Memoria do lectorado de lingua galega da Universidad del País

Transcripción

Memoria do lectorado de lingua galega da Universidad del País
 Memoria do lectorado de lingua galega
da Universidad del País Vasco / Euskal
Herriko Unibertsitatea
Período: curso 2014-2015
Lectora: Rocío Dourado Fernández
Visto e prace:
Iñaki Bazán
Decano da Facultad de Letras da Universidad del País Vasco / Euskal
Herriko Unibertsitatea e reponsable do Lectorado.
Gasteiz, 30 de setembro de 2015
2 1.
Introdución. Presentación da praza………………………………4
A Universidad do País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea…..4
Centro de Estudos Galegos (CEGa)……………………………...5
A lectora………………………………………………………….5
2.
Ámbito de actuación académico…………………………………7
Labor académico…………………………………………………7
Programación docente das materias impartidas………………….8
Lingua Galega I………………………………………………….8
Lingua Galega II……………………………………………..…16
Lingua Galega III……………………………………………….22
Historia e cultura de Galicia……………………………………28
Alumnado……………………………………………………….30
3.
Actividades do Centro de Estudos Galegos…...............……..…34
1. Actividades de extensión cultural…………………………...34
Conferencia A situación sociolingüística do galego……………34
Samaín………………………………………………………….35
Presentación Galiza de Kepa Junkera ……….…………………37
Exposición Arte Bdieval………………………………………..39
O Entroido…………………………………..…………………..40
Presentación de Vento e Chuvia e Herdeiros pola forza……….42
Letras Galegas 2014…………………………………………….44
2. Actividades do Colectivo de Profesores/as-Lectores/as…….47
Revolucionarias… mujeres pioneras a lo largo de la historia…..47
III Seminario Internacional sobre Lengua y Literatura…………51
Ciclo de cine Un mundo muchas miradas ……………………..55
3. Actividades realizadas nos Centros e Casas Galegas..……...58
4.
Anexos………………………………………………………….60
Impacto nos medios de comunicación ……………………..…..60
Material de cartelería e difusión…………………….………….81
3 1. Introdución. Presentación da praza
A Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea
A Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea foi
fundada no ano 1980 como herdeira da Universidad de Bilbao. Composta
inicialmente pola Facultad de Económicas de Sarriko (1955), Medicina
(1968) e Ciencias (1968) ás que se uniron a Escuela de Náutica (1784), a
Escuela Universitaria de Estudios Empresariales de Bilbao (1818) e as
Escuelas Técnicas de Ingenieros. O seu lema é Eman ta zabal zazu (Dao e
difúndeo), un dos versos do himno vasco Gernikako Arbola.
Está composta por tres Campus: o de Bizkaia, Gipuzkoa e Álava que
en total contan con 16 Facultades e Escolas Técnicas Superiores, 15
Escolas Universitarias e Escolas Técnicas Universitarias, 3 centros
adscritos e 108 Departamentos.
Segundo os datos do web da propia universidade no curso 2012-13
contou con 27.648 alunos de grao (584 en centros adscritos), 2.529 de
mestrado, 3.506 de doutoramento, 837 de títulos propios, 716 de cursos de
español, 94 de cursos de euskera e 981 das Aulas da Experiencia. O seu
cadro de persoal está composto por 3.568 traballadores permanenentes na
docencia e investigación, 945 non permanentes, 546 persoal investigador
contratado, 617 bolseiros de investigación e 1.892 traballadores na
administración. O seu orzamento no ano 2013 foi de 392,96 millóns de
euros.
Canto á formación, existen un total de 67 titulacións de grao, 95
programas de mestrado, 71 programas de doutoramento (32 con mención
de calidade) e 49 títulos propios.
4 Centro de Estudos Galegos
O Centro de Estudos Galegos da UPV/EHU está inserido na estrutura
da Facultad de Letras do Campus de Álava e pertence ao departamento de
Filología Hispánica, Románica e Teoría de la Literatura, dirixido na
actualidade por Isabel Muguruza. Actualmente o lectorado está composto
por unha docente Rocío Dourado Fernández (lectora) e o seu responsábel é
o decano da Facultad de Letras, Iñaki Bazán Díaz.
O Centro de Estudos Galegos foi creado a partir da sinatura do
convenio de colaboración entre a UPV/EHU e a Xunta de Galicia. Desde o
curso 1996 / 1997 vense renovando e actualizando esta relación mediante a
cal a Xunta de Galicia achega unha dotación económica para o salario do
lector (que complementa o Vicerrectorado de Profesorado da propia
UPV/EHU) e para os gastos derivados da programación de actividades.
Os lectores que foron pasando polo Centro foron:
- Andrés Temprano (1997-2002)
- Román Cerqueiro (2002-2006)
- Teresa Núñez (2006)
- Isabel Mociño (2006-2009)
- Débora Álvarez Moldes (2009-2012)
- Rocío Dourado Fernández (2012-2015)
A lectora
Segundo a Resolución do 31 de xullo de 2012, da Secretaría Xeral de
Política Lingüística, prevista na Orde do 30 de abril de 2012 da
Consellería de Educación e Ordenación Universitaria, foi nomeada lectora
para a Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea Rocío
Dourado Fernández consonte ao acordado no Convenio de colaboración
entre a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria da
Xunta de Galicia e a UPV/EHU para a docencia, a investigación e a
5 promoción da lingua, da literatura e da cultura galegas, asinado o 1 de
outubro de 2013 e con vixencia até outubro de 2016.
A Orde do 10 de xuño de 2013 estabelece no seu artigo 6 que as
actividades da lectora serán as seguintes:
- 1. (…) como complemento práctico ao seu programa de formación,
(o/a
lector/a)
desenvolverá
actividades
de
docencia,
de
programación e organización de tarefas, de investigación, de
difusión e de promoción relacionadas coa lingua, a literatura e a
cultura galegas.
- 2. Á marxe da actividade docente académica, será parte integrante
do programa de formación a impartición de cursos preparatorios de
cara a superar as probas para a obtención dos certificados
acreditativos do nivel de coñecemento de lingua galega (Celga) que
se realicen na súa localidade.
A incorporación da actual lectora produciuse o 1 de outubro de 2012
e estará na praza até o 30 de setembro de 2015.
Os datos de contacto son os seguintes:
Rocío Dourado Fernández
[email protected]
Facebook.com/cega de Gasteiz
945013638 / 616858749
Centro de Estudos Galegos
Dpto. de Filología Hispánica, Románica y Teoría de la Literatura
Facultad de Letras
Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea
Paseo de la Universidad, 5
01006 Vitoria-Gasteiz
6 2. Ámbito de actuación académico
Labor académico
Segundo o estabelecido no convenio e de acordo coas novas
titulacións de grao derivadas da adaptación ao Programa de Boloña dos
novos plans académicos, a través do Departamento de Filología Hispánica,
Románica e Teoría da Literatura da Facultad de Letras, ofrécense as
seguintes materias:
- Tercera Lengua I, Gallega / Lengua D I: Lengua Gallega (6
créditos)
- Tercera Lengua II, Gallega / Lengua D II: Lengua Gallega ( 6
créditos)
- Tercera Lengua III, Gallega / Lengua D III: Lengua Gallega (6
créditos)
- Historia y cultura de Galicia (4,5 créditos)
A distribución horaria do curso 2013-14 foi a seguinte:
MATERIA
HORARIO
LINGUA GALEGA I
Mércores e venres de 11h00 a
13h00
LINGUA GALEGA II
Luns e mércores de 11h00 a 13h00
LINGUA GALEGA III
Mércores e venres de 13h00 a
15h00
7 HISTORIA E CULTURA DE
Martes e xoves de 17h40 a 19h00
GALICIA
Titorías:
Mércores e vernes de 9h30 a 11h00 e de 15h00 a 17h00
Programación docente das materias impartidas
Esta información está tirada directamente dos programas docentes
que figuran na páxina web da facultade e, por tanto, aparecen en español
agás a parte do temario.
LINGUA GALEGA I
CURSO ACADÉMICO 2014-2015
Rocío Dourado
Despacho 2.49 / Tfno.: 945-013638
E-mail: [email protected]
I. Descripción
Esta materia quiere ofrecerle al alumnado la posibilidad de formarse para adquirir los
conocimientos y habilidades necesarias que le permitan dominar las competencias
orales y escritas en lengua gallega, marcadas por el nivel A2 del Marco Europeo Común
de Referencia para las Lenguas.
De esta forma, se contribuirá favorablemente a la formación integral de cualquier/a
estudiante universitario/a y a su mejor adaptabilidad a un medio social cada vez más
diversificado en lo que a la lengua y a la cultura se refiere.
II. Contenidos
a. Contenidos comunicativos: presentaciones, descripción de personas y espacios,
expresión de deseos, narración de hechos y acontecemientos en presente, etc.
b. Contenidos gramaticales: sustantivos, género, número, determinantes, pronombres,
verbos regulares e irregulares más habituales, etc.
8 c. Contenidos léxicos: familia, ropa y complementos, salud, alimentos, localizaciones,
vivienda, etc.
d. Contenidos fonéticos y ortográficos: sistema vocálico y consonántico de la lengua
gallega, acentuación, ortografía (usos de <b> e <v>, de <c> e <z>, de <h>, etc.).
e. Contenidos socio-culturales: formación e historia de la lengua gallega, variedades
lingüísticas internas del galego, etc.
III. Metodología
La materia se desarrollará mediante la combinación de la exposición teórica y la
realización de ejercicios y actividades prácticas. El proceso práctico se realizará de
forma individual y colectiva y siempre procurará una interacción activa entre el profesor
y el alumnado.
Entre las actividades que se realizarán, se salientan:
–Actividades de comprensión oral y escrita.
–Actividades de expresión oral y escrita.
–Resolución de ejercicios gramaticales y de adquisición de léxico.
–Familiarización con los dicionarios, manuales, recursos de internet, etc.
–Participación en las actividades propuestas por el Centro de Estudos Galegos
(exposiciones, charlas, conferencias, proyecciones de películas, recitales poéticos, etc.).
IV. Objetivos
. Comprender y reconocer las características de la lengua oral y de la lengua escrita.
. Conocer las técnicas y los recursos básicos para fomentar la comprensión y la
producción de textos orales y escritos en gallego.
. Reconocer y pronunciar de forma correcta y en los contextos oportunos los
sonidos vocálicos y consonánticos propios del gallego (vocales abiertas y cerradas,
consonante nasal velar, etc.).
. Adquirir la capacidad de elaborar discursos coherentes con las características del
estándar gallego a nivel fonético y prosódico.
. Adquirir la capacidad para manejar los recursos informáticos y bibliográficos
existentes en la actualidad para el estudio de la lengua gallega (diccionarios, gramáticas,
bases de datos etc.).
. Discriminar las nocións de lengua y lenguaje, así como las perspectivas
descriptiva y prescriptiva de la gramática.
9 . Consolidar una idea de la lengua como conjunto de diversas variedades
(diasistema) susceptibles de una descripción objetiva, detallada y desprejuiciada.
. Promover el desarrollo de las habilidades de expresión oral a través del diálogo,
mejorar la capacidad de transmisión de ideas a través de técnicas compositivas y
expresivas y estimular la adecuación del discurso oral a los distintos ámbitos y registros.
. Analizar el proceso de conformación de la lengua gallega como variedad
lingüística singularizada dentro del contexto románico, desde los orígenes hasta la época
actual, con atención a los principales mecanismos de cambio lingüístico, a las
transformaciones sufridas por el latín y a las principales dinámicas fonéticas que
explican el paso del latín vulgar de la Gallaecia al romance galego-portugués medieval.
. En relación con lo anterior, fomentar la comparación de la lengua gallega con
otras lenguas del ámbito románico, y sobre todo con aquellas genéticamente más
próximas (portugués, castellano) o con las que comparte una situación sociolingüística
similar (euskera, catalán, occitano, sardo...).
V. TEMARIO
0.INTRODUCIÓN HISTORIA DA LINGUA GALEGA. DESCRICIÓN XEOGRÁFICA DE GALICIA 1. FONÉTICA: O ALFABETO O SISTEMA VOCÁLICO. O SISTEMA CONSONÁNTICO. 2. GRAMÁTICA 2.1. ORTOGRAFÍA 2.1.1. REGRAS XERAIS DE ACENTUACIÓN. 2.1.2. DITONGOS E HIATOS. 2.1.3. USOS DE ‐B/V‐, 2.1.4. USOS DE ‐S/X‐. 2.1.5. USOS DE – H. 10 2.1.6. USOS DO GRUPO CONSONÁNTICO –CC/‐CT‐. 2.1.7. USOS DE I/ ‐X‐/ ‐LL‐. 2.2. GRAMÁTICA OS SUBSTANTIVOS O XÉNERO. O NÚMERO. OS DETERMINANTES: OS ARTIGOS. OS DEMOSTRATIVOS. OS POSESIVOS. OS INTERROGATIVOS E EXCLAMATIVOS. OS NUMERAIS OS INDEFINIDOS. OS PRONOMES: OS DETERMINANTES EN FUNCIÓN PRONOMINAL. OS PRONOMES PERSOAIS. OS VERBOS: OS VERBOS REGULARES. OS VERBOS IRREGULARES BÁSICOS. O USO DO MODO INDICATIVO E DO MODO SUBXUNTIVO. AS PERÍFRASES VERBAIS OS ADVERBIOS E LOCUCIÓNS ADVERBIAIS. AS PREPOSICIÓNS, AS CONXUNCIÓNS E AS INTERXECCIÓNS. 11 3. LÉXICO O CORPO HUMANO E AS ENFERMIDADES O TRABALLO E AS PROFESIÓNS. A VESTIMENTA. A FAMLIA. A VIVENDA E A LOCACLIZACIÓN DAS COUSAS. OS ALIMENTOS. TIPOS DE DOCENCIA
Tipo de Docencia
M
S
GA
GL
GO
Horas de Docencia
Presencial
60
Horas de Actividad No
Presencial del Alumno
90
GCL
TA
TI
GCA
VI. Actividades complementarias:
El desarrollo de las destrezas comprensivas y comunicativas se apoya en el trabajo
práctico de las clases mediante el uso de bibliografía de consulta y diversos medios
audiovisuales que nos acercan a aquellos aspectos más atractivos de la realidad y de la
cultura gallegas (música, cine, literatura, etc.) y, con especial interés, a la Historia de la
Lengua Gallega y a la Historia de Galicia. Así mismo, el aprendizaje también se verá
reforzado en todas aquellas actividades que lleve a cabo el Centro de Estudos Galegos
(CEGa), de obligada asistencia a, como mínimo, el 50% de sus sesiones por realizarse
en horas lectivas.
EVALUACIÓN CONTINUA. Se valorará especialmente el seguimiento regular de la
materia y el esfuerzo continuo tanto en los trabajos elaborados en el aula como en las
tareas no presenciales, actividades desarrolladas por el CEGa. Por tanto, la nota final
saldrá del cómputo final de los siguientes apartados:
12 -
Participación y elaboración de ejercicios en el aula y en casa. (50% de la nota
final)
-
Participación en las actividades organizadas por el Centro de Estudos Galegos
(CEGa), con un mínimo del 50% para superar la materia.(5% de la nota final)
-
Trabajo sobre la lectura obligatoria. (5% de la nota final)
-
Examen oficial escrito y oral. (40% de la nota final)
EVALUACIÓN FINAL. El/La estudiante que opte por presentarse al examen final
deberá informarlo al inicio del cuatrimestre mediante un correo electrónico y tendrá que
cumplir los siguientes puntos:
-
Trabajo sobre la lectura obligatoria. (5% de la nota final)
-
Participación en las actividades organizadas por el Centro de Estudos Galegos
(CEGa), con un mínimo del 50% para superar la materia. (5% de la nota final)
-
Examen oficial oral. (40% de la nota final)
-
Examen oficial escrito. (40% de la nota final)
Bibliografía básica
. Chamorro, Margarita, Ivonete da Silva e Xaquín Núñez (2008): Aula de Galego 1,
Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
. Normas:
Instituto da Lingua Galega / Real Academia Galega (2003): Normas ortográficas e
morfolóxicas do idioma galego. Santiago de Compostela: ILG / RAG
. Gramáticas:
Álvarez Blanco, Rosario / Xove, Xosé (2002): Gramática da lingua galega, Vigo:
Galaxia.
López Viñas, Xoán / Lourenço Módia, Cilha / Moreda Leirado, Marisa (2010):
Gramática práctica da lingua galega. Comunicación e expresión, A Coruña: Baía
edicións.
13 Bibliografía de profundización
. Fernández Fernández, Isaac (2010): Dicionario Galego-Éuscaro/Euskara-Galiziera,
Vigo:Universidade de Vigo (Servizo de Publicacións).. Freixeiro Mato, X / A. Gómez
(1998): Historia da Lingua Galega. Vigo: A Nosa Terra.
. Fernández Salgado, Benigno (2000): Diccionario elemental inglés-galego galegoinglés, Vigo: Xerais.
. González González, Manuel / SANTAMARINA, Antón (coord.) (2004): Vocabulario
ortográfico da lingua galega (VOLGa). A Coruña: RAG / Santiago de Compostela: ILG.
. Navaza Blanco, Gonzalo (coord.) (1990): Diccionario Xerais castelán-galego de usos,
frases e sinónimos. Vigo: Xerais.
. Real Academia Galega (1997): Diccionario da Real Academia Galega,Vigo: XeraisGalaxia.
. Rivas Quinta, E (1989): Lingua galega: Historia e fenomenoloxía. Lugo: Editorial
Alvarellos.
. VV.AA (2004): Dicionario Xerais da Lingua. Vigo: Edicións Xerais.
. VV.AA: Gran Enciclopedia Gallega. A Coruña: Editorial Hércules.
Direcciones de Internet de interés
. Biblioteca virtual galega
www.bvg.udc.es
. Consello da Cultura Galega:
www.consellodaculturagalega.org
. Corrector ortográfico en liña:
http://sli.uvigo.es/corrector/
. Cultura galega:
www.culturagalega.org
. Dicionario da Real Academia Galega:
www.edu.xunta.es/diccionarios/index_rag.html
. Glosario de termos da internet galego-inglés-castelán-portugués:
http://webs.uvigo.es/sli/glinternet/inicio.html
. Lingua galega.
www.xunta.es/linguagalega.com
. Normas ortográficas do galego:
14 www.xunta.es/linguagalega/arquivos/normas
. Vocabulario ortográfico galego:
www.realacademiagalega.org/volga/
15 LINGUA GALEGA II
CURSO ACADÉMICO 2014-2015
Rocío Dourado
Despacho 2.49 / Tfno.: 945-013638
E-mail: [email protected]
I. Descripción
Esta materia quiere ofrecerle al alumnado la posibilidad de formarse para adquirir los
conocimientos y habilidades necesarias que le permitan dominar las competencias
orales y escritas en lengua gallega, marcadas por el nivel B1 del Marco Europeo Común
de Referencia para las Lenguas.
De esta forma, se contribuirá favorablemente a la formación integral de cualquier/a
estudiante universitario/a y a su mejor adaptabilidad a un medio social cada vez más
diversificado en lo que a la lengua y a la cultura se refiere.
II. Contenidos
a.
Contenidos
comunicativos:
expresar
opiniones,
describir
capacidades
o
incapacidades, gustos y preferencias, narrar hechos y acontecimientos del pasado y del
futuro, etc.
b. Contenidos gramaticales: cuantificadores, relativos, verbos irregulares, verbos con
alternancias vocálicas, copretérito, pretérito, antepretérito, adverbios, preposiciones, etc.
c. Contenidos léxicos: salud, direcciones, mobiliario urbano, medios de transporte,
tiempo atmosférico, etc.
d. Contenidos fonéticos y ortográficos: sistema vocálico y consonántico de la lengua
gallega, acentuación, ortografía (usos de <b> e <v>, de <c> e <z>, de <h>, etc.).
e. Contenidos socio-culturales: formación e historia de la lengua gallega, variedades
lingüísticas internas del galego, iniciación a la sociolingüística gallega, etc.
III. Metodología
La materia se desarrollará mediante la combinación de la exposición teórica y la
realización de ejercicios y actividades prácticas. El proceso práctico se realizará de
forma individual y colectiva y siempre procurará una interacción activa entre el profesor
y el alumnado.
Entre las actividades que se realizarán, se salientan:
16 –Actividades de comprensión oral y escrita.
–Actividades de expresión oral y escrita.
–Resolución de ejercicios gramaticales y de adquisición de léxico.
–Familiarización con los dicionarios, manuales, recursos de internet, etc.
–Participación en las actividades propuestas por el Centro de Estudos Galegos
(exposiciones, charlas, conferencias, proyeccións de películas, recitales poéticos, etc.).
IV. Objetivos
. Comprender y reconocer las características de la lengua oral y de la lengua escrita.
. Conocer las técnicas y los recursos básicos para fomentar la comprensión y la
producción de textos orales y escritos en gallego.
. Reconocer y pronunciar de forma correcta y en los contextos oportunos los
sonidos vocálicos y consonánticos propios del gallego (vocales abiertas y cerradas,
consonante nasal velar, etc.).
. Adquirir la capacidad de elaborar discursos coherentes con las características del
estándar gallego a nivel fonético y prosódico.
. Adquirir la capacidad para manejar los recursos informáticos y bibliográficos
existentes en la actualidad para el estudio de la lengua gallega (diccionarios, gramáticas,
bases de datos etc.).
. Discriminar las nocións de lengua y lenguaje, así como las perspectivas
descriptiva y prescriptiva de la gramática.
. Consolidar una idea de la lengua como conjunto de diversas variedades
(diasistema) susceptibles de una descripción objetiva, detallada y desprejuiciada.
. Promover el desarrollo de las habilidades de expresión oral a través del diálogo,
mejorar la capacidad de transmisión de ideas a través de técnicas compositivas y
expresivas y estimular la adecuación del discurso oral a los distintos ámbitos y registros.
. Analizar el proceso de conformación de la lengua gallega como variedad
lingüística singularizada dentro del contexto románico, desde los orígenes hasta la época
actual, con atención a los principales mecanismos de cambio lingüístico, a las
transformaciones sufridas por el latín y a las principales dinámicas fonéticas que
explican el paso del latín vulgar de la Gallaecia al romance galego-portugués medieval.
. En relación con lo anterior, fomentar la comparación de la lengua gallega con
otras lenguas del ámbito románico, y sobre todo con aquellas genéticamente más
17 próximas (portugués, castellano) o con las que comparte una situación sociolingüística
similar (euskera, catalán, occitano, sardo...).
V Temario
A) Gramática
1. Cuantificadores. Formas e contraccións
2. Verbos (regulares e irregulares)
3. Imperativo
4. Indicacións, posicións e direccións
5. Adverbios de lugar
6. Pasado (copretérito, pretérito e antepretérito)
7. Adverbios de tempo
8. Estruturas comparativas (igualdade, superioridade, inferioridade)
9. Futuro
10. Preposicións
B) Léxico
1. Saúde: consellos e indicacións
2. Edificios e mobiliario urbano
3. Medios de transporte
4.Vivenda e os seus elementos
5. Tempo atmosférico
TIPOS DE DOCENCIA
Tipo de Docencia
M
S
GA
GL
GO
Horas de Docencia
Presencial
60
Horas de Actividad No
Presencial del Alumno
90
GCL
TA
TI
GCA
18 VI Actividades complementarias
El desarrollo de las destrezas comprensivas y comunicativas se apoya en el trabajo
práctico de las clases mediante el uso de bibliografía de consulta y diversos medios
audiovisuales que nos acercan a aquellos aspectos más atractivos de la realidad y de la
cultura gallegas (música, cine, literatura, etc.) y, con especial interés, a la Historia de la
Lengua Gallega y a la Historia de Galicia. Así mismo, el aprendizaje también se verá
reforzado en todas aquellas actividades que lleve a cabo el Centro de Estudos Galegos
(CEGa), de obligada asistencia a, como mínimo, el 50% de sus sesiones por realizarse
en horas lectivas.
EVALUACIÓN CONTINUA. Se valorará especialmente el seguimiento regular de la
materia y el esfuerzo continuo tanto en los trabajos elaborados en el aula como en las
tareas no presenciales, actividades desarrolladas por el CEGa. Por tanto, la nota final
saldrá del cómputo final de los siguientes apartados:
-
Participación y elaboración de ejercicios en el aula y en casa. (50% de la nota
final)
-
Participación en las actividades organizadas por el Centro de Estudos Galegos
(CEGa), con un mínimo del 50% para superar la materia.(5% de la nota final)
-
Trabajo sobre la lectura obligatoria. (5% de la nota final)
-
Examen oficial escrito y oral. (40% de la nota final)
EVALUACIÓN FINAL. El/La estudiante que opte por presentarse al examen final
deberá informarlo al inicio del cuatrimestre mediante un correo electrónico y tendrá que
cumplir los siguientes puntos:
-
Trabajo sobre la lectura obligatoria. (5% de la nota final)
-
Participación en las actividades organizadas por el Centro de Estudos Galegos
(CEGa), con un mínimo del 50% para superar la materia. (5% de la nota final)
-
Examen oficial oral. (40% de la nota final)
-
Examen oficial escrito. (40% de la nota final)
Bibliografía básica
. Chamorro, Margarita, Ivonete da Silva e Xaquín Núñez (2008): Aula de Galego 1,
Santiago de Compostela: Xunta de Galicia.
. Normas:
19 Instituto da Lingua Galega / Real Academia Galega (2003): Normas ortográficas e
morfolóxicas do idioma galego. Santiago de Compostela: ILG / RAG
. Gramáticas:
Álvarez Blanco, Rosario / Xove, Xosé (2002): Gramática da lingua galega, Vigo:
Galaxia.
López Viñas, Xoán / Lourenço Módia, Cilha / Moreda Leirado, Marisa (2010):
Gramática práctica da lingua galega. Comunicación e expresión, A Coruña: Baía
edicións.
Bibliografía de profundización:
. Fernández Fernández, Isaac (2010): Dicionario Galego-Éuscaro/Euskara-Galiziera,
Vigo:Universidade de Vigo (Servizo de Publicacións).. Freixeiro Mato, X / A. Gómez
(1998): Historia da Lingua Galega. Vigo: A Nosa Terra.
. Fernández Salgado, Benigno (2000): Diccionario elemental inglés-galego galegoinglés, Vigo: Xerais.
. González González, Manuel / SANTAMARINA, Antón (coord.) (2004): Vocabulario
ortográfico da lingua galega (VOLGa). A Coruña: RAG / Santiago de Compostela: ILG.
. Navaza Blanco, Gonzalo (coord.) (1990): Diccionario Xerais castelán-galego de usos,
frases e sinónimos. Vigo: Xerais.
. Real Academia Galega (1997): Diccionario da Real Academia Galega,Vigo: XeraisGalaxia.
. Rivas Quinta, E (1989): Lingua galega: Historia e fenomenoloxía. Lugo: Editorial
Alvarellos.
. VV.AA (2004): Dicionario Xerais da Lingua. Vigo: Edicións Xerais.
. VV.AA: Gran Enciclopedia Gallega. A Coruña: Editorial Hércules.
Direcciones de interés:
. Biblioteca virtual galega
www.bvg.udc.es
. Consello da Cultura Galega:
www.consellodaculturagalega.org
. Corrector ortográfico en liña:
http://sli.uvigo.es/corrector/
20 . Cultura galega:
www.culturagalega.org
. Dicionario da Real Academia Galega:
www.edu.xunta.es/diccionarios/index_rag.html
.
Glosario
de
termos
da
internet
galego-inglés-castelán-portugués:
http://webs.uvigo.es/sli/glinternet/inicio.html
. Lingua galega.
www.xunta.es/linguagalega.com
. Normas ortográficas do galego:
www.xunta.es/linguagalega/arquivos/normas
. Vocabulario ortográfico galego:
www.realacademiagalega.org/volga/
21 LINGUA GALEGA III
CURSO ACADÉMICO 2014-2015
Rocío Dourado
Despacho 2.49 / Tfno.: 945-013638
E-mail: [email protected]
I. Descripción
Esta materia quiere ofrecerle al alumnado la posibilidad de formarse para adquirir los
conocimientos y habilidades necesarias que le permitan dominar las competencias
orales y escritas en lengua gallega, marcadas por el nivel B2 del Marco Europeo Común
de Referencia para las Lenguas.
De esta forma, se contribuirá favorablemente a la formación integral de cualquier
estudiante universitario y a su mejor adaptabilidad a un medio social cada vez más
diversificado en lo que a la lengua y a la cultura se refiere.
II. Contenidos
a. Contenidos comunicativos: expresar opiniones, intereses, sentimentos, deseos;
transmitir órdenes, peticiones y consejos; referir lo que han dicho otras personas (estilo
directo e indirecto); Contraargumentar y secuenciar argumentos; hacer hipóteses y
conjeturas; relatar sucesos; condiciones, consecuencias y advertencias, etc.
b. Contenidos gramaticales: relativos, superlativo, modificadores del adjetivo,
colocación de los pronombres átonos, conectores, partículas temporales, verbos
pronominales, infinitivo conjugado, perífasis, etc.
c. Contenidos léxicos: medios de comunicación (tv, periódicos, radio, internet, redes
sociales…), ámbito periodístico(crónicas musicales/deportivas/sociales…), ámbito
académico, ocio y turismo, medio ambiente, deporte, arte, etc.
d. Contenidos socio-culturales: formación de la historia de la lengua gallega, variedades
lingüísticas internas del gallego, fraseología, patrimonio histórico, cómic, oficios
tradicionales, música, etc.
III. Metodología
La materia se desarrollará mediante la combinación de la exposición teórica y la
realización de ejercicios y actividades prácticas. El proceso práctico se realizará de
22 forma individual y colectiva y siempre procurará una interacción activa entre el profesor
y el alumnado.
Entre las actividades que se realizarán, se salientan:
–Actividades de comprensión oral y escrita.
–Actividades de expresión oral y escrita.
–Resolución de ejercicios gramaticales y de adquisición de léxico.
–Familiarización con los dicionarios, manuales, recursos de internet, etc.
–Participación en las actividades propuestas por el Centro de Estudos Galegos
(exposiciones, charlas, conferencias, proyeccións de películas, recitales poéticos, etc.).
IV. Objetivos
. Comprender y reconocer las características de la lengua oral y de la lengua escrita.
. Conocer las técnicas y los recursos básicos para fomentar la comprensión y la
producción de textos orales y escritos en gallego.
. Reconocer y pronunciar de forma correcta y en los contextos oportunos los
sonidos vocálicos y consonánticos propios del gallego (vocales abiertas y cerradas,
consonante nasal velar, etc.).
. Adquirir la capacidad de elaborar discursos coherentes con las características del
estándar gallego a nivel fonético y prosódico.
. Adquirir la capacidad para manejar los recursos informáticos y bibliográficos
existentes en la actualidad para el estudio de la lengua gallega (diccionarios, gramáticas,
bases de datos etc.).
. Discriminar las nocións de lengua y lenguaje, así como las perspectivas
descriptiva y prescriptiva de la gramática.
. Consolidar una idea de la lengua como conjunto de diversas variedades
(diasistema) susceptibles de una descripción objetiva, detallada y desprejuiciada.
. Promover el desarrollo de las habilidades de expresión oral a través del diálogo,
mejorar la capacidad de transmisión de ideas a través de técnicas compositivas y
expresivas y estimular la adecuación del discurso oral a los distintos ámbitos y registros.
. Analizar el proceso de conformación de la lengua gallega como variedad
lingüística singularizada dentro del contexto románico, desde los orígenes hasta la época
actual, con atención a los principales mecanismos de cambio lingüístico, a las
transformaciones sufridas por el latín y a las principales dinámicas fonéticas que
explican el paso del latín vulgar de la Gallaecia al romance galego-portugués medieval.
23 . En relación con lo anterior, fomentar la comparación de la lengua gallega con
otras lenguas del ámbito románico, y sobre todo con aquellas genéticamente más
próximas (portugués, castellano) o con las que comparte una situación sociolingüística
similar (euskera, catalán, occitano, sardo...).
V. Temario
a. Contidos comunicativos:
- Expresar opinións
- Expresar intereses e sentimentos
- Expresar desexos
- Transmitir ordes, peticións e consellos
- Referir o que dixeron outras persoas (estilo directo e indirecto)
- Contraargumentar e secuenciar argumentos
- Facer hipóteses e conxecturas
- Relatar sucesos
- Condicións, consecuencias e advertencias
b. Contidos gramaticais:
- Relativos
- Superlativo
- Modificadores do adxectivo
- Colocación dos pronomes
- Conectores
- Partículas temporais
- Estilo directo e indirecto
- Verbos pronominais
- Infinitivo conxugado
24 - Perífases
- Participios irregulares
- Voz pasiva
- Combinación de tempos verbais
c. Contidos léxicos:
- Medios de comunicación (tv, xornais, radio, internet, redes sociais…)
- Ámbito xornalístico (crónicas musicais/deportivas/xornalísticas/sociais…)
- Ámbito académico
- Ocio e turismo
- Medio ambiente
- Deporte
- Arte
- Crenzas
d. Contidos socio-culturais:
- Formación e historia da lingua galega
- Variedades lingüísticas internas do galego
- Fraseoloxía
- Patrimonio histórico
- Banda deseñada
- Oficios tradicionais
- Música e festivais
25 TIPOS DE DOCENCIA
Tipo de Docencia
M
S
GA
GL
GO
Horas de Docencia
Presencial
60
Horas de Actividad No
Presencial del Alumno
90
GCL
TA
TI
GCA
VI Actividades complementarias:
El desarrollo de las destrezas comprensivas y comunicativas se apoya en el trabajo
práctico de las clases mediante el uso de bibliografía de consulta y diversos medios
audiovisuales que nos acercan a aquellos aspectos más atractivos de la realidad y de la
cultura gallegas (música, cine, literatura, etc.) y, con especial interés, a la Historia de la
Lengua Gallega y a la Historia de Galicia. Así mismo, el aprendizaje también se verá
reforzado en todas aquellas actividades que lleve a cabo el Centro de Estudos Galegos
(CEGa), de obligada asistencia a, como mínimo, el 50% de sus sesiones por realizarse
en horas lectivas.
Bibliografía básica:
. Normas:
Instituto da Lingua Galega / Real Academia Galega (2003): Normas ortográficas e
morfolóxicas do idioma galego. Santiago de Compostela: ILG / RAG
. Gramáticas:
Álvarez Blanco, Rosario / Xove, Xosé (2002): Gramática da lingua galega, Vigo:
Galaxia.
López Viñas, Xoán / Lourenço Módia, Cilha / Moreda Leirado, Marisa (2010):
Gramática práctica da lingua galega. Comunicación e expresión, A Coruña: Baía edici.
. Gramática histórica:
Williams, Edwin (2001: Do latim ao português, Rio de Janeiro: Tempo Brasileiro.
. Dialectología:
Fernández Fernández, Isaac (2010): Dicionario Galego-Éuscaro/Euskara-Galiziera,
Vigo:Universidade de Vigo (Servizo de Publicacións).
Fernández Rei, F. (1990). Dialectoloxía da Lingua Galega. Vigo: Xerais.
26 Fernández Rei, Francisco / Hermida Gulías, Carme(eds.) (1996): A nosa fala.
Bloques e áreas lingüísticas do galego. Santiago: Consello da Cultura Galega.
Bibliografía de profundización:
. Fernández Salgado, Benigno (2000): Diccionario elemental inglés-galego galegoinglés, Vigo: Xerais.
. Freixeiro Mato, X / A. Gómez (1998): Historia da Lingua Galega. Vigo: A Nosa Terra.
. González González, Manuel / SANTAMARINA, Antón (coord.) (2004): Vocabulario
ortográfico da lingua galega (VOLGa). A Coruña: RAG / Santiago de Compostela: ILG.
. Martínez Celdrán, Eugenio (2002): Introducción á fonética. O son na comunicación
humana, [obra adaptada al gallego por Sabela Labraña Barrero], Vigo: Galaxia.
. Navaza Blanco, Gonzalo (coord.) (1990): Diccionario Xerais castelán-galego de usos,
frases e sinónimos. Vigo: Xerais.
. Real Academia Galega (1997): Diccionario da Real Academia Galega,Vigo: XeraisGalaxia.
. Regueira, Xosé Luís (coord.) (1998): Os sons da lingua, Vigo: Xerais.
. Regueira, Xosé Luís (2010): Dicionario de pronuncia da lingua galega, A Coruña:
Real Academia Galega, Seminario de Lexicografía, D.L.
. Rivas Quinta, E (1989): Lingua galega: Historia e fenomenoloxía. Lugo: Editorial
Alvarellos.
. VV.AA (2004): Dicionario Xerais da Lingua. Vigo: Edicións Xerais.
Direcciones de interés:
. A nosa fala: www.consellodacultura.org/arquivos/asg/anosafala.php
. Arquivo do Galego Oral: http://ilg.usc.es/ago/
. Biblioteca Virtual Galega: www.bvg.udc.es
. Corpus de Referencia do Galego Actual: http://corpus.cirp.es/corga/
. Corrector ortográfico en liña: http://sli.uvigo.es/corrector/
. Dicionario da RAGa: www.edu.xunta.es/diccionarios/index_rag.html
.
Glosario
de
termos
da
internet
galego-inglés-castelán-portugués:
http://webs.uvigo.es/sli/glinternet/inicio.htm
. Normas ortográficas: www.xunta.es/linguagalega/arquivos/normas
. VOLGa: www.realacademiagalega.org/volga/
27 HISTORIA Y CULTURA DE GALICIA
CURSO ACADÉMICO 2014-2015
PROFESORA: ROCÍO DOURADO FERNÁNDEZ
Despacho 2.49, Facultad de Letras / Letren Fakultatea. Tfno 945 01 36 38
e-mail: [email protected]
______________________________________________________________________
BLOQUES TEMÁTICOS
Tema 1: los primeros pobladores de Galicia
- Historia y sociedad
- Restos arqueológicos
- Tradiciones
Tema 2: la romanización
- Historia y sociedad
- Restos arqueológicos
- Tradiciones
Tema 3: la Edad Media
- Historia y sociedad
- El arte
- La literatura medieval y sus autores
Tema 4: los "Séculos Escuros"
- Historia y sociedad
- El arte
- La literatura
Tema 5: "Rexurdimento", la lenta recuperación de los siglos XVIII y XIX
- Historia y sociedad
- El arte
- La literatura: Rosalía de Castro, Curros Henríquez y Eduardo Pondal
Tema 6: siglo XX, Galicia antes y después de la Guerra Civil
- Historia y sociedad
- El arte
- La literatura: Daniel R. Castelao, Vicente Risco y Celso Emilio Ferreiro
Tema 7: la actualidad cultural
- El sector cinematográfico
- El sector musical
- El cómic, una nueva expresión de arte
- El arte en nuestros días
28 BIBLIOGRAFÍA
Gondar, M. (1995): Crítica da Razón galega (Vigo : A Nosa Terra).
Mariño, R. (2000): Antropoloxía de Galicia (Vigo : Xerais).
Mariño Paz, R. (1998): Historia da lingua galega (Santiago de Compostela : Sotelo
Blanco).
Monteagudo, H. (1999): Historia social da lingua galega (Vigo : Galaxia).
Plaza, G. (1992): Arte en Galicia (Santiago de Compostela : Compostela D.L.).
Vicetto, B. (1984): Historia de Galicia (A Coruña : Xuntanza).
Vilavedra Fernández, D. (1999): Historia da literatura galega (Vigo : Galaxia).
Villares, R. (2004): Breve historia de Galicia (Madrid : Alianza).
VV.AA. (1996): A Nosa Literatura (Vigo : AS-PG).
VV.AA. (2000-2003): Proxecto Galicia. Literatura, 6 vol. (A Coruña : Hércules de
Ediciones).
ENLACES DE INTERÉS
http://www.galiciaespallada.com.ar/historia_de_galicia.htm
http://www.diadasletrasgalegas.com/
http://sondepoetas.blogspot.com.es/
http://www.osarquivosdameiga.com/
http://sli.uvigo.es/corrector/
http://www.realacademiagalega.org/dicionario#inicio.do
29 Alumnado
Relación de alumnado matriculado nas materias de Lingua Galega e Historia e
Cultura de Galicia no curso 2014-15:
Lingua Galega I
a) Grado en Filología: 6
Cabarcos Rodríguez, Aurelio
Cortezón Riego, Isabel
Rica Amundarain, Lohitzune
Riego Revuelta, Gemma
Sánchez Sánchez, Ainara
Zubillaga Anakabe, Lea
b) Grado en Estudios Ingleses: 14
Arroyo Ceballos, Alba
Blanco Castro, Iñigo
Blasco Freire, Inés
Cuende Maeso, Nerea
García Miranda, Raquel
González Aparicio, Irune
Guillán Valdés, Oihana
Inda Zarranz, Jaione
López Guerra, Iñigo
Martín Moreno, Athenea
Monroy Vacas, Jugatz
Moreno Blanco, Aranzazu
Osa Garalde, Laida
Vicario Ramírez, Alba
c) Grado en Estudios Vascos: 2
Manso Ordeñana, Mikel Sebasten
Salvarredi Maizcurrena, Beñat
d) Grado en Traducción e Interpretación: 3
Iparraguirre Olaizola, Amaia
Urrestarazu Porta, Iñigo
Varela Egiguren, Lierni
30 Total: 25 matriculados
Lingua Galega II
a) Grado en Filología: 3
Cabarcos Rodríguez, Aurelio
Cortezón Riego, Isabel
Rica Amundarain, Lohitzune
b) Grado en Estudios Ingleses: 7
Blasco Freire, Inés
Cuende Maeso, Nerea
Guillán Valdés, Oihana
Inda Zarranz, Jaione
López Guerra, Iñigo
Martín Moreno, Athenea
Vicario Ramírez, Alba
c) Grado en Estudios Vascos: 2
Manso Ordeñana, Mikel Sebasten
Salvarredi Maizcurrena, Beñat
d) Grado en Traducción e Interpretación: 2
Urrestarazu Porta, Iñigo
Varela Egiguren, Lierni
Total: 14 matriculados
Lingua Galega III
a) Grado en Filología: 1
García Aguión, Daniel
b) Grado en Estudios Ingleses: 6
Elizalde Mariezcurrena, Iñaki
Jiménez Bilbao, Izaskun
Merino Bilbao, Garai
Miquelarena Bengoechea, Maialen
Rodríguez Elviram Irati
Rodríguez Naveira, Mireia
c) Grado en Traducción e Interpretación: 1
31 Zabala González, Berezi
d) Grado en Estudios Vascos: 1
Diez de Diego, Kerman
Total: 9 matriculados
Historia y Cultura de Galicia
a) Cursos universitarios para mayores: 1
Ibáñez Saez de Heredia, Luis Eduardo
b) Título Universitario en Ciencias Humanas: 23
Cano López, Jose
Fernández de Larrinoa López de Ipiña, María Jesús
Gallego Ovejero, Patxi
Gil de Gómez Arostegui, Milagros
Giron González, María Consuelo
Gistau Juste, María Begoña
Gómez Alava, Ana María
Gómez González, Elisa
González Blanco, Jose Antonio
Heras Lucas, Emilia
Herrero Núñez, María Jesús
Ibáñez de Garayo Ugarte, Carmen
Miñon Gutiérrez, Carmen
Molina Trescastro, Teresa
Olasolo Pérez, Fernando
Panizo Caballero, Eladio
Quintana Iñiguez de Heredia, Valentín
Ramírez Sepúlveda, Constanza
Ramos Gómez, Isabel
Rodríguez Mas, Araceli
Ruiz de Garibay Lacalle, Raquel
Sánchez Berrueta, María Antonia
Senar Razquin, Puy
Total: 24 matriculados
32 3. Actividades de extensión cultural
Do mesmo modo que en cursos anteriores a profesora lectora Rocío Dourado
Fernández realizou a función de Coordinadora de Actividades Culturais do Colectivo de
Profesores/as Lectores/as da Facultad de Letras. Dentro das funcións do cargo entraba o
deseño e planificación do calendario de actividades; a organización, coordinación e
posta en marcha dos proxectos; e a posterior realización de informes e memorias
xustificativas de cada un.
A labor de coordinadora acompañouse das tarefas propias de representación do
Centro de Estudos Galegos en todo o referido á preparación e participación do
Lectorado de galego nas actividades de extensión cultural organizadas polo mencionado
Colectivo.
Neste ano académico tamén se mantivo en funcionamento o Observatorio de
Lenguas de la Facultad de Letras - Letren Fakultatea, no que participou non só como
Coordinadora das actividades culturais, senón que tamén forma parte da Comisión que o
puxo en marcha, tal e como consta nas actas da referida comisión. Este centro
deseñouse como un espazo destinado á auto-aprendizaxe titorizada das linguas para o
alumnado da Facultade de Letras/Letren Fakultatea e do resto de alumnado do campus
de Álava. Nel todos os lectores, desde o segundo cuadrimestre, realizaron parte das súas
titorías co que se pretendía cubrir necesidades do alumnado: como a axuda para realizar
exercicios de reforzo educativo, como a solución de dúbidas sobre as probas e cursos
oficiais de acreditación nas linguas de referencia, asesoramento sobre as Universidades
do estranxeiro e das bolsas que poden axudar á mobilidade do alumnado, etc.
33 1. Actividades do Centro de Estudos Galegos
UPV/EHU.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Contacontos e magosto
NOVEMBRO 2014
TÍTULO: Samaín 2014
Máis un ano o Centro de Estudos Galegos festexou o Samaín e para iso proxectouse
a actuación da actriz e contacontos Soledad Felloza, que trouxo á capital alavesa os
seus “Contos do Magosto”. Unha vez concluída a contada, procedeuse a celebrar un
magosto tradicional galego.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Xornadas e exposición
MARZO 2015
TÍTULO: Xornadas sobre o Entroido galego
O Centro de Estudos Galegos da UPV/EHU organizou unhas Xornadas sobre
Entroido Galego entre os días 23 e 25 de marzo, na Faculdade de Letras. A parte
central do evento estivo constituída polas palestras que ministraron Rafael Quintía e
mais Miguel Losada, dous dos membros máis activos da Sociedade Antropolóxica
Galega e excelentes coñecedores do Entroido e das súas inúmeras facetas. Para alén
diso, as persoas asistentes puideron gozar dunha exposición formada por 40 láminas
cedidas pola propia Sociedade Antropolóxica Galega, e que reproducen imaxes de
diferentes entroidos de toda Galiza.
34  TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia
ABRIL 2015
TÍTULO: Xeometrías máxicas de Galicia: distintas tipoloxías
Unha das persoas que máis ten traballado na recompilación e divulgación de
elementos dotados de carácter máxico, sagrado e protector (trísceles, suásticas,
hexapétalas, espirais, cruces globuladas…) é, con certeza, Bieito Romero (A
Coruña, 1964), máis coñecido por ser o líder e fundador do grupo Luar Na Lubre.
De feito, como testemuño dese traballo etnográfico fícanos o seu libro Xeometrías
máxicas de Galicia (Ir Indo, 2009), onde recolle algo máis de un milleiro de
símbolos máxicos procedentes, fundamentalmente, de diversas localidades e
comarcas de Galiza e que presentará na devandita conferencia.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia
ABRIL 2015
TÍTULO: O ensino bilingüe da lingua galega no Bierzo: outras prácticas de ensino
Co título de “O ensino bilingüe da lingua galega no Bierzo: outras prácticas de
ensino”, Rafael Adán, membro da Asociación Berciana da Lingua Xarmenta (unha
das máis activas na defensa e promoción do noso idioma nesa bisbarra
leonesa) ministrou un pequeno seminario que serviu para partillar as experiencias
educativas que están a ser implementadas nun territorio onde o galego, mesmo
sendo lingua propria e contando cun número importante de falantes, non goza dun
estatuto de oficialidade comparábel ao que ten na veciña Galiza. Esta actividade foi
organizada en colaboración doa Cátedra Unesco e mais a Fundación Azkue.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia e concerto
MAIO 2015
TÍTULO: Letras Galegas 2015
Nesta edición a conmemoración das Letras Galegas consistiu nunha palestra titulada
“Luces e sombras de Xosé Filgueira Valverde”, ministrada por Paulo Martínez
Lema (Universidade de Lisboa), quen comentou as diversas facetas da figura cuxa
escolla para a presente edición das Letras Galegas ten xerado fortes controversias na
cultura galega. Logo a seguir, o músico Anxo Pintos protagonizou a conferencia
35 musicada titulada “A zanfona. Unha viaxe de 1000 anos”. Sen dúbida, unha excelente
oportunidade de coñecer o funcionamento, técnica e repertorio dun instrumento que nos
retrotrae aos tempos medievais, e de man do que é, na actualidade, un dos seus mellores
intérpretes. Boa ocasión tamén para lembrarmos unha das máis sobranceiras achegas de
Filgueira Valverde ao eido da cultura galega: a súa edición do Cancionero Musical de
Galicia de Casto Sampedro.
36 2. Actividades do Colectivo de Profesores/asLectores/as coordinadas pola lectora de galego.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Xornadas e exposición
OUTUBRO 2014
TÍTULO: Ellas crean. Las diversas caras del arte / Sortzen duten emakumeak.
Artearen aurpegi anitzak
Por cuarto ano consecutivo, entre os días 6 e 17 de outubro, o colectivo de profesores/as
lectores/as da Faculdade de Letras da UPV/EHU puxeron de relevo (a través de paneis,
proxeccións cinematográficas e palestras) unha serie de mulleres cuxas contribucións
resultaron de gran relevancia nos ámbitos lingüístico-culturais que representan cada un
dos lectorados existentes na dita faculdade. Desta volta, o lema escollido foi “Ellas
crean. Las diversas caras del arte / Sortzen duten emakumeak. Artearen aurpegi
anitzak”, precisamente para salientar a faceta creativa que partillan as vinte e unha
mulleres
(galegas,
alemás,
catalás,
francesas,
italianas,
rusas
e
vascas)
seleccionadas para a mostra.
No caso da cultura galega, as escollidas son tres auténticos nomes proprios cuxas
achegas ás súas respectivas disciplinas transcenderon (ou están a transcender aínda)
amplamente as nosas fronteiras: referímonos á pintora Maruxa Mallo, á actriz María
Casares e mais á cineasta Peque Varela. De feito, e dentro do ciclo de proxeccións
cinematográficas que completan o programa de actividades, o Centro de Estudos
Galegos realizará a súa particular achega coa proxección de catro curtametraxes de
Peque Varela: Gear (2004), Phace (2005), 1977 (2007) e Gato Encerrado (2010).
Programa
Martes 7 de octubre
17h15 Inauguración de las jornadas y de la exposición “Ellas crean. Las diversas
caras del arte / Sortzen duten emakumeak. Artearen aurpegi anitzak a cargo de
Iñaki Bazán, Decano de la Facultad de Letras, Teresa Nuño, Directora para la Igualdad,
y el colectivo de Profesores/as-Lectores/as de la Facultad de Letras.
17h45 Proyección de la película italiana La Ciociara (Vittorio de Sica, 1960).
Miércoles 8 de octubre
15h00 Proyección del documental alemán Pina Bausch (Anne Linsel / Rainer
Hoffmann, 2010)
37 Jueves 9 de octubre
11h00 Proyección de la película rusa Moscú no cree en lágrimas (Vladimir Menshov,
1979)
Martes 14 de octubre
13h00 Proyección de la película francesa La vie domestique (Isabelle Czajka, 2013)
Miércoles 15 de octubre
11h00 Proyección de los cortometrajes de la gallega Peque Varela: Gear (2004),
Phace (2005), 1977 (2007) y Gato Encerrado (2010)
Viernes 17 de octubre
11h00 Presentación de la conferencia y performance Jugar Mover Ocupar / Jolastu
Mugitu Okupatu a cargo de Señora Polaroiska y la profesora Haizea Barcenilla.
12h30 Clausura
Listado de autoras da exposición:
LECTORADO
LECTORADO DE ALEMÁN
LECTORADO DE CATALÁN
LECTORADO DE FRANCÉS
LECTORADO DE GALEGO
LECTORADO DE ITALIANO
LECTORADO DE RUSO
DEPARTAMENTO DE HISTORIA DA
ARTE
AUTORAS
KÄTHE KOLLWITZ
MISS LATA
PINA BAUSCH
CARME RUSCALLEDA
MARY SANTPERE
ROSER CAPDEVILA
ANNE TERESA DE KEERSMAEKER
LOUISE BURGEOIS
SOPHIE CALLE
MARIA CASARES
MARUXA MALLO
PEQUE VARELA
ARTEMISIA GENTILESCHI
FRANCA RAME
SOPHIA LOREN
GALINA ULÁNOVA
GALINA VISHNÉVSKAIA
LIUBOV ORLOVA
JUNCAL BALLESTÍN
MABI REVUELTA
SRA. POLAROISKA
38  TIPO DE ACTIVIDADE: Seminario
NOVEMBRO 2014
TÍTULO: IV Seminario Internacional sobre Lengua y Literatura
Por cuarto ano consecutivo, o colectivo de profesores/as lectores/as da UPV/EHU
organizou o seu Seminario Internacional sobre Lingua e Literatura, que se desenvolveu
entre os días 11 e 12 de novembro na Faculdade de Letras de Vitoria-Gasteiz. Ao igual
que nas edicións anteriores, este seminario constituíu unha oportunidade de coñecermos
mellor diversos aspectos relacionados coa lingua e mais a literatura das cinco culturas
representadas (a día de hoxe) polos outros tantos lectorados operativos na UPV/EHU. A
obra de Patrick Modiano, os ecos da queda do Muro de Berlín ou a gramática
contrastiva do xaponés foron só algúns dos moitos temas que se desenvolveron ao longo
desas dúas xornadas.
No que respecta ao galego, as intervencións deste ano centráronse na súa
dimensión fronteiriza. Deste xeito, o profesor Xosé Afonso Álvarez, da Universidade de
Lisboa, ministrou a videoconferencia “Dúas beiras do mesmo río: léxico dialectal de
Galicia e Portugal”, e, xusto a seguir, Rocío Dourado abordou a presenza do galego
como lingua autóctona das áreas máis occidentais de Asturias, León e Zamora na súa
palestra “Nos lindeiros da lingua: o galego estremeiro”.
Programa
11 de Noviembre
10:15 APERTURA DEL IV SEMINARIO INTERNACIONAL SOBRE LENGUA Y
LITERATURA, CON EL DECANO DE LA FACULTAD DE LETRAS, IÑAKI
BAZÁN
10:30 Miki Nishu
Cifras y Letras: un estudio contrastivo de la posición de los cuantificadores en japonés
UNIVERSIDAD DE KYOTO
11:00 Juliane Fehlig
Mallorca en la literatura del exilio alemán antinazi
UNIVERSIDAD DE GRANADA
39 12:00 Zeinab Shawky
La aportación árabe a la lengua española
UNIVERSIDAD DE EL CAIRO
13:00 Loreta de Stasio
Estrategias humorísticas de Eduardo
UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA
14:00 José María Nadal
Modos del intimismo y del erotismo en la poesía contemporánea: Castalia, de Chiara
Galassi, y Di belleza non si pecca, eppure, de Marthia Carrozzo
UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA
17:30 Marco Ottaiano
Entre España e Italia, entre lengua y cultura: la traducción de los títulos
UNIVERSIDAD DEGLI ESTUDI “L’ORIENTALE” DI NAPOLI
12 de Noviembre
10:00 Svetlana Malyavina
La literatura rusa de Pushkin a Gogol
UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID
10:40 Natalia Petrovskaya
Escritores Premios Nobel de la literatura rusa
UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA
11:00 Esther Baiwir
La francophonie dans tous ses états
UNIVERSITÉ DE LIÉGE
11:40 Lucia Barbato
Dal cinema al CILS: studio di un caso
UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA
12:00 Xosé Afonso Álvarez
Dúas beiras do mesmo río: léxico dialectal de Galicia e Portugal
UNIVERSIDADE DE LISBOA
40 12:40 Rocío Dourado
Nos lindeiros da lingua: o galego estremeiro
UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA
13:00 Simon Lambert
Pour que tu ne te perdes pas dans le quartier dans l’œvre de Patrick Modiano
UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA
15:00 Kathrin Jahn
¿A reconstruir el Muro? – Los debates del trato del Muro de Berlin como lugar de
memoria 25 años después de su caída
UNIVERSIDAD DEL PAÍS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA
16:00 MESA REDONDA DE LOS CONFERENCIANTES Y CLAUSURA OFICIAL
DEL SEMINARIO
 TIPO DE ACTIVIDADE: Ciclo de cine
ABRIL 2015
TÍTULO: Ciclo de cine “Un mundo muchas miradas”
Por oitavo ano consecutivo, o colectivo de profesores lectores da UPV/EHU organizou
o ciclo de cinema Un mundo muchas miradas / Mundu bat begirada anitz, que
decorreu entre os días 21 e 24 do mes de abril. Como xa é costume, a actividade
combinou a proxección de pezas cinematográficas coa degustación de especialidades
gastronómicas típicas das diferentes culturas cuxas linguas están representadas na
Faculdade de Letras da universidade pública vasca (a galega, a alemá, a rusa, a italiana e
a francesa).
No tocante a Galiza, o filme escollido para esta edición foi Vikingland (2011), de
Xurxo Chirro, que se proxectou o mércores 22 de abril ás 11:00 no Salón de Graos da
Faculdade de Letras. Vikingland é unha longametraxe documental baseada nas
gravacións caseiras con que un mariñeiro galego (Luís Lomba “O Haia”) retratou o seu
día a día como traballador emigrado no mar do Norte. Como o proprio Xurxo
Chirro asinala, o propósito deste peculiar proxecto era “evitar que o tempo siga minando
a memoria milagrosamente insertada na fraxilidade dos soportes audiovisuais”.
Logo a seguir á proxección da fita, o realizador Seném Outeiro (por sinal, un dos
produtores do filme e autor da súa trilla sonora) partillou co público asistente algunhas
41 cuestións relativas á mesma. A sesión concluíu por volta das 13:00 h., cunha
degustación gratuíta de produtos gastronómicos galegos e alemáns que con certeza
serviu para prolongar o debate sobre o filme.
Programa
Martes 21 de abril
11h00 Inauguración VIII Ciclo de Cine “Un mundo muchas miradas”
11h45 Proyección del documental francés “La cour de Babel” (Julie Bertuccelli,
2013) 89’
13h00 Degustación de productos franceses
Miércoles 22 de abril
09h00 Proyección del drama-comedia alemán “Die Tránen meiner Mutter”
(Alejandro Cárdenas, 2008) 91’
11h00 Proyección del documental gallego “Vikingland” (Xurxo Chirro, 2011) 99’
12h40 Conferencia del director gallego Seném Outeiro
13h15 Degustación de productos alemanes y gallegos
Jueves 23 de abril
09h00 Proyección del drama alemán “Die Farbe des ozeans” (Maggi Peren, 2011)
96’
11h00 Proyección del drama ruso “Est-Ouest” (Régis Wargnier, 1999) 110’
13h00 Degustación de productos rusos
Viernes 24 de abril
10h00 Conferencia del decano de la Universidad de Salamanca, Vicente González
Martín
10h45 Proyección del drama italiano “Lamerica” (Gianni Amelio, 1994) 106’
12h15 Conferencia de clausura de la Consejera de Cultura y portavoz de la
Embajada Italiana en España, Gaia Danese
13h00 Degustación de productos italianos
42 3. Actividades realizadas nos Centros e Casas Galegas
do País Vasco.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Obradoiro sobre a lingua galega en
Intxaurrondo Kultur Etxea
Outubro 2014
Obradoiro de lingua galega (historia da lingua, evolución e etapas históricas, lingua
e literaturas actuais) no marco do Aniztasunaren hilabetea intxaurrondon.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia e obradoiro de acordeón de
Bieito Romero no Conservatorio de música de Trintxerpe
Abril 2015
O músico coruñés impartiu un obradoiro sobre a temática do acordeón en Galicia.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Conferencia Letras Galegas 2014 na
Casa de Galicia en Guipúzcoa
Maio 2015
A profesora-lectora impartiu unha conferencia centrada na figura de Xosé Filgueira
Valverde, que serviu de punto de inicio para as actividades de celebración das Letras
Galegas no Salón de Actos do devandito centro.
 TIPO DE ACTIVIDADE: Colaboración no obradoiro de gaita con
Anxo Pintos da Escuela de Folk de Vitoria-Gasteiz
Maio 2015
Obradoiro de gaita galega que decorreu o 10 de maio e que foi ministrado polo
multi-instrumentista Anxo Pintos (Vigo, 1968).
 TIPO DE ACTIVIDADE: Fallo do III Certame Literario “Manuel
María” na Casa de Galicia en Guipúzcoa
Maio 2015
Fallo do primeiro, segundo e terceiro premio deste certame realizado pola profesoralectora de lingua galega da Facultad de Letras da UPV/EHU xunto ao exprofesorlector de lingua galega da Universidad de Deusto, Paulo Martínez Lema, e o
catedrático de historia Xosé Estévez.
43  TIPO DE ACTIVIDADE: Fallo do Certame Literario “Anduriña
Voandeira” para a Irmandade de Centros Galegos
Xullo 2015
Fallo do primeiro e segundo premio deste certame realizado pola profesora-lectora
de lingua galega da Facultad de Letras da UPV/EHU xunto á profesora-lectora de
lingua galega da Universidad de Deusto, Ana Bastos, e o catedrático de historia
Xosé Estévez.
44 ANEXOS
1. IMPACTO NOS MEDIOS DE COMUNICACIÓN
45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 2. MATERIAL DE CARTELERÍA E DIFUSIÓN 62 63 64 65 66 67 68 4. Libros incorporados ao catálogo da biblioteca da UPV/EHU
Aneiros, Rosa (2010): Sol de Inverno, Vigo: Xerais
Aneiros, Rosa (2015): Resistencia, Vigo: Xerais
Caamaño, Begoña (2013): Morgana en Esmelle, Vigo: Galaxia
Caamaño, Begoña (2015): Circe ou o pracer do azul, Vigo: Galaxia
Calveiro, Marcos (2014): Festina Lente, Vigo: Xerais
Castro, Francisco (2007): O ceo dos afogados, Vigo: Xerais
Castro, Olga / Reimóndez, María (2013): Feminismos, Vigo: Xerais
Dacosta, Marta (1998): Setembro, Vigo: Galaxia
Docampo, Domingo (2002): Tecnoloxías das comunicación. Unha visión desde
Galicia, Vigo: Xerais
Gallego Abad, Elena (2012): Dragal III: a fraternidade do dragón, Vigo: Xerais
Gallego Abad, Elena (2014): Dragal I: a herdanza do dragón, Vigo: Xerais
Gallego Abad, Elena (2014): Dragal II: a matamorfose do dragón, Vigo: Xerais
Gallego Abad, Elena (2015): Dragal IV: a estirpe do dragón, Vigo: Xerais
García Negro, María Pilar (2009): Sobre o racismo lingüístico, Ames: Laiovento
Heaney, Seamus (1990): A cura en Troia, Vigo: Xerais
Hermo, Gonzalo (2011): Crac, Cangas do Morrazo: Barbantesa
Ibsen, Henrik (2007): Casa de bonecas, Vigo: Xerais / IGAEM
Lourenço Módia, Cilha (2013): Teatro Circo na configuración do Teatro
Independente Galego (1967-1978), Brión: Laiovento
Miguélez-Carballeira, Helena (2014): Galiza, un povo sentimental? Género,
política e cultura no imaginário nacional galego, Santiago de Compostela: Através
Editora
Moreda, Eva (2002): O demo e o profundo mar azul, Santiago de Compostela:
Positivas
Moreda, Eva (2010): Organoloxía, Santiago de Compostela: Positivas
Moreda, Eva (2011): A Veiga é como un tempo distinto, Vigo: Xerais
Novo, Olga (2004): A cousa vermella, A Coruña: Espiral Maior
Núñez Singala, Manuel (2014): Comedia bífida, Vigo: Galaxia
P. Lorenzo, Fran (2015): Cabalos e lobos, Vigo: Xerais
Pato, Chus (2004): Charenton, Vigo: Xerais
Pato, Chus (2006): A Ponte das poldras, Vigo: Galaxia
69 Pato, Chus (2008): Hordas de escritura, Vigo: Xerais
Pato, Chus (2009): Secesión, Vigo: Galaxia
Pereira, Dionísio (2010): Loita de clases e represión franquista no mar (18641939), Vigo: Xerais
Pobra, David (2014): Liña azul, Vigo: Xerais
Queipo, Xavier (2011): Extramunde, Vigo: Xerais
Rábade Villar, María do Cebreiro (2005): As terceiras mulleres, Vigo: Galaxia
Rábade Villar, María do Cebreiro (2011): Fogar impronunciable. Poesía e
pantasma, Vigo: Galaxia
Regueira, Mario (2007): L’affiche rouge, Vigo: Xerais
Riveiro Coello, Antón (2010): As rulas de Bakunin, Vigo: Galaxia
Sende, Séchu (2004): Orixe, Vigo: Galaxia
Sende, Séchu (2010): Animais, Santiago de Compostela: Através Editora
Sende, Séchu (2015): A república das palabras, Santiago de Compostela:
Através Editora
Sende, Séchu (2015): Made in Galiza, Vigo: Galaxia
Shakespeare, William (1998): Rei Lear, Vigo: Xerais
Vilavedra, Dolores (2010): A narrativa galega na fin de século, Vigo: Galaxia
70 71 

Documentos relacionados