Descargar PDF
Transcripción
Descargar PDF
june` chab'e oxe chane` wake` jo`e juke` Diccionario Ilustrado Tojol-ab'al de Plan de Ayala waxake` Compilador: Pedro Hernández Jiménez b'alune` lajune` Borrador Julio de 2010 32 Wan ts'eb'anel Telan yuj yalats Wan ok'el kulan ek' B'a`an ek'ej Wan b'ajtel 31 Xcholjel Tula pejtak ak'inanum Ja st'ilanil ja ju`un iti, ja b'a jastal oj jexuk sk'umajel ja jk'umaltik Tojol-ab'ali sok b'a slo`iltajel sok k'ulub'a sok debujo, nab'al ja swinkil ja komun jumasa` oj yil-e sok oj sna`e ke jel t'ilan sk'umale`i sok ja kostumbre`i, oj cho sna`e ke wa xb'ob' xcho` k'umaxuk. Ja ju`un iti k'ulub'al b'a oj sk'umuk spetsanil ja swinkil ja Tojol-ab'al jumasa`, ixuk, winik, yal untik, kerektik sok manaka ayxa sk'ujol.Wa xmajlaxi ke oja k'uke gusto ja jastiknaka yi oj ya yal ju`un iti ja manaka oj sk'umuki, ja yajni oj yil´e ja pilantik sb'i`il ja chante` jumasa`, sok sb'il jastik wa xch'ama kuni ja b'a snaje`il sok ja b'a yatele`i sok ja b'a jastik wa xch'ak sk'uluke`i. Introducción t'osa te` mesulanum 30 tujk'anum El propósito de este librito es ilustrar las riqueza del idoma Tojol-ab'al por medio de palabras y dibujos, de manera que la gente del pueblo llegue a sentir un aprecio más profundo por su lengua y su cultura y a la posibilidad de expresarla en forma escrita. Este librito es para todos los nativo hablantes de Tojolabal: para hombres, mujeres, y jovenes, para niños y adultos. Esperamos que sea algo divertido y útil para cada uno de sus lectores al ver los nombres de las diferentes clases de animales, de las cosas que se ocupan en la casa o en el trabajo, y de las personas y sus actividades. tsika mut 3 Alfabeto de Tojol-ab'al a b b' ch ch' d e g i j k k' l m n o p r s t t' ts ts' u w x y ' ` 4 ak butak b'akal chak ch'uch' dotyar ejal goliya ijkin jijkab' kut k'un lu`um muxuk' nichim okal pech resal sajb'en ti`al t'usan tsamal ts'ulub' usej wakax xolob' yoxom k'an ta`an Wan xch'umjel s-olom Wan ts'isulej Wan sk'ejel sk'u Wan k'umu ju`un Wan chuk'ulej Kuchan yuj k'um. 29 k'a`uj k'anal Wan ajnel k'inanum nan ixaw Wane` wa`el Wan stsijel waj ason chawuk Wan juyel pichi 28 Wan a`tnel 5 Pis-olom wits k'u`uts b'ejch'ilal b'ej sti juna`al ak juna`al chij ton 6 tojol k'u`uts xanab'al 27 patanal chinak' xa`am sojos k'ujulal wejkel taj atsilal k'ajal chok'olal chan lukum naraja kajpe snuk' okal yoj okal k'a`em spat xakal yal okal 26 7 Ts'unul olomal k'a`aw patanal spat olomal chikinal sk'ik'i'l satal Liklik Pulyoka chojal ni`al nuk'al isimal sts'ujmil ti`al pumus Usej sni k'ab'al echal pech snan k'ab'al xch'och' 8 soj yal chan 25 satal olomal ni`al chikinal ti`al juti` mixal nuk'al Wo` yok kawu patikal xa`ax muxuk' tonxub' k'ab'al xchoj topal snuk' k'ab'al' echmalal k'un patik xolob' chay echmalal xik'an Slukum okal okal Snuk' okal xolob' 24 cangrejo 9 sots' ak'ix kerem ajuchan yal alats pa`ay ixuk ib'oy mexep winik tatawelo choj 10 23 chich stak'in awute` ts'istak'in tisera b'ajlab' tajab'al kawu machit k'i`ix ujchum echej ch'o`oj snuku lab'il machit chu` 22 11 ich tat mut ajtso axux tss'i pajak' mut kolko kamotiyo Tso`yol mis jo`ox chitam chakal pix pech 12 21 on wakax kawu chenek' ja`as snan wakax k'um buruj k'ewex durasno ch'ab' yal chej lob'al 20 pata chivo 13 Sat lechate` Juwegon Lechante` us k'a`an pejpen si` chu`up yaltsil yal ts'i chan kulanel sb'a`anal ixim sat ixim xanich 14 b'ajte ixim 19 xchajnul ako ako sjuch'jel ixim xenen waj samet tsek am mo`och 18 mes ts'itit 15 waj tak'an ixim ste`il ixim xchojlal ixim ji` Cha` chok' b'il ixim tamale ajan ixim ajan sk'ajmil ixim 16 yech ixim sat ixim b'akal 17