wet constitutioneel hof op komst - Welcome to the official page of

wet constitutioneel hof op komst - Welcome to the official page of

2015 NR 20
2015
PABIEN NA ALEX!
M A S H A P A BI EN N A A L EX N OS
L I D ER
P O L Í TI K O
KU
2
DI
N OV È M BER T A KU M P L I U N A ÑA
M A S D I B I D A . NOS TA D ES E ’ É
H O P I A Ñ A M A S D I BI D A I S A L Ú .
VENEZUEA
E situashon na Venezuela ta
eksihí hopi atenshon di nos aki
na Kòrsou. Ta un echo ku nos
bisiña ta pasando den tempunan
difísil i asta eksplosivo ku ta pone
ku nos mester ta alerta pa posibel
konsekuensia pa Kòrsou. Partido
PAIS na tres okashon kaba a pidi
i haña reunion di Staten ku
Gobièrnu pa trata e tema aki. Te
ainda nos ta satisfecho ku e
resultado di e reunionnan. Nos
por a tuma nota di e trabounan di
e Taskforce Risicobeheersing en
Rampenbeleid ku ta kordiná un
total di 31 instansha den kuadro
di kalamidat. Importante ta pa
nos studia e posibilidatnan pa tin
un mihó kontròl di ken ta drenta
nos pais for di Venezuela. Nos no
ta na fabor pa na e momentunan
aki konsiderá introdukshon di
visa, pero si mester konsiderá un
o mas akshon pa nos garantisá
mas tantu posibel seguridat di
nos isla.
Un órgano di komunikashon di partido PAIS
OKTOBER 2015
WET CONSTITUTIONEEL HOF OP KOMST
Constitutionele toetsing is door de
PAIS fractie in de Staten op de
agenda gebracht. Sinds 2010 maakt
de partij zich sterk voor een
dergelijke toetsing. Op dit moment
legt PAIS de laatste hand aan een
initiatief houdende wijziging van de
Staatsregeling van Curaçao, waarin
de constitutionele toetsing wordt
opgenomen. PAIS gelooft dat met de
instelling van een Constitutioneel Hof
(hierna:Hof) onze democratie wordt
versterkt. Met een constitutionele
toetsing kan worden voorkomen dat
een toevallige meerderheid in de
Staten, dan wel de regering kan
bepalen waar de grondwet, op
Curaçao genaamd de Staatsregeling,
nu wel of niet toe verplicht, terwijl de
Staatsregeling is er juist is om de
burger te beschermen, ook tegen de
wil van een meerderheid. In de
Staatsregeling staan de grondrechten
van de burgers; de grondrechten die
onschendbaar zijn en die niet het
speelbal
mogen
worden
van
coalitiebelangen. Met de tripartiet
bijeenkomst van de Parlementen van
Aruba, Curaçao en Sint Maarten te
Den Haag in mei 2015 komt de
oprichting van een Hof dichterbij,
omdat
deze
landen
hebben
aangegeven
een
constitutionele
toetsing als instrument van check and
balance in de democratische rechtstaat te wensen. Bijzonder aan het
voorstel van PAIS is dat het een “twee
sporen”
bevoegdheidstoekenning
bevat. In de eerste plaats kan het Hof
een bekrachtigde, maar nog niet in
werking getreden landsverordening,
toetsen aan de Staatsregeling van
Curaçao, de zogenaamde constitutionele toetsing. En in de tweede plaats
kan
het
Constitutioneel
Hof
constitutionele geschillen tussen
staatsorganen beslechten. De constitutionele toetsing is ontleend aan
artikel 127 van de Staatsregeling van
Sint Maarten. Thans kan de rechter
pas als hem een geschil is voorgelegd,
toetsen
aan
grondrechten
of
verdragen. Daarvoor dient men een
concreet belang te stellen. Maar ook
als er (nog) geen concreet geschil is,
kan het wenselijk zijn dat een rechter
regelgeving kan toetsen aan de
Staatsregeling als hoogste wettelijke
regeling van het land. Te denken valt
aan een begrotingsverordening die in
strijd is met de financiële bepalingen
uit de Staatsregeling. Een dergelijk
regeling kan waarschijnlijk niet aan
de rechter ter toetsing worden
voorgelegd vanwege het ontbreken
van een voldoende concreet belang.
De nieuw in te voeren constitutionele
toetsing
biedt
daartoe
de
mogelijkheid.
Recentelijk
deed
zich
een
constitutionele crisis voor in Sint
Maarten, waarbij een groep dat ad
hoc is gevormd uit een lid van het
Constitutioneel
Hof
van
Sint
Maarten, de president van het
Gemeenschappelijke
Hof
van
Justitie van Aruba, Curaçao, Sint
Maarten en van Bonaire, Sint
Eustatius en Saba en een lid van het
Gemeenschappelijk Hof van Justitie
van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en
van Bonaire, Sint Eustatius en Saba
de Gouverneur van advies hebben
voorzien. Hieruit blijkt dat er in het
Koninkrijk duidelijk behoefte is aan
een orgaan dat geschillen kan
beslechten tussen Staatsorganen,
zoals in het wetsvoorstel opgenomen.
In de komende weken zal PAIS het
wetsvoorstel publiekelijk maken en
de
mogelijkheid
creëren
voor
burgerparticipatie. Hiermee worden
burgers in de gelegenheid gesteld de
tekst van commentaar te voorzien.
WWW.PARTIDOPAIS.COM WWW. FACEBOOK.COM/PAIS09
2015 NR 20
SOSTEN KUERPO POLISIAL
Partido PAIS ta sostené Kuerpo
polisial den e periodo difísil aki
kaminda dos agente, Sr. P. Samson i
Sra. N. Simon, a keda heridá pa
malechornan durante trabounan ku
nan tabata desplegá na fabor di órden
públiko. Nos ta spera un pronto
rekuperashon pa e dos agentenan.
Tambe nos ta sostené e maneho di
Kuerpo di Polis di Kòrsou pa
agentenan
tira
dirigí
riba
malechornan, prinsipalmente ora ta
trata di polis ku ta defendé su mes
kontra di atakenan.
DÒKTOR DA COSTA GOMEZ
Dia 27 di òktober a rekordá e echo ku
mr. dr. Moises Frumencio da Costa
Gomez, Dòktor, a nase 108 aña pasá
na Ser’i Klip na Otrobanda. E ròl di
Dòktor
den
e
proseso
di
emansipashon di polítika lokal, ta algu
indiskutibel. Nos a traha un
kompilashon di seis echo poko konosí
di e bida di Dòktor.
. E promé añanan di su bida, Dòktor
su nòmber ofisial tabata Moises
Frumencio Bikker, fam di su mama te
na momentu ku el a hasi 16 aña di
edat ku e si su rumannan a keda
rekonosé pa su tata, Pedro Claris da
Costa Gomez.
. Dia 26 di òktober 2007, Pader
Amado Römer na nòmber di iglesia
katóliko a ofresé diskulpa pa e manera
inkorekto ku iglesia a trata Dòktor.
Apesar ku Dòktor tabata un katóliko,
dia el a muri, 22 novèmber 1966,
iglesia no a permití pa der’é den un
santana katóliko. E motibu ofisial ku
iglesia a duna ta ku Dòktor a kasa dos
bia. Sinembargo ta bon konosí ku e
realidat ta ku iglesia katóliko nunka a
lubidá e echo ku Dòktor na 1948 a bai
ku asiento di Partido Katóliko i a lanta
Partido Nashonal.
OKTOBER 2015
. Dia 23 di novèmber 1959 Dòktor a
entregá su retiro komo griffier di
Korte di
Hustisia i
a pidi
‘buitenlandsverlof’ di 6 luna. Dòktor a
plania pa bishitá Hulanda i diferente
pais di Afrika oksidental ku nèt a kaba
di haña nan independensia. Tabata e
intenshon di Dòktor pa mira kon e
gobernashon di e paisnan ei a
desaroyá. Tambe e bishita mester a
sirbi komo material di estudio ya ku e
kier a studia e posishon di e
gobernador. E no a hasi e biahe pa
Afrika, despues di apénas kuater luna
el a regresá Kòrsou.
. Dia 6 di Desèmber 1935 Dòktor a
promové den lei. Dia 13 di desèmber e
mesun aña, Dòktor a sali pa Kòrsou i
dia 30 di desèmber 1935 el a yega su
isla natal ku SS Crijnssen, esei segun
Amigoe di 31 di desèmber 1935.
Dòktor no por a warda pa yega Kòrsou
i realisá su soño esta, Kòrsou di un
kolonia pa un pais outónomo.
Dòktor tabata e Hitler di Kòrsou
segun Partido Demokrat
. Dòktor no tabata gosa di apresio di
Partido Demokrat ku a bai asina leu
pa akusa di ta praktiká polítika Nazi i
formamentu di gang ala Hitler.
. Dòktor tabata gusta wak strea,
atendé ku mata i rosa i tambe tabata
kolektá piedranan presioso poniendo
ku hopi a kere ku e lo a bisa un
hoyerio.
NOTISIA KÒRTIKU
Sosten pa biar
Aktualmente un ekipo di Trinidad
& Tobago ta na Kòrsou pa un
torneo internashonal di biar. Nos
ta deseá nan un dushi estadia riba
nos isla.
Facelift Marshe bieu
Trabounan ta progresando pa
start ku un facelift total di marshe
bieu.
Presupuesto 2016
E siman aki ta tuma lugá reunion
di preparashon, esta Komishon
Sentral, pa loke ta trata
presupuesto 2016. Por sigui e
reunionnan programa pa 2-5
novèmber dia 92.1 FM o
www.parlamento.cw
Sigui PAIS
Nos programa Abo Tambe ta
PAIS ta tur djaluna di 6-6.30 pm
na Radio Direct 107.1. Tambe nos
ta rekomendá pa wak nos website
www.partidopais.com i Facebook
www.facebook.com/pais09
2