia
haec et virtutes? Nonne hic est fabri filius? » Et reliqua.
Homilia sancti Alberti Magni Episcopi
In
Evangelium
Lucœ,
cap.
IV
Die sábbati intrávit in synagógam, quo omnes intentione audiendi
conveniunt. Et omnium in synagóga oculi erant intendentes in eum.
H o c tamen quidam devotione, quidam curiositate, et quidam observantes eum fecerunt, ut caperent eum in sermóne. Et dicebant scribae et
pharisaei ad populum, qui j a m fidem et devotionem concéperat : « Nonne
hic est filius Joseph? » Despectiónis nota est demonstratio ejus quem
nominare non sunt dignáti. « Filius Joseph » :
minus hic dicit evan-
gelista quod tam a Matthaeo quam a Marco plenius sciverat esse
posi-
tum : « Nonne hic est fabri filius? Nonne hic est faber, filius Mariae? »
Haec omnia despective dicta sunt.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
232
Rj. Jesus erat incipiens quasi annorum triginta,
* Qui putabátur
filius Joseph, alleluja, f. Faber autem erat Joseph, sponsus Virginis
Mariae, de qua natus est Christus. Qui putabátur.
Lectio
VIII
Faber lignárius dicitur fuisse Joseph, arte et usu manuum victum
quaerens, et non in otio et deliciis panem manducans, sicut scribae et
pharisaei fecerunt. Maria etiam c o l o et consilio manuum victum quaerébat.
Et est sensus :
H i c despeetae et paupérrimas nativitatis,
non
potest esse Christus Dominus, quem unxit Deus. Et ideo sibi non est
credendum tam rusticano et tam viii.
Rj. Unde huic sapientia haec et virtutes? * Nonne hic est f abri filius?
Alleluja, f. Ita dicebant in civitate Nazareth. Nonne hic est. Gloria
Patri. Nonne hic est.
Lectio
IX
Faber tamen erat Dominus : quia propheta dixit de ipso : « Tu fabricátus es auróram et solem ». Similis modus despectivus est in libro
Regum, ubi Saul promóto in regnum suum dixerunt : « Quaenam res
accidit filio Cis? N u m et Saul inter prophetas est? » Parva ergo locutio
magnum importat
vobis,
despectum.
Dominus autem
dicit :
« Amen
quia nemo propheta acceptus est in patria sua ».
dico
Se autem
prophétam hic dicit D o m i n u s . Ipse enim, cui omnia per divinitatem
nota sunt, nullam penitus recipit inspirationis revelationem.
Patriam
autem suam vocat hic stricte locum conceptionis et nutritiónis. Suis
autem convicáneis, qui invidia incitabântur ad ipsum, non fuit acceptus.
Te Deum laudamus.
AD L A U D E S ET PER H O R A S
Antiplionœ
et
Capitulum
ut
in
I
Vesperis.
Hymnus
A u r ò r a , solis nuntia
Florumque mensi praevia,
Fabri sonóram málleo
D o m u m salutat Názarae.
Salve, caput domesticum,
Sub quo supremus Artifex,
Sudóre salso róridus,
Exercet artem
patriam.
Sacra Congregatio Rituum
233
Altis locátus sedibus
Celsaéque Sponsae proximus,
Adésto nunc cliéntibus,
Quos vexat indigentia.
Absintque vis et júrgia,
Fraus omnis a mercédibus ;
V i c t u s cibique c o p i a m
Mensúret una párcitas.
O Trinitatis Unitas,
Joseph precánte, quaesumus,
In pace nostros omnium
Gressus viamque dirige. Amen.
t. Ora pro nobis, sancte Joseph, alleluja.
Rj. Laborum nostrorum protector fidelis, alleluja.
Ad Bened. Ant. Descendit Jesus * c u m Maria et Joseph, et venit
Nazareth, et erat subditus illis, alleluja.
Oratio
Rerum conditor Deus, qui legem laboris humano generi statuisti :
concede propitius ; ut sancti Joseph exemplo et patrocinio, ópera perficiámus quae praecipis,
et praemia consequámur
quae
promittis.
Per
Dominum.
Ad Horas Psalmi de Dominica, ad. Primam
tamen ut in festis.
AD TERTIAM
Capit. Fratres :
Caritatem habete, ut in I Vesperis.
tf. br. Gloria et exemplar opificum, sancte Joseph, * Alleluja, alleluja. Gloria et exemplar, f. Cui obedire voluit Filius Dei. Alleluja,
alleluja. Gloria Patri. Gloria et exemplar.
f. O magnam dignitatem laboris, alleluja.
Rj. Quem Christus sanctificavit, alleluja.
AD SEXTAM
Capitulum
Col.. 3, 17
Omne quodcumque facitis in verbo aut in opere, omnia in nomine
Domini Jesu Christi, gratias agentes D e o et Patri per Ipsum.
R;, br. O magnam dignitatem laboris, * Alleluja, alleluja. O magnam.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
234
f.
Quem
Christus
sanctificavit.
Alleluja,
alleluja.
Gloria
Patri.
O
magnam.
f. V e r b u m Dei, per quod facta sunt omnia, alleluja.
R;. Dignatus est operari manibus suis, alleluja.
AD NONAM
Capitulum
Col. 3, 23-24
Quodcumque facitis, ex ánimo operámini sicut D ó m i n o , et non hominibus, scientes quod a D ó m i n o accipietis retributionem hereditatis.
D ó m i n o Christo servite.
R> br. V e r b u m Dei, per quod facta sunt omnia, * Alleluja, alleluja.
Verbum Dei. f. Dignatus est operari manibus suis. Alleluja, alleluja.
Gloria Patri. V e r b u m Dei.
t. Ora pro nobis, sancte Joseph, alleluja.
Rj. Laborum nostrorum protector fidelis, alleluja.
IN II VESPERIS
Omnia ut
in I Vesperis, prœter sequentia :
f. Ora pro nobis, sancte Joseph, alleluja.
R j . Laborum nostrorum protector fidelis, alleluja.
Ad Magnif. Ant. Et ipse Jesus * erat incipiens quasi annorum triginta, ut putabátur filius Joseph, alleluja.
AD MISSAM
Introitus
Sap. 10, 17
Sapientia reddidit justis mercedem laborum suorum, et deduxit illos
in via mirabili, et fuit illis in velaménto diei et in luce stellárum per
noctem, alleluja, alleluja.
Ps. 126,1 Nisi Dominus aedificáverit domum, in vanum laborant qui
aedificant eam.
f . Gloria Patri.
Sacra Congregatio Rituum
235
Oratio
Berum conditor Deus, qui legem laboris humano generi statuisti :
concede propitius ; ut, sancti Joseph exemplo et patrocinio, ópera perficiámus quae praécipis,
et praemia consequantur
quae promittis.
Per
Dominum.
Lectio Epistolae beati Pauli A p ó s t o l i ad Colossenses
Col. 3, U-15, 17, 23-24.
Fratres : Caritatem habete, quod est vinculum perfectionis, et pax
Christi exsultet in cordibus vestris, in qua et vocati estis in uno corpore,
et grati estóte. Omne quodcumque facitis in verbo aut in opere, omnia
in nomine D o m i n i Jesu Christi, gratias agentes D e o et Patri per ipsum.
Quodcumque facitis, ex ánimo operámini sicut D ó m i n o , et non hominibus, scientes quod a D ó m i n o accipietis retributionem hereditatis. D ó mino Christo servite.
Alleluja, alleluja, f. De quacumque tribulatione clamáverint ad me,
exáudiam eos, et ero protector eorum semper. Alleluja, f. F a c nos innócuam, Joseph, decurrere vitam :
sitque tuo
semper tuta patrocinio.
Alleluja.
Extra
Tempus
Paschale
dicitur :
Graduale. Ps. 127, 1-2 Beatus quicumque times Dominum, qui ámbulas in viis ejus. f. Laborem manuum tuárum manducábis et bene
tibi erit.
Alleluja, alleluja, f. F a c nos innócuam, Joseph, decurrere vitam :
sitque tuo semper tuta patrocinio. Alleluja.
Post
Septuagesimo™,
omissis
Alleluja,
et
Versu
sequenti,
dicitur:
Tractus. Ps. 111, 1-3 Beatus vir qui timet D o m i n u m , qui mandatis
ejus delectátur multum, f. Potens in terra erit semen ejus ; generatióni
rectorum benedicatur, f. Opes et divitiae erunt in d o m o ejus, et munificentia ejus manebit semper.
Sequentia sancti Evangelii secundum Matthaeum
Matth. 13, 5Jf-58
In illo tempore : Veniens Jesus in patriam suam, docébat eos in
synagógis eorum, ita ut miraréntur et dicerent : « Unde huic sapientia
haec et virtutes? Nonne hic est fabri filius? Nonne mater ejus dicitur
Maria, et fratres ejus Jacobus et Joseph et Simon et Judas? Et sorores
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium- Officiale
236
ejus nonne omnes apud nos sunt? Unde ergo huic omnia ista? » Et scandalizabántur in e o . Jesus autem dixit eis :
« N o n est propheta sine
honore nisi in patria sua et in domo s u a » . Et non fecit ibi virtutes
multas propter incredulitátem illorum.
Credo.
Offertorium. Ps. 89, 11 Bonitas D o m i n i Dei nostri sit super nos, et
opus manuum nostrarum secunda nobis, et opus manuum nostrarum
secunda, alleluja.
Secreta
Quas tibi, Dómine, de operibus manuum nostrarum offérimus hostias,
sancti Joseph interposito
suffragio,
pignus facias nobis
unitatis
et
pacis. Per Dominum.
Prœfatio de sancto Joseph:
Et te in
Solemnitate.
Communio. Matth. IS, 51f, 55 Unde huic sapientia haec et virtutes?
Nonne hic est fabri filius? Nonne mater ejus dicitur Maria? Alleluja.
Postcommunio
Haec sancta quae sumpsimus,
Domine :
per intercessionem
beati
J o s e p h ; et operationem nostram compleant, et praemia confirment. Per
Dominum.
IN MARTYROLOGIO ROMANO
Die 1 Maß, primo
loco
Solemnitas sancti Joseph Opíficis, Sponsi beatas Marías Virginis,
Confessoris, opificum patroni.
Sacra Congregatio Rituum
237
DECRETUM
Instituto a Sanctissimo D o m i n o Nostro P i o P p . X I I , die primo Maii
anni millesimi nongentesimi quinquagesimi quinti, festo sancti Ioseph
Opificis, opificum Patroni, reliquum erat liturgicos parare textus in
Missale et Breviarium R o m a n u m inducendos. H o s itaque textus, a speciali Commissione diligenter compositos et approbationi Summi Pontificis subiectos, prout hic publici fiunt iuris, haec Sacra Rituum Congregatio in posterum ab omnibus qui ritui R o m a n o adstricti sunt, die primo
Maii, in festo S. Ioseph Opificis, sub ritu duplicis primae classis recolendo, adhibendos esse praecipit ; translato in perpetuum festo Ss. A p o stolorum Philippi et Iacobi in diem undecimum mensis Maii, tamquam
in sedem propriam. In lectione autem quarta eiusdem festi omittantur
verba : « Kalendis Maji » ; lemma Martyrologii R o m a n i quo de Ss. A p o stolis Philippo et Iacobo agitur, ponatur primo l o c o eodem die undecimo
Maii. Solemnitas vero S. Ioseph, quae hucusque celebratur feria IV
post Dominicam II post Pascha, abolita habeatur ; et titulus « Ecclesiae universalis Patroni », qui dictae Solemnitati adiungebatur,
festo
principali S. Ioseph diei 19 Martii in posterum adnectatur.
Quibus omnibus Sanctissimo D o m i n o Nostro P i o P p . X I I relatis,
Sanctitas Sua benigne Officium et Missam in honorem S. Ioseph Opificis, necnon variationes
supradictas approbare dignata
est.
D i e 24 Aprilis 1956.
C.
Card. CICOGNINI, Praefectus
L . s$ S.
f A. Carinci, Archiep.
16
- ACTA,
vol..
XXIII,
n.
5.
—
26-4-1956.
S e l e u c , Secretarius
238
Acta Apostolicae Sedis - Commentorium Officiale
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Venerdì, 6 aprile 1956, il Santo Padre Pio XII ha ricevuto in
solenne Udienza Sua Eccellenza il Dott. EMILE REUTER, Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario del Granducato di Lussemburgo, per la presentazione delle Lettere Credenziali.
S E G R E T E R I A
DI
STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato in data 13 aprile 1956, il Santo
Padre Pio XII, felicemente regnante, si è degnato di nominare i Revmi Padri
A b . Pietro Salmón, dei Benedettini, Crisostomo Vijverberg, dei Predicatori,
Ferdinando Antonelli, dei Frati Minori, Guglielmo Bertrams, della Compagnia di Gesù, e Giovanni Visser, dei Redentoristi, Consultori della Sacra
Congregazione dei Religiosi.
ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XII, felimente regnante, si è degnato di conferire:
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile
o
25
7
27
28
)>
»
»
»
))
5
18
27
maggio 1955. Al sig. Simoni Nello Andrea, della diocesi di Imola.
dicembre »
Al sig. Tedeschi Francesco (Roma).
gennaio 1956. Al sig. Vicini Atilano (Repubblica Domenicana).
»
Al sig. Cherubini Lorenzo (Roma).
»
Al sig. Borges Leal Castello Branco Antonio (Brasile).
»
Al sig. de Souza Gomes Enrico (Brasile).
»
Al sig. Monteiro de Castro Giuseppe (Brasile).
»
Al sig. d'Aquino di Caramanico don Alfonso (Italia).
»
Al sig. Piccolomini Giovanni (Italia).
o Al sig. Colesanti Mario (Italia).
»
Al sig. Droguett del Fierro Alvaro (Chile).
febbraio
»
Al sig. Sainz-Lima Gesù Ettore (Rep, Argentina).
»
»
Al sig. Baert Remigio (Belgio).
»
Diarium Romanae Curiae
239
27 febbraio 1956. Al sig. Jobiin Giuseppe (Brasile).
»
»
»
Al sig. Ferrabino Aldo (Roma).
La Commenda con Placca dell'Ordine dì san Gregorio Magno, classe militare
gennaio 1956. Al Gen. de Moraes Ancora Armando (Brasile).
» Al Col. Cana v a n o Pereira Giuseppe (Brasile).
»
»
»
Al Col. de Menezez Cortes Gerardo (Brasile).
»
»
»
Al Gen. Maggessi Pereira Augusto (Brasile).
27 febbraio
28
La
22
16
22
30
3
10
22
25
11
»
1
«
25
»
U
12
»
»
»
18
»
20
23
28
»
»
»
»
»
»
Commenda
marzo
dell'Ordine
di
san
Gregorio
Magno,
classe
civile:
1955. Al sig. Guttierrez Granier Giovanni Luigi, dell'arcidio
cesi di La Paz.
maggio
»
Al sig. Comeau Willie, della diocesi di Yarmouth.
agosto
»
Al sig. Dill Francesco, della diocesi di Oklahoma e Tulsa.
settembre »
Al sig. Dodero Paolo, dell'arcidiocesi di Bologna,
ottobre
»
Al sig. Ferreira Emanuele, dell'arcidiocesi di Ssma Assunzione.
»
»
Al sig. de Moffarts Paolo, della diocesi di Namur.
»
»
Al sig. Tarquinii Vittorino, della diocesi di Teramo.
»
» Al sig. Van Buyten Giulio, dell'arcidiocesi di Malin es.
»
»
Al sig. Edallo Amos, dell'arcidiocesi di Milano,
novembre »
Al sig. Criscione Porcelli Giovanni, della diocesi di Ragusa.
»
»
Al sig. Vadakekalatb.il Pothen Giuseppe, della diocesi di
Changanacherry.
»
»
Al sig. Pottenkulam Zaccaria, della medesima diocesi,
dicembre »
Al sig. Petri Silla Giovanni Battista (Roma).
))
»
Al sig. Delle Piane Giuseppe, della diocesi di Savona.
»
»
Al sig. Ciampi Antonio (Roma).
»
»
Al sig. Monaco Eitel (Roma),
gennaio 1956. Al sig. Noli Emiliano, della diocesi di Pavia.
»
»
Al sig. Lanni della Quara Armando, della diocesi di Brescia.
»
»
Al sig. Marzoli Luigi, della medesima diocesi.
»
»
Al sig. Amato Alfredo, della diocesi di Caserta.
»
»
Al sig. Serrini Alfonso, della diocesi di Osimo e Cingoli.
»
»
Al sig. Biondi Gastone, della diocesi di Assisi.
»
»
Al sig. Trendall Dale (Australia).
»
»
Al sig. Zanzotto Livio (Roma).
»
»
Al sig. Palazzi Manfredo, dell'arcidiocesi di Bologna.
»
»
Al sig. Affaticati Dante (Roma).
))
»
Al sig. Costa Almeida Renato (Brasile).
»
»
Al sig. de Bittencourt Beranguer Fernando Cesare (Brasile).
»
»
Al sig. Leckie Lobo Carlo Fernando (Brasile).
»
»
Al sig. da Ponte Ribeiro E i r a s Carlo (Brasile).
»
»
Al sig. do Nascimento e Silva Gerardo Eulalio (Brasile).
»
»
Al sig. Teixeira Mesquita Andrea (Brasile).
»
»
Al sig. Righetti Adriano (Italia).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
240
a febbraio 1956. Al sig. Perencin Angelo, della diocesi di Vittorio Veneto.
Al sig. Gahlan Edmondo, della diocesi di Monaco.
4
Al sig. Letelier Saavedra Riccardo (Chile).
5
Al sig. Basile Luigi, della diocesi di Nola.
7
»
Al
sig. Caliendo Gaspare, della medesima diocesi.
»
Al
sig. Napolitano Salvatore, della medesima diocesi.
»
»
Al sig. Gracie Lampreia Giovanni (Brasile).
27
Al sig. François Michele, dell'arcidiocesi di Parigi.
»
Al sig. Vitucci Giovanni (Roma).
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe militare :
28 gennaio
1956. Al Capitano Borges de Souza Motta Silvio (Brasile).
»
Al Col. Serra de Menezes Armando (Brasile).
»
Al Magg. Tassoni Bruno (Italia).
»
13. febbraio
» Al sig. Romano Roberto (Roma).
))
Al Col. Campana Antonio (Roma).
14
27
» Al Col. Kahl Filho Giuseppe (Brasile).
»
Al Capitano Lopez da Cruz Augusto (Brasile).
»
Al sig. Aluffi Pentini dei Conti Pietro (Roma).
»
»
»
Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
IS febbraio 1955. Al sig. Lopez de Romana Castresana Luigi, dell'arcidiocesi di Arequipa.
)>
Al
sig.
Zegarra
Ballon Edilberto, della medesima arci»
diocesi.
29 aprile
» Al sig. Filteau Oscar, dell'arcidiocesi di Québec.
10 maggio
» Al sig. Doyle Gerardo, dell'arcidiocesi di S. Giovanni di
Terranova.
»
»
» Al sig. Halley Patrizio, della medesima arcidiocesi.
»
» Al sig. O'Dea Giovanni, della medesima arcidiocesi.
Al sig. O'Leary Francesco, della medesima arcidiocesi.
»
»
16
Al sig. Riedemann Enrico, dell'arcidiocesi di Vancouver.
Al sig. Steele Davide, della medesima arcidiocesi.
»
»
Al sig. Belliveau Willie, della diocesi di Yarmouth.
Al sig, Burke Osvaldo, della medesima diocesi.
»
Al sig. d'Entremont Luigi, della medesima diocesi.
»
Al sig. Nichols Sam, della medesima diocesi.
»
2 agosto
» Al sig. Dore Lloyd Felice, della diocesi di Lafayette.
»
Al sig. Gaspard Clifton, della medesima diocesi.
»
22
Al
sig. Berney Giuseppe, della diocesi di Oklahoma e
»
Tulsa.
Al sig. Borelli Francesco, della medesima diocesi.
Al sig. Brandt Leone, della medesima diocesi.
»
Al sig. Connelly Andrea, della medesima diocesi.
»
))
Al
sig. Cravotto Giovanni, della medesima diocesi.
»
»
» Al sig. Cunningham Nicola, della medesima diocesi.
» Al sig. Donnelly Michele, della medesima diocesi.
Al sig. Ederer Michele, della medesima diocesi.
»
Diarium Romanae Curiae
1955, Al sig.
»
Al sig.
Al sig.
Al sig.
»
A l sig.
Al sig.
»
Al sig.
Al sig.
Al sig.
» Al sig.
» Al sig.
Al sig.
A l sig.
»
A l sig.
Al sig.
Al sig.
» Al sig.
» Al sig.
Al sig.
» Al sig.
» Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
A l sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
Al sig.
2 settembre »
Al sig.
22
»
22
agosto
»
»
»
30
6
»
ottobre
»
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
241
Eisenbeis Carlo, della medesima diocesi.
Fischer Giovanni, della medesima diocesi.
Grellner Riccardo, della medesima diocesi.
Harrigan Giovanni, della medesima diocesi.
Hudson Reginaldo, della medesima diocesi.
Ingram Carlo, della medesima diocesi.
Kavanaugh Alfredo, della medesima diocesi.
Lageose Francesco, della medesima diocesi.
Lange Lorenzo, della medesima diocesi.
Loosen Giulio, della medesima diocesi.
Martin Giovanni, della medesima diocesi.
Mueggenborg Giuseppe della medesima diocesi.
Meuggenborg Paolo, della medesima diocesi.
Murphy Giorgio, della medesima diocesi.
O'Brien Leone, della medesima diocesi.
O'Grady Giovanni, della medesima diocesi.
O'Neill Giacomo, della medesima diocesi.
Beding Nicola, della medesima diocesi.
Robinson Loran, della medesima diocesi.
Ryan Royal, della medesima diocesi.
Salz Ermanno, della medesima diocesi.
Schott Valentino, della medesima diocesi.
Sprehe Francesco, della medesima diocesi.
Stolta Giovanni, della medesima diocesi.
Stuart Roberto, della medesima diocesi.
Suits Federico, della medesima diocesi.
Sullivan Guglielmo, della medesima diocesi.
Thompson Roscoe, della medesima diocesi.
Wolf Lorenzo, della medesima diocesi.
Zaloudek Floriano, della medesima diocesi.
Beechwood Enrico, della medesima diocesi.
Powers Guglielmo, della medesima diocesi.
Herzig Giacomo, della medesima diocesi.
Pollet Raffaele, della diocesi di Tournai.
Bodman Vincenzo, della diocesi di Oklahoma e
Tulsa.
Bogges Giovanni, della medesima diocesi.
Dyer Ray, della medesima diocesi.
Elmenhorst Antonio, della medesima diocesi.
Hagan Carlo, della medesima diocesi.
Monsour Giacomo, della medesima diocesi,
Pribyl Teodoro, della medesima diocesi.
Riley Giacomo, della medesima diocesi.
Rother Giovanni, della medesima diocesi.
Terry Giovanni, della medesima diocesi.
Weaver Giuseppe, della medesima diocesi.
Weisbender Carlo della medesima diocesi.
Trezza Vito, della diocesi di Diano-Teggiano.
Georges Samuele, della diocesi di Salt Lake City.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
242
S ottobre 1955. Al sig. Petit Carlo, della diòcesi di Namur.
Al sig. Peeters Luigi, dell'arcidiocesi di Malines.
22
»
»
Al
sig. Santens Maurizio, della diocesi di Gand.
15 novembre »
Al sig. Posteéis Giovanni Leopoldo, della medesima dio
18
»
»
cesi.
Al
sig.
Lindemans
Paolo, dell'arcidiocesi di Malines
19
»
Al
sig.
Merten
Pietro,
della medesima arcidiocesi.
» »
Al
sig.
Dowling
Giovanni,
della diocesi di Elphin.
26
»
Al sig. Joubert Guido, della diocesi di Baiona.
29
»
Al sig. Duranti Francesco, dell'arcidiocesi di Perugia.
7 dicembre
Al sig. Payne Beginaldo, dell'arcidiocesi di Calcutta.
19
»
Al sig. Mori Santangeli Luigi (Spagna).
ti:> »
9 gennaio 195G. Al sig. Bavano Francis, dell'arcidiocesi di Genova.
Al sig. Bordaz Antonio, della diocesi di Martinica.
10
»
»
» »
» Al sig. Montlouis-Félicité Anastasio, della medesima dio
cesi.
Al sig. Perié Daniele, della medesima diocesi.
Al sig. Plissonneau-Duquesne Giorgio, della medesima
diocesi.
Al sig. Alcini Angelo, della diocesi di Amelia.
12
»
Ai sig. Paes de Carvallo Giorgio (Brasile).
28
»
Al sig. Paranaguá Paolo Enrico (Brasile).
))
»
Al sig. Francis Edoardo, della diocesi di Poona.
30
»
Al sig. Casagrande Ugo, della diocesi di Vittorio Veneto
3 febbraio
Al sig. de Souza Palhares Giuseppe (Brasile).
27
»
Al sig. Moreira de Castro Alves Dario (Brasile).
» »
La Gran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa:
26 febbraio 1955. Al sig. Minano Mendocilla Carlo, Ministro della Guerra
del Perù.
25 dicembre
»
Al sig. Martin Alvarez Carlo, delà diocesi dì Madrid.
28 gennaio 1956. Al sig. Alim Pietro (Brasile).
10 febbraio
»
Al sig. Danusso Arturo, dell'arcidiocesi di Milano.
27
»
»
Al sig. Tristäo Leitáo da Cunha Vasco (Brasile).
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa :
10 ottobre
28 gennaio
»
»
»
»
»
»
1955.
1956.
»
»
»
Al
Al
Al
Al
Al
sig. Di Napoli Guido, della diocesi di Teramo.
Col. Ungaro Bruno (Italia).
sig. De Stefano Vincenzo (Italia).
sig. Sparisci Emo (Italia).
sig. Merli Gianfranco (Italia).
La Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa :
7 novembre 1955. Al sig. Nicoli Tullio, dell'arcidiocesi di Milano.
Diarium Romanae Curiae
x
243
La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa:
29 ottobre 1954. Al sig. Irusta Damiano, dell'arcidiocesi di La Paz.
G
»
1955. Al sig. Clerici Giambattista, della diocesi di Como.
10
»
»
Al sig. Bazan Riccardo, della diocesi di Teramo.
»
»
»
Al sig. D'Antonio Giuseppe, della medesima diocesi.
»
•))
»
Al sig. Grossi Gioacchino, della medesima diocesi.
»
»
»
Al sig. Parere Vincenzo, della medesima diocesi.
20
»
»
Al sig. Sidoli Luigi, dell'arcidiocesi di Hartford.
25
»
»
Al sig. Aldeghi Giuseppe, dell'arcidiocesi di Milano.
»
»
»
Al sig. Villa Ettore, della medesima arcidiocesi.
2(>
))
»
Al sig. Atiman Adriano, della diocesi.di Karema.
»
»
»
Al sig. Clerici Arturo, dell'arcidiocesi di Milano.
»
»
»
Al sig. Marcora Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al sig. Serafino Alfredo, della diocesi di Sarno.
7 dicembre
»
Al sig. Bonn Enrico, dell'arcidiocesi di Colonia.
13
»
»
Al sig. Mazzeri Carlo, della diocesi di Novara.
»
»
»
Al sig. Nardoni Duilio (Roma).
23
»
»
Al sig. Becker Carlo, dell'arcidiocesi di Friburgo in Brisgovia.
25
»
»
Al sig. Herbosch Antonio, della diocesi di Monaco.
5 gennaio 1956. Al sig. Mazza Luigi, dell'arcidiocesi di Firenze.
»
»
»
Al sig. Schiavo Eugenio (Roma).
11
»
»
Al sig. Bajno Sesto, della diocesi di Pavia.
»
»
»
Al sig. Bonfatti Giuliano, della medesima diocesi.
»
»
»
Al sig. Testera Carlo, della medesima diocesi.
• »
»
»
Ai sig. Vaghi Franco, della medesima diocesi.
12
»
»
Al sig. Gioia Giuseppe, della diocesi di Brescia.
»
»
»
Al sig. Trucillo Vincenzo, dell'arcidiocesi di Salerno.
»
»
»
Al sig. Lunelli Renato, dell'arcidiocesi di Trento.
14
»
»
Al sig. Puzzanghera Rosario, della diocesi di Alatri.
»
»
»
Al sig. Rusconi Domenico (Roma).
17
»
»
Al sig. Abdul-Bari-Bey Tewfiq (Iraq).
2:>
»
»
Al sig. Galli Giuseppe (Roma).
26
»
»
Al sig. Amato Antonio, della diocesi di Caserta.
5 febbraio
».
Al sig. Besa Lyon Carlo (Chile).
»
»
»
Al sig. Gordon-Orr Camposano Douglas (Chile).
18
»
»
Al sig. Lozada Benavente Samuele, dell'arcidiocesi di
Arequipa.
»
»
»
Ai sig. Pérez Godoy Riccardo, della medesima arcidiocesi.
27
»
»
Al sig. Battisti Angelo (Roma).
Il
22
marzo
Cavalierato
dell'Ordine di san
Silvestro
Papa:
1955. Al sig. Estensoro Alborta Renan, dell'arcidiocesi di La
Paz.
5 settembre »
Al sig. Metkowski Francesco, dell'arcidiocesi di Montevideo.
244
Acta Apostolicae tiédis - Commentarium Officiale
30 settembre 1955. Al sig. Andriuolo Vincenzo, della diocesi di Diano-Teg
giano.
»
»
»
Al sig. Gangone Cono, della medesima diocesi.
3 gennaio 1956. Al sig. Michelacci Adolfo, della diocesi di Modigliana.
»
»
»
Al sig. Aveiro Anselmo, dell'arcidiocesi di Santissima Assunzione.
11
»
»
Al sig. Barbero Ercole, della diocesi di Pavia.
»
»
»
Al sig. Chiapperò Agostino, della medesima diocesi.
»
»
»
Al sig. Positano Giammichele, della medesima diocesi.
»
»
»
Al sig. Babbeno Attilio, della medesima diocesi.
»
«
»
Al sig. Tavazzani Cario, della medesima diocesi.
12
»
»
Al sig. Nazzari Giuseppe, della diocesi di Lodi.
20
»
»
Al sig. Schibuola Giovanni, della diocesi di Forlì.
23
»
»
Al sig. Antonini Giuseppe, della diocesi suburbicaria di
Albano.
28
»
»
Al sig. Stumpf Emanuele (Brasile).
»
»
»
Al Cap. Corsani Ferdinando (Italia).
»
»
»
Al Cap. Faluzzini di Sezzadio Pier Vittorio (Italia).
7 febbraio
»
Al sig. Ferretti Pietro, della diocesi di Tortona.
NECROLOGIO
23 febbraio 1956. Monsig. Gal vin Edoardo, Vescovo di Hanyang.
27
»
» Monsig. Guy ornar Giovanni Alfredo, Vescovo tit di Assava.
28
»
»
Monsig. Szlagowski Antonio Wladislao, Arcivescovo tit. di
Cotieo.
2 marzo
»
Monsig. di Tommaso Antonio, Vescovo tit. di Cirene.
4
»
»
Monsig. Dalla Zuanna Vigjlio Federico, Arcivescovo tit. di
Mocisso.
»
»
»
Monsig. Gleeson Edmondo, Vescovo di Maitland.
10
'»
»
Monsig. Moussaron Giuseppe Giovanni Amato, Arcivescovo di Albi.
22
»
»
Monsig. de Aquino Correa Francesco, Arcivescovo di
Cuiabá.
2 aprile
»
Monsig. Deymier Giovanni Giuseppe Giorgio, Arcivescovo
di Hangchow.
21
»
»
Monsig. Kelly Edoardo, Vescovo di Boise City.
25
»
»
Monsig. Czapik Giulio, Arcivescovo di Agria.
26
»
»
Monsig. Jacquin Giorgio, Vescovo di Moulins.
28 Maii 1956
A n . et vol. X X X X V I I I
(Ser. Il, v. X X I I I ) - N. 6
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
ACTA PII PP. XII
CONSTITUTIONESAPOSTOLICAE
I
LINENSIS
IN CATHEDRALI TEMPLO DIOECESIS LINENSIS CANONICORUM COLLEGIUM CONSTITUITUR.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Cum uniuscuiusque dioecesis Episcopus totis contendere viribus debeat ut summi Dei cultus pie splendidissimeque habeatur, et commissi
p o p u l i bona utilitatesque continenti foveantur studio, eosdem omnino
decet virorum corona et quasi senatu ornari, qui, ingenio, exemplo ac
doctrina praestantes, ipsos sacrorum Antistites gravissimis hisce partibus implendis iuvent. Quam ob causam, libentissime accipiendas esse
censuimus preces venerabilis Fratris Henrici Gelain, Linensis Episcopi,
qui ab hac A p o s t o l i c a Sede postulavit ut, ad normam sacrorum canonum, in sua etiam dioecesi Canonicorum Collegium conderetur. Probantes igitur quae S. Congregatio Consistorialis decreverit esse facienda,
c u i scilicet proprias huic agendae rei potestates demandavimus ; post auditum venerabilem Fratrem A r m a n d u m Lombardi, Archiepiscopum titulo
Caesariensem Philippi et in Brasilia A p o s t o l i c u m Nuntium, atque consensum eorum suppletum, qui in hoc negotio sua quomodocumque interesse arbitrentur;
summa
Nostra usi potestate
17 - ACTA, vol. X X I I I , n. 6. — 28-5-1956.
haec
quae
sequuntur
246
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
decernimus atque iubemus. In cathedrali Linensi templo Canonicorum
Collegium constituimus, quod duobus volumus c o m p o n i Dignitatibus,
A r c h i d i a c o n o nempe et Archipresbytero, atque sex Canonicis, quorum
alter doctoris Theologi alter vero praefecti paenitentium admissis expiandis officio fungetur. Quae Dignitates et Canonicatus ad iuris praescripta assignabuntur ; quoadusque tamen ea c o n g r u o patrimonio locupletar i nequeant, libenter sinimus eadem vel iis sacerdotibus deferri,
qui alio iam beneficio fruantur, c u m animorum etiam curatione coniuncto.
Concedimus pariter ut divinum officium congregato Canonicorum coetu
his saltem diebus agatur, quos nunc describimus, scilicet :
Pentecostes,
Sacramenti
augusti,
Deiparae
Virginis
caelo
Paschatis,
receptae,
Ss. Petri et Pauli, S. Antonii Patavini, cui cathedralis aedes ut caelesti
Patrono est dicata,
anniversario praeterea die ab
eadem
consecrata
aede, ceterisque denique diebus, qui per Capitulares Constitutiones edicentur. Quoniam autem ii viri, qui in huiusmodi coetus asciscuntur,
vestium etiam insignibus decorandi sunt, ut vel extrinsecus ipsorum
quodam m o d o pateat dignitas ac singularis auctoritas, volumus ut Dignitates et Canonici, intra fines dumtaxat suae dioecesis, nigram induant
vestem talarem c u m fimbriis violacei coloris, zonam sericam pariter
violaceam, rochetum cum refiexu c o c c í n e o (vermelho-cremisi) in manicis, mozetam e serico villoso nigro c u m fimbriis coccineis et, iuxta
temporum opportunitatem, cappam c u m pellibus albi coloris caligasque
violaceas. Quod denique ad cetera sive officia, sive munera, sive iura ac
privilegia attinet,
quae ad omnia pari dignitate huiusmodi Collegia
spectant, iuris communis leges fideliter serventur ; qua de re, simul atque
Canonicorum coetus conditus fuerit, dioecesani Consultores suo munere
vacabunt. Ad haec omnia, quae statuimus, efficienda venerabilem Fratrem deligimus A r m a n d u m Lombardi, quem diximus, tributis ei omnibus agendi negotii potestatibus, quas poterit cuilibet viro subdelegare,
d u m m o d o ecclesiastica dignitate p r a e d i t o ; quodsi tunc alius Apostolicae in Brasilia Nuntiaturae praeerit,
c u m haec erunt facienda,
ipsi
easdem concedimus potestates, cuilibet pariter delegandas. Qui denique
rem ad effectum deduxerit, acta exaranda curet eorundemque exempla
ad S. Consistoriale Consilium quam primum mittenda. H a s vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus : ita quidem ut
quae per eas decreta sunt ab iis quorum res est religiose serventur, atque
igitur vim suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, c u m per has Litteras
iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis praeditus auctori-
Acta Pii Pp. XII
247
tate, sive sciens sive insciens contra egerit ac N o s ediximus, id prorsus
irritum atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea haec voluntatis N o strae documenta vel scindere vel corrumpere l i c e a t ; quin i m m o harum
Litterarum exemplis et locis, sive typis impressis sive manu exaratis, quae
sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque
ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem o m n i n o habenda erit
fides, quae hisce haberetur, si ostenderentur. Quae Nostra decreta in
universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o detrectaverit, sciat se
poenas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa
non fecerint.
D a t u m R o m a e , apud S. Petrum, die undetricesimo mensis Novembris, anno D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo quinto, Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
S. R. E. Cancellarius
Fr. A D E O D A T Ü S I. Card. P I A Z Z A
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regens
f Alfonsus Carinci, A r c h i e p . S e l e u c , Decanus Proton. Apost.
Bernardus De Felicis,
Proton.
Apost.
Loco © Plumbi
In Cane. Ap. tao., vol. LXXXXI, n. 85.
II
VALENTINAE IN BRASILIA
IN DIOECESI VALENTINA IN BRASILIA CANONICORUM COLLEGIUM CONSTITUITUR.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Cum Nostra consilia et cogitationes eo etiam tendant ut D e i maiestas, hominum rerumque conditoris, sollemni cultu summoque honore
celebretur;
itemque ut
Episcopis
lectissimorum
Sacerdotum
coetus
quasi senatus sit praesto, qui eos et consilio et opere iuvent, fit ut
non sine magna laetitia eorum E p i s c o p o r u m postulatis concedamus,
248
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
qui ab A p o s t o l i c a Sede expetant ut in sua cathedrali aede Canonicorum
Collegium condatur. H u i u s m o d i preces c u m venerabilis Frater R o d u l fus de Oliveira Pena, Yalentinae Sedis in Brasilia sacrorum Antistes,
"V
huic B o m a n a e Ecclesiae admoverit, N o s , post auditum venerabilem Fratrem A r m a n d u m Lombardi, Archiepiscopum titulo Caesariensem Philippi
et in Brasilia A p o s t o l i c u m Nuntium, remque bene consideratam, consensumque eorum suppletum qui in hoc negotio aliquid iuris se habere
putent vel habeant; ea quae S. Congregatio Consistorialis, factis olim
a Nobis potestatibus, censuit esse facienda probantes, haec quae sequuntur statuimus et decernimus. In cathedrali templo Valentinae dioecesis
in Brasilia Collegium Canonicorum condimus, quod duabus Dignitatibus constabit, Archipresbytero videlicet et Cantore, atque sex Canonicis, quorum alter theologi munere fungetur, alter autem munus explebit populi admissa expiandi. Dignitates et Canonicatus, qui dicuntur,
ad normam iuris communis conferantur : concedimus tamen ut, quoad
usque c o n g r u o beneficio non sint praedita, iis etiam Sacerdotibus assignari possint qui alio iam beneficio fruantur, etiamsi munus eorum et
officium secum ferat animorum curationem.Quod autem attinet ad munia
propria Canonicorum, censemus ut conventus ad caerimonias peragendas his saltem diebus fiant : in die festo scilicet S. Sebastiani, cui est
dioecesis ceu Patrono s a c r a ; B. M. V. caelo receptae, cuius honori est
cathedrale
templum
dicatum;
feria
quinta
praeterea
maioris
hebdo-
madae ; ceterisque postremo diebus quos Capitulares leges seu Constitutiones, quam primum condendae, p r a e s c r i p s e r i t . Cum vero deceat eos
qui in E p i s c o p i consilium adsciscuntur quibusdam insignibus condecor a n , decernimus ut Dignitates et Canonici, intra fines tamen suae dioecesis, vestem talarem induant nigram cum fimbriis violacei coloris, zonam
sericam pariter violaceam, rochetum cum reflexu coccíneo (vermelhocremisi) in manicis, mozetam e serico villoso nigro c u m fimbriis coccineis, et, iuxta temporum opportunitatem, cappam c u m pellibus albi coloris atque caligas violaceas. Ad cetera autem Canonicorum officia et
munera quod attinet, ad eorum iura, privilegia, honores, quas normas
Codex I. C. sancit, eaedem omnino serventur. Qua de re, constituto Canonicorum Collegio, statim Consultores dioecesani a suo munere cessabunt.
V o l u m u s postremo ut hae Litterae Nostrae a venerabili Fratre A r m a n d o
Lombardi, quem nominavimus, in effectum deducantur, cui omnes potestates rei gerendae tribuimus, quas poterit etiam cuilibet viro delegare,
dummodo ecclesiastica dignitate insigni. Qui vero negotium perfecerit,
idem et documenta exarari faciet, quorum exempla sincere scripta
ad
Acta PU Pp. XII
249
S. Congregationem Consistorialem quam primum mittet. Quod si eo
tempore c u m res fieri debeat alius eidem Nuntiaturae praesit, huic oneri
erunt quae mandavimus. H a s vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus ; ita quidem ut quae per eas decreta sunt ab
iis quorum res est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant.
Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, c u m per has Litteras iisdem derogemus omnibus.
Quapropter si quis,
quavis praeditus auctoritate,
sive sciens
sive insciens contra egerit ac Nos ediximus, ' i d prorsus irritum atque
inane haberi iubemus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta" vel scindere vel corrumpere liceat ; quin immo harum Litterarum exemplis et locis,
sive typis impressis sive manu exaratis,
quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta eadem omnino habenda erit fides, quae hisce haberetur, si ostenderentur. Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o detrectaverit,
sciat se poenas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa non fecerint.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die undetricesimo mensis Novembris, anno D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo quinto, Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
8. R. E. Cancellarius
jji Fr. ADEODATUS I. Card. P I A Z Z A
8. Congr. Consistorialis a Secretis
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regens
f Alfonsus Carinci, A r c h i e p .
Bernardus
De Felicis,
Loco SB Plumbi
In Ap. Cane, tao., vol. LXXXXI, n. 86.
S e l e u c , Decanus Proton. Apost.
Proton.
Apost.
250
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
III
QUITENSIS
(GUAYAQUILENSIS)
IN ABQUATORIANA REPUBLICA ALTERA CONSTITUITUR ECCLESIASTICA PROVINCIA,
GUAYAQUILENSIS NUNCUPANDA.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Cum in Aequatoriana Republica una adhuc habeatur P r o v i n c i a ecclesiastica, Quitensis scilicet, eademque in nimiam protendatur latitudinem,
animorum iuvandorum causa venerabilis Prater Opilius Rossi, Archiepiscopus titulo A n c y r a n u s et in Republica de qua dicimus A p o s t o l i c u s
Nuntius, ab hac R o m a n a Sede postulavit ut, ipsa P r o v i n c i a ecclesiastica partita, nova ex ea conderetur : cui sententiae favere sive dilectum F i l i u m Nostrum Carolum Mariam S. R. E. Cardinalem de la Torre,
Quitensem Metropolitam, sive venerabiles Fratres Ecclesiarum Guayaquilensis, Portus Veteris, F l u m i n u m ac de EI Oro Ordinarios. Quoniam
igitur persuasissimum habemus, ubi unius Pastoris leventur et quasi
distribuantur sollicitudines, satius populorum utilitati consuli dioecesiumque regimini, hasce preces libenter suscipimus ; eaque de causa, re
diligenter considerata, atque eorum suppleto consensu qui in hac rerum
commutatione aliquid iuris habeant, vel se habere existiment, de summa
Nostra auctoritate sequentia statuimus. Ab Ecclesiae Quitensis, ab eiusque p r o tempore A r c h i e p i s c o p i metropolitico iure simul dioeceses Guayaquilensem ac Portus Veteris, praelaturasque « nullius » F l u m i n u m
ac de EI Oro eximimus, simul earum E p i s c o p o s atque Praelatos. De
quibus ita seiunctis dioecesibus ac praelaturis, episcopalem Ecclesiam
Guayaquilensem ad gradum et dignitatem perducimus archiepiscopalis
metropolitanae Sedis, c u m omnibus iuribus, privilegiis et praerogativis,
quibus ceterae eiusdem honoris archidioeceses ad iuris normam fruuntur. Cui metropoli eas ut suffraganeas subdimus Ecclesias, quarum supra nomen fecimus, dioecesim nempe Portus Veteris, ac praelaturas
F l u m i n u m ac de EI O r o . Quam ob rem, ex hisce ita dismembratis atque
Acta Pii Pp. XII
251
ordinatis Sedibus nova constabit ecclesiastica Provincia, quam Guayaquilensem, ex archidioecesi capite et quasi matre, appellari volumus, iisdemque terminis circumscribi, atque quattuor simul Ecclesiae, quibus ipsa
componitur. Venerabilem igitur Fratrem Caesarem Antonium Mosquera
Corral, adhuc Guayaquilensem E p i s c o p u m , ad Archiepiscopi Metropolitae dignitatem decusque promovemus, facta eidem potestate, sicut
aequum est, ad ceterosque aequali gradu spectat viros, Crucem ante se
ferendi, intra fines dumtaxat suae archidioecesis, sacrumque induendi
Pallium, postquam tamen illud in publico Consistorio rite postulaverit
atque obtinuerit; quam dignitatem, ut patet, Guayaquilenses, qui sequentur, Praesules pleno iure habebunt ; eidem praeterea, eiusque successoribus, ut suffraganeos subdimus earum Praelatos Ecclesiarum, quas supra
numeravimus. Iubemus denique ut cathedrale Canonicorum Guayaquilensium Collegium ad gradum, titulum honoremque perducatur Collegii
archiepiscopalis metropolitani, cum omnibus iuribus, privilegiis, praeeminentiis et honoribus, quae ex iure communi ceteros consequuntur eiusdem appellationis ac dignitatis Canonicorum coetus. Quae omnia religiose perficienda curabit venerabilis Frater Opilius Rossi, quem memoravimus, cui et omnes tribuimus necessarias agendi negotii potestates,
etiam cuilibet viro, si opus fuerit, subdelegandas ecclesiastica dignitate
praedito, et onus imponimus huiusmodi peractae Sedium ordinationis
documenta exarandi, eorumque ad unguem exacta exempla quam primum
ad S. Consistoriale Consilium mittendi. Quod si evenerit ut, quo tempore
res ad effectum erit deducenda, alius Apostolicae in Aequatoriana Republica Nuntiaturae praesit, huic similiter potestates concedimus et
negotium perficiendi et virum subdelegandi. Has vero Litteras nunc et
in posterum efiicaces esse et fore volumus ; ita quidem ut quae per eas
decreta sunt ab iis quorum res est religiose serventur, atque igitur vim
suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis
contraria praescripta officere poterunt, c u m per has Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis praeditus auctoritate, sive
sciens sive insciens, contra egerit ac N o s ediximus, id prorsus irritum
atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae
documenta vel scindere vel corrumpere liceat ; quin i m m o harum Litterarum exemplis et locis, sive typis impressis sive manu exaratis, quae
sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab
aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem omnino habenda erit
fides, quae hisce haberetur, si ostenderentur. Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o detrectaverit, sciat se poe-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
252
nas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa
non fecerint.
D a t u m Romae, apud S. Petrum, die secundo et vicesimo mensis Ianuarii, anno Domini millesimo nongentesimo quinquagesimo sexto, Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. OOSTANTINI
j$¡ Fr. I. ADEODATUS Card. P I A Z Z A
S. B. E. Cancellarius
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regens
f Alfonsus Carinci, A r c h i e p . S e l e u c , Decanus Proton. Apost.
Bernardus De Felicis,
Proton.
Apost.
Loco £B Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. LXXXXII, n. 9.
LITTERAE APOSTOLICAE
I
TEMPLUM B. MARIAE V. DE MONTE, IN SUBURBIO BOMBAYENSIS URBIS EXSTANS,
BASILICIS MINORIBUS ACCENSETUR, AC INSUPER BOMBAYENSI EMO ORDINARIO
FACULTAS COMMITTITUR CORONANDI IMAGINEM B. MARIAE V. IN EODEM
ASSERVATAM.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Perfugium salutis et quasi propugnaculum Fidei perhibetur esse Templum Deiparae sacrum et in amoeno
colle positum, unde Bombayam urbem et maris vastissimum aequor prospicias. Qua in regione suburbana, cui nomen « Bandra », plurimi degunt Christifideles, qui religionis catholicae instituta alacres obeunt.
H o c vero Templum Beatae Mariae Virginis de Monte, uti appellatur, ad
artis Gothicae rationem anno millesimo nongentesimo quarto extractum
est loco prioris sacrarii, quod anno millesimo septingentésimo sexagesimo
p r i m o aedificatum, piorum multitudinem capere non potuit. Ceterum hic
mons ab antiquis temporibus A l m a e Deiparae, in spem humani generis
Acta Pii Pi). XII
253
natae, sacer est, quandoquidem iam ante annum millesimum quingentesimum sexagesimum sextum Ignatiani Sodales Marianae pietatis sedem
ibi constituerunt. Cum igitur hoc Templum sit opere nobilissimum, religione sanctissimum populique fidelis concursibus maxime celebratum,
Dilectus Filius Noster Valerianus Gracias, Bombayensis Archiepiscopus,
Nos rogavit ut illud Basilicae Minoris nomine ac iure donaremus, simulque ut venerabilem eiusdem Deiparae Imaginem, ibi asservatam, quam
n o n . s o l u m Christifideles sed etiam ethnici praecipuis venerantur obsequiis, aureo diademate, Nostro nomine et auctoritate, redimiri sineremus.
Quibus precibus pro Nostro Mariani cultus propagandi studio libenti
animo obsecundantes, Nos, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto,
certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, Templum
Beatae Mariae Virginis de Monte, A n g l o r u m sermone « Our L a d y of
the Mount » appellatae, eius Nativitatis mysterio sacrum et in suburbio,
cui nomen « Bandra », urbis Bombayae exstans, ad dignitatem et honorem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adjectis iuribus ac privilegiis, quae Aedibus eodem nomine insignibus rite competunt. Praeterea, iisdem hisce Apostolicis Litteris et auctoritate Nostra, ad futuram
rei memoriam, Bombayensi Ordinario, quem diximus, eas partes committimus ut die per se ipsum deligendo, Imagini Beatae Mariae Virginis
de Monte, eodem in Templo excultae, post Missarum sollemnia, iuxta
ritum formulamque praescriptam, auream coronam, Nostro nomine et
auctoritate, imponat. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Templum
autem ipsum huiusmodi honore augentes, decernimus praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque, ad quos
spectant, seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc
ea inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die x x i , mensis Octobris, anno MCMLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
I o . BAPT. MONTINI
Prosecretarius
Status
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
254
II
TEMPLUM B. MARIAE V., PLACENTINA IN URBE, (( SANTA MARIA DI CAMPAGNA ))
APPELLATUM, BASILICAE MINORIS TITULO AC PRIVILEGIIS COHONESTATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Placentia,
urbs ampla, non uno
commendatur Templo artiñciosis operibus nobili populique concursibus
celebrato; quo e genere perhibetur esse Aedes A l m a e Deiparae sacra,
quam vulgato sermone « Santa Maria di Campagna » appellant. H o c
Templum, scilicet eiusdem urbis sedes praecipua cultus Mariani, anno
millesimo quingentésimo vicesimo secundo, A l e x i o Tramello, nranicipe
Piacentino, architecto, coeptum est construi, ad quod opus exigendum
cives communi animorum alacritate stipem confluere. Asservatur ibidem signum Beatae Mariae Virginis, quod iam antea, per quinque saecula, in eodem l o c o exstans, religiose fuerat excultum, atque anno millesimo sexcentésimo secundo, iterumque hoc vertente anno, aureo diademate a Purpurato Ecclesiae Patre F r a n c i s c o B o r g o n g i n i - D u c a , quem
nuper defunctum deflevimus, Nostro nomine et auctoritate est redimitum. Qui annalium replicant memoriam, asseverant Beatum Urbanum
P P . I I , Decessorem Nostrum, apud eandem Imaginem Christifideles,
anno millesimo nonagésimo quinto, ad expeditionem in Terram Christi
incolatu sacram evocasse, atque Beatae Mariae V i r g i n i s honori Praefationem,
quam Ecclesia R o m a n a adhuc usurpât,
Laudatur praeterea hoc
Templum
renatis artibus appellatur,
propter
primum cecinisse.
structurae
et ad cuius venustatem
genus,
fornices
quod
a
sublimes
atque tholus aedificio impositus non parum conferunt, propter cultum
eximium et imagines, praesertim quas udo illitis coloribus p r o ingenii
sui copia expressit ille haud obscuri nominis vir qui vulgo nuncupatur
« Pordenone ». Cuius in praeclarae A e d i s , anno millesimo quingentésimo sexagesimo primo consecratae, officiis ab antiquis temporibus versantur Sodales Franciscales, qui annituntur ne quid desit divinis ritibus, ne quid Christifideles desiderent. Sacram quoque supellectilem eamque magni pretii et Sanctorum reliquias est ibi cernere, ita ut h o c pietatis domicilium rite instructum dicendum sit atque ornatum. V o l e n s
255
Acta PU Pp. XII
autem, hoc Mariano vertente A n n o , Mariani huiusce Templi dignitatem
augere et Christifideles ad impensiorem Deiparae cultum provocare,
Venerabilis Frater Humbertus Malchiodi, Archiepiscopus titulo Serrensis in Macedonia, Piacentini Archiepiscopi-Episcopi A d i u t o r , N o s
rogavit, ut Templum, quod saepe diximus, Basilicae Minoris nomine ac
iure donaremus. Quibus precibus libenti animo concedentes, N o s , ex Sacrae R i t u m Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Placentinum Templum, Beatae
Mariae Virgini sacrum atque vulgo « Santa Maria di Campagna » appellatum, ad dignitatem et honorem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae eidem titulo rite competunt.
Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare
ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ;
illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum
plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die III mensis Novembris, anno MDCCCCLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
I o . BAPT. MONTINI
Prosecretarius
Status
III
ECCLESIA CATHEDRALIS BARENSIS BASILICAE MINORIS HONORIBUS PRIVILEGIISQUE DECORATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Barensium Templum princeps, sane
sanctum
apud illos et religiosum, praeclarum perhibetur esse monu-
mentum, utpote artificiosis operibus illustre et insigne. Quod ab antiquis repetitur temporibus, cum iam saeculo vi, ut rerum scriptores narrant, ea in urbe constituta fuerit Aedes episcopalis, Vertente autem
saeculo xi Byzantius Archiepiscopus Templum superius structurae ge-
256
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nere Graecorum proprio aedificare coepit, quod a successoribus eius perfectum, anno MCLVI, c u m Barium impio furore diriperetur, eversum est.
Tamen sacrorum Antistes Rainaldus augustum hoc religionis domicilium, secundum artis Romanicae, quam dicunt, praecepta, ampliore
forma restituit, adiectis sacris turribus et porticu, atque in melius reparavit. Saeculo autem x i u ad finem vergente, Romualdus Archiepiscopus Aedem, novis operibus locupletatami ornatamque, die iv mensis
Octobris, anno MCCLXXXXII, D e o in honorem Beatae Mariae Virginis
sideribus receptae sollemni ritu consecravit. Sed, quod per labentia
tempora prisco colore ac specie venustum servatum erat, Templum saeculo x v i i i minus eleganter mutatum fuit et opere tectorio ea ratione,
quam aetas illa ferebat, obductum. Lustris autem hisce proxime praeteritis ad pristinum splendorem revocatum est, ita ut, qui id invisunt,
non parva afficiantur admiratione. Praeterea in crypta, amplitudine et
ornamentorum copia illustri, I m a g o Beatae Mariae Virginis « Hodigitriae », quae anno DCCXXXIII C o s t a n t i n o p o l i est Barium periata, a Christifidelibus perpetuis excolitur obsequiis. Quo Simulacro expressa, A l m a
Deipara urbis atque provinciae Barensis ab hac A p o s t o l i c a Sede caelestis renuntiata fuit apud Deum Patrona. Templum denique pretiosa
supellectile refertum est iisque rebus affatim instructum, quae ad domus
Dei decorem pertinent. Nec praetermittendum sacros ibi ritus curari a
lectissimis V i r i s in Canonicorum Collegium adscriptis. Preces igitur ad
N o s admovit Venerabilis Frater Henricus N i c o d e m o , Barensium Antistes, ut, superiore Aede opere nobilissimo refecta iterumque religioso
cultui apta reddita, et oblata occasione primi ex Archidioecesi Conventus Mariani, in perennem huius A n n i Deiparae sacri memoriam, Templum, quod laudavimus, Basilicae Minoris nomine ac iure donaremus.
Quae vota libenti animo explentes, N o s , ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque
Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Ecclesiam Cathedralem Barensem, Beatae Mariae V i r gini in Coelum Assumptae sacram, ad honorem ac dignitatem Basilicae
Minoris evehimus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis, quae Templis eodem nomine insignibus rite competunt. Contrariis quibusvis nihil
obstantibus. H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras
firmas,validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari;
sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et
Acta Pii Pp: XII
257
inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet,
scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die iv mensis Novembris, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
IV
BASILICAE MINORIS HONORIBUS DECORATUR ECCLESIA POROCORNELIENSIS
B. MARIAE V VULGO (( DEL PIRATELLO )), IN DIOECESI IMOLENSI.
V
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Deiparae cultorum frequentia insigne est, quemadmodum accepimus, Forocorneliense Templum, quod eidem Beatae Mariae Virgini sacrum, « dei Piratello » Italico sermone appellatur. Cuius religionis origo ab antiqua repetitur aetate, quandoquidem saeculo x v , ut memoriae proditur, A l m a Dei Genetrix, non ineleganti Imagine eo in l o c o expressa, cuidam viatori, pietatis causa A e dem Lauretanam petenti, significavit velle se, ubi consisteret, a F o r o corneliensibus peculiaribus coli obsequiis. Rosae subito ibi exsistentes
superno nuntio attulerunt fidem. Augescente exinde in dies animorum
alacritate, Templum excitatum est opere egregio, ad quod exigendum
praeclari artifices ingenium et copiam contulere. Nec praetermittendum
primum huius religionis domicilii moderatorem fuisse Beatum Ieremiam
Lambertenghi, Tertii Ordinis Regularis Sancti Francisci sodalem ind i t u m . Itaque Augusta V i r g o , ibidem venerata, post hominum memoriam, Forocorneliensium urbis ac dioecesis habetur praecipua P a t r o n a ;
honestis eorum consiliis et inceptis praeest, rebus in adversis iis optatum solacium praebet tutumque perfugium. Est quoque prae Nobis f e
rendum Pium P P . IX, Decessorem Nostrum, rec. mem., pro sua erga
Deiparam pietate, cum Forocorneliensium praeesset Ecclesiae, in hanc
Marianae religionis sedem se recipere solitum esse. Templum praeterea
iis rebus affatim instructum est, quae ad Dei cultum pertinent, nec deest
sacra magni pretii supellex. Divinis vero ritibus religiosaeque Christi-
258
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
fidelium curationi operam dant Sodales Tertii Ordinis Regularis Sancti
Francisci, quibus Aedes, quam extruxerant primisque auxerant incrementis, decem amplius abbine annos iterum est credita. Quibus permoti
volentesque, ut Mariani huius iam exeuntis A n n i quoddam quasi exstaret
monumentum, quod p o p u l u m Christianum ad A l m a e Deiparae cultum
inffiammaret et exacueret, Venerabiles Fratres Paulinus Ioannes Tribbioli, Imolensis Episcopus, et Benignus Carrara, E p i s c o p u s titulo Hieropolitanus, eiusdem a sacris A d i u t o r , preces N o b i s adhibuerunt, ut
Templum, quod diximus, Basilicae Minoris nomine ac iure donaremus.
Quae vota libenti animo propterea etiam explentes, quod optatis Dilecti
F i l i i Nostri Caietani Sanctae Romanae Ecclesiae Presbyteri Cardinalis
Cicognani ea novimus respondere maxime, N o s , ex Sacrae R i t u u m Congre
gationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque A p o stolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Forocorneliensem Ecclesiam Beatae Mariae V i r g i n i sacram atque
v u l g o « dei Piratello » appellatam, ad dignitatem et honorem Basilicae
Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae Templis, eodem nomine insignibus, rite competunt. Contrariis quibusvis
nihil obstantibus. H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant
seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter
sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die x i x mensis Novembris, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO PRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
Acta Pii Pp. XII
259
V
SANCTA ZITA V. ANCILLARUM MULIERUMQUE DOMESTICAE CURAE ADDICTARUM
PATRONA CAELESTIS DECLARATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Anciliarem condicionem hisce, quibus hominum genus iactetur procellis, difficiliorem esse in dies maioribusque obnoxiam periculis nemo est quem fugiat. Neque infitiandum est
praecipuae virtutis robore opus esse iis, quae alienis in domibus famulantur, ut victum quaeritent tolerentque vitam. Eas, atque universe quae
domestica munera exercent, igitur peculiari obtegi praesidio superno
quam maxime videtur expedire, ut scilicet Patronam habeant, ad quam
rebus in arctis fidentes confugiant, a qua christianae humilitatis, oboedientiae, morum integritatis, officii, patientiae sumant exemplum. Cuius
modi ornamentis animi commendata, praefulget Sancta Zita, virgo Lucensis, quae duodecim vix annos nata familiae cuidam ancillabatur,
heris non ita praeclare agentibus cum i p s a ; sed, qua erat modestia, verecundia, suavitate, eosdem paulatim sibi conciliavit. Cum ergo vitam
humilem degisset praestabili cum virtute, pauper administra digna effecta est, quae, Sanctorum Caelitum honoribus decorata, veluti excelsa
domina immensa in aevum affluer et beatitate. H a e c ergo praesit iis, quae
eiusdem in terra participes sunt condicionis, ut consortes fiant gloriae
non absimilis. H o c ductus consilio, Venerabilis Frater Antonius Torrini,
Archiepiscopus Lucensis, nomine quoque cleri populique fidelis sibi
commissi, N o s rogavit, ut Sanctam Zitam omnium mulierum famulatui
domestico adddictarum Caelestem Patronam renuntiaremus.
Easdem
praeterea preces Nobis adhibuerunt complures Purpurati Patres, permulti Archiepiscopi, Episcopi ex orbe terrarum Catholico fere universo,
quarumdam religiosarum Sodalitatum supremi Moderatores, nonnulli,
qui publicae praesunt rei, ipsae denique, eaeque non paucae, mulieres et
adulescentulae, in famulatu versantes. Quibus supplicationibus libenter
concedentes, N o s , ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa
scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis
plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Sanctam
Zitam, Virginem, ancillarum mulierumque domesticae curae addictarum caelestem apud D e u m Patronam eligimus,
facimus,
declaramus,
omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae ordinum seu
260
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
coetuum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus.
H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter extare ac permanere; suosque plenos atque
integros effectus sortiri et obtinere ; illisque ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc et inane fieri, si
quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter attentari contigerit.
Datum R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Martii, anno MDCCCCLV, Pontificatus Nostri decimo septimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
EPISTULAE
I
AD EXCMOS PP. DD. IOSEPHUM SLIPYI, ARCHIEPISCOPUM LEOPOLITANUM,
METROPOLITAM HALICIENSEM ; CONSTANTINUM BOHACEWSKYI, ARCHIEP.
TIT. BEROËNSEM; BASILIUM LÀD.YKA, ARCHIEP. TIT. MARTYROPOLITANÜM ;
IOANNEM BUCKO, ARCHIEP. TIT. LEUCADENSEM/ NICOLAUM CARNECKYI, EPISCOPUM TIT. LEBEDIENSEM; PAULUM GOIDIC, EPISCOPUM FRAGOPOLITANUM ; NILUM SAVARYN, EPISCOPUM TIT. IOTANUM ; ISIDORUM BORECKYI,
EPISCOPUM TIT. AMATHUSIUM IN CYPRO ; ANDREAM ROBORECKYI, EPISCOPUM TIT. TANAITANUM; GABRIELEM BUKATKO, EPISCOPUM TIT. SEVERIANENSEM ; NICOLAUM ELKO, EPISCOPUM TIT. APOLLONIENSEM ; NICETAM
BUDKA, EPISCOPUM TIT. PATARENSEM ; IOANNEM LATYSEWSKYI, EPISCOPUM
TIT. ADADENSEM; AMBROSIUM SEN Y SYN, EPISCOPUM TIT. MAINENSEM ;
BASILIUM H0PK0, EPISCOPUM TIT. MIDILENSEM, MAXIMUM HERMANIUK,
EPISCOPUM TIT. SINNENSEM; PACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA
SEDE HABENTES : MILLESIMO EXEUNTE ANNO A QUO PRINCEPS S. OLGA
SACRUM BAPTISMUM RECEPIT.
PIUS PP. XII
Venerabiles Fratres, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. — Novimus vos, valde percupere ut ii universi, quos pastorali sollertiae vestrae
concreditos habetis filios, millesimum exeuntem annum digne una simul
Acta Pii Pp. XII
261
concelebrent, ex q u o nobilissima Princeps S. Olga, inani ethnicorum
superstitione ex animo penitus evulsa, christiana luce illuminata est,
ac lustrali sacri fontis aqua rite expiata. Optimum sane suscepistis consilium, quod frugiferum fore confidimus ; ex hoc enim faustitatis eventu
christiana initium duxit illustris illius populi historia, quae in Catholicae Ecclesiae annalibus tot egregie facta recenset, ex quibus non raro
sanctitudinis fulgor renidet. A c t u o s u m apostolatus studium, quo S. 01gae animus flagrabat, gravissimae omne genus difficultates praepedivere,
eamque retardarunt a concepto tanta c u m spe consilio ad effectum plene
feliciterque deducendo. Siquidem ex una parte neque c o m m o d u m neque
expeditum erat ob interclusa saepius itinera Evangelii praecones necessitatibus pares arcessere, qui suo ipsorum labore, divina gratia roborato, tam dissitas regiones peragrarent, ingentemque populum ad obtemperandum christianae doctrinae praeceptis converterent ; ex alia vero
fortis et generosa, sed nondum exculta illa gens haud facile ab avitis
institutis ac moribus abstrahebatur, haud facile ad novam amplectendam religionem adduci poterat.
At nobilis sanctaque femina, divini potius quam humanis opibus innixa, quod suadendo adhortandoque efficere nequibat, id supplicibus
adsiduisque precibus ad Deum admotis impetrare enitebatur. Eius autem
nepos, S. Vladimirus Magnus, eodem Iesu Christi amore eademque sanctitate atque avia sua permotus, nullis pepercit laboribus,
sumptibus,
ut
sibi creditus
populus
evangelica
luce
nullisque
collustraretur,
utque in sua dicione Crux Divini Redemptoris summo honore refulgeret, omnesque ad eius doctrinam pro viribus conformarentur. Qui quidem Vladimirus Princeps, ut iam in E n c y c l i c i s datis Litteris, quibus
initium est « Orientales (omnes », scripsimus, « quamvis liturgicos ritus,
sacrasque cerimonias ab Orientali fuisset Ecclesia mutuatus, non solum
in Catholicae Ecclesiae unitate, officii memor, perstitit, sed curavit etiam
diligenter ut inter A p o s t o l i c a m Sedem Rationemque suam amicae mutuaeque intercédèrent rationes » .
x
H i igitur sanctissimi Principes Olga
et Vladimirus vobis vestratibusque exemplo sint hoc praesertim anno,
quo decimum revolutum saeculum celebratis a gente illa suscepta in
gremium Catholicae Ecclesiae matris. Saeculares eiusmodi celebrationes
vividius referent quasi ante eorum oculos qui vestris curis concrediti
sunt amantissimam terram illam, eius celebérrimas urbes, oppida, castella, vicos, unde vel ipsimet vel ipsorum patres duxerunt ortum ; iterumque omnes incensiore quodam m o d o experientur non solum terre1
18
Acta Ap. Sed. 1946, pag. 35.
-
ACTA,
vol.
XXIII,
n.
6.
—
28-5-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
262
nam « cariorem esse patriam nobis quam nosmet ipsos » ,
2
sed imprimis
caelestem perpetuoque mansuram ; ac mentis obtutu veluti praesentes
cernent sacras illas aedes et templa, forsitan bodie p r o b d o l o r profanata:,
in quibus olim ex iisdem non pauci effusas ad D e u m admoverunt preces
dulcissimam, ab eoque acceperunt quasi vicissim, maiora quam cetera
omnia, superna suavissimaque solacia. Reminiscentur profecto maiorum
glorias, virtutes, c o n c o r d i a m ; reminiscentur, complorantes christianoque animo inimicis ^Ecclesiae ignoscentes, suos E p i s c o p o s et sacerdotes
ex crediti muneris auctoritatisque sede deturbatos esse, ac vel morte
aifectos, vel in custodia detentos, deinde vero in exsilium missos.
At si praesentia in regionibus illis obscura sunt, ac futura incerta
videntur et anxitudinum plena, ne tamen concidatis a n i m o ; sed vos,
unaque vobiscum quotquot habetis in Christo filios, ab eo supplices contendati^ — cuius superna luce hominum mentes collustrantur, cuiusque
flexanima gratia liberae moventur voluntates — ut iustitiae, aequitatis
caritatisque consilia in omnes dominentur, utque tandem misericordissimus Deus pareat p o p u l o suo et ne det hereditatem suam in oppro3
b r i u m . Sint o m n e s , qui ex illa gente catholicam retinent fidem, « Chri4
sti bonus odor... D e o , in iis qui salvi fiunt, et in iis qui pereunt » ; sint
omnes « solliciti servare unitatem spiritus in vinculo pacis. Unum corpus et unus spiritus, sicut vocati estis in una spe vocationis vestrae » .
5
Qui igitur pastoralibus curis vestris commissi sunt pergant unanimi non
m o d o firmissimi constantesque perstare in fide sua, sed ceteros etiam,
quos possunt, ad unum Catholicae Ecclesiae ovile revocare, quod quidem ipse Christus D o m i n u s Beato Petro A p o s t o l o r u m P r i n c i p i eiusque
Successoribus pascendum c o n c r e d i d i t .
6
Id faciant n o n tantum precibus
ad D e u m adhibitis suppliciter, sed caritatis, sed piae paenitentiae, sed
ceterarum etiam virtutum praelucente exemplo.
N o s putamus, Venerabiles Fratres, munus illud, quod S. Olgae ac
S. V l a d i m i r i temporibus providentissimus Deus arcano suae mentis consilio nobilissimo huic p o p u l o concredidit, vocandi nempe orientales gentes ad christianam fidem et ad Ecclesiae unitatem, hodie quoque valere,
quamvis in praesentibus rerum adiunctis videatur omne genus difficultatibus iniuste praepeditum. E o r u m suppressae voces, quorum vincula,
vexationes atque aerumnae in illis aliisque regionibus plenius altiusque
2
3
4
5
6
Cic, Fin. III, 19.
Cfr. Ioel., II, 17.
II Cor., 11, 15.
Ephes., IV, 3-4.
Cfr. Io., XXI, 15-17.
Acta Pii Pp. XII
263
Christum cruci fixum nuntiant ac praedicant, ascendunt profecto ad
D o m i n u m ; ac libertatem Ecclesiae, veniam insectatoribus implorant.
Confidite ergo ; Deus non irridetur ; tardât quidem aliquando ut suorum
famulorum fides, firmitas, constantia, patientia periclitando probentur,
eodem fere m o d o quo aurum igne probatus purgatusque a scoriis magis
magisque splendei. Sed, ut ipse bonus est clemens ac iustus, lacrimas
cernit vestras, ac vestras profecto audit supplicationes. Confidite, dicim u s ; N o s , qui, ut Decessores Nostri, Orientales omnes Ecclesiae communitates amanti semper voluntate prosecuti sumus, incensissimas N o stras vestris precibus quasi conserimus, easque una simul ad Dei solium
admovemus supplicantes, ut dilectissimus populus ille universus, quorum non pauci ob praesentium rerum condiciones potius quam ob pravam voluntatem ab unius ovilis caulis infeliciter discesserunt, ad catholicam unitatem, Divino aspirante Numine, quam primum redeat; ideoque ad N o s , qui utpote A p o s t o l o r u m Principis Successor et Iesu Christi
Vicarius, (( nulla quidem humana re, sed caritate divina communisque
salutis studio permoti » ,
7
omnes apertis brachiis flagrantique amore de-
sideramus ac praestolamur.
Felicis huius vestratum omnium reditus non in alienam, sed in paternam communemque domum auspicium esto ac veluti invitamentum
memoria, quae apud vos viget, D e i famuli Andreae Szeptickyi, Archiepiscopi L e o p o l i t a n i ; qui quidem pro dissidentibus fratribus ad unum
reducendis ovile tot labores tot aerumnas tolerabat, et qui, ut iam scripsimus, (( nihil magis optabat, quam ut impensissimam suam erga A p o s t o licam Sedem venerationem testaretur, ac p r o suo grege, cuius in salutem
iam diu suas vires suasque curas impenderat, martyrium etiam, si opus
esset, divina suffultus gratia libenter faceret » .
s
Quos autem omnes habetis apud D e u m deprecatores ac caelestes gentis vestrae patronos supplicibus rogate precibus ut tot tantisque malis,
quae N o s haud minus quam vos acerbe tangunt, finis tandem imponatur,
et ut meliora felicioraque Catholicae Ecclesiae carissimoque p o p u l o illi
oriantur tempora.
Qua spe freti Deoque omnino confisi, vobis singulis universis, V e nerabiles Fratres, gregibus unicuique vestrum concreditis, iisque omnibus qui in regionibus illis tenaciter in animo catholicae fidei custodiunt
unitatem, vel ad eam quasi anhelando contendunt, caelestis consolatio7
LEO XIII, Epist. Apost. «Praeclara gratulationis», d. d. 20 Iun. a. 1894; A. L . ,
t. XIV, pag. 201.
* Litt. Enc. « Orientales omnes »; A. A. S., 1946, pag. 57.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
264
nis supernorumque munerum, conciliatricem
Nostraeque amantissimae
voluntatis testem, A p o s t o l i c a m Benedictionem effusa caritate in D o mino impertimus.
Datum
MDCCCCIII,
Romae,
apud
S.
Petrum,
die
xx
mensis
Ianuarii,
anno
Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
II
AD EXCMUM P. D. ALEXANDRUM RENARD, EPISCOPUM VERSALIENSEM, PRAESIDEM CONVENTUS LXVIII NATIONALIS SODALITATIS, QUAE (( UNION DES
ŒUVRES CATHOLIQUES DE FRANCE )) APPELLATUR.
Notre paternelle sollicitude pour le clergé de France Nous a rendu
particulièrement agréable l'annonce du Congrès de pastorale que vous
vous apprêtez à présider dans votre ville episcopale. Prêtres, religieux et
militants laïques s'y réuniront nombreux pour étudier, avec l'assistance
de plusieurs membres de la hiérarchie, la nécessité et les caractères d'une
action pastorale d'ensemble, qui regroupe, pour une œuvre commune, les
labeurs et les initiatives de chacun. De grand cœur, Nous bénissons ces
travaux et les encourageons.
Il y a trois ans déjà, Nous N o u s étions plu à louer « l'effort de lucidité » des catholiques de France et leur souci d'adapter la pastorale aux
conditions présentes des villes et des campagnes,
grâce à un usage
prudent des données de la sociologie. « On cherche, disions-Nous, à voir
clair pour agir efficacement ». Qui donc, en effet, peut méconnaître le
nombre et la diversité des formes d'apostolat et d'action catholique qui,
sons la vigilance des Pasteurs,
se sont développées depuis quelques
décades dans votre Patrie? Congrès et sessions d'étude ne cessent d'attester cette vitalité; les missions se multiplient, qui, sur la base d'une
analyse méthodique et patiente, animent une cité entière ou toute une
zone rurale; l'enseignement religieux et la formation spirituelle, la recherche intellectuelle et l'action sociale sont, avec le ministère sacramentel et la vie liturgique, l'objet d'un zèle qui ne connaît point de
repos. Et comment ne pas mentionner l'Institution récemment fondée
par Nos soins pour faire refleurir la foi et la vie chrétienne dans les
régions ou les milieux sociaux qui exigent une action proprement missionnaire? Tant d'efforts difficiles et courageux Nous sont connus : que les
Acta Pii Pj). XII
265
prêtres de F r a n c e les poursuivent avec ardeur et confiance, dans une
filiale docilité à ceux que l'Esprit Saint a établis pour régir l'Eglise de
Dieu !
1
P o u r porter tous leurs fruits, de tels efforts requièrent tout d'abord
une ferme assise doctrinale et cette cbarité fraternelle entre prêtres, que
N o u s recommandions il y a peu de semaines au clergé romain. Mais, au
plan de l'apostolat, qui est celui de votre Congrès, ils requièrent également une judicieuse coordination des ministères dans un cadre d'action
suffisamment large. Cette exigence, sans doute, est de tous les t e m p s ;
elle s'impose cependant davantage à notre époque, non seulement pour
remédier au t r o p petit nombre d'ouvriers apostoliques, mais pour mieux
correspondre aussi à la complexité accrue des relations humaines et aux
dimensions nouvelles des structures sociales de vie et de travail. Aussi
bien, tous les prêtres qui se dépensent dans un secteur donné aimeront-ils
considérer leurs fonctions sacerdotales, diverses et complémentaires,
c o m m e étant au service d'une seule et même tâche d'Eglise, sous l'autorité de l'Evêque. C'est au chef du diocèse, responsable de tout l'apostolat
qui s'y accomplit, qu'il appartient d'apprécier l'ampleur des regroupements de forces souhaitables, d'en définir les conditions et les limites,
d'assigner à chacun les objectifs d'action. Il n'est pas douteux au surplus
que les paroisses, cellules irremplaçables de la communauté chrétienne,
ne soient les premières à bénéficier de cette meilleure coordination.
L'heure n'est plus aux efforts isolés et dispersés.
Dans la mesure où l'apostolat est une œuvre commune, le prêtre doit
acquérir les qualités, d'ordre spirituel et pastoral, qui sont requises pour
l'exercer dans cet esprit. Il aura à cœur notamment de respecter la
diversité des ministères et de consentir parfois les sacrifices nécessaires ;
le souci des ensembles ne lui fera pas perdre de vue l'importance du contact individuel et de la direction des â m e s ; une juste appréciation des
données propres au milieu à évangéliser ne saurait lui faire oublier la
souveraine efficacité de l'action de la grâce, la puissance de la Parole de
Dieu et la fécondité surnaturelle de la sainteté. Comme le père de famille « qui tire de son trésor des choses nouvelles et des choses anciennes ) ) ,
2
l'apôtre d'aujourd'hui doit puiser dans sa foi en l'Eglise
un élan toujours jeune pour enrichir d'heureuses initiatives l'action
pastorale, en même temps qu'un respect des normes traditionnelles,
éprouvées et sanctionnées par l'Autorité hiérarchique.
J
2
Cfr. Actes, 20, 28.
M T . 13, 52.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
266
Le Congrès de Versailles, animé par les dirigeants de l ' U n i o n des
Œ u v r e s , est déjà, N o u s le savons, le fruit d'une longue et fraternelle
collaboration entre les divers mouvements de la vie catholique française.
Dieu veuille q u ' i l favorise à l'avenir une fructueuse coordination des
efforts apostoliques dans votre pays ! C'est avec ce vœu paternel que
N o u s vous accordons, ainsi q u ' à vos collègues de l'épiscopat et à tous
N o s chers fils, prêtres, religieux et militants laïques, Notre Bénédiction
Apostolique.
Du Vatican, le 30 Mars 1956.
PIUS PP. XII
III
AD EMUM P. D. CHRYSANTHUM TIT. SS. COSMAE ET DAMIANI S. R. E. PRESB.
CARDINALEM LTJQTJE, ARCHIEPISCOPUM BOGOTENSEM, QUINTUM AC VICESIMUM EPISCOPATUS ANNUM IMPLENTEM.
PIUS PP. XII
Dilecte F i l i Noster, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. Optimo
sane iure fideles tibi concrediti, sacrorum faventibus administris,
ut
libenter cognovimus, incenso studio contendunt, ut quintum ac vicesimum episcopatus tui natalem, quem ineunte p r o x i m o mense Maio peragere, opitulante D e o , tibi fauste continget, publicis observantiae amorisque significationibus prosequantur.
Enimvero iam in ipso fiorente aevo officia tibi tradita ad animarum
salutem quaerendam, munus praesertim paroeciale alacriter obiisti. P o s t
susceptum quidem episcopatum, primo in dioecesi Tunquensi, deinde in
sede ista metropolitana Bogotensi, pastorale ministerium sollerter exercuisti. Peculiares autem impendisti curas ad quaestiones sociales solvendas, ad radiophonicas quoque scholas fovendas, ut ruricolae potissimum iuvenes salutari Ecclesiae doctrina civilique cultu erudirentur.
Tibi itaque magnopere est cordi, ut quum alumni sacerdotii candidati,
tum praesbyteri fiorentes aetatibus omnibus apostolatus socialis operibus efficaciter initientur.
Quae quidem praeclara erga Ecclesiam merita abs te comparata laeti
intuentes, Nosmet Ipsi, qui R o m a n a quoque purpura te condecorare voluimus, iucundam nacti opportunitatem,
de pastorali ministerio tam
Act« Pii Pp. XII
267
diu actuoseque gesto libenti animo tibi gratulamur, simulque D e u m
impensa prece exoramus, ut superna dona ac solacia affatim largiatur.
Quo interea sollemnia proxima in maiorem fructuum copiam gregi tuo
evadant, tibi ultro facultatem tribuimus, ut, die constituta, Sacro pontificali ritu peracto, adstantibus fidelibus nomine
Nostro Nostraque
auctoritate benedicas, plenariam indulgentiam iisdem proponens, usitatis Ecclesiae condicionibus lucrandam.
Caelestis denique praesidii in auspicium et peculiaris Nostrae caritatis pignus, A p o s t o l i c a m Benedictionem tibi, dilecte F i l i Noster, Episcopis Auxiliaribus tuis et universo clero fidelibusque tuae vigilantiae
demandatis peramanter in D o m i n o impertimus.
D a t u m R o m a e apud Sanctum Petrum, die x i v mensis Aprilis, anno
MDCCOCLVi, Pontificatus Nostri duodevicesimo.
PIUS PP. XII
IV
AD REVMUM P. ENGELBERTUM EBERHARD, ORDINIS FRATRUM EREMITARUM
S. AUGUSTINI, MODERATOREM GENERALEM, OB SACRA SOLLEMNIA QUINTO
VERTENTE SAECULO AB OBITU S. RITAE A CASCIA CELEBRANDA.
PIUS PP. XII
Dilecte fili, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. — Grato animo
obsequii plenas tuas excepimus litteras, quae N o s certiores faciunt m o x
fore, ut sollemni celebritate Sanctae Ritae a Cascia instauretur memoria, quinto vertente ab eiusdem obitu saeculo. Iis qui piis huiusmodi
coeptis, te auspice, operam adiciunt, enixe ominamur, ut merita dignum
laude propositum felici non careat exitu, quin etiam ad augendum religionis studium et ad emendandos mores quam maxime conferat. Sanctissima enim augustiniana sodalis, Umbriae praeclarum decus et flos
eximius, vitae suae exemplis ita eminet nitetque, ut omnes incitamentum inde sumere possint ad tolerandas invicta fortitudine asperitates,
ad indulgentiam nocentibus sibi elargiendam, ad christianae pietatis castas delicias appetendas, immortalium bonorum spe non defutura et desiderio flagrantissimo moti. Ea nempe sive cum matrisfamilias grave
munus obivit, sive cum haud paucis viduitatis anxiis curis affecta est,
sive cum umbratilem vitam caelestibus contemplationibus deditam tra-
268
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
duxit, in omnibus rerum adiunctis, in quibus versata est, semper se piam,
laborum patientem, magnanimam praestitit : quapropter imprimis mulieribus in exemplum praelucet. Hae, sedulo eam imitantes, quam patronam salutarem opiferam invocant, aequabilitate, modestia, sese abrogandi et devovendi studio, Ecclesiae observantia legum, multa se praebeant dignas laude, atque, caelestium meritorum colligentes messem,
tum sibi tum aliis,
praesertim propinquis suis,
magnopere prosint.
Quare a D e o caelestia auxilia adprecati, ut ex statis celebrationibus' et
coetibus actuosior ferveat insita animis fides et ad generosa opera alacrior corisurgat virtus, tibi dilecte fili, et universis qui Sanctae Ritae
huiusmodi sacra sollemnia parare contendunt itemque cunctis iis quoque qui illis intererunt A p o s t o l i c a m Benedictionem effusa paterna caritate impertimus.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, die xi mensis Februarii, anno
MDCCCCIII, Pontificatus Nostri septimo decimo.
PIUS PP. XII
V
AD REVMUM P. GODEFRIDUM SPIEKMAN, CONGREGATIONIS PRESBYTERORUM A
SSMO SACRAMENTO GENERALEM MODERATOREM, SAECULO EXEUNTE AB ORTU
EIUSDEM CONGREGATIONIS.
PIUS PP. XII
Dilecte fili, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. — Piis exspectatur laetitiis, m o x illucescet dies, quo tu sodalesque tui centum ab ortu
religiosi Istituti vestri impletos celebrabitis annos a c , prout congruens
pietatis poscit officium, sollemnes gratiarum actiones D e o persolvetis,
qui i n d i t a e familiae vestrae primordiis propitius affuit ac liberalibus
muneribus eius incrementa profectumque provexit. Decet N o s praeclaram huiusmodi occasionem nancisci, ut benevolentiam, qua semper vos
prosecuti sumus, apertiore significatione testemur atque, vos vestraque
dilaudantes, palam declaremus multum spei in virtute vestra et in religionis forma, quam veluti hereditarium paternumque bonum a B. Petro Iuliano E y m a r d accepistis, a Nobis reponi. Numquam sane intercidet
huius viri laus, qui singulari pietate S S . Eucharistiam coluit atque industria opera et flammantibus sermonibus et scriptis erga augustum
altaris mysterium studia plurimorum vehementer excitavit, c u m sibi
Acta Pii Pp. XII
269
persuasum esset Sacramentum pietatis, signum unitatis, vinculum caritatis verae actuosissimüm esse praesidium, quo Dei gloria augeretur,
communitas ac sociatio hominum ampliflcaretur, evangelicae perfectionis attingeretur fastigium. Eget sane nostra infensa virtutibus aetas,
quae divina lege ac spe neglectis, terrestria acriore usque cupiditate
appétit, B. Petri Iuliani Eymard exemplo et monitis, ut, ad magnitudinem maiorum remedio adhibito, meliorum rerum praeferat auspicium.
Quapropter vos adhortamur ut,
legiferi Patris vestri vestigiis certa
fide insistentes, generosos pietatis spiritus, quibus ipse imbutus erat,
diligenter tueamini, et in Ecclesiae utilitatem quam maxime agendo
loquen doque propagetis. Multum igitur optamus ut, sacra celebranda
sollemnia Instituto vestro maiori decori et ornamento evadant atque,
auream salutarium fructuum segetem animi obtutu cum gaudio prospicientes, divini auxilii et solacii pignus, A p o s t o l i c a m Benedictionem
tibi, dilecte fili, et universis Presbyteris a S S . Sacramento vestrisque
coeptis peramanter impertimus.
Datum Romae apud Sanctum Petrum, die x mensis Aprilis, anno
MDCCCCLVI, Pontificatus Nostri duodevicesimo.
PIUS PP. XII
ALLOCUTIONES
I
Societatis
Iesu
Instructoribus
Revmo P. Praeposito
a
tertia
Generali et
probatione,
adstantibus
etiam
Curiae Sodalibus. *
Dilectissimi filii, qui coram Nobis nunc adstatis, vos religiosi sodales
in Curiam Societatis Iesus adlecti, vosque praesertim Instructores a tertia probatione, studio sapientiae pleno a vestro, Nobis carissimo, summo
Praeposito R o m a m arcessiti, novimus vos tanta in petendo ratione et moderatione fuisse, ut satis vobis fuerit in publica admissione a Nobis A p o stolicam Benedictionem excipere.
Nihilominus, quamquam in tanta occupationum et sollicitudinum turba hisce temporibus premimur, aliquantisper tamen vobiscum diversari
voluimus, ut paternum animum Nostrum aperientes, singularem bene* Habita die 25 Martii mensis a. 1956.
270
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
volentiam Nostram c u m universo inclito Ordini vestro testemur, tum
maxime vobis, Instructores, quibus munus magni consilii et prudentiae
demandatum est.
V o s profecto lectissima Societatis Iesus portio estis, quippe c u m
delecti et cooptati sitis inter eos sodales vestros praecipua auctoritate
pollentes : <x qui auctoritate valeant » .
x
N a m oifîcii partes summi mo-
menti expletis, c u m ad rerum genera pertineant, quae Institutum vestrum
utpote (( substantialia secundi ordinis »
2
existimet. Quod prorsus ita
esse facile intelligitur. Operae enim et industriae, quae in formandis
religione et pietate animis per diuturna temporis spatia exstenditur,
sic summa et ultima manus accedit. H o c m o d o iterum, ut ita dicamus,
telum antequam in apostolico certamine usurpetur, ad ferrariam officinam redit. Est h o c velut intervallum, quo iuvenis in « schola affectus »
ad percolendas animi sui dotes praeclaras exercetur; postremo denique
ad perardua sectanda impellitur, scilicet ad « maiorem sui abnegationem
et continuam in rebus omnibus, quoad poterit, mortificationem >;,
3
ut
« cum in se ipsis profecerint, melius ad profectum spiritus alios ad gloriam Dei e t D o m i n i nostri iuvent » .
4
I. - H o c fuit Patriarchae vestri ingeniosum acutumque consilium,
quod magno c u m religiosae vitae profectu continenter est in rem deductum et postea ab aliis quoque Institutis magis magisque imitando recep
tum. Nihilominus, cum quatuor iam abhinc saeculis idem consilium
primum menti affulserit et ad effectum delatum sit, contingere potest,
ut nonnullis aetati nostrae id minus congruens esse videatur varias ob
adductas causas, exempli gratia quia hodierni temporis homines magis
ad prompte et expedite agendum sunt proclives, vel quia apostolatus necessitates exacto tempore nunc acriores sunt. N o s prorsus contrarium arbitramur ; nostra enim aetate id magnopere opus est, uti intima religiosa
vita constantia, sanitate, vigore praepolleat, eo vel maxime quod animorum utilitas et bonum paratiores apostolos poscit. Quapropter tertiae
probationis tempus veluti sacrum quidam ducendum est, divinitus suggestum atque plane et probe dignum, quod o m n i cum cura servetur.
H a n c ob rem vos adhortamur, ut confecto studiorum curriculo, statim
ab omnibus et singulis,ullo sine discrimine, integer hic annus traducatur intentissimae meditationi deditus, in domibus huic proposito desti1
2
3
4
Cfr. Epist. Instit. Soc. Iesu, pars V cap. II n. 340.
Ibid. Proëm. tit. V n. 22.
Exam. cap. IV n. [103] pag. 59.
Const. cum Declar. p. V cap. II n. I.
Acta PU Pp. XII
271
natis, atque in eo, quantum fieri possit, novitiatus experimenta et probationes iterum sumantur et adamussim praescripta et normae serventur.
I I . - Attamen in universa tertia probationis ascetica disciplina
cupimus, ut singulares curas in rem praecipui momenti convertatis,
nempe ut ad penitus cognoscendum Institutum vestrum et ad eos, qui5
bus id imbuitur, spiritus hauriendos, mente et opera incumbatis. Huiusm o d i autem religionis forma admodum splendida patet in aureo Spiritualium Exercitiorum libro, quem iterum iterumque commendatione
Nostra exornavimus. Id facit, ut « tertiani » vestri magis magisque intelligant, Timentur, dégustent, magni pendant, ament ea omnia, quae
illae referunt paginae, notas, additamenta,
meditationes,
contempla-
tiones, praescriptiones. Singulis rebus quaenam subsit ratio, ac curnam
hoc vel in illo l o c o inveniantur, et quo tendant, sedulo cernant.
Vigiles conferte curas, ut ii, tertia probatione peracta, persuasissimum sibi habeant ignatianam viam ac rationem omnino servandam,
neque aliquid unquam inde, quod ad eiusdem naturam prorsus pertineat,
demendum esse. Ex qua observantia ac reverentia potissimum continget,
ut providum huismodi praesidium efficax esse pergat ad mirabiles res
peragendas, quemadmodum exactis temporibus evenit, si nempe id mutabili arbitrio deformatum aut viribus destitutum non erit.
I I I . - Denique, dilectissimi Nobis Instructores, nulli labori, nulli
parcite industriae, certatim enitimini, preces D e o fundite, ut quod h o c
magni faciendo temporis spatio praesertim expetitur, felicissimo attingatur exitu. Etenim iuvenes religiosi sodales, postquam tot per annos
studiis se asseruerunt, facile in periculum veniunt spirituales res aliquantulum parvi pendendi vel negligendi, c u m antea concepti ignes
deferveant. Quodsi iterum in solitudinem huius recessus se contulerint
atque et voluntariae corporis castigationi se dederint, non tantum pristinas recolligent sibi vires, sed novas quoque adipiscentur, multas scilicet
et firmas, quas subsecuturis quoque aetatis suae temporibus sibi profuturas servabunt.
Magno illis erunt incitamento
sanctae
precationis
studium, vitae asperitas et sensuum refrenatio, quae in vobis mirabundis
oculis cernent. Eloquia vestra, quae luceant simulque et ardeant, eorum
collustrabunt mentes, eorum animis divinae flammae igniculos indent.
E o r u m itineri tutas perficiendo per semitas vos auctores eritis, prudentia sane conspicui, quibus secure confidi possit, eosque monendo hortandoque arcebitis ab iis sectandis doctrinis, ad catholicum dogma, ad mores,
6
Epit. p. V c. III n. 435.
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
272
ad ascesim, ad socialia instituta pertinentibus, quae novitatum illecebris
falsa quaedam vel insidiosa exhibent.
Industria qua eritis caritate amabilique studio id invenietis, quo a
sodalibus, ex uberiore vita profectis, taedia, si haec oriantur, amoveatis,
et in iis, qui iam experti sint in animorum curanda salute suavia supernae solacia gratiae, immoderatos forte apostolicos impetus coerceatis.
H a e c pauca et pro temporis angustiis festina ad vos proloqui hac
in admissione, Nobis visum est. Ex omnibus orbis terrarum partibus huc
convenistis et brevi, fine congressioni vestrae imposito, alii alias vestras
repetetis provincias. Ferte vobiscum singularem Apostolicam Benedictionem, quam vobis peramanter impertimus, fausto hoc volvente anno,
quo saecularia sollemnia a glorioso Legiferi Patris vestri exitu publicis
celebrantur laetitiis. Quorum hic esto eximius veluti fructus, ut magis
magisque nitentiores et ardentiores afflent vobis spiritus, quibus ad religiosam capessendam vitam a D e o vocati estis. Haec autem optabilia et
praeclara emolumenta praesertim a vobis, dilectissimi Instructores, et
ab industria vestra providentissima incrementa suscipient.
Benedicat
denique largitor munerum Deus vobis universis et singillatim « tertianis » vestris ; benedicat et copiosa caelestia solacia impertiat laude
dignissimo Generali Praeposito vestro et in Curiam eius cooptatis sodalibus, itemque cunctae Societati Iesu, quacum usque suavioribus et
artioribus paternae caritatis et bonae existimationis vinculis devincimur.
II
Iis quae interfuerunt Conventui tertio decimo internationali Foederationis universalis puellarum catholicarum (F. M.. J. F. C), Romae
habito. *
V o u s inaugurez aujourd'hui, chères filles, le Congrès qui a rassemblé
à Borne les membres de la Fédération Mondiale des Jeunesses féminines catholiques et, poussées par votre affection filiale, dont Nous apprécions vivement toute la délicatesse, voici que vous venez Nous offrir dans
la ferveur et la joie, le témoignage de votre dévoûment et les projets
nouveaux de votre zèle. Pendant cette semaine vous allez vous prodiguer inlassablement dans les sessions d'étude, les rencontres, les manifestations de foi et de pieté, et vous aborderez ensemble le problème
* Die 3 Aprilis mensis a. 1956.
Acta Pii Pp. XII
273
essentiel de tout mouvement d ' A c t i o n Catholique, celui de la vie spirituelle. Nous disons essentiel, parce que, plus encore que les problèmes
d'organisation interne ou ceux de l'action sur le milieu, la vie spirituelle
constitue le cœur même de l'apostolat chrétien, et ceci d'une manière
d'autant plus urgente que l'orientation du monde moderne, et son appel
toujours plus avide aux ressources prodigieuses de la technique, semblent
s'opposer diamétralement à la pratique de la prière et de l'union à D i e u .
L'enquête, que vous avez menée en guise de préparation à ces journées
d'étude, vous a révélé sans doute le déchirement dont souffrent beaucoup
de jeunes chrétiens et chrétiennes d'aujourd'hui. Découvrant avec enthousiasme les moyens de connaissance et d'action qui s'offrent à eux,
ils s'en emparent sans hésiter, les utilisent sans arrière-pensée et se
lancent à la conquête d'un univers, dont la science et la technique reculent chaque jour les limites. La vitesse accrue et la c o m m o d i t é des
moyens de communication, l'abondance des livres et périodiques, la rad i o , le cinéma, la télévision les mettent en contact avec toutes les formes de la vie et de l'activité humaines. Saisis dans ce tourbillon qui ne
leur laisse plus le loisir de la réflexion et du recueillement, comment n'en
viendraient-ils pas insensiblement à perdre le sens d'autres réalités, plus
vraies et plus hautes, mais aussi plus austères, celles de la vie spirituelle, dont ils conservent malgré tout c o m m e une nostalgie, mais qui
risquent de s'estomper progressivement j u s q u ' à perdre à leurs yeux
presque toute valeur et toute signification.
Puisque vous assumez la mission de répondre aux besoins actuels de
la jeunesse sur le plan international, vous devez regarder en face la difficulté et y chercher des solutions adéquates. Nous vous félicitons de
votre effort lucide et généreux, dont les fruits, N o u s l'espérons, ne se
feront pas attendre et, au moment où vous vous préparez à commencer
votre Congrès, Nous voudrions vous adresser un mot d'exhortation et
d'encouragement, c o m m e expression de Notre paternelle sollicitude et de
la confiance que N o u s mettons en vous.
Le monde moderne s'édifie c o m m e une construction aux dimensions
gigantesques, mais l'âme humaine, malgré son émerveillement et son
attachement à cette nouvelle demeure, ne pourra jamais échapper au
mystère de son origine et de sa destinée, à l'emprise de Dieu son Créateur, pour qui elle est faite et à qui elle doit retourner. V o t r e apostolat
prend appui sur cette inquiétude radicale ; mais afin de pouvoir conduire
autrui jusqu'à la découverte du surnaturel dans toute sa plénitude, il
faut que vous- mêmes parcouriez en le méditant ce l o n g et difficile itiné-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
274
raire, qui va de la foi spontanée des enfants et des âmes simples à l'assimilation pleinement réfléchie du message chrétien intégral et de toutes ses exigences. La civilisation moderne séduit par son caractère d'actualité ; elle est tendue vers l'avenir, vers la conquête, vers l'organisation
d'une société, qui déborde les frontières politiques et ethniques et s'étend à l'univers. Comment pourrez-vous rester convaincues de l'actualité non moins passionnante et de la puissance d'impulsion de la vie
spirituelle, si vous ne l'avez expérimentée en quelque sorte, si chaque
j o u r vous ne vous efforcez de pénétrer davantage dans ce monde, plus
secret, mais plus réel et plus merveilleux que l'autre, et de le découvrir
sous la conduite de Dieu lui-même?
Mais la difficulté surgit au moment où s'imposent, inéluctables, les
conditions de cette découverte. Le bruit, l'agitation, la vitesse perdent
ici tous leurs droits. Il s'agit d'entrer dans le sanctuaire intérieur, dans
le calme et le silence, et surtout d'attendre patiemment et humblement
la grâce d'en-haut, d'accepter la volonté d'un Autre, dont Jean-Baptiste
disait :
« II faut qu'il grandisse et que je diminue » -
1
La prière quoti-
dienne et prolongée, seule voie qui conduise en présence de Dieu, combien de jeunes ont le courage de s'y astreindre? N'espérez pas, chères
filles, exercer d'apostolat digne de ce nom, si vous n'acceptez d'abord
cette exigence élémentaire et dont la tradition chrétienne n'a cessé de
souligner l'importance.
La civilisation matérialiste s'efforce d'ancrer l'homme dans le monde
présent, de faire briller à ses yeux des espérances toutes terrestres, d'accroître sa confiance dans l'efficacité du travail humain et son aptitude
à remédier aux maux de l'humanité. Les chrétiens eux-mêmes n'échappent pas à cette fascination. Certains, t r o p sûrs d'eux-mêmes, ont peine
à admettre la précarité des résultats acquis par la mise en œuvre des
seules ressources de la technique et de l'économie. D'autres, incapables
de l'effort sincère que réclame la vie chrétienne, tâchent d'en réduire les
exigences : ils demandent instamment des concessions, des accommodements. Le dogme les offusque par son caractère absolu ; ils accusent la.
morale
chrétienne
d'intransigeance
et
préféreraient
qu'elle
s'adapte
aux circonstances de l'âge moderne, aux difficultés apparemment insurmontables qui s'opposent à son observation ; ils plient ainsi la rigueur
des préceptes à l'appréciation subjective des individus. Et vous savez
aussi combien l'obéissance à l'Eglise, à ses directives, à ses conseils
de prudence coûte à beaucoup de vos contemporains.
1
To. 3. 30.
Acta Pii, Pp. XII
275
P o u r restaurer dans votre milieu social le sens du christianisme authentique, il faut qué, bien conscientes de ces problèmes, vous en ayez
aperçu le vrai principe de solution : une vie de grâce fervente, jalouse
ment protégée et entretenue. Cette ferveur, loin d'affecter uniquement
les couches superficielles de la sensibilité, doit imprégner l'âme entière,
pénétrer l'intelligence et aviver de son éclat la connaissance des vérités
révélées et des normes morales qui inspirent le comportement individuel
et social. L'attitude de l'homme devant les biens terrestres, devant les
conquêtes de la technique en particulier, dépend d'abord de la conviction, non purement théorique, mais intimement vécue et nourrie par la
prière et la réflexion, que ce monde passe : — « Praeterit enim figura
2
huius mundi)), — et que, pour l'homme pécheur, il n ' y a de salut que dans
l'acceptation du sacrifice du Christ, de la mort avec Lui et en Lui : la
vraie vie n'est pas ici-bas, mais dans l'au-delà. Déjà cependant elle s'inaugure sur terre en celui qui adhère au Christ et à son enseignement intégral,
c'est-à-dire pour qui reconnaît l'Eglise comme dépositaire du
message divin, qu'elle interprète infailliblement, et du pouvoir de gouverner et de sanctifier les hommes. V o u s êtes bien conscientes, comme
toutes les jeunes filles d'aujourd'hui, de votre autonomie personnelle,
et vous ne voulez pas d'une autorité qui s'impose sans donner les preuves
de son pouvoir. La justification dernière de l'Eglise et de la soumission
q u ' o n lui doit, la foi vous la d o n n e r a ; l'amour de Dieu répandu dans
3
vos coeurs par le S a i n t - E s p r i t peut seul vous faire comprendre et admettre tout ce que le Christ vous enseigne par l'Eglise, sans rien dissimuler, ni estomper, ni effacer. V o u s aimez aussi vous lancer dans l'action et vous réjouir des fruits obtenus par votre initiative. Qui vous
apprendra sinon l'Esprit-Saint à rester humbles dans le succès, à vous
dévouer sans retour sur vous-mêmes, peut-être sans résultat tangible,
mais dans une fidélité inaltérable et silencieuse. V o u s n'aurez plus alors
à craindre l'échec ou la désillusion, mais vous les supporterez vaillamment d'un cœur égal.
On voit souvent, hélas !, des jeunes filles bien disposées, mais superficielles dans leur foi et dépourvues de convictions raisonnées, subir
l'attirance de sentiments généreux, d'idées apparemment très belles, de
démarches apostoliques audacieuses, et céder sans discernement à cet
attrait, avec le risque fréquent de commettre de lourdes imprudences et
d'en porter les tristes conséquences. La formation religieuse ne leur man2
3
1 Cor. 7, 31.
Cfr. Rom. 5, 5.
A-da Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
276
quait pas, mais elle n'était ni complète ni solide ; leur esprit se nourrissait plus volontiers de formules brillantes que de doctrine ferme, s'en tbousiasmait plus facilement de gestes spectaculaires que de service
obscur et généreux. Soyez d o n c avides, chères filles, d'une vie intérieure
stable et bien équilibrée ; ne négligez aucun des aspects de la vérité chrétienne, mais scrutez avec sérieux et patience ses inépuisables richesses.
Exercez-vous à la pratique de toutes les vertus, sans en dédaigner aucune.
Quand vous ne percevez pas le motif de telle restriction, de telle mesure
de l'autorité, sachez obéir avec soumission, et la grâce que vous méritera ('ette humanité vous éclairera bientôt.
Enfin, qui pourrait se dire véritablement membre d'un Sauveur rachetant les péchés du monde par la souffrance et la mort, sans accepter luimême sa part effective du sacrifice, sans vouloir conformer de j o u r en
j o u r plus étroitement sa vie à celle du Crucifié? Le monde actuel pénétré d'influences matérialistes, tourné vers la jouissance et la facilité,
ne comprend pas cette exigence et adopte des attitudes pratiques qui la
contredisent. Puisque vous devez y vivre et en subir l'influence, il est
clair que la lutte s'impose. V o u s portez en vous-mêmes une sorte d'antagonisme. V o u s voulez être des enfants de lumière dans un monde qui la refuse. Et si le renoncement à tant d'aspects attirants de la vie moderne
vous semble coûteux, laissez-vous conquérir d'abord par l'idéal que le
Christ vous propose. N'est-ce pas le plus noble qui soit, puisqu'il invite à
la fois à l'intimité personnelle avec Dieu lui-même, à la conquête du
monde à son R o y a u m e , à la charité et à la fraternité universelle? (( Ego
vici mundum » :
4
(( J'ai vaincu le monde », dit-Il aux siens. D ' u n e vic-
toire, qui avant de se traduire dans les événements historiques, se célèbre
au fond des cœurs, qu'elle purifie de tout égoïsme et qu'elle enflamme de
l ' a m o u r de D i e u et des hommes.
Le combat, que vous menez par l ' A c t i o n Catholique, est essentiellement un combat intérieur et spirituel; c'est sur ce plan d'abord que
vous devez, par le renoncement à vous-mêmes, triompher des résistances
de la nature à la vie nouvelle, qui germe en vos âmes et veut s'y épanouir.
Et le fruit de votre charité et de vos œuvres sera d'autant plus abondant
et durable qu'elles témoigneront d'un enracinement plus profond dans
le surnaturel authentique.
Nous savons, bien chères filles, que la voie, que Nous vous indiquons,
demande courage et abnégation. Mais songez à tant de vos sœurs, qui à
*
ID.
16,
33.
Acta Pii Pp. XII
277
cette heure combattent héroïquement pour la sauvegarde de leur foi et
n'hésitent pas à affronter le martyre du cœur et du c o r p s . Que leur
amour du Christ et leur intrépidité soutiennent vos efforts quotidiens !
S'il vous semble parfois n'apporter qu'une modeste contribution à l'œuvre immense qui devait se faire, remerciez le Seigneur, qui daigne l'agréer et récompensera votre fidélité en vous donnant de le servir mieux
et davantage.
N o u s Le prions de répandre ses faveurs en abondance sur vous-mêmes,
sur vos associations et toutes vos entreprises et, de tout cœur, Nous vous
en donnons pour gage Notre paternelle Bénédiction Apostolique.
III
Iis
qui
interfuerunt
Agrorum
decimo
Cultorum,
Conventui
Romae
habito.
Foederationis
nationalis
Italicae
*
Vi siamo grati, diletti figli e figlie della Confederazione Coltivatori
Diretti, per essere venuti ad a r r e c a r c i , insieme con gli effluvi della incipiente primavera che ammanta le vostre belle, rigogliose campagne,
—pur d o p o le prove di un così crudo inverno, — il conforto della vostra
filiale devozione.
Ben volentieri, anche nel presente X congresso, accogliamo il desiderio espressoci di suggellare con la Nostra esortazione e benedizione
i vostri voti e le vostre risoluzioni, persuasi, come siamo, delle alte benemerenze della vostra categoria, della crescente sua importanza in seno
alla società, cui rendete impareggiabili contributi di beni economici e
morali.
M o l t o opportunamente la Confederazione da circa un decennio va
moltiplicando le sue premure per assicurare ai coltivatori il riconoscimento dei loro equi diritti, ma anche per promuovere tra di essi l'osservanza degli obblighi, derivando gli uni e gli altri dai principi sociali
cristiani. Chi infatti esamina gli scopi che la vostra associazione si propone, vi riscontra agevolmente il proposito dei suoi dirigenti d'ispirarsi
a quei dettami, e la volontà di rispettare i valori umani e sociali, che la
Chiesa difende e promuove nel m o n d o del lavoro.
Tutto c i ò , mentre è per N o i motivo di conforto, dona a voi la certezza
di camminare sulla buona strada, non sempre nè da tutti riconosciuta e
* Die 11 Aprilis mensis a. 1956.
19 - ACTA, vol. XXIII, n. 6. — 28-5-1956.
278
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
seguita. Ai coltivatori, come a tutti i lavoratori, continuano a giungere
da varie parti suggestioni e programmi di ogni sorta, tali da confondere le l o r o idee, così che essi non sanno spesso distinguere il giusto dall'ingiusto, il diritto dalla cupidigia, la libertà dalla schiavitù, in una
parola, il l o r o reale bene dalla comune rovina. In che m o d o potrete voi
sottrarvi a simili insidie e distinguere il vero dal falso? Vi è un solo
mezzo : accertarvi se quei programmi sono d ' a c c o r d o , oppure in contrasto, con i principi della dottrina sociale cristiana. Questa è infatti
la salda pietra di paragone, che merita la piena fiducia dell'onesto lavoratore, poiché è il risultato della più ampia visione della realtà; è fondata sull'ordine eterno stabilito da D i o , manifestato dalla natura; è
atta a salvaguardare la dignità della persona, quale principio e termine
dei rapporti tra gli uomini ; non si piega a interessi unilaterali di classe ;
rispetta la giusta gerarchia dei valori ; non sacrifica un bene per un altro,
ma tende ad armonizzarli tutti nella giustizia e nell'amore.
Nell'affermare,
dunque,
i
diritti,
nell'esporre le
necessità
e
nel
perfezionare i programmi della vostra categoria, cercate di non allontanarvi dallo spirito di quella dottrina, dalla quale potete apprendere
quali siano i doveri, ma anche i diritti in una società bene ordinata.
Non spetta a N o i definire i particolari provvedimenti che la società
deve adottare per adempiere l ' o b b l i g o di prestare aiuto alla categoria
rurale ; nondimeno Ci sembra che gli scopi perseguiti dalla vostra Confederazione coincidano coi doveri della società stessa verso di v o i . Tali
sono, ad esempio, diffondere la proprietà agricola e il suo sviluppo produttivo ; porre gli agricoltori non proprietari in condizioni di salari, di
contratti e di reddito tali da favorire la l o r o stabilità sui fondi da essi
coltivati e facilitare il conseguimento della piena proprietà (salvo sempre
il riguardo dovuto alla produttività, ai diritti dei proprietari e soprattutto ai l o r o investimenti) ; incoraggiarli c o n aiuti concreti a migliorare
le colture e il patrimonio zootecnico, in m o d o che se ne avvantaggi sia il
l o r o reddito sia la prosperità nazionale ; promuovere inoltre a l o r o favore
le forme di assistenza e di assicurazioni, comuni agli altri lavoratori
(ma amministrate secondo le speciali condizioni dell'agricoltore) ; agevolare la preparazione tecnica, specialmente dei giovani, secondo i metodi razionali e moderni in continuo p r o g r e s s o ; ed infine adoperarsi
affinchè venga rimossa quella troppo stridente differenza tra il reddito
agricolo e l'industriale, che causa l'abbandono delle campagne, con
tanto danno della economia in un Paese come il vostro, fondato in
Acta, PU Pp. XII
279
buona parte sulla produzione agricola. A questi uffici della società a
vostro vantaggio, si aggiungano quelli derivanti dalle particolari condizioni delle vostre campagne, ancora non provviste sufficientemente
qua e là di abitazioni, di strade, di scuole, di acquedotti, di energia elettrica, di ambulatori medici.
Orbene, mentre è consentito a voi di richiedere alla comunità nazionale
l'attuazione di questi e simili provvedimenti, non dovete dimenticare il
vostro obbligo di non esigerli senza tener conto delle reali possibilità della nazione, o con l'impazienza di chi guarda lo Stato quale semplice servitore degli individui e delle classi. Tutto ciò v'insegna lo spirito e la
lettera della dottrina sociale cristiana, che avete preso a norma della
vostra associazione e a cui i vostri dirigenti intendono attenersi nel procurare il vostro miglioramento.
Ma. nell'attesa che i vostri voti e propositi, espressi durante le giornate del presente Congresso, si mutino il più presto in realtà, a voi spetta di
intraprendere o di continuare il personale ufficio di coltivare voi stessi,
come lavoratori, come membri della società, come figli di D i o . Desideriamo perciò di dirvi qualche breve parola su ciascuno di questi tre doveri.
I — Coltivatevi come lavoratori
Si suol dire comunemente che « la natura fa tutto » nei campi. Ciò è
vero quando si attribuisce al meraviglioso potere della natura quel prodigio di germinazione, di crescita, di maturazione, che nessuna forza ed
arte umana può riprodurre e sostituire. Ma la natura attende di essere
aiutata e guidata
dall'intelligenza e dalla mano dell'uomo, per spiegare
il suo potere pressoché illimitato a vantaggio degli uomini. L ' o p e r a dell'agricoltore è perciò una forma di collaborazione quasi diretta all'opera
di D i o , e grandemente onora chi la compie. Ora, quanto più la collaborazione è intelligente, assidua, vigile, tanto più la natura è pronta a corrispondere generosamente alle fatiche umane. V o i sapete come le moderne
scienze hanno aperto e tuttora scoprono nuove vie per rafforzare la collaborazione dell'uomo con la natura, allo scopo di adoperare più saggiamente le sue risorse. Occorre conoscere, studiare e adottare i metodi
che le scienze suggeriscono. Ciò importa l'abbandono di sistemi empirici
e rudimentali, che costituiscono non soltanto uno spreco di energie umane,
ma la rinunzia ad importanti risultati, tanto più pregevoli quanto più,
specialmente nel vostro Paese, la terra si dimostra inadeguata al numero
dei suoi abitanti. L'agricoltore di oggi non può contentarsi dei metodi
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
280
cosiddetti patriarcali; ma deve acquistare la conoscenza tecnica della
sua professione, lasciandosi guidare con fiducia da c o l o r o che nell'agricoltura riconoscono una scienza e un'arte.
Soprattutto i giovani debbono essere stimolati ad acquistare una
cultura professionale moderna, fornendo l o r o il tempo e i mezzi. In
questo vi aiuterà la vostra Confederazione, che ha già disposto provvide
intraprese
per
preparare
adeguatamente la
gioventù
rurale
alle
responsabilità tecniche, economiche e sociali, e a farne degli ottimi capi
di aziende.
II — Coltivatevi come membri della società
La vita, quasi appartata, di agricoltori, potrebbe indurvi a considerare voi stessi come estranei all'opera della nazione, e forse anche in
condizione d'inferiorità rispetto agli altri cittadini. Nulla di più errato.
Il ceto agricolo, specialmente in Italia, è stato ed è la base della vita
della nazione, sia per il rilevante contributo economico che le arreca,
sia per la sanità, la vigoria e la moralità di cui abbonda. Le famiglie rurali
italiane, che hanno sempre dato, fino ad o g g i , alla nazione, non meno
che alla Chiesa, innumerevoli santi ed insigni scienziati, artisti, uomini di
governo, devoti alla Patria, dimostrano di essere ancora la buona linfa
del grande albero. Continuate in questa splendida tradizione; persuasi
per altro che il vostro ordinario contributo alla vita sociale consiste nel
migliorare il rendimento del vostro lavoro, nel vegliare affinchè non vi
seducano le forze disgregatrici bramose di attrarvi nella l o r o orbita,
e nell'adoperarvi attivamente, mediante una salda azione, aftinché la
comunità, sia al centro che alla periferia, sia guidata e retta da uomini
a tutta prova onesti.
A n c h e qui desideriamo di aggiungere una particolare parola ai giovani così spesso tentati di abbandonare le campagne dal fallace sogno
di una agevole vita in città. L ' e c o che a voi, carissimi giovani, giunge
dalle grandi città, per mezzo della stampa, della radio, della televisione
e del cinema, si presta a falsare in voi la realtà. Ben altra è la vita descritta alla luce dell'arte e dello svago da quella quotidiana di ogni giorno.
In ogni m o d o la legge del compenso si avvera anche quando si paragonano i vantaggi della città a quelli della campagna. I lauti guadagni della
città sono decimati dalle facili occasioni di s p r e c o ; gli spettacolari divertimenti non valgono la serenità delle ore trascorse nella pace famil i a r e ; nè l'abbondanza di comodità vale il sacrificio dell'indipendenza,
Acta Pii Pp. XII
281
della sanità, della sicurezza del domani, prerogative queste della vita
rurale. Tutte le lodi, che sempre e dovunque la vita dei campi ha riscosso, non sono senza fondamento. D e l resto, spetterà alla vostra saggezza
di scegliere; ma se doveste risolvervi a mutare lavoro, badate di non
fondarvi su luccicanti e vane apparenze.
I I I — Coltivatevi infine religiosamente
Si suol dire che l'agricoltore è più vicino a D i o , poiché assiste quasi ora
per ora ai prodigi della sua Provvidenza. Tuttavia può accadere che
l'assiduo lavoro, i disagi, le distanze stesse impediscano che il seme
religioso racchiuso nel suo cuore germogli e maturi in frutti d'istruzione,
di pratiche religiose ed anche, — poiché è possibile, — di genuina santità. Per parte sua la Chiesa non ha mai trascurato questa porzione
eletta del gregge di Cristo, inviando zelanti sacerdoti a stabilirsi in
mezzo ad essa per attendere alla sue necessità spirituali. Contrariamente
ai primordi del cristianesimo, la popolazione agricola è così restata fino
ad oggi quasi detentrice della schietta tradizione cristiana. Ma al presente
le nuove condizioni della vita rurale hanno suscitato non pochi gravi
problemi d'indole spirituale e materiale, la cui soluzione dev'essere
presa a cuore sia dal sacerdote che dall'agricoltore e dalla stessa comunità civile.
Quale dev'essere in ciò il vostro dovere fondamentale? Mantenetevi
nel più stretto contatto c o l sacerdote. D i o si è fatto visibile nel F i g l i o
Unigenito, che, a sua volta, continua « ad abitare tra noi » nell'eterno
sacerdozio della Chiesa. Il sacerdote è la via verso Cristo, è il tesoriere
dei mezzi di santificazione, è l'autorevole araldo del suo V a n g e l o . D o c i l i
ai suoi insegnamenti, consigli, inviti, voi troverete in lui pascoli di salute per l'anima assetata di verità e di grazia, e, nei quotidiani travagli il
padre e il fratello premuroso del vostro vero bene. Abbreviate dunque le
distanze che vi separano da lui ; rompete, se mai, il ghiaccio della freddezza per intrecciare con lui rapporti affettuosi, scuotete i sospetti, il
più delle volte diffusi ad arte. Se voi vi mostrerete degni del suo sacro
ministero, egli non mancherà di splendere agli occhi vostri come l'immagine del buon pastore descritto da Cristo. N o i vorremmo, in una parola,
che voi lo veneraste, lo ascoltaste, gli abbediste, con i medesimi sentimenti filiali che in questo momento vi ardono in cuore guardando la
Nostra umile persona. In tal m o d o il Nostro cuore non trepiderà più dal
timore che il l u p o rapace, sempre in agguato, riesca a menare strage
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
282
delle vostre anime a N o i carissime e per cui il Redentore divino ha
sparso il suo sangue.
Tornerete, diletti figli, nelle ubertose campagne e sui ridenti colli, segnati dalle impronte delle vostre fatiche, a continuare la vostra missione di lavoratori, di cittadini, di cristiani. Iddio vi accompagni e resti
sempre accanto a voi, in casa e nei campi, durante il lavoro e il riposo ;
la sua legge, in cima ai vostri pensieri, il suo amore, al fondo del vostro
cuore. Ed ogni volta che il suono melodioso di una campana, in accordo
c o l fruscio del vento, c o l mormorio delle acque, c o l cinguettio degli uccelli, si spanderà, a guisa di voce che richiama a pensieri di cielo e promette le divine benedizioni sui solchi e le messi, intrise del vostro sudore,
elevate il pensiero a D i o in una fervida preghiera di ringraziamento e
di propiziazione.
Nella fiducia che le Nostre premure e i Nostri voti, diletti figli Coltivatori, si compiano in voi e per voi, discenda e si diffonda, come la fragranza dei campi maturi, su tutti e su ciascuno, auspice dei divini favori, la Nostra paterna Apostolica Benedizione.
YI
Iis
qui
interfuerunt
gratione
Conventui
leprosorum,
Romae
internationali
pro
tutela
et
sociali
inte-
habito. *
Nous vous souhaitons cordialement la bienvenue, Messieurs, et sommes heureux de vous recevoir à l'occasion du Congrès international pour
la défense et la réhabilitation sociale des malades de la lèpre. V o u s ne
doutez certes pas du vif intérêt que Nous portons à l'œuvre bienfaisante
que vous avez déjà accomplie et que vous désirez continuer avec une
efficacité encore accrue. Notre gratitude va aussi à l'Ordre Souverain
et Militaire de Malte qui, fidèle à ses traditions charitables de secours
aux infirmes, a voulu affronter ainsi une tâche d'une gravité particulière.
Nombreux sont encore, hélas, les pays où cette maladie exerce ses
ravages, et trop nombreuses ses victimes. On compterait actuellement
dans le monde plus de cinq millions de hanséniens, dont quatre cent mille
seulement en traitement. Pourtant la médecine dispose de remèdes éprouvés capables d'enrayer les progrès du mal, et même de rendre la santé à
ceux que l'on peut soigner à temps. Aussi ce Congrès, qui groupe des
* Die 16 Aprilis mensis a. 1956.
Acta PU Pp. XII
283
savants et sociologues de quarante pays, Nous semble particulièrement
opportun : mettant en commun votre savoir et votre expérience, vous
pourrez donner à la lutte contre la lèpre un nouvel élan et une plus
grande extension.
Quand on parle de la lèpre, un fait mérite d'abord d'être souligné :
c'est le changement radical qui s'est opéré depuis 1941 dans sa théra^
peuthique ; à cette époque en effet débutèrent les premiers essais de traitement par les sulfones, (promin, sulphétrone, diasone), qui se révélèrent beaucoup plus efficaces que le chaulmoogra utilisé jusqu'alors, mais
dont le prix élevé rendait difficile l'application à un grand nombre de
patients. Un progrès important fut enregistré en 1948 lorsqu'on songea
à substituer aux dérivés sulfonés la sulfone-mère : ce médicament de
prix modique et d'emploi aisé permettait l'utilisation sur une grande
échelle, parmi des populations pauvres et peu évoluées.
On peut donc affirmer à présent que la lèpre n'est plus inguérissable,
même si l ' o n reste encore trop démuni à l'égard des manifestations douloureuses et si les rechutes restent encpre possibles dans un certain
nombre de cas. Comment souligner suffisamment la portée d'un tel résultat, surtout si l ' o n se rappelle la terreur que la lèpre inspirait jadis et
inspire encore à présent, bien à tort d'ailleurs? Son antiquité — ne
remonte-t-elle pas jusqu'aux temps de la préhistoire? —, les développements littéraires qui l ' o n t prise p o u r thème, le caractère spectaculaire
des déformations qu'elle inflige, quand elle est parvenue à un stade
avancé, les mesures de défense sociale qu'elle a déterminées au cours des
siècles, en particulier la claustration cruelle et d'ailleurs d'utilité très
contestée, tout cela contribuait et contribue encore à entretenir à son
égard une aversion en quelque sorte instinctive, contre laquelle il importe
de réagir fortement.
Il faut d'abord remarquer que, si la lèpre est contagieuse, elle l'est
moins que la tuberculose et ne se propage que difficilement : 3 à 6%
seulement des personnes vivant auprès des hanséniens contracteraient
l'infection ; cette faible proportion est due à ce qu'un certain nombre de
malades n'émettent pas de germes ou n'en émettent qu'en petite quantité et à cette particularité que le bacille se transmet surtout par voie
cutanée. Il suffit d'observer les règles essentielles de l'hygiène pour
éviter dans une large mesure le danger de contamination ; on a d'ailleurs
pu noter c o m m e exceptionnel le fait que des médecins ou leurs familles
vivant à proximité des lieux d'hospitalisation aient contracté la maladie.
284
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Il n ' y a d o n c pas de motif d'adopter vis-à-vis de la lèpre des mesures
plus sévères que pour d'autres maladies contagieuses ; on évitera même
ainsi une des causes les plus actives de sa propagation : la dissimulation
du mal. Les malades traités avec libéralité ne craindront plus le médecin à l'égal du policier, et viendront d'eux-mêmes demander des soins au
lieu de se cacher, de rester pour leur entourage des facteurs permanents
de contagion et de se condamner eux-mêmes à en subir les pires conséquences. La suppression des préjugés courants et des méthodes de coercition conditionne donc le succès des campagnes anti-lépreuses, et vous
avez pleinement raison de mettre en évidence la réalité des faits telle
qu'elle se présente aujourd'hui. T o u t autorise à croire que les méthodes
de prophylaxie anti-tuberculeuse, qui ont fait leurs preuves en E u r o p e
et sont basées sur le dépistage et le traitement précoces, obtiendront les
mêmes effets là où on appliquera à la lèpre des procédés semblables.
Cependant une difficulté sérieuse retarde aujourd'hui encore les progrès de la médecine dans ce d o m a i n e ; de nombreux problèmes concernant l'epidemiologie de la lèpre n ' o n t pas encore trouvé de solution. Le
bacile de Hansen s'avère en effet très difficile à étudier ; il n'arrive à se
fixer naturellement que dans l'organisme humain et, malgré les travaux
poursuivis par de nombreux savants pendant plus d'un demi-siècle, on
n'a pas encore réussi des essais culture en laboratoire ; on n'est pas non
plus parvenu à l'inoculer aux animaux et à déterminer chez eux une maladie transmissible. On manque également d'enquêtes épidémiologiques, qui
mettraient en évidence les facteurs biologiques, climatiques, raciaux, sociaux, jouant un rôle dans son expansion. Pareil travail requiert évidemment un appareillage scientifique coûteux et que précisément les pays, où
la lèpre sévit davantage, sont incapables de se procurer. On aperçoit là du
simple point de vue de la recherche une tâche considérable et de première
importance. Quant aux mesures d'action directe, il apparaît c o m m e primordial de préparer dans chacun des pays intéressés un personnel spécialisé, ayant reçu une formation sérieuse auprès des savants les plus compétents en la matière. Il faudrait ensuite organiser la lutte aux endroits les
plus touchés : des dispensaires bien équipés, fixes ou mobiles suivant les
cas, constitueront les éléments de pointe s'efforçant de repérer et de soigner à temps les malades de type bénin, tandis que les contagieux seront
dirigés vers des sanatoriums, qui leur assureront tous les soins nécessaires sans entraver leur liberté.
Aussi longtemps q u ' o n fut privé d'un remède vraiment efficace, le soin
des hanséniens exigeait de ceux qui s'y consacraient un dévoûment
Acta PU Pp. XII
285
héroïque. Combien de religieux et de religieuses n ' o n t pas hésité à séjourner dans les léproseries, d'où tout espoir semblait banni et tombèrent
victimes à leur tour du même fléau ! Actuellement la thérapeuthique de
la lèpre s'apparente à celle de toute autre affection chronique ; le traitement appliqué avec discernement, et accompagné d'une surveillance systématique pour prévenir les accidents et y remédier, obtient toujours des
résultats appréciables. Quel meilleur stimulant pour les âmes généreuses,
qui se consacrent à cette tâche avec plus d'ardeur encore que par le
passé ! En même temps que la guérison des corps et les problèmes déjà
ardus qu'elle pose, il faut affronter les difficultés psychologiques et
sociales, en particulier celles qu'entraîne l'hospitalisation des cas contagieux, que l'évolution très lente de la maladie retiendra plusieurs
années loin de leur famille et de leurs occupations. Séparé de la société,
le malade n'a-t-il pas alors un besoin plus urgent d'aide morale et spirituelle, de compréhension, d'encouragement? Surtout lorsque son cas
ne donne plus guère espoir de guérison, ne doit-il pas entretenir des
raisons de vivre et de souffrir, que les doctrines humaines sont bien incapables de lui donner? Précisément parce que la lèpre requiert une cure
prolongée, provoque parfois des déformations et des infirmités pénibles,
et aussi parce que persistent à son égard des attitudes injustifiées de
répulsion et de crainte, le malade a besoin de toutes ses ressources spirituelles; il souhaite comprendre le sens de l'épreuve qui le frappe et la
porter non avec un stoïcisme froid ou une résignation aveugle, mais avec
le courage généreux, dont seule une foi religieuse solide peut donner le
secret.
P o u r vous-mêmes, Messieurs, vous avez l'ambition d'apporter dans
cette lutte anti-lépreuse toutes vos énergies, toutes les ressources de
votre intelligence et de votre cceur. Qu'une propagande bien menée fasse
connaître au grand public les moyens dont dispose actuellement la médecine pour aborder cette lutte, ainsi que son caractère véritable, et
d'autre part l'urgence d'une action plus énergique et plus vaste. A u j o u r d ' h u i comme autrefois, les missions catholiques s'y dépensent, soit
directement par l'entretien de services médicaux, dispensaires et hôpitaux, soit indirectement par la recherche scientifique et les formes les
plus diverses d'assistance sociale. L o r s q u ' i l est rentré dans la vie civile,
le hansénien en voie de guérison se heurte aux difficultés de la réadaptation, et parfois son corps garde les stigmates des souffrances endurées ; un
labeur important reste donc à accomplir dans le domaine de l'assistance
sociale, ainsi que pour effacer, par le moyen de la chirurgie réparatrice
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
286.
ou esthétique et de l'orthopédie, les séquelles de la maladie. Question
d'organisation et de technique, sans doute, mais plus encore œuvre de
sympathie humaine et d'amour sincère. I c i encore N o u s voulons croire
que des catholiques formés l'école d'un Maître, qui propose la charité
comme son premier précepte, rivaliseront d'ingéniosité et de ferveur, si
possible au moyen d'un « Comité International Catholique », p o u r soulager ces peines et rendre à leurs frères visités par l'épreuve plus de sérénité
et de joie intime.
Un épisode fort expressif de la Bible illustre, par la guérison d'un
homme frappé de lèpre, les détours admirables, par lesquels la Providence divine sait attirer les hommes à la vérité. Naaman le Syrien, ignorant du vrai Dieu, vient trouver le prophète Elisée p o u r implorer de lui
la guérison ; cédant à contre-cœur à son injonction, il se baigne dans le
Jourdain, recouvre la santé et reconnaît « q u ' i l n ' y a point de Dieu sur
toute la terre, si ce n'est le Dieu d'Israël » .
x
L'intervention divine ne se
limite pas à la guérison du c o r p s ; elle pénètre plus à fond, jusqu'à
l'esprit, le délivre de l'erreur et lui indique la voie qui mène à la lumière. Lorsque le Christ rencontrait des malades de la lèpre au cours de
ses pérégrinations, il ne pouvait rester sourd à leurs cris suppliants.
« Seigneur, si tu le veux, tu peux me guérir », disait l'un d ' e u x .
étend la main, le touche et « aussitôt sa lèpre fut guérie » .
3
2
Jésus
N o u s aussi,
Messieurs, N o u s voudrions que ce même cri, répété aujourd'hui encore
par plusieurs millions d'hommes, suscite un grand élan de compassion.
Que l ' o n utilise au m a x i m u m , pour supprimer une plaie particulièrement
douloureuse de l'humanité, les merveilleuses conquêtes de la science moderne, mais q u ' o n songe avec plus de sollicitude encore aux âmes immortelles en quête de la vérité et de la vie qui ne passe pas. C o m m e les malades de la lèpre dont parle l'Evangile, elles aspirent à rencontrer la
personne de Jésus, le seul Sauveur, grâce à la charité des hommes d'auj o u r d ' h u i , qui acceptent de proclamer son N o m et de se faire les témoins
sincères de sa puissance et de son amour.
En appelant les faveurs du Ciel sur vous-mêmes et sur tous ceux qui
consacrent au service des malades de la lèpre le meilleur de leurs forces
et de leurs affections, N o u s souhaitons à votre effort le succès le plus
large, et de tout cœur vous en donnons pour gage Notre paternelle Bénédiction Apostolique.
' 4 Reg. 5, 15.
2
MATTH. 8, 2.
3
Ibid. 8, 3.
Acta Pii Pp. XII
287
V
Sodalibus
Societatum
(A.C.L.I.).
Christianarum
Operariorum
Italicorum
*
Diletti figli e figlie!
Cattolici
lavoratori
e
lavoratrici!
V i v o e gradito conserviamo nel cuore il ricordo della vostra imponente accolta romana dello scorso anno, allorché nel radioso vespro del
primo Maggio, al cospetto della Basilica Vaticana, simbolo di ogni cristiana duratura vittoria, Ci chiedeste di consacrare solennemente la
festa del lavoro, il cui significato e scopo vi furono da N o i stessi indicati.
Con effusione di Padre e con l'autorità di supremo Pastore non solo
accogliemmo il vostro giusto desiderio, ma, come dono attinto dai tesori
celesti, istituimmo la festa liturgica del vostro Patrono S. Giuseppe, lo
sposo verginale di Maria, l'umile, il silenzioso, il giusto lavoratore di
Nazareth, affinchè fosse in avvenire il vostro speciale Protettore presso
D i o , il vostro palladio nella vita, a tutela e a difesa nei travagli e nei
cimenti del lavoro. Riecheggia ancora al Nostro orecchio il solenne
« sì », con cui voi manifestaste pubblicamente il giubilo per tanta grazia, ed insieme affermaste il fattivo impegno che da tale consacrazione
deriva a ciascun lavoratore cristiano.
A l l a distanza di un anno da quel giorno, mentre per la prima volta
nella Chiesa universale si celebra oggi quella festività, Ci è sommamente caro, quasi come ricambio della vostra visita a R o m a , di trasport a r c i con lo spirito e la viva voce in mezzo alle vostre validissime schiere
convenute in Milano, capitale della operosa Lombardia, cuore pulsante
del lavoro italiano, sicuri di t r o v a r c i anche costà nel posto assegnato
alla Nostra umile persona dalla divina Provvidenza c o m e V i c a r i o di
Cristo e Pastore delle anime.
Il Nostro odierno incontro, che si svolge c o n lieti auspici sotto lo
sguardo materno della Vergine, il cui simulacro sovrasta la'intera metropoli lombarda e sta in cima ai vostri affetti, mentre è richiamo a
quanto già fu compiuto lo scorso anno, intende di aprire al benefico movimento dei lavoratori cristiani nuove strade e additare spazi anche più
vasti. T r a di voi infatti si distinguono numerosissimi ed entusiastici
* Habita die 1 Maii mensis a. 1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
288
rappresentanti delle Associazioni di lavoratori cattolici non solo da ogni
parte d'Italia, ma di molte altre Nazioni, vennti a testimoniare non
tanto una immaginata unità internazionale della classe operaia, quanto
la stretta unità dei lavoratori cattolici, come membri della Chiesa, desiderosi di ricondurre a Cristo l'intero m o n d o del lavoro, che a L u i appartiene, c o m e ogni altro c a m p o della vita sociale.
V o r r e m m o si notasse a tale proposito che, quando si tratta degli
operai cattolici, o c c o r r e non tanto creare la loro unità, quanto riconoscerla e riaffermarla nelle coscienze proprie ed altrui, poiché essa si
trova già nella sostanza e alla radice della loro fede nell'unico Cristo,
Redentore di tutti gli uomini, e nella unica Chiesa, Madre di tutti i
fedeli, al di là di ogni frontiera, al di sopra di qualsiasi particolare interesse. In questa sostanziale e granitica unità, i lavoratori cattolici trovano altresì l'impellente m o t i v o , anzi il dovere, di aprirsi a tutto il
m o n d o circostante, per diffondere dappertutto il regno di D i o , che è
regno di giustizia e di amore. Della vostra, c o m e di ogni altra associazione cattolica, la profonda ragion di essere è, dunque, da ricercarsi
non nel timore di altri movimenti, oppure nella concorrenza c o n t r o
altri, o anche in quel senso di solidarietà che unisce i membri di una
medesima categoria, bensì nell'intimo dovere e zelo che sentite, c o m e
cattolici, di farvi apostoli di Cristo tra i vostri fratelli, che ne ignorano
o respingono il salvifico messaggio.
Uniti in Cristo, centro vitale della vostra unità, voi volete essere
suoi apostoli, non solo perchè condividete con L u i quelle condizioni di
vita che furono già sue per lunghi anni durante il suo soggiorno terreno, allorquando il sudore della fatica imperlava la sua fronte, ma
soprattutto perchè, come discepoli più fedeli e più risoluti, vi sentite
avvolti dalla sua divina fiamma di amore per tutti gli uomini della
terra. L ' a m o r e e la forza apostolica di Cristo vi sospinge a vedere in
ogni operaio l ' u o m o che D i o ha creato e redento, per restituirgli c i ò che
per volontà divina gli spetta. Perciò N o i potevamo affermare delle attività delle vostre Associazioni : « L ' a m o r e fa battere il loro cuore, quello
stesso amore che faceva battere il cuore di Cristo, e ispira loro la sollecitudine per la difesa e il rispetto della dignità del lavoratore moderno
e lo zelo attivo per metterlo in condizioni di vita materiali e sociali in
armonia c o n tale dignità » .
x
Diletti figli e figlie. Mantenete intatto e saldo questo fondamento
1
Discorsi e Radiomessaggi vol. X, pag. 334.
Acta PU Pp. XII
289
religioso cristiano delle vostre A d i , nella certezza che nessuno sviluppo
storico del movimento operaio potrà distruggere la l o r o ragione d'essere, nè la l o r o unità, nè il loro diritto di espansione, poiché, fino a
tanto che vi saranno lavoratori, quel supposto sviluppo non potrà mutare i rapporti tra voi e Cristo, e tra voi e i vostri fratelli. Quale che
possa essere infatti l'avvenire del mondo del lavoro, sarà sempre necessario che un nucleo più o meno vasto di apostoli imprima o mantenga
nella vita sociale il suggello del R e g n o di Cristo, attuando o sostenendo
quei valori che stanno sommamente a cuore di o g n i u o m o , di ogni lavoratore maturo e consapevole, quali la giustizia, la libertà e la pace
nella positiva collaborazione delle classi. In tale comunicazione di beni
soprannaturali ed umani consiste il diritto ed il dovere di espansione
delle A d i , espansione che N o i auguriamo sollecita e concreta nella diletta Italia, poiché tutti i lavoratori, anche soltanto c o m e uomini, appartengono al l o r o Creatore e Redentore, a Cristo, al quale per tanto
debbono tornare, se lontani, c o n illuminata coscienza.
Tuttavia sembra che alcuni non abbiano una chiara veduta della
logica e necessaria derivazione delle A d i dall'intima sostanza del cristianesimo; ma, al contrario, mostrano un tal quale intimo disagio
nello sforzo di voler giustificare e quasi scusare la esistenza delle Associazioni cristiane dei lavoratori.
Scusarla dinanzi a chi e da quale
addebito? Scusarla per motivo di c i ò che essi chiamano movimento operaio in quanto tale ; scusarla per la supposta « frattura » che le A d i
apporterebbero al movimento stesso ! Chi non vede come tali motivi
e timori manchino di fondamento? Qualsiasi movimento sociale, quindi
anche quello operaio, suppone come principio e termine l ' u o m o c o l
suo destino soprannaturale e c o l suo complesso di diritti e doveri naturali, dai quali non si può fare astrazione, anche quando il movimento
si propone direttamente scopi economici e contingenti. Quanto alla
temuta « frattura » e separazione, la verità sta proprio nel contrario.
Le A d i intendono aprire le porte a chiunque, desiderose di stabilire
intese sempre più ampie tra gli appartenenti al mondo del lavoro, per
dare piuttosto che per ricevere. Un'eloquente dimostrazione fu offerta
appunto un anno fa, quando i lavoratori cristiani fecero tutti partecipi
della festa del primo maggio, fino allora ritenuta quasi distintivo di
una determinata porzione del ceto operaio, e ne danno anche o r a un'altra
luminosa prova, accogliendo in codesta adunanza milanese lavoratori
di differenti nazioni. P e r c i ò , come il mantenimento della propria fisionomia non deve impedire alle A d i di esercitare una sempre maggiore
290
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
espansione all'esterno della l o r o cerchia, così dovete vegliare affinchè
esse non vengano a scomparire e ad essere quasi assorbite nel movimento
operaio in quanto tale. C o l o r o che si sentissero agitati e mal sicuri sull'indistruttibile fondamento, non superabile da nessuno sviluppo storico,
della vostra unità, non sarebbero atti a guidare le A c l i nella missione
di divenire fermento nel senso evangelico per il m o n d o operaio.
D e l resto, l'unità del movimento operaio in quanto tale nel m o n d o
non sembra essere stata favorita dal corso della storia. La vita sociale
degli ultimi cento e più anni dell'industrialismo europeo e americano
mostra un'altra realtà. Nemmeno là, ove si diffondeva tra gli operai la
idea della unità del proletariato come della classe in lotta contro quella
dei capitalisti, si giunse ad un durevole movimento di unione dei lavoratori. Insuperabili differenziazioni sociali, ed altre ancora, tra i fattori del contratto di lavoro si opponevano alla unità del proletariato,
ed è altresì noto come la idea della unità internazionale della classe
lavoratrice è sempre fallita a causa delle differenze nazionali nelle c o m plicazioni belliche.
Coraggio dunque e fermezza, diletti figli e figlie! Stringetevi saldamente intorno ai vostri pacifici vessilli, ai quali già sembra arridere,
r i c c o di fondate promesse, uno splendido avvenire. Le A c l i racchiudono
in sè una forza viva ed intrinseca, che, interamente spiegata, contribuirà efficacemente ad affrettare l'auspicato avvento della vera pace
sociale. I lavoratori cristiani, mossi dagli eterni principi e attingendo
dalla fede e dalla grazia la mite forza per superare gli ostacoli, non
sono forse lontani dal giorno, in c u i potranno esercitare l'ufficio di
guida in mezzo al m o n d o del lavoro. Perchè non dovrebbe essere c o s ì ?
La sana dottrina che professano, i retti sentimenti da cui sono animati,
sono altrettanti titoli legittimi per divenire scorte dell'odierno movimento operaio. Così ispirata, la unione dei lavoratori cristiani formati
nelle A c l i può essere fidente di ottenere maggiori e più rapide conquiste.
Ogni spirito sereno può riscontrare agevolmente in v o i l'onestà dei propositi, la misura nei mezzi adoperati, una retta concezione della giustizia, e soprattutto la vostra indipendenza da forze ed interessi estranei.
Ove invece si hanno fondati motivi di sospetto sulla onestà, rettitudine
e particolarmente sulla capacità di presunte guide ad infrenare le cupidigie d o p o averle stimolate, nel momento in cui il diritto rivendicato si
muta in torto, è comprensibile che si incontri resistenza, oppure si facciano concessioni apparenti che non mutano affatto la sostanza delle
cose. Orbene, nessuno di tali sospetti macchia la fiducia che la società
Acta Pii Pp. XII
291
pone in voi, lavoratori cristiani; essa sa da quali sorgenti e in quali
alvei scorre il vostro movimento. V a l g a n o c o m e prova di questa fiducia
i consensi che da ogni parte vi vengono, a cominciare dai vostri sacri
Pastori e in primo luogo dal degnissimo Arcivescovo della metropoli
ambrosiana, dai tanti altri personaggi che prendono parte all'odierna
vostra accolta, e dagli stessi lavoratori anche non militanti nelle vostre
file, ma che non vi nascondono la l o r o simpatia e il l o r o a p p o g g i o .
A n d a t e dunque c o n sicura coscienza verso le alte mete che vi siete
prefisse; andate con particolare premura verso i fratelli vittime di errori e di falsi miraggi. E accresca la vostra alacrità e la vostra fede nel
buon successo il pensiero che N o i siamo c o n v o i , c o n la coscienza di un
Nostro apostolico dovere, e c o l Nostro amore non vano, non inoperoso,
non sterile, ma vivo, giusto, efficace. Di questo amore il P a p a vi ama,
vi ama la Chiesa ! Paternamente compresi della sorte vostra e delle
vostre famiglie, consapevoli dei vostri bisogni, dei vostri legittimi diritti, c o m e dei vostri doveri, N o i siamo c o n voi nelle presenti agitate
vicende del m o n d o ; e poiché il servizio che la Chiesa, secondo la sua
costante tradizione rende al presente alle classi lavoratrici,
attinge
criteri e leggi dalla eterna sapienza del V a n g e l o , nessuno di v o i , diletti
figli, può dubitare dei benefìci religiosi, morali e materiali, che la sua
azione sollecita e indefessa è destinata a conseguire per le vie dell'ordine e della pace.
L ' o r d i n e e la pace ! Sono questi infatti i supremi beni che l'opera
Nostra si p r o p o n e di ottenere, ogni qualvolta recliniamo lo sguardo sulle
vicende terrene e tendiamo la mano a c o l o r o che possono determinarne
il c o r s o . Soprattutto la pace, come voi, diletti figli, ben sapete! La
Chiesa — lo abbiamo ripetuto mille volte — detesta la guerra e i suoi
orrori, specialmente ora che mezzi bellici distruttivi di ogni bene e di
ogni civiltà minacciano la trepida umanità ; vuole e difende la pace, la
pace interna tra i figli di una stessa patria, e la pace esterna fra i membri della grande famiglia umana. Ma essa ha bisogno di cooperatori
risoluti e validi in così grande intrapresa. Ora tra questi, numerosi in
ogni regione del mondo, N o i ravvisiamo voi, lavoratori cristiani di ogni
clima e di ogni lingua, voi diletti figli raccolti o g g i all'ombra del mirabile D u o m o milanese. Con la vostra fedele adesione alla dottrina del
Vangelo e alle norme direttive della sacra Gerarchia, voi non solo c o l laborate, nel c a m p o del lavoro, al trionfo del R e g n o di D i o in una società che spesso ne dimentica la presenza, i voleri, i sacrosanti diritti,
ma vi ponete tra le prime schiere di quelle forze sane del c o r p o sociale,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
292
impegnate nella pacifica battaglia per la comune salvezza dei p o p o l i .
Acquistate la piena coscienza dell'onore di questa doppia cooperazione
che le A c l i vi chiedono, accrescete il vigore della sua azione con l'esemp i o e l'opera vostra, e D i o non mancherà di farvi gustare i frutti della
giustizia, dell'ordine e della pace, a cui voi stessi avrete validamente
contribuito.
Con tale augurio invochiamo larga e perenne sulle vostre persone,
sulle vostre famiglie e sul vostro lavoro la grazia del Signore, mentre
impartiamo di cuore a tutti i presenti, e a quanti sono a voi uniti nella
speranza e nell'amore, la Nostra paterna A p o s t o l i c a Benedizione.
NUNTIUS RADIOPHONICUS
CHRISTIFIDELIBUS AEQUATORIS NATIONIS, OB SOLEMNEM CORONAE INDUCTIONEM SIMULACRO B. MARIAE VIRGINIS PERDOLENTIS, IN URBE QUITENSI
COADUNATIS.*
Amadísimos hijos, — católicos ecuatorianos y, más en especial, católicos quiteños — que c o n suma devoción y entusiasmo colocáis hoy
una corona sobre las sienes de vuestra « D o l o r o s a del Colegio », al cumplirse los cincuenta años de las manifestaciones c o n que Ella os mostró
su predilección :
¿Qué idea ha sido esta, hijos amadísimos, de celebrar con fiestas y
con júbilo a Quien ante vosotros se muestra con los ojos llenos de lágrimas? ¿Quién os ha enseñado a coronar c o n una corona de o r o a La que
tiene en las manos una corona de espinas?
L l o r ó la V i r g e n y sus llantos y dolores fueron primero profetizados
en las palabras del Santo anciano,
1
y luego vigorosamente descritos
c o n sublime concisión en aquella Señora, que estaba de pié junto al patíbulo de su D i v i n o H i j o ;
2
y estas lágrimas nos obtuvieron salvación
y gracia.
Según referencias de los testigos, mostró la Virgen, — aun en medio
de su eterna felicidad y c o m o señal de su materna solicitud p o r la salvación de sus hijos — angustia y tristeza, hasta el punto de parecer
* Datus die 22 Aprilis mensis a.
Luc. 2, 35.
Io. 19, 25.
1
2
1956.
Acta Pii Pp. XII
293
que estaba para romper a llorar, al ver vuestra catolicísima nación
asolada p o r la persecución,
manchada de sangre,
arrastrada a tales
extremos p o r el odio sectario que podría decirse en peligro aquella
vieja y santa herencia de fe, especialmente si se conseguía llevar a cabo
el propósito de descristianizar la educación de vuestros hijos. Y ¿quién
podrá dudar de que fueron aquellas angustias y aquellas tristezas las
que impetraron del cielo las fuerzas necesarias para poner un dique a
las potencias del mal y preparar esta primavera de las almas, cuyos
frutos ahora vosotros tenéis el gozo de contemplar?
Son lágrimas, pero lágrimas preciosas, que bien merecen, hijos amadísimos, vuestra gratitud más sincera; son dolores, pero dolores cuyos
frutos vosotros estáis gozando y en los que justamente habéis de ver
una singular manifestación de amor maternal. Bien están,
pues, las
fiestas y el júbilo, bien la corona de o r o , aunque todo os recuerde una
vez más aquel contraste sublime, que hace de las alegrías de la maternidad una fuente de lágrimas, y que convierte a toda madre, consciente
de su misión, en una heroína del deber.
P e r o todos vuestros agasajos y solemnidades podrían quedar en simple ruido, que el viento se lleva, si vuestra piadosa consideración no
se detuviese un momento a pensar : l l o r ó la V i r g e n , pero ¿ n o llorará
acaso también hoy, y quién sabe si p o r culpa nuestra?
P o r q u e , efectivamente, amadísimos hijos, ¿ c o n qué ojos podría Ella
ver, p o r ejemplo, una vida de fe reducida acaso a una serie de manifestaciones exteriores y privada de aquel espíritu interior, que todo lo
valoriza y sin el cual lo exterior no significa ni vale nada? ¿Qué efecto
le habrá de producir un corazón orgulloso y altanero, que al pobre y al
humilde les mira de arriba abajo y parece que no sabe sino ser superior
a quienquiera que se atreva a comparecer en su presencia? ¿ E n c o n trará E l l a el amor que se debe a su D i v i n o H i j o , la obediencia a la Iglesia, la observancia de los mandamientos y de los preceptos? L l o r ó la
V i r g e n , hijos amadísimos, y no obraríamos c o n la sinceridad c o n que
queremos obrar, si no os dijésemos que mucho tememos que llore
t o d a v í a ; sin poder dudar, claro está, del consuelo y de la alegría que
le procuráis c o n vuestra piedad filial, especialmente en estos momentos.
Y ha sido Quito, la legendaria e histórica Quito, que recostada en
la ladera del orgulloso Pichincha y coronada de cumbres volcánicas, se
diría que duerme un sueño de gloria en la paz templada de su alta meseta ; ha sido Quito, la de la encantadora « Azucena », que Nos mismo
tuvimos la singular satisfacción de elevar al m á x i m o honor de los al20 - ACTA,
vol.
XXIII, n.
6. — 28-5 1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
294
tares, la que hoy ha preparado a su Madre D o l o r o s a este triunfo, pagando una vieja deuda de gratitud en la que más que el o r o y que las
piedras preciosas lo que cuenta, c o m o en t o d o don filial, es el corazón
con que se ofrece. Ciudad feliz, porque, c o m o dice el Espíritu Santo,
honrar a la propia Madre es lo mismo que juntar un gran tesoro ;
3
dichosa ciudad y dichoso país, si sabéis ser fieles a lo que en tan solemne
ocasión habéis prometido, porque, c o m o podríamos decir parafraseando
4
las expresiones de un gran D o c t o r de la Iglesia, bien está que el primer
pensamiento haya sido honrar a vuestra Madre, y luego haya venido el
propósito de huir del pecado y vivir una vida mejor ; pero si un día tales
propósitos se olvidaran, ni se da gracias c o m o se debe, ni valen nada
las honras y alabanzas.
Recíbelas Tú benignamente, oh D o l o r o s a del Colegio, o, c o m o más
universalmente eres c o n o c i d a , D o l o r o s a de Q u i t o ; recíbelas T ú , y que
sean precisamente Tus dolores, que sean Tus lágrimas las que descendiendo sobre esa tierra fértil, hagan prosperar y madurar frutos de perfección cristiana y de santidad. Es un pueblo que te ama y que no quiere
verte llorar más ; es un pueblo dispuesto a llorar él sus pecados con tal
de que Tú sonrías ; es un pueblo de hijos tuyos, de devotísimos hijos
tuyos que hoy te ofrece esa c o r o n a , c o m o prenda tangible de reconciliación, c o m o memoria perenne del amor que Te profesa, c o m o señal
de reconocimiento de Tu soberanía maternal. Es un pueblo predilecto
que, aunque te haya costado lágrimas, puede asegurarte que no son
lágrimas perdidas, sino que precisamente p o r ellas confía plenamente
en Tu bondad y en Tu intercesión ante Tu preciosísimo H i j o , que c o n el
Padre y el Espíritu Santo vive y reina p o r los siglos. A m e n .
P a r a terminar, una Bendición especial a Nuestro amadísimo H i j o
y Prelado vuestro, a cuyas manos hemos confiado la imposición de la
c o r o n a , que bien hubiéramos querido imponer N o s mismo c o n las Nuestras; una Bendición a esa ciudad y a toda la nación ecuatoriana; una
Bendición a toda la A m é r i c a de lengua española y, más en particular,
a todos aquellos que en estos momentos, de un m o d o o de otro, oigan
Nuestra v o z .
* Cfr. EcclA. 3, 5.
4
S. AUGUST. ENARB. in Psalm. 75 n. U; MIGNE, P. L., t. 36, col. 965.
Sacra Congregatio de Religiosis
295
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO DE RELIGIOSIS
DECRETUM
NORMAE DANTUR QUOAD CONVENTUS QUI ACCOMODATAM STATUUM PERFECTIONIS
RENOVATIONEM RESPICIUNT.
Salutaris atque foecundus ille renovationis accommodatae Statuum
perfectionis motus, qui a m a x i m o Congressu romano, A n n o Sancto 1950
iam in finem vertente, Paterno ac Illustri ductu S S . D o m i n i Nostri P i i
P p . X I I celebrato, feliciter sumpsit initium, per totum hoc quinquennium
(1950-1956), uberes fructus ubique tulit, tum ad religiosam perfectionem
ac formationem quod spectat, tum ad ministerium apostolicum ac Institutorum inter se coordinationem.
Ut autem haec benefica renovatio et accommodatio consulte ac ordinate procedant, in dies progrediatur, infensior fiat tutiusque diffundatur,
S. Congregatio negotiis religiosorum Sodalium praeposita, obtenta venia
et approbatione S S . D o m i n i Nostri in audientia Eminentissimo Cardinali Praefecto huius S. Congregationis, die 3 Novembris 1955 concessa,
sequentes normas statuere decrevit, tum maxime valituras quum renovatio disciplinae ac vitae internae Statuum perfectionis in quaestionem
venerit, salvo quidem iure Ordinariorum prout sacris Canonibus sancitur :
1. Conventus seu Congressus tam dioecesanos quam regionales vel
nationales, sicut etiam lectionum cursus atque scholas peculiares pro
Sodalibus viris vel feminis Statuum perfectionis, in quibus eorum vita
interna, c o n d i c i o iuridica, vel educatio atque formatio in illis tradenda
tractantur, inconsulta S. Congregatione de Religiosis agere vel instituere non licet. Ius enim ac ipsa natura rei postulat ut Sancta Sedes, cui
publici perfectionis status moderatio suprema et efficax reservatur, secura reddatur tam de doctrina quam de opportunitate programmatum
pariterque de competentia et experientia illorum qui in coetibus istis
praeesse vel docere habebunt.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
296
2. Curent igitur conventuum cur suumque huius generis promotores
vel praesides tempestive huic S. Congregationi argumentorum et oratorum elenchum exhibere ; conventu autem habito, is qui ei praefuit, ad
eamdem S. Congregationem referat de rebus tractatis, de disputationibus
habitis, de conclusionibus collectis, et generatim de omnibus quae accommodatam perfectionis Statuum renovationem tangunt.
3. Ubi vero iam exsistunt foederationes seu consilia Superiorum Maiorum cum statutis propriis ac commissionibus peculiaribus adnexis, à
S. Sede approbatis, opportune eorum opera eligi poterunt, atque Sacrae
Congregationi proponi, viri probati qui in conventibus cursibusve supradictis verba facere valebunt.
4. Laudabiliter ab E x c m i s L o c o r u m Ordinariis convocantur Statuum
perfectionis
Sodales,
qui in dioecesi d o m u m
habent ministeriumque
exercent, ad illa c u m eis examinanda, communicanda vel paterne discutienda, quae ministeria ab ipsis exercita, quatenus legitime dioeceses
intersunt, pertinent. Tales enim conventus valde commendantur utpote
qui ad unitatem cum Patre et Pastore gregis attestandam ac fovendam,
atque ad apostolatus munera promovenda efficienterque dirigenda prorsus apti videantur.
Quae omnia, si sedulo et accurate fient, nedum coetus atque conventus
et incepta quaeque ad renovationem accommodatam Statuum perfectionis ordinata impediant vel cohibeant, verum etiam ad uberiores fructus in dies afferendos ea iuvabunt quam maxime.
Contrariis quibuslibet non obstantibus.
Datum R o m a e , die 26 Martii A. D. 1956.
VALERIUS
L.
fB
Card.
VALERI,
Praefectus
S.
Arcadius Larraona,
C. M. F., Secretarius
Diarium Romanae Curiae
297
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Giovedì, 3 maggio 1956, il Santo Padre Pio XII ha ricevuto
in solenne Udienza Sua Eccellenza il Dott. Conte FRANCESCO
R. W. H. M. J. DE MARCHANT D'ANSEMBOURG, Inviato Straordinario e Ministro Plenipotenziario di Olanda, per la presentazione delle Lettere Credenziali.
Giovedì, 17 maggio 1956, il Santo Padre Pio XII ha ricevuto
in solenne Udienza Sua Eccellenza il Dott. DOMINGO GOICOLEA
VILLACORTA, Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario della
Repubblica del Guatemala, per la presentazione delle Lettere
Credenziali.
SACEA CONGREGAZIONE
DEI RITI
Martedì, 10 gennaio 195G, nel Palazzo delle Congregazioni a San Callisto,
alla presenza dell'Emo e Revmo Signor Cardinale Benedetto Aloisi Masella,
Vescovo di Palestrina, Ponente o Relatore della Causa della Serva di Dio
Maria Fortunata Viti, monaca conversa professa dell'Ordine di S. Benedetto,
si è adunata la S. Congregazione dei Riti antepreparatoria, nella quale i
Revmi Prelati Officiali ed i Revmi Consultori teologi hanno discusso sulla
eroicità delle virtù della predetta Serva di Dio.
Martedì, 24 gennaio 1956, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunata
la S. Congregazione dei Riti preparatoria, nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revmi Prelati Officiali ed i Revmi Consultori teologi
hanno discusso su due miracoli che si asseriscono operati ad intercessione
del Beato Pietro Giuliano Eymard, confessore, fondatore della Congregazione
dei Sacerdoti del SS. Sacramento e delle Ancelle del SS. Sacramento.
Gli Emi e Revmi Signori Cardinali ed i Revmi Prelati Officiali hanno
poi esaminato le relazioni dei revisori degli scritti dei Servi di Dio :
1. Filippo Rinaldi, sacerdote, Rettore Maggiore dei Salesiani di S. Giovanni Bosco.
2. Maria Giuseppina Micarelli, fondatrice dell'Istituto delle Suore
Francescane del Bambino Gesù.
3. Bernarda Heimgartner, confondatrice delle Suore Insegnanti di Santa
Croce di Menzingen, del Terz'ordine di S. Francesco.
Martedì, 14 febbraio 1956, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunata
la S. Congregazione dèi Riti ordinaria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
298
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Cardinali ed i Revmi Prelati Officiali hanno discusso sulla introduzione di
Causa dei Servi di D i o :
1. Marcello Spinola y Maestre, Arcivescovo di Siviglia, Cardinale di
S. Romana Chiesa.
2. Vittoria Rosoamanarivo, vedova.
Gli Emi e Revmi Signori Cardinali hanno inoltre esaminato la relazione
dei revisori teologi sopra gli scritti del Servo di Dio Mamerto Esquiu, Vescovo
di Cordoba in Argentina, dell'Ordine dei Frati Minori.
È stato anche esaminato l'Ufficio e Messa di S. Giuseppe artigiano.
Martedì, 28 febbraio 1956, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si è adunata
la S. Congregazione dei Riti preparatorio, nella quale gli Emi e Revmi
Signori Cardinali, i Revmi Prelati Officiali ed i Revmi Consultori teologi
hanno discusso sulla eroicità della virtù del Servo di Dio Stefano Pernet,
sacerdote della Congregazione degli Agostiniani dell'Assunzione, fondatore
delle Piccole Suore dell'Assunzione.
In seduta ordinaria poi gli Emi e Revmi Signori Cardinali ed i Revmi
Prelati Officiali hanno esaminato la relazione dei revisori teologi degli scritti
dei Servi di D i o : Federico Jansoone, sacerdote dell'Ordine dei Frati Minori;
Maria Bernarda Bütlet, fondatrice della Congregazione delle Suore Francescane Missionarie di Maria Ausiliatrice ; Maria Elena Stollenwerk, confondatrice della Congregazione delle Serve dello Spirito Santo; Giuseppina
Endrina Stenmanns, confondatrice della stessa Congregazione delle Serve
dello Spirito Santo.
Martedì, 6 marzo 1956, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunata la
S. Congregazione dei Riti ordinaria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali ed i Revmi Prelati Officiali hanno discusso sulla Introduzione della
Causa di Beatificazione delle Serve di D i o :
Maria delle Piaghe di Gesù, Suora del Monastero della Divina Provvidenza in Badalona, Spagna.
Maria Lichtenegger, vergine secolare.
Martedì, 13 marzo 1956, nel Palazzo delle Congregazioni a San Callisto,
alla presenza di Sua Eminenza Revma il Signor Cardinale Clemente Micara,
Vescovo di Velletri, Ponente o Relatore della Causa di beatificazione e canonizzazione del Servo di Dio Luigi Guanella, sacerdote, fondatore della
Congregazione dei Servi della Carità e delle Figlie di Santa Maria della Provvidenza, si è adunata la S. Congregazione dei Riti, antepreparatoria, nella
quale i Revmi Prelati Officiali ed i Revmi Consultori teologi hanno discusso
sulla eroicità delle virtù del predetto Servo di Dio.
Martedì, 20 marzo 1956, nel Palazzo delle Congregazioni a San Callisto,
alla presenza di Sua Eminenza Revma il Signor Cardinale Clemente Micara,
Vescovo di Velletri, Ponente o Relatore della Causa di beatificazione e canonizzazione della Serva di Dio Gertrude Comensoli, fondatrice dell'Istituto
delle Suore del SS. Sacramento (Sacramentine), si è adunata la -S. Congregazione dei Riti antepreparatoria, nella quale i Revmi Prelati Officiali ed i
Diarium Romanae Curiae
299
Revmi Consultori teologi hanno discusso sulla eroicità delle virtù della predetta Serva di Dio.
Martedì, 10 aprile 1956, nel Palazzo Apostolico Vaticano, si è adunata la
S. Congregazione dei Riti preparatoria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali, i Revmi Prelati Officiali ed i Revmi Consultori teologi hanno discusso sulla eroicità delle virtù della Serva di Dio Maria Celina della Presentazione, monaca professa del Terzo Ordine di S. Francesco di Assisi.
Gli stessi Emi e Revmi Signori Cardinali e Revmi Prelati Officiali hanno
poi discusso in Congregazione ordinaria:
1. Sulla riassunzione di Causa per la canonizzazione dei Beati :
Rocco Gonzalez de Santa Cruz, Alfonso Rodríguez e Giovanni del Castillo,
Martiri della Compagnia di Gesù.
2. Sulla revisione degli scritti dei Servi di Dio :
a) Francesco Maria della Croce Jordan, sacerdote, fondatore della
Società del Divin Salvatore e della Congregazione delle Suore del Divin
Salvatore ;
b) Fratel Alberto (Adamo Chmielow;ski), fondatore dei Fratelli e delle
Suore del Terz'Ordine di S. Francesco Serve dei Poveri.
c) Maria del Cuore di Gesù (Giuseppa Sancho de Guerra), fondatrice
della Congregazione delle Serve di Gesù.
Martedì 17 aprile 1956, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunata la
S. Congregazione dei Riti preparatoria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali, i Revmi Prelati Officiali ed i Revmi Consultori teologi hanno
discusso su due miracoli, che si asseriscono operati ad intercessione della
Ven. Serva di Dio Maria della Provvidenza, (Eugenia Smet), fondatrice dell'Istituto delle Suore Ausiliatrici delle anime purganti.
Gli stessi Emi e Revmi Signori Cardinali ed i Revmi Prelati Officiali
hanno poi discusso in Congregazione ordinaria:
1. Sulla riassunzione della causa di Canonizzazione della Beata Crescenzia Boss, Vergine, Suora professa del 3° Ordine di S. Francesco.
2. Sulla relazione dei revisori teologi degli scritti del Servo di Dio
Bernardo Lehner, giovane laico.
Martedì 24 aprile 1956, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è riunita la
S. Congregazione dei Riti preparatoria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali, i Revmi Prelati Officiali ed i Revmi Consultori teologi hanno
discusso su due miracoli, che si asseriscono operati ad intercessione del
Venerabile Servo di Dio Innocenzo Papa XI.
Martedì 8 maggio 1956, nel Palazzo delle Congregazioni a S. Callisto,
alla presenza di Sua Eminenza Revma il Signor Cardinale Clemente Micara,
Vescovo di Velletri, Ponente o Relatore della Causa del Servo di Dio Valentino Paquay, sacerdote professo dell'Ordine dei Frati Minori, si è adunata
la S. Congregazione dei Riti antepreparatoria, nella quale i Revmi Prelati
Officiali ed i Revmi Consultori teologi hanno discusso sulla eroicità delle
virtù del predetto servo di Dio.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
300
SEGRETERIA DI
STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici, il Santo Padre Pio XII, felicemente regnante, si è
degnato di nominare:
5 gennaio
)>
»
12
»
14
»
»
»
»
»
21
»
»
»
31
»
2
febbraio
28
»
1956. L'Emo e Revmo Signor Cardinale Striteli Samuele Alfonso, Protettore delle Suore Domenicane di
S. Caterina da Siena (Kenosha, Milwaukee).
»
L'Elmo e Revmo Signor Cardinale Léger Paolo Emilio,
Protettore delle Religiose Ospitaliere di S. Giuseppe (Montréal).
»
L'Emo e Revmo Signor Cardinale Ciriaci Pietro, Protettore dell'Arciconfratemita di San Rocco
(Roma).
»
L'Illmo e Revmo Monsig. Zerba Cesare, Prelato Votante
Soprannumerario del Supremo Tribunale della
Segnatura Apostolica.
»
L'Illmo e Revmo Monsig. Stoppini Irvin, Prelato Referendario del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica.
»
L'Illmo e Revtmo Monsig. Casoria Giuseppe, Prelato Referendario del Supremo Tribunale della Segna
tura Apostolica.
^>
L'Illmo e Revmo Monsig. del Amo Pachón Leone, Uditore
del Tribunale della Rota presso la Nunziatura
Apostolica di Madrid.
))
L'Illmo e Revmo Monsig. Ugalde Ocariz Filippo, Difensore del Vincolo del Tribunale della Rota presso
la Nunziatura Apostolica di Madrid.
»
L'Emo e Revmo Signor Cardinale Cicognani Gaetano,
Protettore dei Fratelli Saveriani (Roma).
»
S. E. Revma Monsig. Paupini Giuseppe, Arcivescovo titolare di Sebastopoli di Abasgia, Internunzio
Apostolico nell'Iran.
»
L'Emo e Revmo Signor Cardinale Grente Giorgio, Pro
tettore della Federazione Francese delle Religiose Ospitaliere di S. Ginseppe de VHôtel-Dieu
(La Flèche, Le Mans).
Con Biglietti della Segreteria di Stato in data 27 aprile 1956, il Santo
Padre Pio X I I , felicemente regnante, si è degnato nominare i Revmi Padri
McCormic Vincenzo A . , Dezza Paolo e Buiys Ludovico, della Compagnia di
Gesù, Consultori della Sacra Congregazione de Propaganda Fide.
Diarium Romanae Curiae
301
Parimente, con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XTI,
felicemente regnante, si è degnato di nominare :
Assistenti
al
Soglio
Pontificio:
23 febbraio 1955. S. E. Revma Monsig. Adam Gregorio, Vescovo di Valencia nel Venezuela.
27 agosto
»
S. E. Revma Monsig. Ocampo Berrio Angelo Maria, Vescovo di Tun ja.
28 novembre »
S. E. Revma Monsig. Desmarais Giuseppe Aideo, Vescovo di Amos.
»
' »
»
S. E. Revma Monsig. Arturo Douville, Vescovo di San
Giacinto.
25 dicembre »
S. E. Revlma Monsig. O' Boyle Patrizio Luigi, Arcivescovo di Washington.
27 febbraio 1956. S. E. Revma Monsig. O' Sullivan Giuseppe Antonio, Arcivescovo di Kingston.
28
marzo
»
S. E. Revma Monsig. Piasentini Giovanni Battista, Vescovo di Ohioggia.
27 aprile
»
S. E. Revma Monsig. Kierkels Leone Pietro, Arcivescovo
titolare di Salamìna.
Protonotari
Apostolici
ad
instar
participantium
27 ottobre 1954. Monsig. Barraza Giuseppe, della diocesi di Sinaloa.
14 giugno 1955. Monsig. Nicholson Patrizio, della diocesi di Antigonish.
7
luglio
»
Monsig. Davis Tommaso Percival, dell'arcidiocesi di
Adelaide.
13
ottobre »
Monsig. Parent Alfonso, dell'arcidiocesi di Québec.
22 novembre »
Monsig. Le Net Giuseppe P., della diocesi di Les Cayes.
3 dicembre »
Monsig. Vagnoni Vincenzo, dell'arcidiocesi di Fermo.
Monsig. Giovanni Reilly, dell'arcidiocesi di New York.
6
»
»
Monsig. Van Eynde Leonardo, dell'arcidiocesi di Malines.
28
»
»
26 gennaio 1956. Monsig. Craugh Vilfrido, della diocesi di Rochester.
Munsig. McAniff Giacomo C, della medesima diocesi.
»
»
Monsig. Ennis Tommaso, della diocesi di Covington.
4 febbraio
Monsig.
Lagomarsino Enrico, dell'arcidiocesi di Genova.
27
»
Monsig.
Cappelletti Virgilio, dell'arcidiocesi di Milano.
3
aprile
Monsig.
Figini
Carlo della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig.
Rossi
Francesco,
della medesima arcidiocesi.
»
»
Prelati
18
giugno
Domestici
di
Sua
Santità:
1954. Monsig. Ferris Sales Fernando, dell'arcidiocesi di Valenza.
22 luglio
»
Monsig. Van Meenen Giulio, della diocesi di Brentwood.
27 settembre »
Monsig. Bennett Giovanni 0., dell'arcidiocesi di Liverpool.
3 novembre »
Monsig. Blout Alfredo E., dell'arcidiocesi di Westminster.
11
marzo 1955. Monsig. Bruneiii Giuseppe, dell'arcidiocesi di Napoli.
14 giugno
»
Monsig. Boudreau Alfredo, della diocesi di Antigonish.
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
302
14
»
20
7
»
»
»
»
»
21
22
»
26
3»
22
9
11
6
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
12
»
»
»
21
giugno
»
»
1955. Monsig. Gallivan Guglielmo, della medesima diocesi.
»
Monsig. Sommers Ugo Giuseppe, della medesima diocesi.
»
Monsig. Lanteigne Francesco, della diocesi di Balburst
nel Canada.
luglio
»
Monsig. Aylward Giacomo, dell'arcidiocesi di Adelaide.
»
»
Monsig. Fahey Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Gatzemeyer Luigi, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Hanrahan Michele, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Redden Isidoro, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Russell Guglielmo, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Adamson Tommaso, dell'arcidiocesi di Liverpool.
agosto
»
Monsig. Byrne Tommaso, della diocesi di Rockhampton.
»
»
Monsig. Tiernan Daniele, della medesima diocesi.
»
»
Monsig. Gonzalez Edoardo Antonio della diocesi di Calabozo.
ottobre
»
Monsig. Crowe Stanislao, della diocesi di Sale.
»
»
Monsig. Walsh Guglielmo, della medesima diocesi.
»
»
Monsig. Wheeler Guglielmo Gordon, dell'arcidiocesi di
Westminster.
novembre » Monsig. Cono vas Giovanni Giuseppe, dell'arcidiocesi di
Panamá.
»
»
Monsig. Malouin Armando, dell'arcidiocesi di Sherbooke.
dicembre
»
Monsig. Broussard Milburn J., della diocesi di Alexandria La.
»
»
Monsig. Bassi \5ttorio, dell'arcidiocesi di Nuova York.
»
»
Monsig. Blake Dionigi, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Code Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Coleman Dionigi, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Doyle Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Fennessy Dionigi, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Grundner Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Hearon Giacomo, delle medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. McCarthy Guglielmo, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. McCormack Cristoforo, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. McEvoy Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. McKeon Francesco, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Nolan Filippo, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. O'Connor Raimondo, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Ponsiglione Mario, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Ryan Giacomo, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Ryan Lorenzo, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Walsh Giuseppe della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Belford Giovanni, della diocesi di Manchester.
»
»
Monsig. Benoit Ettore, della medesima diocesi.
»
»
Monsig. Bousquet Omer, della medesima diocesi.
»
»
Monsig. Sliney Giovanni, della medesima diocesi.
»
»
Monsig. Mlinarovich Clemente, della diocesi di Fort
Wayne.
Diarium Romanae Curiae
21 dicembre 1955. Monsig.
» Monsig.
»
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
25
19 gennaio 1956. Monsig.
» Monsig.
Monsig.
»
»
»
» Monsig.
Monsig.
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
26
» Monsig.
» Monsig.
»
» Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
»
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
»
»
» Monsig.
))
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
4 febbraio
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
Monsig.
9
» Monsig.
»
25
Monsig.
» Monsig.
»
» Monsig.
»
27
1 marzo
Monsig.
» Monsig.
»
13
»
»
14
»
25
31
»
»
»
303
Skrzypinski Giuliano, della medesima diocesi.
Brown Filippo, dell'arcidiocesi di Washington.
Denges Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
Ellis Giovanni T., della medesima arcidiocesi.
Fisher Elmer, della medesima arcidiocesi.
Hannan Filippo, della medesima arcidiocesi.
Kennedy Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
Miltenberger Luigi, della medesima arcidiocesi.
Rakowski Pietro, della medesima arcidiocesi.
Roach Edoardo, della medesima arcidiocesi.
Spence Giovanni, della medesima arcidiocesi.
Ciancio Nicolò, dell'arcidiocesi di Catania.
Duchene Emilio, della diocesi di Salina.
Engbarth Carlo, della medesima diocesi.
Gesenhues Enrico, della medesima diocesi.
Mulvihill Michele, della medesima diocesi.
Riedel Francesco, della medesima diocesi.
Spoorenberg Enrico, della medesima diocesi.
Azzi Carlo, della diocesi di Rochester.
Ball Edoardo, della medesima diocesi.
Ball Giovanni, della medesima diocesi.
Boyle Carlo, della medesima diocesi.
Burns Francesco, della medesima diocesi.
Curtin Giuseppe, della medesima diocesi.
Gannon Lorenzo, della medesima diocesi.
Hoefen Francesco, della medesima diocesi.
Lambert Geraldo, della medesima diocesi.
Maney Giovanni, della medesima diocesi.
Moffatt Patrizio, della medesima diocesi.
Predmore Giorgio, della medesima diocesi.
Randall Giovanni, della medesima diocesi.
Ratigan Arturo, della medesima diocesi.
Straub Federico, della medesima diocesi.
Danz Giovanni, della diocesi di Covington.
McKenna Giuseppe, della medesima diocesi.
Wilson Leone, della medesima diocesi.
Sinigaglia Giovanni, dell'arcidiocesi di Atene.
Antunes Borges Antonio, della diocesi di Leiria.
Pereira Alvim Custodio, della diocesi di Viseu.
Ferraro Nicola, dell'arcidiocesi di Gaeta.
Mariano Vitale, dell'arcidiocesi di Otranto.
Lasi Alpinolo, della diocesi di Bertinoro.
Cyr Filippo, dell'arcidiocesi di S. Germano di
Rimouski.
Monsig. Charbonneau Paolo Emilio, della diocesi di San
Girolamo de Terrebonne.
Monsig. Décary Pietro, della medesima diocesi.
Monsig. Cashman Davide, dell'arcidiocesi di Birmingham.
Monsig. Marcozzi Giacinto, della diocesi di Teramo.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
304
Camerieri segreti soprannumerari
di Sua Santità:
o maggio 1954. Monsig. Oahill Bernardo, della diocesi di Southwark.
21 febbraio 1955. Monsig. Lebrun Giuseppe, della diocesi di Valencia nel
Venezuela.
»
»
luglio
Monsig. McKenna Tommaso dell'arcidiocesi di Liverpool.
22 ottobre
»
Monsig. Row Federico G., dell'arcidiocesi di Westminster.
»
Monsig. Leonard Giovanni, dell'arcidiocesi di Sydney.
26
3 dicembre
Monsig. Gardena Stefano, dell'arcidiocesi di Fermo.
»
Monsig. (Marconi Luigi, della medesima arcidiocesi.
))
Monsig. Mariucci Tommaso, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
»
Monsig. Perfetti Orlando, della medesima arcidiocesi.
Monsig. Scoponi Mario, della medesima arcidiocesi.
Monsig. Sabatini Lorenzo, della medesima arcidiocesi.
»
Monsig.
»
Zuccarini Giacinto, della medesima arcidiocesi.
»
Monsig. Brown Roberto, dell'arcidiocesi di Nuova York.
»
6
»
Monsig. Driscoll Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Roberts Giacomo, della medesima arcidiocesi.
»
»
Monsig. Chartier Vilfrido, della diocesi di Manchester.
12
»
Monsig. Gardner Lorenzo, della medesima diocesi.
»
Monsig. Hansberry Tommaso, della medesima diocesi.
Monsig. McGreal Giacomo, della medesima diocesi.
»
Monsig. Gingras Giorgio, dell'arcidiocesi di Washington.
21
»
Monsig. Roeder Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
19 gennaio 1956. Monsig. Dickman Bernardo, della diocesi di Salina.
Monsig. McManus Giovanni, della medesima diocesi.
»
Monsig. Moran Michele, della medesima diocesi.
»
Monsig. Senecal Francesco, della medesima diocesi.
Monsig. Weigel Edgardo, della medesima diocesi.
»
Monsig. Dugan Gregorio, della diocesi di Rochester.
26
Monsig. Flynn Patrizio, della medesima diocesi.
Monsig. McCafferty Giovanni, della medesima diocesi.
»
Monsig. Murphy Emmett, della medesima diocesi.
Whalen Leslie, della medesima diocesi.
Monsig.
»
»
»
Aldrighetti Lodovico, della diocesi di Verona.
Monsig.
23 febbraio
Marini Angelo, della medesima diocesi.
Monsig.
))
»
Mirandola Ilario, della medesima diocesi.
Monsig.
))
»
Salvetti Ilario, della medesima diocesi.
Monsig.
»
Monsig. Tosi Umberto, della medesima diocesi.
Monsig. Mastronardi Andrea, della diocesi di Anglona
»
25
»
»
»
Tursi.
Monsig. Meo Davide, della medesima diocesi.
Monsig. Stacchini Pietro, della diocesi di S. Miniato.
Camerieri segreti soprannumerari di spada e cappa di Sua Santità:
28 gennaio 1956. U Barone van Caloen Carlo, della diocesi di Bruges.
27 febbraio »
Il sig. Páparo Mario (Roma).
28 marzo
»
Il sig. Battibocca dei Conti Tommaso (Roma).
Diarium Romanae Curiae
Cameriere d'onore in abito paonazzo
30
di Sua Santità:
27 febbraio 1956. Monsig. De Ruggiero Giovanni (Roma).
Cameriere d'onore di numero di spada e cappa di Sua Santità:
3
marzo
1956. Il sig. Giulianelli Gioacchino (Roma).
Camerieri d'onore soprannumerari di spada e cappa di Sua Santità :
25 dicembre 1955. Il sig. Delhaye Raimondo, dell'arcidiocesi di Malines.
27 febbraio 1956. Il sig. Borgioli Giuseppe (Roma).
»
»
»
Il sig. Bellati Bartolomeo, del patriarcato di Venezia.
28 marzo
»
Il sig. Cinque Aurelio, della diocesi suburbicaria di Albano.
ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato, il Santo Padre Pio XII, felicemente regnante, si è degnato di conferire :
La
6
marzo
Gran
Croce dell'Ordine Piano:
1956. All'On. prof. Segni Antonio, Presidente del Consiglio dei
Ministri della Repubblica Italiana.
La Commenda dell'Ordine Piano:
19 gennaio 1956. Al sig. Heyman Enrico, della diocesi di Gand.
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
4 febbraio 1956. Al sig. Schwertman Arturo, della diocesi di Covington.
La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
29 dicembre 1955. Al sig. Boylan Riccardo, della diocesi di Brooklyn.
4 febbraio 1956. Al sig. Grosser Alberto, della diocesi di Covington.
27
»
»
Al sig. Arangi Guido (Roma).
»
»
»
Al sig. Lopez Giovanni (Roma).
7
aprile
»
Al sig. Petiot (Daniel-Raps) Enrico, dell'arcidiocesi di
Parigi.
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
27
aprile
1955. Al sig. Meuwissen Tommaso Giovanni, della diocesi di
' s - Hertogenbo sch.
7
luglio
»
Al sig. Aspuru y San Pedro Emanuele, dell'arcidiocesi di
San Christof oro dell'Avana.
11 novembre »
Al sig. D'Arcy Leonard Tommaso, dell'arcidiocesi di Toronto.
»
»
»
Al sig. Kelly Arturo, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al sig. McTague Carlo, della medesima arcidiocesi.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
306
13 dicembre 1955. A l sig. Lamarche Stefano, della diocesi di Liegi.
21 gennaio 1956. A l sig. Demaret Giovanni, dell'arcidiocesi di Malines.
»
»
» Al sig. Michotte van den Berck Alberto, della medesima
arcidiocesi.
23 febbraio
Al
sig.
Barlottini
Ottorino, della diocesi di Verona.
»
27
A
l
sig.
Mercuri
Edmondo
(Roma).
»
3 marzo
Al
sig.
Toja
Guido,
dell'arcidiocesi
di Milano.
»
16
A
l
sig.
Baldeschi
Balleani
Aurelio,
della
diocesi di Jesi.
»
»
»
» A l sig. Trionfi Honorati Aurelio, della medesima diocesi.
17
))
Al sig. Carraro Giuseppe, della diocesi di Padova.
Al sig. De Besi Andrea, della medesima diocesi.
»
» Al sig. Falletti Francesco, della diocesi di Ventimiglia.
21
» A l sig. Giudice Emanuele, della diocesi di Grosseto.
A l sig. Franchi Concetto, della diocesi di Ripatransone.
»
A
l sig. Brandizzi Arnaldo (Roma).
))
»
»
A
l
sig. Dané Achille, dell'arcidiocesi di Genova.
23
»
A
l
sig.
Celimi Antonio (Roma).
28
»
»
17 aprile
A
l
sig.
Carletti
Carlo (Roma).
»
II Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
11 gennaio
»
»
18
»
18 febbraio
11 novembre
»
»
»
»
»
»
26
»
»
»
6 dicembre
12
»
19
»
25
10 gennaio
»
»
4
febbraio
»
»
eo
21
marzo
16
»
»
25
»
»
1955. Al sig. Van Dijk Davide C, della diocesi di Harlem.
» Al sig. Peynenburg Giovanni, della diocesi di 's-Hertogenbosch.
Al
sig.
Verheij
Enrico C, dell'arcidiocesi di Utrecht.
»
Al
sig.
Drion
Bernardo
G., della diocesi di Breda.
»
Al
sig.
Brooks
Edoardo,
dell'arcidiocesi di Toronto.
»
A
l
sig.
Day
Tommaso,
della
medesima arcidiocesi.
»
A
l
sig.
Fisher
Salvatore,
della
medesima arcidiocesi.
»
Al sig. Kuska Alessandro, della medesima arcidiocesi.
Al sig. Shoniker Edoardo, della medesima arcidiocesi.
»
» Al sig. Sullivan Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
» A l sig. Habana Antonio, della prelatura « nullius » di
Davao.
» Al sig. Marquette Carlo, della diocesi di San Giacinto.
» Al sig. Welsh Giovanni R., della diocesi di Alexandria La.
» A l sig. Fobes Giuseppe, della diocesi di Manchester.
A l sig. Schleimer Pietro, della diocesi di Lussemburgo.
» A l sig. Sih Paolo K. T., dell'arcidiocesi di Newark.
1956. Al sig. Fanning Edoardo Guglielmo, della diocesi di Boise
City.
A
l
sig.
Munnichs
Pietro, dell'arcidiocesi di Malines.
»
Al sig. Verhaeghe de Nayer Corrado, della medesima arci •
diocesi.
A
l
sig.
Hagan
Giacomo, della diocesi di Covington.
»
Al sig. Gausepohl Giuseppe, della medesima diocesi.
» A l sig. Petit Leone, dell'arcidiocesi di Cartagine.
Al sig. Pinardi Wolfango, dell'arcidiocesi di Milano.
» A l sig. Colio Nicola, della diocesi di San Severo.
A l sig. M r o Salvatore, della medesima diocesi.
Diarium Romanae Curiae
16
21
24
marzo
5)
»
17
aprile
»
'i»
307
1956. Al sig. Piscitelli Gaetano, della medesima diocesi.
»
Al sig. Fasola Virgilio, della diocesi di Grosseto.
» Al sig. Gennaoui Giorgio, del patriarcato di Antiochia dei
Melchiti.
Al sig. Catanoso Genoese Pasquale, dell'arcidiocesi di Reg»
gio Calabria.
Al sig. Carraro Giovanni Battista, della diocesi di Treviso.
La Gran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa:
27
aprile
1956. Al sig. Ricaldone Paolo, dell'arcidiocesi di Torino.
La Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa:
20
marzo
1956. Al sig. D'Amico Alfonso (Roma).
La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa:
16 febbraio 1955. A l sig. Correoso de Quesada Alfredo, della diocesi di Camagüey.
»
»
Al
sig.
Fanjul
y Estrada Carlo, della medesima diocesi.
»
Al sig. Vizcanio Michele, della diocesi di Almeria.
»
19 aprile
» dicembre » Al sig. Platteau Giorgio, della diocesi di Tournai.
.12 gennaio 1956. Al sig. Narduzzi Nestore, della diocesi di Viterbo.
Al sig. de Selys Maurizio, della diocesi di Liegi.
»
21
»
A l sig. Brusselmans Francesco, dell'arcidiocesi di Ma»
lines.
»
Al sig. Coppens Alberto, della medesima arcidiocesi.
»
»
» Al sig. Grootaers Giovanni, della medesima arcidiocesi.
»
» Al sig. Yernaux Nestore, della medesima arcidiocesi.
Al sig. Zech Maurizio, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al sig. Gallucci Alberto, della diocesi di Sora.
Al sig. Bonomi Biagio, dell'arcidiocesi di Taranto.
»
A l sig. Galli Giuseppe (Roma)„
23
»
7 febbraio . »
A l sig. Magarotto Cesare (Roma).
A l sig. Corvi Alberto, dell'arcidiocesi di Milano.
marzo
»
»
» Al sig. Castiglioni Marazzi Arnaldo, della medesima arcidiocesi.
Al sig. De Feo Gaetano, della medesima arcidiocesi.
Al sig. Saporiti Carlo, della medesima arcidiocesi.
))
»
))
A l sig. Lahn Lotario (Germania).
7
14
» A l sig. Damasceni Domenico, della diocesi di Bitonto.
Al sig. Polverari Francesco, della diocesi di Senigallia.
»
»
»
A
l sig. Dal Canto Danilo, della diocesi di S. Miniato.
16
»
»
17
» Al sig. Conte Ernesto, della diocesi di Aversa.
))
»
» A l sig. Arnone Carmelo, della diocesi di Caltanissetta.
Al sig. Miotti Livio, della diocesi di Padova.
»
» Al sig. Schiesari Antonio, della medesima diocesi.
»
Al sig. Cornolo Giuseppe, della diocesi di Joliet.
»
22
A l sig. Comici Antonio, dell'arcidiocesi di Genova.
23
Al sig. Lo Bianco Aurelio, della medesima arcidiocesi.
»
Al
sig. Rossi Attilio, della medesima arcidiocesi.
»
»
(
co
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
308
26
marzo
28
»
»
5
13
14
»
»
»
»
aprile
»
»
»
22
»
1956. Al sig. Dotta Giovanni Costantino, della diocesi di Mondovì.
»
Al sig. Catteruccia Crispino (Roma).
»
Al sig. Cuttitta Carmelo (Roma).
»
Al sig. Festa Giovanni (Roma).
»
Al sig. F u m o Giuseppe, dell'arcidiocesi di Torino.
».
Al sig. Fiorentini Ferdinando dell'arcidiocesi di L'Aquila.
»
Al sig. Cristoforoni Emilio, della diocesi di Albenga.
»
Al sig. Palumbo Michele, della diocesi di Castellammare
di Stabia.
»
Al sig. de Órnelas de Gama Regalào Antonio, della diocesi
di Coimbra.
Il Cavalierato
dell'Ordine di san Silvestro Papa:
16 febbraio 1955. Al sig. Portuondo de Regii Aurelio, della diocesi di Oamagüey.
»
»
»
Al sig. Recio y Rodríguez Giorgio, della medesima diocesi
19
aprile
»
Al sig. Aparici Mocholi Antonio, dell'arcidiocesi di Valenza.
12 luglio
»
Al sig. Hannan Alberto, dell'arcidiocesi di Adelaide.
11 novembre »
Al sig. Crawford Fred, dell'arcidiocesi di Toronto.
»
»
»
Al sig. Germain Luciano, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al sig. Kelly Melville, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al sig. Labine Gilberto, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al sig. Seitz Giuseppe, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al sig. Wall Giacomo, della medesima arcidiocesi.
26
»
»
Al sig. Benedicto Alfredo, della prelatura « nullius » di
Davao.
»
» » Al sig. Ca baguio Emanuele, delle medesima prelatura.
19 gennaio 1956. Al sig. Vivarelli Bruno, della diocesi di Terni.
21
»
»
Al sig. Devuyst Pietro, dell'arcidiocesi di Malines.
»
»
»
Al sig. Lathouders Carlo, della medesima arcidiocesi.
»
»
»
Al sig. Verreydt Filippo, della medesima arcidiocesi.
23 febbraio
»
Al sig. Ghezzer Aldo, della diocesi di Verona.
»
»
»
Al sig. Giusti Guido, della medesima diocesi.
»
»
»
Al sig. Becchi Gianni, della medesima diocesi.
5
marzo
»
Al sig. Clarke Policarpo, dell'arcidiocesi di Smirne.
13
»
»
Al sig. Scarpa Pietro, della diocesi di Vittorio Veneto.
.6
»
»
Al sig. Desana Paolo, della diocesi di Casale Monferrato.
»
»
»
Al sig. Novazio Daniele, della medesima diocesi.
»
»
»
Al sig. Cossu Giorgio, della diocesi di Jesi.
.7
»
»
Al sig. Bazzan Tiburzio, della diocesi di Padova.
»
»
»
Al sig. Cecchella Giovanni Battista, della medesima diocesi.
/1
»
»
Al sig. Passerini Luigi, della diocesi di Grosseto.
»
»
»
Al sig. Danieli Duilio, della diocesi di Tivoli.
»
»
»
Al sig. Salvatori Silvano, della medesima diocesi.
5
aprile
»
Al sig. Cavazzini Rino, della diocesi di Padova.
An. et vol. X X X X V I I I
31 Maii 1956
(Ser. II, v. X X I I I ) - N. 7
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
ACTA PII PP. XII
LITTERAE
ENCYCLICAE
AD VENERABILES FRATRES PATRIARCHAS, PRIMATES, ARCHIEPISCOPOS,
EPISCOPOS ALIOSQUE LOCORUM ORDINARIOS, PACEM ET COMMUNIONEM CUM APOSTOLICA SEDE HABENTES: DE CULTU SACRATISSIMI
CORDIS IESU.
PIUS PP. XII
VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
1
« Haurietis aquas in gaudio de fontibus Salvatoris »- Haec
verba, quibus Isaias propheta significantibus imaginibus usus
multiplicia illa atque uberrima Dei munera vaticinabatur, quae
erat christiana aetas allatura, haec verba, dicimus, sponte
menti succurrunt Nostrae, dum centesimum exeuntem annum
recolimus, ex quo Decessor Noster imm. rec. Pius IX, votis
libenter concedens, e catholico terrarum orbe delatis, Festum
Sacratissimi Cordis Iesu in universa Ecclesia celebrari mandavit.
Nullo siquidem modo caelestia illa munera enumerari
queunt, quae cultus, Sanctissimo Cordi Iesu tributus, in christifidelium animos perfundit, eos purificans, superno recreans
solacio, ad omnesque adipiscendas excitans virtutes. Quami
Is. X I I ,
3.
21 - ACTA, vol. X X I I I , n. 7. — 31-5-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
310
obrem sapientissimae Iacobi Apostoli sententiae memores:
« Omne datum optimum et omne donum perfectum desursum
est, descendens a Patre luminum » , Nos iure meritoque hoc
in eodem cultu, qui incensior usque ubique terrarum viget,
inaestimabile cernimus donum, quod Incarnatum Verbum
Divinusque Servator noster, utpote unus inter Caelestem Patrem humanumque genus gratiae veritatisque Mediator, Ecclesiae impertiit, mysticae Sponsae suae, postremo horum saeculorum cursu, quo tantos eadem exantlare labores difncultatesque eltictari debuit. Quo quidem inaestimabili dono Ecclesia
fruens incensiorem potest erga Divinum Conditorem suum
patefacere caritatem, atque ampliore quodam modo hortationem illam ad effectum deducere, quam Evangelista Ioannes
ab ipso Iesu Christo prolatam refert: « In novissimo autem
die magno festivitatis stabat Iesus, et clamabat dicens : Si quis
sitit, veniat ad me et bibat qui credit in me. Sicut dicit Scriptura, flumina de ventre eius fluent aquae vivae. Hoc autem
dixit de Spiritu, quem accepturi erant credentes in eum » .
Iis profecto qui Iesum loquentem audiebant, haud difficile erat
haec verba, quibus ipse « aquae vivae » fontem pollicebatur e
suo sinu oriturum, ad sacrorum effata vatum referre Isaiae,
Ezechielis et Zachariae Regnum Messianicum vaticinantium
itemque ad typicam illam petram, ex qua, a Moyse percussa,
aqua mirandum in modum prosilivit.
Divina caritas primum ducit ortum ex Spiritu Sancto, qui
Amor est personalis tam Patris quam Filii in augustae Trinitatis
sinu. Mentissimo igitur gentium Apostolus, quasi Iesu Christi
verbis resonans, caritatis effusionem in credentium animos huic
Amoris Spiritui attribuit : « Caritas Dei diffusa est in cordibus
nostris per Spiritum Sanctum, qui datus est nobis » .
3
3
4
5
2
IAC. I , 1 7 .
3
IOAN.
VII,
37-39.
* Cfr. Is. X I I , 3; Ez. XLVII, 1-12; ZACH. XIII, 1; Ex. X V I I , 1-7; Num. X X ,
7 - 1 3 ; I Cor. X, 4; Apoc. VII, 17; X X I I , 1.
Rom. V , 5 .
5
Acta Pii Pp. XII
311
Arctissimus hic nexus, quem Sacra Eloquia inter divinam
caritatem, quae in christianorum animis exardescat oportet,
ac Spiritum Sanctum intercedere asseverant — qui quidem per
se Amor est — luculenter nobis omnibus demonstrat, Venerabiles Fratres, intimam naturam ipsam illius cultus, qui Sacratissimo Iesu Christi Cordi adhibendus est. Etenim, ut prorsus
constat hunc cultum, si peculiarem eius naturam consideremus,
excellentissimum esse religionis actum, quatenus plenam et
absolutissimam se devovendi et consecrandi voluntatem a nobis
postulet Divini Redemptoris amori, cuius vulneratum Cor vivax est index et signum; ita constat pariter, quin immo altiore
quodam modo, hunc eundem cultum id potissimum prae se
ferre, ut Divinum Amorem amore nostro redamemus. Siquidem
tantummodo ex caritatis vi id consequitur ut hominum animi
Superni Numinis dominio plene perfecteque obtempèrent, cum
nempe amoris nostri affectus divinae voluntati ita haereat, ut
veluti aliquid unum fiat, secundum illud: « Qui adhaeret Domino, unus spiritus est » .
6
I
Verumtamen, quamquam Ecclesia Sacratissimi Cordis Iesu
cultum tanta semper in aestimatione habuit et habet, ut eum
ubique gentium vigere et in populos christianos quovis modo
propagari curet, itemque adversus Naturalismi et Sentimentalismi, ut aiunt, commenta omni ope eum tutari enitatur,
nihilo secius valde dolendum est, praeteritis temporibus ac
nostra quoque aetate, nobilissimum hunc cultum non in eodem
honoris aestimationisque loco esse apud christianos nonnullos,
atque interdum apud eos etiam, qui se catholicae religionis
adipiscendaeque sanctitatis studio animatos esse profiteantur.
« Si scires donum Dei » . Hisce verbis, Venerabiles Fratres,
7
« I Oor.
7
IOAN.
V I , 17.
IV,
10.
312
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
-Nos, qui arcano Dei consilio sacri illius fidei pietatisque thesauri, quem Divinus Redemptor Ecclesiae suae concredidit,
custodes et dispensatores electi sumus, eos universos pro officii
Nostri conscientia admonemus; qui quidem filii Nostri, quamvis Sacratissimi Cordis Iesu cultus, quasi de erroribus hominumque neglegentia triumphantis, Mysticum suum Corpus pervasero, attamen praeiudicatis adhuc opinionibus aguntur, atque
eo usque interdum procedunt, ut eum spiritualibus Ecclesiae
humanique generis necessitatibus, nostra hac aetate instantioribus, minus aptum, ne dicamus detrimentosum, existiment.
Haud desunt enim qui, cum primariam ipsam huius cultus naturam peculiaribus variisque pietatis formis implicent atque
exaequent, quas Ecclesia probat ac fovet, sed non iubet, eum
putent quasi aliquid additicium, quod singuli, pro suis cuiusque libitis, adhibere possint; ac sunt etiam qui autument hunc
eundem cultum onerosum esse atque iis praesertim nullius vel
modicae utilitatis, qui in Dei Regno militent praecipuo eo consilio ducti, ut suis viribus, opibus suique temporis usura ad
catholicam veritatem tuendam, tradendam propagandamque,
ad christianam de re sociali doctrinam inculcandam, ad eosque
religionis actus eaque opera provehenda allaborent, quae multo
magis hodie necessaria ducant; ac denique non desunt qui tantum abest ut hunc cultum validum adiumentum iudicent ad
christianos mores, cum in privata uniuscuiusque vita, tum in
domestico convictu, recte conformandos renovandosque, ut
eum potius cernant quasi quandam pietatem sensibus non
mente animoque alitarn, atque adeo potius mulieribus dignam,
cum in eo aliquid videant excultis hominibus non satis consentaneum.
Sunt etiam praeterea qui, cum considerent eiusmodi cultum
paenitentiam, expiationem ceterasque virtutes potissimum postulare, quas <( passivas » vocant, utpote quae externos non edant
fructus, eum aptum non aestiment ad spiritualem nostrorum
temporum pietatem refovendam, quae ad apertam impensam-
Acta Pii Pp. XII
313
que actionem potius contendat necesse sit, ad catholicae fidei
triumphum et ad strenuam tuitionem christianorum morum;
qui quidem mores hodie, ut omnes norunt, fallacibus eorum
commentis facile inficiuntur, qui ad quamlibet religionis formam se aeque habent, sublato in cogitando agendoque veri
falsique discrimine, atque etiam materialismi athei et laicismi,
ut aiunt, principiis misere inquinan tur.
Quis non videat, Venerabiles Fratres, opinationes eiusmodi
a sententiis omnino discrepare, quas Decessores Nostri, Sacratissimi Cordis Iesu cultum comprobantes, ex hac veritatis
cathedra publice ediderant? Quisnam audeat inutilem esse
minusve aptam aetati huic nostrae edicere pietatem illam,
quam Decessor Noster imm. mem. Leo XIII esse asseveravit
(( probatissimam religionis formam »; et in qua validum habendum esse non dubitavit remedium iisdem ipsis medendis malis,
quae hodie quoque, ac procul dubio ampliore quodam acrioreque modo, singulos homines ac societatem universam excruciant atque sollicitant? « Haec, aiebat, quam cunctis suademus,
cunctis est profutura devotio ». Atque haec monita hortamentaque adiciebat, quae ad Sacratissimi etiam Cordis Iesu cultum spectant: « Hinc vis illa maiorum quae iamdiu insident,
quaeque vehementer postulant, ut unius auxilium exquiratur,
cuius virtute depellantur. Quisnam autem ille sit, praeter Iesum
Christum Unigenitum Dei! "Neque enim aliud nomen est sub
caelo datum hominibus, in quo oporteat nos salvos fieri". Ad
illum ergo confugiendum, qui est via, veritas et vita » .
Neque minus probandum minusve aptum profitebatur esse
hunc cultum christianae pietati fovendae proximus Decessor
Noster fel. rec. Pius XI, qui in Encyclicis datis Litteris scribebat: « In ea ... pietatis forma nonne totius religionis summa
atque adeo perfectioris vitae norma continetur, quippe quae et
ad Christum Dominum penitus cognoscendum mentes condu8
9
* Act. iv, 12.
Enc. Annum Sacrum, 25 Maii 1899: Acta Leonis, vol. X I X . 1900, pp. 71, 77-78
9
314
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
eat expeditius et ad eundem vehementius diligendum pressiusque imitandum animos inflectat efficacius? » Nobis autem,
haud minus quam Decessoribus Nostris, hoc veritatis caput
perspectum probatumque est; et cum Summum Pontificatum
suscepimus, ac Sacratissimi Cordis Iesu cultum apud christianos populos auspicato auctum esse et quasi triumphantem libentissimo animo vidimus, innumeros ex eodem in universam Ecclesiam permanare fructus salutares gavisi sumus; idque placuit iam in primis Encyclicis Litteris significare. Qui quidem
fructus per Nostri Pontificatus annos — non modo aerumnis
rerumque angustiis, sed ineffabilibus etiam solaciis plenos —
neque numero neque vi pulchritudineque deminuti sunt, sed
potius adaucti; varia siquidem incepta feliciter orta sunt ad
eundem cultum refovendum conducibilia, et ad nostrorum temporum necessitates quam maxime apta : consociationes dicimus
mentis culturae, religioni ac beneficientiae provehendis; scripta
typis edita, quae doctrinam de re historica, vel ascetica, vel
mystica ad hanc causam pertinentem illustrarent; pia expiationis opera; atque illas nominatim incensissimae pietatis testificationes, quas « Sodalitas ab Apostolatu orationis » edidit, qua
praesertim auspice ac fautrice factum est ut domestici convictus, collegia, instituta atque interdum Nationes etiam Sacratissimo Cordi Iesu consecraren tur; quibus quidem haud raro,
datis hac de causa litteris, vel orationibus coram habitis, ac
vel etiam nuntiis per radiophonicas undas transmissis, paterno
animo gratulati sumus.
Quamobrem, dum cernimus tam uberem salutarium aquarum copiam, hoc est caelestium superni amoris munerum, ex
sacro Redemptoris nostri Corde exortam, innumeros Catholicae
Ecclesiae filios, Divino afflante operanteque Spiritu, pervadere,
facere non possumus quin, Venerabiles Fratres, paterno vos
1 0
11
12
10
Enc. Miserentissimus Redemptor, 8 Maii 1928: A. A. S. XX, 1928, p. 167.
Cfr. Enc. Summi Pontificatus, 20 Octob., 1939: A. A. 8. X X X I , 1939, p. 415.
Cfr. A. A. S. X X X I I , 1940, p. 276; X X X V , 1943, p. 170; X X X V I I , 1945,
pp."263-264; X L , 1948, p. 501; X L I , 1949, p. 331.
11
12
Acta PU Pp. XII
315
animo adhortentur, ut una Nobiscum summas tribuatis laudes
gratesque agatis maximas bonorum omnium largitori Deo, haec
Apostoli gentium gemmantes verba : « Ei autem, qui potens est
omnia facere superabundanter quam petimus aut intelligimus,
secundum virtutem quae operatur in nobis, ipsi gloria in Ecclesia, et in Christo Iesu, in omnes generationes saeculi saeculorum. Amen » . Sed postquam debitas aeterno Numini persolvimus grates, cupimus vos ac dilectissimos omnes Ecclesiae
filios per Encyclicas has Litteras commonere, ut principia illa,
quae ex Bibliis ac SS. Patrum et theologorum doctrina oriuntur,
intentiore animo consideretis, quibus, quasi solidis fundamentis, Sacratissimi Cordis Iesu cultus innititur. Nobis enim persuasissimum est tum solummodo, cum veritatis divinitus revelatae lumine collustrati primariam altioremque huius cultus
naturam penitus inspexerimus, tum solummodo, dicimus, incomparabilem nos posse eius excellentiam eiusque exhaustam
numquam caelestium munerum copiam recte pleneque existimare, atque adeo innumera ex eo parta beneficia pie meditantes
contemplantesque, itidem posse primum exactum saeculum digne commemorare, ex quo Sacratissimum Cordis Iesu festum
in universa Ecclesia celebrandum est.
Eo igitur consilio ducti, ut christifidelium mentibus salutaria praebeamus pascua, quibus enutriti facilius queant veram huius cultus naturam penitius intellegere eiusque uberes
percipere fructus, eas Nos Veteris Novique Testamenti paginas
explanaturi sumus, quibus reveletur ac proponatur infinita Dei
caritas erga hominum genus, quam quidem satis numquam
introspicere poterimus; deinde vero earum commentationum,
quas Ecclesiae Patres Doctoresque tradiderunt, praecipua lineamenta opportune attingemus; ac postremo Nobis curae erit
arctissimum illum nexum in sua luce ponere, qui inter pietatis
formam, Divini Redemptoris Cordi tribuendam, et cultum in13
18
Eph. III, 20-21.
316
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tercedit, qui eius amori ipsiusque Augustae Trinitatis amori
debetur erga homines universos. Putamus enim, si modo nobilissimae huius pietatis formae praecipua, quibus eadem nititur,
elementa luce illa collustrentur, quae ex Sacris Litteris et ex
doctrina a maioribus tradita oritur, facilius christianos posse
haurire « aquas in gaudio de fontibus Salvatoris » ; hoc est
peculiare gravitatis momentum satius existimare, quo cultus
Sacratissimi Cordis Iesu pollet in Ecclesiae liturgia et in interna
externaque vita actioneque eius; atque adeo posse quoque spirituales eos colligere fructus, quibus singuli queant suos salutariter renovare mores, ut christiani gregis Pastoribus in votis est.
Quo autem rectius omnes possint eam sententiae vim intellegere, qua Veteris Novique Testamenti proponendi eclogarii
praestant ad hunc cultum quod attinet, oportet omnino perspectam habeant causam illam, qua Ecclesia cultum latriae
tribuit Divini Eedemptoris Cordi. Iamvero vobis profecto exploratum est, Venerabiles Fratres, eiusmodi causam duplicem
esse. Altera nempe, quae ad cetera quoque pertinet sacrosancta
Iesu Christi corporis membra, eo principio innititur, quo novimus eius Cor, utpote nobilissimam humanae naturae partem,
Divini Verbi Personae hypostatice coniungi; ideoque ei tribuendum esse eundem adorationis cultum, quo Ecclesia Personam ipsius Filii Dei Incarnati honorât. De veritate agitur
catholica fide retinenda, cum iam in Oecumenicis Conciliis
Ephesino et Constantinopolitano I I sollemniter sancita fuerit.
Altera vero, quae peculiari modo ad Divini Eedemptoris Cor
pertinet, ac peculiari itidem ratione postulat latriae cultum
eidem tribuendum, ex eo oritur quod Cor eius, magis quam
cetera omnia eius corporis membra, immensae eius caritatis
erga hominum genus naturalis index seu symbolus est. « Inest
1 4
15
1 4
Is. X I I , 3.
Conc. Ephes., can. 8; cfr. MANSI, Sacrorum Conciliorum Ampliss. Collectio, IV,
1083 C; Conc. Const. II, can. 9; Cfr. ibid. I X , 382 E.
1 5
Acta Pii Pp. XII
317
in Sacro Corde, ut Decessor Noster iram. mem. Leo XIII animad vertebat, symbolum atque expressa imago infinitae Iesu
Christi caritatis, quae movet ipsa nos ad amandum mutuo » .
Haud dubium profecto est Sacros Libros numquam certam
mentionem facere de peculiari venerationis amorisque cultu,
physico Incarnati Verbi Cordi habito utpote symbolo incensissimae eius caritatis. Quod profecto si aperte agnoscendum est,
non tamen admirationem nobis inicere, neque ullo modo nos
ad dubitandum adducere potest divinam erga nos caritatem,
quae huius cultus est ratio princeps, cum in Vetere, tum in
Novo Testamento talibus imaginibus praedicari atque inculcan, quae animos vehementer commoveant. Quae quidem imagines, quandoquidem in Sacris Litteris iam proponebantur,
quae adventum Filii Dei, hominis facti, praenuntiabant, idcirco
possunt nobilissimi illius divini amoris signi et indicis auspicium considerari, hoc est sacratissimi adorandique Cordis Divini Redemptoris.
Ad rem nostram quod attinet, haud necessarium esse putamus multa ex Veteris Testamenti libris proferre, qui veritates
divinitus antiquitusque patefaetas continent; sed esse satis
ducimus in memoriam Foedus illud revocare inter Deum populumque initum pacificisque victimis sacratum — cuius primariam legem duabus tabulis incisam Moyses edidit ac Prophetae interpretati sunt — pactum fuisse non modo supremi
Dei dominii debitaeque hominum oboedientiae vinculis firmatum, sed altioribus etiam amoris rationibus solidatum et alitum. Etenim populo etiam Israel suprema causa obtemperandi
Deo non timor divinarum ultionum erat, quem tonitrua et fulgura e Sinai montis vertice coruscantia ac prodeuntia iniciebat
animis, sed potius debita erga Deum caritas: « Audi, Israel:
Dominus Deus noster, Dominus unus est. Diliges Dominum
Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex tota
1 6
17
16
Cfr. Enc. Annum sacrum: Acta Leonis, vol. X I X , 1900, p. 76.
" Cfr. Ex. X X X I V , 27-28.
318
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
fortitudine tua. Eruntque verba haec, quae ego praecipio tibi
hodie, in corde tuo » .
Haud miramur igitur si Moyses et Prophetae, quos iure merito Angelicus Doctor Electi Populi « maiores » nominat, cum
perspectum haberent totius Legis fundamentum esse in hoc
amoris praecepto positum, rationes ac necessitudines omnes,
quae inter Deum et Nationem suam intercédèrent, similitudinibus descripserint ex mutuo patris, filiorum, vel coniugum
amore haustis, potius quam severis imaginibus ex supremo Dei
dominio, vel ex debita omnium nostrum pavidaque servitute
ductis. Itaque, ut exempla afferamus, Moyses ipse, cum celeberrimum suum carmen caneret ob populum ab Aegypti servitute in libertatem vindicatum, cumque significare vellet id ex
Dei virtute evenisse, has sententias similitudinesque edidit,
quae animum valde commoventi « Sicut aquila provocans ad
volandum pullos suos, et super eos volitans, expandi t [Deus]
alas suas, et assumpsit eum, atque portavit in umeris suis » .
At fortasse nullus alius ex sacris vatibus magis quam Oseas tam
aperte, tam vehementer exprimit ac pandit amorem, quo Deus
nullo non tempore populum suum prosequitur. In huius nempe
Prophetae scriptis, qui inter ceteros minores Prophetas pressae
orationis granditate excellit, talem erga Populum Electum Deus
profitetur amorem, iustum nempe sancteque sollicitum, qualis
est amor patris misericordis et amantis, vel sponsi, cuius honor
offenditur. De caritate agitur, quae tantum abest ut imminuatur vel deficiat ob proditorum perfidiam atque immania scelera,
ut potius eadem pro merito quidem puniat, sed illa tantum de
causa ut abalienatam infidamque sponsam atque ingratos filios,
— nedum repudiet ac dimittat — expiet, purificet, ac renovatis
confirmatisque amoris nexibus secum iterum coniungat : « Quia
puer Israel, et dilexi eum; et ex Aegypto vocavi filium meum...
1 8
1 9
20
18
19
20
Dent. VI, 4-6.
Sum, Theol, II-II, q. 2, a. 7: ed. Leon., tom. VIII, 1895. p. 34.
Deut. X X X I I , 11.
Acta Pii Pp. XII
319
Et ego quasi nutritius Ephraim; portabam eos in brachiis meis,
et nescierunt quod curarem eos. In funiculis Adam traham eos,
in vinculis caritatis... Sanabo contritiones eorum, diligam eos
spontanee, quia aversus est furor meus ab eis. Ero quasi ros;
Israel germinabit sicut lilium,; et erumpet radix eius ut Libani » .
Haud dissimiles sententias effert Isaias Propheta, cum Deum
ipsum ac Populum Electum quasi inter se hisce contrariis verbis
colloquentes inducit : « Et dixit Sion : Dereliquit me Dominus,
et Dominus oblitus est mei. Numquid oblivisci potest mulier
infantem suum, ut non misereatur filio uteri sui? Et si illa
oblita fuerit, ego tamen non obliviscar tui » . Neque minus
animos commovent verba, quibus Cantici Canticorum auctor,
coniugalis amoris imaginibus usus, mutuae caritatis vincula
significanter describit, quibus Deus et ab eo dilecta Natio invicem coniunguntur : « Sicut lilium inter spinas, sic amica mea
inter filias. ... Ego dilecto meo, et dilectus meus mihi, qui pascitur inter lilia. ... Pone me ut signaculum super cor tuum, ut
signaculum super brachium tuum, quia fortis est ut mors dilectio, dura sicut internus aemulatio : lampades eius lampades
ignis atque flammarum )>.
Verumtamen tenerrimus hic, indulgens et patiens amor Dei,
qui quamvis populum Israel sceleribus scelera adicientem dedignetur, eum nihilo secius omnino numquam repudiat, vehemens utique elatusque videtur, sed praenuntians tantummodo
auspicium fuit incensissimae illius caritatis, quam promissus
hominibus Redemptor ex amantissimo Corde suo ad omnes
pansurus erat, et quae dilectionis nostrae exemplar ac Novi
Foederis fundamentum futura erat. Verum enim vero is tantum,
qui Unigena Patris et Verbum caro factum « plenum gratiae
et veritatis » est, cum ad homines venisset peccatis innumeris
21
22
23
2 4
2 1
Os. X I , 1. 3-4; X I V , 5-6.
Is. X L I X , 14-15.
™ Gant. II, 2; VI, 2; VIII, 6.
22
24
IOAN.
I,
14.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
320
miseriisque oppressos, ex humana natura sua hypostatice cum
Divina Persona coniuncta, humano generi potuit « fontem
aquae vivae » aperire, quae aridam irrigaret terram uberrime,
eamque florens fructuosumque viridarium efficeret. Quam quidem rem prorsus mir and am ob misericordissimum aeternumque
Dei amorem eventuram esse iam hisce verbis quodammodo
praenuntiare videtur Ieremias Propheta: « In caritate perpetua dilexi te ; ideo attraxi te, miserans ... Ecce dies venient,
dicit Dominus, et feriam Domui Israel et Domui luda foedus
novum. ... Hoc erit pactum, quod feriam cum Domo Israel post
dies illos, dicit Dominus: Dabo legem meam in visceribus eorum, et in corde eorum scribam eam, et ero eis in Deum, et
ipsi erunt mihi in populum
quia propitiabor iniquitati eorum, et peccati eorum non memorabor amplius » .
2 5
II
Attamen ex Evangeliis solummodo certum exploratumque
habemus Novum Foedus inter Deum hominesque initum —
cuius quidem pactum illud, quod Moyses inter populum Israel
Deumque pepigerat, nihil aliud erat nisi symbolus et index,
quem Ieremias praenuntiaverat Propheta — Novum Foedus
dicimus id ipsum reapse esse, quod Incarnati Verbi opera, divinae gratiae conciliatrice, statutum effectumque est. Hoc Foedus incomparabili modo nobilius ac firmius idcirco habendum
est, quod non, ut prius, hircorum et vitulorum sanguine, sed
sacrosancto illius cruore sancitum est, quem eadem pacifica
animalia rationis expertia iam praenuntiaverant : « Agnum Dei,
qui tollit peccatum mundi » . Etenim Christianum Foedus,
multo magis quam antiquum, pactum se aperte demonstrat
non servitute, non timore innixum, sed amicitia illa sancitum,
2 6
«
2 6
IER.
XXXI,
3;
31.
33-34.
Cfr. IOAN. I , 29; Hebr. I X , 18-28; X , 1-17.
Acta Pii Pp. XII
321
quae inter patrem et filios intercedat oportet, ac munificentiore
divinae gratiae veritatisque effusione alitum ac roboratum,
secundum illud Ioannis Evangelistae effatum: « Et de plenitudine eius nos omnes accepimus, et gratiam pro gratia. Quia
lex per Moysen data est, gratia et veritas per Iesum Christum
facta est » .
Qua quidem illius discipuli sententia, « quem diligebat Iesus,
qui et recubuifc in cena super pectus eius » , cum in ipsum
mysterium infinitae Incarnati Verbi caritatis inducti simus,
dignum, iustum, aequum et salutare esse videtur, Venerabiles
Fratres, in suavissima eiusdem mysterii contemplatione aliquantisper immorari, ut luce illa collustrati, quae ex Evangelio
repercussa idem mysterium illuminat, nos quoque possimus id
assequi et efficere votum, de quo gentium Apostolus ad Ephesios
scribens loquitur: « Christum habitare per fidem in cordibus
vestris, in caritate radicati et fundati, ut possitis comprehendere cum omnibus Sanctis quae sit latitudo, et longitudo, et
sublimitas, et profundum; scire etiam supereminentem scientiae
caritatem Christi, ut impleamini in omnem plenitudinem
Dei » .
Divinae Redemptionis Mysterium primaria ac naturali ratione mysterium amoris est: hoc est iusti amoris Christi erga
caelestem Patrem, cui sacrificium Crucis, amanti oboedientique
animo oblatum, uberrimam infinitamque satisfactionem defert ob culpas humani generis debitam: « Christus, ex caritate
et oboedientia patiendo, maius aliquid Deo exhibuit quam exigeret recompensatio totius offensae humani generis » . Est
praeterea mysterium misericordis amoris Augustae Trinitatis
Divinique Redemptoris erga homines universos, qui quidem cum
ad sua expianda scelera satis nullo modo valerent, Christus
27
2 8
29
3 0
31
2 7
2
IOAN.
8 IOAN.
29
30
31
I, 16-17.
XXI,
20.
Eph. III, 17-19.
Sum. Theol., I I I , q. 48, a. 2: ed. Leon., tom. X I , 1903, p. 464.
Cfr. Enc. Miserentissimus Redemptor: A. A. S. X X , 1928, p. 170.
Acta Apostolicae Sedis - Commenturmm Officiale
322
per haud investigabiles meritorum divitias, quas, pretiosissimo
suo effuso sanguine, nobis acquisivit, illud amicitiae pactum
inter Deum hominesque redintegrare ac perficere potuit, quod
primum in terrestri Paradiso ob miserandum Adae casum,
deinde vero ob innumera Populi Electi peccata violatum fuerat.
Itaque Divinus Redemptor — utpote legitimus perfectusque Mediator noster — cum, pro incensissima sua erga nos caritate,
humani generis officia ac debita omnino divinis conciliaret iuribus, auctor profecto fuit ut miranda illa inter divinam iustitiam
divinamque misericordiam conciliatio haberetur, quae salutis
nostrae mysterium omnia prorsus transcendens constituit, de
quo sapienter hisce verbis loquitur Angelicus Doctor: « Dicendum quod hominem liberari per passionem Christi, conveniens
fuit et misericordiae et iustitiae eius. Iustitiae quidem, quia
per passionem suam Christus satisfecit pro peccato humani
generis : et ita homo per iustitiam Christi liberatus est. Misericordiae vero, quia, cum homo per se satisfacere non posset
pro peccato totius humanae naturae, Deus ei satisfactorem dedit Filium suum. Et hoc fuit abundantioris misericordiae, quam
si peccata absque satisfactione dimisisset. Unde dicitur : " Deus,
qui dives est in misericordia, propter nimiam caritatem suam,
qua dilexit nos, cum essemus mortui peccatis, convivificavit
nos in Christo " » .
Ut tamen reapse possimus, quatenus mortalibus licet, « comprehendere cum omnibus sanctis quae sit latitudo, et longitudo,
et sublimitas, et profundum »
arcanae caritatis Incarnati
Verbi erga caelestem Patrem hominesque peccatorum labe infectos, animadvertere oportet eius amorem non tantummodo
spiritualem fuisse, ut Deum addecet, quatenus « Spiritus est
Deus » . Utique huius naturae fuit amor, quo Deus progenitores
nostros Hebraeorumque populum dilexit; atque adeo humani,
32
3 3
3 4
32
Eph. II, 4; Sum. Theol., III, q. 46, a. 1 ad 3: ed. Leon., tom. X I , 1903,
p. 436.
Eph. III, 18.
IOAN. IV, 24.
3 3
34
Acta PU Pp. XII
323
familiaris paternique amoris dictiones, quae in Psalmis, in
Prophetarum scriptis, et in Cantico Canticorum leguntur, indices sunt significationesque verissimae sed spiritualis prorsus
caritatis, qua Deus hominum genus prosequebatur ; cum contra
qui spirat ex Evangelio, ex Apostolorum litteris et ex Apocalypsis paginis amor, quae quidem Cordis Iesu Christi amorem
describunt, non divinam solummodo caritatem, sed humanos
etiam dilectionis sensus significat; quod profecto iis omnibus,
qui catholico censentur nomine, certissimum est. Etenim Dei
Verbum non ficticium inaneque corpus assumpsit, ut iam primo
christiani nominis saeculo nonnulli haeretici asseverarunt, gravissimis hisce verbis a Ioanne Apostolo improbati : « Quoniam
multi seductores exierunt in mundum, qui non confitentur
Iesum Christum venisse in carnem :. hic est seductor et antichristus » ; sed reapse humanam naturam, individuam, integram
et perfectam, quae in purissimo Mariae Virginis sinu ex Spiritus
Sancti virtute concepta est, divinae Personae suae coniunxit.
Nihil igitur ei defuit humanae naturae, quam sibi Dei Verbum
copulavit; eam ipse profecto assumpsit nullo modo imminutam,
nullo modo immutatam ad spiritualia et ad corporea quod attinet : hoc est intellegentia ac voluntate ditatam ceterisque internis externisque cognoscendi facultatibus, itemque sensuum
appetitu omnibusque naturalibus impulsionibus. Haec omnia
Catholica docet Ecclesia utpote a Romanis Pontificibus et ab
Oecumenicis Conciliis sollemniter sancita confirmataque : « Totus in suis, totus in nostris » ; « perfectus in deitate et idem
perfectus in humanitate » ; « totus Deus homo, et totus homo
Deus » .
8 6
36
3 7
3 8
3 9
Quapropter cum nullo modo dubitari possit Iesum Christum
35
II Ioan. 7.
Cfr. Luc. I, 35.
S. L E O MAGNUS, Epist. dogm. « Lectis dilectionis tuae » ad Flavianum Const.
Patr., ]3 Iun., à. 449; cfr. P. L. LIV, 763.
3 6
3 7
3
8
3 9
Conc. Cnalced., a. 451; cfr. MANSI, Op. cit. VII, 115 B.
S. GrELASius PAPA, Tract. III: «Necessarium» de duabus naturis in Christo?
cfr. A. THIEL, Epist. Rom. Pont. a 8. Eilaro usque ad Pelagium II, p. 532.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
324
verum adeptum esse corpus, omnibus, qui eidem proprii sunt,
affectibus pollens, in quibus quidem ceteris omnibus amor praestat, nullum pari modo dubium esse potest eum physico nostroque simili corde praeditum fuisse, cum sine excellentissimo
hoc corporis membro, hominum vita, ad affectus etiam quod
attinet, haberi non possit. Quamobrem Iesu Christi Cor, Divinae
Verbi Personae hypostatice unitum, ob amorem etiam et ob
ceteras affectuum impulsiones procul dubio palpitavit, quae
tamen et cum humana voluntate, divinae caritatis plena, et
cum ipso infinito amore, quem Filius cum Patre et cum Spiritu
Sancto communicat, ita congruebant omnino et consonabant,
ut numquam hos inter tres amores aliquid esset contrarium
vel dissonans.
Verumtamen Dei Verbum veram perfectamque naturam
humanam assumpsisse sibi, et carneum sibi effmxisse conformavisseque cor, quod, haud minus quam nostrum, posset perpeti ac transfigi, id, dicimus, nisi in ea luce ponatur et consideretur, quae non modo ex unione hypostatica et substantiali
eiicitur, sed in ea etiam luce, quae ex humana Redemptione
quasi eius complemento oritur, scandalo profecto ac stultitiae
aliquibus esse potest, ut Christus cruci fixus reapse fuit Iudaeorum et ethnicorum genti. Legitima enim catholicae fidei do^
cumenta, cum Sacris Litteris omnino consonantia, nobis asseverant Unigenam Dei Filium humanam naturam patibilem ac
mortalem assumpsisse ea potissimum de causa, quod cruentum
sacrificium e cruce pendens offerre cuperet, ut humanae salutis operam consummaret. Quod ceteroquin gentium Apostolus
hisce conceptis verbis edocet : « Qui enim sanctificat, et qui
sanctificantur, ex uno omnes. Propter quam causam non confunditur fratres eos vocare, dicens : Nuntiabo nomen tuum fratribus meis ... Et iterum: Ecce ego et pueri mei, quos dedit
40
41
4 0
Cfr. S. THOM., Sum. Theol., I I I , q. 15, a. 4; q. 18, a. 6: ed. Leon., tom. X I ,
1903, p. 189 et 237.
Cfr. I Cor. I, 23.
4 1
Acta Pii Pp. XII
325
mihi Deus. Quia ergo pueri communicaverunt carni et sanguini, et ipse similiter participavit eisdem. ... Unde debuit per
omnia fratribus similari, ut misericors fieret, et fidelis pontifex
ad Deum, ut repropitiaret delicta populi. In eo in quo passus
est ipse et tentatus, potens est et eis qui tentantur auxiliari».
Ac Sancti Patres, doctrinae divinitus patefactae veridici testes, illud optime animadverterunt, quod iam Paulus Apostolus
clare satis asseruerat, divini nempe amoris mysterium cum
Incarnationis, tum Redemptionis veluti principium esse ac verticem. Etenim saepe luculenterque in eorum scriptis legitur
Iesum Christum idcirco perfectam humanam naturam et caducum fragileque corpus nostrum assumpsisse, ut sempiternae
consuleret saluti nostrae, nobisque infinitum amorem suum,
sensibilem etiam, apertissime manifestaret ac panderet.
S. Iustinus, quasi Apostoli gentium voci resonans, haec
scribit: « Natum enim ex ingenito et ineffabili Deo, Verbum
adoramus et amamus; quandoquidem propter nos homo factus
est, ut passionum nostrarum particeps factus medicinam illis
faceret » . Ac S. Basilius, in tribus Cappadociae Patribus primus, veros simulque sanctos fuisse asseverat sensuum affectus
in Christo : « Liquet Dominum naturales quidem affectus suscepisse ad confirmationem verae nec phantasticae incarnationis; vitiosos vero affectus, qui nostrae vitae puritatem coinquinant, ut incontaminata divinitate indignos reiecisse » . Parique modo Antiochenae Ecclesiae lumen, S. Ioannes Chrysostomus fatetur sensuum motus, quibus Divinus Redemptor obnoxius erat, clare patefecisse omnino integram eum humanam
assumpsisse naturam: « Si enim nostrae non fuisset naturae,
non a luctu semel et iterum correptus fuisset » . In Latinis
autem Patribus eos libet memorare, quos hodie Ecclesia utpote
maximos Doctores veneratur. Itaque S. Ambrosius sensibiles
42
4 3
4 4
45
42
43
44
45
22
Hebr. II, 11-14; 17-18.
Apol. II, 13: P. G. VI, 465.
Epist. 261, 3: P. G. X X X I I , 972.
In Ioann., Homil. 63, 2: P. G. L I X , 350.
-
ACTA,
vol.
XXIII,
n.
7.
—
31-5-1956.
326
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
commotiones et affectus, quorum Incarnatum Dei Verbum expers non fuit, ex hypostatica unione, quasi ex naturali principio
oriri testatur: « Et ideo quia suscepit animam, suscepit et
animae passiones ; non enim Deus, eo quod Deus erat, aut turbari, aut mori potuisset » . Quibus quidem ex affectionibus
S. Hieronymus praecipuum argumentum eruit Christum reapse
humanam assumpsisse naturam: Dominus noster, ut veritatem assumpti probaret hominis, vere quidem contristatus
est. Sanctus autem Augustinus peculiari modo rationes illas
animadvertit, quae inter Incarnati Verbi affectiones intercedunt humanaeque Redemptionis finem: « Hos autem humanae infirmitatis affectus, sicut ipsam carnem infirmitatis humanae, ac mortem carnis humanae Dominus Iesus, non conditionis necessitate, sed miserationis voluntate suscepit, ut transfiguraret in se corpus suum, quod est Ecclesia, cui caput esse
dignatus est, hoc est, membra sua in sanctis et fidelibus suis;
ut si cui eorum inter humanas tentationes contristan et dolere
contingeret, non ideo se ab eius gratia putaret alienum; et non
esse ista peccata, sed humanae infirmitatis indicia, tamquam
voci praemissae concinens chorus, ita corpus eius ex ipso suo
capite addisceret » . Pressius, sed haud minus efficaciter hi,
qui sequuntur, S. Ioannis Damasceni loci Ecclesiae doctrinam
manifestam praeferunt: « Totum quippe me totus assumpsit,
ac totus toti unitus est, ut toti salutem afferret. Nam alioquin
non potuit sanari, quod assumptum non fuit » . « Omnia igitur
assumpsit, ut omnia sanctificaret » .
Animadvertendum tamen est hos Sacrarum Litterarum Patrumque eclogarios, hisque similes non paucos quos non rettulimus, quamvis luculenter testentur Iesum Christum sensuum commotionibus affectibusque fuisse praeditum, atque
4 6
47
4 8
4 9
5 0
46
De fide ad Gratianum, II, 7, 56: P. L. X V I , 594.
Cfr. Super Matth. X X V I , 37: P. L. X X V I , 205.
Enarr. in Ps. LXXXVII, 3: P. L. X X X V I I , I l l i .
De Fide Orth. III, 6: P. G. XCIV, 1006.
™ Ibid. III, 20: P. G. XCIV, 1081.
45
48
49
Acta Pii Pp. XII
327
idcirco humanam assumpsisse naturam ut sempiternae nostrae
consuleret saluti, nihilo secius numquam hos eosdem affectus
ad physicum cor eius ita referre, ut illud infiniti amoris eius
symbolum aperte indicent. Atsi Evangelistae ceterique sacri
scriptores Redemptoris nostri cor, vivax ac sentiendi facultate
haud minus quam nostrum praeditum, et ob varios animi motus et affectus duplicisque voluntatis eius caritatem flagrantissimam, palpitans et micans manifesto non describunt, nihilominus divinum eius amorem ac sensuum commotiones, quae
cum eo coniunguntur, saepe in sua luce ponunt : hoc est desiderium, laetitiam, aegritudinem, timorem et iram, prouti ex eius
ore, verbis, gestu manifestantur. Adorandi Servatoris nostri
vultus praesertim index ac veluti speculum fidelissimum profecto fuit eorum affectuum, qui cum animum vario modo commoverent, quasi reciprocantes undae sanctissimum Cor eius
attingebant ac pulsando excitabant. Etenim hanc etiam ad rem
id valet, quod de humana psychologia et de iis quae inde
consequuntur, Angelicus Doctor, communi experientia edoctus, animadvertit: « Perturbatio irae usque ad exteriora membra perducitur; et maxime ad illa membra in quibus expressius relucet vestigium cordis, sicut in oculis et in facie et in
lingua » .
51
Quamobrem iure meritoque Incarnati Verbi Cor praecipuus
consideratur index et symbolus triplicis illius amoris, quo Divinus Redemptor Aeternum Patrem hominesque universos continenter adamat. Symbolus nempe est divini illius amoris,
quem cum Patre et Spiritu Sancto communicat, sed qui tamen
in ipso tantum, utpote in Verbo, quod caro factum est, per caducum et fragile humanum corpus nobis manifestatur, quandoquidem « in ipso inhabitat omnis plenitudo divinitatis corporaliter » . Symbolus praeterea est incensissimae illius caritatis, quae, eius in animum infusa, humanam ditat Christi
52
51
62
Sum. Theol., I-II, q. 48, a. 4: ed. Leon., tom. VI, 1891, p. 306.
Col. II, 9.
328
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
voluntatem, et cuius actus duplici scientia perfectissima collustratur et dirigitur, hoc est beata et indita vel infusa. Ac denique — idque modo magis naturali ac directo — sensibilis
quoque affectus symbolus est, cum Iesu Christi corpus, in sinu
Virginis Mariae Spiritus Sancti opera formatum, sentiendi pèrcipiendique vi polleat perfectissima, magis utique quam cetera
omnia hominum corpora.
Cum nos igitur Sacra Eloquia et legitima catholicae fidei documenta edoceant in sanctissimo Iesu Christi animo summam
omnium vigere convenientiam et concordiam, eumque ad Redemptionis nostrae finem assequendum triplicem amorem suum
manifesto direxisse, idcirco patet mentissimo nos posse Divini
Redemptoris Cor utpote significantem caritatis eius imaginem,
Redemptionisque nostrae testem contemplari ac venerari, itemque mysticam veluti scalam, qua ad amplexum ascendamus
« Salvatoris nostri Dei » . Quamobrem eius verba, actus, praecepta, rerum miracula, peculiarique modo opera illa, quae luculentius caritatem eius erga nos testantur — ut divinam institutam Eucharistiam, ut acérrimos eius cruciatus eiusque mortem, ut nobis benigne concessam Sanctissimam eius Matrem,
ut Ecclesiam pro nobis conditam, ac denique Spiritum Sanctum
in Apostolos et in nos missum — haec, dicimus, omnia admiremur oportet veluti triplicis eius amoris documenta ; itemque
oportet eius Sacratissimi Cordis pulsus amantissimo meditemur
animo, quibus terrenae peregrinationis tempus ipse quasi metiri
visus est, usque ad supremum momentum illud, quo, ut Evangelistae testantur, « clamans voce magna dixit : Consummatum
est. Et inclinato capite, tradidit spiritum » . Tum eius Cordis
palpitatio constitit ac desiit, eiusque sensibilis amor intermissus
est usque dum ipse, triumphata morte, e sepulcro resurrexit.
53
54
5 5
5 6
53
54
pp.
Cfr. Sum. Theol., I I I , q. 9, aa. 1-3: ed. Leon., tom. X I , 1 9 0 3 , p. 1 4 2 .
Cfr. Ibid., I I I , q. 3 3 , a. 2, ad 3 ; q. 4 6 , a. 6: ed. Leon., tom. X I , 1 9 0 3 '
M
342, 433.
55
Tit.
5 6
MATTH.
I I I , 4.
XXVII,
50;
IOAN.
XIX,
30.
Acta PU Pp. XII
329
Postquam autem eius corpus, sempiternae gloriae statum adeptum, Divini Eedemptoris animo, mortis victoris, iterum coniunctum est, Cor eius Sacratissimum imperturbabili ac placido
pulsu moveri numquam destitit nec desistet, eiusque triplicem
amorem significare numquam pariter desinet, quo Dei Filius
cum suo caelesti Patre devincitur et cum hominum communitate Universa, cuius ipse pleno iure mysticum est caput.
ITI
Nunc vero, Venerabiles Fratres, ut ex piis hisce considerationibus uberes possimus salutaresque colligere fructus aliquantisper meditari ac contemplari libet multiplices Servatoris
nostri Iesu Christi humanos divinosque affectus, quos quidem
eius Cor per mortalis vitae cursum participando rettulit, ac
nunc refert, aeternumque per aevum referet. Ex Evangelii praesertim paginis lux nobis affulget, qua collustrati ac roborati
divini huius Cordis sacrarium ingredi possumus, unaque cum
Apostolo gentium admirari « abundantes divitias gratiae [Dei]
in bonitate super nos in Christo Iesu » .
Una cum humano ac divino pulsatur amore adorandum Iesu
Christi Cor, postquam Maria Virgo magnanimum illud verbum
« Fiat » pronuntiavit, ac Dei Verbum, ut animadvertit Apostolus : « ingrediens mundum dicit : Hostiam et oblationem
noluisti, corpus autem aptasti mihi; holocautomata pro peccato
non tibi placuerunt. Tunc dixi: Ecce venio; in capite libri
scriptum est de me ut faciam, Deus, voluntatem tuam. ... In qua
voluntate sanctificati sumus per oblationem corporis Christi
semel » . Amore itidem commovebatur, humanae suae voluntatis affectibus divinoque amori concor dissimo, cum in Nazarethana domo caelestia conserebat colloquia cum dulcissima
5 7
5 8
57
Eph. II, 7.
" Hebr. X, 5-7. 10.
330
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Matre sua, et cum Iosepho putativo patre, cui oboediens laboxiosam praestabat operam in tignariorum fabrorum arte. Ac
trìplici illo, de quo diximus, amore exercebatur in diuturnis
suis apostolicis peregrinationibus habendis; in innumeris patrandis miraculis, quibus vel mortuos ab inferis evocabat, vel
omne genus aegrotis sanitatem impertiebat; in exantlandis
laboribus; in sudore, fame, siti toleranda; in nocturnis vigiliis,
quibus caelestem Patrem amantissime precabatur; in orationibus denique habendis et in parabolis proponendis explicandisque; illis nominatim, quae de misericordia agunt, ut de drachmate deperdito, de amissa ove, et de prodigo filio; quibus quidem in rebus et verbis, ut Gregorius Magnus animadvertit,
ipsum Dei Cor manifestatur : « Disce Cor Dei in verbis Dei, ut
ardentius ad aeterna suspires » .
Impensiore autem caritate Iesu Christi Cor permovebatur,
cum ex ore eius verba eliciebantur incensissimum amorem spirantia. Ita, ut exempla proponamus, cum turbas defatigatas
fameque affectas cerneret, exclamabat: « Misereor super turbam » ; et cum Ierusalem dilectissimam urbem suam peccatis
obcaecatam prospiceret, ideoque extremae destinatam ruinae,
hoc effatum edebat : « Ierusalem, Ierusalem, quae occidis prophetas et lapidas eos qui ad te missi sunt, quoties volui congregare filios tuos, quemadmodum gallina congregat pullos suos
sub alas, et noluisti I » Ob amorem autem erga Patrem suum,
et ob sanctam indignationem palpitavit Cor eius, cum vidit
sacrilegum commercium in Templo fieri, cuius violatores hisce
verbis increpavit : « Scriptum est : Domus mea domus orationis
vocabitur; vos autem fecistis illam speluncam latronum » .
At peculiari amore pavoreque commotum est Cor eius cum
acerrimorum cruciatuum horam iam imminere prospexit, ac
naturali motu ingruentibus doloribus ac morti repugnans, ex5 S
6 0
6 1
62
59
Begistr. epist, lib. IV, ep. 31 ad Theodorum medicum: P. L. L X X V I I , 706.
6
MARC. VIII, 2.
0
«• M A T T H . X X I I I , 37.
62
MATTH.
XXI,
13.
Acta PU Pp. XII
331
clamavit: « Pater mi, si possibile est, transeat a me calix
iste » ; invicto autem amore summaque aegritudine, cum a
proditore osculo exceptus, hisce verbis eum allocutus est, quae
extremum videntur misericordissimi Cordis eius invitamentum
amico datum, qui impio, foedifrago obstinatissimoque animo
eum carnificibus traditurus erat: «Amice, ad quid venisti?
Osculo Filium hominis tradis? » ; miseratione vero amoreque
impensissimo, cum piis mulieribus sibi illacrimantibus, immeritum crucis supplicium subituro, dixit: « Filiae Ierusalem,
nolite Aere super me, sed super vos ipsas flete, et super filios
vestros
quia si in viridi ligno haec faciunt, in arido quid
fiet? »
Ac tandem Divinus Redemptor, ex cruce pendens, Cor
suum sensit variis vehementibusque aestuare affectibus, hoc est
amoris flagrantissimi, consternationis, misericordiae, incensissimi desiderii, serenaeque requietis; quos quidem affectus haec
effata significanter indicant: « Pater, dimitte illis; non enim
sciunt quid faciunt » ; « Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me? » ; « Amen dico tibi, hodie mecum eris in Paradiso » ; « Sitio )) ; « Pater, in manus tuas commendo spiritum meum » .
Quisnam vero queat illos Divini Cordis pulsus, infiniti eius
amoris indices, digne describere, quos iis temporis momentis
edidit, cum maxima dona hominibus impertiit : hoc est semet
ipsum in Eucharistiae Sacramento, Sanctissimam Matrem
suam, ac sacerdotale nobiscum communicatum munus?
Etiam antequam Ultimam Cenam cum discipulis suis manducaret, Christus Dominus, cum nosceret se instituturum esse
6 3
6 4
6 5
6 6
6 7
6 8
6 9
7 0
6 8
MATTH.
XXVI,
39.
"
MATTH.
XXVI,
50;
«
5
«
6 7
«
Luc.
XXIII,
28.
Luc.
XXIII,
34.
MATTH.
8
Luc.
XXVII,
XXIII,
43.
• • IOAN. X I X , 2 8 .
7
o
Luc.
XXIII,
46.
31.
46.
Luc.
XXII,
48.
332
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Sacramentum Corporis et Sanguinis sui, cuius effusione Novum
Foedus consecrandum erat, Cor suum senserat vehementibus
excitari motibus, quos Apostolis hisce verbis significavit: « Desiderio desideravi hoc pascha manducare vobiscum, antequam
patiar » ; qui quidem motus vehementiores etiam procul dubio
fuere, cum « accepto pane, gratias egit, et f regit, et dedit eis
dicens : Hoc est Corpus meum, quod pro vobis datur, hoc facite
in meam commemorationem. Similiter et calicem, postquam
cenavit, dicens : Hic est calix novum testamentum in Sanguine
meo, qui pro vobis fundetur » .
Merito igitur asseverari potest divinam Eucharistiam, utpote Sacramentum et Sacrificium, quorum alterum hominibus
impertit, alterum vero ipsemet perpetuo immolat « ab ortu
solis usque ad occasum » , itemque sacerdotium dona profecto
esse Sacratissimi Cordis Iesu.
Cuius quidem Sacratissimi Cordis pretiosissimum quoque
donum est, ut diximus, Maria Dei Mater alma, nostrumque
omnium amantissima Mater. Quae enim Redemptoris nostri
Genetrix fuit secundum carnem, eiusque socia in Hevae filiis
revocandis ad divinae gratiae vitam, ea merito fuit totius humani generis spiritualis salutata Mater. Quam ad rem S. Augustinus de ea scribit : « Plane mater membrorum Salvatoris, quod
nos sumus quia cooperata est caritate, ut fideles in Ecclesia
nascerentur qui illius capitis membra sunt » .
Atque incruento sui ipsius dono, sub specie panis et vini,
Servator noster Iesus Christus adiungere voluit, tamquam praecipuum documentum intimae infini tacque caritatis suae, cruentum Crucis Sacrificium. Qua quidem agendi ratione exemplum
praebuit excelsae illius caritatis, quam quasi summam amoris
metam discipulis suis proposuerat hisce verbis : « Maiorem hac
dilectionem nemo habet, ut animam suam ponat quis pro ami7 1
72
7 3
7 4
71
72
Luc. X X I I , 15.
Luc. X X I I , 19-20.
7 3
MAL. I, 11.
74
De sancta virginitate, VI: P. L. X L , 399.
Acta Pii Pp. XII
333
7 5
eis suis » . Quamobrem Iesu Christi Filii Dei amor, per Golgothae Sacrificium, Dei ipsius amorem luculenter significanterque patefacit: « In hoc cognoscimus caritatem Dei, quoniam
ille animam suam pro nobis posuit; et nos debemus pro fratribus animam ponere » . Ac reapse Divinus Redemptor noster
amore magis quam vi carnificum Cruci affixus est; eiusque voluntarium holocaustum supremum donum est, quod singulis
hominibus impertiit secundum press am illam Apostoli sententiam: « Dilexit me, et tradidit semetipsum pro me » .
Nullum igitur dubium esse potest sacratissimum Cor Iesu,
cum sit, intima prorsus ratione, Incarnati Verbi vitae particeps,
atque adeo veluti Divinitatis instrumentum assumptum fuerit,
haud minus quam cetera humanae naturae membra, in divinae
gratiae divinaeque omnipotentiae operibus exsequendis, legitimum etiam immensae illius caritatis symbolum esse, qua permotus Servator noster per suum profusum Sanguinem mysticum cum Ecclesia inivit matrimonium: « Per caritatem pro
Ecclesia sibi in sponsam coniungenda passus est » . Ex vulnerato igitur Redemptoris Corde Ecclesia, utpote Redemptionis
Sanguinis administra, nata est, ex eodemque Sacramentorum
gratia, ex qua Ecclesiae filii supernam vitam hauriunt, uberrime profluxit, ut in sacra Liturgia legimus : « Ex Corde scisso Ecclesia Christo iugata nascitur. ... Qui Corde fundis gratiam » . De huius symboli ratione, quae ne antiquis quidem
Patribus scriptoribusque ecclesiasticis ignota erat, Doctor Communis, quasi eorundem vocibus resonans, haec scribit: « Ex
latere Christi Auxit aqua ad abluendum, sanguis autem ad
redimendum. Et ideo sanguis competit sacramento Eucharistiae, aqua autem sacramento Baptismi; qui tamen habet vim
7 6
7 7
78
7 9
8 0
7 5
IOAN.
76
I Ioan. III, 1 6 .
Gal. II, 2 0 .
Cfr. S. THOM., Sum. Theol., III, q. 19, a. 1: ed. Leon., tom. X I , 1 9 0 3 , p . 3 2 9 .
Sum. Theol., Suppl., q. 4 2 , a. 1 ad 3 : ed. Leon., tom. X I I , 1 9 0 6 , p. 8 1 .
Hymn. ad Vesp. Festi Ssmi Cordis Iesu.
77
7 8
79
80
XV,
13.
M
334
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8 1
abluti vam ex virtute sanguinis Christi » . Quod heic de latere
Christi scribitur, a milite vulnerato et aperto, idem de Corde
eius dicendum est quod profecto lancea suo ictu attigit, quandoquidem miles ea de causa eam vibraverat, ut de Iesu Christi
cruci fixi morte certo modo constaret. Quamobrem Sacratissimi
Cordis Iesu vulnus, iam mortali hac vita functi, per saeculorum decursum vivida imago est illius caritatis sponte editae,
qua Deus Unigenam suum hominibus redimendis dedit, et
qua Christus nos omnes tam vehementer adamavit ut semet
ipsum pro nobis in Calvariae loco cruentam hostiam immolaret: « Christus dilexit nos, et tradidit semetipsum pro nobis
oblationem et hostiam Deo in odorem suavitatis » .
Postquam Servator noster ad caelum ascendit una cum corpore aeternae gloriae spendoribus ornato, seditque ad dexteram Patris, flagrantissimo amore, quo etiam Cor eius palpitât,
Ecclesiam suam sponsam prosequi non desiit. In manibus
siquidem, in pedibus et in latere fulgentia vulnerum signa praefert, quae triplicem ab se adeptam victoriam repraesentant,
hoc est de daemone, de peccato, de morte; atque habet itidem
in Corde suo, quasi in scrinio pretiosissimo repositos, immensos illos meritorum thesauros, triplicis eiusdem triumphi fructus, quos redempto humano generi largiter impertit. Haec est
veritas consolationis plena, quam Apostolus gentium hisce
verbis asseverat: « Ascendens in altum captivam duxit captivi tatem, dedit dona hominibus. ... Qui descendit, ipse est et
qui ascendit super omnes caelos, ut impleret omnia » .
Spiritus Sancti donum, ad discipulos missi, primum est signum perspicuum munificae caritatis eius post triumphalem
ascensum ad dexteram Patris. Siquidem post dies decem, Spiritus Paraclitus a caelesti Patre datus super eos descendit, in
Cenáculo congregatos, secundum illud, quod in Ultima Cena
promiserat : « Ego rogabo Patrem, et alium Paraclitum dabit
82
8 3
81
82
83
m
Sum. Theol., III, q. 66, a. 3, ad 3 : ed. Leon., tom. X I I , 1906, p. 65.
Eph. V, 2.
Eph. IV, 8. 10.
Acta Pii Pp. XII
335
8 4
vobis, ut maneat vobiscum in aeternum » . Qui quidem Spiritus Paraclitus, cum sit mutuus Amor personalis, hoc est Patris
erga Filium et Filii erga Patrem, ab utroque mittitur, ac species indutus quasi linguarum ignis in eorum animos infundit
divinae caritatis copiam ceterorumque caelestium charismatum.
Huius divinae caritatis infusio ab eo etiam Corde Servatoris
nostri orta est, « in quo sunt omnes thesauri sapientiae et scientiae absconditi » . Est enim haec caritas Iesu Cordis eiusque
Spiritus donum; qui quidem est Spiritus Patris et Filii, ex quo
et Ecclesiae ortus et eius mirabilis propagatio panditur ad universas ethnicorum gentes, quas idolorum cultus, fraternum
odium, morum corruptio ac violentia foedaverant. Haec divina
caritas est Cordis Christi eiusque Spiritus pretiosissimum donum; quae Apostolis et Martyribus fortitudinem illam impertiit, qua roborati ad mortem usque, heroum more obitam, celaverunt, ut Evangelii veritatem praedicarent eifusoque sanguine
testarentur; quae Ecclesiae Doctoribus studium incensissimum
indidit catholicae fidei illustrandae tutandaeque; quae Confessorum virtutes aluit, eosque ad utilissima mirandaque excitavit
opera suae ceterorumque saluti aeternae ac temporariae profutura; quae denique Virginibus suasit ut sponte iucundeque
sensuum voluptatibus abstinerent, seseque omnino caelestis
Sponsi amori consecrarent. Divinae huic caritati celebrandae,
quae ex Incarnati Verbi Corde exundans, in omnium credentium animos Sancti Spiritus ope infunditur, gentium Apostolus illum victoriae hymnum edidit, qui Iesu Christi Capitis
eiusque mystici corporis membrorum triumphum de iis omnibus praedicaret, quae instaurandum inter homines Divinum
amoris Regnum quovis modo praepedirent : « Quis ... nos separabit a caritate Christi? tribulatio? an angustia? an fames?
an nuditas? an periculum? an persecutio? an gladius? ... Sed in
his omnibus superamus propter eum qui dilexit nos. Certus
8 5
8 4
85
IOAN.
XIV,
Col. IT, 3.
16.
336
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sum enim quia neque mors, neque vita, neque angeli, neque
principatus, neque virtutes, neque instantia, neque futura, neque fortitudo, neque altitudo, neque profundum, neque creatura alia poterit nos separare a caritate Dei, quae est in Christo
Iesu Domino nostro » .
Nihil igitur vetat quominus sacratissimum Iesu Christi
Cor adoremus, utpote particeps atque naturale ac significantissimum symbolum inexhaustae illius caritatis, qua Divinus
Redemptor noster adhuc flagrat erga hominum genus. Illud
siquidem, etsi mortalis huius vitae perturbationibus iam obnoxium non est, vivit tamen ac palpitât, atque indissolubili
modo cum Divini Verbi Persona, et in ipsa et per ipsam cum
divina voluntate eius coniungitur. Quamobrem, cum Cor Christi redundet divino humanoque amore, et cum omnium gratiarum thesaurorum praedives sit, quos Redemptor noster sua
vita, suis cruciatibus suaque morte acquisivit, fons est profecto
perennis illius caritatis, quam ipsius Spiritus effundit in omnia
mystici sui corporis membra.
Cor igitur Servatoris nostri imaginem quodammodo refert
divinae personae Verbi, itemque duplicis naturae, humanae
nempe divinaeque; atque in eo considerare possumus non modo
symbolum sed etiam veluti summam totius mysterii nostrae
Redemptionis. Cum sacratissimum Iesu Christi Cor adoramus,
in ipso et per ipsum tum increatum Divini Verbi amorem, tum
humanum pariter eius amorem ceterosque affectus atque virtutes adoramus, quandoquidem uterque amor Redemptorem
nostrum permovit ad sese pro nobis universaque Ecclesia Sponsa
sua immolandum, secundum Apostoli sententiam: « Christus
dilexit Ecclesiam, et se ipsum tradidit pro ea, ut illam sanctificaret, mundans lavacro aquae in verbo vitae, ut exhiberet ipse
sibi gloriosam Ecclesiam, non habentem maculam, aut rugam,
aut aliquid huiusmodi, sed ut sit sancta et immaculata » .
8 6
8 7
8
« Rom. VIII, 35. 37-39.
Eph. V, 25-27.
87
Acta Pii Pp. XII
337
Ut Christus dilexit Ecclesiam, ita triplici eo amore, de quo
diximus, eam adhuc impensissime ad amat, qui quidem eum
quasi advocatum nostrum permovet, ut gratiam nobis et misericordiam conciliet a Patre, « semper vivens ad interpellandum
pro nobis » . Preces, quae ex inexhausto eius amore eliciuntur
et admoventur ad Patrem intermittuntur numquam. Ut « in
diebus carnis suae » , ita nunc in Caelis triumphans, Caelestem
Patrem haud minore efficacitate adprecatur; eique, qui « sic
dilexit mundum, ut Filium suum Unigenitum daret; ut omnis
qui credit in eum non pereat, sed habeat vitam aeternam » ,
Cor suum ostendit vivum, et quasi sauciatum impensioreque
aestuans amore, quam cum exanimum Romani militis lancea
vulneratum est: « Propterea vulneratum est (Cor tuum), ut per
vulnus visibile vulnus amoris invisibile videamus » .
Haud dubium igitur est caelestem Patrem, « qui etiam proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit
illum » , a tanto Advocato tam vehementi amore rogatum, per
eum nullo non tempore uberem demissurum esse in homines
universos divinarum gratiarum copiam.
88
8 9
9 0
9 1
92
93
IV
Voluimus, Venerabiles Fratres, per summa lineamenta vobis
christianoque populo proponere intimam Sacratissimi Cordis
Iesu cultus naturam perennesque divitias, quae ex eo oriuntur,
prouti ex doctrina divinitus patefacta, quasi ex primario fonte
panduntur. Putamus autem animadversiones has Nostras, quae
88
8 9
90
9 1
Cfr. I Ioan. I I , 1.
Hebr. V I I , 2 5 .
Hebr. V , 7 .
IOAN.
III,
16.
9 2
S. BONAVENTURA, Opuse. X : Vitis mystica, c. I I I , n. 5,- Opera Omnia. Ad
Claras Aquas (Quaracchi) 1898, tom. V I I I , p. 164; cfr. S. THOM., Sum. Theol, I I I ,
q. 5 4 , a. 4: ed. Leon., tom. X I , 1 9 0 3 . p. 5 1 3 .
9 3
Rom.
VIII,
32.
338
Acta- Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Evangelii luce collustratur, in comperto posuisse hunc cultum
nihil aliud, ad summam quod pertinet, esse nisi Incarnati Verbi,
divini humanique amoris cultum, atque etiam nisi illius amoris cultum, quo caelestis quoque Pater et Spiritus Sanctus peccatores homines prosequuntur ; nam, ut Angelicus docet, Augustae Trinitatis caritas humanae Redemptionis principium est,
quatenus in humanam Iesu Christi voluntatem, et in adorandum Cor eius uberrime exundans, eum eadem caritate permotum induxit ad suum sanguinem profundendum, ut nos a peccati captivitate redimerei : « Baptismo habeo baptizari, ei
quomodo coarctor usquedum perficiatur » .
Persuasum igitur habemus cultum, quo amorem Dei et Iesu
Christi erga hominum genus prosequimur per augustum signum transverberati Cordis Redemptoris cruci affixi, numquam fuisse a fidelium pietate plane alienum, quamvis clara
luce innotuerit ac miro quodam modo in Ecclesia quoquoversus sit propagatus temporibus a nostris non ita remotis, maxime
postquam divinum hoc arcanum Dominus ipse quibusdam filiis suis, supernorum munerum copia donatis, privatim patefecerat, quos etiam nuntios ac praecones eiusdem sibi elegerat.
94
9 5
Re enim vera nullo non tempore fuerunt homines Deo praecipue devoti, qui, Almae Deiparae, Apostolorum, insignium
Ecclesiae Patrum exempla secuti, adversus sanctissimam Christi naturam humanam, et praesertim erga vulnera, quibus eius
corpus in salutari cruciatuum perpessione fuit dilaceratum,
cultum adorationis, gratiarum actionis et amoris adhibuerunt.
Praeterea, nonne verbis ipsis : « Dominus meus, et Deus
meus » , quae Thomas Apostolus effatus est, quaeque ex incredulo in fidei sectatorem eum mutatum esse significavere,
haud dubia continetur professio fidei, adorationis et amoris, e
9 6
84
9 6
9 6
Cfr. Sum. Theol, I I I , q. 48, a. 5: ed. Leon., tom. X I , 1903, p. 4 6 7 .
Luc. X I I , 50.
IOAN.
XX,
28.
Acta Pii Pr, XII
339
vulnerata Domini humana natura ad maiestatem divinae Personae emergens?
Quodsi transfixo Servatoris Corde homines semper vehementius sunt adacti ad excolendum infinitum eius amorem, quo
mortalium genus complectitur, quandoquidem cuiusvis aetatis
christifidelibus verba Zachariae prophetae, a Ioanne Evangelista ad Iesum cruci afrìxum translata, dicta sunt: « Videbunt
in quem transfixerunt » , est tamen fatendum non nisi paulatim ac progressione quadam idem Cor peculiaris cultus obsequiis esse ornatum, quasi imaginem amoris humani et divini
in Verbo Incarnato insidentis.
Perstringere autem volentibus huiusce cultus insignes quasi
gradus per temporum, si pietatem spectes, ordines, statim nomina occurrunt quorundam, qui, hac in re praecipuam famam
adepti, tamquam antesignani habendi sunt religionis formae,
quae privatim atque pedetemptim in religiosis sodalitatibus magis magisque invalescebat. Ut exempla afferamus, de hoc Sacratissimi Cordis Iesu cultu firmando magisque in dies provehendo
bene meruerunt S. Bonaventura, S. Albertus Magnus, S. Gertrudis, S. Catharina Senensis, B. Henricus Suso, S. Petrus Canisius, S. Franciscus Salesius. S. Ioannes Eudes auctor fuit
primi officii liturgici, honori Sacratissimi Cordis Iesu celebrandi,
cuius quidem sollemne festum, multis Episcopis Galliae probantibus, die xx mensis Octobris anno MDCLXXII primum peractum est. At potissimum profecto locum in iis, qui nobilissimum hoc religionis genus promoverunt, obtinet S. Margarita Maria Alacoque, quae, B. Claudio de la Colombière, pietatis magistro ipsius, adiutricem praebente operam, id, praeclaro
studio incensa, est assecuta, ut huiusmodi cultus ratio tot aucta
incrementis, non sine magna christifidelium admiratione, constitueretur, atque, amoris et satisfactionis proprietatibus insignis, a ceteris distingueretur pietatis christianae formis.
9 7
98
97
88
IOAN. XIX, 37; Cfr. ZACH. XII, 10.
Cfr. Litt. Enc. Miserentissimus Redemptor: A. A. 8. XX, 1928, pp. 167-168.
340
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Satis est hanc memoriam illius aetatis, qua hic Sacratissimi
Cordis Iesu cultus augescebat, repetere, ut plane intellegamus
mirabilem eius progressionem esse ex eo profectam quod cum
natura christianae religionis omnino congrueret, quippe quae
esset religio amoris. Cultum ergo huiusmodi non inde exordium sumpsisse dicendum est, quod a Deo sit privatim patefactus, neque repente in Ecclesia exstitisse; sed e fide vivida fervidaque sponte effioruisse pietate, qua homines, supernis cumulati muneribus, in adorandum Redemptorem et gloriosa
eius vulnera erant affecti, immensi amoris eiusdem quasi testimonia perfringentia animos quam maxime. Proinde, ut patet,
ea, quae S. Margaritae Mariae revelata sunt, nihil novi doctrinae
catholicae attulerunt. Earum autem momentum in eo est, quod
Christus Dominus — Sacratissimum Cor suum ostendens —
modo extraordinario et singulari mentes hominum ad mysterium
amoris misericordissimi Dei erga genus humanum contemplandum colendumque advocare voluit. Hac siquidem peculiari
manifestatione Christus Cor suum expressis ac repetitis verbis
indicavit tamquam symbolum, quo homines ad cognitionem et
agnitionem amoris sui allicerentur ; simulque tamquam signum
et pignus constituit misericordiae et gratiae pro Ecclesiae necessitatibus nostrorum temporum.
Praeterea hunc cultum ex ipsis christianae doctrinae dimanare principiis, eo aperte demonstratur, quod Sedes Apostolica
prius approbavit hoc sollemne liturgicum quam scripta S. Margaritae Mariae; nam, non proprie rationem habens privatae
cuiusvis patef actionis divinitus patratae, sed fidelium votis benigne obsecundans, Sacrum Consilium religionis ritibus praepositum, decreto die xxv mensis Ianuarii anno MDCCLXV lato,
et a Decessore Nostro Clemente XIII die vi mensis Februarii
eiusdem anni approbato, Episcopis Polonis et Romanae Archiconfraternitati a Sacratissimo Corde Iesu, quae vocatur, festum
liturgicum concessit celebrandum; quod quidem Apostolica
Sedes eo consilio fecit ut hoc modo ampliaretur cultus iam
Acta Pii Pp. XII
341
exsistens ac vigens, cuius esset « symbolice renovare memoriam
illius divini amoris » , " quo Servator noster impulsus est ut
victimam se praeberet hominum crimina expiantem.
Primam vero hanc approbationem, privilegii nomine factam
certisque arctatam finibus, altera post unum fere saeculum est
subsecuta, longe maioris momenti ac sollemnioribus concepta
verbis. Decretum dicimus, ut supra memoravimus, a Sacro
Consilio religionis ritibus tuendis die x x i n mensis Augusti anno
MDCccLvi editum, quo Decessor Noster imm. mem. Pius IX, preces Episcoporum Galliae et universi fere nominis Catholici
admittens, festum Sacratissimi Cordis Iesu ad totam pertinere
iussit Ecclesiam, ab eaque rite celebrari mandavit. Quod
factum non immerito sempiternae est christifidelium memoriae
commendandum, nam, quemadmodum in liturgia eiusdem sollemnis scriptum videmus : « Exinde cultus Sacratissimi Cordis
quasi flumen exundans, proluti s impedimentis omnibus, per
totum se orbem effudit ».
Ex iis, quae hactenus, Venerabiles Fratres, exposuimus,
perspicue patet e divinis litteris, ex doctrina a maioribus tradita,
e sacra liturgia, quasi e liquido altoque fonte, fidelibus repetendum esse cultum Sacratissimi Cordis Iesu, si in intimam
eius naturam cupiant penetrare, eamque pie meditantes, pabulum accipere ad alendum augendumque religionis ardorem.
Quodsi cultus hic assidue, mente illuminata altiusque perspiciente exerceatur, fieri non potest quin animus fidelis ad suavem illam cognitionem caritatis Christi perveniat, quae summam efficit vitae christianae, ut Apostolus, de se ipso expertus,
docet : « Huius rei gratia flecto genua mea ad Patrem Domini
nostri Iesu Christi ... ut det vobis secundum divitias gloriae
suae virtute corroborari per Spiritum eius in interiorem hominem; Christum habitare per fidem in cordibus vestris, in caritate
100
9 9
Cfr. A . GAKDELLINI, Decreta authentica, 1857, n. 4579, tom. III, p. 174.
Cfr. Decr. 8. C. Bit, apud N . NILLES, De rationibus festorum Sacratissimi
Cordis Iesu et purissimi Cordis Mariae, 5 ed., Innsbruck, 1885, tom. I. p. 167.
1 0 0
a
23 - ACTA, vol. X X I I I , n. 7. - 31-5-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
342
radicati et fundati; ut possitis ... scire etiam supereminentem
scientiae caritatem Christi, ut impleamini in omnem plenitudinem Dei » . Cuius omnia complectentis plenitudinis Dei clarissima imago est ipsum Cor Christi Iesu: plenitudinem dicimus misericordiae, quae propria est Novi Testamenti, in quo
« benignitas et humanitas apparuit Salvatoris nostri Dei » ,
nam: « Non misit Deus Filium suum in mundum ut iudicet
mundum, sed ut salvetur mundus per ipsum » .
Ecclesiae igitur, hominum magistrae, semper fuit persuasum, ex quo priora de cultu Sacratissimi Cordis Iesu legitima
edidit documenta, primarias huius rationes, hoc est actus
amoris et satisfactionis, quibus munitus amor Dei erga mortalium genus colatur, minime esse materialismi, qui dicitur, et
superstitionis veneno infectas, sed eundem cultum esse formam pietatis, quo plane perficiatur religio ad animum attinens et vera omnino, quam ipse Servator, mulierem Samaritanam allocutus, praenuntiavit : a Venit hora, et nunc est,
quando veri ador atores ador abunt Patrem in spiritu et veritate.
Nam et Pater tales quaerit, qui adorent eum. Spiritus est Deus;
et eos, qui adorant eum, in spiritu et veritate oportet adorare » .
Nefas igitur est asserere contemplationem physici Cordis
Iesu impedire quominus ad intimum Dei amorem perveniatur,
et animum in via, qua ad summas proficiat virtutes, remorari.
Quam falsam mysticam doctrinam Ecclesia omnino reicit, quemadmodum, per Decessorem Nostrum fel. rec. Innocentium XI
locuta, commenta respuit eorum, qui ista effutiebant: « Nec
debent (animae huius viae internae) elicere actus amoris erga
beatam Virginem, Sanctos aut humanitatem Christi : quia, cum
ista obiecta sensibilia sint, talis est amor erga illa. Nulla creai 0 1
1 0 2
1 0 3
1 0 4
1
0
i°
i°
1 0 4
1
2
3
Eph,.
III,
TU.
III,
14.
16-19.
4.
IOAN. I I I , 1 7 .
IOAN.
IV,
23-24.
Acta Pii Pp. XII
343
tura, nec beata Virgo nec Sancti sedere debent in nostro corde :
quia solus Deus vult illud occupare et possidere » .
Qui ita
sentiunt, eos liquet opinari imaginem Cordis Christi nihil altius significare quam eius sensibilem amorem, atque adeo non
esse huiusmodi ut in ea, quasi in novo fundamento, innitatur
cultus latriae, qui solum ad id pertinet, quod suapte natura est
divinum. At hanc sacras imagines interpretandi rationem omnino falsam esse non est quin videat, cum latius patens earundem significatio nimis arctis finibus circumscribatur. Contra
atque hi, sentiunt docentque theologi catholici, e quibus S. Thomas haec scribit : « Imaginibus non exhibetur religionis cultus, secundum quod in seipsis considerantur, quasi res quaedam : sed secundum quod sunt imagines ducentes in Deum incarnatum. Motus autem qui est in imaginem, prout est imago,
non sistit in ipsa, sed tendit in id cuius est imago. Et ideo ex
hoc quod imaginibus Christi exhibetur religionis cultus, non
diversificatur ratio latriae, nec virtus religionis » .
Ad ipsam
igitur Verbi Incarnati Personam, ut ad finem, dirigitur cultus
qui, comparate sane aestimandus, imaginibus adhibetur, sive
reliquiae sunt ad acerba, quae Servator nostra causa pertulit,
tormenta pertinentes, sive simulacrum ipsum, vi atque significatione cetera superans omnia, scilicet transverberatum Cor
Christi in crucem acti.
Itaque a re corporali, quae est Cor Christi Iesu, eiusque
naturali significatione nobis licet addecetque nos, christiana
fide suffultos, ascendere non solum ad contemplandum eius
amorem, qui sensibus percipiatur, sed altius etiam ad considerandum et adorandum celsissimum amorem infusum; ac denique, suavi pariter et sublimi quodam animi cursu, ad meditandum et adorandum Amorem divinum Verbi Incarnati;
quandoquidem e fide, qua credimus utramque naturam, huma,1 0 5
1 0 6
1 0 5
INNOCENTIUS X I , Constit. Ap. Coelestis Pastor, 19 Novembris 1687; Bullarium
Romanum, Romae, 1734, tom. V I I I , p. 443.
Sum. Theol., I I - I I , q. 81 a. 3 ad Z™: ed. Leon., tom. I X , 1897, p. 180.
1 0 8
344
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nam ac divinam, in Persona Christi esse unitam, mente concipere possumus necessitudines illas arctissimas quae inter sensibilem amorem physici Cordis Iesu intercedunt et duplicem
amorem, spiritualem quidem, humanum scilicet ac divinum.
Hi enim amores non tantum una simul exsistentes dicendi sunt
in adorabili Persona Divini Redemptoris, sed etiam inter se
naturali nexu coniuncti, quatenus divino humanus sensibilisque subiciuntur, atque illius analogicam similitudinem referunt. Non autem contendimus Cor Iesu ita esse intellegendum
ut in eo habeatur et adoretur imago formalis, quae dicitur,
seu signum perfectum et absolutum eius amoris divini, cum
intima huius essentia nullo modo adaequari possit quavis creata
imagine; sed christifidelis, Cor Iesu excolens, una cum Ecclesia
signum adorat et quasi vestigium Caritatis divinae, quae eo
progressa est ut etiam Corde Verbi Incarnati hominum genus
adamaret tot flagitiis contaminatum
Necesse est ergo ut in hoc doctrinae capite tanti momenti
tantaeque prudentiae unusquisque animo semper teneat veritatem naturalis symboli, quo physicum Cor Iesu ad Personam
Verbi refertur, totam niti in veritate primaria hypostaticae
unionis; si quis autem verum esse hoc negaverit, falsas opiniones, ab Ecclesia non semel reiectas, instauret, utpote quae uni
Personae in Christo, utraque tamen natura distincta manente
et integra, adversentur.
Qua praecipua veritate constituta, mente percipimus Cor
Iesu esse cor personae divinae, hoc est Verbi Incarnati, atque
adeo eo repraesentari et quasi sub oculos subici totum amorem,
quo nosmet est complexus et etiamnum complectitur. Quam
ipsam ob causam tantum est cultui Sacratissimi Cordis tribuendum ut existimetur absolutissima, si usum et exercitationem
spectes, professio christianae religionis. Haec enim est religio
Iesu, quae tota posita est in Mediatore homine ac Deo; ita ut ad
Cor Dei perveniri nequeat nisi per Cor Christi, quemadmodum
ipse ait: « Ego sum via, et veritas, et vita. Nemo venit ad Pá-
Acta Pii Pp. XII
345
107
trem, nisi per me n . Quae cum ita sint, facile colligimus cultum Sacratissimi Cordis Iesu, ad ipsam rei naturam quod attinet, esse cultum amoris, quo Deus per Iesum nos dilexit, ac
simul nostri exercitationem amoris, quo in Deum et in ceteros
ferimur homines; vel, ut aliis utamur verbis, huiusmodi cultus
in amorem Dei erga nos intenditur , in eum nempe qui adoretur,
cui gratiae agantur, cuius ad imitationem vivatur : eoque spectat, tamquam ad finem assequendum, ut amorem, quo Deo ceterisque devincimur hominibus, ad perfectionem absolutionemque perducamus, alacrius in dies exsequendo mandatum novum, quod Divinus Magister Apostolis quasi sacram hereditatem dedit, cum diceret : « Mandatum novum do vobis, ut diligatis invicem, sicut dilexi vos. ... Hoc est praeceptum meum,
ut diligatis invicem, sicut dilexi vos ». Quod mandatum reapse novum est et Christi proprium, nam, ut ait Aquinas : « Brevis
differentia Novi et Veteris Testamenti; ut enim dicit Ieremias:
" Feriam domui Israel foedus novum ' V Quod autem mandatum istud in Veteri Testamento ex timore et amore sancto erat,
pertinebat ad Novum Testamentum: unde hoc mandatum erat
in veteri lege, non tamquam proprium eius, sed ut praeparativum novae legis »
308
09
110
V
Antequam scribendi finem facimus de germana huiusmodi
cultus ratione eiusque christiana praestantia, quas hactenus
vobis considerandas proposuimus •— pulcherrimas sane ac solacii plenas — Nos, Apostolici muneris conscientia ducti, quod
quidem primum Beato Petro concreditum est post triplicem in
Christum Dominum amoris professionem peractam, O p p o r t u no* IOAN. X I V , 6.
1 0 F T
IOAN.
1 0 9
IER.
1 1 0
Comment, in Evang. S. loann., c. X I I I , leet. V I I , 3, ed. Parmae, 1860, tom. X ,
p. 541.
XIII,
XXXI,
34;
XV,
12.
31.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
346
num ducimus vos iterum, Venerabiles Fratres, ac per vos universos quotquot in Christo habemus dilectissimos filios adhortari, ut contentiore usque studio suavissimam hanc religionis
formam promovere studeatis; hinc enim nostris etiam temporibus utilitates plurimas orituras esse confidimus.
Re quidem vera, si allata argumenta, quibus transfixi Cordis
Iesu cultus innititur, rite perpenduntur, omnibus profecto perspicuum est, heic non de communi pietatis forma agi, quam
cuilibet ad arbitrium liceat ceteris posthabere aut parvipendere, sed de religionis obsequio, quod ad christianam adipiscendam perfectionem quam maxime conducat. Nam si « devotio — secundum ipsam theologicam eamque communem notionem, quam Doctor Angelicus tradit — nihil aliud esse videtur quam voluntas quaedam prompte tradendi se ad ea quae
pertinent ad Dei famulatum » , num Dei famulatus magis
debitus ac necessarius esse potest, itemque nobilior ac suavior,
quam qui amori valeat inserviret Quid vero Deo gratius acceptiusque famulatu illo, qui divinae caritati obsequatur, quique
amoris causa ipsi praestetur, quandoquidem quodlibet servitium ultro exhibitum quodammodo donum est, atque amor
« habet rationem primi doni, per quod omnia dona gratuita
donantur».? Summo igitur in honore habenda est ea religionis forma, cuius ope homo magis Deum colit ac diligit, seseque facilius atque expeditius divinae devovet caritati; et quam
ipse Redemptor noster proponere christianoque populo commendare dignatus est, itemque Summi Pontifices memorandis
editis documentis tutati sunt magnisque laudibus exornarunt.
Quamobrem temerariam ac detrimentosam rem egerit Deumque
ipsum offenderit quisquis insigne hoc a Iesu Christo Ecclesiae
datum beneficium parvi existimaverit.
Quae cum ita sint, haud dubium est quin christifideles, sacratissimo Redemptoris Cordi obsequium tribuentes, officio
m
112
.
111
Sum. Theol, II-II, q. 82, a. 1: ed. Leon., tom. I X , 1897, p. 187.
Ibid. I, q. 38, a. 2: ed. Leon., tom. IV, 1888, p. 393.
;
112
Acta Pii Pp. XII
347
obtempèrent; sane gravissimo, quo Deo servire tenentur^ ac
simul Creatori Redemptorique se suaque omnia addicant, sive
quae intime sentiunt, sive quae in vitae actione operantur,
pareantque hoc modo divino illi mandato : « Diliges Dominum
Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex tota
mente tua, et ex tota virtute tua » .
Iisdem praeterea firma
certitudo est, se ad Deum colendum non ob privatum commodum praecipue permoveri, quod corpus vel animum, praesentem vel aeternam vitam respiciat, sed ob ipsius Dei bonitatem,
cui obsequium praestare contendunt, eum redamando, adorando, eidemque debitas persolvendo grates. Nisi ita sit* cultus
Sacratissimi Cordis Iesu germanae christianae religionis indoli
minime congruat, cum homo huiusmodi obsequio non divinum
amorem praesertim colat; atque adeo haud immerito uti aliquando fieri solet, de nimio sui ipsius amore ac sollicitudine
arguuntur, qui nobilissimum hoc pietatis genus perperam intellegunt aut minus recte in usum deducunt. Quamobrem firmiter omnes persuasum habeant, in cultu augustissimo Cordi
Iesu exhibendo, non externa pietatis opera primas potioresque
habere partes, nec causam potissimum ex beneficiis esse petendam, quae Christus Dominus idcirco privatis pollicitationibus spopondit, ut homines praecipua catholicae religionis
officia, amoris nempe atque expiationis, ferventiore studio persolverent, atque ita suo etiam ipsorum spirituali emolumento
quam maxime consulerent.
Itaque, ad istiusmodi devotionis formam alacriter amplectendam, universos Nostros compellimus in Christo filios, sive
qui defluentes ex Redemptoris Corde salutares aquas haurire
iam assuescunt, sive praesertim qui spectatorum more curioso
dubi tan tique animo eminus adspiciunt. Sedulo iidem considerent de cultu agi, ut iam diximus, qui in Ecclesia iam diu invaluit, ipsisque Evangelicis Litteris solide innititur; cui doctrina
1 1 3
t » MAKC.
XII,
30;
MATTH.
XXII,
37.
348
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
a maioribus tradita sacraque Liturgia aperte favent, et quem
Romani ipsi Pontifices innumeris amplissimasque laudibus
extulerunt; qui quidem non satis habuerunt festum in honorem
augustissimi Redemptoris Cordis instituere et ad universam
Ecclesiam pertinere, verum etiam auctores fuerunt qui eidem
Sacratissimo Cordi universum humanum genus sollemni ritu
dicarent ac devoverent. Accedunt denique uberes laetissimique fructus exinde in Ecclesiam derivati, hoc est innumeri ad
christianam religionem reditus, multorum fides vividius excitata, arctior christifidelium cum amantissimo Redemptore nostro coniunctio: quae omnia hisce potissimum novissimis decenniis crebrioribus luculentioribusque significationibus ante
oculos prodiere.
Dum mirandum huiusmodi circumspicimus spectaculum,
pietatem scilicet erga Sacratissimum Cor Iesu tam late apud
omnes christifidelium ordines propagatam atque incensam,
grato sane iucundoque perfundimur consolationis sensu; ac
postquam debitas persolvimus Redemptori nostro grates, qui
bonitatis infìnitus est thesaurus, facere non possumus quin iis
omnibus paterno animo gratulemur qui sive e clero, sive ex
laicorum ordine in hunc promovendum cultum actuosam suam
contulerunt operam.
Quamquam vero, Venerabiles Fratres, pietas in Sanctissimum Cor Iesu salutares ubique peperit christianae vitae fructus,
neminem tamen fugit, militantem in terris Ecclesiam, ac praesertim civilem hominum consortionem, nondum plenam illam
attigisse absolutamque perfectionis formam, quae Iesu Christi,
Mystici Ecclesiae Sponsi humanique generis Redemptoris,
votis optatisque respondeat. Haud pauci enim Ecclesiae filii
huius matris vultum, quem in se ipsi referunt, nimiis maculis,
nimiis rugis deturpant; non omnes christifideles ea morum
114
1 1 4
Cfr. L E O X I I I , Enc. Annum Sacrum: Acta Leonis, vol. X I X , 1900, p. 71 sq.;
Decr. S. O. Rituum, 28 Iun. 1899, in Decr. Auth. III, n. 3712; Pius X I , Enc. Miserentissimus Redemptor: A. A. S. 1928, p. 177 sq.; Decr. S. G. Rit., 29 Ian. 1929: A. A. S.
XXT, 1929, p. 77.
i
Acta Pii Pp. XII
349-
sanctitudine nitent, ad quam divinitus vocantur; peccatores in
male relictam Patris domum non omnes sunt reversi, ut inibi
denuo stolam primam induant atque anulum, fidei erga animi sui sponsum insigne, digito recipiant; non omnes ethnici
homines inter membra Mystici Corporis Christi adhuc sunt
cooptati. Nec satis. Nam si acerbo Nos afficit dolore languescens
bonorum fides, quorum in animis, fallaci terrestrium rerum
cupiditate deceptis, divinae caritatis ardor defervet, ac pedetemptim restinguitur, multo vehementius excruciant impiorum hominum molimina, qui, veluti ab inferno hoste excitati,
nunc cum maxime, implacabili apertoque odio flagrant in Deum,
in Ecclesiam, ac praesertim in Eum qui in terris Divini Redemptoris personam gerit, eiusque erga homines caritatem repraesentat, secundum vulgatissimam illam Mediolanensis
Doctoris sententiam « is enim interrogata de quo dubitatur,
sed Dominus non dubitat qui [Petrum] interrogat, non ut disceret, sed ut doceret quem elevandus in caelum, amoris sui nobisvicarium relinquebat ».
115
116
Re quidem vera odium in Deum in eosque qui Dei vice
legitime funguntur, eiusmodi delictum est, quo maius numquam patrare possit homo, ad Dei imaginem et similitudinem
creatus, necnon ad eius perfruendam amicitiam perfectam perpetuoque in caelo mansuram destinatus ; siquidem odio in Deum
quam maxime a Summo Bono homo disiungitur, eodemque
impellitur ad respuendum a seipso a suisque proximis quidquid a Deo proficiscitur, quidquid cum Deo coniungit, quidquid
ad Deum perfruendum perducit, hoc est veritatem, virtutem,
pacem, iustitiam.
Cum igitur, pro dolor, cernere sit, eorum numerum, qui
aeterni Numinis hostes se iactant, alicubi crebrescere, itemque
commenticia materialismi placita re et opinione propagari,
117
i"
ut
1 1 7
p.
Luc.
XV,
22.
Exposit. i n Evang. sec. Lucam, 1 . X , n . 1 7 5 : P . L . X V , 1 9 4 2 .
274.
Cfr. S. THOM., Sum. Theol., I I - I I , q. 3 4 , a. 2 : ed. Leon., tom. V I I I , 1 8 9 5 ,
•350
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
efirenamque cupiditatum licentiam passim: extolli, quid mirum
si multorum in animis deferveat caritas, quae christianae religionis suprema lex est, quae *verae perfeetaeque iustitiae
fundamentum exstat firmissimum et quae pacis castarumque
deliciarum fons est praecipuus? Etenim, ut Servator noster admonuit: «Quoniam abundavit iniquitas, refrigescet caritas
multorum » .
Tot maiorum oblato conspectu, quae, si alias umquam, hodie
potissimum singulos homines, domesticos convictus, nationes,
universumque terrarum orbem tam acriter perturbant, undenam est, Venerabiles Fratres, medicina quaerenda? Num pietatis forma inveniri potest, quae augustissimo Cordis Iesu cultu
praestantior sit, quae congruentius respondeat propriae catholicae fidei indoli, quae aptius hodiernis Ecclesiae atque humani
generis necessitatibus succurrat? Quodnam religionis obsequium hoc nobilius, suavius, salubrius, quandoquidem cultus,
de quo agitur, totus in ipsam Dei caritatem dirigitur? Denique quid eûîcacius caritate Christi — quam pietas erga Sacratissimum Cor Iesu cotidie magis auget et fovet — christifideles
permovere potest ad evangelicam legem in vitae actionem
reapse deducendam, qua quidem posthabita, ut praeclare monent Spiritus Sancti verba: « Opus iustitiae pax » , haudquaquam veri nominis pacem inter homines haberi licet?
Quapropter, proximi Decessoris Nostri exemplum secuti,
universis Nostris in Christo filiis perplacet iterum illa monitoria adhibere verba, quibus Leo XIII, imm. mem., ad exitum
vergente superiore saeculo, christifideles omnes allocutus est,
itemque quotquot de sua ipsorum deque civilis societatis salute
sincero animo sunt solliciti : « En alterum hodie oblatum oculis
auspicatissimum divinissimumque signum : videlicet Cor Iesu
•sacratissimum ... splendidissimo candore inter flammas elucens.
118
119
1 2 0
us MATTH. X X I V , 12.
1 1 9
1 2 0
Cfr. Enc. Miserentissimus Redemptor: A. A. S., X X , 1928, p. 166.
Is. X X X I I , 17.
Acta Pii Pp. XII
351
In eo omnes collocandae spes: ex eo hominum petenda atque
exspectanda salus » . Flagrantissimis quoque Nostris in optatis est, ut devotionis
obsequium erga Cor Iesu tamquam unitatis, salutis, pacis vexillum sibi habeant et fontem omnes qui christiano gloriantur
nomine, quique ad Regnum Christi in orbe stabiliendum operose decertant. Attamen ne quis putet, huiusmodi obsequio
aliquid, ex ceteris detrahi religionis formis, quibus populus
christianus, Ecclesia duce, divinum prosequitur Redemptorem.
Sed contra incensa erga Cor Iesu pietas cultum praesertim sacratissimae Crucis, necnon amorem erga augustissimum altaris
Sacramentum procul dubio, fovebit et provehet. Enimvero asserere possumus -r- quod quidem ea, quae S. Gertrudi ac S. Margaritae Mariae a Iesu Christo revelata sunt, mirabili modo illustrant — neminem umquam de Iesu Christo cruci affixo apta
prorsus ratione sentire, nisi cui mystica ipsius Cordis penetralia patuerint. Nec facile percipere erit vim amoris, quo
Christus compulsus nobis se ipse exhibuit spirituale alimentum, nisi peculiari modo Eucharistici Cordis Iesu cultum fovendo, cuius est recolere, ut verbis utamur Decessoris Nostri
fel. rec. Leonis XIII, « supremae dilectionis actum quo Redemptor Noster omnes Cordis sui divitias offundens, ut nobiscum ad exitum usque saeculorum moram ageret, adorabile
instituit Eucharistiae Sacramentum » .
Etenim « non minima
eius Cordis particula est Eucharistia, quam nobis ex tanta Cordis sui dedit caritate » .
12
1 2 2
323
Denique, desiderio vehementer permoti firma opponendi repagula impiis osorum Dei et Ecclesiae machinationibus, itemque
domesticam et civilem societatem ad Dei proximorumque amo1 2 1
Enc. Annum Sacrum: Acta Leonis, vol. X I X , 1900, p. 79; Enc. Miserentissimus Redemptor: A. A. S., X X , 1928, p. 167.
Litt. Apost, quibus Archisodalitas a Corde Eucharistico Iesu ad S. Ioachim de
Urbe erigitur, 17 Febr. 1903: Acta Leonis, vol. X X I I , 1903, p. 307 sq.; cfr. Enc. Mirae
caritatis, 22 Maii 1902: Acta Leonis, vol. X X I I , 1903, p. 116.
S. ALBERTUS M., De Eucharistia, dist. VI, tr. 1, c. 1: Opera Omnia, ed. Borgnet, vol. X X X V I I I , Parisiis, 1890, p. 358.
122
1 2 3
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
352
rem iterum adducendi, asseverare non dubitamus, cultum Sacratissimi Cordis Iesu efficacissimam divinae caritatis disciplinam
esse; divinam caritatem dicimus^ qua nitatur oportet Regnum
Dei in singulorum animis, in domestico convictu, in nationibus
stabiliendum, quemadmodum idem Decessor Noster piae mem.
sapientissime monet: « Iesu Christi regnum a divina caritate
vim et formam sumit : diligere sancte atque ordine, eius est fundamentum et summa. Ex quo illa necessario fluunt, officia inviolate servare : nihil alteri de iure detrahere : humana caelestibus
inferiora ducere: amorem Dei rebus omnibus anteponere ». *
Quo vero ex cultu erga augustissimum Cor Iesu in christianam familiam, imo et in omne genus hominum copiosior a emolumenta fluant, curent christifideles, ut eidem cultus etiam
erga Immaculatum Dei Genetricis Cor arcte copuletur. Cum
enim ex Dei voluntate in humanae Redemptionis peragendo
opere Beatissima Virgo Maria cum Christo fuerit indivulse
coniuncta, adeo ut ex Iesu Christi caritate eiusque cruciatibus
cum amore doloribusque ipsius Matris intime consociatis sit
nostra salus profecta, congruit omnino ut a christiano populo,
quippe qui a Christo per Mariam divinam vitam sit adeptus,
post debita erga Sacratissimum Cor Iesu exhibita obsequia,
etiam Cordi amantissimo caelestis Matris adiuncta pietatis,
amoris, grati expiantisque animi studia praestentur. Cui quidem sapientissimo suavissimoque Dei Providentis consilio omnino concinit memorandus ille consecrationis ritus, quo Ipsimet Ecclesiam sanctam itemque universum terrarum orbem
Intaminato Cordi Beatae Mariae Virginis sollemniter dicavimus ac devovimus.
12
125
Cum autem hoc volvente anno, ut supra attigimus, feliciter
primum expleatur saeculum ex quo iussu Decessoris Nostri fel.
rec. Pii IX festum Sacratissimi Cordis Iesu in universa celebratur Ecclesia, vehementer cupimus, Venerabiles Fratres, ut
1 2 4
1 2 5
Enc. Tametsi: Acta Leonis, vol. X X , 1900, p. 303.
Cfr. A. A. S. X X X I V , 1942, p. 345 sq.
353
Acta Pii Pp. XII
saecularis huiusmodi memoria a christiano populo publicis adorationis, gratiarum actionis, expiationisque obsequiis divino
Cordi Iesu exhibendis ubique sollemniter agatur. Quae quidem
christianae laetitiae christianaeque pietatis sollemnia peculiarissimo religionis ardore profecto celebrabuntur — coniunctis
quidem cum christifidelium omnium caritatis vinculis communibusque precibus — in Natione illa, ex qua, non sine Dei
nutu, sancta virgo huius cultus fautrix ac praeco indefatigabilis ortum duxit.
Interea suavissima recreati spe, atque animo iam illos praecipientes spirituales fructus, quos ex cultu sacratissimi Cordis
Iesu — si quidem recta, quam proposuimus, ratione intellegatur, atque ad rem actuosa opera deducatur — affluenter in Ecclesia orituros confidimus, supplices admovemus Deo preces,
ut hisce flagrantissimis votis Nostris valido gratiarum suarum
praesidio benignus obsecundet; idque, divino adspirante Numine, auspicato contingat, ut ex statis huius anni celebrationibus pia christifidelium erga Sacratissimum Cor Iesu voluntas
maiora in dies incrementa capiat, latiusque in terrarum orbe
universo pateat omnibus suavissimum eius imperium et regnum: regnum nempe « veritatis et vitae; regnum sanctitatis
et gratiae; regnum iustitiae, amoris et pacis » .
Horum autem munerum in auspicium, cum vobis singulis,
Venerabiles Fratres, tum clero populoque curis vestris concreditis, iis nominatim qui dedita opera Sacratissimi Cordis Iesu
cultum fovent ac provehunt, Apostolicam Benedictionem effuso
animo impertimus.
1 2 6
Datum Romae, apud S. Petrum, die xv mensis Maii, anno
MDCCCCLVI, Pontificatus Nostri duodevicesimo.
PIUS PP. XII
1 2 6
Ex Miss. Rom., Praef. Iesu Christi Regis.
354
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CONSTITUTIO APOSTOLICA
PRINCIPIA DANTUR ET STATUTA GENERALIA PROBANTUR, QUIBUS INFORMARI RE GIQUE DEBENT II QUI VOCATI SUNT AD STATUM ACQUIRENDAE RELIGIOSAE
PERFECTIONIS AMPLECTENDUM EORUMQUE EDUCATORES.
PIUS
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Sedes sapientiae, Dei scientiarum D o m i n i
que R e g i n a ,
2
1
Genetrix A p o s t o l o r u m -
sanctissima V i r g o Maria, cuius venerationi integrum an-
num sacrum dicavimus, haud perperam Mater et Magistra peculiari
ratione eorum omnium habetur,
qui acquirendae perfectionis status
amplectentes, apostolicam simul Christi summi
Sacerdotis militiam
agere contendunt. H u i c enim tantae tamque excelsae vocationi religiosae scilicet simulque sacerdotali et apostolicae, instituendae et conformandae ut efficaciter incumbant, illius ductu et auxilio summopere egent,
quae
gratiarum
omnium
ad
sanctificationem
spectantium
Mediatrix
constituta est et catholici sacerdotii atque apostolatus Mater et Regina
merito appellatur; cuius proinde favorem enixe imploramus, ut quae
Nobis in hisce normis statuendis superni luminis Conciliatrix affuit,
ipsa illis, quibus easdem ad effectum deducendi munus incumbet, patroc i n i o suo, Auxiliatrix adsistat.
I
Maximo enim Dei Providentis beneficio factum est, ut iugiter decursu saeculorum Christus Eedemptor animis a se praedilectis, interiore ac quasi mystico sermone, invitamentum illud inspiraverit, quod
iam voce viva adolescenti de vita aeterna interroganti porrexerat : veni,
s
sequere me. Continuo pariter non paucos ex his qui verbum istud, D e o
dante, exceperint, atque non secus ac sancti A p o s t o l i illud professi
sunt:
1
2
3
4
ecce nos reliquimus
Cfr. i Reg. 2, 3.
Ex Litan. Lauret.
M T , 19, 21.
M T . 19, 27.
omnia et secuti sumus
te*
Dominus'noster
Acta PU Pp. XII
hominum fecit piscatores f et operarios
6
355
sibi delegit in messem suam
mittendo;
Quod non minus hodie contingit atque olim, c u m in dies frequentior
ac penitior evaserit coniunctio statuum acquirendae perfectionis cum
dignitate sacerdotali et munere apostolico.
Etenim,
dum antiquitus
Monachi plerumque sacerdotio carebant et pauci inter eos ad illud suscipiendum quasi necessitate compulsi, ut populi scilicet ad christianam
religionem converterentur, a propria Eegula fere distrahebantur, dumque postea Mendicantes, etsi mirabili spiritu apostolico imbuti ad Sacerdotium non omnes Regula adigebantur, ipso sancto Patre Assisiensi
eo minime aucto ; Canonici Regulares e contrario et praecipue Clerici
item Regulares, ex speciali divinitus accepta vocatione sacros Ordines
recipiebant atque exercebant. Quod deinde innumerae imitatae sunt Congregationes et Societates vitae communis eodem titulo clericales. Quibus
nunc accedunt, D e o semper singularum aetatum necessitatibus providente, nonnulla Instituta saecularia eademque clericalia.
Praeterea, in praesens apud ipsos quoque antiquiores Ecclesiae Latinae Ordines, non formaliter laicos nuncupatos,
7
sodales omnes, iis
exceptis qui coadiutores dicuntur seu conversi, sacerdotio destinantur,
quod ceterum omnino requiritur in eis qui eorumdem Ordinum regimen
assumunt.
Quapropter temporibus nostris turba magna fruitur Ecclesia ministrorum, qui simul et perfectioni ope evangelicorum consiliorum acquirendae et sacerdotalibus muneribus adimplendis incumbunt. Quorum virorum multitudo clerum constituit qui religiosus dicitur, iuxta quidem
eum qui saecularis seu dioecesanus appellatur, utrisque autem fraterna
vigentibus ac florentibus aemulatione mutuoque fecundo auxilio, sub
una eademque suprema Romani Pontificis auctoritate, incolumi sane
E p i s c o p o r u m potestate.
Iam vero omnibus compertum est clerum illum religiosum, ut duplicem proprium finem rite et secure assequatur, sapientissimis normis
indigere, quibus eiusdem institutio ac conformatio sive religiosa sive
clericalis et apostolica regatur et promoveatur.
Cui quidem necessitati hucusque magnopere satisfaciunt singularum
sodalitatum
constitutiones
seu
statuta
de
iuvenibus
instituendis
aut
de studiorum ratione m o d e r a n d a ; nec certe desunt hac de re S. Sedis
* MT. 4, 19.
38.
Cfr. C. I. C. can. 488 4°.
* MT. 9,
7
356
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
praescripta et commendationes. Nihilo tamen minus iamdiu desiderantur ordinationes generales, rite coordinatae et magis completae, Auctoritate Apostolica fultae, ab omnibus et ubique servandae, ut tantum negotium, quod animarum boni summopere interest, in tuto collocetur ac
perpetuo et c o n g r u o conatu feliciter evolvatur ac perficiatur.
Opus enim tam praecellens constantem ipsius A p o s t o l i c a e Sedis vigilantiam requirit ; quandoquidem, non secus ac scholae clericales dioecesanae, utpote publica in Ecclesia instituta, sub huius actuosa cura
et iugi moderatione, per Sacram Congregationem Seminariis Studiorumque Universitatibus praepositum, exstant,
8
eodem m o d o eodemque
titulo propriae statum perfectionis scholae ab Ecclesia recognitae atque
sancitae, publicae sunt, ac subsunt auctoritati Sacrae Congregationis
Religiosorum Sodalium negotiis praepositae.
9
Quas ob plures rationes iam anno MCMXXXXIV in Sacrae huius Congregationis sinu Auctoritate Nostra A p o s t o l i c a ratam habuimus « erectionem atque constitutionem... specialis Coetus seu Commissionis viror u m idoneorum, quae omnes quaestiones ac negotia quavis ratione ad
adspirantium et novitiorum iuniorumque sodalium cuiuslibet religionis
ac societatis vitam c o m m u n e m viventium sine votis, religiosam et clericalem educationem atque in litteris scientiisque et ministeriis institutionem spectantia pertractet » .
1 0
Qui coetus ex diversarum quidem R e l i g i o n u m nationumque viris peritis constans, inspectis cunctis quae iam exstabant documentis ad rem
pertinentibus, collectisque undique notitiis ad normam Litterarum Circularium ad omnes Supremos Moderatores d a t a r u m ,
11
opus ingens iam
extruxerat, c u m indictus est Congressus generalis statuum perfectionis
anni MCML. Variis postea opportunis propositionibus in eodem prolatis
usus, schemata iam parata ad trutinam revocavit et expolivit, quae denique Nostrae submissa sunt adprobationi.
N u n c igitur non pauca edicimus Statuta, praemissis tamen quibusdam fundamentalibus principiis et normis de religiosa, clericali atque
apostolica alumnorum institutione et formatione, semper et ab omnibus
prae oculis habendis.
8
9
Cfr. C. / . C. can. 256.
Cfr. C. I. C. can. 251 ; Pius XII, Const. Ap. Provida Mater, art. IV § 1, 2 febr. 1947,
A. A. S. 39 (1947), 121 (Enchiridion de statibus perfectionis, Romae, 1949, n. 387, p. 584).
" S. C. de Religiosis, Decr. Quo efficacius, 24 ian. 1944, A. A. S. 36 (1944), 213
(Enchiridion, n. 381, pag. 560).
S. C. de Religiosis, Litt. circ. Quantum conferat, 10 iun. 1944 (Enchiridion, n. 382,
p. 561-564).
11
Acta Pii Pp. XII
357
II
Et primo quidem totius vitae sive religiosae, sive sacerdotalis et apostolicae fundamentum, quod divina vocatio appellatur, duplici veluti
essentiali elemento constitui neminem ignorare volumus, divino scilicet
altero, altero autem ecclesiastico. Ad primum vero quod attinet, Dei vocatio ad statum sive religiosum sive sacerdotalem ineundum tam necessaria dicenda est, ut si deficiat, ipsum fundamentum, quo totum nitatur
aedificium, deficere dici debeat.
Quem enim Deus non vocat, gratia eius non movet nec adiuvat. Ceteroquin, si vera ad quemlibet statum vocatio eatenus divina quodammodo
dicenda est, quatenus omnium statuum omniumque sive naturalium sive
supernaturalium dispositionum donorumque principalis auctor ipse est
D e u s ; quanto magis dici et esse debet religiosa et sacerdotalis vocatio,
quippe quae tam sublimi fulgeat celsitudine, tot tantisque naturalibus
et supernaturalibus ornamentis cumuletur, ut nonnisi a Patre luminum,
a quo omne datum optimum et omne donum perfectum, descendere possint?
1 2
Nunc vero, ut ad alterum vocationis religiosae et sacerdotalis elementum gressus fiat, docente Catechismo R o m a n o , vocari a Deo dicuntur,
qui
a
legitimis
Ecclesiae
ministris
13
vocantur.
Quod nedum iis quae de divina vocatione diximus, contradicat, arctissime potius cohaeret. Divina enim ad religiosum et clericalem statum
vocatio, utpote qua quis in Ecclesia, societate scilicet visibili atque
hierarchica, ad vitam sanctificationis publice ducendam et ad ministerium hierarchicum exercendum destinetur, a moderatoribus quoque hierarchicis, quibus Ecclesiae regimen divinitus commissum est, ex auctoritate comprobari, admitti atque regi debet.
Quod quidem omnes attendant oportet, quotquot huius generis vocationibus colligendis et probandis incumbunt. Neminem proinde umquam
quovis m o d o ad statum sacerdotalem vel religiosum c o g a n t ,
14
neve ullum
alliciant vel admittant, qui vera divinae vocationis signa reapse non
praebeat ; item ad ministerium clericale neminem promoveant, qui se religiosam solummodo vocationem divinitus recepisse demonstret; neve
eos qui hoc quoque donum a D e o habuerint, ad saecularem clerum coar1 2
13
1 4
Cfr. I A C . 1, 17.
Catech. Rom. ad Parochos, cura Pii V editus, pars. I I , cap. 7.
Cfr. C. I. O. can. 971.
24 - ACTA, vol. X X I I I , n. 7. — 31-5-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
358
tent aut distrahant; neminemque tandem a sacerdotali statu avertant,
qui divinitus ad illum vocari certis signis d i g n o s c a t u r .
15
Manifestum est enim in iis, qui ad clericalem militiam in perfectionis
statu agendam adspirant et pro quibus hae normae statuuntur, una
simul omnia convenire debere quae multiplicem huiusmodi vocationem
religiosam, sacerdotalem et apostolicam constituendam requiruntur, omnesque proinde dotes et qualitates, quae ad haec Dei munera adeo excelsa adimplenda necessariae aestimantur,
in iisdem
inveniri oportere.
III
P o r r o vocationis divinae germina qualitatesque ad eandem requisitas, ubi adsint, educatione atque formatione indigere, qua evolvantur
et maturescant, omnibus compertum est. M h i l enim ubi primum nascitur, statim perfectum apparet, sed gradatim proflciendo perfectionem
acquirit. Qua in evolutione moderanda, omnium sive eius qui divinitus
vocatus est, sive locorum et temporum conditionum ratio habenda est,
ut finis praestitutus efficaciter attingatur.
educatio
et
efformatio
omnino
sapienter
et
audacter
hodiernis
sitatibus
accommodata,
adsidue
secura,
sive
Iuniorum
illuminata,
internis
exculta
sive
itaque
sodalium
solida,
externis
vigilanterque
integra,
neces-
probata
sit
oportet, non ad religiosae solummodo, sed ad sacerdotalis quoque et apostolicae vitae perfectionem quod attinet.
Quae omnia, ut experiendo novimus, nonnisi probati ac selecti viri
prae se ferre possunt qui, non m o d o doctrina, prudentia, discretione spirituum, variaque rerum et hominum experientia aliisque humanis dotibus
emineant, verum etiam Spiritu Sancto sint pieni atque sanctitate omniumque virtutum exemplo iuvenibus praefulgeant, quippe quos iii t o t o
institutionis negotio magis virtute et recte factis
16
quam dictis trahi
compertum sit.
H o c vero in gravissimo munere explendo educatoribus prima regula,
sit, quam Dominus enuntiavit in Evangelio dicens :
bonus, bonus pastor animam suam dat pro ovibus suis...
bonus et cognosco meas et cognoscunt me meae » ,
nardus hisce verbis expressit :
1 5
1 8
17
Cfr. C. I. C. can. 971.
Cfr. C. I. C. can. 124.
Io. 10, 11-12, 14.
1 7
« Ego sum pastor
Ego sum pastor
quamque divus Ber-
« discite subditorum matres vos esse de-
Acta Pii Pp. XII
359
18
bere, non dominos; studete magis amari, quam metui » ;
atque ipsum
Tridentinum Concilium Ecclesiasticos Moderatores saepissime adhortans,
« illud primum
eos
esse meminerint,
sed illos
que ut,
admonendos
censet,
atque ita praeesse
sibi
fragilitatem
et
peccare
ut
tientia :
illos
cum
plus
exhortatio
tem
ob
monendo,
sine
et
qui
salubri
contigerit,
arguant,
plus
ab
subditis
ut non
disciplina
eos
opus
cum
populis
animadversionis
agat
plus
emendentur,
est
increpent,
virga
misericordia iudicium,
asperitate
Apostoli
comminatio,
percussores
eis
dominentur,
ne
elaborent-
ubi
deliquerint,
Quos tamen si quid per humanam
corrigendos
gravitatem,
correcti fuerint
in
illa
non
diligant :
illicitis deterreant,
obsecrent,
erga
quam
delicti
rigor, cum
ut
pastores,
tamquam Filios et Fratres natu minores
hortando
debitis eos poenis coercere cogantur.
ceptio,
ut se
caritas
quam
fuerit,
tunc
salutaris
exemplo,
iis
omni
servanda
bonitate
benevolentia
lenitate
aut,
ah
in
si
a
quam
severitas
ac
vitiis
Sin
au-
mansuetudine
adhibenda
necessaria
resipiscere
pa-
austeritas,
potestas.
cum
pracet
est :
conservetur,
noluerint,
caeteri,
19
deterreantur ».
Meminerint insuper omnes, quotquot sodalibus instituendis quavis
ratione praesunt, huiusmodi educationem et formationem organica progressione et omnibus p r o opportunitate aptis opibus et rationibus adhibitis impertiendam esse, totumque hominem sub omnibus suae vocationis
aspectibus amplecti debere, ut reapse eum omni ex parte efiingat « hominem perfectum in Christo Iesu » .
2 0
Ad opes autem rationesque institutio-
nis quod attinet, manifestum est ea quae ab ipsa natura et humana huius
quoque temporis inquisitione suppeditantur, si bona sint, minime spernenda esse, immo magni facienda et sapienter admittenda ; nullus tamen
error eo peior est, quo quis in tam lectis alumnis confirmandis, rationibus huiusmodi naturalibus solum vel nimis innixus,
supernaturalis
ordinis instrumenta opesque postponit aut quacumque ratione neglegit,
quandoquidem ad religiosam et clericalem perfectionem apostolicis cumulatam
fructibus assequendam,
supernaturales
opes,
ut
sacramenta,
oratio, mortificatio, aliaque id genus, non necessaria solummodo, sed
primaria et essentialia omnino sunt.
Quo tamen rationum atque operum ordine servato, nihil prorsus neglegatur, quod ad corpus animumque perficiendum, ad omnes naturales
virtutes excolendas, et ad integram humanitatem viriliter conformandam quolibet m o d o conferat, ita ut supernaturalis deinde sive religiosa
18
19
2 0
In Cantica, Sermo 23, Migne, P. L. 183, 885 B.
Cfr. C. I. C. can. 2214 § 2; Conc. Trid., sess. XIII, de ref., cap. 1.
Col. 1, 28.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
360
sive sacerdotalis institutio huic solidissimo inhaereat naturalis honestatis
excultaeque humanitatis fundamento,
21
siquidem
hominibus
eo
facilior securiorque ad Christum via patet, quo in sacerdotis persona
evidentior
ipsis
appareat
« benignitas
ei
humanitas
Salvatoris
nostri
22
Dei)).
V e r u m , quamquam magni ab omnibus facienda est religiosi cleri
humana naturalisque institutio, primum tamen procul dubio l o c u m in
toto formationis curriculo obtinet supernaturalis animae sanctificatio.
Nam si de omni christiano monitum Apostoli valet testantis : « Haec est
enim voluntas Dei, sanctificatio vestra » ,
2 3
quanto magis ad id tenetur,
qui, non m o d o sacerdotio est auctus, sed ipsam perfectionem evangelicam
sibi acquirendam publice professus est, immo suo ipsius munere adeo
ceterorum sanctificationis instrumentum constituitur, ut ab eius sanctitate
ipsa
animarum
salus
et
regni
Dei
incrementum
non
parum
evangelicae
acqui-
pendeat?
Meminerint igitur omnes statuum perfectionis
rendae sodales, atque frequenter coram Deo recogitent, sibi non sufficere ad officium suae professionis implendum peccata sive gravia, sive
etiam, D e o auxiliante, venialia vitare, neque materialiter solummodo
exsequi
Moderatorum praecepta,
aut etiam vota seu vincula quibus
conscientia adstringatur, vel proprias quoque constitutiones, secundum
quas, ipsa Ecclesia in sacris canonibus praecipiente, « omnes et singuli
religiosi,
Superiores
aeque
ac
subditi,
debent...
ita ad perfectionem sui status contendere » .
2 4
vitam
componere
atque
H a e c enim omnia pleno
animo flagrantique amore agant oportet, non tantum ex necessitate, sed
etiam
propter
25
conscientiam,
quandoquidem,
ut
in
sanctimoniae
cul-
mina ascendere, utque vivos christianae caritatis fontes sese omnibus
praebere valeant, incensissima erga Deum et proximos caritate flagrare
atque omni virtute ornati esse debent.
IV
Ubi autem huic animae sanctificationi provisum sit, accuratissima
quoque religiosi cleri sive intellectualis sive pastoralis institutio cu21
Cfr. Phil. 4, 8.
2 2
Tit. 3, 4.
23
1 Thess. 4, 3.
Cfr. C. I. C. can. 593.
Rom. 13, 5.
2 4
25
Acta Pii Pp. XII
361
randa erit, de qua pro rei momento et supremi Nostri officii conscientia
paulo fusiora principia proponere et commendare volumus.
Quanta enim sit istis religiosis sodalibus necessitas solidae eiusdemque numeris omnibus absolutae institutionis et formationis intellectualis, ex triplici praesertim qua in Dei Ecclesia dignitate praefulgent,
scilicet religiosa, sacerdotali et apostolica, aperte colligitur.
Religiosi enim viri, quibus hoc praecipuum officium incumbit, ut
nempe Deum unice requirentes eique adhaerentes divina contemplentur,
aliisque tradant, meminerint se nullatenus hoc sanctissimo munere rite
ac fructuose fungi posse et ad sublimem cum Christo coniuctionem efferri,
si copiosa illa destituantur, quae e sacris doctrinis hauritur, Dei eiusque
mysteriorum profunda et indesinenter perficienda c o g n i t i o n e .
Sacerdotalis vero dignitas,
26
qua qui fulget D o m i n i s c i e n t i a r u m
27
legatus constituitur atque sal terrae et lux mundi peculiari ratione appellatur,
28
plenissimam ac solidam exigit in ecclesiasticis praesertim
disciplinis institutionem, eiusdem scilicet quae ipsius sacerdotis spiritualem vitam nutrire atque fulcire valeat eumque a quovis errore aberrantique novitate immunem servare; quae insuper eum reddat fidelem
mysteriorum Dei dispensatorem
opus
bonum
29
et perfectum hominem Dei ad omne
instructum.™
A p o s t o l i c u m denique munus, quod pro sua quisque vocatione, statuum perfectionis sodales in Ecclesia exercent, sive sacris ad populum
contionibus, sive puerorum et iuvenum christiana institutione, sive sacramentorum praesertim paenitentiae administratione, sive sacris ad infideles expeditionibus, sive animarum in vita spirituali moderatione,
sive tandem in ipsa c u m populo cotidianae vitae consuetudine, uberiores
eosque perpetuo mansuros fructus producere minime poterit nisi ipsi
sacram doctrinam plane cognitam et studio numquam intermitiendo
penitus perspectam habeant.
Ad quam solidam et absolutissimam intellectus institutionem et formationem, pro naturali iuvenum progressione studiorumque distributione, assequendam, curent imprimis religionum Moderatores omni adhibita industria ut litterarum doctrinarumque cognitione religiosi aluin-
2fi
Cfr. Pius XI, Ep. ap. Unigenitus Dei Filius, 19 mart. 1924. A. A. 8. 16 (1924),
137-138 (Enchiridion, n. 348, p. 403-404).
Cfr. 1 Reg. 2, 3.
Cfr. M T . 5, 13-14.
Cfr. 1 Cor. 4, 1-2.
Cfr. 2 Tim. 3, 17.
2 7
ai
2 9
3 0
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
362
ni « iis
nihil
nae auditores.
severius
saltem
Soc namque
exponantur,
pore dilectus ) ) ,
cedant
3 1
et
ut
qui e
laicis
iuvenibus
si cautum fuerit,
facilius
eorum
pari
sint
discipli-
et ut discipulorum mentes
habeatur
suo
cuiusque
tem-
et etiam ut iidem alumni ad ecclesiasticas disciplinas
altius addiscendas praeparentur aptisque instruantur subsidiis cautum
sane erit.
In disciplinis autem sive philosophicis sive theologicis per idoneos
solummodo accurateque selectos magistros tradendis sanctissime ea omnia serventur quae a sacris canonibus et a Nostris Decessoribus aeque
ac a Nobis ipsis praescripta sunt, de debita praesertim Magisterio E c clesiastico reverentia atque omnimoda fidelitate semper et ubique profitenda et discipulorum mentibus animisque instillanda, de prudentia
et cautela quae semper socianda est c u m diligentissima eaque maximopere commendanda pervestigatione novarum, quae progrediente aetate
exsurgunt, quaestionum, deque Angelici Doctoris ratione, doctrina et
principiis sancte tenendis atque in philosophica et theologica alumnorum
institutione omnino sequendis.
32
Aquinate autem duce et magistro, theologia methodo positiva simul et
scholastica, quae dicitur, tradatur, ita nempe ut, praelucente authentico Magisterio, Divinae Revelationis fontes accuratissime congruisque
subsidiis adhibitis perscrutentur indeque hausti veritatis thesauri clare
exponantur et efficaciter vindicentur. Cum enim Revelationis depositum
soli Ecclesiae Magisterio authentice interpretandum commissum sit,
non ratione mere humana et privato iudicio, sed iuxta sensum et ad
mentem ipsius Ecclesiae fidelissime explicandum est. Sciant igitur christianae philosophiae et theologiae magistri se non p r o p r i o iure ac nomine, sed nonnisi supremi Magisterii nomine et auctoritate ac proinde
sub eius vigilantia et moderatione, a quo canonicum veluti munus acceperunt, suo ministerio f u n g i ; quapropter, salva quidem de iis quae
disputationi adhuc subsunt iusta opinandi libertate, « probe meminisse
debent non idcirco
sibi factam
esse potestatem docendi,
num placita cum alumnis disciplinae suae
trinas
Ecclesiae
probatissimus
impertiant
ut sua
opinio-
communicent, sed ut iis
doc-
33
».
Omnes praeterea, tum magistri tum discipuli, prae oculis semper
31
Pius XII, Adhort. ap. Menti nostrae, 23 sept. 1950, A. A. S. 42 (1950), 687.
Pius XII, Litt. enc. Humani generis, 12 aug. 1950, A. A. S. 42 (1950) 573, 577-578;
C. I. C. can. 1366.
S. Pius X, Motu pr. Doctoris Angelici, 29 iun. 1914, A. A. S. 6 (1914), 338 (Enchi32
33
ridion, n. 284, p. 336).
Acta Pii Pp. XII
363
habeant studia ecclesiastica non ad intellectualem solummodo institutionem, sed ad integram et solidam sive religiosam, sive sacerdotalem
et apostolicam formationem spectare ; ideoque non ad scholarum tantummodo periculum superandum dirigenda esse, sed ad quamdam quasi
formam alumnorum animis imprimendam, quae nunquam d a b a t u r , et
ex qua, c u m usus postulabit, lumen atque robur p r o suis aliorumque
necessitatibus semper hauriant.
34
Ad quod assequendum, sit imprimis intellectualis instructio arcte
cum precationis studio divinarumque rerum contemplatione c o n i u n c t a ;
sit deinde plena, nulla ex praescriptis disciplinis parte praetermissa,
cohaerens insuper sit omnique ex parte ita composita et integra, ut
disciplinae omnes in unum dumtaxat systema idque solidum et apte
temperatum c o n s p i r e n t ; sit quoque nostrorum temporum erroribus refeliendis ac necessitatibus iuvandis sapientissime aptata; itemque sit
recenter inventis instructa ac simul venerandae traditioni apprime cons o n a n s ; sit denique ad pastoralia cuiusvis generis munera fructuose
obeunda efficaciter ordinata, ita quidem ut qui futuri sunt sacerdotes,
ea instructi, expedite et accurate valeant sanam doctrinam cum rudibus
tum doctis in concionibus et catechesibus proponere ac tueri, rite sacramenta administrare, animarum bonum actuose promovere omnibusque
verbo et opere prodesse.
Quamvis autem ea omnia quae de spirituali et intellectuali alumnorum institutione hucusque diximus ad viros vere apostolicos effingendos maximopere conferant et plane requirantur, ita ut si debita
sanctitas et scientia sacerdoti desint, omnia ei deesse compertum s i t ;
gravissimo tamen officio Nostro ut obsequamur, addere hic debemus,
praeter sanctitatem et scientiam congruentem, ad apostolicum ministerium rite implendum omnino postulari in sacerdote accuratissimam et
omni ex parte perfectam pastoralem praeparationem, eam scilicet, qua
vera peritia et dexteritas in multiplicibus christiani apostolatus muneribus rite obeundis gignatur et efformetur.
Si enim suae cuique arti exercendae diligens praehaberi solet sive
theoretica, quae dicitur, sive technica, sive practica eaque diuturno tirocinio firmata praeparatio, parem i m m o multo accuratiorem et altiorem formationem quis praehabendam esse neget illi, quae non immerito ars artium appellatur?
34
Cfr. Pius XII, Sermo ad alumnos, 24 iun. 1939, A. A. S. 31 (1939), 246 (Enchi-
ridion, n. 373, p. 531).
;3f$4
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
H a e c vero pastoralis alumnorum conformatio, ab ineunte studiorum
curriculo inchoanda,
progrediente vero aetate gradatim perficienda,
absoluto tandem theologico curriculo per peculiare tirocinium consummanda, p r o suo cuiusque religiosi instituti finem, ad hoc imprimis contendere debet, ut ii qui Christi futuri sint ministri et apostoli, ad ipsius
Christi formam spiritu et virtutibus apostolicis solide et penitus imbuantur et exerceantur, ardenti scilicet et purissimo provehendae Dei
gloriae studio, actuosa et flagranti in Ecclesiam eiusque iura tuenda et
doctrinam retinendam provehendamque
caritate, incensissimo anima-
rum salutis procurandae zelo, supernaturali in loquendo et operando
prudentia cum evangelica simplicitate coniuncta, humili sui abnegatione
et obsequentissima Moderatoribus subiectione, firmissima Dei fiducia
et acuta sui officii conscientia, virili in negotiis suscipiendis sollertia
atque in coeptis prosequendis constantia, sedula in ofìiciis obeundis fidelitate, atque magno ad fortissima quaeque patienda et faciendo animo,
christiana denique, quae omnes alliciat, amabilitate atque humanitate.
Ad aliud praeterea in pastorali institutione tradenda contendendum
est, ut scilicet, p r o studiorum gradu atque progressione, iis omnibus
disciplinis
Iesu »
35
alumni
instituantur,
quae
ad
« donum
militem
Christi
omni ex parte efformandum aptisque apostolicis armis locu-
pletandum omni ope conferre possint. Praeter igitur philosophica et
theologica studia ad pastoralem quoque actionem opportune, ut diximus,
ordinanda, necesse o m n i n o est ut futuris dominici gregis pastoribus
per peritos magistros et ad huius Apostolicae Sedis normas tradatur
ea de rebus psychologicis et paedagogicis, didacticis et catecheticis,
socialibus et pastoralibus aliisque id genus eruditio, quae harum disciplinarum hodierno progressui respondeat,
nostrorum
temporum
apostolatus
quaque illos multiplicibus
necessitatibus
idoneos
paratosque
efficiat.
Quam doctrinalem de re apostolica institutionem et formationem,
ut usu et experientia firmetur, practica quoque, quae dicitur, per gradus
sapienter
progrediens
prudenterque
moderanda
exercitatio
comitetur
oportet, quam peculiari deinde post adeptum sacerdotium tirocinio peritissimus viris sive doctrina sive consilio et exemplo moderantibus,
exercendam et perficiendam esse volumus, et studiis sacris numquam
intermissis, continuo solidandam.
Postquam haec praemisimus summa principia, quibus sive institutio-
35
2 Tim. 2, 3.
Acta Pii Pp, XII
365
Iiis opus, sive educatores et educandi informari regique debent, iam generales normas circa singula gravissimi negotii capita, omnibus mature perpensis, certa scientia ac de Apostolicae potestatis plenitudine decernimus
atque statuimus ab omnibus, ad quos pertinent, servari. Sacrae Congregationis de Religiosis potestatem insuper facimus Nostra Auctoritate
per ordinationes, instructiones, declarationes, interpretationes aliaque
id genus documenta, Statuta Generalia, iam a Nobis probata, ad effectum adducere omniaque illa peragere, quae ad Constitutionem atque
Statuta Ordinationesque fideliter observanda spectant.
Contrariis quibuslibet non obstantibus,
peculiari etiam mentione
dignis.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, die trigesimo p r i m o mensis
Maii anno D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo sexto, B . T .
Mariae mundi Reginae sacro, Pontificatus Nostri decimo octavo.
PIUS PP. XII
LITTERAE APOSTOLICAE
I
BEATA VIRGO MARIA (( A BONO IESU )), VULGO (( MADONNA DEL BUON GESÙ ))
APPELLATA,UNA CUM S. IOANNE BAPTISTA, PRAECURSORE DOMINI ET MARTYRE,
PATRONA CAELESTIS CIVITATIS ET DIOECESIS FABRIANENSIS CONSTITUITUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Magno afficimur gaudio c u m fere quotidie Nobis compertum sit vota, quae in indicendo A n n o Mariano p r i m o
exeunte saeculo a definito dogmate Immaculatae Conceptionis Beatae Mariae V i r g i n i s N o s protulimus, studiosa voluntate Venerabilium Fratrum
E p i s c o p o r u m Ecclesiae universae et Christifidelium omnium feliciter
expleri. Sacrorum enim Antistites, Religiosarum Sodalitatum Moderatores, ipsi quoque publicae rei praepositi et christiana plebs quasi nobili
certamine inter se contendunt ut in unaquaque non solum Natione et
Regione sed in singulis etiam dioecesibus et paroeciis, pietas in Sanctissimam Deiparam magis magisque incrementum capiat et constantiam
consequatur.
Quos inter animarum Pastores adnumerandus nunc est
Venerabilis Frater Lucius Crescenzi, Episcopus Pabrianensis et Mathelicensis, qui, universi Cleri et populi civitatis et dioecesis Fabrianensis
366
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
studiosa vota expromens, N o s humiliter sed enixe rogavit ut Beatissima
V i r g o Maria « a B o n o Iesu », seu vulgari titulo « Madonna del B u o n
Gesù » eiusdem civitatis et dioecesis praecipuam caelestem Patronam una
cum Sancto Ioanne Baptista, D o m i n i Praecursore et Martyre, constituere et declarare dignaremur. Ipsa enim Beatissima V i r g o , cuius pictam
imaginem S. I a c o b u m Picenum, praeclarum S. Francisci Assisiensis
alumnum et concionatorem celeberrimum, civibus Fabrianensibus d o n o
dedisse tradunt, h o c suavissimo et singulari titulo a pluribus saeculis in
suo parvo sed ornatissimo sacello iugiter invocata, numquam defuit devotorum civium necessitatibus materna sollecitudine subvenire, preces
benigna exaudiré, lacrimas etiam, praesentissima solatrix, tergere. A d e o
tamen eadem Sacra I m a g o inclaruit inde prodigiis ut Capitulum Vaticanum, precibus sibi oblatis libenter obsecundans, aureis coronis tam Divini Infantis quam eius Sanctissimae Matris capita redimiri sua auctoritate decreverit : quod die VIII Septembris, anno MDCCCXCVIII feliciter factum est. Quae c u m ita sint, praelaudati E p i s c o p i , eiusque Cleri et fidelis
populi vota explere volentes, certa spe freti Fabrianensium amorem erga
dulcissimam D e i parentem intentiorem fieri, ex Sacrae R i t u u m Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra, deque
Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque
in m o d u m , Beatissimam V i r g i n e m Mariam « a B o n o Iesu », seu vulgo
« Madonna del B u o n Gesù », Fabrianensis civitatis et dioecesis una cum
Sancto Ioanne Baptista, Praecursore D o m i n i et Martyre, caelestem apud
D e u m Patronam constituimus et declaramus, omnibus adiectis honoribus et privilegiis liturgicis, quae praecipuis l o c o r u m Patronis rite
competunt.
Contrariis
quibusvis
nihil
obstantibus.
Haec
edicimus,
statuimus, decernentes praesentes Litteras, firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere : suosque plenos atque integros effectus
sortiri et obtinere ; illisque ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc
et in posterum, plenissime suffragari : sicque rite iudicandum esse ac
definiendum : irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari
contigerit.
D a t u m ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die VIII mensis Septembris, Nativitati Beatae Mariae Virginis sacro, anno MCMLIV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GELDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
Acta PU Pp. XII
367
TI
BEATA MARIA V. IN CAELUM ASSUMPTA PRAECIPUA CAELESTIS PATRONA DIOECESIS
UMTATANAE DECLARATUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Recens constitutas ab hac Apostolica
Sede dioeceses expedit Caelitum praesidio obtegi, quo vigeant magis
felicioribusque augeantur incrementis. Cum igitur Venerabilis Frater
Iosephus Grueter, Episcopus Umtatanus, in Africa australi, a Nobis
petiisset, ut Beatam Mariam Virginem sideribus receptam suae Dioecesis, anno MDCCCCLI a Nobis erectae, Caelestem Patronam renuntiaremus, Nos vota huiusmodi libenti animo statuimus explere eo consilio
•ducti, ut, eiusdem Deiparae deprecatione, res Catholica ea in regione magis proveheretur, atque Christifideles ibi degentes religionis institutis penitus haererent. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto
•omnibusque diligenter perpensis, certa scientia ac matura deliberatione
Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi
perpetuumque in modum Beatam Mariam V i r g i n e m in Caelum Assumpt a m totius dioecesis Umtatanae praecipuam apud Deum caelestem Patronam constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae principalibus dioecesium Patronis rite competunt.
Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare
x
ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ;
illisque, ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari, sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumq u e ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum ex A r c e Gandulfi, sub anulo Piscatoris, die x v i mensis Novembris, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
368
III
BEATA MARIA V. (( A GIBILM ANNA )) APPELLATA, PRAECIPUA PATRONA TOTIUS
?
DIOECESIS CEPHALUDENSIS EADEMQUE SUB TITULO IMMACULATAE CONCEPTIONIS VENERATA, PRIMARIA PATRONA URBIS CEPHALUDII CONSTITUITUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Quasi arx imminens turbidis saeculi
fluctibus firmumque religionis propugnaculum habenda est Aedes Deiparae sacra, quae, in clivo montis Sancti Angeli, subter quem caeruleum
sternitur maris aequor, haud procul ab urbe Cephaludio constituta, e
loci nomine Templum Beatae Mariae Virginis a Gibilmanna nuncupatur. Eo solent ascendere perfrequentes Christifideles ut tamquam filii
Caelestem Matrem omni prosequantur genere honoris, eius deprecatione
munera accipiant superna,
eius fruantur rebus in
adversis
praesenti
auxilió. H o c etiam prae Nobis ferendum est Augustae Virginis Imaginem, ibi tantopere excultam, Mariano hoc vertente A n n o , in singulas
perlatam esse dioecesis curias magno c u m fidelium concursu piaque
alacritate. E x i n d e , ut accepimus, amplissimi sunt, Deiparae beneficio,
percepti fructus, quandoquidem multi a prava consuetudine ad vitam
frugi, a minus diligenti religionis exercitatione ad crebrum Sacramentorum usum sunt traducti. H i s omnibus una voluntas fuit et unum
votum, ut A l m a D e i Genetrix a Gibilmanna totius dioecesis Cephaludensis
renuntiaretur
praecipua
Patrona.
Quibus
optatis
lectissimum
principis Templi Canonicorum Collegium suffragatum est, has adiungens preces, ut eidem Deiparae,qua V i r g i n i sine originis labe conceptae,
committeretur tamquam singulari tutrici ipsa urbs, dioecesis caput et
mater. Quas pias supplicationes depromens, Venerabilis Frater A e m i lianus Cagnoni, Cephaludensis Episcopus, N o s rogavit, ut Beatam Mariam V i r g i n e m a Gibilmanna appellatam totius, cui praeesset, dioecesis,
eandemque, ab origine omnis noxae immunem, urbis Cephaludii diceremus Caelestem Patronam. H i s c e precibus pro Nostro Marianae religionis provehendae studio libenti animo concedentes, N o s , ex Sacrae R i tuum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione
Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi
perpetuumque in m o d u m Beatam Mariam V i r g i n e m , nomine Mariae
Acta PU Pp. XII
369
Sanctissimae de Gibilmanna veneratam, totius dioecesis Cephaludensis,
eandemque, mysterio Immaculatae Conceptionis insignem, urbis Cephaludii primariam apud Deum Caelestem Patronam eligimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae principalibus dioecesium vel locorum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ;
suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos
spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffrag a r i ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc
et inane fieri, si quidquam secus, super his a quovis, auctoritate qualibet,
scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die III
mensis Decembris, anno MDCCCCLIIII, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO PRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
IT
BEATA MARIA V., NOMINE (( AUXILIUM CHRISTIANORUM )) INVOCATA, PRIMARIA
PATRONA, ET S. PATRICIUS, PONT. ET CONF., SECUNDARIUS PATRONUS, DIOECESIS BUMBURIENSIS DECLARANTUR.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — A m i c a lucet stella hominibus, in
huiusce saeculi mari fluctibus exaspera to, quam si respiciant, a recto
non aberrant itinere, quam si sequantur, ad portum salutis feliciter perveniunt. H a n c enim dicimus Beatam Mariam Virginem, quam Deus
clementissimus dedit opiferam Matrem iis, qui in huius vitae peregrinatione essent constituti. N o n perperam igitur Venerabilis Frater
Lancillottus G o o d y , Episcopus dioecesis Bumburiensis, anno praeterito
per N o s conditae, petiit ut hanc eiusdem Deiparae, quae ut « A u x i l i u m
Christianorum » solet invocari, tutelae committeremus, et ut alterum
eidem tribueremus Patronum, Sanctum Patricium, qui ex Anglis oriun-
370
Acta Apostolica? Sedis - Commentarium Officiale
dus, Hiberniae gentem ad veram Christi religionem traduxit. Quibus
supplicationibus libenti animo concedentes, N o s ex Sacrae R i t u u m Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in m o d u m Beatam Mariam V i r g i n e m , nomine « A u x i l i u m Christianorum » invocatam, primariam dioecesis Bumburiensis Patronam, et
Sanctum Patricium, Pontificem et Confessorem, secundarium eiusdem
Patronum constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac
privilegiis liturgicis, quae huiusmodi Patronis dioecesium rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. H a e c edicimus, statuimus,
decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces semper
exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere ; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in p o sterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a
quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die v
mensis Martii, a n n o MDCCCCLV, Pontificatus Nostri septimo d e c i m o .
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
V
CONSTITUTIONES APPROBANTUR CONGREGATIONIS SORORUM SERVULARUM BEATISSIMAE VIRGINIS MARIAE IMMACULATAE.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Sacra in claustra ab antiquissimis
temporibus secedere consueverant, divinae cuidam impulsioni obsecuti,
viri ac feminae, ubi saeculi contagia fugerent, vitae melioris insistèrent
viam atque D e o hominumque societati, ad Evangelii rationem, deservirent. Quodsi Ecclesiae Latinae huiusmodi instituto eximium additur
decus, non minorem laudem eodem sibi peperit Ecclesia Orientalis, quae
Antonium genuit, Paulum,
Basilium aliosque insignes huiusce vitae
generis auctores sectatoresque. D i v i n o igitur afflante Numine, die festo
Acta Pii Pp. XII
371
Beatae Mariae V i r g i n i s sideribus receptae, anno MDCCCLXXXXII, in provincia Haliciensi condita est sacrarum virginum Sodalitas, quam propter religionem Augustae Deiparae, primae labis exsortis, appellaverunt
Congregationem Sororum Servularum Beatissimae Virginis Mariae Immaculatae. Ad quam constituendam uterque Clerus potissimum vero Ieremias Loninickyj, Ordinis Basiliani alumnus, et Cyrillus Seleckyi, oppidi curio, quod Zuzel vulgo audit, opus atque studium egregium contulerunt. Sollemni ergo die, quem diximus, novem piae mulieres, praeeunte
Michaela Hordaszevska, religiosam vestem rite sumpserunt, scilicet E c clesia ornata est novello germine florum. D e i Optimi Maximi Eiusque purissimae Matris beneficio, sacer hic coetus miris auctus est incrementis,
quandoquidem permultae puellae, a vanis fluxisque saeculi rebus aversae,
eidem sese aggregabant atque plura coenobia, virtutis caritatisque domicilia, Christifidelibus stipem largientibus, sunt constituta. Neque praetermittendum huiusmodi vim ac vigorem praesertim, tamquam e capite,
manasse a no viciar um d o m o Christinopolitana, ubi puellae D e o dicanda e
Basilianis Sodalibus utebantur magistris ad ineundam altioris sanctiorisque vitae rationem. Temporis autem successu haec Servularum Beatissimae V i r g i n i s Mariae Immaculatae consociatio non solum in Slavicas
gentes, plagas meridianas incolentes, sed etiam in longinquas Americae
regiones est propagata, ubi populares patria extorres ac Byzantini ritus
sectatores, habitarent. Nec m o d i c i ex eiusdem ministerio et opere percepti sunt fructus : parvuli christianae fidei praeceptis eruditi, puellae
ad virtutem et humanitatem informatae, senio graves quovis levamento
refecti, liturgiae decor servatus et auctus, aliaque patrata plurima,
quae Christifidelium saluti et utilitati conducerent. Pulcherrima vero
hae Deiparae famulae tulerunt tropaea, cum earum nonnullae, in patria
per vulnera fuso sanguine D i v i n u m Sponsum testatae, purpurea c o r o n a
sint insignitae. Quae Sodalitas ut recte constitueretur, anno MDCCCCVII
leges promulgatae sunt, eius aptae institutis; neque, ut in dies magis
firmaretur, Sedis Apostolicae defuit
peculiaris cura et opera adiutrix.
Eius auctoritate Capitulum Generale coactum est, quod novas p r o p o neret Constitutiones ad aetatem nostram accommodatas. Quas diligenter
cognitas Sacrum Consilium Ecclesiae Orientali praepositum in septem
annos, experimenti causa, approbavit. N u n c vero, exanclati a sacris
hisce virginibus labores, atque egregia opera confecta suadent, ut leges
huiusmodi e Nostra auctoritate certae habeantur atque ratae.
Fore
autem confidimus ut hac propensae voluntatis Nostrae significatione religiosae hae mulieres impensius usque vitae sanctimoniam assectentur,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
372
pii laboris praeclariora usque edant specimina,
et,
quae premantur
angustiis, releventur et ad virtutem et constantiam confirmentur. Prec i b u s igitur de hisce legibus m o d o certo probandis benigne concedentes,
Nos, e Sacrae Congregationis Ecclesiae Orientali praepositae consulto,
omnibus perpensis, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque
Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque
in m o d u m Constitutiones Congregationis Sororum Servularum Beatissimae Virginis Mariae Immaculatae, ab eodem Sacro Consilio iterum
recognitas
et ad Litteras Apostolicas motu proprio expeditas, quarum
prima verba sunt : « P o s t q u a m Apostolicis Litteris» accommodatas, approbamus et confirmamus iisque Apostolicae sanctionis robur adicimus,
d u m m o d o conveniant c u m exemplo, quod in Tabulario Sacrae Congregationis memoratae asservatur et cuius h o c est initium : « Finis generalis Congregationis est quaerere gloriam Dei », exitus vero : « Perfectius D e o servire valeant ». Hisce simul Litteris Nostraque auctoritate
abrogamus et abrogata esse declaramus ea omnia, quae hisce Constitutionibus, per N o s approbatis, non continentur. Contrariis quibusvis non
obstantibus. H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras
firmas, validas, atque efficaces iugiter exstare ac p e r m a n e r e ; suosque
plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque ad quos spectant
seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter
sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
XVIII mensis Ianuarii, anno MDCCCCLVI, Pontificatus Nostri septimo decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
A n . et v o I J X X X X V I I I
IO Iunii 1956
(Ser. II, v. X X I I I ) - N. 8
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARI UM
OFFICIALE
ACTA PII PP. XII
CONSTITUTIO APOSTOLICA
INSULARUM BERMUDARUM.
APOSTOLICA PRAEFECTURA INSULARUM BERMUDARUM AD GRADUM ET DIGNITATEM VICARIATUS APOSTOLICI EVEHITUR.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Etsi curae gubernandae Ecclesiae, gliscente hostium numero, fere in
immensum creverint, Nosque, quibus sunt universae christianorum familiae sortes concreditae, sollicitent, haud tamen minima laetitia gaudioque
fruimur progressus catholicae fidei ubique considerantes, cum et christianae religionis veritas populis illucescat, et sancta Dei Ecclesia aliarum
gentium fiat parens et mater, et Deo denique moltiplicati hominum coetus obsequantur et inserviant. Quod cum alibi tum quoque in Insulis
Bermudis evenerit, venerabiles Fratres Nostri S.
R.
E.
Cardinales
S. Congregationi Fidei Propagandae praepositi, audito venerabili Fratre
Geraldo Patricio O'Hara, Archiepiscopo-Episcopo Savannensi-Atlantensi et A p o s t o l i c o in Britannia Delegato, censuerunt optime fieri, si
Praefectura Apostolica earundem Insularum ad Vicariatus Apostolici
gradum evehere tur. Quam ob rem N o s , post debitam rerum considerationem, eorum consensum supplentes quorum negotium intersit vel sua
interesse arbitrentur, de Nostra apostolica potestate ea quae sequuntur
decernimus et iubemus. Apostolicam Praefecturam Insularum Bermudarum, quae est curis Congregationis a Resurrectione D. N. I. C. concredita, ad dignitatem Vicariatus A p o s t o l i c i evehimus : cui, ut aequum
25 - ACTA, vol. X X I I I , n. 8. — 10-6-1956.
374
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
est, omnia inra et honores concedimus quae ad tales Ecclesias spectare
solent. Dilectos autem Sodales a Resurrectione D. N. I. O. vehementer
hortamur ut, qui alto animo magnoque labore ad hunc diem in id incubuerunt ut has insulas ad Christi praecepta excolerent, nihil omittant
ut et christianos fide confirment, et alios caritate, sapientia, doctrina
Ecclesiae sanctae pariant. Ad ea denique, quae praecepimus, efficienda
venerabilem Fratrem Geraldum Patricium CVHara, quem memoravimus,
deligimus, vel illum qui eo tempore quo fieri debeant, Delegationi A p o stolicae in Britannia praesit. Qui vero negotium perfecerit, eidem omnes
potestates agendae rei tribuimus quas poterit cuivis delegare, dummodo
in ecclesiastica dignitate constituto. Postquam vero id egerit, idem venerabilis Frater documenta exaranda curabit,
eademque ad
S.
Con-
gregationem F i d e i Propagandae cito mittenda. H a s vero Litteras nunc
et in posterum efficaces esse et fore volumus ; ita quidem ut quae per eas
decreta sunt ab iis quorum res est religiose serventur, atque igitur vim
suam obtineant. Quarum Litterarum eflficacitati nulla, cuiusvis generis,
contraria praescripta officere poterunt,
c u m per has Litteras
iisdem
derogemus omnibus. Quapropter si quis, quavis praeditus auctoritate,
sive sciens sive insciens contra egerit ac N o s ediximus, id prorsus irritum
atque inane haberi iubemus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae
documenta vel scindere vel corrumpere l i c e a t ; quin i m m o harum Litterarum exemplis et locis, sive typis impressis sive manu exaratis, quae
sigillum viri praeferant in ecclesiastica
dignitate constituti simulque
ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem omnino habenda erit
fides, quae hisce haberetur, si ostenderentur. Quae Nostra decreta in
universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o detrectaverit, sciat se
poenas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa
non fecerint.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die duodetricesimo mensis Ianuarii,
anno D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo sexto, Pontificatus
Nostri septimo d e c i m o .
OELSTJS Card. COSTANTINI
S. R. E. Cancellarius
PETRUS Card. FUMASONI BIONDI
S. Congr. de Propaganda Fide Praefectus
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regens
Albertus
Silvius
IMO Ufr Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. LXXXXII, n. 15.
Serafini,
Proton.
Apost.
Sericano,
Proton.
Apost.
Sacra Romana Rota
375
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
i
Causae quae in Tribunali Sacrae Romanae Rotae actae sunt anno 1955,
quarum definitiva sententia editur tantum in parte dispositiva.
I . DUBLINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob conditionem
appositum.
Turnus Rotalis; Gr. Heard, Ponens, I. M. Pinna, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Liuzzi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 8 Ianuarii: « Negative ».
II. ROMANA. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus; ob
exclusionem boni prolis, boni fidei, et boni sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Figliuoli.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 11 Ianuarii: « N e g a t i v e » .
I I I . TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. Andreozzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: G. Felici.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 11 Ianuarii: «Affirmative».
I V . TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principáis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: M. Mantovani.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 11 Ianuarii: «Affirmative».
376
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
V . N . N. - NULLITATIS MATRIMONII ob impotentiam et ob amentiam viri.
Turnus Rotalis: J. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocati: I. Bonsignori, R. Romano.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 11 Ianuarii : « Negative ».
V I . TAURINEN, seu ALBEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum
prolis.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cairoli.
Advocatus: A. Merlo.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 11 Novembris 1953 sit confirmanda, vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 11 Ianuarii : « Confirmandam esse, ideoque non constare de nullitate matrimonii, in casu ».
V I I MEDIOLANEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, G. Heard, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor: O. Bejan.
Advocatus: D. Lazzarato.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 11 Ianuarii: « Negative ».
V I I I . ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A Canestri, Ponens, A. Fidecicchi, F. Brennan.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cairoli.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Costa Albesi.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 12 Februarii 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 13 Ianuarii : « Infirmandam esse, seu non constare de
matrimonii nullitate, in casu ».
IX. ROMANA seu LYCIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob
simulationem consensus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, B. Filipiak, Ponens, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocati: N. Patrizi, A. Capalti.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 14 Ianuarii: « Affirmative ».
X. APUANIEN. seu FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel
metus.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Sacra Romana Rota
377
Vinculi Defensor deputatus: H. Raco.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Figliuoli.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 18 Ianuarii: « N e g a t i v e » .
XI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus: F. Cartoni.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 18 Ianuarii: « Negative ».
X I I . ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus: I. Torre.
Dubium : « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 18 Ianuarii : « Affirmative, vetito tamen viro transitu
ad aliud matrimonium, inconsulto N. S. T. ».
XIII. TARBIEN. seu LAPURDEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel
metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, P. Mattioli, Ponens, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: R. Melli.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: B. Pellegrini.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 19 Ianuarii: «Affirmative».
XIV. BURDIGALEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob impedimentum consanguinitatis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, G. Heard, Ponens, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocati: I. B. Ferrata, H. Napoleoni.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 30 Ianuarii 1953 sit confirmanda,
val infirmanda, in casu ».
Sententia diei 20 Ianuarii : « Confirmandam esse, i. e. non constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
XV. AGRIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: D. Staffa, I. Pasquazi, B. Filipiak, Ponens.
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Figliuoli.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 21 Ianuarii : « Negative ».
378
Acta Apostolicae
Sedis
- Commentarium Officiale
XVI. PARISIEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: B. Pellegrini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 25 Ianuarii : « Negative ».
XVII. FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum, ob exclusum bonum fidei.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 25 Ianuarii : « Affirmative ».
X V I I I . ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum, ob exclusum
bonum prolis.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: H. Raco.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: V. Trocchi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 25 Ianuarii : « Affirmative ».
XIX. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti
et boni prolis.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: E. TJlinski.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 22 Iunii 1953 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 25 Ianuarii : « Infirmandam esse, et ideo constare rie
nullitate matrimonii, in casu, vetito tamen viro transitu ad aliud matrimonium nisi prius coram Excmo Ordinario eiusve delegato promiserit sub
iuramento se consensum matrimonialem ad normam iuris esse praestiturum ».
XX. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex defectu consensus, ob amentiam.
Turnus Rotalis: P. Mattioli, Ponens, E. Bonet, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: G. Cusumano.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 26 Ianuarii : « Affirmative », vetito mulieri transitu ad
alias nuptias inconsulto hoc Apostolico Tribunali.
XXI. ROMANA seu SUTRINA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, G. Heard, I. M. Pinna, Ponens.
Sacra Romana Rota
379
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus : A. Boccalini.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Ligi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 27 Ianuarii: «Affirmative».
XXII. N . N . - NULLITATIS MATRIMONII ob impotentiam viri.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Fidecicchi, F. Brennan.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: S. Canals.
Advocati: H. Paleari, E. Ruffini, C. Bernardini.
Dubia: I. « A n sit concedenda nova causae propositio, in c a s u » ; et
quatenus affirmative : IL « An sententia Rotalis diei 25 Aprilis 1952 sit confirmanda, vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 29 Ianuarii : Ad I. « Negative ». Ad II. « Provisum
in primo ».
XXIII. CAMERACEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: B. Pellegrini.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 31 Ianuarii: « N e g a t i v e » .
XXIV. N . N . - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob impotentiam
relativam; ob defectum formae.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocati: A. Ferrari, F. Cartoni, pro actrice] C. Corsanego, pro convento.
';1
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 1 Februarii : « Affirmative ».
XXV. N . N . - NULLITATIS MATRIMONII ob impotentiam viri.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, P. Felici, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: P. Capobianco.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Bernardini.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 1 Februarii : « Negative ».
XXVI. PARISIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni prolis et
boni sacramenti.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus: F. Cartoni
380
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 8 Februarii : « Negative ».
XXVII. N. N. - NULLITATIS -MATRIMONII ob impotentiam mulieris; ob
exclusum bonum prolis, et DISPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocati: F. Bersani, M. Mantovani.
Dubia : I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus
negative : II. « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 8 Februarii : « Negative ad utrumque ».
XXVIII. N. N. <-
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam mulieris et
DI-
SPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, P. Mattioli, Ponens, E. Bonet.
Vinculi Defensor: O. Bejan.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Spinelli.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 30 Octobris 1934 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 9 Februarii : « Confirmandam esse, ideo non constare
de matrimonii nullitate, in casu, nec consilium praestandum esse Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato ».
XXIX. BOSTONIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: P. Mattioli, Ponens, E. Bonet, L . M . Pinna.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: S. Vitale.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: B,. Ottaviani.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 9 Februarii : « Affirmative ».
XXX. CHICAGIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni fidei et
boni sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, F. Brennan, G. Doheny, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszyñki.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. X. Parisi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 12 Februarii : « Negative ».
XXXI. ROMANA - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti
et boni fidei.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, F. Brennan, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: R. Melli.
Advocatus: V. Trocchi.
Sacra Romana Rota
381
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 12-Februarii : « Negative ».
XXXII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: F. Romita.
Advocatus: A. Capalti.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 27 Februarii 1951 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 15 Februarii : « Confirmandam esse, ideoque non constare de nullitate matrimonii, in casu ».
XXXIII. AMBIANEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob amentiam mulieris.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: B. Pellegrini.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 15 Februarii : « Affirmative ».
XXXIV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti
et boni prolis.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: H. Evers.
Advocati: F. Della Rocca, R. Szenwic.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei Io Februarii : « Affirmative, vetito viro transitu ad
novas nuptias nisi prius coram Ordinario loci iureiurando promiserit se
matrimonialem consensum praestiturum ad normam iuris ».
XXXV. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPENSA-
TIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, F. Brennan, P. Mattioli, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I Stella.
Vinculi Defensor deputatus: S. Canals.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. De Forgellinis.
Dubia : I. « An constet de matrimonii nullitate, in casu » ; et quatenus negative : II. « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 16 Februarii : « Negative ad utrumque ».
XXXVI. FRIBURGEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum, ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, I. Pasquazi, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocati: A. Capalti, C. Bernardini.
382
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 17 Februarii: « N e g a t i v e » .
XXXVII. MEDIOLANEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Heard, A. Canèstri, R. Lamas, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Silvestri Faà.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 17 Februarii: « N e g a t i v e » .
XXXVIII. BITURICEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus: F. Cartoni.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 18 Februarii: « N e g a t i v e » .
XXXIX. DAVENPORTEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum Sacramenti.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Dolieny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Cartoni.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 18 Februarii : « Affirmative ».
XL. TAURINEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Parisella.
Advocati: C. H. Emprin Guardini, R. Romano.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 27 Novembris 1950 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 19 Februarii : « Infirmandam esse, i. e. constare de nullitate matrimonii, in casu ».
XLI. ROMANA - N U L L I T A T I S MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: R. Melli.
Advocati: F. Della Rocca, R. Szenwic.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 22 Februarii : « Negative ».
XLII. ROMANA
boni sacramenti.
- NULLITATIS
MATRIMONII
ob exclusionem boni prolis et
Sacra
Romana
383
Rota
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: H. Boccalini.
Advocatus: E. Ruffini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 22 Februarii : « Affirmative, vetito viro transitu ad aliud
matrimonium nisi prius coram Ordinario loci eiusve delegato iureiurando
promiserit se consensum praestiturum esse ad normam sacrorum canonum ».
XLIII. FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, P. Pasquazi, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. 0'Connell.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: L. Valletta.
Dubium : « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 26 Februarii : « Negative ».
XLIV. PORTUS VICTORIAE - NULLITATIS MATRIMONII ob defectum consensus.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, A. Fidecicchi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: B. Pellegrini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 26 Februarii : « Affirmative ».
XLV. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob amentiam mulieris et
DISPENSA-
TIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: G. Heard, A. Canestri, F. Brennan, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Figliuoli.
Dubia: I. « An constet de nullitate sententiae in prima instantia latae ».
II. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus negative :
I I I . « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super
matrimonio rato et non consummato in casu ».
Sententia diei 28 Februarii: « Ad I. « Negative ». Ad I I . « Affirmative,
vetito tamen mulieri transitu ad novas nuptias, inconsulta Sancta Sede ». Ad
I I I . « Provisum in secundo ».
XLVI. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensui;
ob vim vel metum.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis : I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: V. Fagiolo.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: L. Valletta.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 28 Febraurii : « Negative ».
XL V I I . CLEVELANDEN.
menti et boni prolis.
- NULLITATIS MATRIMONII
ob exclusionem boni sacra-
384
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: V. Fournier.
Advocatus: D. Lazzarato.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 28 Februarii: « Negative ».
XL V I I I . N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPENSA-
TIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, Ponens, Gr. Heard, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. a Langasco.
Advocatus: C. Bernardini.
Dubia: I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu »; et quatenus
negative : II. « An' consulendum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 1 Martii: « Negative ad utrumque ».
XLIX. N. N. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis; ob impotentiam mulieris, et DISPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, I. M. Pinna, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: R. Melli.
Advocatus: I. Spinelli.
Dubia: I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus negative : II. « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 3 Martii : « Negative ad utrumque ».
L. ARRETINA seu FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: I. Lenti.
Dubium : « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 5 Martii : « Negative ».
LI. MASSANA SEU POPULONIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem
appositam.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, A. Fidecicchi, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Figliuoli.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 5 Martii : « Affirmative ».
L I I . ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Sacra Romana Rota
335
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: E. Fiore.
Advocatus: M. D'Alfonso.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 8 Martii : « Affirmative ».
LUI.
MEXICANA - NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPEN-
SATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocati: F. Della Rocca, R. Szenwic.
Dubia : I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus
negative : II « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 8 Martii : « Negative ad utrumque ».
LIV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: H. Raco.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Spinelli.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 8 Martii : « Negative ».
LV. N . N. - NULLITATIS SENTENTIAE, NULLITATIS MATRIMONII ob impotentiam
viri et DISPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, Ponens, B. Filipiak.
Promotor Iustitiae: I. Pendola.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: R. Romano.
Dubia: I. « An constet de nullitate sententiae diei 30 Maii 1941 ». I I .
« An constet de matrimonii nullitate, in casu » ; et quatenus negative : I I I .
« An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato ».
Sententia diei 9 Martii: Ad I. « Affirmative ». Ad II. « Negative ». Ad
I I I . « Affirmative ».
L V I . N.
N . - NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam mulieris et
DISPEN-
SATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Lombardi.
Dubia : I. « An constet de matrimonii nullitate, in casu » ; et quatenus
negative : IL « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
386
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Sententia diei 14 Martii: Ad I. «Affirmative», vetito tamen mulieri
transitu ad alias nuptias. Ad II. « Provisum in primo ».
L V I I . ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: V. Bartoccetti.
Advocatus: I. Torre.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 17 Martii : « Affirmative ».
L V I I I . MONTISVIDEI - NULLITATIS MATRIMONII ex capite clandestinitatis.
Turnus Rotalis: A. Wynen, G. Heard, Ponens, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus : G. Andreozzi.
Advocatus: I. Ojetti.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 16 Februarii 1952 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 17 Martii : « Infirmandam esse, i. e. non constare de nullitate matrimonii, in casu ».
LIX. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus: I. Torre.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 7 Martii 1952, sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 18 Martii : « Confirmandam esse, ideoque non constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
LX. VERULANA SEU ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum
prolis.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vmculi Defensor deputatus: H. Evers.
Advocatus: B. Pellegrini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 29 Martii : « Affirmative, prohibito conventae transitu
ad alias nuptias inconsulto Tribunali S. R. Rotae ».
LXI. N . N . - NULLITATIS MATRIMONII ob impotentiam viri.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: R. Melli.
Advocatus: A. Angelini Rota.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 22 Martii : « Affirmative, vetito tamen viro transitu ad
aliud matrimonium, ex iure naturae ».
Sacra Romana Rota
387
LXII. N. N. - NULLITATIS MATRIMONII ob impotentiam viri.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. De Iorio.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Figliuoli.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 26 Februarii 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 22 Martii : « Confirmandam esse, ideoque constare de
nullitate matrimonii, in casu, vetito tamen viro transitu ad aliud matrimonium, ex iure naturali ».
LXIII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Wynen, Ponens, G. Heard, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus: A. Capalti.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 23 Martii : « Affirmative ».
LXIV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam; ob
exclusum bonum fidei.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor: O. Bejan.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Lombardi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 24 Martii: « Negative ».
LXV. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPENSA-
TIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Spinelli.
Dubia: I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu »; et quatenus
negative : I I . « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 25 Martii: Ad I. « Negative ». Ad I I . « Affirmative ».
LXVI. PARISIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus : F. Fournier.
Advocatus: F. Cartoni.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 25 Martii : « Negative ».
LXVII. MANILEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, I. M. Pinna.
Promotor Iustitiae: H. Felice.
388
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Vinculi Defensor principalis : A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocati: I. Torre, H. Figliuoli.
Dubium : « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 28 Martii: « Negative ».
LXVIII. ROMANA - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, G. Doheny, E. Bonet, Ponens.
.Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: I. Parisella.
Advocatus: F. Bersani.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 28 Martii: «Affirmative, vetito tamen mulieri transitu
ad alias nuptias, nisi prius coram Ordinario loci iusiurandum emiserit de officiis coniugaiibus recte adimplendis ».
LX1X. CROSSEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis : O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Ligi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 28 Martii : « Affirmative ».
LXX. BOSTONIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem totalem, ob
exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, E. Bonet, R. Lamas.
Promotor Iustitiae: H. Felice.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: G. 0'Connell.
Advocatus: R. Ottaviani.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 31 Martii : « Negative ».
LXXI. ROMANA. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: G. 0'Connell.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Spinelli.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 21 Martii: « Affirmative ».
LXXII. TARENTINA SEU BAREN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel
metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, A. Sabattani, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocatus: A. Angelini Rota.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 31 Martii: « Negative ».
Sacra Romana Rota
389
LXXIII. ROMANA. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus;
ob exclusionem boni sacramenti et boni prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, I. M. Pinna, Ponens, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Parisella.
Advocatus: P. A. D'Avack.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 31 Martii : « Affirmative ».
LXXIV. IANUEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, P. Brennan, D. Staffa, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: G. Franco.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 1 Aprilis : « Affirmative ».
LXXV. CATANEN. SEU PANORMITANA - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob vim vel
metum; ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: A. Wynen, G. Heard, Ponens, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Lombardi.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 30 Iunii 1954 sit confirmanda, vel
infirmanda, in casu ».
Sententia diei 2 Aprilis : « Confirmandam esse, i. e. constare de nullitate matrimonii, in casu ».
LXXVI. A Q U E N . SEU TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, J. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus: F. Cartoni.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 5 Aprilis: « Negative ».
LXXVII. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, I. Pasquazi, P. Mattioli, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cavaliere.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Torre.
Dubium : « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 16 Aprilis : « Negative ».
LXXVIII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: I. Pendola.
Advocatus: D. Lazzarato.
26 - ACTA, vol.. XXIII, n. 8. — 10-6-1956.
390
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 19 Aprilis : « Affirmative ».
L X X I X . CARACEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob simulationem consensus et
ob nullitatem mandati procuratorii.
Turnus Botalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor: O. Bejan.
Advocatus: O. Bernardini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 19 Aprilis : « Affirmative ».
L X X X . V I C . A P O S T , DE AMBOINA - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem
consensus; ob vim vel metum.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Bernardini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 20 Aprilis : « Affirmative ».
ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, A. Fidecicchi, F. Brennan.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: E. Fiore,
Advocatus: I. Torre.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 21 Aprilis : « Negative ».
L X X X I . RHEDONEN. - NULLITATIS MATRIMONII
L X X X I I . LIBURNEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, A. Fidecicchi, F. Brennan.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus: P. A. D'Avack.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 21 Aprilis: « Negative ».
L X X X I I I . NUCERINA PAGANORUM - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel
metus et DISPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Costa Albesi.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 23 Decembris 1953 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 22 Aprilis : « Confirmandam esse, seu non constare de
nullitate matrimonii, in casu ; neque consilium praestandum esse Sanctissimo
pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato ».
Sacra Romana Rota
LXXXIV. N. Is.
- NULLITATIS MATRIMONII
SATIONIS SUPER RATO.
391
ob impotentiam viri et
DISPEN-
"
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: P. Ciprotti.
Dubia: I. « An admittenda sit, in casu, nova causae propositio; et quatenus affirmative : II. « An confirmanda vel infirmanda sit sententia Rotalis
diei 27 Octobris 1952, in casu ».
Sententia diei 26 Aprilis : Ad I. « Affirmative ». Ad II. « Confirmandam
esse, in casu, ideoque neque constare de nullitate matrimonii neque consilium
esse praestandum Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et
non consummato, in casu ».
LXXXV. VENETIARUM. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem contra bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, Ponens, G. Heard.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. Andreozzi.
Advocatus: P. Fedele.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 28 Aprilis : « Negative ».
LXXXVI. CHTCAGIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: A. FideciccM, F. Brennan, Ponens, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: I. Parisella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Ottaviani.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 28 Aprilis : « Negative ».
LXXXVII. ARRETINA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus..
Turnus Rotalis: P. Mattioli, Ponens, E. Bonet, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: R. Melli.
Advocati: A Catelani, R. Romano.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 28 Aprilis: « Affirmative ».
LXXXVIII.
TAURINEN, SEU BUGELLEN. - NULLITATIS MATRIMONII
ex capite
vis vel metus.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: V. Fagiolo.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Spinelli.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 24 Octobris 1952 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 29 Aprilis : « Infirmandam esse, ideoque constare de nullitate matrimonii, in casu ».
392
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
LXXXIX. MARIANOPOLITANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum
sacramenti.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus: P. Oiprotti.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 18 Maii 1954 sit confirmanda, vel
infirmanda, in casu ».
Sententia diei 29 Aprilis : « Confirmandam esse, et ideo constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
X C . ALBANEN, IN AMERICA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni
prolis et boni fidei.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, A. Fidecicchi, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Ottaviani.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 30 Aprilis : « Negative ».
XCI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Fidecicchi, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cairoli.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Costa Albesi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 30 Aprilis : « Negative ».
XCII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, I. M. Pinna, Ponens, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus : A. Cairoli.
Advocatus: C. Bernardini.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 16 Ianuarii 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 2 Maii : « Infirmandam esse, ideoque constare de nullitate matrimonii, in casu, vetito tamen viro transitu ad alias nuptias, nisi
prius iureurando coram Ordnario loci vel eius delegato promiserit se omnes
essentiales obligationes matrimonii accepturum ».
XCIII. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri, et
DISPENSA-
TIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis : A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: I. Parisella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Figliuoli.
Dubia : I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus negative : II « An consulendum sit Sanctissimo pro dispensatione matrimonii rati et non consummati, in casu ».
Sententia diei 3 Maii: Ad I. «Affirmative». Ad II. «Provisum in
primo ».
Sacra Romana Rota
XCIV.
393
BOGOTEN. - IMPUGNATIONIS DOCUMENTORUM SEU STATUS CONIUGALIS ET
LEGITIMITATIS PROLIS.
Turnus Rotalis: G. Heard, P. Mattioli, Ponens, R. Lamas.
Promotor Iustitiae: H. Felice.
Promotor Iustitiae deputatus: R. Melli.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Czapla.
Advocati pro heredibus B.: C, M. A. et I. Pacelli.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Ojetti, pro muliere.
Dubia: I. « An actus matrimonii, quod initum dicitur inter H. B. et
T. G., sit recognoscendus tamquam genuinus, i. e. iuxta veritatem referens
ea, ad quorum fidem faciendam scriptura exarata est; vel impugnandus sit
tamquam falsum testificans » ;
et quatenus affirmative ad primam partem dubii huius :
IL « An, hoc non obstante, non consequatur status coniugalis in domina T. G., ac legitimitas prolis, vi matrimonii parentum, idest:
a) An constet de initi matrimonii nullitate, in casu.
b) An constet prolem, de qua in citato actu, fuisse ab alio homine
carnaliter generatami ».
III., « An, prae oculis habito defectu constitutionis Defensoris vinculi,
agnoscenda sit nullitas actorum primae instantiae, in iis saltem quae de
vinculi nullitate quaestionem respiciunt ».
IV. « An, exstante defectu eorum, quae ad essentiam actus requiruntur,
nullitas integrae sententiae primae instantiae declaranda sit ».
Sententia diei 4 Maii : Ad I. « Negative, ad primam parte ; affirmative,
ad alteram, i. e. actum matrimonii, quod dicitur initum inter H. B. (nunc
defunctum) et T. G., tamquam genuinum agnoscendum non esse; sed, tamquam falsum testificantem, impugnandum esse ; ideo non constare de asserta
matrimonii celebratione, in casu ».
Ad I I :
a) « Negative, i. e., celebratione data sed non concessa, statum coniugalem non consequi inter H. B. et T. G. ; ideo constare, in casu, de matrimonii forte initi nullitate ».
b) « Affirmative, seu constare prolem, de qua in citato actu, i. e. L. G.,
esse, saltem probabilius, ab alio homine carnaliter generatam ; ideo L. eundem, per subsequens assertum matrimonium B. G., legitimationem adeptum
non fuisse ».
Ad I I I . « Negative, seu non constare de actorum nullitate, in casu ».
Ad I V . « Negative, seu non constare de sententiae primae instantiae
nullitate ».
XCV. MATRITEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: V. Fagiolo.
Advocatus: R. Szenwic.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 7 Maii : « Affirmative ».
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
394
XCVI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Martinengo.
Advocatus: M. Mantovani.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 9 Maii : « Negative ».
XCVII. N. N. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus; ob
viri impotentiam et DISPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: P. D'Avack.
Dubia: I. « An constet de matrimonii nullitate, in casu »; et quatenus
negative : I I . « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato ».
Sententia diei 9 Maii : « Negative ad utrumque ».
XCVIII. BONONIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Magyary.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: G. Franco.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 10 Maii: « Affirmative ».
XCIX. MEDELLIN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, E. Bonet, Ponens, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: S. Vitale.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Figliuoli.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 10 Maii : « Negative ».
C.
TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: A. De Luca.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 10 Maii : « Negative ».
'
.
CI. CALARITANI, SEU TURRITANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum
prolis.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Magyary.
Advocatus: C. Bernardini.
Sacra Romana Rota
395
Dubium: « An sententia Rotalis diei 17 Martii 1952 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 10 Maii : « Confirmandam esse, et ideo non constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
C U . PEDEMONTANA SEU CUNEEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem
consensus; ob exclusionem boni sacramenti, boni fidei et boni prolis.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, A. Fidecicchi, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus: A. Angelini Rota.
Diibium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 10 Maii: « Negative».
C U I . BASILEEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti
et boni prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus: I. Torre.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 10 Maii : « Affirmative ».
C1V. PANORMITANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, A. Fidecicchi.
( inculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Marione.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 12 Maii : « Negative ».
C V . NICEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem totalem; ob exclusam indissolubilitatem.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, P. Mattioli, Ponens, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: P. Tocanel.
Advocatus : B. Pellegrini.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 25 Novembris 1950 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 12 Maii : « Confirmandam esse, ideo non constare de
matrimonii nullitate, in casu ».
C V I . ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis : I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: P. Capobianco.
Advocatus: I. Spinelli.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 17 Maii : « Affirmative, vetito mulieri transitu ad alias
nuptias inconsulta S. R. Rota ».
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium, Officiale
396
C
V I I . SALERNITANA - N U L L I T A T I S MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis : P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cairoli.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 17 Maii : « Affirmative ».
C V I I I . FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis : A. Jullien, Decanus, A. Wynen, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: V. Trocchi.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 18 Maii: « Negative ».
CIX. R H E M E N . - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob conditionem contra bonum prolis.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, A. Sabattani,
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: M. D'Alfonso.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 20 Maii : « Negative ».
CX. ANGELORUM IN CALIFORNIA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, P. Felici.
Vinculi Defensoris Substitutus : A. Del Corpo.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Cartoni.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 21 Maii: « Negative ».
CXI. CLEVELANDEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti et boni prolis.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis : I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: E. TJlinski.
Advocatus: D. Lazzarato.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 23 Maii : « Affirmative, vetito tamen viro transitu ad
aliud matrimonium, nisi prius coram Ordinario eiusve delegato sub fide iurisiurandi promiserit se matrimonialem consensum praestiturum ad normam
ss. canonum ».
CXII. PARISIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, E. Bônet, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: H. E vers.
Advocatus: I. Dante.
Sacra Romana Rota
397
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 23 Maii : « Negative ».
CXIII. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPENSA-
TIONIS SUPER RATO.
Turnus Botalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus : M. Fabregas.
Advocati: P. Oiprotti, O. Tricerri.
Dubia: I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus
negative : I I . « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 24 Maii : Ad I. « Negative ». Ad II. « Affirmative, vetito
tamen viro transitu ad aliud matrimonium, inconsulto S. Tribunali ».
CXIV. N. N. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis; ob viri
impotentiam.
Turnus Rotalis : G. Heard, A. Canestri, A. Fidecicchi, Ponens, D. Staffa, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis-: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: G. Andreozzi.
Advocatus: A. Angelini Rota.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 21 Iulii 1953 sit confirmanda, vel
infirmanda, in casu ».
Sententia diei 25 Maii : « Infirmandam esse, ideoque constare de nullitate
matrimonii, in casu, vetito viro transitu ad aliud matrimonium ».
CXV. PLATIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: P. Mattioli, Ponens, E. Bonet, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus : F. Fournier.
Advocatus: F. Cartoni.
Dubium: « A n sententia Rotalis diei 3 Iunii 1954 sit confirmanda, vel
infirmanda, in casu ».
Sententia diei 25 Maii : « Confirmandam esse, ideoque constare de nulli
tate matrimonii, in casu ».
CXVI. NOTTINGHAMEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turrws Rotalis: A. Jullien, Decanus, G. Heard, Ponens, R* Lamas.
Vinculi Defensor principalis: L Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 28 Octobris 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 28 Maii : « Confirmandam esse, i. e. constare de nullitate
matrimonii, in casu ».
CXVII. MASSILIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus;
ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
398
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Vinculi Defensoris Substitutus: A. Del Corpo.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: B. Pellegrini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 21 Maii: « Negative ».
CXVIII. BUGELLEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, F. Brennan, Ponens, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Graziani.
Dubium : « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 31 Maii: « Negative ».
CXIX. PARISIEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: H. E vers.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: A. De Luca.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 31 Maii: « Negative ».
CXX. BUGELLEN. SEU TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum
bonum prolis.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: H. Evers.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H. Silvestri Faà.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 31 Maii : « Negative ».
CXXI. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite conditionis contra
bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, F. Brennan, R. Lamas, Ponens.
Vinculi Defensor principalis A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: M. D'Alfonso.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 1 Iunii: « Negative ».
CXXII. OSNABRUGEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni fidei et
boni sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Wynen, Ponens, G. Heard, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis : A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: P. Tocanel.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. De Forgellinis.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 4 Iunii : « Negative ».
CXXIII. PlNEROLIEN. SEU TAURINEN. - N U L L I T A T I S
metum; ob exclusionem bonum sacramenti.
MATRIMONII
Ob Vim Vel
Sacra Romana Rota
399
Turnus Rotalis: A. Wynen, Ponens, G. Heard, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii : A. D'Alessandri.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 4 Iunii : « N e g a t i v e » .
CXXIV. NEAPOLITANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocati: C. et I. Pacelli.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 7 Aprilis 1952 sit confirmanda, vel
infirmanda, in casu ».
Sententia diei 7 Iunii : « Infirmandam esse, ideoque constare de nullitate matrimonii, in casu, vetito viro transitu ad aliud matrimonium, inconsulto S. R. Rotae Tribunali ».
CXXV. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ex capite impotentiae mulieris et
DISPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: I. Torre.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 3 Novembris 1951 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 7 Iunii: « Confirmandam esse, et ideo non constare de
nullitate matrimonii, in casu, neque consilium praestandum esse Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato ».
CXXVI. EPOREDIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Wynen, Ponens, G. Heard, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. a Langasco.
Advocati: I. B. Nicola, H. Napoleoni.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 23 Novembris 1946 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 8 Iunii : « Confirmandam esse, seu non constare de matrimonii nullitate, in casu ».
CXXVII. PANORMITANO - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: P. Mattioli, Ponens, E. Bonet, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Bernardini.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 18 Decembris 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 8 Iunii: « Confirmandam esse, ideoque constare de matrimonii nullitate, in casu ».
404
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CXXVIII. CHICAGIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus: R. Ottaviani.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 11 Iunii: « Affirmative ».
CXXIX. CHICAGIEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, B. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: P. Capobianco.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: A. De Luca.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 13 Iunii: « Affirmative ».
CXXX. LUGDUNEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob simulationem consensus;
ob clandestinitatem.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocatus: M. Mantovani.
Dubia: I. « An sententia Rotalis diei 21 Martii 1943 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ». II. « An constet de matrimonii nullitate ex capite
defectus formae, seu clandestinitatis, in casu ».
Sententia diei 13 Iunii : Ad I. « Infirmandam esse, ideoque constare de
matrimonii nullitate, in casu, vetito tamen mulieri transitu ad alias nuptias,
nisi prius coram Ordinario eiusve delegato sub fide iurisiurandi promiserit se
matrimonialem consensum praestiturum ad normam ss. canonum ». Ad I I .
« Negative ».
CXXXI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus;
ob vim vel metum.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, R. Lamas, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: V. Fagiolo.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Bernardini.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 14 Iunii: « Affirmative ».
CXXXII. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti et boni prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus : V. Bartoccetti.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Marcone.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 15 Iunii : « Negative ».
CXXXIII. FLORENTINA - NULLITATIS
sus; ob exclusum bonum prolis.
MATRIMONII
ob simulationem consen-
Sacra Romana Rota
401
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: Agathangelus a Langasco.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 16 Iunii : « Negative ».
CXXXIV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: G. Andreozzi.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii : G. Franco.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 5 Februarii 1954 sit confirmanda,
ven infirmanda, in casu ».
Sententia diei 17 Iunii : « Infirmandam esse, ideoque non constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
CXXXV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Magyary.
Advocatus: O. Bernardini.
Dubium : « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 21 Iunii : « Affirmative ».
CXXXVI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis : I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cavaliere.
Advocatus: E. Ruffini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 21 Iunii : « Negative ».
CXXXVII. BAREN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: E. Bonet, I. M. Pinna, A. Sabattani, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: G. Felici.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 22 Iunii : « Negative ».
CXXXVIII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob defectum formae.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Czapla.
Advocatus: H. Graziani.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 24 Iunii : « Negative ».
CXXXIX. MUTINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
402
Aóta Apostolicae Sedis - Commenta Hum Officiale
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: E. Ulinski.
Advocati: R. Romano, pro actore; F. Bersani, pro conventa.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 24 Iunii : « Negative ».
OXL. LAUSANNEN.
GENEVEN, ET FRIBURGEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob
ex-
clusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus : Fournier.
Advocatus: H. Figliuoli
Dubium: « An sententia Rotalis diei 11 Decembris 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 24 Iunii: « Confirmandam esse, ideoque constare de nullitate matrimonii, in casu ».
CXLI. MATRITEN. - SEPARATIONIS.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, Ponens, R. Lamas.
Promotor Iustitiae deputatus: S. Canals.
Advocati: I. Torre, H. Figliuoli, pro actrice; C. et I. Pacelli, pro convento.
Dubia: I. « A n concedenda sit separatio Duae N. N. contra maritum,
ob periculum animae et saevitias ». I I . « An concedenda sit separatio Dno
N. N. contra uxorem, ob vitam ignominiosam ».
Sententia diei 25 Iunii : Ad I. « Affirmative, quoad periculum animae ;
negative, quod saevitias ». Ad II. « Negative ».
CXLIL BOSTONIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: P. Capobianco.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: E. Ruffini.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 27 Iunii : « Affirmative, vetito tamen mulieri transitu
ad alias nuptias, nisi coram Ordinario, vel eius delegato, sub fide iuramenti
promiserit se ad normam iuris consensum esse edituram ».
CXLIII. DANVENPORXEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob impedimentum disparitatis cultus; ob defectum formae.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, F. Brennan, Sabattani, Ponens.
Vinculi Defensor: O. Bejan.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Ligi.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 27 Iunii : « Affirmative ».
CXLIV. CULUMBEN. IN CEYLON. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Sacra
Romana Rota
403
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus : M. Mantovani.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 28 Iunii: « Negative ».
CXLV. ROMANA. - NULLITATIS MATRIMONII o & exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, A. «Sabattani, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: I. Pendola.
Advocatus: P. A. D'Avack.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 30 Iunii : « Negative ».
OXLVI. ROMANA. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: E. Bonet, I. M. Pinna, Ponens, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Ottaviani.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 30 Iunii : « Negative ».
CXLVII. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: F. Brennan, P. Mattioli, Ponens, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: H. Raco.
Advocati: I. Olivero, F. Della Rocca.
Dubium : « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 1 Iulii: « Affirmative ».
CXLVIII. VENETIARUM. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum
prolis.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: E. Ulinski.
Advocatus: I. Spinelli.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 2 Iulii: « N e g a t i v e » .
OXLIX. ROMANA. - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: H. E vers.
Advocatus: R. Costa Albesi.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 2 Iulii : « Affirmative ».
CL. IANUEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensoris Substitutus : A. Del Corpo.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
400
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: O. Felici.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 5 Iulii: « N e g a t i v e » .
OLI. VERSALIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: F. Brennan, D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Cartoni.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 8 Iulii : « Negative ».
OLII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti
et boni prolis.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, A. Fidecicchi.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocati: F. Della Rocca, R. Szenwic.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 9 Iulii : « Affirmative, vetito mulieri transitu ad alias
nuptias ».
CLIII. CAMDEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: H. Raco.
Advocatus: I. Benedetti.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 12 Iulii : « Negative ».
CLIV. ROMANA - N U L L I T A T I S MATRIMONII ex capite amentiae mulieris.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis : O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: S. Vitale.
Advocati: G. Franco, pro actore; I. Spinelli, V. Trocchi, ex mandato
gratuiti patrocinii, pro conventa.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 12 Iulii : « Affirmative, vetito tamen mulieri transitu
ad alias nuptias ».
CLV. N. N. NIS
N U L L I T A T I S MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPENSATIO-
SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Wynen, Ponens, G. Heard, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: S. Vitale.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Bernardini.
Dubia: I. « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » ; et quatenus negative : I I . « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato ».
Sacra Romana Rota
405
Sententia diei 13 Iulii : « Ad I. « Negative ». Ad II : « Affirmative,
vetito viro transitu ad alias nuptias inconsulto N. S. Tribunali ».
CLVI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, R. Lamas, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Ait.
Advocatus: F. Cartoni.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 13 Iulii: « Affirmative ».
CLVII. IANUEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, R. Lamas.
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 12 Maii 1950 sit confirmanda, vel
infirmanda, in casu ».
Sententia diei 14 Iulii : « Infirmandam esse, i. e. constare de nullitate matrimonii, in casu ».
C L V I I I . FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Martinengo.
Advocatus: R. Romano.
Dubium : « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 17 Iulii: « Negative ».
CLIX. FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Ranaudo.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 16 Iulii : « Negative ».
CLX. NANCIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum fidei; ob
conditionem appositam.
Turnus Rotalis: F. Brennan, D. Staffa, A. Sabattani, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. B. Ferrata.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 16 Iulii : « Negative ».
CLXI. GUADALA JAREN. - I U R I U M .
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, E. Bonet, Ponens.
Promotor Iustitiae: I. Pendola.
Advocati ex mandato gratuiti patrocinii: P. Ciprotti, pro actore; I. Spinelli, pro conventa.
27 - ACTA, vol. X X I I I , n. 8. — 10-6-1956.
406
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Dubium: « An et quaenam pecuniae summa et quo titulo debeatur a
R. Dno A. A. Dno I. V . , in casu ».
Sententia diei 20 Iulii : « Negative, seu nullam pecuniam deberi a
Dno A. A. Dno I. V . , eo quod contractus laboris non interruptus sed suspensus fuit ».
CLXII. FIRMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, A. Fidecicchi.
Vinculi Defensor: O. Bejan.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Lombardi.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 13 Ianuarii 1 9 5 4 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 21 Iulii : « Confirmandam esse, i. e. non constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
CLXIII. VENETIARUM - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, G. Heard, Ponens, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus: F. Bersani.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 28 Februarii 1 9 5 2 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 21 Iulii : « Confirmandam esse, i. e. non constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
CLXIV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
'Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Bartolozzi.
Advocatus: B. Pellegrini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 22 Iulii : « Affirmative ».
CLXV. MUTINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Promotor Iustitiae: H. Felice.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: H. Raco.
Advocatus: C. Bernardini.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 19 Novembris 1 9 5 4 sit confirmanda, vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 22 Iulii : « Infirmandam esse, ideoque non constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
CLXVI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob amentiam mulieris.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, I. M. Pinna.
Vinculi Defensoris Substitutus: A. Del Corpo.
Advocati: R. Szenwic, pro actore; ex mandato gratuiti patrocinii:
H. Figliuoli, pro conventa.
407
Sacra Romana Rota
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate,
Sententia diei 27. Iulii : «Affirmative».
OLXVII.
in c a s u » .
MATRITEN. - SEPARATIONIS.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, Ponens, G. Heard.
Promotor Iustitiae: I I . Felice.
Advocati.: I. Torre, H . Figliuoli, pro actore; P. Guidi, R. Romano,
pro conventa.
Dubium: « An et cuiusnam ob culpam et quibusnam de causis et quibusnam cum consectariis pronuntianda sit separatio inter coniuges I.-T." ».*
Sententia diei 27 Iulii : « Negative, seu nullam separationem pronuntiandam esse, in casu ».
CLXVIII.
UTINEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII
ob exclusionem boni prolis et boni fidei.
Turnus Rotalis: G. T. Heard, Ponens,
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocatus: I. Torre.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 7
ob simulationem consensus,
A . Canestri, A. Sabattani.
;
"
Ianuarii 1953 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 28 Iulii : « Confirmandam esse, i. e. non constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
MASSILIEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, A. Fidecicchi, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Ligi.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu » .
'
Sententia diei 28 Iulii: « N e g a t i v e » .
CLXIX.
MEDIOLANEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.'
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I . Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis : Ä. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: E. Ulinski.
Advocatus: I . Spinelli.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 29 Iulii : « Affirmative ».
CLXX.
CLXXI. PARISIEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob simulationem consensus;
ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus : F. Fournier. Advocatus: F. Cartoni.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu » .
Sententia diei 29 Iulii : « Affirmative » .
CLXXII.
TOLOSANA - N U L L I T A T I S MATRIMONII
et ob exclusum bonum sacramenti.
ob simulationem consensus
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
408
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Romano.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 31 Iulii: « N e g a t i v e » .
CLXXIII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, G. T. Heard, Ponens, A. Canestri.
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocati: I. Ojetti et F. Cartoni, pro actore; ex mandato gratuiti patrocinii: G. Felici, pro conventa.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 12 Maii 1953 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 4 Augusti : « Confirmandam esse, i. e. constare de nullitate matrimonii, in casu, vetito actori transitu ad alias nuptias, nisi,
praeviis signis sincerae resipiscentiae, coram Ordinario suo vel eius delegato iuramentum praestiterit de matrimonio recte utendo ad normam legis
Christi et Ecclesiae ».
CLXXIV.
N . N . - NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPEN-
SATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Fidecicchi, Ponens, F. Brennan, D. Staffa.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Martinengo.
Advocatus: C. Bernardini.
Dubia: I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus
negative : I I . « An praestandum sit consilium Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato ».
Sententia diei 11 Octobris: Ad I. « N e g a t i v e » . Ad I I . «Affirmative,
prohibito tamen viro convento transitu ad alias nuptias, inconsulto hoc
Sacrae Rotae Tribunali ».
CLXXV. BAREN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus; ob
vim vel metum.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, P. Mattioli, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: V. Bartoccetti.
Advocati: C. Corsanego, L. Iacobelli, M. Mantovani.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 12 Octobris: « Negative ».
CLXXVI. IANUEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: P. Mattioli, Ponens, E. Bonet, I. M. Pinna. ,
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: G. Andreozzi.
Advocati: P. Ciprotti, C. Tricerri.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 12 Octobris : « Negative ».
409
Sacra Romana Rota
OLXXVII. PISAURIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, I. M. Pinna, R. Lamas.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: S. Vitale.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Ligi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 13 Octobris : « Negative ».
CLXXVIII. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis*
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, G. Heard, Ponens*
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocatus: I. Galassi.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 26 Iulii 1952 sit confirmanda,
yel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 13 Octobris : « Infirmandam esse, i. e. constare de nullitate matrimonii, in casu ».
CLXXIX. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPEN-
SATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cavaliere.
Advocatus: L Spinelli.
Dubia: I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus
negative : IL « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 17 Octobris: Ad I. « N e g a t i v e » . Ad II. « Affirmative,
vetito tamen viro transitu ad aliud matrimonium ».
CLXXX. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cairoli.
Advocatus: A. D'Alessandri.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 18 Octobris: « N e g a t i v e » .
CLXXXI. PHILADELPHIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: S. Vitale.
Advocatus: R. Ottaviani.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 21 Octobris: « Affirmative ».
CLXXXII. N. N. -
NULLITATIS
MATRIMONII
ob impotentiam viri et
SPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
DI-
Aota
410
Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: li. Costa Albesi.
Dulia: I . . « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » ;
et quatenus negative : II. « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 21 Octobris : Ad I. « Negative » . A d I I . « Affirmative,
vetito tamen viro transitu ad aliud matrimonium, inconsulta S. R. Rota ».
ROMANA •- NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: B . Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A . Cavaliere.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Lombardi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu » .
Sententia diei 21 Octobris : « Negative » .
CLXXXIII.
CLXXXIV. B R Ü K L Y Ñ I E N . - - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum
prolis.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: P. Ciprotti.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 15 Novembris 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 21 Octobris : « Confirmandam esse, et ideo constare de
nullitate matrimonii, in casu, vetito tamen viro convento transitu ad aliud
matrimonium, nisi coram Ordinario loci, vel eius delegato, sub fide iurisiurandi promittat se consensum matrimonialem praestiturum esse ad normam legis (c. 1081 § 2) ».
CLXXXV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite conditionis appositae.
Turnus Rotalis: A . Wynen, G. Heard, Ponens, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocati: I. Torre, H. Napoleoni.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 1 Decembris 1953 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 22 Octobris : « Confirmandam esse, i. e. non constare
de nullitate matrimonii, in casu ».
CLXXXVI. TUNQUEN, IN COLUMBIA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite
vis vel metus.
Turnus Rotalis: E. Bonet, Ponens, I. M . Pinna, A . Sabattani.
Vinculi Defensor principalis : O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: M . Fabregas.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: G. Felici.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in casu » .
Sententia diei 24 Octobris : «Affirmative».
CLXXXVII.
TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P.
ob exclusum bonum prolis.
Mattioli, E. Bonet.
Sacra Romana Rota
411
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Tricerri.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 24 Octobris: « N e g a t i v e » .
CLXXXVIII. MEDIOLANEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum
prolis.
Turnus Rotalis: F. Brennan, D. Staffa, A. Sabattani, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus: I. Torre.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 23 Maii 1950 sit confirmanda, vel
infirmanda, in casu ».
Sententia diei 25 Octobris : « Confirmandam esse, ideoque non constare de nullitate matrimonii, in casu ».
CLXXXIX. NEAPOLITANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus: F. Ligi.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 5 Martii 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 25 Octobris : « Confirmandam esse, et ideo constare
de nullitate matrimonii, in casu ».
CXC. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam mulieris et
DI-
SPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: F. Brennan, D. Staffa, R. Lamas, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: I. Parisella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Romano.
Dubia: I. « An constet de matrimonii nullitate, in casu » ; et quatenus
negative : II. « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 26 Octobris : Ad I. « Negative ». Ad II. « Affirmative,
vetito tamen actrici transitu ad alias nuptias inconsulta S. R. Rota ».
CXCI. CHICAGIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: F, Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: L Stella.
Vinculi Defensor deputatus: G. O'Connell.
Advocatus: R. Baccari.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 27 Octobris: « N e g a t i v e » .
CXCII. AMERINA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Wynen, G. Heard, Ponens, A. Canestri.
412
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cairoli.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: V. Trocchi.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 21 Iulii 1954 sit confirmanda, vel
infirmanda, in casu ».
Sententia diei 29 Octobris : « Confirmandam esse, i. e. constare de nullitate matrimonii, in casu ».
CXCIII. VERSALIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni prolis
et boni sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, C. Lefebvre, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: B. Pellegrini.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 29 Octobris : « Negative ».
CXCIV. VINDOBONEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, I. M. Pinna, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis : I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: V. Ait.
Advocati ex mandato gratuiti patrocinii: I. de Forgellinis, pro actrice;
M. Mantovani, pro convento.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 29 Octobris : « Negative ».
CXCV. INTERAMNEN. ET NARNIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel
metum; ob defectum formae.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus: I. Benedetti.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 31 Octobris: « N e g a t i v e » .
CXCVI. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, P. Felici, A. Sabattani.
Vinculi Defensoris Substitutus: A. Del Corpo.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Ligi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 3 Novembris : « Negative ».
CXCVII. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Doheny, P. Mattioli, Ponens, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocati: C. Bernardini, E. Ruffini.
Dubium: « A n sententia Rotalis diei 25 Aprilis 1953 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 3 Novembris : « Infirmandam esse, ideoque constare de
matrimonii nullitate, in casu ».
Sacra Romana Rota
413
OXCVIII. PERUSINA - NULLITATIS MATRIMONII ob defectum formae.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: C. Berutti.
Advocatus: P. A. D'Avack.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 4 Novembris: « Affirmative ».
OXOIX. GUASTALLEN. SEU MUTINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite
vis vel metus.
Turnus Rotalis: D. Staffa, Ponens, I. Pasquazi, P. Felici.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: S. Vitale.
Advocatus: I. Spinelli.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 4 Novembris : « Negative ».
CC.
Vic.
APOST.
HELIOPOLIS
IN
AEGYPTO - NULLITATIS
MATRIMONII
ob
ex-
clusum bonum sacramenti.
Turnus Botalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: B. Wyszynski.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. X. Parisi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 8 Novembris : « Negative ».
CCI. MASSANV SEU FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel
metus.
Turnus Rotalis: A. Wynen, I. M. Pinna, Ponens, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Czapla.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 9 Novembris : « Affirmative ».
CCII. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Wynen, Ponens, G. Heard, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis : A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: H. Graziani.
Dubia: I. « A n concedenda sit nova propositio c a u s a e » ; et quatenus
affirmative: I I . « An sententia Rotalis diei 12 Ianuarii 1953 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 9 Novembris: Ad I. «Affirmative». Ad II. «Confirmandam esse, ideoque non constare de nullitate matrimonii in casu ».
CCIII. ROMANA - NULLITATIS, MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
414
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocatus: I. Dante.
Dubium: « A n sententia Rotalis diei 18 Martii 1954 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 10 Novembris : « Confirmandam esse, seu non constare
de nullitate matrimonii, in casu ».
CCIV. BOSTONIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor: I. Stella.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Ligi.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 11 Novebris : «Affirmative, vetito tamen mulieri conventae transitu ad alias nuptias, nisi coram Ordinario loci, vel eius delegato
sub fide iurisiurandi promittat se consensum matrimonialem praestituram
esse, ad normam legis (c. 1081 § 2 C. I. C.) ».
CCV. LUANDEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, E. Bonet.
Vinculi Defensoris Substitutus : A. Del Corpo.
Advocati: I. B. Ferrata, B. Napoleoni.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 12 Novembris: « N e g a t i v e » .
CCVI. N. N. -
NULLITATIS MATRIMONII
ob impotentiam viri et
DISPEN-
SATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, G. Doheny, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: R. Romano.
Dubia: I. « An sententia Rotalis diei 21 Aprilis 1949 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu » ; et quatenus confirmanda : II. « An consilium
praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et
non consummato, in casu ».
Sententia diei 14 Novembris: Ad I. « Confirmandam esse, seu non
constare de matrimonii nullitate, in casu ». Ad II. « Negative ».
CCVII. HARLEMEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Torre.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 14 Novembris : « Affirmative, vetito tamen mulieri conventae transitu ad alias nuptias, nisi coram Ordinario loci, vel eius delegato,
sub fide iurisiurandi promittat se consensum matrimonialem praestituram
esse ad normam legis (can. 1081, § 2 C. I. C.) ».
CCVIII.
metum
PISANA
SEU
FLORENTINA
-
NULLITATIS
MATRIMONII
ob vim vel
Sacra Romana Rota
415
Turnus Rotalis: B . Filipiak, Ponens, G. Doheny, P . Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: I. Marcone.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu » .
Sententia diei 18 Novembris: « Negative » .
CCIX. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam; ob
•exclusionem boni sacramenti.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, E. Bonet, R . Lamas .
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus: B. Pellegrini.
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in c a s u » .
Sententia diei 19 Novembris: « N e g a t i v e » .
ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis : A. Jullien, Decanus, A. Wynen, G. Heard, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: H. Graziani.
Dubium : « An sententia Rotalis diei 26 Iulii 1952 sit confirmanda,
CCX.
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 19 Novembris: « Infi rmandam esse, i. e. constare de
nullitate matrimonii, in casu ».
BASILEEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Czapla.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Torre.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu » .
Sententia diei 21 Novembris: « N e g a t i v e » .
CCXI.
CCXII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum, ob exclusum
bonum prolis.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis : A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus : E. Fiore.
Advocatus : F. Ligi.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 22 Novembris : « Negative » .
UTINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Torre.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 22 Novembris : « Negative » .
CCXIII.
416
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CCXIV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob exclu
sum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Wynen, R. Lamas, Ponens, C. Lefebvre.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: E. Ulinslri.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: F. Ligi.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 23 Novembris : « Negative ».
CCXV. FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis*
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, P. Mattioli, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cavaliere.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 25 Novembris « Negative ».
CCXVI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, G. Heard, Ponens*
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: I. Sirna.
Advocatus: D. Lazzarato.
Dubia : I. « An constet de nullitate sententiae diei 28 martii 1950 a
Vicariato Urbis latae ». II. « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 28 Novembris : Ad I. « Quoad querelam nullitatis adversus sententiam Vicariatus Urbis diei 28 Martii 1950, sententiam Rotalem
confirmandam esse». Ad II. «Sententiam Rotalem diei 27 Octobris 1953
infirmandam esse, i. e. constare de nullitate matrimonii, in casu ».
CCXVII. POMPEIANA SEU NEAPOLITANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite
vis vel metus.
Turnus Rotalis: I. M. Pinna, Ponens, R. Lamas, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: E. Fiore.
Advocatus: C. Bernardini.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 29 Novembris : « Affirmative ».
OCXVIII. BRUKLYNIEN. - N U L L I T A T I S MATRIMONII ob amentiam mulieris.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. O' Connell.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: T. Ragusa.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 29 Novembris: «Affirmative».
CCXIX. V i c . APOST. ALEPPEN. - SEPARATIONIS ET ALIMENTORUM.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, Ponens, G. Heard.
Promotor Iustitiae Substitutus: I. Chedid.
Sacra Romana Rota
417
Advocati ex mandato gratuiti patrocinii: I. Spinelli, pro actore;
0. Bernardini, pro conventa.
Dubium: « An praescriptum can. 1554 C. I. O. sit applicandum, vel
non, in appellatione a Dna N. N. interposita apud Tribunal S. R. Rotae ».
Sententia diei 30 Novembris: « N e g a t i v e » .
OCXX. SAGIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, A. Sabattani, C. Lefebvre.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: S. Vitale.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: G. Felici.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 1 Decembris: «Affirmative».
CCXXI. TAURINEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob amentiam viri.
Turnus Rotalis: P. Mattioli, Ponens, A. Sabattani, C. Lefebvre.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocati ex mandato gratuiti patrocinii: M. D'Alfonso, pro actrice;
1. Torre, pro herede conventi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 2 Decembris : « Affirmative ».
OCXXIL TARENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus.
Turnus Rotalis: B. Filipiak, Ponens, G. Doheny, P. Mattioli.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Czapla.
Advocatus: C. Bernardini.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in c a s u » .
Sententia diei 2 Decembris: « N e g a t i v e » .
CCXXIII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti et boni prolis.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor: O. Bejan.
Advocatus: R. Ottaviani.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 6 Decembris : « Affirmative ».
CCXXIV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, E. Bonet.
Vinculi Defensor: O. Bejan.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: C. Tricerri.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 30 Aprilis 1946 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 6 Decembris : « Infirmandam esse, ideoque constare
de nullitate matrimonii, in casu ».
CCXXV. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: A. Wynen, Ponens, G. Heard, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
418
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Vinculi Defensor deputatus: E. Fiore.
Advocatus: M. D'Alfonso.
Dubium: « A n sententia Rotalis diei 27 Iulii 1953 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 7 Decembris : « Confirmandam esse, ideoque constare de
matrimonii nullitate, in casu, vetito mulieri transitu ad alias nuptias,
nisi coram Ordinario loci vel eius Delegato sub fide iurisiurandi promiserit
se verum matrimonium christianum inire velle, absque exclusione prolis ».
CCXXVI. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis~
Turnus Rotalis: P. Mattioli, Ponens, E. Bonet, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: F. Ligi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 7 Decembris: « Negative».
ÇCXXVII. CREMONEN. SEU MEDIOLANEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum prolis.
Turnus Rotalis: F. Brennan, D. Staffa, A. Sabattani, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: R. Melli.
Advocati: C. Bernardini, F. Calchi Novati.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 9 Decembris: « Negative ».
CCXXVIII. ENGOLISMEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob conditionem appositam; ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: G. Heard, Ponens, A. Canestri, A. Sabattani.
Vinculi Defensor principalis: O. Bejan.
Vinculi Defensor deputatus: F. Fournier.
Advocati: I. B. Ferrata, H. Napoleoni.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 10 Decembris: « N e g a t i v e » .
CCXXIX. N . N . - NULLITATIS MATRIMONII ex capite impotentiae mulieris..
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, E. Bonet, Ponens, I. M. Pinna.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: M. Fabregas.
Advocatus: E. Buffi ni.
Dubia: I. « An constet de matrimonii nullitate, in casu »; et quatenus
negative : II. « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 12 Decembris : Ad I. « Negative ». Ad II. « Affirmative ».
CCXXX. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob vim vel metum; ob exclusionem boni fidei et boni prolis.
Turnus Rotalis: A. Canestri, Ponens, B. Filipiak, C. Lefebvre.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
419
Sacra Rom ava Rota
Vinculi Defensor deputatus: I . S i r n a .
Advocatus: F . B e r s a n i .
Dubium : « A n c o n s t e t d e n u l l i t a t e m a t r i m o n i i ,
Sententia d i e i 1 3 D e c e m b r i s : « N e g a t i v e » .
in
casu ».
ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. C a n e s t r i , Ponens, ¥. B r e n n a n , C . L e f e b v r e .
Vinculi Defensor principalis: A. B e l C o r p o .
Vinculi Defensor deputatus: I . M a g y a r y .
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: H . N a p o l e o n i .
Dubium: « A n c o n s t e t d e m a t r i m o n i i n u l l i t a t e , i n c a s u » .
Sententia d i e i 1 3 D e c e m b r i s : « A f f i r m a t i v e » .
C C X X X I .
CCXXXII.
PISANA
SEU
FLORENTINA
-
NULLITATIS
MATRIMONII
ob
vim
vel
metum; ob exclusionem boni sacramenti et boni prolis.
Turnus Rotalis: A. W y n e n , R . L a m a s , Ponens, C . L e f e b v r e .
Vinculi Defensor principalis: O . B e j a n .
Vinculi Defensor deputatus: V . F a g i o l o .
Advocatus: P . A . D ' A v a c k .
Dubium: « A n c o n s t e t d e n u l l i t a t e m a t r i m o n i i , i n c a s u » .
Sententia d i e i 1 4 D e c e m b r i s : « N e g a t i v e » .
MEDIOLANEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob defectum formae.
Turnus Rotalis: F . B r e n n a n , Ponens, D . S t a f f a , I . P a s q u a z i .
Vinculi Defensor principalis: A. D e l C o r p o .
Vinculi Defensor deputatus: F . F o u r n i e r .
Advocati: F . C a r t o n i , pro actrice; C . C o r s a n e g o , pro convento.
Dubium : « A n s e n t e n t i a R o t a l i s d i e i 1 F e b r u a r i i 1 9 5 5 s i t c o n f i r m a n d a ,
C C X X X I I I .
vel
infirmanda,
Sententia
de
nullitate
in
casu
diei
».
1 5 D e c e m b r i s :
m a t r i m o n i i ,
in
casu
«
I n f i r m a n d a m
esse,
ideoque
n o n
constare
».
C C X X X I V . ROMANA SEU PARISIEN. - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum
bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: B . F i l i p i a k , Ponens, G . D o h e n y , P . M a t t i o l i .
Vinculi Defensor principalis: O . B e j a n .
Vinculi Defensor deputatus: E . U l i n s k i .
Advocatus: B . P e l l e g r i n i .
Dubium: « A n s e n t e n t i a R o t a l i s d i e i 6 D e c e m b r i s 1 9 5 4 s i t c o n f i r m a n d a ,
vel
infirmanda,
in
Sententia
stare
de
nullitate
C C X X X V .
N .
casu
diei
N .
16
».
D e c e m b r i s :
matrimonii,
in
casu
« I n f i r m a n d a m
esse,
ideoque
n o n
con-
».
- NULLITATIS MATRIMONII
ob simulationem consensus et
DISPENSATIONIS SUPER RATO.
Turnus Rotalis: F . B r e n n a n , P . M a t t i o l i , Ponens, E . B o n e t .
-Vinculi Defensor principalis: O . B e j a n .
Vinculi Defensor deputatus: F . F o u r n i e r .
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I . L o m b a r d i .
Dubia: I . « A n c o n s t e t d e m a t r i m o n i i n u l l i t a t e , i n c a s u » ; e t
q u a t e n u s
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
420
negative : I I . « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato ».
Sententia diei 16 Decembris: « Negative ad utrumque ».
OCXXXVI. N. N. DISPENSATIONIS
NULLITATIS MATRIMONII
ob simulationem consensus et
SUPER RATO.
Turnus Rotalis : A. Jullien, Decanus, A. Wynen, I. M. Pinna, Ponens.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: A. Boccalini.
Advocatus: I. Lombardi.
Dubia: I. « An constet de nullitate matrimonii, in casu » ; et quatenus
negative : I I . « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione
super matrimonio rato et non consummato, in casu ».
Sententia diei 17 Decembris : « Negative ad utrumque ».
CCXXXVII. ASCULANA IN PICENO SEU FIRMANA - N U L L I T A T I S MATRIMONII
ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: A. Jullien, Decanus, A. Wynen, Ponens, G. Heard.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cairoli.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Lombardi.
Dubium: « A n constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 17 Decembris : « Affirmative ».
CCXXXVIII. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob simulationem consensus; ob exclusionem boni sacramenti, boni fidei et boni prolis.
Turnus Rotalis: G. Doheny, Ponens, P. Mattioli, E. Bonet.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: G. Brisebois.
Advocatus: V. Trocchi.
Dubium: « An constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 19 Decembris : « Negative ».
CCXXXIX. ALEXANDRINA COPTORUM. - NULLITATIS MATRIMONII ex capite
vis vel metus.
Turnus Rotalis: P. Felici, Ponens, B. Filipiak, G. Doheny.
Vinculi Defensor principalis: I. Stella.
Vinculi Defensor deputatus: E. Ulinski.
Advocatus ex mandato gratuiti patrocinii: I. Marcone.
Dubia: I. « An constet de nullitate sententiae primi gradus, in casu ».
II. « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 20 Decembris : Ad I. « Affirmative, seu sententiam primi
gradus esse nullam, solum tamen nullitate sanabili ». Ad I I . « Affirmative ».
CCXL. ROMANA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusionem boni sacramenti
et boni prolis.
Turnus Rotalis: I. Pasquazi, Ponens, P. Felici, B. Filipiak.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: H. Evers.
Advocatus: F. A. Liuzzi.
Saara Romana Rota
421
Dubium: « A n constet de matrimonii nullitate, in casu ».
Sententia diei 20 Decembris : « Affirmative, vetito tamen viro transitu
ad aliud matrimonium, nisi prius coram Ordinario eiusve delegato iuramento promiserit se ad normam SS. Canonum esse consensum praestiturum ».
CCXLI. N. N. - NULLITATIS MATRIMONII ob impotentiam viri; ob ignorantiam mulieris de natura matrimonii; ob vim vel metum; et DISPENSATIONIS
SUPER RATO.
Turnus Rotalis: A. Wynen, G. Heard, Ponens, A. Canestri.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: S. A. Menendez.
Advocati: C. Corsanego; C. Bernardini.
Dubia: I. « An concedenda sit nova propositio causae ad normam
cc. 1989 et 1903 » ; et quatenus affirmative : II. « An sententia Rotalis diei
29 Novembris 1952 sit confirmanda, vel infirmanda, in c a s u » ; et quatenus
negative ad I dubium vel ad 2
confirmata sententia Rotali diei 29 Novembris 1952 : III. « An consilium praestandum sit Sanctissimo pro dispensatione super matrimonio rato et non consummato, in casu ». IV. « An constet de nullitate matrimonii ».
.
Sententia diei 22 Decembris : « Ad I. « Affirmative ». Ad II. « Confirmandam esse, i. e. non constare de nullitate matrimonii, in casu ». Ad I I I .
et IV. « Negative ».
u m
u m
CCXLII. FLORENTINA - NULLITATIS MATRIMONII ob exclusum bonum sacramenti.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor: A. Del Corpo.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An constet de nullitate matrimonii, in casu ».
Sententia diei 23 Decembris : « Affirmative, vetito tamen mulieri transitu ad alias nuptias, nisi prius coram Ordinario iurisiurando promiserit se
consensum matrimonialem rite esse praestituram ».
CCXLIII. SALERNITANA - NULLITATIS MATRIMONII ex capite vis vel metus.
Turnus Rotalis: F. Brennan, Ponens, D. Staffa, I. Pasquazi.
Vinculi Defensor principalis: A. Del Corpo.
Vinculi Defensor deputatus: A. Cairoli.
Advocatus: R. Romano.
Dubium: « An sententia Rotalis diei 17 Maii 1955 sit confirmanda,
vel infirmanda, in casu ».
Sententia diei 23 Decembris : « Infirmandam esse, ideoque non constare de nullitate matrimonii, in casu ».
28 - ACTA, vol. X X I I I , n. 8. - 10-6-1956.
422
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium- Officiale
II
Causae quae eodem anno 1955 transactae fuerunt, vel quae absque definitiva sententia, ex peculiaribus circumstantiis, finem habuerunt; quibus adduntur decreta quoad recursus contra libellorum reiectionem.
I. BERGOMEN. - Iurium, coram R. P. D . Petro Mattioli.
Cum pars conventa ad litis compositionem pervenerit, ideoque appellationi renuntiaverit, R. P. D. Ponens, decreto diei 7 Ianuarii, causam finitam
declarat et acta in archivo reponi iubet.
II. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob simulationem consensus, ob vim
vel metum, coram R. P. D. Emmanuele Bonet.
Viso Rescripto Pontificio « Per Apostolicas Litteras », R. P. D. Ponens,
decreto diei 10 Ianuarii, causam remitti iubet ad Tribunal Appellationis
Vicariatus Urbis.
I I I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R. P. D .
Guillelmo Heard.
Recedente Defensore Vinculi ab appellatione interposita, R. P. D. Ponens, decreto diei 11 Ianuarii, acta in archivo reponi iubet.
I V . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob simulationem
consensus, ob exclusum bonum sacramenti, coram R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Viso Rescripto Pontificio « Per Apostolicas Litteras », R. P. D. Ponens,
decreto diei 14 Ianuarii, causam remitti iubet ad Tribunal Appellationis
Vicariatus Urbis.
V . NOVAE AURELIAE - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum pars conventa diem supremum obierit, R. P. D. Ponens, decreto
diei 17 Ianuarii,, instantiam interruptam declarat et acta in archivo reponi
iubet.
V I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni prolis et boni
sacramenti, coram R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Viso Rescripto Pontificio « Per Apostolicas Litteras », R. P. D. Ponens,
decreto diei 24 Ianuarii, causam ad Tribunal Appellationis Vicariatus Urbis
remitti iubet.
V I I . VALLEGUIDONEN. - Iurium, Incidentis, coram R. P. D . Petro Mattioli.
Cum incidens finitum sit, R. P. D. Ponens, decreto diei 25 Ianuarii, acta
in archivo reponi iubet.
V I I I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis, coram R. P. D. Petro Mattioli.
Cum per annum et ultra actus quivis processualis haud positus fuerit,
R. P. D. Ponens, decreto diei 26 Ianuarii, causam desertam declarat actaque
in archivo reponi iubet.
Sacra Romana Rota
423
IX. PARISIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob exclusum
bonum sacramenti, coram R. P. D. Francisco Brennan.
RR. PP. D D . de Turno, decreto diei 3i Ianuarii, declarant recursum ad
obtinendam novam causae propositionem esse reiciendum.
X. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni prolis et boni
sacramenti, coram R. P. D. Pericle Felici.
Viso Rescripto Pontificio « Per Apostolicas Litteras », R. P. D. Ponens,
decreto diei 3 Februarii, acta ad Tribunal Appellationis Vicariatus Urbis
remitti iubet.
XI. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob exclusionem
boni fidei et boni prolis, coram R. P. D. Guillelmo Doheny.
Viso Rescripto Pontificio « Per Apostolicas Litteras », R. P. D. Ponens,
decreto diei 5 Februarii, acta ad Tribunal Appellationis Vicariatus Urbis
remitti iubet.
XII. COLONIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, Incidentis de
nova causae propositione, coram R. P. D. Pericle Felici.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 15 Februarii, causam desertam declarat ad omnes iuris
effectus.
X I I I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R. P. D .
Guillelmo Doheny.
Viso Rescripto Pontificio « Per Apostolicas Litteras », R. P. D. Ponens,
decreto diei 15 Februarii, acta ad Tribunal Appellationis Vicariatus Urbis
remitti iubet.
XIV. AQUEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis, coram
R. P. D. Francisco Brennan.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 16 Februarii, causam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XV. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni fidei et boni
prolis, ob vim vel metum, coram R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 18 Februarii, causam desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
X V I . BOGOTEN. - Nullitatis Matrimonii, ob defectum consensus, ob vim.
vel metum, coram R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Decreto diei 24 Februarii, R. P. D. Ponens incidens de reiectione libelli
desertum declarat actaque in archivo reponi iubet.
XVII. GALVESTONIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum sacra
menti, coram R. P. D. Emmanuele Bonet.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Februarii, instantiam peremptam declarat actaque
in archivo reponi iubet.
424
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
X Y I I I . LINGONEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum, bonum prolis,
coram R. P. D. Emmanuele Bonet.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Februarii, instantiam peremptam declarat actaque
in archivo reponi iubet.
X I X . SIPONTINA - Nullitatis Matrimonii, Incidentis, coram R . P. D. Petro
Mattioli.
R R . PP. D D . de Turno, decreto diei 2 Martii, confirmant decretum Tribunalis Campani ideoque conventum iure appellandi, adversus idem decretum, prorsus carentem definiunt.
X X . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R . P. D .
Dino Staffa.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 8 Martii, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
X X I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum sacramenti,
coram R. P. D. Dino Staffa.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 8 Martii, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
X X I I . MATRITEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis,
coram R. P. D. Dino Staffa.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 11 Martii, causam peremptam declarat et acta in archivo reponi iubet.
X X I I I . PARISIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis,
coram R. P. D. Petro Mattioli.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 12 Martii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
X X I V . AGENNEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Dino Staffa.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 18 Martii, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
X X V . VERCELLEN. - Nullitatis Matrimonii, ob Vim vel metum, coram
R. P. D. Emmanuele Bonet.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 21 Martii, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
X X V I . BOGOTEN. - Nullitatis Matrimonii, ob amentiam mulieris, coram
R. P. D. Emmanuele Bonet.
Sacra Romana Rota
425
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 21 Martii, instantiam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XXVII. MONACEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni prolis et
boni sacramenti, coram R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum, post interpositam appellationem, nullus amplius positus fuerit
actus processualis, R. P. D. Ponens, decreto diei 30 Martii, appellationem
desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
XXVIII. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob exclusum
bonum prolis, coram R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum a pluribus annis nullus positus fuerit actus processualis, R. P. D.
Ponens, decreto diei 30 Martii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XXIX. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis, coram
R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum a pluribus annis nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 30 Martii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XXX. VICARIATUS APOSTOLICI ALEPPEN. LATINORUM - Separationis et AUmentorum, Incidentis, coram R. P. D. Guillelmo Heard.
Decreto diei 31 Martii, R R . PP. D D . de Turno declarant non esse locum
admittendi ulteriorem propositionem causae.
XXXI. BEROLINEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis,
coram R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 31 Martii, appellationem desertam declarat actaque in
.archivo reponi iubet.
XXXII. N . N . - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam mulieris, coram
R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 2 aprilis, causam desertam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
XXXIII. NEO-EBORACEN. - Nullitatis Matrimonii, ob simulationem totalem,
ob exclusionem boni prolis et boni sacramenti, Incidentis, coram R. P. D.
Dino Staffa.
R R . PP. D D . de Turno, decreto diei 2 Aprilis, declarant ulteriorem causae propositionem concedendam non esse.
XXXIV. N . N . -Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam mulieris, coram
R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 2 Aprilis, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
428
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
XXXV. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, oi) exclusionem boni fidei, boni
prolis et boni sacramenti, Incidentis, coram R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum actor, post imploratam novam propositionem causae, per plures annos nullum actum processualem posuerit, R. P. D. Ponens, decreto diei
13 Aprilis, instantiam desertam declarat et acta in archivo reponenda iubet.
XXXVI. VICARIATUS APOSTOLICI ERYTHREAE - Nullitatis Matrimonii, ob vim
vel metum, coram R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 14 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XXXVII. MEDIOLANEN. - Nullitatis Matrimonii, ob amentiam mulieris,
coram R. P. D. Arcturo Wynen.
R R . PP. D D . de Turno, decreto diei Io Aprilis, declarant non esse concêdandam novam causae propositionem.
XXXVIII. ROSARIEN. - Nullitatis Matrimonii, Reiectionis libelli, coram
Lì. P. D. Iosepho Pasquazi.
R R . PP. D D . de Turno, decreto diei 19 Aprilis, declarant recursum non
esse admittendum.
XXXIX. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 20 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque
in archivo reponi iubet.
XL. CLAROMONTAN. - Nullitatis Matrimonii, ob conditionem appositam,
coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XLI. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob simulationem consensus, ob exclusum bonum prolis, ob vim vel metum, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XLII. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R . P. D .
Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XLII1. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R . P. D .
Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
Sacra Romana Rota
427
X L I V . TAURINEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim et metum, coram R . P. D .
Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
X L V . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis, coram
R . P . D . Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
X L V I . BURDIGALEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis et
sacramenti, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
X L V I I . STATUS CIVITATIS VATICANAE - Nullitatis Matrimonii, ob simulationem consensus, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
X L V I I I . THEATINA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R . P . D . Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
X L I X . MOLINEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob exclusionem
boni prolis et boni sacramenti, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque
in archivo reponi iubet.
L . UTINEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis, ob vim vel
metum, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem bonft prolis et boni
fidei, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
SYRACUSANA - Iurium, coram R . P. D . Augusto Fidecicchi.
Cum partes nullum interesse habeant ut causa definiatur, R. P. D. Ponens,
decreto diei 28 Aprilis, acta in archivo reponi iubet.
LII.
428
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
L I I I . REGINATEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R . P . D . Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, instantiam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L I V . CHICAGIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni prolis et
boni fidei, ob defectum consensus, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L V . FARGEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni fidei, boni prolis et boni sacramenti, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, instantiam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L V I . MONASTERIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob exclusum bonum prolis, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, causam peremptam declarat actaque in archivo reooni iubet.
L V I I . MOLINEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob exclusionem boni prolis et boni sacramenti, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L V I I I . ALBAE POMPÉIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum,
coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, instantiam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L I X . N. N. - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam viri, coram R. P. D.
Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, appellationem desertam declarat actaque
in archivo reponi iubet.
L X . N. N. - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam viri, coram R. P. D.
Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Aprilis, instantiam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L X I . LIBURNEN. -
Augusto Fidecicchi.
Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R.
P.
D.
Sacra Romana Rota
429
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 3 Maii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L X I I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum sacramenti,
coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fierit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 3 Maii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L X I I I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim et metum, coram R . P. D .
Augusto Fidecicchi.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 3 Maii, appellationem desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
L X I V . BARCINONEN. - Separationis, coram R . P. D . Augusto Fidecicchi.
Cum actor in causa decreto Ponentis diei 21 Martii 1955 nullum dederit
responsum, R. P. D. Ponens die 3 Maii instantiam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
L X V . W A Y N E CASTREN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum sa
cramenti, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 3 Maii, recursum pro obtinenda nova causae propositione
desertum declarat actaque in archivo reponi iubet.
L X V I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob simulationem consensus, coram
R . P . D . Augusto Fidecicchi.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D,
Ponens, decreto diei 3 Maii, appellationem desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
L X V I I . VIGLEVANEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis,
coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per plures annos nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 3 Maii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L X V I I I . BERYTEN. MARONITARUM - Nullitatis Matrimonii, ob impedimentum
consanguinitatis et affinitatis, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 3 Maii, appellationem desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
L X I X . PARISIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum sacramenti,
coram R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum pars actrix per biennium non posuerit ullum actum processualem,
R. P. D. Ponens, decreto diei 4 Maii, appellationem desertam declarat actaque
in archivo reponi iubet.
430
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni prolis et boni
sacramenti, coram R. P. D. Boleslao Filipiak.
Cum a die 10 Octobris 1 9 5 2 nullus actus processualis positus fuerit,
R. P. D. Ponens, decreto diei 5 Maii, causam desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L X X . TAURINEN. -
L X X I . PARISIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum sacramenti,
coram R. P. D. Boleslao Filipiak.
Cum a die 11 Octobris 1 9 5 0 nullus actus processualis positus fuerit,
R. P. D. Ponens, decreto diei 5 Maii, causam desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L X X I I . ObviNGTONEN. - Nullitatis Matrimonii, ob conditionem appositam,
coram R. P. D. Boleslao Filipiak.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 5 Maii, causam desertam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
L X X I I I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob conditionem appositam, coram R. P. D. Boleslao Filipiak.
Cum ab anno et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 5 Maii, causam declarat desertam actaque in archivo
reponi iubet.
L X X I V . LAPAYTEN. IN INDIANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni
sacramenti, boni fidei et boni prolis, Incidentis de nova causae propositione,
coram R. P. D. Boleslao Filipiak.
Cum ab anno et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 5 Maii, causam desertam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
L X X V . CREMONEN. - Nullitatis Matrimonii, ob simulationem consensus,
ob exclusum bonum fidei, Incidentis de nova causae propositione, coram
R. P. D. Boleslao Filipiak.
Cum ab anno et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 5 Maii, causam peremptam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
L X X V I . CATACEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Boleslao Filipiak.
Cum a duobus fere annis nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 5 Maii, causam desertam declarat, actaque in archivo
reponi iubet.
L X X V I I . N. N. - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam mulieris, coram
R. P. D. Boleslao Filipiak.
Cum ab anno et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 5 Maii, causam desertam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
Sacra Romana Rota
431
Diffamationis, coram R . P. D . Dino Staffa.
Cam controversia inter partes composita fuerit, R. P. D. Ponens, decreto
diei 9 Maii, acta in archivo reponi iubet.
L X X V I I I . CAIETANA -
L X X I X . MASSILIEN. - Nullitatis Matrimonii, o& exclusum donum prolis,
coram R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 11 Maii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L X X X . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, od exclusum bonum prolis, ob
conditionem appositam, coram R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 11 Maii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
L X X X I . N . N . - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam viri, coram
R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Maii, causam peremptam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
L X X X I I . LIBURNEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob exclusionem boni sacramenti et boni fidei, coram R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Maii, causam declarat peremptam actaque in archivo
reponi iubet.
L X X X I I I . TAURINEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Maii, causam declarat peremptam actaque in archivo
reponi iubet.
L X X X I V . SECOVIEN. - Nullitatis Matrimonii, Incidentis Nullitatis sententiae, coram R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Maii, causam peremptam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
L X X V . ROTHOMAGEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum sacramenti, coram R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Maii, causam peremptam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
L X X X V I . ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis,
coram R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum pars actrix actioni renuntiaverit nec quicquam opposuerit pars conventa, R. P. D. Ponens, decreto diei 26 Maii, causam peremptam declarat
actaque in archivo reponi iubet.
432
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
LXXXVII. VICARIATUS APOSTOLICI ALBPPBN. - Nullitatis Matrimonii, ol>
vim vel metum, coram R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Maii, causam peremptam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
LXXXVIII. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Maii, causam peremptam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
LXXXIX. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob conditionem appositam, ob exclusum bonum sacramenti, coram R. P. D. Guillelmo Doheny.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 maii, causam peremptam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
XC. N. N. - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam viri, coram R. P. D.
Francisco Brennan.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Maii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XCI. Ä S T E N . - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R . P. D .
Arcturo Wynen.
Cum pars conventa supremum diem obierit, R. P. D. Ponens, decreto diei
30 Maii, acta in archivo reponi iubet.
XCII. COVINGTONEN. - Nullitatis Matrimonii, ob simulationem consensus,
coram R. P. D. Guillelmo Heard.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 4 Iunii, appellationem desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
XCIII. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R . P . D . Guillelmo Heard.
Cum per annum et amplius nullus actus processualis positus fuerit,
R. P. D. Ponens, decreto diei 4 Iunii, appellationem desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
XCIV. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni fidei et boni
prolis, coram R. P. D. Guillelmo Heard.
Cum per annum et amplius nullus actus processualis positus fuerit,
R. P. D. Ponens, decreto diei 4 Iunii, appellationem desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
XCV. PINNEN. - Nullitatis Matrimonii, ob amentiam mulieris, coram
R. P. D. Emmanuele Bonet.
Sacra Romana Rota
433
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 16 Iunii, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
XCVI. MATRITEN. - Separationis, coram R. P. D . Emmanuele Bonet.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 16 Iunii, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
XCVII. ROMANA - Iurium, coram R. P. D . Ioanne Maria Pinna.
Cum pars appellans recesserit a prosecutione appellationis, R. P. D.
Ponens, decreto diei 2 Iulii, audita altera parte necnon Promotore Iustitiae,
renuntiationem admittit.
XCVIII. NEAPOLITANA - Nullitatis Matrimonii, Incidentis de nova causae
propositione, coram R. P. D. Guillelmo Heard.
RR. PP. D D . de Turno, decreto diei 7 Iulii, novam causae propositionem
admittendam non esse declarant.
XCIX. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis, ob simulationem totalem sin minus partialem in viro, coram R. P. D. Ioanne Maria Pinna.
Attento quod Suprema S. Congregatio S. Officii repetit causam quam
S. R. Rotae transmiserat, R. P. Ponens, decreto diei 16 Iulii, acta in archivo reponi iubet.
C. RHEGINEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, ob simulationem
•consensus, coram R. P. D. Pericle Pelici.
Attento decreto S. Congregationis de Disciplina Sacramentorum, R. P. D.
Ponens, die 22 Iulii, iubet acta ad Curiam Rheginen, mitti et causam penes
S. R. Rotam suspendi.
CI. MEDIOLANEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni prolis et
boni sacramenti, coram R. P. D. Emmanuele Bonet.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Iulii, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
CII. CATACEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R. P. D.
Emmanuele Bonet.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Iulii, causam declarat peremptam actaque in archivo
reponi iubet.
C U I . N. N. - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam viri, coram R. P. D.
Emmanuele Bonet.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 28 Iulii, causam peremptam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
434
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
- C I V . BAREN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, Incidentis de nova
causae propositione, coram R. P. D. Ioanne Maria Pinna.
R R . PP. D D . de Turno, decreto diei 11 Octobris, novam causae propositionem non esse admittendam declarant.
OV. MEDIOLANEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum fidei,
coram R. P. D. Francisco Brennan.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 25 Octobris, causam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
CVI. EXARCATTJS APOSTOLICI PODOCARPATIAE - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni sacramenti et boni prolis, coram R. P. D. Francisco Brennan.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 25 Octobris, causam desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
C V I I . N. N. - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam mulieris» coram.
R. P. D. Francisco Brennan.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 25 Octobris, causam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
C V I I I . SANCTI CHRISTOPHORI DE HABANA - Nullitatis Matrimonii, Inciden
tis, coram R. P. D. Emmanuele Bonet.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Octobris, causam peremptam declarat actaque in archivo reponi iubet.
CIX. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R . P . D Francisco Brennan.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 26 Octobris, instantiam peremptam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
CX. CAROPOLITANA — Nullitatis Matrimonii, ob defectum consensus, coram
R. P. D. Guillelmo Heard.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 3 novembris, appellationem desertam declarat actaque
in archivo reponi iubet.
CXI. MASSANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni fidei et boni
prolis, ob vim vel metum, coram R. P. D. Guillelmo Heard.
Cum per annum nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D. Ponens,
decreto diei 3 Novembris, causam desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
CXII. PATAVINA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
Guillelmo Heard.
R.
P.
D.
Sacra Romana Rota
435
Cum nullus actus processualis per annum positus sit, R. P. D. Ponens,
decreto diei 3 Novembris, appellationem desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
CXIII. PATAVINA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum,, coram
R . P . D . Guillelmo Heard.
Cum per annum nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D. Ponens, decreto diei 3 Novembris, causam desertam declarat actaque in archivo
reponi iubet.
CXIV. BERYTEN. MARONITARUM - Nullitatis Matrimonii, ob clandestinitatem,
Incidentis, coram R. P. D. Pericle Felici.
R R . PP. D D . de Turno, decreto diei 8 Novembris, recursum esse reiciendum declarant.
CXV. LANCASTREN. - Nullitatis Matrimonii, ob defectum formae, coram
R. P. D. Arcturo Wynen.
Cum iuxta can. 1903 post duplicem sententiam conformem ulterior propositio causae non debeat admitti, nisi novis prolatis iisdemque gravibus
argumentis; cumque actor nullum protulerit novum argumentum; R. P. D.
Ponens, decreto diei 9 Novembris, auditis ceteris Patribus de Turno, declarat novam causae propositionem admitti non posse.
CXVI. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, Incidentis de
nova causae propositione, coram R. P. D. Boleslao Filipiak.
R R . PP. D D . de Turno, decreto diei 14 novembris, precibus prolatis ad
obtinendam novam causae propositionem adnui non posse declarant.
CXVII. FLORENTINA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni prolis,
boni fidei et boni sacramenti, coram R. P. D. Augusto Fidecicchi .
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
de Turno, decreto diei 29 Novembris, causam desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
CXVI1I. TERGESTINA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Henrico Caiazzo.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 29 Novembris, causam desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
CXIX. BURDIGALEN. - Nullitatis Matrimonii, ob invalidam dispensationem super impedimento disparitatis cultus, Incidentis de nova causae propositione, coram R. P. D. Alberto Canestri.
R R . PP. D D . de Turno, decreto diei 1 Decembris, declarant recursum
non esse admittendum.
CXX. CATANEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram R . P . D .
Iosepho Pasquazi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P/ D.
Ponens, decreto diei 9 Decembris, causam desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
436
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
CXXI. N. N. — Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam mulieris, coram
R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Cum pars actrix supremum diem obierit, R. P. D. Ponens, decreto diei
9 Decembris, instantiam interruptam declarat actaque in archivo reponi
iubet.
CXXII. TAURINEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusionem boni prolis
et boni fidei, coram R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Cum per annum et ultra nullus actus processualis positus fuerit, R. P. D.
Ponens, decreto diei 9 Decembris, causam desertam declarat actaque in
archivo reponi iubet.
CXXIII. AURELIANEN. - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Iosepho Pasquazi.
Cum duo anni iam definierint post ultimum processualem actum positum, R. P. D. Ponens, decreto diei 9 Decembris, appellationem peremptam
declarat actaque in archivo reponi iubet.
CXXIV. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob simulationem consensus,
coram R. P. D, Pericle Felici.
Cum per plus quam annum nullus actus processualis positus fuerit,
R. P. D. Ponens, decreto diei 30 Decembris, causam desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
CXXV. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum prolis, coram R. P. D. Pericle Felici.
Cum per plus quam annum nullus actus processualis positus fuerit,
R. P. D. Ponens ,decreto diei 30 Decembris, causam declarat desertam actaque in archivo reponi iubet.
CXXVI. PARISIEN. - Nullitatis Matrimonii, ob exclusum bonum sacramenti, coram R. P. D. Pericle Felici.
Cum pars actrix instantiae renuntiaverit neque pars conventa quicquam
obiecerit, R. P. D. Ponens, decreto diei 30 Decembris, causam desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
CXXVII. ROMANA - Nullitatis Matrimonii, ob vim vel metum, coram
R. P. D. Pericle Felici.
Cum per plus quam annum nullus actus processualis positus fuerit,
R. P. D. Ponens, decreto diei 30 Decembris, causam desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
CXXVIII. N. N. - Nullitatis Matrimonii, ob impotentiam mulieris, coram R. P. D. Pericle Felici.
Cum per plus quam annum nullus actus processualis positus fuerit,
R. P. D. Ponens, decreto diei 30 Decembris, causam desertam declarat actaque in archivo reponi iubet.
An. et vol. X X X X V I I I
16 Iunii 1956
(Ser. II, v. X X I I I ) - N. 9
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
ACTA PII PP. XII
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
NAIROBIENSIS - MERUENSIS
(DE RITUI)
EX ARCHIDIOECESI NAIROBIENSI ATQUE E MERUENSI DIOECESI QUAEDAM DETRAHUNTUR PARTES, QUAE IN NOVAE PRAEFECTURAE APOSTOLICAE FORMAM
REDIGUNTUR, DE KITUI NOMINE.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quoniam superna voluntate illius in terris fungimur vice, qui « omnes
homines vult salvos fieri et ad agnitionem veritatis venire » (I T i m . 2, 4 ) ,
nihil intentatum relinquimus, quod Ecclesiae sanctae postes in dies latius
omnibus patefaciat populis, eosdemque ad fruenda veritatis dona tutius
perducat. Quam ob rem, haud parva animi Nostri laetitia accepimus venerabilem Fratrem
Iacobum Robertum K n o x ,
Archiepiscopum titulo
Melitenaeum et Apostolicum in Africa Orientali et Occidentali Britannica Delegatum, nuper petivisse ut in Kenya regione apostolica erigeretur praefectura; venerabilesque Fratres Nostros S. R. E. Cardinales
S. Congregationi Christianae Fidei Propagandae praepositos, peculiaribus usos potestatibus quas ipsis fecimus, hasce admisisse preces. Cum
29 - ACTA, vol. X X I I I , n. 9. — 16-6-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
438
igitur persuasissimum habeamus istiusmodi consilium esse in magnam
huius terrae populorum utilitatem cessurum, eorum decreta rata confirmataque habemus ideoque, consensu eorum suppleto, qui in hac re ali- quid iuris habeant, de apostolica Nostra potestate sequentia statuimus.
A Nairobiensi archidioecesi atque a Meruensi dioecesi eas partes separamus, quae civilem regionem vulgo « K i t u i » efficiunt atque definiunt ;
easdemque in unum coniungimus, atque in novae apostolicae praefecturae formam redigimus, quam de Kitui appellari volumus. E a m praeterea regendam et administrandam dilectis Filiis Sodalibus Societatis
a S. Patricio pro Missionibus ad exteras gentes tradimus, ad Nostrum
tamen et Romanae Sedis nutum, bonam in animo concipientes spem fore
ut ipsa praefectura, eoruin sollicito studio ac probabili industria, quam
cito christianorum virtute et caritate praestantium coetus et quasi seminarium fiat. Quam praefecturam eiusque p r o tempore Ordinarium iis
decoramus iuribus et honoribus, quae ad omnes per terrarum orbem
praefecturas ad eosque Praesules spectant; hos tamen et oneribus officiisque ligamus, quae sacri canones Apostolicis Praefectis imponunt.
V o l u m u s denique ut haec Nostra iussa curet exsequenda venerabilis
Frater Iacobus Robertus K n o x , quem diximus, vel is qui, eo tempore q u o
haec decreta ad rem adducentur, Apostolicae praeerit in A f r i c a Orientali
et Occidentali Britannica D e l e g a t i o n i ; qui vero negotium perficiendum
curabit, eidem necessarias ad id potestates facimus, cuilibet viro subdelegandas, si opus fuerit, d u m m o d o ecclesiastica dignitate praedito. Qui
autem rem egerit, exacti negotii documenta exarabit eorumque fide digna
exempla ad S. Consilium Christiano Nomini P r o p a g a n d o quam primum
poterit mittet.
H a s vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus ;
ita quidem ut quae per eas decreta sunt ab iis quorum res est religiose
serventur, atque igitur vim suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt,
c u m per has Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis,
quavis praeditus auctoritate, sive sciens sive insciens contra egerit ac
Nos ediximus, id prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini
praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere l i c e a t ; quin immo harum Litterarum exemplis et locis, sive t y p i s
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae hisce haberetur, si ostend e r e t u r . Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel
Acta Pii Pp. XII
439
quoquo m o d o detrectaverit, sciat se poenas esse subiturum iis iure statutas, qui S u m m o r u m Pontificum iussa non fecerint.
D a t u m R o m a e , apud S. Petrum, die vicesimo mensis Februarii, anno
D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo sexto, Pontificatus N o stri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
S. R. E. Cancellarius
PETRUS Card. FUMASONI B I O N D I
S. Congr. de Propaganda Fide Praefectus
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Regens
Franciscus Hannibal Ferretti, Proion.
Caesar Federici,
Proton.
Apost.
Apost.
Loco ¡33 Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. LXXXXII, n. 28.
II
I AM AI CAE
(KINGSTONENSIS)
APOSTOLICUS VICARIATUS IAMAICAE AD GRADUM PERDUCITUR CATHEDRALIS
SEDIS, (( KINGSTONENSIS )) APPELLANDAE.
P I U S
E P I S C O P U S
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Sanctorum mater, sancta Ecclesia, ad h o c unum a Christo Iesu condi^ta est, ad h o c unum firmata, ut scilicet cunctorum ordinum homines p e r
Evangelii doctrinam perque sacerdotum labores summo D e o pareret eosque ad incommutabilis vitae portum perduceret. Cum igitur in apostolico vicariatu Iamaicae sive christianorum numerus sive sacrarum
rerum operumque vigor, progredientibus annis, ita creverint, ut laeta
affulgeat spes, si idem ad dioecesis gradum perducatur, fore ut ea vel
uberius multiplicentur ; re attente considerata ; audito consilio venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E.
Cardinalium S.
Congregationi
Fidei Propagandae praepositorum; eorumque suppleto consensu, q u i
in hac re aliquid iuris habeant, de Nostra summa potestate sequentia
440
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
statuimus. Vicariatum apostolicum Iamaicae ad gradum et dignitatem
dioecesis perducimus atque elevamus, quae Kingstoniensis, a principis
urbis nomine, posthac appellabitur. Qua in urbe Episcopus sedem habebit ac domicilium, cathedramque suae auctoritatis ac magisterii in
templo Ss. Trinitatis collocabit, quod ad hunc diem pro cathedrali, ut
dicitur, habitum est. Qua de re, sive dioecesi, sive templo, sive E p i s c o p o
ea cedent iura et privilegia, quae omnibus per terrarum orbem debentur
cathedralibus Sedibus, templis eorumque Praesulibus; Episcopus vero
et officiis et obligationibus onerabitur, quae sunt omnium pari dignitate
virorum propria. V o l u m u s ut nova Kingstonensis dioecesis directo huic
Romanae Sedi subiciatur, utque pariter iuri S. Consilii Christiano Nomini Propagando pergat esse obnoxia. Cuius regimen atque curationem
dilecti Filii habebunt e Societate Iesu, ad Nostrum tamen et A p o s t o l i c a e
Sedis nutum, qui ut adhuc in apostolico vicariatu Iamaicae quaerendis
servandisque animis magno c u m fructu desudaverunt, ita et in posterum,
erecta dioecesi, industriam suam duplicato studio in hanc impendent.
Episcopalis mensa, quae audit, componetur sive bonis quae hactenus
apostolico vicariatui Iamaicae fuerunt, sive Curiae fructibus, sive denique pecunia a fidelibus christianis oblata atque a S. Congregatione Fidei
Propagandae missa. Quod autem ad Canonicorum Collegium attinet,
quod in unaquaque dioecesi iure fundari debet, volumus ut quam primum et ibi condatur, hac tamen licentia permissa ut, quoadusque huiusmodi Collegium constitui nequeat, Canonicorum l o c o dioecesani eligantur
Consultores. Cum praeterea maxime sint ii pueri accurandi, quos suavissimo Christi v o x ad sacerdotium traxerit, volumus
ut Kingstonensis
Episcopus, ubi primum poterit, seminarium saltem elementarium excitet, ad iuris normam et iuxta leges a S. Consilio seminariis studiorumque
universitatibus praeposito latas. Quae pariter iussa ad Vicarii Capitularis, sede vacante, electionem respiciunt, ad fidelium sacerdotumque
iura et onera, ad aliaque huiusmodi, ea serventur, quae Codex I. C.
describit. V o l u m u s denique ut haec Nostra decreta efficiat venerabilis
Frater Aloisius Raimondi, Archiepiscopus titulo Tarsensis et in Haitiana Republica Apostolicus Nuntius, vel ille qui eo tempore, quo haec
erunt facienda, eidem praeerit Nuntiaturae, facta potestate quemlibet
virum ad h o c agendum negotium delegandi, d u m m o d o sit ecclesiastica
dignitate praeditus. Qui vero rem perfecerit, onus habebit et acta ad
unguem exigendi et eadem ad S. Consilium Christianae Fidei Propagandae quam primum mittendi.
Acta Pii Pp. XII
441
H a s vero Litteras nunc et in posterum efficaces esse et fore volumus ;
ita quidem ut quae per eas decreta sunt ab iis quorum res est religiose
serventur, atque igitur vim suam obtineant. Quarum Litterarum efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt,
cum per has Litteras iisdem derogemus omnibus. Quapropter si quis,
quavis praeditus auctoritate, sive sciens sive insciens contra egerit ac
Nos ediximus, id prorsus irritum atque inane haberi iubemus. Nemini
praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat ; quin i m m o harum Litterarum exemplis et locis, sive typis impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica
dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae hisce haberetur, si ostenderentur.
Quae Nostra decreta in universum si quis vel spreverit vel quoquo m o d o
detrectaverit, sciat se poenas esse subiturum iis iure statutas, qui Summorum Pontificum iussa non fecerint.
Datum R o m a e , apud S. Petrum, die nono et vicesimo mensis Februarii, anno D o m i n i millesimo nongentesimo quinquagesimo sexto, Pontificatus Nostri septimo decimo.
CELSUS Card. COSTANTINI
8. B. E. Cancellarius
PETRUS Card. FUMASONI BIONDI
8. Congr. de Propaganda Fide Praefectus
Hamletus Tondini
Apostolicam Cancellariam Begens
Albertus Serafini,
Proton.
Apost.
Silvius
Proton.
Apost.
Serica.no,
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. LXXXXII, n. 1,8.
LITTERAE
APOSTOLICAE
I
TITULO AC PRIVILEGIIS BASILICAE MINORIS DITATUR TEMPLUM SANCTI FRANCISCI ASISINATIS IN URBE AC DIOECESI ARRETINA.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Pauperis civis Asisinatis, Sancti
Francisci, honori augusta artificiosisque operibus referta Templa hic
illic sunt excitata, ut paene hoc etiam m o d o innotescat christianam hii-
442
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
militatem vitaeque voluntariam inopiam in terris quoque esse quasi segetem atque materiam gloriae. H o c sane cadit in A e d e m eidem Caeliti
Arretii sacram, quae anno MCCLXXX exstrui coepta, eidem urbi praeclarum decus addit neque modicam solet movere admirationem. E a m
enim Ioannes Pistoriensis, « magister caementarius », ad artis « Romanicae-Gothicae » rationem tam luculenter tamque egregie aedificavit, ut
credas paene pii animi sensus eum lapide expressisse. Ipsa moles — Templum enim patet in longitudinem x x x v i fere passus, in latitudinem vero
circiter x n — dignitatem
tem laudantur,
quandam
eximiam praefert;
propter generis « Gothici » venustatem,
maxime a u
tria
;
sacella
aedificio adiuncta. V a r i a etiam species tabularum imaginumque u d o illius coloribus depictarum, quas non obscuri nominis artifices subtiliter
unxerunt, Templum satius commendat ; qua in re omnium consensu praedicatur manus viri ingeniosi, cui vulgo nomen « P i e r o della Francesca ».
N o n est ergo qui miretur A e d e m tam illustrem ad publicorum Italiae
monumentorum numerum esse ascriptam. Praesertim vero iuvat memorare eam esse religionis sedem praecipuam, c u m alacre ibi vigeat studium rerum divinarum eademque domus Dei magnis celebretur populi
concursibus. Neque praetermittendum Sanctum Bernardinum Sensensem,
Servatoris praeconem assiduum, sacras contiones in ea diu habuisse
atque viros ex Ordine Franciscalium Conventualium, quibus est Templum creditum, pia ibidem munia exercentes, specimina virtutum edidisse. Cupiens autem huic A e d i , anno MDVI consecratae atque in praesenti ad pristinum revocatae splendorem, ampliorem adiungere honorem,
dilectus filius Minister Provinciae Tusciae, ad Ordinem, quem diximus,
pertinentis, submisse N o s rogavit, ut eam Basilicae Minoris nomine ac
iure donaremus. Quibus supplicationibus, Venerabilis Fratris Emmanuelis Mignone, Episcopi Arretini, commendatione suffultis, benigne c o n cedentes, N o s , ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia
ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in m o d u m Templum Sancto
F r a n c i s c o Asisinati in urbe ac dioecesi Arretina sacrum ad dignitatem
Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae
eidem titulo rite competunt.
Contrariis
quibusvis nihil
obstantibus.
H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant seu spectare
poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quid-
Acta PU Pp. XII
443
quam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x v
mensis Februarii, anno MDCCCCLV, Pontificatus Nostri sexto decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
II
ECCLESIA CATHEDRALIS APRUTINA PRIVILEGIIS BASILICAE MINORIS HONESTATUR
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — In amoena regione, ubi montes considunt et flumina in unum confluunt, tamquam id habeant laboris ac muneris, ut efficiant sedem ad urbem condendam, sita est Interamnia Prae- tutior um. C o r vero civitatis, re quidem et l o c o , Cathedralis Ecclesia
aequo iure existimanda videtur, Beatae Mariae V i r g i n i in caelum assumptae sacra, antiquae artis monumentum, religionis ac pietatis deversorium. Coeptam enim aedificari a Guittone II
Episcopo anno MCLVHI,
triennio postquam hostili incendio tota urbs conflagraverat, Nicolaus
de Arcionibus item episcopus amplificavit et absolvit x i v saeculo. Cum
autem deformata esset saeculo x v i n ornamentis, quae tunc maxime placerent, novissimis annis istis in pristinum est restituta. Rediit tandem
Longobardicae artis maiestas et gravitas, liquidiorem aera complectuntur arcus, columnaeque sublimiores assurgunt. A d d e tot Sanctorum
gloriosas reliquias, in primis Beati Berardi, Aprutini E p i s c o p i , civitatis
Patroni, caerimoniarum decorem, et sacrae supellectilis artem ac pretium. Hisce omnibus fretus, cupiensque pietatis studia adaugere in populo sibi credito, Venerabilis Frater Stanislaus H. Battistelli, Episcopus Aprutinus et Hatriensis, N o s rogavit, ut hoc Templum Basilicae
Minoris nomine atque iure donaremus. Quibus precibus libenter annuentes, N o s , ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac
matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine,
harum litterarum vi, perpetuumque in m o d u m Ecclesiam Cathedralem
Aprutinam ad honorem ac dignitatem Basilicae Minoris evehimus, om-
444
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae templis eodem nomine insignibus rite competunt. Contrariis quibuscumque non obstantibus. H a e c
edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros
effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant, seu spectare p o terunt, nunc et in posterum, plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam
secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter,
attentari contigerit.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
XXX mensis Maii, anno MCMLV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
III
BASILICAE MINORIS HONORIBUS AC PRIVILEGIIS CUMULATUR ECCLESIA PAROECIALIS ET COLLEGIALIS B. MARIAE V. IMMACULATAE IN OPPIDO (( SEMINARA )),
MILETENSIS DIOECESIS.
PIUS PP. XII
Ad perpetuam rei memoriam. — Quamquam labentibus annis multa
cadunt in ruinas pietatis civilisque cultus monumenta, attamen constans
est christiana traditio unaque fides. H a u d aliter accidisse videtur, prout
N o b i s allatum est, in parva urbe vulgo « Seminara » nuncupata, quae,
intra Miletensis dioecesis fines nunc posita, postquam vetusta urbs Episcopalis Taurianum temporum iniquitate deleta est, in eius honorem
successit. Quam ornat atque illustrat paroeciale et collegiale Templum,
in prioris l o c u m suffectum, quod, alterius Cathedralis olim dignitate
honéstatum, terrae motu ac fremitu, anno MCMVIII, omnino est deletum.
Nec immerito habetur populi religionis quasi quoddam monumentum,
c u m fideles, qui multis a saeculis frequentes ac devoti eo conveniunt, memoratum Templum, Deiparae V i r g i n i Immaculatae dicatum, ornamentis
et pretiosa supellectile affabre confecta, P a r o c h o comitante et cohortante, auctum voluerint. At verus ipsius civitatis thesaurus est pervetusta
miraculisque celebris Tabula ab Oriente translata, et Beatae Mariae
Acta Pii Pp. XII
445
Virginis, cui nomen « Mater Pauperum » inditum est et quae « Semina rae » antiquitus Patrona habetur, Effigiem prae se ferens. Quae quidem,
ante quinquaginta annos auctoritate Petriani Canonicorum Collegii aureo diademate redimita, tam religiosa est, ut non solum ex omni Bruttiorum regione permulti precaturi accedant fideles, sed etiam lucis supernae pacisque liquida sit veluti scaturigo. Quae cum ita sint, dilectus
:
Filius hodiernus Archidiaconus Curio nec non Sanctuarii Rector, p r o p r i o
nomine atque cleri, confraternitatum Actionisque, quam dicunt, Catholicae, nec non Optimatum totiusque « Seminarae » populi, enixis N o s
adiit precibus ut Ecclesia paroecialis et collegialis, quam supra laudavimus, benigne a Nobis Basilica Minor declararetur. N o s autem, eiusdem civitatis cleri fideliumque pietati congruens tribuere volentes praemium, quod insimul in Beatam Immaculatam Virginem « Matrem Pauperum » pietatem valeat augere, huiusmodi vota, Venerabilis Fratris V i n centii De Chiara, Episcopi Miletensis, amplissimis suffulta suffragiis,
perlibenter censuimus excipienda. Quapropter, ex consulto Sacrae Rituum Congregationis, certa scientia ac matura deliberatione Nostra, deque Apostolicae potestatis plenitudine, praesentium Litterarum vi perpetuumque in modum, memoratam Ecclesiam paroecialem et collegialem, Deo in honorem Beatae Mariae ab origine Immaculatae consecratam et in parva Bruttiorum urbe « Seminara » exstantem, ad dignitatem
Basilicae Minoris, cum omnibus honoribus ac privilegiis quae eidem
titulo rite conveniunt, evehimus. Contrariis quibuslibet minime obstantibus. H a e c edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos
atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque ad quos spectant seu
spectare poterunt, n,unc et in posterum, plenissime suffragari ; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter contigerit attentari.
Datum R o m a e apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x x
mensis Maii, anno MCMLV, Pontificatus Nostri septimo decimo.
De speciali mandato Sanctissimi
P r o D o m i n o Cardinali a publicis Ecclesiae negotiis
GILDO BRUGNOLA
a
Brevibus
Apostolicis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
446
EPISTULAE
I
AD REVMUM P. MEAD FRANCISCUM, C. M . , STUDIORUM UNIVERSITATIS NIAGARAORMENSIS MODERATOREM, SAECULO EXEUNTE AB ORTU IPSIUS UNIVERSITATIS.
PIUS PP. XII
Dilecte fili, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. — Laetabile scitu,
' q u o d nuper Nobis perlatum est, scilicet Magara-Ormensem Studiorum
Universitatem primum ab ortu suo fauste revolutum saeculum celebraturam esse, efficit sane, ut ad te, dilecte fili, ad ceterosque moderatores
et doctores et alumnos m a g n i istius L y c e i , paternae caritatis motus
affectu, Noster animus provolet.
Cum N o s minime lateant praeclari istius doctrinarum domicilii primordia, ac felicia eius noverimus incrementa et praesentis temporis
decora, quae tum apud cives, tum apud alienígenas meritam vobis pariunt laudem, singulari divino muneri ac beneficio deferendum esse
putamus, quod in maiorem Ecclesiae et civitatis utilitatem istic per
hunc temporis decursum salutarium fructuum bona seges succreverit.
Iure autem in statis celebrationibus et coetibus debito c u m honoris praec o n i o instauranda est memoria Ioannis L y n e , Vincentiani sodalis, qui
magni consilii et sollertis industriae vir, apud urbem Niagara-Ormensem
provida cura et vigili prospicentia Seminarium instituit, Deiparae V i r gini A n g e l o r u m Reginae sacrum. H u i c autem postea, magisteriis ordine
et varietate distinctis, aliae accesserunt aedes, mira sane operum moles,
quae splendide aperteque testatur, quam magna valeat virtus hominum,
Dei gratia roborata, incepta perficere. Enimvero spem exitus n o n fefellit.
Catholica fide eruditi, doctrinae elegantia et integris moribus istic diligenter instituti, ex umbratili vita multi in solem et pulverem processerunt, qui sive sacerdotio sive episcopali dignitate aucti sive civilibus
functi muneribus egregiis animi dotibus floruerunt et raris praestiterunt exemplis.
Quam fortium spectantes progeniem, id vehementer optamus ut parta
adhuc laus, nedum intercidat, vigentior polleat, tum Ecclesiae, tum rei
publicae emolumenta p r o l a t u r a ; quae, c u m gentem vestram valde adamemus, ut ex sententia contingant, laboris et curarum partem eorum,
Acta Pii Pp. XII
447
quorum res interest, conferri maximam volumus. Quid enim salutarius
et optabilius civilis humanitatis culti servando et provehendo est, quam
si verae religionis lumini doctrinae et artium studia adiciantur, si catholica sapientia summo in honore habeatur, si rectae voluntatis conscientia, divinae legis retinentissima, c u m agendi iungatur sollertia?
N o v u m cum inchoetur saeculum istius magni L y c e i , quod ab eximiis
Congregationis Missionis S. Vincentii a P a u l o sodalibus sapienter regitur ac ad uberiora incrementa provehitur, enixe cupimus, ut legitima
sollemnique erectione, quae ex canone 1376 C. J. C. praescribitur a Sede
A p o s t o l i c a conferenda, id omni ex parte perfectum absolutumque evadat.
Augustissimae D e i Matri, caelitum hominumque Reginae, supplices
preces adhibemus, ut votorum, quae pro tam dilectae iuventutis bono
concepimus, vos fieri compotes liceat. Gratias autem ex animo agimus
p r o mysticorum Horum serto, quod, filiorum pietate moti, adulescentes
isti Nobis nuper contexuerunt, iisdemque D e i adprecamur opem, ut ipsi
spei bonae et exspectationi in se positae pares sint. H a c fiducia freti,
tibi, dilecte fili, et universis in Niagara-Ormensi Studiorum Universitate
docentibus et discentibus, atque iis, qui utcumque necessitates ipsius
amica certatione allevant, itemque universis saecularia eiusdem sollemnia vobiscum celebraturis, A p o s t o l i c a m Benedictionem peramanter impertimus.
D a t u m R o m a e , apud Sanctum Petrum, die x n mensis A p r i l i s , anno
MDCCCCLVi, Pontificatus Nostri duodevicesimo.
PIUS PP. XII
n
AD EMUM P. D. MARCELLUM TIT. SANCTI CALLISTI S. R. E. PRESB. CARDINALEM
MIMMI, ARCHIEPISCOPUM NEAPOLITANUM, QUEM LEGATUM MITTIT AD
XV CONVENTUM EUCHARISTICUM EX TOTA ITALIA, LYCIAE CELEBRANDUM.
PIUS PP. XII
Dilecte F i l i Noster, salutem et A p o s t o l i c a m Benedictionem. — Iam
pridem indictus in exitum huius mensis quintus ac decimus Congressus
e tota Italia Eucharisticus propediem habebitur Lyciae, in venusta A p u liae urbe, quae non minus suorum civium litteris, artibus scientiisque,
quam avitae religionis pietatisque cultu exstat insignis. In apparandis
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
448
autem proximis studiorum coetibus sollemnibusque ritibus actuosa p r o fecto adhibita est cura, ita ut c u m laetissima salutarium fructuum c o p i a
magnificus quidem prospiciatur Augusti Sacramenti triumphus. Inter
suscepta consilia valde placuit Nobis propositum illud argumentum,
quod a doctis viris erit illustrandum in coetibus atque enucleate explicandum : hoc est « Eucharistia sacramentum unitatis, vinculum caritatis ».
Etenim
quodnam
firmius
validiusque
fraternitatis
vinculum
concipi potest, quam caeleste Eucharistiae convivium, quod a Christo
institutum est potissimum ad excitandam in D e u m dilectionem, ad mutuam inter homines benevolentiam alendam fovendamque? N o n n e unius
Magistri discipuli, eodem pane fortium enutriti eodemque salutari potu
recreati,
suavissimo fraterno amore coniuncti,
haud fallenti
spe ad
superna constanter erecti, unam efformant amplissimam in terris familiam, simillimam profecto « multitudinis credentium », quae in E c clesiae primordiis « erat c o r unum et anima una »?
1
N o s igitur, qui
nihil magis habemus, quam ut fidelium animi, in Italia tam Nobis dilecta, sicut in ceteris nationibus, per intimam c u m Christo coniunctionem, fraterna inter se necessitudine colligantur, civiumque concordiae
et prosperitati maximum conferant incrementum, p r o x i m a m Eucharisticam Congressionem non m o d o ex animo probamus ac dilaudamus,
verum adesse quoque ac praeesse eidem exoptamus. Te itaque, Dilecte
F i l i Noster, qui, R o m a n a purpura praefulgens, nobili isti sedi metropolitanae pastorali cura moderaris,
ediximus,
Legatum Nostrum, ut iam antea
deligimus ac renuntiamus,
ut,
Nostram gerens personam,
Congressui Eucharistico ex tota Italia Lyciae ineundo nomine N o s t r o
Nostraque auctoritate praesideas. Certam autem spem fovemus, te, p r o
incensa tua in augustum Sacramentum pietate, pro diuturna tua vitae
consuetudine in A p u l i a , ubi pastorali officio per quattuor fere lustra,
tamquam Barensis Archiepiscopus, es studiosissime perfunctus, per
honorificum huiusmodi legationis munus feliciter utiliterque esse pera c t o r u m . R e v o c a t o etiam in memoriam conventuris verba illa Concilii
Tridentini, miram quandam caritatem pietatemque redolentia :
« Pa-
terno affectu admonet Sancta Synodus, hortatur, rogat et obsecrat per
viscera misericordiae D e i nostri, ut omnes et singuli, qui christiano
nomine censentur, in hoc unitatis signo, in h o c vinculo caritatis, in h o c
concordiae symbolo iam tandem aliquando conveniant e t concordent » .
1
2
Act. 4, 32.
Sess. X I I I , c. V I I I .
2
Acta PU Pp. XII
449
Caelestium interea luminum auxiliorumque conciliatrix et nuntia, peculiarisque Nostrae caritatis testis sit A p o s t o l i c a Benedictio, quam
tibi, Dilecte Fili Noster, cunctisque iis, qui sacris sollemnibus intererunt, peramanter in D o m i n o impertimus.
Datum B o m a e apud Sanctum Petrum, die x v i n mensis Aprilis, anno
MDCCCCLVi, Pontificatus Nostri duodevicesimo.
PIUS PP. XII
ALLOCUTIONES
I
Ducibus
atque
addictis,
rum
militibus
Helveticis,
quadringentesimo
Cohorte
et
custodiae
quinquagesimo
Domus
vertente
Summi
anno
Pontificis
ab
ipso-
instituta. *
Unseren Gruss und W i l l k o m m euch allen, geliebte Söhne und Töchter !
Unseren Gruss den Gardisten, den aktiv unter ihrem Kommandanten, dem Gardekaplan und dem Offizierskorps im Dienst stehenden, wie
den Alt-Gardisten, die sich mit ihnen zum 450. Jahresgedächtnis der
Gründung der Päpstlichen Schweizergarde eingefunden haben.
Wir
entbieten ihnen herzliche väterliche Wünsche zu ihrer Feier.
Unseren W i l l k o m m sodann allen Angehörigen und Landsleuten der
Gardisten, die sich ihnen angeschlossen haben. Wo W i r sie hier vor
Uns sehen, sind sie Uns wie lebendig gewordene Erinnerung an das
fleissige und ordnungsliebende V o l k , das W i r gelegentlich Unseres Aufenthalts in der Schweiz, diesem an Naturpracht unübertroffenen, an
Kulturwerten überreichen Herzstück Europas, kennen und hochschätzen lernten.
W i r freuen Uns der Gelegenheit, welche die heutige Feier Uns bietet,
zu euch, Unserer Schweizergarde, und über euch zu sprechen.
Die Wurzeln eurer Truppe liegen in der Heldenzeit der Schweizer
Kriegsmannen, in der Zeit, da die Söldnerheere der Eidgenossen als
unbesiegbar galten, da mit dem Siege rechnen konnte, wer sie auf seiner
Seite hatte. D e r Papst, der die Schweizer in seinen Dienst nahm, um
* Habita die 6 Maii mensis a. 1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
450
die Freiheit und Unabhängigkeit des Oberhauptes der K i r c h e zu sichern,
war
Unser V o r g ä n g e r
Julius
IL,
jene hochragende
Gestalt,
deren körperlich wie seelisch fast übermenschliche Kraft, deren unbeugsamen, v o r keiner Aufgabe, keiner Sclnvierigkeit zurückschreckenden
W i l l e n der Moses von Michelangelo meisterhaft zum A u s d r u c k bringt.
D e r Mann, der Julius I I . die Schweizer zuführte, war der damalige
Bischof von
Sitten,
Kardinal
Matthäus
Schiner,
einer
Staatsmäner in der Geschichte der Eidgenossenschaft.
der
grossen
Gegenüber der
nationalen Idee und Politik, die damals das F e l d schon stark beherrschte,
gehörte er noch zu den überzeugten Anhängern jenes Universalismus,
nach dem die Christenheit nicht nur religiös, sondern auch sozial und
politisch eine grosse, die V ö l k e r umfassende Familie bildete unter dem
Papst als dem H a u p t der K i r c h e und dem Kaiser als deren Schutzherr.
A u c h den Schweizer Söldnertruppen, die im Dienst des Papstes standen, hatte jene religiöse Auffassung etwas zu bedeuten. K e i n anderer
als Ulrich Z w i n g l i , damals noch auf dem Boden des katholischen Glaubens stehend, hat dies ausgesprochen in einem Brief an seinen Freund
V a d i a n : « D i e Schweizer », so schreibt er, (( sehen den traurigen Zustand der K i r c h e Gottes, der Mutter der Christenheit, und halten es für
schlimm
und gefährlich,
wenn jeder Tyrann
ungestraft nach
seiner
Raubgier die gemeinsame Mutter der Christenheit anfallen d ü r f t e » .
Die Schweizer haben den
Ehrentitel verdient,
den
Papst
1
Julius I I .
ihnen nach dem siegreichen Feldzug im Sommer 1512 gab : « defensores
ecclesiasticae libertatis - Verteidiger der kirchlichen Freiheit » .
2
Unabhängig von Soldtruppen für den Kriegsdient hat Julius I I . aus
der Jungmannschaft der Eidgenossen eine W a c h e zu seinem persönlichen
Schutz bestellt. Am 22. Januar 1506 zogen 150 Schweizer durch die Porta
del P o p o l o in die E w i g e Stadt ein, marschierten über den Campo de'
F i o r i zum Vatikan, empfingen dort den Segen des Papstes und bezogen
darauf ihre Quartiere, deren Gelände ungefähr wie heute zur Rechten des
Petersplatzes lag. Dies war der Beginn der Päpstlichen Schweizer gar de.
Caspar von Silenen aus Uri, der sie aus der Heimat hergeführt hatte,
war ihr erster K o m m a n d a n t .
1
3
Zwingiii Opera, ed. Schuler et Schulthess, I V , Turici 1841, 169, hier zitiert nach
PASTOR, Geschichte der Päpste, I I I , 2, 8-9. Aufl. 1926, S. 853, Anm. 2.
3
Bulle « Etsi Romani Pontifices » vom 5. Juli 1512 - Die Eidgenössischen Abschiede I I I ,
2, Luzera 1869, S. 633.
* cfr. Robert Durrer, Die Schweizer g arde in Rom und die Schweizer in päpstlichen
Diensten, I, Lüzern, 1927, S. 21, Anm. 29.
Acta Pii Pp. XII
451
D i e Päpstliche Schweizergarde w a r nicht gedacht als K a m p f truppe.
A b e r auch sie sollte ihr Blutopfer bringen. Am Morgen des 6. Mai 1527,
dem T a g , der unter dem Namen des grauenvollen S a c c o di R o m a in die
Geschichte eingegangen ist, haben von 189 Schweizern mit Ausnahme
der 42, die gerade Palastdienst hatten und Papst Clemens V I I . im letzten
Augenblick durch den gedeckten Gang in der Stadtmauer zur Engelsburg
brachten, alle auf dem Platz im Nahkampf mit den hereingebrochenen
Sturmscharen ihr Leben geopfert. Ihr K o m m a n d a n t K a s p a r R ö i s t aus
Zürich wurde schwerverwundet noch ins Quartier gebracht, wo ihn die
nachdrängenden Angreifer, nichtachtend seiner F r a u , die sich schützend
über ihn warf, niedermetzelten. Obgleich bereits in die Heimat abberufen, w a r er auf eigene Verantwortung geblieben, weil er es für unvereinbar mit seiner Ehre hielt, gerade jetzt, wo Gefahr drohte, den Papst im
Stich zu lassen. Diese Treue und der Umstand, dass damals die Glaubensspaltung bereits durch seine Heimat und seine eigene Familie hindurchging, gestaltet seinen und seiner Gefährten T o d besonders erschütternd.
4
Jenen Schweizern soll ihr blutiger T o d nie vergessen sein, so wenig
wie der Schweizergarde, die am 10. August 1792 an den Tuilerien sich
opferte. Unser hochseliger V o r g ä n g e r Pins X I . hat recht und edel gedacht, als er das Ehrenmal Kaspar Röists und seiner Gefährten im H o f
eures Quartiers persönlich enthüllen und weihen wollte. Ihr selbst konntet zum T a g der Eidesleistung keinen besseren wählen als den Jahrestag des S a c c o di R o m a , und ihr habt sinnvoll auch eure Jubiläumsfeier
auf den heutigen 6. Mai verlegt.
Unsere V o r g ä n g e r haben später in gefährlichen Augenblicken, wenn
der K a m p f mit der Waffe drohte, die Schweizergarde in das Innere des
Palastes zurückgezogen. So 1798, als Pius V I . genötigt wurde, den Quirinal und R o m zu verlassen, so 1809, als Pius V I I . von dort abgeführt wurde, so 1848, als die aufgehetzte Menge an die Fenster jenes Palastes
heranstürmte und die Garde keine Miene machte, als ob sie sich kampflos ergeben wollte. D i e Päpste beabsichtigten, sinnloses Blutvergiessen
zu vermeiden.
A b e r etwas von dem Ehrgefühl K a s p a r Röists und seiner Gefährten
muss euch, geliebte Söhne von der Schweizergarde, immer bleiben und
euch immer beseelen. Ihr leistet nicht einen beliebigen Söldnerdienst,
der sich rein geschäftsmässig, ohne höhere sittliche Idee, verstehen und
1
vgl. Durrer, S, 405-407.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
452
abwägen liesse ; ihr liestet euren Treueid dem Nachfolger Petri und Stellvertreter Christi, und ihr seid durch die A r t eures Dienstes mitberufen,
die W ü r d e des Apostolischen Stuhles zu vertreten und darzustellen. Wo
Besucher an den Toren des Vatikans um Einlass bitten, werden sie von
euch empfangen. Wo grosse Kundgebungen stattfinden, gehört ihr zu
denen, die den Ordnungsdienst versehen. Wo der Papst erscheint, seid
auch ihr in seinem Gefolge. Es kann nicht anders sein, als dass eure gute
Haltung, Gewissenhaftigkeit, Ordnungsliebe und Beherrschtheit, Freundlichkeit - dass
dies
alles
anziehend
wirkt,
dass
es
Vertrauen
und
A c h t u n g weckt. Das « fortiter et fideliter - tapfer und treu » am Löwen
von Luzern gilt also auch für euch.
W i r benützen die Gelegenheit, um euch, geliebte Söhne, ein W o r t des
Dankes zu sagen für die guten Dienste, die ihr dem Heiligen Stuhl, Unseren V o r g ä n g e r n und Uns selbst erwiesen habt. W i r dürfen dem Dank
ein W o r t väterlicher Ermahnung beifügen : W e n n eure Pfichterfüllung
echt und durchhaltend sein soll, so muss der äusseren Verrichtung die
innere Gesinnung entsprechen, dass ihr auch wirklich um der K i r c h e ,
um Christi, um Gottes willen dient. Solche Gesinnung kann aber nur
erwachsen aus dem B o d e n eines gottesfürchtigen Lebens und aus gläubiger Opferbereitschaft.
Ihr habt in euren
Reihen immer
Kameraden
gehabt, die euch mit dem guten Beispiel vorangingen, auch und gerade
durch ihre religiöse H a l t u n g .Ihr achtet sie. A h m t sie nach und wandelt auf ihren W e g e n !
L ' u n des hommes d'Etat catholiques de la Confédération, dont tous
les Suisses connaissent le nom et apprécient l'œuvre, a écrit en 1935 :
« Je considère c o m m e un grand honneur pour mon pays q u ' i l continue
à fournir au Chef de la Catholicité sa garde personnelle. Le Saint Siège
témoigne ainsi à la Confédération Suisse son amitié efficace » .
5
Ces mots signifient au fond que la Garde Suisse apparaît en quelque
sorte c o m m e le symbole des bonnes relations entre le Saint Siège et la
Confédération et contribue à les renforcer quand elles existent ; cela vaut
du passé, ne serait-ce que parce que plusieurs de ses commandants ont
rendu à l'une ou l'autre des parties intéressées aes services diplomatiques appréciés ; qu'il suffise de rappeler pour le 1(5" siècle Jost Segesser
von Baldegg. Les relations s'établirent d'une manière particulièrement
étroite entre le Saint Siège et le Canton catholique de Lucerne. De la fa-
5
Dans Gaston Castella, La Garde fidèle du Saint Père, Préface, p. 16.
Acta Pii Pp. XII
453
mille Lucernoise des Pfyffer von Altishofen sont sortis jusqu'à d i x de
vos commandants. P o u r ces cent dernières années, un n o m au moins mérite d'être relevé dans la série remarquable des Chefs de votre Corps : Le
Comte Louis de Courten dont Nous-mêmes pouvions écrire, lorsque déjà
avancé en âge il mourut en 1937 : « Le Comte de Courten a bien mérité
du Saint Siège, et son n o m occupera une place d'honneur dans l'histoire
glorieuse d e l a Garde Suisse » .
6
Mais N o u s appliquons aussi volontiers les paroles de Joseph Motta
au présent et à l'avenir. Il est surtout une question de première importance, au sujet de laquelle le Saint Siège et les hommes responsables de
la Suisse savent toujours se rencontrer et se comprendre : l'action en
faveur de la paix et de la collaboration des peuples. Nous ne pouvons
que confirmer les catholiques Suisses dans la persuasion que c'est leur
devoir de mettre en œuvre les valeurs intellectuelles et spirituelles qui
leur sont propres, p o u r résoudre les problèmes de la vie publique.
Il Ministro di Svizzera in R o m a Pietro Falk annunziava il 18 febbraio
1513, vale a dire due giorni prima della morte del grande Pontefice Giulio I I , che questi si era ricordato con elogio e fiducia anche degli Svizzeri e aveva detto :
prout
hactenus
(( Ipsi servabunt nobis et ecclesiae Romanae Fidem,
fecerunt
7
».
Probabilmente il morente Pontefice pensava anche alle difficili circostanze politiche di quel momento in Italia. Ma la Guardia Svizzera
può ben prendere quelle parole nel significato religioso e morale e applicarle a sè stessa, poiché la sua storia di 450 anni ne conferma la verità.
Esse inoltre sono al tempo stesso un impulso alla disciplina e al valore
ed un segno del vostro profondo senso di responsabilità. Studiatevi dunque di essere sempre pari al vostro ufficio nel servizio di D i o , perchè
allora sarete anche fedeli alla Chiesa e al suo Capo visibile.
Con tale voto e in pegno della Nostra paterna benevolenza, impartiamo dí cuore a voi e a tutti gli altri qui presenti, non meno che alle
vostre famiglie, l ' A p o s t o l i c a Benedizione.
6
Paul Krieg u. Leonard Von Matt, Die Päpstliche Schweizer garde, Zürich, 1948,
P 30.
7
Collect. Girard, in der Kantonsbibliothek Freiburg, VIII n. 99; qui citato da
Durrer, S. 169.
30 - ACTA, vol. X X I I I , n. 9. — 16-6-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
454
II
Iis
qui
interfuerunt
Conventui
medicorum,
in
oppido
.« San
Giovanni
Rotondo » habito, quique « Symposium » de morbis « arterias coronarias »
afficientibus
celebrarunt.
*
Les circonstances qui motivent votre présence ici, Messieurs, sont
pour Nous un motif de grande joie et, pour tant d'hommes qui souffrent, les prémices d'un grand espoir. C'est en effet pour marquer d'un
éclat exceptionnel l'inauguration de l'Hôpital de San Giovanni R o t o n d o
que vous avez voulu tenir un Symposium sur les maladies des coronaires,
et souligner ainsi la signification de cette nouvelle institution, appelée à
introduire dans le soin des malades une conception à la fois plus prof ondémente humaine et plus surnaturelle. Nous vous accueillons d o n c avec
empressement et vous disons toute Notre estime pour la noble profession,
que vous exercez, et pour les fins élevées qu'elle poursuit.
L ' H ô p i t a l de San Giovanni R o t o n d o , qui ouvre maintenant ses portes,
est le fruit d'une intuition des plus hautes, d'un idéal mûri longuement
et affiné au contact des formes les plus diverses et les plus cruelles de la
souffrance morale et physique de l'humanité. Celui, qui par fonction
est appelé à soigner les âmes ou les corps, ne tarde pas à mesurer à quel
point la douleur corporelle sous tous ses aspects met en cause l'homme
entier et jusqu'aux couches les plus profondes de son être moral ; elle
l'oblige à se poser à nouveau les questions fondamentales de sa destinée,
de son attitude envers Dieu et les autres hommes, de sa responsabilité
individuelle et collective, du sens de son pèlerinage terrestre. Aussi la médecine qui veut être vraiment humaine, doit aborder la personne intégralement, corps et âme. Mais d'autre part, elle en est incapable par
elle-même, puisqu'elle ne détient aucune autorité ni aucun mandat l'habilitant à intervenir dans le domaine de la conscience. Elle appelle donc
des collaborations qui prolongeront son oeuvre, la conduiront à son véri
table aboutissement. Placé dans les conditions idéales au point de vue
matériel et moral, le malade aura moins de peine à reconnaître en
ceux qui travaillent à le guérir, des auxiliaires de Dieu, soucieux de
préparer la voie à l'intervention de la grâce, et c'est l'âme elle-même
qui sera ainsi rétablie dans la pleine et lumineuse intelligence de ses
* Die 8 Maii mensis a. 1956.
Acta PU Pp. XII
455
prérogatives et de sa vocation surnaturelle. A cette condition seulement
on pourra parler en toute vérité d'un soulagement efficace de la souff r a n c e ; c'est pourquoi le refuge de charité, de dévouement, de compréhension, qui vient de s'inaugurer à San Giovanni R o t o n d o , a voulu
s'intituler
« Gasa
Sollievo
della
Sofferenza ».
On sait les fatigues, les soucis, les difficultés qui ont jalonné les progrès de cette œuvre, sans freiner l'élan qui l'a inspirée. De 1947 à 1956,
elle s'est édifiée patiemment,
tenacement,
et se présente maintenant
comme une réussite magnifique, un des hôpitaux les mieux outillés de
l'Italie grâce aux perfectionnements de la technique moderne, et l'un des
meilleurs des régions méridionales ; les services de radiologie et cardiologie en particulier y ont été pourvus d'installations aussi parfaites que
possible.
Le symposium qui vous rassemble à l'occasion de sa mise en service
aborde une matière importante et difficile, dans laquelle vous avez acquis, Messieurs, une maîtrisé que consacre le renom de vos travaux. Matière importante, car les maladies des artères coronaires sont aujourd'hui
largement
répandues et portent la responsabilité de nombreux décès.
Matière difficile à cause de sa c o m p l e x i t é : on y rencontre encore bien
des points incertains, ainsi par exemple dans la distribution anatomique
et la structure des coronaires, et dans la régulation de la vaso-constriction ou de la vaso-dilatation coronarienne. V o t r e Symposium envisage
assez amplement le domaine de ces maladies : l'histoire des travaux qui
les ont fait connaître, l'anatomie pathologique des artères coronaires,
les syndromes de leurs insuffisances, les moyens actuels de diagnostic et
d'étude, les remèdes prévus par la pharmacologie et la chirurgie.
On connaît depuis longtemps des syndromes cliniques en relation
avec les troubles de la nutrition du myocarde, qu'ils soient dus à des
altérations anatomiques ou à des vices fonctionnels du système de la
circulation coronaire. Les coronarites auxquelles, à la fin du siècle
dernier, on attribuait la responsabilité principale des douleurs de l'angine de poitrine, furent reléguées au second plan au profit de la théorie
aortique, mais reprirent toute leur importance après la guerre de 1914
dès que les progrès de l'électrocardiographie permirent de l'utiliser pour
l'étude des anomalies morphologiques du cœur. En même temps, l'histopathologie se livrait à un examen minutieux des lésions artérielles et des
syndromes ischémiques du muscle cardiaque, tandis que des observations
et des discussions nombreuse venaient sans cesse enrichir la documentation du sujet. Depuis une vingtaine d'années surtout, la technique de l'é-
456
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
lectrocardiographie, grâce aux travaux des écoles américaines et de W i l son en particulier, a conquis une position de premier plan parmi les méthodes d'investigation cardiologique. Les diagnostics deviennent plus
•sûrs, la thérapeuthique dispose d'orientations solides. Il reste toutefois
que la synthèse de données si complexes se heurte encore à bien des résistances : si la c o m m o d i t é de l'exposé autorise des distinctions tranchées,
la réalité des faits présente des variétés de forme, qui s'échelonnent suivant une progression continue. Ainsi dans l ' e n o l o g i e de l'angine de poitrine et de l'infarctus, bien q u ' o n puisse accuser généralement des lésions
anatomiques caractérisées, celles-ci manqueront parfois et l ' o n sera
contraint de recourir à l'élément fonctionnel, plus incertain et plus déroutant. L'insuffisance de la circulation coronarienne à nourrir le myocarde peut être due à la sclérose vasculaire, mais aussi aux c o n d i t i o n s
dynamiques de la circulation du sang, par exemple aux variations de la
pression, qui règne dans la portion initiale de l'aorte, et à la qualité
même de son apport nutritif ; tous ces éléments dépendent eux-même de
l ' a c t i o n du système nerveux végétatif et se rencontrent dans les proportions les plus variables à l'origine d'un même syndrome.
En ce qui concerne la douleur dans les syndromes coronariens, on
tend à accorder toujours plus d'importance au rôle que joue le système
d'innervation. Il n'est pas toujours possible de trouver pour justifier la
douleur angineuse, une lésion organique des coronaires. Dans ce cas, le
patient est considéré simplement comme un nerveux et cependant il
peut arriver qu'une grave attaque douloureuse aboutisse à la mort. Il y a
des cas dans lesquels, à la suite d'une douleur thoracique, on porta un
diagnostic de thrombose coronaire, confirmé par le tracé electrocardiographique. P o u r l'un iou l'autre de ces patients, décédé par mort violente, l'autopsie montra que les coronaires et le myocarde étaient parfaitement sains, et l'électrocardiogramme, examiné à nouveau, fut trouvé normal. Il faut par conséquent procéder très prudemment quand on
formule un diagnostic.
N o n moins importants, du point de vue clinique, sont les syndromes
coronariens réflexes. On connaît depuis quelques dizaines d'années les
rapports étroits qui existent entre les appareils digestif et cardiovasculaire, et la possibilité pour certaines affections de l'un de se répercuter
différemment sur l'autre, déterminant ainsi un complexe de symptômes
q u ' i l n'est pas facile d'interpréter. Ainsi en cas de pneumatose gastrique,
de cholécystite, d'ulcère gastrique ou duodenal, de diverticule de l'œsophage, on peut voir se manifester des crises d'angine typiques. Qui ne
Acta Pii Pp. XII
457
voit d o n c l'importance du chapitre de la pathologie réflexe de la circulation coronaire? Il ne faut d'ailleurs pas, dans ces cas, négliger l'intervention de facteurs prédisposants,
qui déterminent le réflexe vago-
c o r onarien.
Parmi les causes de la sclérose coronarienne elle-même, qui constitue la base anatomi que fondamentale des interprétations de la Symptomat o l o g i e , l'âge vient en premier lieu ; le vieillissement artériel se manifeste
ici d'une manière particulièrement grave, et la fréquence de l'infarctus
traduit peut-être une conséquence du rythme trépidant de la vie mo
derne et de l'usure qu'elle entraîne pour l'organisme. N'est-il pas typique
que, selon certaines statistiques du moins, les classes aisées de la société
et les professions libérales en subissent particulièrement les atteintes?
Le sexe, le type morphologique, l'hérédité se rangent aussi parmi les
facteurs importants dans l'étiologie des coronarites, où la dystonie neuro•circulatoire revendique, c o m m e Nous le rappelions plus haut, une large
place.
Les manifestations de l'insuffisance coronaire sont bien connues ;
l'infarctus et l'angine de poitrine traduisent de façon aiguë la détresse
d'un organe soudainement privé de ressources nutritives indispensables
à son fonctionnement et qui tente dramatiquement de surmonter la
crise. L'évolution de la maladie est d'abord lente et quasi silencieuse,
puis l ' o n assiste à un accident brutal ou à une série de crises, coupées
parfois de répits inattendus, et que clôture la m o r t subite ou précédée
d'une longue et pénible infirmité.
Les recherches, auxquelles se livre la science médicale pour détailler
les modalités des maladies coronariennes, tendent naturellement à instaurer une thérapeuthique plus précise et plus efficace. On a étudié méthodiquement toutes les substances vasomotrices et l ' o n s'efforce d'en déterminer l'action sur le système vasculaire et en particulier sur les coronaires ; on trouve des médicaments nouveaux qui viennent enrichir l'arsenal
du médecin ; on tente même des interventions chirurgicales sur le sympathique et les voies nerveuses, afin de supprimer la douleur et d'obtenir
une vaso-dilatation temporaire ou permanente. On a essayé aussi de
renforcer le régime artériel au moyen d'une revascularisation directe, entre autres par des greffes musculaires ou pulmonaires.
Il reste que le médecin placé devant un cas précis de sclérose c o r o narienne doit faire appel à toute son intuition pour interpréter correctement les symptômes qu'il a sous les yeux et les résultats de l'électrocardiographie : il importe non seulement d'avoir présentes à l'esprit toutes
458
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
les possibilités d'interprétation prévues par les théories pathogéniques,
mais surtout de savoir choisir par une sorte de divination, appuyée
d'ailleurs sur ces théories, et encore sur la pratique clinique, la seule
solution vraiment salutaire pour le malade. Les sciences de la vie, plus
que d'autres, laissent place à des lacunes, à des éléments imprévisibles,
et imposent au praticien une intervention prompte et avisée, sachant
parfois s'affranchir des règles les mieux établies.
Le rôle étendu des causes fonctionnelles dans les insuffisances du m y o carde et l'impuissance relative du traitement médicamenteux invitent à
souligner l'importance des mesures prophylactiques, surtout en matière
d'hygiène et de diététique, qu'il s'agisse d'équilibrer les temps de travail et ceux de repos, l'activité intellectuelle et la détente physique, de
régler le régime de table ou la mise en jeu des réactions émotives. Et
sans doute est-il opportun de ne pas oublier la part de l'équilibre psychologique profond, de l'aisance et de la sécurité, que confère à l'action
humaine la paix intime de l'âme, lorsqu'elle est accordée aux exigences
morales et spirituelles de son être.
A i n s i , dans le champ restreint de votre spécialité, c'est le comportement de l'homme tout entier qui vient se refléter. Quelle preuve plus éloquinte de l'harmonie merveilleuse, qui devrait gouverner l'être humain,
si celui-ci n ' y avait par sa faute introduit le désordre ! La fragilité irrémédiable de la nature s'accuse dans l'impuissance des remèdes à enrayer
une déchéance progressive, c o m m e à prévenir l'apparition de la mort
subite.
La modération du genre de vie, la maîtrise de soi qui suppose l'observation des règles de l'hygiène, dictées par la structure même du corps et
son fonctionnement, ne suggèrent-elles pas l'idée d'une discipline supérieure de l'esprit, faite avant tout de loyauté, de soumission humble au
réel, au monde tel que Dieu l'a fait, à la société humaine et aux ordonnances qui la régissent. Le respect fondamental des lois de la vie, physique, morale et spirituelle, la reconnaissance de la souveraineté de Dieu
et de son intervention miséricordieuse dans l'histoire de l'humanité
pour la sauveur, doivent aller jusqu'à l'acceptation de la souffrance et de
la m o r t . « Estote parati, quia qua nescitis hora, Filius hominis venturus
est ». « Soyez prêts, car c'est à l'heure que vous ne pensez pas que le
Fils de l'homme viendra » : cette parole du Seigneur prend i c i valeur
d'avertissement et révèle en même temps l'épilogue du d r a m e : la rencontre de l'homme avec le Seigneur, vers qui il a marché. A l o r s seulement s'éclaire tout l'itinéraire ; c'est dans cette lumière, née de la foi, que
Acta PU Pp. XII
4ö9
devient acceptable à ceux qui peinent le poids de leur douleur, sincère la
compréhension et efficace le soutien de ceux qui les assistent.
Nous voudrions, Messieurs, qu'en remplissant votre noble tâche scientifique au service des hommes souffrants, vous appuyiez vos raisons de
vivre et d'agir sur les certitudes les plus hautes, qué Nous venons d'évoquer, et que vous en éclairiez vos collaborateurs, vos malades et votre
entourage. En appelant sur vous et sur les vôtres d'abondantes grâces
divines, en les invoquant aussi sur les promoteurs de la oc Gasa Sollievo
della Sofferenza », sur son personnel, sur ses malades et tous ses bienfaiteurs, de tout cœur Nous vous en donnons pour gage Notre bénédiction
Apostolique.
III
Dirigentibus ac Sociis Sodalitatis Italicae oblatorum « corneae » et
nis Italicae
tificis
caecorum necnon praeclaris
quaerentibus
circa
quosdam
medicis
medentium
mentem
Unio-
Summi Pon-
interventus
in
auxi-
lium caecorum. *
V o u s Nous avez demandé, Messieurs, un mot d'orientation, d'approbation et d'encouragement pour votre Association qui veut aider les
aveugles, et ceux dont la fonction visuelle est atteinte, au moyen des
ressources techniques et scientifiques de la chirurgie moderne.
C'est
bien volontiers que Nous traitons dans cette brève allocution du but
que vous vous proposez.
La documentation abondante, que vous Nous avez procurée, dépasse
de loin le thème précis, que Nous avons l'intention de développer. Elle
concerne l'ensemble du problème, de j o u r en j o u r plus aigu, de la transplantation de tissus d'une personne à l'autre, selon ses divers aspects
biologique et médical, technique et chirurgical, juridique, moral et religieux. Nous nous limitons aux aspects religieux et moraux de la transplantation de la cornée, non entre des hommes vivants (de celle-ci Nous
ne parlerons pas aujourd'hui), mais du corps mort sur le vivant. Nous
serons toutefois obligé de déborder ce cadre étroit pour parler de quelques opinions, que Nous avons rencontrées à cette occasion.
N o u s avons examiné les divers rapports que vous Nous avez communiqués ; par leur objectivité, leur sobriété, leur précision scientifique,
les explications q u ' i l s , donnent sur les présupposés nécessaires d'une
* Habita die 14 Maii mensis a. 1956.
460
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
transplantation de la cornée, sur son diagnostic et son pronostic, o n t
fait sur N o u s une profonde impression.
A v a n t d'aborder le thème proprement dit, q u ' i l N o u s soit permis de
faire deux remarques plus générales. La (( terminologie »,
que nous
avons trouvée dans les rapports et dans les textes imprimés, distingue
« autoinnesto », ou autogreffe, transferts de tissus d'une partie à l'autre
du corps d'un seul et même individu ; « omoinnesto », ou homogreffe,
transferts de tissus d'un individu à un autre de la même espèce (c'està-dire ici d'homme à homme) ; « eteroinnesto », ou hétérogreffe, transferts de tissus entre deux individus d'espèces différentes
(c'est-à-dire
ici entre un animal et un organisme humain). Ce dernier cas appelle
quelques précisions du point de vue religieux et moral. On ne peut pas
dire que toute transplantation de tissus (biologiquement possible) entre
individus d'espèces différentes soit moralement c o n d a m n a b l e ; mais il
est encore moins vrai qu'aucune transplantation hétérogène biologiquement possible ne soit interdite ou ne puisse soulever d'objection. Il
faut distinguer d'après les cas et voir quel tissu ou quel organe il s'agit
de transplanter. La transplantation de glandes sexuelles animales sur
l ' h o m m e est à rejeter c o m m e i m m o r a l e ; par contre la transplantation
de la cornée d'un organisme non-humain à un organisme humain ne
soulèverait aucune difficulté morale, si elle était biologiquement possible et indiquée. Si l ' o n voulait fonder sur la diversité des espèces
l'interdiction morale absolue de la transplantation, il faudrait en bonne
logique déclarer immorale la thérapie cellulaire, qui se pratique actuellement avec une fréquence croissante ; on emprunte souvent des cellules vivantes à un organisme non-humain pour les transplanter dans
un organisme humain, où elles exercent leur action.
N o u s avons trouvé aussi dans
les explications
terminologiques
de
l'ouvrage imprimé le plus récent une remarque, qui concerne le thème
même de Notre présente allocution. On y précise que l'expression « innesto », utilisée pour désigner le transfert de parties d'un corps mort
à un homme vivant, est inexacte et employée improprement. Le texte
p o r t e : « I m p r o p r i a m e n t e , viene chiamato " i n n e s t o " anche l'impiego
di tessuti " fìssati "
(morti e conservati) ; mentre sarebbe più esatto
parlare di " i m p i a n t o " o di " i n c l u s i o n e " di un tessuto morto in un
tessuto vivente». Il vous appartient d'apprécier cet avis au point de vue
m é d i c a l ; au point de vue philosophique et theologique la critique est
justifiée. Le transfert d'un tissu ou d'un organe d'un mort à un vivant
Acta PU Pp. XII
461
n'est pas transfert d'homme à h o m m e ; le mort était un homme, mais
il ne Y est plus.
Nous avons relevé aussi dans la documentation imprimée une autre
remarque, qui prête à confusion et que Nous estimons devoir rectifier.
P o u r démontrer que l'extirpation d'organes nécessaires à la trasplantación faite d'un vivant à l'autre est conforme à la nature et licite, on
la met sur le même pied que celle d'un organe physique déterminé faite
dans l'intérêt d'un organisme physique total. Les membres de l'individu seraient considérés ici comme parties et membres de l'organisme
total que constitue l'(( humanité », de la même manière — ou presque
— qu'ils sont parties de l'organisme individuel de l'homme. On argumente alors en disant que, s'il est permis, en cas de nécessité, de sacrifier un
membre particulier
(main,
pied,
œil,
oreille,
rein,
glande
sexuelle) à l'organisme de F« homme », il serait également permis de
sacrifier tel membre particulier à l'organisme « humanité »
(dans la
personne d'un de ses membres malade et souffrant). Le but que vise
cette argumentation, remédier au mal d'autrui, ou du moins l'adoucir,
est compréhensible, et louable, mais la méthode proposée, et la preuve
dont on l'appuie, sont erronées. On néglige ici la différence essentielle
entre un organisme physique et un organisme moral, ainsi que le différence qualitative essentielle entre les relations des parties avec le tout
dans ces deux types d'organismes. L'organisme physique de l'<( homme » est un tout quant à l'être ; les membres sont des parties unies et
reliées entre elles quant à l'être physique même ; ils sont tellement absorbés par le tout, qu'ils ne possèdent aucune indépendance, ils n'existent
que pour l'organisme total et n ' o n t d'autre fin que la sienne. Il en va
tout autrement pour l'organisme moral qu'est l'humanité. Celui-ci ne
constitue un tout que quant à l'agir et à la finalité; les individus, en
tant que membres de cet organisme ne sont que des parties fonctionnelles ; le « tout » ne peut donc poser à leur égard que des exigences
concernant l'ordre de l'action. Quant à leur être physique les individus
ne sont en aucune façon dépendants les uns des autres ni de l'human i t é ; l'évidence immédiate et le bon sens démontrent la fausseté de
l'assertion contraire. P o u r cette raison l'organisme total, qu'est l'humanité, n'a aucun droit de poser aux individus des exigences dans le
domaine de l'être physique, en vertu du droit de nature qu'a le « tout »
de disposer des parties. L'extirpation d'un organe particulier serait un
cas d'intervention directe, non seulement sur la sphère d'action de
l'individu, mais aussi et principalement sur celle de son être, de la part
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
462
d'un « tout » purement fonctionnel: « humanité », « société », « Etat »,
auquel l'individu humain est incorporé c o m m e membre fonctionnel et
quant à l'agir seulement. Dans un tout autre contexte,
N o u s avons
déjà souligné auparavant le sens et l'importance de cette considération et rappelé la distinction nécessaire, dont il faut soigneusement tenir c o m p t e , entre l'organisme physique et l'organisme m o r a l . C'était
dans Notre Encyclique du 29 juin 1943 sur le « Corps mystique du
Christ ». Nous résumions alors ce que Nous venons de dire en quelques
phrases, que des non-théologiens ne pourraient peut-être pas saisir immédiatement à cause de leur forme concise, mais où ils trouveraient,
après une lecture attentive, une meilleure compréhension de la différence que comportent les relations de tout à partie dans l'organisme
physique et m o r a l . Il fallait expliquer alors comment le simple croyant
était partie du Corps mystique du Christ, qu'est l'Eglise, et la différence entre cette relation et celle qui existe dans un organisme physique. N o u s disions alors :
« D u m enim in naturali c o r p o r e unitatis principium ita partes iungit, ut propria, quam vocant, subsistentia singulae prorsus c a r e a n t ;
c o n t r a in mystico Corpore mutuae coniunctionis vis, etiamsi intima,
membra ita inter se copulat, ut singula omnino fruantur persona propria. A c c e d i t quod, si totius et singulorum membrorum mutuam inter
se rationem consideramus, in physico quolibet viventi c o r p o r e totius
concretionis emolumento membra singula universa .postremum unice
destinantur, dum socialis quaelibet hominum compages, si m o d o ultimum utilitatis finem inspicimus, ad omnium et uniuscuiusque membri
profectum, utpote personae sunt, postremum ordinantur.
1
N o u s revenons à Notre ¡theme principal, l'appréciation morale de la
transplantation de la cornée d'un mort sur un vivant, afin d'améliorer
l'état des aveugles ou de ceux qui le deviennent ; à leur service se mettent aujourd'hui la charité et la pitié de beaucoup d'hommes compatissants, de même que les progrès de la technique et de la chirurgie Scientifique, avec toutes leurs ressources inventives, leur audace et leur persévérance. La psychologie de l'aveugle nous permet de deviner son besoin d'une aide compatissante et c o m m e il la reçoit avec reconnaissance.
L'évangile de Saint L u c contient une description vivante de la psychologie de l'aveugle, qui èst un chef-d'œuvre. L'aveugle de Jéricho,
entendant passer la foule, demanda ce que cela signifiait. On lui répon-
1
Acta Ap. Sedis, a. 35, p. 221-222.
;
Acta Pii Pp. XII
463
dit que Jésus de Nazareth passait par là. A l o r s il s'écria :
« Jésus,
Fils de D a v i d , aie pitié de moi ». Les gens lui enjoignirent de se taire,
mais lui continuait de plus belle : « Fils de David, aie pitié de m o i ! ».
Jésus ordonna d o n c de le faire venir. « Que veux-tu que je te fasse? »
— « Seigneur ! que je voie !» — « V o i s ! Ta foi t'a sauvé ». Et aussitôt
il recouvra la vue et suivit Jésus en louant D i e u .
2
Ce c r i « Seigneur,
faites que je voie ! » retentit aux oreilles et dans le cœur de tous ; aussi
voulez-vous y répondre tous et prêter votre aide autant qu'il est en votre
pouvoir. V o u s Nous assurez que le transfert de la cornée constitue pour
beaucoup de malades un moyen prometteur de guérison ou du moins
d'adoucissement et d'amélioration. Eh bien ! utilisez-la et aidez-les dans
la mesure où c'est possible et l i c i t e ; naturellement, en choisissant les
cas avec beaucoup de discernement et de prudence.
La documentation, que vous Nous avez fournie, permet de se représenter en quelque sorte l'opération que vous effectuez. On peut exécuter
l'enlèvement de la cornée de deux façons, dites-vous, soit par des « kératoplasties lamellaires » « cheratoplastiche lamellari » ; soit par des
<( kératoplasties p e r f o r a n t e s » « c h e r a t o p l a s t i c h e p e r f o r a n t i » . Si l'on
observe soigneusement la technique requise, l'œil enlevé peut se conserver pendant 48 à 60 heures. Si plusieurs cliniques ne sont pas t r o p
éloignées les unes des autres, elles peuvent ainsi constituer une certaine
réserve de matériel prêt à l'usage, et se prêter secours mutuellement
selon les besoins des cas particuliers. Nous trouvons aussi dans votre
documentation des renseignements sur les indications de la transplantation de cornée en général, et sur ses possibilités de réussite. La majorité des aveugles, ou de ceux qui le deviennent, ne sont pas susceptibles d'en profiter. V o u s mettez en garde contre les espoirs utopiques,
en ce qui concerne le pronostic des cas opérables. V o u s écrivez : (( È
bene che il pubblico sappia che non sono possibili trapianti di altri tessuti oculari e tanto meno dell'occhio intero n e l l ' u o m o , ma è solo possibile sostituire, e solo parzialmente, la porzione più anteriore dell'apparato diottrico oculare ». Quant au succès de l'intervention, vous Nous
apprenez que des 4360 cas publiés entre 1948 et 1954, 45 à 65% ont eu un
résultat positif et que l ' o n rencontre un pourcentage semblable pour
les cas non-publiés ; vous ajoutez « Si è avuto un vantaggio rispetto alle
condizioni precedenti » ; dans 20% des cas seulement on aurait pu obtenir (( una visione più o meno vicina alla normale ». V o u s signalez pour
2
Luc. 18, 35-43.
464
Acta Apostolicae
Sedis
-
Commentarium
Officiale
conclure que dans beaucoup de pays les lois et ordonnances de l ' E t a t
ne permettent pas une utilisation plus large de la trasplantation de la
cornée et que, par conséquent, on ne peut pas aider un nombre plusgrand d'aveugles ou de ceux qui perdent la vue. V o i l à pour ce qui
concerne le point de vue médical et technique de votre compétence.
Du point de vue moral et religieux, il n ' y a rien à objecter à l'enlèvement de la cornée d'un cadavre, c'est-à-dire aux Jcératoplasties lamellaires aussi bien que perforantes, quand on les considère en ellesmêmes. P o u r qui les reçoit, c'est-à-dire, le patient;, elles représentent
une restauration et la correction d'un défaut de naissance ou accidentel..
A l'égard du défunt dont on enlève la cornée, on ne l'atteint dans aucun
des biens auxquels il a droit, ni dans son droit à ces biens. Le cadavre
n'est plus, au sens propre du mot, un sujet de droit ; car il est privé de
la personnalité qui seule peut être sujet de droit. L'extirpation n'est
pas non plus l'enlèvement d'un bien; les organes visuels en effet (leur
présence, leur intégrité) n'ont plus dans le cadavre le caractère de biens,
parce qu'ils ne lui servent plus et n'ont plus de relation à aucune fin.
Cela ne signifie pas du tout qu'à l'égard du cadavre d'un homme il ne
pourrait y avoir, ou il n ' y ait pas en fait, des obligations morales, des
prescriptions ou des prohibitions; cela ne signifie pas non plus que l e s
tiers, qui ont le soin du c o r p s , de son intégrité et du traitement dont
il sera l'objet, ne puissent céder, ou ne cèdent en fait, des droits et des
devoirs proprement dits. Bien au contraire. Les kératoplasties, qui ne
soulèvent en elles-mêmes aucune objection morale, peuvent aussi par
ailleurs ne pas être irréprochables et même être directement immorales.
Il faut en premier lieu dénoncer un jugement moralement erroné,,
qui se forme dans l'esprit de l'homme, mais influence d'habitude son
comportement externe et consiste à mettre le cadavre humain sur le
même plan que celui de l'animal ou qu'une simple (( chose ». Le cadavre animal est utilisable presque dans toutes ses parties ; on peut en
dire autant du cadavre humain considéré de façon purement matérielle,
c'est-à-dire dans les éléments dont il se compose. P o u r certains, cette
manière de voir constitue le critère dernier de la pensée et le principe
dernier de l'action. Une telle attitude comporte une erreur de jugement
et une méconnaissance de la psychologie et du sens religieux et m o r a l .
Car le cadavre humain mérite q u ' o n le regarde tout autrement. Le
corps était la demeure d'une âme spirituelle et immortelle, partie constitutive essentielle d'une personne humaine dont il partageait la dig n i t é ; quelque chose de cette dignité s'attache encore à lui. On peut
Acta PU Pp. XII
465
•dire aussi, puisqu'il est une composante de l'homme, qu'il a été formé
<( à l'image et à la ressemblance » de Dieu, laquelle va bien au delà des
traces génériques de la ressemblance divine, q u ' o n retrouve également
•chez les animaux privés d'intelligence et jusque dans les créatures inanimées purement matérielles. Même au cadavre s'applique d'une certaine manière le mot de l ' A p ô t r e : « Ne savez-vous pas que vos membres
sont le temple du St-Esprit, qui habite en vous? » .
3
Enfin le corps mort
« s t destiné à la résurrection et à la vie éternelle. T o u t cela ne vaut pas
du corps animal et prouve qu'il ne suffît pas d'envisager des « f i n s thérapeutiques » pour juger et traiter convenablement le cadavre humain.
D'autre part, il est vrai également que la science médicale et la formation des futurs médecins exigent une connaissance détaillée du corps
humain et q u ' o n a besoin du cadavre comme objet d'étude. Les réflexions émises ci-dessus ne s'y opposent pas. On peut poursuivre cette
fin légitime en acceptant pleinement ce que Nous venons de dire. De là
vient aussi qu'un individu veuille disposer de son cadavre et le destiner
à des fins utiles, moralement irréprochables et même élevées (entre
autres pour secourir des hommes malades et souffrants). On peut prend r e une telle décision au sujet de son propre corps avec la pleine conscience du respect qui lui revient, et en tenant compte des paroles que
l ' A p ô t r e adressait aux Corinthiens. Cette décision il ne faut pas la condamner, mais la justifier positivement. Pensez par exemple au geste de
D o n Carlo Gnocchi. A moins que les circonstances n'imposent une obligation, il faut respecter la liberté et la spontanéité des intéressés ; d'habitude on ne présentera, pas la chose comme un devoir ou un acte de charité obligatoire. Dans la propagande, il faut certainement observer une
réserve intelligente pour éviter de sérieux conflits extérieurs et intérieurs. Faut-il en outre, comme il arrive souvent, refuser en principe
tout dédommagement? La question reste posée. Il est hors de doute que
de graves abus peuvent s'introduire, si l'on exige une rétribution ; mais
ce serait aller trop loin que de juger immorale toute acceptation ou
toute exigence d'un dédommagement. Le cas est analogue à celui de la
transfusion sanguine : c'est un mérite pour le donneur de refuser un
dédommagement; ce n'est pas nécessairement un défaut de l'accepter.
L'enlèvement de la cornée, même parfaitement licite en soi, peut
aussi devenir illicite, s'il viole les droits et les sentiments des tiers à
qui incombe le soin du cadavre, les proches parents d ' a b o r d ; mais ce
s
1 Cor. 6, 19.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
466
pourraient être d'autres personnes en vertu de droits publics ou privés.
Il ne serait pas humain, p o u r servir les intérêts de la médecine ou des
« buts thérapeuthiques », d'ignorer des sentiments si profonds. En général, il ne devrait pas être permis aux médecins d'entreprendre des
extirpations ou d'autres interventions sur un cadavre sans l ' a c c o r d de
ceux qui en sont chargés, et peut-être même en dépit des objections
formulées antérieurement par l'intéressé. Il ne serait pas non plus équitable que les corps des patients pauvres dans les cliniques publiques et
les hôpitaux soient destinés d'office aux services de médecine et de chirurgie, tandis que ceux des patients plus fortunés ne le seraient pas.
L'argent et la situation sociale ne devraient pas intervenir, quand il
s'agit de ménager des sentiments humains aussi délicats. D ' a u t r e part,
il faut éduquer le public et lui expliquer avec intelligence et respect
que consentir expressément ou tacitement à des atteintes sérieuses à
l'intégrité du cadavre dans l'intérêt de ceux qui souffrent, n'offense pas
la piété due au défunt, lorsqu'on a pour cela des raisons valables. Ge
consentement peut malgré tout comporter pour les proches parents une
souffrance et un sacrifice, mais ce sacrifice s'auréole de charité miséricordieuse envers des frères souffrants.
Les pouvoirs publics et les lois qui concernent les interventions sur
les cadavres doivent en général respecter les mêmes considérations morales et humaines, puisqu'elles s'appuient sur la nature humaine ellemême, laquelle précède la société dans l'ordre de la causalité et de la
dignité. En particulier les pouvoirs publics ont le devoir de veiller à
leur mise en pratique, et d'abord de prendre des mesures pour qu'un
(( cadavre » ne soit pas considéré et traité c o m m e tel avant que la mort
n'ait été dûment constatée. P a r contre les pouvoirs publics sont c o m pétents pour veiller aux intérêts légitimes de la médecine et de la formation médicale ; si l ' o n soupçonne que la mort est due à une cause criminelle, ou s'il y a danger pour la santé publique, il faut que le corps
soit livré aux autorités. T o u t cela peut et doit se faire, sans manquer
au respect dû au cadavre humain et aux droits des proches parents. Les
pouvoirs publics peuvent enfin contribuer efficacement à faire entrer
dans l'opinion la conviction de la nécessité et de la licéité morale de
certaines dispositions au sujet des cadavres, et ainsi prévenir ou écarter
l'occasion de conflits intérieurs et extérieurs dans Pindividu, la famille
et la société.
Il y a presque deux ans, le 30 septembre 1954, N o u s avons déjà exprie
mé les mêmes idées dans une allocution au 8 Congrès de l'Association
Acta Pii Pp. XII
467
Médicale Internationale, et Nous voudrions maintenant répéter et confirmer ce que Nous disions alors dans un bref paragraphe : « En ce qui
concerne l'enlèvement de parties du corps d'un défunt à des fins thérapeutiques, on ne peut pas permettre au médecin de traiter le cadavre
c o m m e il le veut. Il revient à l'autorité publique d'établir des règles convenables. Mais elle non plus ne peut procéder arbitrairement. Il y a des
textes de loi, contre lesquels on peut élever de sérieuses objections. U n e
norme, c o m m e celle qui permet au médecin, dans un sanatorium, de prélever des parties du corps à des fins thérapeutiques, tout esprit de lucre
étant exclu, n'est pas admissible déjà en raison de la possibilité de l'interpréter t r o p librement.
Il faut aussi prendre en
considération les
droits et les devoirs de ceux à qui incombe la charge du corps du défunt. Finalement, il faut respecter les exigences de la morale naturelle,
qui défend de considérer et de traiter le cadavre de l'homme simplement
c o m m e une chose o u c o m m e celui d'un animal » .
4
A v e c l'espoir de vous avoir ainsi donné une orientation plus précise
et facilité une compréhension plus profonde des aspects religieux et moraux de ce sujet, Nous vous accordons de tout cœur Notre Bénédiction
Apostolique.
IV
Iis
qui
interfuerunt
humana,
Conventui
Neapoli indicto.
universali
de
fecunditate
et
sterilitate
*
V o u s Nous avez exprimé, Messieurs, le désir de venir N o u s présenter
vos hommages à l'occasion du deuxième Congrès Mondial de la Fertilité
et de la Stérilité, que vous tenez maintenant à Naples. N o u s répondons
avec empressement à votre souhait et vous disons le plaisir tout particulier, que N o u s éprouvons à recevoir un groupe imposant de savants et
de praticiens de tant de pays divers. V o u s vous apprêtez à étudier un
sujet difficile et délicat, parce qu'il concerne l'une des fonctions principales du corps humain et parce que les résultats de vos travaux peuvent
entraîner des conséquences lourdes de signification pour la vie de beauc o u p d'hommes et l'évolution des sociétés.
La stérilité conjugale involontaire, à laquelle vous vous proposez de
porter remède, fait obstacle à l'obtention de la fin principale du mariage
4
Acta Apost. Sedis, vol. X X X X V I a. 1954, pag. 595.
* Habita die 19 Maii mensis a. 1956.
468
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
et provoque chez le couple un malaise profond, voilé souvent par une
pudeur instinctive, mais dangereux pour la stabilité du mariage luimême. C'est pourquoi, en face de l'impuissance de la médecine moderne
à traiter avec succès bien des cas de ce genre, vous avez formé en 1951 cette
« Association internationale de la Fertilité », dont le premier Congrès,
tenu à N e w Y o r k en 1953, proposait dans son ordre du j o u r trois résolutions principales : aider par tous les moyens possibles l'étude et la
recherche concernant la fertilité; promouvoir et répandre cette spécialité chez les médecins, afin qu'un nombre suffisant d'entre eux puisse aider
efficacement les couples stériles ; insister p o u r q u ' o n crée des cliniques,
des services et des centres de fertilité dans les hôpitaux, sous la direction
d'un personnel compétent. Le présent Congrès répond, c o m m e le précédent, à la volonté âe développer au maximum les connaissances que l'on
possède, de les répandre parmi les médecins de toutes les parties du
monde, de déterminer aussi une coordination des travaux sur certains
points, où la convergence des efforts permettra d'obtenir des résultats
plus significatifs. V o u s entendrez un nombre remarquable de rapports
et de communications, qui examinent les facteurs endocriniens et métaboliques de la fertilité et de la stérilité, leurs facteurs professionnels et
toxiques, les méthodes nouvelles de diagnostic et de traitement de la
stérilité masculine et féminine, le diagnostic de l'ovulation et de la
Spermatogenese et le traitement de leurs désordres, la chirurgie de la
stérilité. Une série de mémoires considérera aussi les recherches expérimentales menées en cette matière et les problèmes relatifs à l'une des
principales fonctions de l'homme. Cet ensemble d'études illustre brillamment l'intérêt, que ce Congrès suscite, et la façon dont, de toutes
parts, des spécialistes éminents ont voulu apporter leur contribution à
l'effort c o m m u n .
Il ne Nous appartient pas de porter un jugement sur les aspects proprement techniques de vos travaux ; Nous voudrions par contre envisager brièvement certaines implications morales des questions, que vous
abordez du point de vue scientifique.
V o t r e Congrès précédent signalait dans sa motion finale que la stérilité conjugale involontaire soulève un problème économique et social
de grande importance, qu'elle contribue à l'abaissement de l'indice de
fertilité des populations et peut influencer par là la vie et la destinée des
peuples. Il arrive parfois que l ' o n s'attarde à ce point de vue, plus apparent, plus facilement contrôlable. On dira alors q u ' i l faut promouvoir
la natalité pour assurer la vitalité d'une nation, et son expansion dans
Acta Pii Pp. XII
469
tous les domaines. Il est vrai qu'une natalité élevée manifeste les énergies créatrices d'un peuple ou d'une famille ; elle illustre le courage des
hommes devant la vie, ses risques, ses difficultés; elle souligne leur
volonté de construire et de progresser. On a raison de relever que l'impossibilité physique d'exercer la paternité et la maternité devient aisément un motif de découragement, de repliement sur soi. La vie, qui souhaitait ardemment se prolonger, se dépasser, retombe, pour ainsi dire,
sur elle-même et bien des foyers, hélas, succombent à cette épreuve.
C'est avec plaisir que N o u s voudrions mentionner ici une considération, que vous avez vous-mêmes mise en relief. U est pleinement vrai
que votre zèle à poursuivre des recherches sur la stérilité matrimoniale et les moyens de la vaincre, s'il présente un aspect scientifique digne d'attention, engage aussi de hautes valeurs spirituelles et éthiques,
dont on devrait tenir compte. Nous les avons indiquées ci-dessus. Il est
profondément humain que les époux voient et trouvent dans leur enfant
l'expression véritable et plénière de leur amour réciproque et de leur don
mutuel. Il n'est pas difficile de comprendre pourquoi le désir insatisfait
de la paternité ou de la maternité est ressenti c o m m e un sacrifice pénible
et douloureux par les parents, qu'animent des sentiments nobles et sains.
Bien plus, la stérilité involontaire du mariage peut devenir un danger
sérieux pour l'union et la stabilité même de la famille.
Mais cet aspect social ne fait en réalité que recouvrir une réalité plus
intime et plus grave. Le mariage en effet unit deux personnes dans une
communauté de destin, dans leur marche vers la réalisation d'un idéal
q u i implique, non la plénitude d'un bonheur terrestre, mais la conquête
de valeurs spirituelles d'un ordre transcendant, que la Révélation chrétienne en particulier propose dans toute leur grandeur. Cet idéal, les
é p o u x le poursuivent ensemble, en se consacrant à l'obtention de la fin
première du mariage, la génération et l'éducation des enfants.
Plusieurs fois déjà Nous avons cru nécessaire de rappeler comment
les intentions particulières des conjoints, leur vie commune, leur perfectionnement personnel, ne pouvaient se concevoir que subordonnés au
but qui les dépasse, la paternité et la maternité. « Non seulement l'œuvre
c o m m u n e de la vie extérieure, disions-Nous dans une allocution adressée
a u x sages-femmes le 29 octobre 1951, mais encore tout l'enrichissement
personnel, même l'enrichissement intellectuel et spirituel, jusqu'à ce
q u ' i l y a de plus spirituel et profond dans l'amour conjugal c o m m e tel,
a été mis par la volonté de la nature et du Créateur au service de la
31 - ACTA, vol. X X I I I , n. 9. — 16-6-1956.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
470
1
descendance » - Tel est l'enseignement constant de P E g l i s e ; elle a rejeté
tonte conception du mariage qui menacerait de le replier sur lui-même,
d'en faire une recherche égoïste de satisfactions affectives et physiques
dans l'intérêt des seuls époux.
Mais l'Eglise a écarté aussi l'attitude opposée qui prétendrait séparer,
dans la génération, l'activité biologique de la relation personnelle des
conjoints. L'enfant est le fruit de l'union conjugale, lorsqu'elle s'exprime
en plénitude, par la mise en œuvre des fonctions organiques, des émotions sensibles qui y sont liées, de l'amour spirituel et désintéressé qui
l'anime ; c'est dans l'unité de cet acte humain que doivent être posées les
conditions biologiques de la génération. Jamais il n'est permis de séparer
ces divers aspects au point d'exclure positivement soit l'intention procréatrice, soit le rapport conjugal. La relation, qui unit le père et la
mère à leur enfant, prend racine dans le fait organique et plus encore
dans la démarche délibérée des époux, qui se livrent l'un à l'autre et
dont la volonté de se donner s'épanouit et trouve son aboutissement véritable dans l'être qu'ils mettent au m o n d e . Seule d'ailleurs cette consécration de soi, généreuse dans son principe et ardue dans sa réalisation,
par l'acceptation consciente des responsabilités
qu'elle
comporte, peut
garantir que l'œuvre d'éducation des enfants sera poursuivie avec t o u t
le soin, le courage et la patience qu'elle exige. On peut d o n c affirmer q u e
la fécondité humaine, au delà du plan physique, revêt des aspects moraux
essentiels, qu'il faut nécessairement considérer, même lorsqu'on traite
le sujet du point de vue médical.
Il est bien évident que le savant et le médecin, lorqu'ils abordent un
problème de leur spécialité, ont le droit de concentrer leur attention s u r
ses éléments proprement scientifiques et de le résoudre en fonction de
ces seules données. Mais lorsqu'on entre dans la voie des applications
pratiques à l ' h o m m e , il est impossible de ne pas tenir compte des répercussions que les méthodes proposées auront sur la personne et son destin. La grandeur de l'acte humain consiste précisément à dépasser le
moment même où il se pose pour engager toute l'orientation d'une vie,
pour l'amener à prendre position vis-à-vis de l'absolu. C'est vrai déjà
de l'activité quotidienne : à combien plus forte raison d'un acte qui engage, avec l'amour réciproque des époux, leur avenir et celui de leur descendance.
Aussi croyons-Nous qu'il est capital pour vous, Messieurs, de ne p a s
1
Acta Apost. Sedis, vol. X L I I I (1951) pag. 849-850.
Acta Pii Pp. XII
471
négliger cette perspective, quand vous considérez les mét

Documentos relacionados