acta apostolicae sedis

Transcripción

acta apostolicae sedis
ACTA
APOSTOLICAE
COMMENTARIUM
ANNUS
LVI
-
SERIES
SEDIS
OFFICIALE
III
-
VOL.
TYPIS POLYGLOTTIS VATICANIS
M-DCCCC L X I V
VI
j
An. et vol. LVI
31 Ianuarii 1964
(Ser. DI, v. VI) - N. 1
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
LITTERAE APOSTOLICAE
MOTU PROPRIO DATAE
Facultates et privilegia quaedam Episcopis conceduntur
P A U L U S PP. V I
PASTORALE M U N U S , cum quo Christus Iesus gravissima coniunxit officia docendi, ad sanctitatem adducendi, ligandi atque
solvendi, sacrorum Antistites, licet multis obsaepti impedimentis, praecipuae tamen caritatis editis exemplis omni tempore
coluerunt.
Increbrescentibus vero per saeculorum decursum Ecclesiae
curis laboribusque, Apostolica Sedes intento semper libentique
animo Episcoporum postulationibus respondit, quae ad pastoralem sollicitudinem attinerent, eademque dioecesium Praesules non solum extraordinaria auctoritate et iurisdictione auxit,
sed singularibus etiam facultatibus et privilegiis ditavit, quae
praesentibus necessitatibus opportune satisfacerent.
Nunc autem, cum ad exitum vergat altera Concilii Oecumenici Vaticani II sessio, cumque Nos nihil optatius habeamus
quam Patribus Conciliaribus permagnae existimationis testimonia praebeamus, qua omnes Venerabiles Fratres in Episcopatu prosequimur, eorum vota Nobis visum est libenter excipere, eaque ipsis concedere, quibus simul eorum episcopalis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
6
dignitas in sua luce ponatur, simul pastorale munus efficacius
expeditiusque reddatur. Id enim cum officio Nostro Pastoris
universalis apprime congruere putamus. Dum vero haec Episcopis magna voluntate impertimus, eos pariter rogamus, ut
iidem omnes, cum Christo et Nobiscum, eius in terris Vicario,
artissime coniuncti, flagrantisque caritatis afflatu commoti,
sollicitudinem illam omnium ecclesiarum (cfr. // Cor. 11, 28),
quae Nostros aggravât humeros, leviorem adiutrice sua ipsorum
opera efficere studeant.
Quoniam de facultatibus praestantissimis agitur, eas ita concedimus, ut aliis delegari ab Episcopis non possint, praeter
quam Coadiutori, Auxiliaribus et Vicario Generali, nisi in
singularum facultatum concessione aliud expresse caveatur.
Ad normam autem iuris vigentis, huiusmodi facultates,
quas Episcopis residentialibus iure competere declaramus, competunt etiam iure Vicariis et Praefectis Apostolicis, Administratoribus Apostolicis permanenter constitutis, Abbatibus et
Praelatis nullius, qui omnes in suo territorio iisdem iuribus et
facultatibus gaudent, quae in propriis dioecesibus competunt
Episcopis residentialibus. Et quamvis Vicarii et Praefecti Apostolici nequeant Vicarium Generalem constituere, iidem tamen
has facultates, de quibus agitur, suo quisque Vicario Delegato
legitime delegare valent.
Itaque, omnibus mature perpensis, pro Nostra reverentia
atque caritate erga singulos catholicae Ecclesiae Episcopos,
motu proprio ac Nostra Apostolica Auctoritate decernimus
atque statuimus, ut a die VIII mensis Decembris huius anni
M C M L X i i i Episcopi statim legitime uti frui valeant facultatibus
et privilegiis, quae sequuntur.
I - FACULTATES
TUNT A
QUAE
MOMENTO
QUAS TAMEN ALIIS,
IURE
CANONICE
EPISCOPO
CAPTAE
RESIDENTIALI
DIOECESIS
PRAETER QUAM EPISCOPIS
COMPE-
POSSESSIONIS,
COADIUTORI ET
AUXILIARIBUS ATQUE VICARIO GENERALI, DELEGARE NON POTEST,
NISI IN IISDEM EXPRESSE DICATUR.
1. Prorogandi, ex iusta causa, sed non ultra mensem, legitimum usum rescriptorum seu indultorum, quae ab Apostolica
Sede concessa fuerint et exspiraverint, quin tempestive preces
Acta Pauli Pp. VI
7
pro eorum prorogatione ad eamdem Apostolicam Sedem missae
sint : facta tamen obligatione statim ad ipsam recurrendi pro
gratia aut, si petitio iam facta fuerit, pro responsione obtinenda.
2. Concedendi sacerdotibus ut, propter penuriam cleri et
iusta de causa, Missam bis diebus ferialibus celebrare possint; et etiam ter diebus dominicis aliisque festis de praecepto, si vera necessitas pastoralis id postulet.
3. Permittendi sacerdotibus, qui bis vel ter Missam celebrent, ut aliquid per modum potus sumant, etsi non intercedat
spatium unius horae ante celebrationem Missae.
4. Permittendi sacerdotibus, iusta de causa, Missam qualibet diei hora celebrare et communionem vespere distribuere,
servatis de cetero servandis.
5. Concedendi facultatem sacerdotibus visivae potentiae
debilitate laborantibus, vel alia infirmitate detentis, Missam
votivam Deiparae Virginis aut defunctorum cotidie celebrandi,
adhibita, quoties ea indigeant, alterius sacerdotis vel diaconi
assistentia, atque de cetero servata Instructione a S. Rituum
Congregatione edita die 15 Aprilis 1961.
6. Concedendi eamdem facultatem sacerdotibus omnino caecis, dummodo tamen semper adhibeatur alterius sacerdotis vel
diaconi assistentia.
7. Concedendi sacerdotibus facultatem Missam celebrandi
extra locum sacrum, sed loco honesto et decenti, numquam
autem in cubiculo, super petra sacra, per modum actus ex iusta
causa, habitualiter autem solummodo ex causa graviore.
8. Item, concedendi facultatem Missam ex iusta causa celebrandi in mari et in fluminibus, debitis adhibitis cautelis.
9. Concedendi facultatem sacerdotibus, indulto altaris portatilis fruentibus, ut, iusta et gravi de causa, pro petra sacra
adhibere valeant Graecorum antimensium, vel linteum, ab Episcopo benedictum, in cuius angulo dextro sint reconditae reliquiae Sanctorum Martyrum, pariter ab Episcopo recognitae,
servatis de cetero servandis iuxta rubricas, praesertim quoad
tobaleas et corporale.
10. Concedendi sacerdotibus infirmis aut aetate provectis
facultatem Missam celebrandi domi, non autem in cubiculo,
singulis diebus, etiam festis sollemnioribus, servatis legibus
liturgicis, sed cum licentia sedendi, si stare non possint.
8
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
11. Reducendi ob deminutionem redituum, quamdiu causa
perduret, ad rationem eleemosynae in dioecesi legitime vigentis,
Missas legatorum, quae sint per se stantia, dummodo nemo sit
qui obligatione teneatur et utiliter cogi possit ad eleemosynae
augmentum faciendum.
12. Item reducendi onera seu legata Missarum gravantium
beneficia aliave instituta ecclesiastica, si reditus beneficii aut
instituti insufficientes evaserint ad honestam beneficiarii sustentationem et ad implenda opera sacri ministerii forte beneficio adnexa, vel ad finem proprium eiusdem instituti ecclesiastici congruenter consequendum.
13. Concedendi cappellanis quorumlibet valetudinariorum,
brephotropheorum et carcerum facultatem qua, parocho non
praesente, fidelibus in periculo mortis constitutis sacramentum
Confirmationis administrare valeant, servatis normis a S. Congregatione de disciplina Sacramentorum statutis decreto Spiritus Sancti munera d. 14 Septembris 1946, pro sacerdote administrante Sacramentum Confirmationis.
14. Concedendi confessariis scientia et prudentia conspicuis,
facultatem fideles quoslibet absolvendi in actu sacramentalis
confessionis ab omnibus censuris, etiam reservatis, exceptis
tamen : a) censuris ab homine ; b) censuris specialissimo modo
Apostolicae Sedi reservatis; c) censuris quae sunt adnexae revelationi secreti Sancti Officii; d) excommunicatione qua plectuntur sacerdotes omnesque cum illis matrimonium etiam civiliter tantum contrahere praesumentes et actu simul conviventes.
15. Dispensandi, iusta de causa, super ordinandorum defectu
aetatis, qui sex integros menses non excedat.
16. Dispensandi super impedimento ad ordines, quo astringuntur filii acatholicorum, quamdiu parentes in suo errore permanent.
17. Dispensandi pro iam ordinatis ad effectum tam Missam
celebrandi, quam consequendi et retinendi beneficia ecclesiastica, super quibuscumque irregularitatibus tum ex delicto, tum
ex defectu provenientibus, dummodo exinde scandalum ne oriatur et dummodo altaris ministerium rite expleatur, exceptis
tamen iis de quibus in can. 985, n. 3 et 4, C. I. C. et praevia
Acta Pauli Pp. VI
9
abiuratione in manibus absolventis, quando agitur de crimine
haeresis vel schismatis.
18. Conferendi sacros ordines extra ecclesiam cathedralem et
extra tempora, diebus ferialibus non exceptis, si utilitas pastoralis accedat.
19. Dispensandi, ex iusta et rationabili causa, super omnibus
impedimentis matrimonialibus gradus minoris, etiam si agatur
de matrimoniis mixtis, sed servatis in hoc casu praescriptis
cann. 1061-1064 C. I. C.
20. Dispensandi, urgente iusta et gravi causa, super impedimentis mixtae religionis et disparitatis cultus, etiam in casu
usus Privilegii Paulini, salvis praescriptis cann. 1061-1064
C. I. C.
21. Sanandi in radice, dummodo consensus perseveret, matrimonia invalida ex impedimentis gradus minoris, vel ex defectu
formae, etiam si agatur de matrimoniis mixtis, sed servatis, in
hoc casu, praescriptis can. 1061 C. I. C.
22. Sanandi in radice, dummodo consensus perseveret, matrimonia invalida ex impedimento disparitatis cultus, etiamsi
invalida quoque sint ex defectu formae, servatis tamen praescriptis can. 1061 C. I. C.
23. Permittendi ut, accedente gravi causa, interpellatio
coniugis infidelis ante baptismum partis quae ad fidem convertitur fieri possit; necnon, gravi pariter de causa, ab eadem
interpellatione, ante baptismum partis quae convertitur, dispensandi ; dummodo hoc in casu ex processu saltem summario
et extraiudiciali constet interpellationem fieri non posse, vel
fore inutilem.
24. Reducendi, iusta de causa, obligationem qua Capitula
cathedralia aut collegialia Canonicorum quotidie divina officia
in choro rite persolvere tenentur, concedendo scilicet ut chorale
servitium vel certis tantummodo diebus, vel aliqua solummodo
parte definita absolvi possit.
25. Committendi nonnullis Canonicis, pro necessitate, munera sacri ministerii, magisterii, apostolatus explenda cum excusatione a choro, salvo iure percipiendi fructus praebendae,
non autem distributiones sive inter praesentes, quae dicuntur,
sive cotidianas.
26. Commutandi, ob visivae potentiae debilitatem aut aliam
10
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
causam, eaque durante, officium divinum in cotidianam recitationem saltem tertiae partis rosarii B. Mariae Virginis vel aliarum precum.
27. Deputandi in casibus particularibus, vel ad tempus,
Vicarium Generalem aut alium sacerdotem in dignitate constitutum, ad consecranda altaria portatilia, calices et patenas,
iuxta formam in Pontificali praescriptam et adhibitis sacris
oleis ab Episcopo benedictis.
28. Permittendi clericis minoribus, religiosis laicis, necnon
piis mulieribus ut pallas, corporalia et purificatoria prima quoque ablutione extergere possint.
29. xUtendi facultatibus et privilegiis, servato ipsorum ambitu et tenore, quibus Religiones in dioecesi domum habentes
gaudent in bonum fidelium.
30. Concedendi sacerdotibus facultatem, qua, ritibus ab Ecclesia praescriptis, stationes Viae Crucis erigere valeant, etiam
sub divo, cum omnibus indulgentiis quae huiusmodi pium
exercitium per agentibus impertitae sunt. Quae tamen facultas
exerceri non potest in territorio paroeciali, ubi sita est domus
religiosorum qui ex apostolica concessione privilegio gaudent
erigendi Viae Crucis stationes.
31. Admittendi in Seminario filios illegitimos, si qualitates
praebeant, quae pro admissione in Seminarium requiruntur,
dummodo ne agatur de adulterinis aut sacrilegis.
32. Concedendi licentiam ut, legitima interveniente causa,
bona ecclesiastica alienari, oppignerari, hypothecae nomine
obligari, locari, emphyteusi redimi possint, et personae morales
ecclesiasticae aes alienum contrahere valeant, usque aol eam
pecuniae summam, quam nationalis aut regionalis Conferentia
Episcoporum proposuerit et Apostolica Sedes adprobaverit.
33. Confirmandi usque ad quintum triennium confessarium
ordinarium religiosarum, si ob sacerdotum ad hoc officium idoneorum penuriam aliter provideri nequeat, vel maior religiosarum pars, earum quoque quae in aliis negotiis ius non habent
ferendi suffragium, in eiusdem confessarii confirmationem, per
secreta suffragia, convenerit: dissentientibus tamen, si velint,
aliter providendum erit.
34. Ingrediendi, iusta de causa, intra clausuram pontificiam
monasteriorum monialium, quae sita sunt in sua dioecesi, et
Acta Pauli Pp. VI
11
permittendi, iusta et gravi de causa, ut alii in clausuram admittantur^ ac moniales ex ipsa egrediantur: ad tempus vere
necessarium.
35. Dispensandi, ad petitionem Superioris competentis, super impedimento quo detinentur admittendi in Religionem,
qui sectae acatholicae adhaeserunt.
36. Dispensandi, ad petitionem Superioris competentis, super illegitimitate natalium admittendos in Religionem qui sint
sacerdotio destinati, et etiam alios si et ipsi ex praescripto
Constitutionum in Religionem admitti prohibeantur. Sed in
utroque casu dispensari nequeunt adulterini vel sacrilegi.
37. Condonandi ex toto vel ex parte, ad petitionem Superrioris competentis, dotem quam afferre debent postulantes admittendae in monasteria monialium vel in aliam Religionem
etiam iuris pontificii.
38. Permittendi sodalibus religiosis transitum ab una ad
aliam Religionem iuris dioecesani.
39. Dimittendi e dioecesi, urgente gravissima causa, sodales
singulos religiosos, si eorum Superior maior monitus prospicere neglexerit, re tamen ad Apostolicam Sedem statim delata.
40. Concedendi, etiam per alios prudentes et idoneos viros,
singulis sibi subditis fidelibus licentiam legendi ac retinendi,
sub custodia tamen ne ad aliorum manus perveniant, libros et
ephemerides prohibita, iis non exceptis quae haeresim vel schisma ex professo propugnent, aut ipsa religionis fundamenta
evertere nitantur. Haec autem licentia iis tantum concedi potest qui librorum et ephemeridum prohibitorum lectione indigeant aut ad eadem impugnanda, aut ad proprium munus rite
explendum, aut ad studiorum curriculum legitime peragendum.
II - P R I V I L E G I A
QUAE, PRAETER ALIA IN CODICE IURIS CANONICI
SUIS IN TITULIS ENUMERATA, OMNIBUS EPISCOPIS SIVE RESIDENTIALIBUS SIVE TITULARIBUS COMPETUNT AB ACCEPTA AUTHENTICA
NOTITIA CANONICAE PROVISIONIS :
1. Verbum Dei ubique terrarum praedicandi, nisi loci Ordinarius expresse renuerit.
2. Confessiones fidelium, etiam religiosarum, ubique terrarum audiendi, nisi loci Ordinarius expresse renuerit.
12
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3. Fideles quoslibet ubique absolvendi ab omnibus peccatis
reservatis, excepto tamen peccato falsae delationis, qua sacerdos
innocens accusatur de crimine sollicitationis apud iudices ecclesiasticos.
4. Fideles quoslibet ubique absolvendi in actu sacramentalis
confessionis ab omnibus censuris, etiam reservatis, exceptis
tamen: a) censuris ab homine; b) censuris specialissimo modo
Apostolicae Sedi reservatis ; c) censuris quae sunt adnexae revelationi secreti Sancti Officii; d) excommunicatione qua plectuntur sacerdotes omnesque cum illis matrimonium etiam civiliter
tantum contrahere praesumentes et actu simul conviventes.
Hac facultate Episcopi residentiales pro suis subditis uti possunt etiam pro foro externo.
5. Sanctissimam Eucharistiam in suo oratorio domestico
asservandi, dummodo legum liturgicarum praescripta rite serventur.
6. Missam celebrandi iusta de causa qualibet diei hora, et
Communionem etiam vespere distribuendi, servatis de cetero
servandis.
7. Benedicendi ubique solo signo crucis, cum omnibus indulgentiis a Sancta Sede concedi solitis, rosaría aliasque coronas precatorias, cruces, numismata, scapularia a Sede Apostolica probata eaque imponendi sine onere inscriptionis.
8. Sub unica benedictione erigendi, in ecclesiis et oratoriis
etiam privatis aliisque piis locis, stationes Viae Crucis cum
omnibus indulgentiis, quae huiusmodi pium exercitium peragentibus impertitae sunt.
Has facultates, haec privilegia perlibenter Fratribus Nostris
in Episcopatu concedimus, ea mente et voluntate, quam supra
declaravimus; ut nempe haec demum universa ad decus et ad
utilitatem pertineant sanctissimae Christi Ecclesiae, cui Nos
Nostraque debemus omnia.
Contrariis quibusvis non obstantibus, etiam speciali mentione dignis.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xxx mensis
Novembris anno MDCCCCLXIII, Pontificatus Nostri primo.
PAULUS PP. V I
\
Acta Pauli Pp, VI
13
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Sancta Martha caelestis Patrona deversoriorum Italiae dominorum, ministrorum mensarumque famulorum, seu « Albergatori e Lavoratori degli
alberghi e delle mense », eligitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — « Hospes eram et collegistis me ))
(Mt. 25, 35) : haec Christi Domini verba, qui se redditurum spondet
unicuique secundum opera eius, quanti sit momenti ea animi virtus,
cui hospitalitatis nomen est inditum, praeclare ostendunt. Atque Ecclesia, evangelicae legis custos diligentissima, dictis quidem ac multo
magis suis institutis numquam fidelibus desiit suadere hospitem benevole humaneque esse excipiendum, ita ut, quod esset apud ethnicas
quoque nationes summo in honore praeceptum, idem unum e misericordiae officiis fieret germanaeque caritatis indicium haberetur certissimum. Neque huiusce vim virtutis nostra aetate excidisse putandum est,
quin immo ob increbescentes inter homines necessitudines, immutatis
socialis convictus modis, dataque praeterea opportunitate itinera etiam
delectationis causa suscipiendi, firmius id munus ac magis necessarium
esse factum dicere non dubitamus. Hodie etenim, locis praesertim ob
caeli amoenitatem bonamque aëris temperationem salubribus, quadam
quasi constituta disciplina plurima inveniuntur deversoria, quae viatoribus recipiendis quam commodissime sunt instructa, ideoque ad feriandum vel rusticandum aptissima; totque sunt ii qui publico huiusmodi
ministerio dant operam, ut domini vel famuli vel tricliniarii, ut novum
quasi ordinem in hominum societate efficiant. His porro viris caelesti
patrocinio exemplarique nobilissimo — id firmo animi iudicio assever a m i — est opus, ut liberalitati^ speciem suae vitae moribus referant,
omnique insidiarum genere prohibeantur, utque fidem religionemque
constanter retineant. Ad hoc quod attinet, iterum divini Libri pagina succurrit, in qua mulier quaedam, Martha nomine, humile sed liberale hospitium Christo Dei Filio dicitur praebuisse (cf. Lc. 10, 38-40). Illa
quidem « satagebat circa frequens ministerium », atque una cum fratre
et sorore tanti Hospitis gratia, beneficio, alloquio fruita est. Haec autem
secum reputans, Venerabilis Frater Dinus Aloisius Romoli, Episcopus
14
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
dioecesis Pisciensis, cuius finibus urbes et oppida continentur multis
deversoriis domibusque hospitalibus affluentia, scripsit ad Nos, ut No
strae vi potestatis Sanctam Martham eorum, quos supra diximus, civium
ordinis Patronam renuntiaremus. Cui voto libentissime satisfacere statuimus, cum praesertim alii quoque sacrorum Antistites ipsique moderatores foederatarum sodalitatum Italicarum rei deversoriae ac voluptatis itineribus procurandis, seu, ut aiunt, « Federazione Associazioni
Italiane Alberghi e Turismo », in idem devenerint consilium. Quapropter, omnibus attente perpensis, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae
potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum
Sanctam Martham omnibus Italiae deversoriorum dominis et ministris
mensarumque famulis, seu « Albergatori e Lavoratori degli alberghi
e delle mense », caelestem apud Deum Patronam decernimus ac constituimus, omnibus adiectis honoribus et privilegiis liturgicis, quae coetuum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus.
Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas
atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant seu spectare
poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
i mensis Iulii, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
œ
HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
II
Beata Maria Virgo, « Nostra Domina a Ss.mo Sacramento » appellata,
caelestis Patrona et Congregationis Presbyterorum et Societatis Ancillarum a Ss.mo Sacramento eligitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Nomen recens esse, sed rem antiquissimam professus est, de Nostra Domina a Ssmo Sacramento cum suis
colloquens filiis, S. Petrus Iulianus Eymard, indefatigatos ille divinae
Acta Pauli Pp. VI
15
Eucharistiae Apostolus, cui superiore anno Ioannes Pp. XXIII, Decessor Noster imm. r e c , caelestes honores decrevit. Singularis enim appellationis inventor, ea qua praestabat animi acie, quippe qui cum Deo
coniunctissime viveret, quot et magnificáe et arcanae rationes Virgini
Mariae cum amoris Sacramento intercédèrent penitus perspexerat, ideoque novum mariali serto titulum honoris quasi gemmam addiderat pretiosam. Nonne — ita secum virum illum cogitavisse merito quis arbitretur — ab Ecclesia Eucharistia ut « verum corpus, natum de Maria
Virgine )) salutatur? Nonne Virgo in terrestri suae vitae cursu vivum
fuit tabernaculum Christi Iesu, quem ipsa genuit et adoravit et dedit
et ostendit hominibus? Nonne ergo cuilibet adoratori, in primis vero
sacerdoti, qui tanti Sacramenti administer est constitutus, tamquam
perfecti cultus exemplar eadem Virgo erit habenda et invocanda? His
profecto impulsus causis, Petrus Iulianus religiosis, quas condiderat,
societatibus uberrimum fontem pietatis aperuit, iisque Mariam illo
nomine appellandam, iam moriturus, excelsam Patronam reliquit, idque
mandavit, ut sodales omnes in consectando sui instituti proposito, quod
circa Ssmae Eucharistiae cultum versatur, nomen, personam, virtutem
celebrarent Eius, quae prima Dei Verbum, hominem factum, venerata
esset. Cui legiferi patris praecepto Congregationem Presbyterorum a
Ssmo Sacramento paruisse ac parere novimus probamusque. Nuper autem
dilectus filius Procurator Generalis eiusdem sodalitatis, Supremi Consilii
iussu nomineque omnium religiosarum provinciarum, submisse Nos
rogavit, ut Dominae a Ssmo Sacramento patrocinium sollemni ac publica
ratione probaremus. Nos autem fore confisi, ut religiosi illi viri, adiumento ac deprecatione Augustae Deiparae usi, propositam sibi perfectionem assequantur et ad apostolicos labores pro Christi regno subeundos
quam maxime accendantur, precibus huiusmodi libenter statuimus
obsecundare. Itaque, e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa
scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis
plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, Beatissinam Virginem Mariam, «Dominam Nostram a Ssmo Sacramento» appellatam, principalem et Congregationis Presbyterorum a Ssmo Sacramento
et Societatis Ancillarum a Ssmo Sacramento caelestem apud Deum Patronam constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus et privilegiis liturgicis, quae praecipuis coetuum Patronis rite competunt.
Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas, atque efficaces iugiter exstare
ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ;
16
Acia Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum
plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvui
mensis Septembris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
III
Beata Maria Virgo, « del Roble » vulgo appellata, principalis caelestis
Patrona archidioecesis Monterreyensis constituitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Impensa religione mariali cives
Monterreyenses et vicinitas teneri perhibentur, siquidem imaginem
almae Deiparae, quae « del Roble » vulgo appellatur, studiose excolunt
idque ab ipsis fere urbis initiis. Nec deest pientissima Mater supplici
plebi, quod munera sua ibidem haud intermisse dilargitur et validissimam
se praebet adiutricem. Quae quidem imago, ut opinio fert a maioribus
accepta, extra moenia parvi tum oppidi, recens conditi, a quadam puella
gregem pascente inventa est in cavo stipite quercus, miro splendore fulgentis et odore perfusae suavissimo. Translatam vero in maximum templum, effigiem eadem in arbore tradunt iterum iterumque esse repertam.
Quam ob rem Christifideles, pietatis studio infiammati, eo loco sacram
aedem voto concepto exstruxerunt ; qua procedente tempore deleta, amplior ecclesia est cura impigra excitata. Quae cum esset prona in ruinam,
praeterito saeculo templum, mole et opere spectabile, Monterreyenses
eiusdem Virginis augustae honori aedificarunt. Ne huius quidem repentina strages eorum animos fregit, atque adeo sacrarium, tot laudibus
insigne, sollerter in praesens reiicitur et adornatur. Summa vero cum
fidelium frequentia, summa cum alacritate dies festus, qui est xvni
mensis Decembris, quotannis agitur ad celebrandam Genetricis Dei dignitatem atque praesidium. Volens autem huiusmodi pietatem vel maio-
Acta Pauli Pp. VI
17
ribus provehere auctibus, Venerabilis Frater Alfonsus Espino y Silva,
Monterreyensis Archiepiscopus, vota quoque significans cleri populique
suis curis commissi, Nos rogavit, ut Beatam Mariam Virginem, cui
vulgare nomen « del Roble » adicitur cuiusque imago in praedicto templo, Liberianae Basilicae aggregato, est proposita, praecipuam iurisdictionis suae Patronam renuntiaremus. Quibus precibus libenti animo
concedentes, Nos e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Beatam Mariam
Virginem, « del Roble » appellatam, principalem archidioecesis Monterreyensis apud Deum Patronam constituimus ac declaramus, omnibus
additis honoribus et privilegiis liturgicis, praecipuis competentibus locorum Patronis. Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus,
statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas et efficaces
iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus
sortiri et obtinere; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt,
nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse
ac definiendum; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus,
super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xiv
mensis Octobris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
© HAMLETUS I. Card. CICOÖNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
IV
Venerabilis Dei Famulus Nuntius Sulprizio, adulescens laicus, Beatus renuntiatur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Nuntium salubre afferens huius aetatis hominibus, testimonium dicimus pietatis, castimoniae, patientiae, operis christiano animo facti, Nuntius Sulprizio meritis hodie celebratur
praeconiis. Adulescens enim opifex e laicorum ordine et vulgo sollemni
2 - ACTA, vol. VI, n. 1. — 31-1-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
18
Ecclesiae ritu iis accensetur, qui summa gloria, Beatorum Caelitum propria, affluunt. Cuius quidem terrestris incolatus brevi undeviginti annorum spatio computatur, sed erat senectus mentis immensa; palmam victoriae tulit, qui in palaestram vix erat ingressus : mirentur viri, non desiderent parvuli;' ' non igitur spes eorum infringatur, qui ab innocentia
Famuli Dei se longius confitentur abesse, habent, quem sequantur, paenitentem ; habent, cuius fortitudinem imitentur, qui aerumnis premuntur ;
habent, de quo capiant exemplum, qui labori insudant, maxime e subole
iuventutis, ut vitae rationibus consulant. Italia, filiorum sanctimoniae
laude illustrium parens fecunda et altrix, quae Aloisium Gonzagam, Gabrielem a Virgine Perdolente, Dominicum Savio quasi candidos flagrantesque protulit flores, hoc quoque suavissimum edidit germen. Humilis
sutor Dominicus Sulprizio eiusque uxor Dominica Rosa Luciani, tenui
laborantes fortuna sed christianae vitae divitiis locupletes, filium sibi die
tertia decima mensis Aprilis anno millesimo octingentesimo septimo decimo natum in remoto pago Aprutino Pesculo Sampsonisco, eadem die, dominica in albis, christianae familiae per regenerationis lavacrum inserendum curarunt. Tunc Nuntii nomen ei est impositum ob religionem
augustae Virginis Mariae, quae ab angelo salutata mirabile nuntium se
Dei Matrem fore accepit. Domestica usus disciplina, pietatis didicit
rudimenta et, tertium agens annum, iam chrismate sancto fuit inunctus.
Sed ei non diu riserunt parentes : pater enim, pauperis domus praesidium, immatura morte mox est ademptus, qua de causa mater ad secundas transiit nuptias. Nec multo post, cum sortitus esset vitricum asperum, tenellus pusio, carissima parente e vivis erepta, maternis est destitutus blanditiis. In tanto luctu iacèntem pupillum piissima avia,
Anna Rosaria, curis amantibus fovit ; at brevi iterum lumen, quo parvulus calefiebat, est exstinctum; illa enim defuncta, Nuntius veluti
tertio est redditus orphanus. Memoria eiusdem egregiae mulieris, quae
eum ad cultum divinum virtutisque exercitationem studiose induxit,
semper menti eius haerebat. Quem postea, anno millesimo octingentesimo vicesimo sexto, domum suam receptum avunculus, faber ferrarius,
vir saevus et violens, duriori pro aetate operi in officina addixit, impediens, ne inchoatis se dederet litterarum disciplinis, cibo victuque eum
fraudans necessario, conviens obruens, afficiens plagis. Cuius iussu puer,
1
2
1
2
Cfr. Off. S. Agnetis.
Cfr. S. Ambros., De virg. I, 2; V.L. 16, 200.
Acta Pauli Pp. VI
19
nimio pondere onustus, per montium salebrosos calles hieme gelida ac
nivosa enitebatur, ut ferra iis, qui mandaverant, traderet. Quae omnia
sine ulla querimonia quin immo patienti hilarique animo pertulit, qui
nullum apud homines inveniebat solacium, sed unum sibi patrem esse
Deum sentiebat. Tamen improbo labore vires eius attritae sunt et crus
carie infestatum, ita ut baculo inniti cogeretur. Augebant malum scintillae e ferro candefacto erumpentes, quae nudos pedes miseri tironis
opificis verberabant. Nihilominus crudelis erus, nullam levationem
concedens, ut infirmus fabrilia tractaret, imperavit. Cum quadam die
vulnus in fonte purgaret, infortunatus adulescentulus a mulieribus
aquam haurientibus vestesque lavantibus est petitus lapidibus, quod
lympham inquinaret. Aufugit ille anhelitum ducens et populare cecinit
carmen (( Vivat Maria )). In devium locum, quo tunc se abdiderat quique
« Ripa rubra » appellabatur, saepe in posterum redibat, ut in parvo
puteo ulcus ablueret et, abstractus ab hominum frequentia, totum se
piis precibus cum Deo coniungeret. Tandem avunculus sibi persuasit
puerum corpore exhausto et e vulnere verminoso laborantem, quod ossa
ipsa erodebat, nihil sibi utilitatis praebere. Quam ob rem is in publicum
valetudinarium Aquilanum est deductus, ubi aliquandiu, pacis perfruens bono, decubuit. Sed, cum vulnus insanabile esse medici pronuntiassent, inde dimissus, in patrium pagum revertit, ubi non a miserente
sui familiari est exceptus sed a maledicta in se congerente avúnculo.
Nuntius vero, immensis doloribus obnoxium Christum considerans, se
non merere putavit, ut loco meliore haberetur, et in hanc est locutus
sententiam : « Paulum refert me cruciatu divexari, dummodo animam
meam possim salvare ». Itaque ad sanctimoniam celeri gradu contendit,
qui crucis mysterium penitus habebat comprehensum, adeo ut recte in
eum cadant haec verba Divini Magistri : Confiteor tibi, Pater, Domine
caeli et terrae, quia abscondisti haec a sapientibus et prudentibus, et
revelasti ea parvulis. Tandem patruo Francisco Sulprizio auctore, qui
Neapoli faciebat stipendia, lacrimabili statui Famuli Dei est aliquo
modo prospectum ; nam rogatus ab illo Felix Wochinger, praefectus
militum, vir caritate spectatissimus, infelicium hospitium, ea in urbe,
infelici iussit patere. Nuntius igitur, avúnculo fabro supremum osculum
ferens et gratias agens — mireris sane adulescentis animum simplicem
et iniuriarum immemorem — anno millesimo octingentesimo trigesimo
3
Matth. 11, 25.
20
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
secundo Neapolim se contulit, ut se in valetudinarium Sanctae Mariae
a populo, degli Incurabili vulgo appellatum, in quo infirmi egeni degebant, reciperet. Ibi pietatis, patientiae, caritatis, studii salutis alienae
specimina dedit rarissima. Quis enim verbis exprimere potest, quanto
dilectionis ardore incensus Deum amaverit et interdiu noctuque, sevocata etiam a corpore mente, sit precatus, quanta cum laetitia spirituali
ibi Eucharisticum epulum sumpserit primum eoque pasci perrexerit,
quanta cum sedulitate Virginem Matrem omnibus coluerit officiis filii?
Immutabili cum aequitate aegritudinis molestias tolerans, munus etiam
quoddam apostolicum obiit, id est solator exstitit iis, qui erant doloris
consortes. Videres ergo claudum iuvenem lectos circumeuntem, ut afflictorum erigerei animos, religionis neglegentes ad caelestem Patrem
reduceret, peccatores ad paenitentiam agendam componeret, iis, quibus
opus erat, remedia porrigeret et quovis ministerio etiam humillimo inserviret. Quidquid doni a patrono suo, exercitus praefecto, acceperat,
volens distribuit, ut inops inopum sublevaret miseriam. Sua aliorumque
deflens admissa, castigationibus ultro susceptis in se animadvertit nihilque iam praeter sanctitatem expetivit; castimoniae decus servans illibatum, odorem Christi quoquoversus sparsit, ita ut (( sanctum » eum
passim voeitarent. Ingravescente morbo, quo dolores immensum augescebant, Famulus Dei in Aenaria insula aliquandiu est moratus, ut
salubris fontibus aquae corpori mederetur; sed cum nihil profecisset,
Neapolitanum illud hospitium, divinae voluntati se plane permittens,
repetiit. Praefectus deinde militum, non solum ut efiicientiorem curationem adhiberet pupillo, sed etiam ut hoc exemplum virtutis praesens
continenter intueretur, in (( Arcem Novam )) seu (( Andecavinam », opere
rebusque gestis nobilem et caerulei maris prospectu amoenam, ubi ipse
habitabat, eum traduxit. Qui iis in aedibus coepit meliusculus esse, ita
ut spes affulgeret eum e morbo esse evasurum. Cum in Aenaria insula,
qua saepius valetudinis causa est missus, aliquid temporis transigerei
iterum, ad sacerdotium ardentius aspiravit et linguae Latinae studia
exercuit ingenio facili, sibi proponens austerioris vitae instituto in religiosa familia sese astringere. Tamen vehemens aegritudo rursus eum
oppressit. In Arcis illius cubiculo sibi attributo coram imagine Iesu
Infantis et almae Deiparae precationibus faciendis horas duxit permultas, ita ut milites aliique « claudicanteni puerum sanctum » communi
extollerent laude. Servorum etiam animos, quorum incuriam atque
despectionem, assuetus Christi dolores in se effingere, mitissime ferebat,
Acta Pauli Pp. VI
21
sibi conciliavit. Sed, muneribus supernaturalibus pollens, cui vires
naturae fere nullae suppetebant, et in caelo defixus, qui saeculi sordes
non noverat, ad exoptatam illam sedem supernam iam properavit. Cum
ingens vis morbi eum esset adorta, ita ut nullus requiei locus, nulla
motus ei daretur facultas, medicae artis periti crus amputandum esse
censuerunt; cui quidem rei fidelis Dei Famulus haudquaquam obnisus,
vitae tamen exitum sibi instare praesensit. Non temperabant a lacrimis,
quotquot eum tum aspiciebant doloribus excruciatum sed animo tranquillo et pacato Iesu amplexum praestolantem. Die igitur quinta mensis Maii, Deiparae Virgini sacri, anno millesimo octingentesimo trigesimo sexto, Eucharistica dape summa cum pietate refectus, lectissimus
adulescens brevis aevi vitam ea in urbe univit, ut sempiternam eamque
beatissimam in caelo inchoaret ; lumina clausuras, haec effatus est verba
suprema : « Beata Maria Virgo ! Videte quam pulchra sit »! — et
angelus ad angelos evolavit. Funus « claudicantis pueri sancti » populus
Neapolitanus perfrequens est prosecutus, qui singularem virtutem illius
mira alacritate praedicavit. Hac fama in dies percrebrescente, quam
Deus miraculis visus est comprobare, Causa de Beatorum Caelitum
honoribus Famulo Dei decernendis coepta est agi, atque post ordinarios,
quos vocant, processus, Commissio introductionis Causae a Pio Pp. IX,
Decessore Nostro rec. mem., die quarta decima mensis Iulii anno millesimo octingentesimo undesexagesimo obsignata. Apostolicis deinde inquisitionibus absolutis, de virtutibus theologalibus et cardinalibus Venerabilis Nuntii Sulprizio est disceptatum; quas, omnibus perspectis et
expensis, a Famulo Dei heroum in modum cultas esse Leo Pp. XIII,
item Decessor Noster, die vicesima prima mensis Iunii anno millesimo
octingentesimo nonagésimo primo edixit. Exercita deinde quaestione de
miraculis, quae, eiusdem nomine invocato, a Deo ferebantur patrata,
omnique re in suetis comitiis diligenter exquisita, Ioannes Pp. XXIII,
lato Decreto die septima mensis Martii hoc anno millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, de duobus pronuntiavit constare. Unum igitur
superfuit discutiendum, num Famulus Dei inter Beatos Caelites tuto
foret recensendus. Quod quidem factum est ; Purpurati enim Patres
sacris Ritibus tuendis praepositi, Praelati Officiales Patresque Consultores id fieri posse cunctis sententiis affirmarunt. Quorum exceptis suffragiis Deoque enixis adhibitis precibus, Nos die sexta mensis Septembris anno millesimo nongentesimo sexagesimo tertio ad Venerabilis
Famuli Dei Nuntii Sulprizio sollemnem Beatificationem tuto procedi
22
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
posse ediximus. Quae cum ita sint, Nos, vota Christifidelium, maxime
ex Italia, implentes, harum Litterarum vi et auctoritate Nostra Apostolica facultatem facimus, ut Venerabilis Famulus Dei Nuntius Sulprizio,
adulescens laicus, Beati nomine in posterum appelletur, eiusque corpus
et lipsana, seu reliquiae, non tamen in sollemnibus supplicationibus deferendae, publicae Christifidelium venerationi proponantur, atque etiam,
ut eiusdem Beati imagines radiis decorentur. Praeterea eadem auctoritate Nostra concedimus, ut de illo quotannis recitetur Officium de Communi Confessorum non Pontificum cum lectionibus propriis per Nos
approbatis, et Missa de eodem Communi cum orationibus propriis approbatis celebretur iuxta Missalis et Breviarii Romani rubricas. Huiusmodi
vero Officii recitationem Missaeque celebrationem fieri dumtaxat largimur
in dioecesi Pinnensi-Piscariensi, cuius intra fines Beatus ipse ortus est,
et in archidioecesi Neapolitana, in qua diem obiit supremum, ab omnibus Christifidelibus, qui horas canonicas recitare teneantur, et, quod
ad Missas attinet, ab omnibus sacerdotibus, ad templa seu sacella, in
quibus Beati eiusdem festum agatur, convenientibus. Largimur denique,
ut sollemnia Beatificationis Venerabilis Nuntii Sulprizio, servatis servandis, praedictis in templis seu sacellis celebrentur, diebus legitima
auctoritate statuendis, intra annum postquam sollemnia eadem in Sacrosancta Patriarchali Basilica Vaticana fuerint peracta. Non obstantibus Constitutionibus ed Ordinationibus Apostolicis ac Decretis de
non cultu editis ceterisque quibuslibet contrariis. Volumus autem, ut
harum Litterarum exemplis, etiam impressis, dummodo manu Secretarii Sacrae Rituum Congregationis sint subscripta eiusdemque Congregationis sigillo munita, etiam in iudicialibus disceptationibus eadem
prorsus fides adhibeatur, quae Nostrae voluntatis significationi, hisce
ostensis Litteris, haberetur.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die r
mensis Decembris, dominica I Adventus, anno MCMLXIII, Pontificatus
Nostri primo.
I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
© HAMLETUS
Acta Pauli Pp. VI
23
EPISTULA
Ad Rev.mum P. Mauritium Quéguiner, Moderatorem Generalem Societatis
Parisiensis missionum ad exteras gentes, tertio saeculo volvente ab eadem
Societate constituta.
PAULUS PP. VI
Dilecte fili, salutem et Apostolicam Benedictionem. — Ad Ecclesiam,
quae nunc cum maxime menti obversatur, quod Concilium Oecumenicum Vaticanum Secundum diligenter in eius inquirit mysterium, pertinet, ut vim vigoremque suum explicet et salutis nuntium ad quam plurimos homines perferat. Est ergo suapte natura missionalis, cuius
Caput, Iesus Christus, praecepit : Euntes in mundum universum praedicat e Evangelium omni creaturae.
1
Inter Instituta vero, quae, Ecclesia iubente, moderante, hoc mandatum dominicum exsequi peculiari ratione sibi proposuerunt, Societas
Parisiensis missionum ad exteras gentes, cui tu, dilecte fili, praees, non
obscurum obtinet locum. Quod ab ea condita tria in praesenti saecula
explentur, tibi tuisque sodalibus merito praebet laetitiae causam, Nobis
vero occasionem vobis gratulandi et opus per hoc temporis spatium
egregie patratum cum laude agnoscendi.
Crevit ex parvo, ut fieri consuevit, Societas vestra, id est e Seminario Lutetiae Parisiorum anno MDCLXIII propter hoc tantum constituto,
ut Evangelio inter ethnicos disseminando idonei pararentur praecones.
Cui incepto, tunc temporis novo, Sacrum Consilium nomini christiano
propagando favit, normas de re missionali edens, quas sapientissimas
esse rerum usus probavit; atque adeo ab ea Sacra Congregatione vos
veluti ortum ducere existimatis.
Postea, difficultatibus constanti animo evictis, Societas ista laetis
est aucta incrementis, quod attinet sive ad sodalium numerum sive ad
opera, quae exercentur. Amplissimam sane fructuum copiam, Deo propitio largiente, colligere per tria haec saecula datum est vobis, quippe
qui Fidem in longinquas regiones, Asiae praesertim, inferre et illatam
firmare studueritis.
Hoc vero imprimis laudi est vobis habendum, quod ab ipsis Societatis initiis et ex eius instituto estis annisi, ut ex autochthonibus seli1
Marc. 16, 15.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
24
geretis, quos ad sacrum sacerdotii munus obeundum invenissetîs idoneos,
et ad id compararetis. Quam sagaciter, sollerter, fructuose rem eiusmodi
sitis persecuti, posteriora tempora, maxime haec, quibus vitam transig i m i , testantur. Ut sinceri Ecclesiae filii et Evangelii nuntii eo praeterea contendistis, ut in regionibus missionali labore excolendis viam
panderetis sacrae hierarchiae rite constituendae. Nec ignoramus Christifidelium animos in patria vos incendisse ad praeclaram causam divini
verbi ethnicis annuntiandi, siquidem consociatio pro missionibus preces
fundentium opemque iis ferentium a vobis est instituta, quam Pius V I I ,
Decessor Noster, approbavit, vestroque auxilio aliae provectae sunt
sodalitates huiusmodi.
Vobis autem summae ducitur laudi, quod plures socii vestri sanguine
effuso Fidem asseruerunt, ex quibus novem Beatorum Caelitum honoribus
sunt decorati. Licet igitur haec S. Augustini verba non immerito ad eos
trasferre : Mortui sunt martyres, multiplicata est magis Ecclesia, crescit
per omnes gentes nomen Christi.
Paterna autem caritate vos complectentes, in huius anniversariae
memoriae gaudiis, rogamus, ut eximiam hereditatem a maioribus traditam, integram servetis, et necessitatum horum temporum rationem habentes, quantum fieri potest, augeatis. Assidua vobis cura erit, ut Sedi
Petri, cui pascendas oves Dominus commendavit, fideliter in posterum
quoque inhaereatis, et Ecclesiae Sanctae gregisque Christi emolumenta,
vestris etiam commodis posthabitis, consectemini.
Novimus Episcopos Galliae, in publicum Conventum congregatos,
permagna vobis attulisse adiumenta usque ad aetatem, qua ea in regione
facta est rerum conversio. Expedire ergo videtur, ut cum hodierno Coetu
sacrorum Antistitum Galliae, qui in rem etiam missionalem cogitationes
et curas intendit, agatis, quo efficientius officio pastorali vestro satisfacere
possitis, nihil tamen detrahentes de oboedientia, qua estis Consilio
nomini christiano propagando obstricti. Nec dubitamus, quin sacris
Pastoribus earum regionum, ubi in proferendis finibus Regni Christi
desudatis, deservituri sitis immutato cum studio, quod scilicet aliena
commoda quaerit, propria neglegit.
Ut iam supra significavimus, pia industria vestra in Asiam, amplissimam omnium continentem, excurrit. Cuius momentum non est qui
ignoret, siquidem frequentissima est incolarum numero, qui continenter
accrescit, civili cultu eoque vetustissimo excellit, ingeniis ad divina pro2
2
Enarr. in Ps. 40, 1 ; P. h. 36, 454.
Acta Pauli Pp. VI
25
clivibus est insignis, nunc vero, novo quodam impulsu in recónditas disciplinas, artes technicas aliasque vitae utilitates vehementius fertur. Ut
hae immensae spatiis regiones Ecclesiae Dei adiungantur, omni est ope
allaborandum, quamvis difficultates gravissimae obstare videantur. Flammescat igitur his in saecularibus sollemnibus ardor apostolicus vester
vosque adducat, ut in tanti ponderis rem vitam omnem impendatis.
Haec agentes institutum vestrum integrum servabitis vosque veros
praebebitis alumnos et ministros Ecclesiae, quae vos genuit, aluit, vobis
fidem habet multumque sperat de vobis : hanc matrem vestram, tamquam supernam Ierusalem sanctam civitatem Dei, honorate, diligit e,
praedicate.
Nos denique, qui per hanc epistulam faustam celebrationem istam
aliquo modo participare voluimus, tibi, dilecte fili, sodalibus Societatis,
cui moderaris, eiusque adiutoribus, omnibus denique, qui sollemnibus ob
eam anniversariam memoriam agendis intererunt, Benedictionem Apostolicam, paternae voluntatis Nostrae testem ac supernorum munerum auspicem, libenter in Domino impertimus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die III mensis Decembris,
anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
3
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Habita in Basilica Vaticana, Clero et Christifidelibus adstantibus, iis praesertim qui e regione Aprutina et Campana Romam peregrinati sunt, ut
sollemni ritui beatificationis Ven. Famuli Dei Nuntii Sulprizio interessent. *
Oggi si conclude felicemente una causa di beatificazione, che si
protrae da oltre un secolo, ma che la fama di santità dalla quale il nuovo
Beato, Nunzio Sulprizio, in vita ed in morte fu subito circondato, aveva
già positivamente risolto.
Nunzio Sulprizio chiudeva santamente la sua vita mortale a Napoli,
3
A u g . , Sermo 214, 11; P. L. 38, 1071.
* Die 1 Decembris mensis a. 1963.
26
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
il 5 maggio 1836, a soli diciannove anni. Fin dal luglio 1859 Pio IX lo
dichiarava venerabile emanando il Decreto, che introduceva il processo
ora giunto a buon termine, mentre nel 1891 Leone XIII riconosceva
eroiche le virtù del giovane abruzzese e ne associava la figura a quella
di San Luigi Gonzaga, nella memoria del terzo centenario della morte
di questo Santo, per la devozione di Nunzio Sulprizio verso di lui, e per
la breve età, in cui si compì per entrambi il ciclo degli anni terreni :
diversissimi nell'aspetto storico e sociale, i due giovani recano alla
Chiesa la gioia e la gloria d'una somigliante virtù, quella della santità
giovanile.
Gode di questa proclamazione la terra d'origine del nuovo Beato,
l'Abruzzo, terra feconda di Santi, illustre e venerabile per la pietà tradizionale del suo popolo, pronto ad esprimere in canti, in riti, in costumi
l'emozione commossa ed austera della sua anima religiosa. Gode specialmente la diocesi, in cui Nunzio Sulprizio ebbe i natali, quella di
Penne-Pescara, che siamo lieti di vedere qui degnamente rappresentata
dal suo zelante Pastore, circondato dalle Autorità, dal Clero, dalle associazioni di quella stessa diocesi e da alcune migliaia di fedeli, di là
venuti per acclamare con fierezza e con compiacenza il nuovo fratello
celeste. Gode parimente Napoli, dove il Beato terminò il suo breve pellegrinaggio terreno, e dove la festa del Beato Vincenzo Romano, che
abbiamo testé elevato all'onore degli altari, si unisce a quella di questo
nuovo suo « figlio d'acquisizione ». Salutiamo cordialmente questi cari
Abruzzesi e Napoletani, e facciamo voti che la loro fortunata naturale
parentela con così degni rappresentanti delle loro regioni si traduca
in parentela spirituale, nella imitazione delle virtù cristiane di quelli.
Questo Nostro augurio Ci obbliga ad accennare agli aspetti caratteristici della vita che la beatificazione, oggi decretata, offre al culto e alla
imitazione della Chiesa. E, come si sa, tali aspetti sono principalmente
due ; quello offerto dalla corta durata della vita del Beato Nunzio Sulprizio, e quello che sembra delineato dal fatto che egli fu, per alcuni
tristi e duri anni della sua adolescenza, operaio, un povero e semplice
apprendista in una squallida officina di fabbro ferraio. Giovane ed
operaio, ecco il binomio che sembra definire il nuovo Beato ; ed è binomio di tale splendore e di tale importanza, che basta per riempire d'interesse la breve e scolorita biografìa di lui.
Nulla diciamo ora di questa biografia, anche perchè pensiamo che
per la sua brevità e per la sua semplicità, se già non fosse da tutti cono-
Acta Pauli Pp. VI
27
sciuta, potrà esserlo assai facilmente. Ci preme invece, con questo sguardo
complessivo e fugace, assicurarci che quelle due prerogative di Nunzio
Sulprizio — d'essere giovane e d'essere operaio — sono associabili alla
santità. Può un giovane essere Santo? Anzi più interessante ancora sarà,
se riusciremo a scoprire che questo caro nostro eletto non solo fu degno
di beatificazione quantunque giovane e quantunque operaio, ma proprio
perché giovane e perché operaio.
Qui bisogna, una volta ancora, ricordare quali siano oggi le nostre
condizioni di spirito, quando presumiamo (e Dio voglia che sia abituale
a noi questa non riprovevole presunzione!) conoscere, cioè misurare,
quei tipi umani singolari, anzi eccezionali, che chiamiamo Beati o Santi.
Se bene osserviamo, quando studiamo con l'interesse della psicologia
moderna la loro vita, noi inconsciamente studiamo la nostra. I Beati,
i Santi, gli Eroi, i Perfetti oggi ci servono di specchio per conoscere
noi stessi. Il loro culto ci educa ad uno studio su l'uomo, sulla storia,
sulla coscienza umana, di tale efficacia e penetrazione che basta di per sé
a raccomandarlo come provvido e sapiente. Lo studio della santità vissuta ci porta alla scoperta delle manifestazioni umane più alte e più
caratteristiche, e perciò più degne di attenzione e di assimilazione. Ed
è uno studio meraviglioso, perché, da un lato, riscontra negli eletti
proposti alla nostra venerazione e alla nostra imitazione una fondamentale identità : la natura umana. Si isti et istae, cur non ego? viene spontaneo di esclamare con S. Agostino ; e di tale studio mette in evidenza un
unico principio di perfezione, il quale può essere a tutti comune, la
grazia, che orienta la nostra vita verso un unico archetipo, Gesù Cristo,
come c'insegna S. Paolo, là dove dice che i Santi, i chiamati da Dio alla
salvezza, debbono (( essere conformi all'immagine del Figlio suo )>. E da
un altro lato lo studio agiografico ci mostra che tutti i Santi sono differenti gli Uni dagli altri. Ciascuno è distinto e ciascuno ha una sua inconfondibile fisionomia ; ognuno dimostra uno sviluppo proprio, in un certo
senso libero e originale, della propria personalità; è ancora S. Paolo,
che ce lo ricorda : (C una stella differisce per il diverso splendore da
un'altra stella )).
x
2
Ed ecco allora perché noi oggi siamo tanto proclivi a dare all'eletto
un nome che a noi lo avvicini e dagli altri Santi lo distingua ; una qualifica che lo faccia entrare nelle nostre categorie sociali o psicologiche,
1
2
Rom. 8, 29.
1 Cor. 15, 41.
28
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ed insieme lo separi da altre forme della vita umana. Vogliamo trovare
nei Santi dei colleglli, diciamo così, qualificati ; una santità astratta e
generica oggi meno ci attrae ; la vogliamo definire con termini concreti,
nostri, e inconfondibili.
Perciò è sembrato facile e felice ai biografi di Nunzio Sulprizio chiamarlo giovane e chiamarlo operaio. Questa nomenclatura gli assicura
due strette parentele con la vita del nostro tempo, nella quale il giovane
ed il lavoratore occupano posizioni rappresentative ed operative di prima
importanza.
E l'elogio del nuovo Beato potrebbe fermarsi qui; ed avrebbe titoli
indiscutibili e stupendi per essere ascoltato da voi, giovani, da voi,
operai.
Nunzio Sulprizio dirà a voi, giovani, come la vostra età è stata da
lui illuminata e santificata ; egli è una gloria vostra. Egli vi dirà come
la gioventù non dev'essere considerata l'età delle libere passioni, delle
inevitabili cadute, delle crisi invincibili, dei pessimismi decadenti, degli
egoismi ammirabili ; egli vi dirà piuttosto come l'essere giovani è una
grazia, è una fortuna. S. Filippo ripeteva : beati voi, giovani, che avete
tempo di far bene. È una grazia, è una fortuna essere innocenti, essere
puri, essere lieti, essere forti, essere pieni di ardore e di vita, come appunto sono e dovrebbero essere gli uomini che ricevono il dono dell'esistenza fresca e nuova, rigenerata e santificata dal Battesimo ; ricevono
un tesoro che non va sciupato follemente, ma conosciuto, custodito, educato, sviluppato, e rivolto a produrre frutti vitali, benefici per sé e per
gli altri. Egli vi dirà che nessuna età come la vostra, giovani, è idonea
ai grandi ideali, ai generosi eroismi, alle coerenti esigenze di pensiero e
di azione. Egli v'insegnerà come voi, giovani, potete rigenerare in voi
stessi il mondo in cui la Provvidenza vi ha chiamato a vivere, e come
tocca a voi, per primi, consacrarvi alla salvezza d'una società che ha
appunto bisogno di animi forti e impavidi. V'insegnerà la suprema
parola di Cristo, essere il sacrificio, la croce, la salvezza nostra e del
mondo. I giovani comprendono questa suprema vocazione.
Ed a voi, lavoratori, questo povero e sofferente vostro collega porta
un messaggio di molti capitoli. Dice il messaggio di Nunzio Sulprizio
beatificato, innanzi tutto come la Chiesa pensi a voi, come abbia di voi
stima e fiducia, come veda nella vostra condizione la dignità dell'uomo
e del cristiano, come il peso stesso della vostra fatica sia titolo per la
vostra promozione sociale, e per la vostra grandezza morale. Dice ancora
il messaggio di Nunzio Sulprizio come il lavoro abbia sofferto, e come
Acta Pauli Pp. VI
29
tuttora abbia bisogno di protezione, di assistenza e di aiuto per essere
libero ed umano, e per consentire alla vita la sua legittima espansione.
Vi dirà ancora come il lavoro non possa separarsi da quel suo grande
complemento, che è la religione : è la religione che dà la luce, cioè le
ragioni supreme della vita e che determina perciò la scala dei veri valori
della vita stessa ; è la religione che dà il respiro, cioè l'interiorità, la purificazione, la nobiltà, il conforto alla fatica fisica e all'attività professionale ; è la religione, che umanizza la tecnica, l'economia, la socialità ;
è la religione, che fa grandi e buoni e giusti e liberi e santi gli uomini
laboriosi. E allora Nunzio Sulprizio vi dirà come sia ingiusto privare la
vita del lavoratore della sua superiore nutrizione ed espressione spirituale, ch'è la preghiera ; vi dirà come nulla sia più nocivo per il vostro
spirito, per la vostra vita familiare e sociale che ignorare Cristo, nulla
di più indebito e pericoloso e fatale che dichiararsi a Lui, il grande Amico, indifferenti o ostili ; e come nessuno infine sia chiamato ad essergli
vicino, ad accogliere il suo vangelo e a godere della sua salvezza più
d'un lavoratore dal cuore forte e onesto.
Potrebbe, dicevamo, fermarsi la nostra lode del nuovo Beato, fermarsi a questo duplice riconoscimento, che vede associata la santità al
fatto ch'egli era giovane e fu lavoratore. I suoi biografi si sono infatti,
per lo più, accontentati di questa bella apologia.
Ci sia concesso di notare, con coloro che hanno studiato più addentro
la vita di questo umile servo di Dio, come tale apologia sia suscettibile
di approfondimenti, i quali ci porterebbero a riconoscere in Nunzio
Sulprizio aspetti nuovi, appena avvertiti nelle narrazioni ordinarie
della sua breve esistenza, ma forse più penetranti, più misteriosi e più
reali; anche perché qualcuno potrebbe osservare che la qualifica di
giovane conviene a Nunzio Sulprizio piuttosto per la breve durata della
sua vita, che per lo spirito proprio d'un giovane ; e quella di operaio non
presenta che elementi parziali della psicologia e della problematica del
lavoratore moderno.
E non sarà difficile scoprire nel Beato, che oggi la Chiesa propone
alla nostra considerazione, temi fecondi e profondi di studio e di simpatia.
La sua infanzia, ad esempio, orfana e povera, segnata da tanta tristezza, non ci invita alla meditazione immensa, conturbante per chi
non è della scuola di Cristo, sul mistero del dolore innocente? e come da
un'infanzia, sulla quale dev'essersi accumulato il senso pesante della
solitudine, della miseria, della brutalità, non è scaturita, come di solito
30
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
avviene, una psicologia malata e ribelle, un'adolescenza insolente e corrotta? come mai tutta questa vita giovanile infelice e mancata fiorisce
fin dai primi anni in innocente, paziente e sorridente bontà? Poi v'è il
problema fondamentale della sua religiosità : donde una pietà così viva,
così sicura, così perseverante, così personale? basta a spiegarla quel po'
d'educazione religiosa che poteva dare a quel tempo una parrocchia
abruzzese perduta sui monti? o vi è una religiosità di popolo, connaturata ed inconscia, che in Nunzio Sulprizio si manifesta con ingenua
pienezza? ovvero fu grande maestra l'umile nonna paesana, ch'ebbe
cura per alcun tempo dell'orfano e senza forse saperlo svelò a quell'animo
sofferente e sensibile le prime note del divino colloquio? Eesta davvero
da esaminare la formazione religiosa del giovane illetterato ; e può darsi
che l'esame ci porti a riconoscere la ricchezza spirituale della tradizione
religiosa locale, ch'è poi quella di gran parte della gente italiana, tradizione tanto degna di rispetto, anche se talora manifestata in forme ora
discutibili di culto popolare. E può darsi ancora, e sarà la scoperta
migliore, che ci capiti di avvertire l'azione del divinò Maestro invisibile,
che, come in molte altre vite di Santi s'incontra, fa lui dell'anima pura,
e iniziata dal dolore al raccoglimento, l'alunna privilegiata, che non dai
libri, non dalla voce di maestro esteriore, ma da certa nascente scienza
interiore impara le verità della fede ed i misteri del regno di Dio. Così
vi sarà il problema della capacità di questo giovanetto malato e infelice
a capire oltre il proprio bisogno quello degli altri, oltre il proprio dolore
il dolore altrui.
La pazienza, la mansuetudine, la carità premurosa e servizievole di
questo adolescente incurabile e zoppicante si possono, sì, narrare e descrivere ; la comparsa d'un Colonnello dal cuore d'oro fa grande figura
nella sua breve storia ; ma, umanamente parlando, quella bontà resta
inesplicabile; essa ci avverte cioè che anche qui siamo davanti al segreto
dell'ottimo Nunzio, il segreto che appunto noi cercavamo, quello della
sua santità.
Così che, se la glorificazione, che oggi celebriamo di questa singolare
virtù, davvero ci appare meritata e a noi stessi esemplare e benefica,
sarà bene fare amicizia con questo caro Beato, e pensare umilmente
come dobbiamo avvicinare la sua celeste conversazione e come possiamo
seguire anche noi il suo terrestre itinerario.
Con questi voti, invocando l'intercessione di Nunzio Sulprizio e a lui
tributando l'omaggio della nostra devozione, tutti, venerati Fratelli e
diletti figli, di cuore vi benediciamo.
Acta Pauli Pp. VI
31
II
Ad Patres Conciliares habita, altera exacta Concilii Oecumenici Vaticani
secundi sessione. *
Venerabiles Fratres,
Tempus iam advenit, quo huic secundae sessioni Concilii Oecumenici
Vaticani II finis afferatur.
Iamdiu vos, vigilantissimi Pastores, a vestris cuiusque sedibus abestis, ubi sacri muneris exercitatio vestram praesentiam postulat, consilium, alacritatem ; iam gravis, assiduus, longus factus est labor, quem
sive ob religiosas caerimonias, sive ob studia, sive ob conventus hoc
Concilii tempore cepistis; iam in sacros Adventus dies incurrimus, per
quos animi nostri comparantur ad digne agendam memoriam, quotannis redeuntem, semper sollemnem, semper mirandam, semper piissimam
Natalis Domini Nostri Iesu Christi; neque nostrum ullus optato hoc
anni spatio potest se aliis cogitationibus, etsi excelsis et sanctis, tradere,
praeter Celebrationem inenarrabilis illius mysterii, quo Dei Verbum
caro factum est ; neque nostrum ullus in alia sede, etsi nobili et venerabili, sacros hos ritus perficere potest, praeter eam in qua providentissimus Deus unicuique nostrum vel certam Ecclesiam, vel certam communitatem, vel certum munus sive sacerdotale, sive Pastorale concredidit.
Oportet igitur cursum, iterum, intermittamus horum gravissimorum
conventuum synodalium ; oportet fraternas pacatasque salutationes demus invicem et reddamus; oportet rursum accessum et recessum experiamur rerum, quas tempus gignit idemque absumit; oportet inter nos
discedamus, postquam quasi fraterno more de rebus sublimioribus
sermocinantes, diebus et eventibus fruiti sumus laetis.
Sed id prius fieri nolumus quam gratias Deo habeamus de beneficiis
in nos hoc temporis spatio et per huiusmodi opportunitatem collatis.
Neque praetermittere possumus memorem voluntatem Nostram iis profiteri, qui in hac Concilii Vaticani sessione interfuerunt, atque quoviscumque modo ad felicem eius exitum adiuverunt. At praecipuam quandam
grati animi Nostri significationem pertinere cupimus ad Patres Concilii
Oecumenici ; ad Praesidum Consilium ; ad Commissionem « de coordinandis Concilii laboribus » ; ad Moderatores ; peculiarique modo ad Se* Die 4 Decembris mensis a. 1963.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
32
cretariatum Generalem, quem vocant; ad varias Commissiones, uti appellant ; ad Peritos ; ad eos qui, ut nostrae huic rei f avèrent, vel scriptis
nuntiis vulgandis, vel televisificis imaginibus propagandis dederunt operam; ad eos qui Basilicam Vaticanam, quod ad Concilii necessitates
spectaret, instruxerunt, ornaverunt ; itemque ad eos qui contulerunt ad
Patres Conciliares hospitio excipiendos et variis ministeriis iuvandos.
Singularem denique gratiam iis Patribus persolvere placet, qui aut ad
huius eventus congruentem ordinationem suis sumptibus profuerunt, aut
Fratribus in Episcopatu egentioribus auxilio venerunt, aut ingentibus
Ecclesiae necessitatibus succurrerunt, aut hominibus opitulati sunt recentioribus calamitatibus conflictatis.
Antequam laboribus hisce nostris finem faciamus, abs re non esset
eosdem breviter perstringere, atque animadvertere eorum qui fuerit cursus, qui fuerint successus. Sed id simul nimis est longum, simul non
dat, ut omnia absolute exponere possimus; siquidem multa huius Concilii ad eam gratiae regionem, ad illud intimum animorum regnum pertinent, in quod non semper facilis patet aditus. Accedit quod multi laborum fructus nondum ad maturitatem venerunt, sed, non secus atque
semina commissa sulcis, cum a futuro tempore tum vero a divino adiumento germanam atque salutarem quasi aperitionem exspectant.
Attamen ne ex hac sacra Concilii Oecumenici aula discedere videamur immemores divinorum beneficiorum, quae ex huiusmodi eventu
profecta sunt, perplacet in primis palam asseverare, Concilium nonnullos fines, ad quos spectabat, saltem ex aliqua parte feliciter assecutum
esse. Etenim cum Ecclesia pleniorem sui ipsius conscientiam atque notitiam attingere sibi proposuisset, reapse omne inter Ecclesiae Pastores
atque Doctores magna instituta est investigatio de mysterio, ex quo
Ecclesia suam originem suamque formam duxit. Quae investigatio
nondum quidem ad exitum adducta est ; sed ipsa difficultas investigationem concludendi, iam satis ostendit huiusmodi doctrinae altitudinem
amplitudinemque, eademque nos omnes impellit, ut ad eam intellegendam apteque exprimendam nisus viresque consociemus. Qui nisus id
profecto commodi habent, quod nostras nostrorumque christifidelium
mentes, qui attento animo coetus nostros prosecuti sint, ad Christum
necessario dirigent, ex quo omnia nobis proveniunt et ad quem omnia
referre volumus, iuxta illam Sancti Pauli sententiam : reconciliare
omnia m ipsum; itemque efficiunt, ut non modo nostrum adaugeatur
1
i
Col. 1, 20.
Acta Pauli Pp. VI
33
gaudium ob nostram mystici Corporis Christi participationem, sed
etiam ut nostra foveatur mutua caritas, qua vita Ecclesiae tota continetur et regitur. Laetemur igitur, Venerabiles Fratres ! Ecquando enim
Ecclesia, ut nunc est, tam plenam sui ipsius conscientiam adepta est;
tam impenso amore Christum dilexit; tam laeta, tam concordi, tam
alacri voluntate Christum imitari studuit ; tam sollicita denique concredito sibi munere perfuncta est? Laetemur, Venerabiles Fratres ! Siquidem nosmetipsos mutuo noscere atque inter nos colloqui didicimus. Qui
invicem quasi extranei haud ita pridem huc advenimus, nunc amicitiae
vinculis coniungimur. Nonne experimento novimus, quam vera sint
praeclara illa Sancti Pauli verba, quibus Ecclesia ipsa describitur :
Iam non estis hospites et advenae, sed estis cives sanctorum et domestici
Dei, superaedificati super fundamentum apostolorum et prophetarum,
ipso summo angulari lapide Christo Iesu f Nonne futurum legum canonicarum progressum, quibus Ecclesia regitur, iam nunc licet prospicere?
Quem quidem progressum non alio spectare posse putamus, quam ut
potissimum singulis Ecclesiae membris singulisque officiis auctior dignitas agnoscatur et amplior tribuatur operandi facultas ; deinde ut sacra potestas, ex qua universa catholicae societatis compago per varios
hierarchiae gradus firma constat, magis magisque roboretur, et quidem
quasi ex virtute intus suscepta : hoc est ex amoris, concordiae mutuaeque observantiae incremento. Quare hoc Concilium grande sane eventum
censendum est, ac praestantissimum donum a Deo Ecclesiae suae collatum, quandoquidem animi nostri ad haec cogitata, ad haec proposita
tam vehementer inardescunt.
2
Quodsi ad ipsos Concilii labores mentem Nostram convertimus, hinc
nova laetitiae causa praebetur, quod in iisdem expediendis vos tam frequentem, tam assiduam, tam actuosam partem habuistis. Iterum mirum
spectaculum haec Vaticana Basilica exhibuit, ad quam ingens ac veneranda nostrum omnium multitudo confluxit ; quod spectaculum animos
nostros admiratione, pietate supernoque gaudio penitus affecit. Valde
iterum gavisi sumus, quod hic praesentes aspeximus honorabiles Observatores, qui tam humaniter Nostrae invitationi obsecuti, Concilii
laboribus adfuerunt. Item Nobis paterni solacii causa fuerunt Auditores, qui tacite quidem sed animo observantissime conventus vestros prosecuti sunt; hi enim filii Nobis carissimi personam gerunt
innumerae illius catholicorum e laicorum ordine multitudinis, qui
2
Ephes. 2, 19-20.
3 - ACTA, vol. VI, n. 1. — 31-1-1964.
34
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
hierarchicis Ecclesiae auctoritatibus Begno Dei amplificando adiutricem operam navant. Hac igitur in aula, sollemnique hac hora, omnia arcanum quiddam significant ; omnia fere loquuntur ; omnia denique
ad caelestia contèmplanda et ad supernam spem concipiendam astantium
animos erigunt.
Nec minore afficimur oblectatione, cum rationem et viam cireumspicimus, qua Concilium hoc nostrum ad hunc diem processit.
Duplicem autem procedendi rationem hic etiam reputemus oportet,
animadvertendo Concilii opus et valde fuisse laboriosum, et in variis
exponendis consiliis omnino liberum. Re vera duplex huiusmodi meritum
maximi sane pendendum Nobis esse videtur, quoniam id Oecumenicae
huius Synodi singularis nota fuit, idemque posteritati erit durabile
exempli monumentum. Hac enim via nostris diebus Ecclesia operatur,
cum scilicet eius navitas ad summam vim gravissimumque momentum
pervenit : navitatem dicimus, quae est maxime alacris, suaque sponte
progrediens.
Quodsi multiplices, variae, immo diversae etiam fuerunt sententiae,
quae in Concilio auditae sunt, id nihil sane officit oblectationi Nostrae :
immo id luculente declarat, sessionum argumenta alta et maximi ponderis fuisse, eademque incredibili studio et ea qua par esset libertate, ut
supra diximus, agitata esse.
Ceterum, ardua huiusmodi et implexa disceptatio ubere quodam
fructu haudquaquam caruit : nam quod argumentum ante omnia pertractatum est, quodque omnium praestantissimum quodammodo est, sive ex
sui natura sive ex dignitate, qua pollet in Ecclesia — sacram dicimus
Liturgiam — id ad exitum feliciter pervenit, hodieque a Nobis sollemni
ritu promulgatur. Quam ob causam animus Noster sincero gaudio exsultat. Animadvertimus enim hoc in negotio aequum rerum officiorumque
ordinem esse servatum ; cum hoc professi simus, Deo summum locum esse
tribuendum; nos primo eo officio teneri Deo admovendi preces; sacram
Liturgiam primum esse fontem illius divini commercii, quo ipsa Dei vita
nobiscum communicatur; primam esse animi nostri scholam; primum
esse donum a nobis christiano populo dandum, nobiscum fide precationumque studio coniuncto; primam denique humani generis invitationem, ut mutam suam linguam solvat in beatas veracesque preces, utque
ineffabilem illam vim sentiat, animum veluti recreantem, quae sita est
in canendis nobiscum Dei laudibus hominumque spe, per Iesum Christum
et in Spiritu Sancto.
Hic silentio praeterire nolumus, quanto in honore apud christifi-
Acta Pauli Pp. VI
35
deles orientalis Ecclesiae habeatur divinus cultus, et quam accurata
diligentia sacri ritus observentur; quibus quidem christifidelibus sacra
Liturgia semper exstitit veritatis schola et flamma christianae caritatis.
Quapropter operae pretium erit, hunc Concilii nostri fructum servare, quippe qui sanctae Ecclesiae vitam incitare atque quodammodo
insignire debeat : nam Ecclesia in primis societas est religiosa, est communitas orans, est populus conscientiae nitore et religionis studio florens, quae fide ac superna gratia aluntur. Si quas cultus formas ad
simpliciorem rationem nunc redigimus, ut a christifidelibus aptius intellegantur, èt cum nostri temporis sermonibus magis magisque congruant,
consilium Nostrum eo certe non spectat, ut precandi momentum minoris
pendatur, neve ceteris sacri muneris pastoralisque navitatis curis postponatur, neve quid de eius significantissima vi atque vetusta artis elegantià detrahatur ; sed ut sacra Liturgia purior reddatur, ut notis naturae suae propriis magis sit consentanea, ut suis veritatis et gratiae fontibus sit propior, ut denique facilius in spiritualem se vertat populi
thesaurum.
Quod ut feliciter contingat, nolumus ullus regulae publicarum Ecclesiae precum refragetur, immutationes privatas vel ritus singulares inducendo; nolumus ullus sibi sumat potestatem Constitutionem de Sacra
Liturgia, quam hodie promulgamus, suo arbitrio usurpandi, antequam
normae opportunae et certae hac de re edantur, atque immutationes
legitime approbentur, quas Consilia ad hoc instituenda post Concilium
apparaverint. Haec igitur praeclara Ecclesiae precatio concordi modulation© per totum resonet orbem terrarum : nemo eam perturbet, nemo
violet.
Alter fructus, isque non parvi ponderis, Concilii nostri est Decretum
de instrumentis, quae vocant, communicationis socialis; quod aperte
testabitur facultate Ecclesiam pollere, cum vita interna iungendi externam, cum contemplatione actionem, cum precibus apostolatum. Hac
etiam re Synodus nostra efficiet, ut recte dirigantur ac provehantur
plurimae agendi rationes ac formae, quae, sive ut instrumenta sive ut
documenta, tum perfunctioni muneris pastoralis, tum universae catholicorum alacritati in orbe terrarum iam subserviunt.
In fructibus deinde Concilii ponendae sunt etiam plures facultates,
quas, finem pastoralem eiusdem Synodi consectantes, voluimus pertinere
ad officium Episcoporum, maxime eorum, qui iurisdictione ordinaria
utuntur.
Sed haec minime satis. Concilium enim operi impigre institit et, ut
36
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
probe nostis, de multis coepit disserere quaestionibus, quarum enodationes in gravibus sententiis penitus contineri dicendae sunt, quae post
argumenti, ad quod attinent, tractationem, suo tempore definite proponentur ac legitime promulgabuntur.
Aliae vero supersunt expendendae iterumque in disceptationem vocandae quaestiones, quas in proxima tertia Sessione, scilicet autumno
venientis anni habenda, speramus ad felicem exitum perduci posse. Non
quidem moleste ferimus animos nostros aliquamdiu in cogitatione rerum
tam gravium defixos conquiescere. Confidimus enim hoc temporis intervallo Commissiones, ad quas res pertinet et in quarum praesenti auxilio
spem multam collocamus, ratione habita sententiarum a Patribus Con
cilii praesertim in Congregationibus generalibus significatarum, comparare posse in futuros Concilii coetus formulas alte perspectas, conceptis verbis expressas, opportune coartatas et in pauca collatas, ita ut
disceptationes, quas semper esse liberas volumus, faciliores expeditioresque evadant.
J
Huius generis est, ut exemplum supponamus, quaestio de divina Revelatione, quam Concilium eo modo per solvet, ut hinc sacrum depositum
veritatum a Deo traditarum tueatur adversus errores, abusiones, dubitationes, quibus vis earum subiectiva infringatur, illinc studia Sacrorum Bibliorum, operum Patrum ac theologicae disciplinae recte dirigat,
quae docti catholici viri, magisterio Ecclesiae fideliter inhaerentes et
quibusvis aptis huius aetatis subsidiis usi, alacriter, prudenter, fidenterque promovere pergent.
Huius pariter generis est etiam quaestio magna et multiplex de
Episcopatu, quae, sive ob congruentem 'rerum tractandarum dispositionem, sive ob momentum rei ipsius, primum obtinet locum in hoc Concilio Oecumenico Vaticano Secundo, quod neminem fugere velimus, naturalem quandam continuationem et complementum esse Concilii Oecumenici Vaticani Primi. Haec igitur Synodus nostra, non aversans sed
confirmans praerogativas a Christo manantes et Summo Pontifici agnitas, atque omni auctoritate praeditas ad Ecclesiae universalis moderationem necessaria, in sua luce studebit ponere, secundum Domini Nostri
Iesu Christi doctrinam sinceramque traditionem ecclesiasticam, Episcopatus naturam et munus, a Deo instituta ; atque statuere, quae sint eius
potestates earumque usus, quod attinet ad Praesules sive singillatim
sive coniunctim considérâtes; ita ut praecelsum officium episcopale in
Ecclesia Dei digne illustretur, non quasi agatur de instituto sui iuris, a
Summo Petri Pontificatu divulso, multoque minus eidem adversario, sed
Acta Pauli Pp. VI
37
cum eo et sub eo ad bonum commune et ad finem supremum Ecclesiae
concorditer spectante. Ita profecto fiet, ut Ecclesiae hierarchica compositio virium incremento corroboretur, non imminuatur; intima conspirans operatio augeatur, non attenuetur; efficacitas apostolica amplificetur, non languescat ; caritas mutua ferveat, non résidât. Quocirca fore
confidimus, ut Concilium — hoc votum est — rem tanti momenti perspicue explanet et expediat.
Speramus denique eandem Synodum quaestionem de schemate circa
Beatam Mariam Virginem, optimam, quae possit, habituram esse enodationem : ita scilicet ut uno consensu et summa pietate agnoscatur locus
longe praestantissimus, qui Matris Dei est proprius in Sancta Ecclesia,
de qua praecipuus est sermo in hoc Concilio ; locum dicimus, post Christum, altissimum nobisque maxime propinquum, ita ut nomine (( Matris
Ecclesiae » eam possimus ornare ; idque in eius honorem cedat in nostrumque solacium.
Praeter huiusmodi quaestiones, quas Concilium breviter tetigit, aliae
plures supersunt adhuc a Concilio pertractandae, de quibus tamen fuse
iam investigatum est. Easdem Nos denuo altiusque excutiendas curabimus, ut proximae Concilii sessioni breviora schemata exhiberi possint,
sicut supra diximus, atque ita proposita ut Concilium de praecipuis
argumentis haud difficulter sententiam suam aperire possit, eaque
deinde explicanda atque ad normarum formam redigenda ad Commissiones, post Concilium constituendas, remittere; e quibus Commissionibus ea, ad quam novos Codices cum Ecclesiae Latinae tum Ecclesiae
Orientalis conscribere pertinebit, sine dubio graviorem laboris molem
aggredietur. Tunc ergo, scilicet in his laboribus Concilii suscipiendis,
maximi existimandam Nobis praestabunt auxiliatricem operam Episcopi,
et novis quidem rationibus, quales sive necessitas sive ecclesiasticae compaginis indoles postulabunt. Iustum igitur Nobisque pergratum erit ex
totius orbis Episcopis atque ex religiosis Ordinibus optimos quosque ac
peritos Fratres deligere, quemadmodum pro Commissionibus Concilii
praeparatoriis factum est; ut una cum idoneis Sacri Collegii Patribus
consilio et ope Nos adiuvent ad generalia Concilii decreta in opportunas
et peculiares normas adducenda. Itaque, firma semper manente Romani
Pontificis potestate, a Concilio Oecumenico Vaticano Primo definita,
rerum prudentia ususque Nobis suadebunt, providentissimo Deo auspice,
qua ratione efficacior reddi possit pia ac studiosa Episcoporum opera
ad totius Ecclesiae bonum promovendum.
Quamobrem, dum huic sessioni Concilii Oecumenici finem imponi-
38
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
mus, libenter animadvertimus, eam, omnibus perpensis, momenti obtinuisse praestantiam. Magnum ea conf ecit opus ; unum et aliud e propositis sibi capitibus absolvit; aliarum quaestionum bene coepit investigationem ; ostendit varias posse opiniones libere declarari ; demonstravit
mentium concordiam circa maximi momenti quaestiones, de quibus
disceptetur, et optari et haberi posse ; palam fecit veritatibus dogmaticis,
quae ad catholicae doctrinae thesaurum pertinent, universos prorsus
firmiter et aperte adhaerere; in nobis omnibus eam aluit caritatem,
quae apud nos ab investigatione et professione veritatis numquam seiungatur oportet; semper in proposita Concilii intendit, ad sacrorum Pastorum munera spectantia; nullo non tempore vias elegit et verba, quibus seiunctorum fratrum animi nobiscum conciliarentur ; denique in
omnibus operibus suis precibus Deo supplicavit, cuiusvis bonae spei
fonti et principio.
Sed huius sessionis exitu expedito, pariter acrius in ea prospicimus
quae adhuc agenda sunt, pariter altius in animis nostris sentimus,
facere nos non posse, quin Ecclesiam magis idoneam reddamus ad ferendum nostrae huius aetatis hominibus veritatis salutisque nuntium.
Neque enim sollicitudo nostra abstracta est a praesentium temporum
condicionibus, neque nostra deferbuit caritatis flamma, qua humanum
genus complectimur. Quod quidem efficientioris caritatis studium in suo
animo unusquisque religiose fovebit, cum ad suam sedem et ad sueta
officia redibit.
Antequam consessus hic amplissimus hodiernas sacri apostolatus
quaestiones aggrediatur, nos omnes quodammodo iam compertum habemus, quomodo eaedem sint solvendae; etenim sive doctrina Ecclesiae,
copia et nitore praestans, sive optimorum Fratrum exempla iam nobis
terendum iter monstraverunt. Nonne igitur, in patriam vestram reversi,
iam nunc potestis actuosioris pastoralis virtutis specimina edere, hortativa et consolatoria verba ferentes christifidelibus vestris, iisque omnibus, quos sacrum vestrum munus pertingere valet? Nonne iam nunc,
quasi ad digne praeparandam proximam Concilii sessionem, spiritualem vitam nostram impensiore studio excolere possumus ac Dei voci
magis pronas aures praebere? Nonne potestis clero vestro flagrantiòris
caritatis nuntium afferre? Laicis hominibus salutationem et hortamenta
fiduciae plena impertire? Iuventutem ad altiora infiammare? Hominibus
doctrina excultis lumen aliquod veritatis praebere? Operariis opificibusque spei et amoris testimonium exhibere? pauperes et egenos docere, ad
ipsos potissimum pertinere primam Evangelicam beatitudinem?
Acta Pauli Pp. YI
39
Nos persuasum habemus, huiusmodi diligentiorem sacri muneris perfunctionem posse nos aptos reddere ad id efficiendum ut, Deo volente,
magnum hoc Concilium salutaribus christianae vitae fructibus concludatur.
Nunc vero quaedam addere placet, ut propositum vobis nuntiemus,
quod iam pridem in animo volvimus et hodie patefacere statuimus, in
hoc lectissimo ac gravissimo Coetu.
Tam penitus persuasum habemus ad felicem exitum Concilii assequendum pias supplicationes esse suscipiendas, opera multiplicanda,
ut, post maturam rei considerationem et multas preces Deo adhibitas,
statuerimus Nosmet ipsos, peregrinatoris in modum, in regionem illam,
patriam Domini Nostri Iesu Christi, conferre.
Est igitur Nobis propositum, Deo auxiliante, proximo mense Ianuario petere Palaestinam, ea mente ut in locis sacris, ubi Christus natus
est, vixit, obiit et e morte resuscitatus ascendit in caelum, praecipua
mysteria salutis nostrae praesentes recolamus : id est Incarnationem et
Redemptionem. Visemus terram illam venerandam, unde Sanctus Petrus
profectus est, quo nullus eius Successor amplius revertit. Nos quidem,
humillime et perbrevi tempore, studio piae precationis, paenitentiae,
spiritualis renovationis eo redibimus, ut Christo Ecclesiam suam offeramus ; ut ad eam, unam et sanctam, Fratres inde seiunctos revocemus ;
ut misericordiam divinam imploremus ad pacem fovendam, quae his
diebus adhuc tenuis et quasi trepidans esse videtur; ut Christo Domino
supplicemus pro salute totius generis humani. Beatissima Virgo Maria
se Nobis praebeat, quaesumus, itineris ducem; Apostoli autem Petrus
et Paulus et omnes Sancti Nos caelitus benigne custodiant.
Quemadmodum Nos vestri in ea piissima peregrinatione memores
erimus, ita vos, Fratres Venerabiles, rogamus, ut vestris precibus Nobis
adsitis, ut hoc Concilium ad felicem exitum perveniat, ad gloriam Christi et bonum Ecclesiae eius.
Omnibus denique gratias agimus eosque iubemus valere ; Observatoribus item animum gratum et officiosum in discessione significamus,
idemque dilectis Auditoribus praestamus et cunctis qui Deo supplicarunt pro Concilio eidemque operam navarunt.
Item amans sed tristis cogitatio Nostra praesertim ad Nostros convolat in Episcopatu Fratres, absentes et in passionibus positos, quos
summo gaudio complecti volebamus, quorumque precationes, doloribus
pretiosiores effectae, ad felicem progressionem huius secundae sessionis
40
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
laborum tam efficaci ratione — ut pro certo habemus — contulerunt.
Quos paterna recordatione continenter prosequentes iisque animum
addentes, ut in fidelitate erga Christum eiusque Ecclesiam firmiter perseverent, ipsis singulari caritate benedicimus. Caelestium pariter munerum conciliatricem omnibus catholicae familiae fidelibus, iisque, qui
Christi Redemptoris lumine^ illustrantur, Apostolicam Benedictionem
peramanter dilargimur ; cunctis vero bona voluntate praeditis hominibus
felicia ac salutaria omnia precamur.
III
Delegatis Civitatum, qui interfuerunt Coetui XII Internationali a Consilio
v. d. « Food and Agriculture Organization » (F.A.O.) Romae habito. *
Your Excellencies and Gentlemen,
While We welcome you here today, We cannot commence Our
discourse without a référence to the tragic death of the President of
the United States of America, John Fitzgerald Kennedy. We wish to
reiterate here the sentiments to which We have already given public
expression : of deploration of the criminal action ; of admiration for
the man and the statesman ; of prayers for his eternai repose, for his
country, and for the world, which recognized in him a great leader;
and fìnally of prayerful wishes that his death may not hinder the cause
of peace, but serve as a sacrifice and an example for the good of ali
mankind.
T
W e tate this occasion to send Our greetings to all the nations represented at this Audience, especially to those who have recently become
members and associâtes of the Food and Agriculture Organization.
We pray that God may grant each country prosperity and peace, in
international co-operation, and in well-organized modernized work - for
work was not cursed by God, when He said : « In the sweat of your
brow you shall eat bread » ; that is, the honest sweat of good labour,
according to the example of Christ, Who was Himself a workman.
1
To solve the grave problem of the life of human kind, this, then, is
the right road : to increase the supply of bread, of food; and not to
* Die 23 Decembris mensis a. 1963.
Gen. 3, 19.
1
Acta Pauli Pp. VI
41
mortify and destroy the fecundity of life, for the Creator ordered His
first créatures to « Be fruitful and multiply, and fili the earth » .
We congratulate you on your notable accomplishments in this regard,
We pray that your efforts to help the human race by incrementing its
food supply may be ever more successful, and to you, your collaborator
and your families, We gladly impart a special Apostolic Blessing.
2
Chers Messieurs,
C'est une joie pour Nous d'accueillir ici le Président et les membres
de la Douzième Conférence biennale de l'Organisation des Nations
Unies pour l'Alimentation et l'Agriculture. Plus de cent Pays représentés, dont une quarantaine par leurs propres Ministres de l'Agriculture : ces chiffres suffisent à montrer la solide implantation de votre
méritante institution dans le chœur des organisations internationales
nées à l'occasion du second conflit mondial.
Nous le reconnaissons d"'autant plus volontiers qu'il Nous a été
donné, Nous pouvons le dire, d'assister à la naissance de la FAO, de
la connaître dans sa première et modeste résidence de la Villa Borghese,
puis de la voir parcourir tout le chemin qui l'a conduite aux magnifiques
développements qu'elle connaît aujourd'hui.
Un chemin semé d'initiatives généreuses, désintéressées, n'ayant en
vue que le bonheur de l'humanité et les moyens d'en assurer un élément
primordial : faire reculer la redoutable plaie de la dénutrition, qui maintient encore aujourd'hui, malgré les stupéfiants progrès de la technique,
une si grande partie du genre humain dans un état de douloureuse infériorité physique et — par voie de conséquence — intellectuelle et morale.
Rien d'étonnant qu'à des activités aussi directement orientées vers
le bien des hommes, l'Eglise ait été la première à applaudir. Rien d'étonnant à ce que, dès le début, votre Organisation ait entretenu avec le
Saint-Siège les cordiales relations auxquelles votre Président faisait
allusion tout à l'heure.
Vous vous souvenez comme Nous de l'accueil que vous réservèrent
ici même Nos deux derniers Prédécesseurs. Pie XII voulut que le SaintSiège eût en permanence des observateurs accrédités auprès de la FAO.
Jean XXIII considérait vos activités comme la mise en pratique, au
plan international, de la première de ces « œuvres de miséricorde » dont
la mention revenait souvent sur ses lèvres, et il n'eut pour vous que
2
Gen. 9, 1.
42
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
bienveillance et encouragements. Il voulut donner officiellement l'appui
de l'Eglise à vos campagnes, et faire une mention explicite de votre
Organisation dans sa mémorable encyclique Mater et Magistra.
Nous n'avons donc pas été étonné de voir, par les compte-rendus de
la presse, que dès l'ouverture de votre présente session votre Directeur
Général avait évoqué la mémoire de cet inoubliable Pontife et avait
tenu à lui rendre un hommage public.
Revêtu à Notre tour de la lourde charge du Pontificat Suprême,
Nous n'avons garde d'oublier que Notre sollicitude doit s'étendre, bien
au-delà des limites visibles de l'Eglise catholique, jusqu'à tout ce qui
intéresse le vrai bien des hommes. Et Nous sentons, avec une acuité
douloureuse, monter jusqu'à Nous l'appel au secours qui s'élève de ces
immenses régions du globe où les peuples en voie de développement attendent de leurs frères plus fortunés l'aide qui les sauvera.
Cet appel, vous l'avez entendu, et vous avez mis en œuvre les moyens
d'y répondre- Au cours de la présente session de votre Organisation, dont
votre très digne interprète a relevé toute l'importance, vous vous penchez
principalement sur le problème-clé de tout progrès en ce domaine : celui
de l'agriculture. Nos vœux et Nos prières, soyez-en sûrs, accompagnent
vos travaux.
Et si, Nous tournant vers l'avenir, Nous voulions formuler un
souhait à votre intention, ce serait celui-ci : que l'efficacité de votre
Organisation s'affirme de plus en plus dans les faits ; que ses interventions pratiques et concrètes se multiplient dans toutes les régions sousdéveloppées, et apportent à tant de nos frères malheureux, avec le secours
si attendu et désiré, la preuve que l'humanité constitue une seule et
grande famille, où la souffrance des uns'est ressentie par les autres.
Qu'ils aient ainsi l'évidence que la charité triomphe, enfin, de l'égoïsme,
et que le bien prévaut sur le mal. De la sorte, au-delà de la finalité
directe de votre Organisation, vous aurez atteient des objectifs d'ordre
humain et moral, auxquels vous comprendrez que Nous soyons particulièrement sensible, puisqu'ils intéressent le progrès non seulement
matériel, mais spirituel du genre humain.
Dieu, Nous en sommes sûr, fera fructifier vos efforts. Nous le Lui
demandons de tout cœur, tandis que Nous invoquons sur le Directeur
Général de la FAO, sur le Président de la présente Conférence, ainsi que
sur toutes vos personnes, vos familles et vos Pays respectifs, l'abondance
de ses divines bénédictions.
Acta Pauli Pp. VI
43
IV
Ad E.mos Patres Cardinales et Romanae Curiae Praelatos, per E.mum
Sacri Collegii Decanum Summo Pontifici fausta ominatos, festo Nativitatis
Domini Iesu Christi recurrente. *
Signor Gardinale!
A lei, al Sacro Collegio, ai Membri della Prelatura e della Curia
Romana il Nostro sentito ringraziamento per l'omaggio devoto, di cui
Ci è segno questa numerosa e ragguardevole presenza, e per i gentili
auguri, di cui la voce autorevole, a Noi particolarmente nota e cara,
del Decano del Sacro Collegio medesimo si è fatta così nobile interprete.
Apprezziamo profondamente il significato ecclesiastico di adesione,
di fedeltà, di collaborazione, che tale atto acquista per Noi, ancora sorpresi della Nostra assunzione all'ufficio apostolico, ed oggi, perula prima
volta, destinati ad accogliere la professione di cotesti alti sentimenti,
mentre, sempre consci di quanto i Nostri doveri eccedano le Nostre umili
forze, cerchiamo e troviamo in essa un robusto conforto, come quello
che dà alla solitudine, alla trepidazione, alla responsabilità, a cui il
carico delle somme chiavi Ci espone, l'assicurazione e quasi l'esperienza
d'una conversazione, d'una comunione non meno cortese, che solidale.
Ed ancor più apprezziamo il valore spirituale dei voti, che Ci sono
presentati, derivando essi ispirazione e virtù dalla sempre radiosa,
sempre commovente celebrazione dei santi misteri natalizi, e mirando
essi ad ottenerci dalla divina Bontà, apparsa nella venuta di Nostro
Signore sulla terra immensamente prodiga di misericordia, ciò che più
vale : l'aiuto e la grazia di Dio.
Ella ha voluto, Signor Cardinale, associare i suoi auguri al ricordo,
sommario ma concreto ed ammonitore, degli avvenimenti più importanti,
che hanno interessato e commosso, nell'anno che sta per concludersi, la
Chiesa Romana, protagonista in alcuni di essi, spettatrice di altri e
sempre, com'è suo costume e suo dovere, attentissima e sensibilissima.
Noi condividiamo i motivi d'interesse e di pietà, che Le hanno suggerito
cotesta riassuntiva rassegna; e condividiamo parimente i sensi alti e
religiosi, ch'Ella ha voluto farne risultare. Fra gli avvenimenti ricordati uno non può restare senza una Nostra conforme e per Noi più grave
* Die 24 Decembris mensis a. 1963.
44
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
e doverosa menzione, quello della pia morte del venerato e compianto
Nostro Predecessore Giovanni XXIII, del quale la divina Provvidenza
volle che toccasse a Noi raccogliere la spirituale eredità e continuare la
grande e difficile opera. Rendiamo perciò, ancora una volta, un riverente ossequio e tributiamo un pio suffragio alla cara memoria di
Lui; ma non già, in questo momento, per soffermarci ancora nella
visione del suo breve, ma illustre Pontificato, quanto piuttosto per ricevere dal suo stesso ricordo l'invito, il monito, l'impegno a proseguire sul
sentiero da Lui tracciato, guardando avanti, nell'immediato avvenire
almeno, lasciando al divino nocchiero della barca di Pietro, che tutti
ci porta, orientarla verso lidi lontani, che il nostro occhio non può scorgere, se non col presagio e con la speranza.
• Com'Ella, Signor Cardinale, guardando indietro, così Noi ora, guardando avanti, vogliamo a Nostra volta formulare auguri per quanti
compongono questa magnifica adunanza, e, possiamo pur dire, per l'intera Chiesa Romana. La nostra navigazione, per attenerci ancora alla
nostra notissima e bella immagine della nave apostolica, è impegnata
nel ricorrente duplice problema : del conservare il prezioso e intangibile
carico del suo patrimonio religioso, e dell'incedere nel mare tempestoso
di questo mondo : galleggiare e navigare è il compito simultaneo della
Chiesa Romana, che nel duplice simbolo della pietra e della nave esprime
splendidamente la dialettica dei suoi doveri e dei suoi destini. Ora, chi
non sa che il mare della nostra storia presente è gonfio di venti e di
tempeste? che il nostro secolo è in piena e pericolosa trasformazione?
Pregheremo certamente il Maestro divino, che naviga con noi e sembra
dormire misteriosamente, mentre in noi cresce l'affanno dell'incertezza
pratica e del pericolo incombente, di non lasciarci perire ; e perire non
ci lascerà. Ma per non meritare il rimprovero, da Lui fatto ai discepoli
nell'episodio evangelico della burrasca sedata, d'essere uomini di poca
fede, non dovremo pregarlo di dare a noi appunto maggiore fede, e con
essa maggiore capacità, sia, da un lato, a difendere il sacro « depositum »
che portiamo con noi, sia, dall'altro, a cimentarci col mare che ci circonda, vogliamo dire a conoscere il momento storico, che noi attraversiamo, ad avvicinare il mondo infido, ma nobile, in cui viviamo? Vogliamo oggi cioè augurare a Noi stessi ed a quanti Ci sono collaboratori — e di Noi, molti, umanamente parlando, ben più esperti e più
virtuosi ! — di avere quanto più attenta, più sagace, più amorevole conoscenza possibile del tempo nostro per superarne le insidie, per co-
Acta Pauli Pp. VI
45
glierne le opportunità, per scoprirne le sofferenze, per ricavarne le nascoste virtù. Stabilire questo rapporto fra l'elemento immutabile della
nostra fede e l'ambiente mutabilissimo del nostro tempo è arte difficile,
è saggezza che richiede il lume divino, è carità, che suppone distacco
da tutto ciò che non è reale interesse del regno di Dio. Ed è ciò che
forma oggetto del Nostro augurio per la festa imminente e per l'anno
che viene, e che rivolgiamo specialmente a voi, che non solo Ci siete
vicini nel periglioso governo della Chiesa, ma altresì fidati e volonterosi collaboratori. Perchè appunto l'ora presente richiede tale virtù.
Bisogna, venerati Fratelli e diletti figli, che portiamo a felice conclusione il grande Concilio Ecumenico, che ha testé terminato la sua
seconda sessione. E quest'ultima fase del Sinodo universale sembra a
Noi la più laboriosa, la più importante. Ed ecco che, mentre Noi dobbiamo a voi tutti un sincero ringraziamento per l'operosa fatica sostenuta in occasione delle due sessioni, già celebrate, del Concilio stesso,
a nuova fatica vi dobbiamo invitare per la sua terza fase, sotto molti
aspetti grave e decisiva. Molto ancora resta da fare. E se il Concilio si
è dato una struttura sua propria, di considerevole mole e complessità,
non è da ciò esonerata la Curia Romana dal sostenere il peso del suo
profìcuo funzionamento, sia perchè l'attività delle Commissioni Conciliari si svolge nell'ambito dei problemi religiosi di cui si occupano
sostanzialmente i Dicasteri Romani, e sia perchè non pochi di voi hanno
funzioni personali di responsabilità e di lavoro in seno alle Commissioni
medesime. Dal concorso vostro dipende in grande parte l'esito pratico
del prossimo periodo conciliare. Bisogna che il Concilio sia aiutato dalla
vostra alacre operosità a raggiungere speditamente conclusioni che godano del suffragio supremo del Papa, unitamente a quello dell'assemblea
dei Padri Conciliari. La celebrazione del Concilio non è (come qualche
ignaro ed incauto pubblicista ha insinuato) una prova di forza fra potestà contrastanti, ma è piuttosto l'espressione d'una stessa suprema
potestà, che si pronuncia con una sola voce, Che risulta da quella dei
Membri conciliari congiunta con quella sovrana del Papa ; è cioè un momento di somma comunione di animi e di giudizi, che la Chiesa Romana
per prima deve predisporre, tutto facendo perchè il momento della massima manifestazione di autorità coincida nell'aspetto e nello spirito con
quello della massima carità.
46
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
E perché così avvenga, come Ella, Signor Cardinale, ha testé accennato, e siano così conseguite le grandi finalità, che il Concilio Ecumenico si propone, partiremo tra pochi giorni in umile e rapido pellegrinaggio alla terra di Gesù, alla Palestina, il Paese che fu teatro
della storia biblica, quella dei Patriarchi, dei Profeti, degli Apostoli è
di Cristo Nostro Signore, quasi per attingere dalle radici la certezza
e la forza, di cui la Chiesa oggi, in tanta sua epifania di perenne vitalità,
e in tanto contrasto e bisogno del mondo nei suoi riguardi, sente più
viva la necessità. Andremo Noi stessi nel gioioso e tremante stupore di
percorrere per primi a ritroso una via che primo l'apostolo Pietro percorse e qua lo condusse, per collocare a Roma e sigillare col suo sangue
la sua ferma e inamovibile testimonianza.
Che cosa è questo viaggio? un'escursione turistica? un espediente
politico? un'evasione dai doveri, che qui Ci vogliono e Ci legano? No.
Se così fosse, Noi temeremmo che, fin dai primi passi, capitasse a Noi
ciò che un giorno — storico forse, simbolico certo — accadde a Pietro.
Narra Sant'Ambrogio, nel famoso discorso contro Aussenzio, che l'apo- •
stolo Pietro si trovava a Roma in grave pericolo all'inizio della prima
persecuzione. Egli racconta :
« Anime buone di cristiani lo pregarono che egli si allontanasse un
poco. E sebbene egli fosse avido di affrontare la morte, tuttavia, in con T
siderazione del popolo che lo supplicava, si piegò; lo si pregava infatti
ch'egli si risparmiasse allo scopo di istruire e di confermare la comunità. Ma che avvenne? Una notte si mise in cammino fuori le mura, ma
vedendo vicino alla porta Cristo, che gli veniva incontro, gli disse :
" Domine, quo vadisf Signore, dove vai? '*'. Gli rispose Cristo : " Yenio
iterum crucifigi. Vengo per essere di nuovo crocifìsso ". E capì Pietro
che quella divina risposta si riferiva alla sua propria croce. E spontaneamente tornò indietro » .
x
Noi, Noi pure speriamo d'incontrare il Signore nel Nostro viaggio,
che Ci sembra, per la sua novità, per il suo significato, per la sua risonanza, assumere grande importanza, di cui non riusciamo ora a calcolare
le dimensioni ; ma le intuiamo immense, almeno nel simbolo, almeno
nel presagio, almeno nelle intenzioni; è infatti un viaggio storico, fecondo forse di grazia e di pace, per la Chiesa e per il mondo. Ebbene,
incontrando il Signore Gesù, Noi speriamo ch'Egli non fermi, ma guidi
i Nostri passi; e non gli chiederemo dove Lui vada, ma diremo Noi a
1
Serm. c. Auxentium, 13.
Acta, Pauli Pp. VI
47
Lui che a Lui andiamo; e con umile supremo coraggio, come Pietro sul
lago in tempesta, -Gli chiederemo : « Domine, si Tu es, iube me ad Te
venire super aquas. Signore, se Tu sei, dammi ordine di venire a Te
camminando sulle acque ». E Noi speriamo di udire, nell'immenso spazio, nella profonda notte di questa nostra misteriosa storia presente,
la Sua arcana, potente, divina voce gridare : « Veni, vieni ! » .
E andremo a Lui ; e Gli chiederemo perdono d'ogni Nostro fallo, Gli
diremo la Nostra fede, che il Padre ispira e rende invincibile, il Nostro
umile e totale amore : Tu seis quia amo Te, Tu sai ch'io ti amo ; Gli offriremo la « sua Chiesa », quella edificata sulla pietra da Lui stesso
scelta e solidificata e posta a fondamento del suo misterioso edificio ; Lo
supplicheremo che Ci dia la somma fortuna di accogliervi tutti i fratelli
in Cristo, anche quelli che sono forse ancora sulle soglie, e le genti tutte,
anche quelle fiere e lontane ; per la perfetta unità della sua Chiesa medesima e per la nostra pace.
2
Poi ritorneremo, venerati Fratelli, se a Lui piacerà, per riprendere
con voi, con la Chiesa dell'Urbe e dell'Orbe, l'opera d'oggi, ch'è il Concilio, e l'opera dei secoli, ch'è la redenzione del mondo.
E fidando nelle vostre preghiere, nella vostra collaborazione, nella
vostra obbedienza, ogni miglior voto a voi, a ogni vostra persona cara, a
ogni vostra buona fatica, di gran cuore, nello spirito del Santo Natale^
Noi ricambiamo e con la Nostra Apostolica Benedizione convalidiamo.
V
Exc.mis Viris Civitatum Legatis apud Apostolicam Sedem, novo ineunte
anno Beatissimo Patri felicia ac fausta ominantibus. *
Excellences, chers Messieurs,
La nuit de Noël nous a rassemblés autour de l'autel dans une
atmosphère d'intimité religieuse caractéristique de cette incomparable
fête. Aujourd'hui, c'est la perspective du renouvellement de l'année
qui invite à une nouvelle rencontre pour l'échange des vœux traditionnels : rencontre du Pape avec les Représentants des Nations — en temps
de Concile — à la veille d'un pèlerinage aux Lieux Saints : autant de
2
Cfr. Matth. 14, 28-29.
* Die 28 Decembris mensis a. 1963.
48
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
circonstances que vient d'évoquer en termes délicats votre très digne
interprète, et où Nous aimons à discerner, Nous aussi, les traits providentiels qui marquent cette aurore de l'année 1964.
1. Le Pape et les nations : l'autorité religieuse et morale entourée des
représentants de l'autorité temporelle, engagée avec eux non pas dans
une compétition de puissance et de prestige, mais dans un dialogue tout
empreint de bienveillance et de cordialité, tout animé du désir commun
et sincère de faire régner plus parfaitement entre les peuples la loyauté,
la justice, l'amour réciproque, la paix : voilà, en vérité, un spectacle bien
suggestif. Et que de réflexions encore on pourrait faire sur le nombre et
la variété des nations représentées ici, sur la place toujours prête à accueillir les autres, sur l'assurance donnée à toutes — aux nouvelles venues
comme aux plus anciennes — de voir chacune sa dignité pleinement
reconnue, respectée, honorée ... Le temps Nous manque, mais ces brèves
notations suffisent à vous faire sentir, Messieurs, combien profondément
Nous sommes conscient de la haute signification que revêt à Nos yeux
votre présence en ce jour ici, autour de Notre humble personne.
2. Les nations et le Concile. Vous avez été témoins comme tant
d'autres, mais de plus près et à un titre privilégié, de cet immense rassemblement des Evêques de vos Pays et du monde entier. On aurait pu
s'attendre à ce qu'une assemblée de ce genre, où se discute en latin
des points de doctrine ou de discipline ecclésiastique, n'attirât pas spécialement sur elle l'attention du grand public.
C'est tout le contraire qui s'est produit, vous l'avez vu comme Nous.
Jamais encore, on peut le dire, un événement religieux n'avait occupé
une pareille place au plan de l'information mondiale. Cet intérêt porté
au Concile, par les Autorités comme par les populations, Nous apparaît
comme un signe encourageant, qui autorise un optimisme raisonnable.
Certes la chronique s'arrête souvent à la description des aspects extérieurs, secondaires, de l'événement; elle met en relief de préférence
son côté plus ou moins spectaculaire. Mais il n'en est pas moins vrai
qu'au fond, et en dépit des apparences, l'homme moderne se révèle sensible au fait religieux, qu'il se montre intéressé, intrigué peut-être
malgré lui, par le spirituel, qu'il apparaît curieux de voir quelle attitude
va prendre l'Eglise Catholique vis-à-vis de certains grands problèmes
humains et moraux.
L'Eglise ne désire rien tant que de répondre à cette attente des âmes ;
Acta Pauli Pp. VI
49
et c'est afin d'être toujours mieux, à l'exemple de son divin Fondateur,
une lumière pour les nations — lumen gentium — qu'elle procède à cette
grande révision, à cet (( aggiornamento )) dont les différentes phases se
déroulent sous nos yeux. En invitant tous ses fils, partout dans le monde,
à entrer dans ce grand mouvement de rénovation, elle a conscience de
préparer à vos Pays, Messieurs, des citoyens d'une valeur morale et spirituelle plus haute, d'un patriotisme plus éclairé, d'une ardeur plus
généreuse et plus soutenue au service des grandes causes qui intéressent
le bien commun de l'humanité. Elle a conscience de travailler ainsi à
l'élimination des malentendus et des oppositions stériles entre les races
et les peuples, et de contribuer à acheminer les hommes, par les sentiers
d'une vraie et cordiale fraternité, vers cette unité et vers cette paix
qu'évoquait à l'instant votre Doyen, et dont notre prédécesseur de vénérée mémoire, le Pape Jean XXIII, avec des accents inégalables, avait
indiqué les voies dans sa célèbre Encyclique Pacem in terris.
3. C'est dans ce même esprit qu'a mûri dans Notre âme la grande
décision que Nous avons prise et annoncée au Concile le 4 décembre
dernier : celle de Nous rendre personnellement en pèlerinage sur les
lieux à jamais sacrés où Dieu s'est révélé aux hommes.
Nous l'avons dit dans Notre radiomessage de Noël: ce voyage sera
pour Nous celui de la profession de foi, à l'exemple de Pierre; celui de
l'offrande, à l'exemple des Mages ; mais aussi celui de la recherche et de
l'espérance. Ce sera donc un voyage de prière et d'humilité, un acte purement religieux, absolument étranger à toute espèce de considération
d'ordre politique ou temporel. Il Nous plaît de le réaffirmer ici, devant
un auditoire aussi particulièrement qualifié que le vôtre. Car Nous sommes sûr que vous voudrez user de votre influence, s'il en était besoin,
pour contribuer à maintenir dans sa pure lumière spirituelle cette dé^
marche que Nous entreprenons au nom du Seigneur — in nomine Domini — et pour empêcher, dans la mesure de vos moyens et de ceux de
vos Gouvernements, qu'il n'en soit donné des interprétations qui en
fausseraient les vraies perspectives. Dieu Nous en est témoin : Nous
n'avons devant les yeux que le bien de l'Eglise et de la grande famille
humaine en prenant le chemin de ces lieux augustes où le Christ a revêtu une chair humaine et donné sa vie pour la sanctification, le bonheur
et le salut de tous les hommes.
Il ne Nous reste, Excellences et chers Messieurs, qu'à vous offrir
4 - ACTA, vol. VI, n. 1. — 31-1-1964.
50
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
les vœux que Nous formons pour vous et vos Patries au seuil de l'Année
nouvelle.
Vivement touché de ceux que vous Nous avez présentés par la voix
de votre Doyen, c'est d'un cœur sincère que Nous invoquons à Notre
tour sur tous et chacun d'entre vous, sur vos familles, vos Gouvernements et vos Pays, en gage d'une année pacifique et heureuse pour tous
les peuples du monde, l'abondance des divines Bénédictions.
NUNTII RADIOTELEVISIFICI
T
Universis Gallicae nationis christifidelibus. *
Chers fils de France,
Nous sommes heureux que l'occasion nous soit donnée aujourd'hui,
grâce à la Radiotélévision française, de Nous adresser à vous directement et de pouvoir vous dire à tous quels sentiments Nous animent à
l'égard de votre Pays.
La France ! Comment exprimer en quelques mots tout ce que ce seul
mot évoque à Notre esprit? Quelle richesse de traditions dans les domaines les plus variés de la pensée, de l'art, de la science, de la technique !
Quel immense patrimoine religieux, surtout, sans cesse enrichi au cours
des siècles par de nouveaux apports.
Dès Nos plus jeunes années, Nous admirions la place que tiennent
dans le monde de la culture vos penseurs, vos écrivains, vos orateurs
sacrés. Nous lisions et méditions vos auteurs spirituels, qui savent si
bien joindre, à la profondeur de la pensée, la précision et la beauté de
l'expression littéraire.
Et quelle joie ce fut pour Nous de découvrir, — au cours de voyages
trop rapides hélas —, l'harmonie si variée de vos paysages, le charme de
vos provinces, les trésors de vos musées, la splendeur de vos cathédrales,
et la ferveur de vos sanctuaires, en particulier celui de Notre Dame
de Lourdes, dont Nous eûmes le privilège d'être le pèlerin !
Au cours des années de Notre service au Vatican, sous deux'grands
Papes amis de la France, Pie XI et Pie XII, les occasions se multipliè* Die 6 Decembris mensis a. 1963.
Acta Pauli Pp. VI
51
rent pour Nous d'entrer en contact avec des personnalités représentatives
des grands courants de pensée et d'action dont votre Patrie est si riche
et si justement fière. Et au fur et à mesure de ces contacts, il Nous était
donné de mieux apprécier le rôle de votre pays dans l'histoire et l'activité religieuses du monde, l'originalité, la hardiesse, la fécondité de ses
initiatives, leur rayonnement bien au-delà de vos frontières.
Une chose, entre autres, Nous a toujours frappé : l'esprit missionnaire de la France, sa générosité, son empressement à faire bénéficier
les autres peuples de ses propres richesses, spirituelles et matérielles.
Et Nous pensons en particulier à ces nations aujourd'hui indépendantes
d'Afrique et d'Asie, qui, pour une si grand part — elles le reconnaissent
elles-mêmes volontiers — sont redevables à vos missionnaires et à vos
administrateurs de leur niveau actuel de civilisation.
Dans le monde en voie de profondes transformations où il Nous est
donné de vivre, Nous souhaitons que la France, fidèle à sa vocation séculaire, continue à remplir le rôle que la Providence lui a assigné dans
le concert des nations, et qu'elle le remplisse avec une conscience toujours
aiguë de ses responsabilités vis-à-vis des autres peuples dont le regard
est tourné vers elle.
A Nos fils les prêtres et les catholiques de France, en particulier,
Nous disons avec confiance : continuez à être, dans les voies de l'apostolat
moderne, les vaillants pionniers dont l'Eglise a besoin. Poursuivez le
magnifique élan de votre recherche religieuse et théologique, de votre
Action Catholique, de vos initiatives liturgiques et pastorales. Continuez à apporter votre contribution multiforme à la pensée et à la vie de
l'Eglise, et mettez généreusement au service des autres vos propres découvertes et vos propres expériences. Mais que la pensée des répercussions possibles de vos initiatives vous incite sans cesse à joindre au zèle
la sagesse, à l'esprit d'entreprise une raisonnable fidélité aux traditions
du passé, à la hardiesse des conceptions le souci d'une soumission aimante
à l'égard de ceux qui portent la première responsabilité de l'apostolat.
Car ce n'est qu'ainsi que vous pourrez répondre pleinement et fructueusement à l'attente de l'Eglise et travailler efficacement au bien de
votre patrie.
Tandis que se déroulent sous les yeux de la chrétienté les diverses
phases d'un Concile oecuménique auquel a été précieux l'apport des
Pères et des théologiens français, permettez-Nous, enfin, de vous inviter
tous à un effort accru de prière d'humble docilité, de pratique généreuse des oeuvres de piété, de pénitence et de miséricorde, par lesquelles
52
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Nous vous demandons, à la suite de Notre inoubliable Prédécesseur
Jean XXIII, de soutenir les travaux de l'assemblée et des Commissions
conciliaires.
; A vous, chers fils de France, à vos familles, — celles en particulier
qui ont été éprouvées par les événements ou par les hommes — à vos
chefs spirituels et temporels, à vos compatriotes, enfin, qui ne partagent
pas toutes vos croyances, mais dont Nous connaissons l'attention généralement pleine de respect et de déférence vis-à-vis de l'Eglise, Nous
accordons de grand cœur, en témoignage de Notre bienveillance et comme gage des grâces que Nous invoquons sur votre cher et grand pays,
une large et affectueuse Bénédiction Apostolique.
II
Universis Belgicae nationis christifidelibus. *
Ghers fils de Belgique,
Nous saisissons avec joie l'occasion qui Nous est offerte de Nous
rendre présent au milieu de vous par le moyen de la télévision, et de
vous exprimer directement les sentiments d'estime et d'affection qui
nous attachent depuis longtemps à votre Pays.
Dès le temps de nos années d'étude, Notre attention avait été attirée
bien souvent par les pages glorieuses de votre histoire nationale, par le
rayonnement de vos Universités, notamment celle de Louvain, par l'importance de la contribution de vos penseurs, de vos théologiens, de vos sociologues, de vos missionnaires, à l'enrichissement du patrimoine de l'Eglise.
La plus respectueuse vénération Nous animait à l'égard de la noble figure
de votre grand Cardinal Mercier, et les contacts que nos fonctions nous
amenèrent à avoir par la suite avec bon nombre de représentants de votre
vie culturelle, politique et religieuse nous permirent d'apprécier toujours
davantage les qualités qui valent au peuple belge l'estime générale : son
sérieux, son amour du travail, sa générosité, sa vaillance dans la défense
du sol natal. Deux fois, en moins d'un demi-siècle, votre patrie a connu,
dans des circonstances particulièrement douloureuses, les souffrances
sans nom de la guerre moderne : deux fois aussi elle a su montrer au
monde jusqu'à quels sommets d'héroïsme peut s'élever l',ardeur d'un
patriotisme éclairé, d'une endurance invincible, d'une espérance dont la
flamme refuse de se laisser étouffer.
* Die 12 Decembris mensis a. 1963.
Acta Pauli Pp. VI
53
Les vertus qui, sous le coup de l'épreuve, se manifestèrent avec tant
d'éclat, vous avez su aussi les appliquer aux œuvres de la paix. Et nous
avons encore présente à l'esprit l'étonnante réussite de cette Exposition
Internationale de Bruxelles, dont vous avez été les principaux artisans,
et où le pavillon du Saint-Siège attestait le présence de l'Eglise et son
intérêt pour cette grandiose manifestation de la culture et de la technique
moderne.
L'Eglise, vous le voyez, aime et estime votre Pays. Elle connaît les
services rendus par vos monastères aux grandes causes de la Liturgie et
de l'Œcuménisme. Elle n'oublie pas que c'est au cœur d'un de vos fils
qu'est né ce vaste et splendide Mouvement apostolique de la Jeunesse
Ouvrière Chrétienne, répandu aujourd'hui dans les cinq continents. Elle
ne saurait davantage oublier, enfin, que jusqu'aux extrémités de la terre, la Belgique envoie l'élite de ses missionnaires et de ses religieuses.
Traditions de culture humaine et chrétienne, de générosité apostolique, de fidélité à la patrie et au Saint-Siège: voilà la part la plus
choisie du riche patrimoine dont vous êtes les heureux dépositaires. Nous
le disions à vos Evêques lors d'une récente audience : (( que rien ne se
perde de ce précieux capital, et que non seulement il ne soit pas compromis par de stériles querelles, mais qu'il soit de mieux en mieux exploité
et mis en valeur ».
Nous avons confiance, chers fils de Belgique, que vous accepterez
de Nos lèvres cette même exhortation, inspirée — Nous le disons dans
la sincérité de Notre âme — par le seul amour de votre Pays et par le
seul souci de son véritable bien. Vous n'oublierez pas que c'est dans
l'union de tous ses fils que la Belgique pourra continuer à répondre à
sa vocation historique, apporter sa note bienfaisante dans le concert des
nations et donner toute l'extension désirable à son rayonnement européen
et mondial.
C'est la grâce que nous demandons à Dieu pour votre cher Pays,
tandis que nous invoquons de grand cœur sur ses dignes Souverains
— qui le représentaient, nous ne l'avons pas oublié, à la cérémonie de
Notre couronnement — sur ses Gouvernants, sur sa Hiérarchie et.sur
tout son peuple laborieux et fidèle, les plus abondantes bénédictions
divines.
Wij geven aan U allen, dierbare zonen en dochters, van ganser harte,
onze vaderlijke zegen.
54
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
NUNTII RADIOPHONICI
I
Christifidelibus Foederatarum Brasiliae Civitatum, diem celebraturis sacrae precum Marialis Rosarii contentioni iuvandae. *
Filhos amantis simo s da Naçâo Brasileira!
Este ano, pela primeira vez, ides celebrar, no festoso dia da Imaculada Conceiçâo de Nossa Senhora, o « D i a Nacional da Familia»; e
ides celebrá-lo com a reza do Santo Rosàrio, unidos através de todas as
estaçôes da Radio-Televisäo do vosso País, por ditosa iniciativa da
(( Cruzada do Rosàrio em Familia ».
Ë tao doce pensar que, em todas as casas do Brasil, os vossos coraçoes,
unidos num só palpite de fé e de prece, se diluem num càntico de veneraçâo
e amor á Santissima Virgem, a proclamá-La, deste modo, Rainha de
vossas Familias.
Podéis, pois, imaginar com que alegría comovente o Papa, que vos
ama tanto, acolheu o convite do estimadíssimo Arcebispo de Sâo Sebastiano do Rio de Janeiro, Cardial Don Jaime de Barros Cámara, e vos
dirige a Sua palavra de comprazimento e de ànimo.
Nós estamos junto de vós, dilectos filhos do Brasil. Conhecemos a
vossa fé, da quai hoje dais prova tao sincera e edificante. Conhecemos os
vossos dotes genuinamente humanos e cristâos, a vivacidade do vosso
carácter, o fervor da novidade e da vida que penetra em todas as Naçôes,
a coragem com que enfrentáis e superáis as difìculdades mesmo graves.
Sâo estas as impressöes indeléveis que guardamos no Nosso coraçâo,
desde quando tivemos a dita de visitar o vosso País encantador, contactando profundamente com as vossas fervorosas comunidades diocesanas e paroquiais. E hoje, que Nos parece estar de novo entre vós, de
entrar em cada urna das vossas casas, é-Nos tâo agradável ver-vos
reunidos em oraçâo, com o terco na mäo aos pés da vossa Rainha. Que
se ja sempre esta a imagem real e bendita das familias do Brasil, de
todas as familias, pois onde se ama, onde se ere, onde se espera, onde
se reza mesmo na provaçâo da dôr, ai floresce a casto amor dos pais e
a obediencia viva e pronta dos filhos; ai se preparam os jóvens para a
* Die 8 Decembris mensis a. 1963.
Acta Pauli Pp. VI
55
vida, com serenidade concentrada e confiante ; ai se dulcificam as rugosidades do traballio e da fadiga; ai o ocaso da existencia se esmalta da
sòlida e firme esperança do além-túmulo.
Que seja este o quadro das vossas familias, amados filhos e, entäo,
a Santissima Virgem estará sempre ao vosso lado, a reintegrar-vos no
bem, a fortificar-vos na vitrude, a limpar-vos as lágrimas silenciosas, a
auxiliar-vos nas provaçoes e tentaçôes. Por nossa parte, imploramos a
esta boa e doce Mae que vos conceda, em todo o momento, a riqueza da
sua intercessâo, vos obtenha os dons da graça celestial, da mutua uniäo
fraterna, da docilidade aos ensinamentos da Igreja, da prosperidade e
da paz, aqui na terra, e do premio da vida, que jamais se apaga, lá em
cima, no Céu.
Em penhor dos Nossos mais ardentes votos, concedemos aos Governantes, aos vossos Bispos e sacerdotes, a todas as autoridades, a todas
as vossas familias, urna particular Bênçâo, Apostólica, para que a graça
do Senhor Jesus Cristo, e o amor de Deus e a comunicaçâo do Espirito
Santo estejam convosco. Assim seja!
1
II
Omnibus christifidelibus et terrarum orbis gentibus, cum Nativitatis Domini Iesu Christi sollemnia mox celebrarentur. *
Fratelli e figli che Ci ascoltate!
Sia per voi tutti il Nostro augurio di buon Natale ! Esso vuole entrare, innanzi tutto, nei vostri cuori, e vuole recarvi quel senso di letizia,
di pace, di serenità, di fiducia, che emana precisamente da questa santa
festività, e che costituisce una delle più consolanti esperienze della
vita. Possa ognuno, che accoglie questo Nostro affettuoso augurio, sentirne interiormente la dolcezza ed il conforto ; la felicità : oggi, gli
uomini, che hanno pur tanti mezzi di così detta felicità esteriore, mancano assai spesso di felicità interiore, quella vera, quella personale,
quella profonda e sincera ; ed è quella che Noi per ciascuno di voi desideriamo. L'auguriamo a voi, sofferenti, per primi, che ne avete mag1
2 Cor. 13, 13.
* Die 23 Decembris a. 1963.
56
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
giore bisogno; a voi, ammalati, a voi vecchi, a voi tristi, a voi, piangenti, a voi, affamati di perdono, a voi, assetati di giustizia.
Vorremmo essere accanto a ciascuno di voi, per recarvi la dolce e sincera parola consolatrice di Cristo. Poi, a voi bambini carissimi, a voi
giovani, che vedete nel Natale la vostra festa; festa della vita nuova,
festa degli affetti buoni, festa della gioia di vivere : possa il Signore
conservare e far fiorire, anche negli anni venturi, cotesta allegrezza e
insegnarvene il segreto, ch'è rinchiuso nell'innocenza. A voi famiglie
riunite intorno alla mensa ed ai doni, intorno al presepio pieno di poesia
nativa e rigeneratrice. A voi, categorie sociali, che in questa ricorrenza
fate il bilancio delle vostre forze e delle vostre necessità, perché il senso
della giustizia si accompagni in voi con quello dell'ordine e dell'amore.
A voi, esuli e profughi, le cui ansie e pene Ci sono note ; a voi, fedeli, che
siete privi della dovuta libertà, a voi, che patite per Cristo e la sua
Chiesa e che oggi più che mai siete vicini al Nostro cuore. A voi, popoli,
a voi, nazioni di questa terra, a cui il messaggio della pace oggi piove
dal cielo e riempie il mondo di fiducia e di buona volontà.
Buon Natale a tutti ! Siamo in grado di dispensare questi auguri
perché il Natale è festa religiosa e cristiana; e Noi sappiamo bene
quale relazione esso abbia con le sorti della vita umana.
Ma avviene questo. Nel Nostro desiderio di allargare a tutti il Nostro augurio fraterno e paterno, il Nostro sguardo cerca di scorgere,
dall'altezza a cui la Nostra missione Ci pone, come da un osservatorio
universale, il panorama del mondo. E allora Ci accorgiamo che i Nostri
auguri si devono commisurare non solo ai desideri comuni e modesti
d'una festa lieta e popolare, qual è oggi ordinariamente il Natale, ma
si devono soprattutto rivolgere ai bisogni veri e grandi degli uomini.
La Nostra affezione non può ignorare le grandi sofferenze, le profonde
aspirazioni, le dolorose deficienze, che interessano larghi strati della società, o che si riferiscono a popoli interi. In questo intento di osservazione realista della scena umana il Nostro animo da gioioso si fa pensoso, perché appunto si chiede : quali sono oggi i grandi bisogni del
mondo, ai quali i Nostri voti, per essere davvero provvidi e saggi, devono coordinarsi?
I bisogni del mondo ! La domanda mette le vertigini, tanto questi
bisogni sono vasti, molteplici, incommensurabili. Ma alcuni fra essi
sono così evidenti ed impellenti, che tutti noi, in qualche misura, li conosciamo.
Acta Pauli Pp. VI
57
Il primo è la fame. Si sapeva che c'era ; ma oggi è stata scoperta. È
una scoperta ormai scientifica, che ci avverte che più della metà del
genere umano non ha pane sufficiente. Generazioni intere di bambini
ancor oggi muoiono e languono per indescrivibile indigenza. La fame
produce malattia e miseria ; e queste, a loro volta, accrescono la fame.
Non è solo la prosperità che manca a popolazioni sterminate, è la sufficienza.
La divina legge di rettitudine e carità contro il flagello della fame
E il triste fenomeno, se non assistito da opportuni rimedi, si deve
prevedere che non diminuirà, ma che aumenterà. La crescita demografica
delle regioni affamate non è ancora compensata dalla crescita economica dei mezzi di sussistenza, mentre è accompagnata dalla diffusione
dei mezzi d'informazione e di cultura, i quali danno a tale stato di sofferenza una coscienza inquieta e ribelle. La fame può diventare una
forza sovversiva di conseguenze incalcolabili.
Chi studia questo impressionante e minaccioso problema è talvolta tentato di ricorrere a rimedi che devono ritenersi peggiori del male, se consistono nell'attentare alla fecondità stessa della vita con mezzi che l'etica
umana e cristiana deve qualificare illeciti : invece di aumentare il pane sulla mensa dell'umanità affamata, come oggi lo sviluppo produttivo moderno
può fare, si pensa da alcuni di diminuire, con procedimenti contrari
all'onestà, il numero dei commensali. Questo non è degno della civiltà.
Sappiamo che il problema dell'aumento demografico dei popoli, privi di
mezzi sufficienti di sussistenza, è molto grave e complesso; ma non si
può ammettere che la sua soluzione consista nell'uso di metodi contrari
alla legge di Dio e al rispetto sacro dovuto al matrimonio e alla vita
nascente.
Nuovo motivo questo, per cui Noi guardiamo con immensa compassione alla moltitudine umana che soffre la fame, e osserviamo con trepidante attenzione il modo con cui sono studiati e trattati gli enormi
problemi, connessi a tale stato di cose. Se a Noi non è dato il potere
miracoloso di Cristo di moltiplicare materialmente il pane per la fame
del mondo, è dato tuttavia di accogliere nel Nostro cuore l'implorazione,
che sale dalle folle tuttora languenti e oppresse dalla miseria, e di sentirla vibrare in Noi con la stessa pietà del divino e umanissimo cuore di
Cristo: misereor super turbam ... « h o compassione di questo popolo
che ... non ha da mangiare » . La sofferenza dei poveri è Nostra ! e vox
1
Matth. 8, 2.
:
58
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
gliamo sperare che questa Nostra simpatia sia di per se stessa capace di
suscitare quel nuovo amore che moltiplicherà, mediante un'economia
provvida e nuova al suo servizio, i pani necessari per sfamare il mondo.
Siamo perciò apertamente favorevoli a tutto quanto oggi si fa per
venire in soccorso delle popolazioni mancanti dei beni occorrenti alle necessità elementari della vita. Vediamo con ammirazione che grandi opere
di soccorso internazionale sono sorte in questi anni a testimoniare, dopo
le rovine della guerra, una rifiorente nobiltà del cuore umano, e ad offrire
generosamente a intere masse di popolazioni sconosciute il dono spontaneo e ordinato dell'indispensabile pane.
Noi vogliamo incoraggiare e benedire tale magnifico sforzo molteplice
e provvidenziale ; e siamo lieti di vedere principii cristiani suscitare, pervadere e promuovere così lodevoli e benefiche iniziative.
Ci piace anche notare che alcune di esse partono dal campo cattolico,
per merito di persone dotate di genio cristiano, di degni Pastori che sostengono tali nobili imprese, di numerosi fedeli che vi danno cuore e
denaro, di valenti dirigenti che le organizzano e di bravi esecutori che vi
prestano mirabile servizio : un saluto "a tutti questi valorosi !
Ed ecco perciò un primo Nostro augurio natalizio : che la carità
regni nel mondo ! che l'amore portato da Cristo, venuto bambino sulla
nostra terra, e da Lui acceso fra gli uomini, si infiammi sempre più, fino
a diventare capace di togliere dalla nostra civiltà il disonore della miseria, gravante su uomini nostri simili, e in Cristo nostri fratelli !
La civiltà cristiana ausilio e baluardo delle nuove Nazioni
Questo augurio ne richiama un altro, non dissimile dal primo negli
scopi umanitari, ma diverso nei metodi con cui deve essere realizzato.
È l'augurio per i popoli in via di sviluppo.
La Nostra missione universale di Pastore delle genti Ci fa guardare
con immensa simpatia e con amoroso interesse alle nuove Nazioni che
sorgono in questi anni alla coscienza, alla dignità e alla funzione di Stati
liberi e civili. Noi osserviamo specialmente quelli dell'Africa e dell'Asia^
e Ci piace salutare, in questo Natale di Cristo, la loro nascita all'indipendenza e al concerto della vita internazionale. Noi vorremmo ricercare
con essi l'origine più alta della loro vocazione alla libertà e alla maturità umana nel messaggio cristiano, e vorremmo loro augurare di sapervi sempre scoprire le sorgenti del vero umanesimo, di sapervi sempre trovare quelle riserve di energie morali, con le quali un popolo
acquista l'esatto concetto della vita umana e trova la sapienza e la forza
Acta Pauli Pp. VI
59
per esprimere nelle sue leggi e nei suoi costumi sia i grandi principii
della civiltà, sia le forme peculiari della sua indole nativa.
Noi sappiamo che queste nuove Nazioni sono giustamente fiere della
loro sovrana libertà e che non possono più ammettere il dominio d'un
altro Stato sopra di loro ; ma sappiamo anche che esse non hanno ancora
raggiunto la propria sufficienza per godere di tutti i benefici culturali
ed economici d'una civiltà moderna e completa. Ecco allora che la nostra
carità del Natale, nella ricerca dei grandi bisogni del mondo, vede in
questi giovani Stati il bisogno, non già d'una mortificante e interessata
beneficenza, ma quello dell'assistenza scientifica e tecnica e della solidarietà amichevole del mondo internazionale : la fratellanza succeda al
paternalismo. Ed è questo l'augurio che formuliamo per questi popoli
nuovi : che essi entrino come fratelli nella famiglia delle Nazioni civili ;
entrino portando il contributo delle loro originarie civiltà e della loro
recente formazione culturale e sociale, con spirito di solidarietà, di concordia e di pace ; e che essi trovino nella medesima famiglia internazionale il rispetto loro dovuto e l'aiuto di cui hanno tuttora bisogno.
Non possiamo dimenticare come la Chiesa cattolica stessa, mediante
le sue Missioni in mezzo a questi Popoli nuovi, abbia sempre lavorato,
senza alcuno scopo di proprio interesse temporale, per risvegliare in essi
le loro migliori capacità, sempre onorando ogni loro umana ed onesta
espressione, sempre annunciando la loro chiamata ai veri e supremi
destini dell'uomo redento, e sempre procurando, con ogni sacrificio e
con puro amore, di offrire ad essi i benefìci dell'istruzione, dell'assistenza
sanitaria, della formazióne sociale; e tutto questo non come rapporto
fra superiore e inferiore, ovvero fra straniero ed estraneo, ma come educazione alla fraternità cristiana e all'autonomia civile. Vogliamo perciò
augurare che le Missioni cattoliche trovino sempre benevola accoglienza
nelle nuove Nazioni e che sappiano sempre loro offrire la devota e leale
collaborazione per il loro migliore sviluppo spirituale, morale e materiale.
La pace bene supremo nella tranquillità e sicurezza
II Nostro sguardo, che si è disteso sopra il panorama dei popoli, non
può non fermarsi ancora sopra un altro supremo bisogno dell'umanità :
la pace.
Ce ne suggerisce il ricordo la stessa festività del Natale, che, come
tutti sappiamo, a noi si presenta come un messaggio di pace, calato dal
cielo sulla terra per tutti gli uomini di buona volontà.
60
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Così ce ne offre l'accenno la grande Enciclica del Nostro venerato e
compianto Predecessore Giovanni XXIII, la quale ebbe per tema fondamentale la questione della pace in questo nostro mondo moderno, le cui
trasformazioni e le cui controversie obbligano continuamente a meditarne la natura, le forme, le debolezze, i bisogni e gli sviluppi.
Questa Enciclica ci ha insegnato, se così possiamo dire, la problematica nuova della pace e il dinamismo che investe i termini da cui deve
risultare : la sua classica definizione agostiniana « tranquillità dell'ordine » ci è apparsa risultare oggi piuttosto dall'ordinato movimento dei
fattori che compongono la tranquillità e la sicurezza della pace, che
da una statica fissità: l'equilibrio nel moto.
Ma Ci sentiamo ancor più obbligati a fare oggetto dei Nostri voti
natalizi la pace dal duplice fatto che, in primo luogo, ne avvertiamo
ormai come insopprimibile il bisogno nella coscienza delle generazioni
nuove : i giovani vogliono la pace ! E in secondo luogo che vediamo come
la pace è tuttora debole, la pace è tuttora fragile, la pace è tuttora minacciata, e, in non pochi punti della terra, per fortuna circoscritti, è
violata !
La Nostra osservazione si fa trepidante per altre ovvie considerazioni : la pace, oggi, è più fondata sulla paura che sull'amicizia ; è più difesa dal terrore di armi micidiali che dalla mutua alleanza e fiducia fra
i popoli ! e se la pace fosse, Dio non voglia, domani interrotta, la rovina dell'intera umanità è possibile.
Come possiamo celebrare un Natale sereno con tale minaccia sospesa
sulle sorti del mondo? Perciò il Nostro augurio si fa stringente preghiera a tutti gli uomini di buona volontà,» sì, a tutti gli uomini responsabili nel campo della cultura e della politica, di porsi come fondamentale il problema della pace. Della pace vera, non di quella esaltata da
un'ipocrita propaganda per addormentare l'avversario e nascondere la
propria preparazione bellica ; non di quella imbelle e retorica, che rifugge dalle indispensabili, pazienti, estenuanti, ma solo efficaci trattative; non di quella fondata soltanto sul precario equilibrio di interessi
economici contrastanti, o sul sogno di orgogliose egemonie. Della pace
vera, diciamo, che fonda la sua sicurezza nella saggia abolizióne, nella
temperanza almeno delle cause da cui può essere compromessa, come
l'orgoglio nazionalistico o ideologico, la corsa agli armamenti, la sfiducia
nei metodi e negli organismi istituiti per rendere ordinata e fraterna la
convivenza tra i popoli. Pace, pace nella verità, nella giustizia, nella liNberta e nell'amore, Noi auguriamo !
Acta Pauli Pp. VI
61
A questo punto il Nostro augurio natalizio ravvisa un altro bisogno,
collegato con quello della pace ; e si identifica in seguito a questa elementare domanda : perché gli uomini non sono in pace fra loro? Perché
i loro animi non sono uniti.
L'unione degli animi grande aspirazione del mondo odierno
L'unione degli animi è il grande bisogno umano contemporaneo. La
cultura, che suscita e in grande parte serve questo bisogno, alla fine
non lo soddisfa; lo inasprisce, piuttosto, per il pluralismo indiscriminato delle idee che essa mette in circolazione. Gli uomini mancano di
unità nei principii, nelle idee, nelle concezioni della vita e del mondo.
E finché sono divisi si ignorano, si odiano, si combattono. Si vede, da
ciò, quale sia l'importanza del fattore dottrinale nelle sorti dell'umanità. Si vede quale sia la nostra fortuna per la venuta di Gesù Cristo
nel mondo. Egli è venuto per stabilire un rapporto unico ed universale
degli uomini con Dio, il Padre celeste. Questo rapporto religioso è il
fondamento più solido e più fecondo dell'unità fra gli uomini, nel rispetto, anzi nel risveglio delle loro singole e rispettive personalità. La
vera sociologia della pace umana nasce dall'unità religiosa cristiana.
E questa unità, instaurata da Cristo, nel pensiero e nella storia, vorrebbe essere anche il Nostro supremo augurio, per la pace, per la concordia, per l'amore, per la comprensione, per la felicità degli uomini di
buona volontà.
Noi lo lanciamo al mondo con le campane del santo Natale.
Lo rivolgiamo specialmente a quelli che dobbiamo credere essere
meglio degli altri predisposti ad accoglierlo : i Cristiani tuttora da Noi
separati, i Cattolici felicemente a Noi congiunti : ut unum sint, che tutti
siano uniti : fu il voto sublime ed ultimo di Cristo prima della sua Passione. Lo sia per noi il giorno celebrativo della sua venuta nel mondo.
Figli e Fratelli, e uomini tutti di buona volontà!
Sono questi i voti che il Natale Ci mette nel cuore ; e, in questo primo
periodo del Nostro Pontificato e durante la celebrazione del Concilio
Ecumenico Vaticano secondo, essi sono così veementi e così traboccanti,
che abbiamo pensato, voi lo sapete, di recarCi prossimamente in Palestina, nella terra dove Cristo, Figlio di Dio, scese dal cielo, visse, insegnò, soffrì,, morì e risorse, e di nuovo al cielo montò, perchè Ci sembra
questo un atto espressivo é nuovo della Nostra fede e del Nostro amore
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
62
per Lui, e Ci sembra che quasi a Lui evangelicamente uniti possiamo
poi meglio dare alla sua missione, a Noi affidata per la salvezza del
mondo, un'irradiazione sincera e felice.
Il pellegrinaggio del Papa in Terra Santa
Diciamo ancora chiaramente che il Nostro pellegrinaggio vuole avere
aspetti e scopi soltanto religiosi.
Il Nostro sarà il viaggio della confessione di Pietro : vogliamo raccogliere nella Nostra la fede di tutta la Chiesa e dire a Gesù, come Pietro, a Cesarea di Filippo : Sì, o Signore, Tu sei il Cristo, Figlio di Dio
vivo.
Sarà il viaggio dell'offerta. Come i Magi dall'Oriente, precursori
simbolici dei popoli della terra, Noi dall'Occidente vogliamo portare a
Gesù l'offerta della sua Chiesa e riconoscere in Lui il suo Fondatore,
il suo Maestro, il suo Signore, il suo Salvatore.
Sarà anche il viaggio della ricerca e della speranza : la ricerca di quanti
Ci sono in Cristo figli e fratelli. Non potremo nella centralità evangelica,
rievocata da quella terra benedetta, non domandare a Noi stessi : dov'è
l'integrità del gregge di Cristo? dove sono gli agnelli e le pecore del suo
ovile? sono tutti qui? e quelli che mancano? E non potremo perciò non
supplicare il Pastore buono, Gesù, con le sue stesse parole : che si faccia
un solo ovile ed un solo Pastore !
E il Nostro cuore si allargherà anche oltre l'ovile di Cristo, e avremo
pensieri buoni e grandi per ogni popolo della terra, per i vicini e per i
lontani, con senso di riverenza e di amore, e con augurio di bene e di
pace. Quanti, d'ogni stirpe, Noi incontreremo sul Nostro cammino,
Autorità specialmente, popolazioni, pellegrini e turisti, rispettosamente
e cordialmente saluteremo, ma senza fermare i Nostri passi frettolosi e
senza distrarci dall'unico scopo religioso del Nostro viaggio.
Sarà dunque un viaggio di preghiera, compiuto con umiltà e con
amore. Il mondo intero Ci sarà nel cuore ; nessuno sarà dimenticato.
Chiedendo perdono al Signore, a Lui, il Misericordioso, d'ogni Nostro
fallo, d'ogni Nostra debolezza, avremo il coraggio d'invocare misericordia, pace e salvezza per tutti.
E gli auguri che in questo Natale benedetto abbiamo formulato per
la Chiesa e per tutti gli uomini di buona volontà, saranno colà più vivi
e più efficaci; mentre fin d'ora Noi li convalidiamo, invocando l'intercessione della Madonna Santissima e dei Santi Apostoli Pietro e Paolo,
con la Nostra Benedizione Apostolica.
Acta Ioannis Pp. XXIII
63
ACTA IOANNIS PP. XXIII
LITTERAE DECRETALES
Beato Francisco Mariae a Camporubeo, Confessori, Sanctorum honores
decernuntur.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Humilitatis amator Deus, qui « superbis resistit, humilibus autem
dat gratiam » (7 Pi., 5, 5), quorum preces summa benevolentia audit
(cf. Ps. 101, 18), quique demissos summopere diligit et extollit (cf. Lc,
1, 52), Idem tam propense Franciscum Mariam a Camporubeo e caelo
respexit ut et ex homine templum castissimum caelestis gratiae fecerit,
et ita fama, gloria illustraverit ut, qui in vita a bonis omnibus integerrimi hominis laudes sibi comparavisset, post mortem summos Sanctorum
caelitum honores adeptus sit, ad quos quidem Ecclesia, Christi sponsa,
eos unos mortales evehit, quos longe omnium virtute principes fuisse
iudicavit.
Felix ac benigna terra, quae tantum virum edidit, Campusrubeus
est, qui pagus in Ligurum finibus exstat; natus est autem die septimo
et vicesimo mensis Decembris, anno millesimo octingentesimo quarto,
biduo post Christi nati sollemnitatem. Cumque puer die festo S. Ioannis
Evangelistae ortus esset, idcirco ei nomen Ioannes inditum est. Boni
autem ac fortunati parentes, qui illum Ecclesiae genuerant, Anselmus
Croese et Maria Antonia Garzo fuerunt, humili quidem loco nati ac
tenues, sincera tamen ornati pietate atque christiana fide insignes ; qua
sane laude mater in primis abundabat, filiorum studiosissima, quos cum
recte diligeret, non modo elementa virtutis docebat, sed ad sanctitatem
ipsam stimulabat.
Matre ergo duce, Ioannes in christiana pietate admodum proficiebat.
Quam iucunde sacris intererat ac boni curionis orationes frequentabat !
In quibus si de Iesu cruci affixo incideret mentio, Ioannillus vultu et
colore immutato, videbatur iam longe in Calvariae montem peregrinari,
una cum Christi Matre suavissima.
Ubi tempus fuit, ludum litterarum itare coepit; neque vero minore
64
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
diligentia christianae doctrinae scholas celebrabat, ex qua incredihilem quandam capiebat voluptatem. Quae autem ibi audiebat, non solum
acriter tenebat, sed etiam aequalibus reddebat, cum quibus simplici sane
ac ieiuno sermone, ut pueri solent, de peccatorum confessione loquebatur,
de adorando Eucharistiae sacramento, de summa Dei erga homines
bonitate, de suis cuiusque officiis, de puerorum inter se dilectione, de
hisce similibus argumentis.
Ob eam rem nihil mirum si, cum tam graviter de Deo sentiret, ardentissimo amore ac quasi suspenso animo ad Angelorum panem suscipiendum se pararet, quo tandem primum ei frui licuit die festo Corporis
Christi, anno millesimo octingentesimo decimo sexto, duodecim annos
nato, ut tunc mos communis ferebat. Atque ex eo die, Christi amore
illectus, quam saepissime ad idem venerabile sacramentum accessit,
eodem semper gaudio, religione, pietate.
Per eam autem aetatem Ioannes paterno agello exercendo operam
dabat : quae res sane facultatem faciebat considerandi naturae miracula.
Usus praeterea et consuetudo cum Sodalibus S. Francisci Asisiensis id
efficiebant ut paulatim hanc mentem susciperet ut se Deo prece, labore,
silentio addiceret. Sed cum haereret anceps qua ratione id faceret, accidit quodam die ut Sodalis quidam Conventualis familiae a S. Francisco Campirubei ei occurreret, eumque ita hortaretur ut ille et suis
valediceret, et monasterium peteret, Conventualium institutum vitae
secuturus. At cum brevi intellexisset non eam esse vivendi condicionem
quam sibi finxerat, de Capuccinorum religione amplectenda cogitavit.
Quapropter, post preces Deo adhibitas et consilia quaesita a quibus
oporteret, relicta Conventualium domo, iam voti compos, ad Capuccinorum aedes albescente caelo se contulit, illudque quasi fidum portum
tenuit.
Hic tandem conquievit animus ; ubi paucis post diebus quam venerat, vestem monachicam Capuccinorum sumpsit, novamque vitae rationem iniit. Mirabantur autem in illo Sodales indolem ingenuam et amabilem, pietatem, obtemperationem, ac praesertim caritatem, invidiae
inimicam ac sui prodigam. Quam morum integritatem atque innocentiam etiam tunc summam ostendit, cum, anno millesimo octingentesimo vicesimo quinto, a coenobio S. Francisci Vulturiensi ad religiosam domum a S. Barnaba, Ianuam, missus est ut tirocinii tempus transigerei. Hoc ergo tempore regulam Franciscanum Sodalium et diligentissime evolvebat, et pro viribus meditabatur, in id omnes ñervos aetatis
industriaeque suae contendens ut quod mente comprehendisset in sanguinem verteret et accuratissime in usu haberet. Multum etiam gaudii
et voluptatis ex annalibus libris sui Ordinis capiebat, e sacrae domus, in
qua vivebat, constitutionibus legendis, e vita S. Francisci Asisiensis,
Acta Ioannis Pp. XXIII
65
quem praecipua laude ac dilectione colebat. In his autem ita praestabat,
ut, quamvis adulescentulus, ceteris virtute antecelleret ac inopinans
exemplo esset, qui omnes, propter eximiam opinionem virtutis et observabant et festivum eius congressum potissimum requirebant.
Cui, vehementer exoptanti ut aeterno amoris foedere cum Deo se coniungeret ac se suaque omnia, quasi molestae sarcinae onere deposito,
abdicaret, tandem licuit, die nempe decimo septimo mensis Decembris,
anno qui fuit millesimus octingentesimus vicesimus sextus, sollemnia
vota nuncupare, imposito sibi nomine Francisco.
Quae quidem visa sunt stimulos currenti addere. Missus enim ad
Franciscalem domum a SS. Virginis Conceptu, quae Ianuae erat, coquum
adiuturus, Ioannes, qui et Franciscus Maria, ea mente ac voluntate partes implendas suscepit, ut quod solet a plerisque veluti sordidum ministerium nullo loco haberi, ille, non modo non vile duxerit, sed honestissimum existimaverit meritorumque caput. Quae etiam causa fuit cur
iuvenis hilaris semper esset, et laetus quae facienda essent religiosissime
ageret, donec coquus infirmorum promotus est.
In nova rerum agendarum provincia, cum suetae sibi virtutis specimina dedit, tum praesertim caritatis in fratres, qui aegrotarent. Nam,
cum primum licebat, postquam Christum Iesum in Eucharistiae sacramento praesentem adiverat, eos invisebat, praesto erat, consolabatur :
qui enim suopte ingenio ad humanitatis sensus inclinabat, eo plus amabat infirmos quod Christi membra, ad evangelicam doctrinam (cf. Mt.,
25, 31 sqq.), iudicabat.
His praeterea et laboribus et virtutibus corporis afflictationes Franciscus adiungebat haud leves; quas alii Fratres laude, alii imitatione
prosequebantur, alii vero reprehendebant, maiora existimantes quam
ut possent a quovis absque periculo sustineri. Quibus beatissimus vir
respondebat aequum esse et curas impendere, et operam, et vitam ipsam
propter Eum qui pro nobis dignatus esset in Cruce animam reddere.
Post aliquid temporis cuidam Fratri attributus est natu maiori ut
stipem cogenti praesto esset ruraque peragran ti. Franciscus vero, cum
pro comperto haberet quanta pericula quantaeque difficultates dato
muneri inessent, a Deo initium sibi faciendum esse duxit ab eiusque
Matre, id orans ut se praesentissimo gratiae scuto protégèrent. Neque
sunt spes ad irritum redactae. Tam prudenter enim semper, inito munere,
agebat in omnibus, tam demisse, tam impigre tamque sollicite erga
omnes, ut non sine Dei numine ac Deiparae Virginis praesidio agere
videretur. Itaque brevi factum est ut eius fama sanctitatis tota regione
vagaret, ab omnibusque sive popularibus sive nobilibus sanctus diceretur. Eius autem virtutem dilucide casus confirmavit qui sequitur : cum
olim a quibusdam dissolutis iuvenibus caput inhumane percussus fuis5 - ACTA, vol. VI, n. 1, — 31-1-1964.
66
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
set, se tam fortem exhibuit ut, vulnere sanguinolentus, sublatum de
terra lapidem oscularetur, tamque mansuetum, ut negaret se posse ad
reos indicandos adduci. Enimvero, qui semper in omni vita sua divinum
Magistrum in exemplum est intuitus, eo sane die praecipue Eum secutus
est, de venia danda in Evangelio monentem carniflcibusque misericordi
animo ignoscentem.
At biennio post, iussus est circa portum eiusdem urbis Ianuae stipem
emendicare. Utque mos erat suus, praecipienti provinciali Moderatori
nihil aliud respondit quam : « Ut tibi, pater, placet, sic fiat. Scis tamen
me esse hominem misellum, in omnibus imperitum ».
Multus hic, in vetustissima urbis parte, ac prope in sentina omnium
miseriarum, in quam nautae praesertim, onerarii, baiuli, mercenarii,
propolae et circitores confluebant, labor manebat, et levandi luctus et
laxandae multorum curae. Haec vero officia tanta religione exsecutus
est Dei famulus, ut, primum populus eum admiratione prosequeretur,
deinde laudibus, mox eius sanctitas in ore omnium versaretur. Nec uni
pueri et mulieres Franciscum adibant, verum etiam operarii, opifices
omnes, sive boni sive quos maius error aut praeiudicatae opiniones ab
Ecclesia alienavissent.
Videres ergo eum cotidie vias, domus, plateas circumire, stipem
pro pauperibus quaerere, obvios alioqui summa in omnes indulgentia,
recta dare consilia, ut brevi et consiliorum particeps et secretorum
arbiter habitus sit omnium egenorum, qui hominem convenientes secreta
pectoris aperiebant, quasi incommodis cunctorum mederi posset. Qui
plus dabat quam accipiebat : accipiebat a divitibus, largiebatur indigentibus. Quod si quis interdum de nimia liberalitate eum incusabat vel
in indignos, (( Oportet, respondebat, opitulari iuvenibus ne dissolutius
vivant, puellis, ne moribus corrumpantur, senibus, ne in Deum exsecrentur eique male dicant ».
Aegrotos invisere et apud eos immorari in deliciis habebat. Persaepe etiam medicum adducebat, ceteraque praestabat, quae, viribus ac
valetudine confirmatis, animum etiam attollerent. Quibus vero iam nulla
spes esset convalescendi, tam accommodate loquebatur, ut sanctissimis
iidem sacramentis muniti aequiore animo morerentur.
Dulcissimae pacis amicus, nihil omittebat ut, ad Christi placita
(cf. Mt. 5, 9), discordias sanaret, tectisque funesta odia arceret. Cumque soleat dura egestas stirps ac semen esse maiorum, idcirco inopiae
omnimodis sublevandae studebat, modo eos, qui ab opere vacarent in
operas mitti curando, modo pro iis, qui solvendo non essent, nomina
expediendo, modo pueris vel puellis Eucharistiam primum sumpturis
vestem necessariam suppeditando, modo, si casus ferret aut condicio,
domicilia salubriora aegrotis suo ipsius sumptu conducendo.
Acta Ioannis Pp. XXIII
67
Neque vero, quantum in eo erat, praetermittebat religiosam puerorum institutionem : qui enim persuasissimum sibi haberet eum qui rerum
religiosarum inscius et rudis esset in salutis aeternae discrimine versari, studio servandae iuventutis paene contabescebat. Item digito se
caelum putabat attingere, si quando puerum ad capessendum sacerdotium proclivem sua industria, liberalitate, caritate adiuvare posset.
Cum autem itinere atque laboribus confectus, Ianua domum redibat, in areola, quae erat ante coenobium, alios turmatim obvios habebat, quibus nitebatur quidem pro tempore et pro re auxiliari, simul
tamen monebat ut impensiore studio et diligentia christiane viverent
et ad sacramenta saepius accederent.
Itaque Franciscus totus usquequaque in deserviendis fratribus erat,
adeo ut nonnumquam aut cibum omnino neglegeret, aut quam parcissime
sumeret.
Cuius cum tale esset integerrimi viri vitae institutum, non est mirum
si Deus servum suum illustraverit signis, prodigiis, rerum futurarum
provisione. Ex quibus innumeris miraculis id non praetereundum quo
beatissimus vir puellulam, gravi cutis morbo laborantem, improviso ad
sanitatem reduxit eius caput amabiliter manibus suis complexus.
Videlicet haec laudem eius ad gloriam propagabant; ille autem,
a vulgi rumoribus abhorrens, nihil omittebat ut populum recte doceret quae mira a se fieri putaret, ea omnia ab uno fieri Deo, cui proinde
esset omnis virtus attribuenda. Quam ob rem, plenus fide ad Deum, ad
Deiparam Virginem, ad Sanctos mittere solebat aegros his vocibus :
« Ite ad beatissimam Virginem, id dicentes vos a Francisco eius famulo
mitti )).
Quandoquidem autem fieri non potest quin elata lux non omnibus
luceat qui in domo sunt, idcirco eius lumina virtutis quem ad modum
populum ita et Sodales eius clarissima luce complebant. Erant enim in
eo omnia religiosi viri ornamenta : egregia pietas, summa fratrum caritas, animi humilitas, concordiae amor, paenitentiae studium acerrimum, et praesertim regularum diligentia.
Interim autem dies, anni praeterlabi, et una augescere incommoda
atque infirmitates : stomachus aeger atque crudus, crura atque femora
ac totum corpus infirma ac debilia. Ideo in dies defatigatior ab emendicatione revertebat; nonnumquam etiam videbatur vacillare, fallentibus pedibus. Brevi eius valetudo in peius ruit ac quasi in exitium. Neque sane non fuit de suo fato conscius, qui aliorum providerat. Cum
enim die duo de tricesimo mensis Augusti, anno millesimo octingentesimo sexagesimo sexto, a Patre Hilario, qui vir eius confessiones audire
solebat quique ad sacras orationes habendas erat domo profecturus,
quaesivisset quandone domum rediret, respondissètque ille non ante diem
68
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
decimum septimum mensis Septembris, « Si ita est, ait, iam non amplius nos in bac terra videbimus ».
Verus autem Christi sectator nihil de officiis, de industria remisit,
quamvis, quasi cantilenam eandem susurrans, iam crebro « Paradisum ! Paradisum ! » recineret.
Dum ergo exspectatae morti praestolaretur, et cara capita et loca
sacra revisit. Sed cum cholera morbus Ianuae subitus prorupisset, officii conscientia illico in urbem reversus est, petens ut morbo correptis
adesset, iisque inserviret. Quod quidem ob provectam aetatem et incommodam valetudinem ei negatum est. Quapropter in sua cellula se continuit inque sacrae domus templo, pro cholerosis haud inanes fundens
preces, usque dum atrocibus articulorum et totius corporis doloribus
affectus, in monasterii valetudinarium se recepit, in quo, haec est rerum
humanarum fortuna, ipse in primo iuventae flore fratribus iucundo erat
famulatus labore, uno Christi, deliciarum suarum, actus amore; ibique
pro re publica et salute omnium immortali Deo se devovit.
Neque est Deus placabilem hostiam aspernatus. Ergo Franciscus
Maria sacramentis Ecclesiae munitus, quibus tamquam viatico cibo in
reliqua vitae via uteretur, sui compos, die decimo septimo Septembris,
anno millesimo octingentesimo sexagesimo sexto, quo die providerat, placide exspiravit.
Vix autem beatissimus pater decesserat, et gravis eius mortis nuntius animos omnium perculerat ; omnesque amissum maerore, desiderio,
fletu prosecuti sunt. Eius autem corpus venerandum, pestilentia urbem
urente, candida calce obtectum ac in duplici arca, ex ligno scilicet et
plumbo, positum, est noctu, quasi secreto, in publicum coemeterium illatum, ibique terrae redditum. Haud multo post fuit pietate civium in
monumentum conditum, unde erutum, die videlicet decimo quarto Novembris, anno millesimo nongentesimo decimo primo, iuxta sua verissima rerum futurarum auguria : fore ut in sacram Franciscanum aedem
rediret, summa religione caerimoniaque in templum a beatissimo Virginis
conceptu est singulari populi frequentia ac celebratione translatum, ubi
dormit resurrecturum.
Quod si quis nunc quaerat quaenam in eo excellentius virtutes enituerint, omnino affirmandum est eum prae primis humilitate floruisse,
seu iusta sui ipsius existimatione et iudicio. Cum enim soleret humana
omnia ex Deo et aeternitate serere, idcirco iusto iure pro nihilo se reputabam Quocirca summa simplicitate se ad nullum idoneum negotium
affirmabat, nullius rei gnarum. Ceterum multo saepissime hanc orationem redintegrabat : « Oportet nos fieri sanctos ; modo, ne quis id animadvertat ».
Eius pietas in primis erga Christum cruci affixum inclinabat. Fiebat
Acta Ioannis Pp. XXIII
69
interdum ut, sacro praecone de amore Dei erga nos dicente, ille, facie
multo rubore suffusa rutilantibusque suavitate oculis, e templo egredi
cogeretur, quod sustinere non posset. Praeterea Christum imitandi studio se caedebat atrocissime, sive flagris, sive cilicio ferréis rigente cuspidibus, multo sane sanguine.
At aequalis erat Francisci Mariae amor in Eucharistiam. Delitescens
enim Christus in sacramento altaris semper fuit et decertanti athletae
validum robur, et laboranti auxilium, et maesto levamen. Nam ea castissima pietas, quam a puero ostenderat, quaeque summam et matri et aequalibus et populo iniecerat admirationem, eadem ceu flamma ignis in pectore crevit eo Ut, religiosus Sodalis cum esset, nihil antiquius haberet
quam diurna ac praesertim nocturna tempora in precibus fundendis
agere ante Sacramenti augusti sacrarium.
Ad haec summa religio et pietas in suavissimam Christi Matrem accedebat, nulla peccati nube obumbratam; cuiusque sacras imagines in
Marialibus aedibus nitentes, ad unam omnes noverat, ante eas quam
dudum ita consistebat ut qui ingenti gaudio conquiesceret.
Iure ergo idem populus qui viventem sanctum acclamaverat, mortuum est eodem cultu et amore prosecutus, cuius sepulchrum flore, prece,
tamquam aram, assidue cumulabat.
Quae populi opinio non irrita, non vana fuit. Nam, cum post mortem
varia prodigia, eodem famulo Dei deprecante, a Deo ferrentur patrata,
de beatorum caelitum honoribus eidem decernendis causa agi coepta est.
Itaque, cum in archiepiscopali Curia Ianuensi eius vitae sanctitatis
inquisitiones, ordinaria institutae auctoritate, rite absolutae fuissent,
cumque S. Rituum Consilium eadem probavisset, Summus Pontifex
Leo XIII, Decessor Noster, adhibitis sibi precibus concedens, anno
millesimo octingentesimo nonagésimo sexto ut causa induceretur permisit.
Ceteris igitur ad normam iuris religiose exactis, inquisitiones apostolicae habitae sunt venerabilis servi Dei virtutum theologalium et cardinalium, uti dicuntur, quibus eundem perfecte heroumque modo se
exercuisse Pius XI, item Decessor Noster, sollemni decreto sanxit die
decimo septimo mensis Decembris, anno millesimo nongentesimo vicesimo
secundo.
Tum quaestio instituta est de miraculis, quae, eodem Dei servo interveniente, a Deo facta esse dicebantur. Quae postquam discussa sunt,
idem Pius XI die vicesimo mensis Maii, anno millesimo nongentesimo
vicesimo nono, decrevit : constare duo miracula quae per venerabilis
Francisci Mariae a Camporubeo intercessionem a Deo optimo maximo
patrata sunt : improvisam nempe perfectamque sanationem Mariae Riel-
70
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
la, puellae quinquennis, cuius, ex alto cum decidisset, caput fuerat diffractum et reliquum corpus gravissime laesum; et adulescentis Iacobi
Oalba ab acuta phlogosi appendicis vermicularis.
Unum porro post haec erat discutiendum : an, stante approbatione
virtutum et duorum miraculorum, venerabilis Dei famulus Franciscus
Maria a Camporubeo ad beatorum caelitum honores tuto provehi posset.
De qua re cum actum fuisset, Pius XI die septimo mensis Iunii, eodem anno, censuit : tuto posse venerabilem Dei famulum Franciscum
Mariam ad honores beatorum tolli. Quod die tricesimo eiusdem mensis
et anni sollemni ritu actum est.
Cum vero post decretos beatorum honores eiusdem cultus percrebuisset, et, ipso deprecante, alia dicerentur a Deo effecta miracula,
supplices huic Apostolicae Sedi preces admotae sunt ut causa eiusdem
beati sanctitatis infula decorandi tractanda resumeretur. Quibus votis
aeque concessum est.
Cum ergo proposita supremo S. Rituum Consilio miracula a Collegio
medicorum eiusdem S. Congregationis iudicatum esset vires naturae
excessisse, cumque Patres Cardinales, Praelati Officiales et Consultores
S. Consilii Sacrorum Rituum in generali conventu, die vicesimo mensis
Martii, anno millesimo nongentesimo sexagesimo secundo coram Nobis
habito, in eandem sententiam discessissent, Nos, die tertio et vicesimo
mensis Martii, eodem anno, ediximus constare de duobus miraculis a
Deo factis intercedente beato Francisco Maria a Camporubeo, nempe :
de instantánea perfectaque sanatione tum pueri Angeli Parpaglione a
fractura ossis maxillaris inferioris cum variis laesionibus et commotione
cerebrali, tum dominae Teresiae Guido de Negri a vulnere purulento in
digito medio manus dexterae cum avulsione unguis et infectione séptica
eiusdem artus.
His ergo omnibus absolutis, die septimo mensis Iulii, anno millesimo
nongentesimo sexagesimo secundo, decreto ediximus : tuto posse beatum
Franciscum Mariam a Camporubeo sanctorum honoribus condecorari.
Quae postquam facta sunt, Consistorium indiximus in diem decimum
quintum Novembris eiusdem anni, ut in eo Patres Cardinales, Patriarchas, Archiepiscopos, Episcopos sententiam rogaremus de beati Francisci
Mariae a Camporubeo canonizatione, misso interdum singulis eorum
commentario, quo vita, virtutes, miracula, causa denique, ut hucusque
acta fuit, eiusdem beati con tiner entur.
In quo Consistorio dilectus Filius Noster Arcadius S. R. E. Cardinalis Lárraona, Sacrorum Rituum Congregationis Praefectus, a Nobis
postulavit ut ad optatissimum canonizationis ritum quam primum deveniremus. Cum autem omnes hac de re suffragia dedissent, Nos beati
Acta Ioannis Pp. XXIII
71
Francisci Mariae a Camporubeo diem canonizationis statuimus, qui fuit
nonus mensis proximi Decembris. De his omnibus vero ut iuridice acta
confluerent Protonotariis Apostolicis mandavimus.
Cum autem praestituta dies illuxit beati illius corona Sanctorum
decorandi, Nos in Petrianam Basilicam descendimus, magno fidelium
atque sacrorum Antistitum, ex universo terrarum orbe Concilii Oecumenici Vaticani II celebrandi gratia astantium, numero frequentissimam. Tunc dilectus Filius Noster Arcadius S. R. E. Cardinalis Larraona, perorante dilecto Filio Camillo Corsanego, Consistorialis Aulae
Advocato, instanter de more, instantius, instantissime postulavit ut
beatum Franciscum Mariam a Camporubeo una cum Antonio Maria
Pucci, Petro Iuliano Ey mar d, sanctus declararetur.
Cui Consistoriali Advocato per dilectum Filium Hamletum Tondini,
ab Epistulis Nostris ad Principes respondimus iam in eo esse ut huiusmodi postulationi concederemus.
Postquam igitur hymnum « Veni, creator Spiritus )), cum confertissima christianorum turba cecinimus, tunc in divi Petri Cathedra sedentes, uti supremus universae Ecclesiae magister, sollemniter pronuntiavimus : Ad honorem sanctae et individuae Trinitatis, ad eœaltationem
Fidei catholicae et christianae religionis augmentum, auctoritate Domini Nostri Iesu Christi, beatorum Apostolorum Petri et Pauli ac Nostra,
matura deliberatione praehabita et divina ope saepius implorata, ac de
venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium, Patriarcharum, Archiepiscoporum et Episcoporum in Urbe exsistentium consilio,
beatos Petrum Iulianum Eymard, Antonium Mariam Pucci et Franciscum Mariam a Camporubeo, Confessores, Sanctos esse decernimus et
definimus ac Sanctorum catalogo ascribimus : statuentes illorum memoriam quolibet anno die eorum natali, prima nempe Augusti pro Petro
Iuliano^ duodecima Ianuarii pro Antonio Maria, et decima septima
Septembris pro Francisco Maria, inter Sanctos Confessores pia devotione recoli debere. In nomine PaÇfetris et FiÇfelii et Spiritus
Sancti.
Amen.
Qua formula dicta, hasce Decretales sub plumbo litteras confici et
expediri iussimus, praesentibus vero Protonotariis Apostolicis ut de
hac Canonizatione publicum conficerent documentum praecepimus.
Deinde, postquam sermonem de novensilium sanctorum virtutibus habuimus, ut gratias omnipotenti Deo ageremus, hymnum « Te Deum
laudamus » cum astantibus cecinimus, atque horum sanctorum patrocinium primi invocavimus.
Ceterum, quae supra memoravimus universae Ecclesiae denuntiamus,
mandantes ut harum litterarum exemplis et locis, etiam typis impressis,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
72
dummodo ab aliquo tabellione sint subscripta, eadem prorsus tribuatur
fides, quae iisdem bisce litteris haberetur, si ostenderentur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die nono mensis Decembris, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo secundo, Pontificatus Nostri quinto.
Ego IOANNES, Catholicae Ecclesiae Episcopus
Qji Ego EUGENIUS Episcopus Ostiensis ac Portuensis et S. Rufinae
Card. TISSERANT, Sacri Collegii Decanus.
83 Ego CLEMENS Episcopus Veliternus Card. MICARA.
83 Ego IOSEPHUS Episcopus Albanensis Card. PIZZARDO.
83 Ego BENEDICTUS Episcopus Praenestinus Card.
ALOISI MASELLA,
S. R. E. Camerarius.
83 Ego HAMLETUS IOANNES Episcopus titulo Tusculanus Card. CICOGNANI.
83 Ego IOSEPHUS Episcopus titulo Sabinensis et Mandelensis Card.
FERRETTO.
Ego IACOBUS ALOISIUS titulo S. Laurentii in Damasi Presbyter Card.
COPELLO.
Ego GREGORIUS PETRUS titulo S. Bartholomaei in Insula Presbyter
Card. AGAGIANIAN.
Ego VALERIUS titulo S. Silvestri in Capite Presbyter Card. VALERI.
Ego PETRUS titulo S. Praxedis Presbyter Card. CIRIACI.
Ego IOSEPHUS titulo S. Mariae a Victoria Presbyter Card. SIRI, Archiep. Ianuensis.
Ego PAULUS titulo S. Mariae in Vallicella Presbyter Card. GIOBBE,
S. R. E. Datarius.
Ego FERDINANDUS titulo S. Eustachii Presbyter Card. CENTO.
Ego CAROLUS titulo S. Mariae in Porticu Presbyter Card. CHIARLO.
73
Acta Ioannis Pp. XXIII
Ego CAROLUS titulo S. Agnetis extra moenia Presbyter Card. CONPALONIBRI.
Ego PAULUS titulo S. Andreae Apostoli de Hortis Presbyter Card.
MARELLA.
Ego
Ego
Ego
Ego
GUSTAVUS titulo S. Hieronymi Illyricorum Presbyter Card. TESTA.
ALOISIUS titulo S. Andreae de Valle Presbyter Card. TRAGLIA.
IOSEPHUS titulo S. Priscae Presbyter Card. DA COSTA NUNES.
ILDEBRANDUS titulo S. Sebastiani ad Catacumbas Presbyter Card.
ANTONIUTTI.
Ego EFHRAEM titulo S. Crucis in Ierusalem Presbyter Card. FORNI.
Ego ALAPRIDUS S. Mariae in Domnica Diaconus Card. OTTAVIANI.
Ego ALBERTUS S. Pudentianae Diaconus Card. DI IORIO.
Ego FRANCISCUS S. Caesarii in Palatio Diaconus Card. BRACCI.
Ego FRANCISCUS S. Mariae in Cosmedin Diaconus Card. ROBERTI.
Ego ANDREAS S. Georgii in Velabro Diaconus Card. JULLIEN.
Ego ARCADIUS MARIA SS. Blasii et Caroli ad Catinarios Diaconus Card.
LARRAONA.
Ego FRANCISCUS SS. Cosmae et Damiani Diaconus Card. MORANO.
Ego VILLELMUS THEODORUS S. Tbeodori in Palatio Diaconus Card.
HEARD.
Ego AUGUSTINUS S. Sabae Diaconus Card. BEA.
Ego ANTONIUS titulo S. Eugenii Papae Diaconus Card. BACCI.
Ego IOACHIMUS ANSELMUS S. Apollinaris Diaconus Card. ALBAREDA.
Ego MICHAEL S. Pauli in Harenula Diaconus Card. BROWNE.
IACOBUS A. Card. COPELLO
ARCADIUS Card. LARRAONA
8. R. E. Cancellarius
8. R. C. Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
f Iosephus Rossi, Ep. tit. Palmyrenus, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco £8 Plumbi
In Ap. Cane, tao., vol. CXI, n. 89.
74
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Beata Maria Virgo Immaculata de « Lourdes » et S. Raphaël Archangelus
principales Patroni, atque S. Ioseph, eiusdem Deiparae Sponsus, secundarius Patronus universae dioecesis Fororaphaëliensis eliguntur.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam, rei memoriam. — Omnis maculae expers Virgo Deipara Christifidelium mentes animosque ad se convertit, iisque se ducem
praebet terreni huius itineris. Eam qui sequuntur, non deerrant a via,
rebus adversis se expediunt, aeternae adipiscuntur salutis perfugium.
Religione eiusdem Genetricis Dei Immaculatae, quae olim in Lapurdensi
specu conspiciendam se obtulit, tenentur, quemadmodum ad Nos allatum
est, clerici ac populus fidelis dioecesis Fororaphaëliensis, anno praeterito a Nobis constitutae. Qui pio etiam amore feruntur in Sanctum
Raphaelem Archangelum, praevalidum hominum solatorem, a quo Ecclesia eadem nomen accepit. Probatissimo igitur consilio Venerabilis
Frater Radulfus Primatesta, Fororaphaëliensis Episcopus, vota quoque
significans omnium piarum sodalitatum publicarumque potestatum,
Nos rogavit, ut Beatam Mariam Virginem, primae labis immunem, et
Sanctum Raphaelem Archangelum suae dioecesis praecipuos renuntiaremus Patronos, atque praedictam iurisdictionem in fidem etiam traderemus Sancti Ioseph, Almae Deiparae Sponsi. Quibus precibus libenter admissis, Nos, e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa
scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis
plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Beatam
Mariam Virginem Immaculatam, de (( Lourdes » appellatam, atque
Sanctum Raphaelem Archangelum principales apud Deum Patronos,
Sanctum vero Ioseph, Dei Genetricis Sponsum, secundarium Patronum
universae Fororaphaëliensis dioecesis constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae locorum Patronis praecipuis et secundariis rite competunt. Contrariis quibusvis non
obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras
firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant
seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque
Acta Ioannis Pp. XXIII
75
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si
quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xn
mensis Octobris, anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quarto.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
II
Sanctus Franciscus Assisiensis principalis caelestis Patronus dioecesis
Franciscopolitanae renuntiatur.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — A Christi praecone eximio, Sancto
Francisco Assisiensi, qui, unius Dei flagrans amore, terrena cuncta
contempsit et ad caelestia miro animi studio intendit, appellata est
dioecesis in Argentinae finibus per Nos anno MDCCCCLXI constituta. Recte
autem factum est, ut, a quo deductum esset nomen, ab eo praesidium
atque custodia peterentur. Nam Venerabilis Frater Petrus Lira, vota
quoque significans cleri et omnium piarum sodalitatum, quae curis ipsius
sunt commissae, preces ad Nos admovit, ut Sanctum Franciscum iurisdictionis suae supernum Patronum renutiaremus. Quibus postulationibus libenti animo obsecundare statuimus, probe fore confisi, ut Caelitis eiusdem tutela ac deprecatione res catholica illa in regione laetis
uberibusque augeretur incrementis. Quae cum ita sint, Nos e Sacrae
Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione
Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum- vi
perpetuumque in modum, Sanctum Franciscum Assisiensem, Confessorem, totius dioecesis Franciscopolitanae principalem apud Deum Patronum constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus et privilegiis liturgicis, quae praecipuis dioecesium Patronis rite competunt.
Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare
ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ;
illisque, ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritum-
76
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
que ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x v n mensis Octobris,
anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quarto.
93 HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
III
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia Beatae Mariae Virginis a
Rosario et S. Dominici, quae in urbe Mendoza exstat, decoratur.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Mariani Rosarii et Sancti Dominici
nomina, ut ex historiae fide nihil omnino sunt dissocianda, ita felici
sane compositione ad templum spectant, quod mole conspicuum, vetustate antiquissimum in urbe Mendoza exsurgit. Prisca enim aetate, paucos videlicet annos post ipsam conditam urbem, sodales Dominiciani sui
Patris Legiferi honori ecclesiam excitarunt, quae coenobialis vitae usibus deserviret. Brevi autem evenit, ut eadem praecipua veluti sedes
fieret maximi illius operis, quo lux Evangelii in continentem regionem
pervasit. Neque est silentio praetermittendum iam inde ab anno
MDLXXXX, religiosorum pariter impulsu virorum, Nostram Dominam,
a Rosario appellatam, summa ibidem excoli pietate ; quam ob rem abhinc
duo saecula Mendozensis civitatis Patronam renuntiatam, aureo etiam
diademate ex pontificiae potestatis decreto esse nuperrime redimitam.
Harum igitur rerum memoria atque nobilitate Templum magnopere
commendatur, praetereaque, cum nostris hisce temporibus ad sacrae
liturgiae itemque aestheticae disciplinae praecepta sit perfectum, multam sui movet admirationem ; solida enim stabilitate praestat, generisque Romanici, quod dicitur, formam prae se fert. His omnibus recte
perpensis, dilectus filius, qui curionem eiusdem ecclesiae agit idemque familiam sodalium S. Dominici moderatur, humilibus a Nobis petiit
precibus, ut templum titulo Basilicae Minoris benigne condecorare dignaremur. Quod votum, ampla Venerabilis Fratris Alfonsi Mariae Buteler, Mendozensis Archiepiscopi, commendatione suffultum, libenti
animo admittere statuimus. Itaque, ex Sacrae Rituum Congregationis
Acta, Ioannis Pp. XXIII
77
consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra, deque Apostolicae
potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, paroecialem et conventualem ecclesiam, Deo in honorem Beatae Mariae Virginis, a Rosario appellatae, et Sancti Dominici consecratam atque in
urbe Mendoza exstantem, ad dignitatem et honorem Basilicae Minoris
evehimus, omnibus adiectis privilegiis et iuribus, quae templis, eodem
nomine insignibus, rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque ad quos spectant seu
spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter
sive ignoranter contigerit attentari.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x v
mensis Octobris, anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quarto.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
IV
Beata Maria Virgo, a Monte Carmelo appellata, praecipua Patrona dioecesis Formosae declaratur.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Decor Carmeli, unde Elias propheta
nubeculam de mari ascendentem (I Reg. 18, 44) supernarum imaginem
gratiarum mirabundus prospexit, alma Divini Servatoris Mater merito
ab Ecclesia praedicatur. Cuius honorificae appellationis aperta ac plurima in cellis templisque, in sodalitatibus institutisque Christianae
religionis reperiuntur indicia, quae impensum in Virginem Carmelitidem
studium pietatis commonstrent. Haec eadem profecto marialis laus
amoris, ut Nobis videtur, dilectis filiis dioecesis Formosae est tribuenda,
qui per Venerabilem Fratrem Pacificum Scozzina, suum Episcopum,
Apostolicae Sedi significaverunt sibi esse in optatis Sanctam Deiparam,
Carmeli nomine consalutatam, tutelarem habere Patronam. Quas preces
benigno animo admittere non dubitamus, quippe qui pro certo habeamus
78
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tantum patrocinium quasi fontem caelestium fore beneficiorum novae
illi dioecesi. Itaque, omnibus attente perpensis, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra,
deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, Beatissimam Virginem Mariam, a Monte Carmelo
appellatam, praecipuam apud Deum totius Formosae dioecesis caelestem Patronam constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus
ac privilegiis liturgicis, quae principalibus locorum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes has Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in
posterum plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari
contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix
mensis Novembris, anno MCMLXII, Pontificatus Nostro quinto.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
V
Sanctus Franciscus Salesius, Episcopus, Confessor et Ecclesiae Doctor, praecipuus Patronus universae dioecesis Neuquenianae eligitur.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Extremam regionem late patentem
australis Americae Salesianae Familiae alumni, ut notum est, indefatigato opere missionali Ecclesiae catholicae adiunxerunt. Ubi praeterito anno, pastorali acti sollicitudine, dioecesim Neuquenianam condidimus, cuius christiana plebs Sanctum Franciscum Salesium, pietatis
magistrum suavissimum, a quo religiosa illa Congregatio appellationem
traxit atque vigorem, studiose excolit et praesentem habet tutorem.
Cupiens autem gregis sibi commissi profectui consulere votaque significans cleri et christifidelium, Venerabilis Frater Iacobus Franciscus
Acta Ioannis Pp. XXIII
79
De Nevares, Neuquenianae Ecclesiae Episcopus, Nos rogavit, ut Sanctum
Franciscum Salesium dioecesis suae caelestem renuntiaremus Patronum. Quibus precibus libenti animo concedere statuimus, fore confisi,
ut praeclarissimo illo Caelite tuente res christiana ea in regione permagnis incrementis augeretur. Itaque, e Sacrae Rituum Congregationis
consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in
modum Sanctum Franciscum Salesium, Episcopum, Confessorem et Ecclesiae Doctorem, principalem totius Neuquenianae dioecesis caelestem
apud Deum Patronum constituimus ac declaramus, omnibus adiectis
honoribus ac privilegiis liturgicis, quae praecipuis dioecesium Patronis
rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus,
statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus
sortiri et obtinere; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt,
nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse
ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus,
super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
XXII mensis Novembris, anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quinto.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
80
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
i
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia Pp. V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum:
die 15 Augusti Ï963. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Nicaeensi in
Haemimonto praefecit R. P. D. Paulinum Limongi, ex archidioecesi
Capuana, Antistitem Urbanum.
die 27 Octobris. — Archiepiscopali Ecclesiae S. Severinae Exc. P . D .
Michaelem Federici, hactenus Episcopum titularem Sidymensem et Coadiutorem cum iure successionis Excmi P. D. Dominici Petroni, Episcopi
Melphiensis, Rapollensis et Venusini.
die 29 Octobris. — Titulari episcopali Ecclesiae Berrhoeensi R. P.
Fridericum Kaiser, sodalem Congregationis Missionariorum Sacratissimi Cordis Iesu, Praelatum nullius Caraveliensem.
— Titulari episcopali Ecclesiae Ariassensi R. D. Ignatium Mariam
De Orbegozo y Goicoechea, sodalem Societatis Sanctae Crucis et Opus
Dei, Praelatum nullius Yauyosensem. /
— Titulari episcopali Ecclesiae Antiochenae ad Meandrum R. P.
Eduardum L. Fedders, sodalem Societatis dé Maryknoll pro missionibus exteris, Praelatum nullius Juliensem.
die 31 Octobris. — Cathedrali Ecclesiae Montis Regalis in Pedemonte Exc. P. D. Carolum Maccari, hactenus Episcopum titularem
Emmausensem, cui contulit archiepiscopalem titulum « ad personam ».
die 2 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Lojanae R. P. D. Aloisium
Alfonsum Crespo, Canonicum Capituli cathedralis et Vicarium Capitularem dioecesis Lojanae.
die 6 Novembris. — Praelaturae nullius Buccae Taurinae, noviter
erectae, R. P. Martinum Legarra Tellechea, sodalem Ordinis Recollectorum S., Augustini.
Sacra Congregatio Consistorialis
81
die 9 Novembris. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Darnitanae
Exc. P. D. Iosephum Bonfiglioli, hactenus Episcopum Mcotriensem et
Tropiensem, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis Excmi
P. D. Hectoris Baranzini, Archiepiscopi Syracusani.
die 12 Novembris. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Pergensi
Exc. P. D. Marium Casariego, hactenus Episcopum titularem Pudentianensem, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis Excmi
P. D. Mariani Rossell y Arellano, Archiepiscopi Guatimalensis.
die lJf Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Thevestinae R. D.
Eliam Prado Tello, Cubicularium intimum seu secretum Sanctitatis
Suae, Canonicum Capituli cathedralis et Cancellarium Curiae episcopalis dioecesis Ayacuquensis, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D.
Caroli Mariae Jürgens Byrne, Archiepiscopi Cuschensis.
die 15 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Tipasitanae in
Mauretania R. P. D. Franciscum Xaverium da Piedade Rebello, Protonotarium Apostolicum « ad instar participantium » et Vicarium Generalem metropolitanae sedis Goanae et Damanensis, quem deputavit
Auxiliarem Excmi P. D. Iosephi Vieira Alvernaz, Archiepiscopi Goani
et Damanensis.
die 18 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Bendensi Exc.
P. D. Iacobum Eduardum McManus, hactenus Episcopum Poncensem,
quem deputavit Auxiliarem Emi P. D. Francisci S. R. E. Cardinalis
Spellman, Archiepiscopi Neo-Eboracensis.
die 23 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Eudoxiadensi R.
D. Radulfum Silva Silva, curionem paroeciae B. Mariae Virginis de
Monte Carmelo, vulgo de ÍTuñoa cognominatae, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Eduardi Larrain Cordóvez, Episcopi Rancanguensis.
die 25 Novembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Sabratensi R. P. D.
Ioannem I. Graham, ex archidioecesi Philadelphiensi, quem deputavit
Auxiliarem Excmi P. D. Ioannis Iosephi Krol, Archiepiscopi Philadelphiensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Barcaeae R. D. Iosephum T. Daley,
ex archidioecesi Philadelphiensi, quem deputavit Auxiliarem Excmi P.
D. Georgii Leonis Leech, Episcopi Harrisburgensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Tegeaeae R. D. Bernardum M. Kelly,
ex dioecesi Providentiensi, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D.
Russeiii Iosephi McVinney, Episcopi Providentiensis.
die 26 Novembris. — Cathedrali Ecclesiae Mazariensi Exc. P. D.
Iosephum Mancuso, hactenus Episcopum titularem Pyrgensem.
6 - ACTA, vol. VI, n. 1. — 31-1-1964.
82
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
die 29 Novembris- — Titulari episcopali Ecclesiae Pudentianae R.
P. D. Victorem Garaygordobil Berrizbeitia, e dioecesi Victoriensi, hactenus Administratorem Apostolicum « ad nutum S. Sedis )) praelaturae
nullius Fluminum, quem constituit Praelatum nullius eiusdem praelaturae Fluminum.
— Titulari episcopali Ecclesiae Comanensi Ponticae R. P. D. Vincentium Maya, e dioecesi Ibarrensi, hactenus Administratorem Apostolicum (( ad nutum S. Sedis » praelaturae nullius de EI Oro, quem constituit Praelatum nullius eiusdem praelaturae de EI Oro.
die 2 Decembris. — Coadiutorem cum iure successionis Excmi P. D.
Gulielmi Laurentii Adrian, Episcopi Nashvillensis, Exc. P . D . Iosephum
Aloisium Durick, Episcopum titularem Cerbalitanum.
die 5 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Latacungensi, noviter
erectae, Exc. P. D. Benignum Chiriboga, hactenus Episcopum titularem
Acalissensem.
die 12 Decembris. — Metropolitanae Ecclesiae Bracharensi Exc.
P. D. Franciscum Mariam da Silva, hactenus Episcopum titularem Telmissensem.
die 17 Decembris. — Titulari episcopali Ecclesiae Arnaetanae Exc.
P. D. Patricium Flynn, hactenus Episcopum Mvernensem.
die 18 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Baionensi R. P. D. Ioannem Paulum Vincent, Antistitem Urbanum, Vicarium Generalem archidioecesis Lugdunensis.
II
CHIHUAHUENSIS - C I V I T A T I S JUAREZENSIS
DECRETUM
De finium immutatione
Concrediti gregis spirituali bono apprime studentes, Excmi PP. DD.
Emmanuel Talamás Camandari, Episcopus Civitatis Juarezensis, et Aloisius Mena Arroyo, Episcopus titularis Danabenus, Coadiutor « sedi datus » atque Administrator (( sede plena » archidioecesis Chihuahuensis,
unanimi consensu, ab Apostolica Sede expostulaverunt ut fines ecclesiasticarum circumscriptionum sibi concreditarum aliquantulum immutarentur et ita aptius disponerentur.
Sacra Congregatio Consistorialis
83
Sacra Congregatio Consistorialis, praehabito favorabili voto Excmi
P. D. Aloisii Raimondi, Archiepiscopi titularis Tarsensis, in Ditione
Mexicana Apostolici Delegati, rata petitam immutationem aeternae Christifidelium saluti cessuram, vigore specialium facultatum sibi a Ssmo
Domino Nostro Paulo Divina Providentia Pp. VI tributarum, oblatis
precibus benigne annuendum censuit.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, praesenti Consistoriali Decreto, a
dioecesi Civitatis Juarezensis distrahit territorium municipiorum vulgo
Ojinaga, Coyame, Manuel Benavides et Guerrero nuncupatorum illudque archidioecesi Chihuahuensi adnectit.
Mandat insuper Sacra Congregatio Consistorialis ut documenta et
acta praefati territorii clericos, fideles et bona temporalia respicientia
a tabulario Curiae Civitatis Juarezensis ad archivum Curiae Chihuahuensis, quam primum, transmittantur.
Ad clerum quod attinet statuit ut, simul ac praesens Oonsistoriale
Decretum ad effectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum beneficium aut officium
legitime detinent; ceteri autem sacerdotes, clerici seminariique tirones
dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur in cuius territorio
legitimum habeant domicilium.
Ad haec omnia perficienda Sacra Congregatio Consistorialis memoratum Excmum P. D. Aloisium Raimondi deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo
agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad eamdem Sacram Congregationem, cum primum fas erit, authenticum exemplar actus peractae executionis remittendi.
Quibus super rebus praesens edit Consistoriale Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die
15 mensis Octobris anno 1963.
CAROLUS
Card. CONFALONIERI, a Secretis
L. © S.
t Franciscus Carpino, Archiep. tit. Serdicen., Adsessor
84
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
III
MISNENSIS
DECRETUM
De concathedralis erectione
Cum ecclesia cathedralis ad S. Petri, dioecesis Misnensis, in urbe
vulgo (( Bautzen » extans, a catholicis pariter et a lutheranis ad sacra
facienda continuo adhibeatur ideoque parum apta evaserit ad divinum
cultum debita magnificentia peragendum, Excmus P. D. Otho Spülbeck,
Episcopus Misnensis, nuper ab Apostolica Sede expostulavit ut templum
aulicum, vulgo « Hofkirche » nuncupatum, in civitate Dresda situm,
molis autem amplitudine et artis operibus conspicuum, ad gradum et
dignitatem ecclesiae concathedralis eveheretur.
Porro Sacra haec Congregatio Consistorialis, vigore specialium facultatum a Ssmo Domino Nostro Paulo Divina Providentia Pp. VI
sibi tributarum, re mature perpensa habitoque favorabili voto Excmi
P. D. Conradi Bafile, Archiepiscopi titulo Antiocheni in Pisidia et apud
Poederatam Germanicam Rempublicam Apostolici Nuntii, probe existimans id in divini cultus splendorem et in animarum bonum esse cessurum, porrectis precibus annuendum censuit.
Quapropter praesenti Consistoriali Decreto, perinde valituro ac si
Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, memoratum templum in
civitate Dresda extans ad dignitatem et fastigium ecclesiae concathedralis evehit, ita ut in eodem cathedra episcopalis erigi possit et Capitulum cathedrale divina officia, ad normam iuris, persolvere valeat.
Ad haec omnia executioni mandanda Sacra Congregatio Consistorialis praefatum Excmum P. D. Conradum Bafile deputat, necessarias
et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum
de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum,
onere ei imposito ad eandem Sacram Congregationem authenticum
exemplar actus peractae executionis quam primum remittendi.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 20 Octobris 1963.
CAROLUS Card. CONPALONIERI, a Secretis
L. © S .
f Franciscus Carpino, Archiep. tit. Serdicen., Adsessor
Sacra Congregatio de Propaganda Fide
85
SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE
i
A S T R I D AËNSIS
(BÜTARENSIS)
DECRETUM
De nominis immutatione
Cum Excmus ac Revmus Dominus Vitus Roberti, Archiepiscopus
titulo Tomitañus et Apostolicus in Ruanda Delegatus, proposuisset ut
praesens denominatio dioecesis Astridaënsis ita permutaretur, ut deinde
Butarensis nuncuparetur, iuxta novum nomen vulgo « Butare )) nuper
urbi Astridaënsi datum, Sacra haec Congregatio de Propaganda Fide, re
mature perpensa, optatis praelaudati Delegati Apostolici inhaerendum
censuit.
Itaque eadem Sacra Congregatio, vigore facultatum sibi a Ssmo Domino nostro Paulo Divina Prov. Papa VI concessarum, supramemoratam propositionem adprobavit ac praesens in re Decretum confici iussit.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis de Propaganda
Fide, die 12 mensis Novembris a. D. 1963.
G. P. Card. AGAGIANIAN, Praefectus
L. © S.
f Petrus Sigismondi, Archiep. tit. Neapolitan. in Pisidia, a Secretis
II
PORTUS ELIZABETHENSIS - DE AARENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Cum in Republica Africae Meridionalis limites ecclesiastici inter
dioecesim Portus Elizabethensis, clero saeculari concreditam, et praefecturam apostolicam De Aarensem, Congregationi Sacerdotum a Sa-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
86
ero Corde Iesu commissam, necessitatibus missionalis apostolatus amplius non responderent, ad partialem ipsorum limitum commutationem
inter memoratas circumscriptiones ecclesiasticas procedere opportunum
visum est.
Itaque, hoc Sacrum Consilium Christiano Nomini Propagando, re
mature perpensa, consensu Ordinariorum quorum interest prae oculis
habito, auditoque favorabili voto Excmi ac Revmi Domini Ioseph
McGeough, Archiepiscopi tit. Hemeseni atque Apostolici in Africa Meridionali Delegati, vigore facultatum sibi a Sanctissimo Domino nostro
Paulo Divina Providentia Papa VI concessarum, limites inter memoratas circumscriptiones ecclesiasticas ita emendandos censuit, ut districtus civiles vulgo Graaff Reinet, Murraysburg et Aberdeen, qui ad
dioecesim Portus Elizabethensis hucusque pertinebant, a praedicta dioecesi distraherentur et ad praefecturam apostolicam De Aarensem adnecteretur, atque praesens ad rem Decretum expediri iussit. Contrariis
quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis de Propaganda Fide,
die 7 mensis Ianuarii a. D. 1964.
G. P. Card. AGAGIANIAN, Praefectus
L. © S.
f Petrus Sigismondi, Archiep. tit. Neapolit. in Pisidia, a Secretis
87
Sacra Romana Rota
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
Citationes
edictales
I
DUBLINEN.
Nullitatis matrimonii (Twomey - Barry)
Cum ignoretur locus actualis commorationis reae conventae dominae
Mariae Barry, eamdem citamus ad comparendum, aut per se aut per
procuratorem legitime constitutum, coram Sacra Romana Rota (Piazza
della Cancelleria, 1 - Roma), in diem 28 Februarii 1964, hora decima cum
dimidio, pro concordatione dubii quod infra scribitur :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Locorum Ordinarii, parochi, sacerdotes et fideles quicumque notitiam habentes commorationis praedictae dominae Mariae Barry, curare debent ut ipsa de hac edictali citatione rite moneatur. *
Henricus Ewers, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 30 Novembris a. 1963.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Marie Barry, défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 28 février 1964, à
10 heures 30, pour concorder le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite Marie Barry, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la présente citation.
88
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Cova - Cagnoni)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Petri Cagnoni,
in causa conventi, eumdem citamus ad comparendum, vel per se vel per
procuratorem legitime constitutum, coram Tribunali Sacrae Romanae
Rotae (Piazza della Cancelleria, 1 - Roma), pro bora duodecima diei
7 Martii 1964, ad concordandum dubium, vel ad infrascriptum dubium
subscribendum :
An constet de matrimonii nullitate, in casu.
Ordinarii locorum, parochi aliique notitiam habentes commorationis
praedicti domini Petri Cagnoni, curare debent ut ipse de hac edictali
citatione rite moneatur. *
Carolus Lefebvre, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 5 Decembris a. 1963.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Pierre Cagnoni, défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 7 mars 1964, à 12 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté :
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit Pierre Cagnoni, devront, dans la mesure du
possible, l'avertir de la présente citation.
Tribunal Vicariatus Urbis
89
TRIBUNAL VICARIATUS URBIS
Citationes
edictales
I
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Pompei - Passeri)
Cum ignoretur locus actualis commorationis dominae Theresiae Passeri, in causa de qua supra conventae, eamdem citamus ad comparendum
coram Tribunali Primae Instantiae Vicariatus Urbis (Piazza S. Callisto, 16 - Roma), aut per se aut per procuratorem legitime constitutum,
in diem 28 Februarii 1964, hora duodecima, pro concordatione sequentis
dubii :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes actualis commorationis praedictae dominae Theresiae Passeri, curare
debent ut ipsa de hac edictali citatione rite moneatur. *
Aemilius Boccalini, Iudex Instructor
Ex Aedibus Tribunalis Vicariatus Urbis, die 6 Decembris 1963.
V. Frazzano, Cancellarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Thérèse Passeri,
défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal du Vicariat de Rome (Roma, Piazza S. Callisto, 16) le 28 février 1964, à 12 heures,
pour concorder le doute ci-dessous rapporté :
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite M.me Thérèse Passeri, devront, dans
la mesure du possible, Pavertir de la présente citation.
90
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Gerardi - Thornton)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Alani Adam
Thornton, in causa de qua supra conventi, eumdem citamus ad comparendum coram Tribunali Primae Instantiae Vicariatus Urbis (Piazza
S. Callisto, 16 - Roma), aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, in diem 21 Martii 1964, hora duodecima, pro concordatione sequentis dubii :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes actualis commorationis praedicti domini Alani Adam Thornton, curare
debent ut ipse de hac edictali citatione rite moneatur. *
Aemilius Boccalini, Iudex Instructor
Ex Aedibus Tribunalis Vicariatus Urbis, die 21 Decembris 1963.
V. Frazzano, Cancellarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Alain Adam Thornton, défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal du
Vicariat de Rome (Roma, Piazza S. Callisto, 16) le 21 mars 1964, à 12 heures,
pour concorder le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit M. Alain Adam Thornton, devront, dans
la mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Diarium Romanae Curiae
91
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Venerdì, 20 dicembre 1 9 6 3 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Prof. MOHAMED E L TABÉI MOHAMED, Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario della Repubblica Araba Unita.
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
» Martedì 17 dicembre 1963, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunata
la S. Congregazione dei Riti ordinaria particolare, nella quale gli Emi e
Revmi Signori Cardinali e i Revmi Prelati Officiali hanno discusso sulla introduzione della Causa di Beatificazione dei Servi di Dio :
1. Vittore Scheppers, fondatore dell'Istituto dei Fratelli e delle Suore
di Nostra Signora della Misericordia;
2. Maria del Monte Carmelo del Bambin Gesù (González Ramos), fondatrice della Congregazione delle Terziarie Francescane dei Sacri Cuori di
Gesù e Maria.
N
Sono state esaminate inoltre le relazioni dei censori teologi su gli scritti
dei Servi di Dio :
1. Luigi Variara, sacerdote professo della Pia Società di S. Francesco
di Sales, fondatore dell'Istituto delle Suore Figlie dei Sacri Cuori di Gesù e
Maria ;
2. Guglielmo Eberschweiler, sacerdote professo della Compagnia di
Gesù ;
3. Maria Lucrezia Zileri, confondatrice e superiora generale della Congregazione delle Suore Orsoline Parmensi del S. Cuore.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni XXIII, di venerata memoria, si degnò di nominare:
9 maggio 1961. L'Emo e Revmo Signor Card. Caggiano Antonio, Protettore delle « Religiosas Adoratrices del Santísimo Sacramento » (Buenos Aires).
92
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
18 giugno 1962. L'Emo e Revmo Signor Card. Marella Paolo, Protettore
delle « Filles de Notre-Dame du Sacré Cœur »
(Issoudun, Bourges).
18 maggio 1963. L'Emo e Revmo Signor Card. Cicognani Amleto Giovanni,
Protettore delle Suore Carmelitane del Sacro
Cuore di Gesù (Madrid).
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Giovanni XXIII, di venerata memoria, si degnò di nominare:
Protonotari Apostolici ad instar participantium:
20 novembre 1962. Monsig. Delgado Pires Giuseppe (Beja).
»
»
» Monsig. Marques Torrâo Francesco (Beja).
4 dicembre » Monsig. Marceno Vincenzo (Azul).
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si
è degnato di nominare :
2 ottobre 1963. L'Emo e Revmo Signor Card. Larraona Arcadio M.,
Protettore delle « Rijas de Maria Religiosas de
las Escuelas Pias » (Figueras, Barcellona).
8
))
»
L'Emo e Revmo Signor Card, Tisserant Eugenio, Protettore delle « Filles de la Compassion Servantes
du Seigneur » (Domfront, Beauvais).
28
»
» L'Emo e Revmo Signor Card. Giobbe Paolo, Protettore
delle « Povere Ancelle della Madre di Dio »
(Roma).
6 novembre »
L'Emo e Revmo Signor Card. Urbani Giovanni, Protettore
delle « Suore Francescane di Cristo Re » (Venezia).
»
»
»
L'Emo e Revmo Signor Card. Marella Paolo, Protettore
delle « Sœurs du Très Saint Sauveur » (Oberbronn, Strasbourg).
»
»
»
L'Emo e Revmo Signor Card. Antoniutti Ildebrando, Protettore delle « Sisters of Charity of the Imma
culate Conception » (Saint John, N. B.,
Canada).
19
»
»
L'Emo e Revmo Signor Card. Antoniutti Ildebrando, Protettore delle Suore di S. Giuseppe di Chambery (Roma).
25
»
» U Rev. Sac. Toth Giulio, Cappellano Comune Pontificio
soprannumerario (Roma).
29
»
»
S. E. Revma Monsig. Martini Carlo, Arcivescovo tit. di
Abari, Nunzio Apostolico nelle Filippine.
3 dicembre »
L'Emo e Revmo Signor Card. Tisserant Eugenio, Protettore delle « Suore Carmelitane Missionarie di
Santa Teresa del Bambino Gesù » (Santa Marinella, Porto e Santa Rufina).
28
»
» S. E. Revma Monsig. Romani Silvio, Protonotario Apostolico di numero.
Diarium Romanae Curiae
93
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è
degnato di nominare:
Protonotari Apostolici ad instar participantium:
17 luglio 1963. Monsig. Groot Giovanni M. (Haarlem).
24
»
» Monsig. Newman Gilbey Alfredo (Brentwood).
29
»
» Monsig. Palmira La valle Martino (Campeche).
5 agosto
» Monsig. Kennedy Giovanni (Hartford).
»
13
Monsig. Cornidez Porfirio (Hermosillo).
»
6 settembre »
Monsig. Tierney Giuseppe (Ogdensburg).
30
»
» Monsig. Gajo Giulio (Feltre e Belluno).
»
»
» Monsig. Orrù Giuseppe (Cagliari).
Monsig. Peters Bernardo (Tubarào).
»
»
Monsig. Guilfoyle Giorgio (New York).
»
»
»
Monsig. Quinn Andrea (New York).
»
»
»
»
» Monsig. Kelly Giacomo (New York).
Monsig. Boyle Giacomo (New York).
» Monsig. Cagnina Francesco (New York).
Monsig. Toner Michele (New York).
»
»
» Monsig. Krasula Stefano (New York).
7 ottobre
Monsig. Eomersi Carlo (Torino).
Monsig. Pereira da Silva Giuseppe (Angra).
»
Monsig.
Gomez Giuseppe (Angra).
»
Monsig.
Todisco Settimio (Brindisi).
»
Monsig.
Banci Umberto (Orvieto).
»
29
Monsig.
Pistoiesi Eraldo (Montalcino).
»
Monsig.
Bernedo Malaga Leonida (Arequipa).
»
»
»
5 novembre
Monsig. Cauneau Isaia Marcello (La Rochelle).
7
»
» Monsig. Kelly Francesco (Townsville).
16
Monsig. McKevitt Nolan B. (Marquette).
»
»
» Monsig. Sheahan Giacomo (Bathurst).
18
»
» Monsig. Beslic Paolo (Jugoslavenska Baèka).
»
» Monsig. Csipak Francesco (Jugoslavenska Backa)
Monsig. Perna Stefano (Napoli).
»
19
Monsig. Koegl Giuseppe (Trento).
20
Monsig. Connell Walter (Springfield, Mass.).
»
»
Monsig. Fenton Giuseppe (Springfield, Mass.).
»
Monsig. Leclaire Guglielmo (Springfield, Mass.).
»
»
Monsig. Wieloch Giovanni (Springfield, Mass.).
»
»
26
Monsig.
Flórez Ruiz Edoardo (Chiapas).
»
»
Monsig.
Lesniewski
Apollinare (Wladislavia).
»
»
»
Monsig.
Widlak
Giovanni
(Kielce).
»
»
2 dicembre
Monsig. Scalco Marco (Vicenza).
3
»
» Monsig. Gillespie Patrizio (Baton Rouge).
»
»
» Monsig. Lohmann Ermanno (Baton Rouge).
9
»
» Monsig. Johnson Giuseppe (Springfield, Mass.).
94
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di nominare:
28 novembre 1963. L'Emo e Revmo Signor Cardinale Da Costa Nunes Ginseppe, Membro della Sacra Congregazione della
Disciplina dei Sacramenti.
2 gennaio 1964. L'Illmo e Revmo Monsig. Massimi Giuseppe, Suo SottoDatario.
3
»
» S. E. Revma Monsig. Bartoccetti Vittorio, Consultore
della Suprema Sacra Congregazione del Santo
Offizio.
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di nominare :
Camerieri d'onore soprannumerari di Spada e Cappa di Sua Santità :
28 settembre 1963. Il sig. Lemaigre du Breuil Renato E. M. (Limoges).
»
»
» Il sig. Fucile Virgilio (Roma).
»
»
» Il sig. Salabé Adolfo (Roma).
ONORIFICENZE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni XXIII,
di venerata memoria, si degnò di conferire:
La Commenda dell'Ordine Piano :
3 novembre 1962. Al sig. Caron Giuseppe.
»
»
»
Al sig. Sen Binai Ranjan.
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
3 novembre 1962. Al sig. Wiei-Tse-Chang (Cina).
»
»
» " Al sig. Belluzzi Marino Benedetto
San Marino).
»
»
» Al sig. Benvenuti Lodovico
»
»
» Al sig. Correa Giuseppe A.
»
»
» Al sig. Giretti Luciano
(Repubblica
La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile :
29 ottobre 1962.
3 novembre »
»
»
»
20 aprile 1963.
27
»
»
4 maggio
»
Al sig. Spaens Corrado (Finlandia).
Al sig. Malvestiti Piero (Italia).
Al sig. Medi Enrico (Italia).
Al sig. Dall'Orso Giovanni (Chiavari).
Al sig. Brazâo Edoardo (Portogallo).
Al sig. Padellaro Giuseppe (Roma).
di
Diarium Romanae Curiae
95
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
3 novembre 1962. Al
»
»
» Al
10
»
» Al
9 marzo 1963. Al
23
»
» Al
30
» Al
»
»
» Al
»
»
» Al
16 aprile
» Al
»
»
» Al
20
»
» Al
»
»
» Al
27
Al
»
»
»
» Al
»
Al
»
»
»
» Al
»
» Al
4 maggio
»
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Jin Seng Ahn (Corea).
Karaburçak Bedei (Turchia).
Baerlocher Angusto (Basel e Lugano).
Hopmann Enrico (Germania).
Perrin-Waldemer Boger (Paris).
Bouzé Paolo (Lille).
Lestienne Michele (Lille).
Cardaci Vittorio (Roma).
Geagea Emilio (Antiochia dei Maroniti).
Buttini Erminio (Roma).
Ciotta Paolo (Agrigento).
Anderlini Boezio (Roma).
Ra vano Francesco (Genova).
Manieri Gregorio (Parma).
Lenti Enrico (Roma).
Valeri Caldesi Valerio (Sarsina).
Cinti-Luciani Antonio (Urbanía e Sant'Angelo in
Vado).
Al sig. Petrucci Amerigo (Roma).
Ol
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe militare:
aprile
1963. Al sig. Freiré Vasconcellos Ruas Oscar (Lourenço Marques).
Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
8 dicembre 1962. Al
24 febbraio 1963. Al
»
9 marzo
Al
»
»
» Al
30
»
» Al
»
»
» Al
»
»
» Al
»
»
» Al
» Al
»
» Al
Al
»
»
»
» Al
»
» Al
»
» Al
»
» Al
»
»
» Al
Al
»
»
»
»
» Al
20 aprile
» Al
27
Al
»
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Staff ord Giacomo (Feras).
Stoppa Giorgio (Roma).
Van Doorn Lamberto G. A. (Rotterdam).
Van Zaalen Cornelio Giuseppe (Rotterdam).
Bernard Giovanni (Lille).
Boone Giovanni (Lille).
Borei Andrea (Lille).
Cau Giovanni (Lille).
Defaux Giulio (Lille).
Desombre Edoardo (Lille).
Dufour Giovanni (Lille).
Masson Pietro (Lille).
Prouvost Edoardo (Lille).
Tiberghien Giovanni (Lille).
Voreux Alberto (Lille).
Wallaert Enrico (Lille).
Wattinne Gerardo (Lille).
Wibaux Giorgio (Lille).
Ponticelli Lorenzo (Grosseto).
Ciloian Boghos (Ispahan degli Armeni).
96
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1963. Al sig. Petrossian Oarapet (Ispahan degli Armeni). „
»
Al sig. Zuccarini Aurelio (Parma).
»
»
4 maggio
» Al sig. Fossati Danilo (Milano).
27
aprile
La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa:
3 novembre 1962. Al sig.
19 gennaio 1963. Al sig.
16 aprile
» Al sig.
20
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
» Al sig.
Al sig.
»
»
»
» Al sig.
Al sig.
»
»
Al sig.
»
»
» Al sig.
Al sig.
»
27
Al
sig.
»
Al
sig.
»
»
Al
sig.
»
»
»
4 maggio
» Al sig.
10
»
» Al sig.
Alwan Mohamed Hassan (Iraq).
Boyd Barrett Giovanni Roberto (Gork and Ross).
De Mauro Cassio (Brindisi).
Grado Domenico (Agrigento).
Carbone Domenico (Italia).
De Ferrari Giovanni Paolo (Italia).
Lenzi Roberto (Italia).
Licata Giovanni (Italia).
Marcucci Armando (Italia).
Ricci Guido (Italia).
Sessa Luigi (Italia).
Torelli Aurelio (Italia).
Giorgio Andrea (Altamura).
D'Alessandro Francesco (Roma).
Crepaz Mario (Trieste).
Scarpa Francesco (Roma).
La Manna Michele (Taranto).
Il Cavalierato dell'Ordine di san Silvestro Papa:
19 gennaio 1963. Al sig. Ron Vilas Evaristo (Spagna).
9 febbraio
» Al sig. Sabet Edoardo (Paris).
16
»
» Al sig. Ainesi Emilio (Principato di Monaco).
20 aprile
» Al sig. Coumans Giuseppe (Roermond).
27
Al sig. Rinaldi Francesco (Frascati).
»
Al sig. Rinaldi Mario (Frascati).
»
» Al sig. Ramaioli Felice (Pavia).
»
M
»
» Al sig. Motta Giovanni (Roma).
»
Al sig. Rigotti Luigi (Roma).
»
»
NECROLOGIO
co
11 dicembre 1963. Monsig. Mac Neely William, Vescovo di Raphoe.
28
»
» Monsig. Calewaert Karel Justien, Vescovo di Gent.
29
»
» Monsig. Seper Franjo, Arcivescovo di Zagreb.
gennaio 1964. Monsig. de Filippis Francesco, Arcivescovo tit. di Gangra.
10
Monsig. Collier Patrick, Vescovo di Ossory.
»
11
»
» L'Emo Signor Card. Jullien Andrea, Diacono di S. Giorgio
in Velabro.
13
»
» Monsig. Stappers Camille Paul A., Vescovo tit. di Ceramo.
21
»
» L'Emo Signor Card. Chiarlo Carlo, del titolo di Santa Maria in Portico.
An. et vol. LVI
(Ser. HI, v. VI) - N. 2
15 Februarii 1964
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
SACROSANCTUM
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II
CONSTITUTIO DE SACRA LITURGIA
PAULUS EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
1. SACROSANCTUM CONCILIUM, cum sibi proponat vitam christianam
inter fideles in dies augere ; eas institutiones quae mutationibus obnoxiae
sunt, ad nostrae aetatis necessitates melius accommodare ; quidquid ad
unionem omnium in Christum credentium conferre potest, fovere; et
quidquid ad omnes in sinum Ecclesiae vocandos conducit, roborare;
suum esse arbitratur peculiari ratione etiam instaurandam atque fovendam Liturgiam curare.
2. Liturgia enim, per quam, maxime in divino Eucharistiae Sacrifi1
cio, « opus nostrae Redemptionis exercetur » summe eo confert ut fideles vivendo exprimant et aliis manifestent mysterium Christi et genui1
Secreta dominicae IX post Pentecostem
7 - ACTA, vol. VI, n. 2. — 15-2-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
98
nam verae Ecclesiae naturam, cuius proprium est esse humanam simul
ac divinam, visibilem in visibilibus praeditam, actione ferventem et contemplationi vacantem, in mundo praesentem et tamen peregrinam ; et ita
quidem ut in ea quod humanum est ordinetur ad divinum eique subordinetur, quod visibile ad invisibile, quod actionis ad contemplationem,
2
et quod praesens ad futuram civitatem quam inquirimus. Unde cum
Liturgia eos qui intus sunt cotidie aedificet in templum sanctum in Do3
mino, in habitaculum Dei in Spiritu, usque ad mensuram aetatis ple4
nitudinis Christi, miro modo simul vires eorum ad praedicandum Christum roborat, et sic Ecclesiam iis qui sunt foris ostendit ut signum leva5
tum in nationes, sub quo filii Dei dispersi congregentur in unum
quousque unum ovile fiat et unus pastor.
6
7
3. Quare Sacrosanctum Concilium, de fovenda atque instauranda
Liturgia quae sequuntur principia censet in mentem revocanda et practicas normas statuendas esse.
Inter haec principia et normas nonnulla habentur quae tum ad ritum
romanum tum ad omnes alios ritus applicari possunt ac debent, licet normae practicae quae sequuntur solum ritum romanum spectare intellegendae sint, nisi agatur de iis quae ex ipsa rei natura alios quoque ritus
afficiant.
4. Traditioni denique fideliter obsequens, Sacrosanctum Concilium
declarat Sanctam Matrem Ecclesiam omnes ritus legitime agnitos aequo
iure atque honore habere, eosque in posterum servari et omnimode foveri velle, atque optat ut, ubi opus sit, caute ex integro ad mentem sanae
traditionis recognoscantur et novo vigore, pro hodiernis adiunctis et
necessitatibus, donentur.
2
3
4
5
6
7
Cf.
Of.
Cf.
Cf.
Cf.
Cf.
Hebr. 13, 14.
Eph. 2, 21-22.
Eph. 4, 13.
Is. 11, 12.
Io. 11, 52.
Io. 10, 16.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
99
CAPUT I
De principiis generalibus ad sacram Liturgiam
instaurandam atque fovendam
I - DE SACRAE LITURGIAE NATURA
EIUSQUE MOMENTO IN VITA ECCLESIAE
5. Deus, qui (( omnes homines vult salvos fieri et ad agnitionem
veritatis venire » (1 Tim. 2, 4), « multifariam multisque modis olim
loquens patribus in prophetis » (Hebr. 1, 1), ubi venit plenitudo temporis, misit Filium suum, Verbum carnem factum, Spiritu Sancto unctum, ad evangelizandum pauperibus, ad sanandos contritos corde,
9
« medicum carnalem et spiritualem » , Mediatorem Dei et hominum.
8
10
Ipsius namque humanitas, in unitate personae Verbi, fuit instrumentum
nostrae salutis. Quare in Christo « nostrae reconciliationis processit
perfecta placano, et divini cultus nobis est indita plenitudo A .
11
Hoc autem humanae Redemptionis et perfectae Dei glorificationis
opus, cui divina magnalia in populo Veteris Testamenti praeluserant,
adimplevit Christus Dominus, praecipue per suae beatae. Passionis, ab
inferis Resurrectionis et gloriosae Ascensionis paschale mysterium, quo
« mortem nostram moriendo destruxit, et vitam resurgendo reparavit » .
1 2
Nam de latere Christi in cruce dormientis ortum est totius Ecclesiae
mirabile sacramentum.
s
13
Cf. Is. 61, 1 ; Lc. 4, 18.
S. Ignatius Antiochenus, Ad Ephesios, 7, 2; ed. F. X. Funk, Patres Apostolici, I,
Tubingae 1901, p. 218.
Cf. 1 Tim. 2, 5.
Sacramentarium Veronense (Leonianum) ; ed. C. Moniberg, Romae 1956, n. 1265,
p. 162.
Praefatio paschalis in Missali Romano.
Cf. S. Augustinus, Enarr. in Ps. CXXXVIII, 2; Corpus Christianorum XL,
Turnholti 1956, p. 1991 ; et orationem post secundam lectionem Sabbati sancti, in Missali
Romano, ante instaurationem Hebdomadae sanctae.
9
1 0
11
12
13
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
100
6. Ideoque, sicut Christus missus est a Patre, ita et ipse Apostolos,
repletos Spiritu Sancto, misit, non solum ut, praedicantes Evangelium
omni creaturae,
14
annuntiarent Filium Dei morte sua et resurrectione
nos a potestate satanae
15
et a morte liberasse et in regnum Patris trans-
tulisse, sed etiam ut, quod annuntiabant, opus salutis per Sacrificium
et Sacramenta, circa quae tota vita liturgica vertit, exercerent. Sic per
Baptismum homines paschali Christi mysterio inseruntur : commortui, consepulti, conresuscitati ;
16
spiritum accipiunt adoptionis filio-
rum, « in quo clamamus : Abba, Pater » (Rom. 8, 15), et ita fiunt veri
adoratores, quos Pater quaerit.
17
Similiter quotiescumque dominicam
cenam manducant, mortem Domini annuntiant donec veniat.
18
Idcirco,
ipso die Pentecostes, quo Ecclesia mundo apparuit, (( qui receperunt
sermonem » Petri « baptizati sunt ». Et erant « perseverantes in doctrina Apostolorum et communicatione fractionis panis et orationibus ...
collaudantes Deum et habentes gratiam ad omnem plebem » (Act. 2,
41-47). Numquam exinde omisit Ecclesia quin in unum conveniret ad
paschale mysterium celebrandum : legendo ea « in omnibus Scripturis
quae de ipso erant )) (Lc. 24, 27), Eucharistiam celebrando in qua (( mortis eius victoria et triumphus repraesentatur » ,
1 9
et simul gratias agendo
« Deo super inenarrabili dono » (2 Cor. 9, 15) in Christo Iesu, « in laudem gloriae eius » (Eph. 1, 12), per virtutem Spiritus Sancti.
7. Ad tantum vero opus perficiendum, Christus Ecclesiae suae semper adest, praesertim in actionibus liturgicis. Praesens adest in Missae
Sacrificio cum in ministri persona, <( idem nunc offerens sacerdotum ministerio, qui seipsum tunc in cruce obtulit ) ) ,
1 4
20
tum maxime sub specie-
Cf. Me. 16, 15.
Cf. Act. 26, 18.
Cf. Rom. 6, 4; Eph. 2, 6; Coloss. 3, 1; 2 Tim. 2, 11.
Cf. Io. 4, 23.
Cf. 1 Cor. 11, 26.
Conc. Trid., Sess. XIII, 11 Oct. 1551, Decr. De ss. Eucharistia, c. 5: Concilium Tridentinum, Diariorum, Actorum, Epistolarum, Tractatuum nova collectio, ed. Soc. Goerresiana, t. VII. Actorum pars IV, Friburgi Brisgoviae 1961, p. 202.
Conc. Trid., Sess. XXII, 17 Sept. 1562, Doctr. De ss. Missae sacrificio, c. 2: Concilium Tridentinum, ed. cit., t. VIII. Actorum pars V, Friburgi Brisgoviae 1919, p. 960.
1 5
16
1 7
1 8
19
20
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
101
bus eucharisticis. Praesens adest virtute sua in Sacramentis, ita ut cum
aliquis baptizat, Christus ipse baptizet.
21
Praesens adest in verbo suo,
siquidem ipse loquitur dum sacrae Scripturae in Ecclesia leguntur.
Praesens adest denique dum supplicat et psallit Ecclesia, ipse qui promisit : « Ubi sunt duo vel tres congregati in nomine meo, ibi sum in
medio eorum » (Mt. 18, 20).
Reapse tanto in opere, quo Deus perfecte glorificatur, et homines
sanctificantur, Christus Ecclesiam, sponsam suam dilectissimam, sibi
semper consociat, quae Dominum suum invocat et per ipsum Aeterno
Patri cultum tribuit.
Merito igitur Liturgia habetur veluti Iesu Christi sacerdotalis muneris
exercitatio, in qua per signa sensibilia significatur et modo singulis proprio efficitur sanctificatio hominis, et a mystico Iesu Christi Corpore,
Capite nempe eiusque membris, integer cultus publicus exercetur.
Proinde omnis liturgica celebratio, utpote opus Christi sacerdotis,
eiusque Corporis, quod est Ecclesia, est actio sacra praecellenter, cuius
efficacitatem eodem titulo eodemque gradu nulla alia actio Ecclesiae
adaequat.
8. In terrena Liturgia caelestem illam praegustando participamus,
quae in sancta civitate Ierusalem, ad quam peregrini tendimus, celebratur, ubi Christus est in dextera Dei sedens, sanctorum minister et tabernaculi veri ;
22
cum omni militia caelestis exercitus hymnum gloriae
Domino canimus ; memoriam Sanctorum venerantes partem aliquam et
societatem cum iis speramus ; Salvatorem expectamus Dominum nostrum
Iesum Christum, donec ipse apparebit vita nostra, et nos apparebimus
cum ipso in gloria.
23
9. Sacra Liturgia non explet totam actionem Ecclesiae; nam antequam homines ad Liturgiam accedere possint, necesse est ut ad fidem
21
22
23
Cf. S. Augustinus, In Ioannis Evangelium tractatus VI, cap. I, n. 7 ; PL 35, 1428.
Cf. Apoc. 21, 2; Coloss. 3, 1; Hebr. 8, 2.
Cf. Philipp. 3, 20; Coloss. 3, 4.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
102
et conversionem vocentur : « Quomodo invocabunt in quem non crediderunt? Aut quomodo credent ei quem non audierunt? Quomodo autem
audient sine praedicante? Quomodo vero praedicabunt nisi mittantur? »
(Rom. 10, 14-15).
Quare Ecclesia non credentibus praeconium salutis annuntiat, ut
omnes homines solum Deum verum et quem misit Iesum Christum cognoscant et a viis suis convertantur, paenitentiam agentes.
24
Credenti-
bus vero semper fidem et paenitentiam praedicare debet, eos praeterea
debet ad Sacramenta disponere, docere servare omnia quaecumque man25
davit Christus, et allicere ad omnia opera caritatis, pietatis et apostolatus, quibus operibus manifestum fiat christifideles de hoc mundo quidem non esse, sed tamen esse lucem mundi eosdemque Patrem glorificare coram hominibus.
10. Attamen Liturgia est culmen ad quod actio Ecclesiae tendit et
simul fons unde omnis eius virtus emanat. Nam labores apostolici ad
id ordinantur ut omnes, per fidem et Baptismum filii Dei facti, in unum
conveniant, in medio Ecclesiae Deum laudent, Sacrificium participent
et cenam dominicam manducent.
Vicissim, ipsa Liturgia impellit fideles ut « sacramentis paschalibus »
satiati fiant « pietate concordes » ;
perceperunt»;
27
2 6
orat ut « vivendo teneant quod fide
renovatio vero foederis Domini cum hominibus in
Eucharistia fideles in urgentem caritatem Christi trahit et accendit. Ex
Liturgia ergo, praecipue ex Eucharistia, lit e fonte, gratia in nos derivatur et maxima cum efficacia obtinetur illa in Christo hominum sanctificatio et Dei glorificatio, ad quam, uti ad finem, omnia alia Ecclesiae
opera contendunt.
11. Ut haec tamen plena efficacitas habeatur, necessarium est ut
fideles cum recti animi dispositionibus ad sacram Liturgiam accedant,
2 4
2 a
26
27
Of. Io. 17, 3; Lc. 24, 27; Act. 2, 38.
Of. Mt. 28, 20.
Postcommunio Vigiliae Paschalis et dominicae Resurrectionis.
Oratio Missae feriae III infra octavam Paschae.
103
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
mentem suam voci accommodent, et supernae gratiae cooperentur, ne
eam in vacuum recipiant.
28
Ideo sacris pastoribus advigilandum est ut
in actione liturgica non solum observentur leges ad validam et licitam
celebrationem, sed ut fideles scienter, actuose et fructuose eandem participent.
12. Vita tamen spiritualis non unius sacrae Liturgiae participatione
continetur. Christianus enim ad communiter orandum vocatus, nihilominus debet etiam intrare in cubiculum suum ut Patrem in abscondito
29
30
oret, immo, docente Apostolo, sine intermissione orare. Et ab eodem
Apostolo docemur mortificationem Iesu semper circumferre in corpore
nostro, ut et vita Iesu manifestetur in carne nostra mortali.
31
Quaprop-
ter Dominum in Missae Sacrificio precamur ut, « hostiae spiritualis
oblatione suscepta, nosmetipsos » sibi perficiat « munus aeternum » .
3 2
13. Pia populi christiani exercitia, dummodo legibus et normis Ecclesiae conformia sint, valde commendantur, praesertim cum de mandato Apostolicae Sedis fiunt.
Speciali quoque dignitate gaudent sacra Ecclesiarum particularium
exercitia, quae de mandato Episcoporum celebrantur, secundum consuetudines aut libros legitime approbatos.
Ita vero, ratione habita temporum liturgicorum, eadem exercitia ordinentur oportet, ut sacrae Liturgiae congruant, ab ea quodammodo deriventur, ad eam populum manuducant, utpote quae natura sua iisdem
longe antecellat.
2 8
2 9
30
31
32
Cf. 2 Cor. 6, 1.
Cf. Mt. 6, 6.
Cf. 1 Thess, o, 17.
Cf. 2 Cor. 4, 10-11.
Secreta feriae II infra octavam Pentecostes.
104
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II - DE LITURGICA INSTITUTIONE
ET DE ACTUOSA PARTICIPATIONE PROSEQUENDIS
14. Valde cupit Mater Ecclesia ut fideles universi ad plenam illam,
consciam atque actuosam liturgicarum celebrationum participationem
ducantur, quae ab ipsius Liturgiae natura postulatur et ad quam populus
christianus, « genus electum, regale sacerdotium, gens sancta, populus
adquisitionis )) (1 Petr. 2, 9; cf. 2, 4-5), vi Baptismatis ius habet et
officium.
Quae totius populi plena et actuosa participatio, in instauranda et
fovenda sacra Liturgia, summopere est attendenda : est enim primus,
isque necessarius fons, e quo spiritum vere christianum fideles hauriant ;
et ideo in tota actione pastorali, per debitam institutionem, ab animarum pastoribus est sedulo adpetenda.
Sed quia, ut hoc evenire possit, nulla spes effulget nisi prius ipsi
animarum pastores spiritu et virtute Liturgiae penitus imbuantur in
eaque efficiantur magistri, ideo per necesse est ut institutioni liturgicae
cleri apprime consulatur. Quapropter Sacrosanctum Concilium ea quae
sequuntur statuere decrevit.
15. Magistri, qui sacrae Liturgiae disciplinae in seminariis, studiorum domibus religiosis et facultatibus theologicis docendae praeficiuntur, ad munus suum in institutis ad hoc speciali cura destinatis probe
instituendi sunt.
16. Disciplina de sacra Liturgia in seminariis et studiorum domibus
religiosis inter disciplinas necessarias et potiores, in facultatibus autem
theologicis inter disciplinas principales est habenda, et sub aspectu cum
theologico et historico, tum spirituali, pastorali et iuridico tradenda.
Curent insuper aliarum disciplinarum magistri, imprimis theologiae
dogmaticae, sacrae Scripturae, theologiae spiritualis et pastoralis ita,
ex intrinsecis exigentiis proprii uniuscuiusque obiecti, mysterium Chri-
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
105
sti et historiam salutis excolere, ut exinde earum connexio cum Liturgia
et unitas sacerdotalis institutionis aperte clarescant.
17. Clerici, in seminariis domibusque religiosis, formationem vitae
spiritualis liturgicam acquirant, cum apta manuductione qua sacros
ritus intellegere et toto animo participare queant, tum ipsa sacrorum
mysteriorum celebratione, necnon aliis pietatis exercitiis spiritu sacrae
Liturgiae imbutis ; pariter observantiam legum liturgicarum addiscant,
ita ut vita in seminariis et religiosorum institutis liturgico spiritu penitus informetur.
18. Sacerdotes, sive saeculares sive religiosi, in vinea Domini iam
operantes, omnibus mediis opportunis iuventur ut plenius semper quae
in functionibus sacris agunt intellegant, vitam liturgicam vivant, eamque cum fidelibus sibi commissis communicent.
19. Liturgicam institutionem necnon actuosam fidelium participationem, internam et externam, iuxta ipsorum aetatem, condicionem,
vitae genus et religiosae culturae gradum, animarum pastores sedulo
ac patienter prosequantur, unum e praecipuis fidelis mysteriorum Dei
dispensatoris muneribus absolventes; et gregem suum hac in re non
verbo tantum, sed etiam exemplo ducant.
20. Transmissiones actionum sacrarum ope radiophonica et televisifica, praesertim si agatur de Sacro faciendo, discrete ac decore fiant,
ductu et sponsione personae idoneae, ad hoc munus ab Episcopis destinatae.
I I I - DE SACRAE LITURGIAE INSTAURATIONE ,
21. Pia Mater Ecclesia, ut populus christianus in sacra Liturgia abundantiam gratiarum securius assequatur, ipsius Liturgiae generalem instaurationem sedulo curare cupit. Nam Liturgia constat parte immutabili, utpote divinitus instituta, et partibus mutationi obnoxiis, quae
106
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
decursu temporum variare possunt vel etiam debent, si in eas forte irrepserint quae minus bene ipsius Liturgiae intimae naturae respondeant, vel minus aptae factae sint.
Qua quidem instauratione, textus et ritus ita ordinari oportet, ut
sancta, quae significant, clarius exprimant, eaque populus christianus,
in quantum fieri potest, facile percipere atque plena, actuosa et communitatis propria celebratione participare possit.
i
Quare Sacrosanctum Concilium generaliores has normas statuit.
A) Normae generales
22. § 1. Sacrae Liturgiae moderatio ab Ecclesiae auctoritate unice
pendet : quae quidem est apud Apostolicam Sedem et, ad normam iuris,
apud Episcopum.
§ 2. Ex potestate a iure concessa, rei liturgicae moderatio inter limites statutos pertinet quoque ad competentes varii generis territoriales
Episcoporum coetus legitime constitutos.
§ 3. Quapropter nemo omnino alius, etiamsi sit sacerdos, quidquam
proprio marte in Liturgia addat, demat, aut mutet.
23. Ut sana traditio retineatur et tamen via legitimae progressioni
aperiatur, de singulis Liturgiae partibus recognoscendis accurata investigatio theologica, historica, pastoralis semper praecedat. Insuper
considerentur cum leges generales structurae et mentis Liturgiae, tum
experientia ex recentiore instauratione liturgica et ex indultis passim
concessis promanans. Innovationes, demum, ne fiant nisi vera et certa
utilitas Ecclesiae id exigat, et adhibita cautela ut novae formae ex formis iam exstantibus organice quodammodo crescant.
Caveatur etiam, in quantum fieri potest, ne notabiles differentiae
rituum inter finítimas regiones habeantur.
24. Maximum est sacrae Scripturae momentum in Liturgia celebranda. Ex ea enim lectiones leguntur et in homilia explicantur, psalmi
canuntur, atque ex eius afflatu instinctuque preces, orationes et carmina
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
107
liturgica effusa sunt, et ex ea significationem suam actiones et signa accipiunt. Unde ad procurandam sacrae Liturgiae instaurationem, progressum et aptationem, oportet ut promoveatur ille suavis et vivus sacrae
Scripturae affectus, quem testatur venerabilis rituum cum orientalium
tum occidentalium traditio.
25. Libri liturgici quam primum recognoscantur, peritis adhibitis et
Episcopis consultis ex diversis orbis regionibus.
B) Normae ex indole Liturgiae utpote actionis hierarchicae
et communitatis propriae
26. Actiones liturgicae non sunt actiones privatae, sed celebrationes
Ecclesiae, quae est « unitatis sacramentum », scilicet plebs sancta sub
Episcopis adunata et ordinata.
33
Quare ad universum Corpus Ecclesiae pertinent illudque manifestant
et afficiunt ; singula vero membra ipsius diverso modo, pro diversitate
ordinum, munerum et actualis participationis attingunt.
27. Quoties ritus, iuxta propriam cuiusque naturam, secum ferunt
celebrationem communem, cum frequentia et actuosa participatione fidelium, inculcetur hanc, in quantum fieri potest, esse praeferendam celebrationi eorundem singulari et quasi privatae.
Quod valet praesertim pro Missae celebratione, salva semper natura
publica et sociali cuiusvis Missae, et pro Sacramentorum administratione.
28. In celebrationibus liturgicis quisque, sive minister sive fidelis,
munere suo fungens, solum et totum id agat, quod ad ipsum ex rei natura et normis liturgicis pertinet.
29. Etiam ministrantes, lectores, commentatores et ii qui ad scholam
cantorum pertinent, vero ministerio liturgico funguntur. Propterea mu33
S. Cyprianus, De cath. Eccl. unitate, 7; ed. G. Härtel, in CSEL, t. III, 1, Vindobonae 1868, pp. 215-16. Cf. Ep. 66, n. 8, 3 ; ed. cit., t. III, 2, Vindobonae 1871, pp. 732-33.
108
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nus suum tali sincera pietate et ordine exerceant, quae tantum ministerium decent quaeque populus Dei ab eis iure exigit.
Ideo oportet eos spiritu Liturgiae, suo cuiusque modo, sedulo imbui,
et ad partes suas rite et ordinate obeundas institui.
30. Ad actuosam participationem promovendam, populi acclamationes, responsiones, psalmodia, antiphonae, cantica, necnon actiones seu
gestus et corporis habitus foveantur. Sacrum quoque silentium suo tempore servetur.
31. In libris liturgicis recognoscendis, sedulo attendatur ut rubricae
etiam partes fidelium praevideant.
32. In Liturgia, praeter distinctionem ex munere liturgico et Ordine
sacro manantem, et praeter honores ad normam legum liturgicarum auctoritatibus civilibus debitos, nulla privatarum personarum aut condicionum, sive in caerimoniis, sive in exterioribus pompis, habeatur acceptio.
O) Normae ex indole didactica et pastorali Liturgiae
33. Etsi sacra Liturgia est praecipue cultus divinae maiestatis, ma34
gnam etiam continet populi fidelis eruditionem. In Liturgia enim Deus
ad populum suum loquitur ; Christus adhuc Evangelium annuntiat. Populus vero Deo respondet tum cantibus tum oratione.
Immo, preces a sacerdote, qui coetui in persona Christi praeest, ad
Deum directae, nomine totius plebis sanctae et omnium circumstantium
dicuntur. Signa tandem visibilia, quibus utitur sacra Liturgia ad res
divinas invisibiles significandas, a Christo vel Ecclesia delecta sunt. Unde
non solum quando leguntur ea « quae ad nostram doctrinam scripta
sunt » (Rom. 15, 4), sed etiam dum Ecclesia vel orat vel canit vel agit,
participantium fides alitur, mentes in Deum excitantur ut rationabile
obsequium Ei praestent, gratiamque Eius abundantius recipiant.
34
Cf. Conc. Trid., Sess. XXII, 17 Sept. 1562, Doetr. De ss. Missae sacrificio, c. 8:
Concilium Tridentinum, ed. cit., t. VIII, p. 961.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
109
Exinde in instauratione facienda generales normae quae sequuntur
observari debent.
34. Ritus nobili simplicitate fulgeant, sint brevitate perspicui et
repetitiones inutiles évitent, sint fidelium captui accommodati, neque
generatim multis indigeant explanationibus.
35. Ut clare appareat in Liturgia ritum et verbum intime coniungi :
1) In celebrationibus sacris abundantior, varior et aptior lectio
sacrae Scripturae instauretur.
2) Locus aptior sermonis, utpote partis actionis liturgicae, prout
ritus patitur, etiam in rubricis notetur ; et fidelissime ac rite adimpleatur ministerium praedicationis. Haec vero imprimis ex fonte sacrae
Scripturae et, Liturgiae hauriatur, quasi annuntiatio mirabilium Dei in
historia salutis seu mysterio Christi, quod in nobis praesens semper
adest et operatur, praesertim in celebrationibus liturgicis.
3) Etiam catechesis directius liturgica omnibus modis inculcetur;
et in ipsis ritibus, si necessariae sint, breves admonitiones, a sacerdote
vel competenti ministro, opportunioribus tantum momentis, praescriptis vel similibus verbis, dicendae, praevideantur.
4) Foveatur sacra Verbi Dei celebratio in solemniorum festorum
pervigiliis, in aliquibus feriis Adventus et Quadragesimae, atque in dominicis et diebus festis, maxime in locis quae sacerdote carent : quo in
casu celebrationem diaconus vel alius ab Episcopo delegatus dirigat.
36. § 1. Linguae latinae usus, salvo particulari iure, in Ritibus latinis
servetur.
§ 2. Cum tamen, sive in Missa, sive in Sacramentorum administratione, sive in aliis Liturgiae partibus, haud raro linguae vernaculae usurpatio valde utilis apud populum existere possit, amplior locus ipsi tribui
valeat, imprimis autem in lectionibus et admonitionibus, in nonnullis
orationibus et cantibus, iuxta normas quae de hac re in sequentibus capitibus singillatim statuuntur.
§ 3. Huiusmodi normis servatis, est competentis auctoritatis eccle-
110
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
siasticae territorialis, de qua in art. 22 § 2, etiam, si casus ferat, consilio
habito cum Episcopis finitimarum regionum eiusdem linguae, de usu
et modo linguae vernaculae statuere, actis ab Apostolica Sede probatis
seu confirmatis.
§ 4. Conversio textus latini in linguam vernaculam in Liturgia adhibenda, a competenti auctoritate ecclesiastica territoriali, de qua supra,
approbari debet.
D) Normae ad aptationem ingenio
et traditionibus populorum perficiendam
37. Ecclesia, in iis quae fidem aut bonum totius communitatis non
tangunt, rigidam unius tenoris formam ne in Liturgia quidem imponere
cupit ; quinimmo, variarum gentium populorumque animi ornamenta ac
dotes colit et provehit ; quidquid vero in populorum moribus indissolubili vinculo superstitionibus erroribusque non adstipulatur, benevole
perpendit ac, si potest, sartum tectumque servat, immo quandoque in
ipsam Liturgiam admittit, dummodo cum rationibus veri et authentici
spiritus liturgici congruat.
38. Servata substantiali unitate ritus romani, legitimis varietatibus
et aptationibus ad diversos coetus, regiones, populos, praesertim in Missionibus, locus relinquatur, etiam cum libri liturgici recognoscuntur ; et
hoc in structura rituum et in rubricis instituendis opportune prae oculis
habeatur.
39. Intra limites in editionibus typicis librorum liturgicorum statutos, erit competentis auctoritatis ecclesiasticae territorialis, de qua in
art. 22 § 2, aptationes definire, praesertim quoad administrationem Sacramentorum, quoad Sacramentalia, processiones, linguam liturgicam,
musicam sacram et artes, iuxta tamen normas fundamentales quae hac
in Constitutione habentur.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
111
40. Cum tamen variis in locis et adiunctis, profundior Liturgiae
aptatio urgeat, et ideo difficilior evadat :
1) A competenti auctoritate ecclesiastica territoriali, de qua in
art. 22 § 2, sedulo et prudenter consideretur quid, hoc in negotio, ex
traditionibus ingenioque singulorum populorum opportune in cultum
divinum admitti possit. Aptationes, quae utiles vel necessariae existimantur, Apostolicae Sedi proponantur, de ipsius consensu introducendae.
2) Ut autem aptatio cum necessaria circumspectione fiat, eidem
auctoritati ecclesiasticae territoriali ab Apostolica Sede facultas tribuetur, si casus ferat, ut in quibusdam coetibus ad id aptis et per determinatum tempus necessaria praevia experimenta permittat et dirigat.
3) Quia leges liturgicae difficultates speciales, quoad aptationem,
praesertim in Missionibus, secum ferre solent, in illis condendis praesto
sint viri, in re de qua agitur, periti.
IV - DE VITA LITURGICA
IN DIOECESI ET IN PAROECIA FOVENDA
41. Episcopus ut sacerdos magnus sui gregis habendus est, a quo
vita suorum fidelium in Christo quodammodo derivatur et pendet.
Quare omnes vitam liturgicam dioeceseos circa Episcopum, praesertim in ecclesia cathedrali, maximi faciant oportet : sibi persuasum habentes praecipuam manifestationem Ecclesiae haberi in plenaria et
actuosa participatione totius plebis sanctae Dei in iisdem celebrationibus liturgicis, praesertim in eadem Eucaristía, in una oratione, ad unum
altare cui praeest Episcopus a suo presbyterio et ministris circumdatus.
35
42. Cum Episcopus in Ecclesia sua ipsemet nec semper nec ubique
universo gregi praeesse possit, necessario constituere debet fidelium coe-
35
Cf. S. Ignatius Antiochenus, Ad Magn. 7; Ad Phil. 4; Ad Smym. 8; ed. F. X. Funk,
cit., I, pp. 236, 266, 281.
112
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tus, inter qnos paroeciae, localiter sub pastore vices gerente Episcopi
ordinatae, eminent : nam quodammodo repraesentant Ecclesiam visibilem per orbem terrarum constitutam.
Quare vita liturgica paroeciae eiusque relatio ad Episcopum in mente
et praxi fidelium et cleri fovenda est ; et adlaborandum ut sensus communitatis paroecialis, imprimis vero in communi celebratione Missae
dominicalis,
•
floreat.
/'<
V - DE ACTIONE PASTORALI LITURGICA PROMOVENDA
43. Sacrae Liturgiae fovendae atque instaurandae studium merito
habetur veluti signum providentialium dispositionum Dei super nostra
aetate, veluti transitus Spiritus Sancti in sua Ecclesia ; et vitam ipsius,
immo huius nostri temporis universam rationem religiose sentiendi et
agendi, nota propria distinguit.
Quapropter, ad hanc actionem pastoralem liturgicam ulterius in Ecclesia fovendam, Sacrosanctum Concilium decernit :
44. A competenti auctoritate ecclesiastica territoriali, de qua in art. 22
t
§ 2, expedit ut instituatur Commissio liturgica, a viris in scientia liturgica, Musica, Arte sacra ac re pastorali peritis iuvanda. Cui Commissioni, in quantum fieri potest, opem ferat quoddam Institutum Liturgiae Pastoralis, constans sodalibus, non exclusis, si res ita ferat, laicis
in hac materia praestantibus. Ipsius Commissionis erit, ductu auctoritatis ecclesiasticae territorialis, de qua supra, et actionem pastoralem
liturgicam in sua dicione moderari, et studia atque necessaria experimenta promovere, quoties agatur de aptationibus Apostolicae Sedi
proponendis.
45. Eadem ratione, in singulis dioecesibus Commissio de sacra Liturgia habeatur, ad actionem liturgicam, moderante Episcopo, promovendam.
Opportunum aliquando evadere potest ut plures dioeceses unam
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
113
Commissionem constituant, quae, collatis consiliis, rem liturgicam
provehat.
46. Praeter Commissionem de sacra Liturgia, in quavis dioecesi
constituantur, quantum fieri potest, etiam Commissiones de Musica sacra
et de Arte sacra.
Necessarium est ut hae tres Commissiones consociatis viribus adlaborent; immo non raro congruum erit ut in unam Commissionem coalescant.
i
CAPUT II
De sacrosancto Eucharistiae mysterio
47. Salvator noster, in Ce^a novissima, qua nocte tradebatur, Sacrificium Eucharisticum Corporis et Sanguinis sui instituit, quo Sacrificium Crucis in saecula, donec veniret, perpetuaret, atque adeo Ecclesiae dilectae Sponsae memoriale concrederet Mortis et Resurrectionis
suae : sacramentum pietatis, signum unitatis, vinculum caritatis,
36
convivium paschale, in quo Christus sumitur, mens impletur gratia et
futurae gloriae nobis pignus datur.
37
48. Itaque Ecclesia sollicitas curas eo intendit ne christifideles huic
fidei mysterio tamquam extranei vel muti spectatores intersint, sed per
ritus et preces id bene intellegentes, sacram actionem conscie, pie et
actuose participent, verbo Dei instituantur, mensa Corporis Domini
reficiantur, gratias Deo agant, immaculatam hostiam, non tantum per
sacerdotis manus, sed etiam una cum ipso offerentes, seipsos offerre discant, et de die in diem consummentur, Christo Mediatore,
38
in unita-
tem cum Deo et inter se, ut sit tandem Deus omnia in omnibus.
36
Cf. S. Augustinus, In Ioannis Evangelium tractatus XXVI, cap. VI, n. 13:
PL 35, 1613.
*
Breviarium Romanum, In festo Sanctissimi Corporis Christi, ad II Vesperas,
antiphona ad Magnificat.
Cf. S. Cyrillus Alex., Commentarium in Ioannis Evangelium, lib. XI, capp. XI-XII :
PG 74, 557-564.
37
88
8 - ACTA, vol. VI, n. 2. — 15-2-1964.
1X4
-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
49. Quapropter, ut Sacrificium Missae, etiam rituum forma, plenam
pastoralem efficacitatem assequatur, Sacrosanctum Concilium, ratione
habita Missarum, quae concurrente populo celebrantur, praesertim diebus dominicis et festis de praecepto, ea quae sequuntur decernit.
50. Ordo Missae ita recognoscatur, ut singularum partium propria
ratio necnon mutua connexio clarius pateant, atque pia et actuosa fidelium participatio facilior reddatur.
Quamobrem ritus, probe servata eorum substantia, simpliciores fiant ;
ea omittantur quae temporum decursu duplicata fuerunt vel minus utiliter addita; restituantur vero ad pristinam sanctorum Patrum normam
nonnulla quae temporum iniuria deciderunt, prout opportuna vel necessaria videantur.
51. Quo ditior mensa verbi Dei paretur fidelibus, thesauri biblici largius aperiantur, ita ut, intra praestitutum annorum spatium, praestantior pars Scripturarum Sanctarum populo legatur.
52. Homilia, qua per anni liturgici cursum ex textu sacro fidei mysteria et normae vitae christianae exponuntur, ut pars ipsius liturgiae valde
commendatur; quinimmo in Missis quae diebus dominicis et festis de
praecepto concurrente populo celebrantur, ne omittatur, nisi gravi de
causa.
53. « Oratio communis » seu « fidelium », post Evangelium et homi—
\
liam, praesertim diebus dominicis et festis de praecepto, restituatur, ut,
populo eam participante, obsecrationes fiant pro sancta Ecclesia, pro iis
qui nos in potestate regunt, pro iis qui variis premuntur necessitatibus,
ac pro omnibus hominibus totiusque mundi salute.
39
54. Linguae vernaculae in Missis cum populo celebratis congruus locus tribui possit, praesertim in lectionibus et « oratione communi », ac,
pro condicione locorum, etiam in partibus quae ad populum spectant, ad
normam art. 36 huius Constitutionis.
3 9
Cf. 1 Tim. 2, 1-2.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
115
Provideatur tamen ut christifideles etiam lingua latina partes Ordinarii Missae quae ad ipsos spectant possint simul dicere vel cantare.
Sicubi tamen amplior usus linguae vernaculae in Missa opportunus
esse videatur, servetur praescriptum art. 40 huius Constitutionis.
55. Valde commendatur illa perfectior Missae participatio qua fideles
post Communionem sacerdotis ex eodem Sacrificio Corpus Dominicum
sumunt.
Communio sub utraque specie, firmis principiis dogmaticis a Concilio
40
Tridentino statutis, in casibus ab Apostolica Sede definiendis, tum clericis et religiosis, tum laicis concedi potest, de iudicio Episcoporum, veluti ordinatis in Missa sacrae suae ordinationis, professis in Missa religiosae suae professionis, neophytis in Missa quae Baptismum subsequitur.
56. Duae partes e quibus Missa quodammodo constat, liturgia nempe
verbi et eucharistica, tam arcte inter se coniunguntur, ut unum actum
cultus efficiant. Sacra proinde Synodus vehementer hortatur animarum
pastores ut, in catechesi tradenda, fideles sedulo doceant de integra Missa
participanda, praesertim diebus dominicis et festis de praecepto.
57. § 1. Concelebratio, qua unitas sacerdotii opportune manifestatur,
in Ecclesia usque adhuc in usu remansit tam in Oriente quam in Occidente. Quare facultatem concelebrandi ad sequentes casus Concilio extendere placuit :
o
I a) feria V in Cena Domini, tum ad Missam chrismatis, tum ad
Missam vespertinam;
ö) ad Missas in Conciliis, Conventibus Episcopalibus et Synodis;
c) ad Missam in Benedictione Abbatis.
2° Praeterea, accedente licentia Ordinarii, cuius est de opportunitate
concelebrationis iudicare :
a) ad Missam conventualem et ad Missam principalem in ecclesiis,
40
Sessio XXI, 16 Iul. 1562. Doctrina de Communione sub utraque specie et parvulorum, capp. 1-3 : Concilium Tridentinum, ed. cit., t. VIII, pp. 698-699.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
116
cum utilitas christifidelium singularem celebrationem omnium sacerdotum praesentium non postulat;
b) ad Missas in conventibus cuiusvis generis sacerdotum tum saecularium tum religiosorum.
o
§ 2. I Ad Episcopum vero pertinet concelebrationis disciplinam in
dioecesi moderari.
2° Salva tamen semper sit cuique sacerdoti facultas Missam singularem celebrandi, non vero eodem tempore in eadem ecclesia, nec feria V in Cena Domini.
58. Novus ritus concelebrationis conficiatur, Pontificali et Missali
Romano inserendus.
CAPUT
III
De ceteris Sacramentis et de Sacramentalibus
59. Sacramenta ordinantur ad sanctificationem hominum, ad aedificationem Corporis Christi, ad cultum denique Deo reddendum ; ut signa
vero etiam ad instructionem pertinent. Fidem non solum supponunt,
sed verbis et rebus etiam aiunt, roborant, exprimunt ; quare fidei sacramenta dicuntur. Gratiam quidem conferunt, sed eorum celebratio fideles
optime etiam disponit ad eandem gratiam fructuose recipiendam, ad
Deum rite colendum et ad caritatem exercendam.
Maxime proinde interest ut fideles signa Sacramentorum facile intellegant et ea Sacramenta impensissime frequentent, quae ad vitam christianam alendam sunt instituta.
60. Sacramentalia praeterea sancta Mater Ecclesia instituit. Quae
sacra sunt signa quibus, in aliquam Sacramentorum imitationem, effectus praesertim spirituales significantur et ex Ecclesiae impetratione obtinentur. Per ea homines ad praecipuum Sacramentorum effectum suscipiendum disponuntur et varia vitae adiuncta sanctificantur.
61. Itaque liturgia Sacramentorum et Sacramentalium id efficit ut
fidelibus bene dispositis omnis fere eventus vitae sanctificetur gratia
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
117
divina manante ex mysterio paschali Passionis, Mortis et Resurrectionis
Christi, a quo omnia Sacramenta et Sacramentalia suam virtutem derivant; nullusque paene rerum materialium usus honestus ad finem hominem sanctificandi Deumque laudandi dirigi non possit.
62. Cum autem, successu temporum, quaedam in Sacramentorum
et Sacramentalium ritus irrepserint, quibus eorum natura et finis nostris
temporibus minus eluceant, atque adeo opus sit quaedam in eis ad nostrae aetatis necessitates accommodare, Sacrosanctum Concilium ea
quae sequuntur de eorum recognitione decernit.
63. Cum haud raro in administratione Sacramentorum et Sacramentalium valde utilis esse possit apud populum linguae vernaculae usurpano, amplior locus huic tribuatur, iuxta normas quae sequuntur :
a) In administratione Sacramentorum et Sacramentalium lingua
vernacula adhiberi potest ad normam art. 36.
b) Iuxta novam Ritualis romani editionem, Ritualia particularia,
singularum regionum necessitatibus, etiam quoad linguam, accommodata, a competenti ecclesiastica auctoritate territoriali de qua in art. 22
§ 2 huius Constitutionis quam primum parentur, et, actis ab Apostolica
Sede recognitis, in regionibus ad quas pertinet adhibeantur. In iis autem
Ritualibus vel peculiaribus Collectionibus rituum conficiendis, ne omittantur instructiones, in Rituali romano singulis ritibus praepositae, sive
pastorales et rubricales, sive quae peculiare momentum sociale habent.
64. Instauretur catechumenatus adultorum pluribus gradibus distinctus, de iudicio Ordinarii loci in usum deducendus ; quo fiat ut tempus catechumenatus, aptae institutioni destinatum, sacris ritibus successivis temporibus celebrandis, sanctificari possit.
65. In terris Missionum, praeter ea quae in traditione christiana
habentur, illa etiam elementa initiationis admitti liceat, quae apud unumquemque popolum in usu esse reperiuntur, quatenus ritui christiano accommodari possunt, ad normam art. 37-40 huius Constitutionis.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
118
66. Uterque ritus baptizandi adultos, tum simplicior, tum, ratione
habita catechumenatus instaurati, solemnior, recognoscatur ; et Missali
romano Missa propria « In collatione Baptismi » inseratur.
67. Eitus baptizandi parvulos recognoscatur et verae infantium condicioni accommodetur ; partes etiam parentum et patrinorum eorumque
officia, in ipso ritu, magis pateant.
68. In ritu Baptismi ne desint accommodationes, de iudicio Ordinarii
loci adhibendae, pro magno baptizandorum concursu. Conficiatur item
Ordo brevior quo, praesertim in terris Missionum, catechistae, et generatim, in periculo mortis, fideles, absente sacerdote vel diacono, uti possint.
69. Loco ritus qui « Ordo supplendi omissa super infantem baptizatum » appellatur, novus conficiatur quo apertius et congruentius indicetur infantem, qui ritu brevi baptizatus fuerit, iam receptum esse in
Ecclesiam.
Item novus ritus conficiatur pro valide iam baptizatis, ad sacra catholica conversis, quo significetur eos in Ecclesiae communionem admitti.
70. Aqua baptismalis, extra tempus paschale, in ipso ritu Baptismi
probata formula breviore benedici potest.
71. Ritus Confirmationis recognoscatur etiam ut huius Sacramenti
intima connexio cum tota initiatione christiana clarius eluceat; quapropter renovatio promissionum Baptismi convenienter ipsam Sacramenti susceptionem praecedet.
Confirmatio, pro opportunitate, intra Missam conferri potest ; ad
ritum autem extra Missam quod attinet, paretur formula ad modum
introductionis adhibenda.
72. Ritus et formulae Paenitentiae ita recognoscantur, ut naturam
et effectum Sacramenti clarius exprimant.
73. « Extrema Unctio », quae etiam et melius « Unctio infirmorum »
vocari potest, non est Sacramentum eorum tantum qui in extremo vitae
Concilium Oecumenicum Vaticanum H
119
discrimine versantur. Proinde tempus opportunum eam recipiendi iam
certe habetur cum fidelis incipit esse in periculo mortis propter infirmitatem vel senium.
74. Praeter ritus seiunctos Unctionis infirmorum et Viatici, conficiatur Ordo continuus secundum quem Unctio aegroto conferatur post
confessionem et ante receptionem Viatici.
75. Unctionum numerus pro opportunitate accommodetur, et orationes ad ritum Unctionis infirmorum pertinentes ita recognoscantur, ut
respondeant variis condicionibus infirmorum, qui Sacramentum suscipiunt.
76. Ritus Ordinationum, sive quoad caeremonias sive quoad textus,
recognoscantur. Allocutiones Episcopi, initio cuiusque Ordinationis aut
Consecrationis, fieri possunt lingua vernacula.
In Consecratione Episcopali impositionem manuum fieri licet ab
omnibus Episcopis praesentibus.
77. Ritus celebrandi Matrimonium, qui exstat in Rituali romano,
recognoscatur et ditior fiat, quo clarius gratia Sacramenti significetur et
munera coniugum inculcentur.
<( Si quae provinciae aliis laudabilibus consuetudinibus et caeremoniis in celebrando Matrimonii Sacramento utuntur, eas omnino retineri
Sancta Synodus vehementer optat » .
4 1
Insuper competenti auctoritati ecclesiasticae territoriali, de qua in
art. 22 § 2 huius Constitutionis, relinquitur facultas, ad normam art. 63,
exarandi ritum proprium usibus locorum et populorum congruentem,
firma tamen lege ut sacerdos assistens requirat excipiatque contrahentium consensum.
78. Matrimonium ex more intra Missam celebretur, post lectionem
Evangelii et homiliam, ante « orationem fidelium ». Oratio super spon41
Concilium Tridentinum, Sessio XXIV, 11 Nov. 1568, De reformatione, cap. 1 : Concilium Tridentinum, ed. cit., t. IX. Actorum pars VI, Friburgi Brisgoviae 1924, p. 969.
Cf. Rituale Romanum, tit. VIII, e. II, n. 6.
120
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sam, ita opportune emendata ut aequalia officia mutuae fidelitatis utriusque sponsi inculcet, dici potest lingua vernacula.
Si vero Sacramentum Matrimonii sine Missa celebratur, Epistola et
Evangelium Missae pro sponsis legantur in initio ritus et benedictio
sponsis semper impertiatur.
79. Sacramentalia recognoscantur, ratione habita normae primariae
de conscia, actuosa et facili participatione fidelium, et attentis nostrorum temporum necessitatibus. In Ritualibus recognoscendis ad normam
art. 63, etiam nova Sacramentalia, prout necessitas expostulat, addi
possunt.
Benedictiones reservatae perpaucae sint, et in favorem tantum Episcoporum vel Ordinariorum.
Provideatur ut quaedam Sacramentalia, saltem in specialibus rerum
adiunctis et de iudicio Ordinarii, a laicis congruis qualitatibus praeditis,
administrari possint.
80. Ritus Consecrationis Virginum, qui in Pontificali romano habetur, recognitioni subiciatur.
Conficiatur praeterea ritus professionis religiosae et renovationis
votorum, qui ad maiorem unitatem, sobrietatem et dignitatem conferat,
ab iis qui professionem vel votorum renovationem intra Missam peragunt, salvo iure particulari, assumendus.
Professio religiosa laudabiliter intra î^issam fiet.
81. Ritus exsequiarum paschalem mortis christianae indolem manifestius exprimat, atque condicionibus et traditionibus singularum regionum, etiam quoad colorem liturgicum, melius respondeat.
82. Recognoscatur ritus sepeliendi parvulos, ac propria Missa donetur.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
121
CAPUT IV
De Officio divino
83. Summus Novi atque aeterni Testamenti Sacerdos, Christus Iesus,
humanam naturam assumens, terrestri huic exsilio hymnum illum invexit, qui in supernis sedibus per omne aevum canitur. Universam hominum communitatem ipse sibi coagmentat, eandemque in divino hoc concinendo laudis carmine secum consociat.
Illud enim sacerdotale munus per ipsam suam Ecclesiam pergit, quae
non tantum Eucharistia celebranda, sed etiam aliis modis, praesertim
Officio divino persolvendo, Dominum sine intermissione laudat et pro
totius mundi salute interpellat.
84. Divinum Officium ex antiqua traditione christiana ita est constitutum ut totus cursus diei ac noctis per laudem Dei consecretur. Cum
vero mirabile illud laudis canticum rite peragunt sacerdotes aliique ad
hanc rem Ecclesiae instituto deputati vel christifideles una cum sacerdote
forma probata orantes, tunc vere vox est ipsius Sponsae, quae Sponsum
alloquitur, immo etiam oratio Christi cum ipsius Corpore ad Patrem.
85. Omnes proinde qui haec praestant, tum Ecclesiae officium explent, tum summum Sponsae Christi honorem participant, quia laudes
Deo persolventes stant ante thronum Dei nomine Matris Ecclesiae.
86. Sacerdotes sacro pastorali ministerio addicti eo maiore fervore
Horarum laudes persolvent, quo vividius conscii erunt sibi observandum
esse monitum Pauli : (( Sine intermissione orate » (1 Thess. 5, 17) ; operi
enim in quo laborant Dominus solus efficacitatem et incrementum dare
potest, qui dixit : (( Sine me nihil potestis facere )) (Io. 15, 5) ; propterea
Apostoli, diaconos instituentes, dixerunt : « Nos vero orationi et ministerio verbi instantes erimus » (Act. 6, 4).
87. Ut autem divinum Officium, sive a sacerdotibus sive ab aliis
Ecclesiae membris melius et perfectius in rerum adiunctis peragatur,
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
122
Sacrosancto Concilio, instaurationem ab Apostolica Sede feliciter inceptam persequenti, de Officio iuxta ritum romanum ea quae sequuntur
placuit decernere.
88. Cum sanctificatio diei sit finis Officii, cursus Horarum traditus
ita instauretur ut Horis veritas temporis, quantum fieri potest, reddatur,
simulque ratio habeatur vitae hodiernae condicionum in quibus versantur praesertim ii qui operibus apostolicis incumbunt.
89. Itaque, in instauratione Officii, hae normae serventur :
a) Laudes, ut preces matutinae, et Vesperae, ut preces vespertinae, ex venerabili universae Ecclesiae traditione duplex cardo Officii
cotidiani, Horae praecipuae habendae sunt et ita celebrandae;
ö) Completorium ita instruatur, ut fini diei apte conveniat;
c) Hora quae Matutinum vocatur, quamvis in choro indolem nocturnae laudis retineat, ita accommodetur ut qualibet diei hora recitari
possit, et e psalmis paucioribus lectionibusque longioribus constet;
d) Hora Prima supprimatur;
e) In choro, Horae minores Tertia, Sexta, Nona serventur. Extra
chorum e tribus unam seligere licet, diei tempori magis congruentem.
90. Cum praeterea Officium divinum, utpote oratio publica Ecclesiae, sit fons pietatis et orationis personalis nutrimentum, obsecrantur
in Domino sacerdotes aliique omnes divinum Officium participantes, ut
in eo persolvendo mens concordet voci; ad quod melius assequendum,
liturgicam et biblicam, praecipue psalmorum, institutionem sibi uberiorem comparent.
In instauratione vero peragenda, venerabilis ille romani Officii saecularis thesaurus ita aptetur, ut latius et facilius eo frui possint omnes
quibus traditur.
91. Ut cursus Horarum, in art. 89 propositus, reapse observari
possit, psalmi non amplius per unam hebdomadam, sed per longius
temporis spatium distribuantur.
Opus recognitionis Psalterii, feliciter inchoatum, quamprimum per-
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
123
ducatur ad finem, respectu habito latinitatis christianae, usus liturgici
etiam in cantu, necnon totius traditionis latinae Ecclesiae.
92. Ad lectiones quod attinet, haec serventur :
a) lectio sacrae Scripturae ita ordinetur, ut thesauri verbi divini
in pleniore amplitudine expedite adiri possint;
&) lectiones de operibus Patrum, Doctorum et Scriptorum eccle-
s
siasticorum depromendae melius seligantur;
c) Passiones seu vitae Sanctorum fidei historicae reddantur.
93. Hymni, quantum expedire videtur, ad pristinam formam restituantur, iis demptis vel mutatis quae mythologiam sapiunt aut christianae pietati minus congruunt. Recipiantur quoque, pro opportunitate,
alii qui in hymnorum thesauro inveniuntur.
94. Praestat, sive ad diem revera sanctificandum, sive ad ipsas Horas
cum fructu spirituali recitandas, ut in Horarum absolutione tempus servetur, quod proxime accedat ad tempus verum uniuscuiusque Horae
canonicae.
95. Communitates choro obligatae, praeter Missam conventualem,
tenentur Officium divinum cotidie in choro celebrare, et quidem :
a) totum Officium, Ordines Canonicorum, Monachorum et Monialium, aliorumque Regularium ex iure vel constitutionibus choro adstrictorum ;
ö) Capitula cathedralia vel collegialia, eas partes Officii, quae sibi
a iure communi vel particulari imponuntur;
c) Omnes autem illarum Communitatum sodales, qui sunt aut
in Ordinibus maioribus constituti aut solemniter professi, conversis exceptis, debent eas Horas canonicas soli recitare, quas in choro non persolvunt.
96. Clerici choro non obligati, si sunt in Ordinibus maioribus constituti, cotidie, sive in cpmmuni, sive soli, obligatione tenentur totum
Officium persolvendi, ad normam art. 89.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
124
97. Opportunae commutationes divini Officii, cum actione liturgica a
rubricis definiantur.
In casibus singularibus iustaque de causa, Ordinarii possunt subditos suos ab obligatione Officium recitandi ex toto vel ex parte dispensare vel id commutare.
98. Sodales cuiusvis Instituti status perfectionis, qui, vi constitutionum, partes aliquas divini Officii absolvunt, orationem publicam Ecclesiae agunt.
Item, publicam Ecclesiae orationem agunt, si quod parvum Officium, vi constitutionum, recitant, dummodo in modum Officii divini
confectum ac rite approbatum sit.
99. Cum Officium divinum sit vox Ecclesiae seu totius Corporis
mystici Deum publice laudantis, suadetur ut clerici choro haud obligati
ac praesertim sacerdotes conviventes vel in unum convenientes, aliquam
saltem divini Officii partem in communi persolvant.
Omnes autem sive in choro sive in communi Officium persolventes
munus sibi concreditum quam perfectissime, tam interna animi devotione quam externa agendi ratione, peragant.
Praestat insuper ut Officium in choro et in communi, pro opportunitate, cantetur.
100. Curent animarum pastores ut Horae praecipuae, praesertim
Vesperae, diebus dominicis et festis sollemnioribus, in ecclesia communiter celebrentur. Commendatur ut et ipsi laici recitent Officium divinum, vel cum sacerdotibus, vel inter se congregati, quin immo unusquisque solus.
101. § 1) Iuxta saecularem traditionem ritus latini, in Officio divino lingua latina clericis servanda est, facta tamen Ordinario potestate
usum versionis vernaculae ad normam art. 36 confectae concedendi, singulis pro casibus, iis clericis, quibus usus linguae latinae grave impedimentum est quominus Officium debite persolvant.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
125
§ 2) Monialibus, necnon sodalibus, sive viris non clericis sive mulieribus, Institutorum statuum perfectionis, in Officio divino, etiam in
choro celebrando, concedi potest a Superiore competente ut lingua vernacula utantur, dummodo versio approbata sit.
§ 3) Quivis clericus Officio divino adstrictus, si Oificium divinum
una cum coetu fidelium, vel cum iis qui sub § 2 recensentur, lingua vernacula celebrat, suae obligationi satisfacit, dummodo textus versionis
sit approbatus.
CAPUT V
De Anno Liturgico
102. Pia Mater Ecclesia suum esse ducit Sponsi sui divini opus
salutiferum, statis diebus per anni decursum, sacra recordatione celebrare. In unaquaque hebdomada, die quam Dominicam vocavit, memoriam habet Resurrectionis Domini, quam semel etiam in anno, solemnitate maxima Paschatis, una cum beata ipsius Passione, frequentat.
Totum vero Christi mysterium per anni circulum explicat, ab Incarnatione et Nativitate usque ad Ascensionem, ad diem Pentecostes
et ad exspectationem beatae spei et adventus Domini.
Mysteria Redemptionis ita recolens, divitias virtutum atque meritorum Domini sui, adeo ut omni tempore quodammodo praesentia reddantur, fidelibus aperit, qui ea attingant et gratia salutis repleantur.
103. In hoc annuo mysteriorum Christi circulo celebrando, Sancta
Ecclesia Beatam Mariam Dei Genetricem cum peculiari amore veneratur,
quae indissolubili nexu cum Filii sui opere salutari coniungitur ; in qua
praecellentem Redemptionis fructum miratur et exaltat, ac veluti in
purissima imagine, id quod ipsa tota esse cupit et sperat cum gaudio
contemplatur.
104. Memorias insuper Martyrum aliorumque Sanctorum, qui per
multiformem Dei gratiam ad perfectionem provecti, atque aeternam iam
adepti salutem, Deo in caelis laudem perfectam décantant ac pro nobis
126
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
intercedunt, circulo anni inseruit Ecclesia. In Sanctorum enim nataliciis
praedicat paschale mysterium in Sanctis cum Christo compassis et conglorificatis, et fidelibus exempla eorum proponit, omnes per Christum
ad Patrem trahentia, eorumque meritis Dei beneficia impetrat.
105. Variis denique anni temporibus iuxta traditas disciplinas, Ecclesia fidelium eruditionem perficit, per pias animi et corporis exercitationes, instructionem, precationem, paenitentiae et misericordiae opera.
Quapropter placuit Sacrosancto Concilio ea quae sequuntur decernere.
106. Mysterium paschale Ecclesia, ex traditione apostolica quae
originem ducit ab ipsa die Resurrectionis Christi, octava quaque die
celebrat, quae dies Domini seu dies dominica merito nuncupatur. Hac
enim die christifideles in unum convenire debent ut, verbum Dei audientes et Eucharistiam participantes, memores sint Passionis, Resurrectionis
et gloriae Domini Iesu, et gratias agant Deo qui eos « regeneravit in spem
vivam per Resurrectionem Iesu Christi ex mortuis » (1 Petr. 1, 3). Itaque dies dominica est primordialis dies festus, qui pietati fidelium proponatur et inculcetur, ita ut etiam fiat dies laetitiae et vacationis ab
opere. Aliae celebrationes, nisi revera sint maximi momenti, ipsi ne praeponantur, quippe quae sit fundamentum et nucleus totius anni liturgici.
107. Annus liturgicus ita recognoscatur ut, servatis aut restitutis
sacrorum temporum traditis consuetudinibus et disciplinis iuxta nostrae
aetatis condiciones, ipsorum indoles nativa retineatur ad fidelium pietatem debite alendam in celebrandis mysteriis Redemptionis christianae,
maxime vero mysterio paschali. Accommodationes autem, secundum locorum condiciones, si quae forte necessariae sint, fiant ad normam
art. 39 et 40.
108. Fidelium animi dirigantur imprimis ad dies festos Domini,
quibus mysteria salutis per annum celebrantur. Proinde Proprium de
Tempore aptum suum locum obtineat super festa Sanctorum, ut integer
mysteriorum salutis cyclus debito modo recolatur.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
127
109. Duplex indoles temporis quadragesimalis, quod praesertim
per memoriam vel praeparationem Baptismi et per paenitentiam fideles, instantius verbum Dei audientes et orationi vacantes, componit ad
celebrandum paschale mysterium, tam in liturgia quam in catechesi
liturgica pleniore in luce ponatur. Proinde :
a) elementa baptismalia liturgiae quadragesimalis propria abundantius adhibeantur; quaedam vero ex anteriore traditione, pro opportunitate, restituantur;
b) idem dicatur de elementis paenitentialibus. Quoad catechesim
autem animis fidelium inculcetur, una cum consectariis socialibus peccati, illa propria paenitentiae natura quae peccatum, prout est offensa
Dei, detestatur ; nec praetermittatur partes Ecclesiae in actione paenitentiali atque oratio pro peccatoribus urgeatur.
110. Paenitentia temporis quadragesimalis non tantum sit interna
et individualis, sed quoque externa et socialis. Praxis vero paenitentialis,
iuxta nostrae aetatis et diversarum regionum possibilitates necnon fidelium condiciones, foveatur, et ab auctoritatibus, de quibus in art. 22,
commendetur.
Sacrum tamen esto ieiunium paschale, feria VI in Passione et Morte
Domini ubique celebrandum et, iuxta opportunitatem, etiam Sabbato
sancto producendum, ut ita, elato et aperto animo, ad gaudia dominicae
Resurrectionis perveniatur.
111. Sancti iuxta traditionem in Ecclesia coluntur, eorumque reliquiae authenticae atque imagines in veneratione habentur. Festa Sanctorum mirabilia quidem Christi in servis eius praedicant et fidelibus opportuna praebent exempla imitanda.
Ne festa Sanctorum festis ipsa mysteria salutis recolentibus praevaleant, plura ex his particulari cuique Ecclesiae vel Nationi vel Religiosae
Familiae relinquantur celebranda, iis tantum ad Ecclesiam universam
extensis, quae Sanctos memorant momentum universale revera prae se
ferentes.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
128
CAPUT VI
De Musica sacra
112. Musica traditio Ecclesiae universae thesaurum constituit pretii
inaestimabilis, inter ceteras artis expressiones excellentem, eo praesertim
quod ut cantus sacer qui verbis inhaeret necessariam vel integralem liturgiae sollemnis partem efficit.
Profecto sacros concentus laudibus extulerunt cum Sacra Scriptura,
42
tum sancti Patres atque Romani Pontifices, qui recentiore aetate,
praeeunte sancto Pio X, munus Musicae sacrae ministeriale in dominico
servitio pressius illustrarunt.
Ideo Musica sacra tanto sanctior erit quanto arctius cum actione
liturgica connectetur, sive orationem suavius exprimens vel unanimitatem fovens, sive ritus sacros maiore locupletans sollemnitate. Ecclesia
autem omnes verae artis formas, debitis praeditas dotibus, probat easque in cultum divinum admittit.
Sacrosanctum igitur Concilium normas ac praecepta ecclesiasticae
traditionis et disciplinae servans finemque Musicae sacrae respiciens, qui
gloria Dei est atque sanctificatio fidelium, ea quae sequuntur statuit.
113. Formam nobiliorem actio liturgica accipit, cum divina Officia
sollemniter in cantu celebrantur, quibus ministri sacri intersint quaeque
populus actuose participet.
Quoad linguam adhibendam, serventur praecepta art. 36 ; quoad
Missam art. 54 ; quoad Sacramenta, art. 63 ; quoad Officium divinum,
art. 101.
114. Thesaurus Musicae sacrae summa cura servetur et foveatur.
Scholae cantorum assidue provehantur, praesertim apud ecclesias cathedrales ; Episcopi vero ceterique animarum pastores sedulo curent ut in
Cf. Eph.
5,
1&; Col. 3, IS.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
129
qualibet actione sacra in cantu peragenda universus fidelium coetus
actuosam participationem sibi propriam praestare valeat, ad normam
art. 28 et 30.
115. Magni habeatur institutio et praxis musica in Seminariis, in
Religiosorum utriusque sexus novitiatibus et studiorum domibus, necnon in ceteris institutis et scholis catholicis; ad quam quidem institutionem assequendam, magistri, qui Musicae sacrae docendae praeficiuntur, sedulo conformentur.
Commendantur insuper Instituta Superiora de Musica sacra pro
opportunitate erigenda.
Musicae vero artifices, cantores, imprimis pueri, etiam germana institutione liturgica donentur.
116. Ecclesia cantum gregorianum agnoscit ut liturgiae romanae
proprium : qui ideo in actionibus liturgicis, ceteris paribus, principem
locum obtineat.
Alia genera Musicae sacrae, praesertim vero polyphonia, in celebrandis divinis Officiis minime excluduntur, dummodo spiritui actionis liturgicae respondeant, ad normam art. 30.
117. Compleatur editio typica librorum cantus gregoriani; immo
paretur editio magis critica librorum iam editorum post instaurationem,
sancti Pii X.
Expedit quoque ut paretur editio simpliciores modos continens, in
usum minorum ecclesiarum.
118. Cantus popularis religiosus sollerter foveatur, ita ut in piis
sacrisque exercitiis et in ipsis liturgicis actionibus, iuxta normas et
praecepta rubricarum, fidelium voces resonare possint.
119. Cum in regionibus quibusdam, praesertim Missionum,. gentes
inveniantur quibus propria est traditio musica, magnum momentum
in earum vita religiosa ac sociali habens, huic musicae aestimatio debita
necnon locus congruus praebeatur, tam in fingendo earum sensu reli9 - ACTA, vol. VI, n. 2. — 15-2-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
130
gioso, quam in cultu ad earum indolem accommodando, ad mentem
art. 39 et 40.
Quapropter in institutione musica missionariorum, diligenter curetur, ut, quantum fieri potest, traditionalem earum gentium musicam
tam in scholis quam in actionibus sacris promovere valeant.
120. Organum tubulatum in Ecclesia latina magno in honore habeatur, tamquam instrumentum musicum traditionale cuius sonus Ecclesiae caerimoniis mirum addere valet splendorem, atque mentes ad Deum
ac superna vehementer extollere.
Alia vero instrumenta, de iudicio et consensu auctoritatis territorialis competentis, ad normam art. 22 § 2, 37 et 40, in cultum divinum
admittere licet, quatenus usui sacro apta sint aut aptari possint, templi
dignitati congruant, atque revera aedificationi fidelium faveant.
121. Sentiant musicae artifices, spiritu christiano imbuti, se ad
Musicam sacram colendam et ad thesaurum eius augendum esse vocatos.
Modos autem componant, qui notas verae Musicae sacrae prae se
ferant atque non solum a maioribus scholis cantorum cani possint, sed
minoribus quoque scholis conveniant et actuosam participationem totius
coetus fidelium foveant.
Textus cantui sacro destinati catholicae doctrinae sint conformes,
immo ex sacris Scripturis et fontibus liturgicis potissimum hauriantur.
CAPUT
VII
De Arte sacra deque sacra supellectile
122. Inter nobilissimas ingenii humani exercitationes artes ingenuae optimo iure adnumerantur, praesertim autem ars religiosa eiusdemque culmen, ars nempe sacra. Quae natura sua ad infinitam pulchritudinem divinam spectant, humanis operibus aliquomodo expri«
mendam, et Deo eiusdemque laudi et gloriae provehendae eo magis addi-
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
131
«initur, quo nihil aliud eis propositum est, quam ut operibus suis ad
hominum mentes pie in Deum convertendas maxime conferant.
Alma Mater Ecclesia proinde semper fuit ingenuarum artium amica,
earumque nobile ministerium, praecipue ut res ad sacrum cultum pertinentes Vere essent dignae, decorae ac pulchrae, rerum supernarum signa et symbola, continenter quaesivit, artificesque instruxit. Immo earum veluti arbitram Ecclesia iure semper se habuit, diiudicans inter
artificum opera quae fidei, pietati legibusque religiose traditis congruerent, atque ad usum sacrum idonea haberentur.
Peculiari sedulitate Ecclesia curavit ut sacra supellex digne et pulchre cultus decori inserviret, eas mutationes sive in materia, sive in
forma, sive in ornatu admittens, quas artis technicae progressus per
temporis decursum invexit.
Placuit proinde Patribus hisce de rebus ea quae sequuntur decernere.
123. Ecclesia nullum artis stilum veluti proprium habuit, sed secundum gentium indoles ac condiciones atque variorum Rituum necessitates modos cuiusvis aetatis admisit, efficiens per decursum saeculorum artis thesaurum omni cura servandum. Nostrorum etiam temporum
atque omnium gentium et regionum ars liberum in Ecclesia exercitium
habeat, dummodo sacris aedibus sacrisque ritibus debita reverentia debitoque honore inserviat ; ita ut eadem ad mirabilem illum gloriae concentum, quem summi viri per praeterita saecula catholicae fidei cecinere,
suam queat adiungere vocem.
124. Curent Ordinarii ut artem vere sacram promoventes eique
faventes, potius nobilem intendant pulchritudinem quam meram sumptuositatem. Quod etiam intellegatur de sacris vestibus et ornamentis.
Curent Episcopi ut artificum opera, quae fidei et moribus, ac christianae pietati répugnent, offendantque sensum vere religiosum vel ob
formarum depravationem, vel ob artis insufficientiam, mediocritatein
ac simulationem, ab aedibus Dei aliisque locis sacris sedulo arceantur.
In aedificandis vero sacris aedibus, diligenter curetur ut ad litur-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
gicas actiones exsequendas- et ad fidelium actuosam participationem
obtinendam idoneae sint.
125. Firma maneat praxis, in ecclesiis sacras imagines fidelium venerationi proponendi; attamen moderato numero et congruo ordine
exponantur, ne populo christiano admirationem inficiant, neve indulgeant devotioni minus rectae.
126. In diiudicandis artis operibus Ordinarii locorum audiant Commissionem dioecesanam de Arte sacra, et, si casus ferat, alios viros valde
peritos, necnon Commissiones de quibus in articulis 44, 45, 46.
Sedulo advigilent Ordinarii ne sacra supellex vel opera pretiosa,
utpote ornamenta domus Dei, alienentur vel disperdantur.
127. Episcopi vel per se ipsos vel per sacerdotes idoneos qui peritia et artis amore praediti sunt, artiñcum curam habeant, ut eos spiritu
Artis sacrae et sacrae Liturgiae imbuant.
Insuper commendatur ut scholae vel Academiae de Arte sacra ad
artifices formandos instituantur in illis regionibus in quibus id visum
fuerit.
Artifices autem omnes, qui ingenio suo ducti, gloriae Dei in Ecclesia sancta servire intendunt, semper meminerint agi de sacra quadam
Dei Creatoris imitatione et de operibus cultui catholico, fidelium aedificationi necnon pietati eorumque instructioni religiosae destinatis.
128. Canones et statuta ecclesiastica, quae rerum externarum ad
sacrum cultum pertinentium apparatum spectant, praesertim quoad
aedium sacrarum dignam et aptam constructionem, altarium formam et
aedificationem, tabernaculi eucharistici nobilitatem, dispositionem et
securitatem, baptisterii convenientiam et honorem, necnon congruentem
sacrarum imaginum, decorationis et ornatus rationem, una cum libris
liturgicis ad normam art. 25 quam primum recognoscantur : quae liturgiae iñstauratae minus congruere videntur, emendentur aut aboleantur ;
quae vero ipsi favent, retineantur vel introducantur.
Qua in re, praesertim quoad materiam et formam sacrae supellecti-
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
133
lis et indumentorum, territorialibus Episcoporum coetibus facultas tribuitur res aptandi necessitatibus et moribus locorum, ad normam
art. 22 huius Constitutionis.
129. Clerici, dum philosophicis et theologicis studiis incumbunt,
etiam de Artis sacrae historia eiusque evolutione instituantur, necnon
de sanis principiis quibus opera Artis sacrae inniti debent, ita ut Ecclesiae venerabilia monumenta aestiment atque servent, et artificibus in
operibus efficiendis congrua consilia queant praebere.
130. Convenit ut usus pontificalium reservetur illis ecclesiasticis
personis, quae aut charactere episcopali, aut peculiari aliqua iurisdictione gaudent.
APPENDIX
Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani secundi
de calendario recognoscendo declaratio
Sacrosanctum Oecumenicum Concilium Vaticanum secundum, haud
parvi momenti aestimans multorum desideria de festo Paschatis certae
dominicae assignando et de calendario stabiliendo, omnibus sedulo perpensis, quae ex inductione novi calendarii manare possint, haec quae
sequuntur declarat :
1. Sacrosanctum Concilium non obnititur quin festum Paschatis
certae dominicae in Calendario Gregoriano assignetur, assentientibus iis
quorum intersit, praesertim fratribus ab Apostolicae Sedis communione
seiunctis.
2. Item Sacrosanctum Concilium declarat se non obsistere inceptis
quae conferant ad calendarium perpetuum in societatem civilem inducendum.
Variorum autem systematum, quae ad calendarium perpetuum stabiliendum et in societatem civilem inducendum excogitantur, iis tantum
Acta Apostolicae Seäds - Commentarium Officiale
134
Ecclesia non obsistit, quae hebdomadam septem dierum cum dominica
"servant et tutantur, nullis diebus extra hebdomadam interiectis, ita ut
hebdomadarum successio intacta, nisi accedant gravissimae rationes de
quibus Apostolica Sedes iudicium ferat, relinquatur.
Haec omnia et singula qwae in hac Constitutione edicta sunt, placuerunt Sacrosancti Concilii Patribus. Et Nos, Apostolica a Christo Nobis
tradita potestate, illa, una cum Venerabilibus Patribus, in Spiritu
Sancto approbamus, decernimus ac statuimus et quae ita synodaliter
statuta sunt ad Dei gloriam promulgari iubemus.
Romae, apud S. Petrum, die iv Decembris anno MCMLXIII.
Ego PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus
£8 Ego EUGENIUS Episcopus Ostiensis ac Portuensis et S. Rufinae Cardinalis TISSERANT, Sacri Collegii Decanus.
£8 Ego IOSEPHUS Episcopus Albanensis Cardinalis PIZZARDO.
£8 Ego BENEDICTUS Episcopus Praenestinus Cardinalis ALOISI MASELLA.
£8 Ego HAMLETUS IOANNES Episcopus tit. Tusculanus Cardinalis CicoGNANI.
£8 Ego IOSEPHUS Episcopus tit. Sabinensis et Mandelensis Cardinalis
FERRETTO.
B Ego ACHILLES titulo S. Sixti Presbyter Cardinalis LIENART, Episcopus Insulensis.
© Ego IGNATIUS GABRIEL titulo Basilicae XII Apostolorum Presbyter
Cardinalis TAPPOUNI, Patriarcha Antiochenus Syrorum.
Ego IACOBUS ALOISIUS titulo S. Laurentii in Damaso Presbyter Cardinalis COPELLO, S. R. E. Cancellarius.
B Ego PETRUS titulo SSmae Trinitatis in Monte Pincio Presbyter Cardinalis GERLIER, Archiepiscopus Lugdunensis.
Ego GREGORIUS PETRUS titulo S. Bartholomaei in Insula Presbyter
Cardinalis AGAGIANIAN.
© Ego CAROLUS CARMELUS titulo S. Pancratii Presbyter Cardinalis
MOTTA, Archiepiscopus S. Pauli in Brasilia.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
135
© Ego FRANCISCUS titulo Ss. Ioannis et Pauli Presbyter Cardinalis
SPELLMAN, Archiepiscopus Neo-Eboracensis.
© Ego IACOBUS titulo Ss. Bonifacii et Alexii Presbyter Cardinalis DE
BARROS CÁMARA,
Archiepiscopus S. Sebastiani Fluminis Ianuarii.
© Ego IOSEPHUS titulo S. Ioannis ante Portam Latinam Presbyter
Cardinalis FRINGS, Archiepiscopus Coloniensis.
© Ego ERNESTUS titulo S. Sabinae Presbyter Cardinalis RUFPINI, Archiepiscopus Panormitanus.
© Ego ANTONIUS titulo S. Laurentii in Panisperna Presbyter Cardinalis CAGGIANO, Archiepiscopus Bonaërensis.
Ego PETRUS titulo S. Praxedis Presbyter Cardinalis CIRIACI.
© Ego MAURITIUS titulo S. Mariae de Pace Presbyter Cardinalis FELTIN,
Archiepiscopus Parisiensis.
© Ego IOSEPHUS titulo S. Mariae de Victoria Presbyter Cardinalis SIRI,
Archiepiscopus Ianuensis.
© Ego IACOBUS FRANCISCUS titulo S. Anastasiae Presbyter Cardinalis
MCINTYRE, Archiepiscopus Angelorum in California.
© Ego IACOBUS titulo S. Mariae in Transpontina Presbyter Cardinalis
LERCARO, Archiepiscopus Bononiensis.
© Ego STEPHANUS titulo S. Mariae Trans Tiberini Presbyter Cardinalis
WYSZYNSKI, Archiepiscopus Gnesnensis et Varsaviensis, Primas Poloniae.
© Ego BENIAMINUS titulo S. Vitalis Presbyter Cardinalis de ARRIBA Y
CASTRO, Archiepiscopus Tarraconensis.
© Ego FERDINANDUS titulo S. Augustini Presbyter Cardinalis QUIROGA
Y PALACIOS, Archiepiscopus Compostellanus.
© Ego PAULUS AEMILIUS titulo S. Mariae Angelorum in Thermis Presbyter Cardinalis LEGER, Archiepiscopus Marianopolitanus.
© Ego VALERIANUS titulo S. Mariae in Via Lata Presbyter Cardinalis
GRACIAS, Archiepiscopus Bombayensis.
© Ego IOANNES titulo S. Marci Presbyter Cardinalis URBANI, Patriarcha
Venetiarum.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
136
Ego PAULUS titulo S. Mariae in Vallicella Presbyter Cardinalis GIOBBE,
S. R. E. Datarins.
v
Ego FERDINANDUS titulo S. Eustachii Presbyter Cardinalis CENTO.
© Ego IOSEPHUS titulo S. Onuphrii in Ianiculo Presbyter Cardinalis
GARIBI Y RIVERA,
Archiepiscopus Guadalajarensis.
Ego CAROLUS titulo S. Agnetis extra moenia Presbyter Cardinalis CONPALONIERI.
© Ego ALFONSUS titulo S. Callixti Presbyter Cardinalis CASTALDO, Archiepiscopus Neapolitanus.
© Ego PAULUS titulo Ss. Quirici et Iulittae Presbyter Cardinalis RiCHAUD,
Archiepiscopus Burdigalensis.
© Ego FRANCISCUS titulo S. Eusebii Presbyter Cardinalis KÖNIG, Archiepiscopus Vindobonensis.
ffi Ego IULIUS titulo S. Mariae Scalaris Presbyter Cardinalis DÖPFNER,
Archiepiscopus Monacensis et Frisingensis.
Ego PAULUS titulo S. Andreae Apostoli de Hortis Presbyter Cardinalis
MARELLA.
Ego GUSTAVUS titulo S. Hieronymi Illyricorum Presbyter Cardinalis
TESTA.
© Ego ALBERTUS titulo S. Caeciliae Presbyter Cardinalis MEYER, Archiepiscopus Chicagiensis.
Ego ALOISIUS titulo S. Andreae de Valle Presbyter Cardinalis TRAGLIA.
© Ego PETRUS TATSUO titulo S. Antonii Patavini de Urbe Presbyter
Cardinalis Doi, Archiepiscopus Tokiensis.
© Ego IOSEPHUS titulo S. Ioannis Baptistae Florentinorum Presbyter
Cardinalis LEFEBVRE, Archiepiscopus Bituricensis.
© Ego BERNARDUS titulo S. Ioachimi Presbyter Cardinalis ALFRINK,
Archiepiscopus Ultraiectensis.
© Ego RUFINUS I. titulo S. Mariae ad Montes Presbyter Cardinalis
SANTOS, Archiepiscopus Manilensis.
© Ego LAUREANUS titulo S. Francisci Assisiensis ad Ripam Maiorem
Presbyter Cardinalis RUGAMBWA, Episcopus Bukobaënsis.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
137
83 Ego IOSEPHUS titulo Ssmi Redemptoris et S. Alfonsi in Exqniliis Presbyter Cardinalis RITTER, Archiepiscopus S. Ludovici.
83 Ego IOSEPHUS HUMBERTUS titulo SS. Andreae et Gregorii ad Clivum
Scauri Presbyter Cardinalis QUINTERO, Archiepiscopus Caracensis.
63 Ego ALOISIUS titulo S. Mariae Novae Presbyter Cardinalis CONCHA,
Archiepiscopus Bogotensis.
Ego IOSEPHUS titulo S. Priscae Presbyter Cardinalis DA COSTA NUNES.
Ego HILDEBRANDUS titulo S. Sebastiani ad Catacumbas Presbyter Cardinalis ANTONIUTTI.
Ego EPHRAEM titulo S. Crucis in Hierusalem Presbyter Cardinalis FORNI.
63 Ego IOANNES titulo S. Mariae de Aracoeli Presbyter Cardinalis LANDAZURI RICKETTS,
Archiepiscopus Limensis, Primas Peruviae.
83 Ego RADULFUS titulo S. Bernardi ad Thermas Presbyter Cardinalis
SILVA HENRIQUEZ,
Archiepiscopus S. Iacobi in Chile.
83 Ego LEO IOSEPHUS titulo S. Petri ad Vincula Presbyter Cardinalis
SUENENS, Archiepiscopus Mechliniensis-Bruxellensis.
Ego ALAPHRIDUS S. Mariae in Domnica Protodiaconus Cardinalis OTTAVIANI.
Ego ALBERTUS S. Pudentianae Diaconus Cardinalis DI JORIO.
Ego FRANCISCUS S. Caesarei in Palatio Diaconus Cardinalis BRACCI.
Ego FRANCISCUS S. Mariae in Cosmedin Diaconus Cardinalis ROBERTI.
Ego ARCADIUS SS. Blasii et Caroli ad Catinarios Diaconus Cardinalis
LARRAONA.
Ego FRANCISCUS SS. Cosmae et Damiani Diaconus Cardinalis MORANO.
Ego GUILLELMUS THEODORUS S. Theodori in Palatio Diaconus Cardinalis HEARD.
Ego AUGUSTINUS S. Sabae Diaconus Cardinalis BEA.
Ego Frater MICHAEL S. Pauli in Haraenula Diaconus Cardinalis
BROWNE.
Ego IOACHIM ANSELMUS S. Apollinaris Diaconus Cardinalis ALBAREDA.
63 Ego STEPHANUS I SIDAROUSS, Patriarcha Alexandrinus Coptorum.
63 Ego MAXIMUS IV SAIGH, Patriarcha Antiochenus Melchitarum.
83 Ego PAULUS PETRUS MEOUÇHI, Patriarcha Antiochenus Maronitarum.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
138
83 Ego ALBERTUS GORI, Patriarcha Hierosolymitanus Latinorum.
83 Ego PAULUS II CHEIKHO, Patriarcha Babylonensis Chaldaeorum.
83 Ego IGNATIUS PETRUS XVI BATANIAN, Patriarcha Ciliciae Armenorum.
83 Ego IOSEPHUS VIEIRA ALVERNAZ, Patriarcha Indiarum Orientalium.
83 Ego IOANNES CAROLUS MCQUAID, Archiepiscopus Dublinensis, Primas
Hiberniae.
83 Ego ANDREAS ROHRACHER, Archiepiscopus Salisburgensis, Primas Germaniae.
83 Ego DEMETRIUS MOSCATO, Archiepiscopus Primas Salernitanus et Administrator Perpetuus Acernensis.
83 Ego HUGO CAMOZZO, Archiepiscopus Pisanus et Primas Sardiniae et
Corsicae.
83 Ego MAURITIUS PERRIN, Archiepiscopus Carthaginensis et Primas
Africae.
83 Ego ALEXANDER TOKIC, Archiepiscopus Antibarensis et Primas Serbiae.
83 Ego MICHAEL DARIUS MIRANDA, Archiepiscopus Mexicanus, Primas
Mexici.
83 Ego IOANNES CAROLUS HEENAN, Archiepiscopus Vestmonasteriensis,
Primas Angliae.
83 Ego GUILLELMUS CONWAY, Archiepiscopus Armachanus, Primas totius
Hiberniae.
83 Ego FERDINANDUS PERIER, Archiepiscopus tit. Rhoinensis.
Sequuntur
caeterae subsignationes.
Ita est.
83 Ego PERICLES FELICI
Archiepiscopus tit. Samosatensis
Ss. Concilii Secretarius Generalis
83 Ego Iosephus Rossi
Episcopus tit. Païmyrenus
Ss. Concilii Notarius
Ego Franciscus Hannibal Ferretti
Ss. Concilii Notarius
139
Acta Pauli Pp. VI
ACTA PAULI PP. VI
LITTERAE
MOTU
APOSTOLICAE
PROPRIO
DATAE
Decernitur ut praescripta quaedam Constitutionis de Sacra Liturgia a Concilio Oecumenico Vaticano II probatae vigere incipiant.
PAULUS PP. V I
SACRAM OLITURGIAM
diligenter servari, excoli et, pro necessi-
tate, instaurari quantae curae semper fuerit Summis Pontificibus Decessoribus Nostris, Nobismetipsis, et sacris Ecclesiae
Pastoribus, tum plurima acta in lucem edita confirmant, quae
nemo cognita non habet, tum vero Constitutio de hac re agens,
quam Concilium Oecumenicum Vaticanum I I , in sollemni sessione, die iv Decembris superioris anni
MDCCCCLXIII
habita,
summa assensione approbavit, et Nos promulgari iussimus.
Quod profecto ex eo consequitur, quod in terrena Liturgia
caelestem illam praegustando participamus, quae in sancta civitate Ierusalem, ad quam peregrini tendimus,
celebratur,
ubi
Christus est in dextera Dei sedens, sanctorum minister et tabernaculi veri; cum omni militia caelestis exercitus hymnum gloriae Domino
canimus; memoriam sanctorum venerantes par-
tem aliquam et societatem cum iis speramus; Salvatorem exspectamus Dominum nostrum Iesum Christum, donec ipse ap1
parebit vita nostra, et nos apparebimus cum ipso in gloria.
•
1
Constit, de sacra Liturgia, n. 8.
i
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
140
Quo fit ut christifidelium animi, ita Deum colentes, omnis
sanctitatis principium et rationem, ad hanc adipiscendam alliciantur ac veluti impellantur, evadantque, in terrestri hac pe2
regrinatione, almae Sionis aemuli.
Has ob causas facile quivis intellegit, in hac rerum provincia, nihil Nos habere antiquius, quam ut sive christifideles,
sive praecipue sacerdotes, primum se penitus studio dent Constitutionis, de qua dicimus, deinde animos suos iam nunc
componant ad praecepta eiusdem integra fide facienda, cum
vigere ea incipient. Qua,m ob causam, cum ex ipsa rei natura,
quae ad cognitionem et vulgationem legum liturgicarum pertinent, statim vigere necesse sit, plane plurimum dioecesium
Praesules hortamur ut, sacris administris, dispensatoribus mysteriorum Dei? adiuvantibus, in eo elaborare ne morentur, ut
sibi concrediti fideles, pro sua quisque aetate, vitae condicione,
ingeniique cultu, simul sacrae liturgiae vim virtutemque intimam mente concipiant, simul animo et corpore Ecclesiae
ritus religiosissime participent.
4
Quemadmodum inter omnes constat, plurimae Constitutionis praeceptiones nequeunt intra breve temporis spatium ad
effectum adduci ; utpote cum antea sint ritus quidam recognoscendi et novi liturgici libri apparandi. Quod opus ut ea qua
par est sapientia et prudentia peragatur, peculiarem condimus
Commissionem, quam appellant, cuius praecipuae erunt partes, ut ipsius Constitutionis de sacra liturgia praecepta sancte
perficienda curet.
Attamen, quoniam de Constitutionis normis certae quae2
3
4
Ex hymno ad Laudes, in festo Dedicationis Ecclesiae.
Cfr. 1 Cor. 4, 1.
Cfr. Constit, art. 19.
141
Acta PauU Pp. VI
dam hinc iam peragi sane possunt, has re vera ut sine cunctatione praestentur volumus, ne diutius christifidelium animi iis
gratiae fructibus careant, qui inde exspectantur.
Quapropter auctoritate Nostra apostolica atque motu proprio
praecipimus atque decernimus, ut a proxima Dominica prima
Quadragesimae, hoc est a die xvi mensis Februarii, hoc anno
MDCcccLxiv, cessante scilicet statuta legis vacatione, ea quae
sequuntur vigere incipiant.
I) Quod ad ea spectat, quae de liturgica institutione in sacris Seminariis, in Sodalitatum religiosarum scholis, et in theologicis, quas vocant, Facultatibus tradenda articulis 15, 16, et 17
praescribuntur, ita ibidem studiorum rationes ut iam nunc
comparentur volumus, ut a proximo anno scholari ea ordinate
et diligenter praestentur.
II) Decernimus pariter ut, ex praescriptis art. 45 et 46, in
singulis dioecesibus Consilium habeatur, cui sit mandatum,
ut, Episcopo moderante, res liturgica magis magisque pernoscatur et provehatur.
Qua super re opportune aliquando fiet, ut plures dioeceses
commune habeant Consilium.
Praeterea in quavis dioecesi, quantum fieri potest, duo alia
habeantur Consilia:
alterum Musicae sacrae,
alterum Arti
sacrae accurandae.
Quae tria Consilia in singula dioecesi non raro congruet,
ut in unum coalescant.
III) Item a die, quem supra statuimus, iussum vigere volumus homiliae diebus dominicis et festis de praecepto in Missis
habendae; ad normam art. 52.
I V ) Eam art. 71 partem vim suam statim obtinere statui-
Acta Apostolicae Sedis ~ Commentarium Officiale
142
mus, ex qua Sacramentum Confirmationis, pro opportunitate,
intra Missam, post lectionem Evangelii et homiliam, conferri
potest.
V) Quod ad art. 78 attinet, Matrimonii Sacramentum de
more intra Missam celebretur, post lectum Evangelium et habitam homiliam.
Quodsi Matrimonium sine Missa celebretur, quoad totus
huius Sacramenti ritus instauratus erit, haec serventur: initio
sacrae huius caerimoniae, post brevem habitam admonitionem,
5
legantur lingua vernacula Epistula et Evangelium e
Missa pro Sponsis deprompta; ac deinde ea benedictio Sponsis semper impertiatur, quae in Rituali Romano legitur tit. V I I I ,
cap. I I I .
V I ) Quamvis divini Officii ordo nondum sit, iuxta art. 89,
recognitus et instauratus, tamen iam nunc iis qui chori obligatione non astringuntur facultatem facimus, ut, cessante legis
vacatione, Horam Primam omittere possint, et ex ceteris Horis
minoribus illam eligere, quae diei momento magis congruat.
Quod dum concedimus, plane confidimus fore ut sacrorum
administri adeo de sui animi pietate nihil remittant, ut, si sacerdotalis officii sui munera unius Dei amore diligenter obierint,
putandi sint mente cum eo coniuncti totum diem traducere,
V I I ) Quod ad idem Officium divinum pertinet, in casibus
singularibus et de iusta causa, Ordinarii possunt subditos suos
obligatione Officii recitandi ex toto vel ex parte solvere, aut hanc
cum alia commutare.
6
V I I I ) De eadem divini Officii recitatione declaramus, cuius-
s
6
Cfr. Constit, art. 35, § 3.
Cfr. Constit, art. 97.
Acta Pauli Pp. VI
143
vis Instituti Sodales, religiosam perfectionem profitentes, qui,
propter suas leges, vel aliquas divini Officii partes, vel parvum aliquod Officium, instar divini Officii compositum riteque approbatum, recitent, eos publice cum Ecclesia precari
putandos esse.
7
IX) Quoniam vero ex Constit, art. 101, iis, qui divinum
Officium recitare obstringuntur, aliter aliis facultas fit, pro latina, usurpandi linguam vernaculam,
opportunum ducimus
significare, varias huiusmodi populares interpretationes, a competente auctoritate ecclesiastica territoriali conficiendas et approbandas esse, ad normam art. 36, §§ 3 et 4; acta vero huius
auctoritatis, ad normam eiusdem art. 36, § 3, ab Apostolica
Sede esse rite probanda seu confirmanda. Quod ut semper servetur praescribimus, quoties liturgicus quidam textus latinus
a legitima, quam diximus, auctoritate in linguam vernaculam
con verte tur.
X) Quandoquidem ex hac Constitutione (art. 22, § 2) moderatio rei liturgicae, intra statutos limites, penes est etiam competentes varii generis territoriales Episcoporum coetus legitime
constitutos, hos interim nationales, ut aiunt, esse debere decernimus.
In his vero coetibus nationalibus, praeter Episcopos residentiales, ex iure ii intersunt et suffragium ferunt, de quibus
in Can. 292 C.I.C.; sed ad eosdem etiam Episcopi Coadiutores
et Auxiliares vocari possunt.
In quibus coetibus, ad legitima ferenda decreta, duae ex
tribus suffragiorum secretorum partes requiruntur.
XI) Ad extremum, id ut animadvertatur volumus, praeter
7
Cfr. Constit, art. 98.
144
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ea quae Nostris hisce Litteris Apostolicis in re liturgica vel
immutavimus, vel ante statutum tempus effici mandavimus,
sacrae liturgiae moderationem penes Ecclesiae dumtaxat auctoritatem esse: hoc est, penes Apostolicam hanc Sedem, et, ad
normam iuris, penes Episcopum; atque idcirco nemini omnino
alii, ne sacerdoti quidem, licere quidquam in re liturgica vel addere, vel demere, vel mutare.
8
Quaecumque a Nobis hisce Litteris motu proprio datis decreta sunt ea omnia firma ac rata esse iubemus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
Datum Romae, apud S. Petrum, die xxv mensis Ianuarii,
in festo Conversionis S. Pauli Apostoli, anno
tificatus Nostri I.
PAULUS PP. V I
Cfr. Constit, art. 22, § 1, et 22, § 3.
MDCCCCLXIV,
Pon-
An. et vol. LVI
21 Martii 1964
(Ser. HI, v. VI) - N. 3
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
SACROSANCTUM
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II
DECRETUM
De instrumentis communicationis socialis
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
UNA CUM SACROSANCTI CONCILII PATRIBUS
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
1. INTER MIRIFICA technicae artis inventa, quae hodiernis praesertim
temporibus, Deo favente, humanum ingenium e rebus creatis deprompsit, peculiari sollicitudine Mater Ecclesia ea excipit ac prosequitur quae
hominis animum potissimum respiciunt, quaeque novas aperuerunt vias
cuiusvis generis nuntios, cogitata ac praecepta facillime communicandi.
E quibus vero inventis ea eminent instrumenta, quae non modo singulos
homines, sed ipsas multitudines totamque humanam societatem, natura
sua attingere ac movere valent, sicuti prelum, cinematographeum, radiophonia, televisio et alia huiusmodi, quae proinde instrumenta communicationis socialis merito vocari possunt.
2. Novit quidem Mater Ecclesia haec instrumenta, si recte adhibeantur, humano generi valida praebere subsidia, cum multum conferant ad
relaxandos et excolendos animos atque ad Dei regnum propagandum et
firmandum ; novit etiam homines posse ea adhibere contra divini Conditoris consilium et in suorum ipsorum iacturam convertere; immo maio - ACTA, vol. V I , n. 3. — 21-3-1964.
146
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
terno angitur doloris sensu ob damna quae ex pravo eorum usu humanae consociationi nimis saepe orta sunt.
Quare Sacrosancta Synodus, Summorum Pontificum et Episcoporum, in re tanti momenti, vigilanti curae instans, suum esse censet quaestiones praecipuas tractare cum instrumentis communicationis socialis
conexas. Confidit insuper suam doctrinam et disciplinam hoc modo propositam, non modo christifidelium saluti, sed etiam totius consortionis
humanae progressui esse prof u turam.
Caput I
3. Catholica Ecclesia, cum ad salutem universis hominibus afferendam a Christo Domino constituta sit ideoque evangelizandi necessitate
compellatur, sui officii partes esse ducit nuntium salutis, ope etiam instrumentorum communicationis socialis, praedicare hominesque de eorum recto usu docere.
Ecclesiae ergo nativum ius competit quodvis horum instrumentorum
genus, quatenus ad christianam educationem omnemque suam de animarum salute operam sunt necessaria vel utilia, adhibendi atque possidendi ; ad sacros vero Pastores munus pertinet fideles ita instituendi
atque moderandi ut iidem, horum etiam instrumentorum auxilio, suam
totiusque humanae familiae salutem ac perfectionem persequantur.
Ceterum, laicorum praesertim est huiusmodi instrumenta, humano
christianoque spiritu vivificare, ut magnae humani convictus expectationi divinoque consilio plene respondeant.'
4. Ad recte haec instrumenta adhibenda omnino necesse est ut
omnes, qui iisdem utantur, ordinis moralis normas noscant et fideliter
in hac provincia ad effectum deducant. Rerum materiam ergo considerent quae, pro peculiari cuiusque instrumenti natura, communicantur ;
simul vero adiuncta seu circumstantias omnes, hoc est finem, personas, locum, tempus ceteraque prae oculis habeant quibus ipsa communicatio perficitur quaeque eiusdem honestatem possunt mutare, vel prorsus novare; inter quae numeratur modus agendi uniuscuiusque instrumentorum proprius, eorum scilicet vis, quae tanta esse potest ut homines, praesertim si imparati sint, eamdem animadvertere, imperio regere ac, si res ferat, reicere, difficulter valeant.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
UT
5. Praecipue vero necesse est ut omnes quorum interest rectam de
horum instrumentorum usu conscientiam sibi efforment, praesertim
quod attinet ad nonnullas quaestiones nostra aetate acrius agitatas.
Prima quaestio informationem, quam aiunt, spectat, seu nuntiorum exquisitionem atque evulgationem. Patet, profecto, eam, ob hodiernae humanae societatis progressum atque ob árctiora vincula inter
eiusdem membra, perutilem atque plerumque necessariam evasisse ; publica enim et tempestiva eventuum rerumque communicatio pleniorem
et continuam eorum notitiam praebet singulis hominibus, ita ut ipsi ad
bonum commune efficaciter conferre possint omnesque auctiorem totius
civilis societatis profectum facilius promoveant. Inest ergo in societate
humana ius ad informationem de iis quae hominibus, sive singulis, sivesocietate coniunctis, secundum uniuscuiusque condiciones, conveniant.
Huius tamen rectum iuris exercitium expostulat ut, quoad suum obiectum communicatio sit semper vera atque, iustitia et caritate servatis,
integra ; praeterea, quoad modum, sit honesta et conveniens, scilicet leges
morales hominisque legitima iura et dignitatem, cum in nuntiis quaeritandis tum in evulgandis, sancte servet ; non omnis enim scientia prodest,
(( caritas vero aedificat » (1 Cor. 8, 1).
6. Secunda quaestio rationes respicit intercedentes inter artis, ut
aiunt, iura et legis moralis normas. Cum increbrescentes de hac re controversiae non raro ortum ducant a falsis doctrinis de ethica et aesthetica, Concilium obiectivi ordinis moralis primatum absolute omnibus
tenendum edicit, quippe qui ceteros omnes rerum humanarum ordines,
artis non excepto, licet dignitate praestantes, unus superet congruenterque componat. Solus enim ordo moralis hominem, Dei rationalem creaturam et ad superna vocatum, in tota ipsius natura attingit idemque, si
quidem integre fideliterque servetur, ad perfectionem et beatitudinem
plene assequendam ipsum adducit.
7. Postremo, mali moralis narratio, descriptio vel repraesentatiopossunt sane, etiam ope instrumentorum communicationis socialis, inservire ad hominem penitius cognoscendum explorandumque, ad veri
bonique magnificentiam manifestandam atque extollendam, opportunioribus ceterum effectibus dramaticis obtentis ; attamen, ne damnum potius^
quam utilitatem animis afferant, legibus moralibus omnino obtempèrent,
praesertim si agatur de rebus quae debitam reverentiam exigant, vel
quae hominem, originali labe vulneratum, facilius ad pravas cupiditates
incitent.
148
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
8. Cum publicae opiniones hodie vim et auctoritatem maximam
exerceant in omnium ordinum civium vitam, sive privatam sive publicam,
necesse est ut omnia societatis membra sua iustitiae et caritatis officia,
hac quoque in provincia, adimpleant; itaque, istorum etiam instrumentorum ope, contendant ad rectas publicas opiniones efformandas atque
pandendas.
9. Peculiaria officia obstringant receptores omnes, lectores scilicet,
spectatores et auditores, qui communicationes his instrumentis diffusas,
personali ac libera electione, recipiunt. Recta enim electio postulat ut
iidem omnibus quae virtute, scientia et arte praestent plene faveant ;
ea autem vitent quae vel sibi spiritalis detrimenti causa vel occasio fiant,
vel alios per pravum exemplum in periculum inducere possunt, vel bonis communicationibus obstent malasque promoveant; quod plerumque fit pretium praebitoribus solvendo qui ob oeconomicas dumtaxat
rationes haec instrumenta adhibeant.
Ut ergo iidem receptores legem moralem adimpleant, officium ne
praetermittant sese tempestive certiores faciendi de sententiis quae his
in rebus a competenti auctoritate ferantur, atque eisdem secundum rectae
conscientiae normas obsequendi ; ut vero minus rectis suasionibus facilius obsistant, bonis autem plene faveant, curent suam conscientiam
aptis auxiliis dirigere atque instituere.
10. Receptores, praesertim iuniores, curent ut in usu horum instrumentorum moderationem et disciplinam assuescant ; studeant insuper ut
res visas, auditas, lectas penitius intellegant ; cum educatoribus ac peritis
de iisdem disserant et rectum iudicium proferre ediscant. Parentes vero
suum esse officium meminerint sedulo invigilandi ne spectacula, folia et
alia huiusmodi, quae, fidei aut moribus infensa sint, domestici convictus
limen intrent, neve filii familias alibi talibus occurrant.
11. Praecipuum morale officium quoad rectum instrumentorum communicationis socialis usum respicit diurnarios, scriptores, actores, scaenarum artifices, effectores, diribitores, distributores, exercentes et venditores, criticos ceterosque qui quocumque modo in communicationibus
efficiendis et transmittendis partem habeant ; omnino enim patet quae et
quam gravis momenti officia iis omnibus sint tribuenda in hodiernis
hominum condicionibus, cum ipsi, informando atque incitando, humanum
genus recte vel pessum ducere possint.
Eorum itaque erit oeconomicas, vel politicas, vel artis rationes ita
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
149
componere ut eaedem bono communi numquam adversentur; quod ut
expeditius obtineant, ipsi laudabiliter nomen consociationibus dent ad
suam professionem spectantibus, quae suis membris — etiam, si opus
fuerit, inito foedere de codice; morali recte servando — legum moralium
reverentiam in suae artis negotiis et officiis imponant.
Semper autem memores sint magnam partem lectorum et spectato'
rum e iuvenibus constare, qui indigent prelo atque spectaculis quae honesta oblectamenta praebeant atque ad altiora animos alliciant. Curent
insuper ut communicationes de rebus ad religionem spectantibus personis dignis ac peritis tractanda concredantur et debita reverentia perficiantur.
12. Civilis auctoritas hac in re peculiaribus officiis obstringitur ratione boni communis, ad quod haec instrumenta ordinantur. Eiusdem
enim auctoritatis est, pro suo munere, informationis veram iustamque
libertatem, qua hodierna societas ad sui profectum omnino eget, praesertim ad prelum quod attinet, defendere ac tutari ; religionem, culturam, optimas artes fovere; receptores, ut suis legitimis iuribus libere
frui possint, tueri. Praeterea civilis potestatis est ea incepta adiuvare
quae, licet praesertim iuventuti maxime sint utilia, suscipi secus non
possunt.
Denique eadem publica potestas, quae legitime operam dat civium
valetudini, tenetur officio, per legum promulgationem ac sedulam executionem, iuste et vigilanter consulendi ne ex horum instrumentorum
pravo usu gravia discrimina publicis moribus et societatis progressui
obveniant. Per hanc vigilem curam minime singulorum vel coetuum
comprimatur libertas, praesertim si validae deficiant cautiones ex parte
eorum qui, ex suscepto munere, haec instrumenta adhibent.
Peculiaris autem tutela exerceatur ad iuniores defendendos a prelo
et spectaculis quae eorum aetati noxia sint.
Caput II
13. Omnes Ecclesiae filii communi animo consilioque conentur ut
instrumenta communicationis socialis, nulla interposita mora et maxima
adhibita industria, efficaciter in multiplicibus apostolatus operibus, prout
rerum et temporum adiuncta exposcent, usurpentur, noxia incepta praecurrentes, illis praesertim in regionibus quarum moralis et religiosus
progressus urgentiorem navitatem exquirit.
150
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Sacri ergo Pastores suum munus in hac provincia, cum eorumdem
ordinario praedicationis officio arcte conexum, explere properent; laici
quoque, qui in his instrumentis adhibendis partes habent, Christo testimonium reddere satagent, imprimis suis cuiusque muneribus perite et
apostolico animo perfungentes, immo, pro sua parte, technicis, oeconomicis, cultus artisque facultatibus actioni pastorali Ecclesiae directe
auxiliatricem praestantes operam.
14. Imprimis prelum honestum foveatur. Ad lectores autem christiano spiritu plene imbuendos, prelum etiam excitetur et provehatur
veri nominis catholicum, quod scilicet — sive directe ab ipsa auctoritate
ecclesiastica, sive a catholicis viris promotum et dependens — manifeste hoc animo edatur ut publicas opiniones iuri naturae et catholicis
doctrinis praeceptisque consonas efformet, firmet atque promoveat, facta
vero quae Ecclesiae vitam respiciant pervulget ac recte explanet. Moneantur autem fideles de necessitate catholicum prelum legendi atque
diffundendi ad iudicium christianum sibi de omnibus eventibus efformandum.
Taeniolarum effectio et exhibitio ad honestam animi relaxationem,
humanum cultum et artem utilium, imprimis autem earum quae iuventuti destinentur, validis omnibus auxiliis promoveantur et in tuto ponantur : quod praesertim fit opes atque incepta honestorum effectarum
et distributorum adiuvando ac simul coniungendo, pelliculas laude dignas criticorum consensu et praemiis commendando, catholicorum proborumque exercentium auditoria fovendo ac inter se consociando.
Itidem efficax adiumentum feratur transmissionibus radiophonicis
et televisificis honestis, imprimis iis quae familiis sint consentaneae. Catholicae autem transmissiones sollerter foveantur, quibus auditores et
spectatores ad vitam Ecclesiae participandam inducantur atque veritatibus religiosis imbuantur. Sollicite quoque, ubi oportuerit, excitandae sunt
stationes catholicae; curandum vero est ut earum transmissiones convenienti perfectione et efficacitate praestent.
Consulatur insuper ut nobilis et prisca scaenica ars, quae iam per
instrumenta communicationis socialis late propagatur, ad spectatorum
humanitatem morumque conformationem contendat.
15. Ut necessitatibus nuper expositis provideatur, sacerdotes, religiosi necnon laici tempestive instituantur, qui congrua peritia polleant
in his instrumentis ad fines apostolatus moderandis.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
151
Imprimis debent laici arte, doctrina et moribus instrui, multiplicata
scholarum, facultatum et institutorum numero, ubi diurnarii, auctores
cinematographei et radiophonicarum televisiflcarumque transmissionum
ceterique quorum interest, integram formationem, spiritu christiano imbutam, praesertim quoad doctrinam socialem Ecclesiae, nancisci possint.
Scaenici quoque actores instituendi ac iuvandi, ut sua arte humanae
societati convenienter prosint. Sedulo denique parandi sunt critici litteraria cinematographici, radiophonici, televisifici ceterique, qui suam
quisque scientiam optime calleant atque talia iudicia ferre edoceantur
et incitentur in quibus semper ratio moralis in sua luce collocetur.
16. Cum rectus instrumentorum usus communicationis socialis, quae
receptoribus praesto sunt aetate cultuque diversis, accommodatas et
proprias requirat eorumdem receptorum institutionem atque exercitationem, incepta quae huic fini consequendo sint apta — praesertim si iunioribus destinentur — in scholis catholicis cuiusve gradus, in Seminariis
necnon in apostolatus laicorum coetibus foveantur, multiplicentur atque
iuxta morum christianorum principia dirigantur. Quod ut promptius efficiatur, doctrinae et disciplinae catholicae de hac re propositio ac explicatio in catechismo tradatur.
17. Cum prorsus dedeceat Ecclesiae filios desides pati verbum salutis alligari ac praepediri technicis moris vel expensis, ingentissimis
sane, quae istorum instrumentorum propria sunt, monet haec Sancta Synodus eosdem officio obstringi sustinendi et auxiliandi catholicas ephemerides, folia periodica atque cinematographica incepta, stationes transmissionesque radiophonicas et televisificas, quorum finis praecipuus sit
veritatem evulgare et defendere atque christianae institutioni humanae
societatis providere. Simul vero consociationes et singulos viros, qui in
rebus oeconomicis vel technicis magna polleant auctoritate, instanter invitat ut suis opibus suaque peritia libenter haec instrumenta, quatenus
veri nominis culturae et apostolatui inserviunt, largiter sustentent.
18. Quo autem Ecclesiae multiformis apostolatus circa instrumenta
communicationis socialis efficacius roboretur, in omnibus orbis dioecesibus, Episcoporum iudicio, quotannis dies celebretur in qua fideles
edoceantur de suis in hac rerum parte officiis, invitentur ad preces pro
hac causa fundendas et ad stipem ad eumdem finem conferendam, quae
scilicet in instituta et incepta ab Ecclesia in hac re promota, sustentanda
ac fovenda, iuxta orbis catholici necessitates, sancte impendatur.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
162
19. In sua suprema pastorali cura adimplenda circa instrumenta
communicationis socialis praesto est Summo Pontifici peculiare Sanctae
Sedis Officium.
1
20. Episcoporum autem erit huiusmodi operibus et inceptis in propriis dioecesibus invigilare eademque promovere et, quatenus ad apostolatum publicum spectent, ordinare, iis non exceptis quae religiosorum exemptorum moderamini subiciuntur.
21. Cum vero efficax pro tota Natione apostolatus unitatem consiliorum et virium requirat, haec Sancta Synodus statuit et mandat, ut
Officia nationalia pro rebus preli, cinematographei, radiophoniae et televisionis ubique constituantur omnique ope adiuventur. Horum ergo Officiorum praesertim erit consulere ut conscientia fidelium in his instrumentis adhibendis recte efformetur necnon quidquid in hac provincia
a catholicis agitur fovere et ordinare.
In unaquaque Natione eorum moderatio peculiari Episcoporum coetui, vel alicui Episcopo delegato, concredatur; in iisdem autem Officiis
laici quoque partes habeant, qui catholicae doctrinae harumque artium
periti sint.
22. Cum insuper eorundem instrumentorum efficacitas limites Nationum excedat, atque singulos quasi cives efficiat totius consortionis humanae, in hac provincia incepta nationalia inter se cooperentur etiam
in ambitu internationali. Officia autem, de quibus in n. 21, operose adlaborent una cum sua cuiusque Consociatione Catholica Internationali. Hae
autem Consociationes Catholicae Internationales a sola Sancta Sede legitime approbantur et ab eadem pendent.
Clausulae
23. Ut universa huius Sanctae Synodi principia et normae de instrumentis communicationis socialis ad effectum deducantur, de expresso
mandato Concilii, Instructio pastoralis edatur cura Sanctae Sedis Officii,
de quo in n. 19, adiuvantibus ex variis nationibus rei peritis.
1
Patres autem Concilii, votum «Secretariatus de scriptis prelo edendis et de spectaculis moderandis» libenter excipientes, Summum Pontificem reverenter rogant ut
huius Officii munera et competentia ad omnia communicationis socialis instrumenta,
prelo non excepto, extendantur, ascitis ex variis nationibus rei peritis, etiam laicis.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
15&
24. Ceterum confidit haec Sancta Synodus hanc suam institutorum
et normarum traditionem libenter acceptam et sancte custoditam fore
ab omnibus Ecclesiae filiis, qui idcirco, etiam his auxiliis utentes, nedum
damna patiantur, salis lucisque instar, terram condiant ac mundum collustrent ; insuper omnes bonae voluntatis homines, imprimis eos qui haec
instrumenta moderantur, invitat ut studeant eadem unice flectere in bonum humanae societatis, cuius sors magis in dies ab eorum recto usu
pendet. Itaque, sicut priscis iam artium monumentis, novis etiam hisce
inventis Nomen Domini glorificetur, secundum illud Apostoli : « Iesus
Christus heri et hodie, ipse et in saecula » [Hebr. 13, 8).
,
Haec omnia et singula quae in hoc Decreto edicta sunt, placuerunt Sacrosancti Concilii Patribus. Et Nos, Apostolica a Christo Nobistradita potestate, illa, una cum Venerabilibus Patribus, in Spiritu
Sancto approbamus, decernimus ac statuimus et quae ita synodaliter
statuta sunt ad Dei gloriam promulgari iubemus.
Romae, apud S. Petrum, die iv Decembris anno MCMLXIII.
Ego PAULUS Catholicae Ecclesiae Episcopus
££i Ego- EUGENIUS Episcopus Ostiensis ac Portuensis et S. Rufinae Cardinalis TISSERANT, Sacri Collegii Decanus.
££i Ego IOSEPHUS Episcopus Albanensis Cardinalis PIZZARDO.
£g Ego BENEDICTUS Episcopus Praenestinus Cardinalis ALOISI MASELLA.
£g Ego HAMLETUS IOANNES Episcopus tit. Tusculanus Cardinalis CicoGNANI.
•£g Ego IOSEPHUS Episcopus tit. Sabinensis et Mandelensis Cardinalis
ii-
FERRETTO.
© Ego ACHILLES titulo S. Sixti Presbyter Cardinalis LIENART, Episcopus Insulènsis.
& Ego IGNATIUS GABRIEL titulo Basilicae XII Apostolorum Presbyter
Cardinalis TAPPOUNI, Patriarcha Antiochenus Syrorum.
Ego IACOBUS ALOISIUS titulo S. Laurentii in Damaso Presbyter Cardinalis COPELLO, S. R. E. Cancellarius.
© Ego PETRUS titulo SSmae Trinitatis in Monte Pincio Presbyter Cardinalis GERLIER, Archiepiscopus Lugdunensis.
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ego GREGORIUS x PETRUS titulo S. Bartholomaei in Insula Presbyter
Cardinalis AGAGIANIAN,
© Ego CAROLUS CARMELUS titulo S. Pancratii Presbyter Cardinalis
MOTTA, Archiepiscopus S. Pauli in Brasilia.
© Ego FRANCISCUS titulo Ss. Ioannis et Pauli Presbyter Cardinalis
SPELLMAN, Archiepiscopus Neo-Eboracensis.
© Ego IACOBUS titulo Ss. Bonifacii et Alexii Presbyter Cardinalis DE
BARROS CÁMARA, Archiepiscopus S. Sebastiani Fluminis Ianuarii.
© Ego IOSEPHUS titulo S. Ioannis ante Portam Latinam Presbyter
Cardinalis FRINGS, Archiepiscopus Coloniensis.
© Ego ERNESTUS titulo S. Sabinae Presbyter Cardinalis RUFFINI, Archiepiscopus Panormitanus.
© Ego ANTONIUS titulo S. Laurentii in Panisperna Presbyter Cardinalis CAGGIANO, Archiepiscopus Bonaërensis.
Ego PETRUS titulo S. Praxedis Presbyter Cardinalis CIRIACI.
© Ego MAURITIUS titulo S. Mariae de Pace Presbyter Cardinalis FELTIN,
Archiepiscopus Parisiensis.
© Ego IOSEPHUS titulo S. Mariae de Victoria Presbyter Cardinalis SIRI,
Archiepiscopus Ianuensis.
© Ego IACOBUS FRANCISCUS titulo S. Anastasiae Presbyter Cardinalis
MCINTYRE, Archiepiscopus Angelorum in California.
© Ego IACOBUS titulo S. Mariae in Transpontina Presbyter Cardinalis
LERCARO, Archiepiscopus Bononiensis.
© Ego STEPHANUS titulo S. Mariae Trans Tiberim Presbyter Cardinalis
WYSZYNSKI, Archiepiscopus Gnesnensis et Varsaviensis, Primas Poloniae.
© Ego BENIAMINUS titulo S. Vitalis Presbyter Cardinalis de ARRIBA Y
CASTRO, Archiepiscopus Tarraconensis.
© Ego FERDINANDUS titulo S. Augustini Presbyter Cardinalis QUIROGA
Y PALACIOS, Archiepiscopus Compostellanus.
© Ego PAULUS AEMILIUS titulo S. Mariae Angelorum in Thermis Presbyter Cardinalis LEGER, Archiepiscopus Marianopolitanus.
© Ego VALERIANUS titulo S. Mariae in Via Lata Presbyter Cardinalis
GRACIAS, Archiepiscopus Bombayensis.
•© Ego IOANNES titulo S. Marci Presbyter Cardinalis URBANI, Patriarcha
Venetiarum.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
155
Ego PAULUS titulo S. Mariae in Vallicella Presbyter Cardinalis GIOBBE,
S. R. E. Datarius.
Ego FERDINANDUS titulo S. Eustachi! Presbyter Cardinalis CENTO.
B Ego IOSEPHUS titulo S. Onuphrii in Ianiculo Presbyter Cardinalis
GARIBÍ Y RIVERA, Archiepiscopus Guadalajarensis.
Ego CAROLUS titulo S. Agnetis extra moenia Presbyter Cardinalis CONPALONIERI.
B Ego ALFONSUS titulo S. Callixti Presbyter Cardinalis CASTALDO, Archiepiscopus Neapolitanus.
B Ego PAULUS titulo Ss. Quirici et Iulittae Presbyter Cardinalis RiCHAUD, Archiepiscopus Burdigalensis.
B Ego FRANCISCUS titulo S. Eusebii Presbyter Cardinalis KÖNIG, Archiepiscopus Vindobonensis.
B Ego IULIUS titulo S. Mariae Scalaris Presbyter Cardinalis DÖPFNER,
Archiepiscopus Monacensis et Frisingensis.
Ego PAULUS titulo S. Andreae Apostoli de Hortis Presbyter Cardinalis
MARELLA.
Ego GUSTAVUS titulo S. Hieronymi Illyricorum Presbyter Cardinalis
TESTA.
,
B Ego ALBERTUS titulo S. Caeciliae Presbyter Cardinalis MEYER, Archiepiscopus Chicagiensis.
Ego ALOISIUS titulo S. Andreae de Valle Presbyter Cardinalis TRAGLIA.
© Ego PETRUS TATSUO titulo S. Antonii Patavini de Urbe Presbyter
Cardinalis Doi, Archiepiscopus Tokiensis.
•B Ego IOSEPHUS titulo S. Ioannis Baptistae Florentinorum Presbyter
Cardinalis LEFEBVRE, Archiepiscopus Bituricensis.
•B Ego BERNARDUS titulo S. Ioachimi Presbyter Cardinalis ALFRINK,
Archiepiscopus Ultraiectensis.
© Ego RUFINUS I. titulo S. Mariae ad Montes Presbyter Cardinalis
SANTOS, Archiepiscopus Manilensis.
© Ego LAUREANUS titulo S. Francisci Assisiensis ad Ripam Maiorem
Presbyter Cardinalis RUGAMBWA, Episcopus Bukobaënsis.
>B Ego IOSEPHUS titulo Ssmi Redemptoris et S. Alfonsi in Exquiliis Presbyter Cardinalis RITTER, Archiepiscopus S. Ludovici.
:
B Ego IOSEPHUS HUMBERTUS titulo Ss. Andreae et Gregorii ad Clivum
Scauri Presbyter Cardinalis QUINTERO, Archiepiscopus Caracensis.
156
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
© E g o ALOISIUS titulo S. Mariae Novae Presbyter Cardinalis CONCHA,.
Archiepiscopus Bogotensis.
Ego IOSEPHUS titulo S. Priscae Presbyter Cardinalis DA COSTA NUNES.
Ego HILDEBRANDUS titulo S. Sebastiani ad Catacumbas Presbyter Cardinalis ANTONIUTTI.
Ego EPHRAEM titulo S. Crucis in Hierusalem Presbyter Cardinalis FORNI.
© Ego IOANNES titulo S. Mariae de Aracoeli Presbyter Cardinalis LANDAZURI RICKETTS,
Archiepiscopus Li mensis, Primas Peruviae.
© Ego RADULFUS titulo S. Bernardi ad Thermas Presbyter Cardinalis;
SILVA HENRIQUEZ, Archiepiscopus S. Iacobi in Chile.
© Ego LEO IOSEPHUS titulo S. Petri ad Vincula Presbyter Cardinalis
SUENENS, Archiepiscopus Mechliniensis-Bruxellensis.
Ego ALAPHRIDUS S. Mariae in Domnica Protodiaconus Cardinalis OTTAVIANO.
Ego ALBERTUS S. Pudentianae Diaconus Cardinalis DI JORIO.
Ego FRANCISCUS S. Caesarei in Palatio Diaconus Cardinalis BRACCI.
Ego FRANCISCUS S. Mariae in Cosmedin Diaconus Cardinalis ROBERTI.
Ego ARCADIUS SS. Blasii et Caroli ad Catinarios Diaconus Cardinalis
LARRA ONA.
Ego FRANCISCUS SS. Cosmae et Damiani Diaconus Cardinalis MORANO.
Ego GUILLELMUS THEODORUS S. Theodori in Palatio Diaconus Cardinalis HEARD.
Ego AUGUSTINUS S. Sabae Diaconus Cardinalis BEA.
Ego Frater MICHAEL S. Pauli in Haraemila Diaconus Cardinalis;
BROWNE.
Ego IOACHIM ANSELMUS S. Apollinaris Diaconus Cardinalis ALBAREDA.
© E g o STEPHANUS I SIDAROUSS, Patriarcha Alexandrinus Coptorum.
© Ego MAXIMUS IV SAIGH, Patriarcha Antiochenus Melchitarum.
© Ego PAULUS PETRUS MEOUCHI, Patriarcha Antiochenus Maronitarum.
© Ego ALBERTUS GORI, Patriarcha Hierosolymitanus Latinorum.
© Ego PAULUS II CHEIKHO, Patriarcha Babylonensis Chaldaeorum.
© Ego IGNATIUS PETRUS XVI B ATAÑÍAN, Patriarcha Ciliciae Armenorum.
© Ego IOSEPHUS VIEIRA ALVERNAZ, Patriarcha Indiarum Orientalium.
© Ego IOANNES CAROLUS MCQUAID, Archiepiscopus Dublinensis, Primas
Hiberniae.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
157
B Ego ANDREAS ROHRACHER, Archiepiscopus Salisburgensis, Primas Germaniae.
B Ego DEMETRIUS MOSCATO, Archiepiscopus Primas Salernitanus et Administrator Perpetuus Acernensis.
B Ego HUGO CAMOZZO, Archiepiscopus Pisanus et Primas Sardiniae et
Corsicae.
B Ego MAURITIUS PERRIN, Archiepiscopus Carthaginensis et Primas
Africae.
© E g o ALEXANDER TOKIC, Archiepiscopus Antibarensis et Primas Serbiae.
B Ego MICHAEL DARIUS MIRANDA, Archiepiscopus Mexicanus, Primas
Mexici.
B Ego IOANNES CAROLUS HEENAN, Archiepiscopus Vestmonasteriensis,
Primas Angliae.
B Ego GUILLELMUS CONWAY, Archiepiscopus Armachanus, Primas totius
Hiberniae.
B Ego FERDINANDUS PERIER, Archiepiscopus tit. Rhoinensis.
Sequuntur
caeterae
subsignationes.
Ita est.
B PERICLES FELICI
Archiepiscopus tit. Samosatensis
Ss. Concilii Secretarius Generalis
B Ego Iosephus Rossi
Episcopus tit. Palmyrenus
Ss. Concilii Notarius
Ego Franciscus Hannibal Ferretti
•Ss. Concilii Notarius
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
168
ACTA PAULI PP. VI
SUMMI PONTIFICIS
PEREGRINATIO IN PALAESTINUM
Die iv mensis Ianuarii, anno M C M L X I V , Summus Pontifex Paulus VI pere
grinationem in Palaestinam religionis et paenitentiae causa suscepit, ut Iesu
Christo Ecclesiam offerret; ut ad eam Fratres inde seiunctos revocaret; ut
misericordiam divinam ad pacem fovendam imploraret. *
Autorhaedis cum comitatu Urbem transiens, ad horam nonam ante meridiem, aërovehiculo quattuor machinamentis instructo proficiscitur ex aëronavium portu ad Fossam Traianam, v. « Fiumicino ».
Antequam aëriam navem conscender et, Excellentissimum Virum Antonium Segni, Reipublicae Italicae Praesidem, qui cum rei publicae et Romanae civitatis Moderatoribus Beatissimum Patrem reverenter exceperat ac
salutaverat, ita est allocutus :
Signor
Presidente,
La sua presenza in questo aeroporto, la sua parola in questo momento Ci sono di grande onore e di singolare conforto.
Sentiamo nella sua voce di Capo dello Stato l'eco fedele dei sentimenti del Popolo Italiano, e non possiamo tacerLe la Nostra viva compiacenza e la Nostra ammirata riconoscenza.
Ci sentiamo perciò obbligati, prima di intraprendere il Nostro pellegrinaggio in Terra Santa, di rivolgere una parola di omaggio a Vostra
Eccellenza, di saluto e di augurio a quante 'Personalità ecclesiastiche,
civili e militari sono qui presenti, ed a tutti gli uomini di buona volontà,
che guardano a Noi in quest'ora particolarmente significativa.
Î3 stato detto giustamente che il Successore del primo degli Apostoli
ritorna dopo venti secoli di storia là, di dove Pietro è partito, portatore
del Messaggio cristiano. E di fatto vuol essere il Nostro un ritorno alla
culla del Cristianesimo, ove il granello di senapa dell'evangelica similitudine ha messo le prime radici, estendendosi come albero frondoso,
che ormai ricopre con la sua ombra tutto il mondo, una visita orante
ai Luoghi santificati dalla vita, Passione e Resurrezione di Nostro
Signore.
1
* Cfr. Allocut. ad Patres Conciliares, d. 4 Decembris 1963: A. A. S. LVI (1964) p. 39.
Cfr. Matth. 13, 31 s.
1
Acta Pauli Pp. VI
159-
È un pellegrinaggio di preghiera e di penitenza, per una partecipazione più intima e vitale ai Misteri della Redenzione, e per proclamare
sempre più alto davanti agli uomini, come annunziammo nel Nostro
primo messaggio Urbi et Orbi, che « solo nel Vangelo di Gesù è la salvezza aspettata e desiderata : " poiché non c'è sotto il cielo altro nome
dato agli uomini, mercè il quale abbiamo ad essere salvati " » .
In questi giorni, in cui la Liturgia sacra ricorda il Principe della
Pace, Noi chiederemo a Lui di dare al mondo questo dono prezioso, e di
consolidarlo sempre più fra gli uomini, nelle famiglie, tra i popoli.
Presenteremo a Cristo la sua Chiesa universale, nel suo proposito di
fedeltà al comandamento dell'amore e dell'unione, da Lui lasciatole
come suo estremo mandato. Porteremo sul Santo Sepolcro e sulla Grotta
della Natività i desideri dei singoli, delle famiglie, delle nazioni ; soprattutto le aspirazioni, le ansie, le pene dei malati, dei poveri, dei disere
dati, degli afflitti, dei profughi ; di quanti soffrono, di coloro che piangono, di coloro che hanno fame e sete di giustizia.
2
In questo momento, in cui stiamo per affidarci alle vie ampie del
cielo, il Nostro pensiero si rivolge a tutti i popoli, inviando un saluto
di prosperità e di benessere. In particolare ricordiamo i popoli dell'Oriente, a cui più da vicino Ci accosteremo, o che Ci saranno presenti
per tutto l'arco del Nostro viaggio.
Tutti racchiudiamo nella Nostra preghiera e nel Nostro saluto e ringraziamo altresì per tutte le attenzioni che Ci sono state rivolte in questa occasione dai Rappresentanti diplomatici delle varie Nazioni, in
particolar modo dalle Autorità Italiane.
L'Apostolica Benedizione, con cui iniziamo il Nostro pellegrinaggio,
sia pegno ed espressione del Nostro memore affetto.
Eodem die, ad horam primam post meridiem, cum velivolum terram attigisset ad « Amman », urbem Jordaniae caput, Summus Pontifex, ab Hussein
Rege in aëroportu comiter exceptus ac salutatus, grati animi sensus hisce
verbis ostendit:
Majesty,
We are most appréciative of your kindness in coming to welcome TJs
personally on Our arrivai in your Kingdom.
Our visit is a spiritual one, a humble pilgrimage to the sacred places
2
Act. 4, 12.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
160
made holy by the Birth, the Life, the Passion and Death of Jesus Christ,
and by His glorious Résurrection and Ascension. At each of thèse venerable shrines, We shall pray for that peace which Jesus lef t to His
disciples, that peace which the world cannot give, but which cornes
f rom the fulfiiment of His commandment : to love one another as He
lo ved us.
Your Majesty, We know, ardently desires peace and prosperity for
your people, and for ali the nations of the world; and We, Peter's
Successor, remember his référence to the Psalms in his first Epistle:
« He who would love life, and see good days... let him turn away from
evil and do good, let him seek after peace and pursue it » . Saint Peter
also wrote : (( Honour all men ; love the brotherhood ; fear God ; honour
the king)).
May God grant Our prayer, and that of all men of good will, that,
living together in harmony and accord, they many help one another in
love and justice, and attain to universal peace in true brotherhood.
1
2
3
Inde Summus Pontifex, autorhaeda vectus, Ierusalem petiit cumque,
inclinato iam die, Porta Damasci in urbem esset introiturus, Civitatis Moderatores et incolas ceterosque, qui aderant, ita salutavit :
Monsieur le Gouverneur,
Monsieur le Maire,
Habitants de Jérusalem,
Et vous tous qui êtes venus, de près ou de loin, Nous entourer
ici en cet instant,
Recevez Notre salutation. Accueillez l'expression de Notre joie et de
l'émotion qui emplit Notre cœur au moment de franchir le seuil de la
Ville Sainte.
Aujourd'hui se réalise pour Nous ce qui a fait l'objet des désirs de
tant d'hommes à l'époque des Patriarches et des Prophètes, de tant
de pèlerins venus depuis vingt siècles visiter le tombeau du Christ. Aujourd'hui Nous pouvons Nous écrier avec l'auteur sacré : Enfin Nos
pieds foulent maintenant le seuil de tes portes. Jérusalem! et ajou1
1
2
3
1
Cfr Jo. 14, 27; 15, 12.
Ps. 23, 13-15
/ Petr. 11, 17.
Ps. 122, 2.
Acta Pauli Pp. VI
161
ter avec lui en toute vérité : Voici le jour que Dieu a fait : jour de joie
et d'allégresse!
Du plus profond de Notre cœur, Nous remercions le Dieu Tout-Puissant de Nous avoir amené jusqu'en ce lieu et jusqu'à cette heure. Et
Nous vous invitons tous à vous unir à Notre action de grâces.
Aux Autorités s'adresse d'abord Notre reconnaissance, pour l'accueil
plein de ferveur qui Nous a été réservé ici.
Aux habitants de Jérusalem, Nous disons Notre estime pour leur
esprit religieux, pour leurs nobles traditions de courtoisie et d'hospitalité à l'égard de tous les pèlerins des Lieux Saints. Nous les invitons
à élever avec Nous leurs mains et leurs cœurs vers le Ciel pour en faire
descendre sur leur sainte Cité l'abondance des bénédictions divines.
2
A Nos fils catholiques et à tous ceux qui s'honorent du nom de
chrétiens, Nous disons : entrez avec Nous dans l'esprit de ce pèlerinage.
Venez avec Nous mettre vos pas dans les traces de ceux du Christ, monter avec Lui au Calvaire, vénérer la tombe à jamais glorieuse d'où il
est sorti plein de vie après avoir vaincu la mort et racheté le monde.
Venez avec Nous lui offrir son Eglise aux lieux mêmes où il a versé
son sang pour elle. Implorons ensemble la grâce tant désirée de l'union
entre tous les disciples de l'Evangile.
Et à tous Nous disons : appelez avec Nous, de vos vœux et de vos
prières, la concorde et la paix sur cette Terre, unique au monde, que
Dieu a visitée. Demandons ici ensemble la grâce d'une vraie et profonde fraternité, entre tous les hommes, entre tous les peuples.
Jérusalem ! Au moment d'entrer dans tes murs, ce sont encore les
accents enthousiastes de l'auteur inspiré qui reviennent sur Nos lèvres :
« Qu'ils soient heureux, ceux qui t'aiment ! — Oui, que la paix habite
dans tes murs, — La prospérité dans tes palais... — Je demande pour
toi la paix .. — Je désire pour toi le bonheur ! » .
3
Cette invocation, vieille de trois mille ans, il Nous est doux de la
prononcer en ce lieu et en ce jour. Dieu veuille l'exaucer et faire descendre sur cette Ville Sainte et sur tous ceux qui y prieront avec Nous
ses plus abondantes bénédictions.
2
Ps. 117, 24.
» Ps. 122, 6-9.
11 - ACTA, vol. VI, n. 3. — 21-3-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ÍES
Urbem ingressus, iter Iesu Christi patientis percurrens Beatissimus Pater
ad Sancti Sepulcri basilicam se contulit ibique, sacrificio Eucharistico piissime peracto, antequam summas Calvariae scalas ascenderei, Fratres ac filios
adstantes hortatus, flagrantissimas preces pro omnium necessitatibus ad Dominum Iesum Christum vehementius commotus effudit veniamque pro omnibus,
imploravit.
Pervesperi autem Beatissimus Pater horae spatium (« horam sanctam »)
in basilica agoniae Domini Iesu, in praedio Gethsemani, meditando precandoque traduxit.
Antea vero in templo S. Annae ad Venerabiles Fratres et christifideles
catholicos e variis Orientis Ritibus hunc habuerat sermonem :
1
1
Il y a près de trois quarts de siècle se tenait à Jérusalem un congrès
eucharistique qui marqua une grande date pour les Eglises d'Orient
en communion avec le siège de Rome. Que la situation ait changé depuis
cette époque, votre présence ici, vous tous vénérables frères des Eglises
d'Orient, le montre éloquemment.
Notre joie est grande de vous rencontrer. Nous sommes venu ici en
pèlerin, vous le savez, pour suivre les pas du Christ en « la sainte et
glorieuse Sion, la mère de toutes les Eglises » pour reprendre une expression de l'antique liturgie hiérosolomytaine de saint Jacques. Le
lieu de la vie, de la passion et de la résurrection du Seigneur est en effet
celui où l'Eglise est née. Nul ne peut oublier que lorsque Dieu a voulu
se choisir, comme homme, une patrie, une famille, une langue dans ce
monde, c'est à l'Orient qu'il les a demandées. C'est à l'Orient qu'il a
demandé ses Apôtres. « Ce fut d'abord en Palestine que les Apôtres établirent la foi en Jésus-Christ et qu'ils installèrent des Eglises. Puis ils
partirent à travers le monde et annoncèrent à travers le monde la même
doctrine et la même foi
Chaque nation recevait le bon grain de leur
prédication dans la mentalité et dans la culture qui étaient les siennes.
Chaque Eglise locale croissait avec sa personnalité propre, ses coutumes
propres, sa manière personnelle de célébrer les mêmes mystères, sans que
cela nuisît à l'unité de la foi et à la communion de tous dans la charité
et le respect de l'ordre établi par le Christ. C'est là l'origine de notre
diversité dans l'unité, de notre catholicité, propriété qui fut toujours
essentielle à l'Eglise du Christ et dont l'Esprit Saint nous donne de
faire une expérience nouvelle à notre époque et dans le Concile.
1
Si l'unité n'est catholique qu'en respectant pleinement la diversité
légitime de chacun, la diversité n'est catholique à son tour que dans
1
Tertullien.
Acta Pauli Pp. VI
163
la mesure où elle respecte l'unité, où elle sert la charité, où elle contri
bue à l'édification « du peuple saint de Dieu ». Dans Notre joie de vous*
rencontrer réunis ici, dans cette terre d'Orient qui est la vôtre, Nous"
ne pouvons pas ne pas sentir vivement, profondément, l'exigence dB
témoignage de l'unité, lé grand signe donné par le Christ pour la fol
du monde : « Qu'ils soient un afin que le monde croie ».
1
Entre nous d'abord, catholiques, manifestons cette unité qui est
nôtre, le plus possible, par une collaboration sans rivalités, entièrement
au service de l'Eglise et uniquement soucieuse du bien des fidèles. Manifestons le plus possible aussi l'unité qui, bien qu'incomplète et blessée, existe déjà avec nos autres frères chrétiens, vos frères de sang et
de tradition. Comme Nous avons déjà eu l'occasion de le dire ailleurs,
n'ont-ils pas, en effet, le même baptême, la même foi fondamentale, le
même sacerdoce célébrant l'unique sacrifice de l'unique Seigneur de
l'Eglise? N'oublions pas enfin que notre prochain, celui que nous devons
aimer comme nous-mêmes, n'est pas seulement notre frère chrétien.
Que le Seigneur nous donne à tous de vivre de la charité, de la faire
régner en cette terre où l'Amour et la Bonté de Dieu se sont manifestés
par la plus,grande preuve d'Amour : livrer sa vie pour ceux qu'on aime.
Eodem vespere, in aedibus Delegationis Apostolicae Excmi DD. Benediktos, Patriarcha seiunctae Ecclesiae Hierosolymitanae, et Yegheshe Perderían, Patriarcha seiunctae Ecclesiae Armenorum, comitatis ac observantiae
causa Augustum Pontificem viserant, qui eos ita salutaverat:
Béatitude, *
Nous sommes heureux de pouvoir, à l'occasion de Notre^ pèlerinage
en Terre Sainte, rencontrer Votre Béatitude, et Nous avons! conscience
de la signification profonde que revêt cette rencontre à Jérusalem.
Nous tenons d'abord à vous, remercier de l'accueil qui Nous a été
réservé par votre clergé et vos fidèles. Nous avons été très sensible aux
gestes de charité et de prévenance dont Nous avons été l'objet. Nous
avons aussi appris avec joie qu'une atmosphère de franche collaboration
régnait maintenant entre votre communauté, la communauté catholique
et la communauté arménienne pour les travaux de restauration de
l'église du Saint-Sépulcre. Ce sanctuaire est le plus précieux qui soit
au monde pour les cœurs chrétiens. C'est en effet le lieu même où Dieu a
* Ad Exemum Patriarcham Benediktes.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Ï64
« voulu se réconcilier tous les êtres par le Christ en faisant la paix par
le sang de Sa croix » , où le Christ ressuscitant glorieux est devenu le
principe de notre vie, le gage de notre résurrection, le seul chef dans
lequel tout doit être récapitulé. Il est hautement symbolique que,
malgré le poids de l'histoire et des difficultés nombreuses, les chrétiens,
hialheureusèment séparés, travaillent ensemble à restaurer ce temple
qu'ils avaient construit dans l'unité et que leurs divisions laissaient se
délabrer.
C'est Notre vœu le plus cher que la charité règne de plus en plus
entre tous, une charitét vraie, une charité sans feinte, celle qui était le
signe auquel, dans l'ancienne Eglise, on reconnaissait les disciples du
Christ : « Voyez comme ils s'aiment ! ».
Nous savons quel est le rôle personnel de Votre Béatitude dans ce
changement de climat, Nous connaissons les efforts qui sont faits de
part et d'autre pour éliminer les points de friction, Nous en disons Notre
joie profonde, et Nous en exprimons toute Notre gratitude. Que le Dieu
de paix fasse descendre abondamment sa grâce sur Votre Béatitude, sur
son clergé et sur tous les enfants de la Sainte Cité.
x
2
* We are particularly grateful for the kind welcome, you have given
Us during our pilgrimage to this city, hallowed by the great mysteries
of the rédemption which Our Lord and Saviour Jesus Christ worked
in it.
Our meeting has a particular signiflcance because of the friendly ties
which have developed between Us and the Armenian Church through
the delegated observers who participated in the work of the Second
Vatican Council. The spirit of true Christian charity and compréhension
which they man i f est ed made Us all the more certain of the fraternal
welcome We wonld receive here f rom yor and f rom your faithful. Our
expectations have been more than amply rulfìlled.
There is a spirit vvhich more and more influences Christian hearts.
It is the desire to carry out what the Apostle to the Nations counselled
us : to forget what is past and push on to what lies ahead, with our eyes
fìxed upon Jesus, the Author and Finisher of our faith. This spirit has
already been manifested in a concrete way in this Holy City, in the
1
Col. 1, 20.
Cfr. Eph. 1, 10.
* Ad Exemum Patriarcham Yegheshe Derderian.
2
Acta Pauli Pp. VI
165
efforts being made by all Christians to work in common accord for the
révèrent care and fitting vénération of that hallowed place where Our
Lord, triumphant on the Cross and victorious over the grave, effected
the great mission of reconciliation which He had received from His
Father. We salute thèse expressions of Christian charity which already
exist, and We espress the earnest desire that they may multiply and
expand into every area of our common Christian endeavour.
We have come as a prayerful pilgrim to this Holy City. In the
prayers which We offer to God, our Father, and to our Saviour Jesus
Christ, His Divine Son, We remember you and the flock of which you
are the pastor. May divine grâces and favors descend in abundance
upon ali of you.
Postridie, v Ianuarii, summo mane Beatissimus Pater, sancta Galilaeae loca veneraturus, ad urbem Nazareth contendit, in Israelis agro ab
Exorno Viro Zalman Shazar, Israëliticae Eeipublicae Praeside, exceptus,
quem ita est allocutus, ut grati animi sensus panderet :
L'accueil plein de déférence et de cordialité qu'a voulu Nous réserver Votre Excellence, en venant en personne au-devant de Nous, Nous
touche profondément. Nous tenons à lui en dire Notre reconnaissance,
ainsi que pour toutes les attentions dont les Autorités ont bien voulu
entourer Notre voyage.
Nous voudrions que Nos premiers mots expriment toute l'émotion
que Nous ressentons en voyant de Nos yeux et en foulant de Nos pas
cette Terre où vécurent jadis les 'Patriarches, nos Pères dans la foi;
cette Terre où a retenti pendant tant de siècles la voix des Prophètes,
parlant au nom du Dieu d'Abraham, d'Isaac et de Jacob; cette Terre,
enfin et surtout, que la présence de Jésus-Crist a rendue à jamais bénie
et sacrée pour les chrétiens, et, on peut le dire, pour le genre humain tout
entier.
Votre Excellence le sait, et Dieu Nous en est témoin, Nous ne sommes guidé dans cette visite par aucune considération qui ne soit d'ordre
purement spirituel. Nous venons en pèlerin; Nous venons vénérer les
Lieux Saints ; Nous venons pour prier.
De cette Terre unique au monde par la grandeur des événements dont
elle a été le théâtre, Notre humble supplication s'élève vers Dieu pour
tous les hommes, croyants et incroyants, et Nous y incluons volontiers
les fils du (( peuple de l'Alliance », dont Nous ne saurions oublier le rôle
dans l'histoire religieuse de l'humanité.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
166
Pèlerin de la paix, Nous implorons avant tout le bienfait de la récon- "
ciliation de l'homme avec Dieu et celui de la concorde profonde et véritable entre tous les hommes et entre tous les peuples. Dieu veuille entendre Notre prière, ce Dieu qui a pour nous, le Prophète le proclame,
« des pensées de paix et non d'affliction )).*
Qu'il daigne répandre sur le monde tourmenté d'aujourd'hui ce don
incomparable, dont l'écho retentit à travers toutes les pages de la Bible,
et dans lequel il Nous plaît de résumer Notre salut, Notre prière et Notre
souhait : Shalom ! Shalom!
Magno civium plausu exceptus, in urbe Nazareth Summus Pontifex divina
hostia litavit in templo Annuntiationis Beatae Mariae Virginis et infra Missam hunc habuit ad fidelium coetum sermonem:
A Nazareth, Notre première pensée ira à la Très Sainte Vierge :
— pour lui présenter l'hommage de Notre dévotion filiale,
— pour nourrir cette dévotion des motifs qui doivent la rendre vraie,
profonde, unique, conformément au dessein de Dieu: elle est la créature pleine de grâce, l'Immaculée, la toujours vierge, la Mère du Christ,
et par le fait la Mère de Dieu et notre Mère, la femme montée au ciel,
la Reine bienheureuse, le modèle de l'Eglise et notre espérance.
Nous lui offrons immédiatement Notre humble et filiale volonté de
l'honorer et de la célébrer toujours par un culte spécial qui reconnaisse
les merveilles de Dieu en elle, avec une dévotion particulière qui manifeste Nos sentiments les plus pieux, les plus purs, les plus humains, les
plus personnels, et les plus confiants, et qui fasse briller bien haut, sur
le monde, l'exemple encourageant de la perfection humaine.
Et Nous lui présenterons tout de suite les demandes qui Nous tiennent le plus à cœur, car Nous voulons rendre hommage à sa bonté et à
sa puissance d'amour et d'intercession :
— la prière de maintenir dans notre cœur une sincère dévotion à
son égard;
— la prière de nous faire comprendre, désirer, posséder paisiblement
la pureté de l'âme et du corps, dans les pensées et les paroles, dans les
arts et dans l'amour ; cette pureté que le monde d'aujourd'hui s'acharne
à battre en brèche et à profaner ; cette pureté, à laquelle le Christ a
rattaché une de ses promesses, une de ses béatitudes : celle du regard
lumineux dans la vision de Dieu;
1
1er.
29, il.
Acta Pauli Pp. VI
1«?
— la prière par conséquent d'être admis par elle, Notre-Dame, la
maîtresse de maison, et par son époux, le doux et fort saint Joseph,
dans l'intimité du Christ, son humain et divin Fils, Jésus.
Nazareth est l'école où l'on commence à comprendre la vie de Jésns :
l'école de l'Evangile. Ici on apprend à regarder, à écouter, à méditer
et à pénétrer la signification, si profonde et si mystérieuse, de cette très
«impie, très humble et très belle manifestation du Fils de Dieu. Peutêtre apprend-on même insensiblement à imiter. Ici on apprend la méthode qui Nous permettra de comprendre qui est le Christ. Ici on découvre le besoin d'observer le cadre de son séjour parmi nous : les lieux,
les temps, les coutumes, le langage, les pratiques religieueses, tout ce
dont s'est servi Jésus pour se révéler au monde. Ici tout parle, tout a
un sens. Tout revêt une double signification : une signification extérieure d'abord, celle que les sens et les facultés de perception immédiate peuvent tirer de la scène évangélique, celle des gens qui regardent
l'extérieur, qui se contentent d'étudier et de critiquer le vêtement philologique et historique des livres saints, ce que le langage biblique
^appelle « la lettre ». Cette étude est importante et nécessaire, mais qui
s'y arrête, demeure dans l'obscurité; elle peut même susciter l'illusion
orgueilleuse du savoir chez ceux qui observent les aspects extérieurs de
l'Evangile sans avoir le regard limpide^ le cœur humble, l'intention
droite et l'âme en prière. L'Evangile ne livre sa signification intérieure,
•c'est-à-dire, la révélation de la vérité, de la réalité qu'il manifeste et
à la fois soustrait aux regards, qu'à celui qui se met en accord avec la
lumière, accord venant de la rectitude de l'esprit, c'est-à-dire de la pensée et du cœur, —condition subjective et humaine que chacun devrait
se procurer à lui-même, — mais accord venant en même temps de l'impondérable, libre et gratuite illumination de la grâce. Celle-ci, en raison du mystère de miséricorde qui régit le destin de l'humanité, ne fait
jamais défaut; du moins en certaines heures et sous certaines formes,
elle ne fait jamais défaut aux hommes de bonne volonté. C'est là
« l'esprit ».
Ici, à cette école, on comprend la nécessité d'avoir une discipline spirituelle, si l'on veut suivre l'enseignement de l'Evangile et devenir
disciples du Christ. Oh! comme Nous voudrions redevenir enfant et
Nous remettre à cette humble et sublime école de Nazareth ! Comme
Nous voudrions près de Marie, recommencer à acquérir le vraie science
et la sagesse supérieure des vérités divines.
Mais Nous ne faisons que passer. Il Nous faut laisser ce désir de
168
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
poursuivre ici l'éducation jamais achevée à l'intelligence de l'Evangile.
Nous ne partirons pas cependant sans avoir recueilli à la hâte, et comme
à la dérobée, quelques brèves leçons de Nazareth.
Une leçon de silence d'abord. Que renaisse en nous l'estime du silence,
cette admirable et indispensable condition de l'esprit ; en nous qui sommes assaillis par tant de clameurs, de fracas et de cris dans notre vie
moderne bruyante et hyper sensibilisée. O silence, de Nazareh, enseignenous le recueillement, l'intériorité, la disposition à écouter les bonnes
inspirations et les paroles des vrais maîtres ; enseigne-nous le besoin et
la valeur des préparations, de l'étude, de la méditation, de la vie personnelle et intérieure, de la prière que Dieu seul voit dans le secret.
Une leçon de vie familiale. Que Nazareth nous enseigne ce qu'est la
famille, sa communion d'amour, son austère et simple beauté, son caractère sacré et inviolable; apprenons de Nazareth comment la formation qu'on reçoit est douce et irremplaçable : apprenons quel est son
rôle primordial sur le plan social.
/
Une leçon de travail. Nazareth, ô maison du « fils du charpentier »,
c'est ici que Nous voudrions comprendre et célébrer la loi sévère et
rédemptrice du labeur humain ; ici rétablir la conscience de la noblesse
du travail; ici rappeler que le travail ne put pas être une fin à luimême, mais que sa liberté et sa noblesse lui viennent, en plus de sa
valeur économique, des valeurs qui le finalisent ; comme Nous voudrions
enfin saluer ici tous les travailleurs du monde entier et leur montrer
leur grand modèle, leur frère divin, le prophète de toutes leurs justes
causes, le Christ notre Seigneur.
Voici que Notre pensée s'est éloignée de Nazareth et qu'elle se porte
sur ces monts de Galilée, qui ont fourni cadre et décor naturels à la
voix du Maître notre Seigneur. Le temps manque, manquent aussi les
forces suffisantes pour proclamer, en ce moment, le Message divin destiné à tout l'univers.
Mais Nous ne pouvons Nous empêcher* de regarder près d'ici la mon
tagne des béatitudes, qui constituent la synthèse et le sommet de la
prédication évangélique, ni non plus de tendre l'oreille aux échos que
ce discours, dans l'atmosphère mystérieuse de ces lieux, semble faire
parvenir jusqu'à Nous.
C'est la voix du Christ qui promulgue le Nouveau Testament, la loi
nouvelle qui intègre et dépasse l'ancienne, et porte au sommet de la
perfection la conduite de l'homme. Le grand motif de l'activité humaine,
c'est l'obligation, qui fait appel à sa liberté : dans l'Ancien Testament
Acta Pauli Pp. VI
169-
c'était la crainte ; dans la pratique de tous les temps et dans la nôtre,
c'est l'instinct, c'est l'intérêt; pour le Christ, que le Père a donné au
monde par amour, c'est l'amour. Lui-même nous apprit à obéir par
amour : ce fut sa libération. Car, comme nous l'enseigne saint Augustin : « Dieu donna des commandements moins parfaits au peuple qu'il
fallait tenir encore sous la crainte; et des commandements plus parfaits
par son fils au peuple qu'il avait décidé de libérer désormais par
l'amour y). Dans son Evangile, le Christ a apporté au monde le but
suprême et la force suprême de l'action, et par là même de la liberté
et du progrès : l'amour. Aucun but ne peut le dépasser. Aucun lui être
supérieur, aucun le remplacer.
1
Son Evangile constitue le code de la vie. C'est dans la parole du
Christ que la personne humaine atteint son niveau le plus élevé; et la
société humaine y trouve sa plus authentique et sa plus forte cohésion.
Nous croyons, Seigneur, à ta parole. Nous chercherons à la suivre
et à la vivre.
Maintenant nous en écoutons l'écho qui vient se répercuter dans nos
esprits d'hommes du x x
siècle. Voici les enseignements que cette
parole semble nous donner.
è m e
Bienheureux serons-nous, si pauvres en esprit nous savons nous
libérer de la trompeuse confiance dans les richesses matérielles et placer
nos désirs d'abord dans les biens spirituels et religieux, et si nous avons
du respect et de l'amour pour les pauvres, comme pour des frères et des
images vivantes du Christ.
Bienheureux serons-nous, si formés à la douceur des forts nous savons renoncer à la funeste puissance de la haine et de la vengeance et
avons la sagesse de préférer à la crainte qu'inspirent les armes la générosité du pardon^ l'alliance dans la liberté et le travail, la conquête
pour la bonté et par la paix.
Bienheureux serons-nous, si nous ne faisons pas de l'égoïsme le principe directeur de la vie, et du plaisir son but, mais si au contraire nous
savons découvrir dans la tempérance une source d'énergie, dans la douleur un instrument de rédemption, dans le sacrifice le sommet de la
grandeur.
Bienheureux serons-nous, si nous aimons mieux être opprimés qu'oppresseurs, et si nous avons toujours faim d'une justice en progrès.
Bienheureux serons-nous, si pour le Règne de Dieu nous savons,
1
P.L. 34, 1231.
170
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
dans le temps et an delà, pardonner et lutter, agir et servir, souffrir
«et aimer.
Nous ne serons pas déçus pour l'éternité.
Tels sont les accents que sa voix Nous semble prendre de nos jours :
Alors, elle était plus forte, plus douce et plus redoutable : elle était
•divine.
Mais nous, en cherchant à recueillir quelques échos de la parole du
maître, il nous semble devenir ses disciples et posséder, non sans raison,
une nouvelle sagesse et un nouveau courage.
Postea Beatissimus Pater in alia sancta illius regionis loca pie peregrinans est, ad lacum Tiberiadis, in montem Beatitudinum, in montem Tabor,
Canam et Oapharnaum, ubique effundens animi pietatem.
Post meridiem, Ierusalem rediit, finesque Israelíticos relinquens et gratias
agens Rectoribus Civitatis ceterisque, qui aderant, ob accepta observantiae
testimonia, haec protulit verba:
Au terme de cette inoubliable journée, Nous voudrions, avec vous,
faire monter vers Dieu l'hymne de la reconnaissance. On n'oublie plus,
^quand on les a vus une fois, ces lieux qui font revivre à la fois, l'Ancien
«et le Nouveau Testament, ces lieux imprégnés des souvenirs de la
Bible, des exemples et des enseignements de Jésus-Christ.
Aux Autorités et à tous ceux qui sont ici présents, Nous redisons
Notre satisfaction de cette visite, Notre gratitude pour l'accueil reçu,
pour les attentions dont Nous avons été l'objet.
Nous sommes venus parmi vous avec les sentiments de Celui que
Nous avons conscience de représenter, et que les Prophètes ont annoncé jadis sous le nom de « Prince de la Paix ». C'est «dire que Nous ne
nourrissons, envers tous les hommes et envers tous les peuples, que des
pensées de bienveillance. L'Eglise, en effet, les aime également tous.
Notre grand Prédécesseur Pie XII l'affirma avec force, et à maintes
reprises, au cours du dernier conflit mondial, et tout le monde sait ce
-qu'il a fait pour la défense et le salut de tous ceux qui étaient dans
l'épreuve, sans aucune distinction. Et pourtant, vous le savez, on a
voulu jeter des soupçons, et même des accusations contre la mémoire
de ce grand Pontife. Nous sommes heureux d'avoir l'occasion de l'affirmer en ce jour et en ce lieu : rien de plus injuste que cette atteinte à
'Une aussi vénérable mémoire.
Ceux qui ont, comme Nous, connu de près cette âme admirable,
Acta Pauli Pp. VI
171
savent jusqu'où pouvaient aller sa sensibilité, sa compassion aux souffrances humaines, son courage, sa délicatesse de cœur.
Ils le savaient bien aussi ceux qui, au lendemain de la guerre, vinrent, les larmes aux yeux, le remercier de leur avoir sauvé la vie. Vraiment, à l'exemple de Celui qu'il représente ici-bas, le Pape ne désire
rien tant que le bien véritable de tous les hommes.
Nous formons les meilleurs vœux pour vous, au terme de cette visite,
Nous plaisant à penser que Nos fils catholiques, qui vivent sur cette
terre, continueront à y jouir des droits et des libertés aujourd'hui habituellement reconnus à tous.
Et c'est de grand cœur que Nous invoquons sur vous, sur Nos fils
chrétiens qui Nous entourent ici et sur tous ceux qui, dans le monde,
nourrissent des pensées de paix et de réconciliation, l'abondance des divines bénédictions.
Hierosolymis Summus Pontifex sacrum Cenaculum templumque « Dormitionis Mariae » vespere invisit.
Deinde aedes repetiit Apostolicae Delegationis.
His in aedibus Excmus D. Athénagoras, Patriarcha Oecumenicus Constantinopolitanus, adiit Beatissimum Patrem, qui magno animi gaudio affectus
eum excepit eumque ita est allocutus:
Vehementer Nos commovet, gaudio Nos penitus afficit granditas
huius horae, in aevum sane memorandae, qua Catholica Ecclesia et
Constantinopolitanus Patriarchatus per maximos suos sacrorum Antistites rursus coram adstant, post plura saecula in silentio et exspectatione transacta.
Item grati animi sensibus vehementer ac penitus erga te afficimur,
qui, ut Nobis obviam ire posses, parumper a patriarchali sede tua
discedere voluisti
At Omnipotenti Deo, qui Ecclesiae Dominus est^ fas est in primis
humiliter debitas nostras grates persolvere.
Apud christianos vetus opinio est, veluti « mundi centrum » locum
illum habendum esse, ubi gloriosa Salvatoris nostri Crux erecta est,
et ubi Ipse exaltatus a terra omnia trahit ad seipsum.
Consentaneum igitur erat — idque ex providentis Dei consilio reapse
accidit — ut hoc ipso loco, in hac praecipua terrarum orbis parte, in
perpetuum sacra ac veneranda, liceret nobis, Roma et Constantinopoli
1
1
Cfr. Io. 12, 32.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
172
pie peregrinantibus, invicem obviam ire et communes supplicationes consociare.
Hodiernus occursus tuis in optatis erat inde a tempore Decessoris
Nostri immortalis memoriae Ioannis XXIII, quem quidem aestimatione
et amore palam prosecutus es, eique, non sine acri mentis perspicacitate,
S. Ioannis Apostoli verba adhibuisti : « Fuit homo missus a Deo, cui
nomen erat Ioannes » .
Etiam Summus ille Pontifex hodiernum eventum exoptaverat, ut tu
et Nosmetipsi compertum habemus; at praematura morte prohibitus
est, quominus haec animi Sui vota ad effectum deduceret.
Nihilominus Christi verba : Ut unum sint, iterum iterumque ex
ore illius Pontificis morientis prolata, procul dubio ostendunt quo
spectaverit unum ex illis propositis, quae ei maxime cordi erant et ad
quae perficienda ipse diuturnum mortis agonem pretiosamque Suam
vitam obtulit Deo.
Viae, quae ad unitatem perducunt, hinc illinc longae quidem esse
poterunt ac multis difficultatibus impeditae. Attamen utrumque iter
alterum ad alterum vergit et ad Evangelii fontes convenit. Ceterum,
nonne fausto ac felici omine hodiernus occursus noster in hac terra
contingit, in qua Christus Ecclesiam condidit ac pro ea sanguinem
suum profudit? Utcumque, hoc eventum voluntatem manifesto testatur,
quae quidem, iuvante Deo, magis magisque communis evadit inter
christianos homines hoc nomine dignos; voluntatem, dicimus, sollertem dandi operam, ut dissensiones superentur et opposita repagula
diruantur; hoc est voluntatem constanter prosequendi susceptum iter,
quod ad concordiae reconciliationem conducit.
Dissensiones quae ad doctrinam,^ ad liturgiam et ad disciplinam
spectant, tempore et loco opportuno expendendae sane erunt, et eo
quidem animo, qui veritatis iura fideliter servet rectoque iudicio res
aestimet, salva caritate. Quod autem iam nunc effici potest atque debet,
hoc est, ut incrementum ea capiat fraterna caritas, quae sollicita sit
novas reperiendi vias .ad opêrandum ; talis scilicet caritas, qua quis,
praeteritorum temporum experientia edoctus, veniae dandae sit promptus, permoveatur ad cernendum in aliis bonum magis quam malum, ac
nihil optatius habeat, quam ut Divini Redemptoris vestigia sequatur,
atque possit ab eo attrahi et ipsius imaginem in se referre.
Huius caritatis signum et specimen esto pacis osculum, quod ex
2
2
io. i, 6.
173
Acta Pauli Pp. VI
Dei beneficio nobis licet in hac sanctissima Terra invicem dare; esto
pariter precatio illa, quam a Christo Iesu didicimus, ac nos una simul
mox reeitaturi sumus.
Nobis verba desunt ad apte significandum, quam penitus tua agendi
ratio Nos tetigerit, neque Nos solummodo ; etenim Romana quoque
Ecclesia et Concilium Oecumenicum non sine vehementi gaudio hoc
magni sane momenti eventum accipient.
Ad Nos quod attinet, una cum gratiarum actione preces Omnipotenti
Deo admovemus, opem implorantes, ut coeptum iter pergere valeamus,
&c dilargiatur tibi Nobisque, qui cum fide et spe firma illud inivimus,
•caelestium gratiarum copiam ad optatam metam feliciter assequendam.
Hisce animi sensibus affecti, non tibi valedicimus, sed vota proferre
cupimus te revisendi, si tibi placuerit, spe delectati eiusmodi colloquia etiam in posterum fructuose iterari posse in nomine Domini.
Postero die, vi Ianuarii, in festo Epiphaniae Domini, Summus Pontifex
susceptam piam peregrinationem prosequens et complens, ad urbem Bethlehem
mane se contulit sacrisque operatus est in sacro Nativitatis specu, cum rosam
etiam ex auro conflatam, in Iesu Infantis honorem eo loci adservaiidam,
detulisset.
Post Eucharisticum sacrificium peractum, hunc nuntium, christianis ceterisque hominibus missum, legit :
Nous voudrions Nous adresser simplement :
d'abord au Christ,
puis à l'Eglise,
enfin au monde.
1. Au Christ, en cette fête de l'Epiphanie — qui revêt le double
-aspect de la manifestation de Dieu et de l'appel des peuples à la foi —
Nous présentons d'un cœur humble et modeste, mais sincère et joyeux,
l'offrande de notre foi, de notre espérance et de notre amour.
Solennellement, Nous lui adressons à notre tour la profession de foi
•de Pierre : « Tu es le Christ, le Fils du Dieu Vivant x».
1
Nous lui disons encore, comme Pierre : (( Seigneur, à qui irions-nous?
Toi seul possèdes les paroles de la Vie Eternelle » .
Nous faisons encore Nôtre le cri de regret et l'aveu sincère de Pierre :
<( Seigneur, Tu sais tout ; Tu sais que Nous t'aimons » .
2
3
1
2
3
Matth. 16,16.
Io. 6, 60.
Io. 21, 17.
174
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
A ses pieds, comme jadis les Mages, Nous déposons ici les dons symboliques, reconnaissant le premier né de l'humanité, en Lui le Verbe
de Dieu fait chair et l'homme, fils de la très Sainte Vierge Marie, notre
Mère, Nous le saluons comme le Messie, le Christ, le Médiateur unique
et irremplaçable entre Dieu et les hommes ; le Prêtre, le Maître, le Eoi,
Celui qui était, qui est et qui vient.
C'est cette même confession que proclame aujourd'hui l'Eglise de
Rome ; cette Eglise qui fut celle de Pierre et que Vous avez Vous-même
fondée, Seigneur, sur cette même pierre, et qui est, de ce fait, votre
Eglise. Et voilà pourquoi aujourd'hui encore votre Eglise se prolonge
à travers la succession apostolique ininterrompue depuis les origines;
cette Eglise, Vous la suivez et la défendez, Vous la purifiez et la fortifiez; Vous êtes sa Vie, ô Christ de l'Eglise de Rome!
Cette profession, Seigneur, est celle de toute Votre Eglise, que Vous
voulez et rendez une, sainte, catholique et apostolique. Tous les pasteurs
et les prêtres, tous les religieux et les fidèles, tous les catéchumènes de
votre Eglise universelle vous présentent avec Nous, cette même profession de foi, d'espérance et d'amour.
Tous, nous accueillons Votre humilité et confessons Votre grandeur ;
tous, nous écoutons Votre Parole et attendons Votre retour à la fin des
temps. Nous Vous remercions tous, Seigneur, de nous avoir sauvés, élevés
à la dignité de fils de Dieu, d'avoir fait de nous Vos frères et de nous
avoir comblés des dons de l'Esprit-Saint.
Tous, Nous vous promettons de vivre en chrétiens, dans un effort
de docilité continuelle à Votre grâce et de renouveau dans les mœurs.
Nous nous efforcerons tous de répandre dans de monde Votre message
de salut et d'amour.
2. Devant cette crèche, Seigneur, Nous voulons ensuite adresser
Notre parole à l'Eglise, à la tête de laquelle Vous avez voulu choisir
Notre pauvre personne comme pasteur universel.
Cette parole, la voici, simplement : que l'Eglise du Christ veuille
être aujourd'hui avec Nous et s'associer à l'offrande qu'en son nom aussi
Nous présentons au Seigneur. En cette communion réside son efficience,
sa dignité et son harmonie avec ces notes qui authentifient la véritable
Eglise. Nous vivons l'heure historique où l'Eglise du Christ doit vivre
son unité profonde et visible. C'est l'heure pour nous de répondre au
vœu de Jésus-Christ : « Qu'ils soient parfaitement un et que le monde
Acta Pauli Pp. VI
175*
4
reconnaisse que Toi, Père, Tn m'as envoyé » . A Pnnité interne de
l'Eglise correspond à Pextérieur, sa force apologétique et missionnaire.
Nous devons achever notre Concile Œcuménique; nous devons assurer à la vie de l'Eglise une nouvelle façon de sentir, de vouloir et de se
comporter; lui faire retrouver une beauté spirituelle sous tous les aspects : dans le domaine de la pensée et de la parole, dans la prière et les
méthodes d'éducation, dans l'art et la législation canonique.
Il faudra un effort unanime auquel tous les groupements devront
apporter leur collaboration. Que chacun entende l'appel que lui adresse
le Christ par Notre voix.
Ceci, Nous le disons aux catholiques qui appartiennent déjà au bercail du Christ. Mais Nous ne pouvons pas ne pas adresser la même invitation aux Frères chrétiens qui ne sont pas en communion parfaite
avec nous. Il apparaît désormais clairement à tous qu'on ne peut éluder
le problème de l'unité; aujourd'hui cette Volonté du Christ s'impose à
nos esprits et nous impose d'entreprendre avec sagesse et amour tout ce
qui est possible pour permettre à tous les chrétiens de jouir du grand
bienfait et du suprême honneur de l'unité de l'Eglise.
Même dans les circonstances toutes particulières où nous nous trouvons aujourd'hui, Nous devons* dire qu'un tel résultat ne peut être
obtenu au détriment des vérités de la foi. Nous ne pouvons pas être infidèle à ce patrimoine du Christ ; il n'est pas le nôtre mais le sien ; nous
n'en sommes que les dépositaires et les interprètes. Mais, répétons-le
encore, Nous sommes disposé à prendre en considération tout moyen raisonnable capable d'aplanir les voies du dialogue, dans le respect et la
charité, en vue d'une rencontre à venir, — et Dieu veuille qu'elle soit
proche — avec les frères chrétiens encore séparés de nous. La porte du
bercail est ouverte. L'attente de tous est loyale et cordiale. Le désir est
fort et patient. La place disponible est large et commode. Le pas à
franchir est attendu avec toute Notre affection et peut être accompli
avec honneur et dans la joie mutuelle. Nous Nous abstiendrons de solliciter des démarches qui ne seraient pas libres et pleinement convaincues,
c'est-à-dire mues par l'Esprit du Seigneur, qui soufflera où et quand II
le voudra. Nous attendrons cette heure bienheureuse. Nous ne demandons
pour le moment à Nos très chers Frères séparés que ce que Nous Nous
proposons à nous--même : que l'amour du Christ et de l'Eglise inspire
toute démarche éventuelle de rapprochement et de rencontre. Nous fe4
Io. 17, 23.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
176
rons en sorte que le désir d'entente et d'union demeure vif et inaltéré ;
Nous mettrons Notre confiance dans la prière. Même si elle n'est pas
-encore commune, celle-ci peut être au moins simultanée et monter parallèlement de nos cœurs, comme de ceux des chrétiens séparés, pour se
rejoindre aux pieds du Très-Haut, le Dieu de l'Unité.
En attendant, Nous saluons avec beaucoup de respect et d'affection
les illustres et vénérés Chefs des Eglises distinctes de la Nôtre, réunis
ici ; Nous les remercions cordialement pour leur participation à Notre
pèlerinage, Nous rendons hommage à la part qu'ils possèdent de l'authentique trésor de la tradition chrétienne et leur exprimons Notre désir d'une entente dans la foi, dans la charité et dans la discipline de
l'unique Eglise du Christ. Nous envoyons Nos vœux de paix et de prospérité à tous les pasteurs, prêtres, religieux et fidèles de ces mêmes Eglises; sur tous Nous invoquons la lumière et la grâce du Saint Esprit.
Nous sommes maintenant profondément heureux que la rencontre,
que Nous avons eue ici, pendant ces jours bénis, avec le Patriarche
œcuménique de Constantinople se soit réalisée de la façon la plus aimable et se soit révélée pleine des meilleurs espérances : Nous en remercions le Seigneur de tout Notre cœur et Nous le prions que Lui-même
qui coepit in nobis opus bonum ipse perficiat : Le Seigneur qui a commencé en Nous cette œuvre bonne de la paix et de l'union veuille la conduire à bonne fin.
5
3. Nous voulons enfin de ce lieu béni et en cette heure toute particulière adresser quelques mots au monde. Par (( monde » Nous entendons
désigner tous ceux qui regardent le christianisme comme du dehors,
qu'ils soient ou qu'ils se sentent à son .égard comme des étrangers.
Nous voudrions avant tout nous présenter, une fois encore, à ce
monde au milieu duquel nous nous trouvons. Nous sommes les représentants et les promoteurs de la religion chrétienne. Nous avons la certitude de promouvoir une cause qui vient de Dieu; nous sommes les
disciples, les apôtres, les missionnaires de Jésus, Fils de Dieu et Fils
de Marie, le Messie, le Christ. Nous sommes les continuateurs de sa Mission, les hérauts de son message, les ministres de sa religion, que nous
savons posséder toutes les garanties divines de la vérité. Nous n'avons
pas d'autre intérêt que celui d'annoncer notre foi. Nous ne demandons
rien, sinon la liberté de professer et de proposer à qui veut bien, en toute
s
Cfr. PMI.
1,
6.
Acta Pauli Pp. VI
177
liberté, l'accueillir, cette religion, ce lien nouveau instauré entre les
hommes de Dieu par Jésus-Christ, notre Seigneur.
Nous voulons ensuite ajouter un autre point que Nous prions le monde de bien vouloir considérer loyalement. Il s'agit du but immédiat de
notre mission, et qui est le suivant : Nous désirons travailler pour le bien
du monde, pour son intérêt, pour son salut. Et Nous estimons même
que le salut que Nous lui offrons lui est nécessaire.
Cette affirmation en implique beaucoup d'autres. Ainsi : Nous regardons le monde avec une immense sympathie. Si le monde se sent
étranger au christianisme, le christianisme ne se sent pas étranger au
monde, quel que soit l'aspect sous lequel ce dernier se présente et quelle
•que soit l'attitude qu'il adopte à son égard. Que le monde le sache donc :
les représentants et les promoteurs de la religion chrétienne ont de
l'estime à son égard et ils l'aiment d'un amour supérieur et inépuisable : l'amour que la foi chrétienne met au cœur de l'Eglise; celle-ci ne
fait pas autre chose que de servir d'intermédiaire à l'amour immense
-et merveilleux de Dieu à l'égard des hommes.
Cela veut dire que la mission du christianisme est une mission d'amitié parmi les peuples de la terre, une mission de compréhension, d'encouragement, de promotion, d'élévation; et, disons-le encore une fois,
une mission de salut. Nous savons que l'homme moderne met sa fierté
à faire les choses par lui-même; il invente du nouveau et réalise des
choses étonnantes. Mais toutes ces réalisations ne le rendent ni meilleur, ni plus heureux ; elles n'apportent pas aux problèmes de l'homme
une solution radicale, définitive et universelle. L'homme, Nous le savons encore, lutte contre lui-même ; il connaît des doutes atroces. Nous
«avons que son âme est envahie de ténèbres et assiégée de souffrances.
Nous avons à lui dire un message que Nous croyons libérateur. Et Nous
Nous croyons d'autant plus autorisé à le proposer qu'il est pleinement
humain. C'est le message de l'Homme à l'homme.
Le Christ que Nous apportons à l'humanité est « le Fils de l'homme », comme il s'est appelé Lui-même. Il est le Premier-né, le Prototype
de la nouvelle humanité ; il est le Frère, il est le Compagnon, il est l'Ami
par excellence. De Lui seul on a pu dire en toute vérité qu'« il connaissait ce qu'il y avait dans l'homme » . Il est l'envoyé de Dieu, mais ce
n'est pas pour condamner le monde, c'est pour le sauver.
6
7
Il est le bon Pasteur de l'humanité. Il n'est pas de valeur humaine
6
7
Io. 2, 25.
Cfr. Io. 3, 17.
.12 - ACTA, vol. V I , n. 3. — 21-3-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
178
qu'il n'ait respectée, rehaussée et rachetée. Il n'est pas de souffrance
humaine qu'il n'ait comprise, partagée et valorisée. Il n'est pas de besoin humain, — exception faite de toute imperfection morale — qu'il
n'ait assumé et éprouvé en Lui-même et proposé à l'ingéniosité et au
cœur des autres hommes comme objet de leur sollicitude et de leur
amour, et pour ainsi dire, comme condition de leur propre salut. Même
pour le mal qu'en qualité de médecin de l'humanité II a connu et dénoncé avec la plus énergique vigueur, Il a eu une infinie miséricorde^
jusqu'à faire surgir, par le moyen de la grâce, dans le cœur de l'homme,
de surprenantes sources de rédemption et de vie.
Eh bien! qu'on sache de par le monde comment le Christ, qui vit
encore aujourd'hui dans son Eglise, se manifeste au monde à partir de
ce lieu, de ce berceau qui marqua son apparition sur la terre.
Que le monde qui Nous entoure daigne donc recevoir aujourd'hui,,
au nom de Jésus-Christ, Notre salut plein de respect et d'affection.
Ce salut déférent, Nous l'adressons d'une manière particulière à quiconque professe le monothéisme et avec nous rend un culte religieux à
l'unique et vrai Dieu, le Dieu vivant et suprême, le Dieu d'Abraham,,
le Très-Haut, celui que justement sur ce sol — en un jour lointain que
rappellent la Bible et le Missel — un personnage mystérieux, dont
l'Ecriture ne nous a transmis ni la généologie ni la fin, et dont le sacerdoce royal a servi à qualifier celui du Christ lui-même, Melchisédech,
célébra comme « l e Dieu Très-Haut, créateur du ciel et de la terre».*
Nous chrétiens, instruits par la révélation, nous savons que Dieu subsiste en trois Personnes, Père, Fils et Saint-Esprit, mais toujours nous
célébrons la nature divine comme étant unique, nous proclamons unique
le Dieu vivant et vrai. Qu'à ces peuples adorateurs d'un Dieu unique
aillent aussi Nos vœux de paix dans la justice.
Notre salut s'adresse pareillement à tous les peuples auxquels nos
Missionnaires catholiques apportent, en même temps que l'Evangile, une
invitation à partager son universalisme et un ferment capable de faire
monter la civilisation.
Mais Notre salut aujourd'hui ne peut connaître de limites : il surmonte toutes les barrières et veut atteindre tous les hommes de bonne
volonté, y compris les hommes qui pour le moment ne témoignent aucune bienveillance pour la religion du Christ, qui s'efforcent d'en empêcher la diffusion et d'en combattre les fidèles. Même aux persécuteurs8
Cfr. Gen. 14, 19.
Acta Pauli Pp. VI
179
du catholicisme et aux négateurs de Dieu et du Christ, Nous envoyons
Notre souvenir triste et douloureux et sereinement Nous leur demandons : Pourquoi, pourquoi?
Au moment de quitter Bethléem, ce lieu de pureté et de calme où
naquit, voici vingt siècles, Celui que Nous prions comme le Prince de la
paix, Nous sentons l'impérieux devoir de renouveler aux Chefs d'Etat
et à tous ceux qui portent la responsabilité des peuples Notre appel pressant en faveur de la paix du monde. Que les Gouvernants entendent ce
cri de Notre cœur et qu'ils poursuivent généreusement leurs efforts
pour assurer à l'humanité la paix à laquelle elle aspire si ardemment.
Qu'ils puisent auprès du Tout-Puissant et au plus intime de leur conscience d'homme une intelligence plus claire, une volonté plus ardente
et un esprit renouvelé de concorde et de générosité, afin d'éviter à tout
prix au monde les angoisses et les offres d'une nouvelle guerre mondiale,
dont les conséquences seraient incalculables. Qu'ils collaborent encore
plus efficacement à instaurer la paix dans la vérité, dans la justice, dans
la liberté et dans l'amour fraternel. Tel est le vœu que Nous n'avons
cessé de présenter à Dieu dans une prière instante tout au cours de ce
pèlerinage. Toutes les initiatives loyales, qui tendent à la réaliser,
trouveront Notre appui et Nous les bénissons de grand cœur.
C'est le cœur plein de ces pensées et de ces prières que de Bethléem,
patrie terrestre du Christ, Nous invoquerons pour l'humanité tout entière l'abondance des faveurs divines.
Ierusalem regressus, pertransiens Montem Oliveti, post meridiem Summus
Pontifex eodem quo venerat aërovehiculo Romam rediit, prius comiter salutatus ab Hussein, Rege Jordaniae, cui haec verba fecit :
Solem
Aleikum!
The time has come for Us to take leave of this blessed land after Our
unforgettable pilgrimage. We cannot départ without expressing anew
and publicly Our profound gratitude to Your Majesty and to the civil
authorities who have done so much to facilitate Our travels and make
them fruitful.
Forever in Our heart We shall bear the consoling memories of this
humble visit to the Holy Places, and of the warm welcome extended to
Us by the inhabitants of this sacred land. May God re ward them, may
He wipe away their tears, and grant them peace, prosperity and true
happiness.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
180
In the words which the Apost] e Paul used to the Christians of Ephesus, in bidding them farewell, We also « commend you to God and to the
word of his grace, who is able to build up, and to give the inheritance
among ali the sanctified » . And, as he wrote to the same Ephesians,
We exhort you : « Let all bitterness, and wrath, and indignation, and
clamor, and reviling, be removed from you, along with ail malice. On
the contrary, be kind to one another, and merciful, forgiving one another, as God in Christ has generoulsy forgiven you » .
x
2
And, repeating the apostolic salutation. « Peace be to this land, and
to all those who dwell herein », We cali down upon you ali the richest
grâces from on high, imparting to you and your loved ones and to ali
the beloved people of Jordan Our particular fatherly Apostolic Blessing.
Khatar Eum!
Beatissimus Pater terram attigit pervesperi in aëronavium portu v. d. « di
Oiampino », quamplurimis Eum exspectantibus clarissimis Viris ex ecclesiastico et laicorum ordine, necnon Excmo Viro Antonio Segni, Reipublicae
Italicae Praeside, qui regredientem Pontificem nobilissimis verbis salutavit.
Augustus Pontifex vero Sui moti animi sensus ita aperiebat:
Ritorniamo col cuore pieno di intense emozioni, portando scolpite
nella memoria, e per sempre, le immagini radiose e commoventi dei
Luoghi Santi, che parlano con spoglia eloquenza della vita di Gesù
Cristo, delle sue sofferenze, del suo amore.
Abbiam voluto che il Nostro viaggio in Palestina assumesse il significato di un incontro particolare, fervoroso, ardente con Cristo, un proclamare alto davanti al mondo la sublime realtà e universalità della
Redenzione, che il Salvatore Divino continua a operare per mezzo della
sua Chiesa : e, posando ora nuovamente il piede sul suolo d'Italia, ove
approdò un giorno Pietro, con la sua nobile e rigeneratrice missione,
possiamo dire di aver tenuto fede al Nostro impegno.
La Liturgia dell'odierna festa di Epifania parlava di un gran splendore, che da Gerusalemme si effonde sul mondo, e ne vince le tenebre :
« Sorgi, vestiti di luce, perché è giunta la luce tua, e la maestà del
Signore sopra di te si è levata ; perché, vedi, la tenebra copre la terra,
e l'oscurità i popoli, ma sopra di te sorge il Signore, e la sua maestà
sopra di te si fa vedere. Alla tua luce cammineranno i popoli, e i re al
1
2
Act. 20, 32.
Eph. 4, 31-32.
Acta Pauli Pp. VI
181
1
bagliore del tuo levare». In questa luce divina abbiamo compiuto il
Nostro viaggio di preghiera e di penitenza; e abbiamo pregato che piir:
alta risplenda sul mondo, le cui ansie e incertezze, i cui paurosi sconvolgimenti nascono dall'aver voluto respingere e soffocare questa luce^
Soltanto in Gesù benedetto, Noi ripetiamo, è la salvezza ; nel suo messaggio di verità, di bontà, di amore è la risposta a tutte le incognite che
si affacciano; nella sua volontà, liberamente accettata, è la pace del
mondo.
Questo abbiamo invocato, prostrati sulla nuda pietra del Sepolcro,
sul Calvario e al Getsemani, nel Cenacolo e a Nazareth. E sulla Gròtta
della Natività di Betlem abbiamo chiesto per tutti gli uomini di buona
volontà il dono della pace, vera e duratura. Il Signore adempia i Nostri
voti, e faccia fiorire il percorso del suo umile Vicario con i frutti della
santità, della giustizia, della verità : ad dandam scientiam salutis plebi
eius ...ad dirigendos pedes nostros in viam pacis.
Ora il Nostro pensiero si rivolge con memore benevolenza alle Autorità di quei luoghi, che hanno reso così agevole e spedito il Nostro viaggio, facendo ogni sforzo per rendere più gradito il Nostro breve soggiorno in Terra Santa; alle fiorenti Comunità Cattoliche, che abbiamo
colà incontrato e incoraggiato, appartenenti ai Patriarcati Latino, Melchita, Maronita e Armeno ; ai figli di San Francesco, tanto benemeriti
per la secolare presenza nella terra di Gesù; e a tutti i nostri fratelli
in Cristo, particolarmente diletti e cari, la cui presenza nei Luoghi
Santi rende a Noi più pungente il desiderio dell'auspicata unione.
Ringraziamo altresì per la sua tanto gradita presenza l'Ecc.mo Signor Presidente della Repubblica Italiana, e, con Lui, tutte le Autorità,
che, come han voluto porgerci il loro saluto alla Nostra partenza, Ci
fanno sentire ora più intensa la gioia del ritorno, portandoci l'affetto
dei diletti figli d'Italia e di Roma. Ci è anche caro esprimere vivo compiacimento ai dirigenti, ai piloti, al personale della Società Aerea, che
tanto ha fatto per la perfetta riuscita della Nostra trasvolata.
In pegno del Nostro animo commosso, in questo momento abbracciamo con paterna benevolenza tutti i popoli incontrati, e quelli che Ci
hanno seguito col pensiero e con la preghiera, mentre, propiziatrice di
ogni desiderata grazia celeste, di cuore effondiamo ancora una volta
su l'umana famiglia l'Apostolica Benedizione.
2
1
2
Is. 60, 1-3.
Lue. 1, 77.
Ï82
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Inde Summus Pontifex, ad Aedes Vaticanas pergens, autorhaeda mediam
pertransiit Urbem, toto itinere innumera multitudine civium laetissime
plaudente inter sacri aeris concentus, Eomanaeque Civitatis Magistro cum
Administratorum Coetu obsequium « Peregrino Apostolico » ad Colosseum
ipraebente.
Palatium Apostolicum tandem ingressus, Beatissimus Pater christifideles in Petriano foro adstantes ita breviter est allocutus :
Grazie, grazie, figliuoli, di questa accoglienza che costituisce già di
per sè un avvenimento memorabile e incomparabile.
Io vorrei che arrivasse a tutta la cittadinanza di Roma, alle autorità
e a quanti hanno fatto servizio di ordine in questo immenso corteo, il
mio particolare ringraziamento. Mio vivo desiderio sarebbe stato di non
incomodare alcuno e di compiere il ritorno in maniera semplice e tranquilla. La vostra intelligenza e la vostra bontà invece hanno preparato
la straordinaria manifestazione di cui tutti siamo stati spettatori.
Vi porto il saluto da Beuern, dove questa mattina ho celebrato la
S. Messa; vi porto la pace del Signore, vi porto quel che voi già avete
nel cuore e dimostrate di aver ben capito ; la realtà, cioè, che fra Cristo,
Pietro e Roma corre un filo diretto. Questo filo ha vibrato di tutte le
sante emozioni e adesso si fa trasmettitore di tutte le mie benedizioni.
Voi avete compreso che il mio viaggio non è stato soltanto un fatto
singolare e spirituale : è diventato un avvenimento, che può avere una
grande importanza storica. È un anello che si collega ad una tradizione
secolare; è forse un inizio di nuovi eventi che possono essere grandi e
benefici per la Chiesa e per l'umanità.
Vi dirò soltanto questo, stasera, che ho avuto la grande fortuna stamane di abbracciare, dopo secoli e secoli, il Patriarca Ecumenico di
Costantinopoli, e di scambiare con lui parole di pace, di fraternità, di
desiderio della unione, della concordia e dell'onore a Cristo e di vantaggioso servizio per l'intera famiglia umana. Speriamo che questi inizi
diano buon frutto; il seme germogli e giunga a maturità.
Intanto preghiamo tutti : giacché queste ore e questi avvenimenti
sono certamente grandi e segnati dalla benevolenza di Dio.
Ricevete adesso la mia benedizione : nel nome del Padre, del Figliuolo<e dello Spirito Santo.
Acta Pauli Pp. VI
183
ADHORTATIO APOSTOLICA
Ad universos Episcopos pacem et communionem cum Apostolica Sede
habentes: quae proxime habebitur Supplicatio ad christianorum unitatem
impetrandam peculiari modo commendatur.
PAULUS PP. V I
VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
E
PEREGRINATIONE
reversi, qua precationis et paenitentiae stu-
dio ducti loca sumus venerati, quae Christus redemptionis suae
mysteriis consecravit, facere non possumus, quin laetabundo
animo ad cunctos Fratres in Episcopatu Nos convertamus/Iis
enim, quemadmodum par erat, hunc eventum, historia dignum,
cum altera Concilii Oecumenici Vaticani II Sessio haberetur,
primum nuntiavimus ; iidemque revera gravissimum eius rei
momentum penitus perceperunt et statim excelsa et fausta prospexerunt, quae exinde in Ecclesiam humanamque societatem
possent manare.
Probe novimus, Venerabiles Fratres, praesertim vestra pia
alacritate, vestro amore erga Ecclesiam, vestra egregia sollicitudine pastorali factum esse, ut fideles sponte et conglobatim
iter Nostrum precationis et paenitentiae causa susceptum sint
prosecuti, ut dilectionis affectu, ubicumque consisteremus, Nos
circumfuderint, ut denique apostolicis propositis Nostris se plane adiunxerint.
Quemadmodum igitur verbis exprimere nequimus religiosos sensus, quibus animus Noster est perculsus, cum limen Civitatis Sanctae intravimus, cum in rupe Sepulchri Christi, in
monte Calvariae, in Gethsemani, in Cenáculo, in urbe Nazareth, in Bethleemitico specu Nos prostravimus, ita nullo modo
memoriam umquam poterimus deponere, earum rerum, quae
circa Nos vidimus et audivimus diebus illis praeclarissimis.
184
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Animo enim commoto recordamur hominum multitudines Nos
incitato studio salutavisse, quas quidem ubique, maximo cum
gaudio et admiratione Nostra, invenimus Nobis obsequentes
atque plaudentes. Meminimus quoque diligentiam, cum humanitate et reverentia coniunctam, Auctoritatum, quae locis
illis praesunt quaeque nulli pepercerunt labori, ut brevis commoratio Nostra in Terra, Iesu Christi incolatu sacra, expedita
foret ac grata. Imprimis autem haerent in pectore congressiones, quibus Praepositos venerabilium Ecclesiarum Orientalium
convenimus, a quibus lugendo discidio iamdiu seiungimus
ac peculiari modo colloquia, quae cum Patriarcha Oecumenico
Constantinopolitano fecimus, qui et ipse se peregrinatorem in
Palaestinam contulerat. Osculum sacrum invicem dedimus,
quo se complecti solent Christi discipuli, simul legimus orationem illam luculentam, qua Redemptor, antequam crucis
tormenta subiret, a Patre unitatem discipulorum petiit, ut crederei mundus; simul precationem « Pater noster » recitavimus, qua Deum ut Parentem nostrum invocamus et offensionum veniam mutuo dare docemur: quae omnia Nobis libet
habere quasi primitias perfectae unitatis in una Ecclesia Christi,
licet eam consequi sit adhuc longinquum.
Nec umquam demum oblivisci poterimus obsequia festive,
ardenter, mirifice Nobis redeuntibus praestita a civibus R o manis, qui memoranda ea occasione oblata humili Sancti Petri
Successori significarunt, quam arctis et suavibus vinculis ipse
dilectissimae Dioecesi suae iungere tur.
Omnibus qui studium et operam contulerunt, ut pia Nostra
peregrinatio prospere succederet, gratum animum patefacimus Nostrum; vobis autem, Venerabiles Fratres, peculiares
grates agere cupimus, quod estis annisi, ut fideles, curis vestris
commissi, perciperent vim, momentum, proposita huiusce eventus memorabilis in vita Ecclesiae, quod attinet ad munus eius
sanctificans in universa hominum familia.
Sed, quemadmodum patet, imprimis in Deum Omnipoten-
Acta Pauli Pp. VI
1-86*
tem grata voluntas et mens beneficiorum memor cum humili
sinceroque obsequio dirigantur oportet; ad Deum, dicimus, qui.
per humanas vicissitudines Ecclesiam suam gubernat et ad
aeternitatis fines perducit, quique Nobis dat, ut e communi
peregrinationis Nostrae probatione nova animo praesagiamusincepta eaque pacifica et eximia ad Regnum Dei stabiliendum
ac provehendum. Non enim sine miserentissimi Domini nostri"
providentia contigit, ut Petrus in humili Successoris sui persona
post viginti saecula eo reverteretur, unde olim abiit, et ubi Ecclesia orta est primosque fecit progressus divino ipso Conditoreopem ferente et primo eius Vicario moderante. Itaque Ecclesiam Christo obtulimus in ipsa regione, quae eam olim exiguam
vidit ut granum sinapis, nunc vero conspicit admodum auctam
quasi arborem ingentem, cuius rami totum orbem terrarum
obumbrant, semper florentem et fecundam, semper revirescentem virtute Sanctorum eius, quamvis persecutorum petatur
assultibus, semper se novantem vigore suo interiore atque assiduo suorum Pastorum opere.
Haec omnia effecerunt, ut summo perfunderemur solacio.
Atque adeo hac certa spe tenemur permultos illos et venustosveluti flores pietatis religiosae, bonitatis, observantiae, amoris
fraterni, quos secundum totum iter Nostrum vidimus exorientes, uberem fructuum spiritualium copiam esse allaturos. Nescimus sane, quandonam ex providentis Dei consilio fieri contingat, ut semina, quae sulcis coram Nobis apertis spe firma,
commisimus, plenam maturitatem assequi possint. Nihilominus, quemadmodum pro certo habemus flagrantes generosiorum christifidelium supplicationes Deo admotas eorumque paenitentiae opera, saepe occulta, paravisse vias Domini, quasNobis elapsis diebus exsultanti animo tereré licuit, ita pariter
non dubitamus, quin nostris humilibus, assiduis fiduciaequeplenis precibus atque nostris paenitentiae operibus, quae christiana fide caritateque permoti Deo exhibebimus, difficultatesasperitatesque removeantur, quae adhuc terendum iter prae-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
186
pediunt, atque adeo exoptata meta tuto et quam primum pertingi possit.
Hac de causa magnopere cupimus, Venerabiles Fratres, ut
ad grates Deo persolvendas de felici peregrinationis Nostrae
-exitu universi Ecclesiae filii Nobiscum coniungantur. Sicut enim
christifideles omnes enixis suis precibus iter Nostrum parare ac
prosequi studioso animo voluerunt, ita consentaneum omnino
est, ut omnes pariter communem dent operam, ut salutares
eiusdem peregrinationis fructus in tuto ponantur; eos fructus
dicimus, quos locis Christi Domini passione et amore consecratis, Nosmetipsi tam instanter tantaque fiducia freti a Deo
expostulavimus ad Ecclesiae prosperitatem et ad bonum universae hominum familiae.
Quam ad rem, id vos rogamus, Venerabiles Fratres, ut in
singulis vestrarum Dioecesium paroeciis sacri ritus indicantur,
quibus Omnipotenti Deo debitae grates agantur opportunaeque
supplicationes adhibeantur. Peculiari autem modo commendare placet illam octo dierum Supplicationem pro christianorum unitate, quae proximis diebus initium capiet, quaeque eo
spectat, ut quotannis homines ex variis christianis professionibus eodem religionis studio coniuncti communes Deo admoveant
supplicationes, eam impetraturi unitatem, quam Christus Dominus omnibus suis asseclis praecepit.
Ad rem quod attinet, meminisse iuvat, die xxv Ianuarii,
anno
MCMLIX,
scilicet eo ipso die, quo huiusmodi Supplicatio
concludebatur, Decessorem Nostrum fel. rec. Ioannem XXIII
primum dedisse nuntium Concilii Oecumenici Vaticani Secundi
convocandi, proposito sibi fine renovandae Ecclesiae et christianorum omnium unitatis restaurandae; ac meminisse etiam
placet, eundem Pontificem per suas primas Litteras Encyclicas
« Ad Petri Cathedram » christianos omnes carissimos fratres
appellavisse, eosque sine professionis christianae discrimine
invitavisse ad unitatem a Deo precibus implorandam. Nos quoque, qui ad Summum Pontificatum evecti a Paulo Apostolo
Acta Pauli Pp. VI
187
nomen sumpsimus, hanc ipsam Supplicationem summo semper
in honore habuimus in sacri ministerii perfunctione, quod variis temporibus Dominus Nobis commisit; ac semper laeto animo
quotannis eiusdem Supplicationis finem celebravimus, quo die
in Romana liturgia Sancti Pauli conversio commemoratur.
Probe novimus innumeros ex variis christianis professionibus homines nobilissimae huius unitatis causae se devovisse,
ac nobiscum precando poenitendoque coniunctos, humiles atque
enixas supplicationes Deo admovere, ut ipsius voluntas adimpleatur. Ne contingat, Venerabiles Fratres, ut catholicae Ecclesiae filii, idcirco quod plenitudinem veritatis ex gratuito Dei
beneficio acceperint, de sanctissima hac unitatis causa promovenda minus se praebeant sollicitos. At contra necesse est ut
aemulo religionis studio una cum fratribus ab Apostolica Sede
separatis eiusmodi causam amplectantur; et quoniam ipsis hoc
praestantissimum donum a Deo iam collatum est, ut ad eius
Ecclesiam plene pertineant, iidem exinde incitamentum sumant
ad hanc causam precibus et paenitentiae operibus generosiore
animo agendam. Praeeuntibus igitur sacris Pastoribus, qui
Concilii Oecumenici tempore palam significarunt, quantopere
¡sibi corde esset christianorum unitas, catholici universi hoc
anno instantiores supplicationes Deo adhibeant, ut per gratiam
Spiritus Sancti unitas christianorum omnium ad effectum quam
primum perducatur.
Quae ut efficacius eveniant, parochis catholicae Ecclesiae
universis, qui sacros ritus a Nobis commendatos peregerint,
potestatem facimus Benedictionem Papalem semel, quo voluerint die, nomine Nostro adstantibus christifidelibus impertiendi, una cum adnexa Indulgentia Plenaria, quam omnes lucrari
poterunt, qui ad Paenitentiae et Eucharistiae sacramenta accesserint et ad mentem Romani Pontificis oraverint.
Certa spe freti, fore ut christifideles vigilantiae vestrae commissi adhortationibus hisce Nostris ultro libenterque respondeant, vobis, Venerabiles Fratres, vestrisque dilectis gregibus,
Acta Apostolicae Sedis - Çonimentarium Officiale
188
quos presentissimo Beatae Mariae Virginis patrocinio enixe
commendamus, Apostolicam Benedictionem effusa caritate impertimus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xv mensis Ianuarii, anno MCMLXIV, Pontificatus Nostri primo.
PAULUS P P . V I
LITTERAE APOSTOLICAE
Rosa aurea tribuitur in honorem Iesu Infantis, cuius simulacrum in specu»
Bethleemitici sacra aede excolitur.
PAULUS PP. VI
Ad futuram rei memoriam. — Piae peregrinationis causa et quidem tempore sacro, quo natus Iesus Christus celebratur, in regionem eius incolatu memorabilem et venerandam profecturis, obversatur Nobis ante mentis oculos illud « parvum terrae foramen
ubi
maiestas divina, humanae naturae humilitate assumpta, ad salvandos
omnes miserentissime venit; ubi intemerata Virgo et Mater Maria Filium
suum, principium et dominum rerum, in pecudum praesepio positum
cum Beato Ioseph ardentissime adoravit ; ubi « natum Salvatorem cum
exercitu angelorum concinentes caelesti gaudio salutaverunt illustrata
nocte pastores )) ; Bethléem dicimus, « augustissimum orbis locum )), quo»
Magi ex oriente stella duce advenerunt, ut Redemptori debitos adhiberent honores. Cum iis omnibus mentis cogitatione et amoris affectu
coniuncti, statuimus munus eo deferre, quo commoti animi Nostri sensus significemus, et exigui spatii illius immensam dignitatem agnoscamus, scilicet Divino Parvulo, in Bethleemitico specu humilibus ornatoobsequiis, auream rosam praebere. Itaque, motu proprio, honori Iesu
Infantis, cuius simulacrum in eiusdem cryptae sacra aede, ubi a Virgine Maria in praesepio traditur positus esse, excolitur, rosam ex auro
conflato-m, a Sodalibus Ordinis Fratrum Minorum, eius loci custodimus..
2
1
Cfr. S. Hieron., Epist. 46; P.L. 22, 490.
Cfr. S. Paulin. Noi., Epist. 31; P.L. 61, 327.
* S. Hieron., Epist. 58; P.L. 22, 581.
2
3
Acta Pauli Pp. VI
189
asservandam, harum Litterarum vi tribuimus et donamus. Quae vero in
sollemni benedictionis rosae huiusmodi caerimonia a Deo supplices postulavimus, ut nimirum prospera cuncta concederet, adversa destrueret,
ea iterum impenso animi studio a misericordiarum Patre efflagitamus,
ut sacram aedem illam visentibus omnibusque hominibus bonae voluntatis cumulate impertiat.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x v
mensis Decembris, in festo Nativitatis D. N. Iesu Christi, anno MCMLXIII,
Pontificatus Nostri primo.
PAULUS PP. VI
EPISTULA
Ad E.mum P. D. Hamletum Ioannem titulo Ecclesiae suburbicariae Tusculanae S. R. E. Card. Cicognani, publicis Ecclesiae negotiis praepositum,
quem Legatum deligit ad sollemnia Tarracone agenda ob undevicesimum
revolutum saeculum a S. Pauli Apostoli in Hispaniam adventu.
PAULUS PP. VI
Venerabilis Frater Noster, salutem et Apostolicam Benedictionem. —
Perlatum Nobis est sub exitum mensis Ianuarii proximo anno Tarracone
sacra celebratum iri sollemnia ad recolendum undevicesimum revolutum
saeculum, postquam Sanctus Paulus Apostolus ad nuntiandum Evangelium in Hispaniam se contulit.
Sanctus Paulus, in Christo positus praedicator et apostolus, doctor
gentium in fide et veritate, quemadmodum optaverat et facere sibi
statuerat, praeco factus in Oriente et Occidente, ad Occidentis quoque
terminos venit, et, ad fidei lucem diffundendam, ab urbe Roma ad
Hispaniam profectus est. Quapropter iure merito is intemeratae victoriae titulos nactus, triumphalis vir, aeque Asianus, Phrygius, Macédoniens, Achaicus, Romanus, Hispanicus quoque appellari potest.
Litterarum documentis et fama proditum est, eum Tarracone quoque
fuisse atque facile existimari potest Apostolum gentium non praeteriisse
1
2
3
4
1
2
3
4
Cfr. 1 Tim. 2, 7.
Cfr. Rom. 15, 24-28.
Cfr. Clementis, 1 Cor. 5.
Cfr. Fragm. Muratoriamim.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
190
urbem florentissimam et pernobilem, ubi quidem maritimis itineribus
Ostia in Hispaniam assuetus erat e navibus escensus, et qua ad Christi
regnum constabiliendum patere poterat ei ostium apertum et magnum et
evidens.
Ita excultus, fertilis ubere ager, florentes protulit messes, unde veri
nominis gloria Tarraconensi urbi profecta est. Per saeculorum enim
aetates vivido religionis sensu, integrae fidei firmitate, civili morum urbanitate spectabilis, propositi tenax, recti pervicax enituit civitas haec,
cunctis urbibus eminens Hiberis, genetrix piorum Tarraco, rutilo decora cruore Martyrum Fructuosi episcopi et Augurii Eulogiique diaconorum.
Haec Nobiscum cum perpendissemus, ad augendum tantorum coetuum et celebritatum decorem, libenti animo indulgentes votis Dilecti
Filii Nostri Cardinalis Beniamini de Arriba et Castro, Archiepiscopi
Tarraconensis, decrevimus mittere de Sacro Purpuratorum Patrum
Collegio, qui ibi Personam Nostram gereret. Et ideo te, Venerabilis Frater Noster, deligimus, renuntiamus, constituimus Legatum Nostrum,
qui nomine Nostro Nostraque auctoritate praesis sollemni commemorationi S. Pauli Apostoli ad Tarraconensem oram adventus. Nec dubitamus, quin tu, ore et sermone suavis, doctrina clarus, in S. Paulum singulari amore flagrans, ita gesturus sis munus, ut Nostrae exspectationi
cumulate respondeas, et inde, ob rem bene confectam, diu animo mansura
dulcia haurias solacia.
5
6
7
Quae ut e sententia feliciter eveniant, tibi, Venerabilis Frater Noster,
caelestia praesentissima deproperamus auxilia, et, horum pignus, Apostolicam Benedictionem peramanter impertimus. Hanc autem per te
volumus, prolixae caritatis testem, pertinere ad supremos Hispaniae
moderatores, ad sacrorum Antistites, ad universos civili vel militari potestate pollentes, ad sacerdotes, religiosos sodales, christifideles, qui statis celebritatibus intererunt, hoc Paulino effato precati : Deus spei
repleat vos omni gaudio et pace in credendo, ut abundetis in spe et virtute Spiritus Sancti*
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x x x i mensis Decembris,
anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
PAULUS PP. VI
s
Cfr. 1 Cor. 16, 9.
Prudentius, Hymn. VI, 144.
. Id., Eymn. IV, 22-23.
* Rom. 15, 13.
e
7
Acta Pauli Pp. VI
191
ALLOCUTIONES
I
Ad Excellentissimum Virum Antonium Segni, Reipublicae Italicae Praesidem, in Aedibus Quirinalis collis habita. *
Signor Presidente della Repubblica Italiana,
Dirige a questa visita i Nostri passi innanzi tutto il senso della Nostra
riconoscenza, stimolato dalla cortesia oltremodo amabile e sollecita, con
cui Vostra Eccellenza ha voluto dapprima intervenire personalmente
alla cerimonia della Nostra incoronazione al sommo Pontificato, e venire
poi ufficialmente a porgerci, nella Nostra residenza Vaticana, l'espressione dei Suoi devoti e nobili sentimenti e di quelli del Popolo Italiano,
dall'Eccellenza Vostra egregiamente rappresentato, in una udienza, di
cui conserviamo il più grato ricordo ; né possiamo tacere i due recentissimi incontri, che Noi avemmo l'onore di avere con l'Eccellenza Vostra
all'occasione della Nostra partenza per il pellegrinaggio in Terrà Santa
all'aeroporto di Fiumicino, e del Nostro ritorno a quello di Ciampino.
Una bontà, così preveniente e deferente, Ci obbliga a venire, a Nostra volta, nella Sua presidenziale dimora per ricambiarLe la manifestazione della Nostra gratitudine, della Nostra benevolènza e dei
Nostri voti, manifestazione a Noi tanto più facile e gradita, quanto più
sincera e cordiale è la stima che nutriamo per la Sua degnissima persona,
e quanto più profonda e vivace è la Nostra affezione per la Nazione
Italiana.
Lasci, Eccellenza, che in questa occasione Noi Le diciamo la Nostra
compiacenza nel vedere la suprema magistratura dello Stato impersonata
in uomo probo e retto, quanto saggio ed esperto, e guidata da una visione
ampia e vigilante del mondo contemporaneo, e saggiamente comprensiva
anche di quegli aspetti storici, morali e religiosi della nostra odierna
società, che maggiormente interessano il Nostro ministero apostolico.
E lasci perciò che alla meritata fiducia dei Suoi concittadini si aggiunga
la Nostra, fondata sull'alta coscienza con cui Ella attende alle gravi
funzioni della Sua sovrana missione, e confortata dalla certezza dell'assistenza divina, non mai lontana da chi pone a sostegno di somme responsabilità la giustizia e l'amore.
* Die 11 Ianuarii mensis a. 1964.
ri92
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Com'Ella vede, Signor Presidente, i Nostri sentimenti si svolgono
in nna linea semplicissima, come è proprio di sentimenti che partono
dal cuore, e subito si fanno augurio, ed in Noi si accendono in preghiera. E ciò che diciamo per la Sua persona e per il Suo ufficio vogliamo dire per il Popolo Italiano, non senza avvertire il bisogno di
ricordare, ancora una volta, la novità — rispetto alla storia pochi decenni trascorsi non bastano per considerarla altrimenti — la novità
del titolo con cui Noi ad esso Ci rivolgiamo. Il titolo non è più quello
d'una sovranità temporale, che qualificava sudditi gli Italiani degli
Stati Pontifici e forestieri quelli delle altre regioni ; ma solo quello
della Nostra potestà spirituale, che guardava ieri e tanto più guarda
oggi all'Italia come ad un popolo costituente nella sua grande maggioranza, e, sotto certi aspetti, vorremmo dire nella sua totalità, una
comunità cattolica.
Ci chiediamo perciò se ancora, da questa sede, tale titolo puramente
spirituale Ci autorizza a interloquire con l'Italia, la Nostra diletta Italia ; e pare a Noi che non solo possiamo, ma dobbiamo dirLe, anche in
una circostanza come questa, le cento cose che abbiamo per essa nel
cuore : che vogliamo bene, un bene tutto spirituale, tutto pastorale,
oltre che naturale, a questo magnifico e travagliato Paese; vogliamo
dire che non dimentichiamo i secoli durante i quali il Papato ha vissuto la sua storia, difeso i suoi confini, custodito il suo patrimonio culturale e spirituale, educato a civiltà, a gentilezza, a virtù morale e sociale le sue generazioni, associato alla propria missione universale la
sua coscienza romana ed i suoi figli migliori ; vogliamo assicurarlo che
desideriamo per esso ogni moderna prosperità nell'ordine civile, nella
giustizia sociale, e, come Vostra Eccellenza ha ben detto, nella pace
internazionale ; vogliamo ricordargli che Noi sempre impegniamo quanti del nome cattolico si onorano, a dare al Paese stesso esempio di integri e forti costumi e concorso di leale collaborazione per ogni libero
e onesto incremento. E ancora : diremo qui che abbiamo fiducia nel Popolo Italiano. È su questa fiducia che Noi consideriamo fondata principalmente la stabilità delle buone e vicendevolmente soddisfacenti relazioni fra la Santa Sede e l'Italia. Sì, fiducia che il Popolo Italiano
voglia allacciare l'operante memoria delle sue secolari tradizioni al prodigioso e meraviglioso patrimonio del suo umanesimo cristiano; fiducia che esso abbia coscienza che la sua autentica forza è principalmente collocata nei valori morali custoditi tuttora nell'anima popol a r e ; fiducia che alla missione di Pietro, alla quale la Provvidenza as-
Acta Pauli Pp. VI
193
segnò l'Urbe per sede, esso guarderà con cortesia e con fierezza filiale,
.-sicuro di scoprire in questo semplice fatto una destinazione storica,
una grandezza incomparabile, una esaltante responsabilità, una imperitura missione.
Questa Nostra fiducia, Signor Presidente, ha avuto pochi giorni fa,
al Nostro ritorno dalla Terra Santa, auspice la Sua presenza, una prova
commovente e magnifica, quando le acclamazioni del Popolo Romano,
rivolte non già alla Nostra modesta persona, ma alla Nostra sempre
straordinaria investitura di successore dell'Apostolo Pietro, anzi di
Vicario di Cristo, svelarono a Noi, svelarono al mondo, quanto ancor
oggi sia ferma, sia meravigliosa la fedeltà di Roma alla sua vocazione
cattolica.
Per il Popolo Romano, per l'intero Popolo Italiano accolga pertanto, Signor Presidente, e con Lei accolgano tutte le Autorità Italiane,
qui presenti e qui degnamente rappresentate, il Nostro ringraziamento,
il Nostro saluto, il Nostro augurio, la Nostra benedizione.
II
In Aula Clementina habita ad Romanos Patricios Nobilesque, novo ineunte
anno Beatissimo Patri felicia ac fausta ominatos. *
Illustri Signori e diletti figli,
Ecco un'Udienza piena per Noi di particolare significato e di grande
interesse !
La qualità e il numero delle vostre persone, innanzi tutto Ci obbliga
a particolare riguardo : a ciascuna di esse vorremmo rivolgere una
speciale parola. A ciascuna delle Famiglie, che qui vediamo insieme
riunite, alla gioventù specialmente, ai figli della nuova generazione, ai
bambini carissimi porgiamo il Nostro cordiale e paterno saluto. Ci
commuove il pensiero che questo è incontro augurale : vi ravvisiamo un
fatto che continua una tradizione, che rievoca una storia, che dimostra
un proposito di continuità e di fedeltà ; e ciò fa a voi tutti molto onore,
e solleva in Noi tanti ricordi e tanti pensieri. I voti poi, che nelle parole
alte e buone del vostro esimio interprete Ci sono ora presentati, sono
* Die 14 Ianuarii mensis a. 1964.
13 - ACTA, vol. VI, n. 3. — 21-3-1964.
194
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
per Noi un'offerta preziosa, tanto per la squisitezza dei sentimenti
ch'essi Ci esprimono, quanto per il valore delle promesse ch'essi contengono.
Dobbiamo perciò, a Nostra volta, esprimere la Nostra viva riconoscenza, e dobbiamo ricambiare alle singole vostre persone, ad ognuna
delle nobili Case qui rappresentate, e a tutto il ceto del Patriziato e della
Nobiltà romana, gli auguri Nostri, quelli che può concepire il Papa per
voi, anzi il nuovo Papa, se è vero che le primizie sono più ricche di alte
intenzioni e di cordiale fervore.
Vorremmo dirvi molte .cose. La vostra presenza suscita tante riflessioni. Così era anche per i Nostri venerati Predecessori, per Papa
Pio XII di felice memoria specialmente, i quali in occasioni come questa
ebbero a rivolgere a voi magistrali discorsi, che invitavano la vostra
meditazione a considerare alla luce dei loro mirabili insegnamenti sia le
condizioni vostre, sia quelle del tempo nostro. Vogliamo credere che l'eco
di quelle parole, simile a vento che gonfia una vela, come non è spento
in Noi che, estranei a questa caratteristica adunanza, ne raccoglievamo
l'onda riflessa, vibri ancora nei vostri animi per riempirli di quegli
austeri e magnanimi richiami, onde si alimenta la vocazione, prefissa
dalla Provvidenza alla vostra vita, e si regge la funzione tuttora reclamata nei vostri riguardi dalla società contemporanea. Certamente voi
ricordate, e tale ricordo francheggia i vostri spiriti e dispensa Noi dal
farvene nuovo discorso. La voce del Principe Colonna, che abbiamo
testé ascoltata, Ce ne dà confortante testimonianza. Di questo vi siamo
gratissimi.
E tanto più per due motivi, che Ci riguardano. Il primo si è che Noi
non osiamo, questa volta almeno, farCi maestri dei vostri pensieri e dei
vostri costumi : Ci sembra rispetto la Nostra comprensibile timidezza,
stima il Nostro sopra giustificato silenzio. Nulla diremo di quanto, in
analoga circostanza, voi eravate abituati ad ascoltare : la paterna e
grave esortazione consueta del Papa tace quest'anno.
In secondo luogo, soccorrono alla Nostra difficoltà di parola le ottime
disposizioni dei vostri animi, le quali appunto qui venite a manifestarci,
quasi indovinando e prevenendo tale Nostra difiicoltà. E la difficoltà è
questa (la pone la storia con inesorabile evidenza) : che Noi, ben lo
sapete, non siamo più il sovrano temporale, intorno al Quale, nei secoli
andati, si raccoglievano le categorie sociali alle quali voi appartenete.
Acta Pauli Pp. VI
195-
Noi non siamo più per voi quelli di ieri. Forse non se ne è avuta finóra^
chiara percezione per la ragione che la decadenza del potere temporale*
del Papa è avvenuta nel modo che ben si conosce, e che ha conservato,
durante quasi sessantanni di mancato riconoscimento dello stato di
fatto, con la rivendicazione dell'antico diritto, le forme esteriori e tradizionali della perduta sovranità ; e voi avete dato prova, durante quel
torbido e paradossale periodo, d'una mirabile fedeltà mantenendovi
uniti al Papa, privo della sua secolare sovranità civile, contentandovi
di rivestire forme e titoli, privi anch'essi delle loro relative ed effettive
funzioni. Di questo va data a voi grande lode.
Ma, dicevamo, la storia cammina. Il Papa, se pur trova nella sovranità sullo Stato della Città del Vaticano lo scudo ed il segno della sua
indipendenza da ogni autorità di questo mondo, non può e non deve
ormai più che esercitare la potestà delle sue Chiavi spirituali. Davanti
a voi, quali eredi e rappresentanti delle antiche famiglie e categorie
dirigenti della Eoma papale e dello Stato pontificio, Noi siamo ora a
mani vuote ; né siamo più in grado di conferire a voi unici, benefìci, privilegi, vantaggi derivanti dall'ordinamento d'uno Stato temporale, né
siamo più in grado di accogliere i vostri servizi inerenti ad un'amministrazione civile. Ci sentiamo umanamente poveri dinanzi a voi; nonostante la Nostra riconoscenza per la vostra tradizionale fedeltà é ¡ per
le vostre volonterose prestazioni, e nonostante la stima e l'affezione, che
sempre nutriamo per voi, non possiamo più profittare, come un tempo,
della vostra profana collaborazione. Diciamo questo con qualche esitazione; ecco, con qualche disagio interiore, temendo di non essere, o di
non apparire abbastanza devoti alla tradizione, e abbastanza riconoscenti
verso le vostre benemerenze. Ma così veramente non è.
;
E dovremmo anche aggiungere che oggi il Papato, tutto assorbito
nelle sue funzioni spirituali, si è prefissa un'attività apostolica, che
possiamo dire più ampia e nuova rispetto a quella d'un tempo. La sua
missione religiosa prende forme e proporzioni, che non possono non
modificare quelle sue strutture pratiche, che i bisogni d'altri tempi
avevano suggerito essere opportune e necessarie. Il dovere, che incombe
alla Santa Sede, di attendere al governo della Chiesa universale e di
venire a colloquio apostolico col mondo moderno, oggi agitato da rapide
e profonde trasformazioni, la obbliga ad una visione realistica delle
cose, che le impone, anche dolorosamente talvolta, di sceverare e di
preferire nel suo retaggio di istituzioni e di consuetudini ciò che è essen-
196
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ziale e vitale, non già per dimenticare, ma per rinvigorire i suoi veri
impegni tradizionali.
Il Concilio Ecumenico, com'è noto, pone alla Chiesa questo enorme
problema dell'aggiornamento, che anche la Santa Sede dovrà studiare
per sè. E se questa previsione, del tutto imprecisa e ipotetica per ora,
imbarazza alquanto la Nostra parola in questo pur tanto piano e cordiale
incontro, le espressióni con cui oggi Ci aprite i vostri animi Ci assicurano della vostra comprensione, e Ci garantiscono che, mutati i tempi
e modificata forse qualche forma esteriore dei vostri rapporti con la
Santa Sede, resterà costante e filiale la vostra adesione alla Chiesa ed
al Papa. Ne siamo lietissimi ; e vi assicuriamo che da parte Nostra non
solo rimarrà inalterato il vincolo della Nostra benevolenza per voi, ma
anche questo si perfezionerà, se potremo avere da voi quel nuovo aiuto,
quella nuova collaborazione, quella nuova difesa, che oggi si chiama la
testimonianza cristiana nella società, l'apostolato cattolico nelle tante
forme che l'attività culturale, caritativa, organizzativa, sociale e religiosa della Chiesa oggi offre alla buona volontà dei suoi figli. Saperci
seguiti da voi come Pastori delle vostre anime Ci sarà ora più utile e
caro, che sapervi a Noi vicini come vostri Sovrani temporali d'un tempo.
E di questa consolazione Noi già Sperimentiamo la generosità e la
gentilezza, quando appunto vi scorgiamo comprensivi e solidali nei
grandi momenti spirituali, che caratterizzano la vita della Chiesa in
questo suo fascinoso periodo. Conosciamo il vostro interessamento r per
le grandi celebrazioni religiose e per i grandi avvenimenti ecclesiastici
di questi anni, come l'Anno Santo e l'Anno Mariano, i contatti con il
Corpo Diplomatico accreditato presso la Santa Sede e gli incontri culturali al Circolo di Roma, e così via. Un esempio preclaro di cotesta vostra
filiale compenetrazione nella vita della Santa Sede Ci è stato dato
durante il Nostro recente pellegrinaggio in Terra Santa, dove avemmo
la gioia di scoprire che eravamo accompagnati da alcuni di voi, non
facenti parte del Nostro seguito ufficiale, i quali vollero, di loro iniziativa e per loro devozione, associarsi spiritualmente a quelle Nostre ore
di straordinario significato religioso : ne diamo loro sincero elogio.
Come vogliamo elogiare e incoraggiare il bene che voi andate compiendo in tante opere benefiche e religiose, che dalla vostra esemplare
adesione e dalla vostra assidua partecipazione ricevono impulso generoso
e edificazione confortatrice. Come vogliamo compiacerci del fatto che
ancora qualche figlio e qualche figlia delle vostre storiche Famiglie
Acta Pauli Pp. VI
197
consacra la propria vita al Signore e si pone al servizio religioso della
Chiesa; anzi vorremmo che tale offerta f osse più numerosa anche per
l'avvenire, tanto è significativa e preziosa. Continuate così ; perché se è
vero che il Nostro ministero, come ora diceva il Principe Colonna, è
necessario per la salvezza del mondo, in cui la Provvidenza Ci ha desti
nati a vivere e ad operare, è vero anche che tutti dobbiamo e possiamo
contribuire all'incremento del regno di Dio nella nostra società ; e voi
certo ben più che altri.
E vi sia di incitamento, di conforto e di premio, quasi foriera dell'aiuto e della ricompensa del Signore, la Nostra Benedizione Apostolica.
III
Ad Excellentissimum Virum Aldonem Moro, supremi Consilii publicae rei
administrandae in Italia Praesidem. *
Signor
Presidente,
Di questa Sua visita Noi sentiamo l'onore e avvertiamo il significato.
Essa infatti si compie all'inizio della Sua opera di Governo ; e tanto
basta per dimostrare come in mezzo alle più gravi sollecitudini del Suo
nuovo e altissimo ufficio sia presente al Suo spirito quel senso di sincera
e nobile riverenza verso la Sede Apostolica e verso il Capo della Chiesa,
che sempre ha luminosamente caratterizzato la espressione del Suo pensiero e della Sua opera come cattolico e come italiano. Il saluto, che
Ella ha voluto porgere a Noi di presenza, non molti giorni or sono, al
momentq della Nostra partenza per la Terra Santa e del Nostro immediato ritorno, già Ci aveva dato di ciò prova evidente e gradita. Ora poi
l'aspetto ufficiale di cotesta venuta nella Nostra residenza Vaticana Ci
conferma lo stile di signorilità e di cortesia, ch'è ormai costume delle
somme Autorità Italiane verso il Pontificato Romano.
Ci piace pertanto accogliere l'onore che Ci è reso, con tanta gentilezza
di atti, di parole e di doni, non tanto perché tocca alla Nostra umile
persona compiere l'ufficio di darvi palese segno di ricevuta e di gradimento, quanto piuttosto per il duplice motivo che cotesto degnissimo
omaggio è in primo luogo rivolto al ministero, che la Provvidenza a
* Die 20 Ianuarii mensis a. 1964.
198
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Noi ha dato di esercitare, di Vescovo di Roma e di successore dell'apostolo Pietro, e alla formidabile rappresentanza, di cui siamo investiti,
di Vicario di Cristo ; ed in secondo luogo per la sua provenienza, e per
la ricchezza di sentimenti di fedeltà, di saggezza, di vivacità spirituale
che non solo siamo lieti di riscontrare in Lei, Signor Presidente, ma che
pensiamo condivisa da quanti Le sono collaboratori di Governo e da
quanti Ella rappresenta e intende servire con l'opera Sua, vogliamo
dire il Popolo Italiano.
Ä tanto onore risponde perciò il Nostro vivo e paterno ringraziamento, non che il proposito di ricambiarlo con l'alta e cordiale considerazione che abbiamo di Lei, dei Signori Ministri, di tutta la pubblica Amministrazione e dell'intera Nazione.
Un nuovo scambio perciò di onorifiche professioni reciproche fra
il primo esponente del potere esecutivo italiano e questa Sede Apostolica C'induce a ripensarne il significato, non pur formale, ma storico
ed essenziale, ch'è quello dei buoni rapporti ormai stabiliti in Italia
fra le due potestà ; e non solo per rallegrarci dell'arduo e secolare proìblema, relativo a tali rapporti, che si manifesta felicemente risolto, ma
per celebrarne altresì il collaudo, e quasi l'esercizio d'un gioco singolare di leale, reciproca osservanza delle rispettive sovranità e insieme
di amichevole e morale armonia nel comune desiderio del bene progrediente del popolo italiano e di un risultante vantaggio per il benessere
e per la pace internazionale.
Siamo così indotti ad esprimere a Lei, Signor Presidente, e a tutta
la Nazione Italiana i Nostri voti migliori ; e sempre coerenti col Nostro
proposito di rimanere estranei alla vicenda propriamente politica della
Nazione stessa, Ci asteniamo dal considerarne i problemi, tanti dei quali
toccano i Nostri, e non vogliamo precisare i Nostri auguri, se non nel
senso che Ella possa superare le difficoltà e le incertezze, inerenti all'ora presente, mediante la fiducia e la collaborazione dei cittadini buoni
e volonterosi, e che Le sia dato far sempre meglio evolvere lo stato
d'animo di tanti cittadini, dei liberi ed onesti lavoratori specialmente,
nel senso della concordia e della stima verso lo Stato, a cui hanno l'onore
di appartenere.
Voti questi che la Nostra preghiera al Signore suffragherà e che ora
la Nostra Benedizione vuole esprimere e convalidare.
Acta Pauli Pp. VI
199
IV
Ad Excellentissimus Viros e Legatorum apud Apostolicam Sedem Coetu,
in Palaestinam peracta a Beatissimo Patre peregrinatione. *
Excellences et chers Messieurs,
Nous sommes très touché des belles paroles que Nous venons d'entendre et bien reconnaissant pour les sentiments que votre Doyen a exprimés avec sa délicatesse coutumière, et avec un grand bonheur d'expression dont Nous aimons à le féliciter.
Cette rencontre avec Nous, au lendemain de Notre pèlerinage en Terre
Mainte, vous l'aviez désirée et demandée : votre désir, chers Messieurs,
venait au-devant du Nôtre. Car si les occasions ne Nous ont pas manqué
depuis Notre retour, de confier Nos impressions sur cet inoubliable voyage,
il Nous paraissait hautement convenable qu'une communication d'un
caractère plus officiel f lit faite par Nous aux Représentants des nations
accrédités auprès du Saint-Siège.
C'est que ce voyage, avant tout religieux, a eu un retentissement inattendu auprès des autorités temporelles et dans l'opinion publique ; il a
pris, de ce fait, des dimensions mondiales sur lesquelles il Nous est très
agréable de Nous interroger quelques instants devant un auditoire aussi
qualifié que le vôtre.
Pourquoi un intérêt aussi général — et, chez beaucoup, une émotion
aussi sincère et aussi intense — à propos d'un pèlerinage du Pape aux
Lieux-Saints? Pourquoi des marques si multipliées de déférence et d'enthousiasme, de la part d'autorités et de populations étrangères, le plus
souvent, à la foi chrétienne? N'y-a-t-il pas, dans cet hommage spontané
rendu au Chef de l'Eglise catholique, le signe encourageant d'un désir,
d'une attente, d'une aspiration des hommes de notre temps vers des valeurs morales et spirituelles qu'ils voient représentées dans la personne
du Pape? C'est tout l'idéal de dignité, de paix, de fraternité, auquel le
monde moderne est si sensible, « tout ce grand courant incarné par le
Saint-Siège » — pour reprendre l'expression de votre Doyen — qui était
reconnu et acclamé en Notre humble personne.
Quant à Nous — Nous le disons dans la simplicité de Notre cœur —
il Nous semblait sentir Notre paternité s'élargir aux dimensions de ce
monde en attente. Et de même que l'accueil de Rome, à Notre retour,
* Die 25 Ianuarii mensis a. 1964.
200
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Nous a fait prendre, avec une intensité nouvelle, la mesure du lien mystérieux qui unit le Pape à son diocèse, ainsi les ovations des foules rencontrées au cours de Notre pèlerinage Nous faisaient éprouver avec une
indicible émotion une autre dimension de la charge dont Nous sommes revêtu, cette paternité universelle que la liturgie du couronnement veut exprimer dans son langage hiératique lorsqu'elle proclame le nouveau pape*
« guide du monde - rectorem mundi ».
Non qu'il faille entendre cette formule — cela va de soi — dans le
sens que lui donnait l'époque désormais révolue où elle fut jadis conçue
et en partie appliquée. Mais elle indique bien, à travers les changements
historiques et psychologiques, le caractère permanent d'une mission qui
transcende toutes les frontières pour embrasser l'humanité, et vers laquelle cette humanité, en certains moments privilégiés, s'oriente instinctivement comme vers le pôle de l'unité, de la vérité, de la paix auxquelles
elle aspire.
Nous avons vécu ensemble, chers Messieurs, sous le pontificat de Notre grand Prédécesseur Jean XXIII, un de ces instants privilégiés. Et
voici que, sans l'avoir cherché, dans le sillage tracé par cet inoubliable
Pontife, Nous venons d'être témoin à Notre tour d'une de ces vastes manifestations de consentement populaire, qui a fait vibrer Notre âme dans
ses fibres les plus intimes. Au contact de ces populations qui partagent
avec nous la foi au Dieu unique et tout-puissant, Nous avons senti cette
attirance exercée sur les âmes par l'idéal que représente l'Eglise Catholique. Et du fond du cœur Nous avons remercié Dieu, qui rapprochait
ainsi de Nous les hommes Nos frères, et Nous faisait éprouver si intensément le sentiment de Notre universelle paternité. Puisse l'impulsion
ainsi donnée à tant d'hommes de bonne volonté par l'heureuse réalisation de ce pèlerinage contribuer à ce grand mouvement d'unification du
genre humain dont votre digne interprète a si bien parlé tout à l'heure.
Sur un autre terrain encore — voisin de celui-ci — ce voyage a marqué
une étape notable et éveillé une grande espérance. Nous ne voulons pas
terminer sans en avoir fait une brève mention.
Si l'unité du genre humain apparaît souvent, hélas! comme un but
aussi lointain qu'incertain et difficile à réaliser, plus proche, en revanche,
et plus facile devrait être la réalisation de l'union entre tous ceux qui
professent la foi au Christ. Nous avons voulu ne rien négliger pour que
Notre voyage apportât à cette grande cause une contribution efficace ; et
avec une joie immense Nous avons vu venir à Notre rencontre ceux-là.
Acta Pauli Pp. VI
201
mêmes au devant desquels Nous venions, le cœur plein de confiance et
d'espoir.
Nous l'avons dit — et il Nous plaît de le répéter devant vous — un
des moments de plus intense émotion de tout ce voyage fut pour Nous
la rencontre avec le Patriarche de Constantinople. Lorsque Nous priâmes
à ses côtés, lorsque Nous échangeâmes avec lui le baiser de paix sur les
lieux mêmes où le Christ avait opéré la rédemption du monde, Nous
avions conscience de renouer, par-dessus les siècles, les anneaux d'une
chaîne qui n'aurait jamais dû se rompre, conscience d'accomplir le premier pas dans la voie d'une réconciliation à laquelle aspirent ardemment
tous les chrétiens dignes de ce nom.
Voie encore longue, elle aussi, c'est bien certain, et semée d'obstacles :
on ne fait pas disparaître, en quelques heures, des préjugés et des malentendus accumulés au cours des âges ! Mais être sur la voie, avoir repris un contact personnel, après des siècles de séparation, n'est-ce pas
déjà l'annonce et le présage de développements qui, Dieu aidant, pourraient conduire un jour jusqu'à l'union tant désirée?
Ainsi, Nous l'espérons, Notre voyage n'aura pas été sans fruit dans
ce domaine. Et il Nous plaît, chers Messieurs, que Notre rencontre avec
vous ait lieu au jour même où, dans tout le monde chrétien, s'achève le
grand cycle de prières justement appelé la « Semaine de l'Unité )). Il
Nous semble voir en esprit tous les chrétiens qui vivent dans vos Pays
respectifs unis en un seul chœur pour faire monter vers le Ciel leurs
supplications et pour en obtenir la grâce et le bienfait de l'unité. Et il
ne vous déplaira pas, Nous en sommes sûr, de vous voir, grâce à cette
heureuse coïncidence, associés en quelque sorte à l'élan de cette prière
universelle et au spectacle de cette grande vision de l'unité en marche.
Unité des chrétiens, unité du monde : dans ces deux directions, Nous
voulons l'espérer, un nouveau pas a été fait, un nouveau jalon a été posé.
Vous avez été, Messieurs, parmi les premiers à en prendre acte et à vous
en réjouir. Laissez-Nous vous dire que votre acquiescement est pour
Nous un précieux encouragement dans la poursuite de Notre marche.
Soucieux comme vous l'êtes de tout ce qui peut affermir la paix dans le
monde, n'êtes-vous pas, par le fait même, toujours et partout, des partisans résolus de tout ce qui rassemble, de tout ce qui unit?
Nous remercions votre Doyen d'avoir si bien parlé de cette grande
cause de la paix et de l'union. Nous lui savons gré aussi d'avoir évoqué,
en terminant, la figure du grand Apôtre dont Nous avons voulu prendre
le nom. Un précieux souvenir est lié à cette fête de la Conversion de
•202
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Saint Paul : c'est, vous vous en souvenez, celle qu'avait choisi le Pape
-Jean XXIII, il y a aujourd'hui exactement cinq ans, pour lancer la première annonce du Concile œcuménique, cette œuvre de paix et d'union
par excellence. Puissent les efforts de la Sainte Eglise, les vôtres, Excellences et chers Messieurs, ceux de tous les hommes de bonne volonté,
être bénis de Dieu et couronnés de succès ! C'est là Notre vœu le plus
•cher et l'objet de Nos prières, en cet instant où, ayant le plaisir de vous
voir réunis autour de Nous, Nous invoquons sur toutes et chacune de
vos personnes, sur vos familles et sur vos Pays, la plus abondante effusion des divines faveurs.
Y
Ad Excellentissimum Virum Ludovicum Erhard, supremi Consilii publicae
rei administrandae in Foederatis Germaniae Civitatibus Praesidem *
Von Herzen heissen Wir Sie, hochgeehrter Herr Bundeskanzler,
willkommen, da Sie nach Übernahme Ihres hohen Amtes bei Gelegenheit
Ihres ersten Besuches in der Ewigen Stadt Uns Ihre Aufwartung machen.
Wir heissen Sie willkommen als den deutschen Bundeskanzler und
«damit als den Vertreter eines Volkes, das, wie von Unsern Vorgängern,
so auch von Uns hochgeschätzt wird. Wir selbst, der Wir in den verflossenen Dezennien Mitarbeiter von Papst Pius XII. hochseligen Angedenkens sein durften, wissen, wie sehr dieser Papst Ihr Land liebte, wie er
uber auch, als die Schwere der Stunde es seinem Gewissen auferlegte,
mit klarem und festem Wort auf die ethischen Verpflichtungen hinwies,
an die jeder Mensch gebunden ist. Wohl selten war ein Papst durch
«eigne Kenntnis von Land und Menschen Ihrer Heimat und Ihrem Volk
so zugetan wie der zwölfte Pius, der, so darf man sagen allgemeine Verehrung und Dankbarkeit in Ihrem Land erfahren hat ; dies nicht zuletzt,
weil diese herzliche Beziehung immer wieder realen Ausdruck gefunden
"hat, insgesondere in Zeiten grosser Not.
Aber auch Wir persönlich haben gelegentlich verschiedener Reisen
durch Ihre schöne Heiniat die Möglichkeit gehabt, das deutsche Volk
näher kennen und schätzen zu lernen. Darüber hinaus sind Wir während
«der langen Jahre Unserer Tätigkeit im Staatssekretariat immer wieder
aiicht nur leitenden Persönlichkeiten Ihres Landes aus Kultur, Wirtschaft
; * Die 29 Ianuarii mensis a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
203
und Politik begegnet, sondern ebenso dem Mann ans dem Volk, dem stillen Besucher und frommen Pilger zu Roms heiligen Stätten.
Es ist Uns daher ein Anliegen, Sie, Herr Bundeskanzler, zu bitten,
Unsern Segensgruss und herzliche Wünsche dem verehrten Herrn Bundespräsidenten Dr. Heinrich Lübke zu übermitteln. Unser Gruss und
Segen gilt aber auch dem gesamten deutschen Volk, dem Unsere ganze
Bewunderung und Anerkennung vor allem für alles gilt, was es, oft auch
durch die weniger Bemittelten in seiner Mitte, zu Gunsten der Völker
in der Entwicklung leistet, wodurch es zugleich die zivilisatorischen
Bemühungen der katholischen Missionen fördert. Unser Gruss gilt nicht
zuletzt den Katholiken Ihrer deutschen Heimat, die mit zu den besten
Söhnen Ihres Vaterlandes wie zu den treuesten Kindern der Kirche
zählen. So erflehen Wir Ihrem Volk wie jedem einzelnen Ihrer Landsleute
inneres Glück, echte Zufriedenheit und jegliches Wohlergehen.
Sie aber, Herr Bundeskanzler, beglückwünschen Wir zu Ihren edlen
Bestrebungen und hochherzigen Planungen ; nicht zuletzt wünschen Wir
Ihrem Einsatz zur Sicherung und Hebung der Familie und zur Förderung der Jugend reichen Erfolg. Ihnen wie den Herren und Damen
Ihrer Begleitung wie allen Ihren Mitarbeitern erflehen Wir für Ihre
bedeutsamen Aufgaben zum Besten Deutschlands wie zur Erhaltung
und Förderung des Friedens in Europa und in der Welt Gottes Schutz
und seinen reichsten Segen.
VI
Iis qui interfuerunt Coetui Romae habito a Moderatoribus Sodalitatis v. d.
« Unione Internazionale Giovani Democratici Cristiani »'. *
Chers fils et chères filles,
Nous accueillons volontiers votre visite, parce qu'à Nos yeux non
seulement vous réalisez dans vos personnes les trois termes qui vous
définissent: vous êtes des jeunes, vous êtes démocrates, et enfin vous
êtes chrétiens; mais aussi parce que Nous sommes convaincu que vous
vous proposez de mettre en pratique ce triple idéal dans le programme
de vos activités et dans l'esprit qui anime votre union internationale.
* Die 31 Ianuarii mensis a. 1964.
204.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Que peut-il y avoir, en un certain sens, de plus intéressant, de plus
prestigieux, qu'un mouvement spirituel, historique, social et politique
comme celui que vous vivez? Qui dit jeunesse dit vigueur, sincérité,
joie, conquête de l'avenir ; et Nous sommes persuadé d'autre part que
vous donnez au vocable (( démocratie » sa signification la plus authentique et la meilleure, qui est reconnaissance de la dignité de la personne
humaine, de l'égalité de tous les hommes et de leur collaboration constante et fraternelle en vue du bien de tous, spécialement de ceux qui sont
les moins favorisés.
Cette signification trouve un bon accord — et même son fondement —
dans le troisième nom dont vous vous désignez : chrétiens. Ce mot n'introduit pas dans votre titre un élément purement confessionnel ou décoratif,
ni un ensemble de normes restrictives et statiques, mais il comporte une
conception supérieure de la vie et une capacité secrète de la mettre
en pratique. Ainsi vous êtes autorisés à concevoir les idéaux de votre
vie, qui sont ceux de la civilisation, de l'histoire, de la pensée et de
l'action, selon des dimensions qui pourraient paraître utopiques, et qui
pourtant ne le sont pas, en raison du secours interne propre à la religion
chrétienne et bien connu de ceux qui ont expérimenté son efficacité vitale
et mystérieuse.
Vous représentez donc et vous promouvez une synthèse de ces idéaux
et de ces forces. Elle est extrêmement belle et importante et Nous voudrions, en vérité, que vous fussiez capables de la comprendre et de la
vivre. Votre drapeau est digne d'une génération nouvelle, qui est issue
des tragiques expériences des dernières guerres et qui veut donner au
monde une espérance neuve pour les esprits, une conception nouvelle
pour la société ; c'est un beau programme, une promesse bien digne de
susciter confiance et enthousiasme.
La ligne de vos activités, à vrai dire, se situe en dehors du domaine
spécifique de Notre compétence religieuse, car elle s'oriente vers le
champ de la politique, qui n'est pas Nôtre et ne peut l'être. Mais vous
savez bien que même à ce domaine, comme à toutes les manifestations de
l'activité humaine envisagée sous son aspect moral — ratione peccati,.
comme disaient les Anciens — s'étend le jugement du magistère ecclésiastique. C'est pourquoi Nous pouvons avec autorité donner une
parole d'enseignement et d'encouragement à tout ce qu'il y a de bon dans
les méthodes et les buts de votre travail, par rapport à leur valeur
humaine supérieure, qui est justement leur valeur morale.
Nous le faisons d'autant plus volontiers que deux autres raisons
Acta Pauli Pp. VI
205
importantes Nous y incitent. La première, c'est que votre action veut
avoir un rayonnement international ; c'est-à-dire qu'elle tend vers des
horizons toujours plus vastes, qui dépassent les diverses frontières ; et
ainsi elle se trouve plus conforme à l'esprit fraternel qui anime vos
aspirations : la tendance à l'universalité est une tendance louable, que
Nous pouvons qualifier de « catholique » : la charité y est à son aise.
La deuxième raison est que vous aspirez aujourd'hui de toutes vos
pensées et de tous vos efforts juvéniles à l'idéal d'une Europe intégrée
et unie. Et c'est là un grand idéal, bien digne de vous : il mérite d'engager vos cœurs et de susciter vos enthousiasmes. Il représente la conclusion heureuse d'une histoire malheureuse : les nations européennes
ne doivent plus avoir de prétextes pour se dresser l'une contre l'autre.
Pour éliminer le danger, la tentation d'un éventuel conflit — lequel
pourrait se révéler tragique et fatal — il convient de faire, Nous voulons
dire de refaire une seule famille des peuplés frères, qui, dirons-Nous,
ne divisent pas, mais composent l'Europe.
Et ce n'est pas seulement pour ce but négatif de préservation que
l'intégration européenne semble mûre, mais pour bien d'autres buts
positifs que la vie internationale met déjà en évidence et nous laisse plus
encore espérer.
Si Nous vous parlons ainsi, c'est que l'Eglise catholique, comme
vous le savez, souhaite elle aussi que le processus d'intégration européenne se poursuive sans retards inutiles : il répond à une conception,
que Nous croyons aussi moderne que sage, de l'histoire contemporaine ;
il correspond aux objectifs d'union et de paix, que Nous Nous sommes
fixés pour Nous-même; il met en pratique les vertus de courage, de
désintéressement, de confiance, d'amour, qui doivent former le fond de
l'éducation civique d'un monde qui progresse à la lumière de la vocation
chrétienne, la plus haute et la plus noble des vocations humaines.
Nous pensons que Dieu bénira ceux qui engagent leur nom et leurs
labeurs pour une telle espérance, temporelle, certes, mais si riche de
valeurs spirituelles. Et vous, jeunes gens et jeunes filles, en persévérant
dans votre activité et en la développant avec un enthousiasme renouvelé,
vous mériterez cette Bénédiction divine, dont la Nôtre veut être un gage
assuré.
206
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VII
Ad Excellentissimum Virum Théo Lefèvre, supremi Consilii publicae rei
administrandae in Belgio Praesidem. *
Monsieur le Premier Ministre,
Nous sommes très touché de la visite que vous voulez bien Nous faire
en ce jour, et c'est avec le plus grand plaisir que Nous vous souhaitons la
bienvenue au Vatican.
A diverses reprises au cours de ces premiers mois de Notre Pontificat,
Nous avons eu l'occasion d'attester toute l'estime que porte le Saint-Siège
à votre noble patrie. Ce fut d'abord en recevant ici-même, au lendemain
de Notre Couronnement, vos Souverains ; puis, durant la deuxième session du Concile, en accueillant vos Evêques ; enfin le message radio-télévisé, qui Nous fut finalement demandé, Nous fournit une nouvelle occasion de dire combien la Belgique était présente à Notre esprit et à
Notre cœur, et Nous sommes heureux de pouvoir le proclamer à nouveau
en présence d'une personnalité aussi qualifiée et aussi représentative
que Votre Excellence.
Nous aimerions vous dire en détail, si le temps Nous en était donné,
tout le bien que Nous pensons de la Belgique, de sa culture, de son
histoire, de sa capacité à saisir les valeurs idéales et à s'y dévouer de
façon exemplaire ; Nous admirons le haut degré atteint par son développement social, la fidélité de son catholicisme, la générosité de son élan
missionnaire : sans parler du caractère laborieux, courageux — héroïque
quand il le faut — de ses habitants : les grands exemples que votre Pays;
a donnés au monde, Monsieur le Premier Ministre, sont dans toutes les.
mémoires.
Ce qui Nous frappe aussi, et qui Nous semble créer un lien particulier
entre le Saint-Siège et la Belgique, c'est que votre patrie, comme le
Saint-Siège, aime la paix, le respect du droit, la pratique des vertus
domestiques et civiques.
Petite par sa conformation géographique, mais grande par son esprit
d'entreprise, son ardeur au travail, sa fidélité aux engagements, la Belgique a su s'imposer dans le concert des peuples et montrer qu'elle entendait jouer un rôle actif dans la construction de l'Europe et du monde de
* Uie 23 Februarii mensis a. .1964.
Acta Pauli Pp. VI
207
demain. Sincèrement pacifique et loyale, votre patrie, Monsieur le Premier Ministre, inspire la confiance et la mérite.
Nous souhaitons qu'elle la mérite toujours davantage et qu'elle continue à jouer son rôle bienfaisant au sein des nations qui l'entourent
de leur amitié et de leur estime. Puisse-t-elle être aussi toujours la
nation catholique fidèle et sûre, source de joie et d'édification pour
l'Eglise et pour la chrétienté !
Tels sont, Monsieur le Premier Ministre, les vœux que Nous Nous
plaisons à former en prenant congé de vous, tandis que Nous invoquons
de tout Notre cœur sur la chère Belgique, sur ses Autorités spirituelleset temporelles et sur tous ses habitants, que Nous embrassons avec une
égale affection, l'abondance des bénédictions divines.
NUNTIUS RADIOPHONICUS
Christifidelibus Hispaniae, undevicesimum revolutum saeculum a S. Pauli
Apostoli adventu in hispanicam regionem Tarracone celebrantibus. *
; Salve España católica ! Tu fe en Cristo, Hijo de Dios vivo, es tu mejor
gloria. Es el eje de oro de tu cultura y es para ti fuente de virtudes. Esa
fe que profesaron tus grandes Concilios y está esculpida en catedrales ;
la que pregonaron teólogos de Trento y llevaron a los mundos lejanos
tus misioneros. Da testimonio de ella el racimo de naciones, que, con
tu lengua, ha recibido este don de Dios.
¡ Salve, generoso pueblo español, paciente y laborioso ! Salud y paz,
en Cristo a vosotros, Hermanos en el Episcopado, sacerdotes, religiosos,
católicos españoles todos. « Dios nos es testigo de cómo os llevamos a
todos en las entrañas de Nuestro Señor Jesucristo
Estas mismas
palabras de Pablo, Apóstol de Cristo, a los cristianos de Pilipos, queremos también Nos — y con cuánto amor y sinceridad — hacerlas
Nuestras al dirigir este primer saludo a España que conmemora con?
fervor y abundancia de frutos el décimo nono centenario de la venida
del Apóstol de las Gentes a vuestro suelo patrio.
Si la Divina Providencia no Nos ha deparado la oportunidad de
* Die 26 Ianuarii mensis a. 1964.
Phil. 1, 8.
1
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
208
visitar vuestra noble tierra, sí que hemos captado en las páginas de su
historia, a veces atormentada y siempre gloriosa, su tradicional fisonomía cristiana; hemos admirado sus gestas de martirio, de santidad,
de servicio a la Iglesia de Cristo ; y hemos visto en ellas palpitar su
alma de altos destinos, de aquél, sobre todo, que marca un jalón irremovible en la historia humana : el de completar el planeta y borrar los
antiguos linderos del mundo.
Nuestro mensaje de hoy forma arco con vuestros sentimientos para
encontrarse en San Pablo ; y por eso quisiera ser vibración, reflejo,
proyección de los afectos que palpitan en sus escritos y, aunque débil,
eco fiel de su enseñanza, de su verbo ardiente, apasionado por Cristo.
Os diría hoy seguramente, si os hablara, el Apóstol de las Gentes,
como a los Cristianos de Corinto : « Yo soy quien os he engendrado en
Jesucristo por medio del Evangelio. Por tanto, os ruego que seáis imitadores míos como yo lo soy en Cristo » . Y añadiría sin duda, también :
« Yo, hermanos, cuando vine a vosotros, no vine a anunciaros el testimonio de Cristo con elevación de lenguaje o de sabiduría. En realidad
me propuse no saber otra cosa en medio de vosotros, sino a Cristo, y
a Esté, crucificado » .
Sea éste el fruto grande, el fruto dulce del año Paulino : el ejemplo
de Pablo, llama insaciable, viento del Espíritu, pregonero de Dios.
Sí, Hermanos e hijos amadísimos ; creemos que esa imagen de Cristo
que Pablo llevaba siempre en su corazón ardiente, esa noble manera de
llevarla en su vida de hombre entero, en consonancia con Dios y en
armonía con todo lo bueno, está aún viva en España. Y creemos que su
siembra de Cristo sigue todavía fecunda en las organizaciones católicas,
en los cenobios históricos que adquieren nueva vida, en los cenáculos
de contemplación siempre repletos, en las asambleas de apostolado, én
el santuario de la familia, en el ejercicio de las virtudes cívicas y sociales, en el incesante resurgir vocacional.
Y aunque hubiere sombras, hay también esfuerzo, hay lucha por
devolver a la Esposa de Cristo su faz blanca, sin arruga, sin mancha.
Por eso nuestra mirada a España nos llena de consuelo y es este
afecto que se despierta en nuestro pecho el que nos impulsa a abriros
el alma con algunas consideraciones.
Nuestros ojos se detienen en primer lugar en vosotros, sacerdotes
2
3
2
1 Cor. 4, 15-16.
* 1 Cor. 2, 1-2.
Acta Pauli Pp. VI
209
queridos. Sabemos bien el celo renovador que distingue tanto al dignísimo clero español, como a las familias religiosas de probada tradición histórica y a los Institutos de reciente nacimiento. : Este celo que
es caridad, cuando impulsa a la búsqueda serena de métodos apropiados
a las nuevas formas de vida, cuando trata de entablar y mantener el
diálogo con el mundo moderno, en el afán de llevarlo a Cristo, en quien
todo tiene su recapitulación y corona.
Laudable intento que no pide renegar del pasado histórico, ni romper con tradiciones en lo que ellas tienen de esencial y venerando, sino
que más bien rinde homenaje a tales tradiciones, aunque para hacerlas
vitales, para conservarlas en su eficacia haya tal vez que podarlas de
cuanto de transitorio y caduco, de manifestación defectuosa en ellas
haya : Ut fructum plus afferat/ según palabra del Evangelio.
Sacra y brillante, espiritual pero recia, como tallada en piedra
granítica es la figura del sacerdote cual San Pablo nos la describe y
magnifica : del sacerdote, ministro de la palabra y ministro del sacramento. (( Somos embajadores de Cristo, como si Cristo exhortase por
boca nuestra » . Sic nos, existimet homo ut ministros Christi, et dispensatores mysteriorum Dei.
4
6
7
Heraldo del Evangelio, el sacerdote lleva la luz, la palabra palpitante que da vida y su testimonio exige un programa de vida para ser
eficaz en su esfuerzo, una purificación interior. Cansío confixus sum
•cruci. Y es en el ministerio litúrgico-sacrifical y sacramental, donde
el ministerio de la palabra tiene sus raíces más hondas y de donde recibe su fuerza y eficacia. Ministerio que tiene su centro en el altar, su
manifestación mejor en el amor, el amor exigente que, para quien
hace profesión de él, es algo que consume, que quema. ((Caminad en el
amor como Cristo nos amó y se entregó por nosotros cual ofrenda y víctima de olor suave » .
Volvemos ahora nuestra mirada al mundo seglar, y ¡ cómo podremos
reducir a síntesis cuanto en nuestro corazón palpita! La Iglesia en
estos momentos fija su atención maternal en el laicado católico en todas
sus etapas, en todas sus manifestaciones, en todos sus problemas. La
8
9
« Cfr. Eph. 1, 10.
lo. 15, 2.
2 Cor. 5, 20.
1 Cor. 4, 1.
Gal. 2, 19.
Eph. 5, 2.
s
8
7
8
9
14 - ACTA, vol. VI, n. 3. — 21-3-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
210
Iglesia, os llama, os decimos, seglares católicos, os llama, os espera, os
invita a la vida verdadera, a los valores auténticos y no quiere hacer de
vosotros unos extraños a las corrientes de la vida moderna sino que
desea daros aliento y vigor en vuestros pasos, de forma que no rodéis
como seres inertes en estas mismas corirentes, sino que seáis vosotros
quienes las promováis, les deis sentido, las comprendáis y gocéis de
ellas como hijos de Dios. Sois <( luz en el Señor. Caminad como hijos
de la luz » .
Dos sectores del Meado tocan en esta hora de modo particular
nuestra sensibilidad de Pastor universal : la juventud y el mundo del
trabajo.
La religión es y debe ser siempre fuente viva; vuestro apostolado,
jóvenes católicos, arte nuevo. Tened presente que para resolver y poder
justificar, humana y cristianamente los problemas que se asoman a
vuestra inteligencia o se interponen en vuestro camino, se debe buscar
en los principios y fuerzas propias del Evangelio, en la fidelidad y
amor a la Iglesia, en el deseo de proporcionar a la vida civil hombres
de virtud y de competencia, ideas seguras, servicios desinteresados,
fuerzas morales insustituibles. « Andando en verdad iremos creciendo
por la caridad en todos los sentidos, en El que es la Cabeza, Cristo
1 0
A vosotros, queridos hijos del mundo laboral, ese mundo santificado
por Cristo, artesano durante la mayor parte de su vida, queremos aplicaros la invitación paulina a los fieles de Corinto, de que trabajéis
scientes quod labor vester non est inanis in Domino, sabiendo que
vuestra labor no es inútil en el Señor. Porque también vuestra actividad, vuestras manos encallecidas, vuestras horas pasadas en el rumor de las fábricas o entre el polvo amenazador de las minas, ha de tener una significación cristiana. Y entre la Iglesia y la clase obrera, entre la Iglesia y nuestro tiempo que pide la justicia y la paz, que camina al progreso técnico, non debería existir ningún equívoco, puesto
que la Iglesia ha dado siempre irrefutables pruebas de la energía y
claridad con que defiende los derechos de los trabajadores, y no se la
podrá acusar de ser contraria al progreso social de los tiempos nuevos,
como si se preocupara exclusivamente de los bienes superiores de orden
religioso con absoluta indiferencia ante las aspiraciones de las clases
humildes a un mayor bienestar temporal.
12
10
11
12
Eph. 5, 8.
Eph. 4, 15.
1 Cor. 15, 58.
Acta Pauli Pp. VI
211
La luz de nuestro catolicismo entrará en el mundo del trabajo particularmente a través de la justa aplicación de la doctrina social de la
Iglesia, i Qué acento vibrante no pondría hoy Pablo, aquel discípulo
aprovechado de la escuela de Gamaliel que se hacía obrero y trabajaba
con sus manos para no ser gravoso a sus hermanos, que comía su pan
« en el trabajo y en el cansancio »!
13
14
Hemos de terminar. Amadísimos españoles todos : a cada uno de
vosotros quiere abrirse nuestro corazón. Que la fe católica, aquella
que en Pablo tuvo un heraldo, un paladín, un mártir, viva siempre en
España; que las obras, derivadas de esta fe, sean el mejor testimonio
de vuestro catolicismo, de cara siempre a todo lo bueno, a la caridad,
a la justicia. A vosotros a quienes el dolor o la enfermedad aflige, a los
niños, a los ancianos, a los jóvenes, a los padres y esposos, a España
entera, al Excelentísimo Jefe del Estado con las autoridades de la Nación, y a vosotros en particular, venerables Hermanos en el Episcopado,
dignísimos Cardenal Legado Nuestro y Cardenal Arzobispo de Tarragona, a todos va, con la efusión de Nuestro afecto la bendición apostólica, que como corona de este año jubilar paulino y prenda de prosperidad cristiana gustosamente os otorgamos.
18
14
Cfr. 1 Cor. 4, 12.
2 Cor. 11, 27.
212
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SUPREMA SACRA CONGREGATIO S. OFFICII
DECRETUM
De ieiunio eucharistico a sacerdotibus litantibus servando
In Apostolica Constitutione « Christus Dominus » diei vi Ianuarii anni 1953, itemque in Motu Proprio a Sacram Communionem » diei
XIX Martii 1957, statutae fuerunt novae normae, quibus tempus ieiunii eucharistici coarctatum fuit ad tres horas quoad cibos solidos ac
potus alcohólicos et ad unam horam quoad potus non alcohólicos.
In utroque documento spatium unius horae vel trium horarum computandum dicebatur ante Communionem pro christifidelibus et ante
Missam pro sacerdotibus celebrantibus.
Nunc autem visum est auferendum esse hoc discrimen in temporis
supputatione, ita ut, etiam pro sacerdotibus litantibus, terminus ieiunii
eucharistici servandi deducatur a momento Communionis in Missa sumendae, et non amplius a Missae initio.
Praesens decretum, ab Em.mis Patribus Supremae Sacrae Congregationis S. Ofiicii in Plenario Conventu Feriae iv, diei 18 Decembris 1963,
latum, Ssmus D. Papa Paulus V I , in Audientia Excmo Dno Adsessori Supremae Sacrae Congregationis die 23 eiusdem mensis et anni concessa, benigne adprobare dignatus est, atque publici iuris fieri iussit.
Datum Romae, ex aedibus S. Ofiicii, die 10 Ianuarii 1964.
Sebastianus Másala, Notarius
Sacra Congregatio Consistorialis
213
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia Pp. V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 31 Octobris 1963. — Titulari episcopali Ecclesiae Dicensi praefecit R. D. Boleslaum Lucam Taborski, Iuris Canonici Doctorem in
Seminario Maiore dioecesis Premisliensis Latinorum, quem deputavit
Auxiliarem Excmi P. D. Francisci Barda, Episcopi eiusdem dioecesis.
die 18 Decembris. —i Titulari episcopali Ecclesiae Emmausensi Exc.
P. D. Franciscum Costa, Episcopalis Commissionis Actioni Catholicae
in Italia provehendae et Apostolatui Laicorum ordinando a secretis,
necnon eiusdem Actionis Catholicae universi coetus ecclesiasticum curatorem, hactenus Episcopum Cremensem.
die 19 Decembris. — Cathedrali Ecclesiae Cremensi R. P. D. Carolum Manziana, ex Oratorio Brixiensi.
die 26 Decembris. — Metropolitanae Ecclesiae Saltensi Exc. P. D.
Carolum Marianum Pérez, hactenus Episcopum Rivadaviae.
die 28 Decembris. — Praelaturae nullius Immaculatae Conceptionis
B. M. V. in Olancho R. P. Nicolaum D'Antonio, ex Ordine Fratrum
Minorum, delegatum provincialem eiusdem Ordinis pro America Centrali et parochum oppidi vulgo Comayagüela in Republica Honduriae.
die 3 Ianuarii 196 k. — Metropolitanae Ecclesiae S. Fidei in America
Septemtrionali Exc. P. D. Iacobum Petrum Davis, hactenus Archiepiscopum S. Ioannis Portoricensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Larensi Exc. P. D. Ruben Isaza
Restrepo, hactenus Episcopum Ibaguensem, quem constituit Coadiutorem
(( sedi datum » archidioecesis Bogotensis.
die 5 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Neapolitanae in Palaestina R. P. D. Iacobum Martin, e dioecesi Nicensi, Antistitem Urbanum,
Canonicum Patriarchalis Basilicae Sancti Petri in Vaticano, necnon Secretariae Status Sanctitatis Suae Officialem.
die 13 Ianuarii. — Metropolitanae Ecclesiae Cracoviensi Exc. P. D.
Carolum Vojtyla, hactenus Episcopum titularem Ombitanum.
— Cathedrali Ecclesiae Tlalnepantlanae, noviter erectae, R. P. Philippum de Iesu Cueto González, sodalem Ordinis Fratrum Minorum,
moderatorem provinciae religiosae eiusdem Ordinis vulgo « Jalisco »
cognominatae.
— Titulari episcopali Ecclesiae Capsensi R. P. D. Danielem E.
Sheehan, Cancellarium curiae metropolitanae Omahensis, quem depu-
214
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tavit Auxiliarem Excmi P. D. Gerald! Thomae Bergan, Archiepiscopi
Omahensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Risinitanae R. D. Carolum B. McLaughlin, curionem ad S. Leonis Papae, ex dioecesi Raleighiensi, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Vincentii Stanislai Waters, Episcopi Raleighiensis.
die 15 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Bamaccorensi Exc.
P. D. Ludovicum Chiron, hactenus Episcopum Lingonensem.
die 17 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Czestochoyiensi Exc. P. D.
Stephanum Barela, hactenus Episcopum titularem Hyllarimensem.
die 18 Ianuarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Caesariensi in Mauretania R. P. D. Aeneam Selis, Antistitem Urbanum, sacerdotem consiliarium Consociationis doctorum Actionis Catholicae in archidioecesi
Turritana, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Ioannis Pirastru,
Episcopi Ecclesiensis.
die 21 Ianuarii. — Cathedrali Ecclesiae Plocensi R. D. Bogdanum
Sikorski, Vice-Cancellarium curiae archiepiscopalis Posnaniensis.
S. CONGREGATIO PRO ECCLESIA ORIENTALI
DECLARATIO
Ad dubium an Metropolita Leopolitanus Ucrainorum habendus sit
Archiepiscopus Maior, ad normam Litterarum Apostolicarum diei 2 Iunii 1957 (canones 324-339), quae verbis incipiunt «Cleri sanctitati»,
Sacra Congregatio pro Ecclesia Orientali respondendum censuit « affirmative ».
Quod quidem responsum Summus Pontifex Paulus Divina Providentia Papa VI benigne approbare dignatus est, iussitque hanc declarationem publici iuris fieri.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis pro Ecclesia Orientali, die 23 mensis Decembris anno 1963.
G. Card. TESTA, a Secretis
L. & S.
A. Giovanelli, Substitutus
215
Sacra Romana Rota
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
Citationes
edictales
I
CORDUBEN. IN ARGENTINA
Nullitatis matrimonii (Kalinowski - Wlodarczyk)
Cum ignoretur locus actualis commorationis dominae Ioannae Danutae Wlodarczyk, in causa conventae, eamdem citamus ad comparendum, vel per se vel per procuratorem legitime constitutum, coram Tribunali Sacrae Romanae Rotae (Piazza della Cancelleria 1, Roma), pro
bora undecima diei 11 Aprilis 1964, ad concordandum dubium, vel ad
infrascriptum dubium subscribendum :
An constet de matrimonii nullitate, in casu.
Ordinarii locorum, parochi aliique notitiam habentes commorationis
praedictae dominae Ioannae Danutae Wlodarczyk, curare debent ut
ipsa de hac edictali citatione rite moneatur. *
Boleslaus Filipiak, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae,,die 28 Novembris a. 1963.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de Mme Jeanne Danute
Wlodarczyk, défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par
propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du
Tribunal de la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 11 avril
1964, à 11 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas f
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite Jeanne Danute Wlodarczyk, devront,
dans la mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
216
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
n
BASILEEN.
Nullitatis matrimonii (Badessi - De Bortoli)
Cum ignoretur locus actualis commorationis dominae Aloisiae De Bortoli, in causa conventae, eamdem citamus ad comparendum, vel per se,
vel per procuratorem legitime constitutum, coram Tribunali Sacrae Romanae Rotae (Piazza della Cancelleria 1, Roma), pro hora undecima
diei 24 Aprilis 1964, ad concordandum dubium, vel ad infrascriptum dubium subscribendum :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi aliique notitiam habentes commorationis
praedictae dominae Aloisiae De Bortoli, curare debent ut ipsa de hac
edictali citatione rite moneatur. *
Boleslaus Filipiak, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 7 Decembris a. 1963.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de Mme Louise De Bortoli,
défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 24 avril 1964, à
11 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté :
Gonste-t-il de la nullité du mariage, dans le eas f
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite Louise De Bortoli, devront, dans la
misure du possible, l'avertir de la présente citation.
Sacra
Romana
217
Rota
ni
MELBOURNES.
Nullitatis matrimonii (Brown - Hogg)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Larry Hogg,
in causa conventi, eundem citamus ad comparendum vel per se, vel per
procuratorem legitime constitutum,, coram Tribunali Sacrae Romanae
Rotae (Piazza della Cancelleria 1, Roma), pro bora duodecima diei
13 Aprilis 1964, ad concordandum dubium, vel ad infrascriptum dubium
subscribendum :
An constet de matrimonii nullitate, in casu.
Ordinarii locorum, parochi aliique notitiam habentes commorationis
praedicti domini Larry Hogg, curare debent ut ipse de hac edictali
citatione rite moneatur. *
Emmanuel Bonet, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 14 Decembris 1963.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Larry Hogg, défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne ou
par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la S. Rote
Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 13 avril 1964, à 12 heures,
pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté :
Gonste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit M. Larry Hogg, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la présente citation.
218
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
CENOMANEN.
Nullitatis matrimonii (Coudreuse - Le Guen)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Claudii Le Guen,
in causa conventi, eumdem citamus ad comparendum, vel per se vel per
procuratorem legitime constitutum, coram Tribunali Sacrae Romanae
Rotae (Piazza della Cancelleria, 1 - Roma), pro hora meridiana diei 23
Aprilis 1964, ad concordandum dubium, vel ad infrascriptum dubium
subscribendum :
An constet de matrimonii nullitate, in casu.
Ordinarii locorum, parochi aliique notitiam habentes commorationis
praedicti domini Claudii Le Guen, curare debent ut ipse de hac edictali
citatione rite moneatur. *
Petrus Mattioli, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 9 Ianuarii a. 1964.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Claude Le Guen, défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 23 avril 1964, à
12 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté:
Gonste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit Claude Le Guen, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la présente citation.
219
Sacra Romana Rota
y
NEAPOLITANA
Nullitatis matrimonii (Calabria - Tomich)
Cum ignoretur locus actualis commorationis dominae Verae Tomich,
in causa superius inscripta conventae, eamdem citamus ad comparendum, aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, coram
Sacra Romana Rota (Piazza della Cancelleria, 1 - Roma) in diem 14
Aprilis 1964, hora decima, pro concordatione vel subsignatione huius
dubii :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedictae dominae Verae Tomich, curare debent
ut de hac edictali citatione ipsa rite moneatur. *
Iosephus Palazzini, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 29 Ianuarii a. 1964.
Marius F, Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Vera Tomich,
défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 14 avril 1964, à
10 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite Vera Tomich, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la présente citation.
220
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VI
BONONIEN.
Nullitatis matrimonii (Viscusi - Clarizia)
Cum ignoretur locus actualis commorationis partis conventae, dominae Assumptae Clarizia, eamdem citamus ad comparendum, in diem 30
Aprilis 1964, hora duodecima cum dimidio, coram S. R. Rota (Piazza
della Cancelleria, 1 - Roma), aut per se aut per procuratorem legitime
constitutum, pro concordatione vel subsignatione dubii quod sequitur :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedictae dominae Assumptae Clarizia, curare
debent ut ipsa de hac edictali citatione rite moneatur. *
Petrus Mattioli, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 30 Ianuarii a. 1964.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Assunta Clarizia,
défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre
personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal
de la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 30 avril 1964,
à 12 heures 30, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté :
Gonste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite Assunta Clarizia, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Diarium Romanae Curiae
221
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Lunedì, 20 gennaio 1964, il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto
in visita Ufficiale Sua Eccellenza l'On. Prof. Dott. ALDO MORO,
Presidente del Consiglio dei Ministri d'Italia.
Venerdì, 24 gennaio 1964, il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto
in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere Credenziali, Sua Eccellenza il Dott. RENÉ BROULLLET, Ambasciatore
Straordinario e Plenipotenziario di Francia.
Mercoledì, 29 gennaio 1964, il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in Visita Ufficiale Sua Eccellenza l'On. Prof, Dott. LUDWIG
ERHARD, Cancelliere della Repubblica Federale di Germania.
Domenica, 23 febbraio 1 9 6 4 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in Visita Ufficiale Sua Eccellenza l'On. Signor THÉO
LEFÈVRE, Primo Ministro del Belgio.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante,
si è degnato di nominare:
11
luglio
1963. L'Emo e Revmo Signor Card. Ferretto Giuseppe, Protettore delle « Suore dei Poveri di San Francesco »
(Aachen).
22 ottobre
» L'Emo e Revmo Signor Card. Cicognani Amleto Giovanni, Protettore delle « Suore dello Spirito
Santo e di Maria Immacolata » (San Antonio,
Texas).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
222
19 novembre 1963. L'Emo e Revmo Signor Card. Antoniutti Ildebrando,
Protettore delle « Piccole Suore dei Poveri di
San Pietro Claver » (Manizales).
3 dicèmbre
»
L'Emo e Revmo Signor Card. Antoniutti Ildebrando, Pro-
tettore delle « Suore Francescane Missionarie
di Maria Ausiliatrice » (Cartagena, Colombia).
9
»
»
S. E. Revma Monsig. Righi Lambertini Egano, Arcive-
scovo tit. di Doclea, Nunzio Apostolico nel
Chile.
24
»
»
L'Emo e Revmo Signor Card. Traglia Luigi, Protettore
31
»
»
S. E. Revma Monsig. Del Giudice Antonio, Arcivescovo
delle « Figlie di Maria Immacolata » (Roma).
tit. di Gerapoli di Siria, Internuncio Aposto-^
lieo in Corea.
15 gennaio 1964. L'Emo e Revmo Signor Card. Albareda Anselmo M., Pro-
tettore della Pia Società di San Gerolamo per
la diffusione dei Santi Evangeli.
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo V I , felicemente regnante,
si è degnato di nominare:
Assistenti al Soglio Pontifìcio :
11 novembre 1963. S. E. Revma Monsig. Pascual Marroig Bartolomeo, Vescovo di Menorca.
22
»
»
S. E. Revma Monsig. Lojali Vincenzo, Vescovo di Amelia.
2 dicembre »
S. E. Revma Monsig. Ciuchini Adolfo, Vescovo di Alghero.
16
»
»
S. E. Revma Monsig. Kurteff Cirillo, Vescovo tit. di
Briula ed Esarca per i cattolici di rito Bizantino in Bulgaria.
2 gennaio 1964. S. E. Revma Monsig. Crayen Giorgio Lorenzo, Vescovo tit.
di Sebastopoli in Armenia.
9
»
»
S. E. Revma Monsig. Marton Aaron, Vescovo di Alba
Julia.
12
»
»
S. E. Revma Monsig. Attipetty Giuseppe, Arcivescovo di
Verapoly.
»
»
» . S. E. Revma Monsig. Pothacamury Tommaso, Arcivescovo
di Bangalore.
Protonotari Apostolici ad instar participantium :
5
»
»
agosto
»
»
1963. Monsig. Trabuco Silva Giuseppe (Säo Salvador da Bahia).
»
Monsig. López Matta Annibale (Sào Salvador da Bahia).
»
Monsig. de Andrade Lima Giuseppe (Sâo Salvador da
Bahia)).
»
»
»
Monsig. Trabuco Silva Giuseppe (Sao Salvador da Bahia).
30 settembre »
Monsig. Gómez Brigard Luigi (Bogotá).
Diarium Romanae Curiae
7 ottobre 1963.
29
»
»
11 novembre »
9 dicembre »
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
223
Me Corristin Michele (Trenton).
Kallfelz Giuseppe (Mainz).
Föhr Ernesto (Freiburg im Breisgau).
Glennon Timoteo (Clonfert).
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di nominare :
28 dicembre 1963. S. E. Revma Monsig. Slipyj Giuseppe, Arcivescovo Maggiore di Leopoli degli Ucraini, Memoro della
Sacra Congregazione per la Chiesa Orientale.
7 febbraio 1964.. L'Illmo e Revmo Monsig. Felici Angelo, Sottosegretario
della Sacra Congregazione degli Affari Ecclesiastici Straordinari.
15
»
»
S. E. Revma Monsig. Samoré Antonio, Arcivescovo tit.
di Tirnovo, Consultore della Sacra Congregazione per la Chiesa Orientale.
22
»
»
Il Revmo Padre Balie Carlo, dei Frati Minori, Consultore
della Sacra Congregazione dei Seminari e delle
Università degli Studi.
24
»
»
Il Revmo Don Castellino Giorgio, dei Salesiani, Sottosegretario della Pontificia Commissione per gli
Studi Bioliei.
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante,
si è degnato di conferire :
Il Collare dell'Ordine Piano :
25 gennaio 1964. A S. E. il Prof. Erhard Ludwig, Cancelliere della Repubblica Federale Tedesca.
La Gran Croce dell'Ordine Piano :
29 ottobre 1963. A S. E. Muñoz Grandes Agostino, Capitano Generale e
Vice-Presidente del Governo Spagnolo.
17 gennaio 1964. A S. E. l'On. Moro Aldo, Presidente del Consiglio dei
Ministri del Governo Italiano.
»
»
»
A S. E. l'On. Saragat Giuseppe, Ministro degli Affari
Esteri del Governo Italiano.
La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
22 novembre 1963. All'On. Marazza Achille (Milano).
224
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
La Oran Croce dell'Ordine dì san Silvestro Papa:
14 ottobre 1963. Al sig. Goycolea Manuel (Santiago de Chile).
29
»
» Al sig. Cova Fedele (Roma).
6 dicembre » Al sig. Parisi Francesco Saverio (Roma).
17 gennaio 1964. A S. E. l'On. Salizzoni Angelo, Sottosegretario di Stato
alla Presidenza del Consiglio dei Ministri
d'Italia.
»
»
» A S. E. il sig. Manzari Giuseppe, Capo di Gabinetto della
Presidenza del Consiglio dei Ministri d'Italia.
»
»
»
Al Dr. Pompei Gianfranco, Consigliere Diplomatico della
Presidenza del Consiglio dei Ministri d'Italia.
25
»
» A S. E. il Dott. Westrick Ludger, Segretario di Stato
della Cancelleria della Germania Federale Tedesca.
»
»
» A S. E. il sig. Lahr Rolf, Segretario di Stato al Ministero
degli Affari Esteri della Repubblica Federale
Tedesca.
NECROLOGIO
2 febbraio 1964. Monsig. Mazé Jean M., Vescovo tit. di Sauatra.
11
»
» Monsig. Brizi Domenico, Vescovo di Osimo e Cingoli.
15
»
» Monsig. Auvity François, Vescovo tit. di Dionisiana.
24
»
» Monsig. Griffiths James H., Vescovo tit. di Gaza, Ausiliare
dell'Emo Arcivescovo di New York.
7 marzo
» Monsig. Gouvêa Coeího Carlos, Arcivescovo di Olinda e
Recite.
An. et vol. LVI
15 Aprilis 1964
(Ser. m , v. VT) - N.
4
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
Directio:
Palazzo Apostolico - Città
OFFICIALE
del Vaticano — Administratio:
Libreria
Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
LITTERAE
MOTU
APOSTOLICAE
PROPRIO
DATAE
Romae conditur Pontificium Institutum altioris Latinitatis
PAULUS PP. V I
STUDIA LATINITATIS
antiquarumque litterarum quam maxime
coniungi cum sacrorum alumnorum institutione atque disciplina persuasum nullo non tempore Summi Pontifices habuerunt, qui non minus praeterita quam nostra hac aetate huiusmodi super re gravia in lucem ediderunt documenta; Nosque
ipsi Litteris Apostolicis recens datis, quibus a verbis Summi Dei
Verbum initium, haec commonuimus: In studiorum ... supellectile, qua adulescens clerus ornari oportet, sane ponenda est
non exigua variarum linguarum scientia, in primisque Latinae,
si maxime de sacerdotibus agatur Latini ritus!
1
Sed in actis, quae hac de re ab Apostolica Sede in vulgus nostris hisce diebus profecta sunt, principem obtinere locum dicenda sane est Constitutio Apostolica, a verbis Veterum Sapientia incipiens, quam Decessor Noster fel. rec. Ioannes XXIII
1
Epist. Ap. Summi Dei Verbum, A. A. S. LV, 1963, p. 903.
Io - ACTA, vol. VI, n. 4. — 15-4-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
226
2
duos abhinc annos promulgavit. In ea enim cum quaedam quasi
laudum summa in medio ponitur, quibus Maximi Ecclesiae Pastores, spectatis catholicae rei utilitatibus, alius ex alio linguam
Latinam ornaverunt, tum vero momenta illustrantur, quae praeclara multaque habent Graecae Romanaeque litterae ad sacerdotii tirones disciplinis, sui muneris propriis, optime instituendos et erudiendos. Quibus admonitionibus certa praescripta
continúan tur eo nimirum pertinentia, ut sive sacrorum Seminariorum sive religiosorum Ordinum ac Sodalitatum alumni
magna "cum cura et diligentia ad antiquas et humanas litteras
informentur; in primisque illud, quasi totius Constitutionis
caput, Sacro Consilio Seminariis Studiorumque Universitatibus
praeposito mandatum datur, ut Academicum Latinitatis Institutum condendum curet.
Quae praescripta, in rebus atque in usu posita, quam opportune sint edita in confesso est omnibus. Nam si dioecesium et
religiosorum Ordinum Antistites, ad quos illa spectabat Constitutio, consentienti approbatione ea acceperunt quae de pondere
docebantur linguae Latinae ad sacrae iuventutis optimam disciplinam quod attinet, non defuerunt tamen qui animadverterunt, se non posse facili negotio quae praescriberentur ad effectum brevi adducere, eam praesertim ob causam quod magistrorum copiam non haberent ad auctam sui muneris gravitatem
idoneorum.
Etenim exploratum est prudenti cuique, nihil magis valere
ad imbuendos iuvenes antiquitatis linguis quam praestantissimus praeceptores; qui scilicet et doctrinae possessione, et linguae, quam tradere debeant, scientia, et docendi arte scholis
ita praesint, ut non solum frugiferas, verum etiam eas discipulis delegabiles faciant, a quibus materies eadem sit olim in
alios vulganda discipulos. Cum vera namque, tum honesta, et
2
Const. Ap. Veterum Sapientia, A. A. S. LIV, 1962, pp. 129-135.
Acta Pauli Pp. VI
227
digna sapiente haec habenda est S. Ambrosii sententia : Primus
3
discendi ardor nobilitas est magistri.
Quam ob rem, quolibet impendio et onere neglecto, habiles
praeceptores, si desint, in Seminariis maioribus et minoribus
parentur oportet; cum cuiusvis eruditionis progressiones in
disciplinae initiis plerumque consistant. Maximopere idcirco
contendatur necesse est, ut magistri habeantur non subitarii,
sed omnibus numeris ornati, sui officii propriis; abundanti eruditione exculti, atque adeo ad animos discipulorum capiendos
habiles ; docendi vias persequentes, non in experimentis tantum
vel in memoria positas, sed rationi etiam convenientes; siquidem inepte ii sentire dicendi sunt, qui opinentur linguae Latinae professoribus sufficere, si eam aliquanto magis quam discipuli noscant. Quin immo optandum est, ut quibus tantum hoc
munus deferendum sit, ii, si ullo pacto fieri queat, in maximis
Athenaeis instituantur, ubi a praestantissimis magistris simul
exquisitiore antiquarum litterarum cognitione, simul arte informandi alios imbui possint.
Iure igitur ac merito Decessor Noster fel. rec. Ioannes XXIII,
ea, quam commemoravimus, Constitutione iniunxit Sacrae Congregationi Seminariis et Studiorum Universitatibus praepositae,
ut Romae Pontificium Institutum condendum curaret Latinitati docendae, quod plane hoc spectaret, ut delectum manipulum condocef aceret sacerdotum, qui qua totius Latinitatis notitia, qua assidua et rationali Latine scribendi exercitatione, pares
honestissimo officio exsisterent linguam Latinam aut iii sacris
Seminariis et in Collegiis ecclesiasticis docendi, aut in variis
Romanae Sedis Consiliis et in Curiis vel dioecesium, vel religiosorum Ordinum ad maiorum exemplum scribendo usurpandis
Quapropter, cum Nobis prorsus persuasum sit id peropportune fieri, ut Romae altior Schola ab Apostolica Sede constituatur, quae ceterorum Athenaeorum, almam hanc Urbem non uno
3
4
S. Ambros., De Virg. 2, 2, 7.
Cf. Const. Ap. Veterum Sapientia, n. 6.
228
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nomine illustrantium, veluti magisteria complens, ad linguae
Latinae studium omni ex parte absolutum conducat, Nos, grato
animo amplas et ornatas aedes accipientes, quas Sodalitas Salesiana, non sine suis incommodis, ob egregiam hanc causam
Nobis dedit, ea quae sequuntur motu proprio Nostraque auctoritate decernimus.
I - Ut ad effectum adducantur praescripta Constitutionis
Apostolicae Veterum Sapientia a Decessore Nostro Ioanne XXIII
promulgatae, ad Pontificium Athenaeum Salesianum fundamus
atque condimus Pontificium Institutum altioris Latinitatis, simulque praecipimus, ut inibi studiorum cursus primo quoque
tempore principium ducant.
II - Institutum obnoxium erit auctoritati Sacrae Congregationis Seminariis et Studiorum Universitatibus praepositae, non
modo ob generalem moderationem, quam eadem ex canone 256
C. I. C. in hac provincia tenet, sed etiam ob peculiare Instituti
patrocinium, quod ipsa Congregatio suscepit; ita quidem, ut
huiusmodi Institutum auxilio esse possit Apostolicae Sedi in
iis omnibus, quae ad linguae Latinae incrementum in Ecclesia
efficaciter pertinere videantur.
I I I - Munus propterea Magni Cancellarii penes erit Emum
Cardinalem Praefectum Sacri Consilii Seminariis et Studiorum
Universitatibus moderandis.
Quoniam vero Societas a S. Francisco Salesio in se recepit
Instituti altioris Latinitatis prosperitatem, Magno Cancellario
adiutricem praestabunt operam cum Moderator Supremus « pro
tempore » Societatis Salesianae, qui Magni Cancellarii vice fungetur, tum Rector Magnificus Pontificii Athenaei Salesiani.
IV - Proxima autem et ordinaria Instituti moderatio erit
penes Praesidem a Sacra Congregatione Seminariis et Studiorum
Universitatibus praeposita, Nobis probantibus, delectum ac nominatum. Qui quidem Praeses, a Collegio academico in expe-
Acta Pauli Pp. VI
dien dis negotiis maioris momenti adiutus, coniunctissimas habebit rationes cum eadem Sacra Congregatione in iis omnibus, quae
ad ipsius Instituti actionem et incepta attinebunt.
V - Cum omnino necesse sit Institutum parem habere facultatem professorum, tam famae auctoritatisque celebritate quam
suae cuiusque disciplinae peritia insignium, opera idcirco danda
erit, ut nullo nationum discrimine tales doctores sive ex utroque
clero, sive e laicorum ordine eligantur. Quorum scilicet nominatio dumtaxat ad Sacrum Consilium spectabit Seminariis et
Studiorum Universitatibus praepositum.
VI - Quae doctrinarum instructio in Instituto tradetur, eas
complectatur disciplinas primarias et secundarias, per quas
alumnus et veterem et recentiorem Latinitatem penitus noscere
possit, vias nempe rationesque secutus, quae ad litteras discendas nostris hisce diebus aptissimae putantur.
Ad quam institutionem accedat necesse est assidua Latine
scribendi exercitatio, ut discipuli non solum linguae Latinae
naturam, vim, praecepta cognitione comprehensa habeant, sed
etiam expedite, integre, eleganterque hac lingua scribant.
V I I - In numero autem disciplinarum tradendarum suus
tribuatur locus oportet linguae Graecae, quam qui ignoret, litteris Latinis bene doctus nullo pacto dicendus sit. Nemo enim
dubitat, quin lingua Latina quam maxime cum Graeca coniungatur, sive ad utriusque naturam structuramque respiciat, sive
expendat quantum haec ad illius progressionem labentibus
saeculis contulerit.
V I I I - Omne studiorum curriculum quattuor annorum spatio continebitur; ita ut qui duos annos studiis laudabiliter operam dederit, Baccalaureatum, uti dicunt, adipisci possit; qui
tres, Licentiam; qui vero quattuor, Lauream. Sed ad hos gradus academicos nemo traduci poterit, nisi prius disciplinarum
omnium, quotquot imperatae sunt, periculum fecerit, pariter-
230
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
que scriptas exercitationes subierit, quae summa industria elaborato studiorum ordine statuentur.
IX - Ut quorundam discipulorum necessitatibus serviatur,
ita universus studiorum ordo opus est digeratur, ut praeter plenum cursum, quo quis ad Lauream perducatur, breviora iis praeparentur curricula, qui peculiaria consectentur diplomata studii
in litteris vel Latinis vel Graecis collocati.
X - Pontificium Institutum altioris Latinitatis adulescentibus ex omnibus gentibus patebit; quod ideo non modo alumnis
e clero saeculari, quem vocant, et religiosis sodalibus liberum
erit adire, sed etiam laicis hominibus.
Episcopos autem ac summos religiosorum Ordinum et Sodalitatum Antistites hortamur, ut eos praeceptores qui in sacris
Seminariis vel in religiosis Collegiis docent, maxime si iuniores, ad hoc Institutum mittendos curent, ut studia litterarum,
quibus dediti sint, absolvant atque perficiant.
XI - Censemus praeterea, ut optimis quibusque discipulis,
qui nempe diligentia, studio, doctrina praestent, beneficia et
commoda impertiantur, quibus studiorum sumptus tolerare
possint. Quam in rem suademus, ut pariter alumnis studiorum
celebrandorum causa annua praebeantur, pariter Instituto iusta
pecunia suppeditetur, qua coepta ad litterarum doctrinarumque
processus necessaria iuventur. Cuius pecuniae et annuorum administratio propria lege temperabitur, a Sacro Consilio Seminariis et Studiorum Universitatibus praeposito probanda, cuius
sane erit omni rei procurationi invigilare.
XII - Institutum scriptorum opera et acta ad universam Latinitatem attinentia in lucem edenda curabit; atque deliberationes omnes capiet, coeptisque favebit, quae ad linguae Latinae
scientiam et usum conducant.
XIII ~ Extremum Sacro Consilio Seminariis et Studiorum
Universitatibus praeposito mandata damus ut, Nostris hisce
Acta Pauli Pp. VI
231
praescriptis congruenter, leges et iura opportune describat, quibus, natura et fine Instituti spectatis, tum eiusdem ordinationi,
tum litterarum progressibus, tum moderatorum magistrorumque condicioni prospiciatur. Peculiari modo studiorum ratio
conficiatur, et docendi viae dentur et educandi normae tradantur.
Quaecumque a Nobis hisce Litteris motu proprio datis decreta sunt, ea omnia firma ac rata esse iubemus, contrariis quibuslibet non obstantibus.
Datum Romae, apud S. Petrum, die x x n mensis Februarii,
Cathedrae S. Petri A p . sacro, anno MDCCCCLXIV, Pontificatus
Nostri primo.
PAULUS PP. V I
CHIROGRAPHUM
Consociatio Internationalis Musicae Sacrae canonice instituitur
PAULUS PP. V I
Liturgiae, disciplinam dicimus Musicae Sacrae, qua mentes ad pietatem singulariter solent excitari, praeteritis temporibus curae fuit, estque in praesenti, Apostolicae
Sedi; quod documentis Romanorum Pontificum luculenter comprobatur. Etenim hac de re copiose egerunt S. Pius X Litteris,
a verbis « Tra le sollecitudini dell'officio pastorale » incipientibus dieque xxii mensis Novembris anno MCMIII motu proprio
datis; Pius XI Constitutione Apostolica, cui, die xx mensis Decembris anno MCMXXVIII editae, appellatio est « Divini cultus
sanctitatem » ; Pius XII Encyclicis Litteris, quae, a prioribus
verbis « Musicae sacrae disciplina » nuncupatae, die xxv mensis Decembris anno MCMLV emissae sunt, atque praeceptionibus,
quae, « Instructio de Musica sacra et sacra Liturgia » appellatae, die III mensis Septembris anno MCMLVIII sunt vulgatae.
Ioannes demum xxin acta Decessorum suorum in memoriam
NOBILE SUBSIDIUM
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
232
revocavit, ac studium et progressionem Musicae Sacrae fovit
sollerter ; qua ex parte iuvat memorare Epistulam, a verbis « Iucunda laudatio » incipientem, quam die VIII mensis Decembris
anno MCMLXI ad dilectum filium Hyginum Angles Pamies, Pontificii Instituti Musicae Sacrae docendae Praesidem, ob quinquagesimum expletum annum ab eodem Instituto condito, dedit;
atque ipsum Concilium Oecumenicum Vaticanum Secundum
multis argumentis, in quibus versaretur, hanc etiam rem adiecit.
His Summis Pontificibus propositum erat, ut quotquot egregiae arti Musicae Sacrae operam dant, inter se et cum Apostolica Sede arctius coniungerentur; ut eidem Apostolicae Sedi
praesto esset institutum quoddam internationale, cuius ope de
necessitatibus, Musicae Sacrae propriis, certior fieret, quoque
consulta Supremae Auctoritatis Ecclesiae de ipsa Musica Sacra
ad effectum deducerentur; praeterea ut praecipue Missionariis
auxilium praeberetur ad solvendam gravem magnique momenti
quaestionem Musicae Sacrae in regionibus, missionali labore
excolendis, atque varia hac in re incepta congruenti ratione
inter se conecterentur; denique ut opera de Musica Sacra, prelo
edenda, et studia de huius artis hereditate a maioribus accepta
' proveherentur.
In iis autem, quae supra dictae sunt, praeceptionibus de
Musica Sacra, Pius XII, Decessor Noster rec. mem., suasit, ut
societates ad Musicam Sacram fovendam institutae numero multiplicarentur earumque fieret consociatio, sive nationalis sive
internationalis, eo consilio, ut haec disciplina et ars felicibus
incrementis augeretur.
Hoc igitur explentes optatum conspiratisque votis libenter
obsecundantes, ab Episcopis nonnullarum nationum Nobis significatis, ea, quae sequuntur, decrevimus atque huius Nostri
Chirographi vi decernimus :
1
I. - Consociatio Internationalis Musicae Sacrae canonice instituitur, cui propria est condicio « personae moralis », cuiusque sedes Romae exstabit.
1
Cfr. Instructio de Musica sacra et saera Liturgia, n. 117.
Acta Patiti Pp. VI
233
II. - Patronus vero eius est Emus Cardinalis Sacrae Rituum
Congregationis pro tempore Praefectus.
I I I . - Eidem Consociationi propositum est, ut cooperationem
concordemque actionem inter quam plurimos, qui sunt per orbem terrarum et ad quamvis pertinent nationem, studiose promoveat ad Musicam Sacram excolendam eiusque assequendum
progressum secundum praescripta Ecclesiae.
I V . - Sodalitatis huius Internationalis socii habentur alii
iure proprio, alii aggregati :
a) Socii iure proprio sunt Instituta Musicae Sacrae, a Sede
Apostolica approbata, et Societates Musicae Sacrae a legitima
potestate ecclesiastica rite agnita.
b) Socii vero aggregati sunt alia Instituta et Societates,
prout Coetui Moderatorum visum fuerit.
c) Privati etiam homines possunt in Consociationem cooptari tamquam aggregati, condicionibus tamen ab eodem Coetu
Moderatorum praestitutis.
V. - Compages vero Consociationis constat e Consilio Generali, e Coetu Moderatorum, atque e Secretariatu :
a) Consilium Generale e cunctis consistit sociis simul
adunatis.
ib) Coetus Moderatorum, qui Consilio Generali et ipsi Consociationi moderatur, constituitur Praeside ac duobus eius vice
fungentibus; qui omnes, proponente ipso Consilio, a Summo
Pontifice nominantur munereque tres annos funguntur, scilicet
usque ad subsequentem Conventum Internationalem Musicae
Sacrae, ad normam statuti n. V I , b.
c) Secretariatus constat Secretario et Arcario, qui ambo a
Coetu Moderatorum absque praefinito tempore nominantur,
quique Romae commorentur necesse est.
Consilium Generale, suprema praeditum auctoritate,
de iis omnibus decernit, quae ad ipsam Consociationem pertinent. Excutit insuper et approbat relationes de opere a Coetu
Moderatorum patrato. Délibérât de futurorum sumptuum aestiVI.-a)
234
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
matione et de rationibus accepti et expensi, ad Consociationem
quod attinet.
b) Congregatur de more singulis trienniis, in Conventibus
Internationalibus Musicae Sacrae, nisi aliter visum fuerit.
c) In Consilio Generali voto deliberativo gaudent socii iure
proprio cooptati et Delegatus uniuscuiusque Nationis, ab Episcopis eligendus; voto consultivo et voce passiva gaudent socii
universi.
i
'
'.'il
V I I . - Muneris Coetus Moderatorum est ea, quae a Consilio
Generali decreta sunt, ad effectum deducere.
V I I I . - Secretariatus ea universa agit, quae propria sunt
muneris viri a secretis et ad rem nummariam pertinent, ductu
Praesidis aut, si casus ferat, amborum simul vice eiusdem fungentium, qui omnes, pro casu, rei periculum et onus in se recipiunt.
IX. - Personam eiusdem Consociationis gerunt Praeses, aut,
eo impedito, ambo simul vice eiusdem fungentes.
X. - Patrimonium Consociationis consistit e tributis sociorum, largitionibus inter vivos et mortis causa collatis a piis benefactoribus, et reditibus ex operibus Consociationis exorientibus.
XI. - Coetus Moderatorum normas exsecutivas horum Statutorum debet exarare, quas Consilio Generali proponat ad discutiendum et approbandum.
Haec ediximus et statuimus, contrariis quibusvis non obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x x n mensis
Novembris, in festo S. Caeciliae, anno MCMLXIII, Pontificatus
Nostri primo.
PAULUS P P . V I
Acta Pauli Pp. VI
235
LITTERAE APOSTOLICAE
Internuntiatura Apostolica in Republica Coreana erigitur
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Usu est comprobatum, quantum mutuae necessitudinis rationes, Apostolicae huic Sedi cum Civitatibus intercedentes, ad religionis profectum valeant verique nominis bonum. Cum
igitur nuper supremae Ecclesiae Auctoritati cum Coreana Republica
con venisset, ut publicis officiorum vinculis inter se continerentur, visum
est loco Delegationis Apostolicae, quae usque in praesens tempus ea in
regione viguit, Internuntiaturam constituere. Quae cum ita sint, motu
proprio, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae
potestatis plenitudine, harum Litterarum vi, in Republica Coreana
Internuntiaturam Apostolicam erigimus, cuius sedem in urbe, quae
« Seoul » appellatur, collocamus. Eidem igitur sic per Nos erectae Internuntiaturae omnia et singula deferimus officia, privilegia atque indulta,
quae huiusmodi Legationem propria sunt. Haec statuimus, decernentes
praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos et integros effectus sortiri et obtinere ; ipsique
Legationi ita constitutae nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane
fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Decembris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
236
NUNTII GRATULATOMI
I
Ad E.mum P. D. Achillem S. R. E. Presb. Cardinalem Liénart, Episcopum
Insulensem, octogesimum acturum natalem.
Octogesimus cum recurrit natalis, mos est hominibus, praesertim iis,
qui potestatem gesserunt vel gerunt, aliquantulum quodam modo quasi
in longarum viarum adepta statione consistere, ut emensum iter retro
acto mentis obtutu secum considerent, et ad ulteriora prosequenda Deum
sibi propitient.
Talem mox celebraturo tibi diem, pro benevolentiae caritate, qua
tecum arcte coniungimur, nolumus tibi gratulationes et vota Nostra
deesse, cum quidem reputemus redivivum semper Nobis exsistere gaudium, cum exspectata copia detur bene in te affecti animi Nostri sensum promendi et palam declarandi.
Habeto igitur salutares precationes Nostras, quae certo eo acceptiores
tibi erunt, quo impensius dilaudaris ob strenuum ac vigil sacrum ministerium a te exercitum, cuius praeclari exstant ac durabiles fructus. Iure
merito ad te referre potes S. Pauli Apostoli fiduciae plenum vibransque
dictum : Scio cui credidi et certus sum quia potens est (Deus) depositum,
meum servare in illum diem, iustus iudex. Caelestis gratiae benignitas
novas tibi adiciat vires, vitae firmet proposita, ut, numquam tepefacto
religionis studio et generosa non relaxata te devovendi voluntate, Petri
Sedi in exemplum deditus et astrictus, pergas te tuaque impendere in
boni pastoris et ductoris animorum perfungendo officio : nam sacrae
flammae vi, iuvenescere consuevit aetas, et probata virtus in novum se
induere florem.
1
Haec flagrantibus ominibus exoptantes, tibi, Dilecte Fili Noster,
Apostolicam Benedictionem, supèrni praesidii auspicem, impertimus;
hancque ad sollertem Antistitem Auxiliarem tuum, ad clerum quoque
populumque christianum, tuis curis creditum, ultro libenterque pertinere volumus.
Ex Aedibus Vaticanis, die x x mensis Ianuarii, anno MCMLXIV, Pontificatus Nostri primo.
PAULUS PP. VI
1
Cfr. 2 Tim. 1, 12; 4, 8.
Acta Pauli Pp. VI
237
n
Ad E.mum P. D. Villelmum Theodorum S. R. E. Cardinalem Heard, octogesimum natalem celebraturum.
Tibi octogesimum natalem mox acturo inter ominantium voces, quae
laetis salutaribus precationibus faustum huiusmodi exornabunt diem,
Nostram quoque resonare percupimus. Cuncta igitur felicia et veri nominis profectui bonoque conducibilia tibi optamus, perquam gavisi, quod
nunc Nobis nova datur copia, bonam existimationem et benevolentiae
affectum iterum tibi exhibere et palam facere.
Iuvat profecto Nos, pro dato tempore, in memoriam redigere clara a
te merita in arduis ecclesiasticis officiis obeundis ubertim lecta, praesertim ut Auditor et postea Decanus Sacrae Romanae Rotae, ubi, diuturno
spatio annorum navitatem tuam impendens, peritia iuris ac recto sagacique in agendis causis iudicio praestitisti.
Quam ob rem a fel. rec. Decessore Nostro Ioanne XXIII Purpuratorum
Patrum Collegio adscitus es, ac nunc viribus ingenii et opibus doctrinae
in Apostolico Nostro ministerio perfungendo ita Nos adiuvas, ut gratiam
tibi habeamus maximam.
Superna auxilia et solacia tibi nunc invocamus, ut validis viribus
fruaris atque novo generosi animi studio pergas maturitate consilii, sollerti opera, exemplis vitae prodesse, Deo confisus, cuius providentia ad
meliora et potiora assequenda iustorum dirigit gressus eiusque voluntatis impletio virtutis beatitatisque tutissimum communit iter : Doce me
facere voluntatem tuam, quia Deus meus es tu; spiritus tuus bonus
deducet me in terram, rectam.
Haec flagrantibus votis ominati, tibi, Dilecte Fili Noster, Apostolicam
Benedictionem, caelestium donorum largitatis conciliatricem, peramanter impertimus.
Ex Aedibus Vaticanis, die x x n mensis Ianuarii, anno MCMLXIV, Pontificatus Nostri primo.
1
PAULUS PP. VI
1
Ps.
142, 10.
238
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA IOANNIS PP. X X I I I
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
QUINHONENSIS
(DAPANGENSIS)
Quibusdam a dioecesi Quinhonensi detractis territoriis, nova dioecesis
conditur « Danangensis » appellanda.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Naturalis in vitae similitudinem, quae corpore et spiritu continetur,
etiam superna illa vita qua « filii Dei nominamur et sumus » (cfr. 1 Io.
3, 1), benigno Dei consilio externis signis hominibus exhibetur, quibus
iuvantibus in terris diffundatur omniumque in animis insideat. Quam
ob rem cum Sacrum Consilium Christiano Nomini Propagando, ea sane
mente ut in perampla dioecesi Quinhonensi christiana religio maiora
caperet incrementa, eiusdem territorium dividendum censuerit, de sententia venerabilis Fratris Petri Mariae Pham-Ngoc-Chi, Episcopi Quinhonensis, postque auditum dilectum Filium Franciscum De Nittis, negotiorum gestorem ad interim penes Apostolicam in Indosina Delegationem, suprema Nostra potestate sequentia statuimus atque decernimus.
A dioecesi Quinhonensi civiles provincias distrahimus quas vulgo QuangNam et Quang-Tin vocant, ex iisque et urbe Danang cognominata novam
dioecesim constituimus, quae Danangensis, ex urbe principe appellabitur. Volumus autem ut nova dioecesis eiusque Praesul metropolitanae
iurisdictioni Archiepiscopi Hueensi subiciantur, iidemque omnibus iuribus et honoribus fruantur quibus ceteri residentes Episcopi eorumque
dioeceses, ad iuris ecclesiastici normam. Novae dioecesis regimen saeculari clero Vietnamiensi damus, qui pastorali industria atque studio nulli
labori parcet Regno Dei in sua patria provehendo. Quod autem ad Ee-
Acta Ioannis Pp. XXIII
239
clesiae gubernationem et administrationem attinet, ea omnia serventur
quae Codex Iuris Canonici statuit, quaeque Sacra Congregatio Fidei
Propagandae iusserit. Ceterum quae statuimus exsequenda curabit dilectus Filius Franciscus De Nittis, quem memoravimus, vel per se ipse
vel per alium delegatum virum. Si autem tempore exsecutionis alius
idem munus gesserit, hic mandata Nostra omnia faciet. Qui vero rem
perfecerit onus habebit effectae rei documenta exarandi eademque subscripta sigilloque impressa ad Sacram Congregationem Fidei Propagandae mittendi.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Eomae, apud S. Petrum, die duodevicesimo mensis Ianuarii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus
Nostri quinto.
IACOBUS A . Card. COPELLO
S. R. E. Cancellarius
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
8. O. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Bernardus De Felicis, Proton. Apost.
Iosephus Rossi, Proton. Apost.
Loco ffi Plumbi
In Ap. Cano, tab., vol. CXI, n. 98.
240
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
OYOËNSIS
Apostolica praefectura Oyoënsis ad gradum dioecesis evehitur
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Sacrum Consilium Christiano Nomini Propagando vota exsequens
venerabilis Fratris Sergii Pignedoli, Archiepiscopi titulo Iconiensis et
Apostolici in Africa Media Occidentali Delegati, censuit ut apostolica
praefectura Oyoënsis ad gradum et dignitatem dioecesis eveheretur ;
constat enim verbi Dei semen quod ibi locorum Sodales Societatis Missionariorum ad Afros late condiderunt radices egisse inque satis laetam
concrevisse segetem. Quapropter summa Nostra potestate ea rata habentes quae idem Sacrum Consilium facienda proposuit, apostolicam praefecturam Oyoënsem in dioecesium ordinem redigimus, iisdem servatis
finibus et nomine, factis iuribus et datis honoribus quae iure et consuetudine dioecesibus earumque praesulibus spectant. Inter quae memorare
placet esse novam dioecesim eiusque Episcopum metropolitanae iurisdictioni Archiepiscopi Lagosensis obnoxium. Volumus etiam ut nova
ecclesiastica circumscriptio curis concredatur Sodalium Societatis Missionariorum ad Afros, per quos factum est ut ad felicem statum hunc
rerum deveniretur. Sedem suam Episcopus ponat in urbe quae vulgo
Oyo cognominatur, sacrique magisterii cathedram in maximo inibi
templo exstante, quod ad cathedralis aedis dignitatem attollimus. Usque dum praeterea Canonicorum Collegium constituat, Consultores dioecesanos eligat, qui ad normam iuris consilium opemque praestent. Seminarium denique sollicita cura quantum potest struat, pueris accipiendis
atque efformandis qui ad sacerdotium vocentur. Quod autem attinet ad
regimen dioecesis, ad Vicarii capitularis sede vacante electionem, iura
cleri et populi, cetera eiusmodi iuris canonici decreta serventur. Quae
statuimus exsequenda curet venerabilis Frater Sergius Pignedoli, quem
memoravimus, vel per se ipse vel per alium delegatum virum. Si autem
tempore exsecutionis alius ibi terrarum Delegati Apostolici partes gerat,
hic mandata Nostra faciet. Qui vero rem perfecerit onus habebit documenta de more parandi eademque subscripta sigilloque impressa ad
Sacram Congregationem de Propaganda Fide cito mittendi.
Acta Ioannis Pp. XXIII
241
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die duodevicesimo mensis Ianuarii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus
Nostri quinto.
IACOBUS A . Card. COPELLO
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
8. R. E. Cancellarius
8. C. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Bernardus De Felicis, Proton. Apost.
Iosephus Rossi, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXI, n. 96.
III
DOUALAËNSIS
(SANGMELIMAËNSIS)
Quibusdam distractis
territoriis e dioecesi Doualaënsi, nova efficitur
« Sangmeiimaënsis » appellanda.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quod superno inscrutabilique Dei consilio Nobis commissum est munus universae regendae Ecclesiae, dioecesium quandoque rationes pro
rerum temporumque adiunctis ita disponimus ut efficacius christiana
16 - ACTA, vol. VI, n. 4. — 15-4-1964.
242
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
lex magis magisque proferatur caelestiumque bonorum copia homines,
Christi sanguine redempti, fruantur. Quae cum animo Nostro considerantes, libenter accepimus quod Sacrum Consilium Christiano Nomini
propagando faciendum censuit, ut scilicet ex dioecesi Doualaënsi, in
Camerunensi Natione, altera constitueretur, nativo clero concredenda.
Suprema igitur et apostolica potestate Nostra, a dioecesi Doualaensi territoria separamus districtuum, quibus per vulgus appellatio Ntem, Dja
et Lobo, ex iisque dioecesim condimus Sangmelimaënsem ab urbe eiusdem regionis principe appellandam, cuius sequentes erunt fines : ad
septentrionem et occidentem solem, dioeceses Doualaensis et Mnalmayoensis; ad orientem solem, dioecesis Dumensis; ad meridiem denique,
territoria quae Guineam Hispanicam et Gabon appellant. Novae conditae ecclesiasticae circumscriptioni omnia iura et privilegia damus;
item eiusdem Episcopo, congruis adiunctis officiis eius muneris propriis. Quae inter, haec praecipua habebit : metropolitano iuri Archie
piscopi Yaundensis obtemperandi; episcopalem sedem in Sangmelima
urbe figendi, magisterii vero sui cathedram in maximo eiusdem civitatis
templo collocandi; Consultores dioecesanos deligendi, quoadusque tamen Canonicorum Collegium per alias sub plumbo Litteras ibidem statui
possit; Seminarium tandem, quam primum potuerit, struendi, iis recipiendis pueris qui ad sacerdotium vocentur. Haec quae iussimus ad
effectum deducenda studeat venerabilis Frater Sergius Pignedoli, Archiepiscopus titulo Iconiensis atque in Africa Media Occidentali Apostolicus Delegatus, cuius sententiam hoc in gerendo negotio Apostolica
Sedes adhibuit, vel per se ipse vel per alium delegatum virum. Quodsi
tempore exsecutionis alius inibi Apostolicus Delegatus erit, hic mandata
Nostra faciat. Qui vero rem perfecerit documenta exaranda curet adque
Congregationem de Propaganda Fide, de more signata sigilloque impressa, eadem mittenda.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat ;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica digni-
Acta Ioannis Pp. XXIII
243
tate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur^
Datum Romae, apud S. Petrum, die duodevicesimo mensis Ianuarii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus
Nostri quinto.
Pro S. R. E. Cancellario
© IOANNES H . Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
S. Congr. Se Prop. Fide Praefectum
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Franciscus H. Ferretti, Proton. Apost.
Caesar Federici, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CX1I, n. 28.
IV
LINGAYENSIS ET A L I A R U M
(CABANATUANENSIS)
Ex dioecesibus Lingayensi - Dagupanensi et Sancti Ferdinand! in Insulis
Philippinis quaedam territoria detrahuntur, quibus nova dioecesis « Cabanatuanensis » efficitur.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS! SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Exterior Ecclesiae temperatio quamvis ea sit ut non eius naturam
attingat, tamen apertissimum est omnibus rem considerantibus sapientiorem christianae rei publicae constitutionem, quae apta territoriorum
divisione gignitur, haud parum conferre ad regnum Christi terrestre,
quod est Ecclesia, conservandum lateque proferendum. Quae cum ita
sint, prompto sane animo ea probamus quae venerabilis Frater Salvator
Siino, Archiepiscopus titulo Pergensis et in Insulis Philippinis Apostolicus Nuntius, proposuit, ut videlicet, nova in ea Natione dioecesis conderetur, necessitatibus christianorum aptius subveniendi gratia. Qua-
244
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
propter, re iusta consideratione reputata, sententiamque rogatis venerabilibus Fratribus Mariano Madriana, Episcopo Lingayensi-Dagupanensi et Aemilio Cinense, Episcopo Sancti Ferdinandi, atque a venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus petito consilio qui Sacrae Congregationi Consistoriali praesunt, haec statuimus atque iubemus. A dioecesibus Lingayensi-Dagupanensi et Sancti Ferdinandi territorium separamus quod civilem provinciam vulgo Nueva Ecija cognominatala complectitur, novamque ex eo dioecesim constituimus, ab urbe
principe Cabanatuan Cabanatuanensem appellandam. In ea autem civitate Episcopus domicilium suum collocabit tamquam in capite dioecesis,
cathedra in templo S. Nicolai a Tolentino posita, quod ad gradum templi
cathedralis tollimus, cum debitis iuribus et honoribus. Novam hanc
circumscriptionem ecclesiasticam Sedi metropolitanae Lingayensi-Dagupanensi suffraganeam subicimus; quam Sedem per alias sub plumbo
Litteras hodie datas, ad Ecclesiae metropolitanae dignitatem eveximus.
Canonicorum Collegium condatur; quousque tamen id fiat, indulgemus
ut Consultores dioecesani eligantur, qui suo Antistiti consilio atque industria assint. Item sacer dioecesis Praesul Seminarium saltem minus
condat, pueris excipiendis ad sacerdotium vocatis, ad normas iuris
communis et secundum leges Sacrae Congregationis de Seminariis et
Studiorum Universitatibus. Cum vero iuvenes ita adoleverint ut philosophicis atque theologicis disciplinis imbui debeant, Romam meliores
Episcopus mittat in Pontificium Collegium-Seminarium Philippînum.
Mensam episcopalem, quam dicunt, efficient : Curiae emolumenta, fidelium collationes, congrua bonorum pars quae Sedi Cabanatuanensi
ob venient ad canonem 1500 C. I. C. Acta denique et documenta quae ad
novam Ecclesiam respiciunt, eadem ad eius curiam episcopalem mittantur, ibique religiose custodiantur in rerum sacrarum tabulario. Ad
clerum vero quod attinet, haec statuimus ut, his Litteris ad effectum
adductis, eo ipso clerici Ecclesiae illi censeantur addicti, in cuius territorio legitime degant. Ceterum volumus ut haec quae mandavimus venerabilis Frater Salvator Siino exsequi studeat, vel per se ipse, vel per
alium quem delegare visum fuerit. Re vero acta, documenta exarentur,
atque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem Consistorialem cito
mittantur. Si autem eo tempore alius eidem Nuntiaturae forte praesit,
hic iussa Nostra fieri curabit.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Consti-
Acta Ioannis Pp. XXI f I
245
tutionis efficacitate nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto decimo mensis Februarii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus
Nostri quinto.
Pro S. R. E. Cancellario
©IOANNES H. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
CAROLUS Card. CONPALONIERI
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Caesar Federici, Proton. Apost.
Iosephus Rossi, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. 25.
V
LINGAYENSIS - DAGUPANENSIS ET A L I A R U M
(TARLACENSIS)
Distractis e dioecesibus Lingayensi - Dagupanensi et Sancti Ferdinandi
quibusdam territoriis, nova efficitur dioecesis nomine « Tarlacensis ».
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Clarissimae famae ob locorum situm, ob catholicarumque praesertim
rerum felicitatem tellus, Philippinae Insulae, eae profecto sunt quae
optimam spem alant esse futurum ut vel maiores in dies, Deo iuvante,
Christi regnum in iis proferat fines. Quo nisi iudicio, quandoquidem
venerabilis Frater Salvator Siino, Archiepiscopus titulo Pergensis et
246
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
in Insulis Philippinis Apostolicus Nuntius, ab Apostolica Sede petiit
ut ex dioecesibus Lingayensi-Dagupanensi et Sancti Ferdinandi nova
alia excitaretur, de sententia venerabilium Fratrum Nostrorum S. E. E.
Cardinalium qui praesunt Sacrae Congregationi Consistoriali atque venerabilium Fratrum Mariani Modriaga, Episcopi Lingayensis-Dagupanensis, et Aemilii Cinense, Episcopi Sancti Ferdinandi, ea quae sequuntur decernimus ac iubemus. A duabus quas diximus dioecesibus integrum
territorium separamus, quod in praesens civilem provinciam Tarlac
vulgo appellatam constituit, ex eoque dioecesim Tarlacensem condimus,
quae iisdem finibus cingetur atque provincia civilis e qua facta est. Nova
haec Ecclesia sedem habebit in urbe Tarlac, Episcopi vero cathedram
in curiali templo, ibidem exstante, Deo sacro in honorem S. Sebastiani
Martyris, quod ad cathedralis templi gradum attollimus. Conditae Ecclesiae eiusque sacrorum Antistiti iusta iura damus et privilegia, officiis
quoque et obligationibus Episcopo impositis, eidem ex iure communi
propriis; quae inter, memorare placet esse eum una cum sua dioecesi
iurisdictioni Metropolitae Lingayensis-Dagupanensis obnoxium, cuius
Ecclesiam ad gradum Sedis metropolitanae eveximus. Praecipimus
autem ut, quoadusque Canonicorum Collegium condatur, Consultores
dioecesanos idem Tarlacensis Episcopus deligat, qui eum consilio et ope
adiuvent ; ut mensa episcopalis, quae dicitur, ex fidelium sponte oblatis
pecuniis fiat, Curiae emolumentis bonorumque parte, quae ex praescripto
canonis 1500 C. I. C. novae Ecclesiae obveniet; ut minus saltem Seminarium, ad iuris canonici normas peculiaresque leges Sacrae Congregationis de Seminariis Studiorumque Universitatibus, cum primum potuerit struat, pueris recipiendis qui ad sacerdotium Dei instinctu vocentur, ex quibus selectos iuvenes statuto tempore Romam mittat, ad Pontificium Collegium-Seminarium Philippinum, philosophicis theologicisque disciplinis imbuendos; ut, his Litteris ad effectum deductis, eo ipso
sacerdotes et clerici ei Ecclesiae conseantur addicti in qua officium beneficium ve habeant vel ubi legitimo domicilio degant; ut acta denique et
documenta quovis modo dioecesim Tarlacensem respicientia, e Curiis
Lingayensi-Dagupanensi et Sancti Ferdinandi ad novam ex ipsis constitutam Ecclesiam transferantur, in tabulario custodienda. Ceterum haec
quae praescripsimus venerabilis Frater Salvator Siino ad exitum adducenda curet, vel per se ipse vel per alium in ecclesiastica dignitate
constitutum virum. Si autem tempore exsecutionis alius in Insulis Philippinis munere Apostolici Nuntii fungatur, hic mandata Nostra faciet.
-Qui vero rem perfecerit documenta exarari studeat, quae de more
Acta Ioannis Pp. XXIII
247
signata sigilloqne impressa ad Sacram Congregationem Consistorialem
quam primum mittat.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contrària praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die sextodecimo mensis Februarii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus
Nostri quinto.
Pro S. R. E. Cancellario
© IOANNES H. Card. CICOGNANI
CAROLUS Card. CONFALONIEBI
a publicis Ecclesiae negotiis
8. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Caesar Federici, Proton. Apost.
Iosephus Rossi, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Conc. tab., vol. OXII, n. 28.
VI
ARUSHAËNSIS
In Tanganyikae territorio nova efficitur dioecesis, « Arushaënsis » nomine.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Christi mandata Evangelium per orbem terrarum nuntiandi sacrique
baptismatis aquis creaturas omnes abluendi (cf. Mt. 28, 19), ita sunt
incontinenti studio perfecta ut catholicae veritatis frequentiores in
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
dies numerentur in Ecclesia sectatores. Quod cum ubique terrarum
feliciter fiat, est in more Apostolicae Sedis dioeceses dioecesibus cum
oporteat addere, eam profecto ob causam ut, multiplicatis Episcopis,
tum christianae legis magistrorum tum animorum patrum atque pastorum copia fidelibus suppetat. Censentibus ideo venerabilibus Fratribus
Nostris S. R. E. Cardinalibus, qui Sacrae Congregationi de Propaganda
Fide praesunt, post scilicet auditum venerabilem Fratrem Vidonem Dei
Mestri, Archiepiscopum titulo Tuscamiensem et in Africa Orientali
Apostolicum Delegatum, esse in Tanganyikae territorio novam dioecesim constituendam, eorum Nos consilium accepimus atque ea quae
sequuntur decernimus. E territorio dioecesis Moshiensis districtus
civilis provinciae Arushaënsis seiungimus, quibus Arusha et Masai per
vulgus appellatio, ex iisque dioecesim condimus Arushaënsem, metropolitanae archidioecesis Daressalaamensis suffraganeam, cuius hi erunt
fines : ad septemtrionem, Keniae quae dicitur territorium ; ad orientem
solem, Moshiensis et Tangaënsis dioeceses; ad meridiem, dioecesis Morogoroensis; ad occidentem denique solem Dodomaensis, Mbuluensis,
Shinyangaënsis et Musonensis dioeceses. Fruetur ideo nova haec ecclesiastica circumscriptio iuribus et privilegiis, quae ex iure communi ei
competunt. Eius vero sacrorum Antistes praeterquam quod debitam
auctoritatem habebit, congruis etiam obstringetur officiis et muneribus,
Episcoporum propriis. Qui videlicet sedem suam ea in urbe ponet quam
Arusha appellant, magisterii vero cathedram in principe eiusdem urbis
templo, quod Spiritui Sancto dicatum est. Quo praeterea dioecesis necessitatibus satius consulat, Consultores dioecesanos ad normam iuris deligat, usque dum Canonicorum Collegium per alias sub plumbo Litteras
constituatur. Ad denique sibi concreditae Ecclesiae rebus consulendum,
Seminarium saltem minus struendum curet, pueris excipiendis qui ad
sacerdotium capessendum Dei instinctu vocentur. Haec quae statuimus
ut perficiantur studeat venerabilis Frater Vido Dei Mestri, quem diximus, vel alius delegatus vir, dummodo sacerdotali dignitate praeditus.
Si vero alius, tempore exsecutionis, in Africa Orientali Delegatum Apostolicum aget, hic mandata Nostra faciet, documentaque de more signata
sigilloque impressa ad Sacram Congregationem de Propaganda Fide
mittet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
Acta Ioannis Pp. XXIII
249
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die primo mensis Martii, anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
quinto.
Pro 8. R. E. Cancellario
© IOANNES H . Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
8. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Caesar Federici, Proton. Apost.
Iosephus Rossi, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. 17.
VII
CALABARENSIS
(IKOT-EKPENENSIS)
Detractis e dioecesi Calabarensi quibusdam territoriis, nova dioecesis constituitur, nomine « Ikot-Ekpenensis ».
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Catholicae res ut quam latissime prolatarentur sollicitum, aestimavit Sacrum Consilium Fidei Propagandae esse iri Nigeriae Occidentalis
territorio novam dioecesim constituendam, quae nativi cleri curis com-
250
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
mitteretur. Optima enim spes est futurum ut, quae sacri Evangelii praecones semina ibi locorum sparserint inque posterum sint sparsuri uberes
ferant pastoralium laborum fructus. Quae cum ita sint, de sententia venerabilium Fratrum Sergii Pignedoli, Archiepiscopi titulo Iconiensis
atque in Africa Media Occidentali Apostolici Delegati, atque Iacobi
Moynagh, Episcopi Calabarensis, qua potestate pollemus haec quae
sequuntur decernimus ac iubemus. A dioecesi Calabarensi districtus
seiungimus, qui vulgo appellantur Ikot Ekpene et Abak, civilem provinciam de Annang efficientes, ex iisque dioecesim condimus Ihot-Ekpenensem ex urbe eiusdem provinciae principe appellandam hisque limitibus
terminandam : ad septemtrionem, dioecesi Umuahiaensi ; ad orientem solem atque meridiem, dioecesi Calabarensi; ad occidentem denique solem, dioecesibus Portus Harcurtensis et Umuahiaensi. Novam dioecesim,
quae nativi cleri sacerdotibus curis erit, suffraganeam volumus metropolitanae Ecclesiae Onitshaënsi, cuius Archiepiscopo tamquam Metropolitae Episcopus Ikot-Ekpenensis obnoxius erit. Qui etiam curabit ut
sedem suam in urbe quae vulgo Ikot Ekpene appellatur ponat, magisterii vero sui cathedram in eiusdem urbis maximo templo collocet; ut
praeterea, pro Canonicorum Collegio, Consultores dioecesanos deligat
quorum consilio et ope utatur; ut denique minus saltem Seminarium,
quam primum poterit, struat, pueris accipiendis efformandisque, qui
ad sacerdotium capessendum vocentur. Haec quae iussimus ut ad exitum adducantur venerabilis Frater Sergius Pignedoli, quem diximus,
studebit, vel per se ipse vel per alium delegatum virum. Qui autem negotium perfecerit, documenta exarabit ad Sacrumque Fidei Propagandae
Consilium, de more signata sigilloque impressa, mittet. Si vero alius,
tempore exsecutionis, in Africa Media Occidentali Delegatum Apostolicum aget, hic mandata Nostra faciet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica digni-
Acta Ioannis Pp. XXIII
251
tate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die primo mensis Martii, anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
quinto.
Pro 8. R. E. Cancellario
© IOANNES H . Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
8. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Franciscus H. Ferretti, Proton. Apost.
Caesar Federici, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. 38.
VIII
HVALIENENSIS
In insula Taiwan seu Formosa apostolica praefectura Hvalienensis ad gradum dioecesis evehitur, eodem nomine iisdemque finibus.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Apostolica praefectura Hvalienensis, anno millesimo nongentesimo
quinquagesimo secundo condita ac quasi nata, in arboris similitudinem
quae postquam adoleverit, et floribus nitet pulcherrimum et laetissimos
edit fructus, talia cepit his temporibus incrementa eaque promisit, ut
visum sit eandem ad dioecesis dignitatem evehere. Quod profecto non
solum Patribus e Societate Parisiensi Missionum ad exteras gentes testimonio erit voluntatis ac benevolentiae Nostrae in eos, qui omnem industriam suam in regno Christi proferendo collocaverant, sed etiam animum addet, spes est, ad novos labores, coepta, opera christiani nominis
252
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
prorogandi gratia. Quae cum ita sint, de consilio venerabilium Fratrum
Nostrorum S. E. E. Cardinalium Sacrae Congregationi Fidei Propagandae praepositorum, post venerabilem Fratrem Iosephum Caprio
sententiam rogatum, Archiepiscopum titulo Apolloniensem et Apostolicum in Sinis Internuntium, de Nostra suprema auctoritate' ea quae
sequuntur decernimus ac iubemus. Apostolicam praefecturam Hvalienensem, quae est in Insula Taiwan seu Formosa sita, in dioecesis formam
redigimus eodem nomine atque finibus ; quam Sodalibus Societatis Parisiensis, quos memoravimus, regendam concredimus. Novae dioecesis
caput Episcopique domicilium in urbe quam vulgo Hwalien cognominant, erit, in qua civitate sacer Praesul cathedra suae auctoritatis ponet,
in templo scilicet principe ibi éxstante ; quod ad templi cathedralis dignitatem evehimus, cum iuribus debitis. Ecclesiam, quam condidimus, suffraganeam facimus metropolitanae Sedi Taipehensi, cuius Archiepiscopo
Metropolitae Hvalienensis Antistes obnoxius erit. A quo etiam Canonicorum Collegium constituatur ; si vero id ob locorum adiuncta atque tem
porum difficultates fieri nequeat, Episcopus Consultores dioecesanos eligat, qui sibi consilio assint ; quique Canonicis constitutis, a suo munere
cessabunt. Huius autem Sedis regimen et administrationem interea venerabilis Frater Andreas Ioannes Vérineux ad nutum Sanctae Sedis habebit,
in praesens e dioecesi Imcheuvensi ab hostibus religionis expulsus. Ipse
enim apostolicae praefecturae Hvalienensi tamquam Administrator Apostolicus egregie praefuit. Has vero Litteras venerabilis Frater Iosephus
Caprio ad exitum adducet vel per se ipse, vel per Legatum, factis ad hoc
necessariis facultatibus. Ee autem acta, documenta exarari faciet, eademque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem Fidei Propagandae cito
mittet. Quod si alius eo tempore munere Apostolici Internuntii in Sinis
fungatur, hic mandata Nostra omnia exsequetur.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica digni-
Acta Ioannis Pp. XXIII
253
tate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die primo mensis Martii, anno Domini
millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto.
Pro S. R. E. Cancellario
© IOANNES H. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
8. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Régens
Caesar Federici, Proton. A post.
Iosephus Rossi, Proton. Apost.
Loco P& Plumbi
In Ap, Cane, tab., vol. CXII, n. 20.
IX
VANKIENSIS
Praefectura apostolica Vankiensis, in Rhodesia Australi, ad dioecesis gradum attollitur.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Mirum Ecclesiae toto orbe terrarum incrementum eiusque in dies latior, Evangelii praeconum ope, propagatio clara perspicuitate patent
si ad res catholicas animadvertatur praefecturae apostolicae Vankiensis, quae est in Rhodesia australi. Ibi enim locorum tot sunt pastoralium
laborum fructus Deo iuvante hucusque collecti, ut minime dubitemus
quin vel uberiores sint in posterum laturi Sodales Instituti Hispanici
Sancti Francisci Xaverii pro Missionibus Exteris, quibus eadem praefectura ad hunc usque diem concredita est. Quae omnia cum animo
Nostro considerantes volentesque sodalibus iisdem gratam voluntatem
Nostram significare, censuimus eam praefecturam apostolicam ad dioecesis dignitatem evehere. Auditis ideo venerabilibus Fratribus Nostris
S. R. E. Cardinalibus, qui praesunt Sacrae Congregationi Christiano
Nomini Propagando, venerabilique Fratre Iosepho McGeough, Archiepiscopo titulo Hemeseno atque in Africa Australi Apostolico Delegato,
de summa et apostolica auctoritate praefecturam apostolicam Vankien-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
254
sem ad gradum et dignitatem ducimus dioecesis, eodem nomine iisdemque
servatis finibus. Nova quam constituimus Ecclesia iis omnibus fruetur
iuribus quibus aliae dioeceses. Episcopus autem, praeterquam quod sui
gradus privilegia habebit, congruis etiam obstringetur officiis et obligationibus quae Codex Iuris Canonici imponit. Volumus praeterea ut condita dioecesis eiusque sacer Praesul metropolitano iuri Archiepiscopi
Salisburiensi subdantur ; ut Vankiensis Episcopus sedem suam in urbe.
quam vulgus Wankie appellant, ponat magisteriique cathedram in
principe eiusdem urbis templo ; ut denique pro Canonicorum, Consultorum Collegium ex curionibus deligatur, Episcopum consilio et ope qui
iuvent. Haec omnia quae decrevimus ut perficiantur curet venerabilis
Prater Iosephus McGeough quem diximus, vel per se vel per alium virum
in ecclesiastica dignitate constitutum. Si autem tempore exsecutionis
alius in Africa Australi Delegatus Apostolicus erit, hic mandata nostra
faciat. QuivVero negotium exsecutus fuerit, documenta actae rei ad Sacram Congregationem de Propaganda Fide quam primum mittat, suo
nomine subscripto sigilloque impresso.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis eflicacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic' haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die primo mensis Martii, anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
quinto.
Pro S. R. E. Cancellario
œ
IOANNES H. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Caesar Federici, Proton. Apost.
Iosephus Rossi, Proton. Apost.
Loco £B Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. 1J¡:
Acta Ioannis Pp. XXIII
255
X
DE VIENTIANE
(LUANGPRABANGENSIS)
Nonnullis territoriis detractis a vicariatu apostolico de Vientiane, novus
quidam vicariatus conditur « Luangprabangensis » nomine.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ex quo Christus, divinus hominum Redemptor, ea verba Apostolis
fecit : « Euntes ergo in mundum universum, praedicate Evangelium
omni creaturae » (Me, 16, 15), ex eo sane tempore Ecclesia sancta,
mater populorum, quos Christo parit, nihil habuit umquam sollemnius,
nihil sanctius quam ut nomen, doctrinam, praecepta christiana in gentes
dissiparet, ex omnibusque nationibus, quotquot in orbe terrarum exstar
rent, populum faceret singularem, gentem videlicet sanctam, regale
sacerdotium (cfr. II Pt. 2, 9) lucisque veritatisque sequacem. Quoniam
ergo religionis dilatándae atque intendendae,causa huic Apostolicae Sedi
propositum est ut novus in Indosina vicariatus apostolicus excitaretur,
Nos, re bene reputata, precibus admotis concedendum esse indicavimus.
Quae cum ita sint, consilio petito a venerabilibus Fratribus Nostris
S. R. E. Cardinalibus Sacrae Congregationi Fidei Propagandae praepositis, de sententia dilecti Filii Francisci De Nittis, interim curam
agentis negotiorum Sanctae Sedis in Delegatione Apostolica Indosinensi, de Nostra auctoritate haec quae sequuntur decernimus et iubemus. Ab apostolico vicariatu de Vientiane territoria detrahimus, quae
civiles districtus, uti vocantur, constituunt qui vulgari lingua Luang
Prabang, Phong Saly, Houa Khong et Saya Boury cognominantur. Quibus omnibus terris novum vicariatum apostolicum condimus, Luangprabangensem appellandum, a Patribusque Congregationis Missionariorum
Oblatorum Beatae Mariae Virginis Immaculatae regendum. Quos vehementer hortamur ut, uno Christi amore moti, nulli pareant labori ut
quam latissime Christi regnum prorogent. Ceterum has Litteras Nostras
idem dilectus Filius Franciscus De Nittis exsequi curabit, vel quem
ille delegaverit, factis ad id necessariis potestatibus. Re vero acta, docu-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
256
menta exarentur, eademque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem Christiano Nomini Propagando cito mittantur. Quod si alius eo tempore negotia gerat Apostolicae Sedis in ea Natione, hic mandata Nostra
faciat.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et iore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die primo mensis Martii, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nòstri
quinto.
Pro S. B. E. Cancellario
© IOANNES
H. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
GREGORIUS
P. Card. AGAGIANIAN
S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Caesar Federici, Protón. Apost.
Iosephus Rossi, Proton. Aposi.
Loco £8 Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. 19.
v
Acta Ioannis Pp. XXIII
257
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Sanctus Gabriel Archangelus omnium cum auctoritate Legatorum Reipublicae Argentinae praecipuus Patronus eligitur.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Munerum officiorumque similitudo
illud saepius efficere solet, ut certis civium ordinibus, ex innúmera
Sanctorum Caelitum multitudine electi, praefiniantur Patroni. Quod si
ita est, opportunum profecto est iudicandum Sanctum Gabrielem eorum
renuntiari Patronum, qui legationes, rei publicae causa, gerant. Nemo
est enim quin videat quandam iis Viris rationem cum Summi Dei Archangelo intercedere. Nobilissimum quippe legatorum officium, etsi in
publicis inter Civitates rebus pertractandis atque in earum gerendis
negotiis consistit, ita ut nihil aliud nisi humanum in se habere videatur,
virtutes tamen et animi vires, honestatem in primis ac prudentiam,
requirit, cum ad summa populorum bona, pacem videlicet et iustitiam,
servanda ac tuenda pertineat. Sed qui fingi potest praestantior et clarior
Gabriele Archangelo orator? Qui quidem, Deum inter et homines tamquam medius, Danieli prophetae mirabilem visum revelando aperuit
Christique venturi oraculum edidit; qui Zachariae sacerdoti novum
filii ortum praedixit ; qui denique, Mariam Virginem (( mysterium a saeculis absconditum » dum docet, universae terrae Deum humanam suscepisse carnem nuntiavit. Aeternae sane pacis interpres atque sapientissimi consilii nuntius est praedicandus, absolutissimumque perfecti exemplar legati a publicis habeatur ministris necesse est. Tali enim Patrono
putamus insigne legationis munus ad altiorem evehi ordinem, ubi fides,
spes et caritas, quae sunt Christianae propria religionis, adsunt. Idcirco
Dilectus Filius Illustris et Honorabilis Vir, qui in Argentinorum Republica cum exteris gentibus negotia moderatur, a Nobis petiit ut Gabrielem, caelestem nuntium, omnium suae Civitatis Legatorum cum
auctoritate eligere dignaremur. Nos autem, huiusmodi postulationi esse
libenti animo concedendum rati, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, omnibus attente perpensis, certa scientia ac matura deliberatione
Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi
perpetuumque in modum Sanctum Gabrielem Archangelum Legatorum
omnium cum auctoritate Reipublicae Argentinae praecipuum apud
17 - ACTA, vol.
VI, n. 4. — 15-4-1964.
2fí8
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Deum Patronum constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis, quae praecipuis coetuum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes has Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter
exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere ;-illisque ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in
posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his,
a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
X X I X mensis Ianuarii, anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quarto.
B HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
II
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris honestatur ecclesia B. Mariae Virginis a Salute, in oppido « Vailankanni », dioecesis Taniorensis.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Salutem supplicibus dilargiens praevalida deprecatione sua, Augusta Virgo Maria in nobili ecclesia, quae in
Indico oppido ((Vailankanni», intra fines Taniorensis dioecesis, esse
cognoscitur, impensis, ut accepimus, obsequiis colitur. Ingens enim
multitudo hominum, e dissitis etiam partibus, eo accedere consuevit et
sacra ibi participare, praesertim cum novendialis supplicatio ante .festum Nativitatis Deiparae eiusdem agitur, ita ut hoc Sanctuarium
« Lapurdum orientale» non immerito appelletur. Quod singulare religionis marialis studium a satis antiqua repetitur aetate, siquidem, ut
est memoriae proditum, saeculo x v n navigatores Lusitani, ex hórrida
tempestate ac naufragio clementissimae Matris auxilio erepti, eo loco,
quo appulerant, ad oppidum nempe « Vailankanni », parvam aedem
sospitatricis suae honori exstruxerunt et postmodum sacris imaginibus
Sinënsium arte fahre factis ornarunt. Ex quo tempore haec pietatis
sedes immensum inclaruit. Ante x x x fere annos mariale templum, quod
nunc conspicitur, opere egregio est aedificatum, in quo vetus effigies
Opiferae Virginis Mariae, quae prodigiali etiam modo flagitantium preces fertur audivisse, pie asservatur. Idem praeterea tam alacris pietatis
Acta Ioannis Pp. XXIII
259
domicilium marmore vario renidet iisque rebus est affatim praeditum,
quibus ritibus divinis decus accrescat. Quae reputans cum animo, Venerabilis Frater Rajarethinam Arokiaswami Sundaram, Taniorensis Episcopus, Nos rogavit, ut templum, tot tantisque populi concursibus celebratum, Basilicae Minoris nomine ac iure donaremus. Quibus precibus
libenti benignoque animo admissis, Nos, e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque
Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque
in modum ecclesiam Deo in honorem Beatae Mariae Virginis a Salute
consecratam et in oppido « Vailankanni », intra Taniorensis dioecesis
fines, positam, ad honorem ac dignitatem Basilicae Minoris evehimus,
omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae templis eodem nomine insignibus rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque
efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque integros
effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum
esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam
secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter
attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
III mensis Novembris, anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quinto.
86 HAMLETUS I . Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
III
Beata Maria Virgo « Dei Valle » caelestis Patrona principalis, S. Ioseph,
eiusdem Deiparae Sponsus, et S. Franciscus Solano Conf. caelestes Patroni
secundarii pro tota Anatuyanensi dioecesi declarantur.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Quam mirum pietatis incrementum,
in dioecesibus praesertim novissime conditis, ex superno oriatur patrocinio probe noscentibus, periucunda Nobis pervenit supplicatio qua Venerabilis Frater Georgius Gottau, Anatuyanensis Episcopus, a Nobis efflagitat, ut sua dioecesis, per Nosmet Ipsos in Republica Argentina nuper
rite constituta, peculiari caelesti tutela obtegatur. Rettulit enim Praesul ipse Beatam Virginem Mariam « Dei Valle » nuncupatam atque
260
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Sanctos Ioseph, eiusdem Deiparae Sponsum, et Franciscum Solanum
a fidelibus pastorali suae curae commissis tanta veneratione excoli, ut
eos tamquam Patronos iam sibi elegisse videantur. Ut vero huiusmodi
fidelium pietas Apostolica firmetur auctoritate, memoratus Episcopus,
nomine quoque utriusque Cleri omniumque civium, enixis Nos adit precibus, ut liberum hoc publicumque religionis testimonium supremo Nostro roboretur praesidio. Nos autem, de spirituali populi bono solliciti,
huiusmodi precibus annuendum perlibenter censemus. Quapropter, ex
Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, totius Anatuyanensis dioecesis
Beatam Mariam Virginem, vulgo « Dei Valle » nuncupatam, principalem apud Deum Patronam, Sanctum vero Ioseph, eiusdem Deiparae
Sponsum, et Sanctum Franciscum Solanum, ex Ordine Fratrum Minorum Sacerdotem et Confessorem, caelestes Patronos secundarios, omnibus et singulis honoribus ac privilegiis liturgicis adiectis, locorum
Patronis rite competentibus, confirmamus seu denuo declaramus et
constituimus. Contrariis quibusvis minime obstantibus. Haec edicimus,
statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces
iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus
sortiri et obtinere ; illisque ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc
et in posterum, plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac
definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter contigerit
attentari.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix
mensis Novembris anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quinto.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
IV
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris tribuuntur collegiali ecclesiae
Sanctae Mariae Novae in urbe « Abbiategrasso », archidioecesis Mediolanensis.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Spectabile pietatis monumentum
artisque opus singulare perhibetur esse templum collegiale nascenti
Deiparae sacrum, cui vulgatum est inditum nomen Sancta Maria Nova
quoque urbs « Abbiategrasso )), in finibus archidioecesis Mediolanensis
Acta Ioannis Pp. XXIII
sita, maxime nobilitatur. Id enim anno MCCCLXV coeptum est exstrui
studio sodalitatis seu « Scholae » Beatae Mariae Virginis a Misericordia, caritatis officiis tunc temporis memorabili cum industria deditae.
Ad quam ecclesiam, e conditorum voluntate non modica magnificentia
et « opere plurimum sumptuoso » aedificandam, cives libéralissime stipem
contulerunt. Structurae vero genus, initio Gothicum-Longobardicumv
quemadmodum appellatur, per subsequentes hominum aetates, novis;
inductis formis, praesertim cum Franciscus Croce architectus interiorem partem reiecit, mutatum est quidem, templum vero imaginum, signorum ornamentorumque copia auctum. Summam autem laudem habere dicitur pronaos, qui a Donato Bramante, mirabilis ingenii artifice,,
ut ferunt, erectus est. In tam augusta aula Dei sacra digne celebrari
consueverunt, siquidem a Sancto Carolo Borromaeo, Mediolanensium
Archiepiscopo, canonicorum collegium ibi est institutum, quo maior
divinis ritibus decor accrescerei. Est etiam commemorandum de sacello
Beatae Mariae Virginis Perdolentis, quod in porticu ecclesiae continenti
positum, fideles plurimos, peregrinantium etiam more accedentes, ad
se convertit. Tot igitur laudibus insignis templi dignitatem adaugere
cupiens, dilectus filius Antonius Tosi, collegialis eiusdem ecclesiae Praepositus, Nos submisse rogavit, ut huic Basilicae Minoris nomen et ius
pro Nostra benignitate tribueremus. Quibus precibus, Dilecti Filii
Nostri Ioannis Baptistae Sanctae Romanae Ecclesiae Presbyteri Cardinalis Montini, Mediolanensis Archiepiscopi, amplissima commendatione
suffultis, libenti animo concedere statuimus. Quae cum ita sint, Nos, e
Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum collegialem ecclesiam Sanctae Mariae
Novae, quae est in urbe « Abbiategrasso » vulgo nuncupata, ad dignitatem
et honorem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus et privilegiis, quae sacris aedibus hoc nomine insignitis rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes
praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; iisque,
ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime
suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex
nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
XIII mensis Novembris, anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quinto.
SB
I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
HAMLETUS
262
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
V
v
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris conferuntur ecclesiae vulgo appellatae « do Senhor Born Jesus de Iguape », dioecesis Santosensis.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Pietatis veluti palaestra ac domicilium praeclarissimum merito habetur vetus sanctuarium, quod, vulgari sermone « do Senhor Born Jesus de Iguape )) appellatum, finibus
dioecesis Santosensis continetur. Hoc enim templum, religiosis sodalibus Societatis Verbi Divini creditum, maximis celebratur concursibus
populi, non solum é finitimis sed e longinquis etiam regionibus eo adventantis, ut Christi Domini Imaginem, anno MDCXLVII advectam, in«ensis excolat obsequiis ac praesertim salutaribus Ecclesiae subsidiis
animos suos expiet ac divino roboret pabulo. Quod praecipue fieri contingit quotannis mense Augusto ineunte, quo summae caerimoniae religionis eo loco agi consueverunt. Tam alacri plebis christianae studio
permota, Apostolica haec Sedes eximium munus de thesauro Ecclesiae
depromptum, Indulgentiam dicimus plenariam, sacrae peregrinationis
causa eo accedentibus et illud a tribus saeculis veneratum Simulacrum
pie visentibus concessit atque indulsit, ut a die x x v i n mensis Iulii ad
diem VII Augusti praecepto singulis annis admissa rite confitendi et
Eucharisticam mensam participandi satisfieret. Ad has autem, quae
maximi faciendae sunt, laudes accedit, ut ecclesia molis amplitudine,
egregio structurae genere, quod a coloniis nomen accepit, pretiosa supellectile aliisque commendetur lautitiis. Cupiens autem insignem hanc
sedem cultus Divini Redemptoris, nostri causa probra et cruciatus perpessi, amplissimo honore augere, Venerabilis Frater Idilius Iosephus
Soares, Santosensis Episcopus, Nos rogavit, ut ei Basilicae Minoris
nomen atque ius benigne tribueremus. Quibus precibus libenter admissis, Nos, e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac
matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine,
harum Litterarum vi perpetuumque in modum ecclesiam vulgo appellatam (( do Senhor Born Jesus de Iguape », in ipsa urbe (( Iguape » ac
dioecesi Santosensi positam, ad dignitatem Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae templis eodem nomine
insignibus rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec
edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas
Acta Ioannis Pp. XXIII
263
atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; iisque, ad quos spectant seu spectare
poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si
quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
ixxix mensis Novembris, anno MCMLXII, Pontificatus Nostri quinto.
© HAMLETUS I . Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
VI
Titulo ac privilegiis Basilicae Minoris ecclesia Sancti Francisci a Iesu, in
urbe Lima exstans, decoratur.
IOANNES PP. XXIII
Ad perpetuam rei memoriam. — Tot inter ac perpulchra templa,
quae urbem Limam, orae immensi maris Pacifici lumen, Venustiorem
efficiunt, illa merito numeratur ecclesia Sancti Francisci a Iesu, quae,
'magnae quidem continens domui Fratrum Franciscanum, multam sui
movet admirationem tum ob ortus antiquitatem eximiumque architectandi genus, tum ob rei divinae diligentiam sacraque cultus fervorem. Iam inde enim a deductae coloniae temporibus religiosa est condita provincia, quae, Duodecim Apostolorum nomine distincta, latissime patuit terrasque multas in coenobiali tenuit dicione. Sodales autem,
tam bene de Peruviana natione meriti quod ad Evangelii attinet disseminationem, prope maximum — ut appellaverunt — coenobium aedem
exstruendam curaverunt, elatam sane tribusque assurgentem alis. Quae
prior ecclesia, cum terrae concussione disiecta esset, amplior splendidior resurrexit, lata etiam adnexa area ac prope aedicula Beatae Mariae
Virgini a Miraculis dedicata. Verum hisce commemoratis, quae ad
aedificium tantum spectant, ea est laudibus celebranda religionis alacritas, cuius praeclara testimonia quasi quadam sacra ab arce prodierunt continenter. Ibi suas fuderunt preces — quod sane templo vertit
in honorem — viri insignes sanctimonia, ut Turibius Alfonsus de Mogrovejo, alter Limanus Antistes, atque Franciscus Solano, qui magnus
264
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
fidei praeco, cum extremum vitae tempus in coenobio egisset, sacro hoc
loco conditus est. Hodieque quod diximus studium, nihil intermissum,
uberes edit fructus fidemque christiani populi ostendit aperte. Alitur
ibidem pietas erga augustum Christi Sacramentum; alitur pietas erga
almam Christi Matrem, neque desunt sodalitates, quarum sit proprium
sive cultus officia sive opera exsequi caritatis. His omnibus expensis,
dilectus filius provinciae Franciscali a Duodecim Apostolis Praepositus,
datis ad Nos litteris, demisse petiit ut templum, tot laudibus praestans,
pro Nostra auctoritate ad gradum Basilicae Minoris eveheremus. Quod
votum, amplissima commendatione Dilecti Filii Nostri Ioannis S. R. E.
Presbyteri Cardinalis Landázuri Ricketts, Archiepiscopi Limani, suffultum, nec non Venerabilis Fratris Romuli Carboni, Archiepiscopi tit.
Sidoniensis Nostrique in Peruviana Republica Apostolici Nuntii, atque
Procuratoris Generalis Ordinis Fratrum Minorum, benigno animo statuimus explere. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra, deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in
modum, Limanam ecclesiam, Deo in honorem Sancti Francisci a Iesu
consecratam, titulo ac dignitate Basilicae Minoris condecoramus atque
augemus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae templis eodem
nomine insignibus rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos
atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant seu
spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter
sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xi
mensis Ianuarii, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri quinto.
I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
© HAMLETUS
Sacra Congregatio Consistorialis
265
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
I
BELLOHORIZONTINAE - MARIANENSIS - OLIVEIRENSIS SEPTEMLACUNENSIS - DIVINOPOLITANAE - LUCEATINAE
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
Concrediti gregis spirituali bono apprime studentes, Excmi PP.
D D . Ioannes Rezende Costa, Archiepiscopus tit. Martiropolitanus, Coadiutor cum iure successionis et Administrator Apostolicus archidioecesis Bellohorizontinae, Anscharius de Oliveira, Archiepiscopus Marianensis, Iosephus de Medeiros Leite, Episcopus Oliveirensis, Iosephus de Almeida Batista Pereira, Episcopus Septemlacunensis, Christianus Portela de Araujo Pena, Episcopus Divinopolitanus et Belchior
Ioaquim da Silva Neto, Episcopus tit. Cremnensis, Coadiutor cum iure
successionis et Administrator Apostolicus dioecesis Luceatinae, ab Apostolica Sede enixe expostulaverunt ut suarum dioecesium fines aliquantulum immutarentur et ita aptius disponerentur.
Sacra Congregatio Consistorialis, praehabito favorabili voto Excmi
P . D . Armandi Lombardi, Archiepiscopi tit. Caesariensis Philippi et in
Brasilia Apostolici Nuntii, vigore specialium facultatum sibi a Ssmo
Domino Nostro Paulo, Divina Providentia Pp. V I , tributarum, oblatis
precibus annuere dignata est.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, praesenti Consistoriali Decreto :
1 - Ab archidioecesi Bellohorizontina separat :
a) parvum quoddam territorium vulgo dictum « Povoado dos
Lopes », ad municipium vulgo « Candeias » appellatum pertinens, illudque tribuit dioecesi Oliveirensi, ita ut integrum territorium praefati
municipii « Candeias », prouti in praesens per legem civilem circumscribitur, sub iurisdictione Episcopi Oliveirensis maneat;
ö) identidem parvum territorium municipii « Bom Despacho »,
266
Acta Apostolicae Sedis — Commentarium Officiale
quod vulgo nuncupatur « Cápela dos Alves », et dioecesi Luceatinae
perpetuo adscribit;
c) territoria cappellarum vulgo nuncupatarum « Sao José do Felipe»
et (( Santo Antonio do Morro Vermelho », quae etiam vocatur « Teixeiras », ad paroeciam « Taquaraçu de Minas » pertinentia, et dioecesi
Septemlacunensi adnectit, ita ut integrum territorium municipii « Jaboticatubas » sub iurisdictione Episcopi Septemlacunensis maneat ;
d) territoria cappellarum vulgo « Nossa Senhora da Conceiçâo »
in « Conceiçâo do Rio Acima » et « Santo Antonio de Vigario da Vara »,
ad paroeciam « Caeté » pertinentia, et archidioecesi Marianensi adnectit,
ita ut integrum territorium municipii « Santa Barbara » sub iurisdictione Archiepiscopi Marianensis maneat ;
e) territoria cappellarum vulgo « Säo Geraldo de Jacaranda », et
(( Xossa Senhora das Graças de Sesmaria », quae exstant intra fines
paroeciae « Belo Vale », et archidioecesi Marianensi tribuit, ita ut
integrum territorium municipii « Jaceaba », prouti in praesens per
legem civilem terminatur, sit sub iurisdictione Archiepiscopi Marianensis.
2 - Vicissim, ab archidioecesi Marianensi distrahit:
a) integrum territorium paroeciae vulgo appellatae « Säo José do
Paraopeba », ad municipium « Brumadinho » pertinens, illudque archidioecesi Bellohorizontinae tribuit, ita ut integrum territorium municipii
(( Brumadinho » iurisdictioni Archiepiscopi Bellohorizontini subiciatur ;
o) identidem, territoria cappellarum vulgo <( Nossa Senhora da
Conceiçâo de Arrojado Lisboa » et « Nossa Senhora do Parto de Chacrinha », intra limites paroeciae « Jeceaba » exstantia, illaque archidioecesi Bellohorizontinae adnectit, ita ut integrum territorium, prouti nunc
civili lege terminatur, municipii « Belo Vale » sub iurisdictione Archiepiscopi Bellohorizontini maneat.
3 - Tandem a dioecesi Septemlacunensi separat territoria cappellarum
quae vulgato nomine cognominantur « Sant'Ana de Cachoeirinha » et
« Nossa Senhora da Conceiçâo de Urucuia », ad paroeciam « Fortuna de
Minas » pertinentia, illaque perpetuo adscribit archidioecesi Bellohorizontinae, ita ut integrum municipium « Esmeraldas », prouti in praesens
civili lege circumscribitur, sub iurisdictione Archiepiscopi Bellohorizontini sit.
Sacra Congregatio Consistorialis, sic immutatis praedictarum archidioecesium et dioecesium finibus, mandat ut documenta et singula acta
illa territoria respicientia a Curia a qua sunt distracta ad Curiam dioe-
/Sacra Congregatio Consistorialis
267
ceseos cui noviter sunt aggregata, tradantur; ad clerum quod attinet,
decernit ut, simul ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit, eo
ipso sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio
beneficium aut officium ecclesiasticum legitime detinent; ceteri autem
sacerdotes, clerici, seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant
vel incardinentur in cuius territorio legitimum habeant domicilium.
Ad haec omnia exsecutioni mandanda eadem Sacra Congregatio Consistorialis memoratum Excmum P. D. Armandum Lombardi deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi,
ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate
constitutum, onere imposito ad eamdem Sacram Congregationem, quam
primum, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Quibus super rebus praesens edit Consistoriali Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis, die
11 mensis Novembris anno 1963.
CAROLUS
Card. CONPALONIBRI, a Secretis
L. © S.
f Franciscus Carpino, Archiep. Sèrdicen., Adsessor
n
BELEMENSIS DE P A R A - XINGUENSIS - MARAJENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Cum territoria municipiorum quae vulgo nuncupantur Portel et
Melgaço, ob erectam praelaturam nullius Petrosi Culminis, seiuncta
manserint a territorio archidioecesis Belemensis dg Para, cui adscripta
sunt, ad earum animarum bono consulendum, Excmi PP. DD. Albertus
Gaudentius Ramos, Archiepiscopus Belemensis de Para, et Gregorius
Alonso Aparicio, Episcopus tit. Poglensis et Praelatus nullius Marajensis, praehabito favorabili voto Excmi P. D. Armandi Lombardi, Archiepiscopi tit. Caesariensis Philippi et in Brasilia Apostolici Nuntii, ab
Apostolica Sede enixe expostulaverant ut territoria praefatorum mu-
268
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
nicipiorum Portel et Melgaço ab archidioecesi Belemensi de Para distraherentur et praelaturae nullius Marajensi adnecteretur.
Haec Sacra Congregatio Consistorialis, rata huiusmodi immutationem bono animarum profuturam, vigore specialium facultatum sibi a
Ssmo Domino Nostro Paulo, Divina Providentia Pp. V I , tributarum,
porrectis precibus annuere dignata est.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, praesenti Decreto separat ab archidioecesi Belemensi de Para memorata territoria municipiorum Portel
et Melgaço illaque tribuit praelaturae nullius Marajensi; distrahit
praeterea a praelatura nullius Xinguensi illam parvam partem territorii municipii Melgaço, ad ipsam pertinentem, illamque adnectit praelaturae nullius Marajensi, ita ut integra territoria municipiorum Portel
et Melgaço, prouti in praesens per legem civilem terminantur, sub iurisdictione Praelati nullius Mara jen sis sint.
Omnia acta et documenta praefata territoria respicientia a tabulariis
Curiarum Belemensis de Para et Xinguensis ad tabularium Curiae Marajensis, quam primum, transmittantur; ad clerum vero quod attinet,
haec Sacra Congregatio decernit ut, simul ac praesens Decretum ad
effectum deductum fuerit, sacerdotes in memoratis territoriis beneficium
aut officium ecclesiasticum legitime detinentes, clerici seminariique tirones legitimum domicilium habentes, praelaturae nullius Marajensi
incardinati maneant.
Ad haec omnia perficienda, haec Sacra Congregatio memoratum
Excmum P. D. Armandum Lombardi deputat, necessarias et opportunas
facultates eidem tribuens etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur,
quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito
ad eandem Sacram Congregationem Consistorialem authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Quibus super rebus praesens edit Consistoriale Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Datum Romae, ex Aedibus S . O . Consistorialis, die 18 mensis Novembris anno 1963.
CAROLUS
Card. CONPALONIERI, a Secretis
L. $ S,
f Franciscus Carpino, Archiep. Serdicen., Adsessor
(
Sacra Congregatio Consistorialis
269
III
BOSNENSIS ET SYRMIENSIS
(DIACOVENSIS)
DECRETUM
De mutatione nominis
Per Apostolicas Litteras sa. me. Leonis Papae XIII « Ex hac augusta » diei 5 Iulii 1881 instituta in Bosniae et Herzegovinae provinciis
episcopali Hierarchia atque dismembrato, hanc ob causam, territorio
dioecesis Bosnensis, cui, a fel. rec. Clemente XIV, Apostolicis Litteris
« Universi orbis Ecclesiis » die 9 Iulii 1773 datis, finitima Ecclesia Sirmiensis aeque principaliter et in perpetuum fuit unita, nomen dioecesis
non amplius constitutis finibus congruit ; praeterea, ob peculiaria rerum
adiuncta, superioribus saeculis, episcopalis sedes Bosnensis in urbem
vulgo « Djakovo » translata fuerat ibique adhuc exstat.
His spectatis, Excmus P. D. Stephanus Bäuerlein, Episcopus Bosnensis et Syrmiensis, nuper ab Apostolica Sede expostulavit ut, yetere
retento nomine, memorata Ecclesia Bosnensis eiusque pro tempore
Antistes a civitate episcopali « Diacovensis » appellaretur.
Porro Ssmus Dominus Noster Paulus, Divina Providentia Pp. V I ,
re mature perpensa, de consilio infrascripti Cardinalis Sacrae Congregationis Consistorialis a Secretis, porrectis precibus benigne annuendum censuit.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, praesenti Consistoriali Decreto,
perinde valituro ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent, statuit ac decrevit ut in posterum, vetere quoque titulo retento, dioeceses
Bosnensis et Sirmiensis eorumque pro tempore Antistes « Diacovensis
seu Bosnensis et Sirmiensis » nuncupentur.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 18 Novembris 1963.
CAROLUS
Card. CONFALONIERI, a Secretis
L. © S.
t Franciscus Carpino, Archiep. tit. Serdicen., Adsessor
270
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
PARANENSIS
DECRETUM
De Capituli metropolitani mutatione
Ad maiorem divini cultus splendorem promovendum, Excmus P. D.
Adulfus Servandus Tortolo, Archiepiscopus Paranensis, supplices Apostolicae Sedi porrexit preces ut Paranense Capitulum, per Apostolicas
sub plumbo Litteras « Vel a primis . . . » diei 13 mensis Iunii anno 1859
erectum, et metropolitica dignitate die 20 mensis Aprilis anno 1934
decoratum, nova constitueretur ratione.
Sacra Congregatio Consistorialis, praehabito favorabili voto Excmi
P. D. Hümberti Mozzoni, Archiepiscopi titularis Sidetani et in Republica Argentina Apostolici Nuntii, precibus annuendum censuit.
Quapropter, vigore specialium facultatum sibi a Ssmo Domino Nostro
Paulo, Divina Providentia PP. V I , tributarum, suppleto, quatenus opus
sit, eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu,
praesenti Consistoriali Decreto, perinde valituro ac si Apostolicae Litterae datae forent, in Paranensi Capitulo quattuor novos canonicatus
instituit, cum omnibus iuribus, honoribus et muneribus quae canonicis
eiusdem Capituli ex iure communi, ex capitularibus constitutionibus
atque peculiaribus privilegiis competunt.
Paranense itaque Capitulum constabit deinceps duobus dignitatibus,
decano videlicet, archidecano et octo canonicis.
Ad haec omnia perficienda eadem Sacra Congregatio Consistorialis
memoratum Ëxcmum P. D. Ilumbertum Mozzoni deputat, necessarias
et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum
de quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum,
onere imposito ad eandem Sacram Congregationem, cum primum fas
erit, authenticuni exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 5 mensis Decembris anno 1963.
CAROLUS Card. CONPALONIBRI, a Secretis
L. © S.
f Franciscus Carpino, Archiep. tit. Serdicen,. Adsessor
Sacra Congregatio Consistorialis
271
V
FABRIANENSIS ET MATHELICENSIS
DECRETUM
De erectione dignitatum Decanatus et Archidiaconatus in Capitulo Cathedrali Fabrianensi.
Cum Excmus P. D. Macarius Tinti, Episcopus Fabrianensis et
Mathelicensis, ad augendum decus et ornamentum Capituli Cathedralis
Fabrianensis nuper porrexerit preces, ut in eodem Capitulo Cathedrali
Fabrianensi, in quo una tantum in praesens exstat Prioratus dignitas,
duae novae erigerentur dignitates, nomine Decani et Archidiaconi appellandae, Sacra Congregatio Consistorialis, vigore specialium facultatum sibi a Summo Pontifice Paulo Divina Providentia Pp. VI tributarum, oblatis precibus annuendum censuit.
Quapropter suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, praesenti Consistoriali Decreto,
in Capitulo Cathedrali Fabrianensi dignitates Decanatus et Archidiaconatus perpetuo erigit atque constituit.
Dignitatum autem hic erit ordo : Prioratus prima, Decanatus altera,
et Archidiaconatus tertia.
Ita constitutae dignitates omnibus iuribus et privilegiis cohonesta
buntur, quibus capitulares dignitates iure communi fruuntur et gau
dent : earumdem vero collatio ad normam sacrorum canonum Apostolicae Sedi reservatur.
Sacra Congregatio Consistorialis tamen, hoc Decreto, Decanatus
dignitatem R. P. D. Petro Ragni et dignitatem Archidiaconatus R. P.
D. Dario Mei, eiusdem Capituli Cathedralis Fabrianensis canonicis,
pro hac vice confert.
Ad haec omnia perficienda eadem Sacra Congregatio Consistorialis
deputat memoratum Excmum P. D. Macarium Tinti, eique necessarias
et opportunas tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de
quo agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere
imposito ad Sacram Congregationem Consistorialem quam primum remittendi authenticum exemplar actus peractae exsecutionis.
'272
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Quibus super rebus hoc edit Consistoriale Decretum perinde valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 6 mensis Decembris anno 1963.
CAROLUS
Card. CONPALONIBRI, a Secretis
L. $ S.
f Franciscus Carpino, Archiep. Serdicen., Adsessor
VI
NOMINATIO
Decreto die 9 Novembris a. 1963 dato, Sacra Congregatio Consistorialis Excmum P. D. Iosephum N. de Almeida Batista, Archiepiscopum
Brasiliapolitanum, Vicarium Castrensem Brasilianae Reipublicae nominavit ac constituit.
Sacra Romana Rota
273
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
Citationes
edictales
I
BOSTONIEN.
Nullitatis matrimonii (Reino - Mannion)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Ioannis Mannion,
conventi in causa, eumdem citamus ad comparendum coram Sacra Romana Rota (Piazza delia Cancellería, 1 - Roma), aut per se aut per
procuratorem legitime constitutum, in diem 4 Maii 1964, hora undecima,
pro concordatione vel subsignatione dubii quod sequitur :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, et fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedicti domini Ioannis Mannion, curare debent
ut ipse de hac edictali citatione rite moneatur. *
Gerardus M. Rogers, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 5 Februarii a. 1964.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Jean Mannion, défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne ou
par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la S. Rote
Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 4 mai 1964, à 11 heures, pour
concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté :
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit M. Jean Mannion, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la présente citation.
18 - ACTA, vol. VI, n. 4. — 15-4-1964.
v
274
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
NORTHANTONIEN.
Nullitatis matrimonii (Fisher - Harrison)
Cum ignoretur locus actualis commorationis dominae Ioannae Harrison, seu Joan Harrop, in causa de qua supra conventae, eamdem citamus ad comparendum, aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, coram Sacra Romana Rota (Piazza della Cancelleria, 1 - Roma),
in diem 1 Iunii 1964, hora undecima, pro concordatione vel subsignatione
dubii quod sequitur :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedictae dominae Ioannae Harrison seu Joan
Harrop, curare debent ut ipsa de hac edictali citatione rite moneatur. *
Petrus Mattioli, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 10 Februarii a. 1964.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Jeanne Harrison
dite Joan Harrop, défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître,
par propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège
du Tribunal de la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le
1 juin 1964, à 11 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous
rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite Jeanne Harrison dite Jean Harrop,
devront, dans la mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
275
Sacra Romana Rota
III
AURELIANEN.
Nullitatis matrimonii (Sevin - Alpennikoff)
Cum ignoretur locus actualis commorationis dominae Nadiae Annae
Ioannae Alpennikoff, in causa conventae, eamdem citamus ad comparen
dum, vel per se vel per procuratorem legitime constitutum, coram Tribunali Sacrae Romanae Rotae (Piazza della Cancelleria, 1 - Roma), pro hora
duodecima diei 30 Maii 1964, ad concordandum dubium, vel ad infrascriptum dubium subscribendum :
An constet de matrimonii nullitate, in casu.
Ordinarii locorum, parochi aliique notitiam habentes commorationis
praedictae dominae Nadiae Annae Ioannae Alpennikoff, curare debent ut
ipsa de hac edictali citatione rite moneatur. *
Carolus Lefebvre, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S . R . Rotae, die 9 Martii a. 1964.
Marius P. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Nadia Anne
Jeanne Alpennikoff, défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre personne ou par un procureur légitimercen t constitué,
au siège du Tribunal de la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 30 mai 1964, à 12 heures, pour concorder ou souscrire le doute
ci-dessous rapporté:
Gonste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite Nadia Anne Jeanne Alpennikoff,
devront, dans la mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
276
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
TRIBUNAL VICARIATUS URBIS
Citatio
edictalis
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Marcucci - Nicola)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Nicolai Marcucci,
in causa de qua supra conventi, eumdem citamus ad comparendum coram
Tribunali Primae Instantiae Vicariatus Urbis (Piazza S. Callisto, 16 Roma), aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, in diem
1 Iulii 1964, hora nona, pro concordatione sequentis dubii :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedictae partis conventae, domini Marcucci
Nicolai, curare debent ut ipse de hac edictali citatione rite moneatur. *
Dominicus Semproni, Iudex Instructor
Ex aedibus Tribunalis Vicariatus Urbis, die 29 Februarii a. 1964.
V. Frazzano, Cancellarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Nicolas Marcucci,
défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal du
Vicariat de Rome (Roma, Piazza S. Callisto, 16) le 1 juillet 1964, à 9 heures,
pour concorder le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit M. Nicolas Marcucci, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Diarium Romanae Curiae
277
DIARIUM ROMANAE CURIAE
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 21 gennaio 1964, nel palazzo delle Congregazioni si è adunata
la S. Congregazione dei Riti, sotto la presidenza dell'Emo Signor Cardinale
Fernando Cento, Ponente o Relatore della Causa del Servo di Dio Teotimo
Weraegen, Vicario Apostolico di Hupé, nella Cina Occiduo-Meridionale, e
116 compagni uccisi in odio alla fede. Nella stessa Congregazione i Revmi
Prelati Officiali e i Revmi Consultori teologi hanno discusso sul martirio dei
predetti Servi di Dio.
Martedì, 28 gennaio 1964, nel Palazzo Apostolico Vaticano, alla augusta
presenza del Santo Padre si è adunata la S. Congregazione dei Riti generale,
nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali, i Revíñi Prelati Officiali e i
Revmi Consultori teologi hanno dato il proprio voto sulla eroicità delle
virtù dei Servi di Dio :
1. Ludovico da Casoria, sacerdote professo dell'Ordine dei Frati
Minori, fondatore della Congregazione dei Frati della Carità, detti « Frati
Bigi » ;
2. Maria del Divin Cuore (Droste zu Vischering), della Congregazione
del Buon Pastore.
Martedì, 18 febbraio 1964, nel palazzo delle Congregazioni si è adunata
la S. Congregazione dei Riti ordinaria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali e i Revmi Prelati Officiali hanno discusso sulla introduzione di
Causa dei Servi di Dio :
1. Luigi Scrosoppi, sacerdote, fondatore della Congregazione delle Suore
della Provvidenza ;
2. Benedetto Menni, sacerdote professo dell'Ordine degli Ospedalieri
di S. Giovanni di Dio « Fatebenefrateili », fondatore delle Suore ospedaliere
del Ssmo Cuore di Gesù.
Sono state esaminate inoltre le relazioni dei censori teologi sugli scritti
dei Servi di Dio :
1. Antonio Augusto Intrecciargli, dell'Ordine dei Carmelitani Scalzi,
Arcivescovo di Monreale ;
2. Dorotea da Montau, vedova reclusa.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
278
SEGRETERIA
DI
STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato sono stati nominati dal Santo Padre :
Prelati Domestici di Sua Santità:
7 giugno
2 maggio
18 marzo
»
»
»
»
18 agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
1 settembre
»
»
2G
»
»
»
10 novembre
»
»
8 dicembre
»
»
»
»
20
»
»
»
» ' »
»
»
»
»
»
»
»
»
19 gennaio
»
»
26
»
9 febbraio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
y>
»
1955. Monsig. Didier Maurizio (Cayenne).
1956. Monsig. Rojek Adalberto A. (Przemyál dei Latini).
1960. Monsig. Cerda Leal Giuseppe (Mazatlán).
»
Monsig. García Franco Giuseppe (Mazatlán).
»
Monsig. González Emilio (Mazatlán).
1962. Monsig. Connolly Giovanni P. (Oakland).
»
Monsig. Oullen Roberto (Oakland).
»
Monsig. O'Brien Michele (Oakland).
»
Monsig. Rohan Giacomo (Oakland).
» Monsig. Wagner Alvino (Oakland j.
» Monsig. Alf es Giorgio (Köln).
»
Monsig. Weisskichel Ferdinando (Köln).
»
Monsig. Beerhalter Michele (Miami).
»
Monsig. Reilly Pietro (Miami).
»
Monsig. Kötting Bernardo (Münster).
»
Monsig. Kühle Enrico (Hildesheim).
»
Monsig. Orozco Madrigal Antonio (Ouliacán).
»
Monsig. Orozco Madrigal Emanuele (Ouliacán).
»
Monsig. Hofmann Giovanni (Sankt Pölten).
»
Monsig. Artese Leonardo (Buenos Aires).
»
Monsig. Di Falco Giovanni (Buenos Aires).
»
Monsig. Moser Carlo (Wien).
»
Monsig. Steiner Francesco (Wien).
»
Monsig. Taschner Ottone (Wien).
»
Monsig. de Toth Giovanni B. (Roma).
»
Monsig. Eichhorn Francesco S. (Bamberg).
1963. Monsig. Christoph Leone (Osnabrück).
»
Monsig. Beigel Edoardo (Hildesheim).
»
Monsig. Ribeiro Viana Giuseppe (Sorocaba).
»
Monsig. Erhardsberger Giuseppe (Regensburg).
»
Monsig. Grötsch Ermanno G. (Regensburg).
»
Monsig. Kraus Giuseppe (Regensburg).
»
Monsig. Heindl Giuseppe (Eichstätt).
»
Monsig. Kürzinger Giuseppe (Eichstätt).
»
Monsig. Ott Lodovico (Eichstätt).
»
Monsig. Kreuzberg Ernesto (Köln).
»
Monsig. Firmenich Pietro (Aachen).
»
Monsig. Wäckers Antonio G. (Aachen).
»
Monsig. Bitterlich Adalberto (Limburg).
Diarium Romanae Curiae
16 febbraio 1963. Monsig.
24
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
» Monsig.
3 marzo
» Monsig.
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
9
»
» Monsig.
17
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
» Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
»
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
22
» Monsig.
23
Monsig.
»
»
»
» Monsig.
30
Monsig.
»
5 aprile
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
» Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
16
»
» Monsig.
20
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
»
»
» Monsig.
Monsig.
»
»
da Mota Valença Adelmar (Garanhuns).
Mager Ermanno (Rottenburg).
D'Cruz Bernardo (Quilón).
Fernández M. Valeriano (Quilón).
dos Santos Edoardo A. (TJberlandia).
Carrion Valverde Gioacchino (Cartagena).
Tena Mateo Vincenzo (Zaragoza).
Keppeler Ottone (Köln).
Baran Giuseppe L. (Allentown).
Burns Giovanni G. (Allentown).
Donnelly Francesco (Allentown).
Doyle Tommaso G., (Allentown).
Huesman Enrico G. (Allentown).
King Francesco L. (Allentown).
Thompson Davide B. (Allentown).
Dubinskas Antonio G. (Baltimore).
Dunn Guglielmo K. (Baltimore).
Griffith Giovanni C. (Baltimore).
Healy Agostino L. (Baltimore).
Kelly Raimondo P. (Baltimore).
Mardaga Tommaso (Baltimore).
Murphy Giovanni G. (Baltimore).
O'Dwyer C. Giovanni (Baltimore).
Quinn Giovanni A. (Baltimore).
Slade Arturo C. (Baltimore).
Whelan Tommaso A. (Baltimore).
Jacquard Roberto (Bourges).
McSweeney Giacomo E. (Raleigh).
Falke Giuseppe (Köln).
O'Connell Michele T. (Victoria).
Comte Ruggero (Rodez).
Barry Patrizio A. (Burlington).
Charland Walter F. (Burlington).
Corrigan Giovanni F. (Toronto).
Leveque Arturo (Chicoutimi).
Salini Carlo G. (Sault Sainte Marie).
Vaillancourt Augusto (Sault Sainte Marie)
Didier Giovanni (Nancy).
Fruhauff Andrea (Nancy).
Hartmann Roberto (Nancy).
Lefèvre Andrea (Nancy).
Pourel Edmondo (Nancy).
Zaepfel Marco (Nancy).
Martínez Gallardo Giuseppe di Gesù (León).
Schmelzer Francesco (Köln).
Teixeira de Vasconcelos Cicerone (Maceió).
Wanderley Giovanni B. (Maceió).
Enciso Emilio (Vitoria).
Bernardi Simone D. (Peoria).
279
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
280
1963. Monsig.
»
»
» Monsig.
Monsig.
»
»
»
»
» Monsig.
Monsig.
»
»
» Monsig.
» Monsig.
»
» Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
»
»
»
» Monsig.
27
»
» Monsig.
Monsig.
»
»
»
» Monsig.
»
» Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
»
»
Monsig.
»
»
4 <maggio
» Monsig.
»
» Monsig.
20
aprile
10
»
»
»
»
»
14
22
25
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
»
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
»
»
»
30
31
»
1 giugno
6 luglio
13
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Blecke Francesco P. (Peoría).
Garrahan Giacomo F. (Peoria).
Haas M. Vincenzo (Peoria).
Hettinger Olarenzio G. (Peoria).
Middleton Tommaso G. (Peoria).
O'Rourke Edoardo G. (Peoria).
Peters Roberto G. (Peoria).
Whelan Giovanni M. (Peoria).
Wissing Leone G. (Peoria).
Lemire Arturo G. (Grookston).
Molloy Martino B. (Austin).
Heid Carlo (Scranton).
Jeffrey Giorgio A. (Scranton).
Larkin Raimondo (Scranton).
Cosma Giorgio (Gran Varadino).
Me Garry Giovanni (Sacramento).
Padula Domenico C. (Rapid City).
González Gutiérrez Emanuele (Tepic).
Lennon Patrizio (Kildare and Leighlin).
Coimbra de Albuquerque Gioacchino, Taumaturgo
(Campos).
Pick Martino (Trier).
Droste Giuseppe (Paderborn).
Wilhelm Giuseppe (Hamilton).
Mac Lean Duncan (Argyll and The Isles).
Wilkinson Ernesto (Hexham-Newcastle).
Lalande Bernardo (Paris).
de Aguinaga López Portillo Francesco (Guadalajara).
Wendel Adolfo (Köln).
Merzi Quirino (Guastalla).
Gómez Giovanni (Conakry).
Corgiolu Beniamino (Ogliastra).
Rolf es Giuseppe E. (Cincinnati).
Bresciani Angelo (Roma).
Adams Clemente G. (Sault Sainte Marie).
Jacquin Roberto (Paris).
Pereira de Andrade Alberto (Madras and Mylapore).
Brennan Geremia (New York).
Collins Raimondo (New York).
Costello Francesco (New York).
Doherty Giovanni (New York).
Dwyer Michele (New York).
Far ley Leone (New York).
Flynn Timoteo (New York).
Frawley Patrizio (New York).
Nugent Arturo (New York).
Diarium Romanae Curiae
1963. Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
))
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
»
Monsig.
»
»
»
Monsig.
Monsig.
1 agosto
»
»
Monsig.
»
»
»
Monsig.
»
»
Monsig.
10
Monsig.
»
»
»
»
Monsig.
»
Monsig.
»
»
Monsig.
24
Monsig.
»
»
Monsig.
»
Monsig.
»
i)
Monsig.
»
»
Monsig.
»
»
»
Monsig.
4 settembre »
»
»
Monsig.
»
»
»
Monsig.
Monsig.
»
»
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
»
»
»
Monsig.
»
Monsig.
»
»
»
Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
»
»
»
»
»
Monsig.
»
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
»
»
Monsig.
21
»
»
»
Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
»
»
»
»
»
»
Monsig.
»
Monsig.
28
»
»
»
Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
»
»
»
13
»
»
20
»
23
27
»
»
luglio
»
»
»
281
Potocek Cirillo (New York).
Wolff Harry (New York).
McManus Carlo (New York).
Clavel Alfredo (Annecy).
Klein Giorgio (Metz).
Moretti Angelo (Lucca).
Baviera Salvatore (Bologna).
Gherardi Luciano (Bologna).
Galli Enea (Urbino).
Campus Antonio (Oristano).
Marras Giuseppe (Oristano).
Zoncbello Angelo (Oristano).
Graveiii Giovanni (Penne-Pescara).
Innocenti Antonio (Fiesole).
Zacchi Cesare (Arezzo).
Bravin Leo (Concordia).
Camacho Flores Felixberto (Guam)
Pilato Biagio (Caltanissetta).
Fermi Alfonso (Piacenza).
Candidi Angelo (Tivoli).
Chiavelli Vincenzo (Tivoli).
Jacovelli Mario (Tivoli).
Durante Mario (L'Aquila).
Quaianni Giuseppe (L'Aquila).
Duranti Antonio (Nepi).
Chiavazza Carlo (Torino).
Assi Enrico (Milano).
Bergna Pier Luigi (Milano).
Borella Pietro (Milano).
Cazzulani Pietro (Milano).
Citterio Bernardo (Milano).
Corbella Renato (Milano).
Ghetti Andrea (Milano).
Maglia vacca Luciano (Milano).
Oggioni Giulio (Milano).
Pagani Cesare (Milano).
Ronchi Ugo (Milano).
Rovera Virginio (Milano).
Spreafìco Paolino (Milano).
Vismara Vincenzo (Milano).
Poggiaspalla Firmino (Urbino).
Cavallo Angelo (Bari).
Saponaro Raffaele (Bari).
Schino Cesare (Bari).
Sgambetterra Ferdinando (Bari).
Giovene Barione (Moffetta).
Sardone Filippo (Giovinazzo).
Nedungatt Matteo (Tiruvalla).
Nardelli Giovanni (Castellaneta).
/
282
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
28 settembre 1963. Monsig. Lo velli Arturo (Roma).
»
»
»
Monsig. Curatola Giuseppe (Roma).
»
»
»
Monsig. Rapisarda Rocco Enrico (Catania).
»
»
»
Monsig. Vota Carlo (Catania).
»
»
»
Monsig. Tazzari Luigi (Porto e S. Rufina).
1 ottobre
»
Monsig. Sacchetti Giuseppe (Bari).
5
»
»
Monsig. Willebrands Giovanni (Haarlem).
»
»
»
Monsig. Antonini Leopoldo (Pistoia).
»
»
»
Monsig. Panchetti Cesare (Firenze).
11
»
»
Monsig. Ruberti Giuseppe (Nardo).
»
»
»
Monsig. Evangelisti Emilio (Palestrina).
»
»
»
Monsig. Musella Francesco (Gaeta).
»
»
»
Monsig. Sieff Costante (Trieste e Capodistria).
»
»
»
Monsig. Federici Adelelmo (Urbino).
12
»
»
Monsig. Restrepo Uribe Eugenio (Medellin).
26
»
»
Monsig. Freschi Abramo (Udine).
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo V I , felicemente regnante, si è degnato di nominare:
Camerieri segreti suprannumerari di Sua Santità:
6
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
" »
»
»
8
»•
»
»
»
»
»
20
»
luglio 1963. Monsig. Giussani Tommaso (Tarquinia e Civitavecchia).
»
»
Monsig. Blust Raimondo (New York).
»
»
Monsig. Byrne Giacomo (New York).
»
»
Monsig. Hanlon Giacomo (New York).
»
»
Monsig. Richard Eugenio (New York).
»
»
Monsig. Sullivan Giovanni P. (New York).
»
»
Monsig. Wolf Gaspare (New York).
»
»
Monsig. De Souza Giuseppe E. (Madras and Mylapore).
»
»
Monsig. D'Souza Giuseppe P. (Madras and Mylapore).
»
»
Monsig. Lourdes G. Barione (Madras and Mylapore).
»
»
Monsig. Neduparambil Saverio (Madras and Mylapore).
»
»
Monsig. Rayappa Antonio (Madras and Mylapore).
»
»
Monsig. Peronti Ascanio (Roma).
»
»
Monsig. Volpetti Alfredo (Roma).
»
»
Monsig. Caselgrandi Romeo (Carpi).
»
»
Monsig. Grandi Alvarez (Carpi).
»
»
Monsig. Soncini Renato (Carpi).
»
»
Monsig. Tassi Giuseppe (Carpi).
»
»
Monsig. Puente Paolo (Santander).
»
»
Monsig. Zur Giorgio (Eresiavia).
»
»
Monsig. Woods Tommaso (Meath).
»
»
Monsig. Tabet Paolo (Baalbek).
»
.
»
Monsig. Pinto Pietro (Madras and Mylapore).
»
»
Monsig. Rapisarda Alfio (Catania).
»
»
Monsig. Martino Renato Raffaele (Salerno).
»
»
Monsig. Gagliardi Francesco (Bari).
»
»
Monsig. Milano Nicola (Bari).
Diarium Romanae Curiae
283
27 luglio 1963. Monsig. Muzi Giovanni (Città della Pieve).
»
»
»
Monsig. Sciurpa Oreste (Città della Pieve).
»
»
»
Monsig. Bello Bruno (Padova).
»
»
»
Monsig. Di Fazio Giuseppe (Gaeta).
1 agosto
»
Monsig. Mullor García Giusto (Almería).
»
»
»
Monsig. Federici Mario (Roma).
3
»
»
Monsig. Dattero Felice (Muro Lucano).
»
»
»
Monsig. Gallucci Luigi (Muro Lucano).
»
»
»
Monsig. Ferrerò Carlo (Casale Monferrato).
»
»
»
Monsig. Holleran J. Warren (San Francisco).
»
»
»
Monsig. Catarozzolo Sante Pompilio (Lecce).
»
»
))
Monsig. Pulii Benedetto (Lecce).
»
»
»
Monsig. Neri Domenico (Nocera Umbra e Gualdo Tadino).
10
»
»
Monsig. Motta Giovanni (Caltanissetta).
»
»
»
Monsig. Pelaschiar Libero (Trieste e Capodistria).
»
»
»
Monsig. Guerrero Giuseppe A. (Guam).
21
»
»
Monsig. Scalenghe Carlo (San Miniato).
»
»
»
Monsig. Coletto Pietro (Bobbio).
30
»
»
Monsig. Amadio Maurizio (Concordia).
»
»
»
Monsig. Corelli Domenico (Concordia).
»
»
»
Monsig. Dalla Pozza Giuseppe (Concordia).
»
»
»
Monsig. De Carli Angelo (Concordia).
»
»
»
Monsig. Pagnucco Aldo (Concordia).
»
»
»
Monsig. Pivetta Giuseppe (Concordia).
»
»
»
Monsig. Zaccarin Antonio (Concordia).
4 settembre »
Monsig. Bertagna Pietro (Milano).
»
»
»
Monsig. Boga Ranieri (Milano).
o
»
»
Monsig. Borgonovo Bonino (Milano).
»
»
»
Monsig. Bramati Achille (Milano).
i»
»
»
Monsig. Chierichetti Giovanni (Milano).
»
»
»
Monsig. Ciceri Angelo (Milano).
»
»
»
Monsig. Crespi Attilio (Milano).
»
»
»
Monsig. Della Valle Enrico (Milano).
»
»
»
Monsig. Falcetti Felice (Milano).
»
»
»
Monsig. Grametti Edoardo (Milano).
»
»
»
Monsig. Ossola Cesare (Milano).
»
»
»
Monsig. Pellegatta Carlo (Milano).
»
»
»
Monsig. Reina Gaetano (Milano).
7
»
»
Monsig. Persichetti Alessandro (Roma).
»
»
»
Monsig. Regis Domenico (Vercelli).
14
»
»
Monsig. Ferrerò Enrico (Fribourg).
»
»
»
Monsig. Gargaloni Pietro (Montepulciano).
»
»
»
Monsig. Rota Leandro (Casale Monferrato).
»
»
»
Monsig. Sabatini Mario (Urbania).
»
»
».
Monsig. Spugnini Gaetano (Urbania).
28
»
»
Monsig. Bianchi Celestino (Montalcino).
»
»
»
Monsig. Crociani Ottavio (Montalcino).
»
»
»
Monsig. Franci Gino (Montalcino).
»
»
»
Monsig. Naldi Gino (Montalcino).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
284
28 settembre 1963. Monsig. Tiberi Nello (Montalcino).
»
Monsig. Bellia Santo (Catania).
»
»
»
»
» Monsig. Rapicavoli Lncio (Catania).
))
Monsig. Belluomo Salvatore (Mcotera e Tropea).
»
»
» Monsig. De Vita Domenico (Mcotera e Tropea).
»
»
» Monsig. Miceli Francesco (Mcotera e Tropea).
Monsig. Mottola Francesco (Mcotera e Tropea).
Monsig. Sergiacomi Giuseppe (Ascoli Piceno).
»
»
»
» Monsig. Neves Marques Agenore (Tubarâo).
»
»
» Monsig. Martis Gesuino (Cagliari).
» Monsig. Paoletti Giulio (Volterra).
»
» Monsig. Maliardo Ugo (Avellino).
5 ottobre
» Monsig. Cignitti Benedetto (Subiaco).
»
»
» Monsig. Vadassery Tommaso (Tiruvalla).
»
» Monsig. Lewenetz Michele (Esarcato per gli Ucraini di
rito bizantino in Francia).
Monsig. Wasylyk Michele (Esarcato per gli Ucraini di
rito bizantino in Francia).
»
» Monsig. Celada Domenico (Tivoli).
11
» Monsig. Marsano Aniceto (Nardo).
Monsig. De Belardini Giuseppe (Palestrina).
»
»
25
»
» Monsig. Spada Pietro (Milano).
7 novembre
Monsig. Rivetti Angelo (Susa).
Cappellano segreto d'onore di Sua Santità:
7 settembre 1963. Monsig. Guidi Alf eo (Cesena).
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di confermare :
Camerieri segreti soprannumerari di Sua Santità:
11
luglio
»
'»
»
»
»
13
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
))
»
»
»
»
»
1963. Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Bazzoli Bruno (Forlì).
Berardi Gino (Forlì).
Maioli Leonida (Forlì).
Strocchi Giuseppe (Forlì).
Palazzuoli Giuseppe (Colle di Val d'Elsa).
Pacini Ostelio (Colle di Val d'Elsa).
Caciagli Gino (Colle di Val d'Elsa).
Paggetti Carlo (Colle di Val d'Elsa).
Smorti Emilio (Colle di Val d'Elsa).
Caputo Pasquale (Nicastro).
Gatti Saverio (Nicastro).
Scichilone Rocco (Piazza Armerina).
La Verde Giuseppe (Piazza Armerina).
Velardita Filippo (Piazza Armerina).
Caraci Vincenzo (Piazza Armerina).
Diarium Romanae Curiae
13
15
»
»
luglio
»
»
»
»
»
))
»
»
»
18
»
»
19
»
»
»
»
20
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
24
»
27
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
1963. Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
Marino Calogero (Piazza Armerina).
Amici Decio (Tivoli).
Candidi Angelo (Tivoli).
Cicinelli Luigi (Tivoli).
Chiavelli Vincenzo (Tivoli).
D'Anversa Evaristo (Tivoli).
Parmegiani Amato (Tivoli).
Pandozy Giacinto (Tivoli).
Rusconi Francesco (Tivoli).
Sargenti Mario (Tivoli).
Boll Giuseppe (Aachen).
Brosch Ermanno Giuseppe (Aachen).
Marschang Giovanni (Aachen).
Nolte Giovanni (Aachen).
Ali Saverio (Caltagirone).
Jatrini Francesco (Caltagirone).
Zimbone Vincenzo (Caltagirone).
Milici Salvatore (Nicosia).
Martinengo Enrico (Vercelli).
Di Maggio Francesco (Bari).
Natale Giuseppe (Bari).
Schiralli Michele (Bari).
D'Alba Michele (Bari).
Sportelli Domenico (Bari).
Giuliani Gianmatteo (Bari).
Arcozzi Masino Vincenzo (Torino).
Barberis Adolfo (Torino).
Bosso Giovanni Battista (Torino).
Burzio Bartolomeo (Torino).
Cravosio Aleramo (Torino).
Enriore Michele (Torino).
Fasano Agostino (Torino).
Fechino Benedetto (Torino).,
Ferrerò Alfredo (Torino).
Grosso Michele (Torino).
Murzone Silvio (Torino).
Passera Agostino (Torino).
Pautasso Giuseppe (Torino).
Rolla Vincenzo (Torino).
Rossino Giuseppe (Torino).
Salassa Angelo (Torino).
Solero Silvio (Torino).
Sona Giuseppe (Torino).
Schierano Baldassarre (Torino).
Vacha Emilio (Torino).
Angeli Antonio (Vittorio Veneto).
Chiavalon Giuseppe (Vittorio Veneto).
Cenciarelli Monaldo (Albano).
Massaccesi Valerio (Albano).
285
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
286
27
luglio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
))
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
))
»
»
»
»
29
»
»
))
»
»
»
»
»
»
»
»
1963. Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
Lovazzano Luigi (Albano).
Lovrovich Giovanni (Albano).
Bagnoli Leo (Cesena).
Magalotti Aldo (Cesena).
Mancini Lino (Cesena).
Tonti Alessandro (Cesena).
Galli Arturo (Como).
Gini Pietro (Como).
Maiocchi Giuseppe (Como).
Pellegrini Bartolomeo (Como).
Tesolin Lorenzo (Concordia).
Della Valentina Pio (Concordia).
Cadelli Umberto (Concordia).
Indri Fiora vante (Concordia).
Brovedani Alfonso (Concordia).
Della Valentina Giuseppe (Concordia)
Mauro Vittorio (Concordia).
Forte Mario (Gaeta).
Buonomo Salvatore (Gaeta).
Musella Francesco (Gaeta).
D'Alessandro Aristide (Lucera).
Panzano Giambattista (Lucera).
D'Antini Antonio (Lucera).
Beccia Vincenzo (Lucera).
Benedetti Ernesto (Norcia).
Dellegrotti Augusto (Norcia).
Falcucci Guido (Norcia).
Fiorelli Rodrigo (Norcia).
Massenzi Luigi (Norcia).
Monaldi Luigi (Norcia).
Petrelli Graziano (Norcia).
Pichiorri Giovanni (Norcia).
Bonanni Domenico (Norcia).
Chiesa Carlo (Tortona).
Ghezzi Alessandro (Tortona).
Goggi Pietro (Tortona).
Leidi Camillo (Tortona).
Milanese Carlo (Tortona).
Sarogni Cesare (Tortona).
Sommo Epifanio Lorenzo (Tortona).
Carenzio Domenico (Tortona).
Mongiardini Pietro (Tortona).
Coda Enrico (Tortona).
Ferreri Giuseppe (Tortona).
Arendt Paolo (Rottenburg).
Dieterich Ernesto (Rottenburg).
Dolp Edoardo (Rottenburg).
Pf äff Giorgio (Rottenburg).
Bendi Ruperto (Rottenburg).
Diarium Romanae Curiae
29
»
»
»
»
luglio
))
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
30
»
. »
»
»
»
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963. Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
287
Sauter Ermanno (Kottenburg).
Schupp Giuseppe (Rottenburg).
Anker Carlo (Rottenburg).
Haertel Alfonso (Rottenburg).
Sauter Alfonso (Rottenburg).
Grossmann Antonio (Rottenburg).
Semle Eugenio (Rottenburg).
Herre Antonio (Rottenburg).
Collings Giuseppe (Westminster).
Collingwood Cutberto (Westminster).
Coonan Giovanni Lorenzo (Westminster).
Dunderdale Edoardo Galloway (Westminster).
Goulder Giorgio Lorenzo (Westminster).
Row Federico Giovanni (Westminster).
Sutton Edoardo Stanley (Westminster).
Tomlinson Giorgio Arturo (Westminster).
Rigotti Giovanni B. (Campinas).
Lopes de Almeida Giovanni (Campinas).
Roldan Raffaele (Campiñas).
Quercia Pasquale (Campinas).
Colturato Agostino (Campinas).
Fernandes de Abreu Luigi (Campinas).
Mutscheie Lazzaro (Campinas).
Nardin Bruno (Campinas).
Magi Nazzareno (Campinas).
Pelice Licio Thiers (Campiñas).
De Camargo Antonio Mariano (Campinas).
Cruz Francesco (Campinas).
Simón Ovidio (Campos).
Von Leto Giorgio (Campos).
Gonzales Emanuele (Marília).
Milaré Sobrinho Giuseppe (Marília).
Tortoriello Francesco (Säo Joäo del Rei).
De Rezende Aquino Almir (Säo Joäo del Rei).
Brandstätter Lorenzo (Seckau).
Gratzer Giuseppe (Seckau).
Gschiel Roberto (Seckau).
Lind Carlo (Seckau).
Marcher Alberto (Seckau).
Pock Giovanni (Seckau).
Reinisch Giovanni (Seckau).
Schellauf Francesco (Seckau).
Schiestl Ludovico (Seckau).
Seifried Giovanni (Seckau).
Stradner Francesco (Seckau).
Vollmann Francesco (Seckau).
Zottler Giovanni (Seckau).
Awalt Guglielmo (Washington).
Christopher Martino (Washington).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
288
30
»
»
»
»
»
luglio
»
»
»
»
»
1963.
»
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Coady Leone (Washington).
Corbett Giuseppe (Washington).
Hartman Giuseppe (Washington).
Lyons Tommaso (Washington).
Coyne Giuseppe (Washington).
Herrmann Edoardo (Washington).
Camerieri segreti soprannumerari di Spada e Cappa di Sua Santità:
3 agosto
21 ottobre
1963. II sig. Halecki Oscar (New York).
II sig. Catalano dei Signori del Mercato di Melilli Anto
nino (Catania).
28
II
sig.
Garth-Grüner
Gunnar Leone (Köbenhavn).
»
31
II
sig.
Doria
Lamba
dei
Marchesi Lodovico (Genova).
»
II
sig.
Foroni
Lo
Faro
Anselmo
(Genova).
»
»
»
» II Marchese Gavotti Giulio (Genova).
»
» II Conte Ottone Giorgio (Genova).
»
» II Marchese Eappini Giorgio Edoardo (Genova).
»
»
» II Conte Ra vano Agostino (Genova).
»
» II sig. Reggio dei Marchesi Vincenzo (Genova).
11 novembre »
II Marchese de Bideran de Beraud Giacomo (Agen).
»
» II sig. Giansanti Coluzzi Antonio (Lausanne).
18
»
» II sig. Malvezzi Campeggi Lucio (Roma).
Camerieri d'onore soprannumerari di Spada e Cappa di Sua Santità :
19 settembre 1963.
7 ottobre
»
30
»
31
»
»
7 novembre »
13
»
II
II
II
II
II
II
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Benziger Rodolfo (Sankt Gallen).
Pérez de Ayala Mariano (Sevilla).
Ranaldi Carlo (Roma).
Gatti Giuseppe (Roma).
Majchrzycki Boleslao (Poznan).
Daverio Francesco (Milano).
NECROLOGIO
5
19
24
2
8
10
marzo
»
»
aprile
»
»
1964.
»
»
»
»
»
11
12
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Splett Cari Maria, Vescovo di Gdansk.
Gercke Daniel James, Arcivescovo tit. di Cotieo.
Ujcié Josip, Arcivescovo di Beograd.
Gutiérrez Diez Tomás, Vescovo di Cádiz e Ceuta.
Russo Salvatore, Vescovo di Acireale.
Freusberg Joseph, Vescovo tit. di Adrianopoli di
Epiro, Ausiliare di Fulda.
Monsig. Sembel Guillaume, Vescovo di Dijon.
Monsig. Lauzurica y Torralba Francisco Javier, Arcivescovo di Oviedo.
An. et vol. LVI
(Ser. HI, v. VI) - N. 5
4 Maii 1964
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
LITTERAE APOSTOLICAE
MOTU PROPRIO DATAE
Constituitur Pontificium Consilium instrumentis communicationis socialis
praepositum.
PAULUS P P . V I
I N FRUCTIBUS MULTIS,
quos, non sine benignissima Dei ope
et auxilio, e Concilio Oecumenico Vaticano II Christi percepit
Ecclesia, aequum esse numerare censemus Decretum de instrumentis, quae appellant, communicationis socialis, quod,
in publica sessione die iv mensis Decembris superiore anno
habita, Oecumenica Synodus rite probavit, Nosque promulgavimus.
Haec enim subsidia — in quibus profecto scripta typis
edita, telehorama, radiophonicum inventum et cinematographeum magni aestimanda sunt — ob artas rationes, quibus
inter se cohaerent, nostris hisce temporibus tanti ponderis
afferunt quaestiones, ut non solum populorum cultum et humanitatem, atque publicos mores, sed religionem ipsam attingere
videantur; ob eamque causam hodie eadem praeterquam a
sacrorum Antistitibus assiduas curas et a singulis christifide19 - ACTA, vol. VI, n. 5. — 4-5-1964.
290
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
libus sollicitam industriam, ab universis etiam cordatis hominibus alacrem postulent operam.
In quibus instrumentis quantum esse momentum Ipsi opinemur ad catholicam rem quod attinet, ex verbis cogi facile
potest, quae sollemni eadem opportunitate fecimus: Alter fructus, isque non parvi ponderis, Concilii nostri est Decretum de
instrumentis, quae vocant, communicationis socialis; quod
aperte testabitur facultate Ecclesiam pollere, cum vita interna
iungendi externam, cum contemplatione actionem, cum precibus apostolatum. Hac etiam re Synodus nostra efficiet, ut recte
dirigantur ac provehantur plurimae agendi rationes ac formae,
quae, sive ut instrumenta sive ut documenta, tum perfunctioni
muneris pastoralis, tum universae catholicorum alacritati in
orbe terrarum iam subserviunt.
1
Has ob causas vehementer optamus ut, non secus atque
ceterae normae a Concilio Oecumenico Vaticano II, afflante
Spiritu Sancto, probatae, ita Decretum hoc diligenter fideliterque efficiatur. Ad quod valde prodesse putamus, si sine mora
peculiare condiderimus Consilium, cui tota sit res huiusmodi
demandata.
Iam Decessor Noster fel. rec. Ioannes XXIII, sui Pontificatus fere initio, Litteris Apostolicis motu proprio datis, a verbis Boni Pastoris incipientibus, Pontificium Consilium, firmum
ac stabile, novo constituit ordine, cui erat propositum, ut varias
de re cinematographica, radiophonica ac televisifica quaestiones examinaret, suo foveret adiumento ac dirigeret secundum
mandata normasque, Encyclicis Litteris, quibus a verbis « Miranda prorsus » initium, proposita et secundum alia Sedis Apostolicae praescripta in posterum edenda*
2
Idemque Consilium, ex illo tempore Officio publicis Eccle-
1
Ex Allocutione ad Patres Conciliares, habita die iv mensis Decembris, anno
MDCCOCLXIII: A. A. S. LVI, 1964, p. 35.
2
3
A. A. S., LI, 1959, pp. 183-187.
Cfr. ibid., p. 185.
Acta Pauli Pp. VI
291
4
siae negotiis accurandis aggregatum, tam alacriter tamque
enixe muneribus praefuit suis, ut in communem venerit existimationem.
Porro Patres Concilii Oecumenici Vaticani II opus esse animadverterunt, ut hoc Consilium, viris rei peritis ex variis
nationibus atque etiam ex ordine laicorum ascitis, industriae
suae fines ad omnia communicationis socialis instrumenta proferret, scriptis scilicet typis editis non neglectis.
5
Itaque, quoniam cum tam gravi Venerabilium Patrum Concilii opinione Nostra congruit sententia, Nos, commemorati
Consilii mutato nomine et munerum provincia amplificata,
motu proprio, certa scientia ac matura deliberatione Nostra,
harum Litterarum vi perpetuumque in modum constituimus
Pontificium Consilium instrumentis communicationis socialis
praepositum; cuius curae, si causa perpendatur catholicae religionis, demandamus res cinematographicas, radiophonicas et
televisificas, atque scripta typis vel cotidie vel per intervalla
edita. Ad huius autem generis scripta quod spectat, operam
Consilium conferet, ut ea incepta suscipiantur, quae Apostolica haec Sedes in re tanti momenti opportuna duxerit.
Praeter officii partes, quae ex commemoratis Litteris Apostolicis Boni Pastoris huic Consilio attributae sunt, ipsius erit
principia et normas exsequi Decreti, a Concilio Oecumenico
Vaticano II dati, de instrumentis communicationis socialis,
itemque, iuxta eiusdem Decreti art. 23, Instructionem Pastoralem, quam vocant, scriptis mandare ad Nostrumque iudicium
deferre.
Quemadmodum patet, praecipua Consilii sollicitudo in eo
versabitur, ut, ad sententiam Decreti Conciliaris, locorum
Ordinarios auxilio iuvet, in Pastoralium munerum suorum
exercitatione, quae ad hanc rerum regionem attineant.
6
4
Cfr. ibid., p. 187.
Cfr. Decretum de instrumentis communicationis socialis, art. 19: A. A. 8. LVI,
1964, p. 152.
Cfr. ibid., artt. 20 et 21.
s
8
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
292
Quae vero rationes Consilio intercedunt cum Sacris Romanae Curiae Congregationibus — quarum potestates facultatesque nullo modo mutare hisce Litteris Apostolicis mens est —
normis regen tur, Litteris Apostolicis Boni Pastoris statutis.
7
Ut autem novis gravibusque muneribus suis satisfacere
possit, Consilium opportunis ad agendum subsidiis instruetur,
atque adiutrice opera fruetur virorum ad usum instrumentorum communicationis socialis peritorum, quorum congruens
numerus ab Apostolica Sede in Consilium ipsum asciscetur.
Ita profecto fiet, ut Pontificium hoc Consilium, pro officio
suo, ratione servata, cum doctrina Ecclesiae cumque nostri
temporis necessitatibus consentanea, magno usui vulgandae
veritati sit, adeoque populorum concordiae conciliandae; quoniam, ut Decessor Noster fel. rec. Ioannes XXIII monuit, si
veritati opera tribuatur, hominibus fraterno amore coniungendis ea simul impendetur.
&
Quaecumque vero a Nobis hisce Litteris motu proprio datis
decreta et statuta sunt, ea omnia firma et rata esse iubemus,
contrariis quibuslibet nihil obstantibus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die II mensis Aprilis,
anno MDCCCCLXIV, Pontificatus Nostri primo.
PAULUS PP. V I
7
Cfr. A. A. S., LI, 1959, pp. 185-186.
Cfr. Allocutio ad sodales e Societate, quam « Association de la Presse étrangère
en Italie » vocant, habita die xxiv mensis Octobris anno 1961; A. A. S. LUI, 1961, p. 723.
8
Acta Pauli Pp. VI
293
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Sancta Rosa Limana, Virgo, praecipua caelestis Patrona pro tota dioecesi
Sanctae Rosae in California declaratur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Memoratu digna pietate et in Deum
cultu praeclara illa regio, California nempe in Foederatis Septemtrionalis Americae Civitatibus, quippe cum quam plurimae in ea sitae urbes, vel etiam maiores, alicuius caelicolae, cui dicatae fuerunt, nomine
glorientur. Haud aliter accidit urbi, quae a Sancta Rosa nuncupatur
quaeque ad Episcopalis Cathedrae dignitatem a proximo Decessore Nostro, fel. r e c , Ioanne Pp. XXIII, anno MCMLXII, fuit evecta. Nunc
vero Venerabilis Frater Leo T. Maher, Episcopus Sanctae Rosae in
California, populi sibi commissi in eandem Caelitem pietatem fovere
desiderans, a Nobis enixe postulat ut Nos Sanctam Rosam Limanam
urbis ac dioecesis eiusdem nominis caelestem Patronam benigne confirmare dignemur. Nos autem, attentis expositis, huiusmodi precibus
annuendum libenter censemus. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque
Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque
in modum Sanctam Rosam a Sancta Maria, Virginem Limanam, totius
Sanctae Rosae in California dioeceseos praecipuam apud Deum Patronam constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis liturgicis quae principalibus dioecesium Patronis rite competunt.
Contrariis quibusvis minime obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et
obtinere; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in
posterum, plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super
his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter contigerit
attentari.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x v
mensis Iunii, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
SB
HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
294
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
II
Beata Maria Virgo « Annuntiata » praecipua caelestis Patrona pro tota
Stocktoniensi dioecesi eligitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Angelica salutatio et Incarnationis
Dominicae humanaeque Redemptionis fuit initium et Beatae Mariae
Virginis excelsa patefecit privilegia, adeo ut « beatam » illam dicerent
« omnes generationes ». Multiplices quidem inter appellationes, Deiparae Virgini hominumque Matri ab Ecclesia datas, illa, quae ad Annuntiationis mysterium pertinet, eminet ac peculiare inter fideles obtinet obsequium. Haud aliter accidit in novissima Stocktoniensi dioecesi, a
Ioanne Pp. XXIII, Decessore Nostro, fel. r e c , superiore anno canonice
erecta, quae in tutelam Beatae Mariae Virginis ab Angelo salutatae se
tradidit. Quo magis vero consilium hoc Apostolica Nostra auctoritate
firmaretur fideliumque augeretur marialis pietas, Venerabilis Frater
Hugo Aloisius Donohoe, Episcopus Stocktoniensis, proprio nomine nec
non Cleri populique sui, a Nobis efflagitavit ut Deiparam Virginem, praeclaro eodem nomine or natam, totius suae dioecesis caelestem Patronam
benigne renuntiare dignaremur. Nos autem, omnibus bene sciteque perpensis atque congruens tantae mariali pietati tribuere volentes praemium,
huiusmodi preces excipiendas perlibenter censemus. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Beatissimam Virginem Mariam ab
Angelo salutatam, seu sub titulo « Annuntiationis », totius Stocktoniensis dioecesis praecipuam apud Deum Patronam confirmamus seu denuo
constituimus, declaramus ac r enuntiamus, omnibus adiectis iuribus ac
privilegiis liturgicis, quae principalibus locorum Patronis rite competunt.
Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare
ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ;
illisque ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum,
plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ;
irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter contigerit attentari.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die ix
mensis Augusti, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
ffî HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
Acta Pauli Pp. VI
295
III
Sanctus Petrus Claver caelestis Patronus eligitur Barrancabermeiensis
dioecesis, in Columbia.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Qui fuit Columbianae terrae Apostolus isque Mgritarum illuc adductorum parens, S. Petrus Claver dignus
in primis videtur esse, ut novae dioecesis iisdem in finibus conditae
patronus et custos eligatur. Is enim « quadraginta annorum caritate ac
laboribus — verba proferimus Leonis Pp. XIII, Decessoris Nostri, qui
eius nomen memoriamque supremis honoribus consecravit — effecit, ut
innumerabiles homines Christum agnoscerent, et in adoptionem ac hereditatem filiorum Dei reciperentur » ; quocirca indefatigatam tanti viri
sollertiam, sua quasi virtute, impulsuram esse putamus Barrancabermeiensis dioecesis sacros administros ad salutaria incepta alacriter aggredienda, ceterosque pariter fideles ad christianum maiorum suorum morem integra cum constantia tenendum. Haud aliis quidem de causis
Venerabilis Frater Bernardus Arango Henao, novae quam diximus
iurisdictionis Episcopus idemque Ignatianae familiae filius, ut olim
S. Petrus Claver, Nos rogavit, ut in gregis sibi commissi bonum profectumque eiusdem Caelitis patrocinium ediceremus. Quibus precibus
benevolo animo admissis, Nos, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae
potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum,
Sanctum Petrum Claver, Confessorem, praecipuum apud Deum totius
Barrancabermeiensis dioecesis caelestem Patronum confirmamus, seu
constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus ac privilegiis
liturgicis, quae principalibus dioeceseon Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac
permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere;
illisque, ad quos spectant, seu spectare poterunt, nunc et in posterum
plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x r x
mensis Augusti, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
296
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris conferuntur ecclesiae cathedrali
vicariatus apostolici Sancti Georgii, Domino Nostro Iesu Christo vulgo
« Señor de los Milagros » dicata, in oppido « San Benito Abad ».
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Salvatoris mundi Cruci affixi imagine clarum et illustre esse perhibetur templum princeps vicariatus
apostolici Sancti Georgii in Columbia, quod in oppido « Sancti Benedicti Abbatis » surgit ad auras ; siquidem munera sua, interdum prodigiali
etiam modo, miserentissimus Dominus, « Señor de los Milagros » vernáculo sermone appellatus, supplicibus ibi impertivit nec desinit largiri.
Quam ob rem ecclesia effecta est sacrarium, quod magnam Christifidelium multitudinem ad se allicit, qui piae peregrinationis causa quotannis eo accedere solent. Non solum vero religione sed etiam amplitudine,
opere, ornamentis haec ecclesia haud modice commendatur. Cuius quidem origo anno MDCLXX ascribitur, quo tempore regioni illi dominabantur Hispani ; templum autem, quod nunc cum probatione conspicitur, anno MCMXLV est exstructum, adhibitis recentis architecturae subsidiis sed translaticia servata sacrarum aedium maiestate. Nec desunt
sacerdotes numero sufficientes, qui augusta ibi celebrent mysteria populumque christianum donis caelestibus locupletent, nec pretiosae vestes
atque supellex, quibus ritibus divinis decor accrescat. Cupiens autem
ampliorem huic templo adiungere honorem, Venerabilis Frater Eligius
Tato Losada, Episcopus titulo Cardicensis et Apostolicus Sancti Georgii Vicarius, Nos rogavit, ut id Basilicae Minoris nomine ac iure augeremus. Quas preces, Venerabilis Fratris Iosephi Paupini, Archiepiscopi
.titulo Sebastopolitani in Abasgia et Apostolici in Columbia Nuntii, suffragatione firmatas, libenti audivimus animo. Itaque, e Sacrae Rituum
Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra
deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum ecclesiam cathedralem vicariatus apostolici Sancti
Georgii, Domino Nostro Iesu Christo, vulgo « Señor de los Milagros »
qui dicitur, consecratam et in oppido « Sancti Benedicti Abbatis » seu,
uti vocant, (( San Benito Abad )) positam, ad honorem ac dignitatem
Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis, quae
templis eodem nomine insignibus rite competunt. Contrariis quibusvis
Acta Pauli Pp. VI
297
nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes
Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere;
suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad
quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime
suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex
nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x vi
mensis Septembris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
ffî HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
V
Sanctus ioannes de Rrébeuf et Socii Martyres declarantur principales
Patroni provinciae Canadiae Inferioris et secundarii Patroni provinciarum Galliae Atlanticae, Galliae Mediterraneae, Galliae Septemtrionalis
ac Parisiensis Societatis Iesu.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Purpurata sanguine lectissimorum
Evangelii praeconum, Sancti Ioannis de Brébeuf eiusque sodalium e
Societate Iesu, terra Canadiensis in Fide recens invecta est salubriter
confirmata et, ad hanc quod attinet, praeclaros auctus accepit; atque
religiosa familia, quam martyrio suo illustrarunt, ab iis non modice
est provecta et etiamnum provehitur, siquidem strenui viri illi, pie exorati, supernis muneribus eam locupletare non desinunt, fratres ad imitationem sui provocant et in opus missionale accendunt. Hac de causa
Societas Iesu, veteris retinens instituti, provinciis suis, quibus peculiaris ratio cum egregiis illis Christi athletis intercedit, eosdem constituere
cupit caelestes Patronos, id est imprimis Canadiae Inferioris ac deinde
Galliae, quae quidem eos progenuit. Precibus igitur hac de re Nobis
adhibitis libenti animo obsecundantes, e Sacrae Rituum Congregationis
consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum
Sanctum Ioannem de Brébeuf ac Socios Martyres principales apud Deum
298
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Patronos Societatis Iesu provinciae Canadiae Inferioris, simulque eosdem
Sanctos Martyres secundarios Patronos provinciarum Galliae Atlanticae, Galliae Mediterraneae, Galliae Septemtrionalis, et Parisiensis
constituimus ac declaramus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis
liturgicis, quae praecipuis et secundariis religiosorum coetuum Patronis competunt, additaque facultate eorumdem Caelitum festum quotannis die XXVI mensis Septembris, ritu I classis in provincia Canadiae Jnferioris, II vero classis in memoratis Galliae provinciis ad normam
n. 46 ,c) et d) Codicis Rubricarum celebrandi. Contrariis quibusvis nihil
obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras
firmas, validas atque efficaces 'iugiter exstare ac permanere ; suosque
plenos et integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant
seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Octobris, anno MCMI/XIII, Pontificatus Nostri primo.
Œi HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
VI
Sanctus Ioannes Franciscus De Regis praecipuus apud Deum eligitur Patronus Societatis Iesu provinciarum Galliae Atlanticae, Mediterraneae,
Septemtrionalis et Parisiensis.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Sanctorum Caelitum patrocinium,
quod religiosae cuidam definitur sodalitati, magno sane momento esse
putamus ad sanctimoniam iis qui Deo se voverint suadendam, quibus,
dum magnam praebet copiam virtutum, auxilium quoque affert opemque
validissima. Quodsi electus Cáeles in ipsa familia fuit sodalis, tamquam
domesticum exemplar is suis praelucet fratribus, genuina renovans
praecepta Legiferi Patris. Hunc quidem morem praedicabilem, a superioribus receptum aetatibus, merito retinens Societas Iesu certis suis
Acta Pauli Pp. VI
299
provinciis sanctos viros ut peculiares Patronos attribui percupit, ut inde
multum incrementi religiosum vivendi institutum percipiat. Qua de
causa ab ea sumus nuper rogati, ut ex Nostra auctoritate Gallicas eiusdem Societatis provincias in fidem ac tutelam S. Ioannis Francisci De
Regis traderemus. Hic enim, natione Gallus, religione Ignatianus,
flagrantissimo animorum praestitit studio, multasque patriae terrae
peragravit regiones, populares missiones sive in montibus agrisque aviis
sive in urbibus frequentibus obiens alacriterque per eas nuntians Evangelium Regni Dei ; ideoque nulla potest esse dubitatio, quin dignissimus
sit qui caelestis quasi custos Ignatianorum sodalium publice renuntietur. Quae cum ita sint, eiusmodi votum, a dilecto filio Procuratore Generali Societatis Iesu nomine religiosorum omnium virorum, qui in Gallia sunt, ad Nostram sedem allatum, benigne statuimus explere, id fore
confisi, ut illi, pietate in eundem Caelitem augescente, animosius et
suae insistant perfectioni et fidelium prospiciant saluti. Itaque ex Sacrae
Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione
Nostra, deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi
perpetuumque in modum Sanctum Ioannem Franciscum De Regis, Confessorem, principalem apud Deum Societatis Iesu provinciarum Galliae Atlanticae, Galliae Mediterraneae, Galliae Septemtrionalis et Parisiensis caelestem Patronum constituimus ac declaramus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis liturgicis, quae principalibus religiosorum
coetuum Patronis rite competunt, additaque facultate eiusdem festum
quotannis die xvi mensis Iunii, ritu I classis, ad normam n. 46, c) Rubricarum Codicis celebrandi. Contrariis quibusvis nihil obstantibus.
Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque
integros effectus sortiri et obtinere; illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque rite
iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc et inane fieri, si
quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Octobris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
B HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
300
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VII
Sanctus Petrus Claver, Confessor, proclamatur principalis caelestis Patronus Columbianae Societatis Iesu provinciae (Occidentalis et Orientalis), secundarius caelestis Patronus Mexicanae Societatis Iesu provinciae
septemtrionalis.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — <x Ad maiorem Dei gloriam » una
cum animarum salute inter Columbianae dicionis fideles provehendam,
Sanctus Petrus Claver, Confessor e Societate Iesu, adeo per quadraginta
annos adlaboravit, ut non modo ab eiusdem Ignatianae Familiae sodalibus sed etiam a Columbiano populo Christiano peculiari coleretur pietate. Etenim Barrancabermejensis dioecesis in Columbia per suum Ordinarium nuper a Nobis efflagitavit ut Sanctus Petrus Claver praecipuus
suus apud Deum Patronus auctoritate Nostra confirmaretur; quod
Nosmet Ipsi, per similes Litteras Apostolicas die x i x mensis Augusti
hoc ipso anno Piscatoris anulo obsignatas, perlibenter indulsimus. Nunc
vero dilectus filius hodiernus Societatis Iesu Procurator Generalis, secundum piam venerandamque consuetudinem domesticam, a Nobis postulat, ut eundem Caelitem quarundam memorati Ordinis provinciarum,
tum Columbianae tum Mexicanae dicionis, caelestem Patronum benigne
renuntiare dignemur. Nos autem, de religiosis Sodalitatibus earundemque spirituali incremento, haud secus ac Decessores Nostri, iugiter solliciti, huiusmodi precibus annuendum libenti censemus animo. Quapropter, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum, Sanctum Petrum Claver,
Confessorem : I - praecipuum caelestem Patronum Columbianae Societatis Iesu provinciae, tum Occidentalis tum Orientalis, addita facultate
eiusdem festum die ix mensis Septembris ritu primae classis quotannis
celebrandi, ad normam n. 46 c) Rubricarum Codicis ; II - secundarium
caelestem Patronum Mexicanae septemtrionalis eiusdem Ordinis provinciae, addita item facultate illius festum eodem die, sed ritu secundae
classis, quotannis celebrandi, ad normam n. 46 d) Codicis Rubricarum,
confirmamus, seu denuo constituimus ac declaramus, omnibus additis
honoribus et privilegiis liturgicis, quae principalibus vel secundariis
coetuum Patronis rite competunt. Contrariis quibuslibet minime obstan-
Acta Pauli Pp. VI
301
tibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere; illisque ad quos spectant seu
spectare poterunt, nunc et in posterum, plenissime suffragari; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter sive
ignoranter contigerit attentari.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xv
mensis Octobris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
© HAMLETUS I . Card. OICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
NUNTII GRATULATOMI
I
Ad E.mum P. D. Eugenium S. R. E. Cardinalem Tisserant, Episcopum
Ostiensem, Portuensem et S. Rufinae Sacrique Collegii Decanum, octogesimum acturum natalem.
Tibi octogesimum natalem mox celebraturo singularis benevolentia,
qua in te Nos ferri sentimus, minime sinit hunc diem, communi pro
more honorandum et honorabilem, praeterlabi, quin sincero studio concepta vota, haud expertia gratulationum, promamus. Quae eo maxime
tendunt, ut Deo tecum summas agamus gratias, quod tibi vividam largiatur senectutem et virtutem, permagni ponderis officiorum curis atque
laboribus dedito.
Antiquo robore firma quercus iubet sane prospici fore, ut ea diu
novis frondibus viriditate lucidis vestiatur. Devoto igitur mentis obsequio illud Davidicum effatum tibi accommodare licet : Fortitudo mea,
et laus mea Dominus, et factus est mihi in salutem. Nos autem, vota
precatione fulcientes, omnium bonorum Largitorem et Datorem oramus,
ut fortitudinem tuam ad Se custodiat.
Quocirca id contingere valde optamus, ut animi et corporis viribus
1
2
1
2
Ps. 117, 14.
Cfr. Ps. 58, 10.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
302
recte valeas et pro Ecclesiae emolumento et decore, pro Petri Sedis
dignitate sedulo, pure, fructuose elabores.
Caelestium denique bonorum conciliatricem, Apostolicam Benedictionem tibi, Venerabilis Frater Noster, impertimus, quam libenter descendere volumus etiam ad eos, qui natalis tui celebrandi erunt, festiva
corona tua, participes.
Ex Aedibus Vaticanis, die x x mensis Februarii, anno MCMLXIV,
Pontificatus Nostri primo.
PAULUS PP. VI
II
Ad Rev.mum P. Anicetum Fernandez, Ordinis Fratrum Praedicatorum
Generalem Magistrum, cui Beatissimus Pater gratulatur de impenso labore
in apparandis Operum S. Thomae Aquinatis exemplaribus typis critica
ratione exscriptis.
The institution of a special Commission to prepare the criticai édition of all the works of Saint Thomas Aquinas, decreed by Our Predecessor Pope Leo XIII of happy memory, and by him entrusted, beloved
son, to yòur illustrious Order, undoubtedly consti tutes one of the great
inerits of his glorious Pontificate.
Most noble and most salutary,
moreover, was the scope of this Commission as he described it in his
Motu Proprio « Placere Nobis » of January 18, 1880 : Ut longe lateque
fluat Angelici Doctoris excellens sapientia, qua opprimendis opinionibus
perversis nostrorum temporum fere nihil est aptius, conservandae veritati nihil efficacius.
.
'
The magnanimous design of Our Predecessor has been in large
measure actuated. In fact, thanks to his munificence, and to the untiring
labours of the Leonine Commission, under the direction and with the
generous contributions of the supreme authorities of the Order, sixteen
volumes were issued, comprising, besides the commentaries of Saint
Thomas on several writings of Aristotle, the Summa Theologiae cum
Commentariis Thomae de Vio Cardinalis Caietani, and the Summa contra
Gentiles cum Commentariis Francisci de Sylvestris Ferrariensis. Worthy
1
1
Acta Leonis XIII, P. M., vol. II, 1882, p. 1.
Acta Pauli Pp. VI
303
of special praise is the fact that the works hitherto published have appeared, according to the precise norms of Pope Leo XIII : optimis formis
litterarum expressa, accuratoque emendata; iis etiam adhibitis codicum manu scriptorum subsidiis, quae aetate hac nostra in lucem et
usum probata sunt.
Notwithstanding the great efforts made by the Commission to second
the desires of this Apostolic See, and the institution of two sections of
the Commission at Paris and at Ottawa in Canada, there still remains
a vast field of work, too immense for the personnel and means at the
disposai of this timely institnte. Divine Providence, however, seems to
give a solution in the manner of which you, belo ved son, have informed
Us, namely, through the érection, by the three Superiors of the Order's
Provinces in the United States of America and in response to your
appeal, of a new institution to be called « The Saint Thomas Aquinas
Foundation of the Dominican Fathers of the United States ». Its immediate aim will be to ensure, within the shortest time possible, the
completion of the criticai édition of the works of Saint Thomas, employing for this end the fruits of its capital. It may consequently be
hoped that rapid progress will be made in the work entrusted to the
two sections of the Commission located in Rome and in Paris, and the
work to be assigned to the new section which will be set up in Washington,
D. C. There are, however, still other aims of great importance proposed,
such as the reprinting of those volumes out of print, the spreading of
Thomist Doctrine by means of an English translation of the criticai
édition, and the publication of writings regarding it, as well as the
érection of an institute with the duty of comparing the thought of Saint
Thomas with the modera Systems of philosophy and the discoveries of
the natural and anthropological sciences, in order to deduce useful
conclusions for the best solution of the spiritual and cultural problems
of our day.
To the promotors of this magniflcent programme We express Our
cordial praise, since in Thoma honorando, as Our Predecessor Pope
Pius XI said, maius quiddam quam Thomae ipsius existimatio vertitur, id est, Ecclesiae docentis auctoritas. Indeed, in the works of
Saint Thomas can be found a compendium of the universal and funda2
3
2
Epistula ad Emum Card. Antonino De Luca, Praefect. S. Congreg. Studiorum,
15 Oct. 1879; in Acta Leonis XIII, P. M., vol. I, 1881, p. 303.
Litt. Encyc. Studiorum ducem: A. A. S., vol. XV, 1923, p. 324.
3
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
304
mental truths, expressed in the clearest and most persuasive form.
Por this reason, his teaching constitntes a treasnre of inestimable value,
not only for the Religious Order of which he is the greatest luminary, but
for the entire Ohurch, and for all minds thirsting for truth.
Not
without reason has he been hailed as « the man of every hour ». His
philosophical knowledge, which reflects the essences of really existing
things in their certain and unchanging truth, is neither medieval nor
proper to any particular nation; it transcends time and space, and is
no less valid for all humanity in our day.
As regards his theological teaching, set forth in his commentaries
on the Old and New Testament, on the Pseudo-Dionysius, Boëthius,
Peter Lombard, the numerous « Quaestiones Disputatae », « Quodlibeta »
and (( Opuscula », but above all ii^ the two (( Summae », the better it is
understood in its admirable synthesis, the greater the admiration it
arouses for that clear distinction and harmony between the order of
nature and the order of grace, between human reason and divine Faith,
which the First Vatican Council exalted and defended against the everrenewed errors of atheistic materialism, of pantheism, rationalism and
fideism. Henee the triumph of the doctrine of Saint Thomas in the Church
Militant causes supreme glorification of the very Wisdom of God, in the
words of the Liturgy : De excelsis Fons sapientiae Sancto Thomae infudit
copiam, tamquam flumen clarae scientiae; qui susceptam refudit gratiam, dum fluentis summae peritiae rigat totam sanctam Ecclesiam.
With pleasure, then, do We recali, in the words of Our Predecessor
Pope Pius XII, of happy memory, that : Aemulatio in veritate quaerenda
et propaganda per commendationem doctrinae Sancti Thomae non supprimitur, sed excitatur potius ac tuto dirigitur.
4
5
6
We are therefore convinced that great benefits will accrue to the
cause of truth from a wider and more exact knowledge of the teaching
of the (( Common Doctor » which the Church has made her own. While,
then, We express heartfelt good wishes for the success of « The Saint
Thomas Aquinas Foundation of the Dominican Fathers of the United
States », We earnestly exhort Our Venerable Brothers of the Hierarchy
of North America, the various Religioüs Orders and Congrégations,
Catholic and non-Catholic Cultural institutions, and ali generous and
7
4
3
6
7
Cfr. Constitutio dogmatica De fide catholica, cap. 4.
Resp. II Noct. in festo S. Thomae Aquinat.
Sermo ad Seminariorum alumnos, 24 Iun. 1939: A. A. S., vol. XXXI, 1939, p. 247.
Cfr. Litt. Encyc. Studiorum ducem : A. A. S., vol. XV, 1923, p. 314.
Acta Pauli Pp. VI
305
Willing persons, to respond with munificence to the appeal made to them
for the funds necessary for the Foundation's work. We confidently hope
that, the American people, already meritorious in religious and civic
progress, will not delay to add this new sparkling gem to the crown of
their noble undertakings.
Trusting that, with God's help, the decade which lies between us and
the coming seventh centenary of the death of the Angelic Doctor will
see the completion of the criticai édition of his writings as a grateful
homage to his memory, We impart from Our heart to « The Saint Thomas
Aquinas Foundation of the Dominican Fathers of the United States »,
and to all those, of whatever nation, who generously assist it, Our Apostolic Blessing.
From the Vatican, March 7, 1964, Feast of Saint Thomas Aquinas.
PAULUS PP. VI
ALLOCUTIONES
I
Iis qui interfuerunt Coetui Romae habito a Consilio v. d. « Onice International de l'Enseignement Catholique » . *
Chers Fils, Membres du Conseil Central de ^Office International de
l'Enseignement Catholique,
Vous n'avez pas voulu laisser s'achever vos brèves journées d'études
sur les problèmes de votre Organisation sans venir Nous présenter votre
hommage filial : soyez les bienvenus ! En Notre personne, c'est l'Eglise
qui vous accueille ici, cette Eglise pour laquelle vous travaillez, lorsque
vous vous dévouez, comme vous le faites, sur le plan international, à la
grande cause de l'enseignement catholique.
Votre « Office » — VO.I.E.C, comme vous l'appelez — ne Nous est
pas inconnu. Nous étions Substitut de la Secrétairerie d'Etat, lorsqu'il
se constitua à La Haye en 1952, grâce surtout à l'activité déployée par
le méritant Monseigneur Op de Coul, ce bon serviteur de l'Eglise, dont
* Die 24 mensis Februarii a. 1964.
20 - ACTA, vol. VI, n. 5. — 4-5-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
306
Nous sommes heureux d'évoquer devant vous la pieuse mémoire. Depuis,
votre Organisation s'est magnifiquement développée. Elle représente
aujourd'hui plus de quatre-vingts nations et elle a l'audience de plusieurs
des plus hautes instances internationales. Nous Nous en réjouissons
profondément et Nous vous en félicitons.
Mais cette position même, acquise par l'activité de vos devanciers et
par la vôtre — et que se plaisait à reconnaître Notre Prédécesseur Pie XII
dans un des derniers discours de son glorieux pontificat — augmente
vos devoirs et vos responsabilités. Il Nous semble entendre arriver
jusqu'à Nous, en vos personnes, la voix des trente millions d'enfants
éduqués dans les écoles catholiques du monde entier : ceux qui seront un
ferment dans la société de demain, et contribueront à lui donner sa
physionomie et son orientation.
1
Vous sentez comme Nous combien de réflexions suggère une pareille
perspective ! Quelle sera la part du facteur spirituel, en général, dans ce
monde qui se transforme sous Nos yeux? quelle y sera, en particulier, la
place de l'école catholique? Comment celle-ci devra-t-elle évoluer, s'adapter, s'insérer dans les structures, si diverses suivant les Pays : tantôt
terres d'ancienne chrétienté, tantôt jeunes Etats arrivés de nos jours à
l'indépendance politique? Comment former, recruter, répartir les maîtres
auxquels l'Eglise confie cette jeunesse pleine d'entrain et toute tendue
vers un avenir riche de promesses? Toutes questions — entre bien
d'autres — auxquelles votre Onice est directement intéressé, et à la
solution desquelles il doit pouvoir apporter une contribution de premier
ordre.
Votre position au plan international, le retentissement que peuvent
avoir des orientations prises par votre Conseil — ou, prochainement, à
Léopoldville, par votre Assemblée Générale — Nous font ressouvenir
d'une maxime qui était chère à cet incomparable éducateur que fut
S. Ignace de Loyola : Quo univer solius, disait-il, eo divinius : plus large,
plus universel est le rayonnement d'une activité humaine, plus elle ressemble au gouvernement divin. Vous pouvez donc dire comme Saint Paul,
avec une humble fierté, et peut-être à plus juste titre que d'autres : Dei
adiutores sumus, nous sommes les coopérateurs de Dieu. Coopérateurs
dans l'œuvre incomparable qu'est l'éducation chrétienne de la jeunesse,
2
1
ème
Allocution à la S
L, 1958.. p. 696.
1 Cor. 3, 9.
2
Assemblée Générale de l'O. T. E. C, 14 septembre 1958, A. A. S.
Acta Pauli Pp. VI
307
et coopérateurs à un titre spécial en vertu du niveau élevé auquel se
situent vos interventions.
Aussi Nous ne pouvons vous laisser comme consigne de meilleur
souhait et de meilleur encouragement que celui-ci : poursuivez votre
action, intensifiez-la, élargissez-la encore dans toute la mesure du
possible, en collaboration avec les autres Organisations internationales
Catholiques intéressées à vos problèmes, et toujours avec l'accord et
sous le contrôle, comme vous le faites, des hiérarchies locales. Et Dieu
veuille bénir et faire fructifier au centuple vos bienfaisantes activités !
Nous le lui demandons de tout cœur, tandis que Nous vous accordons
à tous en Son Nom, en particulier à votre zélé Secrétaire Général
Monsieur Lindemans, à vos familles et à tous ceux que vous représentez
ici, une très paternelle Bénédiction Apostolique.
II
Ad Exc.mos Praesules, Sacerdotes Sacrasque Virgines Missionales, ex
australi regione nationis v. d. Sudan misere pulsos.*
Signor Cardinale,
Venerabili Fratelli e diletti figli, Missionari e Missionarie del
Sudan meridionale,
Vi accogliamo in un unico abbraccio di paterno affetto, e col cuore
pieno di tristezza e di commozione, in quest'ora trepida di grande preoccupazione per voi, per i fedeli delle vostre Missioni, per le opere di assistenza e di educazione, che avete dovuto forzatamente abbandonare.
Abbiamo seguito con immensa pena gli sviluppi della situazione,
giunta ora a così grave crisi; e con vivissima sollecitudine vi abbiamo
subito desiderati qui, nella Casa del Padre Comune, che è anche la
vostra, unitamente al diletto Figlio Nostro il Cardinale Gregorio Pietro
Agagianian, Prefetto della S. Congregazione di Propaganda Fide,
affinché il primo saluto al vostro sconsolato arrivo fosse quello del
Papa, che vi parla, per attestarvi la sua benevolenza, il suo appoggio,
il suo conforto.
Il Nostro pensiero va anche ai vostri confratelli, che vi hanno pre* Die 10 mensis Martii a. 1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
308
ceduto nella prova ; va a quelli rimasti laggiù, a mantenere con impari
forze accesa una fiamma, che deve continuare ad ardere e a far luce ; e
tutti, tutti comprendiamo nella Nostra preghiera, nel Nostro ricordo,
per dirvi che Gesù è con voi, secondo l'evangelica promessa, e che il suo
umile Vicario vi incoraggia e vi benedice.
Come non rattristarsi al veder concludersi così dolorosamente un
secolo di generose fatiche e di ansie apostoliche? La Chiesa cattolica,
per mezzo dei suoi benemeriti, eroici missionari, ha diffuso instancabilmente l'insegnamento di Cristo, portando con esso l'ordinato progresso
civile, culturale e sociale ; ha incrementato le opere di istruzione, di assistenza e di carità, cementando il popolo nei vincoli della vera pace e
della mutua costruttiva concordia. Solo questo è stato il suo programma,
fedele alla sua missione unicamente spirituale e benefica. Non desiderio
di supremazia, non cupidità di dominio, non ricerca di interessi materiali hanno sorretto l'azione dei modesti e invitti Sacerdoti, Religiosi e
Religiose, che, da più di cent'anni, lasciando la patria e i più santi
affetti, si sono prodigati per il bene di quelle popolazioni, amate come
il proprio sangue. Purtroppo in una regione del Paese da cui siete stati
espulsi una bufera violenta ha ora scompaginato ogni cosa, lasciando
le pecorelle senza il pastore, paralizzando le opere, seminando angoscia
e inquietudine.
Venerabili Fratelli e diletti figli,
All'attestazione commossa della vostra innocenza, confortata dalle
lacrime dei vostri fedeli, va unita la deplorazione per un provvedimento,
che manca dei motivi per cui lo si vuole giustificare, che contrasta al
buon nome ed al civile progresso della Nazione, e che lede i sacri e
comuni diritti della giustizia e della libertà.
Questo lamento sul trattamento indebito fatto a voi, e ad altri
insieme con voi, sorge perciò non tanto dalla Nostra voce, quanto dalla
voce della triste realtà delle cose. Ogni obbiettivo osservatore può rendersi conto di ciò.
Tuttavia, per l'amore che Noi portiamo a quel diletto Paese, come a
tutti i popoli dell'Africa, Noi desideriamo ancora nutrire e fin d'ora
esprimere la speranza che le Autorità Sudanesi vogliano riesaminare
con serena obbiettività l'intera questione.
È un esile filo di luce, che il Signore, che consola gli umili, lascia
1
1
Cfr. 2 Cor. 7, 6.
Acta Pauli Pp. VI
309
brillare in quest'ora di mestizia nelle nostre anime. È la fiducia, che
nasce dalle promesse di Colui, che non lascia soli i suoi figli nell'ora
della tribolazione, ma ne trae seme di futura fecondità, e ricchezza di
merito eterno : Qui seminant in lacrimis, in exsultatione metent... Venientes autem venient cum exsultatione, portantes manipulos suos.
Pur nel presente sconforto, non vi lasci quest'ardente aspirazione,
che si fa voto e preghiera ; e, soprattutto, sgorghi nel vostro cuore, come
una fonte d'acqua viva, la voce del Maestro Divino : Beati, qui lugent,
quoniam ipsi consolabuntur ... Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum caelorum.
La Nostra Apostolica Benedizione vuol essere conferma e riflesso
delle celesti compiacenze, e rinnovata testimonianza del Nostro sentito
affetto.
2
3
III
Habita in Basilica Vaticana, E.mis Patribus Purpuratis, Exc.mis Praesulibus, Praelatis et christifidelibus, qui aderant, cum statua aenea Pio XII
Summo Pontifici posita inauguraretur. *
Signori Cardinali, Venerati Fratelli e figli diletti, illustri Pignori
e Fedeli tutti qui presenti,
Noi dobbiamo compiacerci di questa cerimonia, che offre alla devozione e all'ammirazione Nostra e di quanti da oggi in avanti visiteranno
la Basilica Vaticana, un degno monumento alla venerata e gloriosa memoria di Papa Pio XII, che venticinque anni fa, in questo giorno dedicato al culto di San Gregorio Magno, era coronato Sommo Pontefice
della Chiesa romana ed universale ; e Noi dobbiamo far Nostre le parole
celebrative, testé pronunciate, con altezza di pensiero e con profondità
di sentimenti, dal Signor Cardinale Gregorio Pietro Aganianian, a nome
proprio ed a nome dei Signori Cardinali creati dal compianto medesimo
Pontefice, ai quali risale il merito dell'erezione di questo monumento
stesso.
i
Noi per primi e Noi più di tutti. Noi per primi a cui è toccata la
formidabile sorte di succedere al Papa Pio XII sulla Cattedra dalla
2
Ps. 124, 4-5.
Matth. 5, 5, 10.
* Die 12 mensis Martii a. 1964.
3
310
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
quale emerse, per un ventennio, la grande figura di Lui, grande come
uomo e grande come Pontefice ;i Noi, a cui perciò preme l'ansia di scongiurare che non sia, per caso, commisurata, nell'opinione degli uomini,
l'altissima statura di Lui dall'infima Nostra.
Noi per primi, dicevamo, dobbiamo compiacerci che raccogliendo
l'eredità di Pio XII, custodita, accresciuta e tramandata a Noi dal suo
immediato Successore e Nostro Predecessore Papa Giovanni XXIII di
non meno cara e venerata memoria, ne conosciamo il peso ed il valore,
e non possiamo che desiderare e godere che a tale eredità sia dato con
un degno monumento come questo l'attestato del merito, ch'essa ebbe
nel tempo della sua formazione e che deve avere nella storia che verrà.
Gli ineffabili tesori di una grande scuola
Noi più di tutti dobbiamo compiacerci, che avemmo la fortuna e
l'onore di prestargli per lunghi anni, in intima e quotidiana conversazione, i Nostri umili, ma fedelissimi servizi ; Noi che godemmo di tanta
sua confidenza, di tanta sua fiducia, di tanta sua affabilità; Noi che
fummo testimoni ammirati, anche se pigri discepoli, dell'assoluta dedizione al suo apostolico ufficio, da lui compreso e meditato con insonne
coscienza ; testimoni della mitezza dell'animo suo, anche se fermo, complesso e quasi pago sovente della sua solitaria riflessione; testimoni
della sua inappuntabile pietà religiosa, non troppo propensa per verità
alle celebrazioni esteriori del culto, ma rivolta piuttosto a intime effusioni e a personali osservanze; testimoni ancora dell'incomparabile
vigore del suo ingegno, della eccezionale potenza della sua memoria,
della mirabile versatilità del suo spirito, della sua fenomenale resistenza
al lavoro nonostante le esili membra e la gracile salute ; testimoni della
rara sua capacità ad avvertire ed a curare le piccole cose relative alla
perfezione sostanziale e formale del suo lavoro, con la simultanea e
sempre vigilante attenzione alle grandi cose, in cui era impegnata la
sua attività; Noi che potemmo cogliere le espressioni intime e native
del suo trepidante e intrepido senso di responsabilità, rivolto tanto ad
ogni affare che entrava nel cono luminoso della sua immediata attenzione, quanto allo studio, alla ricerca, allo sforzo di percepire, sotto il
sovrano lume del divino volere, nel rigoroso ossequio del suo mandato
apostolico, nel profondo amore alla santa Chiesa, nel cordiale calcolo di
nessuno indebitamente offendere, di tutti possibilmente edificare, la diffìcile, l'ardua, spesso dapprima quasi indecifrabile, ma poi immancabile
e chiara, e quindi inflessibile linea del suo sacro dovere.
Acta Pauli Pp. VI
311
Noi potremmo, a questo riguardo, dire ben di più ; ma non è questo
il momento di tessere la biografìa, o di fare l'apologia di un tanto Pontefice. Noi dobbiamo dire semplicemente, in questo momento, che siamo
contenti di vedere sigillata nel bronzo dalla perizia, dall'arte dello scultore Messina, la maestosa e qui impressionante figura del Papa Pio XII.
E siamo contenti perché Ci sembra che il monumento non sia uno sfoggio
di fasto vanitoso, ma un segno di pietà, di bellezza e di storia, che reca
non solo decoro nuovo alle pareti di questa Basilica, ma vi fissa una luce,
ai cui raggi sarà bene sostare per avere ammonimento e conforto di religioso sentimento, di multiforme sapienza, di umana bontà.
Per la nostra generazione poi, che lo ha conosciuto, che vede ora
allontanarsi nel passato la sua figura, che passa all'esperienza di tempi
nuovi, e che, miste a voci di plauso e di rimpianto, sente sollevarsi nei
riguardi della memoria del papato di Pio XII voci di critica e perfino
ingiusti ed ingrati clamori di biasimo e di accusa, servirà la sosta davanti a questa ieratica e drammatica figura per sentire sorgere nell'animo
doverosi e naturali due atti principali : di ricordo e di riconoscimento.
A ricordare infatti c'indurrà questa statua, che nel suo vivo e quasi
concitato aspetto risveglia spontanea la domanda : chi è? quale fu la
vita di colui che è qui rappresentato? Dovremo ricordare una vita
sacerdotale, pura, pia, austera, laboriosa, spesso sofferente, tutta rivolta
allo studio, alla preghiera, al servizio della Chiesa. Dovremo ricordare
quale il disegno di questa vita: era Romano (da Innocenzo XIII, cioè
da oltre due secoli, Roma ebbe Papi d'altra origine che non sua) ; sacerdote zelante, professore all'Apollinare, assunto alla Segreteria di Stato,
fu segretario per la codificazione del Diritto canonico (tutto il Codice
passò per le sue mani), poi Nunzio in Baviera e Germania, vi concluse
concordati preziosi, Segretario di Stato, stimatissimo dal Papa Pio XI,
per nove anni, e Papa dal marzo 1939 all'ottobre 1958. E quale fu la sua
opera : la principale, come è stato detto, fu il magistero, nella parola,
negli scritti, negli atti. Sono alla portata di tutti i venti volumi dei suoi
discorsi, pronunciati durante il suo Pontificato, e da lui preparati con
cura, coni passione, con fatica quotidiana ; dovrebbero esserlo non meno
le quarantatre Encicliche di Pio XII, alcune delle quali di grande importanza e di grande mole : il Concilio Ecumenico in corso non le ignora.
Sommano ad alcune centinaia le Costituzioni apostoliche emanate da
lui : ricordiamone una, la Bolla dogmatica sull'Assunzione di Maria
312
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Santissima al Cielo. Nessun Pontefice ha tanto parlato ed ha tanto
scritto. L'opera dottrinale di Pio XII arricchisce grandemente il patrimonio culturale della Chiesa.
« Defensor Civitatis » e alfiere della pace
E la sua attività? Questa meglio si ricorda se si commisura agli avvenimenti che circondarono la vita di Papa Pio XII ; basti ricordare : il
nazismo, la guerra, il dopoguerra. E qui il nostro ricordo dovrà diventare riconoscimento, anzi riconoscenza.
Davanti a questa figura di Pontefice, nella quale qualche cosa delle
trepidazioni e delle sofferenze della guerra sembra riflettersi, dovremo
riconoscere a lui dovuto il titolo che il popolo romano, nel giorno della
liberazione, 4 giugno 1944, sembrò tributargli : Defensor Civitatis. Sì, se
Roma non sofferse maggiori rovine di quelle inflitte ad alcuni suoi quartieri periferici, lo deve principalmente a questo Papa. Ciò non si potrà,
non si dovrà dimenticare ! La memoria di lui dev'essere cara e sacra
per quanti professano all'Urbe culto ed amore, per quanti vi hanno
dimora, interessi e memorie. Questo monumento sia doveroso segno
della gratitudine Nostra e legittimo trofeo alla sua memoria.
Né questa difesa fu il solo merito che la pubblica riconoscenza deve
attribuire all'opera sagace e coraggiosa di Pio XII : per quanto le
circostanze, misurate da lui con intensa e coscienziosa riflessione, glielo
permisero, voce ed opera egli impiegò per proclamare i diritti della giustizia, per difendere i deboli, per soccorrere i sofferenti, per impedire
mali maggiori, per appianare le vie della pace. Non si potrà imputare a
viltà, a disinteresse, a egoismo del Papa, se malanni senza numero e
senza misura devastarono l'umanità. <25hi sostenesse il contrario, offenderebbe la verità e la giustizia. Se i risultati degli studi, degli sforzi, dei
tentativi, delle preghiere e dell'opera umanitaria e pacificatrice di
Pio XII non furono pari ai suoi desideri ed agli altrui bisogni, non mancò
a lui il cuore per far suo il dramma d'iniquità, di dolore e di sangue del
mondo straziato in guerra e invasato dal furore del totalitarismo e dell'oppressione.
Fu eminentemente il Papa della pace, dei diritti della persona umana, dell'organizzazione ordinata e fraterna dei popoli e delle classi
sociali. Gliene rende testimonianza il suo Successore Papa Giovanni XXIII, traendo dagli scritti di Pio XII il nerbo di dottrina, per cui
sono giustamente famose le due Encicliche Mater et Magistra e Pacem
in terris.
Acta Pauli Pp. VI
313
E fu un amico del nostro tempo ; il dialogo con tutte le forme della
vita moderna, mediante il criterio risolutivo nella bontà e nella verità
del Vangelo dei problemi presenti, fu da lui sistematicamente aperto
ed iniziato.
Ricordarlo è pietà, riconoscerlo è giustizia.
Seguirne gli insegnamenti e gli esempi sarà conforto. E ripensarlo
a noi vicino, ancora amico, ancora maestro, ancora padre, nella comunione dei Santi, sarà per noi tutti non fallace speranza.
NUNTII RADIOPHONICI
I
Christifidelibus Foederatarum Septemtrionalis Americae Civitatum,
ob
annuam in illis dioecesibus pecuniae collationem peragendam ad opem
ferendam hominibus, qui in egestate versantur.*
Beloved Sons and Daughters,
It is a source of great joy for Us to have this opportunity of
addressing the people of the United States of America, a nation that
is very close to Our heart. And We are particularly happy to do so at
this time, when Our Venerable Brothers, the American Bishops, are
making their annual appeal on behalf of the needy in other lands.
Your nation has been very sensitive to the sufferings and to the
wants of the poor and the displaced of ali races and creeds. For many
years now, guided by the criterion of fraternal love, the Catholic
Bishops have rallied support for their Relief Fund, and through their
excellent Organization, the Catholic Relief Service of the National Catholic Weifare Conference, they have dispersed timely assistance according to an ever expanding world-wide program.
We are well aware of all that the American people have done through
their government and through numerous welfare agencies to ease the
suffering of many millions of people in less fortunate áreas of the world.
The generosity of the American people of all faiths has won not only
the gratitude of everyone but also their admiration and affection.
* Die 8 mensis Martii, Dominica quarta Quadragesimae.
314
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
We shall offer Our fervent prayers to Almighty God that He will
continue to bless in abundance the people of the United States of America who have been so constant in these works of mercy and love. And
We extend to all of them Our blessing and Our fervent good wishes.
II
Christifidelibus Dominicianae Reipublicae, cum sacra missio ad populi
pietatem in archidioecesi Sancti Dominici excolendam finem haberet.*
Amadísimos hijos de la República Dominicana :
Os hemos acompañado estos días de la Misión general para la
Arquidiócesis de Santo Domingo con una oración especial, en la que
hemos invocado las gracias de Dios sobre vosotros a fin de que ellas os
hicieran ver a cada uno en este momento particular, de decisiones tálvez
definitivas para vuestra vida espiritual, « cómo debéis caminar y agradar
a Dios ... para adelantar cada vez más
Estamos seguros de que al empeño puesto por los misioneros y
sacerdotes en preparar vuestras almas a la visita de Dios, habéis
correspondido con una colaboración dócil, consciente y amorosa, y de
que no en vano ha pasado el Señor llamando a vuestra puerta y pidiendo
entrar en vuestro corazón, en vuestro hogar, en vuestro puesto de trabajo.
El diálogo que en la intimidad se ha entablado con Cristo ha sido sereno ;
su mirada, ciertamente de padre, de maestro, de amigo; su palabra,
de aliento hacia compromisos e ideales superiores, de invitación apremiante a la vida de la gracia, a la regeneración espiritual, que tálvez
vaya unida a la alegría del abrazo por el retorno a la casa paterna. ¡ Solo
Dios conoce las maravillas que su misericordia ha obrado en el secreto de
las conciencias !
El mensaje de Jesús ha resonado potente, mensaje que — ¿queréis
que os lo recordemos? —- es de paz para vuestro espíritu reconciliado
con Dios por la sangre de Cristo, esa sangre redentora que trasforma y
sublima la humanidad en el curso multiforme de su historia. Y esta
purificación de la conciencia en el misterioso fluir de la gracia, como
* Die 15 mensis Martii a. 1964.
1 Thess. 4, 1.
1
Acta Pauli Pp. VI
315
rayo blanco de sol que se quiebra en arco iris, se ha aecho también sin
duda llamamiento a la fraternidad en la justicia y el amor, exigencia de
comunicar a los demás esa misma vida sobrenatural, y ojalá en muchos
vocación de apostolado.
En efecto, al profundizar el tema arcano de la gracia de Dios — que
visita al hombre, « levantando al miserable de la tierra, levantándolo
del barro para sentarlo con los nobles de su pueblo e introduciéndolo en
la familia de Dios » , — habéis podido entonces alzar la vista, y por
encima de las realidades terrestres contemplar el rostro del Padre
celestial cuya imagen de bondad os es ahora más viva, más atrayente ; y
habéis mirado después al prójimo que, como miembro de esa misma
familia, se siente con idéntico derecho a llamar Padre a Dios.
La pacificación interior, de quien ha violado la justicia u ofendido la
caridad, es acto de conversión y de reconciliación con Dios, pero incluye
y supone otra vertiente obligada hacia el prójimo con el que ha de reconciliarse si quiere que el don ofrecido sobre el altar suba en olor de
suavidad al Altísimo. El cristiano, que estima en su valor verdadero la
gracia divina de adopción no puede mantener en su corazón la discordia
con el propio hermano, y, si esto hace, no dirá sin mentira que ama a
Dios.
2
3
4
La conciencia de formar parte de un cuerpo social, como es la Iglesia,
facilita y favorece las relaciones de la convivencia humana y abre nuevos
campos a la caridad, la cual, si ha de ser efectiva, ha de dar al organismo
eclesial aportación de obras, de apostolado, de entrega. El impulso
apostólico brotará también como exigencia de la meditación de la vida
sacramental, del agradecimiento por la fe recibida en el bautismo, del
compromiso adquirido en la confirmación de dar testimonio de Cristo,
de la obediencia al llamado de la Jerarquía, de la consideración y estudio
de la realidad que pide, que reclama apóstoles para segar tanta mies
como espera sobre todo en el sector catequístico, familiar y social.
Amadísimos hijos : Que los buenos propósitos de estos días tengan la
deseada proyección sobre el cuadro entero de vuestras actividades :
sobre el hogar, donde el matrimonio debe ser tenido como cosa sagrada,
santificada por la gracia y la ley de Dios ; sobre la vida social, en que
la justicia y la caridad pueden imponer sacrificios, renuncias, com-
2
3
4
Ps. 112, 7-8.
Cfr. Matth. 5, 23-24.
Cfr. 1 Io. 4, 20.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
316
prensión, iniciativas en orden a aplicar con los hechos la doctrina social
de la Iglesia ; sobre la vida cívica, la cual en toda comunidad nacional
exige unión y colaboración al bien común aun a costa de intereses
particulares en aras de un futuro mejor.
Las tradiciones religiosas del pueblo dominicano, su afán de superación, su proverbial generosidad son timbre de gloria y fundada promesa
de estos bienes. Deseamos expresaros, hijos amadísimos, toda Nuestra
confianza, el afecto con que elevamos al Cielo, al Salvador Jesús, a su
Madre Santísima la Virgen de Altagracia, Nuestra plegaria por vosotros en demanda de días de paz estable, de concordia fraterna, de creciente prosperidad cristiana. ¡ Tú, Señor, que tienes pensamientos de
paz y no de aflicción, escucha la voz de los que hoy con corazón contrito
te invocan ! Derrama sobre las familias tus bendiciones, sobre las
asambleas de los que gobiernan tu luz, sobre los corazones de todos tu
gracia para que como, nos hace pedir la liturgia del tiempo cuaresmal,
todos se alegren guiados hacia su destino eterno por tu diextra.
5
Con estos votos os damos a vosotros, y en particular a tí, Venerable
Hermano Arzobispo de Santo Domingo, a los demás miembros del Episcopado, a los Misioneros, al Clero y fieles todos, en prenda de la divina
asistencia, Nuestra Bendición Apostólica.
5
Cfr. Hymn. ad Laudes T. Quadrag.
Acta Ioannis Pp. XXIII
317
ACTA IOANNIS PP. XXIII
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
TEGUCIGALPENSIS
(COMAYAGUENSIS)
Ab archidioecesi Tegucigalpensi quibusdam detractis territoriis, nova
dioecesis conditur « Comayaguensis » nomine.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Qui Dei arcano consilio universae Ecclesiae Magistri Rectoresque
positi sumus, omni ope contendimus ut catholicae rei ordinationi per
terrarum orbem quantum in Nobis est consulamus ut « sermo Dei currat et clarificetur » (2 Thess. 3, 1) divinaeque redemptionis bona facilius hominibus impertiantur. Qua de re libenti sane animo precibus concedimus venerabilis Fratris Sanctis Portalupi, Archiepiscopi titulo Christopolitani atque in Honduria Republica Apostolici Nuntii, cui visum
est bene fieri si, detractis ab archidioecesi Tegucigalpensi territoriis,
nova ibidem locorum constitueretur dioecesis. Summa igitur Nostra
potestate, ante audita sententia venerabilis Fratris Hectoris Henrici
Santos, Archiepiscopi Tegucigalpensis, consensuque eorum suppleto qui
aliquod ius in hac re habeant vel se putent habere, sequentia decernimus.
Ab archidioecesis Tegucigalpensis territorio integrum territorium distrahimus civilium provinciarum, quas Departamentos vocant, quibus
nomina Comayagua et La Paz, ex eoque novam dioecesim constituimus
Comayaguensem appellandam, quae iisdem finibus cingetur quibus civiles provinciae ter minan tur. Novae dioecesis ambitu decem paroeciae
circumicientur, quarum nomina sunt : Comayagua, Villa San Antonio,
El Rosario (Opoteca), Siguatepeque, La Libertad et Minas de Oro, quae
finibus continentur civilis provinciae seu Departamento cui nomen Comayagua; La Paz, Marcala, Opatoro et Aguanterique, quae sunt intra
fines civilis provinciae, seu Departamento, cui nomen La Paz. Nova
ergo dioecesis confinis erit : ad septemtrionem civilibus provinciis seu
Departamentos Cortés et Yoro cognominatis ; ad orientem solem civili
318
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
provinciae sen Departamento Francisco Morazán cognominato ; ad meridiem autem civili provinciae seu Departamento Valle cognominatae et Reipublicae Salvatorianae ; ad occidentem denique solem civilibus provinciis
seu Departamentos Intibucá et Santa Barbara. Novae circumscriptionis
sedem Episcopus in urbe ponet cui nomen Comayagua, cathedram vero in
templo curiali ibidem exstante B. M. V. nulla labe conceptae sacro, quod
ad dignitatem cathedralis templi evehimus, cum iuribus et honoribus.
Etiam sacer Antistes, ut aequum, iis omnibus iuribus utetur et privilegiis
quibus residentes Episcopi per orbem terrarum fruuntur, oneribusque
congruis obligabitur. Sive dioecesis Comayaguensis praeterea sive eius
Praesul Sedi metropolitanae Tegucigalpensi subicientur tamquam suffraganei. Volumus etiam Canonicorum collegium condatur, ad normas per
alias sub plumbo litteras edendas, quod tamen antequam fiat permittimus
Consultores dioecesani deligantur, qui Episcopo consilio assint. Mensam episcopalem, quam vocant, sive Curiae emolumenta constituent,
sive liberae fidelium collationes bonorumque pars quae ex praescripto
canonis 1500 C. I. C. novae Ecclesiae obvenient. Decernimus autem ut
in nova dioecesi minus saltem Seminarium exstruatur pueris excipiendis
qui ad sacerdotium Dei gratia invitentur ; quod ad normas iuris communis fiat atque secundum regulas Sacrae Congregationis de Seminariis
et Studiorum Universitatibus. Cum vero iuvenes eo adoleverint ut philosophiae atque sacrae Theologiae operam dare debeant, tunc qui meliores fuerint Romam mittantur Collegio Piano Latino Americano excipiendi. De clero autem haec decernimus : ut videlicet sacerdotes Ecclesiae illi accenseantur in qua beneficium aut officium, post has litteras
ad effectum adductas, habeant ; ceteri vero clerici seminariique tirones
in qua legitimum habeant domicilium. Regimen dioecesis, administratio, electio Vicarii Capitularis, sede vacante, cetera eiusmodi iure canonico temperentur. Documenta denique et acta quae ad novam dioecesim respiciant statim ad eius Curiam mittantur, in tabulario rerum
religiosarum magna cura custodienda. Ceterum quae per has Litteras
mandavimus exsequenda curabit venerabilis Frater Sanctes Portalupi,
quem diximus, vel per se ipse vel per alium, factis ad id necessariis facultatibus. Re autem peracta idem documenta exarari iubebit, eademque
sinceris exemplis ad Sacram Congregationem Consistorialem cito mittet.
Quod si alius eo tempore Apostolicae in Republica Honduria Nuntiaturae praeerit, hic quae iussimus faciet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
319
Acta Ioannis Pp. XXIII
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo buius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die tertio decimo mensis Martii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus
Nostri quinto.
Pro S. R. E. Cancellario
& HAMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. GONFALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis
8. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Iosephus Rossi, Ep. tit. Palmyrenus, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco >g Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. SJf.
II
COTONUENSIS
(ABOMEIENSIS)
Divisa
archidioecesi
Cotonuensi,
nova
quaedam
dioecesis
constituitur
« Abomeiensis » appellanda.
IOANNES EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Christi iussum, quod sanctissimis Apostolis dedit caelos ascensurus,
ut mundum universum peragrati cunctis gentibus Evangelium salutis
praedicarent, cum ipsis Apostolis tum etiam eorum successoribus Romanis Pontificibus ita sollemne et sanctum semper fuit ut ad idem mandatum et verba et facta sua omnia referrent : nihil est enim in Eccle-
320
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sia, Christi sponsa fidelissima, tam pretiosum quam christiani nominis
propagatio, ex qua scilicet, tamquam ex capite et fonte, gloria Dei summa promanat. Quae sane causa est cur Nos, qui vices Christi gerimus
apud homines, aequo animo novas dioeceses constitui curemus, id certum habentes fore ut auctis Episcopis christianae religioni prosperius
cedere possit. Quae cum ita sint, cum Sacrae Congregationi de Propaganda Fide visum sit novam in Ee publica Dahomey dioecesim condere,
Nos de sententia venerabilium Fratrum Ioannis Baptistae Maury, Archiepiscopi titulo Laodicensis in Phrygia atque Apostolici in Africa
Occidentali Delegati, et Bernardini Gantin, Archiepiscopi Cotonuensis, re bene reputata, haec quae sequuntur, decernimus et iubemus. Ab
archidioecesi Cotonuensi totum territorium distrahimus quod subpraefecturas civiles comprehendit nomine Abomey, Savalou, Savé, Dassa et
Zagnanado; quibus terris novam dioecesim constituimus Abomeiensem
cognominandam et clero in eadem terra nato concredendam. Quo vero
aptius fines novae dioecesis definirentur, scilicet audito venerabili Fratre
Natali Boucheix, sacro Portus Novi Praesule, eam partem subpraefecturae civilis quam per vulgus Zagnanado dicunt quaeque ad dioecesim
Portus Novi pertinet, ab hac dividimus, atque Abomeiensi dioecesi attribuimus. Novam circumscriptionem Sedi metropolitanae Cotonuensi
suffraganeam constituimus, eaque iurisdictioni Sacrae Congregationis
de Propaganda Fide obnoxia manebit. Eius praeterea sedes episcopalis
in urbe Abomey erit, cathedra vero in templo SS. Petri et Pauli, in
eadem civitate, quod videlicet ad cathedralis dignitatem attollimus, cum
debitis iuribus. Canonicorum collegium condatur; quod si pro locorum
difficultatibus fiat impossibile, Episcopus Consultores dioecesanos eligat, qui consilio et ope ei assint. Cetera omnia ad iuris Canonici normam
temperentur. Condita vero per harum litterarum effectionem dioecesi,
documenta et acta quae ad novam Ecclesiam quoquo modo respiciant,
ad eius Curiam episcopalem mittantur, religiose in tabulario custodienda. Ceterum haec quae iussimus, venerabilis Frater Ioannes Baptista Maury ad exitum adducet, vel quem ipse delegaverit. Re autem
acta, ipse documenta exarari faciet, quorum sincera exempla ad Sacram
Congregationem Fidei Propagandae cito mittet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta oflS.cere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini prae-
Acta Ioannis Pp. XXIII
321
terea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die quinto mensis Aprilis, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
quinto.
IACOBUS A. Card. COPELLO
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
8. R. E. Cancellarius
8. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Iosephus Rossi, Ep. tit. Palmyrenus, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco £8 Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. 76.
III
CHICLAYENSIS
(CHOTENSIS)
E dioecesi Chiclayensi quaedam territoria detrahuntur, quibus nova praelatura nullius conditur, nomine « Chotensis » appellanda.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Pontificale munus, quo ut fideliter fungeremur (cf. Mt. 16,17 ss.) Dei
consilio et voluntate Vocati sumus, quodque iuxta sanctissimum Christi
Evangelium (cf. Io. 21, 15-17) Patrumque sententiam (cf. Aug. In Io.,
ad cap. 21,15-17) tamquam « officium amoris )) semper duximus, profecto
id efficit ut cogitationes Nostras omnes eo intendamus ut, videlicet,
Christi gregi, qui in frequentissimis orbis terrarum oris consistit curisque Episcoporum commissus est, opportune consulamus, facta nempe
maxima facultate fidem suam christianam in pectoribus alendi, ad
cuius imperium et praescripta iidem omnia peragant. Quoniam ergo
21 - ACTA, vol. VI, n. 5. — 4-5-1964.
322
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
venerabilis Frater Romulus Carboni/ Archiepiscopus titulo Sidoniensis et in Republica Peruviana Apostolicus Nuntius, ab Apostolica Sede
expostulavit ut, quibusdam separatis territoriis a dioecesi Chiclayensi,
nova in ea Republica praelatura « nullius » constitueretur, Nos id reputantes christianae religioni ibi loci valde favere posse, re bene considerata sententiamque rogato venerabili Fratre Daniele Figueroa Villón,
Episcopo Chiclayensi, de Nostra summa auctoritate haec, quae sequuntur, decernimus et statuimus. A dioecesi Chiclayensi territorium civilium provinciarum separamus, quas vulgo Chota et Cutervo cognominant ; quo novam praelaturam « nullius )) condimus Chotensem appellandam, cuius hi erunt fines : ad septemtrionem, dioecesis Piurensis et
praefectura apostolica S. Francisci Xaverii; ad orientem, dioecesis
Chachapoyasensis ; ad meridiem, dioeceses Caiamarcensis et Chiclayensis; ad solis occasum, denique, dioecesis Chiclayensis. Caput novae
circumscriptionis urbs Chota erit, in eaque Episcopus domicilium suum
statuet, cathedra doctrinae docendae in templo paroeciali collocata,
Sanctis omnibus dicato, cui omnia iura facimus talibus debita aedibus,
praelaturam Chotensem Truxillensi Sedi suffraganeam constituimus,
cuius sacro Praesuli Praelatum Ordinarium subicimus ad normam iuris.
Qui praeterea minus saltem Seminarium condat, pueris ad sacerdotium
vocatis excipiendis; quod ad praescripta iuris communis et secundum
regulas Sacrae Congregationis de Seminariis et Studiorum Universitatibus faciat. Cum vero iuvenes eo pervenerint ut philosophiae et theologiae incumbere debeant, tunc optimos Romam mittet in Collegium Pontificium Pianum Latinum Americanum sacris disciplinis recte imbuendos. Mensam praelaticiam constituent : dos a civili potestate danda,
fidelium collationes, Curiae proventus, et pars bonorum congrua quae
novae Ecclesiae obtinget, iuxta canonem 1500 C. I. C. Ad clerum quod
attinet, censemus ut his litteris ad effectum adductis sacerdotes qui in
nova Sede vel beneficium vel officium habeant, eidem ascribantur ; ceteri vero clerici Seminariique tirones, ei in qua legitime degant. Censemus postremo ut documenta et acta quae ad novam praelaturam respiciant, vel ad eius cives, cito ad eius Curiam mittantur, ibique in tabulario rerum religiosarum serventur. Ceterum haec omnia venerabilis
Frater Romulus Carboni exsequi studebit vel quem ipse delegaverit,
factis ad rem necessariis potestatibus. Re vero acta, idem documenta
exarari iubebit, quorum sincera exempla ad Sacram Congregationem
Consistorialem quam primum mittet. Quod si alius eo tempore Nuntiaturae Apostolicae praesit, hic mandata Nostra haec faciet.
Acta Ioannis Pp. XXIII
323
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die septimo mensis Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
quinto.
Pro 8. R. E. Cancellario
ffi HAMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONFALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis
8. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Franciscus H. Ferretti, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. J¡9.
IV
OTTAVIENSIS
(HULLENSIS)
Detracto territorio ab archidioecesi Ottaviensi, nova dioecesis conditur
« Hullensis » appellanda.
IOANNES EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quia dioecesim condere non modo est territorium ab alia Ecclesia,
quasi ramum ex arbore, decerpere, certisque finibus constitutis in propriam formam redigere, verum etiam proprio Episcopo instruere, qui
omnes et labores, et curas, et industrias in eo collocet ut christianum
324
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
populum quem gubernandum suscepit quam sapientissime regat tamquam si diligentissimus pater filiis praesit, idcirco Nos, quos Deus voluit
arcano decreto in tanto fastigio collocare, quam aequissime novas dioeceses condi curamus id scilicet bona spe existimantes ut, multiplicatis
pastoribus, gregis etiam commoda et utilitates feliciter augeantur. Cum
ergo venerabilis Frater Sebastianus Baggio, Archiepiscopus titulo Ephesinus et in Canadia Apostolicus Delegatus, ab hac Apostolica Sede
petierit ut ibi loci nova dioecesis constitueretur, libenti animo huic
postulationi concedimus, sententiamque rogatis cum venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus Sacrae Congregationi Consistoriali praepositis, tum etiam venerabili Fratre Maria Iosepho Lemieux,
sacro Ottaviensi Praesule, haec quae sequuntur decernimus et iubemus.
Ab archidioecesi Ottaviensi territorium separamus civilis provinciae
Quebecensis, eoque dioecesim condimus, quae ab urbe Hull, Hullensis cognominabitur, cuiusque hi erunt fines : ad occasum, communes
limites comitatuum, qui dicuntur, Gatineau et Pontiac, qui sunt fines
orientales archidioecesis Sherbrookensis ; ad septemtriones, termini septentrionales plagarum vulgo appellatarum Aylwin et Hinks, quae sunt
in comitatu Gatineau, Browman, Villeneuve, Lathbury, Hartwick, Suffollk et Ponsonby, in comitatu Papineau, usque ad meridionales fines
dioecesis Montis Laurei; ad orientem solem, communes fines comitatuum
vulgari appellatione Papineau et Argenteuil dictorum, qui simul sunt
limites occidentales dioecesis S. Hieronymi; ad meridiem, denique,
flumen Ottawa, quod inter archidioecesim Ottaviensem et novam dioecesim interfluit. Dioecesis caput urbs Hull erit, in eaque Episcopus cathedram ponet suae auctoritatis, in templo scilicet Iesu Christo Redemptori dicato, quod ad cathedralis aedis honorem tollimus. Nova Sedes
Ottaviensi metropolitanae Ecclesiae suffraganea erit, iuxta normas iuris communis. Eius autem mensam episcopalem constituent : Curiae
emolumenta, fidelium collationes, bonorum congrua pars quae eidem
obvenient divisis bonis archidioecesis Ottaviensis ad normam canonis
1500 C. I. C. Canonicorum collegium praeterea condatur; interim autem Consultores dioecesani deligantur, qui Episcopo auxilio, consilio
assint. Constituta vero dioecesi, eo ipso Sacerdotes qui beneficium seu
officium in eius territorio habeant, eidem sint ascripti tamquam proprius
clerus, ceteri vero clerici Seminariique tirones ei Ecclesiae addicantur,
in qua legitime degant. Documenta postremo et acta ad novam circumscriptionem respicientia cito ad eius Curiam episcopalem mittantur, in
tabulario religiose custodienda. Ceterum haec quae iussimus venera-
Acta Ioannis Pp. XXIII
325
bilis Frater Sebastianus Baggio effici curabit vel quem. ipse delegábit,
factis ad rem facultatibus; re vero acta, documenta exarari iubebit,
quorum sincera exempla ad Sacram Congregationem Consistorialem
magna cura mittet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die septimo et vicesimo mensis
Aprilis, anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri quinto.
IACOBUS A. Card. COPELLO
CAROLUS Card. CONFALONIERI
8. R. E. Cancellarius
8. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Iosephus Rossi, Ep. tit. Palmyrenus, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
1
Loco £8 Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. 10.
•Y
SIDEROPOLITANAE
In cathedrali templo dioecesis Sideropolitanae Canonicorum collegium
constituitur.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Solet Catholica Ecclesia, exempli gnara Conditoris, qui Apostolorum collegium sibi ascivit per quos in hominibus verbum Dei diffunderetur, Ecclesiarum rectoribus, Episcopis nempe, virorum coetum,
326
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
quasi sacrum senatum, adiungere (cfr. Ignat., Trall. 2, 1), qui sua prudentia ac pietate, Praesule duce, fidelium bono allaborent, divinique
cultus gloriam splendoremque adaugeant. Qua re, cum venerabilis Frater Stephanus Laszlo, Episcopus Sideropolitanus, petierit ut in sua
cathedrali aede, Deo in honorem S. Martini Turonensis dicata, Canonicorum collegium conderetur, idque Sacra Congregatio Consistorialis,
post auditum venerabilem Fratrem Opilium Rossi, Archiepiscopum titulo Ancyranum et in Austria Apostolicum Nuntium, factis olim a Nobis
facultatibus, faciendum decreverit, Nos acta Sacrae Congregationis probantes, consensuque eorum suppleto qui hac super re aliquod ius vel
habeant vel se putent habere, haec iubemus. In cathedrali templo dioecesis Sideropolitanae Canonicorum collegium constituimus, quod ad
normam art. 4 Conventionis inter Sanctam Sedem et Moderatores Reipublicae Austriacae, die x x u i mensis Iunii anno MCMLX initae duabus
Dignitatibus efficietur, Praeposito nempe et Custode, atque Canonicis,
quorum unus erit Theologus, alter Poenitentiarius. Dignitatum assignatio penes Apostolicam Sedem erit ; Canonicatuum vero ab Episcopo
fiet, ad normam iuris canonici; tamen indulgemus ut, quoad congruis
bonis iidem instruantur, possint etiam iis attribui sacerdotibus qui alio
beneficio fruantur, etsi cum animorum curatione coniuncto. Parochus
autem eiusdem ecclesiae cathedralis e Canonicorum collegio eligatur,
ad iuris normam, sit tamen amovibilis. Ad sacra facienda quod attinet,
ad precesque proprias canonicorum censemus ut semel in mense fiant,
die scilicet quo suetus habetur conventus canonicorum, ceterisque praeterea diebus sollemnioribus qui per capitulares constitutiones, quam
primum condendas, edicentur ; resque absolvetur unius horae psalmodia
missaeque celebratione. Cum autem deceat eos qui in Episcopi consilium
et senatum asciscuntur singularibus insignibus condecorari, sinimus
ut Dignitates et Canonici in suae dioecesis finibus habitum quem vocant (( pianum » adhibeant, nempe caligas et collare violacei coloris,
vestem talarem nigram cum ore textibus orbiculis et ocellis violaceis,
sericam zonam violaceam cum laciniis pariter sericis et violaceis. In
choro autem induant rochetum cum reflexu in manicis rubini coloris
opere reticulato exornato, mozetam laneam violaceam absque caputio
et, iuxta temporum opportunitatem, cappam cum pellibus albi coloris
atque biretum violaceum. Concedimus etiam Canonicis privilegium gestandi catenam cum parva cruce, Dignitatibus insuper anulum, Praeposito demum collegii privilegium sacra sub infula celebrandi. Ad cetera
respicientes, officia nempe, munera, iura et privilegia Canonicorum,
Acta Ioannis Pp. XXIII
327
alia eiusmodi, iubemus ut normae serventur iuris communis. Itaque,
collegio Canonicorum condito, eo ipso Consultores dioecesani a suo munere cessabunt. Ceterum ad haec omnia perficienda venerabilem Fratrem Opilium Rossi legamus, vel quem ipse delegaverit ad exitum adducet, factis necessariis potestatibus. Idem, re acta, documenta exarari
curabit, eademque sinceris exemplis ad Sacram Congregationem Consistorialem cito mittet. Quod si alius eo tempore apostolicae in Austria
Nuntiaturae praesit, hic mandata Nostra omnia faciet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis eûicacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta oificere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si
ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die primo mensis Maii, anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
quinto.
Pro S. B. E. Cancellario
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI CAROLUS Card. CONFALONIERI
a publicis Ecclesiae negotiis
8. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Begens
Franciscus H. Ferretti, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXII, n. 52.
328
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
YI
PORTUS MONTT
Sedes cathedralis Portus Montt ad metropolitanae gradum evehitur novae cuiusdam provinciae ecclesiasticae.
IOANNES
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Apostolicae Sedis mos est et" consuetudo ecclesiasticarum circumscriptionum territorium aptius quandoque disponere, ea quidem de
causa ut christifidelium bono melius consulatur. Cum ideo venerabilis
Prater Caietanus Alibrandi, Archiepiscopus titulo Bindaeus et in Republica Chilensi Apostolicus Nuntius, opportunum esse duxerit ut
cathedralis Ecclesia Portus Montt ad metropolitanae Sedis dignitatem
eveheretur simulque nova ecclesiastica provincia in regione australi
Chilensis Ditionis constitueretur, idque ut fieret a Nobis petierit, sententiam, uti par erat, sive dilectum Filium a Secretis Sacrae Congregationis Consistorialis rogavimus, sive locorum Ordinarios quorum id
ipsum pertineret, atque suprema et apostolica Nostra auctoritate sequentia decernimus ac iubemus. A metropolitano iure archiepiscopalis
Ecclesiae Ss. Conceptionis eximimus cathedrales Sedes Portus Montt,
Osornensem, S. Caroli Ancudiae et De Punta Arenas; item earum
dioecesium sacrorum Antistites a iure absolvimus Archiepiscopi Ss. Conceptionis, tamquam ipsorum Metropolitae, atque ex ita distractis Ecclesiis, quibus vicariatum apostolicum Ayensem addendum decernimus,
provinciam ecclesiasticam condimus, Portus Montt appellandam iisdemque finibus terminandam ac dioeceses et vicariatus apostolicus,
quos diximus, circumscribuntur. Portus Montt episcopalem sedem ad
gradum et dignitatem Ecclesiae metropolitanae evehimus, cum iuribus,
privilegiis et praerogativis, .quibus ceterae archiepiscopales metropolitanae sedes ad iuris communis normam fruuntur. Quae ideo archidioecesis tamquam suffraganeas dioeceses habebit Osornensem, S. Caroli
Ancudiae, De Punta Arenas et vicariatum apostolicum Aysensem.
Sacros Portus Montt Praesules archiepiscopali dignitate perpetuo insignimus iidemque Metropolitarum iuribus fruentur, sic ut sacri canones describunt. Quorum Praesulum primus erit venerabilis Frater Robertus Rencoret Donoso, hactenus dioecesis Portus Montt Episcopus,
Acta Ioannis Pp. XXIII
329
cuius metropolitano iuri quas memoravimus Ecclesiarum Antistites
subicimus. Omnia quae decrevimus ad effectum adducet venerabilis Prater Caietanus Alibrandi, quem diximus, vel per se ipse vel per alium
delegatum virum, dummodo sit in ecclesiastica dignitate constitutus.
Quod si tempore exsecutionis alius in Cbilensi Republica Apostolicus
Nuntius erit, hic mandata Nostra faciet. Re autem perfecta, negotii
documenta rite signata ac sigillo impressa, ad Sacram Congregationem
Consistorialem quam primum mittantur.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere
liceat; quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis
impressis sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint
subscripta, eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur,; si
ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die decimo mensis Maii, anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
quinto.
IACOBUS A. Card. COPELLO
S. B. E. Cancellarius
CAROLUS Card. CONFALONIERI
8. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Begens
Iosephus Rossi, Ep. tit. Palmyrenus, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco £ß Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol CXII, n. 80.
330
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
:
L
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia Pp. V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 29 Ianuarii 196%. — Metropolitanae Ecclesiae Liverpolitanae praefecit Exc. P. D. Georgium Andream Beck, hactenus Episcopum Salfordensem.
— Metropolitanae Ecclesiae Glasguensi Exc. P. D. Iacobum Donaldum Scanlan, hactenus Episcopum Matrisfontis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Theudalensi R. P. D. Villelmum Gordonium Wheeler, Antistitem Urbanum, administratorem paroeciae Pretiosissimi Sanguinis D. N. Iesu Christi ad cathedrale templum archidioecesis Vestmonasteriensis, quem constituit Coadiutorem cum iure
successionis Excmi P. D. Georgii Brunner, Episcopi Medioburgensis.
die 7 Februarii. — Metropolitanae Ecclesiae Burgensi Exc. P. D.
Secundum García de Sierra et Méndez, hactenus Archiepiscopum titularem Parianum.
— Cathedrali Ecclesiae Gerundensi Exc. P. D. Narcissum Jubany
Arnau, hactenus Episcopum titularem Orthosiensem in Phoenicia.
— Cathedrali Ecclesiae Seguntinae-Guadalajarensi Exc. P. D. Laureanum Castán Lacoma, hactenus Episcopum titularem Dalisandenum
in Isauria.
die U Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Villavincentiensi, noviter
erectae, Exc. P. D. Franciscum Iosephum Bruls, hactenus Episcopum
titularem Paraetoniensem.
die 13 Februarii. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Leontopolitanae in Pamphylia Exc. P. D. Iosephum D'Avack, hactenus Archiepiscopum Camerinensem.
die lit Februarii. — Archiepiscopali Ecclesiae Camerinensi R. P. D.
Brunonem Frattegiani, Antistitem Urbanum, Canonicum Capituli cathedralis Perusini, Praesidem tribunalis ecclesiastici regionis Umbrae.
Sacra Congregatio Consistorialis
331
die 17 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Londonensi Exc. P. D.
Geraldum Emmett Carter, hactenus Episcopum titularem Altihuritanum.
die 18 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Telsensi Exc. P. D. Petrum
Mazelis, hactenus Episcopum titularem Celenderitanum.
— Praelaturae nullius Klaipedensi Exc. P. D. Petrum Mazelis, Episcopum Telsensem.
die 22 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Ombitanae E. D.
Antonium de Castro Xavier Monteiro, pro-rectorem Seminarii Maioris
archidioecesis Bracharensis, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D.
Antonii Valente da Fonseca, Episcopi Villaregalensis.
die 28 Februarii. — Cathedrali Ecclesiae Ogdensburgensi E. P. D.
Thomam Andream Donnellan, moderatorem Seminarii Maioris archidioecesis Neo-Eboracensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Arsacalitanae R. P. D. Vincentium
Martinum Leonard, parochum S. Patricii Ep. et Conf., e dioecesi
Pittsburgensi Latinorum, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Ioannis Iosephi Wright, Episcopi Pittsburgensis Latinorum.
die 2 Martii. — Archiepiscopali Ecclesiae Labacensi Exc. P. D. Iosephum Pogacnik, hactenus Episcopum titularem Irenopolitanum in
Isauria.
die 7 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Gedanensi Exc. P. D. Edmundum Nowicki, hactenus Episcopum titularem Thuggensem.
— Titulari episcopali Ecclesiae Victorianensi R. P. D. Carolum
Colombo, ex archidioecesi Mediolanensi, Antistitem Urbanum, Praesidem Instituti vulgo « Giuseppe Toniolo per gli Studi Superiori ».
die 11 Martii. — Titulari archiepiscopali Ecclesiae Seleuciensi in
Isauria Exc. P. D. Gulielmum Marcum Düke, hactenus Archiepiscopum
Vancu veriensem.
332
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
SACRA CONGREGATIO RITUUM
i
NEAPOLITANA
Beatificationis et canonizationis Venerabilis Servi Dei Ludovici a Casauria,
sacerdotis professi Ordinis Fratrum Minorum, fundatoris Congregationum
Fratrum a Caritate, vulgo « Bigi >>, et Sororum a S. Elisabeth, vulgo
« Bigie », Tertii Ordinis S. Francisci.
SUPER DUBIO
An constet dé virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in
Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia,
Temperantia et Fortitudine earumque adnexis, in gradu heroico, in
casu et ad effectum de quo agitur.
Caritas Christi, qua Paulus Apostolus se urgeri profitebatur, vehementer in pectore Famuli Dei Ludovici a Casauria exarsit eademque
eximiis operibus fulgens apparuit.
Is Casauriae, quod est prope Neapolim amoenissimum oppidum,
ortum duxit die 11 mensis Martii anno 1814 e piis honestisque parentibus, atque postridie salutaribus ablutus est undis, Archangeli recepto
nomine.
Pietate et ingenio inde a puero enitens, duodeviginti annos natus
Franciscanum Institutum, quod ante instauratam unitatem Reformatorum vocabatur, ingressus est, assumpto nomine Ludovici, atque tandem die 4 Iunii a. 1837 sacerdotio fuit auctus. Magistri munere decem
fere annos perfunctus, Superiorum suffragio Tertii Franciscalis Ordinis Commissarius electus est, atque ad pristinam eiusdem Ordinis
gloriam instaurandam eumdemque propagandum et ascriptorum vitam
ad Evangelii semitam perducendam multum adlaboravit, plures ex
eodem assumens homines operibus caritatis dicandos. In Conventu dein
ad Palmam, novo nosocomio pro Neapolitanae provinciae consodalibus
ceterisque sacerdotibus indigentibus constituto, quibus medicamenta
ab ipso parata praestabat, ferventiores quosdam Tertii Ordinis consodales sibi sociavit. Quorum quibusdam vitam in communi instaurare cupientibus, Famulus Dei novum fundavit Institutum a Caritate nuncupatum, data sodalibus cinerei coloris veste : inde Cinereorum Fratrum nomen. Collegium quoque pro Nigritis pueris instituit ad omnem virtutem
Sacra Congregatio Rituum
333
efformandis utque ex iisdem Evangelii praecones mitterentur Africam per
Afros ad christianam fidem con ver suri. Novum quoque opus pro Afris
puellis constituit, quod deinde Sororibus Congregationis Tertii Ordinis
a S. Elisabeth, vulgo « Bigie », ab ipso fundatae, concredidit.
Longa Famulus Dei itinera aggressus, immanes exantlavit labores,
innumeras devicit difficultates et, omnibus omnia factus, valetudinaria
excitavit, collegia condidit, hospitia comparavit variasque domos aperuit
pueris puellisque, parentibus orbatis, nautis senio confectis, surdis,
mutis caecisque excipiendis et alendis ; aliaque id genus multa iniit,
ita ut asseri possit nullum ferme esse calamitatum et morborum genus,
cui ille mederi non studuerit, nullumque misericordiae munus quo ipse
non fuerit perfunctus, ut facilius veritatis lumine mentes illustraret,
errantes in salutis viam reduceret, atraque sui temporis mala depelleret.
Quo factum est, ut omnium in se admirationem converterit, et vel ipsos
Ecclesiae osores laborum suorum laudatores nactus sit.
Difficultates autem, quae in tot talibusque operibus exstruendis supervenerunt, sereno pertulit animo, non secus ac gravem morbum, qui
plures eum annos divexavit.
Tandem die 30 Martii a. 1885, Ecclesiae sacramentis refectus, placide obdormivit in Domino.
Praeclara atque late diffusa sanctitatis fama, qua Dei Famulus vivens
honestabatur, post eius obitum non deferbuit, atque caelestibus signis
confirmari visa est. Quapropter de beatorum Caelitum honoribus eidem
decernendis agi coeptum est. Post igitur ordinarios, quos dicunt, processus in ecclesiasticis Curiis Neapolitana et Salernitana instructos
atque edito, die 7 Septembris a. 1903, decreto super scriptis eidem Servo
Dei tributis, S. Pius X Commissionem introductionis Causae die 13 Martii
a. 1907 obsignavit. Apostolici postmodum adornati sunt in Neapolitana
Curia processus super virtutibus in specie, de quorum iuridica vi decretum est latum die 21 Aprilis a. 1931.
Servatis itaque omnibus de iure servandis, quaestio agitata est apud
Sacram Rituum Congregationem super virtutibus theologalibus et cardinalibus eiusdem Servi Dei, et quidem primum, die 21 Novembris
a. 1944, in antepraeparatorio coetu, deinde in praeparatoria die 9 Decembris a. 1952, et denuo in nova praeparatoria Congregatione die 24
Februarii a. 1959. Quibus denique generalia, quae dicuntur, successere
Sacrae eiusdem Congregationis comitia, die 28 mensis Ianuarii a. 1964,
coram Ssmo Domino nostro Paulo Papa V I , in quibus Revmus Cardinalis
Clemens Micara, Episcopus Veliternus ipsiusque Causae Ponens seu
Relator, sequens dubium disceptandum proposuit : An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum. tum in proximum,
necnon de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine,
334
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
earumque adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
Omnes antem qni aderant, tam Cardinales, sacris tuendis ritibus praepositi, quam Officiales Praelati Patresque Consultores unanimi consensu
affirmative responderunt. Beatissimus vero Pater mentem aperire Suam
in tanti momenti negotio de more distulit, ut interim maiorem superni
luminis copiam impetraret.
Hoc denique die, Eucharistico Sacrificio piissime litato, Sanctitas
Sua infrascriptum Cardinalem Sacrae Rituum Congregationis Praefectum atque Revmum Cardinalem Clementem Micara, Causae Relatorem, necnon R. P. Ferdinandum Antonelli O. F. M., Fidei Promotorem
Generalem, meque a Secretis ad Se accivit, iisque adstantibus, sollemni
Decreto edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, necnon de cardinalibus Prudentia,
Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque adnexis Venerabilis
Servi Dei Ludovici a Casauria, in gradu heroico, in casu et ad effectum
de quo agitur.
Hoc autem Decretum rite promulgari et in Acta Sacrae Rituum Congregationis referri mandavit.
Datum Romae, die 13 Februarii anno Domini 1964.
ARCADIUS M. Card. LARRAONA, Praefectus
L . © S.
f Henricus Dante, Archiep. Carpasien., a Secretis
II
PORTUG ALLEN. SEU MONASTERIEN.
Beatificationis et canonizationis Venerabilis Servae Dei Mariae a Divino
Corde, (Droste zu Vischering), Instituti Sororum a Bono Pastore.
SUPER DUBIO
An constet de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in
Deum tum in proximum, nec non de cardinalibus Prudentia, Iustitia,
Temperantia, Fortitudine earumque adnexis, in gradu heroico, in
casu et ad effectum de quo agitur.
Investigabiles divitias Cordis sui humani generis Redemptor famulae
suae Margaritae Mariae Alacoque in intimo Visitationis receptáculo
revelare benignissime dignatus est, et ex tunc erga Divinum Cor religio
Sacra Congregatio Rituum
335
ac devotio per universum orbem dilatatae sunt, omniumque animos
vivido repleverunt amore, ope praesertim sacerdotum apostolico zelo
flagrantium, piarumque mulierum, ardenti in Deum, qui caritas est,.dilectione nitentium. Inter innumeras huius devotionis propagatrices, ad
finem saeculo decimonono vergente, adscribi debet et Famula Dei Maria
Droste zu Vischering, quae « a Divino Corde » in religione voluit
appellari.
Praestantissimae huius Servae Dei vitam si quis paulo diligentius
studuerit cognoscere, cogetur admirari cum splendorem virtutum,
quibus et nobilitatem generis longe superavit, et vilitatem vitae nobilitavi^ tum singularitatem gratiarum quibus benigna Salvatoris manu
tacitis omnino, sed arduis viis, ad apicem perfectae caritatis ducta est.
Ardentissimo enim cotidiani panis Eucharistici amore accensa, desiderio
Redemptoris infinitas divitias universo generi humano aperiendi, Summum Pontificem Leonem XIII litteris impulit ut totum mundum,
ineunte saeculo vigesimo, Cordi Iesu solemniter consecraret. Quod
revera ipse Pontifex, datis Apostolicis Litteris, perfecit.
Monasterii, in Westfalia, nobilibus piisque parentibus Clemente
Comite Droste zu Vischering Erbdrost et Helena Comitissa von Galen
die 8 Septembris anno 1863 nata est. Cum in vitae periculo versaretur,
statim lustralibus aquis abluta fuit a medico, licet massonicae sectae
adscripto, et post triduum sub conditione iterum baptismi aquis fuit lustrata.
Primam aetatem in castro Darfeld transegit, ubi pietatem, praesertim vero devotionem erga Sacratissimum Cor Iesu a parentibus didicit. Undecimo aetatis anno primum ad sacram Synaxim accessit, ac
paulo post Confirmationis sacramento linita fuit. Quindecimum dum ageret annum vocationem religiosam advertit, et anno sequente Sororum a
S. Corde Iesu prope Riedemburg collegium ingressa est, ubi duobus
annis mansit et intimius ad religiosam vitam amplectendam se vocari
persensit. Domum reversa, de sua vocatione parentes certiores fecit qui,
etsi gaudio affecti, eam ob infirmam valetudinem paternam domum
relinquere non posse dixerunt nisi expleto vigesimo primo aetatis anno.
Quam ob rem, religiosum institutum ingredi non valens, amore in Christum percita, perpetuae castitatis votum emisit. Vigesimum tertium
annum attingens, et adhuc ob infirmam valetudinem cum in monasterium
recipi non posset, domi religiosam vitam iniit, nigri coloris habitu
induta. Tandem die 21 Novembris anno 1888, aetatis suae vigesimo
quinto, assentiente confessario, Institutum a Bono Pastore ingressa est,
Mariae a Divino Corde nomine sumpto.
Tirocinio rite peracto, religiosa vota emisit in Monasteriensi domo,
in qua magistrae poenitentium officium ei statim concreditum fuit, quod,
336
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
donec in Lusitaniam missa est, diligentissime tenuit. Ulissipone per
aliquot tempus mansit, et, ineunte anno 1894 antistita domus Portugallensis fuit renunciata. Religiosa haec domus, cum primum Dei Famula eam regendam suscepit, permultis exagitabatur difficultatibus ; at
cito, ipsa moderatrice, magna rerum mutatio facta est : poenitentium
numerum auxit, easque devotione erga Divinum Gor imbuere et christianae religionis rudimenta edocere curavit. Paucos vero post menses
ab eius adventu in Portugallensem domum, Dei Famula in morbum
myeliticum incidit et adeo debilis evasit, ut ei loqui, deambulare, scalas
ascendere laboriosum atque difficile fuerit. Medentium remediis minime
obstantibus, continuo lectum tenére fuit coacta, ex quo concreditam sibi
domum assidue gubernabat. Has malae affectae valetudinis conditiones
forti hilarique semper animo tulit, et tunc temporis inspirationem habuit
impetrandi a Summo Pontifice Leone XIII totius humani generis
Sacratissimo Cordi Iesu consecrationem. Cum vero iam omnia peracta
erant ut eius vota perficerentur, Dei Famula ad caelum evolavit die
8 Iunii anno 1899, aetatis suae trigesimo tertio, sororibus patientiae,
pietatis vividumque orationis exemplum relinquens.
Post mortem eius memoria haud est oblivioni mandata, immo magna
sanctitatis fama est efformata, quae et extra monasterii septa late diffusa est. Qua permotus, Episcopus Portugallensis, intra cuius dioecesis
fines supremum diem obiit, annis 1921-26 ordinarios, quos vocant, processus instituit, rogatoriales vero in dioecesi Monasteriensi, in qua
nata est multosque transegit annos, peracti sunt. Romam delati, rite
discussi fuere. Edito vero die 16 Iulii anno 1941 Decreto super scriptis,
Summus Pontifex Pius XII, felicis recordationis, Commissionem introductionis Causae propria manu signare benigne dignatus est die 28
Novembris eodem anno. Constare dein de obedientia praestita Decretis
Urbani Papae V I I I super numquam ei exhibito cultu Sacra Rituum
Congregatio die 22 Aprilis anno 1942 decrevit. Apostolici postmodum
processus adornati sunt in praefatis Curiis episcopalibus super virtutibus et miraculis in specie Famulae Dei, de quorum vi iuridica die 26
Martii anno 1948 sancitum est.
Quibus omnibus rite absolutis, instante Revmo P. Iosepho Hamon,
Congregationis Iesu et Mariae Eudistarum, Causae postulatore legitime
constituto, ad disceptationem super virtutibus theologalibus Servae Dei
deventum est die 17 Februarii 1953 prius in Antepraeparatorio Coetu,
dein in Praeparatorio die 17 Decembris 1957, ac tandem in Generali coram
Sanctissimo Domino nostro Paulo Papa VI die 28 Ianuarii mensis anni
huius, in quo Revmus Dominus Benedictus Cardinalis Aloisi Masella,
Episcopus Praenestinus, ipsius Causae Ponens seu Relator, sequens
Sacra Congregatio Rituum
337
dubium discutiendum proposuit : An constet de virtutibus theologalibus
Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, nec non et de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine earumque
adnexis, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
Et Revmi Cardinales sacris tuendis ritibus praepositi, Praelati Officiales Consultoresque theologi quotquot aderant suum quisque suffragium protulerunt. Beatissimus vero Pater haec vota benigne quidem suscipere dignatus est, mentem vero suam in tanti momenti negotio aperire
distulit, et supplicationes ab iisdem effundendas postulavit, ut uberiora
superna lumina sibi interim effulgerent.
Hanc tandem selegit diem in qua, ad Se accitis Revmis Cardinalibus Arcadio Maria Larraona, S. Rituum Congregationis Praefecto,
et Benedicto Cardinali Aloisi Masella, Causae Ponente seu Relatore, nec
non et Revmo P. Ferdinando Antonelli, Ordinis Fratrum Minorum,
Fidei Promotore Generali, meque infrascripto a Secretis, sacrosancto
Missae sacrificio piissime litato, edixit : Constare de virtutibus theologalibus Fide, Spe et Caritate cum in Deum tum in proximum, nec non
et de cardinalibus Prudentia, Iustitia, Temperantia et Fortitudine
earumque adnexis, Servae Dei Mariae a Divino Corde, Droste zu Vischering, in gradu heroico, in casu et ad effectum de quo agitur.
Hoc autem Decretum publici iuris fieri et in Acta Sacrae Rituum
Congregationis referri mandavit.
Datum Romae, die 13 Februarii a. D. 1964.
ARCADIUS M. Card. LARRAONA, Praefectus
L. © S.
f Henricus Dante, Archiep. Carpasien., a Secretis
III
URBIS ET ORBIS
DECRETUM
De nova formula in sacrae Communionis distributione
Quo actuosius et fructuosius fideles Missae sacrificium participent,
et in ipso Communionis actu fidem in sacrosanctum Eucharistiae mysterium profiteantur, quam plurimae preces Beatissimo Patri Paulo Pp. VI
exhibitae sunt, ut aptiore formula Corpus Domini nostri Iesu Christi
fidelibus distribuatur.
Sanctitas porro Sua, haec vota benigne suscipiens, statuere dignata
22 - ACTA, vol. VI, n. 5. — 4-5-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
338
est ut in sacrae Communionis distributione, seposita praesenti formula,
sacerdos dicat tantum : « Corpus Christi », et fideles respondeant :
« Amen », et inde communicentur. Quod quidem servandum erit quoties
sacra Communio distribuitur tam in Missa quam extra Missam.
Contrariis quibuslibet, etiam speciali mentione dignis, minime
obstantibus.*
Ex Secretaria Sacrae Rituum Congregationis, die 25 Aprilis 1964.
ARCADIUS M. Card. LARRAONA, Praefectus
L. « S .
f Henricus-Dante, Archiep. Carpasien., a Secretis
IV
U R B I S ET O R B I S
DECRETUM
De nova pia invocatione in laudem Spiritus Sancti Paracliti
Piae invocationes in Dei, Domini nostri Iesu Christi et Beatissimae
Virginis Mariae laudem, primitus in reparationem iniuriarum contra
eorum sanctissima nomina exortae, decursu temporis, ob fidelium devotionem, pluribus additis supplicationibus, potius »laudationis naturam
induerunt. Quam ob rem, ut in hac obsecratione tota Trinitas suum laudationis et precis elogium obtineret, plures Beatissimo Patri Paulo
Pp. VI adhibitae sunt preces, ut peculiaris Spiritus Sancti invocatio
illic adderetur.
Sanctitas porro Sua, haec optata benigne excipiens, statuit ut in
laudibus in blasphemiarum reparatione, quae incipiunt ab invocatione
« Dio sia benedetto », post invocationem « Benedetto Gesù nel santissimo
Sacramento dell'altare », octavo loco ponatur : « Benedetto lo Spirito
Santo Paraclito ».
Contrariis non obstantibus quibuslibet.
Datum Romae, ex Secretaria Sacrae Rituum Congregationis, die
25 Aprilis 1964.
ARCADIUS M. Card. LARRAONA, Praefectus
L.
m s.
f Henricus
Dante,Pauli
Archiep.
a Secretis
* Ex benigna concessione
Summi Pontificis
Pp. VI Carpasien.,
praesens Decretum
statim
applicari potest; a Dominica Pentecostes ab omnibus in praxim deduci debet.
Sacra Romana Rota
339
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
Citatio
edictalis
MIAMIEN.
Nullitatis matrimonii (Grappo • Toscani)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Caietani Toscani,
causae superius inscriptae conventi, eumdem citamus ad comparendum,
aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, coram Sacra Romana Rota (Piazza della Cancelleria, 1 - Roma), in diem 1 Iunii 1964,
hora undecima, pro concordatione aut subsignatione dubii quod sequitur :
An constet de nullitate matrimonii, in casu, ex capite vis et metus
mulieri incussi.
Ordinarii locorum, parochi et fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedicti domini Caietani Toscani, curare debent
ut de hac edictali citatione ipse rite moneatur. *
Gerardus M. Rogers, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 17 Martii a. 1964.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Cajétan Toscani, défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 1 juin 1964, à
11 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas, du chef de violence
et de crainte inspirée à Vépousef
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit Cajétan Toscani, devront, dans la mesure
du possible, l'avertir de la présente citation.
340
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
TRIBUNAL VICARIATUS URBIS
Citatio
edictalis
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Gennari - Graziani)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Aldi Graziani,
in causa de qua supra conventi, eundem citamus ad comparendum coram
Tribunali Primae Instantiae Vicariatus Urbis (Piazza S. Callisto, 16 Roma), aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, in diem
15 Iulii 1964, hora decima, pro concordatione sequentis dubii:
An constet de nullitate matrimonii, in casu, ex capite conditionis
appositae ex parte mulieris et non verificatae.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedicti domini Aldi Graziani, curare debent
ut ipse de hac edictali citatione rite moneatur. *
Petrus Santini, Officialis
Ex Aedibus Tribunalis Vicariatus Urbis, die 1 Aprilis a. 1964.
V. Frazzano, Cancellarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Aldo Graziani,
défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal du Vicariat
de Rome (Piazza S. Callisto, 16 - Roma), le 15 juillet 1964, à 10 heures, pour
concorder le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas, du chef de la condition
mise par l'épouse et qui n'a pas été réalisée?
Les Ordinaires des lieux, le curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance
du lieu de la résidence dudit M. Aldo Graziani, devront, dans la mesure du
possible, l'avertir de la présente citation.
Diarium Romanae Curiae
341
DIARIUM ROMANAE CURIAE
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì, 3 marzo 1964, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunata la
S. Congregazione dei Riti preparatoria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali ed i Revmi Prelati Officiali e Consultori teologi hanno discusso su
due miracoli che si asseriscono operati ad intercessione del Venerabile Servo
di Dio Luigi Guanella, sacerdote, fondatore dei Servi della Carità e delle
Figlie di S. Maria della Provvidenza.
Hanno inoltre trattato della riassunzione di Causa di Canonizzazione del
Beato Innocenzo da Berzo, Confessore, dell'Ordine dei Frati Minori Cappuccini, ed hanno esaminato le relazioni dei censori teologi su gli scritti del
Servo di Dio Giuseppe Gregorio Hernández Cisneros, dottore in medicina.
Martedì, 10 marzo 1964, nel Palazzo Apostolico Vaticano, alla augusta
presenza del Santo Padre si è adunata la S. Congregazione dei Riti generale,
nella quale gli Emi e Revmi Signori Cardinali ed i Revmi Prelati Officiali, e
Consultori teologi hanno dato il loro voto :
1. sul martirio del Servo di Dio Giacomo Berthieu, sacerdote professo
della Compagnia di Gesù, ucciso in odio alla fede, come viene asserito,
nel 1896, nell'Isola del Madagascar;
2. sulle virtù in grado eroico della Serva di Dio Maria Fortunata Viti,
monaca professa dell'Ordine di S. Benedetto del monastero di Veroli.
Martedì, 24 marzo 1964, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunatala
S. Congregazione dei Riti preparatoria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali, i Revmi Prelati Officiali e Consultori teologi hanno discusso su due
miracoli che si asseriscono operati ad intercessione dei Beati Carlo Lwanga,
Mattia Kalemba e Compagni Martiri dell'Uganda.
Martedì, 7 aprile 1964, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunata la
S. Congregazione dei Riti ordinaria particolare, nella quale gli Emi e Revmi
Signori Cardinali e i Revmi Prelati Officiali hanno discusso sulla introduzione di Causa dei Servi di Dio :
1. Giacomo Clotet, sacerdote della Congregazione dei Missionari Figli
del Cuore Immacolato di Maria;
2. Celina Chludzinska, vedova Borzecka, fondatrice della Congregazione
delle Suore della Risurrezione di N. S. G. C. ;
342
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
3. Edvige Borzecka, confondatrice delia Congregazione delle Suore della
Risurrezione di N. S. G. C.
Hanno inoltre esaminato la relazione dei censori teologi sopra gli scritti
dei Servi di Dio :
1. Tommaso Maria Fusco, sacerdote, fondatore delle Suore della Carità
del Preziosissimo Sangue.
2. Maria Guadalupe Ricart Olmos, religiosa professa delle Suore Serve
di Maria, del Monastero Pié de la Cruz a Valencia.
3. Giuseppe Tovini, laico.
Martedì 21 aprile 1964, nel Palazzo delle Congregazioni, alla presenza
dell'Emo Signor Cardinale Arcadio Larraona, Prefetto della S. Congregazione dei Riti, Ponente della Causa di beatificazione del Servo di Dio Biagio
Marmoiton, della Società di Maria (Maristi), ucciso, come viene asserito, in
odio alla fede, si è adunata la S. Congregazione dei Riti antepreparatoria,
nella quale i Revmi Prelati Officiali e Consultori teologi hanno discusso sul
martirio del predetto Servo di Dio.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di annoverare fra i Membri delle sotto indicate Commissioni, Segretariato e Tribunale
Amministrativo del Concilio Ecumenico Vaticano II:
— della Commissione « de Doctrina Fidei et Morum » : S. E. Revma Mons.
Antonio Poma, Vescovo di Mantova;
— della Commissione « de Episcopis et Dioecesium regimine » : S. E.
Revma Mons. Benedetto Printesis, Arcivescovo di Atene;
— della Commissione « de Sacramentorum Disciplina » : S. E. Revma
Mons. Alfonso Espino y Silva, Arcivescovo di Monterrey;
— della Commissione « de Disciplina Cleri et Populi Christiani » : S. E.
Revma Mons. Antonio Khoreiche, Vescovo di Sidone dei Maroniti;
— della Commissione « de Religiosis » : S. E. Revma Mons. Pacifico Perantoni, Arcivescovo di Lanciano e Ortona ;
— delia Commissione « de Missionibus » : S. E. Revma Mons. Carlo Cavallera, Vescovo di Nyeri;
— delia Commissione « de Fidelium Apostolatu » : il Revmo Padre Guglielmo Möhler, Superiore Generale dei Pallottini;
Diarium Romanae Curiae
343
— della Commissione « de Seminariis, de Studiis et de Educatione catholica » : S. E. Revma Mons. Francesco Nestore Adam, Vescovo di Sion ; il
Revmo Padre Paolo Hoffer, Superiore Generale dei Marianisti;
— del Segretariato « ad Unitatem Christianorum fovendam » : L'Emo e
Revmo Signor Cardinale Giuseppe Umberto Quintero, Arcivescovo di Caracas ;
le LL. EE. Revme i Monsignori : Raffaele Rabban, Arcivescovo di Kerkük dei
Caldei, Gabriele Manek, Arcivescovo di Endeh, Leonardo Giuseppe Raymond,
Arcivescovo di Nagpur, Guglielmo Hart, Vescovo di Dunkeld, Giuseppe
Stangl, Vescovo di Würzburg ; i Revmi Padri : Basilio Heiser, Ministro Generale dei Frati Minori Conventuali, e Omero Degrijse, Superiore Generale dei
Figli der Cuore Immacolato di Maria (Missionari di Scheut) ;
— del « Tribunale Amministrativo » : L'Emo e Revmo Signor Cardinale
Giuseppe Ferretto.
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante,
si è degnato di nominare:
6 novembre 1963. L'Emo e Revmo Signor Card. Antoniutti Ildebrando,
Protettore della Congregazione delle « Figlie
della Chiesa » (Roma).
9 dicembre »
S. E. Revma Monsig. Alibrandi Gaetano, Arcivescovo tit.
di Binda, Nunzio Apostolico nel IAbano.
15 gennaio 1964. L'Emo e Revmo Signor Card. Browne Michele, Protettore della Congregazione Domenicana Toscana
(Prato).
4 febbraio »
L'Emo e Revino Signor Card. Larraona Arcadi© M.,
Protettore delle « Figlie di San Giuseppe di
Rivalba » (Roma).
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante,
si è degnato di nominare:
Protonotari Apostolici ad instar participantium:
12 ottobre 1963.
26
»
»
2 dicembre »
19
»
»
4 gennaio 1964.
»
»
»
9
»
12
»
29
»
»
»
»
30
»
»
10 febbraio
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Schall Giovanni Pio (Lafayette, Ind.).
McCartan Tommaso J. (Jefferson City).
Rooney Raimondo F. (Albany).
Errichetti Antonio (Potenza).
Atzori Abramo (Ales).
Bravo Paredes Ferdinando (Tulancingo).
Meade Dionisio P. (Helena).
Pellegrino Stefano (Cuneo).
Jovine Egidio M. (Napoli).
Trigillo Sebastiano (Napoli).
Simaan Nemeh (Gerusalemme).
Bevere Federico (Melfi).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
344
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di confermare :
Camerieri segreti soprannumerari di Sua Santità:
31
luglio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
))
»
»
))
))
»
»
»
»
»
))
»
»
))
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
))
»
»
»
1
agosto
1963. Monsig. De Berchem Massimiliano (München und Freising).
Monsig.
Berberich
Ludovico (München und Freising).
»
Monsig.
Heilmann
Alfonso
(München und Freising).
»
» Monsig. Hennerfeind Luigi (München und Freising).
Monsig. Hillreiner Giuseppe (München und Freising).
» Monsig. Friesinger Romano (München und Freising).
» Monsig. Mair Giovanni Evangelista (München und Freising).
» Monsig. Veit Giuseppe (München und Freising).
» Monsig. Adam Giorgio (München und Freising).
» Monsig. Hofbauer Uberto (München und Freising).
» Monsig. Miller Corrado (München und Freising).
» Monsig. Fischer Enrico (München und Freising).
» Monsig. Eham Massimiliano (München und Freising).
» Monsig. Fröhlich Carlo (München und Freising). .
» Monsig. Wimmer Alfonso (München und Freising).
» Monsig. Kuhn Antonio (München und Freising).
» Monsig. Knauber Adolfo (München und Freising).
» Monsig. Klees Uberto (München und Freising).
» Monsig. Hafner Giovanni (München und Freising).
» Monsig. Knott Giuseppe (München und Freising).
» Monsig. Poll Guglielmo (München und Freising).
» Monsig. Zistl Massimiliano (München und Freising).
» Monsig. Genewein Curzio Maria (München und Freising).
Monsig. Forster Carlo (München und Freising).
» Monsig. Bram Giorgio (Osnabrück).
» Monsig. Berning Guglielmo (Osnabrück).
» Monsig. Berlage Paolo (Osnabrück).
» Monsig. Feltmann Antonio (Osnabrück).
Monsig. Hermes Ermanno (Osnabrück).
» Monsig. Langenberg Giovanni (Osnabrück).
» Monsig. Lohmann Bernardo (Osnabrück).
» Monsig. Melius Lorenzo (Osnabrück).
» Monsig. Niemeyer Agostino (Osnabrück).
» Monsig. Ohrmanri Enrico (Osnabrück).
Monsig. Quaing Bernardo (Osnabrück).
» Monsig. Rahe Enrico (Osnabrück).
Monsig. Ridders Giovanni (Osnabrück).
Monsig. Siegel Carlo Agostino (Osnabrück).
Monsig.
Skarabis Giorgio (Osnabrück).
»
Monsig.
Smaczny
Giovanni (Osnabrück).
»
Monsig.
Ciampa
Giuseppe
(Muro Lucano).
»
Diarium Romanae Curiae
agosto
»
»
»
»
co
1
»
»
»
»
))
»
»
»
»
»
))
»
»
»
»
))
))
»
))
»
))
))
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
))
»
»
»
))
))
»
»
»
»
»
))
»
»
))
»
1963. Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsigí
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
D'Auria Angelo (Muro Lucano).
Di Canio Gerardo (Muro Lucano).
Zacçàrdo Mauro (Muro Lucano).
Andretto Fausto (Adria).
Balduin Aldo (Adria).
Barbieri Rodolfo (Adria).
Cazzufìi Cornelio (Adria).
Frison Ferdinando (Adria).
Giavarini Fortunato (Adria).
Marchi Gino (Adria).
Baisi Antonio (Adria).
Abbo Giovanni Angelo (Albenga).
Allegro Lorenzo (Albenga).
Contestabile Giacomo (Albenga).
Seccatore Antonio (Albenga).
Colafemina Donato (Castellaneta).
Di Bello Agostino (Castellaneta).
Mastrorocco Nicola (Castellaneta).
Cantieri Pietro (Lucca).
Micheli Emilio (Lucca).
Renieri Federico (Lucca).
Rossini Angelo (Lucca).
Guidi Emilio (Lucca).
Sivieri Alfredo (Lucca).
Sorelli Da vino (Lucca).
Bruno Giovanni Antonio (Mondovì).
Cervella Giovanni Battista (Mondovì).
Mondino Stefano (Mondovì).
Pezza Francesco Mario (Mondovì).
Ferraro Pietro (Mondovì).
Vinai Giacinto (Mondovì).
Giugiaro Giuseppe (Mondovì).
Caliandro Tommaso (Oria).
D'Ippolito Ferdinando (Oria).
Cannalire Antonio (Oria).
Putignano Angelo (Oria).
Saraceno Fiorenzo (Oria).
Barbier o Enrico (Padova).
Battisti Alfredo (Padova).
Bernardi Anselmo (Padova).
Brazzo Pietro (Padova).
Canella Francesco (Padova).
Caon Valentino (Padova).
Colao Vittore (Padova).
Contiero Augusto (Padova).
Daniele Ireneo (Padova).
Dissegna Antonio (Padova).
Dolzan Massimiliano (Padova).
Faccioli Giuseppe (Padova).
345
346
3 agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
».
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1963.
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Monsig. Frasson Francesco (Padova).
Monsig. Gamba Ulderico (Padova).
Monsig. Geronazzo Mariano (Padova).
Monsig. Gnzzo Tarcisio (Padova).
Monsig. Latifondi Giuseppe (Padova).
Monsig. Lovo Silvio (Padova).
Monsig. Maddalon Angelo (Padova).
Monsig. Mason Giovanni (Padova).
Monsig. Mazzarotto Tarcisio (Padova).
Monsig. Moietta Antonio (Padova).
Monsig. Offelli Siro (Padova).
Monsig. Panozzo Luigi (Padova).
Monsig. Pela Andrea (Padova).
Monsig. Perin Giovanni (Padova).
Monsig. Perin Sebastiano (Padova).
Monsig. Rimano Luigi (Padova).
Monsig. Sebben Vincenzo (Padova).
Monsig. Sola Luigi (Padova).
Monsig. Strazzacappa Giovanni (Padova).
Monsig. Strazzacappa Igino (Padova).
Monsig. Toldo Giovanni (Padova).
Monsig. Tonellotto Antonio (Padova).
Monsig. Torresin Gaetano (Padova).
Monsig. Vialetto Girolamo (Padova).
Monsig. Zanella Angelo (Padova).
Monsig. Affolti Mario (Parma).
Monsig. Binini Bruno (Parma).
Monsig. Copello Luigi (Parma).
Monsig. Giuntini Eligio (San Miniato).
Monsig. Sfacchini Pietro (San Miniato).
Monsig. Vezzi Angelo (San Miniato).
Monsig. Catullo Francesco (Trivento).
Monsig. Gianico Bertrando (Trivento).
Monsig. Marinelli Umberto (Trivento).
Monsig. Cordisco Vittorio (Trivento).
Monsig. Gasbarro Vincenzo (Trivento).
Monsig. Colangelo Livio (Trivento).
Monsig. Frabotta Giuseppe (Trivento).
Monsig. Faè Giuseppe (Vittorio Veneto).
Monsig. Pasquetti Lelio (Vittorio Veneto).
Monsig. Moras Giuseppe (Vittorio Veneto).
Monsig. Bolzan Carlo (Vittorio Veneto).
Monsig. De Nardi Carlo (Vittorio Veneto).
Monsig. De Marchi Mario (Vittorio Veneto).
Monsig. Vendrame Lino (Vittorio Veneto).
Monsig. Folegot Angelo (Vittorio Veneto).
Monsig. Pivetta Raffaele (Vittorio Veneto).
Monsig. Mior Angelo (Vittorio Veneto).
Monsig. Moschetta Fausto (Vittorio Veneto).
Diarium Romanae Curiae
3
agosto
»
10
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
12
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
14
»
))
»
))
»
»
»
»
))
»
»
»
))
))
»
»
»
1963. Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
\ »
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Facchinello Igino (Vittorio Veneto).
Ros Giovanni (Vittorio Veneto).
Chaloner Francesco (Liverpool).
Cnrry Lorenzo (Liverpool).
Taylor Cirillo (Liverpool).
Park Giacomo (Liverpool).
McKenna Tommaso (Liverpool).
Jackson Carlo (Liverpool).
Barrow Giacomo (Liverpool).
Barry Tommaso (Liverpool).
Foster Giuseppe (Regensburg).
Lehner Giovanni Battista (Regensburg).
Meindl Antonio (Regensburg).
Hiebl Enrico (Regensburg).
Hofmann Carlo (Regensburg).
Holzer Federico (Regensburg).
Maier Antonio (Regensburg).
Maier Leonardo (Regensburg).
Meier Adolfo (Regensburg).
Müller Corrado (Regensburg).
Obendorf er Andrea (Regensburg).
Prem Michele (Regensburg).
Thaller Michele (Regensburg).
Thiesen Federico (Regensburg).
Wolf Francesco (Regensburg).
Haberl Ferdinando (Regensburg).
Kindsmüller Antonio (Regensburg).
Morgenschweis Federico (Regensburg).
Reichenberger Emanuele (Regensburg).
Russwurm Giuseppe (Regensburg).
Salier Luigi (Regensburg).
Schmidt Ludovico (Regensburg).
Angioni Filippo (Alghero).
Corrías Mario (Alghero).
Zolo Carmelo (Alghero).
Caprini Natale (Bobbio).
Ferretti Giuseppe (Bobbio).
Ghirardelli Antonio (Bobbio).
Mariani Paolo (Bobbio).
Muzio Giuseppe (Bobbio).
Pagliughi Luigi (Bobbio).
Todeschini Casimiro (Bobbio).
Calamoneri Giovanni (Caltanissetta).
Stella Leonardo (Caltanissetta).
Gennuso Angelo (Caltanissetta).
Russo Giovanni (Caltanissetta).
Alfano Vito (Caltanissetta).
Petix Salvatore (Caltanissetta).
Argnani Giovanni (Faenza).
347
348
14 agosto
»
»
» " »
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
» . »
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
1963.
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
y>
)>
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Monsig- Gámberini Luigi (Faenza).
Monsig. Zucchini Pier Franco (Faenza).
Monsig. Venturi Giovanni (Faenza).
Monsig. Liyerani Vincenzo (Faenza).
Monsig. Bianchedi Domenico (Faenza).
Monsig. Ceroni Eugenio (Faenza).
Monsig. Costa Pietro (Faenza).
Monsig. Lucchesi Giovanni (Faenza).
Monsig. Ferretti Walter (Faenza).
Monsig. Lanzoni Giuseppe (Faenza).
Monsig. Vantangoli Mario (Faenza).
Monsig. Melandri Angelo (Faenza).
Monsig. Ferretti Giuseppe (Faenza).
Monsig. Geminiani Giovanni (Faenza).
Monsig. Gualdrini Franco (Faenza).
Monsig. Raccagni Giacomo (Faenza).
Monsig. Mazzotti Carlo (Faenza).
Monsig. Rambelli Michele (Faenza).
Monsig. Mondini Domenico (Faenza).
Monsig. Tampieri Giacomo (Faenza).
Monsig. Cornacchia Giuseppe (Faenza).
Monsig. Zannoni Vincenzo (Faenza).
Monsig. Bavdaz Vladislao (Gorizia).
Monsig. Della Tolla Gregorio (Gorizia).
Monsig. Mocnik Francesco (Gorizia).
Monsig. Ottaviani Pasquale (L'Aquila).
Monsig. Corte Girolamo (Mazara del Vallo).
Monsig. Di Bernardo Sebastiano (Mazara del Vallo).
Monsig. Perniciaro Nicolò (Mazara del Vallo).
Monsig. Vivona Benedetto (Mazara del Vallo).
Monsig. Borzi Attilio (Palestrina).
Monsig. Marianecci Nazareno (Palestrina).
Monsig. Battagliai Danilo (Pisa).
Monsig. Borchi Sergio (Pisa).
Monsig. Corsi Renato (Pisa).
Monsig. Pagni Guido (Pisa).
Monsig, Parisotto Fulvio (Pisa).
Monsig. Petricca Alfredo (Roma).
Monsig. Fabietti Nazareno (Senigallia).
Monsig. Giannini Noè (Senigallia).
Monsig. Manoni Franco (Senigallia).
Monsig. Mencucci Angelo (Senigallia).
Monsig. Polverani Alberto (Senigallia).
Monsig. Sabatini Italo (Senigallia).
Monsig. Fracassi Guglielmo (Siena).
Monsig. Morbidi Benito (Siena).
Monsig. Altobello Nicola (Tram).
Monsig. Belsito Antonio (Trani).
Monsig. Cavaliere Potito (Trani).
Diarium Romanae Curiae
14 agosto
»
»
»
»
»»
»
»
»
»
»
1963.
»
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
349
Di Cuonzo Ruggiero (Trani).
D'Oria Luigi (Trani).
Loscocco Francesco (Trani).
Losito Giuseppe (Trani).
Nasca Gaetano (Trani).
Tota Cataldo (Trani).
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante,
si è degnato di conferire :
La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
16 dicembre 1963. Al sig. Belaunde Victor Andres, ex-Ministro degli Affari
Esteri del Perù.
11 febbraio 1964. Al Conte Carandini Nicolò, Presidente della Società
« ALITALIA ».
20
»
»
A S. E. Van Elslande Renato, Ministro aggiunto deld'Educazione Nazionale e della Cultura del
Belgio.
La Gran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa:
22 gennaio 1964. A S. E. il Dott. González Fernández Alberto, Segretario Generale della Presidenza della Repubblica di Colombia.
» Al Dott. Risi Ferreyros Adelmo (Perù).
31
»
» Al Gen. De Lorenzo Giovanni (Italia).
10 febbraio
» Al Gen. Viggiani Egidio (Italia).
»
»
»
All'Ing. Velani Bruno, Direttore Generale della Società
11
»
« ALITALIA ».
»
»
»
»
»
»
»
Al Conte Dott. Papafava dei Carraresi Novella, Presidente della Radiotelevisione Italiana.
All'Ing. Rodino di Miglione Marcello, Amministratore
Delegato della Radiotelevisione Italiana.
Al Dott. Bernabei Ettore, Direttore Generale della Radiotelevisione Italiana.
350
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
SACROSANCTUM
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II
NOVA COMMISSIONUM CONCILIARIUM MEMBRA
I
Commissio « de doctrina Fidei et morum »
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig. Ancel Alfredo, Vescovo tit. di Mirina, Ausiliare di Lyon.
Monsig. Henríquez Jiménez Luigi E., Vescovo tit. di Lamdia, Ausiliare di
Caracas.
Monsig. Heuschen Giuseppe, Vescovo tit. di Drua, Ausiliare di Liege.
Il Revmo Padre:
Ab. Butler D. Cristoforo, Presidente della Congregazione Benedettina di
Inghilterra.
II
Commissio « de Episcopis et Dioecesium regimine »
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
McCann Osvaldo, Arcivescovo di Cape Town.
Carroll Giacomo, Vescovo tit. di Atenia, Ausiliare di Sydney.
Schick Edoardo, Vescovo tit. di Aradi, Ausiliare di Fulda.
Viola Alfredo, Vescovo di Salto.
III
Commissio « de Ecclesiis Orientalibus »
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig. Baudoux Maurizio, Arcivescovo di Saint Boniface.
Monsig. De Provenchères Carlo, Arcivescovo di Aix.
Monsig. Ziadè Ignazio, Arcivescovo di Bairüt dei Maroniti.
IV
Commissio « de Sacramentorum disciplina »
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig. Hervás y Benet Giovanni, Vescovo tit. di Dora, Prelato « nullius »
di Ciudad Real.
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
351
Monsig. Moors Pietro, Vescovo di Roermond.
Monsig. Taylor Giovanni, Vescovo di Stockholm.
Il Revmo Padre:
de Reeper Giovanni, Prefetto Apostolico di Ngong.
V
Commissio « de disciplina cleri et populi christiani »
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig. Conway Guglielmo, Arcivescovo di Armagh.
Monsig. Gantin Bernardino, Arcivescovo di Cotonou.
Monsig. Rosales Giulio, Arcivescovo di Cebù.
Monsig. Rusch Paolo, Vescovo tit. di Meloe di Isauria, Amministratore Apostolico di Innsbruck-Feldkirch.
VI
Commissio « de Religiosis »
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
da Conceiçâo Cordeiro Giuseppe, Arcivescovo di Karachi.
Borromeo Luigi Carlo, Vescovo di Pesaro.
McDevitt Gerardo, Vescovo tit. di Tigia, Ausiliare di Philadelphia.
Stein Bernardo, Vescovo tit. di Dagno, Ausiliare di Trier.
VII
Commissio « de Missionibus »
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig. D'Souza Eugenio, Arcivescovo di Bhopal.
Monsig. Comber Giovanni Guglielmo, Vescovo tit. di Foraziana, Superiore
Generale della Società per le Missioni Estere degli Stati Uniti d'America
(di Maryknoll).
Monsig. Dogget Ignazio, Vescovo tit. di Mundinizza, Vicario Apostolico di
Aitape.
Il Revino Padre:
Schütte Giovanni, Superiore Generale della Società del Verbo Divino.
352
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VIII
Commissio « de Seminariis, de Studiis et de Educatione Catholica »
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig. Jáchym Francesco, Arcivescovo tit. di Maronea, Coadiutore s. d.
di Wien.
Monsig. Maurer Giuseppe Clemente, Arcivescovo di Sucre.
Monsig. Lane Loras Tommaso, Vescovo di Rockford.
Monsig. Wall Bernardo Patrizio, Vescovo di Brentwood.
IX
Commissio « de fidelium apostolatu, de scriptis prelo edendis et de spectaculis moderandis ».
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig. Pessöa Cámara Helder, Arcivescovo tit. di Salde, Ausiliare di Sâo
Sebastiäo do Rio de Janeiro.
Monsig. Babcock Allen Giacomo, Vescovo di Grand Rapids.
Monsig. Da Silva Giuseppe Pietro, Vescovo tit. di Tiava, Ausiliare di Lisboa.
Monsig. Fernández-Conde Emanuele, Vescovo di Córdoba.
X
Secretariatus ad unitatem christianorum fovendam
Le Loro Eccellenze Revme:
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Hermaniuk Massimo, Arcivescovo di Winnipeg degli Ucraini.
Ramanantoanina Gilberto, Arcivescovo di Fianarantsoa.
Cantero Cuadrado Pietro, Vescovo di Huelva.
Gran Mcolaysen Guglielmo, Vescovo tit. di Rafia, Coadiutore di Oslo.
Helmsing Carlo Ermanno, Vescovo di Kansas City-St. Ioseph.
Lamont Daniele, Vescovo di Umtali.
Lorscheider Luigi, Vescovo di Santo Angelo.
Primeau Ernesto, Vescovo di Manchester.
An. et vol. LVI
30 Maii 1964
(Ser. HI, v. VI) - N. 6
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
Directio:
Palazzo Apostolico - Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
EPISTULA APOSTOLICA
Ad Patriarchas, Primates, Archiepiscopos, Episcopos orbis catholici: die
Pentecostes adveniente, preces indicuntur ad Concilii Oecumenici Vaticani II felicem invocandum exitum.
PAULUS PP. VI
VENERABILES FRATRES
SALUTEM ET APOSTOLICAM BENEDICTIONEM
SPIRITUS PARACLITI adventante sacro sollemni, quo Ecclesia mater,
ortus sui primordia repetens, flagrantibus precibus fulgentem illum recolit diem, quo « foris apparentibus linguis igneis, intus facta sunt corda
flammantia » , omnes in Episcopatu venerabiles Fratres, ad tertiam
peragendam Oecumenici Concilii Vaticani II sessionem se diligentissime parantes, sueto incensiore affectu complectimur. Etenim, ut Decessor Noster ven. mem. Ioannes XXIII primum animadvertit, magnum
illud inceptum nova quaedam Pentecoste reputandum est, qua Apostolorum Successores, (( perseverantes unanimiter in oratione cum ... Maria
matre Iesu )), et duce Petro, in altero veluti Hierosolymitano Cenáculo
simul congregati, ad Dei regnum hisce in terris constanti auso prorogandum, una caelesti ope confisi, incumbunt.
Ut Ipsi haud ita pridem sacrorum Antistites Italicae nationis alloquentes diximus, Concilium « res est quam quae umquam sollemnis
«atque admirabilis, qua Deo honor tribuatur, Christo amor praestetur,
x
2
1
2
S. Gregorii M. Horn. 30 in Ev.; P.L. 76, 1220.
Cfr. Act. 1, 14.
23 - ACTA, vol. VI, n. 6. — 30-5-1864.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
354
oboedientia deferatur Spiritui Sancto : ut scilicet religiosae rationes
inter Deum eiusque Ecclesiam artius usque corroborentur, et christianae religionis necessitas, indoles atque felicitas coram nostri temporis
hominibus palam fiant. Itidem Concilium incomparabilis est opportunitas, qua Ecclesia se in aperto lumine ponit, se agnoscit, semetipsam
conglutinat intimis congressionum, amicitiae et mutui adiumenti vinculis,
quae aliter effici prorsus nequeant. Concilium est hierarchicae frater naeque caritatis vértex, ad quem nondum hactenus perventum erat » .
Qui tanti ponderis eventus postulat profecto affluentem Spiritus
Sancti virtutem, quae mentes sua luce compleat, animos confirmet ad
nova ineunda consilia et onera suscipienda, quae huius temporis rerum
adiuncta suadent, communes labores dirigat et ad felices rei effectus
adducat. Quam ob rem, vos omnes, venerabiles Fratres, Ecclesiae
Sanctae_J?astores, atque christianos greges, vigilantiae vestrae commissos, etiam atque etiam adhortamur, ut proximis potissimum appropinquantibus festis ob Divini Paracliti adventum, preces ingeminetis
vestras, ut ex Oecumenico Concilio magni exspectatique fructus ubertim
percipiantur.
Nil prorsus aliud ob oculos habentes, hoc ineunte anno iter ad Terrae
Sanctae loca atque sacraria invisenda et colenda suscepimus. Nam illic
« cum omni humilitate et lacrimis » Deum deprecati sumus, ut cuncti
e christiana familia fideles caelestis gratiae copiam participent, in eaque
renoventur, induentes « novum hominem, qui secundum Deum creatus
est in iustitia et sanctitate veritatis )) ; itemque ut nostrae aetatis homines ad (( Christi sensum » magis cognoscendum efficienter advocentur, idoneis ad id susceptis viis atque rationibus, quibus ipsi Evangelii
lumine penitus illustrentur, et ad falli nescium Ecclesiae magisterium
sincero animo accedant; ut denique securi habeantur progressus in
redintegranda nostrorum fratrum unitate, qui, Christi nomine decorati,
a nobis adhuc pro dolor seiuncti sunt.
Immo, illa data opportunitate, cum varia hominum multitudine
saepti et consalutati ad sanctissimas Christi Servatoris venerandas
memorias deferebamur, commoti animadvertimus, quo flagranti studio
et quo incenso caritatis sensu, etiam praeter christianae religionis fines,
mentes nostrae dirigendae sint ad omnes animos omnesque populos, qui
unum Deum colant ac venerentur : id enim magnas spes portendere videtur, fore ut recta mentium conspiratio, mutua caritas, civilisque consortionis secura pax confoveatur.
3
4
5
6
3
4
s
6
Cfr. A. A. S. hoc ipso fasciculo, p. 382.
Cfr. Act. 20, 19.
Eph. 4, 24.
1 Cor. 2, 16,
Acta Pauli Pp. VI
355
Ad haec omnia ad effectum adducenda omnes vires cogitationesque
iam intendimus Nostras, ex quo providentissimi Dei voluntas Nobis
supremi Pontificatus praegrave onus imposuit. Haec pariter sunt Concilii Oecumenici Vaticani II consilia et incepta — laetantes sane id
Nobiscum in animo reputamus — in quae absolvenda alacres ac sollertissimae Patrum voluntates conspirant, ita ut, ex hoc catholicae unitatis
fastigio et veluti centro, omnibus gentibus summae benevolentiae indicia praebeantur, et amicae veluti voces ad illas perveniant, easque ad
miram Mystici Corporis vitam participandam attrahant et alliciant.
Quod in Nobis est, nihil prorsus omittemus, quod ad haec perficienda
securo gressu conducat, ut Ecclesia coram omnibus resplendeat hominibus, non habens maculam aut rugam aut aliquid huiusmodi, sed sit
sancta et immaculata; dilectissimos filios e clero atque e laicorum;
ordine magis magisque hortabimur, ut, agnoscentes dignitatem suam,*
se suaque omnia impendant ad Christi regnum hisce in terris fortiter
constabiliendum; immo, non desistemus seiunctos fratres leniter reverenterque convenire, qui serena et amica non recusent colloquia, atque,
de eorum magis commodo quam de Nostro honore solliciti, una simul
quaeremus, quibus modis ac viis fraterna coniunctio restituatur, in
fidei unitate et in mutua caritatis necessitudine innixa, prout Christus
Ecclesiae suae praescripsit.
7
Qua data opportunitate, propensam voluntatem Nostram ipsis libentissime ostendimus, iisdemque paterno animo adsumus, eorum sive
gaudia sive anxias sollicitudines participantes. Atque Deum etiam atque
etiam pro illis praesertim deprecamur, qui de sua praesenti condicione
timore afficiuntur, ut, amotis periculis, ii suis iuribus, quae etiam naturae lege innituntur, in libertate, in securitate et in pace ubique fruantur.
Interea, iam nunc animo gaudium praecipimus, quo complebimur,
cum Episcoporum agmina Romae tertio simul congregata in proxima
Concilii sessione conspiciemus. Ubi primum singulae Commissiones
Concilii schemata, ad pressam adstrictamque formam egregia sollici
tudine redacta, accurate recognoverint, prae oculis habitis quae ipsi
Episcopi iam significaverunt, ea ad Concilii Patres sedulo mittentur, ut
eadem suo commodo attenteque perpendant atque considerent ; ii pariter
certiores fient, qua ratione singula schemata, prout eorum proprietas
et forma postulant, in publicis Oecumenicae Synodi coetibus sive examinanda sive probanda sint.
7
s
Cfr. Ephes, o, 27.
Cfr. S. Leonis I Sermo XXI, 3; P.L. 54, 192.
356
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Quae dum diligenter apparantur, christifideles omnes sive precibus
et voluntarias paenitentiae operibus communes hosce labores prosequantur, sive opportunis rationibus de Concilii argumentis certiores fiant,
praesertim per scripta typis edita atque per accommodas explicationes.
Concilii pariter Peritos, viros animi dotibus ac sapientia praestantes,
paterna benevolentia complectimur, qui ad tantum honorem et onus
vocati sunt. Officii sui optime conscii, demandatum sibi munus fideliter
servent; Concilii utilitatibus, quae uniuscuiusque commodis anteferantur oportet, exemplis vitae, verbis et scriptis, si opus est, faveant,
ut, Concilii primoribus obtemperantes, magni huius incepti exitum,
auxiliatrice praestita opera, pro sua"parte promoveant atque deproperent.
Ecce, venerabiles Fratres, fiduciae plena verba, quae, appropinquantibus Spiritus Sancti sollemnibus, ad omnes Episcopos facere ex
animo percupimus. Tam gravi inceptioni, ad quam omnes homines summa exspectatione oculos convertunt, consiliisque nostris aspiret Deus,
totius gratiae et bonitatis fons atque principium. Dulcissima Virgo
Maria, ad cuius redolentes floribus aras proximo mense Maio fideles
omni cum veneratione concurrent, adsit nobis, sicut Apostolis in Hierosolymitano Cenáculo materna caritate animum addidit eosque solata
est; adsint S. Ioseph, Oecumenicae Synodi benevolentissimus praestes,
S. Petrus, quem Christus « amoris sui nobis velut vicarium » reliquit,
S. Paulus, omnesque Apostoli et beati Caelites, quorum fidae tutelae
confidimus.
Ii omnes superna lumina et auxilia cunctis Ecclesiae Sanctae Pastoribus gregibusque deposcant, et iis potissimum, qui iusta debitaque
libertate carentes quomodocumque vexantur, ut Divini Paracliti solatiis fruantur praesentissimis et ad optatam redeant tranquillitatem.
Divinorum autem munerum conciliatrix ac propensae Nostrae
voluntatis pignus sit Apostolica Benedictio, quam vobis omnibus, venerabiles in Episcopatu Fratres, simulque dioecesium vestrarum sacerdotibus et christifidelibus peramanter dilargimur.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x x x mensis Aprilis anno
MCMLXIV, Pontificatus Nostri primo.
9
PAULUS PP. VI
9
S. Ambros. Exp. Ev. sec. Luc. X, 175; P.L. 15, 1942.
Acta Pauli Pp. VI
357
EPISTULA
Ad E.mum P. D. Paulum tit. Sancti Andreae Apostoli de Hortis S. R. E.
Presb. Cardinalem Marella, quem Legatum deligit, ut auspicalibus ritibus
Neo-Eboraci praesideat, quibus bonarum artium ex omnibus nationibus
Expositio instaurabitur.
PAULUS PP. VI
Dilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam Benedictionem. — NeoEboraci, in florentissima et pernobili Foederatarum Americae Civitatum urbe, ad recolendum tertium revolutum saeculum, ex quo condita
est, hoc anno bonarum artium ex omnibus populis Expositio instaurabitur. Magnae exspectationi par profecto respondebit felix exitus et
eventus, propterea quod summa contentione diligens opera datur, ut
nationes illic aemulo studio — mira spectacula rerum — ad conspiciendn
proponant ea quae disciplinae, artes, rationes technicae investigarunt,
invenerunt, confecerunt pro ingeniorum felicitate et copia, quibus singulae florent.
Tanto incepto aequas tribuimus laudes, cum natura sua eo spectet
ut civitates, missis tandem simultatibus, acerbitatibus et invidiis, praeclara certatione in iis connitantur fabricandis et iactandis, quae sociatae vitae utilitates suavitatesque almamque pacem décorant.
Quodsi pro Apostolici Nostri ministerii officio magni aestimamus ea,
quae tutelam et incrementa communis boni afferunt, libentius eadem
adprobanda Nobis censemus, ubi religio, qua nihil sanctius et salubrius,
quasi regalem coronam hominum partis operibus et profuturis industriis imponat. Quod sane auspicato hisce in loci adiunctis contingit.
Enimvero singulare quiddam huic amplissimae Expositioni rerum inseritur, quod quidem insuetum et novum bono ornine et spe laetissima ad
effectum adductum est : exhibitionem scilicet rerum ad Ecclesiae navitates pertinentium.
Perite et affabre exstructum Tabernaculum, Vaticanum appellatum,
quod latissimo oeco in orbem porticibus circumvento constabit, intrantium oculis offeret Christi vitam splerididis artificiis et operibus expressam, Ecclesiae enucleatae doctrinae multigena praesidia, eiusque multiplicis caritatis inceptiones et curas, eius sanctitatis effectricem ubique
terrarum diffusam vim, omne genus supellectilem pulcherrimam ad
Dei cultum attinentem, aliaque haud pauca, digna prorsus quae dignoscantur.
358
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
In nobiliore autem loco positum admirari licebit simulacrum Virginis perdolentis, genibus Christi mortui corpus gestantis, in quo Michael
Angelus Bonarrotius, facilis aliorum artificum victor, se ipsum sculpendo vicit, cum exquisita ungendi arte nec minore indito caelitus religionis spiritu et afflatu Deiparae formam expressit, quam quisquam
contueri nequit, si bene cordatus sit, quin penitus commoveatur. Marmoreum hoc signum, quod Vaticanam Patriarchalem Basilicam tanto collustrat decore, trans Oceani immensa aequora brevi temporis tractu
transvectum, insueta praesentia sua quam plurimorum in se mirabundos
oculos convertat, et eorum pectoribus insinuet vividum sensum, numquam e memoria occasurum, quo moti per visibilia ad invisibilia rapiantur et arcano quodam effatu, immo silentio, de christiana fide loquatur,
heroum parente, virtutum concitatrice, gaudii et pulchritudinis satrice
locupletissima.
Quae cum ita sint, ut magnificentior auspicatio Tabernaculi Vaticani
in Neo-Eboracensi ex omnibus populis bonarum artium Expositione
contingat, decrevimus eo aliquem e Sacro Purpuratorum Patrum Collegio mittere, qui personam Nostram gereret. Quocirca, mature librato
consilio, te, Dilecte Fili Noster, Legatum Nostrum deligimus, facimus,
constituimus, qui nomine Nostro auspicalibus ritibus illic praesideat, et
nuntius et interpres sententiarum Nostrarum, praeconii verba, gratulationes, hortationes proferas, quibus, Dei invocato nomine et auxilio,
dilaudes in rem deductum opus, eique conspicui fructus messem frugiferam, auream, durabilem percupias. Nec dubitamus, cum praeclaris
ingenii, eruditionis, politioris humanitatis dotibus praeditus sis, quin
exspectationi Nostrae par commissum tibi honorificum munus prospere
expleas. Quod ut feliciter eveniat et potiaris iis, quae spei plena concipis,
votis, Apostolicam Benedictionem, superni adiutoris Dei praesidii conciliatricem, tibi, Dilecte Fili Noster, peramanter impertimus et hanc
per te, nominatim ad carissimum Nobis Franciscum S. R. E. Cardinalem
Spellman, Neo-Eboracensem Archiepiscopum, itemque ad universos,
qui auspicandae rei gratia illic intererunt, sacra vel civili potestate
pollentes Antistites, magistratus, christifideles uniuscuiusque coetus
pertinere libenter volumus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die xx mensis Februarii,
anno MCMLXIV, Pontificatus Nostri primo.
PAULUS PP. VI
Acta, Palili Pp. VI
359
HOMILIA
Habita in Patriarchali Archibasilica Lateranensi, feria V in Coena Domini, ad E.mos Patres Cardinales, Exc.mos Praesules, Rev.mos Praelatos
ceterumque Clerum et Christifideles, qui Sacro interfuerunt a Summo
Pontifice ritu pontificali peracto. *
Abbiamo voluto Noi stessi celebrare questo rito « in coena Domini »,
perché ne siamo sollecitati dall'invito, dall'impulso della recente Costituzione del Concilio Ecumenico su la sacra Liturgia, decisamente rivolta ad
avvicinare le strutture gerarchiche e comunitarie della Chiesa quanto più
è possibile all'esercizio del culto, alla celebrazione, alla comprensione, al
godimento dei sacri misteri espressi, anzi contenuti nella preghiera ufficiale e sacramentale della Chiesa medesima. Se ogni Sacerdote, a capo
di una comunità di fedeli, se ogni Vescovo, consapevole d'essere il centro
operante e santificante d'una Chiesa, desidera, potendo, celebrare personalmente la santa Messa del Giovedì Santo, giorno memorabile in
cui la santa Messa fu per la prima volta celebrata e istituita da Cristo
stesso affinché lo fosse poi dagli eletti a esercitare il Sacerdozio di Lui,
non dovrebbe il Papa, felice d'averne l'opportunità, compiere lui stesso
il rito nella ricorrenza dell'annuale memoria, che ne rievoca Porigine,
ne medita la tipica istituzione, ne esalta in semplicità ma con ogni possibile interiorità l'ineffabile, santissimo significato, e adora la velata,
ma assicurata presenza di Cristo sacrificante se stesso per la nostra
salvezza?
Dinanzi al « Sacramentum unitatis »
Se volessimo suffragare di altri motivi questo Nostro proposito non
avremmo difficoltà a trovarne molti ed eccellenti ; due, ad esempio, che
possono giovare a rendere più pia e più contenta la Nostra presente
celebrazione; Ci è suggerito il primo dal movimento molteplice, che
fermenta in tante forme diverse, in seno alla nostra società contemporanea, e la spinge, anche nolente, verso espressioni dapprima uniformi, poi unitarie ; il pensiero umano, la cultura, l'azione, la politica,
la vita sociale, quella economica anche — di per sé particolare e tendente all'interesse che distingue ed oppone i singoli interessati — sono
* Vespere diei 26 mensis Martii a. 1964.
360
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
rivolti ad una convergenza unificatrice; il progresso lo esige e ne
dipende, la pace vi si trova e ne ha bisogno.
Ora il mistero, che Noi questa sera celebriamo, è un mistero di
unificazione, di unità mistica ed umana; ben lo sappiamo; e sebbene
esso si compia in una sfera diversa da quella puramente temporale, non
non prescinde, non ignora, non trascura la socialità umana nell'atto
stesso che la suppone, la coltiva, la conforta, la sublima quando esso, il
mistero Eucaristico, che chiamiamo anche a buon diritto comunione, ci
mette in ineffabile società con Cristo, e Lui mediante in società con Dio
e in società con i fratelli con diverso rapporto, a seconda ch'essi siano
o no con noi partecipi della mensa che insieme ci raccoglie, della fede
che unifica i nostri spiriti, della carità che ci compagina in un sol corpo,
il corpo mistico di Cristo.
Il Papa « presidente della carità »
Il secondo motivo, che, se pur riguarda, come dicevamo, ogni Sacerdote e ogni Vescovo, riguarda principalmente Noi, la Nostra persona
e la Nostra missione che Cristo volle mettere al cuore dell'unità dell'intera Chiesa cattolica e insignire del titolo, coniato da un Padre fin
dagli albori della storia ecclesiastica, di « presidente della carità ».
Sembra a Noi incombere il grande e grave ufficio di ricapitolare qui la
storia umana, annodata come a sua luce e a sua salvezza al sacrifìcio
di Gesù, sacrifìcio che qui si riflette e, in modo incruento, si rinnnova ; qui
tocca a noi di imbandire una mensa, alla quale sono misticamente
invitati tutti i Vescovi, tutti i Sacerdoti, tutti i fedeli della terra ; qui
è la celebrazione della fratellanza di tutti i figli della Chiesa cattolica ;
qui è la sorgente della socialità cristiana, convocata ai suoi principi
costitutivi trascendenti, e sorretta da energie alimentate, non da interessi terreni, che sono sempre di ambiguo funzionamento, non da
calcoli politici, sempre di effimera consistenza, non da ambizioni imperialiste o da livellamenti coercitivi, e nemmeno dal sogno nobile e ideale
della concordia universale, che l'uomo al più può tentare, ma realizzare
e conservare non sa; da energie, diciamo, potenziate da una corrente
superiore, divina, dalla corrente, dalla urgenza della carità, che Cristo
ci ha ottenuta da Dìo, e fa in noi circolare, per aiutarci ad « essere uno »,
come Lui lo è col Padre.
361
Acta Pauli Pp. VI
Comunione di anime, auspice Cristo
Miei Fratelli e miei figli ; né le parole, né il tempo bastano per dire
a Noi stessi la pienezza di questo momento : qui è la celebrazione dell'uno e dei molti, qui è scuola dell'amore superiore degli uni per gli altri,
qui è la professione della stima reciproca, qui è l'alleanza della collaborazione vicendevole, qui è l'impegno del servizio gratuito, qui è la ragione
della tolleranza sapiente, qui è il precetto del mutuo perdono, qui è la
fonte del gaudio per l'altrui fortuna, e del dolore per l'altrui sventura, qui è lo stimolo a preferire il dono da dare a quello da ricevere, qui
è la sorgente della vera amicizia, qui è l'arte di governare servendo e di
obbedire volendo, qui è la formazione ai rapporti sinceri e cortesi fra gli
uomini, qui la difesa della personalità rispettata e venerata, qui l'armonia degli spiriti liberi e docili, qui la comunione delle anime, qui la
carità.
Leggevamo, in questi giorni, una triste parola d'uno scrittore contemporaneo, profeta del mondo senza amore e dell'egoismo proclamato
liberatore: « I o non voglio comunione d'anime...)). Il cristianesimo
non è così Î è agli antipodi. Noi vogliamo invece costruire, auspice Cristo, una comunione la più grande possibile.
Diciamo perciò a noi Sacerdoti, innanzi tutto, la parola sacrosanta
del Giovedì Santo : « Amiamoci gli uni gli altri, come Cristo ci ha
amati ». Vi può essere programma più grande, più semplice, più innovatore della nostra vita ecclesiastica?
« Fraternitatem diligite »
Diciamo a voi, Fedeli, che fate cerchio intorno a questo altare, e a
voi distribuiti nell'immenso cerchio della santa Chiesa di Dio, un'altra
parola, parimente pronunciata da Gesù nel Giovedì Santo : ricordatevi
che questo dev'essere il segno distintivo agli occhi del mondo della
vostra qualità di discepoli di Cristo, il vicendevole amore. In hoc cognoscent omnes ...
Diremo a quanti può giungere l'eco di questa Nostra celebrazione
della cena pasquale, nella fede di Cristo e nella sua carità, la parola dell'Apostolo Pietro : fraternitatem diligite, vi piaccia essere fratelli.
1
È per questo motivo che Noi confermiamo anche qui il proposito a
Cristo Signore, di condurre a buon fine il Concilio Ecumenico, come un
grande avvenimento di carità nella Chiesa, dando alla collegialità epi1
1 Petr. 2, 17.
362
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
scopale il significato e il valore che Cristo ha inteso conferire ai suoi
Apostoli nella comunione e nell'ossequio al primo fra essi, Pietro, e
promovendo ogni proposito rivolto a crescere nella Chiesa di Dio la
carità, la collaborazione, la fiducia.
È ancora con questo sentimento di carità nel cuore che salutiamo
da questa Basilica, caput et mater omnium Ecclesiarum, tutti i Fratelli
cristiani, purtroppo ancora da noi separati, ma intenti a cercare l'unità
voluta da Cristo per l'unica sua Chiesa. Mandiamo il Nostro beneaugurante saluto pasquale, il primo forse in occasione tanto sacra quanto
questa, alle Chiese Orientali da Noi ora disgiunte, ma a Noi già nella
fede tanto congiunte : salute e. pace pasquale sia al Patriarca Ecumenico Atenagora, da Noi abbracciato a Gerusalemme nella festa latina
dell'Epifania; pace e salute sia agli altri Patriarchi allora da Noi incontrati nella stessa occasione; pace e salute agli altri Gerarchi di
quelle vetuste e venerabili Chiese, i quali hanno mandato i loro Rappresentanti al Concilio Ecumenico Vaticano ; pace e salute anche a
quanti altri Noi aspettiamo fiduciosi di incontrare un giorno nell'amplesso di Cristo.
Salute e pace a tutta la Chiesa Anglicana, mentre con sincera carità
e con eguale speranza Ci auguriamo di poterla un giorno vedere ricomposta onoratamente nell'unico ed universale ovile di Cristo.
Salute e pace a tutte le altre comunità cristiane derivate dalla riforma
del secolo x vi, che da noi le ha separate. Possa la virtù della Pasqua di
Cristo indicare la giusta e forse lunga via per riavvicinarci nella perfetta
comunione, mentre già cerchiamo con mutuo i rispetto e con vicendevole
stima come abbreviare le distanze e come praticare la carità, che speriamo un giorno veramente vittoriosa.
Ed un saluto cordiale mandiamo anche, con memore riconoscenza, ai
credenti in Dio, dell'una e dell'altra confessione religiosa non cristiana,
i quali accolsero con festante riverenza il Nostro pellegrinaggio ai
Luoghi Santi.
E poi a tutta l'umanità Noi pensiamo in questo momento, a ciò
costretti dalla carità di Colui che così ha amato il mondo da dare per
esso la sua vita. Il cuore prende le dimensioni del mondo; così le prendesse di quelle infinite del cuore di Cristo.
E voi, Fratelli e figli e fedeli, qui presenti certamente siete con Noi
per così celebrare il Giovedì Santo, il giorno della carità consumata e
perpetuata di Cristo per la nostra salvezza.
Acta Pauli Pp. VI
363
ALLOCUTIONES
I
In Gregoriana Pontificia Studiorum Universitate habita, ad Athenaei Moderatores, Doctores discentesque.*
Venerabiles Fratres ac dilecti filii,
Inçensissimo desiderio vestro, ut in hac Gregoriana studiorum Universitate Nobis observantiae pietatisque vestrae testimonium exhiberetis, libentissimo sane animo satisfecimus ; eo vel magis quod sollemnis
hic conventus Nobis diu optatam opportunitatem praebet vos coram excipiendi, videndi, alloquendi.
Etenim, non sine paterno solacio cernimus ante oculos Nostros Venerabilem Fratrem Nostrum Iosephum Pizzardo, huius Pontificiae Universitatis Magnum Cancellarium, cui de nobilissimis verbis modo prolatis
maximas gratias agimus, itemque plures Purpuratos Patres, necnon venerandum Moderatorum coetum, quos novimus sollertissimam navare
operam ecclesiasticae iuventuti rite sancteque instituendae. Cernimus
etiam illustres huius Universitatis Doctores, virtute doctrinaeque laude
insignes, quibus nunc Nobis iucundum est existimationis Nostrae sensus
patefacere, ob egregiam eorum operam positam in sacra doctrina excolenda ac provehenda. Sed mirifice Nos recreat haec festiva ac lectissima
studiosae iuventutis corona, quae non modo huius Urbis aut Italiae, sed
Europae universique terrarum orbis clericis coalescit. Quos cum cernimus discendi studio flagrantes, fraterna caritate inter se coniunctos, ac
desiderio ferventes ut idonei evadant doctrinae et gratiae Iesu Christi
administri, temperare Nobis non possumus, quin ex animo gratulemur
miram actuosamque vitae ubertatem, qua Gregoriana studiorum Univerísitas viget ac floret. Revera haec altrix studiorum domus, inde ab eius
ortu succrescentibus Ecclesiae necessitatibus studiose occurrens, numquam destitit in hac alma Urbe tamquam christianae sapientiae pharus
elucere.
Haec omnia pro merito agnoscimus, probamus, laudamus ; de iisque
Nobis iucundum est Omnipotenti Deo grates persolvere.
Attamen Nobis in animo non est laudibus tantummodo extollere,
quae meritis virtutique vestrae debentur; sed etiam utilia quaedam
* Die 12 mensis Martii a. 1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
364
sermone Nostro placet proferre, unde vobis pateat, quo animo Christi
Vicarius in Universitatem vestram intueatur, et quid Ecclesia nostris
hisce temporibus ab ea potissimum exspectet.
Imprimis id Nobis summopere cordi est, ut in iuniore clero instituendo semper sacra lex sit doctrinae incolumitati consulere. Etenim
ecclesiastica Romana Athenaea, quibus omnibus vestrum tempore antecedit, non aliam ob causam hac in alma Urbe condita sunt, nisi ut,
prope Petri Cathedram constituta, eius vocem ac monita fidelius percip e r e t . Apud vos igitur integra maneat haec antiqua laus, qua potissimum praemii dignos vestros censemus labores, ut nempe hinc alumni
proficiscantur ad plenum imbuti romana illa fide, quam laudavit Apostolus, ex qua normas haurire necesse est catholice agendi atque sentiendi.
Quandonam, autem doctrina tuta censenda est? Profecto si constet,
eam omnino cum veritate esse concordem. Fatemur tamen id non semper
facile obtineri posse. Etenim doctrinae cultores, dum veritatem inquirunt, ad investigationis cardinem tandem perveniunt, in quo discrimen
adest, idque eo gravius, quo magis ipsi ingenio praestant, quo gravior
est res ad considerandum proposita, et quo maioris momenti est consilium quod tunc ipsi capiunt, quod attinet sive ad iudicium ferendum de
rei veritate, sive ad methodum in subsequentibus investigationibus retinendam : quae methodus hanc ob causam ab iisdem scientifica appellabitur. Id autem tunc contingit, cum vir doctus aut ea vera esse affirmat,
quae vera reapse non sunt, sed eius opinioni, vel privatae interpretationi
vel mentis habitui respondent; aut vera affirmat, quae cum veritate
reapse concordant, quaeque humanae intelligentiae lumen et vires exsuperare possunt, atque interdum revera exsuperant, Cum autem de verbo
Dei agitur, is, qui in ipsius studio versatur, quomodo sese gerere debet?
Agnoscere ipse debet verbo Dei incommensurabilem amplitudinem supremamque veritatem, an ipsi fas est verbum Dei intra humanae mentis
fines coercere atque propriae interpretationi obnoxium facere? Vir
doctus qui fatetur verbum Dei supra humanam naturam esse, eique
supremam auctoritatem supernamque virtutem agnoscit, sine dubio
catholicus appellandus est. De homine autem, qui aliter se habet, nescimus an idem sit dicendum ; is profecto nec veri nominis doctus habendus
est, neque veri nominis christifidelis.
Exinde manifesto patet, quanti facienda sit reverentia atque oboe1
1
Cfr. Rom. 1, 8.
Acta Pauli Pp. VI
365
dientia Ecclesiae Magisterio debita, cui profecto ex divina institutione
munus concreditum est Fidei depositum fideliter custodire et infallibiliter declarare. Idque minime detrahit dignitati vel praestantiae doctrinae sacrae, a Nam licet locus ab auctoritate quae fundatur ratione humana sit infirmissimus ; locus tamen ab auctoritate quae fundatur super
revelatione divina est efiicacissimus )). Quare ii, quibus munus docendi
demandatum est, omni cura omnique contentione nitantur, ut ad hoc
obsequium erga Ecclesiae Magisterium discipulorum animum conforment. Iidem praeterea vocem Ecclesiae Doctorum reverenter auscultent,
inter quos Divus Aquinas praecipuum obtinet locum; Angelici enim
Doctoris tanta est ingenii vis, tam sincerus veritatis amor, ac tanta
sapientia in altissimis veritatibus pervestigandis, illustrandis aptissiinoque unitatis nexu colligendis, ut ipsius doctrina efficacissimum sit
instrumentum non solum ad Fidei fundamenta in tuto collocanda, sed
etiam ad sanae progressionis fructus utiliter et secure percipiendos.
Faciant denique ut, dum in hodiernas quaestiones, quas progrediens cultura in medium protulerit, diligentissimas suas conferunt investigationes, ac dum novis disciplinarum inventis antiquam sapientiam, ubi
opus est, aequare conantur, faciant, dicimus, ut non omittant iugi
studio redire ad genuinos sacrae doctrinae fontes, ubi veritatis thesauri
numquam exhauriendi continentur.
2
3
Ad methodum autem doctrinae sacrae tradendae quod spectat, methodum positivam et methodum speculativam, quales in scholis ecclesiastica
probante auctoritate vigent, diligenter servate. Utraque enim suum momentum, suam utilitatem habet. Quodsi positiva methodus magis nostrae
aetatis indoli consentanea videtur ac plurimum afferre potest utilitatis,
cavendum tamen est, ne eadem in detrimentum cedat alterius methodi,
quam maximi theologiae cultores praeteritis temporibus tanto cum sacrarum disciplinarum profectu excoluerunt. Cui quidem speculativae methodo praesertim tribuendum est, si sacrorum alumni, inter tot ac tam varias
disciplinas necessario hodie addiscendas, admirandam illam totius doctrinae sacrae cohaerentiam atque unitatem tandem percipere possunt,
quae tantopere confert ad congruam ipsorum ecclesiasticam institutionem. Quare ambae huiusmodi methodi, nedum sibi invicem quodammodo opponantur, sese mutuo compleant ac perficiant omnino oportet.
Verum, ut pretiosis fructibus haec ecclesiastica educatio cumuletur,
2
s
Cfr. Conc. Vat. Sess. III, c. 4.
S. Thomas, S. T. I., qu. 1 a. 8, ad 2.
366
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
eo semper spectare debet, ut iuvenes instituendi aliquando evadant sal
terrae, lux mundi, idoneique christiani populi duces ac magistri. Quare
iidem ex doctrinae haustibus, quos studiorum cursus emetientes excipiunt, id semper habeant, quo pietatem alant et ad spiritualem profectum moveantur. Absit, ut theologica studia mentem illustrent, caritatem autem non accendant. Quam ad rem Nobis perplacet nonnulla
Sancti Bonaventurae praeclara monita vobis proponere : « (Nemo) credat quod sibi sufficiat lectio sine unctione, speculatio sine devotione,
investigatio sine admiratione, circumspectio sine exsultatione, industria sine pietate, scientia sine charitate, intelligentia sine humilitate,
studium absque divina gratia, speculum absque sapientia divinitus inspirata ... Exerce igitur te, homo Dei, prius ad stimulum conscientiae
remordentem, antequam oculos eleves ad radios sapientiae in eius speculo
relucentes, ne forte, ex ipsa speculatione radiorum, in graviorem incidas
foveam tenebrarum » .
Restat ut aliquid vobis dicamus de rationibus, quas inter Romana
Athenaea intercedere optamus. Quae quidem opportunum est suas
cuiusque peculiares notas servare; attamen, licet sapienti studiorum
ratione ordinata ac multiplicibus Institutis optime instructa sint, nequeunt sibi ipsis consulere, ut oportet, si alia nimis seorsum ab aliis
actionem suam ponant, aut ad ecclesiasticae vitae cursum, qualis praesertim hic Romae agitur, assidua qua par est alacritate non attendant.
Quare Nobis in optatis est, ut haec studiorum altiorum domicilia Ecclesiae eventus diligenti cura prosequantur, potissimum hoc Concilii Oecumenici Vaticani tempore ; ita quidem, ut alumni, inde ab aetatis flore,
vitam Ecclesiae actuose participare assuescant. Item magnopere cupimus, ut inter varia Romana Athenaea arctiora in dies fraternae concordiae vincula fiant, eademque magis magisque sibi invicem adiutricem
sociamque operam praestent. Quod quidem postulat sive Ecclesiae
bonum sive ipsorum Institutorum emolumentum, quia vis unita fortior
validiorque evadit ad commune propositum obtinendum.
Antequam autem orationem Nostram ad exitum adducimus, cor Nostrum peculiari modo patet ad vos, iuvenes dilectissimi. Optatissimo et
singulari beneficio, quod romana commoratio vobis praebet, sapienter
utamini. Divinitus vocati estis, ut viam ad Iesu Christi amorem in
hominum animis aliquando muniatis. Quare efiicite, ut ex severis studiis,
in quae incumbitis, germanos Iesu Christi spiritus hauriatis, qui semper
4
* Itinerarium mentis in Deum, n. 4.
Acta Pauli Pp. VI
in mentibus, in verbis, in operibusque vestris resplendeant. Ex diversissimas atque maxime inter se dissitis regionibus orti, omnes tamen
eiusdem fidei, eiusdem vocationis, eiusdemque omnino iuris in Ecclesia
participes, discite hac in Urbe, christiani nominis capite, Ecclesiam,
matrem nostram amantissimam, totis viribus diligere, in eaque plenam
fiduciam vestram reponere. At si in Ecclesiae amore crescere vultis,
foveatis oportet oboedientiam, amorem, fiduciam erga Iesu Christi Vicarium, licet tam excelsam auctoritatem in humili persona Nostra conspiciatis. Christo enim per Ipsum reverentiam et oboedientiam exhibetis;
Christus in Ipso vobis praesens est. Quare sensus illi, qui in familia
vere christiana patrem cum filiis, filios vero cum patre arctissime coniungunt, iidem inter Nos et vos régnent, ita ut omnes in caritate Christi
cum Summo Pontifice unum sitis. Gravissima hac hora, qua Catholica
Ecclesia, Oecumenico Concilio coacto, quaerit novas rationes novasque
vias, quibus Christi nuntius ad omnes homines aptius afferatur, Nos,
filii carissimi, non sine erecta spe paternoque solacio vestrum confertissimum agmen conspicimus. Qui enim hodie, sub ipsis Nostris oculis
educati, testes estis huius maximi Ecclesiae eventus, iidem aliquando in
patria vestra eritis in exsequendis decretis Oecumenicae Synodi sollertes Nostri adiutores. Pergite, igitur, sapientissimis huius Universitatisnormis perducti, eam sanae doctrinae copiam eumque dignum sacrorum
administrorum animi cultum alacriter percipere, quae tempora nostra
omnino postulant. Vobis feliciter concessum est, ut tempore Concilii
Oecumenici educatio vestra contingat; pio ergo fervore huic praestantissimo dono respondere contendite.
Hac spe suffulti, uberrimas Divini Redemptoris gratias super altri
cem hanc studiorum domum ex animo invocamus, ut vivat, crescat,
floreat, ad maiorem Dei gloriam et ad Sanctae Matris Ecclesiae decus
atque incrementum. Nominatim autem supernum lumen et robur imploramus pro omnibus qui praesunt, qui docent, qui discunt ; atque harum
caelestium gratiarum pignus esto Apostolica Benedictio, quam vobis;
universis peramanter in Domino impertimus.
368
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
n
Viris artis medendi peritis, qui interfuerunt Conventui septimo a Sodalitate v. d. «Union Médicale Latine» Romae habito.*
Chers Messieurs,
Plusieurs d'entre vous, sans doute, ont gardé le souvenir de l'accueil que réserva Notre Prédécesseur Pie XII au quatrième Congrès de
l'Union Médicale Latine en 1955, et du mémorable discours qu'il prononça en cette circonstance.
Et voici que votre septième Congrès vous ramène à Rome et Nous
procure le plaisir de vous accueillir à Notre tour. Notre seul regret,
c'est qu'un emploi du temps très chargé à l'approche des fêtes de
Pâques ne Nous permette pas de Nous entretenir avec vous aussi longtemps que N<|us le voudrions, aussi longtemps surtout que le mériteraient votre déférente démarche et l'importance de votre Union.
Du moins voudrions-Nous vous dire brièvement le profond intérêt
qu'éveille en Nous tout ce qui touche à la médecine, et le souci attentif
avec lequel l'Eglise en suit tous les développements.
Ces développements sont aujourd'hui vraiment prodigieux et provoquent à juste titre l'admiration générale. Nul, Nous osons le dire,
ne s'en réjouit plus sincèrement que l'Eglise.
Cet intérêt d'un organisme spirituel pour le domaine matériel auquel
la médecine s'applique par définition, peut paraître étrange au premier
abord. On pourrait même être tenté d'opposer les compétences, en
acceptant, par exemple, une formule comme celle-ci : au médecin, les
corps ; au prêtre, les âmes. Mais cette vue simpliste ne s'accorderait
aucunement avec la réalité profonde des choses. L'homme est un. On
doit distinguer, certes, mais on ne peut séparer ce que Dieu a uni.
Eglise et science médicale ont en réalité pour objet l'une et l'autre
l'homme tout entier. Et le médecin, qui soigne le corps, ne peut pas ne
pas tenir compte des données morales et psychologiques du sujet : pas
plus que l'Eglise, dans le souci qu'elle a pour les âmes de ses enfants, ne
peut faire abstraction de leurs conditions physiques et corporelles.
C'est que — vous le savez mieux que Nous, Messieurs — votre art,
votre science, n'ont pas pour objet des maladies, mais des malades. Et
c'est finalement tout le composé humain qui bénéficie de vos connaissances de savants et de votre habileté de praticiens. Nous n'avons pas à
vous détailler — elles sont trop évidentes — les mille conséquences de
* Die 21 mensis Martii a. 1964.
369
Acta Pauli Pp. VI
telle nouvelle découverte, de telle thérapeutique, de tel processus de
guérison, pour l'équilibre général, et donc psychologique, moral, spirituel, du malade. L'espoir même qu'éveille en lui la connaissance qu'il
peut avoir des merveilleux progrès de vos techniques est déjà, à lui seul,
un facteur psychologique de première importance.
Vous voyez par là combien l'Eglise est intéressée aux progrès de la
médecine : dans la mesure même où elle est intéressée au bien de l'homme. S'appliquant le mot célèbre du poète, elle estime, en effet, que
« rien d'humain ne lui est étranger » j et, moins que tout le reste, le
domaine spécifique de l'activité qui est le vôtre, et dont les répercussions sont si considérables sur l'état général de l'humanité.
Cet aspect n'est pas le seul par lequel la médecine retient l'attention
de l'Eglise. Et Nous voudrions avoir le temps de réfléchir avec vous sur
les multiples centres d'intérêt communs aux disciplines médicales et
aux disciplines spirituelles. C'est tout un panorama particulièrement
riche et suggestif qui se déroulerait sous nos yeux.
Faute de pouvoir entrer dans les détails, laissez-Nous relever seulement, avant de prendre congé de vous, la profonde harmonie qui existe
entre le progrès de la science médicale et les données de la foi chrétienne.
C'est en vain, là aussi, qu'une idéologie à trop courte vue a voulu trouver
des oppositions ou des incompatibilités.
Dieu a donné l'intelligence à l'homme et a livré à ses investigations
tout le créé: terram autem dedit filiis hominum. Ainsi l'humanité
entière, dont l'histoire se déroule à travers les siècles, a-t-elle pu être
comparée très justement à un seul homme, qui apprendrait et progresserait sans cesse jusqu'à avoir atteint sa stature complète (Pascal).
Comment l'Eglise ne se réjouirait-elle pas de toute acquisition, de tout
perfectionnement, venant enrichir cette expérience de l'humanité au
cours de son long itinéraire à travers le temps et l'espace? Toute découverte scientifique est à la gloire de l'homme, certes : mais plus encore à
la gloire de Dieu, qui a fourni, dans sa bonté, le sujet, la matière, les
conditions et la possibilité de ce progrès.
Aussi le médecin ne se voit-il décerner, dans la Sainte Ecriture, que
des éloges. Et l'Eglise, pour sa part applaudit aux progrès de la science
médicale digne de ce nom, se plaisant à y voir un splendide reflet de l'intelligence et de la bonté infinies du Créateur.
C'est de Lui que Nous implorons, en vous quittant, Messieurs, des
lumières toujours plus grandes sur vos précieux travaux, et d'abondantes
bénédictions sur votre Union et sur toutes et chacune de vos personnes.
1
2
1
2
Homo sum : humani nihil a me alienum puto - Térence, Heaut. I, 1, 25.
Ps. IIS, 16.
24 - ACTA, vol. VI, n. 6. — 30-5-1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
370
III
Prope amphitheatrum Flavium habita, post solis occasum, die VI Maioris
Hebdomadae, Christi patientis itinere per stationes a Summo Pontifice
piissime celebrato, magno civium Romanorum concursu.*
Abbiamo contemplato la Passione del Signore nel Signore.
Vogliamo credere che tutti voi avrete intuito la profondità e la
ricchezza.
Ora dovremo dare uno sguardo alla irradiazione di questa Passione,
unica e tipica, posta al centro dei destini umani, sull'umanità stessa.
Essa il faro che rischiara il mondo. Crux lux.
La visione, da abbagliante, si fa illuminante e panoramica. Osserveremo due aspetti soltanto della scena del mondo su cui si proietta la luce
della Croce. **.
** Operae pretium, est hic ea referre, quae Summus Pontifex Hierosolymis
protulit verba, die IT Ianuarii huius anni, antequam summas Calvariae
scalas Apostolicus Peregrinus ascenderei, Fratres ac filios adstantes adhortans, preces pro omnium necessitatibus effundens imploransque pro
omnibus veniam :
I. - EXHORTATION
Frères et fils,
C'est maintenant qu'il faut que nos esprits se réveillent, que nos consciences s'éclairent et que sous le regard illuminateur du Christ toutes les forces
de nos âmes se tendent.
Prenons maintenant conscience, dans une douleur sincère, de tous nos
péchés, prenons conscience de ceux de nos pères, de ceux de l'histoire passée,
conscience de ceux de notre époque, de ceux du monde dans lequel nous vivons.
Et pour que notre douleur ne soit ni lâche, ni téméraire, mais humble,
pour qu'elle ne soit pas désespérée, mais confiante,
pour qu'elle ne soit pas passive, mais priante,
qu'elle s'unisse à celle de Jésus Christ notre Seigneur, patient jusqu'à la
mort et obéissant jusqu'à la Croix,
et en évoquant son émouvant souvenir, implorons sa miséricorde qui nous
sauve.
Trois fois :
f. Nous t'adorons, ô TDhrist, et nous te bénissons,
Parce que par ta sainte Croix tu as racheté le monde.
* Die 27 mensis Martii a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
371
Uno di questi aspetti è la sofferenza umana. Essa è illuminata in un
modo ben noto, ma sempre singolare : alla luce della Croce il dolore (e
possiamo intendere ogni miseria, ogni povertà, ogni infermità e perfino
ogni debolezza, cioè condizione della vita cbe sia deficiente e bisognosa
di rimedio) il dolore appare stranamente assimilabile alla Passione di
II - LE RAPPEL
(Mémorial de Sa Passion)
Là où Toi, ô Seigneur Jésus,
l'innocent,
le juste,
le saint,
Toi, Fils de l'homme,
Toi, Fils de Dieu,
Toi, la lumière,
Toi, le Roi,
Toi, la Vie,
Et Toi mort
Tu as été accusé,
Tu as été jugé,
Tu as été condamné,
Tu as été torturé, crucifié et mis à
mort,
Tu as été blasphémé, moqué, renié,
Tu as connu les ténèbres,
Tu as été élevé sur une Croix,
Tu as subi la mort
Tu es ressuscité à la vie.
(dialogué)
y. Nous nous souvenons de Toi,
\j. Nous T'adorons,
y\ Nous T'invoquons,
1$. Ô Seigneur Jésus
Ô Seigneur Jésus
i£. Ô Seigneur Jésus
I I I - LA MÉDITATION
{comprendre ce que Sa souffrance nous enseigne)
Réfléchissons maintenant.
Ici, ô Seigneur Jésus,
Ta Passion
Ici Ta mort
fut
fut
fut
Ici
ici
l'holocauste
le prix
la preuve
se combattirent
tu remportas la victoire,
a été offrande (Is. 53, 7)
prévue
acceptée,
voulue,
a été sacrifice: Tu fus la Victime,
Tu fus le Prêtre,
fut l'expression,
fut la mesure du péché humain,
du plus grand des héroïsmes
offert à la justice divine,
du suprême amour,
la vie et la mort,
ô Christ, mort pour nous
et ressuscité pour nous.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
372
•Cristo, quasi chiamato a integrarsi con quella, quasi costituente una
•condizione « di favore » rispetto alla redenzione operata dalla Croce del
Signore. Il dolore diventa sacro. Una volta — e ancora, per chi dimentica
d'essere cristiano — la sofferenza appariva pura disgrazia, pura inferiorità, più degna di disprezzo e di ripugnanza che meritevole di comprensione, di compassione, di amore. Chi ha dato al dolore dell'uomo il
suo carattere sovrumano, oggetto di rispetto, di cura e di culto, è Cristo
paziente, il grande fratello d'ogni povero, d'ogni sofferente. V'è di più :
(dialogué)
Trois fois :
• Dieu saint, Dieu Fort, Dieu saint et immortel, aie pitié de nous !
Agios o Theós, Agios ischyrós, Agios athánatos, eleison imas !
IV - LA CONFESSION
Nous voici, ô Seigneur Jésus,
nous sommes venus
nous sommes venus
nous sommes venus
nous sommes venus
^nous sommes venus
Tu es notre rédemption
comme les coupables retournent sulle lieu de leur faute,
comme celui qui T'a suivi, mais qui
T'a aussi trahi; fidèles, infidèles,
nous l'avons été tant de fois,
pour confesser le mystérieux rapport
entre nos péchés et Ta Passion :
notre œuvre, Ton œuvre,
pour nous frapper la poitrine
pour Te demander pardon
pour implorer Ta miséricorde,
parce que nous savons que Tu peux,
que Tu veux nous pardonner,
parce que Tu as expié pour nous,
Tu es notre espérance.
(dialogué)
V- Agneau de Dieu, qui ôtes les
péchés du monde,
f. Agneau de Dieu, qui ôtes les
péchés du monde,
f. Agneau de Dieu, qui ôtes les
péchés du monde,
l$\ pardonne-nous, ô Seigneur ;
T§. écoute notre voix, ô Seigneur;
aie pitié de nous, ô Seigneur.
Acta Pauli Pp. VI
373
Cristo non mostra soltanto la dignità del dolore ; Cristo lancia una vocazione al dolore. Questa voce, figli e fratelli, è fra le più misteriose e le
più benefiche che abbiano attraversato il quadro della vita umana. Gesù
chiama il dolore a uscire dalla sua disperata inutilità e a diventare, se
unito al suo, fonte positiva di bene, fonte non solo delle più sublimi
virtù — che vanno dalla pazienza all'eroismo e alla sapienza —, ma
altresì alla capacità espiatrice, redentrice, beatificante propria della
Croce di Cristo. Il potere salvifico della Passione del Signore può diventare universale, e immanente in ogni nostra sofferenza, se — ecco la
condizione — se accettata e sopportata in comunione con la sua sofferenza. La (( compassione » da passiva si fa attiva ; idealizza e santifica
il dolore umano, lo rende complementare a quello del Redentore.
Ricordi ognuno di noi questa ineffabile possibilità. Le Nostre sofferenze (sempre degne di cure e di rimedi) diventano buone, diventano
preziose. Nel cristiano si inizia un'arte strana e stupenda : quella di
1
V— L'IMPLORATION
Seigneur Jésus,
notre Rédempteur,
ravive en nous le désir et la confiance en ton pardon, affermis notre volonté
de conversion et de fidélité, fais-nous goûter la certitude et aussi la douceur
de ta miséricorde.
Seigneur Jésus,
notre Rédempteur et Maître,
donne-nous la force de pardonner aux autres, pour que nous soyons vraiment nous aussi pardonnes par Toi.
Seigneur Jésus,
notre Rédempteur et Pasteur,
mets en nous la capacité d'aimer, comme Tu veux que, à Ton exemple et avec
Ta grâce, nous T'aimions, ainsi que tous ceux qui sont nos frères en Toi.
Seigneur Jésus,
notre Rédempteur et notre Paix,
qui nous as fait connaître ton suprême désir : « que tous soient un », exauce
ce désir que nous faisons nôtre et qui est devenu, ici, notre prière: « que tous
nous soyons un ».
Cfr. Gol. 1, 24.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
374
(i saper soffrire », quella di far servire il proprio dolore alla propria ed
alla altrui redenzione.
Questa provvidenzialità della sofferenza ci fa pensare alle condizioni,
sempre tanto tristi e tanto offensive agli ideali umani, a cui la civiltà
moderna vorrebbe ispirarsi, nelle quali si trovano ancora molte parti
della Chiesa cattolica. Il corpo di Cristo è crocifìsso moralmente, ma
pesantemente, ancor oggi, in molte regioni del mondo : la Chiesa del
silenzio è ancora la Chiesa sofferente, la Chiesa paziente, e in certi
luoghi, la Chiesa soffocata. Gesù potrebbe chiedere, ancor oggi, ai
moderni e abili persecutori : « ...Perché mi perseguiti? )). È triste per
chi è oggetto di tali ingiusti trattamenti ; è indegno per chi li pratica,
anche se mascherati da ipocrisie legali. Ma siamo certi che queste prolungate passioni sono fortificate dalla assistenza divina e consolate
dalla compassione nostra e di tutta l'universale fratellanza cristiana;
e speriamo che esse valgano appunto, in virtù della Croce di Cristo alla
quale sono offerte e per la quale sofferte, sorgente di grazia per quanti
le subiscono, per tutta la Chiesa e per tutto il mondo.
2
E un altro aspetto, riflesso dalla Croce di Cristo, sulla faccia della
terra, è la pace. Quella pace, ch'è il bene supremo dell'ordine umano,
quella pace ch'è tanto più desiderabile, quanto più il mondo si evolve in
forme di vita interdipendenti e comunitarie, così che una infrazione
alla pace in un punto determinato si ripercuote su tutto il sistema organizzativo delle nazioni ; quella pace perciò che diventa sempre più necessaria e doverosa; quella pace — ahimé — che gli sforzi umani, anche
Seigneur Jésus,
notre Rédempteur et notre Médiateur,
rends efficaces auprès du Père des cieux les prières que nous Lui adressons
maintenant dans le Saint-Esprit.
Frères et fils, prions !
Oremus!
y. Flectamus genua
Levate.
Omnipotens sempiterne Deus, qui gloriam Tuam omnibus in Christo
gentibus revelasti : custodi opera misericordiae Tuae ; ut Ecclesia Tua, toto
orbe diffusa, stabili fide in confessione Tui nominis perseveret. Per eundem
Dominum nostrum Iesum Christum, qui tecum vivit et regnat in unitate
Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum. %. Amen.
2
Act. 9,
4.
Acta Pauli Pp. VI
375
nobilissimi e degni di plauso e di solidarietà, riescono difficilmente a
tutelare nella sua integrità e a sostenere con mezzi diversi cbe non siano
quelli del timore e dell'interesse temporale. La pace di Cristo piove
dall'alto ; cioè proietta sulla terra e fra gli uomini motivi e sentimenti
originali e prodigiosi ; lo sappiamo ; e viene proprio da Colui, come scrive
San Paolo, che « per divina compiacenza doveva a sé riconciliare tutte
le cose avendole pacificate per il sangue della sua croce » , così che gli
uomini, fra di loro divisi e nemici, fossero (( riconciliati in un unico
corpo per mezzo della croce )). Perché e come gli uomini debbano e possano vivere nella vera pace, Cristo, il Redentore, ce lo ha insegnato, e,
se davvero vogliamo, ce lo ha ottenuto.
Noi termineremo pertanto questa commossa e pubblica preghiera del
Venerdì Santo invocando da Cristo « nostra pace » la pace per il mondo.
Sono presenti, in questo momento, al Nostro spirito, i punti geografici
e politici, dove la pace è ferita, dove è minacciata. Agli uomini che rettamente faticano per salvare la pace mandiamo un Nostro beneaugurante pensiero ; e perché gli uomini sappiano in Cristo mantenersi fratelli, mandiamo al mondo — ea voi qui presenti che con Noi sperate e
pregate — la Nostra Apostolica Benedizione.
3
4
5
Oremus !
y. Flectamus genua
Levate.
Omnipotens sempiterne Deus, maestorum consolatio, laborantium fortitudo : perveniant ad Te preces de quacumque tribulatione clamantium ; ut
omnes sibi in necessitatibus suis misericordiam Tuam gaudeant adfuisse. Per
Dominum nostrum Iesum Christum, qui tecum vivit et regnat in unitate
Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum.
Amen.
Oremus !
y. Flectamus genua
it*. Levate.
Omnipotens sempiterne Deus, qui non mortem peccatorum, sed vitam
semper inquirís : suscipe propitius orationem nostram, et libera eos ab errorum cultura; et aggrega eos Ecclesiae Tuae sanctae, ad laudem et gloriam
nominis Tui. Per Dominum nostrum Iesum Christum, qui tecum vivit et
regnat in unitate Spiritus Sancti Deus per omnia saecula saeculorum.
i f Amen.
3
Cfr. Col. 1, 20.
4
Cfr. Eph. 2, 16.
5
Eph. 2, 14.
376
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IV
Mulieribus e Consilio Sodalitati moderandae v. d. « Fédération Mondiale
des Jeunesses Féminines Catholiques », ceterisque e variis nationibus
delegatis, quae interfuerunt Coetui XV ab eadem Sodalitate Romae habito.*
Chères filies de la Fédération Mondiale des Jeunesses Féminines
Catholiques,
Lorsque votre Présidente Nous a prié, il y a quelque temps, de vous
adresser la parole au cours de votre Congrès Mondial qui se déroule
actuellement à Rome, Nous nous sommes demandé si le thème d'étude
qui a été retenu : Les Jeunes en route vers une solidarité chrétienne,
était bien adapté à l'âge, à la mentalité et aux préoccupations de la
jeune fille et s'il était apte à fournir à la jeunesse féminine d'aujourd'hui
les éléments et les moyens pouvant et devant être appliqués dans la vie
pratique de chaque jour.
En effet, les mouvements de jeunesse féminine portent plus volontiers
leur attention sur d'autres sujets de réflexion : la formation, la vie
affective, les amitiés, l'avenir de la jeune fille ... Cependant, à bien le
considérer, on s'aperçoit que le choix d'un pareil sujet est tout à fait
sage et opportun.
D'abord, parce que de nos jours on parle volontiers de solidarité,
d'universalité, d'œcuménicité.
Notre temps est caractérisé, entre autres, par cette tendance généralisée à porter et à débattre toutes les questions majeures qui intéressent
la vie des hommes sur un plan international, voire mondial, et de leur
trouver une solution à l'échelle planétaire. Cette volonté n'est pas
propre au monde des adultes ; les jeunes y participent également et on
peut même dire qu'ils sont, en un certain sens, plus ouverts, plus accessibles à cette poussée vers la solidarité universelle. Et c'est pourquoi
Nous ne nous étonnons nullement que votre Fédération veuille s'appliquer à l'étude de ce phénomène si caractéristique de l'époque à laquelle
nous vivons. Elargir son champ de vision à l'universel, accueillir en soi
l'écho du monde entier, porter en soi les soucis et les espoirs de toute
l'humanité : voilà bien une mode, une loi qu'il faudrait adopter, que
— pour une fois ! — il serait bon de suivre !
Le sujet de vos réflexions vous invite donc à embrasser la vie d'un
* Die 4 mensis Aprilis a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
377
regard catholique, en n'excluant aucun peuple, aucune race, aucu»
continent de votre champ de vision. C'est précisément parce que vous
êtes catholiques que votre regard ne doit être borné ou limité par aucun
horizon. Ils se trompent grandement ceux qui estiment que l'éducation
religieuse rétrécit notre faculté de voir et de comprende l'universel. Le
chrétien a le sens du tout, de l'ensemble ; le catholique n'est étranger
nulle part : il est citoyen du monde !
La vie sociale moderne, qui a multiplié les rapports humains et rendu
les hommes plus que jamais « interdépendants », constitue un autre
motif d'élever vos esprits au niveau de l'universel et de donner à vos
échanges cette largeur et cette ampleur sans frontières. Là aussi, l'éducation catholique, avec ses formes et ses forces spécifiques, a son mot
à dire. Car, si à première vue il peut sembler facile d'accéder à la
richesse des échanges humains que la vie moderne nous offre en abondance, ces relations et communications ne porteront cependant tous
leurs fruits qu'à l'aide de l'esprit chrétien qu'il faut leur insuffler. Cela
exige un effort continu pour surmonter l'égoïsme, pour vaincre le repliement sur soi-même ; cela requiert surtout un cœur et un esprit chrétiens sachant regarder les autres non comme des étrangers, comme des
adversaires, voire des ennemis, ni simplement comme des « compagnons
de voyage », mais comme des frères, comme des personnes à qui nous
devons faire le bien. Il faut apprendre à donner, c'est-à-dire à aimer et
cela parce que nous sommes fils de Dieu et donc frères en Jésus-Christ.
Le christianisme devient ainsi une grande école de vie : il forme de
grands cœurs, de grandes âmes, il nous élève aux plus nobles idéaux.
De ces considérations, chères filles, il ne vous sera pas difficile de
tirer des applications pratiques pour votre vie de tous les jours. Celle-ci
vous offre de multiples occasions, soit au sein de votre famille, soit dans
votre milieu de travail ou d'études, soit dans vos mouvements apostoliques, de découvrir les aspects variés et enrichissants de la solidarité universelle, mais encore à vous engager effectivement à rendre cesrelations sociales plus humaines, à les imprégner des vraies valeurs,
celles que le Christ seul, en fin de compte, nous révèle et nous propose.
C'est dans les humbles tâches de la vie quotidienne qu'il s'agit
d'inscrire cette dimension de la solidarité universelle, de la vraie catholicité, inspirées par la charité chrétienne.
Nous ne voudrions pas terminer, chères filles, sans vous dire combien
Nous sommes heureux de vous accueillir chez Nous et de vous exprimer
Notre satisfaction de vous voir engagées dans des réflexions aussi pro-
378
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
fondes. Quelle responsabilité l'Eglise ose confier à votre jeune âge; de
quelle mission apostolique elle vous charge dans le monde; quelle confiance elle vous fait ! Elle sait de quelles grandes choses vous êtes
capables, elle connaît la générosité qui vous anime, la flamme qui vous
brûle!
Ne rougissez jamais du nom chrétien, soyez fières d'appartenir à
l'Eglise catholique. Où que vous soyez et travailliez, faites en sorte que
le monde se renouvelle à votre contact et que le Seigneur soit plus présent
aux hommes, l'Evangile plus connu et plus aimé par eux !
Laissez-Nous ajouter un mot de remerciement et de reconnaissance
à votre chère Présidente, qui quitte ses fonctions prochainement. Elle
s'est dépensée sans relâche au service de votre Fédération Mondiale,
affermissant ses structures, consolidant ses assises. Qu'elle en soit félicitée et remerciée. Notre merci et Notre encouragement s'adressent
aussi à tous les aumôniers qui sont chargés de l'animation spirituelle
au sein de vos mouvement. A tous et à toutes Nous accordons de grand
cœur, en témoignage de Notre paternelle bienveillance et en gage de
l'abondance des grâces que Nous invoquons sur vous et sur vos travaux,
Notre Bénédiction Apostolique.
V
Ad E.mos Patres et Exc.mos Praesules ex Italicorum Episcoporum Coetu,
Romae ad plenariam vocatos contionem.*
Signori
Venerati
Cardinali,
Confratelli,
Abbiamo accolto con spontaneo favore, nonostante la pressione delle
sempre insorgenti occupazioni, la domanda che Ci è stata rivolta di
ricevere in Udienza la Conferenza Episcopale Italiana, convocata a
Roma in assemblea plenaria per dare modo ai Vescovi italiani di meglio
conoscere gli schemi, che saranno trattati nella prossima terza sessione
del Concilio Ecumenico Vaticano Secondo, e di studiare insieme alcuni
temi di comune interesse pastorale. Ringraziamo dell'opportunità, che
così Ci è offerta d'incontrarci con i Nostri diletti e venerati Confratelli
Die 14 mensis Aprilis a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
379
dell'Episcopato Italiano; di porgere a voi, che vediamo così solleciti e
così numerosi, presenti a questa importante riunione, il Nostro cordiale e riverente saluto, e di assicurarvi, ancora una volta, dell'interesse
particolare, con cui seguiamo le vostre fatiche pastorali, esempio, stimolo e conforto al Nostro ministero apostolico, e della comunione di
carità e di preghiera, con cui spiritualmente Ci associamo fraternamente, ogni giorno, a tutto il Ceto episcopale della santa Chiesa di Dio,
nel quale Ceto il gruppo eletto e cospicuo dei Vescovi italiani occupa
per Noi, com'è naturale e doveroso, un posto di speciale ed affettuosa
considerazione.
E siamo lieti di ravvisare in questa convocazione un segno della buona
e saggia efficienza della Conferenza Episcopale Italiana, che va assumendo coscienza della sua funzione importantissima e ormai acquisita
al programma della vita ecclesiastica in Italia ; e va acquistando insieme
sempre migliore capacità di compierla degnamente, quella funzione. Ne
esprimiamo la Nostra compiacenza a chi presiede la Conferenza stessa
(Ci duole di sapere indisposto, e perciò assente, il Signor Cardinale
Siri, e formuliamo per lui i Nostri voti migliori ed a lui inviamo il Nostro
benedicente saluto ; così vada il Nostro memore augurio ai Signori Cardinali pure assenti per indisposizione : Fossati e Castaldo) ; esprimiamo
la compiacenza medesima a chi, nella Segreteria e nelle Commissioni,
le presta opera assidua e preziosa, ed a chi, compreso dei compiti della
Conferenza, corrisponde ai suoi inviti ed alle sue iniziative e ne auspica
e ne stimola l'incremento. È bene che sia così.
Grandi ed urgenti problemi
La Conferenza Episcopale Italiana è organismo di recente istituzione,
ma ormai di indispensabile funzionalità. Non è da supporre che l'Episcopato Italiano possa ormai mancare di questa sua unitaria espressione, di questo strumento di unione, di coordinamento, di mutua collaborazione, di promozione al livello degli Episcopati degli altri Paesi.
Se la sua posizione geografica, storica, spirituale lo pone in speciale
posizione — di ossequio, di fedeltà, di cooperazione, di conversazione —
verso la Sede Apostolica, non per questo può mancare d'una sua propria
configurazione canonica e morale, di una sua propria responsabilità
collettiva nella cura della vita religiosa di questo Paese, e di un suo
piano d'azione pastorale, conforme certamente alle istruzioni direttive
della Santa Sede, ma studiato e svolto da Organi propri e con mezzi
propri.
'
380
Acta, Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Grandi problemi si prospettano all'Episcopato Italiano, a cominciare da quello cbe nasce dal numero eccessivo delle diocesi, per passare
a quello della preservazione della fede nel popolo italiano, minacciata
dalla evoluzione stessa della vita moderna, e direttamente dal laicismo
e dal comunismo, per cercare poi di risolvere quello delle vocazioni e
dei Seminari, quello dell'istruzione religiosa, quello dell'assetto sociale
cristiano, quello della stampa cattolica, quello della cultura e della
scuola nostra, e così via.
Noi pensiamo che tutti quanti qui siamo abbiamo la persuasione che
questi ed altri problemi, interessanti la stabilità e l'efiicienza della
Chiesa in Italia, non possono essere risolti da quel vecchio medico, che
in altre circostanze è il tempo ; nella presente condizione di cose il tempo
non corre a nostro vantaggio ; da sè i nostri problemi non si risolvono ;
né è da credere che la nostra fiducia nella Provvidenza, fiducia sempre
immensa, esoneri noi Pastori, noi responsabili, dal compiere ogni possibile sforzo per offrire alla Provvidenza l'occasione di suoi misericordiosi
interventi. Come non è da credere che a tali problemi ciascun Vescovo,
e nemmeno ciascuna regione possa da sè dare sufficiente soluzione; se,
per ipotesi, ciò fosse in alcun caso possibile, ivi nascerebbe il dovere di
aiuto e di solidarietà per quanti meno fortunati — la maggioranza certamente — non possono da sè vincere difficoltà, di solito gravissime e
aventi di per sé dimensioni nazionali.
Approfondire lo spirito di unità
Cioè : bisogna procedere uniti. È venuto il momento (e dovremmo
Noi dolerci di ciò?) di dare a noi stessi e di imprimere alla vita ecclesiastica italiana un forte e rinnovato spirito di unità. Non è la prima volta
che il cattolicesimo italiano cerca di attestarsi in concordia unitaria;
l'organizzazione, ad esempio, dell'Azione Cattolica su base nazionale è
stata utile ai fini ch'erano nella mente dei Papi, dei sacerdoti e dei
laici, che in tale forma e in tale misura l'hanno promossa. Ma lo spirito
d'unità attende ulteriore approfondimento e nuove manifestazioni; oltre
che esigenze operative pratiche, ragioni religiose intrinseche alla vita
soprannaturale della Chiesa reclamano l'effusione di questo spirito di
unità ; crediamo che ciò rappresenti questione vitale per la Chiesa e che
risponda alla maturità del nostro tempo.
Ora a tale animazione unitaria, nello spirito e nelle opere, Noi crediamo possa egregiamente provvedere una Conferenza Episcopale Italiana consapevole della sua missione, ed animata da sapiente e corag-
Acta Pauli Pp. VI
381
gioso proposito di svolgerla concretamente e tempestivamente. Sono a
questo fine rivolti i Nostri voti, ai quali questa riunione offre argomento
dì espressione e di speranza.
Come vedete, venerati Confratelli, questo dice la Nostra stima e la
Nostra fiducia nella Conferenza Episcopale, che qui vi raccoglie, ed
implica il proposito, da parte Nostra, di sostenerla, di riconoscerla, di
richiederle consiglio ed aiuto, di impegnarla a lavoro utile per sè e per
la Chiesa intera, e, com'è ovvio, di assisterla, perché siamo ad essa collegati, sia come Vescovo di Roma e Primate d'Italia, e sia, come onerati
dal Nostro ufficio apostolico, della sollicitudo omnium ecclesiarum.
1
Il Concilio: la sua nota dominante
Questo per la Conferenza. E per il Concilio che cosa vi diremo, venerati Confratelli?
Voi vedete che grande avvenimento esso sia, voi conoscete la gravità
e la complessità che esso presenta e che solleva in crescente misura a
mano a mano che il Concilio procede. Il fatto stesso della sua lentezza
a raggiungere plausibili conclusioni genera qualche stanchezza, qualche
impazienza, qualche arbitraria previsione. Ci è perciò di conforto
vedere come anche l'Episcopato Italiano si prepari alla terza sessione
conciliare, imitando così gli Episcopati d'altre Nazioni, alcuni dei quali
hanno dedicato allo studio dei temi del Concilio esami, discussioni, pubblicazioni di grande rilievo.
Noi ci asteniamo di proposito dall'interloquire in questa fase dei
lavori conciliari nel merito delle dottrine e dei decreti, che saranno discussi alla riapertura del Concilio. Abbiamo così voluto perseverare
nella linea pratica, che Ci siamo prefissa; quella di lasciare ai Padri
conciliari, e con essi alle varie Conferenze Episcopali ed alle Commissioni del Concilio, libera ed ampia possibilità d'indagine, di discussione
e di espressione. E) stata questa una nota dominante di questo grande
Concilio; desideriamo di restarvi fedeli. Solo è stata Nostra premura
disporre che i lavori preparatori delle Commissioni e della Segreteria
procedessero con alacrità, al duplice scopo di rivedere, in questo periodo
intermedio fra la seconda e la terza sessione, gli schemi alla luce delle
osservazioni fatte dai Padri nelle precedenti sessioni, per offrirli subito
all'esame dei Padri stessi; e di far raccogliere le loro osservazioni e
suggerimenti dalle Commissioni secondo la rispettiva competenza, fa1
2 Cor. 11, 28.
382
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
cendo redigere di conseguenza la stesura degli schemi in forma tale da
poterli presentare al Concilio, nella fiducia che, dopo qualche definitiva
discussione, essi possano meritare più rapidamente le deliberazioni conclusive, in un senso o nell'altro, dell'assemblea conciliare, senza con
questo pregiudicare la durata del Concilio, circa la quale non è dato, in
questo momento, fare previsioni. Si è voluto cioè agevolare al Conciliola sua efficienza e la sua speditezza ; non imporgli limiti e decisioni.
Ma non possiamo astenerci con voi, venerati Confratelli, da alcune
considerazioni estrinseche ai temi conciliari, ma relative alla celebrazione di questo avvenimento, che dicevamo, grande, arduo, e complesso ;
anche se ciò che Noi vi diciamo è stato già ben detto da molti di voi, e
specialmente dal Nostro compianto Predecessore Giovanni XXIII, di
felice memoria, con l'autorità che gli era propria, non che in varie occasioni da Noi stessi.
Come dobbiamo giudicare questo fatto nella storia, anzi nella vita
della Chiesa? In senso assolutamente positivo. Esso è una grazia, che il
Signore fa alla sua Chiesa. Esso è un'occasione unica e felice perché
la Chiesa possa studiare profondamente e collettivamente tante sue questioni pratiche e pastorali specialmente, ma non senza diretti riferimenti anche a punti di dottrina molto importanti. Esso è uno sforzo
portato al più alto grado per adeguare la rispondenza della Chiesa ai
doveri della sua missione e ai bisogni dei tempi. Esso è un atto solennee clamoroso, quant'altri mai, per dar onore a Dio, per attestare amore ar
Cristo, per offrire obbedienza allo Spirito Santo; cioè per ravvivare il.
rapporto religioso fra Dio e la Òhiesa, e per riaffermare la necessità, la*
natura, la fortuna della nostra religione di fronte al mondo moderno..
Esso è un incomparabile momento, in cui la Chiesa celebra se stessa, si.
conosce, si stringe in vincoli interiori con incontri, amicizie, collaborazioni altrimenti impossibili. Esso è un vertice di carità gerarchica e fraterna, non mai prima raggiunto. Esso è una chiamata a tutte le risorse*
interiori della Chiesa, aftinché abbiano ad esplicare le loro energie spirituali, a rifarsi alla genuinità delle loro radici, alla fecondità del loro»
genio particolare. Esso è una grande preghiera di seguaci di Cristo, riuniti nel suo nome, per attualizzare in mezzo a loro la sua ineffabile e operante presenza. Esso poi rappresenta ed esplica l'intenzione più sincera,
più disinteressata, più ardente del cattolicesimo per ricomporre la
comunione perfetta con i fratelli cristiani separati nell'unica Chiesa di
Cristo. Esso è una voce di spiritualità, di bontà, di pace al mondo intero^,
in un'ora decisiva per l'orientamento ideale e morale dell'umanità-
Acta Pauli Pp. VI
383
Qualunque sia l'esito del Concilio, esso dev'essere oggi considerato da
noi nella sua realtà : intenzionale, spirituale, soprannaturale, come
un'ora di Dio, un (( transitus Domini )) nella vita della Chiesa e nella
storia del mondo.
Bisogna guardare al Concilio con animo grande e sereno. Magnanimità è la virtù, che questo sacro avvenimento vuole da noi. Né le molestie, né le fatiche, né le difficoltà, né i cambiamenti, né le esigenze che il
Concilio può recare con sé ci devono trattenere dal celebrarlo con piena
adesione del nostro spirito. Noi confidiamo che quanto maggiore è la
vicinanza alla Cattedra di Pietro di chi è chiamato al Concilio, tanto
più effettivo e più cordiale sia il suo concorso alla buona riuscita e alla
degna celebrazione del Concilio medesimo.
Perciò, venerati Fratelli, Noi facciamo assegnamento sopra la
vostra partecipazione attenta, entusiasta, fattiva. Né paurosa, né
incerta, né cavillosa, né polemica vuol essere certamente tale vostra partecipazione ; ma franca, nobile, esperta e vantaggiosa. Ve ne siamo Noi
stessi riconoscenti. Se essa apparirà anche in se stessa più coordinata e
desiderosa di offrire giusta via all'intesa con le espressioni legittime
degli altri Padri, l'Episcopato Italiano avrà reso al Papa e alla Chiesa
migliore servizio e avrà dato ai Confratelli l'esempio, che da lui è
sempre atteso, di promotore del supremo magistero ecclesiastico, di fautore della concordia nel corpo episcopale e di assertore dell'adesione al
Capo visibile del Corpo Mistico di Cristo. Alimentare qualche saggia e
fraterna conversazione con i gruppi episcopali degli altri Paesi sarà
parimente di spirituale utilità, per una reciproca edificazione, per una
fraterna emulazione.
In ogni modo, venerati Fratelli, questo Concilio offre a quanti vi
prendono parte occasione ad esperienze preziose, invito a virtuosi esercizi, obbligo a rinnovata unione con Dio nell'amore e nell'orazione. A
vicenda ci esortiamo dunque a profittare di questo tempus acceptabile.
2
La vita religiosa italiana: consolazioni ed ansie
Non vogliamo omettere, in un'occasione così propizia al fraterno
colloquio, di dare uno sguardo fugace ad un altro quadro, degno d'ogni
Nostro interesse, come lo è del vostro generoso impegno pastorale ; vogliamo dire il quadro della vita religiosa e morale italiana, al cui bene
è tutto rivolto il vostro ministero. Venerati Fratelli, vi diremo semplice3
2 Cor. 6, 2.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
:384
mente che vi siamo cordialmente vicini ! Le condizioni spirituali e sociali
-di questo diletto Paese, mentre conservano un preziosissimo patrimonio
'di tradizioni cattoliche, e dimostrano segni consolantissimi di cristiana
vitalità, voi lo sapete, non sono tranquille, non sono sicure ; nuovi e quasi
impensati bisogni si manifestano in ogni settore della vita e reclamano
soccorsi urgenti, ingegnosi e poderosi. L'ordinaria amministrazione del
governo pastorale non è più sufficiente a pareggiare la misura dei Nostri
doveri e delle altrui necessità! Noi osserviamo con occhio trepidante ed
ammirato le vostre premure, le vostre fatiche, le vostre pene ; ed anche
godiamo del bene che andate compiendo, e sempre con voi soffriamo,
speriamo e preghiamo.
Non possiamo in questo momento passare ordinatamente in rassegna
i punti dolenti della presente situazione ; ma come trascurare, a comune
esortazione e conforto, di accennare almeno ad alcuni di essi?
Primo punto : la vita religiosa, è chiaro. Questa ci deve interessare
soprattutto a fondo, preferendo questo capitale problema ad ogni altro
pur rilevante connesso con la realtà civile della Nazione. Quaerite primum regnum Dei.* Ce ne dà ottima occasione la riforma liturgica,
la quale ci richiama alla visione teologica delle sorti umane, al primato
dell'azione della grazia, e perciò della vita sacramentale e della preghiera.
Essa ci offre modo di rieducare religiosamente il nostro popolo, di purificare e restaurare le sue espressioni di culto e di pietà, di ridare dignità,
decoro, semplicità, buon gusto alle nostre cerimonie religiose : senza
questo restauro interiore ed esteriore non è da sperare che la vita
religiosa possa largamente sopravvivere nel mutato costume moderno.
Due raccomandazioni Ci permettiamo a questo riguardo : dare massima
cura alla santificazione dei giorni festivi, facendo ogni sforzo affinché la
•celebrazione della Messa festiva, con la parola di Dio, con la partecipazione dei fedeli abbia per tutti il più vivo interesse ; e promuovere il
canto sacro, il canto religioso e corale del popolo. Ricordiamo : se i
fedeli cantano, non disertano la Chiesa ; se non disertano la Chiesa, conservano la fede e la vita cristiana.
Un fenomeno meritevole oggi di una particolare attenzione pastorale
è quello di una sempre più estesa mobilità della popolazione nei giorni
festivi, con la conseguente necessità che si provveda ad un'adeguata
assistenza religiosa dei fedeli nei luoghi dove essi più numerosi concor3
Matth. 6, 33.
Acta Pauli Pp. VI
385
rono ; ed anche per questo sembrano necessarie opportune intese ed iniziative tanto sul piano diocesano come anche su quello nazionale. Sarebbe, anzi, assai utile ogni suggerimento che, dopo un accurato esame
e studio del fatto generale, valesse ad indicare rimedi giovevoli a far sì
che più agevole riesca per tutti il soddisfacimento dei doveri religiosi
nei giorni festivi.
La realtà di questi occasionali movimenti della popolazione richiama
alla Nostra mente un'altra categoria di fedeli bisognosa anch'essa di
speciali cure pastorali ed è quella tanto numerosa degli immigrati e degli
emigranti per ragioni di lavoro. Lontani dall'ambiente nel quale erano
prima vissuti, dalle loro famiglie, dai loro affetti, essi restano sovente
più esposti al pericolo di tralasciare l'adempimento dei doveri religiosi
o anche di aderire a dottrine ed organizzazioni che ancor più li alienerebbero dalla Fede. Anche per questi, quindi, occorrono da parte della
Sacra Gerarchia opportune provvidenze nell'intento che i vari nuclei
abbiano la possibilità e la facilità di inserirsi e di innestarsi vitalmente
nelle abitudini e nelle associazioni delle diocesi che li accolgono.
Secondo punto : la moralità pubblica e privata. Siamo in piena crisi
di costume. Tema delicato e immenso. Esso si estende ad un programma
quanto mai vasto ed impegnativo, che parte da un'azione concorde per
la moralizzazione della vita privata degli individui e delle famiglie, per
giungere all'intera società e per far risentire i suoi benefici effetti fino
nella vita pubblica e le sue molteplici istituzioni.
Quanto mai necessaria ed urgente appare, a tal riguardo, una concordata attività di tutto l'Episcopato per far sì che venga posto un argine
al preoccupante dilagare di ogni forma di licenza ed immoralità che
tanto facilmente si diffondono, particolarmente attraverso il veicolo di
certi spettacoli e di certa stampa, dimentichi della loro vera funzione
elevante e formativa per l'uomo e mossi spesso, invece, da finalità commerciali, materialiste ed edoniste.
Per assicurare una maggiore efficacia a tale intervento potrebbe riuscire opportuna l'elaborazione di un nuovo piano concreto di azione, che
dovrebbe poi, con gli adattamenti richiesti dalle circostanze locali, essere
applicato ed attuato nelle singole diocesi, sotto la solerte vigilanza ed
il paterno stimolo dei Vescovi.
Un terzo punto al quale vogliamo riferirci e che riveste, per la sua
particolare delicatezza, un'importanza sostanziale, è quello dei rapporti
25 - ACTA, vol. VI, n. 6. — 30-5-1964.
386
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tra i singoli Vescovi ed il proprio Clero. Oggi più che mai Ci sembra
infatti necessario che i Presuli stiano vicini materialmente e spiritualmente ai loro sacerdoti, specialmente a quelli giovani, e che si interessino
di loro, li conoscano, li amino e li aiutino nelle loro difficoltà ... Ad essi
il Vescovo ricorderà sempre amorevolmente che, assunti a sì alto ministero, devono essere ornati di tutte le virtù ed offrire agli altri un esempio
di vita santa, spiegando che proprio per questo la Chiesa ha sempre avuto
cura di seguire da vicino, con materna trepidazione, la vita dei sacerdoti, dagli albori delia loro vocazione allo svolgimento della loro missione,
dettando di volta in volta, a seconda delle necessità, provvide e sagge
norme intese a salvaguardarli dai pericoli tanto più gravi quanto, talora,
meno evidenti e a sviluppare in essi la vita soprannaturale, lo spirito di
preghiera e di sacrificio, l'abitudine al raccoglimento, l'amore allo studio ;
cose tutte che assicurano al sacerdote quell'abbondanza di grazie e di
superni lumi ai quali i fedeli debbono poi poter attingere a sostegno della
loro vita spirituale.
Ë in questa luce che vanno considerati e valutati i sacrifici e le rinunce che il Sacerdozio comporta, ed in particolare l'obbligo del celibato
ecclesiastico, del quale sarà, anzi, opportuno mettere frequentemente
in evidenza la bellezza per il suo significato e per la necessità d'una
esclusiva e completa dedizione del Clero all'amore di Cristo ed ai molteplici impegni dell'apostolato.
Questa paterna funzione di guida spirituale esercitata da parte del
Vescovo nei riguardi dei suoi sacerdoti farà sì che tra essi si stabilisca
e si sviluppi un legame sempre più stretto che non si limiterà solo al
piano dei rapporti disciplinari e giuridici, ma che comporterà anche
una unione filiale di mente e di cuore ed una stretta collaborazione sul
piano apostolico diocesano, con maggiore abbondanza di risultati consolanti per tutti.
E quarto punto : la stampa cattolica, ancora tanto necessaria, tanto
importante per la diffusione dei principi cristiani e per la difesa degli
interessi cattolici, tanto opportuna per la formazione d'un'opinione pubblica sana e favorevole ad ogni buona causa; ma ancora tanto bisognosa
di unità, di sostegno, di vigore, di diffusione. La vostra saggezza Ci dispensa ora dal dire di più su tema così conosciuto e dibattuto ; Ci basta
raccomandarlo al vostro interessamento come uno dei problemi più
gravi ed urgenti della vita cattolica.
Vogliamo alla fine ricordare che le considerazioni contenute nella
Acta Pauli Pp. VI
387
Nostra lettera al Signor Cardinale Siri del 22 agosto 1963, e nel messaggio vostro del novembre scorso, Ci sembrano ancora valide oggi, e perciò
le richiamiamo alla vostra riflessione ed al vostro interessamento, aftinché abbiano da voi suffragio di nuove e prudenti divulgazioni ed applicazioni.
Fiduciosi che la Conferenza Episcopale Italiana, rivolgendo la sua
particolare attenzione ai punti che abbiamo creduto utile di toccare,
saprà col suo zelo e con la sua saggezza trovare le vie ed i modi più idonei
per assicurare ogni desiderato miglioramento e progresso della vita religiosa della Nazione a Noi tanto diletta, ne accompagniamo i lavori con
la Nostra fervida preghiera, mentre a tutti di cuore impartiamo la
Nostra affettuosa Benedizione Apostolica.
VI
Iis qui interfuerunt Coetui Romae habito ac vulgo dicto « Séminaire des
Nations Unies sur la liberté de l'information » . *
Nous vous remercions, Messieurs, d'avoir quitté quelques instants
vos réunions pour venir ici Nous rendre visite. Vous avez pensé à
juste titre que le thème de vos travaux : « la liberté de l'information »
pouvait Nous offrir l'occasion de réfléchir utilement avec vous sur ce
que pense l'Eglise d'un sujet si grave et si actuel, et sur les orientations
dont son magistère peut faire bénéficier ceux qui, comme vous, se préoccupent de ces questions à des postes de haute responsabilité.
Il est bien évident — à peine est-il besoin de le noter — que le
problème de l'information se présente dans le monde d'aujourd'hui d'une
manière extrêmement différente de ce qu'il était dans les siècles passés,
et ceci en raison de l'évolution de la société. L'information est désormais
reconnue unanimement comme un droit « universel, inviolable et inaliénable » de l'homme moderne ; elle répond chez lui à un profond besoin de sa nature sociale; selon l'expression même de Notre vénéré
Prédécesseur Jean XXIII dans son encyclique Pacem in terris, si justement célèbre, « tout être humain a droit à une information objective )).
Puisqu'il s'agit d'un droit fondé dans la nature de l'homme, il ne
suffit évidemment pas qu'il soit proclamé en théorie; il faut encore le
* Die 17 mensis Aprilis a. 1964.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
388
reconnaître dans la pratique, le défendre, le servir, et en guider l'exercice pour qu'il demeure conforme à sa finalité naturelle. Droit à la fois
actif et passif : la recherche de l'information, et la possibilité pour
tous de la recevoir.
Et c'est ici qu'apparaît dans toute sa lumière l'importance de la
fonction de l'informateur: il permet à chacun, par les informations
qu'il lui fournit, de mieux connaître les situations, et de pouvoir prendre, en meilleure connaissance de cause, ses décisions d'homme solidairement responsable du groupe humain auquel il appartient.
Les activités de l'informateur vont ainsi au bénéfice non seulement
des individus, mais de tout le corps social. S'adressant à des délégués
d'entreprises américaines de presse et de radio, le 21 juillet 1945, Notre
Prédécesseur Pie XII ne craignait pas d'affirmer : « C'est un service
inappréciable que votre profession rend à la société » 1
De cette finalité de l'information — aider l'homme à mieux assumer
son destin et celui de la communauté humaine — découlent les lois
morales dont le respect est le plus sûr garant de son sain exercice. Vraie
et honnête, dans la fidélité à l'événement, l'information doit l'être pour
remplir son rôle social, et elle ne le sera que si l'informateur a le souci
permanent de l'objectivité.
C'est dire que l'information doit avant tout répondre à la vérité. Nul
n'a donc le droit de propager sciemment des informations erronées ou
présentées sous une lumière qui en dénature la portée. Nul n'a le droit non
plus de choisir de façon arbitraire ses informations, en ne diffusant que
ce qui va dans le sens de ses opinions et en faisant silence sur le reste :
on peut pécher contre la vérité aussi bien par des omissions calculées
que par des affirmations inexactes.
Il ne suffit pas que l'information soit objective. Il faut encore qu'elle
sache s'imposer d'elle-même les limites exigées par un bien supérieur.
Elle doit savoir, par exemple, respecter le droit des autres à leur bonne
réputation et s'arrêter devant le légitime secret de leur vie privée. Que
d'infractions aujourd'hui sur ces deux points ! Vous le savez comme
Nous. Respectueuse d'autrui et de son bien propre, l'information devra
l'être encore — et plus, peut-être — du bien commun. Qui oserait soutenir que toute information quelle qu'elle soit, est également bienfaisante
ou inoffensive en tout temps et pour tous les milieux? Songez, par
exemple, à ce secteur particulièrement sensible et vulnérable qu'est la
1
Discorsi e Radiomessaggi, VII, 125.
Acta Pauli Pp. VI
389
jeunesse ! C'est dire les limites que la dignité même de l'information re- _
quiert pour son exercice, non point en raison d'interdits arbitrairement
imposés de l'extérieur, mais en vertu des exigences de sa noble mission
sociale.
Ces brèves notations vous auront montré, Messieurs, quel intérêt
attentif Nous portons à la liberté d'information et à ses conditions concrètes d'exercice.
Il y aurait beaucoup à dire encore sur la conscience professionnelle
des informateurs, au regard des pouvoirs publics comme vis-à-vis des
personnes ; sur les droits et les devoirs des pouvoirs publics à l'égard de
l'information et des informateurs.
L'Eglise, vous le savez, se préoccupe aussi d'un problème un peu
différent, mais qui n'est pas sans affinité avec l'objet présent de vos
recherches : celui de la liberté religieuse. C'est là une question dont l'importance et l'ampleur sont telles que le Concile œcuménique en a été
saisi. On peut légitimement attendre sur ce point la promulgation d'un
texte qui sera de grande portée non seulement pour l'Eglise, mais pour
tous ceux — et ils sont innombrables — qui se sentiront concernés par
una déclaration autorisée en cette matière.
Nous vous offrons en terminant, Messieurs, Nos meilleurs vœux pour
l'heureux achèvement de vos travaux, sur lesquels Nous invoquons de
tout cœur, ainsi que sur vos personnes et vos familles, les meilleures
bénédictions.
VII
Ad Excellentissimum Virum Hahn-Been Lee, primum cum auctoritate
Legatum a Coreana Natione ad Sedem Apostolicam missum, cum is Litteras demandati muneris testes Summo Pontifici obtulisset.*
Mister Minister,
We welcome your visit with great pleasure, and we accept with
grateful appréciation the Credential Letters by which the President of
the Republic of Korea accredits Your Excellency as first Envoy Extraordinary and Minister Plenipotentiary to the Holy See.
Our ardent desire is to entertain good and loyal relations, aimed
towards peace and collaboration, through Your Excellency's good offices,
* Die 20 mensis Aprilis a. 1964.
390
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
with the noble Republic you represent. We thank you for your kind
words concerning the Catholic Church and its contribution towards
the spiritual, civil and cultural welfare of the Korean people. That
friendship continues, and We give assurance that the Catholics of Korea
will ever show themselves to be loyal and industrious Citizens, respectful
of lawful authority and obedient to the civil législation.
For the Republic of Korea We express only wishes of every good :
for its peace and prosperity, for the success of its high moral, civil and
spiritual mission in the Far East and among ali the Nations. We ask
Your Excellency Mndly to convey Our cordial greetings and best wishes
to His Excellency the President of the Republic of Korea, to the Government and to the belo ved Korean people. The Catholic Church teaches
the religion of Christ to ali those who freely and willingly listen to her
message ; but she also intends to stri ve, with sincere respect for legitimate
authority, for the greater good of the Korean people, having no other
interest than their happiness and prosperity.
Upon Your Excellency as you undertake your high duties, upon His
Excellency Chung Hee Park and his collaborator in the Government,
and upon ali the Citizens of Korea, We invoke richest divine grâces and
heavenly favours.
VIII
Ad Maiestates Suas Fridericum IX, Daniae Regem, et Ingridem Reginam,
qui Beatissimum Patrem observantiae causa publice adierunt.*
We welcome Your Majesties and Your Royal Highness to Our home,
and We express Our sincere gratitude for the honour of your visit. We
consider it to be an historie event, and it touches Us deeply. Rome,
which never f orgets the happenings of the past, todáy feels the revival of
marvellous memories : the name of Saint Ansgar, apostle of Denmark,
who came to Rome in the years eight hundred and thirty-one and
thirty-two, and whom Our distant predecessor Gregory IV decorated
with the pallium and named as his Apostolic Legate, is always
remembered and honoured here ; so too is that of King Saint Knud the
Great, who was canonized by Pope Alexander the Third in the year
eleven hundred and seventy.
Our feeling of lively satisfaction does not arise only from the
* Die 23 mensis Aprilis a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
391
glorious past, but also from tbe présent ; if not f or the same motives, at
least for reasons which make your noble Land most dear and respected
to Us.
Your Majesties' people are everywhere known for their diligence
and industry, which have raised them to a superior standard of living.
Nevertheless, they have not omitted to provide generously for the security and assistance of children, of the aged and the sick, and are never
lacking in heartfelt liberality towards refugees and those smitten by
natural disasters.
In Denmark itself, as well as in Greenland and the Faeröes Islands,
We are happy to note the religious freedom upheld for members of Our
Church. We, in turn, can assure Your Majesties that your Catholic
subjects will ever strive to be first in loyalty to you and to their country,
obedient to the civil authorities, and contributing to weif are and progress in every field of social and cultural activity.
In your Royal présence, We desire to send Our paternal greeting to
all the Danish people, those living in Denmark, the many who have
emigrated throughout the world, and particularly to the sailors and
fishermen on the seas. Upon all, We invoke choicest divine favours
and grâces ; We ardently ask God to protect and prosper Your Majesties
and the Royal Family ; and, in the words of Your Majesty's Motto, We
pray : God guard Denmark !
NUNTII RADIOPHONICI
I
Universis Urbis et Orbis christifidelibus datus, die festo Resurrectionis
Domini nostri Iesu Christi. *
Fratelli e figli di Roma e del mondo!
Risuoni ancora una volta, nel corso dei secoli e sulla faccia della
terra,
in quest'anno di grazia 1964, terzo del Concilio Ecumenico Vaticano
secondo,
da questa Città, che segna l'incontro della civiltà umana col disegno
divino sulla salute del mondo,
risuoni l'annuncio potente e beato : Cristo è risorto.
* Die 29 mensis Martii a. 1964.
392
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Quel Gesù, che nacque a Betlem da Maria Vergine, che fu vaticinato
dai Profeti e fu Maestro in mezzo al popolo d'Israele, che fu da alcuni
riconosciuto ed amato, da molti respinto, e poi esecrato, condannato,
crocifisso, e morì e fu sepolto, è risorto, è veramente risorto, al mattino
del terzo giorno ; ha ripreso vita vera, nuova, soprannaturale, vincendo
per sempre la grande nemica, la morte. È risorto.
Squillo della più alta vittoria
Come possiamo noi fare echeggiare nel mondo una tale notizia?
Fratelli e figli : ascoltate. Noi siamo testimoni di questo fatto.
Siamo la voce, che si perpetua di" anno in anno nella storia, siamo la
voce che si diffonde in cerchi sempre più larghi nel mondo, siamo la
voce che ripete la testimonianza irrefragabile di coloro che primi lo
videro con i propri occhi e lo toccarono con le loro mani e avvertirono
la novità e la realtà del fatto trionfante sugli schemi d'ogni naturale
esperienza; siamo i trasmettitori, da una generazione all'altra, da un
popolo all'altro, del messaggio di vita della risurrezione di Cristo.
Siamo la voce della Chiesa, per questo fondata, per questo diffusa nell'umanità, per questo militante, per questo vivente e sperante, per
questo pronta a confermare col proprio sangue la propria parola. È il
messaggio della fede, che, come tromba d'angelo, squilla ancor oggi nel
cielo e sulla terra : è risorto. Il Cristo è risorto.
Ora, Fratelli e figli, ascoltate ancora.
Il fatto della risurrezione di Cristo riguarda, sì, la sua storia,
ch'è il Vangelo, riguarda la sua vita, che si è manifestata umana e
divina, vivente nella Persona del Verbo di D i o ; ma riguarda noi altresì.
In Gesù Cristo si realizza un disegno di D i o ; il mistero, celato per
secoli, della redenzione dell'umanità, è rivelato; in Cristo noi siamo
salvati. In Cristo si concentrano i nostri destini, in Cristo si risolvono
i nostri drammi, in Cristo si spiegano i nostri dolori, in Cristo si profilano le nostre speranze.
Non è un fatto isolato la risurrezione del Signore, è un fatto che
riguarda tutta l'umanità; da Cristo si estende al mondo; ha un'importanza cosmica. Ed è meraviglioso : quel prodigioso avvenimento si riverbera sopra ogni uomo venuto a questo mondo con effetti diversi e drammatici ; investe tutto l'albero genealogico dell'umanità ; Cristo è il nuovo
Adamo, che infonde nella fragile, nella mortale circolazione della vita
umana naturale un principio vitale nuovo ; ineffabile, ma reale, un prin-
Acta Pauli Pp. VI
393
eipio di purificante rigenerazione, un germe di immortalità, un rapporto
di comunione esistenziale con Lui, Cristo, fino a partecipare con Lui,
nel flusso del suo Spirito santo, alla vita stessa dell'infinito Iddio, che
in virtù sempre di Cristo possiamo chiamare beatamente Padre nostro.
Bisogna molto riflettere su questo valore universale della risurrezione di Cristo ; deriva da questo valore il senso del dramma umano, la
soluzione del problema del male, la genesi d'una nuova forma di vita,
che si chiama appunto il cristianesimo. Ricordate il canto del diacono
all'inizio della cerimonia di questa notte, un canto ch'è il poema più
alto sui destini umani; appena si riferisce alla sua sorgente, cioè alla
risurrezione di Cristo, per distendersi subito in immense e incomparabili
effusioni sulla storia della salvezza, ch'è la storia alla quale tutti siamo
inevitabilmente interessati. Scoperta questa nostra solidarietà con la
risurrezione del Signore, sgorgano da sé molte conseguenze, tutte grandi,
tutte ammirabili, di cui una è questa : la restaurazione — potremmo
forse dire la risurrezione — del senso religioso nella coscienza degli
uomini.
La fede accesa da Cristo nel mondo
Sul fatto reale della risurrezione di Cristo si fonda la religione, che
da Lui prende il nome e la vita ; ed è tale la luce, la forza, la felicità, la
santità che scaturiscono dalla fede accesa da Lui nel mondo, che la
religione cristiana offre non solo pienezza di pace e di gaudio a chi di cuore
la professa, ma irradia intorno a sé un invito, sveglia un desiderio, genera
un'inquietudine, presenta un bersaglio, che terranno desto per sèmpre
il problema religioso nel mondo.
Dovremmo Noi ricordare, in questo momento, la crisi del senso religioso, che si è prodotta in tanti uomini del nostro tempo, per motivi che
avrebbero dovuto invece svegliarlo ; i motivi derivanti dal progresso culturale, scientifico, tecnico, sociale, i quali hanno inebriato la coscienza
dell'uomo moderno, generando la persuasione, che sta mutandosi in delusione, di poter lui essere a se stesso maestro e salvatore, di non aver
d'altri bisogno per risolvere i problemi fondamentali e tuttora oscuri,
sempre più oscuri della sua vita, e d'essere lui capace di saziare l'insaziabile sete di conoscenza, di esistenza, di felicità e di amore, che gli nasce e
gli cresce dentro man mano che si approfondisce e si allarga il suo dominio sulla natura che lo circonda.
Sappiamo quali sono le condizioni degli animi attraversati da questa
394
Acta Apostolicae Sectis - Commentarium Officiale
esperienza caratteristica del nostro tempo ; esasperati gli uni nella negazione accecata da scientismo invecchiato, inquieti altri, apatici molti e
alienati e quasi rassegnati a che la vita manchi di senso e di scopo ;
impensieriti altri non pochi, fra i più riflessivi, per il decadere di quel
senso religioso, che è alla base delle più solide e più genuine costruzioni
dello spirito umano.
Qualunque sia la posizione nei riguardi della religione, di voi, uomini
d'oggi che Ci ascoltate, Noi rivolgiamo a tutti dal punto vertice, in cui
Ci pone la Pasqua cristiana, l'invito ad accogliere il messaggio di luce,
che viene al mondo dalla risurrezione di Cristo : questo è tale avvenimento
da costituire al tempo stesso argomento per credere in Lui ed oggetto da
credere di Lui ; è all'apice dell'umana ragione, che cerca e vuol vedere
e vuol sapere; ed è all'inizio della soverchiante certezza della verità
religiosa accettata per fede, che inonda lo spirito della forza e della
soavità della Parola di Dio.
Oggi l'uomo ha bisogno di riavere, collaudato dalla maturità critica
del pensiero moderno e dall'esperienza agitata dell'evoluzione sociale, un
concetto giusto e fermo su di sé, sulla propria vita. Ha bisogno d'una luce
che da se stesso trovare non può. Chi di voi ha assistito al rito simbolico
e gentile, estremamente espressivo, che ha rallegrato la veglia dei fedeli,
deve risentire l'eco crescente del triplice annuncio all'accensione del
candido cero : Lumen Christi : ecco il lume di Cristo ! La luce splende
nelle tenebre, proclama il prologo del Vangelo di Giovanni. Bisogna
avere la sapienza, il coraggio e la gioia di rispondere : Deo gratias!
Grazie, o Dio, che nella Pasqua di Cristo hai acceso una luce provvidenziale nell'oscurità del panorama umano e cosmico.
Ogni religione ha in sé bagliori di luce, che non bisogna né disprezzare né spegnere, anche se essi non sono sufficienti a dare all'uomo la
chiarezza di cui ha bisogno, e non valgono a raggiungere il miracolo della
luce cristiana, che fa coincidere la verità con la vita ; ma ogni religione ci
solleva alla trascendenza dell'Essere, senza di cui non è ragione per
l'esistere, per il ragionare, per l'operare responsabile, per lo sperare
senza illusione. Ogni religione è alba di fede ; e noi l'attendiamo a migliore
aurora, all'ottimo splendore della sapienza cristiana.
Ma a chi non ha religione, o a chi l'avversa Noi rivolgeremo preghiera
di non condannarsi da sé al peso di dogmi irrazionali, alle contraddizioni
del dubbio senza pace e dell'assurdo senza scampo, o alle maledizioni
della disperazione e del nulla. Forse non pochi di voi hanno della religione
Acta Pauli Pp. VI
395
concetti imprecisi e ripugnanti ; forse pensano della fede ciò che precisamente non è : offesa al pensiero, catena al progresso, umiliazione dell'uomo, tristezza alla vita. Fórse alcuni di voi sono più avidi e perciò
inconsciamente più atti a cogliere il lampo della luce, perché, se non
dormono nell'ignavia e nell'ignoranza, l'oscurità del loro ateismo dilata
le loro pupille verso un affannoso sforzo di decifrare al buio il dove e il
perché delle cose.
Il cristianesimo è gioia
Noi non daremo oggi della luce pasquale che un solo raggio, per tutti
quelli che lo vogliono accogliere, come augurio, come dono, come segno
almeno della Nostra somma dilezione, ma specialmente per voi cristiani,
per voi fedeli cattolici, che siete già aperti a questa folgorazione. 1Ì3 il
raggio primo della Pasqua, cioè della vita risorta in Cristo e in nói che
cristiani vogliamo essere ; ed è la gioia. Il cristianesimo è gioia. La fede
è gioia. La grazia è gioia. Ricordate questo, o uomini, figli e fratelli ed
amici. Cristo è la gioia, la vera gioia del mondo.
La vita cristiana, sì, è austera ; essa conosce il dolore e la rinuncia,
esige la penitenza, fa proprio il sacrificio, accetta la croce e, quando
occorre, affronta la sofferenza e la morte. Ma nella sua espressione risolutiva la vita cristiana è beatitudine. Ricordate il discorso-programma
di Cristo, appunto sulle beatitudini. Così che essa è sostanzialmente
positiva ; essa è liberatrice, purificatrice, trasformatrice : tutto in essa si
riduce a bene, tutto perciò a felicità nella vita cristiana. Essa è umana.
Essa è più che umana, pervasa com'è da una presenza viva e ineffabile,
10 Spirito consolatore, lo Spirito di Cristo, che la conforta, la sorregge,
la abilita a cose superiori, la dispone a credere, a sperare, ad amare. È
sovranamente ottimista. ÏC creativa. È felice oggi, in attesa d'una piena
felicità domani.
Perché sostiamo su questo aspetto della festa pasquale? Perché risolviamo la vita religiosa in felicità umana?
Í3 facile intendere. Perché vogliamo a tutti augurare di sperimentare
11 cristianesimo, il quale altro non è che la derivazione del mistero pasquale, nei suoi termini veri, che sono quelli della soluzione e della soddisfazione dei problemi umani ! A voi, perciò, che soffrite, specialmente,
auguriamo la buona Pasqua ; a voi che ancora avete fame e sete di giustizia, a voi che lavorate, a voi che faticate, sia buona e consolatrice la
Pasqua. A voi giovani, che avete l'istinto della felicità, auguriamo che
ne sappiate scoprire la sorgente, al di là dello schermo sensibile, al di là
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
396
del piacere, al di là del successo, nella realtà profonda della vita, che
solo Cristo disvela. A voi, cristiani, specialmente, affinché sappiate
gustare ciò che possedete, e affinché possiate dare al mondo l'apologia,
di cui oggi esso ha bisogno, quella della vera gioia, mandiamo l'augurio
pasquale.
E mentre lo allarghiamo a Roma, alla Chiesa, ai fratelli ancora da
noi separati, ai credenti in Dio, e anche a quelli che tuttora non credono
o non credono più, e mentre abbiamo un pensiero di cordiale commiserazione per le vittime delle sventure, di cui questa notte è venuta notizia,
diamo a tutta l'umanità, diamo al" mondo, come testimoni della verità
e della vita, la Nostra Benedizione Apostolica. **
II
Christifidelibus universi catholici orbis, pridie quam supplicatio haberetur, in diem dominicam secundam post Pascha indicta, ad sacerdotum,
religiosorum sodalium sacrarumque virginum copiam a Domino impetrandam.*
(( Pregate il padrone della messe, affinché mandi operai » per la sua
Chiesa.
1
Lanciando lo sguardo ansioso sulla sterminata distesa di campi spirituali verdeggianti, che in tutto il mondo attendono mani sacerdotali,
sgorga dall'animo l'accorata invocazione al Signore, secondo l'invito
di Cristo. Sì, oggi come allora, « la messe è copiosa, ma gli operai sono
pochi » : pochi, in confronto delle accresciute necessità della cura pastorale; pochi, di fronte alle esigenze del mondo moderno, ai suoi fremiti di inquietudine, ai suoi bisogni di chiarezza e di luce, che richiedono maestri e padri comprensivi, aperti, aggiornati; pochi, ancora,
di fronte a coloro, i quali, sebbene lontani, indifferenti, o ostili, pur
vogliono nel sacerdote un modello vivente irreprensibile della dottrina,
ch'egli professa. E soprattutto scarseggiano queste mani sacerdotali
2
** Inde Beatissimus Pater bene precantia verba ob redeuntia Paschalia festa variis
linguis christifidelibus fecit.
* Die 11 mensis Aprilis a. 1964.
Cfr. Matth. 9, 38.
Ib. 9, 37.
1
2
Acta Pauli Pp. VI
397
nei campi di missione, ovunque ci siano uomini e fratelli da catechizzare,
da soccorrere, da consolare.
La presente domenica, che nella Liturgia Eomana prende dal Vangelo il nome del Buon Pastore, veda dunque unite in un unico palpito di
preghiera le schiere generose dei cattolici di tutto il mondo, per invocare
dal Signore gli operai necessari alla sua messe. E perché questa Giornata mondiale di preghiere per le vocazioni sacerdotali e religiose avesse
quella risonanza, che essa merita, abbiamo desiderato rivolgere la Nostra
incitatrice parola a tutti i Nostri figli dilettissimi, afiinché nessuno manchi a un dovere così grave e responsabile. Il problema del numero sufficiente dei sacerdoti tocca da vicino tutti i fedeli : non solo perché ne
dipende l'avvenire religioso della società cristiana, ma anche perché questo problema è il preciso e inesorabile indice della vitalità di fede e di
amore delle singole comunità parrocchiali e diocesane, e testimonianza
della sanità morale delle famiglie cristiane. Ove numerose sbocciano le
vocazioni allo stato ecclesiastico e religioso, là si vive generosamente
secondo il Vangelo : là vi è segno che vi sono genitori fervorosi e buoni,
che non solo non temono, ma si sentono ben lieti ed onorati di dare i
propri figli alla Chiesa ; là vi sono sacerdoti zelanti e fedeli, per i quali
la continuità del proprio sacerdozio è il primo e più importante programma di cura pastorale; là soprattutto vi sono adolescenti generosi
e aperti, puri e coraggiosi che, nutriti di vita Eucaristica e sensibili alla
voce di Cristo, sanno alimentare nel loro giovane cuore il desiderio di
servire un giorno la Chiesa, e di donarsi alle anime per tutta la vita, per
riprodurre in sé i lineamenti del Buon Pastore, e seguirne fedelmente
le orme.
Si alzi dunque al Cielo la nostra preghiera : dalle famiglie, dalle
parrocchie, dalle comunità religiose, dalle corsie degli ospedali, dallo
stuolo dei bimbi innocenti, affinché crescano le vocazioni, e siano conformi ai desideri del Cuòre di Cristo.
Così pregheremo : .
Ö Gesù, divino Pastore delle anime, che hai chiamato gli Apostoli
per farne pescatori di uomini, attrai a Te ancora anime ardenti e generose di giovani, per renderli tuoi seguaci e tuoi ministri; falli partecipi
della tua sete di universale Redenzione, per la quale rinnovi sugli altari
il tuo Sacrificio. Tu, o Signore, « sempre vivo a intercedere per noi )),
3
3
Hebr. 7, 25.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
398
dischiudi loro gli orizzonti del mondo intero^, ove il muto supplicare di
tanti fratelli chiede luce di verità e calore di amore; affinché, rispondendo alla tua chiamata, prolunghino quaggiù la tua missione, edifichino
il tuo Corpo Mistico, che è la Chiesa, e siano « sale della terra », (( luce
del mondo ». Estendi, o Signore, la tua amorosa chiamata anche a
molte anime di donne illibate e generose, e infondi loro l'ansia della
perfezione evangelica, e la dedizione al servizio della Chiesa e dei fratelli
bisognosi di assistenza e dì carità. Così sia.
4
In pegno delle particolari predilezioni del Signore su quanti, unendosi alla Nostra preghiera, offriranno oggi al Cielo le loro suppliche, di
cuore impartiamo a voi, diletti figli e figlie, la Nostra própiziatrice
Benedizione Apostolica, che estendiamo in special modo a tutti i sacerdoti e alle anime consacrate, ed a quanti, nei seminari e nelle case religiose, si preparano nella pietà, nello studio, nel sacrifìcio a salire all'Altare, ad essere un giorno i cooperatori dell'ordine sacerdotale.
III
Christifidelibus Salvatorianae Reipublicae, cum Eucharisticus ex universa
natione Conventus finem haberet.*
Amadísimos Hijos :
Han pasado yo los cincuenta años desde que Nuestro venerado y
santo Predecesor, el Papa Pío X erigió la Provincia eclesiástica en
que se articulan las diócesis que configuran la vida religiosa de El
Salvador. Para conmemorar un acontecimiento tan trascendental habéis
querido, siguiendo la invitación de vuestros celosos Pastores, rendir
homenaje de acción de gracias al Señor en el Sacramento del Altar con
la celebración de un Congreso Eucaristico Nacipnal que en este día se
clausura solemnemente.
Ahora pues que vuestros ojos están vueltos a Cristo sacramentado,
os dirigimos este saludo con el que, por una parte anhelamos expresar
el gran afecto que Nuestro corazón siente por vosotros, la admiración
* Matth. 5, 13.
* Die 19 mensis Aprilis a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
399
que nos merecen vuestras tradiciones, y por otra infundir aliento a vuestro fervor y entusiasmo. Con la sencillez pues de una conversación familiar vamos a brindaros algunos pensamientos que escogemos de tantos
como se agolpan a Nuestra mente al ponernos en contacto con vosotros.
El desarrollo de la organización eclesiástica, con la erección de la
Arquidiócesis, ha proporcionado sin duda nuevos recursos al ejercicio
del apostolado. Así lo sabéis apreciar vosotros, y la historia de vuestro
País en este medio siglo puede hablar de la gratitud que sentís para con
el Papa Santo de la Eucaristía que abrió este nuevo capítulo a la
expansión y dinamismo espiritual vuestro. Nos consta que en este agradecimiento encuentran asimismo su significación más hermosa el afecto
y adhesión que os distinguen para con la Sede de Pedro, roca sobre la
que se asienta la Iglesia entera, centro de unidad y propulsión, garantía
de pureza en la fe y promesa cierta de fecundidad cristiana. Esto Nos
consuela, y a perseverar en tales sentimientos os animamos.
La tensión espiritual creada por el acontecimiento del Congreso, os
diremos en segundo lugar, reclama de vosotros atención constante al
crecimiento en la vida de la gracia, en la vida en Cristo. Conservar el
patrimonio heredado, si puede constituir de por sí mismo una tarea
difícil en esta época, no basta en un programa sinceramente cristiano :
es preciso airear, para acrecentarlo, el siempre fecundo tesoro spiritual
recibido de los mayores ; para no decaer es necesario revitalizar constantemente obras, instituciones, cultura, todo, con el fermento siempre eficaz
del evangelio, a cuya luz pueden y deben orientarse los nuevos tiempos.
Ved, finalmente, la emoción de Nuestro espíritu que en estos momentos
tiene su cita con el vuestro ante el tabernáculo, ante el Dios de los
Amores. Dios está con nosotros : et habitavit in nobis, sí, ha querido
seguir viviendo con nosotros : en la fábrica, en el campo, en la ciudad.
Con El, como de la mano, quisiéramos acercarnos ahora a cada uno
de vosotros para susurrar a vuestro oído la palabra de vida, la idea salvadora; Nos gustaría sobre todo entrar en vuestros hogares donde El
particularmente pide tener su morada come en un oasis de paz. El esfuerzo realizado, como preparación al Congreso, para la moralización
del matrimonio y la familia ha tenido ya sus frutos ; otros tal vez esperan
todavía para su madurez completa, la decisión final por vuestra parte.
Nada que sea contrario a la ley de Dios sirve para edificar la ciudad,
1
2
1
2
Cfr. Eph. 4. 15.
Io. 1, 14.
400
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
y por el contrario, en la santidad de los vínculos familiares, en el respeto
sagrado a las fuentes de la vida humana, el verdadero progreso social
encontrará su base más firme.
Amadísimos Hijos : Muchas de vuestras ciudades llevan nombres de
Santos; vuestra misma Nación, que se asoma al Pacífico con aire de
gallardo y noble señorío, se honra también con la denominación del
divino Salvador. Tenemos no solo la esperanza, sino más todavía la
certeza de que seguiréis haciendo honor a tales títulos en vuestras actividades, en el hogar, en la enseñanza, en las relaciones sociales y cívicas.
Pedimos a Dios, por intercesión de la Virgen Santísima, que, como fruto
el más señalado de estas solemnidades, una primavera de vocaciones
eclesiásticas y religiosas alegre las aulas de vuestros centros de formación.
Quede vuestro Congreso como una fecha histórica en el renacimiento
espiritual de la Nación.
Estas plegarias presentamos al Rey Eucaristico elevando las manos
suplicantes, mientras os enviamos a tí, dignísimo Cardenal Legado
Nuestro, a los venerables Arzobispos y Obispos ahí presentes, a las altas
Autoridades de esa querida República, al Clero y fieles todos de El
Salvador una particular Bendición Apostólica.
NUNTIUS SCRIPTO DATUS
Ad E.mum P. D. Iosephum S. R. E. Presb. Cardinalem da Costa Nunes,
Sacri Consilii Religiosis Ordinibus Sodalitatibusque praepositi Ulyssipone
partes agentem, cum haberetur alter ex universa Lusitana natione Religiosorum Sodalium Conventus.
o
Saudamos, com o maior aprazimento, o I I Congresso Nacional dos
Religiosos de Portugal, o qual deseja estudar em profundidade os
diversos aspectos de recrutamento, de escolha, de assistenda e de
formaçâo das vocaçoes religiosas.
Queremos dirigir urna palavra de viva satisfaçâo aos seus promotores
diligentes, aos membros das Comissöes de honra e executiva ; urna palavra
de agradecimento aos que ajudaram na preparaçao do Congresso, aos que
para eie contribuiram com o pròprio estudo e a pròpria experiencia;
Acta Pauli Pp. VI
401
aos que dele participam, prestando homenagem ao dever, à fìdelidade,
ao afecto para com a Igreja.
A força e a beleza da Igreja Católica estao na sua unidade ; e sempre
que esta unidade se celebra, ainda que em manifestaçôes particulares e
momentáneas, acendem-se no coraçâo conforto e esperança. Desejamos
relevar e testemunbar este conforto e esta esperança, dirigindo o Nosso
pensamento aos dilectos Religiosos de Portugal reunidos em congresso,
admirando o seu zelo de prestarem profunda atençâo a um problema tao
vasto — que é sempre grave, sempre urgente, sempre delicadissimo —
notando a sua solicitude de compreenderem bem os termos em que este
problema se pôe na vida propria da Igreja e apreciando o seu esforço de
coordenarem os propósitos e actividades de cada um para um trabalho
comum mais eficiente e mais fecundo.
Säo deles bem conbecidos a estima, o amor, a solicitude maternal
que a Santa Igreja nutre e incessantemente manifesta pelos estados de
perfeiçâo. Que deste íntimo conhecimento, possa lançar um novo fervor
o empenho de darem urna sempre maior intensidade à vida consagrada à
perfeiçâo evangélica e de favorecerem urna sempre mais ampla extensäo
da mesma, mediante o incremento das vocaçôes. Na verdade, compete
aos que vivem em estado de perfeiçâo urna especial responsabilidade no
promover a obra pastoral em prol das vocaçôes religiosas.
Eles conhecem em que consiste a vocaçâo religiosa, estäo em grau de
descobrir os seus sinais, de demonstrar a sua beleza, de indicar as suas
vantagens espirituais, devendo ainda déla dar testemunho pela sua vida
e sua acçao, afim de irradiar e suscitar ñas almas juvenis o ideal da
pràtica dos conselhos evangélicos.
Enquanto que a oraçâo do Senhor da messe, ut mittat operarios in
messem suam, se eleva fervorosa da alma dos participantes no presente
Congresso, eles sentem um novo incitamento ao exemplo da santidade
religiosa e ao exercicio constante de um ponderado zelo apostólico.
Estas consideraçôes pöem em evidencia dois Nossos desejos particulares em ordern à vida religiosa. O primeiro diz respeito à autenticidade
ascética e espiritual de quem aspira à perfeiçâo e a eia consagra, na
imitaçâo e no amor de Cristo, o dia inteiro, todo o seu talento, todo o seu
afecto, ß, de facto, para dése jar que o estado religioso se ja mais refulgente pela sincera fìdelidade ao seguimento de Cristo, do que pelos seus
sinais externos e formais, do que pelos seus especiáis privilegios, do que
1
1
Matth. 9, 38.
26 - ACTA, vol. VI, n. 6. — 30-5-1964.
402
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
pelas suas peculiares actividades, de modo que, no Religioso, a Igreja
possa honrar e o mundo possa admirar a pràtica exemplar do amor de
Deus, mediante a observancia generosa dos votos religiosos. O segundo
refere-se ao sentido de pertença à Igreja de Deus, que deve sempre animar
a vida religiosa; sentido este que, longe de atenuar-se pelo facto de o
estado religioso ser configurado pelas proprias regras — aptas ao seu
incremento interior e à sua efusäo exterior ñas obras de beneficencia e
de apostolado — por si mesmo se alimenta daquela caridade que sempre
mais o deve unir ao corpo jerárquico e comunitàrio da Santa Igreja,
devendo a perfeiçâo crista exprimir-se no amor reciproco e na unidade
de sentimentos e de obras.
Fazendo votos para que frutos preciosos corôem todos os estudos e
trabalhos dos Congressistas e invocando sobre eles a abundancia dos
dons divinos, de que é penhor a Nossa Bênçâo Apostólica que de coraçâo
lhes concedemos, desejamos mais urna vez confirmar o Nosso paternal
incitamento, encorajar os seus propósitos e confortá-los pelas suas diligentes actividades apostólicas.
Finalmente, amado Filho Nosso, que ides representar a Sagrada
Congregaçâo dos Religiosos neste Congresso, vos concedemos a faculdade
de dar a Bênçâo Papal, com a Indulgencia plenaria anexa, a ser obtida
ñas condiçôes acostumadas da Igreja.
Vaticano, 21 de Marco de 1964.
PAULUS PP. VI
Sacra Congregatio Consistorialis
403
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia Pp. V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum :
die 29 Februarii .196%.. — Titulari episcopali Ecclesiae Dibonensi
praefecit Exc. P. D. Gerardum Martínez Madrigal, hactenus Episcopum
G arzonensem - Neivensem.
— Cathedrali Ecclesiae Garzonensi-Neivensi Exc. P. D. Iosephum de
Iesu Pimiento Rodríguez, hactenus Episcopum Monteriensem.
die S Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Panamensi Exc. P. D.
Thomam Albertum Clavel Méndez, hactenus Episcopum Davidensem.
— Cathedrali Ecclesiae Sancti Iacobi Veraguensis, noviter erectae,
Exc. P. D. Marcum Gregorium McGrath, hactenus Episcopum titularem
Caeciritanum.
die h Martii. — Praelaturae nullius Chulacanensi, noviter erectae,
R. P. Ioannem Conway McNabb, sodalem Ordinis Fratrum Eremitarum
Discalceatorum S. Augustini.
die 11 Martii. — Abbatiae nullius Sancti Pauli de Urbe R. P. Ioannem
Baptistam Franzoni, sodalem Congregationis Casinensis Ordinis Sancti
Benedicti.
die 17 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Ibaguensi Exc. P. D. Iosephum
loachim Flórez Hernández, hactenus Episcopum Duitamensem.
— Titulari episcopali Ecclesiae Cefalensi R. P. Ferdinandum Azcárate, e Societate Iesu, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Evelii
Diaz v Cia, Archiepiscopi S. Christophori de Habana.
— Titulari episcopali Ecclesiae Sulianitanae R. P. D. Alfredum
Llaguno Canals, Vicarium Generalem archidioecesis S. Christophori de
Habana, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Evelii Diaz y Cia,
Archiepiscopi S. Christophori de Habana.
404
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
— Titulari episcopali Ecclesiae Villanovensi R. P. D. Sanctum Quadri, e clero dioecesis Bergomensis, Antistitem Urbanum, sacerdotem
operariis italicis consulentem in Christianas Societates adscitis, quem
deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Gaudentii Binaschi, Episcopi Pineroliensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Aquaeregiensi R. P. D. Gulielmum
Iosephum Me Donald, ex archidioecesi S. Francisci in California, Rectorem Catholicae Universitatis Civitatum Foederatarum Americae Septentrionalis in urbe Vashingtonensi, quem deputavit Auxiliarem Excmi
P. D. Patricii L. 0'Boyle, Archiepiscopi Vashingtonensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Aggeritanae R. P. D. Ioannem
S. Spence, parochum Sacratissimi Cordis Iesu, ex archidioecesi Vashingtonensi, quem deputavit Auxiliarem Excimi P. D. Patricii L. 0'Boyle,
Archiepiscopi Vashingtonensis.
die 21 Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Beneventensi R. P.
Carolum Oviedo Cavada, sodalem Ordinis B. Mariae de Mercede redemptionis captivorum, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Emmanuelis Sánchez Beguiristain, Archiepiscopi Ssmae Conceptionis.
die 23 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Monteriensi Exc. P. D. Michaelem Antonium Medina y Medina, hactenus Episcopum titularem
Cephasenum.
die 21[ Martii. — Titulari episcopali Ecclesiae Caëciritanae R. D.
Eduardum Pironio, e clero dioecesis Mercedensis, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Antonii Iosephi Plaza, Archiepiscopi Platensis.
— Titulari episcopali Ecclesiae Aquaealbensi in Mauretania Exc.
P. D. Alfonsum Paulum Desideratum Gaudron, hactenus Episcopum
Ebroicensem.
die 25 Martii. — Archiepiscopali Ecclesiae Barcinonensi, nuper in
Archiepiscopalem evectae, Exc. P. D. Gregorium Modrego et Casáus,
hactenus Archiepiscopum-Episcopum eiusdem dioecesis.
die 27 MartiL — Archiepiscopali Ecclesiae Matritensi, nuper in Archiepiscopalem evectae, Exc. P. D. Casimirum Morcillo González, hactenus Archiepiscopum Caesaraugustanum.
die 12 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Ovetensi Exc. P. D. Vincentium Enrique et Tarancón, hactenus Episcopum Celsonensem.
die 13 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Rusaditanae R. P. Paulum
Hnilica, Societatis Iesu sodalem.
Sacra Congregatio de Propaganda Fide
405
SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE
i
AMBATONDRAZAKAËNSIS
DECRETUM
De novae ecclesiae cathedralis erectione
Cum praesens ecclesia cathedralis dioecesis Ambatondrazakaënsis, in
Insula vulgo Madagascar denominata exsistentis, non satis ampla et
decora videretur, Excellentissimus ac Reverendissimus Dominus Franciscus Vollaro, memoratae dioecesis Ambatondrazakaënsis Episcopus^
enixas humilesque preces huic Sacrae Congregationi porrexit ut nova
ecclesia, nuper in civitate « Ambatondrazaka )) exstructa et Sanctissimae
Trinitati dedicata, titulo ecclesiae cathedralis honestaretur.
Quamobrem Sacrum hoc Consilium Christiano Nomini Propagando,
re mature perpensa, precibus praelaudati Episcopi dioecesis Ambatondrazakaënsis adnuendum censens, per praesens Decretum, novae ecclesiae, in urbe « Ambatondrazaka » exstructae et Sanctissimae Trinitati
dedicatae, privilegia et honores cathedralis ecclesiae tribuere statuit.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis de Propaganda
Fide, die 26 mensis Februarii a. D. 1964.
G . P. Card. AGAGIANIAN, Praefectus
L. i% S.
f Petrus Sigismoridi, Archiep. tit. Neapolit. in Pisidia, a Secretis
II
BOMBAYENSIS
DECRETUM
De novae ecclesiae cathedralis et metropolitanae erectione
Cum ecclesia Sanctissimo Nomini Iesu dicata, in urbe Bombayensi
exstanti, iam ab initio anni 1942 munere pro-Cathedralis archidioecesis
Bombayensis fungatur, Emus ac Revmus Dominus Cardinalis Valerianus
406
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
»
Gracias, Archiepiscopus eiusdem archidioecesis, preces huic Sacrae Congregationi porrexit, ut supradicta ecclesia ad munus ecclesiae cathedralis et metropolitanae elevaretur.
Sacrum hoc Consilium Christiano Nomini propagando, re mature perpensa, precibus praelaudati Enii Archiepiscopi adnuendum censens,
per praesens Decretum ecclesiam Ssmo Nomini Iesu dicatam ad dignitatem cathedralis et metropolitanae archidioecesis Bombayensis evehit
ac privilegia et honores, illi gradui pertinentia, concedit.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis de Propaganda
Fide, die 3 mensis Martii a. D. 1964.
G. P. Card. AGAGIANIAN, Praefectus
D. © S.
f Petrus Sigismondi, Archiep. tit. Neapolit. in Pisidia, a Secretis
407
Sacra Romana Rota
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
Citatio
edictalis
LANSINGEN.
Nullitatis matrimonii (Kaminski - Brunk)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Richardi Brunk,
in causa conventi, eumdem citamus ad comparendum vel per se, vel per
procuratorem legitime constitutum, coram Tribunali Sacrae Romanae
Rotae (Piazza della Cancelleria, 1 - Roma), pro bora undecima diei 25
Iulii 1964, ad concordandum dubium, vel ad infrascriptum dubium subscribendum :
An constet de matrimonii nullitate, in casu.
Ordinarii locorum, parochi aliique notitiam habentes commorationis
praedicti domini Richardi Brunk, curare debent ut ipse de hac edictali
citatione rite moneatur. *
Boleslaus Filipiak, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 22 Aprilis a. 1964.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Richard Brunk,
défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne
ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal de la
S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 25 juillet 1964, à
11 heures, pour concorder ou souscrire le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans les cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit M. Richard Brunk, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
408
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Lunedì, 20 aprile 1964, il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto
in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere Credenziali, Sua Eccellenza il Prof. HAHN - BEEN LEE, primo Inviato
Straordinario e Ministro Plenipotenziario della Corea.
Giovedì, 23 aprile 1964, il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto
in Visita ufficiale Le Loro Maestà il Re FEDERICO IX e la Regina
INGRID di Danimarca.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di confermare :
Camerieri segreti soprannumerari di Sua Santità :
19
luglio
»
))
27
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963.
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Monsig.
Fanelli Francesco (San Severo).
Sessa Mario (San Severo).
Salvagno Tullio (Chioggia).
Bonizzoni Alfredo (Crema).
Bonomi Giovanni (Crema).
Capetti Bellino (Crema).
Grassi Scalvini Giovanni (Crema).
Groppello Francesco (Crema).
Lucchi Gabriele (Crema).
Madeo Angelo (Crema).
Patrini Angelo (Crema).
Patrini Tommaso (Crema).
Pianteli! Francesco (Crema).
Altieri Pasquale (Montevergine).
Ancarani Nevio (Rimini).
Andreini Giovanni (Treviso).
Arlandini Giovanni (Biella).
Belsito Antonio (Trani).
Berardi Guido (Fano).
Diarium Romanae Curiae
27
luglio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
3
agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963. Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
409
Bernini Dante (Viterbo).
Carminati Angelo (Lodi).
Castellano Franco (Sorrento).
Cavazzoni Valentino (Piacenza).
Chiarini Pietro (Teramo).
Cipriani Settimio (Fiesole).
De Girolamo Antonio (Ischia).
Del Prete Antonio (Aversa).
De Panfilis Italo (Valva e Sulmona).
De Petro Vito (Caltagirone).
De Santis Mario (Troia).
Di Martino Raffaele (Castellammare di Stabia)
Doino Angelo (Muro Lucano).
Ferrante Giuseppe (S. Marco e Bisignano).
Ferrari Giovanni (Albenga).
Fontana Gianluigi (Bergamo).
Forino Vincenzo (Muro Lucano).
Gioacchini Delfo (Civitacastellana).
Golia Carmelo (Benevento).
Greco Raffaele (Lecce).
Jaria Antonio (Reggio Calabria).
Jurilli Michele (Bari).
Macchione Antonio (Aversa).
Manfredi Manfredo (Civitacastellana).
Meies Domenico (Aversa).
Miglietta Mario (Brindisi).
Musso Domenico (Alba).
Natalini Oreste (Spoleto).
Palmesano Giovanni (Calvi).
Pugliese Francesco (Tropea).
Roberti Nazareno (Segni).
Roselli Sante (Ruvo).
Sole Francesco (Alghero).
Tombari Amedeo (Nepi e Sutri).
Tortoriello Felice (Muro Lucano).
Vallorani Giuseppe (Montalto).
Zar letti Francesco (Viterbo).
Bonaiuto Nicolò (Trapani).
Barone Giuseppe (Trapani).
Catalano Alberto (Trapani).
Manuguerra Michele (Trapani).
Cassisa Salvatore (Trapani).
Campanile Antonio (Trapani).
Accardi Luciano (Trapani).
Tosto Andrea (Trapani).
Bavdaz Vladislao (Gorizia).
Bovone Alberto (Alessandria).
Cerroni Evaristo (Tivoli).
Chiappafreddo Franco (Roma).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
410
3
agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
14
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963. Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Felici Luigi (Ferentino).
Massani Luigi (Roma).
Mester Stefano (Eger).
Morino Claudio (Acqui).
Parisella Innocenzo (Gaeta).
Ranaudo Arcangelo (Benevento).
Rocconi Martino (Zara).
Sanna Giovanni (Sassari).
Caliandro Tommaso (Oria).
Cannalire Antonio (Oria).
D'Ippolito Ferdinando (Oria).
Putignano Angelo (Oria).
Saraceno Fiorenzo (Oria).
Agustoni Gilberto (Lugano).
Finelli Giacinto (Roma).
De Magistris Luigi (Cagliari).
Csertö Alessandro (Esztergom).
Orlandi Giuseppe (Todi).
Vinci Marcello (Roma).
Tomko Giuseppe (Kosice).
Spina Nicola (Ripatransone).
Magliocchetti Francesco (Veroli - Frosinone)
Minotti Luigi (Veroli - Frosinone).
Mizzoni Gerardo (Veroli - Frosinone).
Paniccia Antonio (Veroli - Frosinone).
Aurati Augusto (Urbino).
Panchetti Cesare (Firenze).
Raimondi Giuseppe (Catanzaro).
Richiardone Alfredo (Pinerolo).
Salvi Agostino (Bergamo).
Corazza Giovanni (Treviso).
Favarin Federico (Treviso).
Anastasio Leandro (Napoli).
Bianco Augusto (Asti).
Bonomo Nicola (Benevento).
Guerriero Pasquale (Nola).
Martignon Bruno (Treviso).
Tosi Sante (Piacenza).
Bassi Elio (Udine).
De Muri Giovanni (Padova).
Fidelbo Giuseppe (Termoli).
Girardi Matteo Lino (Padova).
Ros Giovanni (Vittorio Veneto).
Russo Antonio (Nocera de' Pagani).
Striano Vincenzo (Nocera de' Pagani).
Vicedomini Vincenzo (Nocera de' Pagani).
Cerchi Autari (Roma).
Leoni Aldo (Mantova).
Simeone Eduardo (Calvi e Teano).
Diarium Romanae Curiae
Camerieri d'onore in abito paonazzo di Sua Santità:
18
luglio
»
»
»
»
»
»
»
»
»
))
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
19
-20
»
•27
»
»
»
30
»
»
»
••31
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963. Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
» Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
»
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Ahlert Rodolfo (Aachen).
Bigenwald Riccardo (Aachen).
Blass Enrico (Aachen).
Boonen Filippo (Aachen).
Brucherseifer Carlo (Aachen).
Dreissen Giuseppe (Aachen).
Fog Egidio (Aachen).
Haerten Guglielmo (Aachen).
Harnacke Francesco (Aachen).
Hoffmann Carlo (Aachen).
Hostenkamp Enrico (Aachen).
Jansen Guglielmo (Aachen).
Knippen Antonio (Aachen).
Kradepohl Antonio (Aachen).
Licht Agostino (Aachen).
Molis Michele (Aachen).
Palm Ludgero (Aachen).
Roeckerath Michele (Aachen).
Schulte-Wieschen Giuseppe (Aachen).
Stegerhütte Giovanni (Aachen).
Stephany Erico (Aachen).
Theisen Edgardo (Aachen).
Thelen Guglielmo (Aachen).
Willemsen Teodoro (Aachen).
Concina Giovanni Maria (Concordia).
Chiavazza Carlo (Torino).
Vigo Andrea (Torino).
Fusaroli Vittorio (Cesena).
Marchi Giuseppe (Cesena).
Della Valentina Giovanni (Concordia)
Fratta Guglielmo (Concordia).
Muzzatti Vincenzo (Concordia).
Pascotto Sante (Concordia).
Spangaro Luigi (Concordia).
Capobianco Paolo (Gaeta).
Fiore Luigi (Gaeta).
Santantonio Pietro (Gaeta).
Fasti Antonio (Seckau).
Gliebe Ottone (Seckau).
Hansemann Giorgio (Seckau).
Juri Ermanno (Seckau).
Kiegerl Carlo (Seckau).
Lippe Antonio (Seckau).
Rossi Ernesto (Seckau).
Woworsky Giuseppe (Seckau).
Zehrer Francesco (Seckau).
Berndorff Paolo (Köln).
411
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
412
31
luglio
»
»
»
3
agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
14
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963. Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
Monsig.
»
» Monsig.
» Monsig.
»
Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
» Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Monsig.
»
Monsig.
Boos G-iuseppe (Köln).
Kremers Guglielmo (Köln).
Stinner Clemente (Köln).
Arnoffi Marino (Ferrara).
Giacometti Cesare (Imola).
Gualandi Dario (Imola).
Mongardi Alberto (Imola).
Naldi Sebastiano (Imola).
Rossi Roberto (Imola).
Sermasi Giuseppe (Imola).
Ferro Mario (Trapani).
Bet Angelo (Vittorio Veneto).
Pizzinate Angelo (Vittorio Veneto).
Piai Carmelo (Vittorio Veneto).
Andriani Giuseppe (Brindisi).
Blanc Angelo (Pinerolo).
Camerini Livio (Faenza).
Goretti Sergio (Città di Castello).
Casazza Antonio (Bobbio).
Kutny Giuseppe (Tarnów).
Randazzo Giuseppe (Caltanissetta).
Zoli Mario (Faenza).
Cian Giacomo (Gorizia).
Briotti Giuseppe (Palestrina).
Damizia Enrico (Palestrina).
Daidone Giovanni (Acireale).
Mylanyk Giorgio (Premislia dei Ruteni)
Baco Girolamo (Mileto).
Fioravanti Alberto (Nepi).
Stella Orazio (Trani).
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici, in data 10 settembre 1963, il Santo Padre Paolo VI,
felicemente regnante, si è degnato di conferire le seguenti onorificenze ai
Membri delle Missioni Straordinarie inviate per la fausta circostanza della
Sua Incoronazione:
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
A
A
A
A
S. E. Luigi Roque Gondra, Ambasciatore presso la Santa Sede (Argentina).
S. E. Evandro Lins e Silva, Ministro degli Affari Esteri (Brasile).
S. E. Pietro Lira Urquieta, Ambasciatore presso la Santa Sede (Chile).
S. E. Camillo Alliali, Ministro Delegato agli Affari Esteri (Costa
d'Avorio).
A S. E. Sourou Migan Apithy, Vice-Presidente della Repubblica (Dahomey).
A S. E. Alberto Coloma Silva, Ambasciatore presso la Santa Sede (Equatore).
A S. E. Giorgio Pompidou, Primo Ministro (Francia).
Diarium Romanae Curiae
413
A S. E. Luigi Beltranena Sinibaldi, Ambasciatore presso la Santa Sede
(Guatemala).
A S. E. Simone Desvarieux, Ambasciatore presso la Santa Sede (Haiti).
A S. E. Guglielmo R. Tolbert, Vice-Presidente della Repubblica (Liberia).
A S. E. Pietro Werner, Capo del Governo (Lussemburgo).
A S. E. Pietro Blanchy, Capo del Governo (Principato di Monaco).
A S. E. Michele d'Escoto Muñoz, Ambasciatore presso la Santa Sede (Nicaragua) .
A S. E. Raul Sapena Pastor, Ministro degli Affari Esteri (Paraguay).
A S. E. Armando González Tamayo, Vice-Presidente della Repubblica (Re
pubblica Dominicana).
A S. E. Alessandro Gallinai Heber, Ambasciatore presso la Santa Sede
(Uruguay).
La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
A S. E. Francesco Cristiano Erasmus, Ambasciatore (Africa Meridionale).
A S. E. Giuseppe M. Martin Jauregui, Ambasciatore (Argentina).
A S. E. Cristiano Broda, Ministro Federale della Giustizia (Austria).
A S. E. F. J. Blakeney, Ambasciatore (Australia).
A S. E. Andrea Schöller, Gran Maresciallo di Corte (Belgio).
A S. E. Paolo Mushiete, Ambasciatore (Congo - Leopold ville).
A S. E. Ernesto Trigueros Alcaine, Ambasciatore (El Salvador).
A S. E. Francesco Acosta Yépez, Ministro della Difesa (Equatore).
A S. E. Mechecha Hailé, Ministro presso la Santa Sede (Etiopia).
A S. E. Andrea Mintsa, Ambasciatore (Gabon).
A S. E. Osei Bonsu, Ambasciatore (Ghana).
A S. E. Mohamed Abdul Rauf, Ministro presso la Santa Sede (India).
A S. E. Nuri Jamil, Ambasciatore (Iraq).
A S. E. Mariano Rumor, Ministro degli Interni (Italia).
A S. E. Giacinto Bosco, Ministro di Grazia e Giustizia (Italia).
A S. E. Mario Martinelli, Ministro delle Finanze (Italia).
A S. E. Sayd Khalid Mohamed Jaffar, Ambasciatore (Kuwait).
Al CoL Giovanni Ardant, Governatore del Palazzo del Principe (Principato
di Monaco).
A S. E. Clarenzio Beeby, Ambasciatore (Nuova Zelanda).
A S. E. A. C. W. Beerman, Ministro della Giustizia (Olanda).
A S. E. il Bali Gran Croce d'Obbedienza Don Enzo di Napoli Rampolla,
Principe di Resuttano (Ordine di Malta).
A S. E. Abdur Rahman Khan, Ambasciatore (Pakistan).
A S. E. Cesare Bengzon, Presidente della Corte Suprema di Giustizia (Filippine).
A S. E. Gian Luigi Bert, Segretario di Stato agli Interni (San Marino).
A S. E. Andrea Guillabert, Ministro Guardasigilli (Sénégal).
A S. E. A. I. Demby, Ministro delle Miniere (Sierra Leone).
A S. E. Kamanda Bongay, Ministro del Lavoro (Sierra Leone).
A S. E. Giuseppe Lacalle, Ministro dell'Aviazione (Spagna).
A S. E. Giuseppe M. Martínez Sánchez Arjona, Ministro dell'Abitazione
(Spagna).
A S. E. Chitti Sucharitakul, Ambasciatore (Thailandia).
414
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
A S. E. Pana Ombri, Ministro di Stato (Togo).
A S. E. Timoteo Bazarrabusa Hina, Alto Commissario a Londra (Uganda),
A S. E. Don Luigi Posadas Montero, Ambasciatore (Uruguay).
i
La Gran Croce dell'Ordine di san Silvestro Papa:
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
S. E. Pietro J. Frias, Ambasciatore (Argentina).
S. E. Giovanni Van Den Bosch, Ambasciatore (Belgio).
S. E. Giovanni Meuwenhuys, Ambasciatore (Belgio).
S. E. Carlo Casap, Ambasciatore (Bolivia).
S. E. Candido da Mota Filho, Ambasciatore (Brasile).
S. E. il Sen. Benedetto Valadares, Ambasciatore (Brasile).
S. E. POn. Juárez Tavora, Ambasciatore (Brasile).
S. E. Giovanni Lozano y Lozano, Ambasciatore (Colombia).
S. E. Hernando Sorzano, Ambasciatore (Colombia).
S. E. Roberto Cordero d'Aubuisson, Ambasciatore (El Salvador).
S. E. Giorgio Mantilla Ortega, Ambasciatore (Equatore).
S. E. Cristoforo Bonifaz Jijon, Ambasciatore (Equatore).
S. E. J. von Herwarth, Segretario di Stato (Germania).
S. E. Goppel Alfonso, Presidente del Consiglio dei Ministri della Baviera,
(Germania).
A S. E. Roberto Azurdia Paiz, Ambasciatore (Guatemala).
A S. E. Giuseppe Falla Aris, Ambasciatore (Guatemala).
A S . E. Giulio Luigi Sandoval de Larromana, Ambasciatore (Guatemala).
A S. E. Moussa Mobarak, Ambasciatore (Libano).
A S. E. POn. Momo Gray (Liberia).
A S. E. POn. Giuseppe Graham, Ambasciatore (Liberia).
A S. E. POn. Harry Greaves (Liberia).
A S. E. Edoardo Arguello Cervantes, Ambasciatore (Nicaragua).
A S. E. il Bali Gran Croce d'Obbedienza Conte Carlo Volfango von Ballestrem, Ospitaliere dell'Ordine (Ordine di Malta).
A S. A. il Principe zu Loewenstein-Wertheim und Rosenberg, Cavaliere"
d'Onore e Devozione, Vice-Presidente dell'Associazione Renano-Westfalica (Ordine di Malta).
A Don Filippo dei Duchi Caffarelli, Bali Gran Croce d'Onore e Devozione (Ordine di Malta).
A S. E. Carlo Arosemena Arias, Ambasciatore (Panama).
A S. E. Umberto Calamari, Ambasciatore (Panama).
A S. E. Giuseppe A. Moreno González, Ambasciatore (Paraguay).
A S. E. Emanuele Adeva, Ambasciatore (Filippine).
A S . E. Mario L. Lluberes Abrau, Ambasciatore (Repubblica Dominicana).
A S. E. Jamal Farra, Ambasciatore (Siria).
A S. E. Giuseppe M. Otero Navascués, Presidente della Commissione per
l'Energia Nucleare (Spagna).
A S. E. Giovanni Sánchez Cortés, Sottosegretario alle Finanze (Spagna)*
A S. E. Raimondo J. Velásquez, Ambasciatore (Venezuela).
A S. E. Ignazio Iribarren Borges, Ambasciatore (Venezuela).
A S. E. Ivo Veivoda, Ambasciatore (Jugoslavia).
A S. E. Giorgio Borg Olivier, Primo Ministro (Malta).
Diarium Romanae Curiae
415
A S. E. Giovanni Rey, Membro della Commissione (Comunità Economica
Europea).
A S. E. Lionello Levi Sandri, Membro della Commissione (Comunità Economica Europea).
Al sig. Pietro Oliviero Lapie, Membro dell'Alta Autorità (Comunità Europea del Carbone e dell'Acciaio).
A S. E. il Prof. Enrico Medi, Vice-Presidente (Comunità Europea dell'Energia Atomica).
A S. E. Lodovico Benvenuti, Segretario Generale (Consiglio d'Europa).
A S. E. Abdel Khalek Hassouna, Segretario Generale (Lega Araba).
A S. E. Binay Ranjan Sen, Direttore Generale (Organizzazione delle Nazioni
Unite per l'Alimentazione e l'Agricoltura).
Al sig. Paolo E. de Berredo Carneiro, Presidente della Conferenza Generale,
Ambasciatore (Ü.N.E.S.C.O.).
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di conferire :
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
31 agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963.
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
A S. E. l'On. sig. Cai well A. A. (Australia).
A S. E. il sig. Declerck R. (Belgio).
Al sig. Rosali Antonello (Cipro).
Al sig. Ake Simeone (Costa d'Avorio).
A S. E. il sig. Ayeh-Kumi Emanuele (Ghana).
Al sig. Sawongso Hamimzar Ibnu (Indonesia).
Al sig. Mendes Meir (Israele).
Al sig. Hübe Alfredo (Liechtenstein).
Al sig. Philippe Andrea (Lussemburgo).
A S, E. il sig. Erez Ismail (Turchia).
Al sig. Reichling Carlo.
A S. E. il sig. Modinos Polys.
A S. E. il sig. Krekeler Heinz L.
A S. E. il sig. Sassen Emanuele.
La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile :
31
agosto
1963. Al sig. Herrera Méndez Orazio (Uruguay).
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
31
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963.
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Rojas Galdames Renato (Chile).
Lee Shan Chung (Cina).
Tsao She In (Cina).
Paz Larin Guglielmo (El Salvador).
Gabela Orlando (Equatore).
Stenius Göran (Finlandia).
Paredes Lardizabal Leone (Honduras).
Agus Jaman (Indonesia).
Azizollâh Eskandary (Iran).
Elron Gad (Israele).
Motta Gianni (Liberia).
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
416
31
agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963. Al
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
»
Al
» Al
Al
» Al
» Al
» Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Arosemena Giuseppe (Panama).
Velando Ugarteche Giorgio (Perù).
Fernández Annibale (Paraguay).
Galassi Pio Domenico (San Marino).
Valantin Enrico Luigi (Sénégal).
Nguyen Duong Don (Vietnam).
Brugnoli Alberto.
Rabbani Zouher.
Kasel Giuseppe Carlo.
Papaleo Eugenio.
Schmitt Paolo Mattia.
Staderini Ettore.
Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile.
31
»
agosto
»
»
»
»
»
1963. Al
» Al
Al
» Al
» Al
» Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Rico Toro Walter (Bolivia).
Osei E. K. (Ghana).
Owusu A. (Ghana).
Nobuo Mshida (Giappone).
Gatt Effie (Malta).
Dagbovie (Togo).
Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe militare:
31
agosto
»
»
1963. Al Ten. Tinetaraboum {Alto Volta):
» Al Col. Bongchun Chang (Corea)
La Commenda con Placca dell'Ordine di san Silvestro Papa:
31
agosto
»
»
»
»
»
1963. Al sig. Writht Andrea (Niger).
» All'On. sig. Burity da Silva Antonio (Portogallo).
» AlPOn. sig. Pinto Bull James (Portogallo).
AlPOn. sig. S. G. Muduku (Uganda).
La Commenda dell'Ordine di san Silvestro Papa :
31
agosto
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
»
1963. Al
» Al
» Al
» Al
Al
Al
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
» Al
»
Al
» Al
» Al
» Al
» Al
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Candioti Enrico (Argentina).
Fernández P. R. (Australia).
Di Suni Gavino (Costa Bica).
Katigbak Giuseppe (Filippine).
Aglonu Filippo (Ghana).
Viíleda Bermúdez Raimondo (Honduras).
Madhavan A. (India).
Raksihadi Sukarno (Indonesia).
Abdul Karim Al-Amir (Iraq).
Usamah T. Kadry {Iraq).
Roman Sansone (Nicaragua).
Van Thiel Coovels D. J. M. (Olanda).
Lafosse Benedetti Enrico (Perù).
León y Rocca Alberto (Perù).
Adel Abbas Zaki (Repubblica Araba Unita),
Rossi Giuseppe (San Marino).
Baraz Engin (Turchia).
An. et vol. LVI
27 Iunii 1964
(Ser. m , v. VI) - N. 7
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
LITTERAE APOSTOLICAE
I
Beata Maria Virgo, vulgo à « Fontenova » appellata, principalis caelestis
Patrona dioecesis Pisciensis eligitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Novus veluti fons in huius saeculi
desertis spatiis exiit, cum aerumnoso humano generi data est, summo
Dei miserentis beneficio, pientissima Mater ac certissimum salutis perfugium, Beata Virgo Maria. Ex eo munera superna ubertim possunt
haurire, qui in arduo vitae terrenae itinere sunt constituti. Hoc sentiunt
Christifideles Pisciensis dioecesis, qui Almam Deiparam, a « Fontenova » appellatam, cuius imago in paroecia oppidi, quod <( Monsummano Terme » vulgo vocatur, est proposita, incensa excolunt pietate.
Quod religionis studium a saeculo xvi repetitur, quo puella pecudum
custos, ante effigiem Dei Genetricis, in aedicula positam, preces supplices fundens, insigni gratiae caelestis munere est locupletata. Ex quo
tempore populus, ad opiferam confugiens Virginem, divinae largitatis
dona ibi impetravit nec pauca nec levia. Qua ex parte iuvat memorare,
cum aquarum penuria olim valde laboraretur, fontem, Beatae Mariae,
ut pie creditur, deprecatione, ilico prosiluisse, atque ex eo nomen illi
esse adiectum. Imago vero in templo, non ita amplo sed operis artifìcio
praeclaro, collocata, fidelium non solum Pisciensis dioecesis sed etiam
aliarum Tusciae regionum animos vehementer ad se convertit et anno
MDCCiixxxn aureo diademate est redimita. Quibus omnibus permotus
cupiensque gregi sibi commisso, tantae Matris praesidio, spiritualia
27 - ACTA, vol. VI, n. 7. — 27-6-1964.
418
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
afferre incrementa, Venerabilis Frater Dinus Aloisius Romoli, Pisciensis Episcopus, exceptis quoque votis cleri ac populi christiani, preces
Nobis adhibuit, ut Beatam Mariam Virginem, nomine illo invocatam,
dioecesis suae caelestem renuntiaremus Patronam. Quibus supplicationibus libenti animo concedentes, Nos, e Sacrae Rituum Congregationis
consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in
modum Beatam Mariam Virginem, a « Fontenova » vulgo appellatam,
principalem apud Deum universae dioecesis Pisciensis caelestem Patronam constituimus ac declaramus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis liturgicis, quae praecipuis locorum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac
permanere; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere;
illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum
plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die
XXVIII mensis Iunii, anno MCMLÍXIII, Pontificatus Nostri primo.
I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
© HAMLETUS
II
Sanctus Pius Pp. X secundarius caelestis Patronus urbis ac dioecesis
Mantuanae eligitur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Virtutum gloria fulgentem gregisque cura mirabilem Pastorem, Sanctum Pium Pp. X, quem universa Ecclesia meritis praeconiis celebrat, Mantuana dioecesis singulari nomine
observat ac diligit, siquidem novem annos post mandatum sibi episcopale
munus saluberrima moderatione eam ornavit et auxit. Viget ibi profecto
memoria eorum, quae lectissimus is Praesul egregie perfecit : catechesi
enim tradendae sollerter operam dedit, ecclesiastici ordinis decorem promovit, divinam laudem provexit, morum disciplinam confirmavit, totus
fuit in relevandis pauperibus. Vitae vero sanctissimae ipse ea praebuit
exempla, in quae posteritas cuncta respiceret quibusque ad eandem ferendam viam compelleretur. Quae igitur, Mantuanae sedi praepositus, sapienter fructuoseque instituit, ea, ad Petrianam Cathedram provectus,
Acta Pauli Pp. VI
41Ö
1
utpote qui «instaurare omnia in C h r i s t o » proposuisset, in totius
Ecclesiae commodum praestitit. Quibus permotus Venerabilis Frater Antonius Poma, Mantuanus Episcopus, nomine quoque gregis sibi
commissi, maxime sacerdotum et sodalium ab Actione Catholica appellatorum, Nos rogavit, ut Sanctum Pium Pp. X benigne renuntiaremus
secundarium Patronum urbis ac dioecesis Mantuanorum, qui iam praesidio obteguntur Sancti Anselmi, ut praecipui Patroni, et Sancti Aloisii
Gonzagae, ut secundarii item caelestis tutoris. Quibus precibus libenti animo obsecundantes, Nos, e Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nòstra deque Apostolicae
potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum
Sanctum Pium Pp. X secundarium apud Deum Patronum urbis ac dioecesis Mantuanae constituimus ac declaramus, omnibus adiectis iuribus ac
privilegiis liturgicis, quae secundariis locorum Patronis rite competunt.
Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare
ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ;
illisque, ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum
plenissime suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis,
auctoritate qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die II
mensis Octobris, anno MCMTJXIÌÌ, Pontificatus Nostri primo.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
III
Sanctus Antonius de Padua principalis patronus archidioecesis Iudiciforensis confirmatur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Praesens supplicum adiutor, Sanctus Antonius Patavinus, piis obsequiis, ut accepimus, excoli solet a
populo Brasiliensi, maxime a Christifidelibus archidioecesis Iudiciforensis ; quorum urbs, Praesulis sedes, olim nomine eiusdem Caelitis fuit
insignis, siquidem vulgari sermone (( Santo Antonio de Morro da Boiada »
appellabatur; atque primus sacrorum Antistes regionem suis curis commissam in fidem ac tutelam tam incliti Viri et Ecclesiae luminis tra1
Eph. 1, 10.
420
Acia Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
didit, Apostolica tamen approbatione non expetita. Itaque Venerabilis
Frater Geraldus Maria de Moráis Penido, hodiernus Archiepiscopus
Iudiciforensis, vota etiam significans cleri plebisque Dei, moderationi
suae subiectorum, Nos rogavit, ut supernum hoc patrocinium ratum
haberemus. Quibus precibus libenter admissis, Nos, e Sacrae Rituum
Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra
deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Sanctum Antonium de Padua, Confessorem et Ecclesiae Doctorem, universae Iudiciforensis archidioecesis principalem
apud Deum Patronum confirmamus, seu iterum constituimus ac declaramus, omnibus adiectis iuribus et privilegiis liturgicis, quae praecipuis locorum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas,
validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos spectant seu
spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari; sicque
rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc et inane fieri,
si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet, scienter
sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die xvni
mensis Octobris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
© HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a jmblicis Ecclesiae negotiis
IV
Titulus ac privilegia Basilicae Minoris ecclesiae cathedrali Puniensi conferuntur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Monumentum fidei praenobile, opus
amplitudine structuraque spectabile, princeps templum dioecesis Puniensis in edita planifie montana surgit ad auras. Haec enim ecclesia,
Beatae Mariae Virgini primae labis experti sacra, pietatis sedes est
Ínclita populo circum incolenti, qui maxima e parte efficitur autochthonum genere; quin immo sanctuarii loco habetur, siquidem imaginem
Iesu Christi Cruci affixi, « Señor de Laikakota » vulgo appellati, quae
ibi est proposita, animis incensis venerantur; Praeterea divinis ritibus
celebrandis a Canonicorum collègio studiose opera datur iisdemque
pretiosae supellectilis sacrae copia decor accrescit. Hoc vero domi-
Acta Pauli Pp. VI
421
ciliuin religionis, quae ea in plaga laetis auctibus provehi dicitur, artissimul, quam « barocam » vocitant, affatim commendatur. Cui tem$lo>
saeculo xviii excitato et multiplici laude illustri, ampliorem cupíén^
honorem adiungere, Venerabilis Frater Iulius Gonzales Ruiz, Fuldensis Episcopus, vota quoque referens cleri plebisque, curae suae pastorali
Commissae, Nos rogavit, ut id Basilicae Minoris nomine ac iure donaremus. Quibus precibus libenti animo concedentes, e Sacrae Rituum
Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra
deque Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque in modum Puniensem cathedralem ecclesiam, Deo in honorem
Beatae Mariae Virginis sine labe conceptae consecratam, ad dignitatem
Basilicae Minoris evehimus, omnibus adiectis iuribus ac privilegiis,,
quae templis eodem auctis honore rite competunt. Contrariis quibusvis
non obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque, ad quos
spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime suffragari ; sicque rite iudicandum esse ac definiendum ; irritumque ex nunc
et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate qualibet,
scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x i x
mensis Octobris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
B HAMLETUS I. Card. CICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
V
Beata Maria Virgo in caelum Assumpta praecipua Patrona, atque S. Philippus Apostolus aeque-principalis Patronus dioecesis Orurensis declarantur.
PAULUS PP. VI
Ad perpetuam rei memoriam. — Dulci cuidam pietatis motui obsequentes, Orurensis dioecesis fideles Beatissimam Dei Genetricem eamque
potissimum, tanti memores mysterii, in caeleste domicilium evectam
venerantur. Hunc autem cultum marialem, qui — ut neminem latet —
uberrimo semper fuit et erit fructui animis christianorum, simile Sancti
Philippi Apostoli subsequitur studium, quod, a maioribus traditum, in
praesenti quoque viget floretque. Quibus certis usus argumentis, Venerabilis Frater Georgius Manrique, sacrorum Antistes in illa, quam supra
422
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
diximus, iurisdictione, per litteras ad Nos datas significavit sibi esse in
animo non solum sacerdotes ac fideles, verum etiam apostolici muneris
labores Augustae Matri in caelum Assumptae sollemni ratione consecrare, itemque illius praeclari Christi discipuli cultum provehere; quapropter id instantius rogavit, ut almam Deiparam eundemque Apostolum per Nostrae potestatis decretum primos Orurensis dioecesis tutores
constitueremus. Quod votum benigne excipere et adimplere non dubitamus, cum certa Nos teneat spes incrementi, quod decreta patrocinia
catholicae religioni ibidem afferent. Itaque, ex Sacrae Rituum Congregationis consulto, certa scientia ac matura deliberatione Nostra, deque
Apostolicae potestatis plenitudine, harum Litterarum vi perpetuumque
in modum Beatissimam Virginem Mariam in caelum Assumptam principalem apud Deum caelestem Patronam et Sanctum Philippum Apostolum aeque-principalem Patronum universae Orurensis dioecesis constituimus ac declaramus, omnibus adiectis honoribus et privilegiis liturgicis, quae praecipuis locorum Patronis rite competunt. Contrariis quibusvis nihil obstantibus. Haec edicimus, statuimus, decernentes praesentes Litteras firmas, validas atque efficaces iugiter exstare ac permanere ; suosque plenos atque integros effectus sortiri et obtinere ; illisque,
ad quos spectant seu spectare poterunt, nunc et in posterum plenissime
suffragari; sicque rite iudicandum esse ac definiendum; irritumque ex
nunc et inane fieri, si quidquam secus, super his, a quovis, auctoritate
qualibet, scienter sive ignoranter attentari contigerit.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, sub anulo Piscatoris, die x x n
mensis Octobris, anno MCMLXIII, Pontificatus Nostri primo.
© HAMLETUS I. Card. ÇICOGNANI
a publicis Ecclesiae negotiis
CHIROGRAPHUM
Opus in Civitate Vaticana constituitur operariis religione ac pietate excolendis.
PAULUS PP. VI
Il Signor Barone Francesco Mario Oddasso, il quale ha già fornito
prove di generosità verso opere della Chiesa Cattolica, aveva domandato
al Nostro Predecessore Giovanni XXIII di venerata memoria, durante
gli ultimi giorni della Sua vita terrena, di erigere nella Città del Vaticano una Fondazione diretta all'assistenza spirituale di operai, e aveva
Acta Pauli Pp. VI
423
altresì destinato una cospicua somma quale primo patrimonio della
Fondazione stessa.
Il Barone Oddasso ha ora rinnovato tale sua domanda, postulando
che la Fondazione assuma il nome di San Paolo.
Aderendo di buon grado al desiderio del pio gentiluomo, abbiamo stabilito di costituire la Fondazione da lui auspicata, e la costituiamo con
il presente Nostro Chirografo, conferendole personalità giuridica propria
e sede nella Città del Vaticano.
La Fondazione sarà retta dallo Statuto, che approveremo oggi stesso.
Il presente Nostro Chirografo sarà pubblicato negli ACTA APOSTOLICAE
SEDIS.
Dato dal Nostro Palazzo Apostolico Vaticano, il giorno 22 Aprile
dell'anno 1964, primo del Nostro Pontificato.
PAULUS PP. VI
EPISTULAE
I
Ad Exc.mum P. D. Athenagoram, Patriarcham Oecumenicum Constantinopolitanum.
Frère bien aimé dans le Christ,
Cette lettre vous sera portée par notre frère aimé Son Exc. Monseigneur Joseph Marie Martin, archevêque de Rouen, qui, accompagné de
nos fils Monseigneur Willebrands et le T. R. Père Duprey, vient à
Istanbul pour vous dire combien est vif en nous le souvenir de notre
rencontre bénie de Jérusalem et combien nous sentons qu'elle a marqué
le commencement d'une nouvelle période dans les relations entre le
Saint-Siège et le vénérable Patriarcat Œcuménique.
Par cette visite nous voudrions renouveler le baiser de paix échangé
sur le mont des Oliviers et vous dire de nouveau combien votre personne,
votre clergé et tous vos fidèles sont présents à notre prière. Nous serions
aussi heureux si cette visite était l'occasion de renforcer les liens déjà
noués et de voir comment ils pourraient se resserrer davantage.
Dans ces jours où vous allez célébrer la glorieuse et lumineuse fête
de Pâques, nous prions Notre unique Seigneur que Sa victoire sur le
424
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
péché et sur la mort fonde en vous une espérance toujours plus vive qui
affermisse en votre cœur la joie qu'il est venu nous donner et que nur ne
pourra nous ravir, car notre espérance ne peut pas être trompée. Que le
Christ Ressuscité, par la mort duquel nous sommes réconciliés au Père,
soit notre inspiration dans nos efforts pour rétablir l'unité de tous ceux
qui sont rachetés par lui et qui croient en son nom.
C'est dans ces sentiments que nous demandons au Père des lumières
d'accorder à Votre Sainteté, aux membres de son saint synode, à son
clergé et à ses fidèles, l'abondance de ses grâces et que nous vous redisons,
frère bien aimé, toute notre profonde affection dans le Seigneur.
Du Vatican, le 18 avril 1964.
PAULUS PP. VI
II
Ad E.mum P. D. Iacobum S. R. E. Presb. Cardinalem Lercaro, Archiepiscopum Bononiensem, decem celebraturam lustra, ex quo est auctus
Sacerdotio.
PAULUS PP. VI
Dilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam Benedictionem. — Ad
te, Dilecte Fili Noster, qui largiente Dei misericordia, quinquaginta
sacerdotii annos celebraturus es, suave est Nobis convertere studiosiores
sueto cogitationes Nostras et flagrantissima vota Nostra proferre.
Haec piis laetitiis, quibus sacerdotes et christifideles archidioecesis
Bononiensis te tam faustam recolentem memoriam grati ét gratulabundi
circumstabunt, sertum quoddam imponent et complementum sufficient ;
atque ideo sancti gaudii accessione solidius et firmius fiet caritatis
vinculum, quo sive inter vos, sive cum Apostolica Sede cohaeretis.
Hanc nacti occasionem, bene ominantia verba tibi libenti amantique
animo expromimus, quod, tam diuturnis curis sacri ministerii munera
persolvens, praeclara tibi collegisti merita. Enimvero sive Ravennatensi
et Cerviensi archidioecesi moderandae praepositus sive illustris Bononiensis archidioecesis, cui duodecim annos moderaris, sacer pastor pius,
sollers, benevolus, religionis, devovendi te studii, multiplici navitate
perspicua dedisti specimina, ita ut nomen tuum clara existimatione colluceret et plurimorum tibi conciliares gratiam.
Acta Pauli Pp. VI
425
Laudi tuae praesertim hoc tribuimus, quod ad sacrae liturgiae cultum
fovendum, itemque quod in Concilii Oecumenici Vaticani Secundi laboribus diligentiae plenam adhibes operam.
Deo, omnium bonorum principio et fonti, cui religioso mentis obsequio magis solito effusas gratias persolves, quod longum per emensum
iter tibi praesentissimus auxiliator fuit et in profectum pastoralis sollicitudinis tuae pandidit divitias bonitatis Suae, supplicem precationem
fundimus, ut superno te praesidio communiât et tueatur, corporis et
animi vires servet et augeat, copiosiorem messem ex sulcis, in quibus
desudat industria tua, in impletionem votorum tuorum producat.
Deus autem pacis, qui eduxit de mortuis pastorem magnum ovium in
sanguine testamenti aeterni, Dominum nostrum Iesum Christum, aptet
te in omni bono, ut facias eius voluntatem faciens in te quod placeat
coram se per Iesum Christum, cui est gloria in saecula saeculorum
(cfr. Hebr., 13, 20-21).
Accipe, Dilecte Fili Noster, haec quae tibi laeta, fausta, salutaria
percupimus, veluti valde impensae benevolentiae Nostrae apertum testimonium perspicuumque pignus, cum certe pro comperto tibi sit gratum
Nobis esse quidquid tibi evenit optabile atque iucundum.
Ut autem pio fructu ditior quinquagesimus sacerdotii tui natalis con?
tingat, id tibi facultatis facimus, ut, postquam pontificali ritu sacris
operatus fueris, adstantibus christifidelibus nomine Nostro Nostraque
auctoritate benedicas, plenaria Indulgentia proposita sueto more comparanda.
Nihil denique amplius addimus nisi ut tibi, Dilecte Fili Noster, sol
lerti Antistiti Auxiliari tuo cunctoque gregi, moderationi tuae commisso,
Apostolicam Benedictionem libenti volentique animo impertiamus.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x x i v mensis Aprilis
anno MCMLXIV, Pontificatus Nostri primo.
:
PAULUS PP. VI
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
426
III
Ad E.mum P. D. Paulum tit. S. Andreae Apostoli de Hortis S. R. E. Presb.
Cardinalem Marella, quem Legatum deligit ac renuntiat, ut Parisiensi institutae celebrationi praesideat, octavo saeculo volvente ex quo princeps
templum, B. Mariae Virgini receptae sideribus sacrum, exstrui coeptum
est.
PAULUS PP. VI
Dilecte Fili Noster, salutem et Apostolicam Benedictionem. — « Sacrosancta ecclesia Parisiensis », ut merito appellatum est princeps
templum, Beatae Mariae Virgini receptae sideribus sacrum, quo Galliae urbs caput perquam nobilitatur, fidelium artiumque cultorum animos in praesenti ad se convertit, siquidem octavum mox revolvetur
saeculum ex quo tantum opus coeptum est exstrui. Cum enim Alexander III, Decessor Noster, in tot temporum illorum difficultatibus exsul
in Gallia degeret, Mauricius de Sully, Parisiensis Episcopus, fidenti et
intrepido animo cathedralis istius templi iecit fundamenta, quod dignum
foret sede honoris sui atque natione. Vocanti Praesuli cives et artifices,
mariali pietate incensi, certatim responderunt, ita ut post LXX fere
annos ecclesia, Gothicae structurae generis mirabile specimen, in urbis
Lutetiae Insula ad auras surr exerit.
Cuius ob felicis eventus saecularem memoriam sollemnia, Dilecti
Filii Nostri Mauricii Cardinalis Feltin, Parisiensis Archiepiscopi, impulsu, agentur. Quae quidem et Nos, qui egregiam istam domum Deiparae pie ac studiose invisimus et inclito Galliae populo non una necessitudinis ratione devincimur, aliquo modo cupientes participare, hisce
Te, Dilecte Fili Noster, Litteris Legatum Nostrum deligimus et renuntiamus, ut, Nostram veluti gerens personam, institutae celebrationi
praesideas.
Non vero propter ipsam molem et ornamenta ecclesia ista maxime
celebratur, sed etiam eo quod octo per saecula quasi theatrum fuit
rerum praeclare gestarum, quae ad historiam civilem et religionem
quam maxime pertinent. Etenim coetus regni amplissimi ibi sunt acti
et magni ponderis causae susceptae. Vetustam statuam almae Dei Genetricis Mariae, a Sancto Aniano appellatae, quae ibidem supplicibus est
proposita, reges, optimates, publicae rei moderatores, viri sanctimonia
Acta Pauli Pp. VI
427
praeclari, christifideles plurimi, e Gallia et externis e regionibus adventantes, piis obsequiis sunt venerati.
Collegia artificum contenderunt, ut huius templi sacella decorarent,
in quibus memoratu digna est sodalitas a Sancto Marcello, urbis aurifices comprehendens, quae singulis annis hanc aulam Dominae Nostrae
aureis imaginibus locupletabat. Praeterea Sanctus Ludovicus Rex anno
M c c x x x i x Spineam Coronam, qua Christus Servator traditur esse redimitus, eo detulit quasi pretiosum thesaurum. Nec praetermittendum est
Ludovicum XIII anno MDCXXXVIII regnum, thronum, subditos omnes
Beatae Mariae Virgini sollemniter devovisse; quod votum ex eo tempore, die XV mensis Augusti, laudabili cum fidelitate quotannis novimus
renovari, ita ut Gallia appellationem « Regni Mariae » merito sibi
vindicare videatur.
Sedem quoque eximiam christianae doctrinae eadem in ecclesia esse
constitutam non est qui ignoret, siquidem sacri oratores, qui verbo sunt
potentissimi et ornatissimi, ibi populum Dei sunt pascere soliti; cathedram veritatis dicimus, quae errorum dispellit caliginem et rectam viam
vitae demonstrat.
Nos igitur fore confidimus, ut Gallica gens his celebritatibus nova
quadam impulsione adigi se sentiat ad consectanda ea, quae sunt primaria et rebus humanis praeponenda, id est ad servandam strenue excolendamque spiritualem hereditatem, a maioribus acceptam, cuius hoc
templum est quasi quoddam insigne. Noverit sane una religione, quae
actuose exerceatur, quaestiones posse exsolvi, quae homines vexent, eam
pignus esse prosperitatis et pacis, quam cuncti affectent.
Nec sine Divinae Providentiae consilio hoc templum, omnium laudibus celebratum, Deiparae Virginis est sedes augusta effecta. Quae
•clementissima Mater Galliam elegit, ubi munera sua ubertim dilargiretur. Tanto honori congruat filiorum pia alacritas, qua moti Regnum
Mariae in suis quisque animis et in domestico convictu stabilire et quoquoversus studeant propagare. Mariae si deservit, humana familia veris
aifluit bonis ; « ipsa » enim, ut ait S. Laurentius Iustiniani, « est gloriosa domina et beata femina, innupta et fecunda, mater et virgo, ancilla
et genetrix, quae culpam abstulit et dedit gratiam, quae contulit mundo
pacem, hominibus Deum, finem vitiis, vitae ordinem, moribus disciplinam n.
Quorum fructuum copia ut e Parisiensibus istis sollemnibus oriatur,
1
1
De spirituali et casto verbi animaeque connubio, c. 9.
428
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
cupientes, superna auxilia Tibi, Dilecte Fili Noster, invocamus atque
Benedictionem Apostolicam peramanter impertimus, quam per Te ad
universos, qui eidem celebrationi intererunt, libenter volumus pertinere.
Datum Romae, apud Sanctum Petrum, die x x v n mensis Maii, in
vigilia festi Sancti Germani, anno MCMLXIV, Pontificatus Nostri primo.
PAULUS PP. VI
HOMILIA
Habita in Basilica Vaticana, die Dominica Pentecostes, ad E.mos Patres
Cardinales, Exc.mos Praesules, Clerum et Christifideles, praesertim sacrorum alumnos quamplurimis, inter Missarum sollemnia a Summo Pontifice
ritu pontificali peracta. *
Venerati Fratelli e diletti figli,
Per celebrare insieme la festa di Pentecoste, fonte di ogni altra festa
cristiana, per rievocare insieme l'avvento in pienezza dello Spirito Santo
e per dare a questa divina Persona un atto di culto (amore per Amore)
quanto più alto e più vivo, per gustare con la presenza assorbente del
divino invisibile Ospite, nel canto unanime e nel silenzio unanime, un
momento di genuina ebbrezza spirituale, per afferrare con uno sguardo,
un istante, come nel bagliore d'un lampo, l'effetto visibile, storico,
umano della venuta del Paraclito nel mondo, la Chiesa cioè, noi, l'umanità assunta nel flusso autentico ed operante della redenzione, la Chiesa
vivente e peregrinante, da quel giorno ad oggi e via lanciata verso i suoi
escatologici destini, per sentirci e saperci avvolti dalla corrente di
grazia, — luce, forza, dolcezza, profezia e speranza —, emanante da
Cristo ed a Cristo trascinante, soprannaturale carisma e virile virtù,
così da attualizzare in noi un inverosimile fenomeno di santità, e da
trovare in noi la semplicità e l'audacia di farci testimoni, noi, di Cristo
nella realtà formidabile del nostro secolo, per meditare, pregare, godere
insieme un giorno, fra i tanti della nostra vita stanca e prosaica, pieno
e benedetto, Noi vi abbiamo invitati a questo santissimo rito.
* Die 17 mensis Maii a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
429
Sì, è a voi specialmente, dilettissimi fra i diletti, figli e fedeli, quali
siete, Alunni e Ospiti dei nostri Seminari, dei nostri Convitti e Collegi
ecclesiastici, Allievi dei nostri Istituti di Studi superiori, di educazione
e di istruzione ecclesiastica, dei Noviziati religiosi e delle Case di formazione, voi Studiosi e Studenti ecclesiastici di questa nostra Roma cattolica, e perciò eterna e fatidica, è a voi che si è rivolto il Nostro invito,
perché abbiamo a celebrare tutti insieme, come « un cuor solo ed
un'anima sola » , la santa festività della Pentecoste; e se ben volentieri
vediamo presenti in questa Basilica, cenacolo delle genti, tanti altri fratelli e figli, pellegrini e viaggiatori d'ogni parte del mondo, e tutti di
cuore accogliamo, salutiamo e benediciamo, a voi specialmente, candidati al sacerdozio di Cristo, o di tanta dignità e potestà già insigniti per
l'ordinazione sacramentale, si rivolge ora la Nostra parola, semplice e
breve, reticente, ahimé, sul punto focale del mistero che commemoriamo
(troppo infatti richiederebbe di studio e di poesia), e parola impari a
esprimere degnamente alcun che sulla luce che da quel punto si effonde,
ma tutta pervasa, figli carissimi, dall'ansia affettuosa di imprimersi
nelle vostre anime, come vivo ed operante ricordo.
x
Vi vogliamo parlare, un istante, della Chiesa ; sì, di quel Corpo mistico, che ebbe la sua gestazione nella storia evangelica, e nacque, vivo
di Spirito Santo, appunto come oggi, nel Cenacolo, a Gerusalemme ; appunto là dove Noi stessi, mesi or sono, Ci siamo inginocchiati, tremanti
di commozione, quasi chinandoci sulla culla della Chiesa di Dio. Voi
sapete tutto di essa, Noi pensiamo ; e perciò, tutto lasciando alla vostra
meditante pietà, vi proponiamo di dare ora uno sguardo a quella sua
nativa proprietà, che sfolgora fin dal primo giorno come nota caratteristica meravigliosa, e che chiamiamo cattolicità, cioè universalità, cioè
destinazione a tutte le genti, apertura a tutte le anime, offerta a tutte
le lingue, invito a tutte le civiltà, presenza a tutta la terra, istanza a
tutta la storia.
C'invita a questa considerazione, come sempre in questo giórno beato,
il ricordo del primo prodigio compiutosi in virtù dell'avvenimento stesso
della Pentecoste, ancor più che per intenzione e per potestà di coloro
in cui tale avvenimento si produsse, il prodigio cioè delle lingue. Il racconto degli Atti degli Apostoli si fa preciso, con una prolissa enumerazione di popoli che Ci sembra intenzionalmente ecumenica : « Tra i Giudei residenti a Gerusalemme, vi erano uomini pii d'ogni nazione che
1
Act. 1, 32.
. ;
A
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
430
si trova sotto il cielo; e quando fu udito quel tuono la moltitudine si
radunò, e rimase confusa, perché ciascuno li udiva parlare nel proprio
linguaggio. E si stupivano tutti, chiedendosi con meraviglia : oh, quelli
che parlano non sono forse Galilei? e come mai noi li udiamo parlare
ciascuno nel nostro idioma nativo? Noi Parti, Medí, Elamiti, della
Mesopotamia, della Giudea e della Cappadocia, del Ponto e dell'Asia,
della Frigia e della Panfilia, dell'Egitto, delle parti della Libia Cirenaica, pellegrini Romani, sia Ebrei che Proseliti, Cretesi ed Arabi ... » .
Cioè rappresentanti del mondo colà allora conosciuto. E quale magnifica
consonanza a questo elenco di popoli avrebbe la lista delle nazionalità a
cui voi, uditori, oggi appartenete. Il nome cattolico continua la sua
affermazione, la sua celebrazione.
2
L'uso abituale delle parole svigorisce spasso la forza e la meraviglia
del loro significato. Noi usiamo con estrema facilità questo termine « cattolico », senza quasi avvertire la pienezza, a cui esso si riferisce, il dinamismo che da esso emana, la bellezza ch'esso prospetta, l'impegno ch'esso
impone. Spesso diventa nel comune linguaggio un termine che definisce,
e cioè tenta di circoscrivere e di limitare la Chiesa unica e vera, ch'è
appunto quella cattolica, per distinguerla da altre frazioni, rispettabili
e dotate ancora d'immensi tesori cristiani, ma tuttora separate dalla
pienezza cattolica ; e talora preferiamo al termine di cattolico quello di
cristiano, quasi dimenticando che, nel concetto e nella realtà, il primo
vuol contenere tutto il secondo, e non sempre viceversa.
Bisogna avere caro e chiaro questo nome cattolico, che dice la trascendenza di quel regno di Dio, che Cristo è venuto a inaugurare sulla
terra, che la sua Chiesa va instaurando nel mondo, e che mentre penetra
come fermento, come energia soprannaturale, in ogni anima, in ogni cultura che lo accolga, non si appropria nulla del regno terreno, e si libra
sopra il piano temporale non per dominarlo, ma per illuminarlo e per
comporlo in un panorama di rinascente e universale armonia.
Bisogna ascoltare in esso l'eco mai spento della vocazione misteriosa
e amorosa di Dio che chiama tutti, tutti gli uomini all'incontro con la
sua misericordia, e che con questa chiamata forma il popolo nuovo, il
popolo suo, definito appunto il popolo convocato, la congregatio fidelium,
la Chiesa. Togliere alla Chiesa la sua qualifica di cattolica significa alterare il suo volto, quale il Signore volle ed amò, significa offendere l'inten2
Act. 2, 5-11.
Acta Pauli Pp. VI
431
zione ineffabile di Dio che volle far della Chiesa l'espressione del suo
amore senza confini per l'umanità.
E bisogna capire la novità psicologica e morale che un tal nome porta
con sè : calato nel cuore degli uomini, il nome cattolico vi trova, sì, una
naturale capacità d'espansione, un profondo ma vago istinto di dilatazione universale : homo sum, et nil humani a me alienum puto. Ma vi
trova soprattutto una terribile angustia, una ristrettezza che non lo
lascia entrare ; il cuore dell'uomo è piccolo, è egoista, non ha posto che
per sé e per poche persone, quelle della propria famiglia e della propria
casta; e quando, dopo nobili sforzi lunghi e faticosi, si allarga un po',
arriva a comprendere la propria patria e la propria classe sociale, ma
sempre cerca barriere e confini, entro cui misurarsi e rifugiarsi. Ancor
oggi il cuore dell'uomo moderno dura fatica a valicare questi interiori
confini; e all'invito che il progresso civile gli rivolge di allargare le
capacità dell'amore verso il mondo risponde con incertezza e a condizione, tuttora egoista, di avere in ciò il proprio vantaggio. L'utilità, il
prestigio, quando ancora non sia la smania di dominare e di asservire
gli altri a sè, governano il cuore dell'uomo. Ma se il nome di cattolico vi
penetra davvero, ogni egoismo è superato, ogni classismo è elevato a piena
solidarietà sociale, ogni nazionalismo è compaginato nel bene della comunità mondiale, ogni razzismo è condannato, come ogni totalitarismo è
svelato nella sua inumanità ; il cuore piccolo si spezza ; o meglio, acquista
una sconosciuta capacità di dilatazione. Parola di S. Agostino : Dilatentur spatia caritatis. Cuore cattolico vuol dire cuore dalle dimensioni
universali. Cuore che ha vinto l'egoismo, l'angustia radicale, che esclude
l'uomo dalla vocazione dell'Amore supremo. Vuol dire cuore magnanimo,
cuore ecumenico, cuore capace di accogliere il mondo intero dentro di sé.
Non per questo sarà cuore indifferente alla verità delle cose e alla sincerità
delle parole; non confonderà la debolezza con la bontà, non collocherà
la pace nella viltà e nell'apatia. Ma saprà pulsare nella mirabile sintesi
di S. Paolo : Veritatem facientes in caritate.
3
Figli carissimi, comprendete che cosa vuol dire essere cattolici? comprendete a quale pedagogia, a quale sforzo d'amore questo nome vi sottoponga? comprendete come nessuno meglio di voi può andare incontro
alle aspirazioni universalistiche del mondo moderno, e nessuno meglio
di voi può offrirgli l'esempio ed il segreto del sentimento dell'amore
all'uomo perché uomo, perché figlio di Dio?
3
Eph. 4, 15.
432
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Comprendete anche un altro aspetto della formazione al senso cattolico, anche questo a voi ben noto, ma oggi degno d'essere qui proclamato. La nota di cattolicità è già in atto nella intrinseca struttura della
Chiesa ; è un suo diritto nativo ; la Chiesa nasce cattolica, nasce regina
della salvezza per tutti. Ma nella sua estrinseca realtà tale nota è ben
lungi dal pareggiare in estensione i confini del mondo. Essa è sempre
in fieri, essa è sempre nello sforzo del suo concreto e storico dispiegamento. Anzi nella realtà concreta la cattolicità della Chiesa è tuttora
enormemente deficiente. Popoli innumerevoli, continenti interi sono
ancora fuori dell'evangelizzazione cristiana. La cattolicità è insufficiente,
e sofferente. La maggior parte dell'umanità non ha ancora ricevuto il
messaggio di Pentecoste. Il mondo ancora non è cattolico. Quanti di
voi, per non dire tutti voi, sperimentano lo strano dolore che tale condizione del nostro mondo infligge ad un cuore veramente cattolico ! E non
è forse vero che una delle più decisive spinte verso la direzione della
vostra scelta di diventare apostoli di Cristo e sacerdoti della sua Chiesa
è data da questa scoperta della necessità che il mondo ha di chi lo evangelizzi nel nome di Cristo? Il dinamismo missionario nasce dalla cattolicità potenziale e tuttora non effettiva della Chiesa, nasce dalla investitura di Pentecoste data alla piccola Chiesa di diventare universale.
Dall'apostolicità della Chiesa sgorga la sua vocazione alla cattolicità. Il
missionario riceve alle spalle il mandato di apostolo, che lo spinge in
avanti sui sentieri che devono rendere cattolico il mondo.
Sentite voi, carissimi figli, questa spinta? guardate voi davanti ai
vostri passi le vie interminabili che vi condurranno in tutte le parti del
mondo per portare il messaggio che Roma cattolica vi consegna? Quale
meraviglioso spettacolo, quale tremenda avventura, quale perenne
Pentecoste !
Vi diremo che l'urgenza di rispondere a questo dovere di cattolicità
soffia con impeto nelle vele della Chiesa. Guardate l'apostolato del
Clero e dei Laici, oggi. Guardate le Missioni. Guardate il Concilio Ecumenico. Guardate la sollecitudine che spinge la Chiesa a venire a leale
e rispettoso dialogo con tutte le anime, con tutte le forme della vita
moderna, con tutte le espressioni sociali e politiche che lo vogliono accogliere sopra un piano di assoluta sincerità e di vera umanità. Guardate
lo studio che la Chiesa pone per riavvicinarsi ai fratelli cristiani ancora
da noi separati. Guardate lo sforzo che la Chiesa fa per accostare, anche
con semplici contatti umani, gli appartenenti ad altre religioni.
Vi daremo un annuncio a questo proposito, aftinché esso- abbia voce e
Acta Pauli Pp. VI
433
valore di Pentecoste; ed è questo: come tempo fa annunciammo, Noi
istituiremo, e proprio in questi giorni, qui a Roma il « Segretariato per
i non-Cristiani )), organo che avrà funzioni ben diverse, ma analoga
struttura a quello per i Cristiani separati. Lo affideremo al Signor Cardinale Arciprete di questa Basilica, che alla saggezza e alla virtù, che
lo fanno caro e venerato alla Chiesa romana, aggiunge una rara competenza dell'etnografia religiosa.
Nessun pellegrino, per lontano che sia, religiosamente e geograficamente, il Paese donde viene, sarà più del tutto forestiero in questa
Roma, fedele ancor oggi al programma storico che la fede cattolica le
conserva di patria communis.
Donde due conclusioni, carissimi figli, ci sarà facile e solenne derivare da questa nostra sacra celebrazione; due ovvie scoperte, che Noi
trarremo in propositi degni di memoria e di fedeltà ; e son queste :
prima, non vi può essere vera cattolicità se non correlativa all'unità
della Chiesa, all'unicità della Chiesa ; e seconda, né vi può essere cattolicità operante ed edificante che non nasca dalla interiorità d'una vita
spirituale alimentata dal silenzio, dalla preghiera, dall'amore, dalla
grazia. Pensate e vedrete che così è.
Oh, venga allora lo Spirito Santo a istruirci su queste verità, a
infonderci queste virtù, a darci il gaudio della sua vivificante presenza.
A tanto aspira la santa Messa che ora celebriamo, e tanto vi ottenga alla
fine la Nostra Benedizione Apostolica.
ALLOCUTIONES
I
Calendis Maiis habita operariis, qui Sacro interfuerunt a Summo Pontifice
in Basilica Vaticana peracto, in festo S. Ioseph Opificis. *
Tra i vari gruppi presenti Noi dobbiamo in modo particolare distinguere e salutare quegli degli Aclisti di Roma e di Milano, che furono
i primi a chiedere a Noi di fissare questo incontro, al quale vediamo con
piacere unirsi altri pellegrinaggi di lavoratori : quelli di Mondovì,
guidati dal loro Vescovo, quelli di Melzo, quelli di Castiglione delle
28 - ACTA, vol. VI, n. 7. — 27-6-1964.
434
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Stiviere, quelli della Società Elettrotecnica Palazzoli, di Brescia, e con
tanti altri gli Artigiani Cristiani di Milano. Dobbiamo perciò notare
Che questa celebrazione si caratterizza dalla presenza varia, numerosa,
e assai significativa di Lavoratori Cristiani, e di Artigiani Cristiani,
ottimi e carissimi tutti. Non poteva meglio celebrarsi per Noi la festa
del Lavoro cristiano.
Noi siamo felici di saperli presenti questi uomini del lavoro, di averli
vicini a Noi in questo giorno che il calendario moderno dedica al
lavoro e che quello ecclesiastico fa proprio per tributare al lavoro
l'onore che gli è dovuto e per santificarlo con Pesempio e con la protezione del caro e santo lavoratore Giuseppe di Nazareth. Questo incontro,
carissimi figli, Ci ricorda quelli che lo hanno preceduto, e proprio in
questa giornata che mette in movimento non meno le coscienze che le
masse del mondo operaio; ed oggi ancora vi diciamo la Nostra affezione,
la Nostra stima, la Nostra fiducia, il Nostro desiderio di aiutarvi in
ogni vostra buona aspirazione. Cari Lavoratori cristiani, sia chiaro per
voi e sia chiaro per quanti voi qui rappresentate che il Papa vi vuol
bene, che la Chiesa vi apprezza e vi assiste. Vorremmo che anche questa
ora di comune conversazione e di comune preghiera vi persuadesse,
ancor più che già non siate persuasi, che la Chiesa vi comprende. Anche
questa elevazione del primo maggio a festa religiosa che cosa vi dice,
alla fine? Che la Chiesa ha per voi una comprensione particolare. Niente
sarebbe più contrario alla verità che il dubitare della comprensione
della Chiesa verso il mondo del lavoro. E se il dubbio venisse (e viene
ancora in tanti vostri colleghi, lontani dalla Chiesa e prevenuti malamente nei suoi riguardi) che la Chiesa non vi conosca, che la Chiesa
badi ad altre cose che non la vostra vita, che la Chiesa preferisca altre
amicizie che non la vostra, ebbene la festa, che stiamo celebrando, qui,
in onore di San Giuseppe Lavoratore, e sulla tomba di San Pietro pescatore — un lavoratore anche lui, — basta per dimostrare quanto invece
la Chiesa vi sia vicina", e non solo con i suoi solenni insegnaménti, ma
altresì con l'accoglienza affettuosa e rispettosa della vostra visita, del
vostro colloquio, della vostra esperienza.
Ed è questo incontro, come già altri, che Ci dà immensa consolazione; e, ancor più della gioia che la vostra presenza Ci reca, esso
Ci allieta, vorremmo dire, perché esso Ci offre occasione di dire a voi
e di dare a voi qualche cosa di Nostro. Che cosa possiamo dirvi e che cosa
possiamo darvi? Ce lo domandiamo spesso^ davanti al Signore, tanto è
il Nostro desiderio di dar prova della sincerità e dell'efficacia dei Nostri
Acta Pauli Pp. VI
435
sentimenti. Ci domandiamo spesso, infatti, nelle riflessioni sui Nostri
doveri pastorali, che cosa vogliono, che cosa aspettano i nostri lavoratori
da Noi, dalla Chiesa? Voi, che siete venuti oggi a trovarci, e a dimostrarci così la vostra fedeltà e la vostra devozione, che cosa volete
da Noi?
Una parola religiosa
Vediamo. Voi volete indubbiamente una parola religiosa. Forse una
nuova parola religiosa; quasi una rivelazione. Voi siete cristiani, voi
conservate la vostra fede, voi frequentate ancora le vostre chiese. Beati
voi. Siate perseveranti. Siate forti. Ma a Noi pare di intravedere nei
vostri spiriti una certa diflâcoltà verso la religione, una certa pesantezza.
Non è più così semplice come una volta l'andare in chiesa. Noi non facciamo ora l'analisi di cotesto stato d'animo, cioè della fatica interiore che
oggi sente l'uomo del lavoro a credere, a pregare, a professare la sua fede,
a praticare la sua religione. Sarebbe troppo lungo. Dovremmo elencare le
obbiezioni, massicce e volgari alcune, sottili e seducenti altre, che turbano
spesso lo spirito dell'operaio, e del giovane in modo speciale, in ordine alla
concezione cristiana della vita, e nei riguardi della Chiesa in modo
particolare. Notiamo solo due conclusioni, e sono piuttosto due impressioni, alle quali giunge oggi facilmente in questo campo il lavoratore
moderno ; una è l'impressione di cecità, di oscurità, di miopia almeno
in tutto quello che riguarda la religione ; donde la tentazione, che spesso
diventa in pratica la regola, di non interessarsi della religione stessa ;
l'altra impressione è di sconforto, di pessimismo, di disperazione, che
resta in fondo al cuore, un po' su tutto, sugli uomini, sulla vita, sul
mondo. La prima impressione viene a galla, e si manifesta, dicevamo,
nel disinteresse per le cose di Dio e dell'anima; l'altra impressione
invece, pesante come piombo, rimane quasi sempre silenziosa e segreta,
ç si deposita in fondo alla coscienza, triste ed amara.
Ed ecco allora che voi, per i quali i valori spirituali sono ancora
apprezzati e conservati, venite da Noi, venite dal Papa, dalla Chiesa
— Madre e Maestra — per chiederle (è oggi la vostra stessa presenza in
questa basilica una domanda), per chiederle una parola nuova, una
parola viva, una parola, sì, rivelatrice. Î3 possibile ancor oggi dire al
mondo del lavoro, che vuol dire al mondo scientifico, industriale, tecnico,
sociale, una parola di fede cristiana, che vada dritta al suo cuore? È
ancora, se c'è questa parola, utile, vera, rigeneratrice?
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Un impulso morale
Figli carissimi! Sì. Questa parola c'è, ed è viva, è vera, è per voi !
E la Chiesa la conserva, la Chiesa ancora ve la offre ! E ripeto : è nuova,
perchè è vera e perchè è viva, anche se è sempre sostanzialmente la
stessa ; è eterna. Quale parola, mi chiedete, è questa? E vi rispondo :
è il Vangelo. Sì, il Vangelo, luce del mondo, scienza di Dio e dell'uomo,
codice della vita. Quel Vangelo che si apre alla prima pagina con il
muto linguaggio di San Giuseppe, custode, quasi portinaio del regno di
Dio, recato al mondo da Cristo Signore ; è lui che vi dice : si entra di
qui, l'ingresso è la vita umile, forte, sacra del lavoro. Cioè, nella comprensione cristiana del lavoro abbiamo la porta, avete la chiave per entrare, voi lavoratori, nel mondo dello spirito, della fede, della luce
religiosa che dà alla vita il suo senso, la sua dignità, il suo destino. Per
altri il lavoro è l'introduzione nel regno della materia ; per voi cristiani
è un'iniziazione alla vita superiore dell'anima.
Carissimi!, voi sapete già queste cose; e venite da Npi per sentirle
ripetere, e per essere assicurati che, seguendo la concezione cristiana
della vita, non sbagliate. No, non sbagliate, anche quando, ed è subito,
la concezione cristiana, l'ideologia come voi dite, diventa programma
concreto della vita, diventa costume, diventa impegno. Cioè volete da
Noi, dopo la parola religiosa, anche un impulso morale. Volete una infusione di energia per essere coerenti con la vostra ideologia, per essere
gente di carattere, gente capace di dare testimonianza, non foss'altro
col vostro modo di vivere e di parlare, alla vostra fede. Ebbene, figli
carissimi, anche questo la Chiesa vi può dare, non per legarvi con
tante proibizioni, ma per suscitare in voi stessi quelle forze spirituali,
che si chiamano virtù, e che fanno l'uomo, l'uomo vero, l'uomo forte,
l'uomo libero. La Chiesa vi può dare questa formazione umana autentica
e completa, se state alla sua scuola : parola e grazia essa vi darà ; e
tanta sarà la bellezza di cotesta esperienza, che non ne sarete facilmente
sazi ; ne vorrete ancora, ne vorrete di più, con grande consolazione anche
se con soverchiante fatica di chi sa dispensare la parola e la grazia, i
vostri bravi Sacerdoti !
Il « conforto sociale »
E questo è tutto? La Chiesa non vi può dare altro?
Oh!, voi sapete che la Chiesa può darvi ancora qualche cosa; ed è
ciò che tormenta di più i vòstri animi, ansiosi anche in questo momento
Acta Pauli Pp. VI
437
d'avere pure di qui una risposta a quei vostri problemi pratici, che
sempre tanto vi angustiano e che investono la vostra vita, non solo nelle
sue esigenze economiche, ma altresì nella sua concreta realtà personale,
familiare e professionale, e proprio in ordine a ciò che socialmente vi
definisce, cioè il lavoro. Ebbene la Chiesa, anche questo voi ben conoscete, si crede in dovere ed in diritto di offrire a voi, Lavoratori cristiani,
ed anche a tutte le immense e varie schiere dei vostri colleghi, la sua
parola che possiamo definire di « conforto sociale ». Ella sa che ne avete
tuttora bisogno, che ne avete tuttora diritto. Ella sa come in questo
momento nuove difficoltà sono sorte nel campo economico e sociale, e
che tutti ne soffrono, e non pochi delle vostre categorie ne soffrono nel
pane, nella elementare sufficienza per la vita, nella indispensabile sicurezza delle loro condizioni materiali e morali. Ella sa come sia ancora
tanto difficile per voi la tranquillità dello spirito ; da un lato la controversia per la tutela dei vostri interessi economici, inasprita dalle fluttuazioni della presente congiuntura; dall'altro la diversità ideologica, che
vi separa dai vostri stessi colleghi di lavoro. Ella sa come la trasformazione della società deve risolversi anche in vostro vantaggio, e non deve
ledere, sì bene garantire e promuovere la libertà e la giustizia per tutti.
Ella sa come tutto il presente progresso ha bisogno di principi morali,
che lo conservino umano, e di forze spirituali che lo rivolgano al fine
superiore della nostra vita, che è il suo destino immortale, da Cristo
svelato e reso da noi raggiungibile, come cioè la religione abbia oggi più
che mai la sua funzione illuminante ed elevante da svolgere a guida ed
a sostegno dei grandi fenomeni umani, a cui è strettamente interessata la
vostra vita.
Perciò la Chiesa non vi nega il suo « conforto sociale », ma ve lo
elargisce con un'assiduità e con un'abbondanza di insegnamenti, di
affermazioni, di esortazioni, che dev'essere motivo per voi di onore e di
fiducia. E ve lo rinnova ancor oggi questo conforto, assicurandovi la sua
assistenza ed invitandovi a qualificarvi sempre meglio per quelli che siete,
Lavoratori cristiani ; a trovare cioè nella vostra adesione a Cristo la originalità, la ragion d'essere, la forza, lo stile, la sicurezza, la fierezza delle
vostre attività sociali. Così v'insegni il Maestro a cercare nella sua dottrina i principi della vostra concezione della vita, v'insegni la dignità e
l'onestà della vostra fatica, v'insegni ad immunizzarvi dai tanti errori e
dalle tante tentazioni che insidiano la vostra condizione di Lavoratori,
v'insegni come si possa essere forti senza odiare, amando anzi e servendo
il proprio interesse in congiunzione col bene comune, v'insegni ad essere-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
438
amici e apostoli in mezzo ai vostri compagni, v'insegni a consolare e a
nobilitare il vostro lavoro con la fede e con la preghiera.
A voi, a tutti i vostri colleghi, alle vostre associazioni libere e cristiane, alle vostre famiglie, ai vostri campi di lavoro, confermi questi
voti la Nostra Benedizione Apostolica.
II
Bonarum artium cultoribus ex Italica Sodalitate v. d. « Messa dell'Artista », qui in Sacello Sixtino interfuerunt Sacro a Beatissimo Patre celebrato. *
Cari signori e figli ancora più cari,
Ci premerebbe, prima di questo breve colloquio, di sgombrare il vostro
animo da certa apprensione, da qualche turbamento, che può facilmente
sorprendere chi si trova, in una occasione come questa, nella Cappella
Sistina. Non c'è forse luogo che faccia più pensare e più trepidare, che
incuta più timidezza e nello stesso tempo ecciti maggiormente i sentimenti dell'anima. Ebbene, proprio voi, artisti, dovete essere i primi
a togliere dall'anima la istintiva titubanza, che nasce nell'entrare in
questo cenacolo di storia, di arte, di religione, di destini umani, di
ricordi, di presagi. Perché? Ma perché è proprio, se mai altro c'è, un
cenacolo per gli artisti, degli artisti. E quindi dovreste in questo momento lasciare che il grande respiro delle emozioni, dei ricordi, dell'esaltazione — che un tempio come questo può provocare nell'anima —
invada liberamente i vostri spiriti.
Vi può essere un altro turbamento, quasi un'altra paralizzante timidezza ; ed è quella che può portare non tanto la Nostra umile persona,
quanto la Nostra presenza ufficiale, il Nostro ministero pontificio : è
qui il Papa!, voi certo pensate. Sono mai venuti gli artisti dal Papa?
È la prima volta che ciò si verifica, forse. O cioè, sono venuti per secoli,
sono sempre stati in relazione col Capo della Chiesa Cattolica, ma per
contatti diversi. Si direbbe perfino che si è perduto il filo di questa relazione, di questo rapporto. E adesso siete qui, tutti insieme, in un momento religioso, tutto per voi, non come gente che sta dietro le quinte,
ma che viene veramente alla ribalta di una conversazione spirituale, di
*. Die 7 mensis Maii a. 1964, in festo Ascensionis D. N. I. Oh.
Acta Pauli Pp. VI
439
una celebrazione sacra. Ed è naturale, se si è sensibili e comprensivi,
che ci sia una certa venerazione, un certo rispetto, un certo desiderio
di capire e di tacere. Ebbene, anche questa sensibilità, se dovesse in
questo momento legare le vostre espressioni interiori di liberi sentimenti, Noi vorremmo sciogliere, perché, se il Papa deve accogliere tutti
— perché di tutti è Padre e per tutti ha un ministero, e per tutti ha una
parola, — per voi specialmente tiene in serbo questa parola; ed è desideroso, ed è felice di poterla quest'oggi espriniere, perché il Papa è
vostro amico.
Rapporti della Chiesa con gli artisti
E non lo è solo perché una tradizione di sontuosità, di mecenatismo,
di grandezza, di fastosità circonda il suo ministero, la sua autorità, il
suo rapporto con gli uomini, e perché ha bisogno di questo quadro decorativo e espressivo per dire a chi non lo sapesse chi lui è, e come Cristo
lo abbia voluto in mezzo agli uomini. Ma lo è per ragioni più intrinseche,
che sono poi quelle che Ci tengono oggi occupati e che interessano il
Nostro spirito, e cioè : sono ragioni del Nostro ministero che Ci fanno
venire in cerca di voi. Dobbiamo dire la grande parola, che del resto voi
già conoscete? Noi abbiamo bisogno di voi. Il Nostro ministero ha bisogno della vostra collaborazione. Perché, come sapete, il Nostro ministero
è quello di predicare e di rendere accessibile e comprensibile, anzi commovente, il mondo dello spirito, dell'invisibile, dell'ineffabile, di Dio.
E in questa operazione, che travasa il mondo invisibile in formule
accessibili, intelligibili, voi siete maestri. È il vostro mestiere, la vostra
missione; e la vostra arte è proprio quella di carpire dal cielo dello
spirito i suoi tesori e rivestirli di parola, di colori, di forme, di accessibilità. E non solo una accessibilità quale può essere quella del maestro
di logica, o di matematica, che rende, sì, comprensibili i tesori del
mondo inaccessibile alle facoltà conoscitive dei sensi e alla nostra
immediata percezione delle cose. Voi avete anche questa prerogativa,
nell'atto stesso che rendete accessibile e comprensibile il mondo dello
•spirito : di conservare a tale mondo la sua ineffabilità, il senso della sua
trascendenza, il suo alone di mistero, questa necessità di raggiungerlo
nella facilità e nello sforzo allo stesso tempo.
Questo — coloro che se ne intendono lo chiamano « Einfühlung », la
sensibilità, cioè, la capacità di avvertire, per via di sentimento, ciò che
per via di pensiero non si riuscirebbe a carpire e ad esprimere —• voi
•questo fate! Ora in questa vostra maniera, in questa vostra capacità di
440
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tradurre nel circolo delle nostre cognizioni — et quidem di quelle facili
e felici, ossia di quelle sensibili, cioè di quelle che con la sola visione
intuitiva si colgono e si carpiscono — ripetiamo, voi siete maestri. E se
Noi mancassimo del vostro ausilio, iL ministero diventerebbe balbettante ed incerto e avrebbe bisogno di fare uno sforzo, diremmo, di diventare esso stesso artistico, anzi di diventare profetico. Per assurgere alla
forza della espressione lirica della bellezza intuitiva, avrebbe bisogno
di far coincidere il sacerdozio con l'arte.
Ora, se questo è, il discorso si dovrebbe fare grave e solenne. Il luogo,
forse anche il momento, si presterebbero; non tanto il tempo che Ci è
concesso, e non tanto il programma che abbiamo prefisso a questo primo
incontro amichevole. Chi sa che non venga un momento in cui possiamo
dire di più. Ma il tema è questo : bisogna ristabilire l'amicizia tra la
Chiesa e gli artisti. Non è che l'amicizia sia stata mai rotta, in verità ;
e lo attesta questa stessa manifestazione, che è già una prova di tale
amicizia in atto. E poi ci sono tante altre manifestazioni che si possono
addurre a conferma di una continuità, di una fedeltà di rapporti, che
testimoniano che non è mai stata rotta l'amicizia tra la Chiesa e gli artisti. Anche perché, come dicevamo, la Chiesa ne ha bisogno ; e poi potremmo anche dire di più, leggendovi nel cuore : voi stessi lo andate cercando
questo mondo dell'ineffàbile e trovate che la sua patria, il suo recapito,
il suo rifornimento migliore è ancora la Fede, è ancora la preghiera,
è ancora la religione.
Difficoltà sorte nei rapporti tra la Chiesa e gli artisti
Quindi siamo sempre stati amici. Ma, come avviene tra parenti, come
avviene fra amici, ci si è un po' guastati. Non abbiamo rotto, ma abbiamo turbato la nostra amicizia. Ci permettete una parola franca?
.Voi ci avete un po' abbandonato, siete andati lontani, a bere ad altre
fontane, alla ricerca, sia pure legittima, di esprimere altre cose ; ma non
più le nostre.
Avremmo altre osservazioni da fare, ma non vogliamo questa mattina turbarvi ed essere scortesi. Voi sapete che portiamo una certa ferita
nel cuore, quando vi vediamo intenti a certe espressioni artistiche che
offendono noi, tutori dell'umanità intera, della definizione completa
dell'uomo, della sua sanità, della sua stabilità. Voi staccate l'arte dalla
vita, e allora ... Ma c'è anche di più. Qualche volta dimenticate il cànone
fondamentale della vostra consacrazione all'espressione ; non si sa cosa
dite, non lo sapete tante volte neanche voi : ne segue un linguaggio di
Acta Pauli Pp. VI
441
Babele, di confusione. E allora dove è l'arte? L'arte dovrebbe essere
intuizione, dovrebbe essere facilità, dovrebbe essere felicità. Voi non
sempre ce le date questa facilità, questa felicità ; e allora restiamo
sorpresi ed intimiditi e distaccati.
Ma per essere sinceri e arditi — accenniamo appena, come vedete —
riconosciamo che anche noi vi abbiamo fatto un po' tribolare. Vi abbiamo fatto tribolare, perché vi abbiamo imposto come canone primo
la imitazione, a voi che siete creatori, sempre vivaci, zampillanti di
mille idee e di mille novità. Noi — vi si diceva — abbiamo questo stile,
bisogna adeguarvisi; noi abbiamo questa tradizione, e bisogna esservi
fedeli ; noi abbiamo questi maestri, e bisogna seguirli ; noi abbiamo questi
canoni, e non v'è via di uscita. Vi abbiamo talvolta messo una cappa
di piombo addosso, possiamo dirlo; perdonateci! E poi vi abbiamo
abbandonato anche noi. Non vi abbiamo spiegato le nostre cose, non
vi abbiamo introdotti nella cella segreta, dove i misteri di Dio fanno
balzare il cuore dell'uomo di gioia, di speranza, di letizia, di ebbrezza.
Non vi abbiamo avuti allievi, amici, conversatori; perciò voi non ci
avete conosciuti.
E allora il linguaggio vostro per il nostro mondo è stato docile, sì,
ma quasi legato, stentato, incapace di trovare la sua libera voce. E noi
abbiamo sentito allora l'insoddisfazione di questa espressione artistica.
E — faremo il confiteor completo, stamattina, almeno qui — vi abbiamo
peggio trattati, siamo ricorsi ai surrogati, alF« oleografìa », all'opera
d'arte di pochi pregi e di poca spesa, anche perché, a nostra discolpa,
non avevamo mezzi di compiere cose grandi, cose belle, cose nuove, cose
degne di essere ammirate ; e siamo andati anche noi per vicoli traversi,
dove l'arte e la bellezza e — ciò che è peggio per noi — il culto di Dio
sono stati male serviti.
Il Papa auspica una ricomposta armonia
Rifacciamo la pace? quest'oggi? qui? Vogliamo ritornare amici?
Il Papa ridiventa ancora l'amico degli artisti? Volete dei suggerimenti,
dei mezzi pratici? Ma questi non entrano adesso nel calcolo. Restino
ora i sentimenti. Noi dobbiamo ritornare alleati. Noi dobbiamo domandare a voi tutte le possibilità che il Signore vi ha donate, e quindi,
nell'ambito della funzionalità e della finalità che affratellano l'arte al
culto di Dio, noi dobbiamo lasciare alle vostre voci il canto libero e
potente, di cui siete capaci. E voi dovete essere così bravi da interpretare ciò che dovrete esprimere, da venire ad attingere da noi il motivo,
442
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
il tema, e qualche volta più del tema, quel fluido segreto che si chiama
l'ispirazione, che si chiama la grazia, che si chiama il carisma dell'arte.
E, a Dio piacendo, ve lo daremo. Ma dicevamo che questo momento non
è fatto per i lunghi discorsi e per fare le proclamazioni definitive.
Però noi abbiamo già, da parte nostra, Noi Papa, noi Chiesa, firmato
un grande atto della nuova alleanza con l'artista. La Costituzione della
Sacra Liturgia, che il Concilio Ecumenico Vaticano Secondo ha emessa
c promulgata per prima, ha una pagina — che spero voi conosciate —
che è appunto il patto di riconciliazione e di rinascita dell'arte religiosa, in seno alla Chiesa cattolica. Ripeto, il nostro patto è firmato.
Aspetta da voi la controfirma.
La «Messa dell'artista »: apprezzata iniziativa
Per ora dunque Ci limitiamo a dei rilievi molto semplici, ma che
non vi faranno dispiacere.
Il primo è questo: che Ci felicitiamo di questa Messa dell'artista e
Monsignor Francia ne sia ringraziato; lui e tutti coloro che lo hanno
seguito e che ne hanno raccolto la formula. Noi abbiamo visto nascere
questa iniziativa, l'abbiamo vista accolta per primo dal Nostro venerato
Predecessore Papa Pio XII, che ha cominciato ad aprirle le vie e a
darle cittadinanza nella vita ecclesiastica, nella preghiera della Chiesa;
e perciò Ci congratuliamo di quanto è stato fatto su questo filone, che
non è l'unico, ma che è buono e che è bene seguire : lo benediciamo e lo
incoraggiamo. Vorremmo che voi portaste fuori, a quanti avete colleghi, imitatori, seguaci, la Nostra Benedizione per questo esperimento
di vita religiosa artistica che ha ancora fatto vedere che fra sacerdote
e artista c'è una simpatia profonda e una capacità d'intesa meravigliosa.
La seconda cosa è questa — notissima, ma deve, Ci pare, in questo
momento essere ricordata — : ed è che, se il momento artistico che si produce in un atto religioso sacro — come è una Messa — deve essere piieno,
deve essere autentico, deve essere generoso, deve davvero riempire e far
palpitare le anime che vi partecipano e le altre che vi fanno corona, ha
.altresì bisogno di due cose : di una catechesi e di un laboratorio.
Non Ci diffonderemo ora a discorrere se l'arte venga spontanea e
improvvisa, come una folgorazione celeste, o se invece — e voi ce lo dite —
abbia bisogno di un tirocinio tremendo, duro, ascetico, lento, graduale.
Ebbene, se vogliamo dare, ripetiamo, autenticità e pienezza al momento
artistico religioso, alla Messa, è necessaria la sua preparazione, la sua
•catechesi ; bisogna in altri termini farla precedere o accompagnare dalla
Acta Pauli Pp. VI
443
istruzione religiosa. Non è lecito inventare una religione, bisogna sapere
che cosa è avvenuto tra Dio e P uomo, come Dio ha sancito certi rapporti
religiosi che bisogna conoscere per non diventare ridicoli o balbuzienti
o aberranti. Bisogna essere istruiti. E Noi pensiamo che nell'ambito
della Messa dell'artista, quelli che vogliono manifestarsi artisti veramente, non avranno difficoltà ad assumere questa sistematica, paziente,
ma tanto benefica e nutriente informazione. E poi c'è bisogno del laboratorio, cioè della tecnica per fare le cose bene. E qui lasciamo la parola
a voi che direte che cosa è necessario, perché l'espressione artistica da
dare a questi momenti religiosi abbia tutta la sua ricchezza di espressività di modi e di strumenti, e se occorre anche di novità.
Rilievi spirituali
E da ultimo aggiungeremo che non basta né la catechesi, né il laboratorio. Occorre l'indispensabile caratteristica del momento religioso,
e cioè la sincerità. Non si tratta più solo d'arte, ma di spiritualità.
Bisogna entrare nella cella interiore di se stessi e dare al momento
religioso, artisticamente vissuto, ciò che qui si esprime : una personalità, una voce cavata proprio dal profondo dell'animo, una forma che
si distingue da ogni travestimento dì palcoscenico, di rappresentazione
puramente esteriore ; è l'Io che si trova nella sua sintesi più piena e più
faticosa, se volete, ma anche la più gioiosa. Bisogna che qui la religione
sia veramente spirituale ; e allora avverrà per voi quello che la festa di
oggi, l'Ascensione, Ci fa pensare. Quando si entra in se stessi per trovare tutte queste energie e dar la scalata al cielo, in quel cielo dove
Cristo si è rifugiato, noi ci sentiamo in un primo momento, immensamente, direi, infinitamente lontani.
La trascendenza che fa tanto paura all'uomo moderno è veramente
cosa che lo sorpassa infinitamente, e chi non sente questa distanza non
sente la religione vera. Chi non avverte questa superiorità di Dio, questa sua ineffabilità, questo suo mistero, non sente l'autenticità del fatto
religioso. Ma chi lo sente sperimenta, quasi immediatamente, che quel
Dio lontano è già lì : « Non lo cercheresti, se già non lo avessi trovato ».
Parole di Pascal, vero ; ed è quello che si verifica continuamente nell'autentica vita spirituale del cristiano. Se ricerchiamo Cristo veramente
dove è, in cielo, lo vediamo riflesso, lo troviamo palpitante nella nostra
anima: il Dio trascendente è diventato, in certo modo, immanente, è
diventato l'amico interiore, il maestro spirituale. E la comunione con
Lui, che sembrava impossibile, come se dovesse varcare abissi infiniti,
444
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
è già consumata; il Signore viene in comunione con noi nelle maniere,
che voi ben sapete, che sono quelle della parola, che sono quelle della
grazia, che sono quelle del sacramento, che sono quelle dei tesori che la
Chiesa dispensa alle anime fedeli. E basti per ora così.
Artisti carissimi, diciamo allora una parola sola : arrivederci !
III
Iis qui interfuerunt Coetui Internationali Romae liabito v.
« sur les
problèmes de l'assistance technique et de la formation de cadres dirigeants
dans les pays en voie de développement ». *
Chers Messieurs,
Votre (( Colloque international sur les problèmes de l'Assistance
technique et de la formation de cadrés dirigeants dans les pays en voie
de développement )) trouve en Nous un interlocuteur vivement intéressé
par ce qui fait l'objet de votre rencontre et très heureux par conséquent
de vous accueillir au Vatican.
Non pas que Nous ayons l'intention ni la possibilité d'entrer avec
vous dans le détail des multiples aspects — économiques, culturels,
sociologiques, méthodologiques ... — du vaste problème de l'assistance
technique. Mais le fait même de votre présence ici montre votre sensibilité à la référence spirituelle de vos recherches et constitue pour Nous
une invitation à y réfléchir un instant avec vous.
Dans deux encycliques justement célèbres — Mater et Magistra et
Pacem in terris — Notre prédécesseur Jean XXIII a défini clairement
l'attitude de l'Eglise en ce domaine des rapports entre peuples plus développés et peuples en voie de développement. Il mettait l'accent sur
l'esprit qui doit inspirer ces rapports : esprit de solidarité et de charité ;
souci de respecter l'individualité et le caractère du pays « assisté » ; action
désintéressée, éloignée de toute visée d'expansion économique comme
de toute domination politique. Et il dénonçait avec beaucoup de vigueur
le danger qui guette les peuples économiquement développés dans l'action
qu'ils exercent auprès des peuples en voie de développement: considérer le progrès scientifique et le bien-être matériel comme des valeurs
suprêmes, alors qu'elles ne sont que des servantes des vraies valeurs
humaines, les valeurs de l'esprit.
* Die 9 mensis Maii a. 1964,
Acta Pauli Pp. VI
445
Le problème de l'assistance technique ne se résoud pas, en effet, par
une simple addition de quantités économiques : il concerne tout l'homme, et donc avant tout son âme, son intelligence, son coeur. Le double
mouvement du pays « assistant )) vers le pays (( assisté » et viceversa
— envoi d'experts et accueil d'étudiants titulaires de bourses d'étude —
ne peut être ramené à un simple processus mécanique : c'est un dialogue
qui s'engage entre des cultures et des civilisations diverses, un dialogue
centré sur l'homme et non sur les denrées d'échangé ou sur les techniques ; le développement ne doit pas faire naître le risque de matérialiser
les peuples qui en bénéficient, mais bien au contraire leur donner les
moyens de se parfaire, de s'élever, et donc de se spiritualiser ; par surcroît, des relations durables et fécondes pourront s'instaurer de ce fait :
l'assistance passera, les relations resteront ; et il est facile de voir de quel
poids elles pourront être pour la paix du monde ou, au contraire, pour
l'entretien de la mésentente et de l'insécurité générale.
Chers Messieurs, un regard sur le passé récent de l'Europe industrialisée peut être riche d'enseignements à cet égard. Les progrès techniques
et matériels y ont été admirables, certes, et personne ne songe à le nier.
Mais on a pu déplorer avec raison qu'il y manquât précisément ce qu'un
célèbre philosophe contemporain appelait le (( supplément d'âme », qui
eût permis d'assimiler pleinement ces nouvelles et rapides acquisitions
et d'en tirer tout le parti que l'homme pouvait et devait en tirer pour le
bien véritable de la société.
Laissera-ton se répéter ces erreurs dans les nations nouvelles, en ne
prévoyant pas, parallèlement au progrès matériel, le progrès moral et
spirituel qui peut seul l'équilibrer?
Ces peuples jeunes et pleins de promesses rejettent le matérialisme.
Quel magnifique avenir s'ouvrirait devant eux si les experts qui leur sont
envoyés étaient non'seulement des techniciens, mais des animateurs et
des éducateurs; si la qualité spirituelle et morale de l'enseignement
dispensé en Europe aux futures élites des pays « assistés » était de nature
à leur garantir un développement non seulement matériel et technique,
mais humain !
Si l'on a pu déplorer le retard de certaines nations latines dans l'assistance technique, vous voyez comment cette déficience pourrait être compensée par la valeur humaine et spirituelle de cette assistance, si conforme
aux traditions de notre civilisation imprégnée de christianisme. Et vous
voyez aussi comment les responsables de l'assistance technique pourraient devenir de précieux instruments dans la transmission de cet
446
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
héritage des vieilles chrétientés aux peuples qui viennent de faire leur
entrée sur la scène internationale.
Telles sont, Messieurs, quelques-unes des réflexions que Nous suggère
le genre d'activités auxquelles vous donnez le meilleur de vos énergies.
Nous souhaitons vivement qu'elles soient de plus en plus fécondes et
bénies de Dieu. Et en vous remerciant de la visite que vous avez bien
voulu Nous faire, Nous vous accordons de grand cœur, ainsi qu'à vos
familles, la Bénédiction Apostolique.
IV
Ad Maiestatem Suam Hussein I, Jordaniae v. d. « Hascemita » Regem. *
It is with a grateful heart that We bid Your Majesty a sincere
welcome to Our home. Never to be erased from Our memory is the
truly royal welcome you extended to Us during Our recent pilgrimage
to the Holy Land ; and We cherish, in particular, the remembrance of
the countless marks of honour with which Your Majesty surrounded
Our humble Person during Our stay in the Hashemite Kingdom of
Jordan.
We recali with warm gratitude Your Majesty's constant
company, hovering near Us throughout Our entire journey as a pilgrim
in your blessed land.
Having met and known the people of your Kingdom, having visited
their homes and cities, We are cpnfirmed and strengthened in Our
affection for them, and in Our prayerful wishes for their prosperity,
joy and peace.
Especially were We impressed by the gr eat efforts being made in the
cultural and educational fields, through more numerous and improved
schools and institutions of learning ; and also in the agricultural sector,
which Your Majesty has encouraged and assisted to higher achievements
and admirable progress. We are confident that thèse beneficent activities will continue and ever more fruitfully increase. Your Majesty
may rest assured that the Catholics of Jordan will loyally do everything
possible to promote their country's advancement, sponsoring initiatives
particularly in the educational field and that of social work ; confident
that they will always enjoy their civil rights and be favoured by Your
Majesty's benevolence.
* Die 11 mensis Maii a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
447
To ali the noble and beloved people of Jordan, We wish every heavenly
grace ; above all, We pray God to protect and guard Yonr Majesty and
the Royal Family, and to bestow upon your Kingdom his richest and
most abundant favours.
V
Ad Excellentissimum Virum Antonium Garrigues et Diaz-Cañabate, Lega»
tum cum publica auctoritate ab Hispanica Natione ad Sedem Apostolicam
missum, qui Summo Pontifici Litteras demandati muneris testes tradiderat. *
Señor Embajador :
Damos a Vuestra Excelencia la más cordial bienvenida mientras
agradecemos sinceramente las nobles expresiones con que ha querido
acompañar la presentación de las Cartas Credenciales, que le acreditan
como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de su País ante la
Santa Sede.
Trae Vuestra Excelencia el prestigio de la toga, bien ganado en el
asiduo ejercicio de su profesión; le acompañan el lustre de una larga
preparación intelectual y práctica en asuntos internacionales, y la
experiencia ya bien acreditada de laboriosa actividad diplomática. La
religiosidad acendrada que distingue a Vuestra Excelencia, pondrá seguramente una nota más de atracción a su estancia cerca de la Sede
de Pedro, en el centro mismo de la Iglesia.
Llega aquí Vuestra Excelencia en tiempo de Concilio : lo que quiere
decir, en un momento particularmente interesante de la historia de la
Iglesia, que ve reunirse en Roma a los Obispos del mundo entero — y
en esta ocasión deseamos destacar una vez más el alto sentido de preciosa colaboración del Episcopado español — para dar más hermosura,
mayor validez, más profunda penetración en el mundo moderno al
anuncio del Evangelio.
Vuestra Excelencia será testigo de la atención con que la Sede
Apostólica sigue, como buena madre, la suerte de todos los pueblos, del
esfuerzo con que persigue ideales de paz entre ellos, del desinterés con
que trata de inspirar los acontecimientos de la historia en los principios
de justicia y caridad del mensaje de Cristo.
Los deseos que animan a Vuestra Excelencia de estrechar más y
* Die 12 mensis Maii a. 1964.
448
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
más las relaciones entre España y la Santa Sede encontrarán en Nos
correspondencia pronta y comprensiva. Una nación como España, con
sus glorias pretéritas y también presentes, con la fe católica compacta
de su población, una nación, decimos, con abundancia de vocaciones
sacerdotales y religiosas, atareada en incrementar y adornar de actualidad y eficiencia su rico patrimonio espiritual, una nación así no puede
menos de atraer la mirada vigilante y complacida del Vicario de Cristo.
Ni tampoco Nos son indiferentes sus luchas y sus realizaciones por
un mayor bienestar : el tesón con que trata de afianzarse en el rango que
le corresponde en el concierto de las naciones; el empeño por perfeccionar sus estructuras en los diversos sectores de la vida nacional unido
al propósito de favorecer su progreso social a la luz de las Encíclicas
Pontificias; todo cuanto, en una palabra, pueda contribuir a su grandeza y prosperidad espiritual y aun material, es digno de elogio, merece
aliento y es acreedor a Nuestros votos y plegarias.
Que el Omnipotente vele sobre el queridísimo pueblo español y asista
en sus tareas al Excelentísimo Jefe del Estado y a su Gobierno. Que
España siga siendo siempre fiel a su vocación católica y a sus altos destinos. Y que la gestión diplomática ante la Santa Sede que ahora empezáis,
Señor Embajador, sea por Dios copiosamente bendecida.
VI
Ad Excellentissimum Virum Ansgarium Cabello, liberis cum mandatis Legatum a Paraquariana Natione ad Sedem Apostolicam missum, qui Summo
Pontifici Litteras tradidit legationis fidem facientes. *
Señor Embajador :
Con profunda satisfacción acabamos de recibir las Cartas Credenciales que acreditan a Vuestra Excelencia como Embajador Extraordinario y Plenipotenciario de la República del Paraguay ante la Santa
Sede. En esta ocasión Nos es asimismo sumamente grato corresponder
a las devotas y nobles expresiones con que ha querido acompañar este
solemne acto interpretando así los deseos que animan a su Gobierno de
* Die 19 mensis Maii a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
449
mantener y estrechar cada día más las felices relaciones existentes entre
él y la Santa Sede.
Los orígenes de la fe católica en el continente americano tuvieron
como centro importante y vital la región que ahora forma vuestro insigne
País con nombres gloriosos como el de San Francisco Solano y de Fray
Luis de Bolaños. ¿Como no aludir también a las históricas (( reducciones )) de los Padres Jesuítas, con el Beato Roque González su fundador,
nativo de Asunción, y al poderoso influjo que éstas dieron a la vida
religiosa y social?
No pocos son los hechos que jalonan la historia eclesiástica del
periodo actual en vuestra Patria : se han creado cuatro nuevas circunscripciones eclesiásticas; ha surgido la Universidad Católica de
Nuestra Señora de la Asunción ; un reciente Acuerdo ha sido sancionado
para la asistencia religiosa a las Fuerzas Armadas. Saludamos tales
acontecimientos con gran consuelo como síntoma de renovación de la
vida cristiana, y vemos al mismo tiempo como aurora esperanzadora de
nuevos progresos en el catolicismo el florecimiento de vocaciones con
que se repueblan en la actualidad, como tálvez nunca anteriormente,
los Seminarios e Institutos religiosos.
Junto a esta actividad propiamente religiosa merece destacarse el
interés demostrado por el venerable Episcopado de esa Nación en favor
de la promoción social y cultural de todas las clases especialmente de
las más humildes y de los indios guaraníes, lo cual es digno de aplauso
y se ha de apreciar como aporte a la vida civil del País. Un clima de
comprensión, de buena voluntad, de colaboración encuentra siempre de
parte de las fuerzas católicas las disposiciones mejores para un trabajo
serio, eficaz y consciente por el engrandecimiento del propio País.
Si los sentimientos de acendrado catolicismo que adornan a Vuestra
Excelencia pueden ser un aliciente para su permanencia en la Ciudad
Eterna, centro de la Iglesia, sírvale de aliento en su labor diplomática
la seguridad de Nuestra comprensión y benevolencia en el desarrollo
de su elevada misión por cuyo feliz éxito formulamos cordiales votos.
Sobre su persona y cristiana familia, sobre el Señor Presidente de la
República y su Gobierno, lo mismo que sobre el amadísimo pueblo todo
del Paraguay invocamos de corazón las más copiosas bendiciones del
Cielo.
29 - ACTA, vol. V I , n. 7. — 27-6-1964.
450
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
VII
Ad Excellentissimum Virum Reginaldum Leandrum Mora, a Venetiolana
Natione ad Sedem Apostolicam missum cum auctoritate Legatum, qui Litteras Summo Pontifici tradidit, crediti muneris testes. *
Señor Embajador :
En estos solemnes momentos, en que Vuestra Excelencia acaba üe
presentarnos las Cartas credenciales como Embajador Extraordinario
y Plenipotenciario de Venezuela ante la Santa Sede, Nos complacemos
en expresarle, con Nuestra gratitud por sus nobles palabras, un saludo
de bienvenida, mientras Nuestros sentimientos de afecto paternal se
dirigen a toda esa hidalga Nación.
Vivo consuelo se despierta en Nuestro corazón al constatar que,
desde los días lejanos de Alonso de Ojeda y Diego de Lozada — cuando
se iba jalonando vuestra geografía con nombres de misterios cristianos
y de Santos gloriosos, cuando los mismos nativos aprendían a invocar
a la Madre de Dios bajo el término evocador de Coromoto — hasta hoy,
la fe católica ha constituido un elemento básico de vuestra cultura
patria, una característica fundamental de vuestra personalidad nacional
y un impulso renovador para empresas grandes.
Vuestra Excelencia, hijo de tan ilustre tierra, quien después de
esmerada preparación ha enriquecido su experiencia desempeñando altos
cargos en su País, sobre todo en el delicado campo de la Educación,
conoce y aprecia el precioso e insustituible valor que, para la elevación
de un Pueblo, tiene la sana formación individual, familiar y social
inspirada en los pricipios cristianos ; y la aportación que en este sector
educativo ha dado a Venezuela la Iglesia, la Madre Iglesia, la cual
con una longevidad siempre joven está solícitamente presente, como
maestra de justicia y amor, ofreciendo a los espíritus energías inagotables que mantienen y abrillantan la valiosísima herencia del Evangelio, ahí dejada por intrépidos Sacerdotes y Religiosos.
j Venezuela hermosa y fecunda! ¡Alta en sus cimas gigantescas, sonriente en sus vegas, abierta en sus bahías interminables, largamente
bendecida por Dios en su subsuelo ! Cómo anhelamos que todas estas características naturales continúen reflejándose y se sublimen en vuestro
también rico patrimonio espiritual ; con miras hacia las cumbres morales,
* D i e 26 m e n s i s M a i i a. 1964.
Acta Pauli Pp. VI
451
abrazando abiertamente todo lo bueno, con ideales de integridad profesional y de religiosidad en los hogares los cuales, mediante la práctica
de los postulados del cristianismo, crean un ambiente sereno para la
sociedad y fértil para el florecimiento de las vocaciones religiosas y
sacerdotales tan necesarias a fin de que esa Nación mantenga la
trayectoria que la ha distinguido en la historia de América.
Bien conoce Vuestra Excelencia el vivo interés con que esta Sede
Apostólica ha seguido siempre de cerca las preocupaciones y los acontecimientos espirituales de Venezuela. A tal respecto Nos es grato evocar
la prueba de justa benevolencia que Nuestro Predecesor, de venerada
memoria, dio a tan amado País honrando a uno de sus más preclaros hijos
con la Púrpura Cardenalicia. No podemos tampoco dejar de recordar el
Acuerdo firmado recientemente por la Santa Sede y el Gobierno Venezolano que está destinado a estrechar, entre ambos, en clima de fructífera
concordia, las ya buenas relaciones existentes.
Mientras formulamos, Señor Embajador, Nuestros más cordiales votos
por el feliz desempeño de su nueva misión, invocamos sobre Vuestra Excelencia, sobre el Excelentísimo Señor Presidente de la República, su Gobierno y sobre todo el dilectísimo pueblo de Venezuela copiosas bendiciones divinas.
NUNTIUS SCRIPTO DATUS
Ad E.mum P. D. Antonium S. R. E. Presb. Cardinalem Caggiano, Archiepiscopum Bonaërensem, et ad ceteros Archiepiscopos et Episcopos Reipublicae Argentinae, cum Coetus omnium Sodalitatum ab Actione Catholica
in ea Natione haberetur.
Hemos sabido con vivo interés y satisfacción que próximamente
tendrá lugar en Argentina la Asamblea Nacional de todas las Asociaciones de Acción Católica. Y tenemos motivo para esperar que esta
solemne revista de tantas fuerzas católicas organizadas infundirá en
los ánimos nuevas energías, y despertará nuevos propósitos de acción
hacia nuevas y más altas metas.
Por esto deseamos haceros llegar a vosotros y a los fieles, que son
vuestros colaboradores en el apostolado, junto con Nuestra Bendición,
una palabra de felicitación y de aplauso por cuanto ya se ha hecho hasta
el presente, y de aliento para lo que queda por hacer en orden a un mejor
porvenir de este vuestro noble País, a Nos tan querido.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Bien sabéis que es empresa de la Iglesia entera la de continuar y
desarrollar la misión de salvación de todos los hombres que Cristo le
confiara. Tal cometido no solo es competencia de la jerarquía, sino que
también a los seglares, en virtud de su inserción en el Cuerpo Místico
de Cristo y por participar de su misma misión y de su sacerdocio real,
compete el deber, el derecho y el honor — que los sacramentos del bautismo y de la confirmación confieren y proclaman — de ejercitar, en el
modo que a ellos es peculiar, el apostolado de la Iglesia.
Gracias a Dios, el sentido de Iglesia se va haciendo cada vez más
viyp y profundo en el seno de la Comunidad Cristiana : y es el laico
mismo el que se ha despertado a su vocasión eclesial y no se resigna a ser
instrumento solamente pasivo e insensible sino que pide con entusiasmo
é\ poder hacer algo por el crecimiento y edificación de la Iglesia. Si en
tiempos pasados la Jerarquía podía asumir casi completamente la
responsabilidad y el ejercicio de todo el ministerio de la evangelización
y de la santificación, hoy día, es la Jerarquía misma la que invita, la
que urge al seglar a tomar conciencia de su responsabilidad ante el desarrollo portentoso del progreso técnico abocado al materialismo, ante
la exigencia misionera de masas de alejados de la vida cristiana de la
parroquia e impenetrables a la acción sacerdotal. Por esto precisamente Nos no hemos dudado en afirmar que es ésta la hora de los
seglares.
En nuestra historia religiosa ha llegado a ser ya una enseñanza
•ordinaria la que se refiere a la naturaleza y problemática del apostolado
de los laicos; apostolado que se desarrolla en diversas formas y con
diversos instrumentos, e igualmente con diversos, aunque siempre preciosos, resultados. Una reciente y amplia experiencia enseña, con el lenguaje de los hechos, que la Acción Catálica, tal como vige y obra en
vuestro País y en muchos otros, es como el camino real para el laicado
que se pone al servicio de la Iglesia con el objeto de (( llevar todas las
cosas a Cristo y).
En más de una ocasión hemos manifestado nuestro pensamiento
sobre el particular, y queremos repetiros a vosotros ahora lo que ya en
los primeros días de nuestro pontificado dijimos : « Vosotros sabéis bien
cuánto apreciamos la Acción Católica ya en las razones profundas que
la, justifican y aun la reclaman en el momento histórico que la Iglesia
atraviesa actualmente, ya en sus formas de organización que brotan de
las exigencias mismas del ministerio pastoral jerárquico, y en las lineas
1
1
Eph. 1, 10.
453
Acta Pauli Pp. VI
de sus estructuras bien sencillas y elementales pero susceptibles de
variado desarrollo en calidad y actividad, que tienden a dar a la vida'
católica una plenitud de contenido religioso y moral y una explicación;
verdaderamente inteligente y bienhechora, y ya, en fin y principalmente,
en el espíritu que alimenta su fidelidad a Cristo y a la Iglesia y su
amor por un apostolado valiente en la sociedad moderna » .
A la Jerarquía Eclesiástica toca, por derecho divino, la alta dirección de toda actividad de apostolado. Por esta razón el Episcopado
puede conferir a la Acción Católica un mandato especial, elevándola a
su directa dependencia. Jesucristo ha escogido y enviado a sus Apóstoles en medio del mundo « para llevarle los frutos de vida » . Hoy El
manda, para ese mismo cometido, a los sucesores de los Apóstoles, los
Obispos. Análogamente — si bien en formas diversas y con diverso
compromiso — los Obispos envían falanges escogidas de seglares con el
encargo de regenerar en Cristo este mundo moderno, que bajo algunos
aspectos ha vuelto a ser pagano.
2
3
La directa dependencia de la Jerarquía no quita el que la Acción
Católica, acción del laicado, tenga dirigentes propios seglares, con
responsabilidad propia en cuanto a examinar, discutir, deliberar acerca
de los diversos asuntos que forman parte de su programa de acción. Las
decisiones de aquéllos tendrán naturalmente la aprobación, al menos
implícita, de la competente autoridad eclesiástica, la cual está representada en los organismos directivos y en las Asociaciones por un sacerdote, en función no de director sino de Asesor o Consiliario.
La responsabilidad y el compromiso directivo de los laicos tiene una
razón de ser en el hecho de que éstos, viviendo en todos los ambientes dé
la vida social, están por ello en grado de llevar al gobierno de la
Acción Católica una aportación de experiencias y de conocimiento
directo de las necesidades, de los remedios, de los peligros, que puedeii
escapar al ojo, aun al más atento, del sacerdote. Además su responsabilidad aviva en ellos el espíritu de iniciativa y los estimula a la búsqueda
de soluciones y a la acción.
La Acción Católica Argentina ha tenido la fortuna de recibir,
mientras daba sus primeros pasos, la palabra iluminadora y confortante
del Sumo Pontífice Pío XI, el grande patrono, legislador y animador
de la Acción Católica en el mundo entero. Su venerada carta del 4 dé
2
Allocut. Praesidibus habita Consiliorum dioeces. Act. Cath. Societati moderandae :
A. A. S., LV (19G3), p. 689.
Io. 15, 16.
s
454
Acta Apostolicae'Sedis Commentarium Officiale
febrero de 1931 al Episcopado Argentino os ha señalado las lineas
directivas, y dado a vuestro movimiento católico un impulso que solamente la adversa fortuna pudo aflojar temporalmente, mientras que
actualmente se halla en prometedora renovación.
De acuerdo con las indicaciones del citado Pontífice, vosotros tenéis
constituidas, sobre base; parroquial, diocesana y nacional ; cuatro Asociaciones fundamentales : de hombres, de mujeres, de juventud masculina y de juventud femenina. Y habéis procurado que en las Asociaciones
juveniles se constituyeran secciones preparatorias, para formar en la
vida cristiana y en el apostolado, a los niños y adolescentes.
Con el fin de que las deliberaciones de vuestras asambleas den nuevo
esplendor a vuestra organización, queremos ahora llamar vuestra, atención sobre algunos puntos en particular.
: Primeramente deseamos recordaros la importancia especial de> las
secciones preparatorias, en que se forman a su debido tiempo los
jóvenes aspirantes que deberán alimentar las secciones de los socios
efectivos. En nuestros días, en que fáciles y múltiples medios de comunicación y de información se Van poniendo al alcance de todos, y penetran cada vez más en todo ambiente, el jovencito madura antes al conocimiento del bien y del mal. Y tanto antes ha de ser conquistado para
la causa del bien, cuanto más necesidad tiene de ser inmunizado contra
las variadas sugestiones e insidias del mal.
Además, como ya es conocido, el alma del niño y del adolescente,
todavía fresco y dúctil, dispone de mayor capacidad receptiva; por otra
parte en esa edad no se está aún poseído y dominado por aquellas fuertes pasiones que oscurecen la visión de los altos ideales de la vida
cristiana y apostólica.
Por estos motivos, si se atiende a reclutar jóvenes, cuando ya está
formada su mentalidad y tienen un método de vida, fuera de los
ambientes cristianos, se corre el peligro de llegar tarde para muchos de
ellos; y las asociaciones católicas quedarán pobres de elementos y de
actividad.
Todo esto aconseja un especial cuidado para las secciones preparatorias, que son los ramos más tiernos y prometedores del gran árbol
de la Acción Católica, al cual aseguran vitalidad y fecundidad, como
la experiencia misma enseña.
En las organizaciones de la Acción Católica Argentina figura asimismo la Asociación de Profesionales y de Estudiantes Universitarios
y Secundarios; y también esta Asociación específica merece una aten-
Acta Pauli Pp. VI
455
ción particular. Está bien, en efecto, que los estudiantes reciban una
formación especializada, ya por las peculiares exigencias de su categoría,
más expuesta al asalto del error, ya para estar mejor adiestrados al
apostolado en el proprio ambiente, o ya también por el cometido importante que ellos están destinados a desarrollar en la sociedad, donde-no
pocos, en razón de su preparación intelectual, están llamados a puestos
directivos. Además esta formación especializada será provechosa para la
misma Acción Católica y las demás asociaciones de apostolado, las cuales
tienen necesidad de dirigentes intelectualmente bien preparados que
lleven en el ejercicio de sus funciones, junto con las dotes religiosas y
morales, el prestigio del saber.
Especial aliento merecen las Asociaciones de Maestros en el seno
de la Acción Católica, ya que a éstos su profesión ofrece la posibilidad
de ejercer un influjo tan inmediato y profundo en la formación religiosa
y moral de los niños.
El panorama de acción apostólica y el programa que èn la Carta
referida Nuestro Predecesor os trazara, hoy día quedan aún en pie y
adquieren horizontes más amplios con la introducción de nuevos modos
de vida, los que sin duda serán objeto de vuestra atenta reflexión en là
nueva etapa que os disponéis a empezar.
Una importancia primordial habréis de dar a la colaboración de la
Acción Católica en la enseñanza religiosa y en la difusión de la cultura
católica ; a la defensa de los derechos de la conciencia cristiana, de la
familia, de la Iglesia ; a la preservación de la moralidad pública en los
medios de difusión y en los espectáculos.
En particular, la Acción Católica, aun no persiguiendo objetivos
de carácter político, debe contribuir a infundir un alma cristiana a toda
la vida pública. Si bien no le compete la política de partido, debe con
todo educar a sus socios para ejercitar todos los derechos políticos, y
cumplir sus deberes cívicos según los principios de la doctrina cristiana
y las directivas de las Autoridades Eclesiásticas.
De un modo semejante, la Acción Católica, que no se propone
finalidades inmediatas de carácter económico y sindical, debe dar su
valiosa aportación a la solución de la « cuestión social » ; cuestión que
se debate desde hace más de un siglo, y que pende todavía sobre el
mundo como una amenaza. A tal objeto es necesario ante todo divulgar
la doctrina social de la Iglesia, contenida en una larga serie de documentos pontificios, doctrina que Nuestro Predecesor Juan XXIII, de
f. m., ha enriquecido y puesto al día en las dos grandes Encíclicas Mater
4S6
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
et Magistra y Pacem in terris. Cuídese también de promover y de
f favorecer, dentro de los límites de las leyes vigentes, aquellas asociaciones y obras sociales que se proponen la tutela de los legítimos intereses de los trabajadores. Lo cual producirá dos buenos efectos : que se
lleve a la práctica la justicia social y que los trabajadores, para la
defensa de sus intereses, no entren en asociaciones en que corren peligro
su fé e integridad cristianas. No basta, en efecto, ocuparse de las leyes
sociales, hay que promover la asistencia, la formación, la conciencia de
las clases trabajadoras; de su adhesión a la doctrina católica y de su
acción cristiana puede depender el desarrollo y el equilibrio de la sociedad
entera.
Mas bien sabido es que no puede darse la acción sin una formación
previa, ya que la acción es hija de la idea. No se puede ser apóstol activo
si no se es buen cristiano. Y la razón fundamental está expuesta en
la Encíclica de San Pío X al Episcopado Italiano II fermo proposito/
cuando se dice: « L a Acción Católica es un verdadero apostolado para
honor y gloria de Cristo. Para llevarlo a cabo bien se necesita la gracia
divina ; y ésta no se da sino a quien está unido a Cristo. Solo cuando
hayamos formado a Jesucristo en nosotros, podremos fácilmente volverlo
a dar a las familias y a la sociedad ».
La formación de los conciencias es pues el objetivo primero e inmediato de la Acción Católica ; y ella debe tener cabida en todas las asociaciones, hasta en las de adultos, pero en modo particular en las asociaciones de niños y jóvenes en que ella se convierte en el cometido, si
no único, sí el más importante.
Una formación más profunda y especializada deberán recibir los
dirigentes de las diversas ramas de la Acción Católica, siendo como son
ellos los oficiales de esta Nuestra pacífica milicia. Para ellos pues se
habrán de promover especiales inciati vas — publicaciones, cursos de
estudio, reuniones de tipo organizativo, etc. —, puesto que de su actuación depende en buena parte la suerte de la Acción Católica.
Hay que notar que el programa de la actividad formativa, aun
teniendo un fondo común, debe diferenciarse en las diversas asociaciones
por razón de la edad, del sexo, de las condiciones, de las exigencias, de
los compromisos apostólicos de los propios inscritos. De una manera
particular se habrá de procurar que la formación sea completa, esto es,
que abrace a todos los deberes de, la vida cristiana : deberes religiosos,
* 11 mensis Iunii a. 1905.
Acta Pauli Pp. VI
457
morales, familiares, sociales, apostólicos. Así debe ser para todos los
cristianos ; tanto más para aquellos que, a semejanza de los sacerdotes,
se dedican a las obras de apostolado.
La educación apostólica es el cometido principal del Asesor Eclesiástico, que, como dispensador de la palabra y de la gracia divina, tiene
en sus manos los medios educativos más eficaces.
En la Acción Católica él realiza una misión semejante a la del Divino»
Maestro que empleó larga parte de su ministerio público en la instrucción y en el adiestramiento de sus Apóstoles. El Asesor está llamado a
preparar y a guiar a los apóstoles laicos, cooperadores del apostoladosacerdotal.
La acción del sacerdote en seno a una asociacción católica es de tal
penetración que por sí sola puede determinar sus suertes, su vitalidad,
su fecundidad. Por lo que con razón el Asesor ha sido llamado (( el alma »
de su asociación.
Con lo que también los Asesores eclesiásticos tienen necesidad depreparación : y por ello son recomendables todas las iniciativas aptas
para este fin. Tal preparación debe comenzar en el Seminario y se habrá
de considerar el apostolado de los laicos en general, y la Acción Católica
en especial, como parte de la Teología pastoral.
Es además sumamente deseable que los Sacerdotes diocesano»
encuentren colaboradores en este su vital e importante ministerio ; y
ello incluso por la insuficiencia del número, en confrontación con la amplitud de la obra. Por tanto Nos reiteramos aquí la cálida invitación, ya
dirigida por Nuestros Predecesores, a los Religiosos y a las Religiosas,
a fin de que quieran ofrecer toda su posible aportación al desarrollo dela Acción Católica, que representa hoy en día un interés común de la
Iglesia.
a
En las Asociaciones femeninas, y especialmente en las de niñas y
jóvenes, la acción de las Religiosas se presenta como un complemento
útil e indispensable de la acción del sacerdote a efectos de una educación
íntegra y eficaz. Y ello por los límites comprensibles de reserva que el
Asesor Eclesiástico debe imponerse en esta materia.
Es por lo tanto oportuno que también las Religiosas estén debidamente preparadas a este delicado e importante oficio; y a tal fin podrán
servir también para ellas reuniones de estudio y cursos promovidos
por la competente Autoridad Eclesiástica.
Otro importante subsidio para la Acción Católica, y para las demá&
formas de apostolado, debe venir de los Colegios e Institutos católicos-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
458
de educación. Se ha dicho que là vida cristiana lleva consigo el compromiso del apostolado, si bien el modo específico de dar cumplimiento a
este deber queda subordinado a la voluntaria y libre decisión de cada
uno. Por consiguiente un instituto católico que no educara para el
ejercicio del apostolado, impartiría una educación incompleta desde el
punto de vista cristiano : de los colegios católicos saldrán los futuros
dirigentes de las actividades apostólicas y de orden temporal en la
sociedad.
Para el éxito del apostolado de los seglares se necesitan también ìa
armonía de acción y la concordia de intentos. Hay que evitar dispersión
de energías y conflictos mortificantes de competencia. Por eso es necesaria una perfecta coordinación de todas las fuerzas de dentro y de fuera
de la Acción Católica.
La Acción Católica Argentina tiene ya Una estructuración que prevé
y procura la coordinación de todas sus fuerzas. Su misma organización
unitaria y concéntrica la presenta verdaderamente sicut castrorum
acies ordinata : como un ejército que tiene sus cuerpos especializados,
con sus propios mandos, por encima de los cuales existe un Estado
mayor que coordina y dirige las actividades de todos hacia objetivos
comunes.
Todo esto entra en el diseño constitucional de la Acción Católica
trazado por Pío XI, diseño que prevé, con las cuatro organizaciones
fundamentales, ya recordadas, también los órganos coordinadores, en
él plano nacional, diocesano y parroquial, y que son precisamente la
Junta Central, las Juntas diocesanas y las Juntas parroquiales.
Mas también en vuestro País, junto a las asociaciones y obras de la
Acción Católica, florecen y fructifican otras asociaciones e instituciones
que persiguen objetivos particulares de apostolado. Algunas, ricas de
méritos en el pasado, también al presente continúan su útil misión en
colaboración con la Jerarquía eclesiástica. Entre la Acción Católica
y estas otras obras de apostolado deben existir relaciones de recíproca
estima y benevolencia, de fraternal inteligencia y de mutua colaboración,
visto que todas ellas, aunque por caminos distintos, y con diversos
medios, marchan hacia la misma meta suprema : la instauración del
reino de Dios.
Estas buenas y ventajosas relaciones fueron muchas veces recomendadas por nuestros venerados Predecesores, y particularmente por
5
3
Cant. 6, 3.
Acta Pauli Pp. VI
459
Pío XII de f. m., el cual afirmó claramente la necesidad de que entre la
Acción Católica y las demás instituciones hermanas « exista una mutua
benevolencia, una amplia comprensión, una sincera cooperación; dotes
y virtudes que tienen su raíz por un lado en el celo purísimo de la gloria
de Dios y de la salvación de las almas, que a todas inflama, y por otro
en el hecho de pertenecer, sacando de ahí el jugo vital, al mismo cuerpo
místico de Cristo » .
6
A fin pues de que estas relaciones ideales se traduzcan en hechos
concretos, vosotros habéis querido valeros de órganos determinados de
coordinación general la cual, naturalmente, debe efectuarse mirando
a los objetivos comunes del apostolado católico, y respetando la fisonomía y la autonomía de cada una de las partes coordinadas.
Para obtener más seguramente tales objetivos, se considera oportuno
que cada una de las partes, salva siempre una equitativa y sabia valoración de ellas, queden manteniendo un mismo plano e idéntica condición
de igualdad; lo que a su vez se conseguirá más fácilmente si la presidencia de los órganos coordinadores está en manos de la misma Jerarquía Eclesiástica o de representantes de ella en cualidad de delegados.
Es evidente en efecto que la Jerarquía Eclesiástica, teniendo la responsabilidad sobre todas las asociaciones y formas de apostolado, es là más
indicada para demostrar la superioridad y la imparcialidad de la
dirección.
Con el concurso armónico de todas las fuerzas católicas, ciertamente
bendecido y fecundado por Dios, vosotros podréis no solo mantener
intacto el patrimonio de la fe religiosa, decoro y gloria de vuestro
pueblo, sino también hacerlo fructificar en todos los sectores de la
vida : individual, familiar y social. Y ello será también fuente y además garantía de incesante progreso espiritual y aun temporal, progreso
que Nos de todo corazón deseamos.
Con estos votos y plegarias Nos complacemos en otorgarte a tí, querido Hijo, a los demás Arzobispos y Obispos de esa querida Nación lo
mismo que al Clero, Religiosos, Religiosas y fieles una especial Bendición Apostólica.
El Vaticano, 12 de abril de 1964.
PAULUS PP. VI
* Allocut. ad Itálicos sodales Act. Cath. á. 4 Sept. 1920: A. A. 8. XXXII (1940), p. 369.
460
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
ACTA SS. CONGREGATIONUM
SACRA CONGREGATIO CONSISTORIALIS
i
PROVISIO ECCLESIARUM
Sanctissimus Dominus Noster Paulus Divina Providentia Pp. V I ,
successivis decretis Sacrae Congregationis Consistorialis, singulas quae
sequuntur Ecclesias de novo Pastore dignatus est providere, nimirum:
die 13 Ianuarii 1964• — Titulari episcopali Ecclesiae Arensi in Numidia praefecit R. D. Gabrielem Diaz Cueva, Secretarium curiae archiepiscopalis Conchensis in Aequatore, quem deputavit Auxiliarem Excmi
P. D. Caesaris Antonii Mosquera Corral, Archiepiscopi Guayaquilensis.
die 2 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Telmissenae R. P.
D, Ioannem Wiesen, e Societate Verbi Divini, Praelatum nullius
Ssmae Incarnationis et Paranensis Superioris.
die 7 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Ceramensi R. P.
Paulum Muñoz Vega, e Societate Iesu, quem constituit Coadiutorem
sedi datum Emi P. D. Caroli Mariae S. R. E. Cardinalis de la Torre,
Archiepiscopi Quitensis.
die 15 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Metensi R. D.
Franciscum Kuharic, e clero archidioecesis Zagrabiensis, curionem in
oppido vulgo « Samobor » cognominato, quem deputavit Auxiliarem
Excmi P. D. Francisci Seper, Archiepiscopi Zagrabiensis.
die 25 Februarii. — Titulari episcopali Ecclesiae Centurionensi
R. P. Albertum Trevisan, sodalem Societatis Apostolatus Catholici,
quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Iosephi Newton de Almeida
Batista, Vicarii Castrensis in Republica Brasiliana et Archiepiscopi
Brasiliapolitani.
— Titulari episcopali Ecclesiae Hierapolitanae in Isauria R. D. Iosephum Albertum Lopes de Castro Pinto, Canonicum honorarium Capi-
Sacra Congregatio Consistorialis
461
tuli metropolitani et directorem spiritus Seminarii S. Iosephi in archidioecesi S. Sebastiani Fluminis Ianuarii, quem deputavit Auxiliarem
Emi P. D. Iacobi S. R. E. Cardinalis de Barros Cámara, Archiepiscopi
S. Sebastiani Fluminis Ianuarii.
— Titulari episcopali Ecclesiae Muliensi R. D. Valdir Calheiros de
Nováis, Canonicum honorarium Capituli metropolitani et parochum
S. Francisci Xaverii in archidioecesi S. Sebastiani Fluminis Ianuarii,
quem deputavit Auxiliarem Emi P. D. Iacobi S. R. E. Cardinalis de
Barros Cámara, Archiepiscopi S. Sebastiani Fluminis Ianuarii.
die 12 Martii. — Metropolitanae Ecclesiae Olindensi et Recifensi
Exc. P. D. Helderum Pessôa Cámara, hactenus Archiepiscopum titularem Salditanum.
— Cathedrali Ecclesiae Uruguaianensi Exc. P. D. Augustum Petro ,
hactenus Episcopum Vaccariensem.
1
die 25 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Bauropolitanae, noviter erectae, Exc. P. D. Vincentium Marchetti Zioni, hactenus Episcopum titularem Lauzadenum.
— Titulari episcopali Ecclesiae Belalitanae R. P. D. Romaeum Alberti, Vicarium Generalem archidioecesis S. Pauli in Brasilia, quem
deputavit Auxiliarem Emi P. D. Caroli Carmeli S. R. E. Cardinalis de
Vasconcellos Motta, Archiepiscopi eiusdem archidioecesis S. Pauli in
Brasilia.
die 28 Martii. — Cathedrali Ecclesiae Vaccariensi Exc. P. D. Henricum Gelain, hactenus Episcopum Linensem.
die 2 Aprilis. — Cathedrali Ecclesiae Guaxupensi Exc. P. D. Iosephum de Almeida Batista Pereira, hactenus Episcopum Septemlacunensem.
die k Aprilis. — Titulari episcopali Ecclesiae Autentensi R. P. D.
Lucianum Metzinger, sodalem Congregationis Sacrorum Cordium Iesu
et Mariae necnon adorationis perpetuae Ssmi Sacramenti altaris, Praelatum nullius Ayaviriensem.
die 13 Aprilis. — Titulari pro hac vice archiepiscopali Ecclesiae
Egnatiensi Exc. P. D. Ludovicum Lévesque, hactenus Episcopum Hearstensem, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis Excmi
P. D. Caroli Eugenii Parent, Archiepiscopi S. Germani.
die 18 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae Apparitiopolitanae, noviter erectae, Emum P. D. Carolum Carmelum S. R. E. Cardinalem de
Vasconcellos Motta, hactenus Archiepiscopum S. Pauli in Brasilia.
462
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
die 24 Aprilis. — Praelaturae nullius Coaritanae, noviter erectae,
R. P. Marium Robertum Anglim, e Congregatione Ssmi Redemptoris.
— Coadiutorem cum iure successionis Excmi P. D. Francisci Xaverii
Rey, Episcopi titularis Phacusiensis et Praelati nullius Guajaramirensis, R. P. Robertum Gomes de Arruda, sodalem Tertii Ordinis Regularis S. Francisci.
die 28 Aprilis. — Metropolitanae Ecclesiae S. Ludovici in Maragnano
Exc. P. D. Ioannem Iosephum da Mota e Albuquerque, hactenus Episcopum Sobralensem.
— Cathedrali Ecclesiae Crateopolitanae, noviter erectae, Exc. P. D.
Antonium Fragoso, hactenus Episcopum titularem Ucrensem.
die 8 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Burunitanae R. P. D.
Pium A. Benincasa, Antistitem Urbanum, e dioecesi Buffalensi, Sacro
Consilio addictum publicis accurandis negotiis, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Iacobi A. Me Nulty, Episcopi Buffalensis.
die llf Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Cufrutensi R. P. D. Stanislaum I. Brzana, Antistitem Urbanum, parochum Reginae Pacis e
dioecesi Buffalensi, quem deputavit Auxiliarem Excmi P. D. Iacobi A.
Me Nulty, Episcopi Buffalensis.
die 19 Maii. — Titulari pro hac vice archiepiscopali Ecclesiae Marcellianensi Exc. P. D. Andream Pailler, hactenus Episcopum titulo Adadensem, quem constituit Coadiutorem cum iure successionis Excmi P. D.
Iosephi Mariae Martin, Archiepiscopi Rothomagensis.
die 20 Maii. — Metropolitanae Ecclesiae Caesaraugustanae Exc. P. D.
Petrum Cantero Cuadrado, hactenus Episcopum Huelvensem.
—
' > Cathedrali Ecclesiae Celsonensi Exc. P. D. Iosephum Bascufiana
Llópez, hactenus Episcopum Civitatensem.
die 24 Maii. — Titulari episcopali Ecclesiae Sillitanae Exc. P. D.
Gregorium Falconieri, hactenus Episcopum Conversanensem.
Sacra Congregatio Consistorialis
463
II
N I C O T R I E N S I S ET T R O P I E N S I S
COSENTINAE-NEOCASTRENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Cum territorium dioecesis Tropiensis, cui aeque principaliter unita
est Ecclesia Mcotriensis, ita intermissum sit ut id incongruum appareat
et animarum, quo par est, navandam curam admodum praepediat,
opportunum visum est a memorata dioecesi Tropiensi dismembrare territorii partem quae, ad septentrionem patens, ab illa regione disiuncta
est in qua Episcopalis sedes consistit, eamque finitimis dioecesibus adnectere.
Quapropter Ssmus Dominus Noster Paulus, Divina Providentia
Pp. V I , ratus huiusmodi finium immutationem spirituali animarum
saluti vere cessuram, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium vel habere praesumentium consensu, praesenti Consistoriali Decreto, a dioecesi Tropiensi distrahit:
a) novem municipia vulgo nuncupata « Aiello Calabro », « Serra
d'Aiello », « Amantea », « S. Pietro in Amantea », « Belmonte Calabro », « Cleto », « Falconara Albanese », « Fiumefreddo Bruzio » et
(( Longobardi » necnon duos pagos vulgo « Laghitelli » et « Terrati »,
atque archidioecesi Cosentinae perpetuo adsignat;
ö) tria alia municipia appellata « Falerna », « Nocera Tirinese », et
(( S. Mango d'Aquino », eaque dioecesi Neocastrensi perpetuo adnectit.
Mandat insuper eadem Sanctitas Sua ut documenta et acta territoria dismembrata, clericos, fideles et bona temporalia forte respicientia,
a Curia Tropiensi ad Curias, quarum interest, quam primum transmittantur.
Ad clerum vero quod attinet statuit ut, simul ac praesens Decretum
ad effectum deductum fuerit, sacerdotes Ecclesiae illi censeantur adscripti in cuius territorio beneficium vel officium legitime detinent;
ceteri autem sacerdotes, clerici Seminariique tirones illi dioecesi incardinati censeantur ubi legitimum habeant domicilium.
Ad haec omnia exsecutioni mandanda Ssmus Dominus Noster Excmum
P. D. Ioannem Ferro, Archiepiscopum Metropolitanum Rheginensem
deputare dignatus est, necessarias et opportunas eidem tribuens f acu!
464
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
tates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur, quemlibet virum in
«ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito ad S. Congregationem Consistorialem, quam primum, authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Quibus super rebus praesens edi iussit Consistoriale Decretum,
perinde valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Contrariis quibusvis minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus S. Congregationis Consistorialis, die
16 mensis Decembris anno 1963.
CAROLUS
Card. CONFALONIBRI, a Secretis
L. $ S.
f Franciscus Carpino, Archiep. tit. Serdicen., Adsessor
III
MEXICANAE - TOLUCENSIS
DECRETUM
De mutatione finium
Maiori Christifidelium spirituali bono prospiciens, Excmus P. D.
Aloisius Raimondi, Archiepiscopus titularis Tarsensis, in Republica
Mexicana Apostolicus Delegatus, ab Apostolica Sede expostulavit ut
limites, quibus in praesens archidioecesis Mexicana et dioecesis Tolucensis circumscribuntur, aliquantulum immutarentur ac aptius disponerentur.
Sacra Congregatio Consistorialis, attento favorabili voto Excmorum
quorum interest Ordinariorum locorum, rata petitam immutationem
aeternae animarum saluti cessuram, vigore specialium facultatum sibi
a Ssmo Domino Nostro Paulo, Divina Providentia Pp. V I , tributarum, oblatis precibus benigne annuendum censuit.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere práesumentium consensu, praesenti Consistoriali Decreto ab
archidioecesi Mexicana distrahit territoria municipiorum vulgo Acambay, Aculeo, Morelos, Polotitlan, Temascalcingo et Timilpan nuncupatorum eademque perpetuo dioecesi Tólùcensi adnectit, mutatis, hac
ratione, utriusque circumscriptionis ecclesiasticae'finibus;
Sacra Congregatio Consistorialis
465
Mandat insuper Sacra Congregatio Consistorialis ut documenta et
acta praefatorum territoriorum clericos, fidèles et bona temporalia
respicientia a tabulario Curiae metropolitanae Mexicanae âd Curiae
Tolucensis archivum, quam primum, transmittantur.
Ad clerum vero quod attinet statuit ut, simul' ac praesens Cohsistoriaîê Decretum ad effectum deductum fuerit,- sacerdotes Ecclesiae
illi censeantur adscripti in cuius territorio ecclesiasticum beneficium
aut officium legitime detinent; ceteri autem sacerdotes, clerici Seminariique tirones dioecesi illi incardinati maneant vel incardinentur inclinis territorio legitimum habeant domicilium.
Ad haec perficienda Sacra Congregatio Consistorialis memoratum
Excmum P . D . Aloisium Raimondi deputat, necessarias et opportunas eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo
agitur, quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, ònere
imposito ad eamdem Sacram Congregationem, cum primum fas erit,
authenticum exemplar actus peractae exsecutionis remittendi.
Quibus super rebus praesens edit CòhsistÒriale Decretum perinde
Valiturum ac si Apostolicae sub plumbo ÍJitteraé datae forent.
Contrariis quibuslibet minime obstantibus.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis.,
die 13 Ianuarii 1964.
; Î
CAROLUS
L. & S.
Card.
CONPALOXIERI,
a Secretis,
'
f Fransciscus Carpino, Archiep. Serdicen,. Adsessor
IV
J ANUARIENSIS - PARACATUENSIS
DECRETUM
De mutatione finium dioecesium
Maiori animarum bono consulentes, ExcíM PP. DD. Ioannes Baptista Przyklenk, Episcopus Januariensis, et Raymundus Lui, Episcopus
Paracatuensis, praehabito favorabili voto Excmi P. D. Ar mandi Lombardi, Archiepiscopi tit. Caesariensis Philippi et in Brasilia Apostolici
Nuntii, ab Apostolica Sede expostulaverunt, ut fines dioecesium sibi
concreditarum aliquantulum immutarentur et ita aptius disponerentur.
30 - ACTA, vol. VI, n. 7. — 27-6-1964.
466
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
Haec Sacra Congregatio Consistorialis, rata huiusmodi immutationes animarum aeternae saluti profuturas, vigore specialium facultatum,
sibi a Ssmo Domino Nostro Paulo, Divina Providentia Pp. V I , tributarum, oblatis precibus annuere dignata est.
Quapropter, suppleto, quatenus opus sit, eorum interesse habentium
vel habere praesumentium consensu, praesenti Decreto distrahit a dioecesi Januariensi territoria municipiorum, prouti nunc lege civili circumscribuntur, quae vulgo nuncupantur Arinos et Formoso, eaque tribuit dioecesi Paracatuensi.
Omnia acta et documenta praefata territoria respicientia a tabulario
Curiae Januariensis ad tabularium Curiae Paracatuensis, quam primum,
transmittantur; ad clerum vero quod attinet, haec Sacra Congregatio
decernit ut, simul ac praesens Decretum ad effectum deductum fuerit,
sacerdotes in memoratis territoriis beneficium aut oflicium ecclesiasticum legitime detinentes, clerici Seminariique tirones legitimum domicilium habentes, incardinati sint dioecesi Paracatuensi.
Ad haec omnia perficienda haec Sacra Congregatio memoratum
Excmum P. D. Armandum Lombardi deputat, necessarias et opportunas
eidem tribuens facultates etiam subdelegandi, ad effectum de quo agitur,
quemlibet virum in ecclesiastica dignitate constitutum, onere imposito
ad eamdem S. Congregationem authenticum exemplar actus peractae
exsecutionis remittendi.
Quibus super rebus praesens edit Consistoriale Decretum perinde
valiturum ac si Apostolicae sub plumbo Litterae datae forent.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis Consistorialis,
die 20 mensis Ianuarii anno 1964.
CAROLUS
Card. CONPALONIBRI, a Secretis
L. © S.
f Franciscus Carpino, Archiep. Serdicen., Adsessor
Sacra Congregatio de Propaganda Fide
467
SACRA CONGREGATIO DE PROPAGANDA FIDE
SIMLENSIS
(CHANDIGARHENSIS)
DECRETUM
De mutatione nominis dioecesis
Cum Excmus Dominus Ioannes Burke, Episcopus Simlensis, proposuisset ut hodiernae denominationi dioeceseos Simlensis nomen adderetur urbis Chandigarh, ita ut deinceps eadem dioecesis appellaretur
Simlensis et Chandigarhensis, Sacra haec Congregatio de Propaganda
Pide, re mature perpensa, optatis praelaudati Praesulis inhaerendum
censuit.
Quare eadem Sacra Congregatio, vigore specialium facultatum sibi
a Sanctissimo Domino Nostro Paulo Div. Prov. Papa VI concessarum,
supramemoratam propositionem adprobavit ac praesens in re Decretum
confici iussit.
Datum Romae, ex Aedibus Sacrae Congregationis de Propaganda
Fide, die 12 mensis Maii a. D. 1964.
G. P. Card. AGAGIANIAN, Praefectus
h.
gjt S.
t Petrus Sigismondi, Archiep. tit. Nèap. in Pisidia, a Secretis
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
468
ACTA TRIBUNALIUM
SACRA ROMANA ROTA
Citatio
edictalis
TORNACEN.
Nullitatis matrimonii (Horlin - Carte)
Cum ignoretur locus actualis commorationis dominae Rodulfae
Carte, in causa conventae, eamdem citamus ad comparendum, vel per
se> vel per procuratorem legitime constitutum, coram Tribunali Sacrae
Romanae Rotae (Piazza della Cancelleria, 1 - Roma), pro hora undecima
diei 25 Iulii 1964, ad concordanda dubia, vel ad infrascripta dubia Subscribenda :
» 1) An nova causae propositio concedenda sit, in casu; et quatenus
affirmative :
2) An sententia Rotalis diei 28 Iunii 1961 confirmanda vel infirmanda sit, in casu.
Ordinarii locorum, parochi aliique notitiam habentes commorationis
praedictae doniinae Rodulfae Carte, curare debent ut ipsa de hac edictali
citatione rite moneatur. *
Boleslaus Filipiak, Ponens
Ex Cancellaria Tribunalis S. R. Rotae, die 6 Maii a. 1964.
Marius F. Pompedda, Notarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Rodolpha Carte,
défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître, par propre
personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal
Tribunal Vicariatus Urbis
469
de la S. Rote Romaine (Roma, Palazzo della Cancelleria) le 25 juillet 1964,
à 11 heures, pour concorder ou souscrire lès doutés ci-dessous rapportés:
1) y-a-t-il lieu d'accorder que la cause soit proposée à nouveau, dans
le cas? Et dans l'affirmative :
2) la sentence du Tribunal de la Rote en date du 28 juin 1961 doit-elle
être confirmée ou infirmée, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence de ladite Rodolpha Carte devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
TRIBUNAL VICARIATUS URBIS
Citationes
edictales
I
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Caruso - Firmani)
Cum ignoretur locus actualis commorationis domini Marcelli Piiv
manij in causa de qua supra conventi, eundem citamus ad comparendum
coram Tribunali Primae Instantiae Vicariatus Urbis (Piazza S. Callisto, 16 - Roma), aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, in
diem 1 Octobris 1964, hora nona, pro concordatione sequentis dubii :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedictae partis conventae, domini Marcelli
Firmani, curare debent ut ipse de hac edictali citatione rite moneatur. *
Philippus Giannini, Iudex Instructor
Ex Aedibus Tribunalis Vicariatus Urbis, die 15 Maii 1964.
V. Frazzano, Cancellarius
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M. Marcel Firmani,
défendeur en cette cause, nous le citons à comparaître, par propre personne
470
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
on par un procureur légitimement constitué, au siège du Tribunal du Vicariat
de Rome (Piazza S. Callisto, 16 - Roma), le 1 octobre 1964, à 9 heures, pour
•concorder le doute ci-dessous rapporté:
er
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas f
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance du lieu de la résidence dudit M. Marcel Firmani, devront, dans la
mesure du possible, l'avertir de la présente citation.
II
ROMANA
Nullitatis matrimonii (Benassi - Mantilla)
Cum ignoretur locus actualis commorationis dominae Mariae Christianae Mantilla Mosquera, in causa de qua supra conventae, eamdem
citamus ad comparendum coram Tribunali Primae Instantiae Vicariatus Urbis (Piazza S. Callisto, 16 - Roma), aut per se aut per procuratorem legitime constitutum, in diem 10 Augusti 1964, hora nona, pro
concordatione sequentis dubii :
An constet de nullitate matrimonii, in casu.
Ordinarii locorum, parochi, fideles quicumque notitiam habentes
actualis commorationis praedictae dominae Mariae Christinaé Mantilla
Mosquera, curare debent ut ipsa de hac edictali, citatione rite moneatur. *
Aemilius Boccalini, Iudex Instructor
Ex Aedibus Tribunalis Vicariatus Urbis, die 21 Maii 1964.
V. Frazzano, Cancellarius.
* Etant inconnu le lieu de la demeure actuelle de M.me Marie Christine
Mantilla Mosquera, défenderesse en cette cause, nous la citons à comparaître,
par propre personne ou par un procureur légitimement constitué, au siège
du Tribunal du Vicariat de Rome (Piazza S. Callisto, 16 - Roma) le 10 août
.1964, à 9 heures, pour concorder le doute ci-dessous rapporté:
Conste-t-il de la nullité du mariage, dans le cas?
Les Ordinaires des lieux, les curés, les prêtres, les fidèles ayant connaissance dû lieu dé la résidence de ladite Marie Christine Mantilla Mosquera,
devront,: dans la mesure du possible, l'avertir de la présente citation:
: :
iii
Diarium Romanae Curiae
DIARIUM ROMANAE CURIAE
Lunedì, 11 maggio 1 9 6 4 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto
in Visita ufficiale Sua Maestà il Re
Hussein
I, Sovrano del Re-
gno Hascemita di Giordania.
Martedì, 12 maggio 1 9 6 4 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere Credenziali, Sua Eccellenza il Dott.
Cañabate,
Antonio
Garrigues
y
Diaz-
Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario di
Spagna.
Martedì, 19 maggio 1964, il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Dott.
Oscar
Cabello,
Amba-
sciatore Straordinario e Plenipotenziario del Paraguay.
Martedì, 26 maggio 1 9 6 4 , il Santo Padre Paolo VI ha ricevuto in solenne Udienza, per la presentazione delle Lettere
Credenziali, Sua Eccellenza il Dott.
Reinaldo
Leandro
Mora,
Ambasciatore Straordinario e Plenipotenziario del Venezuela.
SACRA CONGREGAZIONE DEI RITI
Martedì 5 maggio 1964, nel Palazzo Apostolico Vaticano si è adunata la
S. Congregazione dei Riti preparatoria, nella quale gli Emi e Revmi Signori
Cardinali e i Revmi Prelati Officiali e Consultori teologi hanno discusso
sulle virtù eroiche dei Servi di Dio :
1. Ezechiele Moreno Diaz, Véscovo di Pasto, dell'Ordine degli Eremitani Recolletti di S. Agostino;
2. Charbel Makhlouf, sacerdote professo dell'Ordine Antoniano Libanése dei Maroniti.
Sono state esaminate inoltre le relazioni dei censori teologi su gli scritti
della Serva di Dio Maria Giuseppina di Gesù Crocifìsso, monaca professa
Carmelitana.
" ' '
;
;
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
472
Martedì 19 maggio 1964, nel Palazzo delle Congregazioni si è adunata la
S. Congregazione dei Riti antepreparatoria, nella quale i Revmi Prelati Officiali e i Revmi Consultori teologi hanno discusso sulla eroicità delle virtù
della Serva di Dio Raffaella Ybarra, vedova Villalonga, fondatrice dell'Istituto delle Suore degli Angeli Custodi.
SEGRETERIA DI STATO
NOMINE.
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante,
si è degnato di nominare:
Assistenti al Soglio Pontificio :
12 gennaio 1964. S. E. Revma Monsig. Scharmach Leone Isidoro, Vescovo
tit. di Mostene.
5 febbraio »
S. E. Revma Monsig. Cogoni Francesco, Vescovo di
Ozieri.
Protonotari Apostolici adi instar participantium:
co
29 luglio 1963. Monsig. Fortini Carlo (Bologna).
30 settembre »
Monsig. Huneeus Cox Alessandro (Santiago de Chile).
9 gennaio 1964. Monsig. Isaza Mejia Carlo (Manizales).
febbraio
» Monsig. Hellriegel Martino B. (Saint Louis).
21
»
» Monsig. Marcón Giuseppe F. (Morón).
»
»
» Monsig. Presas Giovanni A. (Morón).
29
»
» Monsig. Golombek Oscar (Köln).
»
»
» Monsig. Humphrey Guglielmo C. (New York).
5 marzo
» Monsig. Sioli Amerigo (Mondovì).
»
»
» Monsig. Falcón Morales Armando (Valencia, Venezuela).
,12
»
» Monsig. Behrendt Antonio (Gdañsk).
21
»
» Monsig. Jaglowski Antonio (Luck).
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di nominare:
7
marzo
1
aprile
1964. Il Revmo Padre Cuoq Giuseppe, dei Missionari d'Africa,
Consultore della Sacra Congregazione, per la
Chiesa Orientale.
»
Gli Emi e Revmi Signori Cardinali König Francesco, Alfrink Bernardo Giovanni e Antoniutti Ildebrando, Membri della Pontificia Commissione
per gli Studi Biblici.
Diarium Romanae Curiae
11
aprile
16
»
»
»
473
1964. Gli Emi e Revmi Signori Cardinali Agagianian Gregorio
Pietro,. Forni Efrem e Heard Guglielmo Teodoro, Membri (Letta Sacra Congregazione dei
Riti.
» S. E. Revma Monsig. Vanni Pacifico Giulio, Arcivescovo
tit. di Proconneso, Consultore della Sacra Con
gregazione del Concilio.
»
Il Revmo Padre Arnal Luigi, dei Benedettini, Consultore
della Sacra Congregazione dei Religiosi.
Con Biglietti della Segreteria di Statoli Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante, si è degnato di annoverare fra i Consultori della Pontificia
Commissione per la revisione del Codice di Diritto Canonico :
Le Loro Eccellenze Revme i Monsignori:
Giuseppe Schneider, Arcivescovo di Bamberg (Germania);
Lorenzo Giuseppe Shehan, Arcivescovo di Baltimore (Stati Uniti) ;
Luigi Del Rosario, Arcivescovo di Zamboanga (Filippine) ;
Francesco Marty, Arcivescovo di Reims (Francia) ;
Pietro Palazzini, Arcivescovo tit. di Cesarea di Cappadocia (Italia);
Dino Staffa, Arcivescovo tit. di Cesarea di Palestina (Italia) ;
Paolo Philippe, Arcivescovo tit. di Eracleopoli Maggiore (Francia);
Vincenzo Enrique y Tarancón, Vescovo di Solsona (Spagna);
Francesco Vennera, Vescovo di San Nicolás de los Arroyos (Argentina) ;
Guglielmo Maria van Zuylen, Vescovo di Liége (Belgio) ;
Enrico Maria Janssen, Vescovo di Hildesheim (Germania) ;
Giuseppe Antonio Dämmert Bellido, Vescovo di Cajamarca (Perù);
Enrico Mazerat, Vescovo di Angers (Francia) ;
Stanislao Lokuang, Vescovo di Tainan (Formosa);
Luigi Oldani, Vescovo tit. di Gergi (Italia);
Raimondo Arrieta Villalobos, Vescovo di Tilaran (Costa Rica) ;
Luigi Oivardi, Vescovo tit. di Tespia (Italia) ;
Ildefonso Sansierra, Vescovo tit. di Oreo (Argentina);
Gerolamo Podestà, Vescovo di Avellaneda (Argentina) ;
Raffaele Sarmiento Peralta, Vescovo di Ocaña (Colombia) ;
Michele Balaguer, Vescovo tit. di Castel Minore (Uruguay);
Giovanni Kaldany, Vescovo tit. di Cunavia (Israele).
Gli Illmi e Revmi Monsignori :
Boleslao Filipiak (Polonia) ;
Pietro Mattioli (Italia) ;
Aurelio Sabattani (Italia) ;
Agostino Casaroli (Italia) ;
Antonio Mauro (Italia) ;
Giuseppe Graneris (Italia) ;
Albino Gallétto (Italia) ;
Achille Glorieux (Francia) ;
Giuseppe Michele Pinto (Brasile) ;
-474
Acta Apostolicae Sedis - CotnméntarmmOfficiate
Giuseppe Sette (italia) ;
Pietro Andrieu-Guitancourt (Francia) ;
Patrizio Francesco Cremin (Irlanda);
Saverio Paventi (Italia) ;
Domenico Oorsellini (Italia).
I Revmi Monsignori:
Nicola Morsdorf (Germania) ;
Guglielmo Onclin (Belgio);
-Giorgio Bafeh (Gerusalemme) ;
Giuseppe De Castro Nery (Brasile).
I Revmi Sacerdoti :
Alvaro Del Portillo (Spagna) ;
Enrico Flatter (Germania) ; .
.
Giovanni Battista Chen (Formosa) ;
Giorgio Gallen (Australia) ; ....
Simone Lourdusamy (India) ;
»Stefano M'Bunga (Tanganyïka) ; .
Manik Mittukumaru (Ceylon) ;
Vincenzo Che Chen Tao, (Cina) ;
Gabriele Thohey (Birmania) ;
Ignazio Nguyen Trong Hong (Viet-Nam) ; .
Giuseppe Tapa jos (Brasile) ;
Giorgio Medina (Chile) ;
Fernando Retamal (Chile).
I Revmi Padri :
Ulrico Beste, dei Benedettini ;
Atanasio Gregorio Welykyi, dei Basiliani di S. Giosai'at ;
Cristoforo Berutti, dei Predicatori ;
Adolfo Ledwolorz, dei Frati Minori;
Guglielmo O'Connell, dei Frati Minori ;
Pietro Tocanel, dei Frati Minori Conventuali ;
Daniele Faltin, dei Frati Minori Conventuali ;
Gommaro Michiels, dei Frati Minori Cappuccini ;
Raimondo Bidagor, della Compagnia di Gesù ;
Pietro Huizing, della Compagnia di Gesù;
Edoardo Regatillo, della Compagnia di Gesù ;
>
Antonio Leite, della Compagnia di Gesù ;
Tarcisio Ariovaldo Amaral, dei Redentoristi ;
r
Giuseppe Rousseau, dei Missionari Oblati di Maria; * t
Emilio Fogliasso, dei Salesiani ;
¡
Giorgio Vromant, dei Missionari di Scheut.
>
L'Illmo Signor Prof. :
Pio Ciprotti (Italia).
•;?:**
475
Diarium Romanae Curiae
ONORIFICENZE
Con Brevi Apostolici il Santo Padre Paolo VI, felicemente regnante,
si è degnato di conferire :
L'Ordine dello Speron d'Oro :
14 marzo 1964. A Sua Maestà Federico IX, Re di Danimarca.
9 maggio
» A Sua Maestà Hussein I Ibn Tallal, Sovrano del Regno
Hascemita di Giordania.
Il Collare dell'Ordine Piano :
13
marzo
1964. A S. E. il Dott. León Valencia Guglielmo, Presidente
della Repubblica di Colombia.
La Gran Croce dell'Ordine Piano:
21
marzo
9 maggio
1964. A S. E. il sig. Foncha John, Vice-Presidente della Repubblica del Cameroon e Primo Ministro del
West Cameroon.
» A Sua Altezza lo Sherif Hussein Ibn Nasser, Primo Ministro del Regno di Giordania.
La Gran Croce dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
2 marzo 1964. A S. E. il sig. Amanze Njoku Raimondo (Nigeria).
25
»
» A S. E. il Dott. Houben Francesco Giuseppe (Olanda).
6 aprile
Al sig. Boldrini Marcello (Milano).
13
Al sig. Wern Eigil (Danimarca).
»
9 maggio
» A S. E. Said el Mufti (Giordania).
»
»
» A S. E. Bahjat Talhouni (Giordania).
» A S. E. Akef el Faez (Giordania).
»
» A S. E. Dr. Shawkat Sati (Giordania).
A S. E. Dr. Hazem Nuseibah (Giordania).
»
»
» A S. E. Dr. Antoun Atalia (Giordania).
»
» A S. E. Dr. Amedeo Guillet (Italia).
»
A S. E. il Conte Dino Secco Suardo (Italia).
»
La Gran Croce dell'Ordine di San Gregorio Magno, classe militare:
9 maggio 1964. A Sua Altezza il Brigadiere Sherjf; Nasser ben Jamìl
(Giordania).
A
S
.
E.
il
Generale Habes Pacha tyÇajali (Giordania).
»
»
La Gran Croce dell'\Ord\ine di san Silvestro Papa:
:
19 febbraio 1964. A l sig. Vollmer Alberto F. (Caracas).
59
»
» Al sig. Ramponi Anselmo (Milano). '
maggio
» A S. E. Saleh èl -Majali (Giordania).
;
\
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
476
9 maggio 1964. A
A
»
»
»
A
»
»
A
' • »
A
»
»
A
A
A
»
Sua Altezza l'Emiro Baad ben Zeid (Giordania).
S. E. Io Sheikh Abdallah Ghoshé (Giordania).
S. E. Daoud Abou Ghazali (Giordania).
S. E. Sayyed Adel Shmayleh (Giordania).
S. E. Sayyed Iklil Sati (Giordania).
S. E. Zuhair ei Moufti (Giordania).
S. E. il Generale Akkash Pacha ez-Zaben (Giordania).
S. E. Salah Abu Zeid (Giordania).
Con Biglietti della Segreteria di Stato il Santo Padre Giovanni XXIII,
di venerata memoria, si degnò di conferire:
La Placca dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile :
17
marzo
1963. Al sig. Blaize de MaisOhneuve Emilio (Lavai).
La Commenda dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
15 dicembre 1962. Al sig.
9 marzo 1963. Al sig.
»
»
» Al sig.
17
Al sig.
»
»
» Al sig.
30
Al sig.
20 aprile
» Al sig.
27
Al sig.
»
»
»
» Al sig.
»
Al sig.
»
4 maggio
» Al sig.
»
»
» Al sig.
»
»
» Al sig.
» Al sig.
Al sig.
»
»
17
Al sig.
»
» Al sig.
»
Al sig.
»
»
25
» Al sig.
Walsh Tommaso (Newark).
Johanny Raimondo (Beirut).
U Mya Pietro (Rangoon).
Wills Francesco Reed (Allentown).
McFadden Ugo (Allentown).
Ribollet Alberto (Nice).
Fryns Lorenzo (Liége).
Söndergaard Carlo (Kòbenhavn).
Poworoznyk Hnat Enrico (Toronto degli Ucraini).
Roman Stefano B. (Toronto degli Ucraini).
Wärmoes Francesco (Brugge).
Canaletti Gaudenti Alberto (Roma).
Segagni Siro (Torino).
Lozano de la Fuente Rodrigo (Cuenca).
Ruipérez del Gallego Guglielmo (Cuenca).
Benagiano Andrea (Roma).
Carruba Antonino (Roma).
Messina Dionigi (Roma).
Bartolozzi Dino (Firenze).
Il Cavalierato dell'Ordine di san Gregorio Magno, classe civile:
11 agosto 1962. Al
26 settembre »
Al
»
»
» Al
10 novembre »
Al
»
Al
»
»
15 dicembre
Al
»
»
» Al
»
» Al
Al
»
»
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
sig.
Songeur Francesco Leone (Nancy).
Roberts Riccardo (Miami).
Walker Irvino Nolan (Miami).
Schmied Guglielmo (Austria).
de Hammer Edmondo (Austria).
Breslin Giovanni (Newark).
Cavaléro Giovanni (Newark).
Davis Giorgio (Newark).
Hall Giovanni (Newark).
477
Diarium Romanae Curiae
15 dicembre 1962. Al sig.
»
Al sig.
»
»
»
Al sig.
»
»
Al sig.
»
Al sig.
»
»
» Al sig.
»
»
Al sig.
»
29
» Al sig.
26 gennaio 1963. Al sig.
»
Al sig.
»
Al sig.
»
»
»
Al sig.
»
Al sig.
»
Al sig.
»
»
2 febbraio
»
Al sig.
»
»
» Al sig.
Al sig.
»
marzo
Al sig.
»
»
Al sig.
Al sig.
»
Al sig.
»
»
Al sig.
Al sig.
»
»
Al sig.
»
Al sig.
))
»
Al sig.
»
Al sig.
»
30
Al sig.
»
»
Al sig.
»
»
»
Al sig.
»
Al sig.
»
»
Al
sig.
»
»
Al
sig.
»
»
»
Al sig.
»
Al sig.
»
»
»
Al sig.
»
16 aprile
20
» Al sig.
Al sig.
»
»
Al sig.
27
»
Al sig.
»
Al
sig.
»
»
»
»
Al
sig.
»
»
»
Al sig.
»
»
Al sig.
D)
Al sig.
4 maggio
»
»
»
Al sig.
»
Al sig.
Al sig.
»
»
Al sig.
10
Kelly Andrea (Newark).
Mahon Matteo (Newark).
Me Mahon Giacomo (Newark).
Miller Giuseppe (Newark).
Naab Giuseppe (Newark).
O'Callaghañ Geremia (Newark).
Robinson Gualtiero (Newark).
Al ves de Oliveira Giovanni (Ilhéus).
Berg Giuseppe (Amarillo).
Bottoms Pasquale (Amarillo).
Dunigan Edoardo (Amarillo).
Guide Giovanni (Amarillo).
Hermann Luigi (Amarillo).
Weil Francesco (Amarillo).
Massi Remo (Maringá).
Emmerich de Souza Ennio (Santós).
Anderson Giacomo Carlo (Baltimore).
Byrnes Giuseppe (Baltimore).
Gallagher Francesco (Baltimore).
Gaudreau Luciano (Baltimore).
Knott Enrico (Baltimore).
Lardner Michele (Baltimore).
Manley Michele (Baltimore).
Queen J. Emmett (Baltimore).
Walsh Guglielmo (Baltimore).
Wheltle Alberto (Baltimore).
Laguette Pietro (Angers).
Bouyer Giovanni (Angers).
Bestagno Giovanni (Nice).
Calori Paolo (Nice).
Hetier Maurizio (Nice).
Lisimachio Alberto (Nice).
Olmi Filippo (Nice).
Linnebank Gerardo Francesco ('s-Hertogenbosch)
Essers Guglielmo Gerardo Pietro (Utrecht),
Lupgens Giuseppe (Rotterdam).
Rosset Gabriele (Lyon).
Tourniaire Andrea (Lyon).
Ducroquet Gabriele Antonio (Arras).
Thobois Gastone (Arras).
Lenton Giovanni (Birmingham).
Wainwright Osvaldo (Birmingham).
Aarts Giuseppe G. C. ( s-Hertogenbosch).
Hoeck Francesco P. G. ('s-Hertogenbosch).
Libbrecht Ludovico (Brugge).
Prévot Marcello (Marseille).
Leonard Pietro (Paris).
Le Pichón Giovanni (Paris).
De Goeij Enrico G. A. (Haarlem).
¡
7
478
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
10 maggio 1963. Al sig. Everling Giovanni M. F. (Haarlem).
»
»
» Al sig. Arnaud Giovanni B. (Lyon).
»
»
» Al sig. Targe Claudio (Lyon).
»
»
» Al sig. Cicogna Nino (Trieste e Capodistria).
17
»
»
Al sig. Tieppo Antonio (Sâo Paulo).
25
»
» Al sig. Wörding Augusto Bernardo (Utrecht).
29
»
» Al sig. Dekkers Goffredo Giovanni ('s-Hertogenbosch).
31
»
» Al sig. van Schaik Enrico Cornelio G. ('s-Hertogenbosch).
NECROLOGIO
16
aprile
1964. Monsig. Barnes Stefan, Vescovo tit. di Conana, Ausiliare di Spie.
29
»
»
Monsig. Barbado y Viejo Francisco, Vescovo di Salamanca.
4 maggio
»
Monsig. Lombardi Armando, Arcivescovo tit. di Cesarea
di Filippo, Nunzio Apostolico nel Brasile.
26
»
» Monsig. Salvi Simone Lorenzo, Vescovo tit. di Diocesarea
/
di Palestina, Abate Ordinario di Subiaco.
8 giugno
»
Monsig. Ghiglione Ernesto Aurelio, Vescovo tit. di Gauriana, Vicario Apostolico di Bengasi.
»
»
» Monsig. Giorgi Emilio, Vescovo di Montepulciano.
15
»
»
Monsig. Demont Franz Wolfgang, Vescovo tit. di Usinaza,
19
»
»
Monsig. Gibbons Edmund Francis, Vescovo tit. di Verbe,
Concilium Oecumenicum Vaticanum II
SACROSANCTUM
CONCILIUM OECUMENICUM VATICANUM II
MEMBRA CONSILII
AD EXSEQUENDAM CONSTITUTIONEM
DE SACRA LITURGIA
Le Loro Eminenze Revme i Signori Cardinali:
Lercaro Giacomo, Arcivescovo di Bologna, Presidente;
Agagianian Gregorio Pietro, Prefetto della -S. Congr. de Propaganda Fide;
Gracias Valeriano, Arcivescovo di Bombay;
Giobbe Paolo, Datario di Sua Santità ;
Confalonieri Carlo, Segretario della S. Congregazione Concistoriale;
Rugambwa Laurean, Vescovo di Bukoba ;
Ritter Joseph Elmer, Arcivescovo di Saint Louis ;
Silva Henriquez Raul, Arcivescovo di Santiago de Chile ;
Larraona Arcadio, Prefetto della S. Congregazione dei Riti ;
Bea Agostino, Presidente del Segretariato per l'Unione dei Cristiani.
Le Loro Eccellenze Revme i Monsignori :
Grimshaw Francesco, Arcivescovo di Birmingham ;
Clyde Young Guilford, Arcivescovo di Hobart;
Botero Salazar Tullio, Arcivescovo di Medellin ;
Hallinan Paolo, Arcivescovo di Atlanta ;
Felici Pericle, Arcivescovo tit. di Samosata;
Mansourati Clemente Ignazio, Arcivescovo tit. di Apamea di Siria;
Rossi Carlo, Vescovo di Biella ;
Jop Francesco, Vescovo tit. di Daulia ;
Her vas y Benêt Giovanni, Vescovo tit. di Dora ;
Zauner Francesco, Vescovo di Linz;
Enciso Viana Jesus, Vescovo di Mallorca;
Martin Giuseppe Alberto, Vescovo di Nicolet ;
van Bekkum Guglielmo, Vescovo di Ruteng ;
Rau Enrico, Vescovo di Mar del Piata ;
Fey Schneider Bernardo, Vescovo tit. di Filadelfia minore;
i7i
Acta Apostolicae Sedìsr- &ömmentariümOfficiale
Lopes de Moura Agostino, Vescovo di Portalegre-Oastelo Branco ;
van Zuylen Guglielmo, Vescovo di Liege ; - >
Spuelbeck Otto, Vescovo di Meissen;
'"""
Bèkkers fGu^lielinof Véscovo dif's-H^rtbgénbosch ; ; ; v
Boudon Renato, Vescovo di Mende;
Satoshi Nagae Lorenzo, Vescovo di Urawa;
Jenny Enrico, Vescovo tit. di Licaonia ;
Malula Giuseppe, Vescovo tit. di Attanaso ;
PicMer Alfredo,, Vescovo di Banjaluka; , . . . . . . .
Isnard Clemente, Vescovo di Nova Friburgo;
*
Vòlk Hermann, Vescovo di Mainz;
'
Guano Emilio, Vescovo di Livorno ;
Kervéadou Francesco, Vescovo di Saint-Brieuc.
r
,J
I Revmi Padri:
Gut Benno, Abate Primate O. S. B. ;
Antonelli Ferdinando, O. F. M. ;
Bevilacqua Giulio, d. O.
Segretario :
P. Annibale Bugnini; c. M.
;
.
!,
An. et vol. LVI
(Ser. ID, v. VI) - N. 8
10 Iuhi 1964
ACTA APOSTOLICAE SEDIS
COMMENTARIUM
OFFICIALE
Directio: Palazzo Apostolico — Città del Vaticano — Administratio: Libreria Editrice Vaticana
ACTA PAULI PP. VI
CONSTITUTIONES APOSTOLICAE
I
BELEMENSIS DE P A R A
(PETROSI CULMINIS)
Diviso territorio archidioecesis
Belemensis de
Para,
nova praelatura
nullius conditur « Petrosi Culminis ».
PAULUS
EPISCOPUS
S E R V U S SERVORUM DEI
AD P E R P E T U A M REI M E M O R I A M
Animorum societas Ecclesia, quae veluti hospes et advena in terris
degit, aeterna bona inde se sperans hausturam unde iam pignora accepit,
Christi voluntate et auxilio veluti Christi corpus « compactum et
conexum » (Eph. 4,16) indesinenter crescit atque solidatur. Hanc ob rem
cum venerabilis Frater Armandus Lombardi, Archiepiscopus titulo Caesariensis Philippi et in Brasilia Apostolicus Nuntius, ab Apostolica
Sede petierit ut diviso territorio archidioecesis Belemensis de Para nova
ex eo praelatura (( nullius » excitaretur, cumque Ioannes XXIII, Decessor
Noster i. m., audito venerabili Fratre Alberto Gaudentio Ramos, Archiepiscopo Belemensi de Para, eiusmodi postulationi concesserit, quin
tamen ob lacrimabilem eius obitum Apostolicae Litterae conficerentur
hac super re, summa Nostra potestate quae acta sunt rata habemus
SI - ACTA, vol. V I , n. 8. — 10-7-1964.
482
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
atque de consilio venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium rebus Consistorialibus praepositorum sequentia decernimus. A territorio Ecclesiae Belemensis de Para integrum territorium separamus
municipiorum quae vulgo cognominantur Cachoeira do Arari, Ponta de
Pedras, Santa Cruz do Ararí, Muanâ, Sâo Sebastiâo da Boa Vista, Curralinho, quibus omnibus novam praelaturam « nullius » constituimus
Petrosi Culminis appellandam, atque iisdem terminandam finibus
atque municipia quae diximus simul sumpta, ut ad praesens per
legem civilem uniuntur. Novae Sedis caput Praelatique domicilium in urbe quam vocant Ponta de Pèdras erit, templumque paroeciale ibidem exstans Deo in honorem B. M. V. vulgo appellatae Nossa
Senhora da Conceiçâo dicatum ad gradum et dignitatem templi praelatitii attollimus, datis iuribus et privilegiis. Praelaturae autem eiusque
pro tempore sacrorum Antistiti omnia iura et honores concedimus quae
eiusmodi Ecclesiis competunt, obligationes etiam imponimus. Inter
quas memorare placet esse sacrum Praesulem metropolitanae iurisdictioni archiepiscopi Belemensis de Para obnoxium ; teneri eum^ graviter
onerata conscientia, minus saltem Seminarium quam primum erigere
pueris excipiendis qui ad sacerdotium vocentur ; quod fiat ad iuris com munis normas et iuxta regulas Sacrae Congregationis de Seminariis et
Studiorum Universitatibus ; cum vero iuvenes adoleverint, qui meliores
fuerint Romam mittantur in Pontificium Collegium Pianum Brasilianum, ut philosophiae sacraeque theologiae studiis dent operam. Mensam
praelatitiam, quam vocant, constituent Curiae emolumenta, fidelium collationes atque ea bonorum pars quae ad normam canonis 1500 C. I. C.
novae circumscriptioni obvenient. Ad clerum quod attinet censemus ut,
his Litteris ad effectum adductis, sacerdotes Ecclesiae illi addicantur in
cuius territorio beneficium aut ecclesiasticum officium habeant; ceteri
autem sacerdotes, clerici Seminariique tirones Ecclesiae illi in cuius territorio legitime degant. Documenta denique et acta quae novam praelaturam quovis modo respiciant a Curia Belemensi de Para ad Curiam
Petrosi Culminis mittantur, ibique in tabulario religiose serventur. Ceterum haec quae mandavimus ad effectum adducet venerabilis Frater
Armandus Lombardi, quem diximus, vel quem ille delegaverit, factis
ad rem debitis facultatibus, dummodo sit vir in ecclesiastica dignitate
constitutus ; quod si eo tempore alius eidem Apostolicae Nuntiaturae
in Brasilia praesit, hic mandata Nostra faciet. Qui autem rem perfecerit
is documenta exarari curabit, quorum sincera exempla ad Sacram Congregationem Consistorialem cito mittet.
Acta Pauli Pp. VI
483
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die quinto et vicesimo mensis Iunii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
í?„
It.
E.
CAROLUS Card. CONFALÓN IERI
Cancellarius
S.
Congr.
Consistorialis
a
Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam
Cancellariam
Regens
t Iosephus Rossi, Ep. tit. Palmyrenus, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco >B Plumbi
In
Ap.
Cane,
tab.,
vol.
CXIII,
n.
3~>.
II
SIL V A E PORTUENSIS
Civili districtu, quem dicunt, Moxico ab Ecclesia Silvae Portuensis detracto, nova dioecesis constituitur « Lusitaniana » cognominanda.
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Venerabilis Frater Maximilianus de Furstenberg, Archiepiscopus
titulo Pallenus, idemque in Lusitania Apostolicus Nuntius, ut est de
Christi religione sollicitus, id huic Apostolicae Sedi proposuit ut, nonnullis territoriis ab Ecclesia Silvae Portuensis detractis, nova dioecesis
ibi loci in bonum et utilitatem christiani populi excitaretur. Nos autem.
484.
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
quos, etsi recens ad totius Ecclesiae gubernacula tractanda vocati sumus,
incredibilis tamen omnium Ecclesiarum sollicitudo urget (Cf. II Cor.
11,. 28), existimantes venerabilis huius Fratris consilia nonnihil conferre ad christianae fidei in ea natione stabilitatem, post quidem venerabilis Fratris Emmanuelis Antonii Pires, sacri Silvae Portuensis Antistitis rogatam sententiam, haec auctoritate Nostra statuimus atque iubemus. Ad sollemnes conventiones inter Sanctam Sedem et Lusitanam
Rempublicam die septimo mensis Maii anno MCMXL initas, atque Cal.
Iun. eiusdem anni ratas habitas, a dioecesi Silvae Portuensis districtum
civilem cognomine Moxico separamus, eoque novam dioecesim condimus
Lusitanianam appellandam ; cuius quidem sedes episcopalis in urbe Luso
collocabitur, cathedra in templo B. M. V. in caelum Assumptae posita,
in eadem civitate. Hanc dioecesim Luandensi Sedi suffraganeam constituimus; sacr oque Praesuli, cui gubernanda committetur, onus facimus
non solum Canonicorum Collegium condendi iuxta normas per alias Litteras Nostras edendas, vel, si id nequeat, Consultores dioecesanos constituendi, sed etiam Seminarium saltem minus aedificandi,, pueris bonae
spei recipiendis, item secundum regulas iuris communis et S. Congregationis de Seminariis et Studiorum Universitatibus. Mensam episcopalem, quam dicunt, efficient sive dos a civili auctoritate assignata, sive
christiani populi collationes, sive Curiae proventus, sive denique ea
bonorum pars quae ad normam can. 1500 C. I. C. novae dioecesi obveniet.
Constituta autem Lusitaniana circumscriptione, sacerdotes qui in eius
territorio officium vel beneficium habeant, eidem sint adscripti tamquam
proprius clerus; ceteri clerici et Seminarii tirones, ei dioecesi, in qua
legitime degant. Documenta denique et acta quae dioecesim modo
conditam quovis modo respiciant, ad eius Curiam episcopalem mittantur, ibique religiose custodiantur. Ceterum haec omnia venerabilis Frater Maximilianus de Furstenberg ad exitum deducet, vel quem ille delegaverit, factis necessariis facultatibus. Re autem acta, documenta exarentur, quorum sincera exempla ad sacram Congregationem Consistorialem cito mittantur.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat; quin.
immo huius Constitutionis. exemplis et locis, sive typis impressis sive
Acia Pauli Pp. VI
485
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die primo mensis Iulii, anno Domini
millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
CAROLUS Card. CONFALÓN IERI
S. R. E. Cancellarius
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Franciscus Hannibal Ferretti, Proton. Apost,
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 22.
III
KENGENSIS
Apostolica praefectura Kengensis ad gradum et dignitatem dioecesis evehitur, iisdem finibus eodemque nomine.
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ut oninia in rerum natura nascuntur ac brevis solis vice ac fecunditate
adolescunt et florent, ita de omnibus fit Ecclesiis, quotquot in orbe terrarum constituuntur : omnes enim, adorandi Spiritus instinctu et gratia, per certamina, difficultates, vicissitudines omne genus, etsi modo
natae, cito tamen et augescunt, et crescunt christianorum frequentia,
caritate, virtute, « donec occurrant ... in mensuram aetatis plenitudinis
Christi » (Eph., 4, 13). Quod profecto etiam de praefectura apostolica
Kengensi, in Congo, factum est, adeo ut venerabiles Fratres Nostri
S. R. E. Cardinales Sacrae Congregationi Fidei Propagandae praepositi
censuerint eandem ad gradum et dignitatem dioecesis esse evehendam,
petito nempe consilio a venerabili Fratre Vito Roberti, Archiepiscopo
titulo Tomitano atque in Congo Apostolico Nuntio. Quae cum ita sint,
Nos, haec omnia probantes, de Nostra apostolica auctoritate sequentia
statuimus atque iubemus. Praefecturam Kengensem in formam dioe-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
486
çesis redigimus, eodem nomine atque finibus. Eadem archidioecesis metropolitanae Leopoldopolitanae suffraganea erit, cuius sacro Praesuli
erit Episcopus Kengensis obnoxius. Qui sedem suam in urbe Kenge
statuet, cathedra episcopalis potestatis in templo principe ibi exsistente
collocata. Idem praeterea Canonicorum Collegium condet, vel, si id sit
impossibile, Consultores dioecesanos leget ut in administranda dioecesi ad normam iuris iuvetur. Ad regimen dioecesis quod attinet, ad Seminarium, mensam atque similia, ea omnia Iuris Canonici legibus tem
perentur. Postremo, cum hae Litterae Nostrae ad exitum adductae fuerint, documenta et acta quae quovis modo ad novam circumscriptionem
ecclesiasticam respiciant, ad eius Curiam episcopalem mittantur, ibique
religiosa cura serventur. Ceterum, ea quae mandavimus venerabilis Frater Vitus Roberti, quem memoravimus, efficiat, vel quem ille delegaverit.
Qua re acta, idem documenta exarari studebit, quorum exempla sincere
scripta ad Sacram Congregationem Fidei Propagandae cito mittet.
Quod si alius eo tempore Apostolici Nuntii munere ibidem fungatur, hic
mandata Nostra omnia faciet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto mensis Iulii, anno Domini
millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
S. R. E. Cancellarius
S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Franciscus Hannibal Ferretti, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 17.
Acta Pauli Pp. VI
487
IV
SIKASSENSIS
Praefectura apostolica Sikassensis, in Republica vulgo Mali cognominata,
ad dioecesis gradum evehitur, nomine immutato.
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Praefectura apostolica Sikassensis cum, Deo iuvante, eo in praesens
sit ut, ob plurima catholicarum rerum suscepta incrementa, spem optimam foveat iri in ea christianum nomen christianamque legem magis
magisque vulgatum, visum fuisse novimus venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus qui praesunt Sacrae Congregationi Fidei
Propagandae, audita quidem sententia venerabilis Fratris Ioannis Baptistae Maury, Archiepiscopi titulo Laodicensis in Phrygia et Apostolici
in Africa Occidentali Delegati, posse eandem praefecturam ad dioecesis
dignitatem evehi. Quod sane non tantum pastoralium operum voluntatem fovere, sed praeclarum etiam esse sodalibus Societatis Missionariorum Africae, ob indefessos iamdiu ibi exanclatos labores, documentum.
Quapropter, ea accipientes quae iidem Venerabiles Fratres Nostri
faciendum censuerunt, qua pollemus summa et apostolica Nostra auctoritate sequentia decernimus ac iubemus. Praefecturam apostolicam 8ihassensem ad gradum et dignitatem dioecesis extollimus, cum iuribus
congruis, factis praeterea eius Episcopo, cum concessis iuribus, obligationibus quae eiusdem dignitatis in Ecclesia viris competunt. Quas
inter, praecipuas habebit metropolitano iuri Archiepiscopi Bamakoënsis
una cum sua dioecesi obsequendi ; suam sedem in urbe Sikasso statuendi,
magisterii vero episcopalis cathedram in templo Deo dicato in honorem
Nostrae Dominae Lapurdensis, in eadem urbe exstante ; pro Canonicorum
collegio, quod per alias sub plumbo Litteras condetur, consultores dioecesanos eligendi, qui eum auxilio consiliove iuvent. Decernimus praeterea ut modo condita dioecesis, quam curis concredimus sodalium Missionariorum Africae Societatis, Sacrae Congregationi de Propaganda
Fide pergat esse obnoxia. Ceterum, haec quae iussimus ut ad effectum
deducantur curet venerabilis Frater Ioannes Baptista Maury, cuius
mentionem fecimus, facta eidem potestate etiam alium delegandi virum,
dummodo in ecclesiastica dignitate constitutum. Qui negotium perfe-
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
488
cerit documenta de more exarari iubebit, ad Sacrum Fidei Propagandae
Consilium quam primum mittenda.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto mensis Iulii, anno Domini
millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
S. B. E. Cancellarius
S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
t Iosephus Rossi, Ep. tit. Palmyrenus, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco © Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 28.
V
PITTSBURGENSIS
(PASSAICENSIS - P I T T S B U R G E N S E )
Diviso territorio exarchatus Pittsburgensis, duae eparchiae constituuntur,
quarum altera « Passaicensis » nomine, altera « Pittsburgensis ».
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Cum homines non habeant hic manentem civitatem, sed tamquam
peregrini ad futuram contendant (cf. Hebr., 13, 14), in qua scilicet,
solutis huius mortalitatis vinculis et exstinctis doloribus, aeterna pace
ac tranquillitate fruantur, Nos, qui Dei consilio universae christianorum
Acta Pauli Pp. VI
489
familiae ob hoc rectores constituti sumus ut populos ac gentes sapienti
ductu ad superna regeremus, id sane quaerimus omnibusque viribus annitimur ut iisdem ea fiat religiosae rei condicio et status, quae ad asperum hoc iter quam aptissime instruant. Quam propter causam, cum
exarchatus apostolicus Pittsburgensis, proximis his temporibus haud
minima ceperit incrementa, censuimus bonum esse si nonnulla territoria
ab eo separaren tur ex iisque duae conderentur eparchiae in fidelium
Ruthenorum e Podocarpatia oriundorum commodum et utilitatem. Sententia ergo audita venerabilis Fratris Aegidii Vagnozzi, Archiepiscopi
titulo Myrensis et in Americae Septemtrionalis Civitatibus Foederatis
Apostolici Delegati, itemque Apostolici Exarchi Pittsburgensis; consilio praeterea petito a dilecto Filio Nostro Sacrae Congregationis pro
Ecclesia Orientali a Secretis, Nostra auctoritate haec decernimus. Exarchatus apostolicus Pittsburgensis in duas circumscriptiones dividatur,
quae quidem nomen et dignitatem eparchiae obtineant, ac sedem seu
domicilium episcopale habeant, altera in urbe Pittsburg, altera in urbe
Passaic. Ad fines quod attinet, nova eparchia Passaicensis omnes fideles Ruthenos complectetur qui in Civitatibus commorantur Atlantico
continentibus, scilicet : Maine, New Hampshire, Vermont, Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, New York, New Jersey, Delaware,
D. C. (District of Columbia), Maryland, Virginia, North Carolina, South
Carolina, Georgia et Florida, quique in orientali parte Civitatis Pennsylvaniae.degunt, ea scilicet parte quae invenitur citra lineam currehtem
iuxta fines occidentales regionum quae Tioga, Lycoming, Union, Miniin,
Iuniata, et Franklin vulgari lingua appellantur. Reliquum territorium
pertinet ad eparchiam Pittsburgensem. Templum exarchale Pittsburgense, itemque paroeciale templum Sancti Michaelis in urbe Passaic, ad
dignitatem cathedralium tollimus, cum debitis honoribus et privilegiis.
Censemus etiam ut Seminarium eparchiae Pittsburgensis pateat etiam
alumnis eparchiae Passaicensis, postquam videlicet inter Eparchos ea
de re convenerit. Ceterum statuimus ut has Litteras Nostras venerabilis
Frater Aegidius Vagnozzi exsequi curet, factis ad rem necessariis facultatibus. Rebus vero actis, documenta exarentur, quorum sincera exempla
ad Sacram Congregationem pro Ecclesia Orientali cito mittantur.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
490
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
voluntatis Nostrae documenta veí scindere vel corrumpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto mensis Iulii, anno Domini
millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
GUSTAVUS Card. TESTA
S. R. E. Cancellarius
S. Congr. pro Ecclesia Orientali a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco £8 Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 52.
VI
SANCTI P E T R I DE SULA
Vicariatus apostolicus de Sancto Petro Sula, in Honduria, ad dioecesis
gradum evehitur.
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Sedis Apostolicae mos est atque consuetudo eas ecclesiasticas circumscriptiones ad dioecesium dignitatem et gradum quandoque evehendi, in
quibus maxima est catholicarum rerum prosperitas fructuumque colligendorum spes. Quod cum feliciter in Honduria etiam evenire noverimus, ad
vicariatum scilicet de Sancto Petro Sula quod attinet, visum est Nobis
ea accipere et probare quae Sacrum Consilium de Propaganda Fide hoc
super negotio statuit. Qua de re, summa et apostolica Nostra auctoritate
ea quae sequuntur decernimus ac iubemus. Vicariatum apostolicum de
Sancto Petro Sula ad gradum dioecesis attollimus, cui dehinc denominatio erit Sanctus Petrus de Sula, omniaque concedimus iura et privilegia quae ceteris in Ecclesia dioecesibus competunt iuxta Iuris Canonici praescripta. Nova condita dioecesis suffraganea erit metropolitanae
Acta Pauli Pp. VI
491
Sedi Tegucigalpensi, cuius item sacrorum Antistiti Episcopus Sancti
Petri de Sula obnoxius tamquam Metropolitae erit. Statuimus insuper
ut novae dioecesis sedes in urbe sit, cui per vulgus nomen est San Pedro
Sula, in eiusdemque urbis maximo templo episcopalis magisterii cathedra ponatur. Episcopo insuper curae erit ut, pro Canonicorum collegio,
consultores dioecesanos deligat, qui sibi consilio et ope assint. Qui scilicet consultores suo munere cessabunt, Canonicis per alias sub plumbo
Litteras constitutis. Haec quae statuimus ut ad exitum adducantur curet
venerabilis Prater Sanctes Portalupi, Archiepiscopus titulo Christopolitanus atque in Hondurensi Republica Apostolicus Nuntius, cuius
quidem sententia ad negotium perficiendum Sacrum Consilium Fidei
Propagandae usum est. Poterit etiam ille alium virum delegare, dummodo virum in ecclesiastica dignitate constitutum. Quodsi tempore exsecutionis alius in Honduria Sedis Apostolicae Nuntius erit, hic mandata Nostra faciet. Qui autem rem perfecerit, congrua documenta exarari
iubebit adque Sacram Congregationem de Propaganda Fide, de more
signata atque sigillo impressa, quam primum mittenda curabit.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto mensis Iulii, anno Domini
millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
¿S. R. E. Cancellarius
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Franciscus Hannibal Ferretti, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
hoco gg Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 17.
492
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
YII
KAYENSIS
Praefectura apostolica Kayensis ad gradum et dignitatem dioecesis evehitur, eodem nomine servato.
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quod Sacrum Fidei Propagandae Consilium, post sententiam rogatum venerabilem Fratrem Ioannem Baptistam Maury, Archiepiscopum
titulo Laodicensem in Phrygia et Apostolicum in Africa Occidentali
Delegatum, opportunum fieri censuit, ut nempe apostolica praefectura
Kayensis, Societati Missionariorum Africae concredita, in dioecesium
ordinem referretur, per hoc enim et fidei praedicatoribus animus addi
videtur et stabilius ibi locorum fundari Ecclesia, id Nos accipientes
Nostraque auctoritate probantes, de consilio dilecti Filii Nostri S'. R. E.
Cardinalis Sacrae Congregationis de Propaganda Fide Praefecti, ea quae
sequuntur decernimus et iubemus. Apostolicam praefecturam Kayensein
in dioecesis formam redigimus, servato nomine et finibus, quam Bamakoènsi metropoli tamquam suffraganeam subicimus, curisque Missionariorum Africae committimus. Huius autem dioecesis caput erit urbs
quam vulgari sermone Kayes cognominant, in qua Episcopus domicilium collocabit cathedramque figet, in templo videlicet Immaculatae
Conceptioni dicato, quod ad cathedralis honorem tollimus, cum debitis
privilegiis. Ecclesiam modo conditam iisdem quibus antea Missionariis
Africae regendam committimus, ad Nostrum et Apostolicae Sedis nutum, datis scilicet sive dioecesi sive eius Praesuli iuribus, honoribus,
privilegiis, impositis quae congruunt oneribus. Ad Canonicorum autem
collegium quod attinet, permittimus ut, ob locorum huiusque temporis
adiuncta, Canonicorum loco Consultores dioecesani renuntientur, qui
Episcopo consilio et ope assint. Quod autem regimen administrationemque dioecesis respicit, cetera eiusmodi, ea serventur quae Codex Iuris
Canonici statuit vel Sacra Congregatio Fidei Propagandae praescripserit.
Ceterum haec Nostra decreta ad effectum deducenda curabit venerabilis Frater Ioannes Baptista Maury, quem diximus, vel per se ipse, vel
per alium, dummodo in ecclesiastica dignitate constitutum virum. Re-
Acta Pauli Pp. VI
493^
bus, autem peractis, documenta idem exarari iubebit, quorum sincera
exempla ad Sacram Congregationem Fidei Propagandae mitti curabit.
Hanc vero Constitutionem, nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die sexto mensis Iulii, anno Domini
millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
GREGORIUS P. Card. AGAGIANIAN
8. R. E. Cancellarius
S. Congr. de Prop. Fide Praefectus
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
f Iosephus Rossi, Ep. tit. Palmyrenus, Proton. Apost.
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco gß Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 26.
VIII
MANAENSIS - PARINTINENSIS
Ab Ecclesiis Manaënsi et Parintinensi quaedam territoria detrahuntur,
quibus tres novae praelaturae nullius constituuntur, « Borbensis », « Coaritana » et « Itacoatiarensis » appellandam
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Ad Christi, divini hominum Magistri, similitudinem, qui in has terras idcirco descendit ut cum hominibus non modo immortalem vitam
communicaret, sed abundantius per suam mortem communicaret (cf. Io.
10; 10}j et Nos, Quos nuper Deus, quamquam viribus impares omnino
494
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
sumus tanto oneri ferendo, ad regendam et administrandam christianam
rempublicam secreto consilio vocavit, in hoc industriam Nostram
omnem ponimus ut, bene rebus in omnibus Ecclesiis dispositis, non
solum populi aeternae vitae adipiscendae copiam habeant, sed abundantius, quantum in Nobis, habeant. Qua de causa, cum venerabilis Frater Armandus Lombardi, Archiepiscopus titulo Caesariensis Philippi et
in Brasilia Apostolicus Nuntius, ante locorum Ordinariis sententiam
rogatis, id proposuerit ut nonnulla territoria ab Ecclesiis Manaënsi et
Parintinensi separata in formam praelaturae ((nullius» redigeremus, Nos
consilio expetito a venerabilibus Fratribus Nostris S. R. E. Cardinalibus
Sacrae Congregationi Consistoriali praepositis, apostolica Nostra auctoritate, haec quae sequuntur decernimus et iubemus. Ab archidioecesi
Manaënsi sequentia municipia, ut sunt per civilem legem terminata,
detrahimus, nempe : Autazes, Axini, Borba, Canûma, Miriti, Nova
Olinda do Norte, Novo Aripuana, Prainha ; a praelatura vero « nullius »
Parintinensi municipia Mundurucús et Paraconi separamus, item lege
civili finita; quibus territoriis novam praelaturam constituimus Borbensem nomine, cuius erit urbs Borba caput et Episcopi domicilium,
templo S. Antonii Patavini ibidem exstante, quod populus « Santuario do
Santo Antonio de Borba » vocat, ad praelaticii dignitatem evecto. Item
ab archidioecesi Manaënsi territoria municipiorum Aiapuá, Anania,
Anori, Beruri, Cámara, Coarí, Codajás, Manacapuru, Piorini dividimus,
novamque ex iis praelaturam condimus, Goaritanam appellandam. Erit
huius novae circumscriptionis sedes urbs Coari, templum vero praelaticium id erit, quod est S. Annae dicatum. Tandem ab eadem archidioecesi municipia distrahimus: Eva, Itacoatiara, Itapeassu, Itapiranga,
Säo Sebastiäo, Silves, Urucará, Urucurituba ; ex quibus tertiam praelaturam fundamus, Itacoatiarensem cognominandam, id statuentes ut
Praelatus sedem suam in civitate Itacoatiara ponat," cathedram autem
in templo B. M. V. a SS. Rosario (Nossa Senhora do Rosario), quod scilicet ad gradum templi praelaticii extollimus. Omnes autem Ecclesias
quas excitavimus subiectas esse tamquam suffraganeas archidioecesi
Manaënsi decernimus. Curent sacri Praesules, quibus hae praelaturae
regendae commutentur, idque grave onus habeant, ut Seminarium saltem minus in unaquaque struant, pueris bonae spei excipiendis, qui ad
sacerdotium Dei benignitate excitentur; cum vero iuvenes theologiae
atque philosophiae studere debeant, qui fuerint optimi Romam mittantur, in Pontificium Collegium Pianum Brasilianum. Mensas, quae di-
Actu Pauli Pp. VI
495
cuntur, praelaticias efficient : dos ab auctoritate civili statuta, fidelium
collationes, bona quae iuxta canonem 1500 C. I. C. novis Ecclesiis provenient. Ad clerum quod attinet, statuimus ut sacerdotes qui, his Litteris
ad affectum adductis, in novarum praelaturarum territorio beneficium
vel officium habeant, iisdem ascribantur ; ceteri clerici, Seminariique tirones ei, in qua legitime degant. Monemus praeterea ut documenta et acta
quae ad novas circumscriptiones respiciant, cito ad earum Curias mittantur, ibique religiose serventur. Ceterum, volumus ut has Litteras Nostras venerabilis Prater Armandus Lombardi exsequi curet, vel quem
ipse delegaverit. Re vero confecta, documenta exarentur, quorum sincera exempla ad Sacram Congregationem Consistorialem quam primum
mittantur.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrümpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die decimo tertio mensis Iulii, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
CAROLUS Card. CONPALONIERI
S. R. E. Cancellarius
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
Ioannes Calieri, Proton. Apost.
Loco £8
© Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 50.
496
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
IX
HERMOSILLENSIS
Hermosillensis Ecclesia ad gradum Sedis metropolitanae evehitur, cui
suffraganeae subiciuntur dioeceses Obregonensis et Tigiuanaënsis.
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Mexicana natio, cuius fides (( multo pretiosior auro quod per ignem
probatur » (1 Pt. 1, 7), Apostolicae huic Sedi tantae usque curae fuit ut
saepe, vel proximis annis, dederint Romani Pontifices singularia erga
eam suae benevolentiae ac sollicitudinis documenta : agitur enim de
nobili Ecclesiae parte, cuius progressus, quos haud mediocres in religione
et in civilibus rebus facit, oportet sane pari externa compage fulciri.
Quam ob rem, expostulanti venerabili Fratri Aloisio Raimondi, Archiepiscopo titulo Tarsensi et in Ditione Mexicana Apostolico Delegato,
ut ibi locorum nova ecclesiastica provincia constitueretur, cuius esset
metrópolis Ecclesia Hermosillensis, audito quid sentirent quorum interesset locorum Ordinarii, de sententia venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium rebus Consistorialibus praepositorum atque
summa Nostra potestate sequentia decernimus. A provincia ecclesiastica
Chihuahuensi Hermosillensem Sedem seiungimus, eamque ad gradum et
ordinem metropolitanae Sedis evehimus, datis iuribus et honoribus quibus ceterae eiusdem ordinis Ecclesiae lege ecclesiastica fruuntur ; eadem
iura Praesulibus facimus, quibus etiam onera imponimus quae iusta sunt.
/ Venerabilem igitur Fratrem Ioannem Navarrete y Guerrero, Hermosillensem Praesulem, archiepiscopali dignitate honestamus, factis iuribus
et honoribus, obligationibus etiam impositis quae Archiepiscopi Metropolitae dignitatem consequuntur. Nova autem provincia ecclesiastica,
praeter Hermosillensem metropolim, Sedibus Tigiuanaënsi et Obregonensi constabit, quam quidem a metropolitana circumscriptione Chihuahuensi separamus ; Chihuahuensis vero provincia Ecclesiis Chihuahuensi,
Civitatis luarezensis et vicariatu Apostolico Tarahumarensi. Ceterum
volumus haec Nostra decreta venerabilis Frater Aloisius Raimondi,
quem diximus, ad exitum adducat, vel quem ille delegaverit, factis ad id
necessariis facultatibus. Re vero acta documenta exarentur, quorum sincera exempla ad Sacram Congregationem Consistorialem cito mittantur.
Quodsi alius eo tempore Apostolicus Delegatus in Ditione Mexicana erit,
hic iussa Nostra faciet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
Acta Pauli Pp. VI
497
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die tertiodecimo mensis Iulii, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
S, R, E. Cancellarius
CAROLUS Card. CONPALONIERI
S, Congr- Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regens
'
Franciscus Hannibal Ferretti, Proton. Apost.
Caesar» Federici, Proton. Apost.
Loco ¡33 Plumbi
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 85.
TIGIUANAËNSIS
Vicariatus apostolicus Tigiuanaënsis ad gradum evehitur dioecesis, eodem
nomine iisdemque servatis finibus.
*
"
PAULUS EPISCOPUS
'
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
?
' '
^
;
"
Pro Apostolico munere, quod Nos christianorum omnium constituit
Pastorem,, id accipiendum esse aestima vimus quod, ad maiorem .fidelium
utilitatem çpnsequendamj, proposuit venerabilis Frater Aloisius Raimondi, Archiepiscopus titulo Tarsensis atque in Mexicana Dicione Apostolicus Delegatus. Ille enim optime fieri putavit si vicariatus apostolicus Tigiuanaënsis ad dioecesis gradum eveheretur. Exquisita igitur hac
super re sententia venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. Cardinalium, qui Sacrae Congregationi Consistoriali praesunt, de suprema
potestate Nostra, vicariatum apostolicum Tigiuanaënsem ad dioecesis
32 - ACTA, vol. VI, n. 8. — 10-7-1964.
Acta Apostolicae Sedis -Commentarium Officiale
498
dignitatem extollinius, eodem servato nomine iisdemque quibus antea
cingebatur finibus. Statuimus etiam ut templum cathedrale idem sit
quod, Deo dicatum in honorem B. M. V. a Guadalupe, in urbe vulgo
Tijuana exstat. Quae urbs sedes praeterea Episcopi erit. Congrua iura
sive nova dioecesis sive eius sacrorum Antistes habebit, qui etiam iustis
obligationibus obstringetur, quibus ceteri in Ecclesia Episcopi. Has
inter, sequentes numeramus : esse eum, una cum sua dioecesi, metropolitano iuri Archiepiscopi Hermosillensis obnoxium, cuius Sedetn hoc ipso
die Metropolitanam fecimus ; ei esse consultores dioecesanos deligendos,
qui, donec Canonicorum collegium per alias sub plumbo Litteras constituatur, sibi auxilio et consilio sint. Mensam episcopalem, quae dicitur,
Curiae emolumenta constituent, a fidelibus sponte data pecunia, omnia
alia bona ad vicariatum apostolicum Tigiuanaënsem usque nunc pertinentia. Quod denique attinet ad conditae dioecesis regimen, administrationem, Vicarii Capitularis Sede vacante electionem, aliaque id genus,
ea serventur quae leges ecclesiasticae praescribunt. Ut haec omnia quae
iussimus ad effectum adducantur venerabilis Frater Aloisius Raimondi
curet, vel per se ipse vel per alium delegatum virum, dummodo sit ecclesiastica dignitate praeditus. Qui vero negotium perfecerit, documenta
exarari faciet, eademque de more ad Sacram Congregationem Consistorialem quam primum mittet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res
est religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis eificacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere
poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea
haec voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat;
quin immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis
sive manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta,
eadem omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur.
Datum Romae, apud S. Petrum, die tertiodecimo mensis Iulii, anno
Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri
primo.
IACOBUS A. Card. COPELLO
S. R. E. Cancellarius
CAROLUS Card. CONFALONIERI
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Franciscus Tinello
Apostolicam Cancellariam Regem
Franciscus Hannibal Ferretti, Proton. Apost.
Loco @ Plumbi
Caesar Federici, Proton. Apost.
In Ap. Cane, tab., vol. CXIII, n. 78.
Acta Pauli Pp. VI
XI
NÀMPULENSIS
(CABRALOPOLITANAE)
Detracto ab Ecclesia Narapulensi territorio, nova ex eo conditur dioecesis,
« Cabralopolitana » appellanda.
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Nampulensis dioecesis territorium tam est latitudine patens, tam
incolis frequens ut opportunum visum sit reique christianae perutile
alteram ex eo, tamquam germen ex germine, Ecclesiam excitare. Quam
ob rem, cum venerabilis Frater Maximilianus de Furstenberg, Archiepiscopus titulo Paltenus et in Lusitania Apostolicus Nuntius, iuxta sollemnes conventiones die septimo mensis Maii, anno MCMXL inter Sanctam Sedem et Lusitanam Rempublicam habitas atque kalendis Iuniis
eodem anno confirmatas, ab Apostolica Sede expostuiaverit ut nova ex
Ecclesiae Nampulensis territorio dioecesis constitueretur, post sententiam rogatum venerabilem Fratrem Emmanuelem de Medeiros Guerreiró,
Episcopum Nampulensem, adhibitis precibus libenter concedimus, Nostraque auctoritate sequentia decernimus : e dioecesis Nampulensis territorio integrum seiungimus civilem districtum quem Nyassa vocant,
cumque in dioecesis formam redigimus, iisdem circumscribendae finibus
ac districtus ille finitur, atque Cabralopolitame nomine appellandae, ex
urbe principe vulgo Villa Cabrai nuncupata. Novae dioecesis sedes urbs
erit Villa Cabrai cognominata, in qua Episcopus suum domicilium ponet,
cathedram autem in templo curiali ibidem exstante Deo in honorem
S. Iosephi dicato, quod ad tempus, usque dum aliud dignius exstruatur,
dignitate cathedralis aedis honestamus, cum iuribus et privilegiis. Sacri
Cabralopolitani Antistites omnibus iuribus et honoribus fruentur, obligationibus etiam adstringentur quae sunt Episcoporum residentium
propria. Decernimus etiam ut eadem Sedes Cabralopolitana suffraganea
sit metropolitanae Ecclesiae de Lourenço Marques, eiusque Episcopus
Archiepiscopo tamquam Metropolitae obnoxius. Ad Canonicorum collegium quod attinet, volumus ut, quoadusque constituatur, Consultores
dioecesani ad iuris normam renuntientur, qui Episcopo consilio et ope
Acta Apostolicae Sedis - Commentarium Officiale
500
assint. Mensam episcopalem quam vocant, constituent dos a civili Gubernio danda, Curiae emolumenta, fidelium liberae collationes eaque bonorum pars quae ad normam canonis 1500 C. I. C. novae dioecesi obvenient.
De clero autem iubemus ut, simul ac Cabralopolitana dioecesis condita
fuerit, ei Ecclesiae sacerdotes censeantur addicti in cuius territorio officium vel ecclesiasticum beneficium habeant; ceteri autem clerici seminariique tirones ei in qua legitimum habeant domicilium. Quod autem
ad regimen attinet, ad electionem Vicarii Capitularis Sede vacante,
cetera eiusmodi, Iuris Canonici normae omnino serventur. Documenta
denique et acta quae ad novam dioecesim respiciant a Curia Nampulensi ad Cabralopolitanam mittantur, in condendo tabulario religiose
custodienda. Ceterum has Litteras Nostras exsequendas curabit venerabilis Frater Maximilianus de Furstenberg, vel quem ille delegaverit,
factis ad id necessariis facultatibus. Re vero peracta, idem documenta
exarari faciat, quorum sincera exempla quam cito ad Sacram Congregationem Consistorialem mittet. Quod si fiat ut eo tempore alius Apostolicae
Nuntiaturae in Lusitana Republica praesit, hic mandata Nostra faciet.
Hanc vero Constitutionem nunc et in posterum efficacem esse et fore
volumus ; ita quidem ut quae per eam decreta sunt ab iis quorum res est
religiose serventur, atque igitur vim suam obtineant. Cuius Constitutionis
efficacitati nulla, cuiusvis generis, contraria praescripta officere poterunt, cum per eam iisdem derogemus omnibus. Nemini praeterea haec
voluntatis Nostrae documenta vel scindere vel corrumpere liceat; quin
immo huius Constitutionis exemplis et locis, sive typis impressis sive
manu exaratis, quae sigillum viri praeferant in ecclesiastica dignitate
constituti simulque ab aliquo publico tabellione sint subscripta, eadem
omnino habenda erit fides, quae huic haberetur, si ostenderetur,
Datum Romae, apud S. Petrum, die uno et vicesimo mensis Iulii,
anno Domini millesimo nongentesimo sexagesimo tertio, Pontificatus Nostri primo.
IACOBUS A, Card. COPELLO
S. R. E. Cancellarius
CAROLUS Card. GONFALONIERI
S. Congr. Consistorialis a Secretis
Rinus Marsiglio
: : :
-
pro Apost. Cane. Regente
Ioannes Calieri, Proton, Apost.
Loco © Plumbi
In Ap, Cane, tao., vol. C XIII, n. 57.
Acta Pauli Pp. TI
501
XII
ÑACHINGWEAENSIS
Ab abbatia nullius Ndandaënsi quaedam territoria detrahuntur, quibus
nova dioecesis constituitur, « Nachingweaensis » appellanda.
PAULUS
EPISCOPUS
SERVUS SERVORUM DEI
AD PERPETUAM REI MEMORIAM
Quotiens datur novam in saeptis Ecclesiae dioecesim constituere,
novamque veluti gemmam eandemque immensi pretii eius coronae contexere, magno sane, instar patris, gaudio afficimur, qui filiis familiaeque
suae bene consuluit : omnis enim dioecesis quae nascitur non modo certissimum est documentum christianam fidem ibi loci ad Christi votum
et iussum (cf. Mt. 28, 19) feliciter profecisse, verum etiam haud inanis
spei causa est fore ut nostra sacra religio, sine qua nulla salus hominibus, vel maiora in posterum capiat incrementa. Quam ob rem, cum venerabilis Frater Vido Dei Mestri, Archiepiscopus titulo Tuscamiensis idemque in África Orientali Apostolicus Delegatus, id proposuerit ut in Tanganyikae territorio nova dioecesis conderetur, Nos, re bene reputata
sententiaque expetita a Sacra Congregatione Christiano Nomini Propagando, de Nostra apostolica auctoritate ea quae sequuntur decernimus
atque iubemus. Ab abbatia «nullius)) Ndandaënsi districtus, quos vocant,
separamus, qui populari lingua Tunduru et Masasi cognominantur ;
item eam partem districtus de Nachingwea, quae ad occidentem vergit
urbis Mnero; quibus territoriis novam dioecesim condimus, Nachingweaensem appellandam, eandemque a Patribus Societatis Divini Salvatoris regendam atque administrandam. Eius autem limites erunt : ad
septemtriones, archidioecesis Daressalaamensis ; ad orientem 

Documentos relacionados