Eibarko Klub Deportiboa 1924-1975

Transcripción

Eibarko Klub Deportiboa 1924-1975
Lehen urratsak
1920. En la cumbre de Kalamua-Max.
FOTO OJANGUREN.
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
Las inquietudes culturales, asentadas previamente en
el Eibar de principios de siglo, junto con la irrupción
de nuevas modalidades deportivas provenientes de
los países anglo-sajones, provocan una apertura sin
parangón en el ámbito de la constitución de nuevos
clubes. El influjo de los británicos venidos al
Gran Bilbao y de la burguesía madrileña que vivía la
“Belle-Epoque” donostiarra dió lugar, asimismo, como
contrapartida, al impulso de actividades peculiarmente
enraizadas en las costumbres del eibarrés de 1924:
la pelota, el atletismo y, sobre todo, el montañismo
seguirán siendo fundamentales en los momentos de
ocio de la vida social de la ciudad. En ese ambiente y
respondiendo a esa afición se da el paso de la
creación del club, en reunión celebrada
el 30 de enero de 1924.
Acta Nº 1º.
4
Holan, modu horretan emoten jako hasieria Eibarko Klub
Deportiboko historixiari. Akta horretakuak handik bi egunera erabagittakuakin izango dau jarraipena; bertan, mendi eta karreteretako konkurtsuak antolatzen dira eta baitta ibilbidiak zehaztu be. Hiru
egun geruago, barriro batu eta komisiño bakotxeko partaidien izenak finkatzen dira. Hasiera bizixa benetan Klub Deportibuana, gau-
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
De la Junta General celebrada el 30-1-1924, para
la formación de la nueva sociedad.
Tras previa convocatoria se celebra hoy, Junta
General que preside Don Cándido Arrizabalaga,
quien en breves palabras, expone; la finalidad que
se persigue con la creación de la nueva Sociedad
la cual será defender la afición al atletismo,
ciclismo y alpinismo.
A continuación se dió lectura del nuevo
reglamento, siendo aprobado por unanimidad.
Después de breve discusión y también por
unanimidad se acordó titular a la Sociedad con el
nombre de “Club Deportivo de Eibar”.
Se procedió al nombramiento de la junta directiva
siendo elegidos los siguientes.
Presidente - Lascurain José
Vicepresidente - Antonio Telleria
Secretario - Mario Ibarrondo
Tesorero - Secundino Zabala
Contador - Plácido Yarza
Vocales - Venancio Egaña, Daniel Larrarte,
Bartolomé Arriola, Florencio Larrañaga.
La cuota mensual en una peseta y 0'50 para los
aspirantes.
Se faculta a la directiva para nombrar las
comisiones mixtas para alpinistas y ciclistas, y por
último, se acordó organizar para la próxima una
serie de conferencias a cargo de reputados
médicos y distinguidos deportistas.
El presidente señor Arrizabalaga, volvió a hacer uso
de palabra, alentando a los socios a llevar con
cariño la obra emprendida, e hizo ver la necesidad
de formar coros para amenizar las excursiones
alpinas.
Y en medio de mayor entusiasmo se levantó la
reunión.
El presidente
El secretario
José Lascurain
M. Ibarrondo
La presa de Amaña fue la primera piscina de Eibar.
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
za asko egitteko gogua zeguala aitzera emoten dabena. Baiña, halan
be, zegaittik osatu zan Kluba? Ze giro zeguan orduko Eibarren puntu horretaraiño heltzeko?
Mende honetako bigarren hamarkadako Eibar nahiko banatuta zeguan politika arluan eta baitta relijiñuakin zerikusixa zekanakin be.
Beste alde batetik, kultura arluan, aittatzekua da Eibarko biztanlien
alfabetizaziño mailla. Orduko zentso eta erroldetan agertzen jakunez, biztanlien %90a irakortzeko eta idazteko kapazak ziran, gizonezkuen artian behintzat. Baiña bazeguan be dualismo bat: gehixenak kalian eta euren artian euskeraz jardun arren, gaztelera zan hizkuntza ofiziala, dokumentuetan erabiltzen zana eta eskoletan irakortzeko eta idazteko erakusten zana. Bata, ikusten danez, popularragua bazan be eta ahoz-aho erabiltzen zana, hizkuntza kultua bestia zan. Horren ondorixuak izan leikez Klub Deportiboko aktetan
ikusi leikezen noizbehinkako akats ortografikuak. Adibidia be badogu Klub Deportiboko lelengo boletiñian, 1930ekua berau. Mendiko
komisiñuak siñatzen daben artikuluan, halan aurkezten dau bere
burua: “Nunca creímos que nuestra pobre pluma se vería metida en
estos trotes, tan ajena a estas labores, que solicitamos un poco de benevolencia por los barbarismos en que podamos incurrir en gracia del
buen deseo que nos anima”. Lelengo aktan bertan “volvió ha hacer
uso de palabra” idatzitta daguala ikusi leike.
Plaza de Unzaga. Fiestas de San
Juan. Actuación del aurreskulari
eibarrés Satur Arriola.
5
R IO
ER S
A
1924
1999
FOTO OJANGUREN.
URT
E U R R A - A N IV
EN
1914. Eibar. Ciclistas en la calle
Bidebarrieta.
Cuartillas
de un
veterano
Continúa en pag. 7
6
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
1919. Eran los tiempos del comienzo
de la época del Montañismo en nuestro pueblo de Eibar. En 1919 empieza
a existir el alpinismo en nuestro Eibar
deportivo. El “Mortero 42” un grupo
entusiasta que practicaba el excursionismo, este grupo compuesto de jóvenes alpinistas iban de excursión cada domingo a algún monte: Oiz, PolPol, Calamua, y Duranguesado, al coloso “Amboto”... Con este grupo, todo actividad comenzé mis primeras
excursiones de montaña.
Este año de 1919 subí a las cumbres
más importantes de Guipuzcoa y
Vizcaya.
En 1920 se organizó el primer concurso de montañas bajo la iniciativa
de la Sociedad Deportiva de la C. del
P., el concurso era de 20 montes distintos de las provincias señaladas de
Guipuzcoa,Vizcaya,Alava y Navarra. El
concurso de montañas lo finalizaron
ocho montañeros, que fueron los siguientes: José Lascurain, Julio Sastre,
José Cengotita, Marcelino Barrutia,
Marcelino Echeverría, José Guisasola,
Federico Lizarralde y Eleuterio
Murua. Nos dieron de premio:
Medallas y libros de Alpinismo.
Dana dala, eta kontuan izanda primariako lau eskola zegozela herrixan -bigarren graduko ikasketak hirugarren hamarkadakin hasi ziran Eibarren- ez zan, ez, makala kulturaren inguruko preokupaziñua
edo kezkia, herrixan zein Deporren barruan; kezka hori gaiñera gero barruko boletiñaren izenera pasauko zana denporiaz,“Kezka” aldizkarixakin. Hitzaldixak -medikuenak, esaterako- eta tertulixak jarraipen haundixa zeken. Eibarko Klub Depor tibuaren kasuan,
Guimón doktoriak hitzaldi bat baiño gehixago eskindu zeban (berak edota kanpotik etorrittako beste batek emonda), baitta Ziriako
Agirre medikuak be; prestaketa fisikuari garrantzi haundixa emoten
Carrera pedestre en la plaza de Unzaga.
jakon -rekonozimentuak be egitten ziran bertan- eta gauza ezbardiñak ikasteko aukeria eskindu zeban Klubak: esperantua, euskeria,
musikia etabar.
Kirol arluan, bazeguazen aurretik motibuak Eibarko Klub
Deportibo moduko taldia osatzera bideratzen dabezenak.Alde batetik, mende hasierakin batera kirol espezialidade barrixak datozela Europatik; eta bestetik, horrek dakarren
kirolaren
popularizaziñua. Eibarren
Gipuzkuako eta Bizkaiko eragiña jasotzen
da: Bizkaixan, Bilbo Haundiko mehatzetara
biharrera datozen ingelesak foballa sartzen
dabe (ingelesen eragiña terminologixan be
nabari da; holan, lelengo aktan,“athletismo”
hitza modu horretan jasotzen da, h-kin);
Gipuzkuan, “Belle-Epoque”-ren ondorixuak dittugu (Madrilleko burgesak
Donostian praktikatzen zittuen kirolak) eta
golfa, tenisa, hipikia eta nautikia emoten dira ezagutzera.
Kirol guzti horrek herrixan gero eta indar
haundixagua hartu arren, pelota eta herri
kirolek ez dabe indarrik galtzen, bertakuak
diralako. Eta, zer esanik ez! mendizaletasuna eta txirrindularitzaren kasuan, Eibarren
haiñ errotuta daguazen aktibidadietan.
ELEUTERIO MURUA
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
FOTO OJANGUREN.
Plaza de toros de Eibar.
En los años siguientes se aumentaron
hasta 15 alpinistas o más; se hacían
excursiones alpinistas en masa, en número de excursionistas muy elevados, año 1921, 1922 y 1923, se iban
formando otras Sociedades de alpinistas en el pueblo.Ya en el año 1924
fué el año de la conjunción de todas
estas sociedades la unión de todas para formar una sola: El Club Deportivo
de Eibar.
La primera asamblea de la fundación
fué el día 30 de enero de 1924. La primera reunión se celebró en la casa
solariega de los Zuloagas en donde
existía “el Fomento Industrial. En uno
de los salones se reunieron todos los
amantes del alpinismo, la asamblea fué
presidida por Don Cándido
Arrizabalaga. En la reunión hubo muchas iniciativas y muy buenas proposiciones. La primera directiva se formó
con José Lascurain de Presidente; asímismo se formaron las comisiones de
Alpinismo, Cilcismo, Pelota y
Atletismo, siendo la privilegiada la
Comisión Alpina. Se implantaron los
concursos de montaña, de ciclistas en
carretera, partidos de pelota y pruebas de atletismo amateur.
En 1924 hubo 30 finalistas de montaña, la primera
imposición de
medallas, se celebró en San
Lorenzo
de
Elgoibar. La comida de hermandad de los
finalistas fue un
gran éxito acudiendo a la misma los propagandistas Bandrés y Torrijos.
Casa solariega de la familia Zuloaga
-“El Fomento Industrial”-,
lugar de la primera reunión del C.D.E.
7
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
La constitución, en 1924, del Club Deportivo Eibar
no supone un hecho aislado.
Otros clubes desarrollaban, con anterioridad,
tareas similares de apoyo a las diversas actividades
deportivas que en Eibar se podían contemplar.
El Club Deportivo, de todos modos, consiguió aunar
a integrantes de diversas asociaciones,
que hasta entonces habían sido impulsadas
por diferentes grupos políticos,
en un maremagnum apolítico, deseoso de compartir
vivencias y conocer nuevas latitudes.
Las excursiones, tanto montañeras como ciclistas,
constituyeron la actividad preferente
de los fundadores del Club Deportivo,
sin olvidarse de actividades como el boxeo
o las charlas informativas.
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
1922.
Componentes
de Altza-Praka.
8
FOTO JOAQUÍN ANSOALDE.
25-9-1922. Excursión al monte Oiz.
Klub Deportibuaren sorreria
Eibarko Klub Deportibuaren aurretik bazeguazen herrixan beste
kirol elkarte batzuk be: “Altza-Praka”, “Lagun-Artea”, “Sociedad
Deportiva”, “Irrintzi”, “Unión Deportiva Eibarresa”, “Izarra”, “Los
Trece” etabar. Azken hirurak foballa eta pelotia bultzatzen bazeben be, mendixaren alde egitten zeben biharra.
Eleuterio Muruamendiaraz zanak -fundatzaillietako bat eta geruago presidentia izandakua- alpinismuaren hasieria Eibarren
1919xan kokatzen dau. Berak diñuanez, asteburuero exkursiñuak
egitten zi-ttuen herriko gaztiak: Oizera, Pol-Polera, Udalaitzera eta
Duranguesaduan, Anbotoraiño. Urte berian, Gipuzkuako eta
Bizkaiko mendipunta garrantzitsuenak zapaltzen dittue. Hurrengo
urtian, 1920xan, Mendiko Lehelengo Konkurtsua antolatzen dau
Casa del Puebloko Sociedad Deportivak, Gipuzkua, Bizkaia, Araba
eta Nafarruako 20 mendi desbardiñakin. Zortzi lagun izango dira
konkurtsua amaittuko dabenak; euren artian dago Jose Laskurain
zana eta Klub Depor tiboko lelengo presidentia izango dana.
Opari modura, danak be, domiñak eta alpinismorako liburuak jasoko di-ttue. Hurrengo hiru urtietan (1921, 1922 eta 1923) zortzittik hamabostera egitten dau jauzixa konkurtsua amaitzen dabenen kopuruak.
Eibarko mendizaliak, euren artian batziak indarra emongo zetsela
siñistuta, eta politikatik ihes egitteko asmuakin, klub barrixa sortzia
erabagitzen dabe. Horren inguruan askotan jardungo dau
Klubaren billeretan, zalantzazko pausurik susmatu eta berehala;
beti be erabagi berbera hartuaz, hau da, politikan ez sartzia. Club
Deportivo de Eibar izango da elkarte horren izena. Sortzeko batzar hori Candido Arrizabalagaren zuzendaritzapian egin zan, 80
bat lagunen presentziakin.Aukeratutako lekua, Zuloaga famelixako
“Fomento Industrial” izenakin ezagutzen zan etxia, Maria Angela
kalian zeguana.
Lelengo
aktia
Candido Arrizabalagaren zuzendaritzapian bildu zan Junta Orokorraren erabagixen barri emoten desku akta horrek.
1924ko eneruaren 30ian egindako
Batzarrian atletismua, txirrindularitza
eta alpinismua bultzatuko daben elkartia
sortzia erabagitzen da. Elkarte horren
izena Club Deportivo de Eibar izango
dala onartzen da; presidentiaren kargurako Jose Laskurain izendatu zeben,
Antonio Telleria presidente-orderako,
Mario Ibarrondo sekretarixo lanetan,
Secundino Zabala tesorero moduan eta
Placido Yarza Kontaduria eruateko.
Bokalak honako laurak izango ziran:
Venancio Egaña, Daniel Larrarte,
Bartolome Arriola eta Florencio
Larrañaga.
Batzar horretan erabagitzen da baitta be
peseta bateko hilleroko kuotia eta aspirantiendako -figura hau geruago desagertuko dana- 0'50ekua izango dala.
Maria Angela kaleko -gaur eguneko
Errebal- “Café Eulalio” deitzen zana hartuko zan handik aurrera sede moduan.
9
R IO
ER S
A
1924
1999
FOTO OJANGUREN..
URT
E U R R A - A N IV
EN
1922. Excursión al Seminario de
Bergara.
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
Miembros
de la Sociedad
Deportiva
Lagun-Artea,
de Eibar.
10
Francisco Larrañaga “Pakol” Klub Depor tiboko bazkidiak, bera
sortzaillia ez izan arren, holan gogoratzen dau Klub Deportibua
sortu eta hasierako martxia: “Sozialisten Casa del Pueblok eta batzokiko Euzko Gaztedi Igotzailliak antolatzen ez zeben moduko exkursiñuak hasi zan Klub Deportibua antolatzen. Eta beti be reglamen-
FOTO OJANGUREN.
1921. Sociedad Deportiva de la Casa del Pueblo.
tuan bertan, lelengo artikuluan ipintzen zebanari jarraitzen: politikarik
ezin zala sartu”. Halan be, “exkursiño horretako mendiko joerian, euskalduntasuna hor zeguan beti”, Jose Etxeberria “Querido” bazkidiaren esanetan.
Jose Laskurain zana,
lelengo presidentia
(geruago presidente honorarixua)
Kirolari bultza egin zetsenen artian,
pionerua dogu Jose Laskurain. Bere
kontuz antolatzen zittuan exkursiñuak, mendira edo bizikletekin egin
biharrekuak. Izarran eta Unión
Deportiva Eibarresan ibillittakua,
baiña bixak be foball inguruan jarduten zebenez eta profesionalizatzera
jotzen zebenez, amateurren aldeko
jarreria hartu zeban. Eibarko Klub
Deportibua osatu zan urte berian
(1924), maietzaren 25eko Pedalaren
Egunaren eta Alpinismoko Euskal federaziñuaren bultzatzaillia izan zan
Laskurain.
Bizikleta gaiñian ondo baiño hobeto
moldatzen zan, Ondarruan eta
Markiñan karrerak irabaziaz. EibarMadrid-Eibar egin zeban bakarrian
eta Frantziako Itzulixa ikusteko
Baionara juan eta Eibarren genduan
hurrengo egunian. Oiñez ibiltzia be
asko gustatzen jakon; horren “erakustaldixa” 1918xan egindakua:
arratsaldeko 14.00etan Atxurin zeguan kafia hartzen eta handik 7 ordu t'erdira Untzagako plazan. Urte
morduan jardun zeban biharrian
Eibarko Klub Deportiboko estamentu guztietan.
11
La llamada de las alturas
Julio de 1925. Regil. Excursión del C.D.E. al Ernio.
FOTO ROMAN ORTUOSTE.
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
FOTO OJANGUREN.
La tradición montañera ha sido uno de los apartados más distinguidos en la
trayectoria del club desde sus inicios. En numerosas ocasiones, dichas actividades se
compaginaron con otras organizadas desde otros ámbitos, tales como el ciclismo.
No son extrañas las excursiones en que se compaginaban ambas actividades,
en una labor que se complementaba con los concursos de Montaña y de
Carreteras, institucionalizados a todos los efectos por las respectivas Federaciones.
Al fundarse la Federación Vasco Navarra de Alpinismo, impulsada por el Club
Deportivo junto con otras agrupaciones montañeras, y en su posterior desarrollo,
la labor de integrantes cualificados del Club pasa a primer plano, hasta desembocar
en el nombramiento de varios socios del Club para los cargos más importantes
de la mencionada Federación.
Junto con las excursiones, realizadas con cualquier excusa y en un afán por conocer
nuevos lugares, se puede distinguir asimismo la labor realizada por el
Club Deportivo en lo que concierne a la construcción
de nuevas fuentes y hasta de refugios.
En dichas excursiones no se olvidaba la faceta musical y en más de una ocasión
fueron contratados diversos grupos con el fin de amenizar las salidas.
1925. San Lorenzo, en Elgoibar. Celebración de los primeros finalistas del C.D.E.
14
ARCHIVO ANTXON BANDRES.
18-5-1924. Elgeta. Fundación de la Federación Vasco-Navarra de Alpinismo.
Mendixa, hasiera-hasierako
aktibidadia
Eibarko mendiko girua onenetakua zan Euskal Herri osuan. Jose
Etxeberria “Querido”-k kontatzen dabenez, “ume-umetatik gure
jolasa mendixa zan. Untzaga aldekuak bestelako afiziñorik eukiko
bazeben be, behe aldekuok Txonta, San Salbador, Topinburu eta
Galdaramiño askotan bisitxatzen genduazen. Ibiltzia zan kontua,
montañismorik egin barik”. Agustin Zuluaga Aldekoa, Udal Musika
Bandako zuzendarixa izandakuak be, Eibarko Klub Deportibuari eskindu zetsan “Los Alegres Alpinistas” konposiziñua 1928an.
Horrek aitzera emoten dau herrixan zekan indarra, baiña herrittik
kanpo be ikaragarrizko eragiña izan zeben Depor tibuak eta
Eibarko beste taldiak. 1924ko maietzaren 18xan Federaziñua
-Federación Vasco Navarra de Alpinismo- osatu zanian, Bilboko eta
Eibarko klubak izan ziran erreferentzixia; Elgoibarko jentiak be
Deporren barruan jarduten eban Federaziñuaren aldeko biharrian.
1925ian bost talde eibartar zeguazen Mendiko Federaziñuan barruan (Klub Depor tibuakin batera, Unión Depor tiva Eibarresa,
Chiribiri, Unión Sporting eta Bolingo).
Gauza bera esan leike Zentenarixuen konkurtsuekin. Honek, mendi konkurtsuak hasi -1914an- eta handik lau urtera sortu ziran, hau
da, 1918xan. Eta 1936xan 100 Mendixetako finalistak 13 taldetan
Istripuak
1932xan gertatzen da Eibarko Klub
Deportiboko exkursiñuetan parte
hartzen zebenen arteko lelengo istripu larrixa: bertan Martin Vitoria bazkidia hiltzen da. Handik bi urtera,
1934ko julixuan, beste zauritutako
batzuekin batera, Klub Deportiboko
exkursiñuan parte hartzen zeban
Adrian Jauregibarria -ez zan sozixuahiltzen da. Halan eta guzti, klubak eskerrak emoten detsez Arabako Pobes
herriko medikuari eta Bergarako txofer bateri, eskindutako laguntasunagaittik. Halako detallia 1936xan errepikauko da, Basilio Galarza Oñatiko
medikuari bere jarreria eskertuaz,
Lucio Markiegiri eskindutako atentziñuagaittik.
15
R IO
ER S
A
1924
1999
FOTO OJANGUREN. ARCHIVO ANTXON BANDRES.
URT
E U R R A - A N IV
EN
18-5-1924. Elgeta. Fundación de la F.V.N.A.
Musikia,
Deporreko
zatixa
Kluba sortzerakuan, momentu hartan
be, exkursiñuetarako-eta koruak
sortzera animatzen zan bildutako jentia. Orfeoi komisiñua be osatu zan gaiñera, lau lagunekua.
1927xan Albina Madinabeitia artistiari
egindako omenaldixan Casino de la
Amistad-etik etorrittako Musical
Bretón-ek parte hartu zeban ekitaldixan. Baiña exkursiñuetarako, gehixenetan kontratau egitten zan talde bat
-1929ko txango batian 30 pezeta ordaindu jakuen bertara juandako hiru
musikueri, beste batzuetan 25 pezeta
izaten ziran-; 1931an gastu horrek 50
pezetara igotzen dira (prezio hortan
bi klarinete eta danborra sartzen ziran). Klubaren XI. urteurrenian, dan-
16
zeguazen eta, hoien ar tian, hiru Eibarkuak ziran: Eibarko Klub
Deportibua, Unión Deportiva Eibarresa eta Grupo Alpino Aupa.
Euren artian zeguan Jose Martinez, Deportiboko lelengoko “zentenarixua”, 1929xan amaittu zebana.
Eibarko eta eibartarren eragiña mendizaletasunaren inguruan argi
geratu zan 1930ian be, Federaziñuak “Federación Vasca de
Alpinismo” izena hartu zebanian. Urte hartako azaruaren 2xan
Arrateraiño eruan zan IV Batzar Orokorra (Kalamua eta
Akondiaren artian egin zan). Ikaragarrizko jaixa izan zan Eibarren
bizi izan zana. Batzar horretan, gaiñera, Zentenarixuen diplomia
emon jakon Raimunda Royori, 100 Mendittakua amaittu zeban lehelengo emakumiari.
Mendi konkurtsuetako arluan, Klub Deportibua sortu zan urte berian -hau da, 1924an-, 15 mendik osatu zeben klubak antolatutako
kategorixa bakarreko konkur tsua: Kalamua, Arno, Oiz, Anboto,
Andutz, Intxorta, Bedartzandi, Aitzorrotz, Leungaiña, Elusu-Mendi,
Aitzgorri, Satin, Peña de Lecanda, Alkor ta-Mendi eta Serantes.
Berori amaittu zebenak 24 izan ziran, klubeko artxibuan 568 parte
laga zebenak.
Hurrengo urtian konkurtsua hiru kategorixatara zabaldu zan: 1. kategorixakua (seiñalatutako 20 mendixak); 2. kategorixakua (15
mendikua) eta 3. kategorixakua (10 mendikua, emakumiendako).
Finalistak 18 izan ziran 1. maillan, hiru 2.ian eta bakarra emakumien
FOTO OJANGUREN.
artian. Handik bi urtera, krisi ekonomikua zala-ta, kopuru hori zeozer jaitsi zan.
1928xan adaptaziño barrixa egin zan konkurtsuetan eta bakotxak
aukeratutako mendixekin metruetan neurtuko ziran konkurtsuak
antolatu ziran. Urte horretan 20.000 metruak gaindittu zebezen lagunak 19 izan ziran; beste zortzik 15.000 metrokua egin zeben eta
10.000kuakin bi andra eta bost gaztetxo izan ziran amaittu zebenak.
Gero eta aukera haundixaguak zabaldu ziran mendizaletasunakin
lotutako arlo horretan, Deportiboko bazkidiak ondo baiño hobeto
aprobetxatzen zittuen. 1930ian, esate baterako, 5.000 parte zegozen entregauta ordurako klubeko artxibuan.
1930eko ur te horretan, gaiñera, kaleratzen dau Eibarko Klub
Deportibuak bere lehelengo Boletiña, ixa oso-osorik mendixaren
inguruko barrixak jasoko dabena. Modu horretan, bertan topauko
dittugu 100 Mendixen Konkurtsuan parte hartzeko betebiharrak.
Klub Deportiboko Reglamentu horrek zortzi artikulu dittu: lelenguan, berau betetzeko bost urtetik hamar urteraiñoko epia edo
plazua aittatzen da (hau da, ezin da denpora laburraguan ez luziaguan amaittu); bigarrenian esaten da hogei mendi baiño gehixago
ezin dirala egiñ urtian; hirugarrenian, mendi bakotxa partiakin justifikatuko dala esaten da eta klubeko tarjetia mendi-puntetako bu-
1928. Día del Finalista.
17
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
zoietan jarri bihar dala aittatzen (gaiñera, klubian entregatu biharko
dira horrek partiok mendixa egiñ eta 8 egun bete baiño lehen); eta
seigarrenian, sari modura mendizale bakotxak urrezko domiña jasoko dabela esaten da eta, horretaz gaiñ, Federación Vasco Navarra
de Alpinismok ohorezko diplomia emongo detsela federatutako
zentenarixo guztiei.
Konkurtso guzti hoietako mendixen artian Eibar inguruko asko zeguazen: Akondia-gaiña (757 m.), Arrate-kurutz (500), Azkonabieta
(726), Eguarbitza (731), Galarraga-Untzeta (400), Galdaramiño
(668), Kalamua (772), Kurutzegain-Bergetxe (580) eta Urko (797).
Alpinismoko edo Mendiko komisiñua Klub Deportibua sortu eta
handik sei egunera osatu zan, Txirrindularitzakuakin eta
Orfeoiarenakin batera, bakotxa lau lagunekin osatutako komisiñuak. Segidan erabagi zan baitta be egun berian ezin zala konkurtsatu bi soziedadetarako; halan be, posible zan errepidietako konkurtsua eta mendikua konpaginatzia egun berian. Eta handik gitxira,
emakumiendako mendixen ibilbidia be egituratu zan, 1925eko eneruaren 13an.
1924ko apirillaren 11an Eibarko Klub Depor tibuak Mendiko
Federaziñuan emongo dau izena, Bilboko Klub Deportiboko lokaletan egindako batzar baten ostian. Handik lau hillabetera, abuztuan
egindako Deportiboko Batzar Orokorrian, eta beste aldaketa ugariren ar tian, Mendiko komisiñua aldatzen da. Eta ur te berian,
Federaziñuak federatuen karnetak lehenbailehen erretiratzeko eskaeria egitten detsa Klubari.
Itturrixak egittia, buzoiak ipintziakin
batera, izango da Mendiko komisiñokuen geraeziñezko aktibidadietako
bat. 1925ian egingo dira Kalamuan
itturrixa ipintzeko lelengo estudixuak
eta bere kostua 350 pezetatan aurreikusten da; itturri hortarako
Alpinismoko Federaziñuak 100 pezeta emongo dittu. Egin 1926xan egitten
da, baiña urtia amaittu aurretik konponketia eskatzen dau. Hurrengo urtian, hori itturrixori konpondu eta
Galdaramiñokua -Arana eta Altzibarren lanari esker- eta Extixakua -hau
18
FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
Itturrixak,
mendizalie
ndako
indarbarrit
zia
Fuente de Kalamua. C.D.E.
Hurrengo urtian ospatuko da lelengo bidar Finalista Eguna deittu
leikiana. 1925eko egun haundi horretarako Elgoibarko San
Lorentzoko auzua aukeratzen da. Mendiko Federaziñuakin batera,
Bilboko Klub deportibuak eta Sociedad Deportiva Bancariak be
bertan izateko inbitaziñua jasotzen dabe. Beste herri batzuetako
taldiekin izandako hartu-emonak ez dabe akaberarik izango eta urtetik ur tera leku batera zein bestera joko dau Eibarko Klub
Deportibuak. Entidadien artekua ez da hartu-emon bakarra izan
Klubaren historixan: 1925ian bertan, febreruaren 2xan, konkurtsua
egitteko karneta bialtzen jako Jose R. Santamaria bilbotarrari; eta
handik sei urtera Deportiboko presidentia izendatuko dabe. Holan
kontatzen desku berak 1976ko klubeko boletin batian bere bizitzaren zati garrantzitsu baten pasartiak:
“El año 24, por fiestas de San Juan, tomé parte en la carrera ciclista Eibar-Deva y
regreso. La Ciclista Bilbaína -a la cual pertenecía- organizó varias excursiones al
pueblo donde nos recibían con tanta llaneza y gran hermandad. En esa época conocí a Jose Laskurain “Ondarru” y a su socio Sastre, los cuales tenían un garage de
bicicletas en Bidebarrieta -frente a la Fundición de “Txomo”-. En una de esas visitas
o excursiones, el C. D. de Eibar nos obsequió con un grandioso Concurso de Cintas,
en el cual tomaron parte más de un centenar de simpáticas jóvenes. Los más simpatizantes hacíamos -a menudo- el viaje en bicicleta para reunirnos a una alegre y
simpática cuerda de eibarresitas, realizando excursiones al Kalamua, Urko,Arrate y
Elgeta, así como unirnos a cooperar en la “hinchada”, para animar y vitorear a la
Unión Deportiva Eibarresa en sus encuentros de gran pugna, principalmente con
Elgoibar.
A finales del año 28 me avecindé en Eibar y el 29 me casé.Todas las noches nos
reuníamos en el Club: Ojanguren, Pagnon, Azkoitia, Zezeaga y poco a poco con va-
27-7-1934. Inauguración del refugio de Kalamua-Max.
El médico Fernando Zuloaga, con los presidentes de Salud y Cultura,
la srta. Bustinduy, Antxon Bandres y Jose Lascurain.
Amazabalegi baserrikuen baimenakinegitten dira. 1930ian, ostera, Uzartza-ko
kantinaren
jabiari
bere
zelaixan
itturrixa ipintzeko eskakizunari ez jako
aurrera egitten lagatzen, pribatua dalako.
Horrek iturri guztiok aberixa eta apurketa bat baiño gehixago jasotzen dabe eta
1933ko azaruan Mendiko Federaziñuak
zeintzuk nahi dittuen konpontzia galdetzen detse klub guztieri, bakotxak erabagitzeko eta, horren arabera, Federaziñuak laguntzeko.
1934an, 125 pezetatako aurrekontuakin,
Karakateko itturrixa jasotzen da; eta
Arrateko errepidian egittia pen-tsauta zeguana bertan behera laga-tzen dabe, hango urak gaixotasunak eragiñ leikialako.
Horrek itturrixok, hain bakarrian ez izateko, Diputaziñuari eskatutako zuhaitzen
konpaiñia izango dabe 1936ttik aurrera,
eurak inguratzen hainbat zuhaitz landatuko diralako.
19
R IO
ER S
A
1924
1999
ARCHIVO C.D.E.
URT
E U R R A - A N IV
EN
Autorretrato de Ojanguren contemplando desde el Aitz Txiki el Alluitz.
15-9-1929.
Kurutzeberri. Pagnon, Larrañaga,
Zezeaga, Miner, Ugalde
e Illarramendi.
rios socios fundadores: Antonio Telleria, Cándido Arrizabalaga “Apotxiano”, Angel
Miner, Félix Illarramendi, Eleuterio Murua, Miguel Jauregibarria “Viejo de Ermua”,
gran txirrindulari ciclo-montañero con el cual y en compañía de Pagnon hicimos varias cumbres hasta su base; sin faltar los primeros centenarios Jose Martinez y
Gregorio Santa Cruz; jóvenes que animados por los mayores buscaban la paz de las
cumbres como Faustino Mujika y Antonio Narbaiza. Ocupé el puesto de secretario
en la presidencia de Pagnon y tuve después el honor de presidir el Club los años 31
y 32. De estas reuniones nació la idea de ver reorganizar nuevamente la F.V.N. de
Alpinismo, la cual estaba enferma de gravedad por unos y otros, por tiranteces políticas. Para la unidad se sumaron a nuestra llamada, aparte de Tolosa, el Deportivo
Fortuna y Pamplona, también montañeros de Vitoria-Alava, Renteria, Azkoitia, Irun,
Villafranca, Beasain, Oñate, Mondragón, Durango y otros pueblos, sin olvidar a
Zumárraga ni a Bilbao-Vizcaya.
Un feliz domingo, entre Kalamua y Akondia -más tarde en Elgeta- volvió a la vida la
deseada “Federación Vasco-navarra de Alpinismo”. Acordándose por cinco años (31
al 36), la Directiva siguiente: Presidente, Francisco Labaien; Secretario, José Ramón
Santamaría; y Tesorero,Tomás M. Gantxegi. Con un saldo de cerca de mil afiliados,
prueba amplia de la labor desarrollada por la voluntad y disciplina positiva de los
montañeros del Club Deportivo de Eibar.
El año 34 finalicé mis cien montes. En Eibar, por aquellos años, si no se organizaba
la excursión por autobús, los desplazamientos a ciertos lugares eran difíciles. Los
guipuzcoanos y vizcainos nos aventajaban con mucho por la facilidad de disponer
del ferrocarril del Norte y con numerosas líneas de autobuses.Al igual que aparecen
los “perrotxikos”, los montañeros eibarreses se personaban y aparecían tanto en el
Aitzgorri, Gorbea,Aralar,Toloño (Alava),Txarlazo (Orduña), en el Serantes (Santurce),
como en el Pirineo Navarro”.
Urte amaierarako, Klubeko emakume batek -Carmen Izak- lelengo
Mendi konkur tsua amaitzen dau eta hurrengo ur teko Finalista
Egunian ondo merezittako sarixa jasoko dau, Elorzaren jatetxian
egingo dan banketiakin batera. Bertan banatuko diran domiñak 1. maillako 18 zillarrezkuekin batera Carmen Izandako urrezkua
- Bartzelonako Gamper y Mir etxiak egingo dittu (Joan Gamper,
F.C. Barcelonako lelengo presidentia izan zan). Aldi berian, mendipuntetan ipintzeko buzoi barrixak aurkezten dira eta 100
20
Refugio de Urbia.
CASTRILLO ORTUOSTE FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
Mendixetako Konkurtsua amaitzia lortu dabelako zorixonak emoten jakoz handik urte batzuetara Klubeko presidentia izango dan
Indalezio Ojangureni. Horrekin batera, Ojangureni eskindutako albumerako postalian honako dedikaziñua jasotzen da: “A Indalecio
Ojanguren, el gran propagandista de las bellas lides montañeras, los
compañeros del Club Deportivo”.
1926xan erabagi garrantzitsua hartzen dau Klubak: konkurtsuak
errazago egitteko bertarako apropos prestatutako txango eta exkursiñuak egittia onartzen da, andrakumiendako eta umiendako
konkur tsuak bultzatzen diran bittar tian. Gaiñera, Mar tinez eta
Telleria bazkidiek egindako 100 Mendixen planua, handik aurrera
jarraitzeko modelua izango dana, Federaziñora bialtzen da.
Urbixako refugixua 1929ko maietzeko 22xan zabalduko da.
Bertako prezixuak, Gipuzkuako Komiteko presidentiak bialdutako
agirixan agertzen diranez, 10'5 pezeta pentsio konpletua eta 5'5 jatordua. Hor ur tian 100 mendixak betetzera heltzen da Miguel
Jauregibarria bazkidia eta bost domiña erosten jakoz Eibarko Casa
Gandiagari zentenarixuendako.
Urtia amaittu aurretik, Klubak mendizale bat botatzen dau kanpora. Arazuak berak aurkeztutako tarjetiakin hasi ziran, zuzena ez zalako mendi horretan izandako beste bazkidientzat; Federaziñuari
be informiak eskatu jakozen halako egoera baten aurrian zer egin
jakitteko eta, azkenian, bota egin bihar izan zeben mendizaliak partia faltsifikau egin zebalako.
1930etik 1935eraiñoko tarte horretarako Mendixetako konkurtso
barrixa antolatzen dau Klub Deportibuak. Berrehun mendixetara
igo biharko dabe mendizaliak konkurtsua amaitzeko: 75 Bizkaikuak
eta beste 75 Gipuzkuakuak; Arabakuak 25 izango dira eta
Nafarruakuak beste hainbeste.
21
R IO
ER S
A
1924
1999
FOTO FRANCISCO LARRAÑAGA “PAKOL”.
URT
E U R R A - A N IV
EN
1936. Usartza. Fiesta de Finalistas.
Aurrekuakin batera, mendiko komisiñuak bost mendi bihar-biharrezkuak moduan izendau zittuen 15 mendiko konkurtsurako: Oiz,
Arno, Udalaitz, Izarraitz eta Aitzgorri. Aittatzekua da be konkurtsua
amaitzeko Nemesio Carral mendizaliari emoten jakon aukeria (berak daka 15 mendixak erabagitzeko posibilidadia), kontutan eukitta
herrena dala hanka batetik. Konkurtsua egindakuan, makillia oparittuko detsa klubak.
Fetxa garrantzitsu baten aurrian aurkitzen da Kluba 1930eko urte
horretan, Federaziñuak bere billera nagusixa Arraten egin bihar dabelako. Klub Deportibua ekitaldixan laguntzeko prestatzen da eta
Pagnon eta Ojanguren izendatzen dittu ordezkari. Azaruaren 2ko
F.V.N.A.-ren IV Batzarra arrakastatsua izatia lortzen dabe. Halan eta
guzti, handik urtebetera Federaziñoko Gipuzkuako komiteko klubeko ordezkarixa erretiratzia erabagitzen da.
1931tik 1932ra aldaketa batzuk emoten dira konkurtsuetan: lelengo maillakuan, 18tik 15 mendira jaisten da, bigarrenekuan 14tik
Montañeros, Salud (para el Club Deportivo Eibar)
Tengo el alto honor de dirigiros un saludo sincero y fraternal en
nombre de la F.V. de Alpinismo, donde sin méritos suficientes ocupo un lugar privilegiado, que solo por amor a la montaña y a petición vuestra me fué encomendado.
Montañero de varios años, desconocido para muchos, un poco rojo y tímido, pero muy decidido, me tomé el compromiso de laborar
en compañía de dos camaradas de la Junta Directiva de la
Federación -y también con vuestra colaboración naturalmente- por
el resurgimiento de las fuerzas alpinistas de este bello País Vasco.
Hoy, la realidad del caso me llena de satisfacción; me inclino ante
este suceso colectivo, nuevo y magnífico, y reconozco, una vez más,
la precisión de una obra social extensa en el deporte montañero.
Con la publicación del presente folleto se inicia la segunda etapa
22
de vuestra marcha triunfante en la conquista de éstas nuestras
queridas montañas, tal y como lo escribía para nosotros el estimado compañero Andrés Espinosa: “Creo en el feliz retorno del
Euzkeldun a la montaña, porque en ella tiene su mejor escuela; y
tarde o temprano la amará, la adorará, como la han amado sus
antepasados. ¡Cumbres felices de Euskal-Erria! ¡aguardad la vuelta de los hijos de los valles, que pronto irán a vuestros dominios en
busca de lo que abajo no encuentran: eternidad, alegría, amor y libertad!”.
Allá en 1924, cuando nació el Club Deportivo Eibar al calor de
unos pocos montañeros repartidos en grupos por entidades deportivas de entonces, organizamos las bases para los recorridos o
concursos de montañas, tomó cuerpo el deseo, y surgió con vida
robusta el Club Deportivo Eibar. En once años de vida de ese Club
-jóven aún-, su cuerpo se ha desarrollado con amplitud y moral correcta; sus asociados montañeros son portadores de cariñosos saludos para todos los hermanos montañeros de la Federación, y aún
fuera de ella.
En 1931 cumplísteis con el alto honor de detener el derrumbamiento de la F.V. de Alpinismo, para lo cual vuestro puntal, firme,
sirvió de sostén a la caída de nuestra Federación, auxiliado con
buenos y generosos elementos de San Sebastián, Tolosa, Irún y
Azcoitia. Así lo recordarán los Sres. Lacort, Terán de Mendía,
Vicandi, etc. Hoy es el día que la Federación Vasca de Montañismo
se encuentra remozada, vigorizada, esplendente y más deportivizada que nunca; y que en este resurgir, que cada día va plasmando más y más, llegue a su hermoso final, es mi más vivo anhelo.
Guiados por el folleto que publicásteis anteriormente, en 1930,
formais hoy la legión de honor a la par de otras poblaciones vas-
1924.
Gorbea.
Primeras excursiones
del Club Deportivo.
C.D.E. FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
12ra -Intxorta derrigorrezkua dala- eta emakumiendako eta gaztetxuendako maillan 10.000 metrotik 8.000ra pasatzen da.
Konkurtsuak amaitzen dittuenen kopuruak ez dau aldaketa askorik
izango urte batzuetan eta ikusitta partietan be aldia daguala eta asko eta asko dirala oso landuta daguazenak, onenari sarixa emotia
onartzen da; aldi berian, argazki konkurtsua egitteko ideia be geroeta zabalagua da. Hau izan leike geruago Argazkilaritza komisiñuaren sorreraren aintzindarixa.
1935ian, Bilbao Alpino Klubak antolauta egingo dan Neurtutako
I.ko Ibillaldirako, Klubak bi patrulla bialtzia erabagitzen dau; bixak be
5. eta 6. postuetan kokatuko dira ibillaldia amaitzerakuan. Handik
urte batera, Ibillaldixaren II ediziñorako, Klubak lau patrulla bialduko dittu.
1936rako emakumiendako 50 Mendiko konkurtsua antolatzen da,
berau 5 eta 10 urteko tartian aurrera eruatekua.
Konkurtsuak amaitzen zittuenen artian eta eurek merezittako domiñaren gaiñian eztabaida bat baiño gehixago izan zan. Jose
Etxeberria “Querido”-k diñuanez, “urrezko domiñak gerra aurrian
100 pezetan baziran, gero 1.000ra igo ziran. Beteranuak be urrezkua
jaso bihar zebela-eta, ordaintzen zan kuotiakin hori ez zan bat etortzen. Jentiak domiña hartu ta gero igual bajia emoten zeban eta medallismuari aurre egitteko, kanpaiña batek urten eban Donostittik”.
Horren ondorixua izan zan urrezkotatik zillarrezkora pasatziana Deporren, 1929ko hasierian-. Baiña duda-mudazko sasoiak be izan
ziran arlo hortan: barriro be urrezkora bueltatzeko saiuak, urrezkua
benetan zillarrezkua eta diplomia baiño garestixagua zan galdetziana etabar.
Dozena bat urtetako mendixaren gaiñian egindako errepasuari
amaieria emoteko, hamen dogu Antonio Telleriak, Deportiboko
presidentia izatetik Alpinismoko Euskal Federaziñoko presidentia
izatera salto egin zebanak, 1936ko febreruko Klubeko boletiñian
kaleratutako artikulua:
congadas; prueba de ello es el grato recuerdo de aquél hermoso
día 7 de Abril del pasado año, en que llamásteis a la cita en el histórico pueblecito de Elgueta y acudió la Gran Familia de montañeros vascos a sellar los lazos de confraternidad montañera.
Tengo fé en vuestro entusiasmo, y espero que el contenido de este segundo folleto que publicáis servirá de utilidad a los presentes
y futuros amantes de la Naturaleza en todos sus aspectos, especialmente en el de la montaña, tan llena de enseñanzas para la
formación del perfecto ciudadano: Pureza de corazón, Inteligencia
y Salud.
¡Aitzgorri, Ernio, Amboto, Gorbea, Ganekogorta... espaciosas aulas
para la cultura física y moral! ¡Adelante! ¡Todavía hay que hacer
muchos montañeros conscientes!
Antonio Telleria Igarza
(Presidente de la Federación Vasca de Alpinismo).
23
R IO
ER S
A
1924
1999
FOTO ROMAN ORTUOSTE.
URT
E U R R A - A N IV
EN
25-7-1925.
El “Autobusito” en Regil.
Excursión al Ernio.
Exkursiñuak, jente barrixa
ezagutzeko aukeria
FOTO OJANGUREN.
Zeozer baldin badago mendixakin haiñ hestu lotuta, Eibarko Klub
Deportibuaren kasuan behintzat, bertatik antolautako exkursiño,
txango edo ibillaldiak izan dira. Hasiera-hasieratik gehixenak mendira jotzen bazeben be, geruago, mendiko konkurtsuen arrakastiakin, berauek egitteko asmuakin antolautako txanguak ez dira gitxi
izan.
Klubaren lehelengo urtian, komisiñuak osatu eta jarraixan, andra
batzuk Kalamuara exkursiñua egittia proposau zeben. Segidan beste bat antolau zan Gorbeiako Peñas de Lecandara: goizeko bostak
1926.
24
eta laurdenetan Alfontso XIII-aren plazatik urtengo zana, 30 jarlekuko
Berrizeko “auto-car” batian. Prezixua 5 pezetatan ipiñi zan. Hori setienbrian bazan, oktubrian beste bi prestatu ziran: bata, Zumaixan Ignacio
Zuloagari omenaldi bat eskintzeko eta bestia Kanpazarko haitzulora.
Kulturiaz be arduratuta, hurrengo hillian Bergarako Seminarixora antolau
zan txango berri bat.
Klub Deportiboko I.ko Finalista Eguna 1925eko martxuaren 22xan ospatu zala esan leike, momentu hartako ekitaldixek izen hori jaso ez arren;
fetxa hor tan banatu ziralako lehelengo domiñak. Aukeratutako lekua
Elgoibarko San Lorentzo auzua izan zan. Urte hortan antolau zan be
Gorbeiarako exkursiñua, garajietako eskaparatietan anuntzixuak ipiñiaz.
Hurrengo ur tian Ar tiara, Ondarruako Santa Kurutzera -Pedalaren
Egunaren barruan-, Gorbeiako Altamiñapera (jarlekua 5 pezetatan gizonendako eta 4tan emakumiendako) eta Aitzgorrira (azken hau
Federaziñuak antolautakua).
1928rako txango batzuk ofizialak modura izendatzen dira eta urte horretarako Erniora eta Arnora egingo dirala onartzen dau Deportiboko batzarrak. Aurrenekorako, Durangoko Garage Morenoren bi autobus betetzen dira, 100 bat lagunekin guztira. Exkursiño ofizialetik kanpo, beste ibillaldi bat be antolatzen da Aitzgorrira, setienbriaren 16xan; azken txango
hori defizitarixua izango da eta horreri aurre egitteko hurrengorako jarlekuetan zeozer kargatzia erabagitzen da.
Aralarko Irumugarrietara, Anbotora eta Kalamuara egitteko txanguak dira
1929rako antolatzen diran hiru exkursiño ofizialak. Urte horretako beste
exkursiño baten reseñia “Pyrenaica” aldizkarira bialtzen da, maiatzaren
5ian Tolosako Uzturrera egindakuarena hain zuzen.
C.D.E. FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
C.D.E. FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
1926.
Gorbea.
Excursión oficial.
25
R IO
ER S
A
1924
1999
C.D.E FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
URT
E U R R A - A N IV
EN
Kalamuarako exkursiñora Cultural de Durango, Club Depor tivo
Mondragon eta Bilboko Aldatz-Gorakin batera juango dira Deportiboko
mendizaliak. Urte bereko beste barri bat hamendik aurrerako txanguak
zeiñek erabagitzen dabena da; oiñ arte mendiko komisiñuen lana zana,
hamendik aurrera Zuzendaritzakin batera egin biharko dau. Sekulako
arrakastia izango dau be urte hortan Aitzgorriraiño egitten dan ibillaldixak; horren ondorixua, F.V.N.A.-tik jasotako “besalamano” bat, zorixonak
emonaz.
1931n, eguraldi txarra zala-ta, Kalamuara egin biharreko exkursiñua bi astetan atzeratu zan. Baiña txango berezixa be antolatzen Eibarko Klub
Primeras
celebracione
s del Día del
Finalista
Marzo de 1925:
En el barrio de San Lorenzo, de Elgoibar.
Acudieron, por invitación del Club
Deportivo, la Federación de Alpinismo,
el Club Deportivo de Bilbao y la
Sociedad Deportiva Bancaria, también
de Bilbao.
Marzo de 1926:
En Eibar. Incluye la celebración de una
comida en el restaurante Elorza, nueva
sede del Club, con lo que se da inicio a
una costumbre que se repetirá con frecuencia en años posteriores.
Marzo de 1927:
En Eibar, concretamente en Kalamua. La
salida hacia la cumbre se efectuará a las
8 de la mañana, para regresar posteriormente al restaurante Elorza, en donde
tendrá lugar la comida.
26
Abril de 1928:
Julio de 1931:
En Ondarroa, en Tontorramendi. Se
En Eibar. En el acto se nombra como
celebra, asimismo, una prueba de
socio honorario a Félix Garbi.
cross-country.
Marzo de 1929:
Septiembre de 1932:
En Eibar. En esta ocasión, la nominada
En Elorrio. La celebración del Día del
como socia honoraria es Carmen Iza,
Finalista de esta fecha tiene lugar junprimera mujer del club que concluyó
to con el campeonato social de ciclisun concurso de montaña.
mo del mencionado año, por lo que se
Marzo de 1930:
traslada a Elorrio, lugar donde con
En Eibar. Se nombra al doctor
frecuencia se desarrollará la citada
Guimón presidente honorario, con la
prueba txirrindulari. En esta ocasión
entrega de una medalla del club; al
se disputan, a su vez, diferentes pruemismo tiempo, Nemesio
Carral -inválido de un pie y
quien había conseguido terminar un concurso de montaña- recibe el correspondiente homenaje. Acude al
evento, invitado por el club y
en representación de la
Federación de Montaña, su
presidente Manuel de la 30-3-1930. Entrega de pergaminos al Dr.
Sota, junto a Andrés Espinosa. Guimón como presidente honorario y a Félix
Garbi como socio honorario.
dallas, a la vez que se obsequiará con
un album al ciclista Mardaras, con motivo de su homenaje; a las 13’30 comenzará el banquete en el merendero de Ixua y, a continuación, tendrá lugar una romería.
Abril de 1935:
En Elgeta. Tuvo un enorme éxito y
contó con la participación de los más
variados clubes de Euskal Herria.
FOTO OJANGUREN.
bas de atletismo, tales como los 100
metros, el salto de altura y el triple
salto.
Mayo de 1933:
En Eibar.
Abril de 1934:
En Eibar, en el alto de Usartza. Ese día
se da la novedad de la celebración de
una prueba de goitibeheras, junto con
la prueba de cross-country. De todos
modos, con motivo del décimo aniversario de la fundación del club, el
programa de ese Día del Finalista se
completó de este modo: a las 8 de la
mañana, recibimiento a los invitados
en la Estación, para posteriormente
acudir a las instalaciones del club; a las
9 se rendirá un homenaje en el cementerio a Martín Vitoria, socio fallecido en una excursión organizada por
el club ese año; a continuación, se ascenderá a Ixua, por Jardines; a las
11’30 se efectuará la entrega de me-
Mardaras, destacado ciclista del
C.D.E., recibió un homenaje en la
fiesta del Club o Día del Finalista de
1934.
Años después se organizó
FOTO OJANGUREN.
Deportibokuak: halan, partehartzailliak Sollubera eta Serantesera juango
dira, baiña ez pasiatzera bakarrikan, bidaixan beste exkursiño batzuetarako
biharrezkuak izango ziran artikuluak eta janarixa be erosiko dittue eta: materixala, enlatauak, ...
Azken urte horretan, gaiñera, egoeria oso ona zala aprobetxatuaz, klubak
laguntza eskinduko detse bazkidiei Orduñara juateko. Bidaillarixak goizeko
5'30xetan urten eta arratsaldeko 20.00etan bueltauko dira,Txarlazora eta
Pico del Frailera bisitxia eginda.
Exkursiño ofizialak urtez-urte gero eta ugarixaguak dira. 1932xan, esate
baterako, honek dira Klubetik antolautakuak: Eguarbitza, Irukurutzeta, Ernio
eta Peñas de Aia,Txarlazo eta Butronekin batera -azken hau turismua egitteko antolauta-.
1933ko txanguen artian, aittatzekua da Sollubekua (autorik ez zegualako
ber tan behera laga bihar izan zana). Hurrengo ur tian Bilboko Klub
Deportibora egitten da beste bisitatxo bat -handik aurrera ohitturia bihurtuko dana-. Billera batian, beste alde batetik, Tolosarako exkursiñua antolatzia eskatzen da (abuztuko 4 eta 5ian bertan jokatzen diralako Espaiñako
atletismo txapelketak); arrazoi nagusixena, Eibarko Klub Deportiboko atletak parte hartzen dabela bertan.
1934ko abuztuko billera batian be, eztabaida gogorra zabalduko da exkursiñuen inguruan: zeintzuk izan bihar diran ofizialak eta zein-tzuk ez; zeintzuk
balio leikezen konkurtsuetarako eta zeintzuk ez; zenbateko denporiaz abisatu bihar dan ala ez -batzuetan egun berian bi exkursiño antolatzera heldu diralako
5-4-1935. En la plaza del alpinismo de
27
R IO
ER S
A
1924
1999
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
URT
E U R R A - A N IV
EN
1924. Carrera de cintas, en la plaza de toros de Eibar.
Programa inaugural del C.D.E.
y primera fiesta del pedal.
Desde el momento en que el Club Deportivo se afilia
a la Federación Española de Ciclismo y entra a formar
parte de la Unión Velocipédica Española, el ciclismo
cobra su verdadero valor en la historia del Club.
El año de la constitución de éste se celebra la I Gran
Fiesta del Pedal, grandiosa concentración cicloturista
de la zona, y dan comienzo los campeonatos sociales
que anualmente se disputarán en los siguientes años.
La tentación de poder contar con ciclistas
profesionales va a ser asimilada con naturalidad
por el Club, desestimándose la oferta realizada
por la empresa GAC.
Txirrindularitzaren
tradiziñua, aspaldikua
Txirrindularitzaren arluan Klubaren sorreratik bertatik hasi zan
biharra egitten hor tara dedikatutako komisiñua. Karreteretako
konkurtsua be segidan osatu zan eta prestautako ibilbidiak zekazen
albumaren hogei kopixa egin ziran. 1924ko apirillian Federación
Española de Ciclismo-n afiliatuko da Klub Deportibua eta Unión
Velocipédica Española-n sartu, horretarako eta derrigorrezkua zalako soziedadia eta presidentia federatzen diran bittar tian.
Diskutitzen da be txirrindularixeri ordaindu bihar jakuen edo gastueri euren poltsikotik egin bihar detsen aurre. Handik lau urtera
28
FONDO C.D.E. UDAL ARTXIBOA.
1928.
Fotografía dedicada
por ciclistas del Club.
Fiesta del Pedal,
en la plaza
de Unzaga.
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
Depor urten egingo da barriro Unión Velocipédica-tik eta beste bi
biharko dira barriro be bueltatzeko, hasi-barrixendako lizentziak
etaratzia komeniko jakolako.
Maietzaren 25ian, “Club Deportivo. La gran
Fiesta del Pedal” lemiari jarraittuaz, inguruko taldien kontzentraziño zikloturistia egitten da Eibarren; goizeko 9'30xetan heltzen
dira kanpotik datozenak eta hiru txirrindularik osatutako komisiñuak egingo detse
harreria bai Maltzagan eta baitta Olerrian
be. Ekitaldirako 400 banderin zurixak inprimitzen dira. Hor urteko ziklismoko txapelketa soziala setienbrian jokatuko da.
1925erako, Errepidietako konkurtso barrixa ipintzen da martxan -Mendikuakin konpaginatu leikiana-; berau 2.000 kilometrokua izango da eta egunian, gitxienez jota be, 30 km. bete bihar dira.
Pedalaren eguna hasiera batian martxuan egittia nahi bazeben be,
gero setienbrerako lagatzen da eta, azkenian, hurrengo urteko junixuan Ondarruan egin bihar zana ber tan behera lagatzen da.
Hurrengua izen horrekin 1934an egingo da, maietzaren 27xan, eta
leku guztietatik jasoko dittu felizitaziñuak. Pedalaren egun hori egin
zanian be, beti txapelketa soziala jokatu aurretik egingo da. Azken
hau, 1925ian oktubrian egingo da, Elorrixon, eta hurrengo urtietan
be leku berian jokatuko da.
29
R IO
ER S
A
1924
1999
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
URT
E U R R A - A N IV
EN
FOTO OJANGUREN.
II Fiesta del Pedal. Carrera de cintas en Unzaga.
Antonio Dorado.
30
Txapelketa sozial horren inguruan pelota partiduak jokatzen dira,
domiñak banatu, sarixak eta hitzaldixak emoten dira. Giro berezixa
da Elorrixon sortzen dana; askotan auto batetik jarraitzen dabe karreria eta, denporiaz, Klubaren egun seiñalatutakuenen artian sartzen da Elorrixokua. Esate baterako, 1932kua Depor tibuaren
Egunaren izenakin bataiatzen da eta txirrindularitzako txapelketa
sozialakin, atletismoko probak be jokatuko dira ber tan.
Elorrixoko klubekuak be parte hartuko dabe. X.Txapelketa
Sozialian, 1933ko oktubrian 29xan, Mardaras txirrindulari
haundixari egingo jako omenaldixa.
Errepidietako konkurtsuak aldaketia izango dau 1927rako :
berori bi maillatan banatzen da, 1.500 kilometrokua bata
eta 1.000kua bestia. Geruago, errazago amaitzekuak egingo
dira: bi maillatan banatuta jarraittuko dabe, baiña bata 1.000
kilometrokua dan bittartian, bestian 600 egingo dira.
Txirrindularitzak desafiua ipintzen detsa Klub Deportibuari
1928xan. Unión Deportiva Eibarresako txirrindulari batzuk
aurkezten jakoz klubari, aurretik GAC markakin korridu
dabenak, eta proposamena egitten detse Depor tibuari
GAC-k patrozinatutako talde profesionala osatzeko. Kluba
laguntzeko prest agertzen da, baiña profesionalizaziño kontu horri ezezko borobillakin erantzuten detsa. Geruago, dana dala, lasterketa profesionala egitteko ideiak gorputza
hartuko dau.
1933an Lasarteko txirrindulari batek bere burua eskintzen
dau Eibarko Klub Deportibuakin korritzeko.
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
1934. Unzaga. Carrera de cabezudos.
Txirrindularitzako komisiñokuak pare bat urte lan haundirik egin
barik egon ostian, 1935eko San Juan egunerako beteranuendako
karreria antolatzeko permisua eskatzen jako “Unión Velocipédica
Españolari”; eta handik gitxira Angel Ibarguren izendatzen dabe
Eibar-Madrid-Eibar probia antolatzeko komisiñorako. Ospe haundiko probia izan zan hau
orduan sasoian. Ez da bera eibartar bakarra izango halako zeregiñetan:
“Informaciones” egunkarixak antolauko daben
Espaiñako Itzulixaren lelengo ediziñorako, lau eibartarren -Lucio Bolinaga, Juan Mutiloa, Angel
Markaide eta Miguel
Barrenetxea- eskuetan
geratzen da aprobisionamentuen kontrola.
Txapelketa sozialetik eta
konkur tsuetatik kanpo,
bestelako exkursiñorik
be
antolatzen
zan
Klubaren lelengo ur tietan:
Zumaiara -turismua
21-12-1925.
egiñaz-, Legazpiara etabar.
1926. Arriaga, conocido como Basarri.
31
R IO
ER S
A
1924
1999
Frontón
Astelena.
CASTRILLO ORTUOSTE FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
URT
E U R R A - A N IV
EN
La pelota, como deporte autóctono, no podía ser olvidada por los fundadores del
Club. La comisión al efecto constituída pudo presentar la primera pareja de la
referida modalidad en el homenaje tributado al pintor Ignacio Zuloaga en Zumaia.
Posteriormente, tomando como base el frontón Elorza, sito en la segunda sede del
Club, pudo organizar diferentes campeonatos sociales, hasta pasar paulatinamente a
jugar dichas competiciones en el histórico frontón del Astelena. El campeonísimo
Miguel Gallastegi, quien obtuvo su primera txapela de campeón manomanista
en 1948, va a iniciar su carrera precisamente como jugador del Club Deportivo,
en los años anteriores al comienzo de la guerra de 1936.
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
Elgeta.
Finalistas de Montaña del
C.D.E.
De izda. a dcha., XX, Felisa
Eriz,
Luisa Ugalde, Basilia Elkoro,
Carmen Iza, Inés Elkoro
y Carmen Beistegi.
Pelotan Elorza Frontoitik
Astelenarako jauzixa
Pelotiak ez dau Klub Deportibuaren hasierian komisiño propixorik
izango, baiña kirol hori Eibarren hain zabalduta egonda (geruago
Miguel Gallastegi txapeldun
haundixak be Deporrekin jokatuko dau), zailla zan alde batera lagatzia eta txapelketak antolatzen
Andrazkoar
en
garrantzixa
Klub
Deportibok
o lelengo
sasoian
Andrazkoen partizipaziñuak Klub
32
ez hastia. Pelota txapelketa bat jokatzeko lehelengo proposamena
1924ko abuztukua da. Handik bi hillabetera, bikotia osatzen da
Zuloagari omenaldixa egitteko eta Bilboko Zabalbide frontoiko
Itxaropena taldiari reglamentua eskatzen jako.
Lehelengo txapelketa sozialian arazuak sortzen dira uniformiekin,
batez be prakekin -pelotari batzuk oso gaztiak diralako-. Bost izango dira aukeratutako bikotiak eta txapelketia 1925eko febreruan
1ian hasiko da, Elorzaren frontoian.Txapelketa horrek urtero izango dau jarraipena; 1928kuan 1. maillako bi bikote eta 2.eko sei izango dira parte hartzen eta hor sasoian be eskatuko dira Gipuzkuako
Federaziñuan sartzeko lelengoko informiak. Julixuan egingo dau
Klubak inskripziño hori. 1929xa ez da oso urte ona klubarendako:
1. maillako txapelketia suspendidu egitten da, eta gero txapelketa
guztia da bertan behera lagatzen dana, Astelenako atezaiñak ez dabelako txapelketia jokatzeko baimenik eskuratu. Hurrengo urtian bi
pelotari deskalifikatuta geratzen dira “por falta seria” eta bikotiak direktibiak aukeratuko dittu apuntau diranen artian -honek indibidualki emon bihar dabe izena-; gaiñera, reglamento barrixa onartzen da. 1932xan frontoia aukeratzeko posibilidadia emoten jako
Klub Deportibuari: Isasiko bere sedian zeguan Elorza Frontoia eta
Astelenaren artian, bigarrenakin geratzen dira Klubeko arduradunak.
Pelota komisiñuaren funtzionamentuak 1933an aldaketa barrixa
izango dau. Ikusitta kalendarixua zelan daguan eginda, hamendik aurrera kirol hortako komisiñua junixuan aldatzia erabagitzen da eta
ez eneruan, bestelako komisiñuak egitten zeben moduan. Beste nobedade bat Reglamentuan egingo da: 15 egun biharko dira gitxienez partidu bat eta hurrenguaren artian eta txapelketak diharduen
bittartian ezingo da jokatu profesionalekin. Hurrengo urtian 9 fitxa
eskatuko detsa klubak Gipuzkuako Pelota Federaziñuari: 1. maillako
hiru, hiru 2. maillakuak eta beste hiru zesta-puntarako.
Zaletasun haundixa zeguanez, pelota partiduak ez ziran txapelketetan bakarrik jokatzekuak izaten. Benefikuak be izaten ziran tartian:
1935ian, egoera larrixan zeguazen famelixeri laguntzeko antolautako jaialdixan 178 pezeta jaso ziran, Udaletxera bialdu ziranak.
Deportiboko ekintzetan urtiekin aurrerapausu nabarmenak emon badittu
be, ez zeben bidia zabalik aurkittu hasieran. Deportibua sortzeko aktan ez
zeguan eurendako ez Mendiko konkurtsorik, ez kuotarik. Hillabetia bihar
izan zeben hau guztiau normalizatzeko. Egoeria gehixago normalizau zan
Carmen Iza bazkidiak Mendiko
Konkurtsua amaitzia lortu zebanian,
1925a amaittu baiño lehenagorako.
Halan be, 1926xan, setienbrian
Aitzgorrira egindako txanguan,
Mendiko Federaziñuak berak ez ze-
tsen oso tratu onik emon bertara
juan ziran emakumieri -plaza gitxi,aipamenik bez,...-.
1933aren amaierian, Reglamentu barrixa egitterakuan, bazkidiak diran andrazkoak “socio de número” izendatzen dira; ordura arte ez zeguan halakorik. Eta 1934an, bokal moduan bada
be, bi andrazko direktibako partaide
egitten dira: Luciana Larreategi eta
Maria Magunazelai.
1936ko maietzian, bestalde, omenaldixa egitten jako Anboton emakume
3-10-1929.
Maria Magunacelaya.
mendizaliari, bertara Deporreko jentia
ez badoia be: berandu heldu zan abixua
eta, gaiñera, Klubak beste exkursiño bat
zekan hor egunian.
Klubaren datuei begiratuaz, 1924tik
1936ra bazkide egitten diran emakumien kopurua %7ttik justu-justu %10era
egitten dau salto, berau haundixa ez bada be. Azken horretan, 257 bazkidetik
24 dira andrak.
33
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
FOTO OJANGUREN. ARCHIVO C.D.E.
1933. Eibar.
Plaza de la República,
al fondo se ven las
desaparecidas
escaleras
de “Obispuanekua”.
Los dorsales de los
deportistas son hojas
de calendario.
34
El atletismo no contó con grandes facilidades para su
constitución como comisión dentro del Club.
Aunque el propósito de impulsar dicho deporte
estaba en la mente de los fundadores del Club,
hubieron de transcurrir varios años hasta que pudo
plasmarse dicho deseo en la realidad del club.
La huella dejada por el eibarrés Luis Alejo Bolunburu
tuvo su continuidad en el papel desempeñado por
atletas que aparecieron con posterioridad;
por ejemplo, Clemente Arrue, primer atleta del Club
que cobra por participar en una prueba.
El Club, de todos modos, consigue organizar
diferentes pruebas de carácter anual: aprovechando
la celebración de los Sanjuanes,
dentro de la celebración del día del Finalista, etc.
ARCHIVO C.D.E.
1936. Recorrido del tradicional cross que organizaba el Club Deportivo.
Atletismua: lelengo lagundu
eta bultzatu; geruago,
komisiñua osatu
Eibarko Klub Deportibua sortu zan egun beretik atletismua bultzatzeko asmua egon arren, hasierako bidia ez zan haiñ erraza gertau. Urtebete geruago oindiok, 1925eko febreruan, atletismoko komisiñua sortzeko proposamena atzera bota zan; halan eta guzti,
handik hillabete batera -Finalista Egunian- altuera jauzixa eta 100
eta 200 metruak jokau ziran.
Hiru urte geruago, egoeria ez da larregi aldatu eta beste proposamen barri bat (Juan Mugerza elgoibar tarrari egin bihar detsen
omenaldixan bazkidia ez dan atleta batekin par te har tzia) jaso
arren, ezetza emoten jako erantzun moduan. Bestelako bazkidieri
askatasuna emoten jakue, Elgoibarrera juan ala ez, gura dabena
egitteko; baiña sasoi hor tan kluba ez dago Atletismoko
Federaziñuaren barruan.
Udala be saiatu zan atletismuari bidia egitten Eibarren eta 1931. urteko San Juanetako programian krosa sartu zeban eta antolaketia
klubaren eta Casa del Puebloren eskuetan laga zeban. 1932xakin
etorri zan Atletismoko komisiñua sortzeko proposamena onartziana. Urte berian, Elorrixon jokatzen dan txirrindularitzako txapelketa sozialaren barruan, atletismoko proba batzuk egitten dira: 100
metruak, altueria eta triplia.
Eibarko
kirol-zelaixaren inguruko
lehelengo
pausuak
1925eko febreruan, Ostalaritzako
Gremixuaren Batzarrian Eibarren foball-zelaixa egittiaren ideia bota zan
eta, beste talde batzueri moduan,
Klub Deportibuari horren barri emon
jakon: honek lagunduko dabela esaten
dau, baiña diruaz ezin dabela. Handik 5
urtera, Udal-arduradunak komisiño
bat bialtzeko eskatzen dabe
Deportibotik Udaletxian egingo dan
billerara. Beste bost urte itxoin bihar
dira Eibarko kirol elkartiekin,
Tabernarixen Gremixuakin eta
Udalakin komisiño barri bat sortu eta
kirol-zelaixa arrendatzeko egitasmua
prestatu arte. Eulogio Etxeberria, gure
ordezkarixen proposiziñua onartzen
da: zelaixa Eibarko kirol elkartien
Federaziño batek administratzia. Eta
1936xan kartia idazten jako
Villamarcieleko Kondiari, zelaixa
35
R IO
1924
1999
ER S
A
Kirol
barrixak,
komisiño
barrixen
aintzindari
URT
E U R R A - A N IV
EN
OJANGUREN FONDOA. UDAL ARTXIBOA.
Bestelako kirolen artian, igeriketia, motorismua eta ehiza aittatuko dittugu urte hortan. Presentzia nahiko eskasa dake
Klubaren aktibidadien barruan, baiña
pixkaka-pixkaka agertzen doiaz behintzat.
Igeriketan asuntuan, txapelketa sozial
bat egittia 1926ko apirillian proposatzen da lelengo bidar. 1935ian be,
Eibarko piszinia txikixa zalako, Deban
egitten da beste konkurtso bat.
Motorismuan, 1932xa da Indalecio
Ojangurenek Deporrek talde motoristia euki leikiala esaten dabenian.
Geruago indar gehixago hartuko dau
ideia horrek.
Ehizaren inguruko arduria ezin da haiñ
arrarua izan “armeruen” ezizenakin ezagutzen da Eibar moduko herri baterako.
Halan, 1934an ehizarako konkurtsua antolatzia proposatzen danian, ehizaren aldeko biharra egingo daben komisiñua
osatzen da. Domiñak eta guzti banatuko
jakue urte hortako irabazliei hurrengo
urtian.
Eibarrerako Itzulixa izendau zeben probia 1932ko mar txuaren
6xan jokatu zan, Klub Deportibuak lokal barrixak inauguratzen zittuala-eta. Lelengoko hiru postuetan sailkatutakuak 20, 15 eta 10
pezeta jaso zeben eta 7 izan ziran guztira banatutako sarixak.
Atletismuak, dana dala, oin gitxira arte Eibarren izan daben problemiakin egingo dau topo hasiera-hasieratik. Unbe egiñ arte espazio
egokixen falta askotan aittatu da eta horren adibidia dogu 1934ko
eneroko billera bat: bertan atletismua zelan egin zeikian galdetzen
zan -gimnasia egitteko be, jentiak ez zekixan Astelenara edo
Udaletxera jo-.
1934ko Errepublika egunian, Udalak ordaindutako kroseko karreria
antolatuko da Klub Deportibotik. Eibarko kaskuan egingo zan karrera horrek hurrengo urtietan be eukiko dau jarraipena -infantil
maillako karrerak be egingo dira egun hortan-. Urtiekin, gaiñera,
atletak gero eta mailla altuagua doiaz hartzen: Clemente Arrue da
hauetako bat -naziñuarteko mailla lortuta, 10 pezeta emoten jakoz
karrerako- eta pisu jaurtiketan Gipuzkuako errekorra hautsi zeban
Barinagari be domiña emon jakon. Urte batzuk lehenago Luis Alejo
Bolunburuk benetako protagonismua izan zeban atletismo munduan: berorrek irabazi zeban krosian lelengo Gipuzkuako txapelketia 1916xan.
1936xan Gipuzkuako Federaziñuak kartia zuzentzen dau Klubera,
bertatik Elgoibarrera bateronbat bialtzeko eskatuaz -Elgoibarren
profesionalak hartu bihar zeben parte eta ez zeben nahi amateurismua adulteratzerik-.
1934. Piscina al aire libre en el río Ego, a su paso por Eibar. Tenía unos setenta metros de longitud por doce de
ancho.
36
El 7 de noviembre de 1924 se opta por crear una
biblioteca para el club. En un primer momento, serán
los propios socios quienes hagan sus aportaciones,
pero en 1932 dicho servicio acabará siendo
regularizado, para lo que se creará la figura del
responsable semanal. El horario se ampliará a mañana
y tarde y como premio por utilización del servicio, se
obsequiará con un libro al mejor usuario.
Los ciclos de conferencias y otras actividades de
índole cultural cuentan con una gran capacidad de
impulso desde las estructuras internas del Club,
en donde es de mencionar la labor desinteresada del
Dr. Guimón, quien llega a hacer revisiones gratuitas
del estado de salud de los socios del club. El médico
eibarrés Ziriako Agirre toma parte, asimismo, en más
de una charla, junto con otros galenos venidos de
Bilbao. En este nivel de conferenciantes, tampoco
se pueden obviar las diferentes delegaciones enviadas
por la Federación Vasco Navarra de Alpinismo.
1930.
Primer boletín editado
por el C.D.E.,
que constaba de 42 páginas.
Kulturaren gaiñeko
kezkiak liburutegixan
zeken urteeria
1924ko azaruaren 7xan liburutegixa edo bibliotekia sortzia proposatzen da eta, gaiñera, liburu horrek bazkide bakotxak etxetik ekarriko zittuala esaten da. Baiña gestiñua regularizatzeko 1932ra arte
itxoin biharko da; orduan erabagitzen da fondo barrixak erostia eta funtzionamendua aldatzia.
Ordutik aurrera, astian sozixo batek hartuko dau
liburutegixan arduria: lelengua Jose Ramon
Santamaria izango da eta berak apirillaren 25etik
30era jardungo dau biharrian; bere atzetik, beste
direktibo guztiak arduratuko dira lan hor taz.
Hillabete hor tarako, gaiñera, 50 edo 60 pezeta
gordetzen dira liburuetarako.
Liburutegiko zerbitzua asko hasten da erabiltzen
eta 1933rako Klub Deportibua zeguan lokalaren
jabiari liburutegixak okupatzen zeban zatixa bazkidiendako gordetzia eskatzen jako. 1934ko febreruan ordutegixa be zabaldu egitten da: ordura ar37
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
Nombres que
traspasaron
las fronteras
del Club.
No fueron pocos los que se distinguieron
a la hora de afrontar tareas de más alto
calado tras su paso por el Club
Deportivo. Ejemplos de ello, y más de uno,
podemos encontrarlos sobre todo en la
propia Federación Vasco Navarra de
Alpinismo, en cuya constitución tuvo gran
participación el Club como institución.
Con el paso del tiempo, en febrero del
año 1935, dos de los anteriores presidentes del Deportivo, Antonio Tellería y José
Ramón Santamaría, junto con Tomás
Miguel Gantxegi -otro componente del
club-pasaron a ocupar cargos de verdadera responsabilidad dentro de la
Federación Vasco Navarra (concretamente, los puestos de presidente, secretario y
tesorero-contador).
Este ejemplo, con ser importante, no ha
sido el único: en materia ciclista, a su vez,
podemos distinguir el nombramiento de
Lucio Bolinaga, Juan Mutiloa, Angel
Markaide y Miguel Barrenetxea para la organización del control de aprovisionamiento de la 1a Vuelta Ciclista a España,
organizada por el diario “Informaciones”.
En materia boxística, púgiles como Bruno
Velar y Eusebio Lafuente llegaron al profesionalismo tras empezar a entrenar en el
gimnasio del Club Deportivo. En pelota, el
campeonísimo Miguel Gallastegi comenzó
a dar sus primeros pasos como pelotari
dentro de los partidos de carácter social
que organizaba el Club Deportivo.
¡Qué decir de Indalezio Ojanguren, al que
el club indicaba como “el gran propagandista de las bellas lides montañeras”! El
que fuera presidente del club, en sus diferentes facetas de montañero y fotógrafo,
paseó el nombre del Club allende estas
tierras, a la vez que posibilitó el conocimiento de otras latitudes. Su trabajo en
diferentes medios de comunicación así lo
atestigua.
te 6.30xetatik 8.00ak arte zabalik bazeguan, ordutegi hori ez da aldatuko, baiña 9.00etatik 11.00ak arte be liburuak kontsultatzeko
aukeria egongo da.
1935ian bost pezeta erreserbatzen ziran hillian liburuak erosteko.
Komisiñua eneruan osatzen da eta hor urteko julixuan liburutegixaren erabilleriaren reglamentua onartzen da. Horren arabera, liburutegixak bi zati eukiko dittu: bata, fijua izango da -komisiñuak
bihar dittuen liburuak, partiak etabar- eta bestia, zirkulantia -etara
leikezen liburuak, beti be arautegi bati jarraittuaz-. Liburu bat etaratzeagaittik 0’25 pezeta ordaindu biharko da eta liburutegiko zerbitzuak gehixen erabiltzen dabenari liburu bat oparittuko jako.
Algunas entidades deportivas con las que mantenía relación el C.D.E.
38
1936rako Klub Deportibotik liburutegixak jasoko daben subentziñua 100 pezetakua izango da. Ekartzen diran liburuen artian,“Guía
práctica de la Salud” eta “Don Quijote de la Mancha” aittatu leikez.
Aurrekuakin lotu leikez be Klub Deportibuak egin zittuan suskripziñuak. Aldizkari asko izango dira kanpoko barri emongo dabenak
eta informaziñua jasotzeko erabilliko diranak. Holan, honek aurkittu leikez:“Aire Libre”,“España Sportiva”,“El Excelsior”,“Pyrenaica”,
“Peñalara”,“Ola”,“Oasis”, etabar.
Hitzaldixak, konozimenduak
eguneratzeko aukeria
Hitzaldixak Eibarko Klub Deportiboko zati garrantzitsua osatu zeben klubaren lelengo urratsetan. Medikuen presentzia nabarixa
zan, eta Guimón doktoriak ahalegiñ haundixa egin zeban arlo hortan: berak emandakuekin batera, beste batzuk be ekartzen zittuan
txarla horrek emotera -Bilbotik, Justo Goiri etorri zan-. Suskripziño
bat eginda, Ziriako Agirre medikua eta Eibarko semia zanak beste
hitzaldi bat emon zeban. Baitta Andres Espinosak be, mendixaren
inguruan.
Beste alde batetik, Klub Deportiboko boletiña 1930ian urten zan
kalera lelengo bidar; gehixenbat mendiko gaixak jorratzen ziran
bertan eta apenas zekan anuntzixorik. Bigarrenian, 1936kuan, mendixak jarraitzen zeban garrantzixa gehixenakin (Klub
Deportibokuak Euskal Herriko Mendiko Federaziñoko goiko postuetan zeguazen eta kolaboraziñuak bialdu zittuazen) eta ordurako
anuntzixuak sartzen dira, gehixenak laguntza moduan ulertu bihar
badira be -ez publizidadia egitteagaittik-.
Kanpo-harremanak eta
laguntasunak
Erakundiekin izandako harremanak hestuak badira be, lelengo urtietan beste taldietako jentiakin lotzen diran lazuak dira
aittatzekuak gehixen bat. Horrekin batera, Klub Deportibua askotan -lelengo sasoian, batez be- diru larrittasunak izan
arren, beti eskuzabalik erantzun detse laguntasuna eske berarengana jo dabeneri:
diruakin erantzun ezin bazan be, beste
moduko laguntza eskaiñiaz; herrixak krisixa bizitzen zebanian, hor zeguan Klub
Deportibua herrixan integrauta.
Kluben arteko hartu-emon horren eta eskindutako laguntasunen adibidiak dira honakuak:
Solicitud al C.D.E.
del periódico deportivo
de Bilbao
“El Excelsior”.
Paulino Uzkuduni Eibarren egindako
omenaldixa, “globe-trotter” edo “trotamundos”-ei (Pablo Linn, Angel Percing,
Adolfo Koerner) emondako laguntzak,
Juan Mugerzari Elgoibarren egindako
omenaldixa, Vuelta al País Vasco-rako
emondako
diru-laguntza,
hildako
Benedicta Zengotitaren amaren aldeko
suskripziñua, Club Ciclista-ri Errepublika
eguneko karrerarako diru-laguntzia,
Udalari
San
Juanetako
Tonbola
Benefikorako laguntzia, paruan egoazeneri laguntzeko Udalari erosittako 30 pezetatako akziñua, 25 pezeta ufalen eragiñaz
kaltetutako gipuzkuarrentzat, Kalamuako
refugixua (Tomas Meabe izenekua) egitteko Casa del Puebloko Salud y Culturari
emondako dirulaguntzia, Fiesta del Pedal
egunian jasotakua -1.024 pezetaOspitxalerako, egoera larrixan egoazen
famelixendako -pelota jaialdixan jasota-
kua- Udalari emondako dirua, Tiro
Nazionalari Sanjuanetan eskindutako laguntzia, Ziriako Agirreren bustua egitteko
dirulaguntzia, ...
Taldien artian, hartu-emonak ugarixak
izan baziran be, beruenak honakuekin izan
ziran: Club Deportivo de Bilbao, Sociedad
Deportiva Bancaria, Unión Deportiva
Eibarresa, Elgoibar Futbol Club, Cultural
de Durango, Club Deportivo Mondragón,
Aldatz-Gora de Bilbao, GAC-Ciclista,
Sociedad Montañera de Aragón, Los
Amigos de Aralar, Club Deportivo
Elorrio, etabar.
39
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
Klub Deportibuan emondako
pausuak. Barruko
funtzionamentua
1926.
Alegoría del C.D.E.
en el diploma concedido a Garbi
como socio honorario.
Eibar.
Plaza de la República.
40
Akta fundazionalian atletismua, txirrindularitza eta mendizaletasuna
bultzatuko zirala esan arren, komisiñuak osatzerakuan atletismokua
gerorako geratu zan. Zuzendaritzak, dana dala, komisiñuak osatzeko ahalmena zekan eta baitta komisiño mixtuak egitteko be. Handik
aste batera funtzionatzeko bihar daben boteria emoten jako komisiño bakotxari.
Normatiban sartu zan lelengo puntuetako bat garbittasunarena
izan zan, bazkide batzuk ez ziralako bihar zan moduan txukunduta
juaten; hau gimnasixua martxan ipintziakin batera etorri zan. Ez zan,
baiña, hori gauza bakarra izan sozixo batzuen portaerian asuntuan:
garbittasuna egitten zeban andria be kejau egin zan, batzuk bihar ez
ziran berbak bota zetselako.
Klub Deportibua osatu eta gitxira lelengo aldaketak be egin bihar
izan ziran hasieratik onartutako Reglamentuan; holan, sozixo aspirantiak kendu eta 17 urtetan ipiñi zan edade minimua bazkidia izateko, mar txuaren 8xan. Kondiziño hori betirako kenduko da
1926xan; handik aurrera, gaztiaguak be bazkide egin leikez.
Horrekin batera, 6. eta 7. artikuluak aldatu ziran eta -biharrezkua
ikusitta- diru-biltzailliaren figuria sortu eta berihala ipiñi zan lan hortan Gonzalez jauna. Horrek kontuok rebisatzeko, bestalde, Toribio
Arando eta Julian Ibaibarriaga hasi ziran biharrian.
1924ko urte amaieran geruago be errepikatuko dan arazuaren aurrian izango da Deportibua. Oinguan, txirrindularixak federatzeko
asmua dago, baiña zeiñek ordaindu biharko dau? Eztabaidan danetarik entzuten da: batzuk beste taldietan foballari laguntzen badetse, zegaittik ez dan hamen gauza bera egin bihar esaten daben bittartian, beste batzuk txirrindularixak eurek bere poltsikotik pagau
ezkero, gehixago ahaleginduko dirala diñue. Txirrindularitzako komisiñuaren lana eskasa dala-ta (batez be, askotan ez ziralako billeretara agertzen), barrixa osatzen da.
1925eko junixuan defizita igartzen da kontuetan eta horreri aurre
egitteko 0'5 pezetako borondatezko subentziñua eskatzen jako
jentiari, krisixetik urtetzeko. 1926ko martxuan, Artiara egindako
exkursiño batian, Mandiola bazkidiak presidentiari esandakuagaittik
Klub Deportibuak bere berbok zuzentzia eskatzen detsa; baiña
Mandiola ez dago konforme mendiko konkurtsuak egitten diran
moduakin eta azkenian kaleratu egitten dabe. Geruago, Santa
Kruzek be bere dimisiñua aurkeztuko dau, Klubetik hori ez egitteko eskatu arren.
Klub Deportibuak gogor eusten zetsan, ahal zan neurrixan, bere
autonomixiari, kanpoko erakundiekin hartu-emon beruak izan
arren. Mendiko Federaziñuak, esate baterako, kuotia 3 pezetara
igotzeko eskatu zetsenian -1926ko amaierian-, Deporrian ezetz
erabagi zan. Unión Deportiva Eibarresakin be pleitua izan zeban
orduan sasoian eta Federaziñuaren arbitrajiakin konpondu zan; honek arrazoia emon zetsan Deporri eta Unión Deportiva Eibarresak
diru-kopuru bat ordaindu bihar izan zeban. Udalari be aurre egin
zetsan orduan, bizikleten patentia 10 pezetara igotziagaittik.
1927xan andrazkoaren kuotia ipintzen da klubian: 0'25 pezetakua;
eta beste billera batian hildako bazkidiendako koronia lore artifizialakin egindakua izan bihar dala onartzen da, bestela garestiegixa urtetzen dalako.
Klubaren barne-bizitzan izan dira sasoi batzuk bakotxak bere betebiharrei errazago lagatzen zetsenak. Horren aurkako neurrixak
askotan hartu izan dira, batzuetan komisiñuak aldatuaz, beste batzuetan multia ipiñitta -Juntetara agertzen ez ziranak 0'25 pezeta
ordaintzera bihartzen zeban 1928ko abuztuko akordixo batek-.
Sasoi hortan, gaiñera, billeretara mesedez juateko eskatu jakuen direktibueri eta sekretarixua ixa kaleratzeko egon ziran. Geruago,
1934ko julixuan, pregoia eta dana enkargatzen da Batzar
Orokorrera dei-tzeko.
Konkurtsuetan parte hartzeko kondiziñuetan be aldaketak emon
ziran baten baiño gehixaguetan. 1929ko maietzian, jentiari erraztasunak eskintzen jakoz Deporren izena emoteko, baiña aldi berian
konkurtsatzeko hiru hillabeteko “antiguedadia” eskatzen da.
Situación
económica
del club:
Junio de 1925:
Déficit de 347’5 ptas.
Septiembre de 1925:
Déficit de 50 ptas.
Abril de 1926:
Saldo a favor por primera vez en la
historia del Deportivo.
Julio de 1926:
Superávit de 131’5 ptas.
Octubre de 1926:
Déficit de 2’15 ptas.
Febrero de 1927:
Superávit de 181’95 ptas.
Febrero de 1928:
Superávit de 247 ptas.
Enero de 1929:
Superávit de 433 ptas.
Enero de 1930:
Superávit de 961 ptas.
Abril de 1931:
Superávit de 531 ptas.
Diciembre de 1931:
Superávit de 422 ptas.
Junio de 1933:
Superávit de 104 ptas.
Noviembre de 1933:
Superávit de 89’95 ptas.
Enero de 1934:
Superávit de 206’95 ptas.
Julio de 1934:
Superávit de 844’15 ptas.
Septiembre de 1934:
Superávit de 1.072 ptas.
Enero de 1935:
Superávt de 1.409 ptas.
Diciembre de 1935:
Superávit de 1.694’85 ptas.
Marzo de 1936:
Superávit de 1.920 ptas.
41
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
1930. Espinosa, Carmen Iza
y Antxon Bandres, en Arrate.
Carmen Iza fue la primera mujer
centenaria de montaña del C.D.E.,
también fue la abanderada
republicana de Eibar.
OJANGUREN. FONDOA. EIBARKO UDALA
Abanderada republicana de Eibar.
42
1931ko abuztuan presidentia eta sekretarixua aukeratzeko ordura
arteko prozesuari amaieria emotia erabagitzen da. Automatikua
ezin dala izan onartzen da,“arriskutsua” izan leikialako. Egindako billera hortan, gaiñera, kejia bialtzen jako F.V.A.-ari, sasoi hortan pluralismo gitxi agertzen dabelako. Horri jarraittuaz, aurrerantzian
Federaziñuari mezarik be ez jakola emongo erabagitzen da, politikeo larregikua izan zalako Arraten gertautakua. Eta sasoi hartako
azken neurrixa moduan, Federaziñoko Gipuzkuako Komiterako
klubeko ordezkarixa erretiratzia erabagitzen da. Politikiaren inguruko gora-behera horrek guztiorrek 1933an Errepublikako presidentiak Eibarrera egindako bisitiaren ostian reperkusiño haundixa izango dau Klubaren barruan: Miner bazkidiak zegaittik ez zan banderia
ipiñi galdetzen dabenian, gehixenek aurre egitten detse kluba apolitikua dala esanaz. Dana dala, ondorixo garbixak etaratzen dira billeratik: handik aurrera, Eibarko Klub Deportiboko banderia -bere
hasierako koloriak berdia eta zurixa ziran, 1926ko eneruaren 18ko
aktan diñuanez- Maietzaren 1ian, Apirillaren 14an eta jai patronaletan bakarrik ipiñiko dalako. Handik gitxira Klubaren insignia lokaleko balkoian ipiñiko da eta politikiaren gaiñian jardutia debekatzen
da. Banderia be barrixa egittia proposatzen da.
Klubak orduan sasoian zekan beste preokupaziñuetako bat bazkidien kopuruana
zan, horrek ez zebalako ez gora ez behera
egitten. Gauza asko pentsatu ziran arazua
konpontzeko: orfeoia osatzia, txanguak bizikletekin... Gaiñera, aurrekuari deskoordinaziño puntua be gaiñeratzen jakon, noizbaitten bi exkursiño antolau ziralako egun
berian; hori dala-ta, amonestaziñua jaso zeben Santamariak, Pagnonek eta Zezeagak
Klub Depor tibuak Izarraitzerakua anuntziatzen zebanian eurak Lasarterakua prestatu zebelako egun berian.
1933ko amaierian -abenduaren 12xan,
hain justu- Reglamento barrixa egitten dau
Klub Deportibuak. Horko bigarren kapituluan bost kide izango dittuen komisiñua
osatzen da, aholkuak emoteko funtziñuakin. Reglamento barrixan oso-osorik ezabatzen da aurreko Mendirako eta
Kanpiñerako Reglamentua.
1934tik aurrera, sozixo barrixen izenak
zortzi egunian egon biharko dira tabloian
onartuak izateko. Urte hortako kasu batian, bazkide barri bati 5 pezetako “isuna”
ipintzen jako “por ingrato”. 1935eko urtia-
FOTO OJANGUREN.
1935.
Arrate.
Homenaje a
Antxon Bandres.
Jose Laskurain,
en nombre
del C.D.E.,
entrega una placa
damasquinada.
kin batera, Klub Deportiboko presidente-ordia (Antonio Telleria) Alpinismoko
Federaziñoko presidentia izendatzen dabe; lan bixekin zelan moldauko dan jakiñ
ezian, junixora ar te konpatibilizatzia
onar tzen da. Telleria zanakin batera,
Santamaria eta Gantxegik be Klubaren
autorizaziñua jasotzen dabe Federaziñoko sekretarixua eta tesorerua izateko.
Eibarko Klub Deportiboko lelengo sasoiko funtzionamenduan, dana dala, izan
ziran une berezixak, hutsunia ekarri zebenak. Bi aittatzekotan, 1934ko oktubreko reboluziñuan ondorixua izango zan
bata -hillabete t'erdi egon ziran billerarik
egin barik- eta bigarrena, justu sasoi horren amaierian, Gerra Zibillaren eragiñaz eta dana normalizatu arte daguan tartia -ixa hiru urte billerarik egin barik-.
Horrek bi zatixok kenduta, 1924 eta 1936 urtien arteko tarte hortan, billerak ixa-ixa astero egitten dira, bata bestiaren atzetik; batzuetan asterokua baiño askoz be epe laburraguan be bai, euren
buruak hamabostian behiñ egittera behartu arren. Abuztuak be ez
ziran libratzen, orduan sasoian biharra egitten zalako.
Junta Direktibiak, dana dala, hiruhillabetian behiñ izaten ziran normalian eta bertan hartzen ziran erabagi garrantzitsuenak, hala nola
karguak izendatzia eta aldatzia, reglamentuen berritzia, bazkidiek
bete bihar zeben kondiziñuak etabar.
43
R IO
ER S
A
1924
1999
URT
E U R R A - A N IV
EN
1932.
Proyecto para un
gimnasio
en el C.D.E.
Cuatro sedes
para un
único
espíritu de
Club
El Club Deportivo ha contado, en sus
75 años de historia, con cuatro sedes:
su fundación se llevó a cabo en la casa solariega de los Zuloaga conocida
como “Sociedad y Fomento”, sita en
la calle Errebal.A partir del 30 de enero de 1924, fecha de la fundación del
club, las diversas reuniones a celebrar
-con una periodicidad casi semanalse llevaron a cabo en el “Café
Eulalio”, sito en los bajos de la men-
44
Lokalaren gaiñerakuak.
Izandako aldaketiak
Maria Angela kaleko “Sociedad y Fomento” izenakin ezagutzen zan
Zuloaga famelixaren “casa solariega”-n egin zan akta fundazionala
betetzeko billeria, 1924ko eneruaren 30eko arratsalde-gau hartan.
Bertan zeguan “Café Eulalio” hartu zan handik aurrera billerak-eta
egitteko zentro moduan. “Educación Física” eta halako gauzak
bultzatzen ziran bertatik eta, Deportibua sortu eta gitxira (1924ko
febreruan), gimnasixua ipiñi zan. “Puching-ball” eta boxeorako
guantiakin, 8 ontzako beste guante paria erosi zeben eta gimnasixa
eta boxeua praktikatzeko ordutegixa finkatu zan. Boxeolari bat
baiño gehixago urten ziran bertatik: Bruno Velar eta Eusebio
Lafuente, kasurako. Velar, gaiñera, profesionala izatera helduko zan
geruago, pisu astunen maillan.
cionada dirección. Allí se habilitó, asimismo, un gimnasio, de donde salieron contrastados boxeadores que llegaron a pelear como profesionales.
Al año de la constitución del club, tras
la instauración del juego en dichos locales, el club recibió del conserje del
local la comunicación en que se le instaba a cambiar de sede. El traslado al
Café Elorza, de la calle Isasi, frente al
chalet, se efectuó en febrero de 1925.
Esta amplia residencia, que llegó a tener hasta un cine, constaba asimismo
de frontón, que fue aprovechado para
la celebración de numerosos eventos
y actos sociales. Estas ventajas contrastaban con su lejanía del centro, lo
que provocaba una escasa asistencia a
sus locales; todo ello desembocaría
en una nueva partida.
La llegada al bar Tupi, sito en el número 1 de la calle Calbetón, se realizó en
las mismas condiciones que regían el
transcurrir del club en el Café Elorza.
El 6 de marzo de 1932 se produjo el
cambio de escenario, atendiendo al
siguiente programa: prueba de cross a
las 9 de la mañana; partido de pelota
a las 11; entrega de medallas y premios a los finalistas de las diferentes
modalidades; banquete oficial a la una
del mediodía; festejos durante toda la
tarde.
En 1952, por último, se dió el traslado
que ha llevado la sede del club hasta
sus actuales instalaciones de Toribio
Etxebarria 16, lo que viene a indicar
que son casi 50 los años en los que
perdura en este enclave, con las modificaciones y habilitaciones pertinen-
Ur tebete bakarrikan iraun zeban Maria Angelako lokalak
Deportiboko sede moduan. Ezer ez zebela ordaintzen eta,
bazkidiei bertan kontsumitzia eskatu zetsen arren, tarte hortan
jokua sartu zeben bertan, girua pixkat aldrebestuaz. Gisasolak,
bertako atezaiñak, lokala lagatzeko kartia jaso zeban eta, bertatik
kanporatuta, Isasiko Elorzatarren etxeko kafetegira aldatzia erabagi
zan. Bertan frontoia be bazeguan eta hainbat eta hainbat
aktibidade aurrera eruateko posibilidadia. Pedalaren eta Finalista
egunetako ekitaldixak askotan bertan egindako bazkarixetan
amaitzen ziran.
Baiña herrixaren erdittik pixkat aparte geratzen zala-ta, erdixago
egongo zan lokal batera aldatzia pentsau zan: 1932xan 110 sozixo
ziran eta 10 juaten ziran bakarrik Elorzara. Jabiakin akordio batera
heldu eta Calbeton kalian zeguan Tupi tabernara juatia erabagi zan.
Kondiziñuak bertako jabiakin hitzartu ziran aurretik eta Elorza
kafetegixan zeguazen berberak onartu ziran.
Lokal barrira sartzeko, egitarau berezixa prestau zan. 1932ko
martxuaren 6xan burutuko zan, plan honi jarraittuaz: 9.00xetan,
krosa (Eibarko Itzulixa), 10 sarirekin; 11.00etan, pelotia Durangoko bikote bat Klub Deportiboko Balenziaga eta Gomez
“Petit”-en aurka; horren ostian, domiñak eta sarixak emongo
jakuez 1931ko finalistei; eta 13.00etan, bankete ofiziala egingo da
lokal barrixetan, menua 7’50 pezetatan; arratsaldian, festejo
gehixago izango dira.
Sei hillabete geruago, argixangaittik jabiari diru kopuru bat
ordaintzia erabagitzen da eta lokalaren zatixa liburutegirako
gordetzen da. “Tupixa tabernako lehelengo pisuan zeguazen
lokalak; armarixuak hondo batian eta lau komisiñuak eta direktibia
bost zatittan banatutako tokixa hartzen zeben. Illuntzetan egitten
zan biharra, martitzenetan; geruago, bestelako egunetan be bai. Eta
domeketan, kafia hartzera”, Pako Larrañaga bazkidiaren esanetan.
1933ko febreruan aseguratu egitten da lokala. Kontratautako
polizan lokalaren deskripziñua egitten da -helbidia, lokalak,
materixala, ...- eta Klub Deportiboko mobiliarixua -Fermin
Calbeton kaleko 1 zenbakiko lehelengo pisuan zeguana- 4.000
pezetatan ziurtatu edo aseguratzen da. Beheko solairuan tabernia
zeguan.
Handik bi urtera, 1935eko febreruan, Lokala eta Gimnasixuaren
aldeko komisiñua osatzen da, jabiari diru-laguntza bat emoten jako
lokala hobetzeko eta ipar-orratza eta altimetrua erosten dira.
Udalari eskatutako gimnasixuak ezingo dau aurrerabiderik egiñ,
honek ez detsa-ta baimenik emongo. Hori ikusitta, klubaren
gimnasixo barrixa Gau-Txorixaren beheko aldian ipintzia
erabagitzen da, lokal horrek kondiziño onak dakazelako. Kostua
11.700 pezetatakua izango da.
Tupittik ur tetzerakuan -1950. hamarkadian- Eibarko Klub
Deportibua gaur egun kokatuta daguan lokaletara pasauko da.
Datos
referentes al
número de
socios en el
período
previo
a la guerra:
Enero de 1924: 154
(142 hombres y 12 mujeres)
Diciembre de 1924: 144
Febrero de 1925: 123
Septiembre de 1925: 97
Octubre de 1926: 102
Diciembre de 1927: 80
Julio de 1929: 111
Enero de 1930: 100
Julio de 1930: 115
Diciembre de 1930: 116
Enero de 1935: 244
(204 hombres, 28 mujeres
y 12 niños)
Julio de 1935: 277
(215 hombres, 23 mujeres
y 33 niños)
Enero de 1936: 257
(208 hombres, 24 mujeres
y 25 niños)
45

Documentos relacionados