Descargar PDF

Transcripción

Descargar PDF
june`
chab'e
oxe
chane`
wake`
jo`e
juke`
Diccionario
Ilustrado
Tojol-ab'al de Plan de Ayala
waxake`
Compilador: Pedro Hernández Jiménez
b'alune`
lajune`
Borrador
Julio de 2010
32
Wan ts'eb'anel
Telan yuj yalats
Wan ok'el
kulan ek'
B'a`an ek'ej
Wan b'ajtel
31
Xcholjel
Tula pejtak
ak'inanum
Ja st'ilanil ja ju`un iti, ja b'a jastal oj jexuk
sk'umajel ja jk'umaltik Tojol-ab'ali sok b'a
slo`iltajel sok k'ulub'a sok debujo, nab'al ja swinkil
ja komun jumasa` oj yil-e sok oj sna`e ke jel t'ilan
sk'umale`i sok ja kostumbre`i, oj cho sna`e ke wa
xb'ob' xcho` k'umaxuk. Ja ju`un iti k'ulub'al b'a oj
sk'umuk spetsanil ja swinkil ja Tojol-ab'al jumasa`,
ixuk, winik, yal untik, kerektik sok manaka ayxa
sk'ujol.Wa xmajlaxi ke oja k'uke gusto ja jastiknaka
yi oj ya yal ju`un iti ja manaka oj sk'umuki, ja yajni
oj yil´e ja pilantik sb'i`il ja chante` jumasa`, sok
sb'il jastik wa xch'ama kuni ja b'a snaje`il sok ja b'a
yatele`i sok ja b'a jastik wa xch'ak sk'uluke`i.
Introducción
t'osa te`
mesulanum
30
tujk'anum
El propósito de este librito es ilustrar las
riqueza del idoma Tojol-ab'al por medio de palabras
y dibujos, de manera que la gente del pueblo llegue a
sentir un aprecio más profundo por su lengua y su
cultura y a la posibilidad de expresarla en forma
escrita. Este librito es para todos los nativo
hablantes de Tojolabal: para hombres, mujeres, y
jovenes, para niños y adultos. Esperamos que sea
algo divertido y útil para cada uno de sus lectores al
ver los nombres de las diferentes clases de
animales, de las cosas que se ocupan en la casa o en
el trabajo, y de las personas y sus actividades.
tsika mut
3
Alfabeto de Tojol-ab'al
a
b
b'
ch
ch'
d
e
g
i
j
k
k'
l
m
n
o
p
r
s
t
t'
ts
ts'
u
w
x
y
'
`
4
ak
butak
b'akal
chak
ch'uch'
dotyar
ejal
goliya
ijkin
jijkab'
kut
k'un
lu`um
muxuk'
nichim
okal
pech
resal
sajb'en
ti`al
t'usan
tsamal
ts'ulub'
usej
wakax
xolob'
yoxom
k'an
ta`an
Wan xch'umjel s-olom
Wan ts'isulej
Wan sk'ejel sk'u
Wan k'umu ju`un
Wan chuk'ulej
Kuchan yuj k'um.
29
k'a`uj
k'anal
Wan ajnel
k'inanum
nan ixaw
Wane` wa`el
Wan stsijel waj
ason
chawuk
Wan juyel pichi
28
Wan a`tnel
5
Pis-olom
wits
k'u`uts
b'ejch'ilal
b'ej
sti juna`al
ak
juna`al
chij
ton
6
tojol k'u`uts
xanab'al
27
patanal
chinak'
xa`am
sojos
k'ujulal
wejkel
taj
atsilal
k'ajal
chok'olal
chan lukum
naraja
kajpe
snuk' okal
yoj okal
k'a`em
spat xakal
yal okal
26
7
Ts'unul
olomal
k'a`aw
patanal
spat olomal
chikinal
sk'ik'i'l satal
Liklik
Pulyoka
chojal
ni`al
nuk'al
isimal
sts'ujmil ti`al
pumus
Usej
sni k'ab'al
echal
pech
snan k'ab'al
xch'och'
8
soj yal chan
25
satal
olomal
ni`al
chikinal
ti`al
juti`
mixal
nuk'al
Wo`
yok kawu
patikal
xa`ax
muxuk'
tonxub'
k'ab'al
xchoj topal
snuk' k'ab'al'
echmalal
k'un patik xolob'
chay
echmalal
xik'an
Slukum okal
okal
Snuk' okal
xolob'
24
cangrejo
9
sots'
ak'ix
kerem
ajuchan
yal alats
pa`ay
ixuk
ib'oy
mexep
winik
tatawelo
choj
10
23
chich
stak'in
awute`
ts'istak'in
tisera
b'ajlab'
tajab'al
kawu
machit
k'i`ix
ujchum
echej
ch'o`oj
snuku lab'il machit
chu`
22
11
ich
tat mut
ajtso
axux
tss'i
pajak'
mut
kolko
kamotiyo
Tso`yol
mis
jo`ox
chitam
chakal pix
pech
12
21
on
wakax
kawu
chenek'
ja`as
snan wakax
k'um
buruj
k'ewex
durasno
ch'ab' yal chej
lob'al
20
pata
chivo
13
Sat lechate`
Juwegon
Lechante`
us
k'a`an
pejpen
si`
chu`up
yaltsil yal ts'i
chan
kulanel
sb'a`anal ixim
sat ixim
xanich
14
b'ajte
ixim
19
xchajnul ako
ako
sjuch'jel ixim
xenen
waj
samet
tsek
am
mo`och
18
mes
ts'itit
15
waj
tak'an ixim
ste`il ixim
xchojlal ixim
ji`
Cha`
chok' b'il ixim
tamale
ajan
ixim
ajan
sk'ajmil ixim
16
yech ixim
sat ixim
b'akal
17

Documentos relacionados