"bigarren mailan" dagoelakoan - datu

Asteazkena
Ekainaren 1a
2011. IX. urtea
2.463. zenbakia
1,20 €
www.berria.info
Goenagaren ‘Paisaiak’
Bihartik aurrera, artelan
berriak egongo dira ikusgai
Donostian, Ekain galerian q 32
Urte hasiera
lehorrenetako
bat izan da
neurketak
hasi zirenetik
Azken egunotako euriteek egoera arindu dute,
baina konpondu ez. Halere, egoera ez da
Frantzian bezain larria. Han, krisi batzorde bat
eratu dute, eta ur mozketak agindu dituzte q 20-21
Juan Karlos Izagirre eta Odon Elorza, atzo, epaimahaiburu batekin. BERRIA
Eragile guztiak bat,
Donostiaren alde,
epaimahaikideekin
Bildurekin elkartu dira 2016an Donostia Europako
kultur hiriburu izenda dezaketen lau epaileak.
Proiektua babesten duela argi geratu zaie q 33
Beste garaipen
batekin
Bilbo Basket
ACBko finalean
sartuko da q 22
Bilbo Basket
Real Madrid
p GAUR 40 ORRIALDE
68
51
Nafarroako
pepino
ekoizleek kezka
azaldu dute
Pepino kutsatuek
eragindako gaitzak
alarma egoera ekarri du,
eta horren ondorioak kalte
handiak sor ditzake q 2-3
q HARIAN 2
IRITZIA 4
Ratko Mladic, auto zurian, beste hainbat polizia autoz inguratuta, atzo, Belgradeko aireportutik gertu. S. SUKI / EFE
Mladic, Hagara bidean
Serbiarren jeneral ohia Hagako Auzitegiak epaituko du, genozidio eta
gerra krimenengatik, haren abokatuaren helegitea atzera bota dute eta q 18
EUSKAL HERRIA 6
EKONOMIA 14
MUNDUA 22
q KIROLA 27
q AGENDA 27
q PLAZA 32
2 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian›
Pepino kutsatuek eragindako krisia D
Lidlek pepinoak kendu ditu
saltoki guztietatik
%52
pLaborategian berretsitako kasuak.
Sindrome hemolitiko-uremikoa dutenei
egiten zaien probak ez du beti gaixoa Escherichia coli bakterioak kutsatuta dagoela frogatzen. Hala, atzo arte Europan
ikertu diren kasuen %52 bakarrik berretsi ahal izan dira.
Lidl Alemaniako supermerkatu kateak
kendu egin ditu pepinoak saltokietatik.
«Badaezpadako eta aldi bateko» neurria dela adierazi. Aitzitik, kontrakoa egin
du Eroskik. Hego Euskal Herriko eta
Espainiako produktuen aldeko kanpaina
iragarri du, eta batez ere Andaluziako
produktuen aldekoa.
%71
Luzokerrak, saltoki batean. ANDY RAIN / EFE
p‘Escherichia coli’ bakterioa duten
emakumeen ehunekoa. Escherichia
coli bakterioak kutsatutako hamar gaixotik zazpi emakumeak dira. Adinari dagokionez, ia hamarretik bederatzik 19
urte baino gehiago dituzte, eta hildako
gehienak adinekoak dira.
Espainiako pepinoetan ez dute
‘Escherichia coli’ bakteriorik aurkitu
Behargin bat, atzo, Almeriako berotegi batean luzoker artean lanean; eskaria jaitsi dela eta, saldu ezinik dabiltza. CARLOS BARBA / EFE
Azterketek ez dute frogatu Donostiako
gaixoa bakterioak kutsatuta dagoela, baina
Osakidetzak ez du baztertzen aukera hori
Sindrome hemolitiko-uretikoak hildako bat
utzi du Suedian, aurrena Alemaniatik kanpo
G.Hermosilla - I.Maruri Bilbo
Alemaniako Gobernuak ukatu
egin du herrialdean hedatu den
sindrome hemolitiko-uretikoa
eragiten duen Escherichia coli
bakterioak jatorria Espainiatik
eramandako pepinoetan duenik.
Iragan astean, aurreneko kasuak
agertu zirenean, Hanburgoko
landerreko Osasun ministro Cornelia Storckek salaketa hori egin
zuen. Baina Alemaniako Osasun
Ministerio federaleko Higiene eta
Ingurumen Ministerioak egindako ikerketak bestelako emaitza
eman du: pepinoetan ez da aurkitu gaixoen gorotzetan agertu den
Escherichia coli bakterioaren
0104 aldagaia.
Lau lagin hartu dituzte eta horietako biren emaitza eman zuten
atzo ezagutzera. Bi horiek negatiboak izan direnean, baztertu egin
dute hipotesia. «Sindrome hemolitiko-uretiko kasu larri hauek
eragin dituen iturria aurkituko
genuela uste genuen, baina ez da
hala izan», penatu da Stock. Hala
ere, ez da damutu aurrez egindako salaketaz. «Hainbeste gaixo
genituela, arduragabe hutsa izango nintzateke nire susmoak agerian utzi izan ez banitu. Pertsonen bizitza lehenetsi behar dugu
beti, eta ez interes ekonomikoak
babestea». Herbehereetatik iritsitako barazkiak ere susmopean
egon dira, eta herrialdeko gobernuak egindako ikerketek ukatu
egin dute euren barazkietan bakterio hori dagoenik.
Eta jatorriaren bila jarraitzen
duten bitartean, sindrome hemolitiko-uretikoak beste hildako bat
utzi du Europan: duela aste gutxi
Alemanian egon zen emakume
suediarra. 50 urte zituen eta atzo
zendu zen Boras hiriko (Suedia)
ospitalean. Igandean eraman zuten larrialdi zerbitzuetara, tripako min jasangaitza eta beherakoa
zituelako. Suediako Gaixotasun
Kutsakorren Kontrolerako Institutuak jakinarazi duenez, herrialdean 40 lagun daude gaixotasun honekin.
Alemaniako gobernu federalak
emandako datuen arabera, 15
dira dagoeneko herrialdean sindromearekin hildakoak, atzo bertan Ipar Renania-Westfalia landerreko gobernuak beste heriotza
baten berri eman ostean. Paderborn hiriko ospitalean hil zen,
atzo goizean goiz. 89 urteko emakumea da. Hala ere, ospitaleko arduradunek ohartarazi dute ezin
izan dutela baieztatu Escherichia
coli bakterioak kutsatu duenik.
Ipar Renania-Westfaliako hiri honetan azken hiru egunetan sin-
drome hemolitiko-uretikoarekin
hil den bigarren pertsona da.
Alemanian gaixotasuna dutenak, ordea, askoz gehiago dira.
Berlineko Robert Koch institutu
bakteriologikoaren esanetan,
1.400 lagun daude herrialde osoan
sindrome hemolitiko-uretikoarekin. Horietatik 570 inguru Hamburgoko landerrean bizi dira. Hiriburuko institutu bat ixtea erabaki dute agintariek, hiru ikaslek
gaixotasuna harrapatu dutela jakin denean. Robert Koch institutuak barazkiak gordinik ez jateko
aholkatu die herritarrei, eta Alemaniako Nekazaritza eta Elikadura ministro Olse Aignerrek babestu egin du gomendioa. Arazoa
dagoeneko Europa osora hedatu
dela ere ohartarazi du Aignerrek.
Gobernu federalean auziak
eragindako kezka nabaria da.
Osasun ministro Daniel Bahren
esanetan, oraindik askoz kasu
gehiago agertuko dira, gaixotasunaren jatorriak aktibo jarraitzen
duelako. Gaur egun antibiotikoez
gain odol transfusioak egitea da
birusari aurre egiteko modurik
eraginkorrena. Hamburgoko Eppendolf Unibertsitatean antigorputzen erabileran oinarritzen
den teknika ikertzen ari dira.
«Hiru aste beharko ditugu eraginkorra den jakiteko», azaldu du
unibertsitateko ikerketa buru
Rolf Stahlek.
Aldaketak kopuruetan
Epidemiaren larritasuna ukatu
gabe, Europako Batzordeak bestelako datuak eman ditu. «Escherichia coli bakterioak kutsatuta
hil direnak hiru dira Alemanian,
ez bada herrialdeko agintariek ez
digutela informazio guztia garaiz
eman. Horiek dira guri baieztatu
dizkiguten kasuak», azaldu du
Pia Ahrenkilde Batzordeko bozeramaileak. Gaixorik daudenen
kopuruak ere apalagoak dira Ahrenkilderen ahotan: Escherichia
coli bakterioak kutsatutako 347
2011ko ekainaren 1a, asteazkena berria 3
8››
Ezker abertzaleak dio «aro politiko berriari»
emandako erantzuna dela ‘Bateragune auzia’
10››
AHTaren kontrako borroka indartzera deitu du
Elkarlanak, eta manifestazio bat antolatu du
Pepino kutsatuek eragindako krisia D
Dituzten galera handiez
ohartarazi dute garraiolariek
Espainiako garraiolarien elkarteak
batzen dituen Fenadismer erakundeak
aditzera eman duenez, pepino kutsatuek eragin duten krisiaren ondorioz, diru
galera handiak izango dituzte: 15 milioi
eurokoak izan daitezkeela ondorioztatu
dute. Lehendik krisiak jota daudela-eta
egoera asko okertu daitekeela diote.
kasu daude Alemanian, 30 Suedian, 13 Danimarkan, sei Frantzian, zazpi Herbehereetan, bakarra Suitzan eta sei AEBetan. Erresuma
Batuko
Gobernuak
herrialdean 3 gaixo daudela dio.
Gora behera hauek badute
azalpena. Sindrome hemolitikouremikoa Escherichia coli bakterioak eragin dezake, baina baita
beste bakterio batzuek ere. Hala,
estatuetako gobernuak sindromeak jota daudenen kopurua zabaltzen ari diren bitartean, Batasuneko gobernuak Escherichia
coli bakterioari erreparatu dio.
Donostiako gaixoa, egonkor
Osakidetzako arduradunek adierazitakoaren arabera, «aukera
handiak» daude Donostiako Ospitalean infekzio gogor batek jota
dagoen gizonezkoa Escherichia
‘‘
Ohiko garbitasun
neurrietatik landa, ez
dago aparteko neurririk
hartzeko arrazoirik»
JESUS MARIA FERNANDEZ DIAZ
Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuordea
coli bakterioak kutsatuta egoteko, eta kutsatze horrek Europan
izandako gainerako kasuen jatorri bera izateko. Gizonezkoa larri
dago, baina egonkor, eta apurkaapurka hobera egiten ari da.
Azterketa mikrobiologikoak
egin zituzten atzo, gaixotasuna
aipatutako bakterioak eragindakoa ote zen jakiteko, baina emaitza negatiboa izan zen. Edozein
modutan, laborategiko azterketa
hori ez da guztiz ziurra, gaixoei
ematen dizkieten antibiotikoek
ezkuta ditzaketelako bakterioaren aztarnak, eta, horren ondorioz, batzuetan ez du emaitzarik
izaten. Hala gertatu da Europako
beste zenbait herrialdetan agerturiko kasu askotan. Azterketa
gehiago egingo dute gaur, zalantzak uxatze aldera.
Espainiako Gobernuak
bilera egingo du ekoizleekin
143,8
pEsportazioen balioa. Eustatek eta Nafarroako Gobernuak emandako datuen
arabera, barazki eta lekaleen esportazioek 143,8 milioi euroko balioa izan zuteni iaz Hego Euskal Herrian: 133,6 milioi
eurokoak Nafarroan eta 10,2 milioikoak
Araba, Bizkai eta Gipuzkoan.
Azterketak azterketa, Osakidetzako arduradunek pentsatzen
dute oso litekeena dela Donostiako Ospitalean dagoen gizonezkoaren gaixotasuna aipatutako
bakterioak eragindakoa izatea:
gaixoak sintoma berdinak ditu,
Europako gainerako gaixoak bezala Alemaniako iparraldean
egon zen duela gutxi, Hanburgon
hain zuzen, eta han barazki gordinak jan zituen.
Jesus Maria Fernandez Diaz
Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuordeak berriro azpimarratu
du ez dagoela kutsatzeko arriskurik, eta ez dagoela «aparteko»
neurriak zertan hartu, «ohiko
garbitasun neurrietatik landa,
hots, eskuak garbitzea, eta gordinik jatekoak diren fruta eta barazkiak urez garbitzea».
Fernandez Diazek emandako
azalpenen arabera, oso bakterio
ohikoa da Escherichia coli izenekoa, gizaki eta animalien hesteetan sarri aurkitzen dira eta, normalean, ez dute aparteko arazorik sortzen. Bakterio horren mota
gutxi batzuk, ordea, arriskutsuak
izan daitezke, gai toxikoa isurtzen dutelako.
Fernandezen arabera, «frogatuta» dago kutsatzea ez dela barazkien jatorrian gertatu: «Hortaz, bi aukera baino ez daude: kutsatzea garraiatze prozesuan
gertatu izana, edo helmugan bertan, Alemanian, erabiltze okerraren ondorioz gertatu izana».
Donostiako ospitaleko mediku
zuzendari Jose Manuel Ladron de
Gebarak zehaztu duenez, gaixoa
40 bat urteko gizonezkoa da, eta
maiatzaren 22an sartu zuten erietxean, sindrome hemolitiko-uretikoaren sintomak zituela. Maiatzaren 26an okerrera egin zuen,
ebakuntza egin zioten eta kolonaren zati bat kendu behar izan zioten.
Beste aldetik, Patxi Lopez lehendakariak ere bat egin du esaten dutenekin barazkiak jateari
uzteko inolako arrazoirik ez dagoela. Lopezek esan duenez, Escherichia coli bakterioak eragindako
gaixotasuna dela konfirmatuko
balitz, «Alemanian gertaturiko
kutsatzea» litzatekeela, «ez Euskadin edo Espainian», eta, hortaz,
«pepinoak edo beste edozein barazki jateari uzteko inolako arrazoirik» ez dago.
Espainiako Gobernuko presidenteorde
Alfredo Perez Rubalcabak eta Ingurumen ministro Rosa Aguilarrek bilera
egingo dute gaur Almerian (Andaluzia)
nekazariekin luzoker kutsatuen auziak
eragin duen krisiari buruz mintzatzeko.
Astean 200 miloi euroko kalteez ohartarazi dute lurlangintzan dihardutenek.
‘‘
Kooperatibek esaten digute
ezin dutela deus ere saldu,
eta datuak gainezka egiten
ari zaizkigu»
FERNANDO MARCEN
Espainiako Nekazari Elikagaien Kooperatibeetako presidentea
«Mina eginda dago»
Nafarroako ekoizleak
oso kezkatuta daude
pepino kutsatuen
auziak ekar ditzakeen
ondorioengatik
Miren Garate
Zurrumurru hutsek ere kalte
handiak egin ditzakete maiz.
Ondotxo dakite hori nekazaritza
sektorean. Behi eroen, hegazti
gripearen edota A gripearen
ondoren, pepinoen krisia iritsi
zaie. Alemaniak Espainia hegoaldeko esportazioetan zegoela
E.colis birusaren jatorria aipatu
zuen. Nahiz eta atzo hipotesi hori
baztertu, «mina eginda dagoela»
dio Ignacio Gil Nafarroako
EHNEko fruta eta barazkien saileko arduradunak.
Izan ere, Espainia aipatu izanak, Hego Euskal Herriari ere
eragin dio. Nafarroan daude sektoreko esportatzaile handienak.
Momentuz, eskaerarik ez diete
ezeztatu, baina ekoizleak oso kezkatuta daude, epe ertainean
jasan ditzaketen ondorioengatik.
Atzerriko salmentetatik bizi dira
haietako asko. Ribaforada inguruan, esaterako, badaude %90
Erresuma Batuan saltzen duten
brokoli ekoizleak. Azalorea eta
orburuak dira esportatzen diren
beste bi produktu nagusiak —
pepinoa ere egiten da, baina
batez ere barne merkaturako, eta
ez da Espainia hegoaldean landatzen denaren barietate bera—.
Mugak, itxita
Era berean, Alemania ez da Nafarroako elikagaien erosle nagusia.
Frantziara saltzen dira produktuen %54 , Erresuma Batura %17
eta Portugalera %9. Italia, Belgika eta Alemania elkarrekin ez
dira iristen produktuen %7 erostera. Dena den, bakterioaren
ondoriozko heriotzak Alemanian
gertatu arren nagusiki, hainbat
herrialdek erabaki dute Espainiako pepinoen inportazioak
debekatzea, Alemaniak, Danimarkak, Austriak, Txekiar Erre-
publikak, Luxenburgok,Hungariak, Suitzak, Belgikak eta Errusiak tartean. Errusiak pepinoaz
gain barazki guztiak debekatu
ditu, eta Belgikak eta Txekiar
Errepublikak beste produktu
batzuei ere jarri dizkiete mugak.
«Esportazioak ixten badira,
hau hondoratu egingo da», adierazi du Gilek. Atzerrian saldu
ezin badira, Espainiako produktuak Euskal Herriko merkatuan
sartuko direla azaldu du.
«Horrek saturazioa eragin dezake eta prezioak amiltzea».
Hain zuzen, atzerriko salmentei esker eutsi ahal izan zaiela
prezioei nabarmendu du. Azken
bost urteak onak izan dira Nafa-
Nafarroak oso pepino
gutxi esportatzen ditu,
baina brokoli, azalore
eta orburu asko
Mugak itxiz gero
prezioak amildu
egingo direla uste du
EHNE sindikatuak
Europako Batasunak
laguntzak agindu ditu
Espainiako barazki
ekoizleentzat
rroan elikagaien esportaziorako,
iaz %20 igo ziren salmentak.
«Adibidez, Ribaforadan urte asko
daramatzate brokolia Erresuma
Batura saltzen. Bezeroen konfiantza lortu dute, bai kalitate
aldetik eta bai osasunerako
eskaintzen dituzten bermeengatik. Orain, egun batetik bestera
airean gera daiteke konfiantza
hori adierazpen huts batzuengatik».
Frutaren sasoia hastear da, eta
Gilen esanetan, hori izan daiteke
galerak gehien jasango dituen
sektorea. Kontuan hartu behar
da barazkien aldean handia dela
haien esportazioen tasa, eta
Europako Batasuneko herrialde
guztietara saltzen direla.
Sindikatuko kideak haserre
daude Alemaniak gaiaren ingu-
ruan egindako kudeaketarekin.
Egoera konpontzeko bide bakarra, «gertatutakoa lehenbailehen argitzea» dela diote. «Ardura
norena izan den ikusi behar da,
eta hark ordaindu behar du gertatutakoa».
Astean, 200 milioiko galera
Eskaerei eutsita, kalte ekonomikorik ez da nabaritu oraingoz
Euskal Herrian. Espainian,
ordea, bestelakoa da egoera.
Fepex barazki eta fruta ekoizleen
elkarteak emandako datuen arabera, astean 200 milioi euroko
galerak izango ditu sektoreak.
Gogor salatu du Alemaniako
agintariek froga argirik gabe hitz
egin eta «pepinoaren gaineko psikosia» zabaldu izana. Egunez
egun eskaerak galduz joan direla
diote. «Adierazpen batzuk inoiz
ez zuten hainbesteko galerarik
sortu, gure merkatuei nahiz irudiari egin diete kalte».
Iaz, 449.352 tona pepino esportatu zituen Espainiak, horietatik
%81 Andaluziako ekoizleek:
264.000 tona Almeriakoek eta
79.409 tona Granadakoek. Dirutan, barazkien esportazioei esker
3.640 milioi euro lortu zituzten.
Egunotako gertakarien ondorioz, hainbatek atera eta bota
egin dituzte pepinoak.
Gaixoen lehen kasuak agertu
ahala hasi ziren nekazariak
Europako Batasunari kalteei
aurre egiteko laguntzak eskatzen. Dacian Cielis Europako
Nekazaritza komisarioak iragarri du ari direla aztertzen nola
lagundu Espainiako ekoizleei.
Hainbat mekanismo dituela
horretarako adierazi du, besteak
beste, ekoizpena merkatutik kentzeko laguntzak ematea, baina ez
du zehaztasunik eman.
Kontsumitzaileak babestu
ahal izateagatik inork ezin dituela akusatu Alemaniako agintariak azaldu du Cielisek, alabaina,
zehaztu du neurriek «proportzionalak» izan behar dutela. Horrez
gain, Europako Batasuneko elikagaien osasunerako batzordeko
adituak mugen itxiera arrazoituta ote dagoen aztertzen ari dira.
4 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian › Iritzia
Gure aita
zein asmo. Eta buelta postara, eta buelta goiburuetara, eta segi gurpil zoroan.
Geratuko bazina, uneoro burua zerbaitetan edukiko ez bazenu, zeure bizitzaren zentzurik ezarekin egingo zenuke
ta oraindik igande gaua da, eta teletopo, eta orduan galdezka hasiko zinabistan ez dago ezer, eta goizean goiz
teke, zergatik, eta noski, ez zeneukake
jaiki behar duzu bihar. Baina ahaztu egin
erantzunik.
zaizu ohera joan eta liburua irakurtzen.
Oraindik igande gaua da, eta SalonAhaztu egin zaizu atzeko balkoira joan
kritik web gunean sartu zara, igandeei
eta ezer gertatzen ez denean zer gertaburuzko testu bat dator, gorde egin
tzen den ikusten egotea zenbat gustaduzu, zazpigarren egunean atsetzen zitzaizun. Orain saretik zintzilik
den hartu zuen Jainkoak: bazkabizi zara; posta begiratzen duzu
ria zeukan familiarekin.
ordu laurdenean behin, egunkaBostetan jaiki zara. Aitarekin
rietako goiburuak irakurtzen dituzoaz autoan. Inbidia diozu.
zu gero, ziztu bizian, klik egin
Ez da konturatzen bere
eta albistea ganoraz irakurhitzen edertasunaz,
tzeko asmorik gabe, gero
bestela bezala esaten
sare sozialetan sartzen
Jira
dizu: hasi da eguna mugizara, ea jendeak zer jarri
Xabier
Gantzarain
tzen.
duen, zein kezka dituen,
E
Zuzendaria:
Martxelo Otamendi
Zuzendariordea:
Enekoitz Telleria
Edizio arduraduna:
Andoni Alvarez
Argitaratzailea:
Euskal Editorea SM
Publizitatea: Bidera
publizitatea
Lege gordailua:
SS-0662/03
Batzorde parekidea:
0712I84059
Egoitza nagusia:
Martin Ugalde kultur parkea.
Gudarien Etorbidea, z/g.
20140 Andoain.
Telefonoa:
(0034) 943-30 40 30
Faxa: (0034) 943-30 09 43
Webgunea:
www.berria.info
Posta elektronikoa:
[email protected]
Publizitatea:
[email protected]
Harpidetza saila:
(0034) 943 - 30 43 45
Date: 01/06/2011
Exemplaire: 2.463
Editeur: Euskal Editorea s.l.
Directeur de publication:
Martxelo Otamendi
Comission paritaire:
0712I84059
Delegation Labourd:
Lisses 3, 64100-Baiona.
Tel.: (0033) 559256220.
Fax: (0033) 559254303.
E-mail: [email protected]
ORDEZKARITZAK
Araba: Bizenta Mogel, 6.
Posta kodea: 01008
Gasteiz. Telefonoa:
945-15 04 52. Erredakzioko
faxa: 945-14 83 07.
Posta elektronikoa:
araba @berria.info.
Bizkaia: Uribitarte kalea, 18,
3. C. Posta kodea: 48001
Bilbo. Telefonoa:
94-435 26 00. Erredakzioko
faxa: 94-423 49 75.
Posta elektronikoa:
[email protected].
Lapurdi: Lisses, 3. Posta
kodea: 64100 Baiona.
Telefonoa: 559-25 62 20.
Faxa: 559-25 43 03.
Posta elektronikoa:
lapurdi @berria.info.
Nafarroa: Iratxeko Monasterioa, 45, 13. Posta kodea:
31011 Iruñea. Telefonoa:
948-36 66 22.
Publizitatea: 948-36 66 23.
Posta elektronikoa:
[email protected].
berria
Tahrir bis
daude.Belardian mongoliako nomandoen antzeko yourta eraiki dute.Etxeko
leihotik begiratzean argi dago ez dela
Baionan akanpaleku egokiagorik.Multzoan biltzen dira gazteak eta adinekoak
abik bidali el viejo topo gunearekiko
mintzaldiak entzutera,elkarrekin afalloturari esker mossa d’esquadra
tzera,musika egitera,bereziki attabal
salbaiek Bartzelonako Katalunia plazasaioak.Gauaren erdian oihua entzuten
ko indignats saldoak nola kanporatu zida,edo iluna urratzen duen irri karkara
tuzten ikusi nuen.Matraka kolpeak aireluzea.
an zebiltzan,elkor gorputzak jotzean,
Europa Tarhir borobil bat bihurjendeak lurrean hedailo eta bostekotzen ari da.G8ko buruzagiak
ak odoletan.Arabear udaberriko iruederki bazkaltzeko juntatu didi gogorretaz oroitu nintzen orra.Ez dute erabaki distiratsurik
duan.Katalunian alabaina Pep
hartu.Zergatik sinesten dugu
Guardiolaren blaugrana taldearen
puxantek salbatuko dutela
Wembleyko lehiaketaren jarraitzemundua? Bidenabar katako enparantza garbi behar
landar indignats delakoak
zen.Batzuek ogia eskatzen
zuten,besteek zirkoa.
Baionara etortzera gonbiBira
Pelletier perspektiban
datzen ditut,hemen bazItxaro
Borda
ohatu asaldatuak beti hor
terrak lasaiagoak baitira.
G
Benetako demokrazia
zuzenaren izenean
Patxi Meabe
Pako Etxebeste
Arturo Garcia
Ramon Balenciaga
Etikarte
M
aiatz honen erdialdera, hauteskunde kanpainaren erdierdian, M-15
deitu zaion mugimendua jaio zen
Madrilen, Puerta del Sol deritzan
plazan. Berehalaxe, estatuko hainbat hiriburutara zabaldu zen, Bilbo, Donostia eta Gasteiz barne zirela. Zenbaitzuek uste zutenaren
kontra, mugimenduaren asmoa ez
zen hauteskunde prozesuari trabak jartzea. Helburua ez zen hori.
Dirudienez, hasieran behintzat,
hauteskundeak ez zituzten oso aintzakotzat hartzen, ez zietelako
ahalmen politikorik aitortzen gizartearen arazo ekonomikoak eta
politikoak konpontzeko. Beste zerbait zen.
Aurretik abian zegoen Benetako
Demokrazia Orain izeneko mugimendu unibertsitarioaren hedapen gisa, manifestazioaren azken
helburua herritarren parte-hartzea alderdi politikoetara mugatzen duen sisteman oinarritutako
demokrazia kendu eta benetako
Demokrazia ezartzea zen. Kontua
ez zen, beraz, hauteskundeetan
eragina izatea, baizik eta aldaketa
demokratikoa xede duen prozesu
bat abian jartzea, oraingo sistema
honen ordez ezartzeko.
Aldaketaren motortzat haserrea daukate, kapitalismoaren
esplotaziotik eratorritako
bidegabekeriek sortutako
haserrea, bidegabekeria horiek
jasaten dituzten «haserretuen»
borroka.
Beharbada, eredu kapitalista, alderdi politikoen sistema eta berori
praktikara eraman duten politikariak ezabatzearen hasierako logika zurrun hura ahulduz joan da
herri gogoetatik jaiotako ekarpenen eta han bildutako «herriaren»
benetako demokraziaren ariketan
erabakitako berehalako helburuak lortzearen harira. Baliteke
han lortutakoa etorkizunean jarraipena izango duen zerbaiten lehen pausotzat hartzea ere. Agian
hori esan nahi du ondorengo ideia
honek: «Hau iraultzailea da. Eta ez
da hasiera besterik». Beste ahots
batzuek ez zuten sistema bera salatzen, baizik eta «sistemaren erabilera txarra, ekonomikoki ahaltsuen mende dagoelako eta politikariak haien morroi direlako».
Baina ez ziren falta indarrean dauden demokrazia arauak dinamizatzearekin ez zela nahikoa aldezten
zutenak ere.
Edozein dela ere benetako demokrazia orain lortzera bideratutako
mugimendu honen etorkizuneko
garapena, edo higikundeak berak
elika ditzakeen etorkizunerako
itxaropenak, erdietsi ditzaketen
lorpen objektiboak bazterrera utzi
gabe, egia ukaezina da «M-15 mugimendua» deitu zaion hori garrantzi eta neurri ikaragarriko arazo
politiko baten isla eta adierazpena
dela. Badu berezitasun bat, ordea;
alegia, ez dela planteatu politikan
«adituak» direnen eztabaidetatik
edota arazoak konpondu behar lituzketen politikarien eskutik, hain
zuzen ere, «aginpide» demokratikoa herri guztiarena izanik ere,
hautatuak gertatu direnek baitute
aginpide hori erabiltzeko pribilegioa. Aginpide politikoa, baina,
izugarri baldintzatzen dute beste
era bateko botereek, eta horien zuzeneko xedea ez da izaten erkidego
politikoaren «ongia» lortzea, baizik eta kapitalaren «interes ekonomikoak» aldeztea edota hainbat
komunikabide sozialen azpian dagoen «ideologiaren» alde jokatzea.
Gorago aipatu dugun «haserre»
hori errealismo handiagoz irakurtzen eta balioesten da orain indarrean dagoen demokraziaren bidegabekerien ondorioak pairatzen dituztenen sufrimendutik. Pairamen hori, izan ere, demokrazia eredu baten emaitza da, balorazio
kritiko sakon bat eskatzen duen
eredu batena, benetakoa izanik ere
—horixe baita existitzen dena— ez
baita izan behar lukeen bezalako
demokrazia, aginpide faktikoak
eta errealak herriaren zerbitzuan
dituena, guztiok osatzen dugun herri horrek izan behar bailuke aginpide politikoaren benetako subjektua. Bistakoa da hori ez dela lortuko herri «haserretuari» bidegabekeriaz kendu zion boterea itzultze
hutsarekin. Politikariak ez dira,
egiaz, zerbitzatu behar duten he-
Beharrezkoa da,
justizia egingo bada,
herri batzar horietan
parte hartu dutenek
proposatutako
hainbat helburu
kontuan hartzea
rria. Puerta del Sol eta beste hiri batzuetako manifestazioetara bildu
den jendea ere ez da ezarri nahi den
benetako herri demokraziaren
subjektu izan behar duen herria.
Herri horren parte baizik ez dira,
eta uste izatekoa da ez dutela guztiek pentsamolde bakarra ere izango.
Egun gutxi barru, hauteskundeetan izandako emaitzen eta, zalantzarik gabe, alderdien artean hitzartzen diren akordio edo konpromisoen ondorio gisa, Euskal
Herriko Foru Aldundietan eta udalerrietan zehazturik geratuko dira
aginpide «politikoa» egikarituko
duten subjektu berriak. Herri pluraletik, hau da, herritarrengandik
abiaturik, herri horren zerbitzuan
jarri beharko dute, buru-belarri.
Egungo legedia betetzeak —bai boterearen subjektuak zehazteko orduan eta bai botere hori praktikan
jartzerakoan— bermatuko du hartzen diren erabakiak legezkoak
izango direla. Baina «haserretuen»
ahotsak gogora ekarri digu, lehendik ez baldin bagenekien, demokraziaren egungo legezkotasunak
ez duela, beste gabe, erabakien zuzentasuna bermatzen, ez eta erabaki horien ondorioz sortutako
egoeren zuzentasuna ere; hau da,
benetako demokraziaren zerbitzuan egon behar dutela esandako
erabakiek. Beharrezkoa da, justizia egingo bada, herri batzar horietan parte hartu dutenek proposatutako hainbat helburu kontuan
hartzea: lanerako eta etxebizitzarako eskubideak egiaz aitortuak
izatea, kalitate hobeko zerbitzu publikoak eskaintzea, erreformak
bultzatzea fiskalitate sozializatuago baten alde, eta klase politikoaren pribilegio bidegabeak errotik
ezabatzea.
Justizia edo, nahiago bada, guztion ona lortzeko ahalmena indarrean dagoen legediak, beste gabe,
bermatzen ez duen bitartean, are
handiagoa izango da boterean daudenen erantzukizun soziopolitikoa, betiere herritar guztien eskubideak errespetatuko dituen benetako demokraziaren egiazko
helburuak lortze aldera.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 5
Iritzia ‹ Harian
b
Zarra-zarra
Hizpideak
Porru ederra Alemaniakoa
Xabin Makazaga
[email protected]
ornelia Prufer-Storks ez zen nor, ez
Euskal Herrian, ez Espainian, E. coli
bakterioak Alemanian gaitza eragin
eta «Espainiako pepinoak» jopuntuan
jarri zituen arte. Hanburgoko Osasun
senataria da Prufer-Storks, eta bera
izan zen gaitzaren jatorria Espainiako
barazkietan egon zitekeela haizatzen
lehena. Hanburgon hainbesteko gaitzak eta Espainian halako kezkak eragin dituen E. coli bakterioaren O104 aldagaia 1982an aurkitu zuten. Baina ez
C
r
inongo barazkitan, baizik eta, hara non,
hanburgerretarako haragitan. Alemanian, egiaztapen ofizialik izan ez arren,
berehala zabaldu da izua, eta horren
ordaina Andaluziako nekazarien bizkar
joan da batez ere; Euskal Herrikoen
bizkar ere bai zerbait, baina gutxiago.
Atzo, ordea, Prufer-Storksek ezeztatu egin behar izan zuen berak zabaldutako susmoa: Espainiako pepinoetako
E. coli bakterioa ez da Hanburgon sindrome hemolitiko-uremikoa eragin
duen bera.
«Kaltea egina dago»,diote,lasaiago,
nekazariek.Osasun arduradunek gaitzaren jatorriaren bila jarraitzen dute.
ilduren lanerako ezgaitasuna, programa falta, egitura
gabeziak, ikuspegi instituzionalaren eza, oposizioan
askoz ere erosoago egotea agintzen baino… Hauteskundeen ondoren, horiek eta horien antzeko ezintasun
estrukturalak eta inertzia praktikoak egotzi zaizkio
koalizioari. Balirudike ez dakitela ezetz esaten baino, eta
ez direla gauza lan politiko normalizatu bat egiteko:
alderdi tradizionalek berezko sen naturala luketen bitartean politikagintzarako, Bilduk ez lekike zer den politika
erreala egitea, eguneroko premiei egunero erantzutea.
Bildukoek ez lekikete zer egin, garaipena nola administratu…
Egunotako euriak bezala, diskurtso horrek ere zarrazarra jardun du Bilduren lanerako gaitasuna zalantzan
jartzen. Geroak esango du. Bitartean, irakasle hark esaten
ziguna datorkit niri burura: hurkoaren gaitasuna
zalantzan jartzetik etortzen dira norberaren porrot handienak.
B
Hitz beste
Anjel Lertxundi
Zaldieroa
Janaria, sorterria
E
sperantzak ez du sabela betetzen; sabelak ematen
omen digu ardura gehiago
arimaren kontuek baino. Oso lotuta doaz biak, ordea, sabela sentimenduen organoa baita. «Gure
sabelak, gure jabeak» esaten da
euskaraz. Alemanez, maitasuna
bera ere iragaten da sabeletik: zinez maitemindu den orok tximeletak sabelean sentitu dituela
esaten da. Sabelean, eta ez bihotzean, pilatzen dira sentimenduak.
Janariak, usainek eta musikak
bezala, oroitzapenak berpizten
ditu. Janari on batek haurtzarorako eta, beraz, sorterrirako bidaian
jartzen gaitu. Lehengo astean, gurasoak izan ditut bisitan, eta amamak prestatutako antxoa arrautzeztatuak ekarri dituzte tupperrean! Janaria sentimendu
kulturalaren gorenean dago, hizkuntzarekin batera. Identitatearen
zati gozoetako bat da. Etorkinek
ondo ezagutzen dute fenomenoa,
eta komunitate oro arduratzen da
bizi duen atzerrian jaioterriko produktuak saltzen diren dendak iza-
Larrepetit
Irati Elorrieta
Jakien ekoizpen
prozesuan ez
genuke ahaztu
behar nora doan
produktua:
gure sabelera
u
teaz. Etxetik hurbil ditut Afro-Karibik Markt, Asia Mekong, Euro Gida,
Mitte-Meer izeneko supermerkatuak. Azken horretan erosi ohi ditut piper berdeak, Ortiz antxoa latak, oliba olioa eta ardo nafarra.
Mahaian ase gura duguna ez da
soilik sabela.
Gutiziak gutizia, egunerokoan
jakien jatorriari begiratzen diogu
supermerkatuan. Ahalik eta hurbilekoenak nahi ditugu, «bertakoa»
etiketarekin datozen horiek. Mailukien sasoia dugu orain eta, zalantzarik gabe, mailuki alemanek
zapore gozoagoa dute Espainian
garaia baino lehen batutakoek
baino.
Janariaren eta gure arteko distantzia gehiegi handitu da, baina
tamalez ez soilik geografikoki. Jatorri ezezaguna duen hesteetako
bakterio batek ehunka gaixo eta
zenbait hildako sortu ditu Alemanian egunotan. Histeria kolektiboaren kapitulu berria. Eta eskandalua beste bat da. Izan ere, jakien
ekoizpen prozesuan ez genuke
ahaztu behar nora doan produktua: gure sabelera.
Zuzendariari
BERRIAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dituzte 1.400
karaktere baino gehiago izan behar, tarteak barne, eta BERRIAk mozteko
eskubidea du. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria
adierazita: Berria, Martin Ugalde kultur parkea, 20140 Andoain. Eskutitzak
Internet bidez bidaltzeko: [email protected].
Txintxeta bat
gogoaren mapan
Leku bat izen huts bat da ezagutzen ez dugun bitartean.Hara
joanez gero,tokiaren itxura eta
etxeen estiloa deskubrituko ditugu,zerbait errealago bihurtuko da toponimoa zena.Bertako
jendea lagun eginez gero,lekuak ahots bat,mugitzeko era
bat,izaera bat irabaziko ditu gure gogoan.Bizitzan,balizko mapa batean txintxetak jarriz goaz,
esperientzia irabazi ahala: harako Sanferminetan,ez-dakitnor ezagutu nuen Iruñean; Gernikan,hau-ta-hau egin genuen
halakok eta biok...
Larrabetzu ezagutzen duzu?
Herri txiki bat da berez,Txorierriren hasieran,Lezama eta Erletxe artean.A-8tik Loiuko aireportura bidean ikusiko zenuen
seinalea akaso.Kulturaren zaleen artean esango nuke aspalditik dela leku estimatu eta mai-
tatua; ez magiaz,ezpada bertako jendeak kultur ekitaldiak,
kontzertuak,hitzaldiak eta bestelakoak antolatzeko erakutsi
duen prestutasun eta deliberoagatik.
Aurten hirugarrengoz,Literaturia antolatu dute,eta asteburu honetan ospatuko da,ekainaren 3tik 5era: literatura oinarri
hartuta,azoka txiki baina bizi
bat,sortzaileak eta irakurleak
eskuz esku; liburu-aurkezpenak,musika-kontzertuak,antzerkia,mahai-inguruak,herribazkariak...baita stand-ak ere,
liburuak ikusteko,irakurtzeko,
erosteko.
Ez da Durangoren tamainakoa,baina ezta nahi ere,nik uste.Toki bakoitzak du bere berezitasuna,bere arnasa,bere
usaina.Larrabetzurena,seguru
atsegin izango zaizula.Asteburuan dugu hitzordua,gustu baduzu.
Xabier Mendiguren Elizegi.
6 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
Gipuzkoan unean uneko akordioak
lortzeko prest daude Bildu eta PSE
Bilera egin dute bi alderdiek, eta posible
ikusi dute fiskalitatean eta gizarte politikan
akordioak lortzea Gipuzkoako Aldundian
Donostian EAJrekin ituna egin nahi duela
esan du Gascok, Bildurekin batzartu ostean
Erredakzioa Donostia
Bilduk eta PSE-EEk posible ikusten dute arlo batzuetan unean
uneko akordioak lortzea Gipuzkoako Batzar Nagusietan. Bi alderdiek aitortu dute programa aldetik «diferentzia garrantzitsuak» dituztela, baina prest
agertu dira legealdian akordioak
lortzeko, besteak beste, zerga sisteman eta gizarte politikan. Hala
jakinarazi zuten atzo bi alderdiotako zerrendaburuek, bilduta
egon ondotik. EAren Donostiako
egoitzan ordubetez elkartuta
egon ziren Bilduko eta PSE-EEko
ordezkaritza bana Gipuzkoako
Foru Gobernuaren eraketaz hitz
egiteko. PSE-EEtik, Miguel Buen
ez ezik, Miguel Angel Morales, Susana Corcuera eta Julio Astudillo
ere egon ziren, eta Bildutik, Martin Garitano, Iñaki Agirrezabala,
Ander Rodriguez, Idoia Ormazabal eta Lohitzune Txarola.
Batzarra giro onean egin zuten,
Miguel Buenek jakinarazi zuenez. Mahai gainean Bilduren programa izan zuten sozialistek atzoko bileran, eta aurretik jakina
zena berretsi zuten bi aldeek: lurraldeko azpiegitura handietan
eta hondakinen kudeaketan bi alderdien arteko «desadostasunak
handiak» direla. Horregatik, in-
bestidura akordioa lortzea baztertu egin zuten, baina zenbait
alorretan akordio zehatzak lor ditzaketela azaldu zuen Buenek.
Hori esanda, hautagai sozialistak baieztatu zuen bere burua
aurkeztuko duela Gipuzkoako
ahaldun nagusirako, eta EAJrekin erakunde guztietara zabaldutako ituna lortzen ez badute Markel Olano hautagaiari ez diotela
babesik emango.
‘‘
Bildurekin ez dugu
inbestidura itunik
egingo, baina akordio
zehatzak lor ditzakegu»
MIGUEL BUEN
PSE-EEren Gipuzkoako zerrendaburua
«PSE-EE erabakigarria
da garai politiko
berri honetan, egiteko
garrantzitsua baitauka»
MARTIN GARITANO
Bilduren Gipuzkoako hautagaia
PSE-EErekin foru gobernua
osatzeko dituzten desberdintasunak «gaindiezinak» dira Bildurentzat ere, baina sozialistekin
negoziatzeko ateak zabalik izango ditu koalizioak, Garitanok
azaldu zuenez. Horrez gain, koali-
Bilduren eta PSE-EEren ordezkaritzen arteko bilera, atzo, Donostian. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS
zioaren hautagaiak jakinarazi
zuen sozialistek «interes berezia»
erakutsi zutela Euskal Herriko
normalizazio prozesuarekin.
«PSE-EE erabakigarria da garai
politiko berri honetan, egiteko garrantzitsua duelako», azaldu
zuen Garitanok. Bildu sozialistekin hitz egiteko eta lankidetzan
aritzeko prest agertu zen, «bakea
eta normalizazioa lortzeko».
Donostiako Udala
Gipuzkoako Aldundian ez ezik,
Donostiako Udalean gobernua
osatzeko bilera ere egin zuten atzo
Bilduk eta PSE-EEk. Bilduk «herritarren aldaketa nahia» errespetatzeko eta herritarren artean
«izua eta ezinegona» sor ditzaketen adierazpenak ez egiteko eskatu zien sozialistei. Juan Karlos
Izagirre Bilduren hautagaia buru
zela, Rikardo Burutaran, Jon Albizu eta Nora Galparsoro izan ziren batzarrean koalizioaren izenean. PSE-EEtik, berriz, Ernesto
Gasco, Susana Garcia Chueca,
Marisol Garmendia eta Enrique
Ramon sozialistak egon ziren.
Bilduk jakinarazi zuen bi aldeen arteko lehen bileran koalizioa-
ren programaren inguruan aritu
zirela baina ez zela «eztabaida sakonik» egon. Koalizioaren ustetan, berari dagokio Donostian «aldaketaren gobernua» osatzea eta
«ziklo politiko berriaren mesedetan» jartzea.
Bileratik «kezkatuta» atera ziren PSE-EEkoak, udal gobernua
Bilduk gidatzen badu «ahula»
izango delako, Gascoren iritziz.
Halaber, EAJk PSE-EEri jarri
dion «betoa» ez dela zentzuzkoa
salatu zuen PSE-EEren hautagaiak, eta «logikoena» EAJrekin
akordioa lortzea dela erantsi zuen.
Markel Olano: «EAJk ez du onartuko EBk dio Araban «eskuak
libre» dituela ahaldun
azpiegitura nagusiak gelditzea»
EAJren hautagaiak dio
«gobernuan ala
oposizioan egon» ez
dutela atzerapausorik
onartuko proiektuetan
Erredakzioa Donostia
Markel Olano Gipuzkoako jarduneko ahaldun nagusi eta EAJren
hautagaiak esan du EAJk ez duela onartuko Gipuzkoako «erronka eta azpiegitura handiak» gelditzea, «gobernuan nahiz oposizioan egon». Bilduk Gipuzkoan
indar handia lortu badu ere herritar gehienek herrialdeko azpiegitura nagusiak babesten dituztela
iritzi dio Olanok, eta esan du horregatik jeltzaleek ez dutela
proiektu horietan atzerapausorik onartuko. «Gobernuan ala
oposizioan egon, guk gure pisua
eta eragiteko gaitasuna arduratsu erabiliko dugu, betiere Gipuzkoako herritarren onerako eta lurraldearen etorkizunaren mesedetan».
Radio Euskadiri emandako elkarrizketan, Olanok ez du argitu
bere hautagaitza aurkeztuko
duen Gipuzkoako ahaldun nagu-
si izateko, baina ohartarazi du jeltzaleek lurraldean gobernatzeko
aukerari ez dizkiotela ateak itxiko. Ekaina negoziatzeko eta hitz
egiteko baliatuko dute jeltzaleek,
eta ondoren erabakiko dute zer
egon.
Nolanahi ere, EAJko buruak
argitu du ez dutela «beto estrategiarik» onartuko Gipuzkoan, haren ustez, herritarrek ez luketelako ulertuko Bildu erakundeetatik botatzeko EAJ, PSE-EE eta
PPren artean ituna egitea. Hala,
«fronteen dinamika» hori gainditzeko deia egin die Olanok alderdi
guztiei.
nagusia aukeratzeko
Ezker Batuak ohartarazi
du PPren hautagaia
ez babesteak ez duela
esan nahi EAJren aldeko
botoa emango duenik
Erredakzioa Gasteiz
Arabako Foru Aldundia noren
esku gera daitekeen argitu gabe
dago oraindik. Ezker Batuko bi
batzarkideek izango dute giltza,
baina alderdiak esan du «eskuak
libre» dituela ahaldun nagusia
aukeratzeko eta «aukera guztiak» zabalik daudela. Jakina da
EBk ez diola PPren hautagai Javier de Andresi botoa emango,
baina horrek ez du esan nahi
EAJko Xabier Agirreri emango
dionik, Kontxi Bilbao EBren ordezkariak ohartarazi duenez.
EAJrekin eta PPrekin harremanik ez du izan oraindik EBk,
Bilbaok esan duenez, eta akordiorik lortu ezean, EBk bere hautagai Nerea Galvezi emango dio botoa inbestidura saioan.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 7
Euskal Herria ‹ Harian
gaiak. Gipuzkoako EAJk esana
du jeltzaleek ez dutela babestuko
Ernesto Gasco, Donostiako alkategai sozialista.
Lopezen antzera mintzatu da
Jose Antonio Pastor, PSE-EEren
‘‘
EAJk gehiago
errespetatzen du
Bildu, alderdi
sozialista baino»
PATXI LOPEZ
Eusko Jaurlaritzako lehendakaria
«Emaitzarik txarrenak
izan dituen herrialdean
berpiztu nahi du EAJk
nazionalisten batasuna»
JOSE ANTONIO PASTOR
PSE-EEren bozeramailea
Carlos Agirre Ekonomia sailburua eta Patxi Lopez lehendakaria, Txingudi badiako hezeguneetan, atzo. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS
Lopezek dio Bilduk gobernatzen badu
EAJrena izango dela erantzukizuna
Jeltzaleek ez dute
sozialisten babesik
izango EAJk ez baditu
PSEren hautagaiak
babesten udaletan
Jokin Sagarzazu Irun
Patxi Lopezek EAJren zelaian
utzi du pilota. PSE-EEko idazkari
nagusi eta Eusko Jaurlaritzako
lehendakariak adierazi duenez,
Bilduk Gipuzkoako erakunde nagusietan gobernatzen badu, alderdi jeltzalearena izango da
«erantzukizuna». «Ez da inolaz
ere PSErena izango», nabarmendu du. Botereguneak eskuratzeko asmoz EAJk darabilen «anbi-
guotasun kalkulatua» salatu du
buruzagi sozialistak, eta, iragarri
duenez, jeltzaleek ez dute sozialisten babesik izango Gipuzkoako
Foru Aldundian EAJk ez baditu
PSE-EEren hautagaiak babesten
udaletan.
Eusko Jaurlaritzako Gobernu
Kontseiluaren ostean egin ditu
adierazpenok Lopezek, Ingurumenaren Nazioarteko Egunaren
karietara Irungo Ekoetxean eginiko agerraldi batean. Hauteskunde ondorengo egoera izan du
hizpide sozialisten idazkari nagusiak. Haren ustez, hauteskundeetako emaitzek «herri honen benetako argazkia» erakutsi dute.
«Herri honek akordio pluralak
behar ditu; egonkorrak, seguruak eta leialak, eta hori PSE, PP
eta EAJrekin lor daiteke bakarrik», nabarmendu du. Hori hala,
jeltzaleei arduraz jokatzeko eskatu die; izan ere, haren ustez, Bilduk gobernatzen badu, arriskuan
jar daitezke Euskal Autonomia
Erkidegoko eta, bereziki, Gipuzkoako «proiektu estrategikoak».
«Kezkatuta nago Bilduren sarrerarekin. Orain arte dakigun gauza bakarra da Gipuzkoa eta Euskadi garatzea ahalbidetzen duten
proiektuen aurka daudela. Horiek gelditzea ez litzateke albiste
ona izango».
Gipuzkoatik Gasteizera
EAJren «arduragabekeria» kritikatu du Lopezek. Buruzagi sozialistaren arabera, alderdi jeltzaleak «gehiago errespetatzen du Bil-
Basagoitik eskua luzatu dio EAJri,
«Jaurlaritzako ituna zabaltzeko»
Bildu «instituzioetatik
ateratzeko», PSE-EEk
eta EAJk hitzarmena
egin beharko dute
PPrekin, haren ustez
Erredakzioa
PSE-EEk eta PPk Eusko Legebiltzarrean duten akordioa «ez da
nahikoa», Antonio Basagoiti
EAEko PPko presidentearen irudiko. «Gutxiengo demokratikoak
biltzen dituen akordio hori beste
koska bat estutu behar da, eta
jende gehiagori zabaldu behar
zaio», adierazi du. «Esfortzu bat
egin beharko dugu oinarri
batzuetan EAJrekin bat egiteko». Basagoitik onartu egin du
PSE-EEk eta PPk ituna egin zutela EAJ Eusko Jaurlaritzatik
«kanporatzeko». Orain, baina,
arerio politikoa beste bat dela
nabarmendu du. «Bilduri uzten
egitea Batasunarekin hitzarmena egitea da».
Basagoitiren arabera, Bildu
botereguneetatik ateratzeko
asmoz jeltzaleak eta sozialistak
egiten ari diren elkarrizketak «ez
dira inora iritsiko», EAJren
«arduragabekeriagatik». «EAJk
badaki aukeratu egin beharko
duela: Sobietar Batasuneko sistema defendatzen duten horiekin
[Bildu] edo PP eta PSOErekin».
Bilduren indarra
EAEko PPko presidenteak uste
du Bilduk lortu dituen emaitza
onen erantzule direla EAJ eta
PSE-EE. «Kanpaina egin diote
Batasunari eta Bilduri, eta merezita dauzkate izan dituzten emaitza txarrak». PSE-EEren «gainbeherak», halaber, «konstituzionalismoari» kalte egin diola aitortu
du Basagoitik.
du, alderdi sozialista baino». Jarrera horretan jarraitzen badu,
sozialistek ez dute EAJren hautagairik babestuko, adierazi duenez. «Haien hasierako planteamendua PSE baztertzea eta Bildu
errespetatzea bada, ez dezatela
espero PSEk babesa ematea; ez litzateke logikoa izango».
Eusko Jaurlaritzako lehendakariaren arabera, ekainaren 11n
ikusiko da zein den jeltzaleen
«apustua». «Egun horretan osatuko dira udalak, eta ordurako
argi izan beharko dute zein jarrera duten». Lopezek iragarri duenez, sozialistek ez dute babestuko
Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusi izateko hautagai jeltzalea baldin eta EAJk ez baditu
aurretik babesten PSEren hauta-
bozeramailea. Haren ustez, EAJren «hitzarmen dinamikak» lotura handiagoa dauka botereguneak lortzeko asmoarekin, «herri
estrategia bat» adostearekin baino. Pastorren iritzian, jeltzaleak
Eusko Legebiltzarreko hauteskundeetara begira daudelako ari
dira modu horretan jokatzen.
«Badirudi Gipuzkoan, hau da,
emaitzarik txarrenak izan dituen
herrialdean berpiztu nahi dutela
nazionalisten arteko batasuna.
Ez dituzte ezker abertzalearen
boto-emaileak haserretu nahi,
gero indarrak batu ditzaten», nabarmendu du.
Lopezek ere gogoan izan ditu
Eusko Legebiltzarreko egungo
indar korrelazioa eta PSE-EEren
eta PPren arteko gobernu akordioa. Lopezen arabera, maiatzaren 22ko emaitzek ez dute ezbaian
jartzen ez bata ez bestea. «PSEren emaitzak ulertzeko arrazoi
handiagoak daude hori baino»,
esan du Lopezek, eta bi alderdien
arteko akordioa «gutxienez» legealdia amaitu arte iraungo duela
baieztatu du. Odon Elorza Donostiako jarduneko alkatearentzat,
baina, «amaituta» dago estrategia hori.
8 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
dituena». Ez dute aurreratu erantzun hori zein izango den, baina
eragileekin harremanetan jarriko direla jakinarazi du Beitialarrangoitiak, erantzun hori prestatzeko.
Izan ere, ezker abertzalearen
ustez, «PSOE eta PPren erasoei»
gaitasun politiko handiarekin
erantzun die «aldaketa gauzatzeko geroz eta batuago eta aktiboago dagoen herriak».
Erkizia, Beitialarrangoitia, Moreno eta Barruso, atzoko prentsaurrekoan. JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS
Ezker abertzaleak dio «fase
politiko berriari» emaniko
erantzuna dela epaiketa
‘Bateragune auzian’
«esku hartze eta betorik
gabe jokaleku aldaketa»
nahi duen oro epaituko
dutela salatu du
Oihana Elduaien Donostia
Euskal Herrian hasi den «fase politiko berriari» erantzun garbia
eman dio Espainiak, ezker abertzalearen irudiko: Bateragune
auziari eguna jartzea. Izan ere,
ekainaren 27tik aurrera epaituko
dituzten zortzi lagunek fase berri
horren garapenean «ardura berezia» izan zutela uste du, «ekarpen
politiko eta teoriko oso garrantzitsua egin zutelako». Espainiako
Auzitegi Nazionalak Arnaldo
Otegi, Rafa Diez, Txelui Moreno,
Sonia Jacinto, Miren Zabaleta,
Arkaitz Rodriguez, Mañel Serra
eta Amaia Esnal epaituko ditu,
Batasuneko Mahai Nazionala berregituratzea eta polo subiranista osatzen saiatzea egotzita. Hori
ETAren aginduz egin zutela dio
fiskalak, eta, horregatik, 10 urteko espetxe zigorra eskatu du bakoitzarentzat.
Baina Marian Beitialarrangoi-
tiak, Txelui Morenok, Tasio Erkiziak eta Agurne Barrusok, atzo
Donostian emandako prentsaurrekoan, salatu zuten ez dituztela
zortzi lagun horiek bakarrik epaituko: «Bai kasua eta bai balizko
epaia esku hartze eta betorik
gabe jokaleku aldaketa eskatzen
duten eragile politiko, sindikal
eta sozialen aurkakoa izango da».
Horri «tamaina bereko erantzuna» eman behar zaiola uste
dute ezker abertzaleko kideek:
«Batasun izaera duena, urgentziaz konponbide demokratikoak
eta aldaketa sakonak eskatzen dituzten herritarrak ordezkatzen
Apustu errepresiboa
Epaiketa eguna hauteskundeak
pasatu eta astebetera jakinaraztea ere adierazgarria iruditzen
zaio ezker abertzaleari. «Apustu
errepresiboari eustea» egotzi dio
PSOEri; «jokaleku aldaketaren
eta gatazkaren behin betiko konponbidearen aldeko gure herriaren aldarriari aurre egiteko eusten dio». Alfredo Perez Rubalcaba
Espainiako Gobernuko presidenteorde eta Barne ministroa jo du
estrategia horren erantzuletzat
ezker abertzaleak, baina ez hura
bakarrik. Hark «Europako eskuin atzerakoiak egiten dizkion
exijentziei» men egiten diela uste
baitu. Gaineratu du estrategia
horren «porrota» argi ikusi zela
joan zen asteko bozetan.
Beitialarrangoitiak gogor salatu du zortzi lagun horien kontrako auzia, eta gogora ekarri du bere
ustez zein helbururekin abiatu
zuten auzia: «Egungo egoera politikoa ekarri duen eztabaida estrategikoa eragotzi edo, behintzat,
baldintzatzea helburu zuen operazio polizial bat izan zen». 2009ko
urrian egin zuten operazio horren
ostean, agertoki demokratiko bat
defendatzeagatik» epaituko dituzte zortzi lagunak, ezker abertzaleak salatu duenez, «proiektu
independentista eta sozialista defendatzeagatik», «bide soilik demokratikoen aldeko apustua defenditu eta gauzatzeagatik».
Horretaz gain, epaiketa honetan, «aurrekoetan bezala», ideia
politikoen defentsa librea eta politikoki antolatzeko eskubidea
urratu nahi dituztela salatu du,
eta hori «trikimailu juridiko batzuen bidez» egingo dutela.
Uharteko PSNko
hautetsiari bi
hilabeteko isuna
jartzeko eskatu
du fiskalak
Uztailaren 11n Iruñeko
Foruen plazan adingabe
bat jipoitu izana egotzi
diote Koldo Garcia
PSNko zerrendaburuari
Erredakzioa Iruñea
Koldo Garcia Izagirre Uharteko
PSNko zerrendaburua eta Espainiako polizia bat epaitu zituzten
atzo, iazko uztailaren 11n independentzia leloko elastiko bat zeraman gazte bat jipoitzeagatik.
Fiskalak eta akusazio partikularrak delitu horientzat Zigor Kodeak jasotako zigorrik handiena eskatu dute: bi hilabeteko isuna.
Ateakireki.com webgunearen
arabera, lekuko guztiek erasotzaileetako bat Koldo Garcia dela
adierazi dute, eta argi geratu da
erasoa «arrazoi ideologikoengatik» izan zela. Lekuko batzuek azpimarratu dute erasoa «basatia»
izan zela, biktimak ez zuelako defentsarako aukerarik.
Gertaerak munduko futbol txapelketako finala jokatu ostekoak
dira. Foruen plazan kontzertu bat
zegoen. Handik gertu, Guardia
Zibilaren Iruñeko egoitzaren aurrean den Estadium tabernan,
talde batek gazte bat iraindu zuen
independentzia zioen elastiko bat
eramateagatik. Lekukoen arabera, hainbat pertsonak inguratu
eta lurrera bota zuten gaztea, eta
handik gertu den Sol tabernaren
kanpoaldera atera zuten. Kolpeen ondorioz konortera galtzear
zenean, beste talde batek erreskatatu zuen gaztea. Ospitalera eraman zuten. Hala ere, Guardia Zibilak biktima atxilotu zuen, terrorismoa
goratu
izana
leporatuta. Salaketa hori artxibatu egin zen.
Akitaniarekin euroeskualdea eratu nahi du Jaurlaritzak
Akitaniarekin sinatuko
duen hitzarmena
onartu du Eusko
Jaurlaritzaren
kontseiluak
Erredakzioa Donostia
Eusko Jaurlaritzak eta Akitaniak
beste urrats bat egin dute elkarlanerako: Jaurlaritzako Kontseiluak onartu egin du bi erkidegoen artean euroeskualdea osatzeko
proposamena.
Bien
hitzarmenari eta estatutuei «oniritzia» eman diela azaldu du Jaurlaritzak, eta baiezkoa eman diola
«Akitania-Euskadi euroeskualdea izeneko Lurralde Lankidetzarako Europako Taldea eratzeko»
akordioa egiteari.
Atzo Jaurlaritzako Gobernu
Kontseiluak erabakitakoarekin,
Patxi Lopez Jaurlaritzako lehendakariak eta Alain Rousset Akitaniako presidenteak plazaratutako nahia bete egingo da, beraz.
Bi erkidegoen harremanetan
«beste aro bati» ekingo zaiola jakinarazi dute, eta Akitania-Eus-
kadi euroeskualdea eratzeko prozesua abian jarriko dela.
Izaera propioa izango du
Jaurlaritzak jakinarazi duenez,
Lurralde Lankidetzarako Europako Taldea osatuko dute EAEk
eta Akitaniak. Horrek izaera juridiko propioa emango dio euroeskualdeari. Helburua argia da: bi
erkidegoek elkarlanean sakontzea, «harreman, truke eta egitasmo komunetarako gune handia
sortuz». Hain zuzen, elkartuta,
hainbat arlotan indar handiagoa
izango dutelakoan batuko dira.
Aspalditik ari dira elkarlanean
Eusko Jaurlaritza eta Akitania.
Hamarkadak dira Euskal Autonomia Erkidegoa eta Akitania Eskualdeko Kontseilua mugaz gaindiko lankidetzan ari direna. Jaurlaritzaren iritziz «eraginkorra»
izan da elkarlan hori, eta hainbat
egitasmo komun abiatu dituzte,
horretarako espresuki sortu zuten Akitania-Euskadi Funts Komunaren bidez.
Besteak beste, funtsak hainbat
egitasmo finantzatu dituela gogoratu du Jaurlaritzak: goi mailako
irakaskuntzan, teknologian eta
ikerkuntzan, ingurumenean,
ekonomia eta enpresa garapenean, nekazaritzan, turismoan, osasungintzan, kontsumoan, kulturan, gizarte ekintzan, kirolean,
eta hizkuntzen garapenean hainbat ekimen sustatu dituztela.
Esperientzia hori oinarri hartuta, Jaurlaritzak eta Akitaniako
Gobernuak harremanak sendotzea erabaki zuten 2009an; hartutako bidean sakontzeko, euroeskualdea sortzea. Ordutik ari dira
bi gobernuak Europako talde berriaren hitzarmena eta estatutuak elkarlanean lantzen.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 9
Euskal Herria ‹ Harian
Baionako
‘haserretuak’
ez kanporatzea
ebatzi du epaileak
Herriko etxeak eskatu
kanporaketa ez du
onartu epaileak; ber
tokian egoten segitzen
dute, beraz,‘haserretuek’
Jenofa Berhokoirigoin Baiona
Baionako Herriko Etxeak eskatu
kanporaketa Paueko Administrazio Auzitegiak ez onarturik,
haserretuen kanpalekuak ber gunean segitzen du. «Oso-oso pozik»
daude bertako 60 bat lagunak.
Bezperan kanporatuak izanen zirela pentsatuz lokartu ziren, eta,
azkenean, «ezustea» izan zuten
atzo goizean. Hori dela eta, bertan
segitzen dute, inoiz baino motibatuagoak.
Epailearen arabera, kanpalekuak ez du «lasaitasuna, segurtasun publikoa eta orokorki ordena
publikoa zalantzan jartzen».
Ezeztatu ditu herriko etxeak
aipatu «arrisku handia» edota
«garbiketa eskasaren» ideiak.
Giza Eskubideen Europako
Hitzarmenean oinarrituz, adierazpen askatasuna lehenesten du
baita ebazpenean.
Etzi «ber gunean» merkatu bat
antolatuta dagoela azaldu zien
herriko etxeak komunikabideei,
Betolaza Espainiaratzea
onartu du Pauek
Askatasunak jakinarazi
zuenez, iragan
asteartean aztertu
zuten euroagindua,
«tentsio handian»
J.B. Baiona
Gorka Betolaza gasteiztarraren
aurkako euroagindua onartu du
Paueko Auzitegiak. Atzo jakinarazi zuten haren Espainiaratzeko
baimena. Maiatzaren 18an atxilotu zuen Frantziako Poliziak, Itsa-
sun (Lapurdi), eta ordutik Seyssesko kartzelan zegoen. Joan den
asteartean aztertu zuten haren
aurkako euroagindua, «tentsio
handian», Askatasunak azaldu
zuenez. Epaileak ez zion gazteari
familia agurtzeko baimena eman,
eta sostenguz etorritako lagunak
«bortizki gibelarazi» zituzten.
2007an jada atxilotu zuen Frantziako Poliziak, euroagindu baten
harira. Espainiaratu zuten, eta
kasik hiru urte pasatu zituen preso. Urte horretan, Haika-Segi auziansei urteko kartzela zigorra jarri zion Auzitegi Gorenak.
Fermin Vila epaitzen ari
dira egunotan Belfasten
Espainiako Auzitegi
Nazionalak egindako
bi euroagindu eskaera
aztertzen ari dira Ipar
Irlandako auzitegian
Erredakzioa
Fermin Vila Mitxelena irundarra
Belfasteko auzitegian epaitzen
ari dira, Espainiako Auzitegi Nazionalak egindako bi eskaera direla eta. ETAko kide izatea egozten dio Auzitegi Nazionalak, eta,
hori argudiatuta, Espainiaren
esku uzteko eskatua dio Ipar Irlandari, bi euroagindu igorrita.
Horri erantzunez, 2010eko ekainean atxilotu zuten Vila Belfasten, eta preso daukate ordutik.
Urrian ere beste euroagindu eskaera bat aztertu zuen Belfasteko
auzitegiak, baina ez zuen onartu.
Atzo hasi eta bihar amaituko den
epaiketan Espainiaren eskaria
onartzen badute, estraditatu
egingo dute Vila. Herrikidea aska
dezatela eskatzeko, protesta egingo dute Irunen bihar, 20:00etan,
PSEren egoitzaren aurrean.
Epaileak kanporaketa ez onarturik, orain duela aste bat hasi kanpaldiak ber tokian segitzen du. BERRIA
kanporaketa eskaera azaltzeko.
Baina, epaileak zehaztu duenez,
ondoan baina bi gune ezberdinetan izanki, «batak ez du bestea oztopatzen».
Haserretuei herenegun agertu
zitzaizkien bi udaltzain herriko
etxearen salaketaren eta auzia-
ren berri emateko. Kanporatuak
izateko aukera zutela ikusirik, polizia azalduz gero «erresistentzia
baketsua» egitea erabakia zuten.
Epaia ospatuko dute gaur
Gaur 19:00etan ospatuko dute
epaia, eta herritar orori zabaldua
diete. Bertan, hitzaldi, musika eta
jatekoa izanen da, egunero bezala.
Badu aste bat Chaho kaian direla berrogei bat lagun, gau eta
egun. «Oligarkiaren bukaera eta
benetako demokrazia» aldarrikatzen dute.
10 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
AHTaren aurka agertzera dei egin dute,
gaia «bigarren mailan» dagoelakoan
Elkarlanak gutuna bidali
die Bilduri, NaBairi,
Aralarri eta Ezkerrari,
auzia «gaurkotasun
politikoan» jar dezaten
Garikoitz Goikoetxea Donostia
Lanek aurrera jarraitzen duten
garaian ahuldu egin da AHT abiadura handiko trenaren aurkako
mugimenduaren isla gizartean.
AHT Gelditu Elkarlanak berak
onartu du, Mila Elorza bozeramailearen ahoz: «Ukaezina da
AHTaren aurkako borrokak indarra murriztu duela eta zentraltasun politikoa galdu duela». Ez dute, hala ere, etsia hartzeko asmorik; haien arabera, oraindik badago aukera azpiegitura gerarazteko eta gogoeta hasteko. Lau
eragile politikori so jarri dira horretarako: hausnarketak partekatzeko eskatu diete Bilduri, NaBairi, Aralarri eta Ezkerrari.
Alderdi politikoei begira jarri
dira, egoera hori aldatzeko asmoarekin. Gutun bana bidali diete
Bilduri, NaBairi, Aralarri eta Ezkerrari. Tren lasterraren aurkako mugimendua ahultzen ari dela
azaldu diete, eta aurre egiteko eginahala eskatu: «Oraindik badugu
aukera AHTaren erabilgarritasunaren inguruko eztabaida berpizteko. Horregatik, eskatu diegu alderdiei bueltatzeko gaia berriz
ere gaurkotasun politikora».
Azken bozen emaitzak gogoan,
gainera, elkarlanerako aukera
badagoela uste du AHT Geldituk: «Indarrak eta sektore desberdinak biltzeko baldintza sozialak
eta ekonomikoak badaude», esan
du Elorzak. «AHTaren aurkako
gehiengo sozial bat badago».
Lau eragile politikoen erantzunik ez dute jaso oraindik. Elorzak
onartu du udaletatik eta diputazioetatik ezingo dutela geldiarazi
abiadura handiko trena. «Baina,
herritarren aktibazioari begira,
garrantzitsua da udalen jarrera».
Manifestazioa hilaren 11n
Mugimendua indartzeko pauso
gisara, manifestazio nazional batera egin du dei AHT Gelditu Elkarlanak. Ekainaren 11n izango
da, larunbatarekin, Arrasaten
(Gipuzkoa); herriko plazan elkartzeko deia egin dute, 18:00etarako.
Trena geratzeko arrazoiak baditugu. AHT gelditzera goaz! izango
du goiburu elkarretaratzeak. Dagoeneko hasiak dira autobusaketa antolatzen protestara joateko.
Gizartean eztabaida sustatu beharra nabarmentzea dute helburu manifestazioarekin, Elorzaren
hitzetan: «Mobilizatu egin nahi ditugu obrak gelditzearen, gizarteari erabakitzeko eskubidea itzultzearen eta garraio eta lurralde
antolaketa ereduari buruzko eztabaida sortzearen alde daudenak».
Herritarrei parte hartzeko deia
egin diete, ohartarazita lanek aurrera jarraitzekotan handitu
egingo dela kaltea: izan ekonomiaren alorrean —«diru xahutzeak eragin larriak ditu sektore publikoan»—, izan langileen baldintzetan —dagoeneko lau hil dira
obretan— edo izan ingurumenean. Era horretako proiektuak lehen ere geratu dituztela gogorarazita, mobilizatzera deitu dute.
‘‘
AHTak ondorio larriak
dituen arren, proiektua
gelditzeko borroka
bigarren mailan dago»
«Eztabaida berpizteko
aukera bada. Alderdiei
eskatu diegu itzultzeko
gaia gaurkotasunera»
MILA ELORZA
AHT Gelditu Elkarlana
Trenbidea ari dira saretzen,
baina Elorzak nabarmendu du
«izugarri motel» ari direla lanean
Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan:
«Zenbait zatitan ez dira hasi, hiriburuetako sarrerak zehazteko
daude eta ofizialki obrak inauguratu dituzten zati batzuetan ez
diete ekin lanei». Atzeratuago
daude gainerako herrialdeetan:
Nafarroan desjabetzeak hasi dituzte, udan lanean hasteko asmoz
—«lurjabe gehienek ez dakite
proiektuaren berri, eta defentsa
gabe daude», dio Elorzak—, eta
Iparraldean bizi-bizirik jarraitzen
du proiektuari buruzko kalakak.
Itxaropenerako tartea badagoela uste du AHTaren aurkako bilguneak. Nolanahi ere, kezkati
azaldu da gizartean horrek duen
isla eskasarekin: «AHTak gizarte
politiketan eta ingurumenean dakartzan ondorioak oso larriak
izan arren, proiektua gelditzearen aldeko borroka bigarren mailan geratu da», ohartarazi du
Elorzak. Uste du hori ez dela egokia, proiektuak eragin handia
duelakoan Euskal Herriarentzat.
Hilaren 11ko protestarako kartelak alboan zituztela egin zuten agerraldia atzo elkarlaneko kideek. GARI GARAIALDE / ARP
Zizurkilen ez dituzte sinatu aktak
Hiru baserritarrek uko
egin diote zundaketak
egiteko aktak sinatzeari,
ez dietelako adierazi zer
lur zati hartuko dieten
G.G. Donostia
Beren lurretan AHTaren obretarako zundaketak egiteko zein zati
hartuko dieten ez dietelako adierazi, Zizurkilgo (Gipuzkoa) hiru
baserritarrek uko egin zioten atzo
desjabetze aktak sinatzeari. Biga-
rren deialdia zuten atzokoa; orain
hurrena, udaletxean jarri zieten
sinatzeko ekitaldia, baina baserritarrek adierazi zuten lurretan
bertan nahi zituztela izenpetu aktak eta adierazi behar zietela zehazki zein lur kenduko dizkieten.
Atzo ere ez zieten jakinarazi hori,
eta, horrenbestez, baserritarrek
uko egin zioten sinatzeari. AHT
Gelditu Elkarlanaren arabera,
gutxienez hiruk egin zuten hautu
hori. Elkarlanak salatu du polizia
asko izan zirela inguruetan. Beste
deialdi bat egingo diete baserritarrei aktak izenpetu ditzaten.
Inguru hartan ari dira pixkanapixkana lanak martxan jartzen.
Tolosan, kasurako, auzo batzuetan hondeamakinak lanean ari
dira joan deneko asteetan. Elkarlanak salatu du zundaketak egiten ari direla oraindik eta, hala
ere, makinak sartu dituztela lur
batzuetan. Tolosa eta Zizurkil arteko bi zatietan zundaketa lanak
egiten ari dira inguru batzuetan,
eta besteetan, horretarako aktak
sinatzen. AHT Gelditu-ren arabera, oinarrizko proiektua soilik
dago eginda, eta denbora igaroko
da lanak hasterako.
Guardia Zibilak
euskal herritar
bat atxilotu du,
intsumiso aldiko
agindu batekin
Bertan behera utzi gabe
zuten hura bilatzeko eta
atxilotzeko agindua, eta
asteburu pasa joana zela
atzeman dute Espainian
G.G.
«Asteburua pasatzera joanak ginen, Aisara [Huesca, Espainia].
Ziza batzuk biltzea, mendian ibiltzea... Asmo hori genuen». Ostatu
batean hartu zuten lekua I.M. euskal herritarrak eta haren familiak. Iragan ostirala zen. Igandera
arte egoteko asmoa zuten. Mendian igaro zuten larunbata. «Afaldu, eta lotara joan ginen, hurrengo goizean mendira joan eta etxeratzeko asmoarekin». Larunbat
goizaldean zapuztu zioten asmoa:
bi guardia zibil joan zitzaizkion logelara. Atxilotuta zegoela.
Goizaldea zen, ordu biak. «Andrea eta umea zeuden nirekin lo».
Atea ireki, eta aurrean zituen bi
poliziak. «Haiekin joan behar
nuela esan zidaten. Bilatzeko eta
atxilotzeko agindua zutela». Galdetu eta galdetu, eman zioten hala moduzko azalpen bat: «Ceutako auzitegiaren agindua zela, ez
zekitela gehiago. Esaten nien ez
nintzela inoiz izan». Harrituta, senideak ere hasi ziren galdezka.
Jacako kuartelera eraman zuten. «Lokarriak eta neramatzanak kendu, eta sator zulo batean
sartu ninduten». Pixkanaka hasi
ziren zerbait kontatzen: «1997ko
agindu bat zen. Nik esaten nien:
‘Nola da posible? Nik bizitza publikoa dut, eta ez naute inoiz atxilotu’. Esaten zuten oker bat izango
zela baina ni ziegan sartu beste
erremediorik ez zutela». Pentsatzen jarrita, topatu zuen erantzuna: «Ceutan soldaduska egin behar nuen. Bidali nien intsumisio
orria, eta eskatu nien auzia Donostiara ekartzeko. Egin zuten:
epaitu ninduten 1996an, eta zigortu. Kontua da Ceutako auzitegiak
ez zuela bertan behera utzi atxilotzeko agindua. Eta 1997ko agindu
hura nik ez dakit zein artxibotatik
hartu eta atxilotu naute». Kontua
da zergatik zegoen agindu hori:
2002an Espainiak bertan behera
utzi zuen intsumisio delitua.
Igande eguerdian eraman zuten epailearenera, 12 orduren ostean. «Jarri zen harremanetan
Ceutakoarekin, eta han esan zioten ez zegoela ezer nire aurka». Libre zen. «Okerrena da ze modutan
atxilotu ninduten. Eta ez da lehen
aldia: Huescan beste intsumiso
bat behintzat atxilotu dute. Tematuta dago norbait intsumisoekin.
Eta kausak ezabatzeko dituzte».
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 11
Euskal Herria ‹ Harian
Garbiñe Petriati q
Behatokiko zuzendaria
Hamargarren urtemuga bete du Hizkuntz
Eskubideen Behatokiak. Zeregin franko
dagoela dio Garbiñe Petriati zuzendariak.
«Hizkuntz
komunitate gisa
har gaitzatela
dugu erronka»
Ainara Arratibel
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak «ekarpen garrantzitsua»
egin duela nabarmendu du Garbiñe Petriati zuzendariak. Erakundeak hamar urte bete ditu aurten,
eta herritarrei mezu argia bidali
die Petriatik: «Euskararen etorkizuna gure esku dago. Egin dezagun denon artean». Dena den,
kezka ere azaldu du administrazioek azkenaldian hartutako
hainbat erabakiren inguruan, eta
jarreraz aldatzeko eskatu die.
Hamar urte bete ditu aurten Hizkuntz Eskubideen Behatokiak. Zein
hausnarketa egiten duzue urte
hauetan egindako lanaz?
Uste dugu hizkuntz eskubideen
alorrean ekarpen garrantzitsua
egin duela Behatokiak hamar
urte hauetan. Ekarpen hori bi alorretan gertatu da, batez ere. Batetik, hizkuntz eskubideen izaera
eta garrantzia gizarteratu ditu
Behatokiak. Ekarpen handia
egin du alor horretan. Bestetik,
urteroko txostenaren bidez herritarrek euskaraz bizitzeko dituzten zailtasunak azaldu eta salatu
ditu. Horrela, hizkuntz eskubideen egoeraren inguruko diagnosia
egin ahal izan da. Beti ere, herritarrek egindako ekarpenekin.
Herritarren ekarpena ezinbestekoa
da,beraz?
Bai. Euskararen etorkizuna herritarron esku dago. Hartzen dugun jarreraren arabera egongo
da. Ez dezatela hori zama bat bezala hartu, baizik eta aukera moduan. Azken batean, dugun aukera hori baliatu behar dugu euskararen etorkizuna eraikitzeko.
Gure esku badago, egin dezagun.
Hori bai, administrazioen parte
hartzea eta babesa ere behar ditugu lan horretan.
Hizkuntz eskubideen aitortzan zein
urrats egin ditu Behatokiak sortu zenetik?
Guk uste dugu hamar urte hauetan Behatokia erreferente bat
bihurtu dela hizkuntz eskubideak urratu zaizkien herritarrentzat. Azken batean, badakite nora
jo halako egoera bat bizi dutenean. Hortik harago, esango nuke
urratsak egin direla hizkuntz eskubideen aitortzan, baina ez
nahikoak. Asko dago egiteko
oraindik. Euskaldunok dugun
arazoa da bizi garen lurraldearen
arabera ditugula aitortuta hizkuntz eskubideak. Azken batean,
hizkuntz eskubideak kontuan
hartuta, maila desberdinetako
herritarrak gaude. Hori astakeri
galanta da. Norbaitek onartuko
al luke, adibidez, hori osasun eskubideekin gertatzea? Egoera horrek zaildu egiten du urratsak
egitea. Beraz, hori gainditzea da
etorkizunari begira dugun erronketako bat. Hizkuntz komunitate
gisa hartu behar gaituzte.
Horretan arituko zarete lanean, beraz,datozen urteetan?
Bai. Baina beste bi erronka ere aipatuko nituzke. Gure jardunaren
oinarria Hizkuntza Gutxituen
Adierazpen Unibertsala da. Adierazpen horrek hamabost urte beteko ditu aurten. Uste dugu ekarpen garrantzitsuak egin dituela
baina ez dituela bere helburuak
bete. Beraz, iruditzen zaigu badela garaia adierazpenean jasotzen
diren beharrak gizarteratzeko
eta bide horretan lanean hasteko.
Izan ere, estatuak baino hizkuntz
komunitateak hartzen ditu kontuan adierazpenak. Guretzat oso
garrantzitsua izango litzateke
erakundeak ikuspegi horretatik
lanean hastea, euskaldunok euskaraz bizitzeko dugun eskubidea
RAUL BOGAJO / ARGAZKI PRESS
aitortzeko. Horrekin batera, jarraitu behar dugu herritarren
ekarpenak jasotzen eta bideratzen. Hori lortzeko orain arte tresna batzuk erabili ditugu. Baina,
orain, teknologia berriek ematen
dizkiguten aukerak ere baliatu
behar ditugu horretarako. Bide
horretan lehen ahalegina orain
aste batzuk egin genuen. Herritar
batek herriko osasun zentroan jasandako urraketa biltzen duen
dokumentala egin genuen.
Osasun arlotik datoz jasotzen dituzuen kexa eta salaketa gehienak.
Baina lan eskaintza publikoan euskarak pisu gutxiago izango duela
adierazi du Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburu Rafael Bengoak. Zein
hausnarketa egiten duzu?
Larrituta eta kezkatuta geratzen
naiz. Izan ere, egoerari konponbidea eman beharrean, kontrakoa
egiten dute. Atzerapausoak ematen dituzte, eta horrek urraketak
areagotzea besterik ez dute ekarriko. Nafarroan ere antzekoa
gertatzen da. Azken lan eskaintza publikoetan euskarari baino
pisu handiagoa eman diote ingelesari.
Ingelesa ari dira erabiltzen, beraz,
euskarari garrantzia kenduz joateko?
Bai, eta hori da kezkagarriena.
Argi dago gaur egungo gizartea
eleaniztuna dela. Baina hori ezin
da hizkuntza gutxituen kaltetan
izan. Bertakoari ezin zaizkio ateak itxi, bideak estutu. Hori eginda, aldarrikatzen duten eleaniz-
tasunaren aurka doaz. Gure kultur aniztasuna pobretu besterik
ez dute egiten. Iparraldean ere bazirudien hizkuntza gutxituak kutur ondare gisa hartuaz urratsak
egin zitezkeela. Baina sortu ziren
aurreikuspenak kamutsak izan
dira. Ikustea besterik ez dago, adibidez, ikasleek zein zailtasunak
dituzten unibertsitatean sartze-
«Eleaniztasuna ondo
dago, baina hori ezin
da hizkuntza gutxituen
kaltetan izan»
«Oraindik baliagarria
da Hizkuntza
Gutxituen Adierazpen
Unibertsalak dioena»
ko azterketak euskaraz egiteko.
Euskara ofiziala ez izateak dakartzan arazoak dira horiek.
Aurreko astean Jaurlaritzak berak
iragarri zuen %2,7 jaitsiko dituela
euskara sustatzeko laguntzak.
Bai, eta hori ere kezkatzekoa da.
Horren adibide da euskarazko hedabideetarako diru laguntzen jaitsiera. Gure ustez, komunikabideena sektore estrategikoa da
euskararen berreskurapenean
eta garapenean, eta horrela hartua izan beharko luke. Bestela ere
nahiko egoera zaila dute euskarazko komunikabideek. Beraz,
zaindu eta sustatu beharreko alor
bat dela uste dugu, eta kezkatze-
koa da laguntzetan egiten den
edozein murrizketa. Berdin gertatzen da euskalgintzako beste
sektoreekin. Edozein murrizketa
txarra da euskararentzat.
Euskararen Erakunde Publikoko presidente berria ere izendatu zuten aurreko astean: Frantxua Maitia. Zer
iruditzen zaizu?
Goiz da esateko. Iritziren bat emateko aste batzuk itxaron beharko
dugu. Orduan aurkeztuko dute
datorren urteetarako plan estrategikoa, eta horren gainean
emango dugu iritzia. Baina garbi
dugu Euskararen Erakunde Publikoak asko duela egiteko. Batik
bat ofizialtasuna lortzea da gakoa. Horretan laguntzeko erabateko prestasuna dugu. Gure ustez, elkarlana ezinbestekoa da
alor horretan.
Datorren astean bigarren nazioarteko sinposioa egingo duzue. Zein helbururekin?
Orain bost urte egin genuen aurrenekoa, eta hamargarren urteurrena aprobetxatuz beste bat
egitea erabaki dugu. Helburua da
Hizkuntz Eskubideen Adierazpen Unibertsalean jasotzen dena
gizarteratzeko lanean indarrak
biltzea eta etorkizunerako erronkak zehaztea. Adierazpenean jasotzen dena oraindik ere guztiz
baliagarria dela iruditzen zaigu.
Hori Martin Ugalde kultur parkean egingo dugun ekitaldian irudikatuko dugu. Bertan, adierazpenak dioena berretsi eta babestuko dugu.
12 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian › Euskal Herria
Sakelakoak minbizia izateko arriskua
handitu dezakeela ohartarazi du OMEk
Susmo «nabarmenak»
dituzte arriskuaz,
eta hori baieztatze
aldera luzerako
ikerketa agindu dute
Desorekaren zergatiak
aztertuko dituzte 64
entitatek hil honetan,
Berdintasunerako
Gunearen barruan
Erredakzioa Donostia
Sakelako telefonoa erabiltzeak
garuneko minbizia izateko arriskua areagotu dezakeela ohartarazi dute Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) eta Minbiziaren
Ikerketarako Nazioarteko Agentziak. «Halako tresnen irrati frekuentziek sortzen dituzten eremu elektromagnetikoek eragina
dute garuneko minbizi mota baten sorreran. Froga argigarriak
ditugu hori esateko», nabarmendu dute bi erakundeetako ordezkariek.
Minbizia izateko arriskua zenbatekoa den zehaztu ez badute
ere, 2004tik egindako ikerketa baten arabera, %40 hazi da garuneko minbizia izateko arriskua sakelako telefonoa usu erabiltzen
dutenen artean. Hau da, batez
beste egunean 30 minutu baino
gehiago erabiltzen dutenen artean. Ikerketa atzo aurkeztu zuten,
Emakunderen
eskutik, erabaki
guneetako
parekidetasuna
hizpide
Jon Rejado Gasteiz
Emakume bat, sakelako telefonotik hizketan. HERWIG VERGULT / EFE
Lyonen (Frantzia). Dena den, argi
utzi dute sakelakoaren erabilera
hori ez dela zertan minbizia mota
hori izateko arrazoi bakarra izan.
Beraz, ikertzen jarraituko dute
argitzeko zenbateraino den arrazoi nagusia.
Ikerketa egiteko bi erakundeek
osatutako lantaldeko buru Jonathan Sametek argi utzi du emaitzak «nahikoa argigarriak» direla. Hala, minbizi eragileen artean
2B mailan kokatu dute sakelako
telefonoa. Hau da, minbizi eragi-
leak direla esateko froga mugatuak dituztenen artean. Minbiziaren Ikerketarako Nazioarteko
Agentziak egiten du sailkapen
hori. 1971tik 900 gai, tresna eta objektu ikertu dituzte. Horietatik
400 bat daude zerrendan.
Arriskua dagoela kontuan hartuta, sakelako telefonoaren erabileraren eta minbiziaren artean
dagoen harremana gertutik aztertuko dutela berretsi du Samatek. Sakelakoekin halako erabaki
bat hartzen duten lehen aldia da,
nahiz eta hainbat adituk aspalditik ohartarazi zuten arrisku horretaz. «Dauden arriskuak ikusita, garrantzitsua da luzerako
ikerketa bat egitea. Informazio
falta dela eta, hori da gaur egun
dugun zeregin nagusia».
Oraingoz ez dute, dena den, horren inguruan neurririk proposatu: sakelakoa zenbat erabil daitekeen gehienez, adibidez. «Horiek
etorkizunean hartu beharreko
erabakiak dira, susmoak erabat
baieztatuta daudenean».
Enpresaren, kulturaren eta jakintzaren botere guneetan gizon eta
andreen arteko parekidetasuna
lortzeko «bide luzea» gelditzen dela gogora ekarri du Maria Silvestrek, Emakunde Emakumearen
Euskal Erakundeko zuzendariak.
Martxoaren 8an gai hori bera azaleratu zuen Emakundek, eta gai
horren inguruan gogoeta egitea
du jomuga Berdintasunerako Foroak —gaur abiatuko da—. «Ez ditugu errudunak bilatu nahi, egoera horien zergatiak zehaztu nahi
ditugu; zergatik ez da ahalmen
hori baliatzen?», adierazi du Silvestrek. Ildo horretan sakonduko
dute Araba, Bizkai eta Gipuzkoako 64 entitatek. Hilaren 21era arte
66 ekimen antolatu dituzte Berdintasunerako Foroaren barruan
hemezortzi herri eta hiritan.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 13
Euskal Herria ‹ Harian
14,5
Biomasa erretzeko baimena
jaso du Cementos Portlandek
pIkertzaileen prestakuntzarako dirua milioitan. Eusko Jaurlaritzak 14,5 milioi euroko diru
saila onartu du ikertzaileen
prestakuntza beketarako. Datozen ikasturterako laguntzak
dira, eta bertako nahiz atzerriko
zentroetan ikerketak egiten dituzten ikertzaileentzat izango
dira.
IRUÑEA › Nafarroako Gobernuko Ingurumen Sailak
biomasa erretzeko baimena eman dio Cementos Portland enpresari, baina oraindik ere Olatzagutiko Udalaren baimena jaso behar du erregai hori erabili ahal
izateko. Aldaketarako, hiru eta bost milioi euro arteko
inbertsioa egin beharko du enpresak, eta sistema
horren bitartez, urtean erabiltzen duen erregaiaren
%4 inguru ordezkatzeko helburua du enpresak.
GI-632 errepidean legez kanpoko
isunak jarri dituztela esan du Hiruk
2,5
DONOSTIA › GI-632 errepidean Ormaiztegiko (Gipuz-
pEusko Jaurlaritzaren turismo
atariak iaz izandako bisitak.
Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako turismo eskaintza jasotzen
den Eusko Jaurlaritzaren webgunean 2,5 milioi bisita jaso zituzten iaz. Turismoari lotuta,
Jaurlaritzak 2 milioi euro inbertituko ditu, sektore horretarako
estrategikoak diren enpresak
sortzeko, eta egun daudenak
sustatzeko.
koa) sarbidetik gertu dagoen radarraren erruz hainbat
trailerri legez kanpoko isunak jarri dizkietela salatu du
Hiru sindikatuak. Apirilaren 14tik 18ra arte legezko
abiaduran joan arren isunak jaso zituztela jakinarazi
du. Herrizaingo Sailak dio arazo tekniko bati zor zaiola
gertatutakoa, eta esan du baliogabetu dituela isunak.
Patarroyo,Menendez-Pidal
eta Iriscom saritu dituzte
IRUÑEA › Vianako Printzea saria jaso zuten atzo, Iruñean eginiko ekitaldian, Manuel Elkin Patarroyok,
Faustino Menendez-Pidalek eta Iriscom enpresak.
Patarroyok elkartasunaren saria jaso zuen, garapen
bidean dauden herrietan gaixotasunen aurka eginiko
lanagatik, eta Menendez-Pidalek kulturako saria,
heraldikaren alorrean eginiko beharragatik. Iriscomek,
berriz, mendekotasunaren saria jaso zuen.
2
tea egingo dute gaur, 06:30etik 08:30era eta
18:30etik 20:30era. Atzo zuzendaritzak proposamen
bat egin zien sindikatuei, baina, ELAk adierazi duenez,
ez da «nahikoa». CCOOk, berriz, ontzat jo du eskaintza eta ez du lanuztera deituko.
Sei urteko zigorra,emakume
bat labanaz sastakatzeagatik
DONOSTIA › Andre bat hiltzen saiatzea egotzita, sei
urteko kartzela zigorra ezarri dio Gipuzkoako Lurralde
Auzitegiak gizon bati. Halaber, 45.100 euroko kalteordaina eman beharko dio biktimari. Erasoa 2008an
gertatu zen, Alegian (Gipuzkoa). Emakumearekin
ordaindutako sexu harremana izan ostean, gizonak,
andreari masaje bat ematean, labanarekin eraso zion,
«hiltzeko xedearekin», epaiak dioenez.
2
j
BILBO › Bilboko Metroko langileek lau orduko lanuz-
Laburrean
Bilboko Metroan lanuztea egingo
dute gaur, CCOOren babesik gabe
pAstero Loiutik Tunisiara
izango diren hegaldiak. Tunisair hegazkin konpainiak bi hegaldi egingo ditu astero Loiuko
aireportutik Tunisiara. Hegaldiak uztailaren 2an hasiko dira,
eta astelehen eta larunbatetan
izango dira. Hegazkin konpainiaren arabera, Espainiako estatutik Tunisiara bidaiatzen dutenen %14 EAEko biztanleak
dira.
284
pJaurlaritzak konfiskatutako
hegaluze kiloak. Eusko Jaurlaritzako arrantza ikuskaritzak Italiatik iritsitako 284 kilo hegaluze
konfiskatu ditu, arrantza motari, eraldatzeari eta banaketari
buruzko daturik ez dakartelako
etiketetan. Jon Azkue Arrantza
sailburuordeak adierazi du
atzemandako arrainek arraste
arrantzaren zantzuak dituztela
eta teknika hori debekatua dagoela Europako Batasunean.
Suhiltzaileek atera zuten gidari bat Zaratamoko istripuan. A. ALDAI / EFE
Euriak arazoak sorrarazi
ditu,eta zortzi pertsona
zauritu dira errepidean
Erredakzioa Donostia
Astelehen gauean euria hasita, atzoko eguna oso euritsua
izan zen, eta horrek hainbat arazo sortu zituen euskal errepide sarean. Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak emandako
datuen arabera, istripu ugari izan zen egun osoan, eta horietako sei nabarmenenetan zortzi pertsona zauritu ziren.
Istripuen artean arazo gehien sortu zuena Zaratamon (Bizkaia) gertatu zen, 11:30ean. Bi kamioik talka egin zuten BI-625
errepidean, eta, istripuaren ondorioz, zirkulazioa erabat itxita
gelditu zen. Bi gidariak, 56 eta 33 urtekoak, Galdakaoko ospitalera eraman zituzten, eta haietako bat suhiltzaileek atera
behar izan zuten ibilgailutik. Ertzaintzak Arrigorriagatik bideratu zuen zirkulazioa, eta egun osoan aritu ziren garabiak kamioiak errepidetik kentzen.
Gainerako istripuetan larriena Azkoitian (Gipuzkoa) gertatu zen, 08:00etan. Kamioi batek eta auto batek elkar jo zuten
eta autoko gidaria, 18 urteko gazte bat, larri eraman zuten
erietxera. Orion (Gipuzkoa), N-634 errepidean, furgoneta bat
errepidetik atera eta ibaira irauli zen. Horren ondorioz, gidaria,
35 urtekoa, Donostia Ospitalera eraman zuten. Abadiñon
(Bizkaia), Muxikan (Bizkaia) eta Barakaldon (Bizkaia) beste
istripu bana izan zen.
Bestalde, gaurtik aurrera 011 telefono zenbakian emango
dituzte errepideei buruzko argibideak EAEn.
Hilberriak
REGINA LEZERTUA MENDIZABAL
‘GETARI’
(Jose de Miguelen alarguna)
1916-03-19 / 2011-05-31
Elizakoak eta Aita Santuaren Bedeinkapena hartu ondoren.
Goian bego
Zenbat ikasi, zenbat maitatu, zenbat gozatu zurekin
Betiko izango zea gure bihotzeko arreba, ama, amona ta biramona
Etxekoak: anaia eta koinatak: Juan, Maite, Encarna, Concha, Maritxu, Juanita; seme-alabak: Pedro M. eta
M. Jesus, M. Eugenia eta Fermin, Regina eta Michel; bilobak: Izaskun eta Itziar-Beñat; Maite-Steve, DavidCaroine eta Stephanie-Eric; Urtzi, Iban eta Kepa-Estela; birloba: Haitz; zaintzailea eta laguna: Marisabel.
Haren arimaren alde otoitz bat eskatzen dizuete,eta arren etor zaiteztela GAUR,EGUAZTENA ,arratsaldeko ZAZPIETAN, ANDRE MARI elizan egingo den hileta elizkizunera. Eskerrik asko guztioi aldez aurretik.
MUTRIKUN, 2011ko ekainaren 1ean
JUANITA GARMENDIA GARMENDIA
(Santiago Kortaren alarguna)
Atzo hil zen, 89 urterekin,
Elizakoak eta Aita Santuaren Bedeinkapena hartu ondoren.
Goian bego
Seme-alabak: Jesus M. eta Madelin Castro, Ignacio eta M. Carmen Aseginolaza, Martin eta
Lourdes Corres, Elisabeth eta Silvestre Salsamendi, Edurne eta Xabier Lopez, M. Carmen eta
Juanba Artola; bilobak: Jon Mikel eta Lourdes, Ruben, Edurne eta Gorka, Elisabeth eta Xanet,
Jakoba eta Alaitz, Julen, Alain, Alfredo, Martin, Adrian eta Alejandro; birlobak: Julen, Andoni;
laguntzaileak: Mariana eta Ana; anai-arrebak, ilobak, lehengusuak eta gainerako ahaideak.
Haren arimaren alde otoitz bat eskatzen dizuete, eta arren etor zaiteztela GAUR, ASTEAZKENA, arratsaldeko ZAZPIETAN, ANDRE MARI ZERURATUAREN parroki elizan egingo den
hileta elizkizunera. Eskerrik asko guztioi aldez aurretik.
BEASAINEN, 2011ko ekainaren 1ean
Helbidea: Bista Alai, 11
Oharra: Gorpua Beasaingo GOIERRI BEILATOKIAN egongo da.
14 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian › Ekonomia
Ipar Kutxak eta Bankoak banku
batean egituratuko dute negozioa
Lehendakaritza Credit Agricolek izango du,
eta egoitza Donostian egongo da; Ipar
Kutxa zuzendaritzaz arduratuko da, Bilbon
Neutraltasun fiskala agindu dute, eta
adostu gabe ez dela inor kaleratuko ziurtatu
Ivan Santamaria Gasteiz
Kreditu kooperatibak dira Ipar
Kutxa eta Bankoa bankuko akziodun ia bakarra, Frantziako Credit
Agricole. Haatik, Bankoaren eta
Ipar Kutxaren arteko bateratzea
gauzatzeko bidea ez da beste kooperatiba bat izango, sozietate
anonimo bat baizik. Banku bat,
azken finean. Bi erakundeetako
arduradunek azaldu dutenez, bigarren graduko kooperatiba batean elkartzeko aukera aztertu
izan dute, baina ez da posible izan.
«Bi bazkideei gustatzen zitzaigun
aukera hori, baina merkatua eta
legea beste bide bate ndoaz. Hutsune eta zalantza gehiegi zeuden», Carlos Oses Ipar Kutxako
zuzendariaren hitzetan.
Aliantza martxan jartzeko ituna izenpetu zuten atzo Gasteizen
Jean Claude Rigaud Caisse Regionale de Credit Agricole Pyrenees
Gascogneko presidenteak, Jean
Clement Phillippe Bankoako lehendakariak, eta Juan Maria
Orbe Ipar Kutxako presidenteak.
Banku berria eratzeko Bankoak honezkero duen fitxa erabiliko
dute. Ez dute artean erabaki marka hori erabiltzen jarraituko duten edo ez. Bateratzea gauzatzeko
bide orria prest daukate, ordea.
Lehenik eta behin, Ipar Kutxaren eta Bankoaren balioa zein den
kalkulatu behar dute. Ondoren,
Ipar Kutxak bere finantza negozioa Bankoara eskualdatuko du,
kapital zabaltze baten bidez. Azkenik, kapitala handitzeko bigarren operazio bat beharko da Bankoak jarritako diru baliabideak
Ipar Kutxakoekin parekatzeko,
azken horrek bitarteko gehiago
dituelako. Helburua bi bazkideek
diru bera jartzea eta akzio kopuru
bera izatea da.
Akzioetan parekideak izango
badira ere, ez da gauza bera gertatuko eskubide politikoekin. Credit Agricolek banku berriaren le-
Sustatzaileek
nabarmendu dute ez
dela finantza arazoek
behartutako ekimena
hendakaritza izango du, eta, horrekin batera, administrazio
kontseilua nahiz batzar orokorra
kontrolatuko ditu. Azken finean,
Ipar Kutxa eta Bankoaren arteko
aliantzak Credit Agricole taldearen bermea izango du, eta horregatik erabakiguneak bere esku
geratzea hitzartu dute. Zuzendari
nagusia eta administrazio kon-
Ipar Kutxa, Bankoa eta Credit Agricoleko buruzagiak, bateratze ekimenaren aurkezpenean. JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS
tseiluko lehendakariordea Ipar
Kutxak izendatuko ditu.
Jabetza parekidea izanik Credit Agricoleren kontrol hori gauzatzeko moduak zalantza ugari
piztu zituen aurkezpenean. Bide
juridikoak badirela azaldu zuen
Kepa Egiguren Bankoako kontseilari ordezkariak. Esaterako,
akzio batzuk boto eskubiderik gabekoak izatea, edo lehendakariak
kalitatezko botoa edukitzea.
«Borondatezko» aliantza
Elkartzeko erabakia «erabat borondatezkoa, eta ez finantza arazoek behartuta» izan dela argi
utzi nahi izan zuten Ipar Kutxako
eta Bankoako buruzagiek. Banku
berriaren kaudimen maila, batez
G Bankoa-Ipar Kutxa
Milioi eurotan
2010-12-31n eguneratutako datuak
Aktiboak
Ondare garbia
Kaudimen koefizientea
5.300
374
%14
Negozio kopurua
7.900
Bezeroen baliabideak
3.724
Bezeroekin arriskua
4.165
Etekin garbia
20
Bezeroak
207.000
Bulegoak
132
Rating
A1
(Moody'sek Bankoari buruz)
beste, %14 da, Espainiako Bankuak eta finantza betebehar berriek agintzen dutena baino nabarmen handiagoa.
Erakunde berriak 5.300 milioi
euroko aktiboak izango ditu. Banku «txikia» izango direla onartu
zuen Egigurenek, Credit Agricole
atzean izateak euren baliabideen
gainetik dauden finantza ekimenei eta arriskuei heltzea ahalbideratuko die. Lehendakaritza eta
egoitza soziala Donostian egongo
dira, eta zuzendaritza nagusia,
Bilbon. Neutraltasun fiskala bermatuko dutela agindu dute. Era
berean, bulegoetan eta zerbitzuetan bikoizketak egotea espero badute ere, esan dute adostu gabe
inor ez dutela kaleratuko.
Hipotekak %10etik gora garestituko ditu Euriborrak
Aurreko hilabeteotan
baino gutxiago igo da
indizea, baina goranzko
joerari eutsiko diola
uste dute analistek
I.Aranburu
Maiatzean igoera erritmoa zertxobait moteldu du Euriborrak.
Kontsolamendu eskasa datozen
asteotan beren hipoteken zenbatekoa berritu behar duten familientzat, gehienek azken urtean
baino %10tik gora gehiago pagatu beharko dutelako hurrengo hamabi hilabeteotan.
Behin-behineko datuen arabe-
ra, urte baterako Euriborra
—maileguak
kalkulatzeko
gehien erabiltzen dena— batez
beste %2,147ra iritsi zen maiatzean. Iazko maiatzarekin alderatuz
gero 0,9 puntu igo da, orduan
%1,247an baitzegoen.
Euriborrak iaz hartu zuen goranzko bidea, baina 2011 hastearekin bizkortu du igoera erritmoa, Europako Banku Zentralak
interes tasa ofizialak igoko zituela garbi geratu bezain laster. Hala
gertatu zen apirilean, %1,25ean
utzi baitzituen EBZk. Maiatzean
ez zituen ikutu, eta ekainean ere
aldaketarik ez dela egongo iradoki du Jean Claude Trichet banku
zentraleko presidenteak.
Agian horregatik Euriborra-
ren igoera erritmoa apaldu egin
da. Otsailetik martxora 0,21 igo
zen, martxotik apirilera 0,16 eta
apiriletik maiatzera 0,06. Gainera, maiatzean gorabeherak izan
ditu: hilaren 5ean jo zuen goia
%2,173rekin, eta atzo %2,138rekin itxi zuen.
Horrenbestez, 30 urtean ordaintzeko 160.000 euroren hipoteka 73 euro garestituko da hilean,
hau da, %12,77; hilean 645 euro.
Diru hori 25 urtean itzuli behar
dutenei %10,7 igoko zaie hileko
faktura.
Analista guztiek pentsatzen
dutenez, Euriborrak goranzko joera izango du hurrengo hilabeteotan, eta %2,5 eta %3 artean bukatuko du urtea.
G Euriborra
5,5
5,0
4,5
4,0
3,5
3,0
2,5
Maiatza
2,147
%
2,0
1,5
1,0
0
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 15
Ekonomia ‹ Harian
EAEk %0,77ko
defizita izan du
urte hasieran,
eta Nafarroak
%0,07koa
Espainiako Gobernuak
BPGaren %1,3ko
gehienezko defizit
publikoa ezarri du
urte amaierarako
Telefonicaren dosierra
salatuko du LABek hilaren
8an, lau orduko lanuzteekin
Mobilizazio gehiago
aurkeztuko eta
bultzatuko ditu
ordezkaritzak dituen
langile batzordeetan
Erredakzioa Donostia
Lander Muñagorri Bilbo
Arabak, Bizkaiak, Gipuzkoak eta
Nafarroak daukatena baino diru
gehiago gastatzen jarraitzen dute. Aurtengo lehen hiru hilabeteetan Arabaren, Bizkaiaren eta Gipuzkoaren defizit publikoa barne
produktu gordinaren (BPG)
%0,77koa izan da, eta Nafarroarena, %0,07koa. Espainiako Gobernuak %1,3ko gehienezko muga
ezarri die urte amaierarako. Hala
egingo zuela agindu zion Europako Batasunari. Arabak, Bizkaiak
eta Gipuzkoak BPGaren %2,24ko
defizit publikoarekin amaitu zuten iazko urtea, eta Nafarroak
%3,50ekoarekin. Berez, %2,4koa
zen gehienezko muga.
Aurtengo lehen datua ikusi ostean, badaezpada, Elena Salgado
Espainiako Ekonomia ministroak ohartarazpena egin die mugatik gertu dauden autonomia erkidegoei: ahalegin handiagoa egin
beharko dutela eta murrizketak
zorrotzago bete beharko dituztela.
Eztabaida Katalunian
Lurralde horien artean dago Katalunia. Kataluniako Generalitatea eta Espainiako Gobernua mokoka ari dira. Generalitateak atzo
aurkeztu zuen aurtengo aurrekontua: iaz baino %10 gutxiago
gastatzea espero du —2007an adina—. Gastua murriztuko du sail
guztietan: osasun zerbitzuetan
%6, hezkuntzan %7,4 eta ongizate
zerbitzuetan %10, besteak beste.
Diru atal bat bakarrik handituko
du iazko kopuruarekin alderatuta: zorraren interesak ordaintzekoa, iaz baino %32,1 gehiago, 1.477
milioi euro guztira.
Baina %10eko murrizketa eginda ere, urte amaierarako BPGaren %2,66ko defizita aurreikusi
du. Espainiako Gobernuak ezarritako mugaren bikoitza. Salgadok
jada Generalitateari esan dio kopuru horrekin ez diola utziko zor
gehiago jaulkitzen.
Kataluniak, ordea, 3.000 milioi
euro zor dizkiola erantzun dio Espainiako Gobernuari: lehiakortasun funtsean dagokion zatia, azpiegituren inbertsioak eta Gizarte Segurantzaren ospitaleak eta
eraikinak eskualdatzea. Generalitateak nabarmendu du diru hori
guztia ordainduz gero defizita
%1,26koa izango dela aurten.
Telefonicak atzo sindikatuen aurrean aurkeztu zuen lana erregulatzeko espedientea «erabat gaitzetsi» du LABek, eta geldialdiak
eta kontzentrazioak antolatu ditu
datorren ekainaren 8rako. Lanaldi bakoitzeko, lau orduko geldialdiak egingo dituzte Hego Euskal
Herriko lau hiriburuetan. Sindikatuak ordezkaritzak dauzkan
enpresa batzordeetan mobilizazioak proposatuko ditu, «lan baldintza duinen defentsan», David
Rasines sindikatuko ordezkariaren hitzetan.
Telefono konpainiak joan den
astean aurkeztu zuen enplegua
erregulatzeko espedientearen
arabera, Espainiako, Herrialde
Katalanetako, Galiziako eta Euskal Herriko 8.500 langile kaleratu
nahi ditu bost urtean. Lau langiletik bat, alegia. Hala ere, LABen
kalkuluen arabera, Euskal Herrian bi langiletik bat kaleratuko
du, 1.825etik 900. Erregulazio espedienteak 52 urtetik gorako per-
tsonei eragingo diela uste dute
sindikatuko ordezkariek. Telefonicaren esanetan, espedientearen izaera «unibertsala eta borondatezkoa» izango da, «ez baztertzailea».
«Telefonicaren iragarpenak
iseka dirudi, eta gizarte guztiaren
aurkako probokazioa da», Rasinesen hitzetan. CCOO eta UGTren
jarrera ere salatu zuen, «enpresari men egiten diotelako». Espedientea sinatu ezean enpresa kanpora joango dela esatea «zentzu-
‘‘
Telefonicaren
iragarpenak iseka dirudi,
eta gizarte guztiaren
aurkako probokazioa da»
DAVID RASINES
LABeko kidea
gabea» da Rasinesentzat, «aurretik egindako erregulazio espedienteetan ere gauza berdina
esaten baitzuten», Rasinesek
adierazi zuenez. 2003 eta 2008 arteko espedientean Hego Euskal Herrian ia 2.000 langile kaleratu zituen Telefonicak, eta «enpresak
kanpora joaten jarraitu du».
Testuinguru horretan, 2010ean
Telefonicak inoiz izan dituen irabazirik handienak lortu zituen,
10.167 milioi euro denetara.
LABek salatu duenez, irabazi horietatik 450 milioi zuzendarien artean banatu dituzte, bonus gisa.
«Eta hori guztia 8.500 pertsona kaleratu behar dituzten bitartean»,
salatu zuen Rasinesek.
«Horregatik guztiagatik, guk
ez dugu erregulazio espedienterik nahi, gure lan hitzarmena defendatu nahi dugu», gehitu zuen
Mikel Petrirena LABeko ordezkariak. Ondorioz, euskal ordezkari
sindikalik ez da egongo Madrilen
egingo diren negoziazioetan.
Baldintzak alda daitezke
Telefonicak dosierraren berri
eman zuenean, Espainiako Gobernuak esan zion dosierra onartzeko bere gain hartu beharko
zuela dosierrak Gizarte Segurantzan eragingo zuen kostua, enpresak sekulako irabaziak izan baitzituen. Valeriano Gomez Espainiako Lan ministroak atzo zehaztu zuen Telefonicak onartu zuela
kostuak ordaintzea.
Hala ere, UGTren arabera, Telefonicak ohartarazi die kaleratuen
langabezia sariak ordaindu behar
baditu aldatu egingo dituela dosierraren baldintzak. Langileei
gutxiago ordainduko diela, alegia. Dosierrak, «gutxienez», aurrekoen antzekoa izan behar duela eskatuko du UGTk.
Irudia qBaiona
DLaburrak
Navalentzako ontzi berri
bat lortzeko lana, «ondo»
BILBO › Sestaoko (Bizkaia)
Naval ontziola Qatarko Halul
Offshore Services Companyrekin negoziatzen ari da, ontzi bat
egiteko kontratua hitzartzeko.
Navalgo enpresa batzordearen
arabera, zuzendaritzak esan die
negoziazioak «ondo» doazela.
Kontratua lortuta ere, Navalek
126 langile kaleratzeko asmoari
eutsiko dio, hasieran iragarri
baino 24 gutxiago.
ABBko langileen greba eta
mobilizazioak, gaur
BILBO › Trapagarango (Bizkaia)
Asean Brown Boveriko (ABB)
enpresako langileek greba,
manifestazioa eta protestak
egingo dituzte gaur, enpresak
147 langiletik 99 kaleratu nahi
dituela salatzeko. Goizean
manifestazioa egingo dute
enpresatik Sestaora; arratsaldean, berriz, elkarretaratzea
Gasteizko Buesa Arenaren
aurrean.
Negoziazio kolektiboari
buruzko bilera Madrilen
MADRIL › CEOEko, UGTko eta
CCOOko ordezkariek bilera
egingo dute gaur goizean
Madrilen, negoziazio kolektiboaren erreforma negoziatzeko.
Azken bilera izan daiteke, bi
aldeen jarrerak elkarrengandik
oso urrun baitaude. Akordiorik
lortzen ez badute, Espainiako
Gobernuak datorren astean
onartuko du erreforma, dekretu
baten bidez.
Langabezia tasa ia parean
mantendu da Europan
BRUSELA › Apirilean eurogune-
ko langabezia tasa %9,9koa
izan da eurogunean, eta
%9,4koa Europako Batasunean, martxoko kopuruen parean
ia (EBn hamarren bat handitu
da). Hiru hamarren gutxitu da
iaztik. Espainiak du langabe
gehien: %20,7. Herbehereek eta
Austriak gutxien: %4,2.
SOLDATA DUINAK ESKATU DITUZTE
400 lagun elkartu ziren atzo Baionako suprefetura aitzinean, funtzionarioentzako soldata duinak
eskatzeko. Sindikatuek protesta eginez erantzun
nahi izan zioten François Baroin Frantziako Aurrekontuen ministroari, hark soldatak ez dituztela
emendatuko jakinarazi berri duelako. Argi utzi
dute funtzionarioak eta orokorki langileak ez direla estatuaren aurrekontuaren zuloaren eta krisiaren «errudunak», baina bai «biktimak». Negoziazioak exijitu dituzte. GAIZKA IROZ
16 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian › Mundua
Protestak herrialde arabiarretan D
Sirian milatik goiti dira errepresioan
hildakoak. Libanok itxi egin du muga,
Bashar al Assaden zapalkuntzatik ihesi
doazen siriarren joana eragozteko. 5.000
inguru dira muga gurutzatu dutenak.
Ondoko
herrira
aterpe eske
Oriol Andres Bukaja
G Liskarrak
H
Talkalakh
Bukaja
Me
dit
err
an
eo
amabost pertsona
dira, baina, horietatik, bakar bat da gizon heldua. Gainerakoak, emakumeak eta haurrak,
10 urte bitartekoak. Eserita daude, apaindura gutxiko sala batean: alfonbrak daude lurrean, kuxinak alboz albo, eta horma hutsak, Bukajako (Libano) beste
hainbat etxetan bezala. Bost emakumeetako batek hartu du hitza,
haurren iskanbila artean: «Ezer
gabe ihes egin genuen; tiroka ari
ziren herri osoan, eta kalean hilotzak zeuden nonahi. Nik ihes egitea lortu nuen, baina nire senarrak eta hiru haurrek ez. Autobus
bat hartu, eta muga alderantz jo
genuen. Emakumeak eta haurrak bakarrik geunden, eta, hala
eta guztiz ere, armadak autobusa
tirokatu zuen. Neska gazte bat hil
egin zen. Baina pasatzea lortu genuen. Ihes egin nuenetik, ez dakit
ezertxo ere nire familiaz».
Badira bi aste hori gertatu zela.
Talkalakh hirikoa da Fatima; Libano iparraldeko mugatik hamar
kilometrora baino gutxiagora
dago, eta 70.0000 bizilagun ditu.
Hiria setiatu zuten Siriako armadak eta shabiha izeneko miliziak
—gobernuaren aldekoa da, eta
ezaguna izugarrikeriak egiteagatik—, eta hiri barrura sartu ziren
joan den igandean, apirilaren
15ean, Bashar al Assaden erregimenaren kontra hasitako protestak geldiarazteko asmoz. «Bi
egun lehenago, erreguaren osteko ostiralean, protestak izan ziren», adierazi du Fatimak. Berak
igandean bertan ihes egin zuen,
eta, behin Libanora iraganda,
ahaide batzuen etxean ostatu
hartu zuen Bukaja izeneko herri
txikian, Uadi Khaled eskualdean.
Muga batzuk mapan bakarrik
daude; hala eta guztiz ere, eraba-
a
Beirut
Libano
Siria
Damasko
Manifestari bat Libanoko hiriburu Beiruten, Siriako errepresioaren aurka proesta egiten. WAEL HAMZEH / EFE
kigarriak dira askoren bizian.
Esate baterako, Bukajakoa: Kabir ibaiaren gaineko harrizko
zubi txiki polit batek zedarritzen
du Siriaren eta Libanoren arteko
muga. Ez alferrik, Siriak okupatutako eskualdea izan da, de facto,
30 urtean, 2005era arte. Rafik Hariri lehen ministro izandakoaren
erailketa gertatu eta gero, Libanotik irten egin zen ofizialki Siria,
baina inguru horretako herrietako bizilagunek ez zioten utzi
muga iragateari beren egunoroko bizimoduan.
Bizilagunak zibilei tiroka
Joan den ostegunetik, ordea, benetako eragozpen gertatzen ari
zaie muga. Libanoko armadak,
Damaskok estuturik, itxi egin
zuen iraganbidea, iheslari siriarren joan-etorria eragoztearren.
Ordura arte, 5.000 siriar inguru
iragan ziren mugako alderdi horretatik herrialdera, zapalkuntzatik ihesi. Horietako asko Talkalakhekoak ziren.
«Geure auzoko alauiek tiro egiten ziguten. Sekula ez genuen harreman onik izan, beldurra genien, baina ez genuen berehala-
koan pentsatuko honetaraino iritsiko zirenik, zibilei tiro egiteko
gai izango zirenik». Hala esan du
Shaimak, alboan Fatima duela
—biek ere izen faltsu bat emateko
eskatu digute, zapalkuntzaren
beldur—. Talkalakhen, sunitak
dira bizilagunik gehienak, baina
bada alauien komunitate handi
bat ere. Islamaren adar bi horietakoak beste hainbat komunitatetakoekin batean bizi dira Sirian:
drusoekin, kristauekin eta beste
komunitate xiita batzuetakoekin. Talkalakhen bezala, Sirian
ere sunitak dira gehienak, baina
gobernua eta administrazioa
—ustelkeriak erabat jotakoa—
alauien kontrolpean daude, gutxiengoa izanagatik eragin handikoak baitira; Al Assad da haien
burua. Horregatik, suniten komunitatekoek egiten dituzte protestarik gehienak, bazterturik
sentitu izan baitira historiaren joanean. Nolanahi ere, zatiketa alderdikoi hori areagotu egin da
gaur egungo liskarrak direla eta,
herrialdean sekula izan gabeko
moduan.
«Nik banituen lagun alauiak»,
azaldu du Hassanek, Bukajako
etxeko murru grisetako batean
bermatuta. «Auzo onak ziren, baina orain erregimenari laguntzen
ari zaizkio; traidore halakoak!».
Hassan margolaria da, 35 urtekoa, eta protestetan ibilitakoa;
muga itxi baino egun bat lehenago alde egin zuen herritik. Hala,
‘‘
Alauiak auzo onak ziren,
baina orain erregimenari
laguntzen ari zaizkio;
traidore halakoak!»
HASSAN
35 urteko siriarra
«Lehen Saudi Arabian
geneukan erregimena
erorarazteko ustea;
orain, Obamarengan»
MOHAMED
23 urteko siriarra
bada, Fatimak ez bezala, joan den
astearen erdialdera pairatu behar izan zuen infanteriak herriari
eginiko erasoa. «Bonbardatu egin
gintuzten; gutako asko hil zituzten, eta gero etxeak harrapakatu
zizkiguten, eta autoak lapurtu.
Gorpuak zeuden kalean nonahi.
Asko hilobi komun batean lurperatu zituzten».
Alboan Mohamed du, 23 urteko
artzain bat, eta asaldaturik kontatu digu bizitakoa: «Frankotiratzaile batek 15 urteko mutil bat
hil zuen, haren etxe aurrean. Tiroa entzunik, aita ere irten zen
atarira, eta hari ere tiro egin zion.
Haren atzetik, amari. Hirurak hil
zituen», salatu du. Eta hau erantsi: «Lehen aldia zen armada Talkalakhera etortzen zena. IV. Dibisioa zen, Maher al Assad buru
zuena —presidentearen anaia—.
Dara hiria suntsitu eta gero [Siria
hegoaldean dago, eta apirilean zapalkuntza latza jasan zuen], gure
bila etorri ziren».
Gazte biek kontaturikoaren
arabera —ezin izan dugu haiek
kontaturikoa egiaztatu, Siriako
erregimenak herrialdean sartzea
galarazia baitie kazetariei—, bonbardaketen ostean etxez etxeko
jazarpenari ekin zioten. «Gobernuak eten egin zituen telefonia
mugikorraren lineak. Hala, telefono finkoak erabili beharra zeukan jendeak, eta, horiek hartuta
zeuzkatenez, bazekiten nor zego-
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 17
Mundua ‹ Harian
Protestak herrialde arabiarretan D
en zaurituta, nork ihes egin zuen
eta nork parte hartu zuen protestetan. Haien guztien eta haien familien bila jo zuten», adierazi
digu Mohamedek; haren esanetan, ehunka pertsona atxilotu zituzten. «Atxilotu egiten dituzte
bai gizon guztiak eta bai 12 urtetik gorako mutiko guztiak ere».
Egia esateko, herrialdeari buruzko informazioa blindatuta
daukatenez, ez dago egiaztatzerik zenbat heriotza eragin dituen
setioak —zenbait iturriren arabera, amaitua da—, eta ezin da jakin
herrialde osoan zenbat lagun hil
diren, zehatz-mehatz, protestak
duela bi hilabete hasi zirenez geroztik. Siriako Giza Eskubideetarako Erakunde Nazionalak dioenez, «1.118 martiri» hil direla dokumentatu dute. Zaurituak
kopuru horren laukoitza izan daitezkeela dio talde horrek.
Eta gazte horiei hizketan entzunik, nekez irudika daiteke gatazkaren amaia: «Ez dugu berriro
elkarrekin bizitzeko itxaropenik.
Itzultzen bagara, mendeku hartuko dugu», dio ziur Hassanek.
Eta hau erantsi du Mohamedek:
«Ez dugu negoziatuko erregimenarekin. Ez naiz gerra zibilaren
beldur, gobernuak berak inposatu baitigu gerra sunitei». Eta zein
da itxaropena? «Lehen, Saudi
Arabian geneukan uste osoa,
erregimena bertan behera erorarazteko; orain, Obamarengan».
Itxaropen hori nekez bete liteke, AEBetako presidenteak orain
arte egindako adierazpen neurritsuak ikusirik; haren administrazioak zigorrak baino ez dizkio ezarri Siriari. Itxaropen horrek nekez lagunduko luke bakea
lortzen, gizarte eraketari eta herrialdearen garrantzi geografikoari eta estrategikoari dagokionez
beste Iran bat izan bailiteke Siria.
Alde horretatik, Libanoko egunkari Al Balad-eko kazetari Salem
Turkmanik hau uste du: «Gaur
egungo egoeran, ez dugu atarramentu onik: protestak amaitzen
badira, erregimenak irabaziko
du, eta bere hartan iraungo; protestak amaitu ezean, gerra zibil
bihurtuko dira; Al Assadek alde
egiten badu, kaosa gailenduko da
Sirian».
Nolanahi ere, Bukajan beldur
dira denak, siriarrak nahiz libanoarrak. Eta ez, halabeharrez; bizilagunek salatu dute azken astean gau batean baino gehiagoan
herriaren kontra tiroka aritu direla hainbat tiratzaile mugaz bestaldetik. Siriarren erasoaldiren
baten beldur dira beti eskualdean. Herriko kale nagusi hautseztatuan, landa lurrez inguraturiko
etxe txikien sail bat dago ingurumari osoan, eta handik ezin hobeto ikus daitezke siriarren tropa
eta tankeen mugimenduak kilometro eskasera. Eta ez hori bakarrik. Eremu horretan bizi direnetako bat da Hussein mutil gaztea,
eta, hark dioenez, okerrena etortzeko dago oraindik: «Siriara doaz
eskolara gure seme-alabak, eta
gutako askok ere han lan egiten
dugu. Iheslariei aterpe eman diegula jakiten baldin badute, edo Al
Assadez gaizki esaka aritu garela,
gu eta gure seme-alabak akabatzeko gauza dira». Iheslariek ere
ez dakite noiz itzuli ahal izango diren, eta zer izugarrikeria jasanaraziko dieten. Oraingoz, Uadi
Khaledeko herritarren eskuzabaltasunari esker diraute bizirik;
horietako asko ahaideak eta adiskideak dituzte, eta haien etxeetan
hartu dute aterpe. Hala ere, ez da
eskualde oparo bat, eta, mugak
itxita dauzkala, egoerak okerrera
egin dezake gizartean.
Aterpe duen bizilekuko sala
apaindurarik gabekoan, ezkonduta dagoen galdetu diogu Shaimari: «Ez!», erantzun digu, irmo,
41 urteko emakumeak, hijab beltza duela buruan, eta txandal grisa soinean. «Bi anaia ditut, eta
biak ere kartzelan daude, politikaz hitz egiten zutelako. Bata,
duela urtebete pasa atxilotu zuten; bestea, duela bi hilabete. Ez
dut ezkondu nahi; nire bizian dagoeneko baditut bi gizon kartzelatuta».
Amnistia orokorra
Hain zuzen, Al Assadek amnistia
orokorra dekretatu duela iragarri
zuen atzo Siriako telebista publikoak. Neurri horrek preso politikoei eraginen die, atzoko egunera
arte «krimenak» egin dituztenei
barne. Telebista kateak emandako informazioaren arabera,
Anaia Musulmaneko kideek ere
jasoko dute barkamena. Hala ere,
amnistia ez da erabateko barkamena izanen, ezta gutxiago ere.
Zigorraren erdia barkatuko zaie
presoei, «betiere gizabanako baten salaketarik jaso ez badute».
Horregatik, neurri horrek propaganda itxura du, larrialdi egoera
bertan behera uztearenak eta gobernu aldaketarenak bezala,
praktikan indarkeriak jarraitu
duelako.
Horren adibiderik argiena Rastan eta Talbise hiriek jasandako
erasoa izan da. Herrialdearen erdialdean daude, Homs eta Hama
hirien artean. Bertako ekintzaileek nazioarteko hedabideei adierazitakoaren arabera, astelehenetik atzorako goizaldean armada
hiri horietara bertaratu, eta soldaduek manifestariei tiro egin
zieten. Rastanen bi lagun hil zituzten, eta Talbisen bat, iturri horren arabera. Oposizioko Sham
taldeak jakinarazi duenez, frankotiratzaileek 30 lagun baino
gehiago zauritu zituzten bi hirietan, horietako anitz larriki. Armadak azken hilabeteetan inguratu dituen hirietan egin bezala,
Rastanen eta Talbisen ere ur eta
argindar hornidurak, telefonoa
eta Internet eten dituzte.
Yemengo oposizioak
Golkoko herrialdeen
bitartekaritza baztertu du
NBEk salatu du aste
honetan Taiz hirian
Poliziak hildako
manifestariak
50tik goiti direla
Mikel Rodriguez
Yemengo oposizioko talde nagusiak biltzen dituen Bilgune
Komuna plataformak Persiako
Golkoko herrialdeen bitartekaritzari uko egin dio. GCC Golkoko
Lankidetzarako Kontseiluak apirilean hasi zuten oposizioaren eta
Ali Abdala Saleren erregimenaren arteko bitartekaritza, gatazkari amaiera negoziatua emateko. GCCk plan bat proposatu
zuen; bertan jasotakoaren arabera, alde biek plana sinatu, eta
hilabete baten buruan Salek
boterea utzi beharko zukeen, bi
hilabeteren buruan hauteskundeak egiteko. Hasieran, presidenteak erran zuen plana onartuko
zuela, baina iragan maiatzaren
22an ezezkoa eman zion. GCCk
orduan erabaki zuen bitartekaritza behin-behinean bertan behera uztea. Bilgune Komuneko
ordezkari Mohamed Salem
Basenduak salatu du GCCren
erabakiak aukera eman diola
Saleri «indarkeria eta odol isurketa gehiago egiteko».
Oposizioaren erabaki hori indarkeria giroa orain arteko puntu
gorenera ailegatu denean iritsi
da. Azken egunetan borroka eta
hildako ugari izan dira herrialdeko hainbat tokitan. Gertakari
bortitzenetakoen artean dago iragan igandetik Taiz hiriak jasandako errepresioa. NBE Nazio Batuen Erakundearen arabera,
igandetik astelehenerako goizaldeko istiluetan hildako manifestariak 50tik goiti dira. Giza Eskubideetarako goi mandatari Navi
Pillayk erran duenez, Askatasunaren plazan protestan ari zirenen aurkako erasoa armadak, Poliziak eta «gobernuaren aldeko
elementuek» egin zuten. Atzoko
protestetan gutxienez bertze hiru
lagun hil zituzten Taizen.
Su-etena «bukatu» da Sanan
Sana hiriburuko egoeragatik ere
kezka agertu du Pillayk. Oraindik estatuko indarrek manifestariak indarrez sakabanatzen dituztela salatu du goi mandatariak. Iragan astean borroka
gogorrak izan ziren Sanan erregi-
meneko indarren eta hashid tribuko miliziaren artean. Iragan ortzegunean su-etena sinatu zuten
bi aldeek, baina hasieran ez zuten
errespetatu. Joan den larunbatean distentsiorako hainbat neurri
hartu zituzten —milizianoak gobernuaren zenbait egoitzetatik
erretiratu ziren, adibidez—, baina egoerak berriz ere okerrera
egin du. Gobernuko bozeramaile
batek Al Jazeerari adierazi dioenez, su-eten akordioa «bukatu»
egin da. Sanako kazetari batek Al
Jazeerari adierazi dio borrokaldiak berriro hasi direla eta hiriburuan «aspaldian egondako gogorrenak» izan direla. «Jendea ospa
egiten ari da, hainbat etxe erre
dira, eta tribuko miliziak gobernuaren hainbat eraikin eta polizia etxe hartu ditu».
Hegoaldean, berriz, miliziano
islamistak dira Saleren buruhauste nagusia. Erregimenak
Al Kaedakotzat ditu horiek denak. Zinjibar hirian milizianoen
eta armadaren arteko borrokek
jarraitzen dute. Ekintzaileek sei
soldadu hil dituzte hirira zihoan
konboi militar bati bonba-autoz
eraso eginda. Herenegungo borroketan 21 soldadu hil zirela jakinarazi du armadak.
Libiako erregimenak «haustura
argiak» dituela uste du NATOk
Tripoliko gobernuak
adierazi du aliantza
militarrak oraingoz
718 zibil hil dituela
erasoetan
Erredakzioa
NATOren iritziz, Muammar Gaddafiren erregimenak ez du etorkizunik Libian, eta «haustura argiak» dituela uste du. Aliantza
militarreko bozeramaile Oana
Lungescuk adierazi duenez, horren «baieztapena» da Libiako 120
ofizial eta soldaduk desertatu izana. Mike Bracken komandanteak, berriz, Gaddafiren indarrak
herrialdearen zatirik gehienean
gibelera egiten ari direla adierazi
du. Desertatu duten hainbat ofizialek Erroman prentsaurrekoa
eman zuten herenegun, eta, azaldu zutenez, Libiako armadaren
indarren gaitasuna matxinada
hasi zenean baino %80 murritzagoa da.
Erregimenak salatu du, baina,
NATOk oraingoz 718 zibil hil dituela bonbardaketetan. Gobernuko bozeramaile Musa Ibrahimek
jakinarazi duenez, zauritutakoak
4.000tik goiti dira. Aliantzaren
erasoetan hildako soldaduen kopurua ez du eman.
Boterea uzteko asmorik ez
Hegoafrikako presidente Jacob
Zumak egindako bidaia, berriz,
atzo amaitu zen, Tripolin Gaddafirekin egindako bilkurarekin.
Agintea utzi nahi ez duen arren,
Gaddafik Zumari erran dio «suetenaren eta irtenbide politikoa
lortzeko libiarren arteko elkarrizketaren alde» dagoela. Gatazkari
irtenbide negoziatua bilatzeko bidaiatu du Zumak Libiara, baina
ez du konpromiso sendorik lortu
gabe itzuli da Hegoafrikara.
Libiatik Siziliara (Italia) 900
etorkin zeramatzan ontzi bat ailegatu zen atzo. Lurrera ailegatu
baino lehen atxiki zuten ontzia
Italiako kosta zaindariek, eta Pozzalloko porturaino eraman zuten.
Errefuxiatuetako 40 adingabeak
dira, eta bi emakume haurdun
daude.
18 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Harian › Mundua
Estrasburgok
Errusiari
jarritako zigorra
pozik hartu du
Jodorkovskik
Amnesty
Internationalek
kontzientzia presotzat
hartu zuen enpresari
errusiarra
Serbiako Justiziak Hagaren
esku laga du Ratko Mladic
ustezko gerra kriminala
Genozidioa, gerrako
krimenak eta gizadiaren
kontrako krimenak
leporatuko dizkio
Hagak jeneral ohiari
Erredakzioa
Jon Fernandez
Mikhail Jodorkovski kartzelan
dagoen petrolio magnate errusiarrak pozik hartu du Estrasburgoko Giza Eskubideen Europako
Auzitegiak emandako epaia.
Atxiloketan eta epaiketan haren
eskubideak urratzeagatik zigortu du auzitegiak Errusia, eta
24.543 euro eman beharko dizkio
Jodorkovskiri kalte-ordain gisa.
Epaia «aurrekari ona» dela dio
enpresariak. «Begi bistakoa da
Errusiako egoerak ezin duela horrela jarraitu». 2005eko atxiloketan tratu «gizagabea eta apalgarria» jaso zuen Jodorkovskik. Delitu ekonomikoengatik zortzi
urteko kartzela zigorra ezarri zioten. Amnesty Internationalek
kontzientzia presotzat hartu
zuen joan den astean.
Politkovskaia
kazetariaren
ustezko
hiltzailea
atxilotu dute
Ratko Mladic Bosniako serbiarren jeneral ohia Hagako Auzitegiaren esku dago dagoeneko. Serbiako Justiziak atzera bota du
defentsaren abokatuak estradizioaren kontra jarritako helegitea, eta Snezana Malovic Serbiako Justizia ministroak berehala
sinatu du estradizio agindua.
Atzo arratsaldean Hagako (Herbehereak) Scheveningen kartzelara bidean jarri zuten hegazkinez ustezko gerra kriminala.
Genozidio eta gerra krimen
karguei egin beharko die aurre
han.
Mladicen osasun egoeragatik
jarri zuen defentsak helegitea,
«buruko isuria izan zuen iaz, eta
hainbat gaixotasun kroniko
ditu». Hala ere, ezezko borobila
jaso eta abian jarri dute estradizioa. Dena dela, operazioa amaitu
arte ez duela informazio gehiago
emango aurreratu du Serbiako
Gobernuak, segurtasun arrazoiak medio.
Mladic hegazkinean Hagara
zioan bitartean, bere aldeko manifestazioa egin zuten 10.000 lagunek Bosnia eta Herzegovinako
Serbiako Errepublikako Banja
Luka hirian. «Santu bat zara guretzat» eta «Serbiako heroia»
oihukatu zuten, besteak beste,
manifestariek.
Iragan ostegunean harrapatu
zuen Serbiako Poliziak Mladic,
Lazarevo herrixkan, hamasei urtean justiziarengandik ihesi ibili
ostean. Hagako Jugoslavia ohirako Nazioarteko Auzitegiak
1992tik 1995era bitartean Bosniako gerran genozidioa eta hainbat
krimen egin izana leporatzen dio
Mladici, eta Serbiako Justiziak
Hagaren esku utziko zuela esan
zuen atxilotu zutenetik. 1995eko
uztailean Bosniako Srebrenican
adin guztietako 8.000 gizon musulman hil zituzten, eta hilketaren zuzeneko erantzukizuna
egozten dio Hagak.
Hurrengoaren bila
Behin Hagako kartzelan sartutakoan, osasun azterketa egingo
diote lehenik, eta epaileen aurreko lehen agerraldia prestatuko
dute gero. Bere kontrako karguak
irakurriko dizkiote —genozidioa,
gerra krimenak eta gizadiaren
kontrako krimenak—, eta erruduna ala errugabea den esateko
aukera izango du. Baliteke Mladicek auzitegia ez onartzea, baita
abokaturik ez onartzea ere, prozesua atzeratu nahian. Dena dela,
oraindik zehazteko dago zein egunetan hasiko den epaiketa.
Azken bi hilabeteak lehengusu
baten etxean egin ditu Mladicek,
Belgradeko Blic egunkariaren
arabera. Baliabide ekonomikoak
bukatu zitzaizkiolako ezkutatu
omen zen Lazarevoko lehengusuaren etxean. Hain justu, bere finantza bideak itxi zizkion Mladicen bila zebilen Serbiako Gobernuko taldeak.
Ustezko kriminal bat harrapatuta, beste baten bila dabil dagoeneko Serbia. Goran Hadzic Kroaziako serbiarren lider ohia du
orain jomuga, azkenengo ustezko
gerra kriminala. Agintariek ez
dute etsiko hura atxilotu arte,
Bruno Vekaric gerra kriminalak
harrapatzeko Serbiako fiskal laguntzaileak esan duenez. Hadzicek 52 urte ditu, eta 1991tik
1995era Kroaziako gatazkan eginiko ustezko krimenengatik salatu zuen Jugoslavia ohirako Nazioarteko Auzitegiak 2004an.
Harrezkero, ezkutuan bizi da
Hadzic. Hura harrapatzeko azken
operazioa iragan abenduan egin
zuen Serbiako Poliziak familiaren Belgradeko egoitzan, baina ez
zuten haren arrastorik aurkitu.
Irudia qTurkia
Rustam Majmudov
txetxeniarra 2009an
errugabetzat jotako
lau inputatuetako
biren anaia da
NATO «inbasio indar» izan
daiteke Afganistanen
KABUL › Zibilen bizilekuen kontrako bonbardaketekin jarraituz
gero Nato «inbasio indar» bihur
daitekeela ohartarazi du Hamid
Karzai Afganistango presidenteak. «Historiak argi erakusten
du nola erantzuten duten afganiarrek konkistatzaileen kontra», gaineratu du Karzaik. Iragan larunbatean hamabi ume
eta bi emakume hil zituen
NATOk. Iaz, 2.777 zibil hil ziren
Afganistanen indarkeriaren
ondorioz.
Berlusconi ez da joan
‘Ruby auziko’ epaiketara
ERROMA › Silvio Berlusconi Italiako lehen ministroa ez zen
joan Ruby auziaren harira atzo
Milanen egin zuten epaiketara.
Adingabeak prostituziora bultzatzea eta botere gehiegikeria
leporatzen diote. Italiaren eta
Errumaniaren arteko bilera
batean «lanpetuta» dagoela
eta epaiketa bera barik egin
dezaketela azaldu dio idatziz
auzitegiari, abokatuen bitartez.
Air Francen istripuko 77
gorpu berreskuratu dituzte
PARIS › Bi urte bete dira gaur
Rio de Janeirotik Parisera zihoan Air France hegazkina itsasora jausi eta 228 lagun hil zirenetik. 4.000 metrotara daude
hegazkinaren hondakinak hondoratuta, eta 77 gorpu atera
dituzte handik, Frantziako Poliziak azaldu duenez. Gainera,
istripuaren osteko egunetan
beste 50 gorpu aurkitu zituzten
itsas azalean.
Nepalgo lehen ministroak
ez du dimisiorik eman
KATMANDU › Jhalanath Khanal
Nepalgo lehen ministroak esan
du ez duela dimisiorik emango,
iragan larunbatean herrialdeko
alderdi nagusiekin hitzartutakoaren kontra. Mendeetako
monarkiaren ostean Nepalgo
Errepublika sortu zuten
2008an, eta Konstituzioa idatzi
beharreko batzordea sortzeko
arazoak dituzte orain.
Erredakzioa
Errusiako Instrukzio Batzordeakbaieztatu du Anna Politkovskaia kazetariaren ustezko hiltzailea atxilotu duela. Rustam Majmudov txetxeniarra da atxilotua,
eta froga faltagatik 2009an herri
epaimahaiak absolbitu zituen lau
lagunetatik biren anaia da.
Errusiako Justizia Auzitegiak
baliogabetu egin zuen 2009ko
epaia, eta epaiketa berri bat egitera deitu du. Harrezkero, Majmudoven bila ibili dira Errusiako segurtasun indarrak.
2006ko urriaren 7an hil zuten
Politkovskaia, Txetxenian egiten
zituzten tortura sistematikoen
gaineko artikulua prestatzen ari
zela. Novaia Gazeta-n atera zuten
artikulua, hil eta bost egunera.
DLaburrak
Katalunian, Espainiako
banderak kentzea hizpide
BARTZELONA › Kataluniako
ASKATASUNAREN FLOTILLA GOGOAN
Urtebete bete zen atzo Israelek Gazara zihoan
Askatasunaren Flotillari eraso egin eta bederatzi
lagun hil zituenetik. Horietatik zortzi turkiarrak ziren, eta 15.000 lagun inguruk gogoratu zuten urteurrena herenengun gauean Istanbulen, irudian
ikusten denez. Ekainaren hirugarren astean bigarren Askatasunaren Flotilla abiatuko da Gazara,
eta babesa eskatu diote NBEri. Flotillak «gorrotoa eta probokazioa piztu nahi ditu», Benny
Gantz Israelgo armadako buruaren ustez. T.B./ EFE
Parlamentuak eraikin publikoetan Espainiako banderak kentzea proposatzen duen lege
proposamena eztabaidatu eta
bozkatuko du gaur. Solidaritat
Catalana per la Independenciarena da proposamena. Eztabaida egitea onartu arren, CiUk ez
du argitu zer bozkatuko duen.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 19
‹ Publizitatea
20 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Erdiz erdi ›
Meteorologia D
Donostiako Kontxako hondartza, apirilaren lehenean, jendez beteta, 30 gradutik gorako tenperatura egin baitzuen. JAVIER ETXEZARRETA / EFE
Ez dugu Frantzian duten lehortearen antzekorik, baina beroak eta
lehorrak izan dira 2011ko lehen hilabeteak gurean ere.
Beroenetakoa eta
lehorrenetakoa
G 2011ko meteorologia datuak
Alderaketa historiako batez bestekoarekin egin da
Maiatza
Urtarrila-maiatza
Tenperatura
Tenperatura
(gradu zentigradu)
Hondarribia Igeldo (Donostia)
15,8
B
ero eta lehor doa 2011.
Oso lehor. Frantzian
alarma guztiak piztuta
dauzkate, eta atzo bertan Meteo Francek ohartarazi
zuen XX. mendearen hasieratik
inoizko udaberririk beroena dutela herrialde horretan. Euskal
Herrian egoera ez da horrenbestekoa, baina lehorrean eta beroan, bietan nabarmendu da 2011.
Esaterako, azken mende erdiko
urte hasiera lehorrena izan da
Miarritzen, Meteo Francek jakinarazi duenez, eta ohi baino hiru
gradu beroagoa. Urtarriletik
maiatzera 643 litro jaso ohi dira
metro koadroko Miarritzeko meteorologia zentroan. Aurten, 266
baino ez dituzte jaso atzo eguerdira arte. Kontuan edukita hilabete
euritsuenak igarotzen ari direla,
udari kezkaz begiratzen ari zaizkio jadanik, bereziki lehortea
gehiago nabarmendu den Fran-
tziako hainbat eskualdetan. «Ez
dugu ukanen orain arteko eskasia berreskuratzeko modurik,
uda euritsua bada ere», adierazi
du Pierre Prouchet Meteo Franceko Miarritzeko estazioko meteorologoak.
Uraren Agentziako Aturri-Garona bulegokoak kezkatuago
mintzo dira: «Udaberrian ez du
aski euririk egin, eta, udako hilabeteei begira, 1976ko idortearen
eitea du aurtengoak. Baina egoera larriagoa izan daiteke oraindik
ere. Izan ere, 2003an bezala, lurraren azalean ez dago hezetasunik,
eta uda ordukoa bezain bero baletor, egoera larria litzateke».
Izan ere, beroak lurrazaleko hezetasuna xurgatzen du, eta, behin
lehortuta, euria egiten badu ere,
lurrak ez du xurgatzeko ahalmenik. Hala, ura zuzenean erreka
eta ibaietara joaten da. Aturri-Garonako ur agentziak ohartarazi
du ia bi hilabeteko aurrerapena
daramagula euri faltaren eragi-
nez. Alegia, abuztuaren hasieran
bezalaxe gaudela dagoeneko.
Frantzian alarma piztuta daukate. Gobernuak krisi batzordeak
eratu ditu departamenduetan, eta
ur kontsumorako murrizketa batzuk agindu dituzte jadanik hainbat lekutan. Egoera Frantziako
iparraldean eta mendebaldean oso
larria da. Ipar Euskal Herriko laborarien artean kezka zabaldu da jadanik. Izan ere, lehen murrizketak
laborantzan ezarriko dituzte. Ondoren, herriko etxeetako ureztatze
zerbitzuetan. Gero autoak garbitzea eta igerilekuak betetzea izango litzateke ondorengo neurria,
egoerak hala eskatuko balu.
Frantziako Nekazaritza ministro Bruno Le Mairek atzo adierazi
zuen lehortea «lurralde osoan»
nabari dela, eta 1976koarekin konparatzeko modukoa dela. 1976koa
Frantziako azken ehun urteetako
lehorterik larrienetakoa izan zen.
Nekazaritzako ezbeharretarako
funtsa martxan jarriko dutela ja-
Bilbo
Gasteiz
Igeldo (Donostia)
17,9
17,7
15,8
15,2
15
13,9
Itsasoaren
tenperatura
Donostian
I.Petxarroman / A.Renteria
(gradu zentigradu)
12
12,8
17,3
1990ekoarekin
batera, inoizko
beroena
Prezipitazioak
(litroak metro koadroko)
Prezipitazioak
(litroak metro koadroko)
Miarritze
Hondarribia
266
352
%40
Miarritze Hondarribia Igeldo
125
128,6
Bilbo
1928tik
beroenetan
hirugarrena
%45
Gasteiz
127
87
72,5
Igeldo
Bilbo
460
293
%22
%38
Gasteiz
36
60
77,1
31,1
51,8
266
%19
ITURRIA: METEO FRANCE, AEMET
kinarazi zuen Nekazaritza ministroak, laborarien artean izango
diren galerei aurre egiteko.
Margarita Martin Aemeteko ordezkariak adierazi du ez degoela
lehorterik. «Orain arte ez dugu
normalean baino %50 euri gutxiago jaso inon. Baina, jakina, Gipuzkoako ekialdean, esaterako, euri
eskasia aipagarria da». Egoera,
ordea, ez da Frantziakoarekin
konparatzeko modukoa, nahiz
eta historiako urte hasiera leho-
rrenetako bat den aurtengoa. Azken bi egunetan jasotako euriak
egoera leundu du, eta azken bi
egunei esker maiatza ez da ezagutzen den lehorrena bihurtu . «Behar handia dugu, hala ere. Ikusiko
dugu uda nola datorren. Bost hilabete lehor izan diren historiako
beste hainbat urtetan euri asko
egin zuen udan».
Hurrengo hilabeteotan zer eguraldi egingo duen ez dira ausartzen esatera meteorologoak. Mar-
2011ko ekainaren 1a, asteazkena berria 21
‹ Erdiz erdi
Meteorologia D
zuten eta uholdea eragin. Larrialdi horretan, 1 eta 2 erreaktoreak
geratu behar izan zituzten. Baina
ezustekoei aurre egiteko babes
tresneria erabileratik kanpo utzi
zuen urak; besteak beste, zentralaren hozte sistema bermatzen
duen ihinztatze gailua. Ordu
batzuk geroago lehen erreaktoreko hozte sistemaren ponpagailuen erdiak hondatu egin ziren.
Frantziako
58 erreaktoreetatik
44k udan geratzeko
arriskua dute
Nuklearren behatokiak
dio ez dela egongo
nuklearren hozte
sistema bermatzerik
Euskal Herritik gertuen
dauden bi zentral
nuklearretan arazoak
izan dira iraganean ere
garita Martinek gauza bat du argi,
ordea: ekaitz ugari izango dira.
Izan ere, itsasoko ura oso bero dago jadanik. Donostian 17,3 gradutan dago ura, eta neurtzen hasi zirenetik bakarrik 1990ean iritsi
zen hain gora.
Aurten gertatu denak azalpen
meteorologikoa du, Martinek dioenez. «Europan eta Ipar Atlantikoan presioguneak nola kokatu
diren aztertuta, ohartzen gara antizikloia Europan kokatu dela
gehienetan, eta depresioa Cadizko golkoan. Normalena izango
zen antizikloia Azoreetan eta britainiar uharteetan izatea eta depresioa Islandian».
Horregatik, hegoaldetik iritsi
izan dira euriteak, eta halakoetan
hemen euri gutxi egiten duela gogoratu du Pello Zabala frantziskotarrak. «Joera berarekin joan dira
negua eta udaberria: bi egun euri
eta bost egun lehor… Beldur naiz
uda bukaerarekin, lehortea etor
daitekeela eta. Planta txarra hartzen diot».
Oro har ur hornikuntzan arazorik ez den bitartean herritar
gehienak ez dira ohartzen lehorteaz, eta, horri dagokionez, esaterako, egoera nahiko ona da Euskal Herri osoan. Bernard Gourgan Pirinio Atlantikoetako Ingurumen saileko arduradunak jakinarazi du %95 inguruan beteta
daudela Ipar Euskal Herria eta
Biarno hornitzen dituzten urtegiak. «Alta, dagoeneko urtu dira
Biarnoko eta Zuberoako gailurretako elurrak. Beraz, ibai eta errekek ez dute nondik hornitu aurrerantzean, urtegietatik ez bada».
Frantziako Nuklearren Behatokiak egindako
txostenaren arabera, ur eskasiak eta beroak
herrialdeko zentral nuklear gehienak gelditzera
behar dezakete EDF Electricite de France, hozte
sistema bermatzeko ur nahikorik ez badago.
Uda
arriskutsua
nuklearrentzat
I.Petxarroman
F
rantzian eta Ipar Euskal
Herrian den eta hurrengo hilabeteotan areago
daitekeen lehorteak egoera larria eragin dezake zentral
nuklearretan datozen hilabeteotan, Frantziako Nuklearren
Behatokiak egindako txostenaren arabera.
Hain zuzen ere, ibaien ondoko
zentral nuklearretan gerta daiteke egoerarik larriena, eta haien
erreaktoreak eteteko arriskua
dago, baldin eta zentralen hozte
sistema bermatzeko ur nahikorik
ez badago ibaietan. Egoera horretan egon daitezke 58 erreaktoretik 44 Frantzian, behatokiaren
arabera. Zentralak geratuz gero,
argindar sistemaren hornidura
ezingo litzateke bermatu. Aurten, gainera, Alemaniatik ezingo
dute energia inportatu, herrialde
hartan zazpi zentral geratu dituztelako, txostena egin duen erakundearen arabera.
Nuklearren behatokiak joan
den hilaren 12an sinatutako txostenaren arabera, 2003an, 2005ean
eta 2006an gertatutako egoera
errepika daiteke udan. Baina aurten, gainera, lehortearen larria
urte haietan baino oraindik handiagoa izan daitekeela uste dute
eguraldi adituek. Behatokiaren
iritziz, istripu nuklear larria ere
jazo liteke: «Geldituta ere, erreaktorea hoztu egin behar da, eta
nukleoaren fusioa jazo daiteke,
ibaiaren emana gutxieneko hoz-
tea bermatzeko bezainbestekoa
ez bada», azaldu du Stephane
Lhomme behatokiko lehendakariak. Frantziako Gobernuak
ukatu egin du arriskua dagoela.
Izan ere, ibaietako emariarekin
kasu gehienetan berma daiteke
nuklearrek behar duten hoztea,
eta, salbuespenezko egoera bat
gertatuko balitz, Frantziak urez
horni litzake zentralak beste iturri batzuetatik ura ekarrita.
Behatokiak gogoratu du
2003ko udan Electricite de Francek (EDF), nuklearrak kudeatzen
dituen enpresak, Fessenheimeko
zentrala eten behar izan zuela
erreaktoreetan tenperatura
gehiegizkoa zuelako. Behatokiaren iritziz, soilik itsasoaren ondoan —edo itsaslabarretan— kokatutako zentral nuklearrak daude
arrisku horretatik kanpo.
Esaterako, Euskal Herritik gertuen dauden Frantziako zentral
nuklearrak bi dira: Blayaisko
zentralaren bi erreaktore (Gironda) eta Golfechekoa (Garona). Bi
zentral horiek Euskal Herriko
mugatik 200 kilometro ingurura
daude, eta iraganean arazo bat
baino gehiago izan dituzte. Esaterako, 1999ko abenduko ekaitza
Blayaisko zentralean hondamendi bat eragiteko zorian egon zela
oroitarazi du behatokiak.
Abenduaren 27ko gauean
ekaitz handia sortu zen Atlantikoan: 180 kilometro orduko haizeteak eta olatu erraldoiek astindu
zuten Blayaisko zentral nuklearra. Eraikuntza babesteko dikea
gainetik gainditu zuten olatuek,
milaka ur litrok zentrala hartu
Sistema horrek huts egitearen
ondorioz gertatu ohi da nukleoaren urtzea; alegia, hondamendi
nuklear handienak eragin ohi
dituen istripua. Egoera larri
horretan, alerta plana martxan
jarri zuen zentralak, eta ongi funtzionatu zuen.
Golfecheko zentralean arazo
handiak izan zituzten 2003ko
udan. Nuklearren behatokiak
salatu du Garona ibaiaren tenperatura 29 gradutik gorakoa izan
zela behin baino gehiagotan uda
hartan, eta hori legez kanpokoa
da. Alabaina, zentralaren ekoizpena ez zuten geratu ere egin egoera horren ondorioz. Blayaisko
zentralaren inguruan jarritako
termografoek ere 30 gradutik
gorako tenperaturak neurtu
zituzten 2003ko abuztuan.
Nuklearren behatokiak gogoratu du hoztea ezin bermatuta
zentral batzuk geratu beharko
balituzte beste zentraletan eragingo litzatekeen ekoizpenaren
bizkortze eta handitzeak ere arazoak eta istripu arriskuak ekar ditzaketela.
Zentral nuklearrek ur kopuru
itzelak behar izaten dituzte beren
hozte sistema bermatzeko. Esaterako, Garoñako zentralak (Burgos, Espainia) segundoko 25.000
litro xurgatzen ditu Ebro ibaitik.
Hala, Espainiako Ingurumen Ministerioak berak aitortu du lehorte kasuan arrisku handia duela
Garoñako zentralak. 2009ko uztailean egindako ohar batean jaso
zuen Garoñaren arrisku horren
berri Espainiako Gobernuak, eta
berriki ezagutarazi du Greenpeace erakunde ekologistak. 2006ko
uztailean zentrala geratu egin zuten ur hornidura ezin bermaturik. Jakina denez, Garoñako tutu
sistema Fukushimakoak zeukan
bera da.
22 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Kirola›
Saskibaloia D ACB ligako finalerdiak
tu zuten aldiro. 10 denera. Blumsek lau sartu zituen, eta Vasileiadis eta Mumbruk bina. Bereziki
garrantzitsuak izan ziren letoniarrak bigarren laurdenean errenkadan saskiratutako bi, eta Vasileiadisek partida erabat hausteko
azken laurdenean sartu zuen beste bat.
Hasi eta bukatu, nagusi izan
zen Bilbo Basket. Tentsio handia
sumatzen zen, eta bi taldeek baloi
asko eman zituzten lehen minutuetan. 11-7koarekin jo zuen lehen kolpea etxeko taldeak, Mumbruren hiruko bat eta AJ Aaron
Jacksonen kontraeraso bati es-
Real Madrilek baino
15 errebote gehiago
hartu zituen Bilbo
Basketek; 14 erasoan
ker. Hazita, estatubatuarrak 130eko partzial zoragarria biribildu
zuen hiruko batekin. 19-7 aurreratu zen Bilbo Basket, eta lehen hamar minutukoa 22-13 bukatu zen,
Josh Fischerrek hiru puntuko jokaldia gauzatuta.
Vasileiadis Bilbo Basketekoa, baloiarekin, Mirotic Real Madrilekoa gainditu nahian, atzoko partidan. LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS
Erauntsi beltza Miribillan
Bilbo Basketek pauso bakarrera du final
handia, Real Madrilen aurka garaipen argia
lortuta; errebotea eta trantsizioa, giltzarri
Blums eta Vasileiadis bikain aritu dira
kanpotik, eta Hervelle eta Banic saskipean
A.Urbistondo
Pauso bat. Pauso bakarra geratzen zaio Bilbo Basketi bere historia laburreko lorpen handienarekin gozatzen hasteko. Finala ate
joka dago bizkaitarrentzat, eta
bihar ahaleginduko dira txartela
lortzen. Faboritoak direla jakitun, Miribillako zaleen bultzada
erabakigarria delako, baina batez
ere, jokalariek fede handia dutelako. Albert Einsteinek esan zuen
borondatea baino energia, indar
handiagorik ez dagoela, eta Katsikarisen mutilek garbi utzi zuten
atzo, inork ez duela beraiek baino
desio, nahi indartsuagoa. Finala
jokatu nahi dute, eta behar adina
sufritzeko prest daude hori lortzeko.
Bilbo Basket Real Madrilen gainetik pasa zen hirugarren partidan, eta umiltasun lezio bat eman
poltsikoak euroz beteta dituzten
jokalariei. Dirua baino inportanteagoa delako nahia, desioa, fedea. Fedeak mendiak eta aurrean
jartzen diren oztopo guztiak mugitzen dituelako. Jarreran nagusi
izan zen etxeko taldea, eta partida
biribila egin gabe ere, argi geratu
zen hasieratik Real Madrilek lana
beltz egin beharko zuela Miribillatik 1-2koarekin irteteko.
Erauntsia izan zen beltza. Bilbo
Basketena. Ideiak garbi eduki zituelako beti. Defentsa itogarria,
Bizkaia Bilbo Basket 68
Real Madril
51
Bizkaia Bilbo Basket. Jackson (8),
Blums (12), Mumbru (8), Banic (13)
eta Mavroeidis (5) —hasierako bostekoa—; Fisher (3), Warren (2), Vasileiadis (8), Hervelle (9) eta Vazquez (-).
Real Madril. Prigioni (-), Llull (7),
Suarez (5), Reyes (3) eta Tomic (6)
—hasierako bostekoa—; Sergio Rodriguez (18), Tucker (2), Mirotic (4),
Fisher (3) eta Begic (3).
Markagailua. 22-13 eta 33-21 (atsedenaldian); 48-40 eta 68-51.
Epaileak. Amoros, Perez Perez eta
Jimenez. Sergio Rodriguez Real Madrilekoa kaleratu zuten.
Bestelakoak. 8.510 ikusle Bilbo
Arena pabiloian.
baloia berreskuratu eta korrika
egin. Trantsizioan oso talde ona
delako, onenetakoa. Aaron Jacksonek baloia oso ondo erabiltzen
duelako, inor baino azkarragoa
delako, eta kontraerasoa bukatzeko gaitasun berezia duelako. Berak bukatuta, edo asistentzia bat
emanda. 51 puntutan utzi zuen
Bilbo Basketek Real Madril, eta
horrek argi uzten du Katsikarisen mutilek egindako defentsa
aparta izan zela.
Jaurtiketa orotan izan zuten
beso bat gertu Madrilgoek, baina
beste lau jokalariak errebotea berreskuratzeaz arduratu ziren sutsu. Zenbakiak argigarriak dira
oso. 44 errebote bereganatu zituen Bilbo Basketek, Real Madrilek baino 15 gehiago. Bizkaitarrek, gainera, 14 alderatzen bereganatu zituzten erasoan, jabetza
berri asko, jaurtiketan izan zuten
portzentaje kaskarra estaltzeko:
%37,87. Nabarmentzeko modukoa da Banic eta Hervellek erasoko errebotean egindako lan bikaina: zortzi errebote bien artean. 19
hartu zituzten denera bien artean.
Saskipean Hervelle eta Banic
kapitaina, eta kanpoko lerroan
Blums eta Vasileiadis. Letoniatik
eta Greziatik entzun ziren atzo
Miribillako harmailetatik botatako irrintziak, hiruko bat saskira-
Bigarrena laurden bikaina
Bederatzi puntuko aldeak hauspoa eman zion Bilbo Basketi, eta
lan bikaina egin zuen bigarren
laurdenean. Ia bost minutu eduki
zuen Real Madril saskiratu gabe,
eta Blumsek hiru hiruko saskiratu zituen 32-17koa jartzeko. 15
puntuko aldea! 33-21 iritsi ziren
aurretik atsedenaldira, eta Real
Madril lekua galtzen hasi zen, gainera zetorkion zaparradari eusteko gogorik gabe. D’Or Fischerrek
kirolaren aurkako falta bat egin
zion Hervelleri, eta Blumsek hirugarren hirukoa sartu zuen 4226koa jartzeko.
Ezinean ari zen Real Madril. Hiruna faltarekin Felipe Reyes eta
Sergio Llull, Sergio Rodriguezi
eman zion gidaritza Lele Molinek, eta erantzun egin zuen Kanariar Uharteetako mutilak. Bi
hiruko eta kontraeraso bat gauzatu zituen zortzi puntu sartzeko jarraian, eta Real Madril 45-40 hurbildu zen 29. minutuan. Banicek,
dena den, hiru puntukjo jokaldia
gauzatu zuen azken jokaldian,
eta lasaitasuna eman bere taldeari: 48-40.
Erabakigarria izango zen laugarren laurdena nola hasi, eta zoragarri ekin zion Katsikarisen
taldeak. Aitaren batean partida
erabakita uzteraino. Banicen bi,
eta Jacksonen eta Vasileiadisen
hiruko bana, 16 puntuko zuloa
irekitzeko: 56-40. Hor bukatu zen
partida, orduan ziurtatu zuen bigarren garaipena Bilboko taldeak, eta arnasa hartu. Etxeko lanak ondo egin dituenaren lasaitasunarekin. Pauso bakarra falta
da, baina zailena izan liteke.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
24››
Javad Nekunamek eta Masud Shojaeik
kontratua berritu dute Osasunarekin
26››
berria 23
Bilboko Bizkaia pilotalekuan jokatuko da
Buruz Buruko Txapelketako finala
Saskibaloia D ACB ligako finalerdiak
Baskoniaren
izaera
zena erdi minutu ematen ditu
kantxan, batez beste.
Bakarren batek esango du: normala zenbaki onik ez egitea, hain
minutu gutxi jokatuta. Loganek,
ordea, aukera anitz izan ditu bere
zenbakiak txukuntzeko, eta ez du
baliatu aukera, salbuespenak salbuespen. Erasoan jokalari arriskutsua da bolada ona hartzen bal-
Hogeita sei urtean, inork ez dio buelta eman
2-0koari , baina Baskoniak laugarren lehia
behartu eta berdinketa lortu nahi du
Batistak erreboterik
hartu gabe bukatu
ditu finalerdietako
lehen bi partidak
Gasteiztarrek partida bakarra galdu dute
ligan etxean, eta datu horri heltzen diote
A.Urbistondo
Zaila dago kontua, ezinezkoa ez
esateagatik, baina finaleko aukera saldu behar da. Aukera, egon,
badagoelako. Txiki-txikia, baina
badago. Bartzelona 0-2 da aurretik, eta nahikoa du beste partida
bat irabaztea final handian sartzeko. Hiru aukera ditu, baina hiruretan lehena baliatzen saiatuko da, Baskoniari arnasa ematea
zein arriskutsua den jakitun. Pascualen taldeak bihar bertan nahi
du Bartzelonara bueltatu, Gasteizen beste bi egun geratu gabe, eta
garesti salduko du bere porrota.
Baskoniak beste plangintza bat
dauka buruan. Urrun geratzen
zaio balizko laugarren partida
—etzi jokatuko litzateke—, eta
are urrunago bosgarrena —Bartzelonan igandean—. Badaki
gaur irabazten ez badu oporretan
dagoela, eta 1-2koa lortzea bakarrik dauka buruan. Gero gerokoak. Pauso bat eman behar du bizirik segitzeko, eta ematen duenean pentsatuko du bigarrena nola
eman. Historia bera kontra du
Baskoniak: 26 urtean inork ez dio
buelta eman 0-2ko emaitzari kanporaketetan. Gai izanen al da Baskonia historia aldatzeko?
Epikara jo beharko du, arrakasta lortzekotan, joko aldetik argudio gutxi baititu lehen bi partidetan erabat nagusi izan den aurkariari aurre egiteko. Bartzelona
garaiezin aritu da bi partiden bigarren zatietan, eta Baskonia
bere ezinean ito. Bi garaipenak argiak izan dira, baina arabarrek lehen zatietan erakutsitako kemen
horri eusten saiatu beharko lukete, tarte horretan ondo eutsi baitzioten kataluniarren suari. Zer
da, baina, epikara jotzea? Baliabidez, jokoz, indarrez aberatsagoa
denari aurre egiteko borondatea.
Arrain txikiak handia jatea posible dela sinestea. Ondo jokatuz
nahiz gaizki jokatuz. Legez, edo
legez kanpo. Inoiz ez belaunikatzea, eta bide bazterrean uzten bazaituzte ere, duintasunez izatea.
Baskoniaren epika Baskonia-
ren izaera da. Joan den denboraldiko finalean Bartzelona ahaltsua 0-3 gainditu zuen izaera, Lauko Lau Final jokatu dituen taldearen izaera. Herri xume batekoa
naiz, eta harro nago pankarta zintzilikatzen dute harmailetan, eta
jokalariek hiri handien aurka borrokatzen diren herritar xumeen
mozorroa jartzea esan nahi du
Baskoniaren izaerak.
Zerikusi garrantzitsua du izaera horretan Buesa Arenako zaleak. Erabakigarria. Talde guztientzat da zaila Gasteizen irabaztea,
eta are zailagoa partida garrantzitsuetan. Bartzelona Arabako hiriburura bisitan etortzen diren
talderik gorrotatuenetakoa da,
Real Madrilekin batera, eta epelak entzungo dituzte Pascualen
jokalariek. Batez ere Juan Carlos
Navarrok: Gasteizen ez diote barkatzen antzerkia egiteko duen joera.
Erreboteen garrantzia
Dena edo ia dena egin beharko du
ondo Baskoniak, baina tentu handiz zaindu beharko ditu alor batzuk. Erreboteak, adibidez. 38-21
nagusitu zen lehen norgehiagokan Bartzelona, eta bigarrenean
ere bai: 31-23. Borroka hori irabazten duenak edukiko du gertuen
garaipena. Errebote gehiago irabazten badira bakarrik izango du
San Emeteriok iazko saskiratze
zoragarria errepikatzeko aukera.
BASKONIA-BARTZELONA
pTxapelketa. ACB ligako finalerdietako hirugarren partida.
0-2 doa aurretik Bartzelona
pCaja Laboral Baskonia. Milt
Palacio, Huertas, Logan, Oleson, Pau Ribas, San Emeterio,
Teletovic, Dragicevic, Esteban
Batista eta Barac.
pBartzelona. Ricky Rubio,
Sada, Lakovic, Navarro, Roger
Grimau, Ingles, Anderson, Erazem Lorbek, Morris, N’Dong,
Fran Vazquez eta Perovic.
pLekua. Buesa Arena (9.693
ikusle).
pOrdua. 20:30 (ETB 1).
din badu, baina defentsan jarrera
epela du, eta hori barkaezina da
Ivanovicentzat. Orain dela bi hilabete, Logan beste talde bati salduko ziotela zabaldu zen Gasteizen;
Italiako talderen bati, hain zuzen
ere. Zurrumurrua horretan geratu zen.
Esteban Batista, Victor Sada Bartzelonakoarekin lehian. J. CARLOS HIDALGO / EFE
Baskonia ikaragarri ordaintzen ari da aulkiko
jokalarien laguntza eskasa. Batista eta Loganen
kasuak dira deigarrienak. Trakets ari dira biak.
Izarrak ziren;
inor ez dira
A.U.
T
alde lanak ematen eta
kentzen du arrakasta.
Ez da nahikoa bizpahiru jokalari on edukitzea. Gauza jakina da hori. Baita
horiei aulkiko jokalari onek lagundu behar dietela ere; alegia,
bigarren unitatea ona edukitzea
derrigorrezkoa dela. Baskoniak
ez dauka, eta hor hasten dira komeriak. Bartzelonak bai baitauka, eta oso ona. Izen pare bat,
haien garrantzia ulertzeko: Victor Sada eta Jaka Lakovic.
Sadak aulkian hasi zuen denboraldia, eta hasierako bostekoan kantxaratzen du orain Xavi
Pascual entrenatzaileak, defentsa lanean jokalari aparta delako,
eta Ricky Rubio joko krisi sakon
batean dabilelako. Lakovicek ez
zuen minutu bakar batez jokatu
Baskoniaren aurkako lehen norgehiagokan. Bigarrenean, 21 minutuz jokatu zuen, eta 11 puntu
saskiratu; 11 puntu erabakigarri,
balantza makurtu baitzuen bere
taldearen alde. Hainbesterako,
aulkian utzi zuen Juan Carlos Navarro izarra.
Baskoniak jokalari onak ditu
aulkian, edo onak zirenak, taldeak fitxatu zituenean. Pau Ribas,
David Logan, Esteban Batista...:
izen handiko jokalariak dira, baina izenetik izanera koska handia
dago. Pau Ribas nahiko txukun
ari da, baina David Logan eta Esteban Batista, oso baldar. Loganen gainbehera agerikoa izan da
azken bi hilabeteetan; Ivanovicek
hasierako bostekoan kantxaratzen zuen Chicagoko eskolta
Kopa jokatu arte, baina gero Olesonek kendu zion postua, eta,
gaur egun, Loganek kantxan do-
Batista: onura ez baizik zama
Okerragoa da Esteban Batistaren
jarduna, pibota delako, eta taldeak saskipean zeukan gabezia estaltzeko zeregin garrantzitsua betetzeko fitxatu zutelako. Sekulako ilusioa piztu zuen Uruguaiko
morroskoaren etorrerak Gasteizen, urtarrilean ACB ligako jokalaririk onenaren sailkapeneko
burua zelako. Barac eta Pape Sowek osatutako bikoa osatzera zetorren Batista, indarra, kemena
eta kalitatea herren geratu zen
saskiperako.
Hasierako egokitze prozesua
pasatu zen; aste batzuk, talde
apal batetik talde handi batera
ohitzeko. Aldaketa ez baitzen nolanahikoa izan: Fuenlabradatik
Gasteizera. Lantzean behin partida txukunak egiten hasi zen Batista, eta Buesa Arenako zaleek
uruguayo oihukatzen zioten. Baina itxura hutsa zen. Batistak ez
du eman harengandik espero zen
neurririk, eta gaur egun Baskoniako zuzendaritzaeztabaidatzen
ari da hurrengo sasoian harekin
jarraitu edo ez.
Batistak 18 puntu eta bederatzi
errebote lortzen zituen Fuenlabradan, batez beste. Baskonian,
sei puntu eta lau errebote, 16 minututan. Gainbehera esanguratsua da. Kanporaketetako zenbakiei erreparatuz gero, are txarragoak dira Batistaren zenbakiak.
Azken laurdenetako bi partidatan
hiru puntu, hiru errebote eta hiru
puntuko balorazioa izan zuen batez beste. Bartzelonaren aurka
ere, antzera. Atentzioa ematen du
finalerdietako bi partidetan ez
duela errebote bakar bat bereganatu, 20 minutuz jokatu arren.
Gaur lan ona egingo dute agian
Loganek eta Batistak, baina balantze orokorra txarra izango da.
Izarrak zirela etorri baitziren, eta
inor ez direla bukatu sasoia.
24 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Kirola ›
Nekunamek
eta Masudek
2013 arte segituko
dute Osasunan
Patxi Izko eta Javad Nekunam, atzo, kontratua sinatzen; ospitalean dago Masud Shojaei. J. MANTEROLA / ARGAZKI PRESS
Bi irandarrek 2,5 milioi
euroko etete klausula
edukiko dute, eta
Nekunamek urtez urte
berritu ahal izango du
Erredakzioa Iruñea
Javad Nekunamek eta Masud
Shojaeik Osasunan jarraituko dute 2013ko ekainaren 30era arte. Bi
irandarrei datorren ekainaren
30ean amaitzen zitzaien kontratua, baina klubak eta Reza Fazellik, jokalarien ordezkariak, atzo
hitzartu zuten bi irandarren kontratua luzatzea. Fazelli herenegun iritsi zen Iruñera, Angel Martin Gonzalez kirol zuzendariarekin elkartzeko. Jose Luis Mendilibar entrenatzaileak argi azalduta
zeukan biek atzerritar postua bete arren oso jokalari garrantzitsuak zirela taldearentzat. 2,5 milioi euroko etete klausula izango
dute biek, eta, Nekunamen kasuan, 2013tik aurrera ere urtez urte kontratua berritzeko aukera
izango du, kirol mailaren arabera.
Nekunamek 30 urte dauzka,
bost denboraldi bete ditu Osasunan —bigarren sasoian ia ez zuen
jokatu, belauneko lesio larria izan
zuelako—, eta ezinbesteko jokalari bihurtu da euskarri postuan.
2.273 minutu jokatu ditu sasoi ho-
‘‘
Oso gustura nago
Iruñean, taldekideekin
eta zaleekin. Hemen
erretiratu nahi dut»
«Mendilibarrengatik ere
berritu dut kontratua.
Oso pozik nago berekin;
lasaitasuna eman dit»
JAVAD NEKUNAM
Osasunako jokalaria
netan, 26 partida guztira, eta sei
gol sartu ditu. Masudek, berriz,
datorren ekainaren 9an beteko ditu 27 urte, hirugarren denboraldia osatu du Iruñean, eta, puntaerdi postuko hasierako berekoikeriak ahaztuta, taldearen jokora
egokitzen ari da. 1.191 minutu jokatu ditu denboraldi honetan; hemezortzi partida jokatu ditu —hamalau hasieratik—, eta bi gol sartu.
Bitxia bada ere, Masud saltzeko
asmoa eduki zuen klubak aurre-
ko sasoia amaitu berritan. Oso jokalari irregularra izan da Iruñean
jokatu duen hiru denboraldietan,
eta klubak taldea sendotzeko helburua eduki zuen. Osasunan geratu zen, ordea, azkenean, eta,
duela urtebete klubak talderen
bat aurkitu nahi zion arren, kontratua erabaki du orain.
Eta neurri batean bitxia da, azken hiru hilabeteak jokatu ezinik
igaro dituelako. Ezker hankako
bosgarren hezur metatartsianoa
hautsi zuen, eta apirilaren 5ean
ebakuntza egin behar izan zioten.
Haustura erabat osatu aurretik,
gainera, infekzioa izan du jokalariak, eta atzo bertan ebakuntza
gelatik igaro behar izan zuen berriz ere. Datozen egunak ospitalean igaro beharko ditu irandarrak,
eta Martin Gonzalezek atzo argitu zuen hiru bat hilabete beharko
dituelako osatzeko. Osasunak uztailaren 12an ekingo dio denboraldi-aurreari, eta, beraz, geroago
hasi beharko du lanean.
Martin Gonzalez, oso gustura
Nekunamek eta Martin Gonzalezek prentsaurrekoa eman zuten
atzo arratsaldean, eta gustura
hitz egin zuten biek. «Azkenean
lortu dugu biek Osasunan jarraitzea», adierazi zuen kirol zuzendariak. «Nekunamek ahalegin
handia egin du, oso eskaintza
onak zeuzkalako. Maite gaituela
erakutsi du». Jokalaria bera ere
erabat baikor zegoen. «Oso gustura nago Iruñean, klubean, taldekideekin eta zaleekin. Osasunan
urte gehiago igarotzeko gogotsu
nago; ez diot begiratzen diruari
bakarrik. Hemen erretiratu nahi
dut». Zaleei loreak botatzeko ere
baliatu zuen aukera. «Espainiako
Ligan ez dago Osasunako zaleen
parekorik. Ikusgarria da».
Irandarraren hitzetan, Osasuna izan da beti bere «lehen aukera». «Kirol ibilbidea hemen amaitzea gustatuko litzaidake». Eta
maitasun horretan eragin handia
izan omen du Mendilibarrek ere.
«Oso pozik nago berekin, eta horregatik ere berritu dut kontratua. Lasaitasuna eman dit».
Bestalde, klubak baieztatu ez
duen arren, Natxo Monreal Malagatik gertu dagoela esan daiteke.
Espainiarrek bi helburu argi
dauzkate: Monrealena bata, eta
Ruud Van Nistelrooyrena bestea.
Espainiako egunkari batzuen
arabera, 6-8 milioi euro ordaintzeko prest legoke Malaga Monreal fitxatzeko.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 25
‹ Kirola
Murrayk eta
Federerrek
aurrera egin
dute Roland
Garrosen
DLaburrak
Caja Rural ez da ariko
Espainiako Vueltan
TXIRRINDULARITZA › Espainiako Vueltako antolatzaileek ez
dute gonbidatu Caja Rural, eta,
beraz, euskal taldea ez da ariko
Espainiako Vueltan. AndaluziaCaja Granada, Geox, Cofidis eta
Skil-Shimano taldeek jaso
dituzte antolatzaileen gonbidapenak. Caja Rural, berriz, ordezko izango da. Abuztuaren 20tik
irailaren 11ra jokatuko da Vuelta.
Schiavonek eta Bartolik
Pavliutxenkovari
eta Kuznetsovari
irabazi diete, eta
finalerdietan ariko dira
Erredakzioa Donostia
Andy Murrayk eta Roger Federerrek espero zena egin zuten atzo
Roland Garrosen, eta final-laurdenetarako eta finalerdietarako sailkatu ziren, hurrenez hurren. Suitzarrak erraz hartu zuen mendean Gael Monfils frantziarra (4-6, 36 eta 6-7), eta Novak Djokovic izango du aurkari bihar finalerdietan.
Serbiarra herenegun sailkatu
zen, haren kontrario Fabio Fognini italiarrak jokatzeari uko egin
baitzion, min hartuta baitago.
Federerrek baino askoz gehiago sufritu zuen Murrayk aurrera
egiteko, eskoziarrak bost set behar izan baitzituen Viktor Troicki
serbiarra lehiaketatik kanpo uzteko: 4-6, 4-6, 6-3, 6-2 eta 7-5. Murrayren eta Troickiren arteko final-zortzirenetako neurketa herenegun hasi zen, baina bertan
behera geratu zen, argi faltagatik,
bosgarren seta hastear zenean.
Serbiarrak irabazi zituen aurreneko bi setak, eta eskoziarrak hurrengo biak. Atzo ere Troicki izan
zen lehena aldea egiten, baina 5-3
eta 30-0 aurretik zegoenean egundoko txakalaldia izan zuen, eta
Murrayk ederki baliatu zuen eta
irabazi egin zuen ia galduta zeukan partida. Eskoziarra Juan Ignacio Chela argentinarraren aurka ariko da gaur, final-laurdenetan. Rafa Nadal balearra eta Robin Soderling suediarra ariko dira
final-laurdenetako beste lehian.
Bi partida horietako irabazleek elkarren aurka jokatuko dute finalerdietan.
Egun beltza errusiarrentzat
Emakumezkoetan ere finalerdi
bat dago zehaztuta, Francesca
Schiavone italiarrak eta Marion
Bartoli frantziarrak bihar jokatuko dutena. Schiavonek, iazko txapeldunak, behetik gora eginez irabazi zion atzo Anastasia Pavliutxenkova errusiarrari: 6-1, 5-7 eta
5-7 —6-1 eta 4-1 joan zen atzetik italiarra—. Bartolik, berriz, estutasun gutxiago izan zituen Svetlana
Kuznetsova errusiarra bidean uzteko: 6-7 eta 4-6. Final-laurdenetako azkeneko bi partidak gaur jokatuko dira: Na Li txinatarra, Victoria Azarenka bielorrusiarraren
aurka, eta Maria Xarapova errusiarra, Andrea Petkovic alemaniarraren aurka. Irabazleak elkarren
aurka ariko dira finalerdietan.
Galdeano «kezkatuta»
dago Sicarden lesioarekin
Bizkaia pilotalekuko harmailen itxura, aurtengo binakako txapelketako finalean. MONIKA DEL VALLE / ARGAZKI PRESS
Beste bat Bilbora
Buruz buruko finala
Bizkaia pilotalekuan
jokatuko da, eta
kantxako sarrerek
ehun euro balioko dute
Imanol Magro
Bilbon behar zuen. Donostiako
Udalak oso eskaintza ona egin
ezean buruz buruko finala non jokatuko zen jakina zen. Aimar
Olaizolak eta Xalak Bizkaia pilotaleku berrian neurtuko dituzte
indarrak, hilaren 19an. 54 urte geroago Buruz Buruko Txapelketako egun handia Bilbo aldera itzuliko da, Miribillako mendi kaskora.
Sarrerei dagokienez, kantxakoek
100 euro balioko dute, eta merkeenek, 30. Ia denak binakako azken
finalean baino merkeagoak dira,
ordukoan kantxakoek 140 euro
balio baitzuten.
Etzi hasiko dira aztertzen Bilboko pilotalekua kudeatzeko jasotako eskaintzak. Bizkaiko Aldundiko Azpiegiturak elkarteak
aztertu beharko ditu. Erabakia
laster hartzea espero da, buruz
buruko finalarekin batera agian,
edo lehenago, eta ezin zen ametitu
Donostian jokatzea. Zerbaiterako
egin dute 24 milioi euroko pilotalekua. Manomanistako babeslea
ere BBK da, Bizkaiko Aurrezki
Kutxa: Bilboren aldeko beste
arrazoi bat. Jakiteko dago, halere,
Bilboko Udalak dirua jarri duen.
Duela hilabete 30.000 euroko kanona ordaindu zuen Irujoren eta
Olaizolaren arteko final-laurdenetako partidarengatik.
Pilotalekuko eserleku kopurua
da Miribillaren aldeko argudiorik
onena. 3.000 ikuslek diru asko utz
dezakete enpresen kutxetan. Atanon 1.800 pasa sar daitezke bakarrik. Orain, ikusteko dago Xalaren eta Olaizolaren arteko final
batek pilotalekua beteko duen.
Biak urrunekoak dira, eta ez bereziki jende asko mugitzen dutenak.
Irujoren eta Olaizolaren arteko final-laurdenetako partidan ikusle
asko izan zen, baina ez zen bete. Iaz
ere, Irujok eta Xalak Gasteizen jokatu uzten finalean ozta-ozta bete
zen Ogeta, eta 2.200 ikusle sartzen
ziren. Manomanistako final hau
proba ona izango da Miribillaren
erakarpen ahalarentzat.
Merkatu dira sarrerak:
kantxakoek iaz 150
euro balio zuten, eta
binakako finalean, 140
Pilotalekua betetzeak
189.270 euro balio du,
binakako finalean
baino 45.000 gutxiago
Enpresek 100 eurotan jarri dituzte kantxako sarrerak, eta 70,
60, 40 eta 30 euroko sarrerak ere
badaude. Gaur bertan jarriko dituzte salgai, 10:00etan, 656 79 94 23
(Asegarce) eta 661 25 90 09 (Aspe)
telefonoetan. Bitxia da bilakaera,
iaz Ogetan kantxako sarrerek 150
euro balio zutelako, eta aurtengo
binakako finalean, Miribillan jokatzen zen aurrenekoan, 140. Beraz, sarrerak dezente merkatu
dira. Gainera, harrigarriena zera
da, Ogetako kantxako harmaila
(1.045 eserleku) Bizkaia pilotalekukoa (1041) baino handiagoa
dela. Beraz, eta kalkuluak egiten
jarrita, manomanistako finalean
frontoia betetzen bada, enpresek
TXIRRINDULARITZA › Igor Gonzalez de Galdeano EuskaltelEuskadiko managerrak atzo
aitortu zuen «kezkatuta» dagoela Romain Sicarden egoerarekin. Sicardek ia hiru hilabete
daramatza entrenatu gabe,
ezker hankako lesio baten erruz.
Gonzalez de Galdeanok, hala
ere, espero du «bi aste barruedo» errepidera itzultzea.
189.270 euro bilduko dituzte, binakakoan baino 45.000 gutxiago —
234.620 euro—.
Pilotariei dagokienez, gaur jarriko dira finalerako bidean, Xalak goizean egingo baitu lehen pilotaleku saioa Bilboko pilotalekuan. Binakakoaren aurretik
kantxara egokitzeko denbora gutxi izan zuela adierazi zuen. Lekuinekoak, gainera, finalaren aurretik jokatzea erabaki du, eta
igandean Eibarren ariko da, Zubietaren alboan, Retegi Bi eta
Pascualen aurka.
Romain Sicard, Euskaltelekoa. ARP
Diaz eta Beroiz
Asegarce enpresa albiste iturri da
azken egunetan, pilotari multzoan egongo diren aldaketak direla
eta. Iñigo Diazek ez du jarraituko
Asegarcen. 2005ean egin zuen debuta, eta Bigarren Mailako lau
t’erdiko txapeldun izan zen bi
urte geroago. Javi Oteizari ere
aurki bukatuko zaio Asegarcerekin duen kontratua, eta enpresaren deiaren zain dago. Bestalde,
Asegarcera irits daitezkeenen artean Mikel Beroiz dago, eta aste
honetan argitu daiteke auzia. Zailagoa dirudi Mikel Idoatek Aspe
utzi eta Asegacera joatea.
G Jaialdiak
ATZOKO EMAITZAK
pGalarreta.Oñatz-Zubiri 40;
Urrutia II.a-Barrenetxea 31. Juaristi-Agirrezabala 40; UtergaOlazar 24.
GAURKO PARTIDAK
pAngelu (20:00).LarretxeaEtxeto / Ibarrola-Lanbert.
‘Contador auziaren’
azterketa, abuztu hasieran
TXIRRINDULARITZA› Kirola
Arbitratzeko Epaitegiak (TAS)
atzo jakinarazi zuen abuztuaren
1etik 3ra aztertuko duela Alberto Contadorren auzia. Beraz,
Saxo Bankeko txirrindulari
espainiarrak Frantziako Tourrean parte hartu ahal izango du.
Contadorrek, hala ere, oraindik
ez du baieztatu Tourra korrituko
duen edo ez.
Zigortuentzako debekua
Italiako Txapelketan
TXIRRINDULARITZA › Italiako
Txirrindularitza Federazioak ez
die parte hartzen utziko herrialdeko txapelketan dopin
kasuengatik zigorra jaso duten
txirrindulariei. Ivan Basso,
Michele Scarponi, Alessandro
Pettachi, Stefano Garzelli, Davide Rebellin, Danilo di Luca eta
Emanuelle Sella dira debekua
jasoko duten txirrindularietako
batzuk.
26 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Publizitatea ›
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
D
berria 27
‹Agenda
Ekitaldiak
Zure ekitaldia BERRIAn agertzea nahi baduzu: www.berria.info/zerbitzuak/agenda/bidali/
Musika
pAndoain. Javier Krahe. Ostiralean, 21:30ean, Bastero kulturgunean.
pArrasate. Kerobia. Bihar,
22:00etan, gaztetxean.
pBilbo. Carlos Almoril. Gaur,
19:30ean, Bizkaitarra elkartean.
pBilbo. Amaru. Bihar, 18:30ean,
Altamirako pilotalekuan.
pBilbo. Barei. Bihar, 19:00etan,
FNACen.
pBilbo. Yogurinha Borova.
Bihar, 22:30ean, La Bola de
Cristal aretoan.
pBergara. Ain-1. Ostiralean,
22:00etan, San Martin plazan.
pDonaixti. Ztah, Totem eta
Panda Valium. Gaur, 22:00etan,
gaztetxean.
pDonostia. Diego Vasallo. Gaur,
21:00etan, Victoria Eugenia antzokian.
pElgoibar. Erromeria musika
eskolako trikitixa eta panderoko
irakasle eta ikasleekin. Gaur,
19:00etan, Maala parkean.
pGasteiz. Dukes eta Jon & The
Sugramas. Bihar, 20:00etan,
Ibu Hotsen.
pUrruña. Su ta Gar. Gaur,
22:00etan, Pilota plazan.
pZarautz. Citizens Patrol eta
Dictadura. Bihar, 20:30ean,
gaztetxean.
Antzerki
pArrasate. Emakumeak Eszenan antzerki zikloa: King Kong
neska, Josune Montonen lana.
Gaur, 19:00etan, Kulturateko
areto nagusian.
pDeba. Korri, Xalto ta Brinko
pailazoen Entresaka ikuskizuna. Gaur, 17:00etan, Aldats pilotalekuan.
pDurango. ¿...y lloverá?, Banarte taldearekin. Bihar,
20:00etan, Plateruenan.
Erakusketak
pBasauri. Neska-mutikoen eskubideak. Gaurtik ekainaren
17ra arte, liburutegian.
pBilbo. Cecilio Agirre Iturberen
erakusketa. Gaurtik ekainaren
15era arte, Begoñako udaltegian.
pBilbo. Modesto Velazquez
Sanchezen erakusketa. Gaurtik
ekainaren 15era arte, San Ignazioko udaltegian.
pBilbo. Javier Echevarriaren
erakusketa. Gaurtik ekainaren
15era arte, Abandoko udaltegian.
pBilbo. Un abismo de lo cotidiano. Gaurtik uztailaren 22ra
arte, Blackbox Bilbao aretoan.
pDonostia. Tras el rostro invisible de la Tirana de Goya. Gaurtik uztailaren 1 arte, Egiako kultur etxean.
pDonostia. La lucha en el pecho erakusketa. Gaurtik ekainaren 30era arte, Kostalden.
Hitzaldiak
pAzpeitia. Hezkuntzari buruzko
diagnosia. Bihar, 19:00etan,
gaztetxean.
pBaiona. Narratiba berriaz mahai inguruan mintzatuko dira Ur
Apalategi, Itxaro Borda, Eñaut
Etxamenti eta Eneko Bidegain.
Gaur, 19:30ean, Euskal Museoan.
pBilbo. 15-M mobilizazioei buruzko hausnarketak. Gaur,
19:30ean, Hikaateneoan.
pBilbo. Hamaika pauso. Bihar,
19:00etan, Euskaltzaindiaren
aretoan.
pDonostia. Txistulariak Añorgan. Mende bateko historia argazkitan hitzaldia eta argazki
erakusketa, Txili Garciarekin.
Gaur, 19:00etan, Añorgako Zementu museoan.
pGasteiz. Bizkaia: ¿Destino ornitológico?, Ignacio Garcia Sernarekin. Bihar, 19:00etan, Ataria
elkartean.
pIrura. Mendia: txikiaren handitasuna, Eider Elizegi mendizalearekin. Gaur, 19:30ean, Ikastolako areto nagusian.
Ikastaroak
pBilbo. Lorategiak denboran
zehar, Iñigo Segurolarekin. Gaur
eta bihar, 18:30ean, Rekalde
aretoan.
pHondarribia. Larrain dantza
ikastaroa. Gaur eta bihar,
19:00etatik 20:30 arte, Jostaldi
pilotalekuko gimnasioan.
Aurrera egiteko irtenbide bila
‘Lord of the Flies’filmak
uharte jendegabe batean
bizirik iraun nahi duten
gaztetxo batzuen
istorioa kontatzen du
Maite Alustiza
Egia Bizirik elkarteak gaur eskainiko du ikasturteko azken emanaldia. Harry Hook zuzendariaren Lord of the Flies filma (1990)
emango dute 19:30ean, Egiako
kultur etxeko hitzaldi aretoan
(Donostia).
Bizirik irauteko nahiaren inguruan gizakiak dituen jokaeren
ispilu da Hooken filma. Erresuma Batuko eskola militar bateko
soldadugaiak egoitza uztera
behartu ditu II. Mundu Gerrak.
Handik ihes egin nahian, hegazkina hartuko dute, baina ez dute
helmugara iristerik izango:
hegazkina hondatu eta itsasora
eroriko da, uharte jendegabe
batetik gertu. Bizirik ateratzea
lortuko dute, baita uhartera heltzea ere. Egoerari ahalik eta
ondoena aurre egiteko, aho bateko erabakia hartuko dute: bizirik
irauteko indarrak batzea. Dena
den, hasierako adostasun horrek
ez du luzaroan iraungo, eta hasieran lagunak zirenak etsai bihurtuko dira. Giro nahasi horren
erdian, Ralph (Balthazar Getty)
Ralph eta Piggy, Lord of the Flies filmeko protagonistak. BERRIA
eta Piggy (Danuel Pipoly) lagunen jokaerek garrantzi itzela
izango dute. Getty eta Pipolyrekin batera, Chris Furrh, Andrew
Taft eta Gary Rule aktoreak ikus
daitezke filmean.
William Golding idazlearen
eleberri batean oinarrituta dago
Hooken filma. Aurretik, dena
den, bada istorio bera kontatzen
duen beste film bat. Peter Brook
zuzendariak egin zuen, 1963.
urtean.
‘LORD OF THE FLIES’ FILMA
pNoiz. Gaur, 19:30ean.
pNon. Donostian, Egiako kultur
etxean.
Ikus-entzun
pAzkoitia. En el valle del Elah
filma. Gaur, 21:30ean, Matadeixen.
pBilbo. Filme socialism. Bihar,
19:00etan, Bilbao Arte aretoan.
pDonostia. Sports et divertissements. Gaur, 19:00etan,
FNACen.
pDonostia. Lord of the Flies,
Harry Hook zuzendariaren filma. Gaur, 19:30ean, Egiako kultur etxean.
pDonostia. Vivamente el domingo. Gaur, 20:15ean, Principal antzokian.
pIruñea. Egunero dokumentala. Gero, solasaldia. Gaur,
20:00etan, Akelarre kultur elkartean.
Bestelakoak
pBaiona. Eñaut Etxamendik
ipuinen bilduma aurkeztuko du.
Gaur, 18:30ean, Euskal Museoan.
pBaiona. Ur Apalategik Fikzioaren izterrak ipuin liburua aurkeztuko du. Gaur, 18:30ean,
Euskal Museoan.
pBaiona. Eskuen Sustraiak poesia errezitaldi dramatizatua.
Gaur, 21:00etan, Euskal Museoan.
Ereduak apurtzeko, umorea
‘King Kong Teoria’
liburuaren hitzaurrean
oinarritutako lan bat
antzeztuko du Josune
Montonek Arrasaten
M.A.
Emakume perfektuaren eta
haren balioen inguruan gogoeta
egitea proposatzen du Josune
Monton aktoreak King Kong
neska antzezlanean. Gizarteak
ezarritako eredua zapuztu nahi
du, eta «emakume okerra» izatea
aldarrikatu. Virginie Despentes
idazlearen King Kong Teoria liburuaren hitzaurrean oinarrituta,
bakarrizketa umoretsu bat prestatu du Montonek. Gaur Arrasaten (Gipuzkoa) eskainiko du
saioa, 19:00etan, Kulturateko
areto nagusian. Emanaldia euskaraz izango da.
Bortxaketa, prostituzioa eta
pornografia jorratzen ditu King
Kong neska lanak. «Itsusien aldean» jartzen da aktorea, eta uko
Josune Montonek King Kong neska antzezlana jokatuko du gaur. BERRIA
egiten dio gizarteak ezarritako
ereduari. Haren ustetan, «emakumeak gaztea, ederra eta limurtzailea izan behar du, baina ez
puta». Bereziki emakumeei
zuzenduta badago ere, gizonezkoentzat ere balio du, haien artean
ere eredu perfektua existitzen
delako. Azken finean, eredu horri
jarraitu ezin dioten edo jarraitu
nahi ez diotenei begira egindako
lan bat da.
Despentesen testuan aldaketa
gutxi egin ditu Montonek, «idazkerarengatik oso egokia» baitzen.
Iñaki Segurolaren laguntza izan
du testua euskarara itzultzeko.
Emakume Txokoak antolatu
duen Emakumeak Eszenan
antzerki zikloaren barruan ikusi
ahal izango da antzezlana.
‘KING KONG NESKA’
pNoiz. Gaur, 19:00etan.
pNon. Arrasaten (Gipuzkoa),
Kulturate aretoan.
28 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Agenda ›
b
Eguraldia
JON ALBISU
Joera
t°
Ostirala, 3
t°
Bihar
t°
Itsasoa
pItsasoko egoera. Ipar haizeak,
3ko indarrarekin, itsaskia sortuko du; aldika, eta ipar partean,
4ko ufadak eragingo ditu. Nahiko ondo ikusiko da.
pOlatuak. Metro bat eta bi metro artekoak altxatuko ditu.
t°
Larunbata, 4
Igandea, 5
p
Baiona 10/18
p
Bakio 11/19
p
Donostia 12/17
p
p
Bilbo 11/19
p
Maule 13/17
p
p
Balmaseda 10/18
Donibane Garazi 9/20
Eibar 10/18
Itsasaldiak
ORDUA
Itsasgora
05:00
3,75
11:00
0,94
Itsasbehera
p
p
Arrasate 9/17
Amurrio 9/18
Giro nahasia,
bereziki ipar isurialdean
pZerua. Hodei trinko mardul
ugari ailegatuko dira bihar Euskal Herrira. Ondorioz, zeru hodeitsua izango da, eta zaparradak botako ditu ipar isurialdean
eta mendi inguruetan. Barnealdean, berriz, euri gutxiago egingo du. Arabako Errioxan eta Iruñerritik Erriberara, ostarteak irekiko dira.
pHaizea. Ipar-ekialdeko haizea
ibiliko da.
pTenperatura. Berdin. Beroenak, ipar isurialdean eta mendialdean, 15 eta 19 gradu artekoak izango dira; barnealdean,
berriz, 12 eta 20 gradu artekoak.
p
Leitza 7/15
p
Abaurregaina 4/13
p
Gasteiz 6/17
Gaur
Ostarteekin, ipar haizea
pZerua. Goizetik, eguraldia
egonkor izango da Euskal
Herri osoan. Beraz, ipar isurialdean eta mendi inguruetan, ostarteak egingo dira;
barnealdean, berriz, goiko
hodeiak izango dira. Azkenik, Erriberan, eguzkia izango da.
pHaizea. Ipar haizea ibiliko
da.
b
p
p
Iruñea 7/18
Agurain 7/17
t°
p
p
Tafalla 19/7
Guardia 6/18
pTenperatura. Berdin. Eguneko tenperatura beroenak,
ipar isurialdean eta mendialdean, 15 eta 19 gradu artekoak izango dira; barnealdean, berriz, 12 eta 20 gradu
artean ibiliko dira.
p
Tutera 9/20
Itsasgora
Itsasbehera
METROAK
17:14
3,89
23:27
0,85
Isobara mapa
Eguzkia
S0RTU
GORDE
06:47
21:38
Ilargia
EGUNA
Ilberri
Ekainaren 1a, asteazkena
Ilgora
Ekainaren 9a, osteguna
Ilbete
Ekainaren 15a, asteazkena
Ilbehera
Ekainaren 23a, osteguna
Hitz jokoak
BAGABIGA
G Anagrama gezidunak
p Soluzioen anagramak dira azalpen gisa
emaniko hitzak edo hitz antzekoak
ARLEBAZA
ARTEKA
KAJA
BANALA
ZORIBI
IN
KARTABO
KAZETA
KUZTRON
G Sudokua
1
2
GAUBONGA
2
9
GONE
3
ARE
9
1
6
ATEKOKIRBI
9x9-ko laukian hutsik
dauden gelaxkak bete
behar dituzu, 1etik 9ra
bitarteko zenbakiak
idatziz, eta kontuan izanik
zenbaki bakar bat ere ez
dela bi aldiz azaltzen
errenkada eta zutabe
berean, ezta dagokion
3x3-ko laukian ere.
4
6
ZAGA
5 8
8 2
3
8
6
7
5
ABARRA
2
BALISA
SITL
KORTA
ZEBERI
5
6 4
9
8
5
1
PARTZA
3
NATZ
G Goitibehera
URRAN
OR
NAL
UGA
AP
GUPA
NIRI
K A L K U L
1
O R A
UNE
O N
I
IRRIGUAK
NA
5
UK
6
AE
7
SUU
8
TTUNUN
9
Goiti eta beheiti letra bat gutxiago edo
gehiago du asmatu beharreko hitzak.
1. Bizkaiko hiria, Busturialdean. 2. Nafarroa
Behereko udalerria, Garazin. 3. Afrikako
ibaia. 4. Idisko. 5. Gaixo. 6. Heure. 7.
Heriotza. 8. Balendria egilea. 9. Okerra,
zuzena ez dena.
I
L
E T Z U
B
Z E R B A
Z A R A
I
T R A U M A
G U R T
L
E R
I
I
R A N
S O F
I
M A
Z
I
N
Z A
A Z
A
O
L O
A T
T E N P L
T U A
O K A
I
Z A K
I
I
I
I
N
N A
Z K
A
U
A T Z A R
A G A
K
A
4
BARRUNBA
A G A
N O
N A U S A
3
SIB
I
L A R R A B
2
APAPIA
G Atzoko erantzunak
U
E T A
I
N A K
4
8
3
5
9
1
7
2
6
6
1
5
4
2
7
3
9
8
9
7
2
8
3
6
5
4
1
3
9
4
1
7
2
8
6
5
9
7
2
1
6
5
8
4
3
5
6
8
3
4
9
1
7
2
2
3
9
7
1
5
6
8
4
7
5
7
2
6
4
9
1
3
1
4
6
9
8
3
2
5
7
Goitibehera: 1. Ziordia. 2. Izoria. 3. Izaro.
4. Zori. 5. Zor. 6. Zaro. 7. Azaro.
8. Arotza. 9. Aztorea.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena berria 29
‹ Agenda
1
L’homme d’à côté (JBA)
Medianeras (JBA)
16:00
Minuit à Paris (JBA)
14:00
Moi,Michel G.milliardaire maître ...
Où va la nuit
14:00
The tree of life (JBA)
16:10
Le chat du Rabbin
15:45
Aretoak
El sicario de Dios 2D
Medianoche en Paris
Thor 2D
Araba
GASTEIZ
BASAURI
D ABACO BOULEVARD
D IBAIGANE
Piratas del Caribe 4
Boulevard merkataritza gunea (902-221622).Ikuslearen eguna: osteguna.
El sicario de Dios
Thor
El equipo tigre: la montaña ...
El inocente
Piratas del Caribe 4 3D
Hop
El último exorcismo
Sin identidad
Piratas del Caribe 4
16:30 18:30 20:30 22:30
15:45 18:00 20:15 22:30
16:15 18:15
20:15 22:35
16:30
19:15 22:15
16:10 18:10
20:10 22:15
15:50 18:05 20:20 22:35
16:00 17:00 18:45 19:45 22:00
22:30
Fast & Furious 5
16:30
19:15 22:00
Arthur 3: La guerra de los mundos 16:20 18:20
No lo llames amor... llámalo X
20:20 22:20
Rio
16:05 18:05
Agua para elefantes
20:10 22:35
Brutal Box
16:20 18:20 20:20 22:20
18:10 20:10
20:25 22:25
19:55 22:20
IRUÑEA
D GOLEM BAIONA
20:00
(948-222333).Ikuslearen eguna: asteazkena.
El castor
Pequeñas mentiras sin importancia
Piratas del Caribe 3D
Piratas del Caribe
Medianoche en Paris
El inocente
Ez dago emanaldirik.
DBERMEO. Nestor Basterretxea.
Ez dago emanaldirik.
DDERIO. Gurea aretoa.
Ez dago emanaldirik.
(948-222333).Ikuslearen eguna: astelehena.
Ez dago emanaldirik.
El castor
Piratas del Caribe 3D
Piratas del Caribe
Medianoche en Paris
El inocente
Sin identidad
Arthur 3: La guerra de los mundos
Agua para elefantes
El último exorcismo
Thor
Fast & Furious 5
No tengas miedo
Rio
DELORRIO. Arriola Antzokia.
Ez dago emanaldirik.
DERMUA. Ermua Antzokia.
DGALDAKAO. Torrezabal.
Medianoche en Paris
Inside Job
En un mundo mejor
Nowhere Boy
Vamos a hacer dinero
Piratas del Caribe 4
Pequeñas mentiras sin importancia
Ez dago emanaldirik.
18:00 20:15
18:00 20:15
18:00 20:15
18:00 20:15
17:30 20:00
17:30 20:15
17:30 20:15
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
Monsieur Papa, Kad Meradek zuzendutako filma. BERRIA
DGERNIKA-LUMO. Lizeo.
Ez dago emanaldirik.
GETXO
D GETXO ZINEMAK
D GURIDI
San Prudentzio,6 (94-5231940).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Piratas del Caribe 4 3D
Fast & Furious 5
No tengas miedo
The Company Men
Agua para elefantes
El inocente
Sin identidad
El castor
17:30 20:00
17:30
20:00
17:30 20:00
18:00 20:15
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30 20:00
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
D YELMO GORBEIA 3D
Gorbeia merkataritza gunea (94-5460623).Ikuslearen eguna: asteazkena.
El castor
Piratas del Caribe 4 3D
Piratas del Caribe 4
18:15 20:15 22:15
17:30 19:00 20:30 22:00
18:30 19:30 20:00 21:30
22:30
18:00 20:10 22:20
17:55 20:15 22:35
17:40 20:00 22:20
20:20 22:20
18:00
19:45 22:15
19:40 22:10
17:45
19:50 22:20
20:15 22:10
17:40
18:20
17:50
Medianoche en Paris
Sin identidad
El inocente
El sicario de Dios 3D
Thor 3D
Thor
Agua para elefantes
No lo llames amor...llámalo X
Fast & Furious 5
Código Fuente
Arthur 3: La guerra de los mundos
Hop
Rio
DAMURRIO. Amurrio Antzokia.
Arriluze z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Pequeñas mentiras sin impotancia
Fast & Furious 5
The Company Men
Thor
Agua para elefantes
Sin identidad
Medianoche en Paris
Piratas del Caribe 4
Piratas del Caribe 4 3D
El inocente
El castor
17:00
17:00
17:00
17:00
17:00
17:00
17:00
17:00
17:00
17:00
17:00
19:40 22:20
19:30 22:00
19:30 22:00
19:30 22:00
19:30 22:00
19:30 22:00
19:30 22:00
19:40 22:20
19:40 22:20
19:30 22:00
19:30 22:00
DIGORRE. Lasarte aretoa.
17:30 19:00 22:00
17:30 19:45
22:00
DANDOAIN. Bastero.
DZUMAIA. Aita Mari. Ez dago emanaldirik.
D MULTICINES
Eskutza kalea,13 (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
The Company Men
Pequeñas mentiras sin importancia
Bestezuelas
No tengas miedo
Carlos
Medianoche en Paris (JBA)
Vamos a hacer dinero (JBA)
Nowhere Boy
El extraño caso de Angelica (JBA)
20:00
17:00 20:00
17:30
19:45
17:00 20:00
17:30 20:00
17:30
17:30 20:00
17:30 19:45
22:15
22:15
22:15
22:15
22:15
D CGR CENTRE
Ez dago emanaldirik.
(0559-599090).
Monsieur Papa
Un baiser papillon
X-Men: le commencement
Very bad trip 2
Pirates des Caraïbes 4 3D
Minuit à Paris
Fast & Furious 5
Rio 3D
EIBAR
D COLISEO
Ez dago emanaldirik.
DELGOIBAR. Herriko Antzokia.
Ez dago emanaldirik.
ERRENTERIA
Ez dago emanaldirik.
DONDARROA. Bide Onera.
PORTUGALETE
17:00
20:00 22:30
18:00
21:00
16:00 17:00 19:00 20:00 22:00
16:00
16:00 18:15 20:30 22:45
16:30 18:30 20:30 22:30
22:45
16:15 18:15 20:15 22:15
16:00 18:15 20:30 22:45
DHERNANI. Biteri aretoa.
D BALLONTI
Ez dago emanaldirik.
Piratas del Caribe 4 3D
Piratas del Caribe 4
¿Estas ahí?
Arthur 3: La guerra de los mundos
El inocente
Arthur 3: La guerra de los mundos
Sin identidad
Fast & Furious 5
El sicario de Dios
Agua para elefantes
19:30
17:30 20:10
20:00
17:45
19:45
17:45
19:45
19:45
18:00
17:30
22:10
22:20
22:15
22:05
SANTURTZI
Piratas del Caribe 4 3D
El castor
Agua para elefantes
17:15 20:00 22:30
17:30 20:00 22:30
17:15 19:45 22:15
DZALLA. Zalla Antzokia.
Ez dago emanaldirik.
DZORNOTZA. Zornotza aretoa.
Ez dago emanaldirik.
16:00
16:30
16:30
16:00
16:00
16:45
16:00
16:30
16:00
16:00
16:45
16:00
16:15
D YELMO MEGAPARK
Erribera etorbidea z/g (94-4181672).Ikuslearen eguna: astelehena.
18:15 20:15
17:30 18:30
21:30 22:30
18:00 19:00
17:30 20:00
17:45
18:15
18:25
22:15
19:30 20:30
21:00 22:00
22:30
22:10
20:20 22:35
El sicario de Dios
Piratas del Caribe 4
Fast & Furious 5
Agua para elefantes
Rio
Arthur 3.La guerra de los mundos
Thor
El inocente
D TXINGUDI
(943-635441).Ikuslearen eguna: astelehena.
Piratas del Caribe 4 3D
El inocente
Sin identidad
Medianoche en Paris
Arthur 3: La guerra de los mundos
Fast & Furious 5
El castor
Piratas del Caribe 4
21:30 22:15
22:30
22:30
22:15
22:30
22:15
22:30
16:30
16:00
16:15
16:00
16:00
16:15
18:00 19:30 20:30 22:30
18:00 20:00 22:15
17:15 19:00 20:00 22:00
18:15 20:30
18:30
20:20
17:15
19:45
16:15 18:15 20:15
22:45
22:45
22:15
22:15
D PRINCIPE
San Joan,10 (943-421247).Ikuslearen eguna: asteazkena.
17:15 19:45 22:15
17:15 19:30 22:00
17:00 19:30 22:15
20:30
The tree of life
14:00
18:30
Le chat du Rabbin (3D)
16:45
Le gamin au vélo
15:15
Minuit a Paris
17:00
L’oeil invisible
Detective Dee,le mystere....
18:45
Le tigre et les animaux de ... 14:15
18:30 20:30
18:30 20:30
18:30 20:30
18:30 20:30
17:15 20:00
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
17:30 20:00
17:00 19:45
17:30 20:00
17:30 20:00
17:30 20:00
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
D SAIDE CARLOS III
(948-245400).Ikuslearen eguna: astelehena.
El castor
Piratas del Caribe 3D
Medianoche en Paris
Sin identidad
No tengas miedo
(948-245400).Ikuslearen eguna: astelehena.
16:30
19:15 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
17:00 19:30 22:00
TUTERA
D OCINE
Sin identidad
Piratas de Caribe 4
El castor
El inocente
Fast & Furious 5
¿Estás ahí?
Agua para elefantes
Piratas de Caribe 4 3D
Arthur3. La guerra de los mundos
Medianoche en Paris
18:10 20:20 22:30
19:30 20:30 22:30
18:15 20:15 22:15
19:30
22:00
18:15
20:00 22:15
19:00 20:15 22:15
18:00
20:00 22:00
D ITAROA
(902-463269).Ikuslearen eguna: osteguna.
21:15
14:00
21:30
21:30
16:45
16:45
19:00
19:00
14:15
D GOLEM LOS LLANOS
Ez dago emanaldirik.
UHARTE
DONIBANE LOHIZUNE
D LE SELECT
X-Men: le commencement
Monsieur Papa
Le chat du Rabbin 2D
Le chat du Rabbin 3D
Rendez-vous avec un ange
Un baiser papillon
Very bad trip 2
Pirates des Caraïbes 4 2D
Le gamin au vélo
La defense Lincoln
16:30
16:30
16:30
16:30
21:00
14:00 16:30
19:30 22:00
14:00 16:00
20:00 22:00
14:00 16:00 18:00 20:00
14:00
18:00
22:00
16:00
20:00
14:00 16:00
20:00 22:00
14:00
22:00
16:30
19:30
14:00
18:00 20:00
16:30
22:00
18:00
22:00
16:45
21:30
21:30
14:15
17:00
El castor
Piratas del Caribe 3D
Piratas del Caribe 2D
Sin identidad
Arthur3. La guerra de los mundos
El sicario de Dios
Agua para elefantes
No lo llames amor...llámalo X
El último exorcismo
Fast & Furious 5
Medianoche en Paris
Thor
No tengas miedo
El inocente
16:15
16:30
16:00
16:00
16:00
16:15
16:20
16:30
16:20
16:00
16:00
18:15 20:15 22:15
19:30 22:15
19:00 22:00
18:10 20:15 22:20
18:10
18:15
20:00 22:20
18:20 20:20 22:20
20:30 22:30
19:30 22:15
18:20 20:20 22:20
18:15
20:15 22:15
18:10 20:20 22:30
VIANA
D LAS CAÑAS
Piratas del Caribe4 3D
Piratas del Caribe4 3D
Sin identidad
El inocente
Arthur 3.La guerra de los mundos
Agua para elefantes
¿Estás ahí?
El sicario de Dios
Fast & Furious 5
Thor
Caperucita Roja (¿A quién ...)
Rio
17:30 20:30
18:30
22:00
17:15 20:00 22:45
17:15 19:45 22:30
18:00
20:00 22:35
17:30 19:45 22:15
20:10 22:45
17:15 20:00 22:40
17:30
20:00 22:30
18:00
14:15
19:00
Nafarroa Beherea
DDONIBANE GARAZI. Le Vauban. Une vie de chat 15:30
Rio 15:00
Le soupirant 21:00
DDONAPALEU. St.Louis. Gnomeo & Juliette 16:00
DKANBO. L’Aiglon.
Mon père est femme de mènage 21:00
X-Men: le commencement 15:00 21:00
USURBIL
MIARRITZE
D URBIL
Carta blanca
18:30
16:45
(05559-555298).
D MONCINE
X-Men: le commencement
Le baiser papillon
Monsieur Papa
Le chat du Rabbin 2D
Le chat du Rabbin 3D
Very bad trip 2
Pirates des Caraïbes 4 2D
Pirates des Caraïbes 4 3D
La conquête
Tree of life
Minuit à Paris
La defense Lincoln
17:30 20:00 22:30
17:15 20:00 22:30
16:30 18:30 20:30 22:30
17:30
Thor 20:30
Ez dago emanaldirik.
Arraindegi eraikina (943-421371).
14:45
D L’AUTRE CINEMA
DHENDAIA. Les Varietes.
DTOLOSA.Leidor.
Urbil merkataritza gunea (943-221622).
16:00 18:00 20:00 22:15
16:00 18:00 20:00 22:15
16:30
19:30 22:00
16:00 18:00 20:00 22:15
16:30
19:30 22:00
18:00 20:00 22:15
11:15
16:30
19:45 22:15
11:15 14:00 16:00
Route Irish 21:00
Ez dago emanaldirik.
16:45 18:45 19:30
17:00 19:45
17:15 20:00
17:00 19:45
17:15 20:00
17:00 19:45
17:15 20:00
14:00
13:45
14:00
13:45
13:45
14:00
DHAZPARNE. Haritz Barne.
DORDIZIA.Herri Antzokia.
D LA BRETXA
En un mundo mejor
El castor
Piratas del Caribe 4
16:30 17:45 19:30 20:30 22:30
16:00
18:15 20:30 22:45
16:15 18:15 20:15 22:45
17:15
19:15 22:15
16:30 18:30 20:30 22:30
16:00
19:00 22:00
Ez dago emanaldirik.
D ANTIGUO BERRI
Piratas del Caribe 4 3D
Medianoche en Paris
Piratas del Caribe 4
Arthur 3: La guerra de los mundos
Sin identidad
¿Estás ahí?
Agua para elefantes
El inocente
Fast & Furious 5
El castor
22:00
19:00 19:30 22:00 22:30
19:15 22:00
19:00
18:00
18:00
20:10 22:20
20:15 22:30
DOÑATI. Herri zinema.
(943-001200).Ikuslearen eguna: astelehena.
Piratas del Caribe 4 3D
Piratas del Caribe 4
El castor
Sin identidad
Medianoche en Paris
El inocente
The Company Men
Mendibil merkataritza gunea (943-630223).Ikuslearen eguna: osteguna.
Ez dago emanaldirik.
DONOSTIA
17:00 19:00 20:00 22:00
18:00 19:30 21:00 22:15
19:15 22:00
18:00 20:00 22:00
19:00 22:00
19:15 22:00
18:00
20:00 22:00
19:15 22:00
18:00
20:00 22:15
18:00 20:00 22:00
19:15 22:00
18:15
20:30 22:15
19:15 22:00
D CINEBOX MENDIBIL
DLAZKAO. Areria aretoa.
D COLISEO CINESA MAX OCIO
Kareaga kalea z/g (94-4310310).Ikuslearen eguna: astelehena.
IRUN
17:15 20:00 22:30
16:30
LIZARRA
11:15
11:15
11:15
11:15
11:15
ANGELU
22:10
Gipuzkoa
BARAKALDO
17:30 20:30
18:30
22:00
17:30 20:00 22:45
17:15 19:45 22:30
20:00
19:45 22:30
17:15
22:35
17:30
La conquête
Gianni et les femmes
16:30
Ez dago emanaldirik.
D L’ATALANTE
Piratas del Caribe 4 3D
Piratas del Caribe 4
The Comany Men
Medianoche en Paris
El inocente
Fast & Furious 5
Thor
El sicario de Dios
Rio
(94-4839244).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Leizaola Lehendakariaren kalea,
22:30
21:30 22:30
21:45 22:30
22:30
22:30
22:30
DALTSASU.Iortia.
(05559-557363).
D NIESSEN ZINEMAK
(943-345291).
D SERANTES
D COLISEO CINESA ZUBIARTE
18:30 20:30
18:30 19:45
18:45 20:00
18:30 20:30
20:00
17:15 20:00
D GOLEM YAMAGUCHI
Nowhere Boy
No tengas miedo
Una mujer,una pistola y una ...
Medianoche en Paris (JBA)
En un mundo mejor
Piratas del Caribe 4 3D
El inocente
Fast & furious 5
Thor
Lapurdi
BAIONA
16:30
17:00
17:15
16:30
D SAIDE OLITE
DZUMARRAGA. Zelai Arizti. Ez dago emanaldirik.
DBEASAIN. Usurbe zinema.
19:00 22:20
22:45
18:00 20:00 22:00
18:15 20:15 22:15
17:00 19:00 20:00 22:00
19:30 22:30
19:00 22:00
18:15 20:30 22:45
18:00 20:15 22:30
Ez dago emanaldirik.
22:15
22:15
22:15
22:15
DZARAUTZ. Modelo.
Ez dago emanaldirik.
DMUSKIZ. Meatzari aretoa.
22:15
22:15
22:15
16:00 18:00
16:00
19:00 22:00
16:00 16:30 19:00 19:30 22:00
22:30
16:00 18:00 20:00 22:00
22:45
16:00
19:00 22:00
DVILLABONA. Gurea aretoa. Ez dago emanaldirik.
DAZKOITIA. Baztartxo zinema.
18:15
DMUNGIA. Olalde.
18:30 20:30
19:30
20:30
17:05
17:00 19:45
18:30 20:30
17:30 20:00
17:15 20:00
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
22:30
(948-222333).Ikuslearen eguna: asteazkena.
20:00 22:30
Ez dago emanaldirik.
Ez dago emanaldirik.
D CINESA ARTEA
Ez dago emanaldirik.
20:00 22:30
16:00 18:00
Ez dago emanaldirik.
Ez dago emanaldirik.
D GOLEM ALHONDIGA
El castor
16:30
Pequeñas mentiras sin ¡mportancia16:45
Una mujer,una pistola y una ...
Piratas del Caribe 4 3D
Piratas del Caribe 4
Medianoche en Paris
16:30
Sin identidad
En un mundo mejor
El castor
El inocente
Piratas del Caribe 4 3D
Rio 3D
Fast & Furious
16:15
El sicario de Dios 3D
Medianoche en Paris
16:00
El castor
16:15
Piratas del Caribe 4 3D
16:00
Piratas del Caribe 4 2D
16:30
Pequeñas mentiras sin impotancia 16:00
Sin identidad
16:00
Thor 3D
BILBO
Piratas del Caribe 4 2D
Fast & Furious 5
Rio 3D
Hop
Arthur 3: La guerra de los ...
El inocente
Sin identidad
Medianoche en Paris (JBA)
El extraño caso de Angelica (JBA)
Una mujer,una pistola y una tienda ...
Artea merkataritza gunea (902-333 231).Ikuslearen eguna: asteazkena.
Ez dago emanaldirik.
El castor
Piratas del Caribe 4 3D
D TRUEBA
S.Esnaola,10 (943-271391).Ikuslearen eguna: asteartea.
Sin identidad
Rio
Thor
Arthur 3.La guerra de los mundos
Fast & Furious 5
Piratas del Caribe 4
DATAUN. Herri antzokia.
DLEKEITIO. Ikusgarri zinema.
Piratas del Caribe 4 3D
Piratas del Caribe 4
Sin identidad
El sicario de Dios
Pequeñas mentiras sin ...
Medianoche en Paris
Rio
Carta blanca
Agua para elefantes
Arthur 3 : La guerra de los mundos
El inocente
El castor
Thor
Aguila roja,la película
No lo llames amor...llámalo X
Fast & Furious 5
17:00 19:30 22:00
17:15 19:45 22:30
17:00 19:45 22:30
20:00 22:15
17:30 20:00 22:00
19:30 22:15
17:30 20:00 22:30
Ez dago emanaldirik.
LEIOA
Bizkaia
Rio
Fast & Furious 5
Piratas del Caribe 4
Piratas del Caribe 4 3D
Agua para elefantes
Sin identidad
Medianoche en Paris
El sicario de Dios 3D
El castor
Thor
Agua para elefantes
The Company Men
Nowhere Boy
Medianoche en Paris
16:45
No tengas miedo
Pequeñas mentiras sin importancia 16:45
El inocente
DARRASATE. Amaia zinema.
Ez dago emanaldirik.
D KULTUR LEIOA
Ez dago emanaldirik.
17:30 20:10
17:00 19:45
17:00 19:45
17:00 19:45
17:30 20:10
17:15 20:00
D GOLEM LA MOREA
DDURANGO. Zugaza.
Ez dago emanaldirik.
D FLORIDA
21:00
21:00
Nafarroa
D SOCIAL ANTZOKIA
San Prudentzio,22 (94-5231940).Ikuslearen eguna: asteazkena.
21:15
19:00
19:00
19:15
16:00 18:15 20:30
D ROYAL
Le gamin au vélo
14:00
Les chemins de la mémorie (JBA)
Zuberoa
17:30
17:45
DMAULE. Baitha. Ma petite planète chérie
15:00
Fast & Furious 5 15:00 21:00 De l’eau pour les éléphants 21:00
30 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Agenda ›
Komunikazioa D
Mamuak (II)
Ekografiak
Jokin Labaien
A
iii atzo aipatu nizkizun
mamuak, sekula ez erabat gordeak, azkenaldian maizegi presente dauzkadanak, azken Ekografia idatzi, oheratu eta ostera agertu
zitzaizkidanak. Bakarra ez naize-
la ohartzeraino, gainera. Xabier
Gantzarainen atzoko Jira irakurriz poztu eta tristatua. Telebistako editoreen xalotasunik ezak penatua. Erotu ez naizela jakiteak
irribarrez jarria.
Asteburuan La2 eta Antena3
kateek utzi gintuzten ahoa bete
hortz. Astelehen eta asteartean,
ETB2 izan da bide berean urrats
bat gehiago egin duena. Astearen
hasieran, prime time delakoan,
honako erreportaje hau eman
zuen: Carrero Blanco, el consejero
fiel. Izenburuarekin gutxi ez eta
ausartu egin nintzen —zutabe
honek eta morboak bultzatuta—
amorruari eta kate berari eusten.
Carrero Blanco nor zen argitu
nahi zigun emanaldiak, haren
eguneroko bizimodua eta ibilbidea nolakoak izan ziren, nola lortu zuen Francoren hurbileko izatera iristea, zein garai bizi izan
zuen, nola erahil zuten eta nolako geroa utzi zuen. BocaBoca
etxeak ekoitzi eta Jesus Lopez
Jordanek zuzendutako lanaren
estreinaldia izan zen. ETBk zabaldutako oharraren arabera,
lan handia egin dute emaitza ona
lortu ahal izateko. Besteak beste,
aditu eta gertukoen hitzak bildu.
Gertukoen artean, haren Luis
eta Carmen seme-alabenak eta
falangista batenak. Kasu honetan, gertukoak ez ziren, noski,
haren biktimak izan. Imajinatuko duzue Luis eta Carmenek Carrero Blancoren zein irudi zabaldu zuten: etxekoa omen zen, fidela, amaren maitale sutsua eta
haren ideiekin konprometitua.
Zer esanik ez falangistak.
Atzo, gurean izen ona eta ospea irabazia duen La noche de...
saioak, kasualitatez, ETAk Carrero Blancoren kontra eginiko
erasoa zinemara nola eraman
den kontatu zuen. Hain zuzen,
datozen egunetan, El asesinato
Ana Aierbe q EHUko irakaslea
urruntzea. Nerabeek, berriz, egin
dizkiegun elkarrizketetan esan
digute ez zaiela egokia iruditzen
norbere intimitatea telebistan
kontatzea. Saio arrosen pertsonaiak ez dira eredu gazteentzat,
eta hori garrantzitsua da, nerabezaroan identitatea osatzean ari
baitira. Edonola ere, familiak era-
Unescoren katedran ikerkuntza bat egiten ari
dira nerabeek telebista ikusteko dituzten
ohiturak aztertzeko. Horretan dabil Aierbe.
«Zer ikusi nahi
duzun aurretik
pentsatzea da
egokiena»
Urtzi Urkizu Donostia
Psikologian doktorea da Ana
Aierbe Barandiaran (Ordizia, Gipuzkoa, 1961). EHUko irakaslea
Bilakaeraren eta Hezkuntzaren
Psikologia Sailean, eta Komunikazioa eta Hezkuntza balioen
Unesco katedrako ikertzaile
iraunkorra.
Gaur egun herritarrek ordu asko pasatzen dituzte telebistaren aurrean.
Telebista gaizki erabiltzen dela iruditzen al zaizu?
Ondo edo gaizki, gertatzen dena
da helduok orain arte ez dugula
izan telebistaren inguruko heziketa bat. Gaur egun kontzientzia
gehiago dago gaztetxoekin hori
egin behar dela. Oro har, modu intuitiboan erabiltzen da telebista.
Kontzienteagoa izan behar du
erabilerak. Entretenitzeaz gain,
hezi egiten gaituela jabetu behar
dugu. Zeregin handia dago alor
horretan.
Zer gomendio emango zenizkieke
gurasoei telebistaren inguruan?
Haurra zenbat eta txikiagoa izan,
gurasoek jarrera aktiboagoa izan
behar dute. Debekatzeko eskubi-
de osoa dute gurasoek. Zenbait
saio 7 urtetik beherakoek ezin dituzte ikusi. Gurasoek kalitatezko
programak bilatu eta haurrekin
ikusi behar dituzte. Publizitatearen mekanismoetaz ere mintzatu
behar da haurrekin. Otorduetan
jakiak kalitatezkoak izan daitezen saiatzen garen bezala, telebistarekin gauza bera egin behar
dugu. Nerabeen kasuan, negoziazio batean sartu behar dute gurasoek.
Helduen kasuan, hainbeste telebista kate egoteak ez al du batzutan
ikuslea etengabeko zapping batean
murgiltzen?
Telebistak eskaintzen dizkigun
programa gehienak ez dira oso
egokiak, eta telekomandoarekin
aldatzea oso erraza da. Batetik
bestera joateko aukera ematen
digu. Pentsatu behar duguna da
telebista zertarako erabili nahi
dugun. Eta zer eta zertarako
ikusi nahi dugun aurretik pentsatzea litzateke egokiena. Ikusle
bakoitzak bere momentuak ditu.
Bestetik, gurasoak haurren
eredu dira. Eta gurasoek etengabe zapping egiten badute, seme-
de Carrero Blanco telesailaren estreinaldiaren aurretik. BocaBoca
etxeak ekoitzi du hori ere, eta Miguel Bardemek zuzendu.
Memoriaz oroitzen naiz. Eta
historiaz. Memoria historikoaz.
Eta Real Academia Españolak
argitaratu berri dituen biografiez. Frankismoa eta diktadura
hitzak baztertu egin ditu. Sanchez Dragoren arabera, amorragarri zaigun bibotedun txikiarena ez zen totalitarismoa, ezpada
autoritarismoa. Eta oraingoa demokrazia izango da, jakina. Eta
bi egunotan aipatu lanak, beharrezkoak. Eta nireak, mamuak.
«Haurra zenbat eta
txikiagoa izan, gurasoek
jarrera aktiboagoa
izan behar dute»
«Prentsa arrosak
arrakasta du bizitza
pribatuan sartu eta
morbo bila ari delako»
BERRIA
alabek hori ikusiko dute, eta
gauza bera egingo dute. Telebista
denbora osoan piztuta ala tarte
luzeetan itzalita badago, garrantzitsua izaten da, eta horrek eragina du neska-mutikoengan. Ohitura horiek ere ikasi egiten ditu
haurrak.
Tele5k prentsa arrosari programazioaren %40 eskaintzen dio. Eta
kate hori ikusten da gehien Hego
Euskal Herrian, alde handiarekin.
Nola baloratzen duzu datu hori?
Telezaborra oso hedatua dago,
eta gure inguruan zer esanik ez.
Hala ere, Unesco katedran gazteen ohituren inguruko ikerketa
bat egiten ari gara, eta konturatu
gara gazteek eduki horiek gutxiago aukeratzen dituztela. Helduak
baino selektiboagoak dira. Egia
da prentsa arrosako saioek izugarrizko arrakasta dutela. Esango
nuke arrakasta dutela bizitza pribatuan sartzen direlako, morboaren helburuarekin. Audientzien
aitzakiarekin jokatzen dute, eta
zaila ematen du jendea horietatik
gina du testuinguru horretan
guztian.
Gaur egun gazte askok telebistako
edukiak Interneten ikusten ditu. Zer
garrantzi du horrek?
Internetek aukerak ugaritzen eta
zabaltzen ditu. Baina telebistarekin bezala, erabiltzen jakin behar
da. Sare sozialen kasuan ere kontsumo arduratsu bat sustatu behar da. Guraso batzuek beldur
handia dute Internetekin, baina
egin behar dena da gazteek nola
erabiltzen duten jakitea. Heziketa lan bat egin beharko lukete botere publikoek alor horretan.
Nahiz eta Internet egon, hala ere,
telebista kontsumoa ez da asko
jaitsiko.
Ikus-entzunezko kontseilu batek
EAE mailan lagunduko al luke zerbaitetan?
Bai, dudarik gabe. Kontseiluak
dauden lekuetan arautegiak daude adingabeei begira, baita formakuntza programak ere gurasoentzat. Erkidegoan ezinbestekoa
litzateke horrelako kontseilu bat,
ez bakarrik dagoena kontrolatzeko, baizik eta formakuntza egiteko. Agente guztien artean kalitatezko telebista bat egitea ere erraz
dezake horrek.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 31
‹ Agenda
E
Gaurko filmak
Vidas rebeldes
1111
p LaSexta3, 17:20. Zuz.: John Huston.
Akt.: Clark Gable, Marilyn Monroe,
Montgomery Clift. AEB. 1961.
El cañon del corcel negro
111
p ETB2, 18:45. Zuz.: Jesse Hibbs. Akt.:
Joel McCrea, Mari Blanchard. 1954.
Baskonia-Bartzelona,
Gasteiztik
Hauteskunde ostekoa
aztergai
Telefilmaren bigarren
eta azken atala
Amazigh kulturaz
hitz egingo dute
La ventana indiscreta
ACB Ligako final-erdietako
hirugarren partida jokatuko
dute gaur Gasteizko Buesa Arenan Baskoniak eta Bartzelonak.
Aurreneko bi lehiak Bartzelonak
irabazi zituen, eta gaur finalean
sartzea lor dezake.
Hauteskunde ostekoaren eta
hitzarmenen inguruan ariko dira
honako solaskideak: Esteban
Antxustegi, Josu Juaristi, Asier
Etxenike eta Koldo Ordozgoiti.
Naroa Iturrik gidatuko du eztabaida.
Alakrana itsasontziko arrantzaleen bahiketaren telefilma nola
amaitzen den jakingo da gaur.
Abenturak, gizarte drama eta
thriller-a uztartu dituzte ekoizpenean. Aktore protagonista
Miguel Angel Silvestre da.
Ana Aizpiri aurkezleak Abdelatif
Jatabi itzultzailea elkarrizketatuko du, amazigh kulturak
Marokon duen garrantziaren
inguruan. Floribert Chebeya
Kongoko ekintzailearen hilketa
gogoraraziko dute saio berean.
Lizentzia ezkontzeko
Saskibaloia. ETB1, 20:25.
‘Esatea libre’. Hamaika, 22:00.
‘Alakrana’. Tele5, 22:30.
‘Hora GMT’. ETB2, 23:40.
11111
p La2, 22:00. Zuz.: Alfred Hitchcock.
Akt.: James Stewart, Grace Kelly, Thelma Ritter. AEB. 1954.
11
p ETB1, 22:15. Zuz.: Ken Kwapis. Akt.:
Robin Williams, Mandy Moore, John
Krasinski. AEB. 2007.
Demi-lune
1111
p Arte, 23:40. Zuz.: Bahman Ghobadi.
Akt.: Hedye Tehrani, Ismail Ghaffari.
Iran. 2007. JBA.
D
D
Telebista
ETB 1
ETB 2
Hamaika
Antena 3
Cuatro
TF1
06:30: Marrazki bizidunak.
Nafarroarako deskonexioan,
10:10 arte. 07:05: Bidaide.
08:40: Mihiluze. 09:15: Nick
dut nik. 09:45: EITB kultura.
10:10: Kerman mintzalagun
bila. 10:15: Euskaldunak eta
itsasoa. 10:45: Teknopolis.
11:15: Durango, isildutako bonbardaketa. 12:05: Ravel. 13:00:
Kerman mintzalagun bila.
13:05: Bidaide. 14:00: Gaur
egun. 14:55: Arratsaldero.
18:00: Iparraldearen orena.
18:05: Arratsaldero. 19:25: Teletubbies. 19:50: Sagarra da
Apple. 20:00: Gaur egun.
20:15: Estonia-Euskal selekzioa partidaren atarikoa.
20:25: Saskibaloia. Baskonia Bartzelona. 22:15: Zinema. ‘Lizentzia ezkontzeko’. Zuz.: Ken
Kwapis. 2007. 23:45: Gauberri. 00:15: Azpimarra. 00:45:
Kresala. 01:25: Musika gauak.
07:00: Ecuador. 08:00: Egun
on Euskadi. 08:05: Forum.
Gonbidatua: David Torres.
08:30: Egun on Euskadi. Gonbidatua: Eduardo Zubiaurre.
10:05: Kerman mintzalagun
bila. 10:40: Senderos misteriosos. 11:30: Bonanza. 13:25:
Navarra directo. Nafarroarako deskonexioan. 13:30: Euskadi directo. 13:45: Euskadi Directo. Nafarroarako deskonexioan. 14:25: Robin Food.
14:58: Teleberri. 16:00: Eguraldia. 16:05: Ni más ni menos.
18:45: Zinema. ‘El cañón del
corcel negro’. Zuz.: Jesse
Hibbs. 1954. 20:10: Euskadi directo. 20:58: Teleberri. 22:00:
Consumidores. 23:40: Hora
GMT. 00:15: Teleberri. 00:45:
Kerman mintzalagun bila.
00:50: Terminator: las crónicas de Sarah Connor. 01:40:
Mi querido Klikowsky.
08:00: Lazkao txiki. 08:20:
Leku txiki bat. 08:50: Bat eta
bat (asteartea). 10:05: Euskal
Herria esnatuz. 12:05: Ikusten.
12:40: Ikusmira. 13:10: Klik.
13:40: Onein. 14:00: Bat eta
bat (asteartea). 14:55: Frontoia. 16:10: Bitartean. 16:40:
Klik. 17:15: Berbetan. 17:45:
Erritmoz bizi. 18:10: Pernando
amezketarra. 18:40: Beranduegi. 18:55: Rally Azpeitia.
19:15: Gipuzkua kultura. 19:45:
Hamaika.bit. 20:15: Leku txiki
bat. 20:45: Bat eta bat. 22:00:
Esatea libre. 23:15: Beranduegi. 23:30: Bat eta bat.
06:15: Noticias de la mañana.
09:00: Espejo público. 12:30:
La ruleta de la suerte. Jorge
Fernandezek aurkeztutako
lehiaketa. 14:00: Los Simpson. 15:00: Antena3 noticias.
16:00: Bandolera. 17:00: El secreto de puente viejo. 18:00:
El diario. Sandra Daviuk aurkeztutako saioa. 19:15: Especial Atrapa un millón. 20:15:
Karlos Arguiñano en tu cocina. 21:00: Antena3noticias2.
22:00: Los quien. 23:15: Física
o química. 01:00: Objetivo
mediación. 01:45: Europako
poker txapelketa.
07:00: El zapping de los surferos. 07:45: El ultimo superviviente. 09:30: Alerta cobra.
12:30: Las mañanas de cuatro.
14:00: Noticias Cuatro. 14:50:
Deportes Cuatro. 15:50: Tonterías las justas. 17:30: Tienes
un minuto. Lujan Arguellesek
aurkeztutako magazinea.
19:00: ¡Allá tú!. Lehiaketa.
20:00: Noticias Cuatro. 20:45:
Deportes Cuatro. 21:30: El
hormiguero 2.0. Gonbidatua:
Carolina Cerezuela. 22:30:
House. Telesaila. ‘Vuelta a
empezar’. 02:00: Mad men.
02:45: Cuatro astros.
06:45: TFou. 11:05: Brothers
and sisters. 12:00: Les 12
coups de midi!. Jean-Luc
Reichmannek aurkeztutako
saioa. 13:00: Journal. 13:55: Julie Lescaut. 15:35: Camping
Paradis. 19:05: La roue de la
fortune. 20:00: Journal. 20:45:
Esprits criminels. Telesaila.
‘Le Prix à payer’. ‘Instincts
maternels’. ‘Tuer le père’.
23:15: Flashforward. 01:40: 50
mn inside. 02:40: Reportages.
03:20: Chef-d’oeuvre de la
musique. 04:15: Prés de chez
vous. 04:55: Musique. 05:00:
Histoires naturelles.
La 1
Tele 5
Arte
France 2
‘Lizentzia ezkontzeko’. 22:15
Eduardo Zubiaurre. 09:30
06:00: Noticias 24h. 06:30:
Telediario matinal. 09:00: Los
desayunos de TVE. 10:15: La
mañana de La1. 14:00: Albistegia. 14:30: Corazón. 15:00:
Telediario 1. 16:05: Eguraldia.
16:15: Amar en tiempos revueltos. Telesaila. 17:05: Soy
tu dueña. Telesaila. 18:20: España directo. Magazinea.
20:00: Gente. 21:00: Albistegia. 22:05: Eguraldia. 22:15: Comando actualidad. 23:15: En
familia. 00:15: 59 segundos.
01:45: La noche en 24h. 03:15:
TVE es música. 04:00: Noticias 24h.
06:30: Informativos Telecinco. 09:00: El programa de
Ana Rosa. 12:45: Mujeres y
hombres y viceversa. Emma
Garciak aurkeztutako saioa.
14:30: De buena ley. 15:00: Informativos Telecinco. 15:45:
Sálvame diario. Jorge Javier
Vazquezek aurkeztutako
saioa. 20:00: Pasapalabra.
Christian Galvezek aurkeztutako lehiaketa. 20:55: Informativos Telecinco. 22:00:
Vuelveme loca esta noche.
22:30: Zinema. ‘Alakrana’.
2010. 00:00: Enemigos íntimos. 02:30: Locos por ganar.
13:00: Chapeau melon et bottes de cuir. 14:00: La Ceinture
de feu du pacifique. 14:45: Le
promeneur du Champ-deMars. 16:35: Babel. 16:50: Le
bluff des étiquettes. 17:35:
X:enius. 18:05: Chapeau melon et bottes de cuir. 18:55:
Adieu papillons. 19:00: Arte
journal. 19:30: Globalmag.
19:55: La malédiction du diamant hope. 20:40: Un espion
au coeur de la chimie nazie.
21:35: Le système octogon.
22:45: Débat. 23:25: Le dessous des cartes. 23:40: Zinema. ‘Demi-lune’. 2007. JBA.
09:10: Des jours et des vies.
09:35: Amour, gloire et beauté. 10:00: C’est au programme. 11:00: Motus. 11:30: Les
z’amours. 12:00: Tout le monde veut prendre sa place.
13:00: Journal. 14:00: Tenisa.
Roland Garros torneoa, zuzenean. 18:00: On n’demande
qu’a en rire. 19:00: N’oubliez
pas les paroles!. 20:00: Journal. 20:35: Telefilma. ‘Pas de
toit sans moi’. 2010. 22:10:
Face aux Francais... conversations inédites. 00:15: Journal. 00:30: Retour a RolandGarros. 01:00: Dans le secret...
ETB 3
ETB Sat
La 2
La Sexta
Teledeporte
France 3
14:20: Burdin aho. 14:40: Kare
kano. 15:00: Monk. 15:15:
Shaun arditxoa. 15:30: Hirukiak. 16:20: Hartz txiki. 17:05:
Munstro txikia. 17:20: Sagarra
da apple. 17:30: Tom eta Jerry.
17:55: Mouss & Boubidi. 18:00:
Shaun arditxoa. 18:15: Tom
eta Jerry. 18:55: One piece.
19:40: Monk. 19:45: Megaman.
20:05: Shin Chan. 20:30: Megaman. 20:50: Shin Chan.
21:10: Megaman. 21:30: Behi
eta oilasko. 21:55: Monk.
22:00: Sut&blai. 22:30: Orain.
22:40: Nick dut nik. 23:10: Teknopolis. 23:40: STM. Renacer.
08:35: Arratsaldero. 11:50:
Esto no es serio, o sí. 12:00:
Kresala. 12:55: Robin Food.
13:25: Euskadi Directo. 14:30:
Gaur egun. 15:25: Lazkao txiki.
15:30: Viajes. 15:35: Jai Alai:
zesta. Truke - Allez I / Olharan
- Allez II. 16:50: Zona zapping.
17:40: Ni más ni menos. 19:35:
Esto no es serio, ¿o sí?. 19:50:
Navarra directo. 20:10: Robin
Food. 20:45: Euskadi directo.
21:30: Teleberri. 22:35: Herri kirolak. 23:35: Zona zapping.
00:00: Boxeoa. 00:25: Vaya
semanita. 01:55: Zinema. ‘El
motín del Caine’. 954.
10:00: La aventura del saber.
11:00: Pueblo de dios. 11:30: La
casa encendida. 12:00: Grandes documentales. 13:00:
Para todos La2. 14:40: Grandes documentales. 15:30: Saber y ganar. 16:00: Grandes
documentales. 17:55: Documentales culturales. 19:00:
Ciudades para el siglo XXI.
19:30: Redes 2.0. 20:00: La 2
Noticias. 20:30: Documentales culturales. 21:20: Gafapastas. 22:00: Zinema. ‘La ventana indiscreta’. 1954. 23:50: Zinema. ‘Monturiol, el señor del
Mar’. 1993.
07:00: La Sexta en concierto.
08:20: Bestial. 10:15: Crimenes
imperfectos. Telesaila. 11:40:
L. A. Forensic. Telesaila. 12:05:
Crímenes imperfectos: historias criminales. Telesaila.
13:00: Doc: Real Ncis. Telesaila. 13:55: La Sexta noticias.
15:10: La Sexta deportes.
15:25: El mentalista. 17:10:
Navy: investigación criminal.
20:00: La Sexta noticias.
20:55: La Sexta deportes.
21:30: El intermedio. Telesaila.
22:25: El mentalista. 00:05:
Buenafuente. 01:25: El intermedio. 02:30: Astro tv.
06:00: Tenisa. Roland Garros
torneoa, Paristik. Final laurdenak. 09:30: Gimnasia erritmikoa. Europako txapelketa,
Minsketik (Bielorrusia). 11:30:
Road to London. Magazinea.
12:00: Saskibaloia. ACB liga:
Bizkaia Bilbo Basket - Real
Madril. 13:45: Tenisa. Roland
Garros torneoa, Paristik zuzenean. Final laurdenak. 22:30:
Objetivo 2012. Magazinea.
23:00: Paddock GP. Motoziklismoari buruzko saioa.
23:30: Tenisa. Roland Garros
torneoa, Paristik. Final laurdenak.
10:10: 3e seance. 10:25: Plus
belle la vie. 10:55: Midi en
France. 11:45: Le 12/13. 13:40:
Keno. 13:45: En course sur
France3. 14:05: Inspecteur
Derrick. 14:55: Assemblée nationale. 16:10: Nous nous
sommes tant aimés. 16:45:
Slam. 17:25: Des chiffres et
des lettres. 18:00: Questions
pour un champion. 18:40: Le
19/20. 20:10: Plus belle la vie.
20:35: Hors-série. ‘Tutelles:
nos parents spoliés?’. 22:30:
Soir 3. 22:55: Ce soir (ou jamais!). 00:30: Roumanoff, telle quelle.
32 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Plaza›Kultura
«Pinturak berak
eramaten zaitu»
Juan Luis Goenagaren ‘Paisaiak’erakusketa
zabalduko du bihar Donostiako Ekain
galeriak, olioz egindako margolanez osatua
Azkenaldiko lanek «argi gehiago» dute,
«beste ordu batzuetan» eginak direlako
Juan Luis Zabala Donostia
«Pinturak berak eramaten zaitu.
Pinturak bere arazoak dauzka. Ez
da literatura. Zer bilatzen dudan
nik pinturan? Ez dakit erantzuten. Ni margolaria naiz». Beren lanari buruz hizketan eroso sentitzen ez diren artisten kastakoa da
Juan Luis Goenaga (Donostia,
1950), eta agerian geratu zen hori
atzo ere, Donostiako Parte Zaharreko Ekain galerian, artista kazetarekin bildu zenean, bihar zabalduko duen erakusketako lanen berri emateko. Olioz egindako neurri txiki eta ertaineko 30
margolan inguruk osatuko dute
Goenagaren Paisaiak erakusketa, azken hilabeteetakoak guztiak. «Orain dela urtebete hitz
egin genuen erakusketa hau egiteaz, eta lan guztiak geroago eginak dira». Uztailaren 23ra arte dago zabalik erakusketa.
‘‘
Berez, koadro guztiak
abstraktuak dira. Inoiz ez
dut aurretik marrazten
zer egingo dudan»
JUAN LUIS GOENAGA
Margolaria
«Niretzat ez dago aldaketarik»,
esan zuen Goenagak, erakusketa
berriko lanek aurrekoekiko zer aldaketa dakarten galdetu ziotenean. «Argi gehiago dagoela uste
dut», ohartarazi zuen hala ere.
«Koloreak baino gehiago, argi
gehiago. Nahiko monokromoak
dira, baina argi gehiago daukate».
Argitasun horri ez zaizkio bilatu
behar, artistaren ustez, motibo
psikologikoak edo afektiboak, horretarako joera dagoen arren.
«Pinturak berak eramaten zaitu
beste kolore batzuk erabiltzera.
Jendeak pentsatzen du afektibitate kontuak edo direla, baina pintura mentala da. Ez dakit nola esplikatu. Olioak klabe batzuk
dauzka, eta kolore batzuek eramaten zaituzte beste batzuetara».
Erakusketako margolanak
«beste ordu batzuetan» eginak dira, eta horren ondorio da, neurri
batean, daukaten argia. «Hemengo paisaia oso iluna dela entzuten
ohituta gaude, baina ez da guztiz
egia. Ordu batzuetan oso argia da.
Gure tradizioan badaude hemengo paisaiak argitasun handiz margotu dituzten pintoreak, Bienabe
Artia eta Menchu Gal adibidez.
Ordu jakin batzuetan oso argia da
hemengo paisaia. Goizetan oso argi matizatua izaten du».
Donostiako leku batzuk ezagutuko ditu ikusleak erakusketako
margolan batzuetan, Kontxako
hondartza eta kaia besteak beste;
basoko irudiak atzemango ditu,
beste batzuetan. «Gaiak nahiko
topikoak dira; baina beste era batera ukituta». Goenagaren ikuspegitik begiratuta, berdin dio
«etxe ondoko paisaia edo urrutikoa» margotu. «Pinturak berak
eramaten zaitu. Ni beti orbanetik
abiatzen naiz. Berez, koadro guztiak abstraktuak dira. Azkenean
paisaia atera arren, behin ere ez
dut aurretik marrazten zer egingo dudan». Koadroetan agertzen
den natura, edo elementu figuratiboak, «azken-azkenekoak» dira,
«gutxienekoa», «aitzakia hutsa».
Eskuekin ez denean,begiekin
Bizitzea eta margotzea bata bestetik bereizi ezinezko bi egintza izan
dira beti Goenagarentzat, eta horretan ez dago aldaketarik. «Margotzea beste esku bat bezala da niretzat. Niretzat dena pintura da.
Ni beti ari naiz pintatzen, estudioan, kanpoan… eta begiekin bestela». Pintatzea ez da lasaitzeko
Juan Luis Goenaga, atzo, Ekain galerian. JUAN CARLOS RUIZ / ARGAZKI PRESS
ekintza bat, ezta hurrik eman ere.
«Tentsio izugarria pasatzen duzu,
erabakiak hartu behar dituzu
etengabe. Noizean behin gozatu
ere egiten duzu, ikusten duzunean zerbait, baina… Batzuek esaten dute lasaitu egiten direla pintatzerakoan. Ni ez nau lasaitzen
pintatzeak».
Azken boladan olioarekin lanean aritzeak ez du esan nahi beste
materialak erabat eta betiko
atzenduak dituenik. «Olioarekin
ari naizenean, olioarekin. Edo
grabatuarekin ari naizenean, grabatuarekin. Edo paperarekin bestela…». Ekain galeriako erakusketaren ondoren, gauza bera baina neurri handiagoetan egiteko
gogoa du. «Istorio honetan segitu
nahi dut, koadro handiagoetan».
Irriz erantsi zuen gero: «Materiala
amaitu arte». Hots, etenik gabe.
Ume zelarik hasitako ibilbideak
ez du etenik, eta ez dirudi puska
handi batean izango duenik.
Pablo Picassok esaten zuen bizitza osoa behar izan zuela ume
batek bezala margotzera iristeko.
«Egia da, arrazoia du», esan zuen
Goenagak, esaldi hori gogoratuz.
«Askatasun hori lortzeko 50 urte
eman behar dituzu gutxienez pintatzen. Horregatik, margolari bikain guztien koadrorik onenak
azkenak izaten dira, 80 urterekin
edo egindakoak. Ez da broma. Goya, Picasso, Rembrandt, El Greco
eta beste askoren kasua da hori.
Picassoren azkeneko koadroak,
adibidez, sekulako sintesiak dira».
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 33
Kultura ‹ Plaza
Aho zapore gozoa utzi die bisitaldiak
kion Juan Karlos Izagirre alkategaiari.
Alde zaharretik paseoan ibili
ziren goizean, eta San Telmo
museoa edo elkarte gastronomikoak ezagutu zituzten. «Jende
bakanarekin egin dugu topo
Donostiako kaleetan», esan zuen
Casinellok. «Pintxo bat hartzera
joan eta Arzakekin egotea nire
emaztea asko poztuko duen albis-
Donostiako hautagaitza
babesten duela azaldu
die Bilduk 2016ko
Kultur Hiriburutzaren
epaimahaiko kideei
Ainhoa Sarasola Donostia
«Donostiako hautagaitzak dokumentu eder horietan proposatutako hitzetatik harago irakurtzera etorri gara». Donostiara egindako bisita hala laburbildu zuen
Manfred Gaulhoferrek, 2016an
Europako kultur hiriburua zein
izango den erabakiko duen epaimahaiko buruak. Danuta Glodys,
Emilio Casinello eta Jordi Pascual Ruiz epaimahaiko kideekin
batera bisitatu zuen hiria atzo, eta
politika, kultura, unibertsitate
eta enpresa munduko jende ugarirekin hitz egin zuten. «Kulturaren bidez indarkeria gainditzeko
ideia gizartearen alor orotan ongi
errotuta ote zegoen egiaztatzea
zen xedea, eta esan dezaket horren baieztapen garbia jaso dugula; hitz egiteko aukera izan dugun
guztien aldetik hautagaitza babesten duten konpromiso argi eta
eztabaidaezina jaso dugu».
Babes horien artean Bildurena
zegoen. Maiatzaren 22ko bozetan
koalizioaren zerrenda bozkatuena izan zen Donostian eta haren
jarrera lehen eskutik ezagutu
nahi zuten epaimahaikideek. Hori dela eta, arratsaldean bilera egiteko eskatu zioten koalizioari.
«Hautagaitza landu ostean azaldu den indar politiko berri bat izanik, oinarrizko galdera zen ea
proiektua babesten duen. Erantzuna baiezko argia izan da», esan
zuen Casinellok.
Bisita oso ongi joan zela azaldu
zuen Santi Eraso hautagaitzaren
kultur arduradunak. «Eguna per-
«Ongi planteatutako
hautagaitza baten
inpresioarekin» joan
dira epaimahaikideak
Emilio Casinello epaimahaikidea talogile batzuekin hizketan atzo iluntzean, Aieteko jauregian. JAVIER ETXEZARRETA / EFE
fektua izango zen eguraldiak lagundu izan balu». Izan ere, euria
zela eta, Kontxatik goizean eginiko paseoa «heze samarra» izan
zen, eta pentsatuta zituzten beste
hainbat ekintza —Pasealeku Berrian bizikletan ibiltzea edo urgullen ibili ostean ikastola bat bisitatzea, esaterako— bertan behera
utzi behar izan zituzten. Dena dela, askotariko egitaraua prestatu
zieten bisitariei, eta bi aldeak gustura agertu ziren.
Alfonbra eta zapata pareak
Aterkipean eta atzerapen apur
batekin hasi zuten bisita epaimahaikideek. Ongi etorri zioten
dozenaka alfonbratxo eta herritarrek haien gainean utzitako
zapata pareak zain zituzten udaletxe kanpoaldean. Odon Elorza
alkateak atean bertan egin zien
Epaimahaikideak atzo, Donostian. GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS
harrera eta, barruan, instituzio
eta gizarte eragileen ordezkaritza
zabal batek, tartean, Eusko Jaurlaritza, Gipuzkoako Foru Aldundia, Kutxa, Adegi, Reala eta Euskalteleko ordezkariek. Udalbatza
Herrialdekako gazteen bertsolari
txapelketak, azken txanpan
Amaia Lasagak jantzi
du gazteen mailan
Arabako eskolarteko
txapela, eta Josu
Sanjurjok Nafarroan
Izar Mendiguren
Ekainaren 18an Agurainen jokatuko den Euskal Herriko eskolarteko bertsolari txapelketak baditu lehendabiziko finalistak. Asteburuan Arabako eta Iparraldeko
finalak jokatu dituzte, eta datozen egunetan lehiatuko dira beste
herrialdetako bertsolariak. Larunbatean jokatu zen Legution
Arabako finala. 14 urte artekoen
txapela Aramaiok eskuratu zuen.
Aguraingo finalean egoteko aukera, aldiz, Peru Abarrategik
(Aramaio) eta Maddalen Arrausik (Gasteiz). Arratsaldean,
Amaia Lasagak (Gasteiz) bildu
zuen puntu gehien, Paula Amilbururen (Aramaio) aurretik.
Nafarroan, Josu Sanjurjo lesakarra da gazteen mailako aurtengo txapelduna. Manolo Arozenak
jantzi zion txapela. Sanjurjorekin
batera, Irati Majuelo iruñearra
taularatuko da Euskal Herriko fi-
nalean. Gaztetxoen artean zeintzuk abestuko duten, larunbatean erabakiko dute Larraintzarren, Bertso Eskolen Egunaren
baitan egingo duten finalean.
Bizkaian eta Gipuzkoan, etzi
Ostiralean izango dira Bizkaia
eta Gipuzkoako finalak. Bizkaikoa, Indautxuko El Carmen aretoan jokatuko dute, 11:00etatik
aurrera. Gipuzkoako finala Azpeitiko Soreasu kulturgunean
egingo da, 16:00etan. Lehendabizi
gaztetxoen lehiaketa egingo dute,
taldeka. Ondoren, gazteen txanda helduko da.
aretoan egindako bileran, hainbatek hartu zuten hitza hautagaitza defendatzeko. Bilduko kideak
ere izan ziren udaletxean, eta
Odon Elorza jarduneko alkateak
epaimahaikideak aurkeztu ziz-
tea da, niretzat Donostiako Orfeoiko zuzendaria agurtzea gogoan
gordeko dudan zerbait den bezala. Bide batez, oso ongi bazkaldu
dugu, espero bezala», gehitu
zuen, irribartsu. Bazkarian hainbat artista eta sortzaile izan ziren
epaimahikideekin.
Helikopteroan osteratxoa egin
zuten arratsean, Txinguditik
Zumaiara, barnealdea ahaztu
gabe. Eta iluntzean Aieteko
Bakearen eta Giza Eskubideen
etxean hainbat eragilerekin
elkartu ziren, ondoren afarimerienda egiteko. «Donostiako
gizartearen alor guztietako kultur aberastasuna eta aniztasun
ikusi dugu, eta ongi planteatuta
eta ebatzita dagoen hautagaitza
baten bikaintasunaren inpresioarekin goaz».
Epaimahaikideak hautagaitza
aurkeztu duten sei hiriak bisitatzen dabiltza asteon. Zaragozan
izan ziren herenegun, Burgosen
dira gaur, eta Segovia, Kordoba
eta Las Palmasen geratzen zaizkie. Ekain bukaeran hiri bakoitzak bere proiektua defendatuko
du Madrilen, eta hilaren 28an
hartuko dute azken erabakia
epaimahaikideek.
34 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Plaza › Kultura
Zinema D Estreinaldiak
Iraganerako bidaia
Zuzendari eta aktore nagusiak aldatuta,
beste etapa bat hasi du ‘X-Men’sailak
Matthew Vaughn-ek 60ko hamarkadara
eraman du istorioa, eta garai hartako
egoera soziopolitikoarekin lotu du
Gontzal Agote
Zarata handirik egin gabe, azken
urteotako frankiziarik errentagarri eta txukunetakoa izan da
X-Men. Marvel etxetik atera
diren beste bertsio zinematografiko gehienen mailatik gora egon
da orain arte. Berriz ere frogatu
da arrakasta eta kalitatea ez direla kontzeptu kontrajarriak.
Neurri handia batean, ideiak
argi zituen zuzendari batekin
abiatu zirelako gertatu zen hori.
2000. urtean Bryan Singerrek
egin zuen sailaren lehen filma,
X-Men. Ordurako, Singer zinemagile ezaguna zen, batez ere 90eko
hamarkadan egin den thriller
onenetakoari esker, Usual Suspects. Bost urte geroago, Stan
Leek sortutako pertsonaiekin
ausartu zen.
Lehen pelikulak oso harrera
ona izan zuen, eta areto komertzialetan ere arrakasta handia
izan zuen. Hortaz, 2003an X- Men
2: X-Men United etorri zen.
Horrek ere kritika onak jaso
zituen; aurrekoa baino hobea
dela uste dute askok. Horiek
horrela, Hollywooden ez zen arrazoirik beste batekin ez segitzeko.
Hain zuzen, hirugarrenarekin
hasiko ziren arazoak.
Singerrek ez zuen zuzendari
lanetan segitu nahi; beste proiek-
tu batzuk zituen esku artean, eta
ekoizlea izanen zela adostu
zuten. Zuzendaria izandakoak
Matthew Vaughn proposatu
zuen hirugarren pelikula egiteko.
Hark, baina, ezetza eman zion;
nonbait, aurrekontua txikiegia
zen taxuzko emaitza lortzeko.
Azkenean, Brett Ratnerrek
hartu zuen frankiziaren ardura,
eta saileko filmik makurrena
egin zuen, X-Men 3: The Last
Stand. Horrekin batera, Bryan
Singerrek ez zuen zorterik izan
bere proiektu berriarekin: Superman Returns filmak ez zuen lortu
espero zen emaitza.
Bigarrenean, bai
Berez, Ratnerrena trilogia baten
hirugarrena zen; azkena, hortaz.
Baina argi dago gaur egungo
Hollywooden ideiak ez dituztela
sobera: zerbaitek funtzionatzen
duenean, ez dute horren erraz
amore ematen. Hori dela eta, hiru
filmetan berebiziko garrantzia
zuen pertsonaia bat hartu,
Wolverine, eta horri pelikula oso
bat eman zioten, X-Men Origins:
Wolverine. Nahiko ezezaguna
zenean, ospea eman zion pertsonaiak Hugh Jackmani, eta nolabait zirkulua ixteko modua izan
zen.
Baina gauzak ez ziren horretan
amaitu. Batetik, Wolverineren
Matthew Vaughn zuzendariak saila berrasmatu du eta 60ko hamarkadan kokatu du X-Men: First Class .
bigarren pelikula bat egin dute,
aurki gure pantailetara ailegatuko dena, X-Men Origins: Wolverine 2. Horrekin batera, berez amaituta zegoen X-Men taldeari beste
aukera bat eskaini nahi izan
diote ekoizleek. Eta, oraingoan
bai, Matthew Vaughanek onartu
du zuzendaria izatea.
Ekoizle lanetan hasi zen
Vaughn. Haren eskutik etorri
ziren Guy Ritchie zuzendari britainiarraren bi lan arrakastatsuak: Lock and Stock eta Snatch.
2004an zuzendari lanari ekin
zion, Layer Cake izeneko thriller
interesgarriarekin. Horren ostean, AEBetan egin zuen lehen
filma etorriko zen, Stardust. Eta
iaz orain arteko bere pelikularik
ezagunena egin zuen, Kick Ass,
Mark Millarren komiki batean
oinarritutako film sailkaezin eta
apurtzailea. Vaughnen lana XMen saila berrasmatzea izan da.
60ko hamarkadara eraman du
filma, eta bertako egoera soziopolitikoarekin lotu du istorio nagusia. Izan ere, denbora-bidaia proposatzen du X-Men: First
Class-ek, pertsonaia nagusiak
mantentzen badira ere; gainerako guztia aldatu da, eta iraganera
Zuhaitzaren sekretua
Judy Pascoeren liburu
batean oinarritutako
filma zuzendu du Julie
Bertucellik, Charlotte
Gainsbourgekin
G.A.
Urteetan zuzendari handien
ondoan lan egin izan du Julie Bertucelli zuzendari frantziarrak;
besteak beste, Krysztof Kieslowski eta Bernard Tavernierrekin.
Horren ostean, bide propioari
ekin zion, hasiera batean dokumentalen egile gisa. Orain dela
zortzi urte fikziozko lehen peliku-
la egin zuen. Depuis qu'Otar est
parti... lehen lanarengatik Frantziako Cesar saria eskuratu zuen.
Orain, berriz, zuhaitz baten
istorioa kontatu nahi zuen Bertucellik. Hasiera batean, gai horrekin lotura zuen Italo Calvinoren
liburu baten egokitzapena egiteko asmoa zuen zuzendariak.
Azkenean, egile eskubideekin
arazo franko izan ostean, Judy
Pascoeren eleberria (Our Father
Who Art in the Tree) zinemara
ekartzea erabaki zuen.
Hor ere arazoak izan zituen,
ekoizle australiar batek erosiak
baitzituen liburuaren eskubideak. Azkenean, aados jarri ziren,
eta Bertucellik zuhaitzaren ingu-
ruko pelikula filmatzea lortu
zuen. Hori bai, Australian egin behar izan zuen filmaketa. Batetik,
liburua han dagoelako idatzita
eta girotuta. Bestetik, zaila delako
filmak behar dituen paisaiak aurkitzea Frantzian. Izan ere, filmeko protagonista nagusia arbolatzar bat da, pikondo erraldoi bat.
Beste protagonista nagusia
Charlotte Gainsbourg da. Lars
von Trierren eskutik Antichristen infernua ezagutu ostean —eta
bide batez hari esker Cannesen
emakumezko aktore onenaren
sari preziatua irabazi ostean—,
drama bigunago batean ikusiko
dugu aktore eta abeslari frantziarra.
Morgana Davies aktorea, L’arbre filmean.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 35
Kultura ‹ Plaza
Zinema D Estreinaldiak
1
Beste film batzuk
‘The Dillemma’
‘Arthur’
‘Gianni e le donne’
Zuzendaria: Ron Howard.
Aktoreak: Vince Vaughn, Kevin James,
Jennifer Connelly, Winona Ryder,
Channing Tatum, Queen Latifah, Amy
Morton. Herrialdea: AEB. Urtea: 2011.
Iraupena: 112 min.
Zuzendaria: Jason Winer.
Aktoreak: Russell Brand, Helen
Mirren, Jennifer Garner, Greta Gerwig,
Nick Nolte, Luis Guzman. Herrialdea:
AEB. Urtea: 2011. Iraupena: 110
minutu.
Zuzendaria: Gianni di Gregorio.
Aktoreak: Gianni Di Gregorio, Aylin
Prandi. Herrialdea: Italia. Urtea: 2011.
Iraupena: 100 minutu.
ortasun handirik ez du Ron
Howarden estiloak, baina
ukaezina da zuzendari eraginkorra dela. 80ko hamarkadatik
lan komertzial arrakastatsuak
egin ditu: 1, 2, 3.. Splash (1984),
Cocoon (1985), Willow (1988),
Apollo XIII (1995)... Hollywood
oso esker onekoa da, eta lau
Oscar sari oparitu zizkion
2001ean, A Beautiful Mind pelikula eskasagatik. Dan Brown
idazlearen The Da Vinci Code
(2006) eta Frost/Nixon
(2008) egin ostean, komedia
bat egin behar zuela esan zioten, eta zintzo demonio bete
zuen agindua. Ronny (Vince
Vaughn) eta Nick (Kevin
James) aspaldiko lagunak dira.
Ronny Genevarekin (Winona
Ryder) dago ezkonduta. Halako
batean, Nickek bere lagunaren
emaztea beste batekin ari dela
jakingo du, eta zalantza sortuko
zaio: esan behar al dio lagunari
dakien guztia?
teven Gordonek jatorrizko
Arthur zuzendu zuen 1981.
urtean,Dudley Moore eta Liza
Minnellirekin.Ez zen aparteko
pelikula bat; akaso horregatik,bi
Oscar sari eskuratu zituen.Orain
norbaitek pentsatu du 30 urte
denbora asko dela,eta remake
bat egitea proposatu diote Wineri.Arthur aberaskumea nahi
duen erara bizi da,gehiegikerietan itota: festak,sexua,alkohola...Herentzia handi bat jaso behar du Arthurrek,baina,horretarako,ezinbesteko baldintza bat
bete beharko du: ezkondu egin
behar du.Horretan saiatuko da
Arthur,baina,jakina,ordura arteko bizimodua guztiz aldatu
beharko du.
N
egin du film berriak. Charles
Xavier eta Magneto pertsonaiak
mantendu bai, baina aktoreak
guztiz aldatu dituzte. Oraingoan,
ez daude Hugh Jackman, Ian
McKellen eta Halle Berry. Horien
ordez, aktore gazteagoak agertzen dira, Kevin McAvoy eta
Michale Fassbender, eta nahiko
desagerturik zegoen aktore beterano bat, Kevin Bacon.
‘X-MEN FIRST CLASS’
pZuzendaria: Matthew
Vaughn.
pAktoreak: James McAvoy, Kevin Bacon, Michael Fassbender.
pHerrialdea: AEB.
pUrtea: 2011.
pIraupena: 110 minutu.
pEstreinaldia: Gaur estreinatuko dute Ipar Euskal Herrian, eta
etzi Hego Euskal Herrian.
Senarra hiltzen denean, Dawnek lau seme-alaben ardura osoa
hartu beharko du bere gain.
Simonek, zortzi urteko alabak,
izugarri sumatzen du aitaren
falta. Halako batean, sekretu bat
kontatuko dio amari, etxe ondoan dagoen zuhaitz baten bitartez
komunikatzen omen da aitarekin.
‘Baztan’ filmaren
bigarren zatia, martxan
‘L’ARBRE’
pZuzendaria: Julie Bertucelli.
pAktoreak: Charlotte Gainsbourg, Marton Csokas, Christian
Byers, Morgana Davies, Arthur
Dignam, Gabriel Gotting.
pHerrialdea: Frantzia.
pUrtea: 2010.
pIraupena: 100 minutu.
pEstreinaldia: Ostiralean estreinatuko dute Hego Euskal
Herrian.
Iñaki Elizalde agotei
buruz zuzentzen ari den
pelikula hurrengo urte
hasieran estreinatzeko
asmoa dute
Erredakzioa Donostia
Iñaki Elizalde zuzendari nafarra
Baztan filmaren bigarren zatia
errodatzen hasi da. Hain zuzen,
agotei buruzko istorioaren aro garaikidea filmatuko du datozen
lau asteotan, Baztanen eta Euskal Herriko beste zenbait leku-
tan. Filmatzen iazko martxoan
hasi ziren, eta urte honen amaieran bukatzeko asmoa dute. Estreinaldia, berriz, 2012ko lehen hilabeteetan izatea espero dute
ekoizleek: Lazo Visual eta Orreaga Filmak enpresek. Filmak 1,5
milioi euroko aurrekontua izango du.
Carmelo Gomez, Unax Ugalde,
Kandido Uranga eta Txema Blasco dira filmeko aktore nagusiak,
eta haiekin batera Baztango hainbat bizilagun ari dira parte hartzen pelikulan. Horiek aukeratzeko hainbat hautaproba «zorrotz»
egin dituzte.
S
ranzo di ferragosto izeneko
komedia xumea egin zuen
duela bi urte Gianni di Gregoriok,
eta ustekabean dezenteko arrakasta lortu zuen filmak Europako hainbat herrialdetan.Zuzendaria,aktorea eta gidoilaria da
Di Gregorio; besteak beste,Roberto Savianoren liburuan oinarrituriko Gomorra pelikula ezaguneko gidoilarietako bat izan
zen.Berriro ere,haren alter
ego-a da filmeko protagonista
nagusia.Trastevere auzoan bizi
den erretiratu baten rola hartuko du,eta inguruan dituen emakumeekiko harremana nolakoa
den kontatuko du,komedia giroan: emaztea,alaba,ama,auzokideak...Filma aurtengo Berlinalen aurkeztu zuten.
P
36 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Plaza › Bizia
Hemingwayk
Iruñeko kaleetan
egindako
urratsen atzetik
ibiltzeko aukera
Idazle ezagunaren alde
ezezagunari buruzko
hitzaldi, solasaldi eta
bisita gidatuak antolatu
ditu Iruñeko Udalak
Iñigo Astiz Iruñea
Iaz, Gasteizko Erdi Aroko azokan harrobitik harria nola ekartzen zuten irudikatu zuten. QUINTAS
Harriaren eta gatzaren ibilbideetan
Arabaren historia ezagutaraziko dute
Añanako gatzagen eta
Gasteizko katedralaren
historia erakusteko
hiru ibilaldi egingo
dituzte ekainean
Ainhoa Altuna Gasteiz
Gasteiztik Añanara. XII. eta XIII.
mendeetan gatzarekin eta
harriarekin mandatari eta erromesek egiten zuten gisan, Arabako lurraldearen hego-mendebaldea zeharkatzeko aukera izango
da ekainean. Gasteizko Santa
Maria Katedrala Fundazioak,
Gatz Harana Fundazioarekin eta
Goiena Mendiko Klubarekin
batera, historian zehar gatzagek
eta burdinolek izan duten
garrantzia ezagutzeko aukera
eskainiko du, harriaren eta
gatzaren ibilbideetan zehar. Irteerak ekainaren 4an, 11n eta 25ean
izango dira.
Arabaren historian funtsezko
elementuak izan dira Santa Maria katedrala eta gatzagetan lurrundutako urre zuria. Añanako
Kuadrillan zeharreko bideetan
barna, Erdi Aroko Araba ezagutzeko aukera izango da, garai hartako arkitekturaz, historiaz eta
gurdiekin zeharkatzen zituzten
txoko eta ikuspegiez gozatuz.
Larunbat honetan ekingo diote
atzera begirako ibilbideei. Lehen
etapan, hiriburutik, Katedrala-
ren ataritik, abiatu eta Armentiarantz joango dira oinezkoak.
Mendoza aldera jo ondoren, Iruña
Veleian amaituko da. 08:00 aldera
abiatuta, hamabost kilometro inguruko bidea egingo dute helmugara iritsi arte.
Bigarren ibilaldian, ekainaren
11n, Billoda eta Pobes arteko
bidea zeharkatuko dute. Bidean,
Olabarriko inguruez gozatuko
dute bisitariek. Ekainaren 25ean,
berriz, mendi alderantz joko
dute. Pobesen helduko diote bideari, Añanan, urre zuriaren iturburuan amaituz. Ibilbidean
zehar, lurraldearen historian
esangura berezia izan duten toki
interesgarriak ezagutzeko aukera izango da, horien inguruko
azalpenak ere emango dituztelarik.
gaztelu eta lurraldeetara eramaten zuten minerala.
Erdi Aroko goraldiaren ondoren, 1960ko hamarkada inguruan, industria handien sorrerak
Arabako urre zuriari zuen balioa
eta garrantzia kendu zion. Produkzioak behera egitean, ibilbideetako joan-etorria ere erabat
makaldu zen, lurraldearen histo-
Gatza, iraganeko urrea
1140an Añana sortu zen, eta,
ekoizpena ugarituz zihoan heinean, gatzaren salerosketak garrantzi berezia hartu zuen lurraldean,
garai hartan balio handia baitzuen mineralak. Jakiak kontserbatzeko eta trukerako lehengai
bihurtu zen gatza, eta bere garraioak bide ugari zabaldu zituen
Araban.
Gatzagan herritarrek lan egiten bazuten ere —ur gazia irauliz
gatza lortzen—, elizgizon eta
jauntxoen jabetzakoak izaten ziren. Añanako larrainetatik monasterioetara, jauntxo aberatsen
riaren zati bat sasi artera eramanez. «Lurraldearen historia berreskuratu eta bertakoa ezagutzearen garrantziaz jabetu
beharko genuke, askotan ez garelako ohartzen bizi garen inguruak zer-nolako iragana izan
duen. Ezjakinak gara gure etxean», Izaskun Fernandez Santa
Maria Katedrala Fundazioko komunikazio arduradunaren arabera.
Larrainetatik
monasterio eta
gazteluetara eramaten
zuten Añanako gatza
Idiek tiratutako
gurdietan 200 urte
inguruan aritu ziren
harria ekartzen hirira
Harriaren ibilbidea
Katedralaren fundazioak antolatutako ibilbide horietan, gatzaren
ibilbideak ez ezik, hiriburuko
Santa Maria katedrala eraikitzeko harria ekartzeko erabiltzen zuten bide berbera ere zeharkatuko
dute bidaiariek. Koldo Martinez
geologoak argitaratu zuen eran,
5.000 tona harri inguru atera ziren Axarteko harrobitik Gasteizera. 200 urte inguruan idiek tiratutako gurdietan ekartzen zuten
harria hirira. Harri horrekin eraikia izan zen Alfontso VIII.ari otu
zitzaion tenpluaren proiektua,
XIII. mende aldera.
Ibilbide gidatuak
Harriaren eta gatzaren ibilbideetan zehar parte hartzeko 9 urtetik
gora izatea beharrezkoa izango
da. Bidaiek zailtasun handirik ez
badute ere, «oinez ohituta dauden
pertsonentzako ibilbideak direla
aipatu behar da», jakinarazi du
fundazioko komunikazio arduradunak. Batez beste, hamabost kilometro ingurukoak izango dira
hiru bidaiak.
Oinezkoen segurtasuna bermatze aldera, istripu asegurua jarriko zaie, eta Gurutze Gorriko
langileen eta Goiena Mendi Klubeko adituen laguntza izango da.
Harriaren eta gatzaren ibilbideetan barrena murgiltzeko, fundazioan izena ematea beharrezkoa
izango da, «55 pertsonentzat mugatua izango baita». Katedrala
fundazioko bazkideek ibilaldi bakoitzeko hiru euro ordaindu beharko dituzte, eta bazkide ez direnek, berriz, zazpi euro.
Ez zen bera bakarrik izan, baina
berak ere egin zuen ekarpenik.
Ernest Hemingway idazle estatubatuarra izan zen Iruñeko sanferminak munduan ezagun egin zituen pertsona horietariko bat.
Festa haiek hartu zituen bere nobela ezagunenetariko baten ardatz gisa. Nafarroa da, izan ere,
The Sun Also Rises (Berriz ere aterako da eguzkia) liburuaren kokalekua: sanfermin giroa, hain
zuzen ere. 1954an Nobel saria irabazi zuen idazlearen alderik «ezezagunena» ezagutarazi nahi du
orain Iruñeko Udalak, eta hainbat ekitaldi prestatu ditu horretarako. Hemingway hil zela 50 urte
bete direla da aitzakia.
Maiz izan zen Hemingway Iruñean, eta ez da nobela bere ibilaldiek utzitako arrasto bakarra.
Bera ere ibili zen hiriko kaleetan.
Txoko horiek hartuko dituen bisita gidatua antolatu ditu udalak
ostiralean. 19:30ean hasiko da
txangoa, Udaletxe plazako informazio gunean. Mercaderes, Estafeta, zezen plaza eta Gazteluko
plaza bisitatuko dituzte, besteak
beste, Hemingwayren urratsen
aztarnen atzetik. Hilaren 10ean,
17an eta 24an ere egingo dituzte
ibilaldiak.
Iruñearekin harremana
Idazlearen eta Nafarroako hiriburuaren arteko harremanari buruzko hitzaldia ere emango du
Fernando Hualde artikulugileak
hilaren 10ean. Idazle amerikarraren Nafarroako pasadizoak ikertu ditu Hualdek, eta haiei buruzko liburu bat ere badu kaleratua.
Gazteluko plazako Iruña izeneko
kafetegiko Hemingwayren txokoan mintzatuko da, tertulia giroan. Hemingwayren Iruñea izango
da jardunaldiaren izenburua, eta
edaria ere izango dute bertaratzen direnek, izen emateko ordaindu beharreko lau euroak ordaintzearen truke.
Hilaren 21an, berriz, Gabriel
Rodriguez filologoa arituko da
Hemingwayren literatur lanari
buruz hizketan. 19:30ean izango
da hitzaldia, Konestable jauregian, eta doakoa izango da sarrera. Idazleak bere eleberrietan
egindako Iruñearen argazkia da
Rodriguezek aztertuko duena.
2011ko ekainaren 1a, asteazkena
berria 37
Bizia ‹ Plaza
Zibergela D
kazio hori neurrira garatu ahal da
behar bereziak egonez gero, edo
aukeratu daiteke horretarako garatutako aplikazio libre bat.
Moodle
Jabi Asurmendi Sainz
Bitarlan informatika eta Web Zerbitzuak
I
kaskuntza elektronikoa
edo, esan ohi zaion bezala,
e-learning indarra hartzen
ari da denbora pasatu ahala. Abantaila handiak ditu, formazioa eman eta jaso ahal da distantzia eta denbora mugarik gabe.
Izan ere, aukera paregabea da, adibidez, hainbat egoitza dituzten entitateentzat. Bestalde, ikaskuntza
elektronikoa gehienbat era asinkrono batean ematen da. Irakasleek teoria, ariketak, galdetegiak,
foroak, dokumentazioa edo bestelako edukiak sartuz joaten dira
plataformara, eta ikasleek gaiak
eginez joaten dira, bakoitza bere
erritmoan. Hain zuzen ere, formazioa egin nahi dutenek baina formazio hori eguneroko lanarekin,
familiarekin eta aparteko ardurekin bateratu behar dutenek zaila
izaten dute ordu finko batzuk gordetzea euren prestakuntzarako.
Ikaskuntza elektronikorako plataformen bitartez, ordea, askoz
malguagoa da. Epeak izan ahal dira guztiz libreak, nork bere formazioan ahal duen heinean aurreratzeko. Halaber, epeak zehaztu
arren, teoria, ariketak edo blokeak amaitzeko norberak antolatu
ahal du bere denbora eta ematen
dituen orduak epe horietara heltzeko. Txaten bitartez saio sinkronoak ere antolatu ahal dira, ordua
jar daiteke guztion artean esperientziak edo zalantzak partekatzeko. Denbora mugaz eta muga fisikoez gain, gastuen aurrezkia ere
aintzat hartu behar da, garraioa
edo prestakuntza emateko lekuaren gastu moduan. E-learningplataformak ere gastu batzuk ekartzen ditu, martxan jartzeko eta
mantentzeko.
Era berean, badago alde txarrak aurkitzen dizkiona ikaskuntza elektronikoari. Formazio prozesua bera eta harremana hotzagoa izan daiteke irakaslearekin
Ikaskuntza elektronikoa indarra hartzen ari da denboraren poderioz.
Abantaila asko eskaintzen ditu irakaskuntza mota horrek, eta ‘e-learning’
plataformak instalatzeko doako zenbait aukera libre daude.
Ikaskuntza
elektronikoa eta
plataforma libreak
zein ikaskideekin. Gainera, ikasleek ardura handiagoa behar dute
beren burua ikastera behartzeko,
eta irakasleek aparteko trebetasunak ere eduki behar dituzte
ikasleak motibatzeko, zailtasunak gainditzeko eta zalantzak argitzeko.
Zer behar da ‘e-learning’
plataforma bat
abiarazteko
Ikaskuntza elektronikorako plataforma bat abiarazteko, ostatze
zerbitzu bat ezinbestekoa da, zeren eta Interneten kokatu beharko litzateke ikaskuntza elektronikorako plataforma hori. Bestalde,
domeinu bat har daiteke ikaskuntza plataformarako edo domeinuren bat edukiz gero, domeinu horren azpidomeinu bat erabil daiteke. Beharbada, enpresa edo entitate batzuk nahiago dute euren
intranetean instalatzea e-learning plataforma, soilik barne
prestakuntzarako erabili nahi dutelako. Kasu horretan, ez litzateke beharrezkoa izango ez ostatze
zerbitzua ez domeinua, sare lokalaren azpiegitura erabil liteke.
Bestalde, ikastaroak on line
emateko aplikazio bat beharrezkoa da. Aplikazio horrek ikastaro
bakoitzeko teoria, ariketak, gaiak
edo ebaluazioak kudeatzeko aukera izan behar du. Horretaz aparte, multimedia edukiak, dokumentazioa, wikia, foroak, txata
eta antzeko baliabideak oso ondo
etor daitezke irakaskuntza on line
ahalik eta osatuena izateko.
Ikastaroak zerbitzatzea eta kudeatzea ahalbidetzen duen apli-
Ikaskuntza elektronikorako plataformak garatzeko zenbait aplikazio libre daude, baina ezagunena Moodle da. Gehien erabiltzen
dena izateaz gain, gehien lokalizatutakoa ere bada, hain zuzen ere,
85 hizkuntzatara baino gehiagotara dago itzulita; euskarara, besteak beste. Moodle software librea
da, eta dohainik deskargatu daiteke. Aplikazioa instalatu ahal izateko web zerbitzari bat behar da,
PHP interpretatzailearekin eta
datu base kudeatzaile batekin;
MySQL erabiltzen da gehienetan.
Erraz instalatzen da eskaintzen
duen web instalatzailearen bitartez. Hau da aplikazioa deskargatzeko eta informazio gehiagorako
webgunea: http://moodle.org/. Moodlek aukera anitz eta malgutasun handia eskaintzen du, eta Interneten dokumentazio asko aurki daiteke erabiltzen ikasteko.
Claroline
Claroline ez da Moodle bezain ezaguna, eta ez da hain osatua, baina
oso erabilerraza da, eta oso aukera interesgarria izan daiteke Moodle bezain plataforma konplexua behar ez dutenentzat. Ez dago
hainbeste hizkuntzatan, euskaraz ere ez dago, baina software librea denez, ez da zaila euskaratzea. Web instalatzaile baten bitartez instalatzen da, eta erabili
ahal izateko web zerbitzari bat behar da; PHP eta MySQL ezinbestekoak dira. Proiektuaren webgunea: http://www.claroline.net.
Dokeos
Aurreko aplikazioez gain, Dokeos
ere (http://dokeos.com/) izan daiteke aztertzeko beste aukera bat
ikaskuntza plataforma bat abiarazteko. Oso diseinu erakargarria
du, eta, aurreko kasuetan bezala,
software librea eta doakoa da.
PHP eta MySQL teknologiak ere
erabiltzen ditu.
YouTubek 6 urte bete ditu, sekulako zenbakiekin
J.A.S.
YouTubek 6 urte bete ditu dagoeneko, eta, oso plataforma ezaguna eta erabilia dela jakin arren,
YouTubek bere urteurrenean eskaini zituen kopuruak harrigarriak dira.
Lehenengo kopuru harrigarria
erabiltzaileek igotzen dituzten bideoen denbora da. Dagoeneko ez
da ordutan neurtzen, egunetan
baizik. Izan ere, minutu bakoitzean YouTubeko erabiltzaile guztien artean bideo bi egun igotzen
dituzte. Hau da, erabiltzaile batek hamar egunetan igotako bideo guztiak ikusteko bere bizitza
osoa beharko luke, lo egin gabe
eta atsedenik gabe.
Beste kopuru harrigarri bat bisita kopurua da, hain zuzen ere,
eguneko YouTubek 3.000 milioi
bisita ditu.
Datuok hobetzeko gauzak dituzten arren, munduko webgunerik garrantzitsuenetakoa da,
ez dago zalantzarik. Agian, orain
hobetzeko gelditzen zaiona film
eta telesailen merkatua izan daiteke. Eremu horretan, Netflix
(https://www.netflix.com/) askoz
aurreratuago dago.
38 berria 2011ko ekainaren 1a, asteazkena
Plaza › Bizia
Ezarian D Gizarte mugimenduak
Mundu osorako
protesta deialdia egin
dute urriaren 15ean
Benetako Demokrazia
Orain taldeak hasi zuen
Madrilgo Puerta del Sol plazako protestaldia. Handituz joan
zen, eta talde hori baino handiagoa da egun mugimendua.
Orain ere hori da asmoa: mundu osoko protestaldi bat egiteko deialdia egin dute Benetako
Demokrazi Orain-eko kideek.
Urriaren 15erako egin dute, eta
Madrilgo, Bartzelonako eta
Euskal Herriko protestetan entzun direnen antzekoa izango
da aldarrikapena kasu horretan
ere. «Herritarrak ez dira politikari eta bankarien menpeko
merkantziak». Denborak aurrera egin ahala emango dituzte
xehetasun gehiago.
D
karrik zerbait lortzea. Xedeekin
batera joango diren bitartekoekin
lortu nahi dituzte beren eskariak». Printzipio kontua da, funtsean.
Tahrir plaza: Iraultzaren ondoren ere bada iraultzarik, Kristina Berasain BERRIA egunkariko kazetariak Kairon ikusi ahal izan zuenez. Izan
ziren protesta jendetsuen ondoren, honela kontatu du Berasainek trantsizio prozesuan ere protesta haien hazia bizirik mantentzearen
garrantzia: «Tahrir plaza ez da isildu. (...) Hosni Mubarak botatzea izan zen aurreneko erronka, zailena, baina diktadorearen ondorengo
garaian ere erronka ugari daude, zailak horiek ere; iraultza ez baita amaitu, eta gakoa orain haren arimari eustea da, iraultza salbatzea.
Herriak diktadorea bota izanak ez baitu bermatzen demokrazia. Eta iraultzaren helmuga hori da». KHALED EL FIQI/ EFE
Iñigo Astiz
S
tephane Hesselena da aldarria: «Haserretu zaitezte!». Jadanik nekez
esan liteke, ordea, esaldia harena bakarrik denik. Milaka pertsonak egin dituzte bere
Hesselen hitzak, eta Madril izan
da horren froga. Maiatzaren
15ean, hauteskundeen atarian,
jendetza bildu zen Puerta del Sol
plazan «haserrea» erakustera, eta
hedatu egin da mugimendua denborarekin. Euskal Herrian, Grezian eta Frantzian ere izan da
Puerta del Solekoaren gisakorik.
Baina mugimendua ez da ezerezetik sortu, supituki. Historia hurbila eta urruna da horren erakusgarri. Gaur-gaurkoa izan arren, iraganari oihartzun eginez gorpuztu
da Benetako Demokrazia Orain
taldeak hasitako mugimendua.
Erdiz berri eta erdiz zahar; hau da
haserrearen genealogia.
«Ahulak dira herritarrak botere politiko eta ekonomikoen aurrean. Hori ikusi dugu azken urteotan izan diren gertakariekin.
Protestatzeko arrazoiak badaude, baina baldintzak izateak ez du
esan nahi protestak izango direnik. Eta hori da deigarriena orain;
Guztiak dira berri eta bakan, baina iraganeko protesten tresnak
erabiltzen dituzte gizarte mugimendu berriek, eta horregatik
Parisko Maiatza, sufragisten borroka eta 1999ko Seattleko
matxinadak ere mintzo dira, adibidez, Madrilgo kanpaldian.
Haserrearen
genealogia
protestatzeko arrazoiak badirela
jakitea ez, protestak piztu egin direla ikustea baizik». Mikel Aizpuru historialariaren hitzak dira
(Gabiria, Gipuzkoa,1963). Gizarte
mugimenduen historian aditua
da, eta, halere, «harridura» aipatu
du Madrilgo protestei buruz ari
dela: «Langabezia eta krisi ekonomikoa izan dira, batez ere, protestaren haziak, baina, azkenean,
guztiz politikoak izan dira mugimenduak zehaztu dituen eskariak: hauteskundeak erreformatzea, ustelkeriaren aurkako neurriak hartzea, botere publikoak
banatzea eta politikoen gaineko
kontrola areagotzea. Harritu egin
nau horrek».
Haserreak ere badu memoriarik, halere, Aizpururen esanetan,
eta historiara jo du, horregatik,
mugimenduaren hedapena azaltzeko. Frantziako 1848ko iraultza
aipatu du, zehazki. «Otsailetik
ekainera bitartean zabaldu egin
ziren Frantzian hasitako protestak. Pragara, Berlinera, Vienara...
Europako toki askotara heldu ziren. Imitazio joera bat egon zen.
Frantzian hasitakoa eredu bat
izan zen, eta beste herrialdeetan
errepikatu egin zituzten protesta
haiek. Egun nabarmenagoa da joera hori, beste toki batzuetan zer
gertatzen den jakitea ere errazagoa delako. Imitazioarena argi
ikusi dugu, azkenaldian, Afrika
iparraldean, eta baita Europan
ere ». Portugaldik Espainiara, Espainiatik Frantziara...
Tresnak kopiatzen dizkiote elkarri protestek. Eta horregatik aipa litezke 1968ko matxinadak eta
Tahrir plazako okupazioa Madrilgo protestez ari garela. Gainera,
bidea bera helburu ere bada
gehienetan. «Helburua ez da ba-
Bidea ere bada helburu
Horrek ahuldu egiten ditu protestak batzuetan, Aizpuruk azaldu
duenez. «Zaila da gizarte mugimendu batek epe laburrera,
behintzat, sistema politiko baten
eginbide eta helburuetan eragitea». Hori pasatu zen, adibidez,
1968an Parisen, eta hori gertatzen
ari da Madrilen. «68ko maiatzaren
ondoren, berehala egin ziren hauteskundeak Frantzian, eta eskuinak irabazi zuen, askogatik. Espainiako hauteskundeetan PP alderdiak irabazi du orain, eskuinak. Epe laburrera, beraz, ez dut
uste mugimendu hauek eragin
handirik izango dutenik. Erdiko
epera, ordea, eduki dezakete».
Zilegitasun kontua da borrokarako tresnen hautaketa, Aizpururen hitzetan, eta emakumeen boto eskubidea aldarrikatzen zuten
XX. mendeko sufragistena da
oraingoan adibidea. «Ez ziren alderdi politikoez fio, eta gizartera
bideratu zuten beren lana. Alderdi politikoen bidea askotan egon
da lotuta, lehen eta orain, ustelkeriarekin, botoen erosketarekin,
lobby-en presioarekin... Hala zen
sufragistentzat, eta hala da Madrilgo Sol plazakoentzat ere
orain. Eta bide horiek ez dira zilegi, haien ustez. Ez dute beren helbururik lortu nahi bitarteko horiek erabiliz, zilegi diren bake bideak erabiliz, baizik. Horrek zailtasun handiak ditu. Zaila da hauteskundeetan oinarritzen den
sistema batean, hauteskundeetan parte hartu nahi gabe sistema
politikoan eragina lortzea».
Baina noiz ematen da saltoa
protestarako baldintzetatik gertakarietara? Noiz bihurtzen da
2011ko ekainaren 1a, asteazkena berria 39
Bizia ‹ Plaza
Ezarian D Gizarte mugimenduak
Madrilgo Puerta del Sol plaza: Madrilen bizi da Uxue Apaolaza idazlea.Honela azaldu du protesten tresnen garrantzia: «Egoismoaren ordez eskuzabaltasuna aurresuposatzen duen sistema batean
bizi izan dira [kanpadaldian izan direnak] aste betez,lider gabe,poliziarik gabe,kolektibitatean,[...] ikasteko gosez,estetika eta hizkuntza berriz.Aldarrikapena piruletak denontzat balitz ere,lezioa emana dago,ea norbaitek ikasi nahi duen,edo hobeto gauden etiketa eta hierarkia zaharren abaroan,helburuari
begira,bideari beharrean,ez baikara aldarrikatzen duguna,egiten duguna baino». ALBERTO MARTIN/ EFE
Paris, 68ko Maiatza: 1968an heldu zen Parisera Mariasun
Landa idazlea, maiatzeko protesten ondorengo hirira. Iraun egin
zuten, ordea, matxinada haren aztarnek, esana duenez: «Hurrengo
urteetan, festa batean bizitako oroitzapenez hitz egiten den bezala
mintzo zen jendea hilabete hartaz. Ikusi egiten da hori
manifestazioetako irudietan. Denak besoetatik helduta ageri dira,
komunikazio handia zegoen haien artean, eta baita gauzak aldatu,
eta beste era batera bizi ahal izateko aukera izango zuten
sinesmena ere; benetako sinesmena». BERRIA
haserrea protesta ekitaldi? Hiru
dira gizarte mugimendu bat gertatzeko bete beharreko baldintzak, Aizpururen hitzetan: protestatzeko arrazoiak izatea, antolaketa motaren bat garatzea eta
abagune bat izatea. «Lehen bi faktoreak aurreikusi egin daitezke,
nolabait; abagunea, ez. Madrilgo
kasuan, adibidez, hauteskunde
kanpaina izan da abagunea. Eta
ezuste bat izan da».
Lehentasun kontua
Haserrea ez da homogeneoa, halere, eta gorabeheratsua da protestek izan dezaketen hedapena eta
oihartzuna. Euskal Herria da horren froga. Hemen ere izan dute
oihartzunik Madrilgo eta Bartzelonako protestek, baina ez dira
izan han bezainbestekoak. «Lehentasun kontua da», dio Aizpuruk. «Egiten diren eskakizunetariko batzuek sinesgarritasun gutxi dute hemen. Euskarazko hitzik apenas dagoen kanpaldietako batzuetan, adibidez. Dinamika
horretan dagoen jendeak zer ikusi gutxi du abertzaletasunarekin
eta euskal kulturarekin. Demokrazia nahi dutela diote, baina zer
esan du jende horrek Sortu edo
Batasuna legez kanporatu zituztenean? Ezer ez. Hemen lehentasuna ETAren amaiera da. Ez diet
garrantzirik kendu nahi hemen
dauden mugimendu horiei, baina
aipatu ditudan faktore horiek
azal dezakete zergatik ez den hurbildu hemengo abertzaletasuna
protesta horietara. Beste maila
batean mugitzen dira».
Espazioan badira, beraz, gorabeherak, baina baita denboran
ere. Leherketa bat izan ziren
1999an Seattlen (AEBak) Munduko Merkataritza Erakundearen
aurkako protestak, adibidez. Kolpe moduko bat, baina denborarekin itzaliz joan da orduan piztutako sua, eta azken asteotan ikusi
du Aizpuruk beheraldi horren froga. «Sobietar Batasuna desegin
ondoren, bazirudien kapitalismoaren balioek ez zutela aurkakorik
izango. Baina orduan Seattle heldu zen, eta ikusi zen kapitalismoaren aurkako mugimendu bat bazegoela. Talde txikietatik abiatuz, jende asko elkartzeko aukerak bazeudela ikusi zen. Eta gai
izan ziren gailur hura oztopatzeko. Harrezkero ere izan dira beste
kasu batzuk. Genovan, esaterako,
2001ean. Baina mugimenduek ere
badituzte gorabeherak. Orain gutxi egin da Munduko Merkataritza Erakundearen azken bilera
Frantzian, eta ez da Seattlekoaren pareko irudirik ikusi. Obama
ikusi dugu jendeari eskua ema-
1999ko Seattle: Lehenagotik ere bazetorren, baina 1999an piztu zen protesta Seattlen. Munduko
Merkataritza Erakundeak bilkura egin nahi, baina ezin. Mundu oso bat bildu zen kaleetan, beste mundu
bat aldarrikatzera, Linda Panati soziologoak eta Iñaki Barcena politika adituak aztertu dutenez:
«MMEren Seattleko bilerari egindako boikota zela eta, munduan ahots ugari elkartu ziren historiaren
pizkundea aldarrikatu, eta Bretton Woods-eko erakundeek II. Mundu Gerratik bultzatutzeko politikei
betoa ezartzeko. Hori sozialismo errealaren suntsiketaren ondoren frustratutako ezkerraren ernalketa
erromantiko, gazte, labur eta iragankor soil bat izan zela diote batzuek, baina guri iruditzen zaigu atzean
zerbait gehiago zegoela». BERRIA
ten. Lehen, ezinezkoa zen irudi
hori. Polizia artean egoten ziren
presidenteak, urruti».
Haserrearen konpromisoa
Gizarte mugimenduen izaera aldakorra erakusten du horrek,
Aizpururen aburuz. «Bere neurrian hartu behar dira protesta
hauek. Seattlekoa da adibidea. Indar handia izan zuten protesta
haiek, baina hortik ez da gauzatu
alternatiba politikorik. Beharbada gauzatuko da, baina oraingoz
ez dirudi halakorik izango denik».
Lau dira, izan ere, gizarte mugimendu bat izateko behar diren
baldintza orokorrak, Aizpururen
hitzetan: hierarkikoak izan gabe
ere, liderrak behar dituzte mugimenduok; batasun bat izan behar
dute; jende asko bildu behar dute;
eta partaideek konpromiso bat
izan behar dute. Horietako baten
batek huts eginez gero, nekez
egingo du aurrera mugimenduak. Eta konpromisoa da, hain
zuzen, erronka Benetako Demokrazia Orain taldearen ekimenaren inguruan sortutako protesten kasuan orain, Aizpururen ustez. Gogo hori bideratzea izango
da giltza. «Gerta daiteke jendea
joaten hastea, ezer lotzen ez dute-
la ikustean. Ikusiko da kanpalekuak desegitean, jendea bestelako bideetara bideratzea lortzen
duten. Hala egin ezean, mugimendua desegin egin liteke,
arrastorik utzi gabe».
Hori da Hesselen hitzetan ere,
«haserrearen ondorengo urrats
morala»: konpromisoa. «Haserre
hutsak niretzat ez du inongo zentzurik», dio. «Haserrekeria ez doa
inora, konpromisoa behar du haserreak». Aurreratu duenez, gainera, hori izango da bere hurrengo urratsa ere. Haserretu zaitezte!
idatzi zuenak beste liburu bat du
bidean: Konprometitu zaitezte!.
r
Zakilixut
Egurrez eta harriz egindako eskulturak sortu ditu Javier Olaizola artistak.
Urbasako mendian jarri ditu, eta bertan utziko ditu.
Maratila
Natura eta artea lotuz
Aurelia
Arkotxa
Bella
Irene Arrizurieta Iruñea
hagallen biolinistak maite nituen
anitz adoleszentzia garaietan. Feltrozko margo bat egin nuen behin,
Chagallen biolinistetarik bat imitatuz. Errusiako herri ttipi hura (gaur Bielorrusian den Vitebsk?). Etxeen teilatu zurietarik
jalgitzen den kea. Biolinistaren besoen, eskuen
eta boten dantza. Chagallek kolegioko eta lizeoko garaietan munduaren ulertzen laguntzen
ninduen. Haren koloreek eta konposizioek eragin handia zuten ene baitan. Laguntzen ninduten Chagallen biolinistek eta maitaleek.
Rouaulten Kristoek eta paiasoek. Picassoren
gitarrista malenkoniatsuak. Van Goghek eta
Gauguinek... Chagall berriz kausitu dut asteburu honetan. Pariseko Marais-eko auzo batean. Chagall eta Biblia erakusketaren azken
egunak dira aste honetan. Pinturak (urkolorez, olioz), akuaforteak. Bibliaz ari zelarik bere
garaiko trajediez ari zela badakigu. Bigarren
gerla mundialaz, Shoaz, exilioaz. Baina ere
bere amodioaz ari zela: Bellaz. Rebeka eta Eliezerren arteko amodio pindarraren sortzeaz ari
delarik (ikus Eliezer eta Rebeka 1931), ez ote da
Bellaren edertasunaren kantatzen ari? Bellaren ile beltzen mozte mota ez ote da Rebekarena? Bellak zioen «gure zubia paradisua da guretzat. Etxetik eskapatzen gara, sabai apalak
dituzten pisu hertsietarik, zubi gainera eskapatzen gara, zeruari so egiteko. Karrika hertsietan zerurik ez baita ikusten». Bella 1944ean
hil zen. «Galdu dut ene biziari zentzua ematen
zion pertsona, ene inspiratzailea…» idazten
dio ondoko urtean lagun bati Chagallek: « Haren hitzak, haren esakuntzak ziren pintzelkada arin eta koloreztatuen gisakoak, oihalean
pausatuak… ». Segur naiz Rebekaren zai gorrantz lorekatua, Bellarena bezalakoa dela.
Eta Bellarena dela Rebekak soinean duen
mahuka frontzadunezko blusa lorekatua.
C
ra joan zenean, Urbasa ondoan edukitzeak lana erraztu zion. Etxeko
lantokian egiten duen lanaz gain,
mendian zerbait egitea otu zitzaion.
Natura manipulatu gabe zerbait
egin nahi zuen. «Natura errespetatuz, mendian aurkitzen dudanarekin zerbait egin nahi nuen». Hasieran, harriekin biribilak egiten hasi
zen; gero, harriekin zuhaitzak inguratzeari ekin zion, eta, ondoren, Urbasako artzainentzako omenaldi
gisa, egur makilekin itxitsuak egiten hasi zen. Basoan bildutako hostoekin ere lanean dihardu. Ipuru
makila zuritu eta fin-fin zorroztu ondoren, pagoaren, astigarraren eta
makalaren hostoekin burruntziak
egiten ditu. Lan horrekin ez du etekin jakinik bilatzen. «Lehenik eta
behin, neure buruari egiten diodan
oparia da. Ondoren, horiekin topo
egiten duenari zerbait esnaraziko
diola uste dut: zalantza, irribarrea,
jakin-mina...».
Olaizolaren asmoa ez da naturaren berezko aberastasunari balio
gehigarri bat ematea. Naturak berez baduela zer erakutsi uste du.
Hiru hamarkada daramatza hargin
lanetan, eta Urbasako lanak badu
aurrera jarraitzeko are gogo handiagoa ematen dion osagarri bat: legaltasunaren eta ilegaltasunaren
muga. «Beti mugan ari zarela dirudi. Urbasa natur parkea da, eta ez dakit zenbateraino egin daitekeen egiten dudana». Olaizolaren irudiko,
egun dena «diruaren inguruan» mugitzen da, eta askok begiratu txarrak bota dizkiote lan horretan aritzeagatik. «Askok galdetu didate
nork ordainduta ari naizen. Urbasan naturaz inguraturik igarotzen
dudan denborak ordaintzen nauela
erantzuten diet».
D
Javier Olaizola artistak Urbasan egindako artelana. JAVIER OLAIZOLA
Asteazkena
2011ko ekainaren 1a
I
ngurunean aurkitzen dituen
osagaiak erabiliz, inguruko naturarekin uztartzen diren eskulturak egiten ditu Javier
Olaizola Alfarok Urbasako mendian
(Nafarroa). Sortzez errenteriarra
bada ere, Ameskoa haraneko Artatza herrian (Nafarroa) bizi da duela
hiru urtez geroztik. Etxetik pauso
batera, Urbasako mendian aurkitu
du inspirazio iturria. Etorria bakarrik ez, mendian kokatu dituen artelan askoren materiala menditik hartu baitu. Artea naturan sortzen eta
uztartzen du, mendian aurkitutako
osagaiekin. Denetarik egin du: baso
biluzi bat dirudien adar multzoa,
egurrez egindako saskiaren antzeko
irudi borobilak, harrizko forma bereziak...
Olaizolak Urbasan egiten duena
arte galkorra da. Mendian sortu, eta
bertan uzten du. Eguraldiaren gorabeheren eta ganaduaren joan-etorriaren eraginpean, deus ez da gelditzen hasierako lana bezala. Maiz,
hantxe hondatzen da. Horregatik,
artelana egin orduko argazkia ateratzen dio, hasierako lanaren lekuko bat izateko, bederen. Olaizolaren
sorkuntzak Ubabako behatokiaren
inguruan aurki daitezke. Egitasmo
berriak egiteko kezkak bultzatuta
ekiten dio lanari Olaizolak, eta horrela ekin zion Urbasako proiektuari ere. «Mendian, hondartzan, edonon nagoela ere, zer egin pentsatzen
aritzen naiz».
Duela hiru urte Artatzara bizitze-
BABESLEAK
NATURAREN BEGIRUNEA
ZURE BIZIMODUA
BILAKATU BADA,
ZATOZ BIOTERRARA.
Zatoz Bioterraren zortzigarren edizioa bisitatzera. 100 erakusketari
baino gehiago, hitzaldiak eta solasaldiak; gure Lurraren alderdirik
naturalenean murgilduko zara. Nekazaritza, kosmetika, arropa
ekologikoak, ekoturismoa, sendabide naturalak, bioeraikuntza edo
energia berriztagarriak... Hauek Bioterran aurkituko dituzun gai
batzuk besterik ez dira.
Ekainaren 3tik 5era,
Irun iraunkortasunaren erdigunea da.
bioterra@ficoba.org
ANTOLATZAILEA
Tél. 943 66 77 88
Fax: 943 61 61 64
www.ficoba.org
ficoba@ficoba.org