FUE FUE FUE 501
Transcripción
FUE FUE FUE 501
FUE FUE FUE 501 panto. Proster culpam ac vox. || Impenetrable. JEratus,tentia, iostetotia, as; gravitas peccüítun homini accidere a, um. ||fig.Poderoso, ¡nvce-atis. || Esfuerzo, conato, ímliáus, a, um. j| Vehemente. petu: Fuloieo, luctameo, inis; nihil potest quod sit liorribile EJfereesceos, íis. || Fiero, loctatio, teoois. |j pl. La gente ac pertimescendum. fuera de, m. adv. Excepto si, naz en la jielea. Pugnax, acis. y pertrechos militares de alexceptuando si. Extra quam, — por su situación, por natu- gún soberano. Copia;, arum. exíra quam si. || Además de raleza. Loco munitum. — en — del cuerpo. Forlitudo, iois; que, además de, añádese á esto la caballería. Ab equitateefir-robur, oris; oervi, orum; vires, que. Accedtí eo quod, eo ut; mus. M u y fuerte. Prcevaliclus,ium. — del ejército. La gente pervaliáos, a, om; viribus más valerosa. Exercitus roproster quam .quod. — lo que bur. — de la edad. sEtatis temestá determinado. Extra li- prceduru.s. M á s fuerte. Viribus pus; confirmata cetas. — de oum. — chanza. Seriamente. eáitior. Tenerse fuerte. Obsila ley. Legis arx. — de las paExíra jocum; joco remoto.— stere, resistere. Hacerse fuerlabras. Su significación. Notio, peligro. Periculo eacuus. — te. Munirt; in tufo loco se cooois — de miembros. Artus, toda esperanza. Cifra, prasierllocare. spern. — de juicio. Mente la-fuerte, m. Sitio fortificado, etc. um. — con que se obliga á, Preesidium, propugnaeulum, confesar á uno reo. Necessitas, psos. — eso. Prasterea, prasier hcec. — demasía. 7níra mo-i; arx, acis. || La moneda de-atis. — del dios Marte. Nerio, dom. — 1o que se usa. Obso- fectuosa por sobra de peso. onis, us. — de un olor. Odorüt Pondos excedeos mooeta. \\ veheineatia, vastitas. — de la lete, obsoletius. — propósito. Haud, contra ostium. Hombre adv. Con fuerza. V. F U E R T E - enfermedad. Morbi poteotia. fuera de sí. Aaimi, sui impos. M E N T E . -— de campaña. V. FOR- — vital. Vitalitas, atis. — de fuero, m. Ley municipal. Fo- TÍN. En lo más fuerte del com- una proposición lógica. Prorum, i. || Poder, jurisdicción.bate. Media io pugoá; in positioois qoaotitas. — que Jurisáictio, oois; jus, uris.ipso || pugoee arclore. En lo se hace para derrocar á otro. Compilación do leyes. Leguro más fuerte del mal. ¡ograves- Sollicitatio, oois. — jiequeña. eoiteetio.|| Privilegio, exención. ceoie malo; in ipso malí cesta.Nervulus, i. Fuerzas debilitaEn lo más fuerte del dolor. das. Ddibiíce, líbralas vires. Prasrogativa, ce; prívilegium, ii; prcecipuum jos. || El juz-¡oíer acer-bissimos dolor isFuerzas de tierra. Terrestres gado. Forom, i. — de albe- morsus. Algo fuerte. Foríicu- exercitus. Con todas las fuerdrío; el derecho de juzgar por lus, caleotulus, a, um; iau-zas. Pro virili parte, partió oe; pro viribus; omni visu arbitrio. Arbitrarían) fo- íillum robusius. rum. — de la conciencia. Con- fuertemente, adv. Con fuerza. rium, nervorum cooleoti'ooe; summa. N o tengo fuerzas scientia?. — exterior ó exter- Fortiter, valide, valcnter.vi|| no. Toda ley civil y eclesiás- Con vehemencia. Vehementer, para una carga tan pesada. tica. Exterius. — interno. V. graviter. || Valerosamente. Par ooo sumfierendooneri. FUERO, de la conciencia. — juz- Fortiter, aervose, streooe,Hazte fuerza. Animo impera; te ipsum contine. Nada de eso go. La compilación de las acriter, naciter. |¡ Á modo de leyes de los Godos en España. atletas. Pugilice. M u y fuerte- m e hace fuerza. Nihil horum me movet. M e es fuerza ceder Juáicum forum. — mixto. mente. Perfiortiter, preevaal que puede más. Mihi necesMixíum. Pueblos sin fueros lido. propios agregados á otros. At- fuerza, f. Fortaleza, resisten- se est poteotiori cederé; me cogit oecessitas validiori lotributi, orum. Á fuero, al cia. Duritia, coostaoiia, ce; fuero, m. adv. Ex lege, juxta aaimus,firmamentum, i; clu- cum áare. Es fuerza el hacerlo. A/¿/i¿ hoc neeessario fialegem. De fuero, m. adv. 7c/.riíies,ri.\\ Robustez, vigor. N o lo he por el huevo, sino Aoimos, soceos, nervus, i; eienáum est. Debilitar las fuerzas del enemigo. Hostile por el fuero. Noo áe re, sea v'eríus, utis; valúalas, atis; robur frangere, debilitare. de jure conteodo. Non ut priorvis,is; robur, oris; apes, um. Probar las fuerzas ó las arlasdam, sed ut injuriam reta-|| Violencia. Violentia, ce;vis. liem. Reconvenir en su fuero. |j El acto torpe que se ejecuta mas. V. P R O B A R . Quitar la Apud proprium judicem ap- contra la voluntad de la m u - fuerza, for. V. ALZAR. Sacar jer. Violentia; violatio, onis. fuerza deflaqueza.Supra vipellare, vacare. Surtir el fuero, for. Proprio juáici sub- j| Virtud, eficacia natural de res aliquid tentare; fortitulas cosas. Virtus;ris.|| La clinem efifingere, osíeníare. jici. fuerte, adj. Lo que tiene fuerza parte principal y más fuerte Protestar la fuerza. Coaciiani y resistencia. Firmus, a,um; de algún todo. Prcecipuum ro- cederé; se vi eoacíorn damabur; prcecipua vis. || Precire, testará D o fuerza viene, foríis, e. || Robusto. Firmus, robustus, validus, nervosussión, necesidad. Necessitas, derecho se pierde. Silent leges atis; coactio, onis. ¡| fig. Proínter arma, nec se exspeelari ferreus, a, um; foríis; corporis poíens. || Varonil. Mas, pensión, inclinación á alguna sinuní. Raíio noo prodest. ubi cosa. Propensio, ontis; vis.vis || imperal. Jos sileí iater aras; animosus, a, um; virilis, e.\\ Duro, que no sedejalabrar.El estado más vigoroso de arma. Lex io maoibus. Cedit Cruáus, a, um. || fig. Grave, alguna cosa. Vehementior rei viribus cequurn. Ubi vis impeexcesivo, terrible. Iniolerabi-síaíus. || La plaza murada ral, ratio non potest. Neceslis, e. || Temoso, de mala y guarnecida de gente para sitas carel lege. A fuerza de. condición. Durus, asper, a, su defensa. Munimentum, i; m. adv. Con continuación y um ; períioax acis. || Vigo-arx, arcis. || for. El agravio trabajo. EJficaeid, assidoo laroso, activo. Vigoratus,a, um. gue el juez eclesiástico hace bore, vi. |¡'C'on abundancia da || Eficaz, que tiene fuerzapara a la parte en conocer de su alguna cosa, como á fuerza ó en no otorgarle la de dinero. Abunáantiá, copie?. persuadir. EJ'ficax, acis. causa, || Entre los pía-teros y lapida- apelación. Vis ¡juris violatio.— \ \de brazos, de mérito, da esgr. El tercio primero dePotrabajo, fig. fam. Summo lacon peso señala exceáens. de ó rios, piedra la una ó se voz el ley. fi. aplica que signo | In en | Legem mus. música excede la árepresentado superaos, la nota Elmoneda fiortior esfuerzo enque el Ensis dos. de la Tela tela. espada las que Vestium |capulo | costuras Ardor, se hacia pone innuxa oras vehemencia. la de en guarnición. los el firmaos pars. remate vesti\\ — y bre Sin nue. bore, de constancia. excusar de manos, Ajure, bien. vivafig. trabajo mérito. fuerza, Viri Fortiter, Con boni nifortaleza — m. diligende adv. Jide. strehom- 502 FUL "M ITN da, adj. El herido fumigatorio., ria, adj. Se aplicia. Omni vi. labore, efiflt a fulminado, ca á tos nistru .ii que <¡,á. ( ontra la fuerza no hay de algún ra > o. ¡uí ni i tintos, n, se introduce el h u m o , ¿jas ó um. encía. Ir. V. DO FUERZA aire en loa euerjios. Fomurri H H I.I.KKI HO SE PIERDE. Dejior fulminador, ra, m. f. El ejue fuerza, m. adv. y por fuerza. dispara rayos, t'ulminator , inspiraos. fumorola, f. Concavidad de m adv. Violentamente. Vi, per oris. • ne dolenter. JJ Forzosa, ne- fulminante, p. a. de F U L M I N A R . tierra (jue arroja h u m o de pielamente. M-eessin-ia. — El que ó lo ejue fulmina. Fui- dra azufre. Terrte sulphur de armas. Mana. Aquí m e mi naos, tis. sfíiran.s Ii iotas. traen por fuerza. /7uc- obtorto fulminar, a. Disparar rayos. fumosidad, f. L a materia del eolio te-altar. Por fuerza no Fulmino, as. |j fig. Arrojar h u m o , turnea materia. naré nada. Nihil ei me vi ex- bombas y balas. Id. — penas, f u m o s o , sa, adj L o qu. torquebis; in cavea non canit excomuniones. I m p o n e r l a s . pide h u m o . Fumosus, J'urrwus, luscinia. D e grado ó por fuer- Grarioris censures J'olmen J'umidus, a, um. za. Vetos nolis. Faeies reí in- imponere, in//igere, intenta- f u n á m b u l o , m . Volatín. Fuvitas. re. Y a ha enviado á la tierra ooroholos, i. fuga, f. Huida. Fuga, ce; cffi- bástanle nieve y granizo el pa- función, f. Ejercicio, acción de gium, ii. |¡ La mayor intensión dre de los dioses y, fulminando alguna facultad, empleo ii ofi(lealgimaaeción. Velieiiie.níiorcotí sus ardiente diestra rayos cio. Faactio, anís; mu• vis. mus. Alteración viva de la contra los templos sagrados, adminístrala). || Cualquiera voz. Voris quasi fugientis in- aterrorizó la ciudad. movimiento y acción vital de sectario: eoncenius learmoni- .han mitt\ terne nu-O ñique direr un cuerpo animado. Yitalis lii-iinitiiiin intunit rater ct rubenle eos cenciintus,rápidos. Meter cutas, fundió. |j Solemnidad, llt- i-tura sacra* jaiulatun arcan en fuga fam. Incitar para que It-.i-i-tiíl tatiam. acto jiublico. Solemaitas, ce(HOR.) se ejecute alguna cosa. ¡nipellebritas, atis. || Concurrencia fulmíneo, nea, y lere, incitare. Hacer fuga. Esde personas á comer ó divercalarse, tugara Jaeere, ectpes- fulminoso, sa, adj. poét. Per- tirse. Convirium, ii. || mil. sere, arr-ipere, corripere, ca-teneciente al rayo ó que par- Cualquiera acción de armas. pere. Poneren fuga el enemiga. ticipa de sus propiedades. Ful- Bellico, militaris acta). HaHostem logare, fuaáere et mioeus, a, um. cer sus funciones, las obligafugare; in fiugarn averíere, fulleresco, ca, adj. Pertene- ciones de su oficio. \ ciente á los fulleros. Fruudueonjicere, aáigere, agere. adimplere. Hacer la función fugacidad, f. Corta duración, leiitus, dolosos, a, um. de embajador, ele. Le gen i mubrevedad de una cosa. Fuga- fullería, f. T r a m p a , engaño que nus obire, exereere, gerere; cissimus reí tránsitos. C o n se hace en el juego, liolus, i; let/ati muñere fungí. fugacidad, m . adv. C o n fuga fraus, odis; teruscalio, onis; Funchal, f. Ciudad de la isla dolosa collusoris caltitlitas. de Madera. Funcala, ce. 'apresurada. Fugaciter. fugar, a. ant. Ahuyentar, po- fig. Cautela, astucia, arte con funda, f Cubierta, bofe» con qu.- se engaña. Calliditas, atis; que se cubre alguna cosa. ner en fuga. F"ugo, as; atli.ga, is. || r. Fugarse, escaparse. astas, us. '- _— TI teca, ce - legt fullero, m. Truhán, jugador de almohada.' Pulviwir, aris ; Fu.gte se commtítere. fugaz, adj. L o que con facili- que estafa con trampas. Aürut- cerricalis funda, ti-dad huye, inclinado á huir. scans, tís; teruseator, i/ola-fundación, f. Erección, estaSUS. collusor; argenti erlere- blecimiento, principio, origen Fugaos acis. fugitivo, v a , adj. Escapado. brooáles, is. de una cosa. Prtínordium, ii; Fugitirus, a, uro. |¡ L o que fullet, ni. Sierrecita para abrir origo, inis; Junáalio, constijiasa m u y pronto. 7c/. ||E1 eme el jiuado m e n u d o del peine. tutio, onis. JJ La dotación con va huyendo. Fugitar, oris.\\fig.Párvula serra. que se funda alguna obra pía. Perecedero. Caducus, J'ugtíi- fullona, f. fam. Pendencia, Annui redditus. — de rentas riña con veces y ruido. Rixo, vus, a, um. — de su país. anuales para la subsistencia noxa, ce; convirium, jurPrófugos, refugus, a, um. — de alguna cosa. Annuorum á la parte del enemigo. Per- gium, ii. vecíigalium assignatio; anf u m a d a , f. La porción de h u m o nuorum .l'ii'ia, tránsfuga, ce. reddituum attribufulano, n a , m . f. V o z que su- que se toma de una vez. Futio, constitutio, assignatio. — ple el nombre de toda persona. IIIi tabaci /utustus, portio. de un edificio. ^Edifica funfumante, p. a. de F U M A R , poét. c/ettio,fitinaa mentor um eolloQuídam, aliquis; unus. Lo que humea. Fumaos, tis. Fulda, f. Ciudad de Alemania. catio , ponteo , constitutio. fumar, n. Arrojar, despedir- Desde la fundación de Roma. Fiada, ce. fulgecer, n. poét. Resplande- humo., humear. Us. también P O S É urbem conditam, consticer. Fulgeo, es; J'ulge-seo, is.c o m o activo. Fumo, as. || T o - tuíalo; ab urbe eondita. m a r tabaco de hoja. Tabaci fundadamente, adv. Con funFulgencio, m. n. pr. Fulgenf amane ¡uturire; ' iiicotiaiuedamento. A'on temeré. tius, ii. Juma ct'i-ebrum per Jone/ere; fundado, da, p. p. de FUNDAR. fulgente y fúlgido, da, adj. poét. Brillante, Jomo, as. Fabricado, edificado. Candiresplandeciente. Fulgen* tis. fumarada, f. L a porción de rás, constituios, a, umf¡\ Funh u m o que sale de una vez. damentado, apoyado. Fundafulgor, m. Brillantez, resplanI'uiui portio. . .d«r. Fulgor, oris. tus, a um. T e m o no sentemos fulgurante, j>. a. de F U L G U R A R . fumaria, f. Hierba medicinal. principios mal fundados. VeCapnion, cápteos, i. poét. Lo que despide resplanreor ne non bene proviso prindores. Fulgens, fulgurans, les. fumífero, ra, adj. poét. L o que cipia ponamus. N o está esto fulgurar, n. poét. Resjilande- despide humo.' Funáfier, j'o- mal fundado. Aun- levi Jantla_cer. Y. FULGECER. mi.Jicus, u, oto. incitlo ¡toe nitttur. fúlica, f. Ave. Fusca J'ulica. fumigación, f. L a acción de fundador, ra, ni. f. El que fi»fuliginoso, fulminación, .del fkOSUS, oscurecido, rayo. a,Falminatio, um. sa, denegrido. f. adj. L a despedida Tiznado. onis. Fuligi fumigar, m sahumar, h au rm o tumic alguna, a. tumigatio, Reducir i, sustancia as. onis. á ;gas sahuó sito da, elitor, constiliitor: erige r, Ji'indator, oris. y edifica ¡,arcus, |¡ Inventor, . Auetor. institutor, tis: autor. póC0O- FUN FUN FUR 503 fundibularlo, m . E n la milicia eits. A m o r funesto, triste. 7)rt¡d. — de una ciudad. Urhis romana, el soldado que pelea- ¡irohets autor. Fué m á s fugenitor. fundamental, adj. Quod est ba con la honda. Funditar, nesto á los fugitivos. Major ¡le-stis J'ugieiiti/nts lu.it. caput et stttiiiiut rei; id inoris. fundibulo, ni. M á q u i n a con que fangoso, sa, adj. Poroso. Funguo res tata nititur. \\ geom. L a línea dividida en partes disparaban jiiedras grandes gosos, a, um. iguales ejue sirve de funda- c«m-tra las murallas, t'ustiba- furente, adj. poét. Poseído de furor. Furihuiu/iis, a, uto; mento para medir otras. A'or- lus,. i. titn, ce. Ley fundamental delfundición, f. El arte de fundir júreos, tis. estado. Publica; eeisiogulare tos metales. ConJIatura, ¡li- furia, f. Ira. Furia, ce, furor, fiando/neniara ;conitnuiiis sta-sura,ce ; conflatíoA | L a fábrica oris; rabies, ei; J'urens ira; en cj-uc se funden los metales. J'oriosus ine motas. || fi'g. tus columen. fundamentalmente, adv. Con Fusoriuin, ii ;J'usoris ofjicinu.Violencia de las cosas insenfundamento. Funda rnentali- ||impr. El conjunto de moldes sibles, c o m o el viento, el m a r . y letras necesarias para u-na Violentia, ce; furor, or-is. \\ ter. fundamentar, a. Fabricar u n impresión. Libi-ariaruin ttfpo- Velocidad y prisa con que se edificio. Fundo, as; pono, is, ruio appccratas; tgporom li- ace halgo. Rcipiditas, celadbris cuáenáis apparatus. tas, atis.— déla guerra, belli fundcuiientit jaeere. \\ fig. Asegurar, hace firme alguna cosa. fundidor, m . El que funde los ira. A toda furia, m . adv. Con metales. Fosor, oris ; liquanái toda efica cia. Equis velísque; Firmo, as; stabilio, is. . tolo ímpetu. fundamento, m . Principio, ci- ceris artij'extjusilis cer-is,J'omiento de un edificio ú otra silione ex tere opij'ex; cerasFur(a, f. Diosa. Fariña, ce. Furias, f. pl. Las tres diosas cosa. Fundamentum, fírnia- J'aber. || El que cle'rrite ó liquida los metales. Liquatar. vengadoras de los delitos. Fuiiienttnn, i, initium, ii;J'unáafundir, a. Liquidar, derretir los rice, Dirce, arom; Eumeninieri, inis; sedes, is. || L a razón principal con (jue se afianza y metales. Liquo, as; liqucfia- c/es, um. asi-euraalgo.7'u)ic/ameníu))t.|| cio, fundo, is. || Forjar, darfuribundo, da, adj. Furioso, El fondo ó" trama de los teji- alguna forma á tos metales colérico, propenso á enfuredos. Traína, ce; mblcgmen, fundidos. Fío, conJTo, proflo, cerse. Furihundus, a, um. subtemen, inis. ¡|fig.Origen, as; codo, is. — en cobre la es-furiosamente, adv. Con vioraíz, principio de cosa no ma- tatua de alguno. JEre, ex a-re lencia. Foriose, J'urialiter, J'uterial. Causa, ce; origo, inis; aliquem ducere. Arte de fun- ren.ter; J'uriasitm in modum. dir. Fosoria ars. Molde ele furioso, sa, adj. Frenético, ..radt.r, iris ; semen, inis.-—de privado de juicio. Lympliatialguna ciencia. Au ionio, atis. fundir. Fusorium vas. furibundas, — de la cuestión. Quiestíonis fundo, da, adj. ant. V. PRO- cos, furiosus, vesanas, fanáticas, «ttonitus, stirps. — de todo lo que se FUNDO. trata. Frora, ce; puppis, is. fundo, ni. for. Heredad, pose- perritos, coneitettus, inficunmatus, a, um;prceceps, ijitis; N o es sin fundamento ó moti- sión. Fundus, i. vo. Haud temerarium est. Es- fúnebre, adj. Perteneciente aj furore «mens ; J'urens, tis; in to se dice sin fundamento. Hic funeral. Funereus, íunera- J'urorem actus, rersus. || C o rumor temeré in vulgits ema- rius, ct, um; Junehris, e. \\ lé rico, rabioso, enfurecido. vesanas ; resanavit. Triste, hl. Oración fúnebre. Furiosas, fundar, a. Erigir, instituir, es- Mortui laudatio, Junehris niens, tis. || Fiero, airado, arrebatado del furor. Rabiosas, tablecer. Fundo, as; instituo, oratio. i onstituo, is. ||fig.Edificar, fúnebremente, adv. D e un mo- rábidos, a, um ; J'urens, ce/teconstruir un edificio. /Eáifieá do fúnebre. Fuucbrem in mo- mens, tis. || Terrible, dañoso. Violentos, a, um. ||fig.M u y fundamenta jaeere, poner-e, dum; funebri modo. locare, collocare; cedifiriiim. funeral, aclj. V. F Ú N E B R E . || ni. grave, excesivo, c o m o furioso laudare, sobsternere. || fig. Exequias, entierro. Exsequice, gasto. Ingens, tis. || Peri m e Apoyar en razones eficaces arum -fuaebrispooipa; justa, ciente á las furias. Furialis, e. alguna cosa. Firma, confirmo, orum ; J'unus, munus, eris ; |¡ blas. S e aplica al loro levantado en sus pies, cuando as; argumentes firmare. — •supr-eiru diei celebritas. — sunun hospital dotándole. Xeno- tuoso. Ampluin J'unus. — de está en la situación del León nem (ondere, in.stituer-e; velos jia.rieiites. Parento/ca,ium. rapante. Tauros ereetis mactigálibus instituere, donare, Sacrificios y convites en los nihus in eiemmatibus genticmnuis redelitibus augere, lo- funerales. 7e7. Hacer los fune- litiis. Ser furioso, loco. Furere. Estar furioso. Furere; cupletare, instruiré, — una rales de un muerto. De morciudad. Urbem poner-e, coa- too parentare; J'unusfienere, furor-e agí, tened, concitar-i, incendi, in fíammari. dere. — una fama eterna con justa solrere, persolv'ere; e.rsu ingenio. F'.eimo, ingenia sequias celebrare;funeri ope- Furnes, f. Ciudad de los Países Bajos. I'urnie, arum. suo condere. — su opinión so- ram clare. bre la razón y autoridad. Sen- funerala (á la!, m . adv. Fune- furo, ra, adj. pr. Ar. Se aplica al animal fiero, sin domar. tentiant suam ratione eí au- bri ritu. Feras,o, um;ferox, -.-¿s.||fig. etoritate firmare, confirma- funerario, ria, adj. V. FÚNESe dice del hombre huraño. re, stabilire. Fundó una ciudad BRE. \spcr, durus, a, um. Hacer en la inmediación. Oppidum funestamente, adv. Desgraciafuro. fr. j>r. Ar. Ocultar m a ñ o in ricino cornliáit. ¿ E n ejué te damente. Funeste, áij'eíiriier, samente alguna cosa con ánifundas ? Qao niteris J'undafiunestum in modum. nie_i de quedarse con ella. Clam meot.o't Quo anclare id ossefunestar, a. Entristecer, hftuer aliena retí/tere, atetillare. ris? Fundarse enteramente en funesta y desgraciada alguna furor, m . Manía, locura, dealguno. 7n aliquem, in aliquo cosa. Funesto, as; ca-d, mencia. Yecordia, insania, omnia reponere. • riere polluere; redfundería, fundible, furvdi fundirse. res. donde potest. se Fusilas, funde. aclj. f. Oficina LOfijiciña o e; que quod ó puede lugar fusoeudifunesto, triste, | dirus. cliiosus dere. | Fatal,'perjudicial. lúgubre ||ta, funereus, Atroz, adj.fiunestum Funestas, cruel. Melancólico, otee, Funestus, Trta/ia, lu-um.Jurar. motus. rar; ce; turbo; enojo. tts inleinpeiia-, rabies, Furia, —|| de Ira, belli ei; la ce; guerra. rabia, J'uriosus incendium. ignis, arum; cólera, AíarÍS; error, ¡ne ¡o— 504 GAB GAB GAB divino, ele (jue uno se siente fusilería, f. El conjunto de fu- columna sin basa ni capitelposeído. Pectore conceptum sileros. Militum Sclopetis vel Truoeus, i. — cuarentén. pr. numen. — poético. V. ESTRO. catapultis uistructorum mul-Ar. Tignum quac/ragintapalmos longum. N o es hombre — repentino. Novus furor. titudo. Con furor, con locura, m. fusilero, m. El soldado de in- de mucho fuste. Parum útiadv. Fanatice. Con ciego fu- fantería que no es granadero les, rebus gerenáis non adror. Casco Marte. ¿Qué ciego ni cazador. Caíapolíarios, moáum apj)OSÍtus homo. fustero, ra, adj. Ad ephipfuror se ha apoderado ele ti? selapetarios miles; sdopetaQua: dementia ie cepil? rius, iá — de montaña. Ca- pium pertinens. fustero, m. V. T O R N E R O , carfurriela, f. V. F U R R I E R A . íapullarius; levis armaturas pintero. furrier, m. mil; El comisiona- miles. fustete, m. Arbusto, especie do que cuida de los aloja- fusión, f. V. LiauíDACIÓN. mientos, de nombrar el servi- fusique, m. f'ajita jiara sorber de zumaque. Se usa para curcio, etc. Síaíiooom mensor, el tabaco. In cucúrbitas for- tir. Cotinus r/ius. meíaíor, distributor, designamam superius perfórala cap-fustigar, a. Azotar con varas. Fusíibus case/ere. tor. |1 En las caballerías rea- sula. les, el que cuida de su pago fuslina, f. La oficina ó sitio fútil, adj. D e poco precio é y provisiones. Sereorom re- donde se funden metales, t'u- importancia. Vanus, nugatogii stabuli custos ct provisor. sorium, ii; of/íeina metallisrius, a, um; J'ulilis, e. í| L viano, ligero. Inaois, e. || Défurriera, f. Oficio de la real funáenáis. casa, á cuyo cargo están las fusta, f. Bergantín, chalupa li- bil, vano. \'anus;fiuíilis.Decir cosas fútiles. Nugari; aullaves y muebles de palacio, gera. Libarnos, lembos, phagas, agere;frivola, toepta eficuyo jefe es el aposentador selus, i; muoparo, anos. || La mayor. Regii méíaíoris offi- leña delgaeJa ejue se roza de J'uíire. ciutn. los árboles. Igni aptee rama- futilidad, f. La poca ó ningufurtivamente, adv. Escondi- lia. || Cierto tejido de lana. na importancia de alguna cosa. Dícese regularmente de damente, á hurto. Furíum, Lanea tela. furíive. fustado, da, adj. blas. Se apli- discursos y argumentos. Fufurtivo, va, adj. Oculto, he- ca al árbol ejue tiene el tronco iiliías, aiis. |j Debilidad, vacho á escondidas, clandestino. de diferente color que las ho- nidad. 7c/. Furtivus, subrepiitius, a, om. jas, y á la lanza ó pica cuya fútilmente, adv. Vana, inútilfusa, f. mus. Nota que vale la asta es de diferente color que mente. Fuiiliíer, nugaíorie. futura, f. Derecho á la sucemitad de la semicorchea. Afu- el hierro. Variegaíus, a, urn. sicalis nato; musicale si-fustán, m. Tela de algodón. sión de algún empleo. DesíGossypina, xglina íela; gos,- gnala successio, superstiti gnara. asserta possessio. fusado, da, adj. blas. Se apli- sypinos paoous. ca al escueto ó jiieza cargada fustanero, m. El que fabrica futurario, ria, adj. El que tiede fusos ó husos. Fusis or-na- fustanes. Telar-oro e gossy- ne la futura de algún empleo. Monere sibi asserto fiunctuturn scutum. pio íexlor. fusca, f. Esjiecie de ánade. fuste, m. Cada una de las dos rus. Anexéis genus. piezas con que se arman las futuro, m. gram. El tiempo fusco, ca, adj. Obscuro, que sillas de montar. Ephippio- del verbo que significa lo vetira á negro. Fuscus, a, um. rornfiolcra.|| El palo en que nidero. Futuvum, i; f'uturum Color fusco, bermejo. F'usci- está fijado el hierro de la lan- tempus. — contingente, lo que ías, atis. za. Hasta, ce. || poét. La silla puede suceder ó no. Futuri fusible y del caballo. Ephippium, ii.\\ casus, eventus. fúsil, adj. Lo que puede de- fig. El fundamento de algunafuturo, ra, adj. Lo porvenir, rretirse. Fusilis, c. cosa no material, como dé un lo que será. Futurus, ventufusil, m. Escopeta larga. Cadiscurso, etc. Fundamcatum, rus, secuturus,posthumus,a, um; impéndeos, consequens, íapulía, ce. i; robur, ores. |¡ Entidad, susfusilazo, m. El golpe dado con tancia de alguna cosa. Sttb- lis. fuyente, p. a. de FUYIR. L O el fusil. Catapultas idus. |fEl síaofia, ce; poodus, eris;firque huye. Fugiens, íis. tiro de fusil. Caíapulíce vel mitets, eoíitas, atis; vigor, oris. sclopeíi explosio. 11 arq. El escapo ó cuerpo de la CI O, f. Octava letra del alfabeto. Garaandavid. Gabaan, indec. medad de las gallinas; m o G littera. Gabaonitas, m. pl. Naturales quillo. Gallinar-ura piíuiía. \\ gabacho, cha, adj. Se aplica y habitantes de Gabaón. Ga- El defecto de los tejidos en la á los naturales de algunos baonitce, arom. Lo que les urdimbre que por ley debe tepueblos de las faldas de los pertenece. Gabaouilicus, a, ner. Vitium, ii .áefecíus, us. || Pirineos y á lo que les perte- um. mct. La carga u obligación nece, y en el estilo familiar y gabardina, f. Casaca. Rustica con que se recibe alguna cosa, vulgar á cualquier francés. chlamydula. y la incomodidad que resulta Gallus, i. gabarra, f. Barco grande. Acu- de tenerla. Gravamen, inis; gabán, m. Capote de campo. ris rector-ice genus. onus, eris. ||fig.El error que Rustica laceroa, pceaala; ru-gabarro, m. Enfermedad de se halla en las cuentas. Supsticanum gausape. las caballerías en el asiento ¡lutationis vitium, error. Gabaón, f. Ciudad de Palesti- de manos y pies. Jumentorum gábata, f. La escudilla ú horna, hoy lugar corto llamado podagra, ehiragrá. || Enfer- tera en que se reparte la co- GAC GAI GAL 505 mida á cada galeote. Gabaía, ó vaca de cuernos inclinados de vestirse de varios colores ee. hacia abajo. De missis comí- alegres. Versicolor vestís. gabazo, m. La cascara de la bus bos. 11El caballo m u y enfre-gaitero, m. El que toca la gaicaña de azúcar ya exprimida. nado. Demissiori colla equus.ta. Utricularius, ii; acames, Sacchari caooce coníritce. || Se aplica al cuerno muy is; tibicen, iois. El gaitero Gabe ó Gabre, m. Río de Fran- retorcido hacia abajo. Deor- ele Bujalance, un maravedí cia. Gabanes, i. sum incurvum corno. Som- porque empiece, y diez porgabela, f. Tributo, impuesto, brero gacho. Usque acl jroa- que acabe, ref. Dícese por los contribución. Tribuíum, i; icm iriáucíus galerus. que son molestos en la conveeíigal, alis; íribuíariapengachón, na, m. f. fam. pr. And. versación, y difíciles de enNiño que se cría con mucho trar en ella, haciéndose de do. gabesina, f. Arma antigua. Te- mimo. Blanáitiis assuetus rogar. Orooibos hoc vitium geolia arma. puer. || adj. Gracioso, atracti- est caotoribus, ut jussu nunGabiano, m. Castillo de Mon- vo. Gesto lenissimus; face- quam contení, injussi nunferrato. Gabiemim, i. las, a, oro. quam desislant. gabinete, m. El congreso don- gachonada,y gaitero, ra, adj. Se aplica al de se tratan materias reserva- gachonería, f. fam. Donaire, que es ridiculamente alegre. das del estado. Saneíius con- gracia, atractivo. Benevoleo- Ridiculos, indecore /oeosas.|| siliariorum principas concitía, re; blandities, ei. Se aplica á los vestidos de colium. |j Pieza, aposento re- gachumbo, m. Nombre que lores sobresalientes y unidos servado para estudio y nego- dan en varias partes de A m é - con extravagancia. Ridicolos, cios privados. Pricatum cu- rica ala materia leñosa y dura versicolor vestís. bieuluin. Pieza de ostentación de varias frutos. Cortex quo- Gaja, m. Pequeño río de España. Gaia, ce. adornada con primor y gusto. rumáam J'ructicum. Gaditano, na, adj. El natural gaje, m. Emolumento, obvenCubiculum ornatius. Gabio, f. Ciudad del Lacio, de y lo perteneciente á Cádiz. ción. Us. más comunmente en hoy Campo Gabio. Gcibi, orum. Gaáitaous, a, om. plural. Prcemium, st ipeoclium, Natural de ó perteneciente á Gaeta, m. Puerto de mar en ii; merces, edis. — del oficio, esta ciudad. Gabinas, a, oro; Ñapóles. Cajeta, as. empleo, etc. irón. Muacris ioGabioeosis, e. Gaetano, na, adj. El natural commoáa. Gabriel, m. Nombre de un án- de y lo perteneciente á Gaeta. gajo, m. La rama del árbol. gel. Gabriel, elis. Cajetanus, a, um. Arboris ramos. || Una de las gafa, f. Instrumento para ar- partes en que se divide el ragacel, m. V. G A M O . gacela, f. Cuadrúpedo. Antilo-mar la ballesta. Uncus quo cimo de cualquier fruta. Tíape (¡oreas. ballistce nervus intenclitur. || racemos, i. || Cordillera mus, gaceta, f. Papel periódico que Tablilla en la mesa de trucos. de montes.. Montium series.— contiene novedades de difeUncinata íabclla in mcelleo-de uvas sin granos. Ucee searentes reinos. Statce litierce rum ludus. || pl. Anteojos. pus. rerum novarum nunti(e;epbe- fam. Conspicilla, orum. || Las gala, f. Vestido sobresaliente meris, idis; rerum gestarum manecillas con que se afian- y lucido. Festiva, pretiosa, diariom. Estar ya para ir á zan los anteojos en las sienes elegans vestís. |l Garbo, bizavender la gaceta" Estar próxi- ó en las orejas. Sustentáculo rría, gracia en nacer ó decir m o á cegar. Coscotirc, casco auribus inoixa vitris ocularialgo. Elegantia, ce; urbaniíieníem esse. bus sustiaeadis. tas, atis; lepos, orts. ||Lom ás gacetero, m. El que forma las gafedad, f. Encogimiento de selecto de alguna cosa. Flos, gacetas y el quo las vende. los dedos. Nervorum contra- oris. || En América, el obseEjilienieridum auetor, vendidio. || Lepra. Lepra, elepltanquio que se hace al que ha tor. tía, ce. sobresalido en algo, dándole gacetista, m. El aficionado á gafete, m. V. C O R C H E T E . una moneda. Prcemium, ii; leer las gacetas. Epbemeri gafo, fa, adj. El que tiene con- munus, eris. R o m p e galas. dum studiosus. El que habla traidos los nervios de manos irón. Apodo del desharrapado. frecuentemente de novedades. ó pies. Chirager, gri; ehira-Pannosas, laciniosits, a, um. Epliemcritluru, rerum gesta-grá. laboraos; ómnibus, pediA la gala del Niño Jesús. Dícerum jactaíor. bus raptus, debilis. || El que se de los que afectando devogací, adj. Se aplica al turco, padece la gafez ó lepra. Le- ción se regalan y encuentran moro y berberisco hecho cris- prosas, a, um. en todas las diversiones. Retiano. Ad religionem ehrisiiagaita, f. Instrumento músico ligionis colare voluptatibus nam conversus maliometa- de varias esjiceies. Tibia, ave- indulgiré. Hacer gala de alnus. na, ce. || fam. El pescuezo ó guna cosa. Ostentare, ¡actagachas, f. pl. Puches. Pultis la cabeza. Collum, i; cervix, re. Hacer gala del sambenito. genus; puls, tis. ||fig.Cual-icis. — gallega. V. FOLE. N O Sese áe ignominia jactare. quiera masa muy blanda. Li- estoy para andar templando La gala del nadador es saber quida massa. Animo á las ga- gaitas. A o n incliaat ánimos, guardar la ropa. ref. Qui aliechas, fam. Euge, maeíe aniut queméis c/clineam, illecena cura/, sibi caveat. Llevar mo. Hacerse unas gachas, te- bris emalliam. Estarde gaita. la gala. Merecer el aplauso de ner un gusto extraordinario Estar uno alegre y contento. todos. Primas tener-e. delante del objeto que causa Jocari; festivum esse. Ándese Galacia, f. Provincia del Asia la pasión. Lcniíer eaplari, alla gaita por el lugar. Dícese menor. Galatia, ce, Gallolia, demolceri. de la indiferencia con 'que se Grascia, ce. Lo que es de Gagachas (á), m. adv. V. k GA- miran algunas cosas popula- lacia. Galaticus, a, um. TAS. res. Sciticet id nihil euros galactite, m. Arcilla muy jagacho, gacheta, inclinado de maton, eus, un las muelle incünaíus, llaves cha, i; f. áoceulto de Entre la maestras. adj. las tierra, a,um.||El Encorvado, cerrajeros, cerraduras ris. Auío¡ru-orbuey gaitería, gaitano, scis, est. dare la gaita, Temjilar ir-ittum. is. f m. . fr.El fig. Pez vestido gaitas marino. Placare, y ó el templar Pimodo se-galafate, Galacz, Subáolus trabajo. dra Rumania. bonosa. preciosa. óGalactitcs, Bajulus, m. fiur. Galaz, Axiopolis, El7c/. || ladrón ffam. .i. Ciudad kiis.\\ Mozo is. sagaz. de de Pie- 506, (¡AL GAL GAL galamero, ra, adj. V. G O L O S O . inis. || La cama del arado.n u rn, i. |¡ Vestido fino de cogalán, in. El hombre bien |iro- Aratri testudo. || Prensa de lor de gálbano. 7c/. |>oi-c-ionado de miembros y ai- hierro en que Jos arcabuceros gálbulo, m . L a nuez del ciprés. Cupr-cssiria reox. roso. Venustos, comptos, pul- aseguran el cañón jiara barre- tiiei-, a,une. ciegans, pi-a:slnoli narle. Testani na tum, Je r re a>t< galeato, adj. Se aplica al prólogo en que se defiende una corpore, egregio Jornia ¡tamo. prelum.\\ mil. L a unión délos obra ele las objeciones que se [| El que viste con aseo y com- Sacudo» cto muidlos soldados urbanos, postura. Politus, por medio de la (jue- 86 guarele jiuedcn jioner ó se le han munr/us, luculentus, eoiecire- cían de las urnia.s arrojadizas. puesto. Gaicciius prologue. nus, ornatos, excultus, expaMilitum sentís Jacta lesluila. galega, f. Hierba medicinal. lilus, ce, um. || E n a m o r a d o . ][ El molde eu que se hace la Olfá ¡nolis galega. teja, ¡'egularum laiina, lt¡Procus, amasius, á || Cualquiera de los h o m b r e s que pus. || Porción de m u s a de co- galénico, ca, adj. Lo perteneciente á Galeno, al que sigue bra, etc., á distinción de la dehace jiapel en las comedias, su doctrina misma. Galenicus, oro, eiue se llama tejo. .Etis. con exclusión del de barba. ¡ilunihi aut stanni massa. || a, om. 7n scena actor. albañ. Pieza convexa de m a - galenista, aclj. Gaá-nieus, i; galán, na, adj. V. G A L A N O , N A . galana, f. Mujer airosa, pcti- dera, molde para hacer las bo- galena as medicinas firafessar, seclalor. metra. Ornato, venusta., ele- vedillas de \eso. Lígriea testudo. || cir. Venda ele cuatro Galeno, rn. Sobresaliente progans inuliei". fesor de medicina. Galenus, i. ramales. Quadripartíta JOg a l a n a m e n t e , adv. Eleganter, SÍ ¡a. || vet.-r. Enfermedad en galeno, adj. náut. V. G A L E R N O . continué. || C o n gracia. Elela parte delantera del casco gáleo, m . P e z de mar. Cantganter, urbane, polite. eóla squalus. || V . P E Z E S P A L A . de los pies y m a n o s de las galanga, f. Raíz medicinal de bestias. Jumentorum podar galeón, ni. Bajel grande ó nau n a hierba de este n o m b r e (jue vio de alto bordo. Grande nase cría en las Indias. Galanga, gricus tumor. || M á q u i n a antigua ele guerra. Mililctr-is ma- vigium; prceliaris gaulus. || ce; acotos, i; raetix marantos gaiaugie. e/iina, testudo. || fig. Disimu- ni. pl. Embarcaciones grandes galanísimo, m a , adj. superl. lado, cauto, bellaco. Perfidus, (jue conducían géneros de comercio al Perú. Ve-ctarice, de G A L Á N . Pulchcrriraus, elea, uro; pcllax, sagax, acis. onerarice no, gaotissimus, a, um. Tiene m á s conchas que un gagaleota, f. Galera menor. Af¿galano, n a , aclj. Bien adornalápago. Homo est cunctator, nor trirernis. do, bien compuesto. Caocioraále tedas. galeote, ni. El que rema fortius.ornatos, sjieriosus,a, um; galapo,m. Pieza de m a d e r a con zado en las galeras. Remex, elegans, tis. varias canales donde se ponen igis; rema aááitus, cuíactus. galante, adj. Cortesano, atento. los hilos ó cordeJes que se han galera, f. Embarcación de vela Urbanus, munificits, a, um; de torcer en uno. Ad riulentes y remo. Langa naris. || Barca civilis, comis, e. JJfig.Festivo, contorqueodos eanalihus eosin cubierta. Ap/irtatum. gracioso, chistoso. Faeeíus, vettom ligoom. N a v e de carga del Asia. Cerfestivas, a, um. galardón, m . Premio, recomnirás, i. || Cauro grande con Galante, f. ("riada de Alemenn, pensa. Palma, gralia. ce; gr-ci- cuatro ruedas, que regularmadre de Hércules. Galantlás, tifieatia, remoiieratio, relri- mente tiene toldo. Tecto aswidis. btttia, onis; apene jiretinm; cameratum plaustrum. La galanteador, m . El que galanoperis iner-ees: preeiaáim, ii. casa de reclusión á donde se tea. Obsequens, tis. El galardón está reservado condena á las mujeres. Meregalantear, a. Procurar grantrieom ectreer. |¡ impr. Tabla para tos quo trabajan. Laboró jear Ja voluntad de alguno. nienes parala est. para poner las lineas de leObsequia', eris. — á u n a m u - galardonador, ra,. m . f. Rcmn- tras que compone el cajista. jer. Proco, as; proeone agere; nerettar, oris. Tgpograpltica tabula. La iu'acebro&is verborum blanái- g a l a r d o n a r , a. Remunerar, crujía ó fila de camas que se tiis mulierem áelinire; libi- premiar, recompensar. Remupone en los hospitales en medinasis lenociniis molieris dio de las salas, cuando hay nero, as; remunerar, aris; animum emollire; neallioriprcemio a /'¡itere, donttre, de-m u c h o s enfermos. Cubilium bus liiutlum illecebris Jemince corare, ornare, alterna series io nosocc honestare; hlttndiri. || L a división que se hace con alicujus labores < om'pensare. galantemente, adv. C o n galan- Gálata, adj. El natural de C a una raya para poner los nútería. Comiter, urbane, civim e r o s ¿leí cociente en la regla laría. U s . c o m o s. Galota, ce. liter. n. pl. del partir y otras. Linea uivigalanteo, ni. El obsequio que A.sia menor. Gallo-Greeci, sum ce dividendo separo?.. Gal se. hace á una mujer para con- oram. pl. L a pena de remar á que se seguir su voluntad. Obsequium, Galatea, f. Ninfa marina. Gacondena á ciertos delincuentes. ii. Ad triremes condemmitio, — laica. ie. galantería, m . Expresión obse- galatite, f. V. G A L A C T I T E . de dos, tres, cuatro, etc., órquiosa y de urbanidad. Mun- Galaxia, f. astron. L a vía lácdenes de remos. Birernis. trit/ttia, ntonificentia, elegaotia, tea ó camino de Santiago. Garernis, quadriremís, etc.. e. lautitia, ce; obsequium, ii; ar-iterías, te ; ria leutea. || Y. G A —- de dos órdenes de remos. hanitas, cainitas, concinnitas, I.A( rin;, jior arcilla, etc. Dicr-ota, a?; dicrotum, i. — atis; concinnitodo, inis. || L a galbana, f. fam. Desidia, pedel almirante. Pra-tona navis. gracia y elegancia en la forreza. Desidia, ignavia, ce; lan- El comandante de u n a galera. m a ó figura ele las cosas. Eleguor, lorpor, oris. 'frierare/tus, i. El general degartia,.-ee; nitor, oris. || G e -galbanado, da, adj. L o que es las galeras. Trircmium prceiicriisidad, bizarría. Monifldel ColoE del gálbáiao. tutlbajectus, prcelor. Condenar, á. ccníia, ce; liheralitas, atis. niini clore rejerens. galeras. Scalmo, remigio adgalanura, f. El vistoso adorno galbanero, ra,'ad¡. Dejado, peque resulta de la gala. Nitor, rezozo,flojo.Desidiosus, pi- ilaere: cal remoro, ad trirei-. sj,U'rid.or, oris. mes áammirc. ger. a, um. galápago, ui. Especie ele tor- gálbano, m . Resiiui g o m o s a y galerada, f. L a carga que cabe en una galera de ruedas. Plautuga, animal anfibio. Testudo, mediciiial. Gulbanus, galbastri grandiorás onos. ¡| impr. GAL GAL GAL 507 La composición que se pone que lia dado. Quem sua fiaci-Galindez, m. patrón. Hijo de en una galera, y el ejemplar norce praáant. >¡.> le alcanza- Galiudo ; hoy apellido de fade ella, qua se saca á mano rán! galgos. E.xjiresión conque ... .:¿i. Generes cognomen. pasa corregirse. Typograpiri- se pondera la distancia de al- galio, m. Hierba medteraal que cum castigando vel castiga- gún parentesco. Yalde d.estat.cuaja la leche. Gtdium ver.um. tioni «.ptatum exempliar. Vayase á espulgar á un gal- galiopsis, f. Hortiga muerta, galerero, m. El que gobierna go. Despedida (jue se hace á planta, Galion, galeabáolon, lai galera y el dueño de ella. uno con desprecio. Ahí. in ma- i; galeopsis, is. Plaustrarios, ii. lum crucem. Á la larga el Galípoli, f. Ciudad del remo galería, f. Pieza larga y espa- galgo á la liebre mata. Assi- de Ñapóles y de Tracia en el ciosa con muchas ventanas. áoiiate optata attingi.tier Quersoneso. meCallipolis, GalFeoestratum ambolacrum.. || ta. Buscar mendrugos en cama lipolis, is. || Ciudad ele Italia - Camino para la comunicación de galgos, fr. fam. Pretender en los Saleniínos. 7c/. ¡j Otra de y uso de los hornillos en las una cosa impasible. Tíetn val- Sicilia. W . || Naja ó Srcilia minas. Subterraneum ambu- de diffecilem tentare. Galgo menor. Isla del mar- Egeo. Id. lacrurn. ¡| fort Corredor en que muchas liebres levanta á || Estrecho de Galíjioli. Hrilearco formado sobre fagina y ninguna mata. Dúos insequens spantUS, i. tierra, con que se ciega el foso lepores oeutrutn capá. Galita, f. Isla de África. zEc/ipara llegar desde los ataques galgueño, ña, adj. Lo que toca marus, i; Gállala, ce. , á la brecha. Vt'nea, ce; plu- ó es semejante al galgo. Gra- galizabra, f. Embarcación anteus, ii. || El puente más alto cileolus, a, om; gracilis, e. tigua. Celox, acis. de lo nave. Agea, ce. || Piezagáigula,m. Ave nocturna. Gal- Galo, la, adj. Francés, el natuadornada de estatuas y pintu- gulas, i. ral de la antigua Galia. Galras. Pinaeotlieea, ce; tabliGalia,. f. La Francia, reino de las, a, um: num, i. || Corredor, paso para Europa ; comprendía varias galocha, f. Calzada de madera otras habitaciones ó piezas de provincias, y se llamaban co- para la nieve ytodos.Liguen de una. casa. Andron, ornát..-|| munmente las Galias. Gallia, cceleeamenta; calones, om; Tribu romana, una de. las rús- ce; Galliee, arom. — Bélgica,gullá-ie, aritio. || Calzado forticas. Galería tribus. — abier-entre los ríos Cerna y M a m e . mado de tabla ó una rejilla de ta, descubierta para pasearse. Bélgica Gallüi; Belgium, ii.hierro con pies de lo mismo Pérgula, ce; amhulacrum, — BracataóNarbonense. Brac- para lostodos.Ferriti calohypodromus, i. Lo que está cata, Narhonensis G-allia. —nes. dispuesto en forma de galería Céltica. El Leonés. Céltica,galón, m. Tejido fue ta y- esó corredor. Pergulanus,.a, um.Lugdunensis.—Cisalpina, des- trecho. Fasciola , ce. ¡| náut. galería, f. de los Alpes hasta el río Ru- El listón de madera que guargalerita, f. Cogujada ó totovía, bicón. Cisalpina, Citerior nece exteriormente el costado ave conocida. Galerita, alao- Gallia; Insubria, ce. — Code la embarcación, etc. In tuirfest, os; galeritus, i. mata. 7c¿. — Acjuitánica, la rigii lotere posita ¿ígnea tiegalerna, f. Guiena. Aquitauica. — 'foga- rna. galerno, adj. náut. Se aplica ta. Desde Placencia hasta el galoneadura, f. El adorno de al viento suave. Lenis ventus. río Rubicón. Tagala citerior.galones. Fasciolis ornato texGales, m. Prrncrpado de Ingla- — Gótica. El Lang-iiedoc. Go- tora. terra. Calabria, ce. tliica. — Transalpina, ejue se galonear, a. Guarnecer con Galeso ó Galaso, m. Río de dividía en Bélgica, Céltica y galones. Tceniolis, fasciolás Calabria. Galesos, i. || f. CiuAquitánica , exceptuando la exarare, ornare. dad de- Italia. Gesceania, ce; Narbonense, que se llamaba galonero,rn. Fasciolarom venGescenium, ii. Natural de ó Bracata. Cómala, ulterior-,ditor. perteneciente á esta ciudad. Transalpina Gallia. El natugalopar, n. Ir el caballo ;í gaGeseennímcs, a, um. ral de la Galia Cisalpina ó du- lope. Tolotim eqoum incedegalfarro, m. El hombre ocioso, cado de Milán, ¡nsober, eris.re. Ir á grande galope. Equi mal entretenido. Malefieriatus Pueblos de la Galia Narbo- cursufierrivelocissimo. homo. nense.Braiinovii, orum :Brao- galope, m. El movimiento del galga, f. La hembra del galgo. oovices, uro. Perteneciente á caballo entre el trote y la caGalliece canis.11 Piedra grande, los Celtas. Célticos, a, une. rrera. Equi cursus ; "taimaque arrojada desde lo alto de Galicano, na, adj. Pertenecien- rá seu (gradará c<¡ai ineesuna cuesta baja dando saltos. te á las Galias'. Hoy se usa sos. Grande galojie. IneitatisPra-c-eps, saltibus rué ossolamente hablando de la igle- simus vclocis equi curses, \ - saxum. |¡ La rueda de piedra sia y del clero -de Francia. galope ó de galope, m. adv. del molino de aceite que da Galileas, Gallicaous, Gallas, Con prisa. Festinanter. vueltas de canto. Trapetum, a um. galopeado, m. El castigo dado i; olearia mola. \\ Especie de Galicia, f. Provincia de Espa- á puñadas ó á bofetadas. Pusarna. Ad occipitium, postula, ña. Gollieeia, Calléela, os. gnes, colap/tis verberaría. psorct, scabies. |jprovin. El galicismo fé, rn. Exjiresión ó galopeado, da, p. p. de G A L O retro en que se llevan á enterrar construcoíónsfrnncesada. Gal- P E A R y adj. Lo que se hace los pobres. Sartdapiux, ce. | | lica locufio, constructio. de prisa y sale mal. Pneceps, náut. La ayuda que se da, al gálico, m. Enfermedad. Vené- i¡iitís. ancla que está en tierra con rea, lúes. galopear, n. Y. G A L O P A R . unas estacas, para que no car- Gálico, ca, adj. V. GALICANO. galopillo, m. dim, de G A L O P E . gue el navio. Aochorarium galicoso, sa,adj. El que padece El criado más humilde de la fiulcltrum. La galga de Lucas. gálico. Venérea lúe infiedus.cocina. Lt,ra, ce,- entinará fafr. fam. con que se designa al Galilea, f. Provincia de Pales- lliólos; mediastinos, i; coquiejueInfiíáus, falta, enejue la ocasión precigalgo, galgo. conocida gus, dor. sa. i. Galileas m. Dícese El por Perro de aig-ám in canis; de nos una fidelis caza vendió persona petardo correvertahorno elIgalináceo, Galilea, ceus, neciente perteneciente Iceas, tina. Geüüeva, a, ci, lea, ,-ium. cea, la om. adj. ágallina. adj-. ce. Galilea. Natural LoGallinaperteGalide ó galopín, fier; Jí-r, | mado. desarrapado narios ! Desvergonzado, sagax, Cali ¡ra, calo. m. El firym. idus, Panmis-us, muchacho acis. rersulu'sfvajjStogaa bribón. roto, a,vT(im. 'í tai'r.- 508 GAL GAL GAL galopinada, f. Pillada, acción galleta, f. Vasija con un caño una gallina con un pollo com» torcido. Vinaria galeota; otra con ocho. ref. Non minor picara y sagaz. Falsitas, atis ; atnytis, idis. || Pan de municura uni quam pluribusfiliis sagaeis hominis vel co.J'ri It.oción sin levadura y dos veces aáhibeoáa. Triste es la casa muncionis actio. donde la gallina canta y el gaGalovay, f. Ciudad de Escocia. cocido. Bis codos pañis. gallillo, m. Producción m e m - llo calla. Esíque sotateismus Galliva, ce. \\ Ciudad de Irlanbranosa ejue cuelga de en me- si hcec vir et has multxr. Quid da. Galluvce liiberaica. galpito, m. El pollo enfermizo dio del borde posterior del pa- pejus domo ubi femina habet is. y mantudo. Debilis, hiemalis ladar. Epiglottts, epiglossis,imperium? Remedio para curar la enfer- gallinaza, f. El estiércol de las pollos. galladura, f. El semen que medad que sobreviene al ga- gallinas. Gallinaceus fimus; pone el gallo en la yema del llillo ó campanilla. Andro- gallioarum stercus. || Ave carniorn, ii. nívora de las Indias occidennuevo. Ovi sperma. gallarda, f. Danza y tañido ai-gallina, f. La hembra del ga- tales. Iodica gallina. gallinería, f. El conjunto de roso de la escuela española. llo. Jovenca, gallina, ce. || fig. El cobarde y tímido. Timidus, gallinas. Gallioarum copia. || Hispaoicce saltatioois geoo-s. gallardamente, adv. Con ga- ignavas, meticulosus. — ar- fig. Pusilanimidad, cobardía. llardía. E.rimie, elcgaoter, mada. Gallina bien asada, en- Pusillanimitas,íimáltías,aíis lardada. Assa gallina lardo in-gallinero, ra,, rn. f. El que tr prcestiínter. crostata. — africana, morisca fica en gallinas. Gallinarius, gallardear, n. Ostentar desembarazo en la ejecución de ó indiana. Meleagris, idis. — ii. || adj. cetr. Cebado en las las cosas. Dexteritatem os- ciega. La chocha perdiz. Ru- gallinas. Dícese de las aves de sticola, os; gallinago, inis; rapiña. Gallinarius, a, um. || le otare. gallardete, m. Faja volante que rusticóla, rustica perdix. —m. El lugar donde se recogen se pone en los navios, etc., de río. Fúlica, gavia, ce; lau-á dormir. Gallinarium, aviarus, i. — echada. locábaos rium, ii. || El cesto ó banasta en demostración de regocijo Aplustre, is; aplustra, aplu- gallina. — clueca. Glorieos,en que se conducen gallinas. Gallinarius corbis. || fig. El síria, orum; vexillum,signum glocitaos. — casera. Villatica, altilis. — chica ó pollita.paraje donde se juntan muchas varíe in navihus usitatum. gallardía, f. Desembarazo, bi- Pollastra,gallioula,ce. — q u emujeres, como la cazuela en zarría en el manejo, principal- pone, que cría pollos. Matrix, los teatros. Mulierurn frequena, abunáans locus. mente del cuerpo. Prcestantia, cis. — que ya no pone. Efifcta. — pintada. Guttata, nomi- gallineta, f. V. FÚLICA. exeelleatia, ce. || Arresto, esfuerzo en ejecutar las acciones áica. — sorda. V. C H O C H A . gallinoso, sa, adj. Cobarde, y acometer las empresas. Stre- Perteneciente á la gallina. pusilánime. Ignavus, timidusr Gallináceos, gallinarios, a, meticulosus, a, um. noitas, atis; fortitoáo, inis. gallardo, da, aclj. Galán, ai- um. El que ó ía que cuida de gallipavo, m. Ave doméstica roso. Strcauus, venustus, a, las gallinas ó trata en ellas. de la América septentrional. Gallinarius, ii;gallinaria, ce. Indicas gallos; meleagris galum; pr-cestans, elegans, tis. \\ fig. Grande, especial, selecto,Cuando meen las gallinas, fam. lopavo. como gallardo pensamiento, Ad calendas grcecas; cum gallipuente, m pr. Ar, Especie gallardo jioeta. Prcestans, tis;muía pepererit. Esto no lo de puente sin barandas. Poncogen las gallinas. Rem to- ticulus, i. insignis, e. gallareta, f. Ave, Anatis ge- tora perdidisti. La gallinaGallita, f. Isla del África. cEgicantó ó cacareó. Cecinit gal- manos, i. nus. gallarín, m. ant. Multiplica- lina. Acostarse con las galli-gallito, m. d. de GALLO. || fig. El que sobresale en alguna ción de un número por otro nas. Lumínibus ooodum acceosis cubitum iré. Echar una parte. Qoi ínter costeros emien progresión infinita. Nugallina, ponerla sobre los hue- net, prcestat, ante omnes exmere antececlentis per subsevos para que los empolle. Ora cellit. queotem multipllcatio. gallarón, m. Ave. Tetras , iocubaoda galliaassuppoaere.gallo, m. Ave doméstica. GalAldeana es la gallina y cómela linaceus, ei; gallinaceus galatis. gallaruza, f. Vestido montañés el de Sevilla, ref. Nihil utile los; cristatu's alea. || Pez d con capucha. Peenolata chla- áespicieodum. Holgad galli- mar. Zeus, gallus, i. ||fig.El mys, lucerna-. Gente de galla-nas que el gallo está en la ven- que todo lo manda. Rerum ruza. Gente rústica. Rustica, dimia ó que es muerto el ga- agendarum arbiter. || El mallo, ref. Luc7¿ magistro abdero ó viga en que se afirman rusticana geos. gallear, a. Cubrir el gallo á las senté saltant poeri. La gallinalos demás que forman el tejagallinas. Galluin qallinis in-de mi vecina pone más huevos do. Prcecipuum tecfi lignum. cubare. |! Alzar ía voz con que la mía, ó más gorda está Iránse los huéspedes y nos coamenazas y gritería. Minaei- que la mía. Fertilior seges estmeremos el gallo. Dimisto hospite non evades impunis. ier clamare. || n.fig.Sobre- alienis semper in agris, viciOtro gallo m e cantará. Alifer salir entre otros. Pro príncipe numque pecas grañáius uber habet. Omne alienum cupio. res se haberení; alia sorte se gerere ,- primas sibi vincliMajor viáeturet melior vicinafroerer. Alzar ó levantar el care, principaturn afi'eciare; gallo, fam. Superbe eocemexin sois dominad; coryplieom seges. Aliena nobiliora, melloagere ; proscrito, antecello, rave is. jodieaoíorpropriis. Viva iollere. Correr gallos. Divergallegada, f. Multitud de ga- la gallina y viva con su pepita. tirse matándolos. Jugulanclis, llegos. Gallaicorom mulíeiu- Prasponcncla malis est rita trucidaaáis gallas luciere. Co rvar gallo ó un gallo. Pasar do. || Palabra ó acción propia opiata quibusvis. La vieja gallina hace gorda la cocina. Bos toda la noche ó casi toda en de gallegos. Gallaicus mos. gallego, m. En Castilla, se lassusfiortiusfigit pedem. diversión. Noctem diei ludenBuena es ella. lafurtiva; gallina que otro do Hacerse ó ser el Gallego, cus, llama pla ó Galtiecus, lode a, perteneciente el Galicia. om; ga, viento adj. Gallaici, Gallaicus, Caurus, cauro Elánatural Galicia. que orum. i. Gallaisode pierna cría. N da esí o la es relríbuíio. Aquce gallina mucho de entera, que Donanti Tan á tú quien dulciores. contenta des josía una te va* vindicare; Ir c-tare; ridad gallo. ácequare. escucha úSer otra pro elcosa. principaíum principe primero gallo. Primas Iren se obserautosibi gerere. affe- GAM GAN GAN 509 vando con cuidado si se oyegambaj, m. Jubón colchadogiversaníer. A la gana, gana, y alguna cosa. Oceulte, lateoterque se ponía debajo de las ar- ala gana, pierde, m. adv. con que se significan los dos m o inquirere, auscultare. Tenermas. Thorax lareeus lorióos dos de jugar á las damas. Vinmucho gallo. Tener soberbia, superponeodce. altanería ó vanidad. Supra cos-gambalúa, m. fam. El hombre ceoáosoríem assequi, vineenteros se efierre. Al gallo (juealto, delgado y sin vigor ni vi- áo perderé. De gana. m. adv. Con intención y ahinco. Enixe, -canta le aprietan la garganta. veza. Laoguidus, a, um. gambeta, f. danz. Movimiento enixim, iníeníissime. N o m e da Peliculosa nimis loquacita.s; non semper coafessio salu- en la danza cruzando las pier- lagaña. Non libeí;nolo. Gana tem dat. Cada gallo canta en su nas con aire. Volubilis io sal-tiene de ello. Iá appetií relíeme nler cupií; cupiditaíe fiamuladar, y el bueno en el suyo tatiaine croromjactatio. ||Moy en el ajeno. Uousquisque vimiento del caballo sobre las grai. Abrirse las ganas de copiernas. Equi ereeíás manibus mer. Cibi appetentiam exeigallus iosuo sterquiliu'io pluíari. Estar de mala gana. pr. rimum potest. Domi pugna incessus. gambetear, n. Hacer gambetas Ar. Estar indispuesto. Afgromore galli. Canis domi J'erocissimus. Atticus in portu. el caballo. Equum erecíis ma- /are.Tener gana defiesta,irón. Escarbó el gallo y descubrió nibus gressus glomerare; ún- Dar uno motivo á que le suel cuchillo. Quod nolebat in- gulas ad numerum moveré. ceda algo que no lé esté bien. venií. Daca el gallo, toma elgambeto, m. Capote militar. Iridiare, provocare. |j Tener gana de jugar. Joc-urn appegallo, quedan las plumas en la Miliíaris laeerna. mano. ref. N e quid nioeis. Elg a m b o ó gambo.,, m. Capillo tere. — de comer. Esurio, is. gallo y el gavilán no se que- con que se cubre la cabeza á — decenar. Ccenaturio, ¿s.— jan por la presa sino porque los recién nacidos. Puerorutn de casarse.Nupiurio, is. D e ser buena no he gana, de ser mala es su ralea, ref. Qut nocens pileolus. gamela, f. Especie de cesto. dámelo el alma, ó según otros, natura est etiam inscius aodicen: no se m e tienen los pies cet. El que solo como.su gallo Corbis genus. solo ensilla su caballo, ref. gamella, f. El arco de cada en casa. ref. que enseña que •Qui oemioifiaveíquid sibi extremo del yugo donde el las pasiones y apetitos nos inipsi sperei? Quedarse como elbuey encaja la cerviz. Ju- clinan siempre á 1o malo. Ligallo de Morón, cacareando y gom, i. || Barreño grande, porbeotius io malum quam in sin plumas, fr. Impoteoti pe- lo común de madera. Gaoa- booum ferimur. Donde hay tha, ce; rudc labrum ligneum. gana hay maña. Omnia vincit tulantiel póteos. gallocresta, f. Hierba medici- || V. C A M E L L Ó N . ||Traer ó hacer amor. Amor acutí ingenium. nal, especie de salvia. Salvia, venir á uno á la gamella. Re- Musicam áocel amor. ducir á uno por fuerza ó con ganadería, f. Arte de criar gace; horrniaam, i. gallofa, f. La comida que se arte é industria á que ejecute nados. Pecuaria, ai. || El tráfico en ganados. Pecorum daba á los pobres que iban alguna cosa. Coger-e, adigere. •de Francia á Santiago de Ga- gazmeño, m. El gamo nuevo. mercatora. Damos pullus. ganadero, ra, m. f. El que tielicia. Pei-egriaanlibus ex Gallio in Compostellcan Opponigamo, m. Animal cuadrúpedo. ne y cria ganados. Pecuasólita ct'6aria.|| Verdura, nor-Dama, dorca, ce; dorcas, rios, pecorarios, ii. — de maaclis; dorx, oréis. yor yerro ó señal. El que tietaliza. Olus, eris. \\ Chisme, euento de poca substancia. Fa- gamón, m. Hierba medicinal. ne mayor número de cabezas. Albucum, albueus, asphode- Pecorum máxime clives. bella, narraliuncula, ce. \\ ganadillo, m. d. de G A N A D O . Añalejo, directorio del rezo. lus, i; regia hastula. gamonal, m. La tierra abun- Pecusculum, i. De orcline reciíandi libellus. dante de gamones. Asphoáelts ganado, m. Todo género do 11 Mendiguez. Mencliciías,atis. animales que se crían para Andar á la gallofa. Vivir men- abunclaas locus. gamonito, m. d. de G A M Ó N . || utilidad del hombre. Pecuadigando. Tristi meoclicitate viiam proáueere; sórbalo vi- El retoño de los árboles y plan- ria, ce ; armentum, i; pecus, tas. Arboris germeo. oris, uclis; pecu. indec. || El cliíare. /gallofear, n. Mendigar. Vagaragamonoso, sa, adj. Abundante conjunto de abejas que hay en eí ioopem vitam agere ; vago de gamones. Asphoáelts ple- una colmena. Apes, uto. || fig. ous, abunáans. fam. Se aplica á hombres y vitam clegere. gallofero, ray gallofo, fa, adj.gamuno, na, adj. Se aplica á mujeres, y así se dice : ¡ Qué Mendigo, holgazán, vagabun- la piel del gamo. Dama; pel- buen ganado hay! Prcedara proj'edo gens. — churro. V. do. Menctieus, vagabuoáus, a,lis. gamuza, f. Cabra montes. Ibex,C H U R R O . — de cerda. Porci; um. gallón, m. arq. Cierta labor icis. || Piel delgada adobada.sues. — de pata hendida. Los que tienen la pezuña dividida. que se pone en el cuarto bocel Subacía pellis. del capitel dórico. Architedo- gamuzado, da, adj. D e color Bisulcum , bisulcrs peáibus de gamuza. Rupiea prce colorípecus. — capruno. Capríye nicus capitella ciogeos ornasimilis. oum. — en vena. El que no tos. gallonada, f. Tapia de céspe- gana, f. Apetito, deseo, volun- está castrado. Noo castratad de alguna cosa. Síuáium, tum. — mayor. Armeotum, i. des. Cespiíilius paries. — menor. Grex, egis. — m e gama, f. La hembra del gamo. ii; libido, iois; appeíiíio,onis; nudo. 7c/. — merino. V. MERIDama j'emina. || La escala devoluntas,cupidiías, atis. — de las notas de la música con que comer, Cibi appeíentia; esurt-NO. — lanar. Ovis, ¿s; probata, cuorum; niveum pecus. — se enseña la entonación. Mu- tia, onis; esurtes, ei; eclendi pidiías. — de orinar. Urinasque bala. Balans pecus. — sica, mu.sicalis scala; harmolibiáo. D e buena gana. m. adv.grueso. Levtuoi armeotum.— oiea manos. gamarza, gamarra, Gamaches, harmula. cíoria cia. que picotee Camapajom, fireoi ff ..fel .Correa Hierba. Ciudad corrigia. caballo. i.para de Peganon AstriFranevitar co«c¿¿t«te. animo, m. inviíe, Con ngraie. uoadv. animo. gusto. sponle. Sin grávate, ||||j Libenter, voluntad. Con Con Rehusando. De enemistad, repugnancia. gravalim] mala Aügre, libenti gana. TerfniniArmentum, guar. Peeua, pasto. Hato Abundante que está de Cluiaum Equinurn. uum,ganado. enen el i. pecuaria, ganados. Los parque, pecus. Pecuare, — ganados. vacuno. — en Pecoorum. yeel is. 510 GAN GAN GAN' vecho. Comparo, as; lueror, perder es ganar. Pra-stoí rosos, iirmeulosus, a, um. Lo que es de ó pertenece al ga- aris; lucrifico, as; obtioeo,(loand.aqoe tlarniiom, qoom lucrum Jaeere. Ganar .,.,.;... Pecuaria*, peruínus, es; lui-rifai ia, acquira, is; compendium, qomstum, lu- der el pleito. Litem aut obtiimts, O, uro.Scparadodel nere aut amittere. N o ganar, ganado. Ahormeutatus, a, uní. crum faceré; in luems poaeGuardar ganado. Pecus ahi- re. || Conquistar, tomar algu- no adelantar cosa algiu gerc. Elegir, escoger, entresa- na ¡daza. Exjmgoo, aceupo, otro. Niliili alrqua, apud ala praji.t ere. Ganarlo hon|| car del ganado. Ábrego, us. as: tenca, es; odst.isco, is. quem Lucrar, adquirir sin trabajo radamente. Hoiu'Slt: reEntre ruin gajiado poco hay que escoger. Váiora semper y con poco pasto. Luerifieco,gen-; bonis artihus, nullius injuria, áivitios parrare as; liurt ¡acto. is. ¡| Aventanegligentia. ganado, ganarse. Luja ganado, da, p, p. de G A N A K . jar, exceder á otro. Vinco, Adquirido. Pannos, a, um. \\ amello, is. |j Merecer por suLo que se gana regalando, se Vencido. Devátits, a, um. — Ira bajo. Mérito, as; demereo. pierde corrigiendo. Obsequium. amicos; vertías odium pasin trabajo. Lucrif actos, a, es; ile-mereor, eris. || Sa caídinero de ale-una cosa. Ex rtí. N o se ganó Zamora en um. Ganada la victoria. Confiecta victoria. Lo mal ganadoaliqua re pecontetm. emereri. una hora. TVon statirn finís presto se destniye. Male parto — de comer. Praprio Inliore apjiaret. ganchero, m. Ligna perfurietum (¡un-rere. — aliados, mide dilahuntu.r. Salís onus amigos. Amicos, socios sibi men áucens. linde eenertU illuc ahit. gancho, m. Garfio, garabato. ganador, ra, f. El (jue gana. ret/imere, náseísi ere,¡tarare; Lucraos, tuerij'acícus, lis. gratiam a/md eos inir-e. — á Uncus, uneínus, kam ganancia, f. Provecho, utili- .alguno con beneficios. Ali- liar payo, oois, inis. El pedad, interés. Pínula, as; bo- quem sibi benéficas emere. dazo que queda en el árbol — á uno con esperanza de un cuando se rompe alguna rama. lus,i; cotrijiendium, ii;J'ceous, Imurvus, disseotus ras regalo. Lin-gitionis spe alieris; fceneratio, onis; merces, Entre los pastores, el ca quem ¡iroleetnrc. — el pleito. edi.s; qaeestas, us. — entrecomPeila.m, i.. |fie.El qu pray venta,deuna mauoá otea. jui/icio r locera-; litem uuJ'erre. — la apuesta al juego.maña ó arte solicita á otro. laterpr•etiam, ii. — rica, cuantiosa, grande. Opirnus, l'ecun-Vinco, is. — las voluntades Calliáus alleetar. • El rufián. de los soldados con dádivas. Leño, onis. — que traba en la áus quti'st-us. — corta. Lwellum, qwtmtieuius, i. Pertene-Mililum voluníaíes largitio-hebilla, Infibula. ee. ganchoso, sa, adj. Lo que tieciente á la ganancia y lo (jue nc redimer-e. — los oídos del ne ganchos. Redunr-ws, unnla proporciona. Qua-stuarius, pueblo. 7n aur-es j>o¡iuli ina, um. El que hace alguna Jloere. — la honra, el fa- natus, aá uncus, curvas, a, cosa por causa de ganancia. vor, etc. Gloriam favarem, um. Cauponorts, tis. Con ganan- etc. conciliare, parare. — lagandaya, f. V. TOMA. Esj>ficia ó lucro, m. adv. Quee- victoria. Vát.ariam reporta- cie de cofia. Calcmmtew gestuose. N o le arriendo la ga-re, rem obtinere. — otra vez nus. Andar á la gandaya, correr ó buscar la gandaya. nancia. A'on ineá/eo sortera.un amigo perdido. Amicuin La grandeza de la ganancia no reparare. — el premio. Prce- Ortos-e, ritióse, inuíiliter v vere, vagari. dejaba ver la del ¡)oligro. Lu- mium assequi, conseguí fierre. cri magnitm/o ¡leni-uli ma- — sueldo. Stipendium ¡ace- gandujado, ni. Guarnición con gnituilinein obscurahat. La re; merco, es. — por la mano fuelles ó arrugas. PVlimbus. ganancia de un año será para á uno. Antevenire, antever-tegandujar, a. V. ENCOGER Ó ENti.Unios anni queestum in rem re, prcevertere; nuntium pneCORVAR. tuom converte. Andar de ga- venire; alterius gratiam prceoecupare; pal mam alicui gandul, la, adj. Holgazán, tunancia. Seguir con felicidad algún empeño, etc. Prospere prceripere. — con malos tra- nante, vagabundo. Oráis sutus, ragus, a, um. tos, ¡oigáis artihus, ¡itirurn res cederé, cerniré. Dar el dihonestes rationihus uliquiáganforro, ra, adj. Bribón 7mnero á ganancia. Pecuniam probus, vagos, a,um. oceupare, Jcrnerari, Jienari liit-rari, injusie comparare. — la voluntad á alguno. Pre- ganga, f. Especie de perdiz. da re. ganancial, adj. Lo que es pro- eihus aliquemfice-tere;ejus Aleata tetrao. JJfig.Todo lo que se adquiere á poca costa. pio de ó pertenece á la ga- gratiam inir-e;'convivan) áegustnre. El que gana ó ad- Pretiosa res vili pretio emnancia. Qiui-stuarius. ct, um. gananciales, adj. pl. Us. como quiere dinero para su se- ¡ita. Aquí no hay gangas. Hic. .ñor. Vecfigalis, e. Habiendonon est prtestigiis ñeque ofiu s. m. ¡n iiuttriinonio acquisipodido ganar impunemente riis locus. Andar á caza de ta bona. ganancioso, sa, adj. Se apli- diez libras de oro. Quum lu- gangas. Obrias qua-que mica á lo que ocasiona ganan- cran impone passet aurí pon- t-upari, eonsectari. Fuiste á cia, óial que la saca ele algún do áci-ein. Toda esta cantine-caza de gangas. Inania tua la tiene por objeto el ganar consilia fuerunt; irrita satrato. Qu.restuarius, queesiuo1o más que [Hiedan. Totnm is- gina missa est. Pensó coger sus, lucrosus, a, um. ganapán, m. Mozo de traba- tam t-antilemim ex hoc pen-ganga y cayó en la trampa. jo, de e.sijuina, de condal, Bá- tlunt ut t/uam plurima lueri-Dum alios 't-aptat, ipse ca Hombre que ha ga- ptus est. jalas,.arigames, ttngarios, Jatiant. genado muchas victorias. Plu- gang«rilla, f. Compañía antirolos, o,wm; gentío, e/ero, onis; ninarum ¡icilmarom homo. gua de cómicos. Histriai>vm locota cervir; ex trivio harharus. || pl. Mozos de esquina (¡ana jioco, sirve jioco. Par- societas. Ganges, m. Río de la India ulque llevan cargas en.paloncas. vo (t-i-t-.rnerx't. Gano liastante. Lut-rum miiii auppetit. He- terior. Ganges, is. PertenePlialusigarii, orum. ¡janapierd*, ganar, caudal, perdur. ut •MI -ru-tnri quea.Ludas sacar gana Adquirir, frictus .el utilidad ita .Modo queaumentar institutus, pree.stet. de debería y projugar, gratiam in mos Tiene mente. Indos. seganado henerolentáxm ganada Gratasliiavií;omnium Omnis eollegii. ellis lapleito voluntad nostra Tal enteraallexit, vez de est. el gangoso, gangrena, guea. el ciente a, verba um.Qui á este sa, exeulcat. naribus f.adj. rio. cir.El Gangetieus, Corrupción looquítur, (jue gan- CAN GAR GAR 511 e*i ?as partes carnosas. Gan- .gañir, n. Aullar el perro con rem partiro congelare vel Sonido ronco. Nieto, gatinio,gloriare. yrasna, as; earnis lethifiera garapiñera, f. Vasija para heis. || Graznar las aves. Ratico tañes. gangrenarse, r. Apoderarse la sonó garriré. || Dícese de toslar las bebidas. Aptatum ad gangrena de alguna parte del hombres enronquecidos. Gan- jiotianes glariandas vas. garapita, f. Red pequeña. Renio, is; cegre vocem emittere. cuerpo. Gangrceiio affiu-i, la|¡ Dar muestra los perros gru- ta-ulum, i. borare. gangrenoso, sa, adj. Lo que ñendo de haber olido la caza. garapito, m. Insecto. Striata aotoaecta. tiene ó participa de la gangre- Nielo, is. garapullo, ni. Flecha adornagañón, y na. Gaagrcená affectus. Papyrnceum ganguear, n. Hablar por las gañote, m. El caño por donde da ele papel. narices. Naríhus verba excal- sale el aliento y voz del ani- spiculum. garatura, f. Instrumento con mal. Faucüim caoalw, care, vocem emittere. gangueo, m. El modo de ha- Gap, f. Ciudad de Francia. que se raen las pieles. Coriará raclula. blar par las narices. Naribus Glanurn, i. garabatada, f. La acción de garatusa, f. Lance del juego verborum emissio. gánguil, m . Barco grande. sacar algo con garabato. Uncí, de naipes llamado chilindrón ó peehigonga. Chartarum lukarpaginis jados. Piscatoria eyinha. Ganimedes, m. Hijo de Tros, garabatear, n. Echar los ga- sio, in qua alter alteru.m in rey de Tróade. Ganymedes, rabatos para asir alguna cosa. eurum áejioaitiooe pra'veuit. is. Perteneciente á Ganime- Harpago, as. || fig. Hacer || fam. Halago, caricia. Blanrasgos con la pluma sin' or- clitice, illecebrce, orum.¡jesgr. des. Ganymedeus, a, um. Gannat, f. Ciudad de Francia. den. Male r¡formatos.litterasTreta de nueve movimientos, ducere. ||fig.Andar jior ro- etc. Gladiatoria actio, quá Gannotom, i. ganoso, sa, adj. Deseoso, ejue deos en lo que se dice ó hace. quis adversariam veiriis ani. b agibles fierit. tiene gana de alguna cosa. Circumeo, is. Cupictus, avidus, a, um. garabateo, m. El acto y efecto garba, f. pr. Ar. Gavilla de gansa, f. La hembra del gan- de garabatear. Uia-i, harpa- mieses. Messis muni{iulus. garbanzal, m. La tierra semgiras jadui. so. Anser femina. brada de garbanzos. Sata cígansarón, m. V. GANSO. || fig.garabato, m. Instrumento cuya El hombre alto, flaco y des- punta vuelve hacia arriba. Üñ- ceribus térra. Si preguntóos vaído. Languidus, a, urn; de-cus, i; ¡larpago, onis, vel por berzas mi padre tiene un inis. ( | Soguilla con una estacagarbanzal. Ac7 rogatum non bilis, e. ganso, m. Ave dem estica. An- corta en cada extremo para responderé. asegurar el lino cuando se garbanzo, m. Hierba 3 fruta ser, eris. |jfig.El hombre alto y lánguido. Langtiidus, a,um; machaca. Cannabis fasciljusmuy conocido. Cicer, eris. — le-agua. Medida de agua que sustineiulis funis, [[pl. Las de áeltilis, e. — bravo, Ináomitus, a, uto. Correr gansos. V.tras mal formadas. 7n /ornees, sale pon un caño del grueso un garbanzo. Fluens per iucóndilos litteras. \\ üg.de Las GALLO, por correr gallos. ganso, sa, m. f. La persona acciones descompasadas con íubum ad cieeris magiiitta/i— rústica y mal criada. Impoli- dedos y manos. Digitorum oero terebratum aqua. menudo. Cicércula, as. — silinformes, inorclinati motus.— tus; rutlis, e. |j Tardo, perezoso, descuidado. Segms, e; para colgar carne. Cctroa- vestre. Astragolus, i. Echar ó rium, ii. — jiara levantarpie- poner garbanzos á alguno. piger, a, um. gante, m. Lienzo crudo que se dras grandes. Fórceps, cipis.fig. Echarle especies para (jue fabrica en Gante. Lincas telasHumildad de garabato. Ficta, se enfade. Alá-ui offeiulá-ala parare, objicere'. Meter el simulata hutnilitas. genus. Gante, f. Ciudad de Flandes. garabito, m. El asiento en alto garbanzo,fig.Soltar especie Ganda, as; Gandavum, i. El de las vendedoras en la plaza. con que otro" se engañe. Raptim, negleetim aliquid nd natural ele y lo perteneciente Olitoria tu ruacella taberna, Garamantes, tn. ¡il. Pueblos de deiipienclum áicere. Tropeá Gante. Ganáavensis, e. zar en un garbanzo. Hallar ganzúa, f. Hierro largo que Libia. Garamantes, um. sirve para abrir cerraduras garambaina, f. Adorno super- di ti cuitad en todo, ó enfadarse fálcala; fluo. Sujiervaeaneus, fotitispor todo. 7)i paleam ofj'ensin llave. Férrea á-ere. ac/ulteriaa c/ar/s.|¡El ladrón oroatus. garante, m. Fiador. Fiáe fus- garbanzuelo, m. d. de C A R mañoso. Sai/acis-s-imus, oculaBANZO. Cicer-euta, as. | veter. tissimusfiur. || fam. El quesor, oris. Especie ele esparaván en las tiene maña para sonsacar á garantía, f. Caución. Audootro sus secretos. Calla!us ritas, atis;fiáejussio,anís. pezuñas de las bestias. In jugarañón, m. El burro ú otro ani- mentorum pet/ihus tubercaexplorator, indagntor. gañán, m. Jornalero del cam- mal destinado para padre. Ad- liim. po, mozo de labor. Agrestes missarius asióos. El que echagarbar, a. pr. Ar. Formar lis operarios, servan. Pierde el el garañón. Perariga, as. Sa-garbas ó recogerlas. Fa-su-es gañán, porque los años se le lario para echarle. Eguimen- cnllignre, eolligere. van. ref. (¡ue da entender que tatu, i; admissoras merces.garbear, n. Afectar garbo \ que con la edad disminuyen garapacho, m. Guisado. Con- bizarría. Elegantinm, venuSíotem jactare, ostentare las fuerzas. Corporis vires dimenti genus. garapiña, f. El estado artificialgarbias, m. pl. Guisado de bominuit cetas. gañanía, f. El conjunto de ga- de hielo que se da á un licor. rrajas, etc. Der-ot-tum deinde frixrrm obtanitun. ñanes. Operariarum copia, ¡j Glories, ei; congélalas liquor. La casa donde se recogen. |J Galón que s-e usaba en se- garbillados, m. Aechador de gañiles, gañido, gañido. cu del Ganni/us, Operarorium que perro se Fauces, m. m. y forma pl. as. Gruñido, cubiculum. otros Las ium. laanimales. fauces voz aullido ó en el garapiñar, Tejido scia encajes. mente micírculos, secta algún especial Rigen: a. in etc. líquido. Helar semicircalds. en Vitta tela. galones artificialLiquoreí yfa-garbillar, | garbín, garbillo, lgrano. Cribro Qui teitm cribrum. purgare. m. m. a.cribro Redecilla Aechar Harnero. purqat. fe] jiara Spargrano. la 512 GAR GAR GAR garganta, collar. Monile, to/rcabeza. Calanthica, ce; capi-gargajeada, f. La acción de gargajear. Exscreatio, onis; qoes, toruuis. ts. tis reticulum, plagula. garbino, m . Nombre de un sereatus, exscreatUS, us. gárgara., f. El ruido de 2a caíviento en el Mediterráneo, que gargajear, n. Escupir, salivar ganta cuando se detiene en también se llama leveche, y con ruido y vehemencia. Serco, ella algún líquido y se arroja el aliento. Gargurismus, l¡ corresponde al sudoeste en el exscro. as-, spuo, exspuó, despua, is. El que gargajea ó tose gargarisatio, onis; gargarvOcéano. Subauster, ir-i. garbo, ni. Gentileza, gallardía, á propósito para gargajear. zettus, US. bizarría. Elegantia, o;; veno-Screator, exsereator, oris. gargarismo, m. La acción de gargajea, f. V. GARGAJEADA, gargarizar. Gargarizado, stas, atis; ciégaos corporis gargajiento, ta, aclj. El que oois; gargarizatus, us.\\ Licor habitodo. || Desinterés, genemedicinal para hacer gárgarosidad. Magnifccentia, moni- arroja muchos gargajos. Exscreatione laborales. ras. Gargarismo, aíis. ficentia, ce; liberalitas, aiis. \\fig.La perfección y gracia gargajo, ni. La fiema que se gargarizar, n. Hacer gárgaras. que se da á las cosas. Gra- arroja por la boca. Congloba- Gargarizo, as; aquel, aliove torn, spissum sputum. |j fig. liquore fauces colluere. tia, elegantia, <c garboso, sa, adj. Gallardo, El muchacho ó muchada des- gárgol, adj. En alguna* partes, airoso, bien dispuesto. Veno- medrado y de mala figura. el huevo huero. Urinura, i. \\ Vielu-s, langoiáos, fiacciáus, carp. La muesca en donde se stus, ct, om:elegans, tis. ||Liencaja el suelo y tapa de las "beral. Munifieus, a, om; libe- male confiarmalus puer. rtáis, e. Ser garboso. Ejer-gargajoso, sa, adj. V. G A R G A - cubas y barriles, y la canal que se abre en los peinazos citar la liberalidad con algu- JIENTO. no. Comitati alicoi, esse. Gárgano, m. Monte de la Apu- pera embutir tos tableros. Tagarbullo, m. Confusión ele per- lia, hoy de Santángelo. Gaf- bularum, tignorurn incisio. gárgola, f. Figurón en las fuensonas revueltas unas con otras. gaous, i. Dícese especialmente de los garganta, f. La parte exterior tes ó edificios. Larva aquam muchachos cuando andan ala y anterior del cuello. Collum, ore enálteos. || V. LINAZA. inó garguero, rn. Las rebatiña. Pertúrbala mixtio. i; guttur, urts. \\ La parte gargüero garcero, ra, adj. Se aplica al terior del cuello, las fauces. fauces, gorja, gaznate. Br-onhalcón ejue mata á las garzas. Faox, ucis. || fig. La estre- cltus, glutus, i; aoimee cana chura entro dos parajes; díce- lis. || Traquiarteria, caña del Venatoríus Jaleo. garceta, f. Ave. Árdea gcercet-se de los montes. Pilce, arum; pulmón. Áspera arteria. || rn. V. GERIFALTE. tce. || El pelo de la sien quemontium angustia;,. fauces. gariflate, cae á la mejilla. Anteriores La parte más delgada de las garifo, fa, adj. V. JARIFO. cineinni. ||fig.Cada una decolumnas, balaustres, etc. gariofilea, f. Planta. Betónica, ce. las primeras puntas de las Exild, gracilis colaron ce pars. astas del venado. Priora cer- || pr. And. La pieza corva del gariofllo, m. El árbol qaeproarado, que en Castilla se llama duce los clavos de especia. vorum corona. Gardeleben, f. Ciudad de Ale- cama, fiara, ce; buris, is. — Garrjophyllan, i. del pie. fig. Peáis íarsus, garita, f. fort. Cajón á manera mania. Guardelebia, ce. garduja, f. En las minas de i. La nuez de la garganta. de linterna para defenderse azogue, la piedra que se arro- Gula, ce. La parte de la gar- de la intemperie de las centi ja jior no ser de ley. Inutilisganta por donde se degüella. nelas. Specula, ce. || El cuarto vivo argeoto extraheado la- Jugulum, i. Garganta apreta- pequeño de los porteros. Jada, cerrada. Obsessce fauces. nitoris cubiculum, specula. \ pes. garduña, f. Animal cuadrúpe- Con el agua ó con el cuchillo El lugar común. 7n eíoaeez do, especie d e comadreja. á la garganta. 7n summo cli- sea es. Mortis genos columbis et gal- scrimine ; inter sacrom etsa-garitero, m. El dueño del garito. Aleatorii magister. ||E1 Unís infestum;fioina,iau- .'ei.ro. Hacer de garganta, fr. Preciarse de cantar bien con que freucenta les garitos. stela, ce. \\ fam. Él ladrón ratero, sagaz y disimulado. Do- todo género de primor v arte. Aleatorius lusor, aleaíor. Voris prcestantiarn ac'Jle.rigarito, m. El sitio donde juelosas, sagax fiar. gan los tahúres ó fulleros. garfa, f. Derecho para pagar bilitatein modolcitam jactare. tos guardas de las eras. Ve- Tener buena garganta, cantar Aleaíorium, ii; aleatorium bien. Multum voee et cantu forum. ¡| La ganancia del dueetiigal, alis.\\ V. G A R R A . Echar la garfa, fr. fam. Uaguis abrí- valere. Seca la garganta, ni ño del garito. Aleatoria mergruñe ni canta. Con este re- ces. pere. garfada, f. La acción y afecto frán disculpan los bebedores garla, f. gemí. Charla, converde procurar agarrar algo con su afición. Fcconái cálices sación sin substancia. Garrilas uñas. Uogoiom idus, ja- quem noo Jecere clisertum ? tuáo, iois; garrulitas, atis; gargantada, f. Vómito. Vomi- garritus, us. ctas. garlador, ra, m. f. El que hagarfear, n. Echar los garfios tio, onis; vomitas, us. paro buscar y sacar algo de gargantear, n. Cantar hacien- bla mucho indiscretamente. cualquiera parte. Uncos face- do quiebros con la garganta. Garrulus, i; blalerator, oris; ré; uncís aliquid abripere; Vocem (aoenáo crispare; vi- loquax, acis. brante voce canere; sonom garlar, a. fam. Hablar mucho • uncís perlustrare. voris tre/iiáatioiie, minariindiscretamente. Blatero, degarfiada, f. V. G A R F A D A . blatero, as;garrió, obgarrio, garfio, m. Garabato. Uncus, tione illidere, frangere, ciruncinus, hamus, lupus, i; cumager-e, versare'; firacta is; ougor, aris. garlito, m. Red. Fascina, nosharpago, onis ó inis; harpa- voce modular-i. || Gorjear, hage, es; liar paga, ce. || Ancorablar ó cantar haciendo quie- sa, as. || fig. Celada, lazo, asepara asir las naves enemigas. bros como algunas aves. Gar- chanza. Decipula,o>; rete, ts. y-rg-ajal, •CÜj. Nacalis tiene áncora. um. garfios. Anchoras uncus. m. Sputis Uneinatus, ||dens. El plenos dientedel Lo que loa,gargantilla, garganteo, la modulatia, tio. rió, voz. is. Variata m. vibratio, f. Modulación Adorno voris ioftexto, t'repidade de la ciáere. ha volaptatásin Caer laqueum, armado. en en Coger la el asechanza garlito, in Illeeebris eseá á áecipulam una áceipi, fig. en que el fam. capi; irle gar-, teneri se GAR GAR GAS 515 lito. Sorprenderle en alguna neas nml formadas. Varia, de- garrulidad, f. V. C H A R L A . Gar* rulitas, tis. aicctón que quiere realizar forráis linea rum, l.iite.raruut gárrulo, la. Hablador, adj. Diocultamente. Improviso oecu- exaratiOy cieeumj/exio. garrar, n. náut. Cejar la em- cese también de las aves que parc. barcación cuando el ancla no gorjean. Gárrulos, a, um. E n garlocha, f. V. G A R R O C H A . castellano se da también más garlopa, f. carp. Cepillo. Run- hace presa. Navem retrocederé. extensión á esta palabra, como cina,ce; lecigatorium, ii; instrumentum quo ligna levi-Garro, m. Monte en tierra de la prueban los siguientes versos de Kioja : Labor. Galticaous moos. gailtur. ¡ Cuan callada que pasa la- mentarías garnacha, f. Toga, vestidura garroba, f. V. A L G A R R O B A . talar. Senatoria toga; latusgarrobal, m. Sitio sembrado El aura ri-spií-andi, mansamente I ¡ Cuan gárrula \ solíanle entre lascarías» clavus; ehlamys, yáis. || Elde algarrobas. Silie/ais consigarulla, La uva desgranada y que la viste. Tagalos senator. tus ager. || Plantío cíe algarrode desperdicio. Soluta uvarum j|' Comjiañía antigua de cómi- bos. Ceratiis eonsitos ager. f. Astillas del ár- copia. ||fig.fam. La gente cos. Histrionica, societas.garrobilla, || baja cuando se junta. PlebeHebida. V. C A R R A S P A D A . j| bol algarrobo. Afgyptiee siliaula, ce. Campar de garulla. quce dissectum lignum. Uva- roja de Aragón, y el vino Ser uno atrevido fiado en la especial que se hace de ella. garrobo, m. V. A L G A R R O B O . gente baja que tiene de su Viotoeea uva; violaceum vi- garrocha, t. Vara (jue- tiene en una extremidad un hierro con parte. Infimcr ¡ilebi.s auxilium num. gancho. Püum, spiculum, i. jactare. garó, m. Pez marino. Garus, garza, f. Ave. Árdea, ardeola, garum, i. || El.licor que resu-|| La vara larga para picar los os; ¡terodius, ii;lier-odio, oni da la carne ó pescado que se toros, Id. — rea). Cinérea árdea ;.araecha en sal. Garum, i. garrochear, a. V. AGARRO- mus, i. — estrellada. Especie Garona, m, Kío de Francia. CHAR. de halcón. Asteria», ce. Garumna, ce. garrochtín, m. Lanza con quegarzo, m. El hongo llamado garra, f. La mano ó pie de pican átostoros los caballeros agárico. Agaricum, i. uñas corvas, fuerte y agudas, en plaza. Lanceola, ce. garzo, za, adj. Azulado. Aplícomo la del león. Aduncos garrofa, f. V. A L G A R R O B A , por case á los ojos de este color unguis. |(fig.La mano del el fruto. y aun á las personas que los hombre. Adunca manos Cin- garrofal, m. V. G A R R O B A L . tienen así. Gluucus, ccesius, co y la garra, fam. Expresa garrón, m. El espolón de las cceruleus, a, um. ejue algunas cosas sólo cuesta aves. Vetus uoguis aduocus. garzón, m. El joven gallardo, el tomarlas. Manu arripe, || Cualquiera de los ganchos bien dispuesto. Elegans adosubripe. Caer en las garras. de las ramas colaterales de lescensfjueenis. |j En el cuerpo In alicujus manus incidere otra ; principal. Ampútate romi de la guardia del rey, el ayusub alicujus manu esse. Echarírunculus. Tener garrones, fig. dante por quien el capitán cola garra. Unguibus arripere. N o ser fácil de engañar. Exmunica los órdenes. Prcetoris Sacar á uno'de las garras de pertum, cautom esse. regice eoitortis legatus. M á s otro. Ab aliena potestate ligarrotal, m. El plantío de oli- vale al garzón ser cola de gato berare, eripere, subsirahere. vos. Oltvetum, i. que cabeza de león. Malo in Echarle á uno la garra, co- garrotazo, m. Golpe dado con oppidulo esse primus, quam gerle, prenderle. Camprehen- garrote. Fustis idus. Dar á in civitate secundus. aere. uno de garrotazos. Fustera garzonear, a. Cortejar. Atnagarrafa, f. Vasija. Phiala, ce; alicui impingere, enfriagere, torie obsequi. turbo, anís; vas cilreum reinfiigere; fuste qoempiomgarzota, f. Ave. V. G A R C E T A . Jí-igerandis liquaribus. pereutere,fierire,verberare,|| fig. Plumaje, penacho. Plugarrafal, adj. Sobresaliente en muldare. maía crista; cornus, i. su especie. Aplícase á cierta garrote, m. Palo. Fustis, is. || gas, m. El cuerpo que combiespecie de guindas y cerezas, Suplicio. Siraogulaíio, oois. nado con el calórico toma la y á los árboles que" las pro- || La ligadura fuerte á la que forma de aire. Gas. indecl. ducen. Ingens, ícs;prce'/anái.s, se da vueltas con un palo para gasa, f. Tela. Védele rara, et e. ||fig.Lo que excede de que apriete más. Contorto fiteoe sabttiis tela. los términos ordinarios. Enor- astrictio. || La ligadura fuerte Gascón, na, y Gascones, sa, mes, e. que se da en los muslos y adj. El natural de y lo pertegarrafiñar, a. fam. Arreba- brazos oprimiendo su carne. neciente á Gascuña. Vasconvtar algo, quitarlo con violen- Brachiorum aut femorum cus, a, um. cia. Rapio, subripio, is. conlorlis funibus astrictio. || garrama, f. Contribución que mont. de Burg. Cesto. Corbis,Gascuña, f. Provincia de Franpagan los mahometanos. Ve- is. Dar á uno garrote. Aliquem cia. Novempopolania, ce; Novempopolaoa Gallia. ctigal, alis. !!fig.Robo, essíraogulare; gulam alicui gasendista, m. Gassenái sytafa. Dilapiclateo, spolatio, frangere. stematis sectator. direptio, oois. garrotillo, m. Hinchazón de gasón, m. V. YESÓN. || En algarramar, a. Cobrar el tributo las fauces. Faucium iofiamgunas partes, el terrón que no dete.garl-ama. Veda/alia col-matio; angina, ee. quebranta el arado. Gleba, ce. ligere. |]fig.Estafar, hurtar garrubia, f. V. A L G A R R O B A . gastable, adj. Quod consumí con astucia. Spolio, dilapido, garrucha, f. Polea para mover potest. as; subdole rapere. y levantar cosas de mucho gastadero, m. fam. El acto y garrancha, f. fam. V. ESPADA. peso. Trochlea, ce; recha- efecto ele gastar. Dis-pendium, garrancho, ni. El ramo desga- mus, i. Echar la garrucha, fig. ii; consumptio, onis. DICC. ESP.-LAT. jado. Dissectus raneus. 33 Necesitar do especial auxilro gastado, da, adj. Debilitado, garrapata, f. Insecto. Ricinus, para disminuido, borrado garrapatos, garrapatear, concinas ciendo inordioate rieinum, garrapatos. i. litteras fcircuía.Jicote .n. Las . Escribir letras exarare. Litteras óhalíre; Igarrudo, pediendum. garra. negotianun Magna tenses, in- salir Adunéis patulis. indigere da, de impedimeatis adj. algún unguibus De adnegocio. sese mucha exexce gastador, uso. con um. exceso. Qhsoletuf, ra,Dtssipator, rn. f. attritua, Elcon que gasta oris¿ el a. fj. . GAS GAT GAT ímpenáiosus, áispendiosus, a,liberar. Deliberabundus. El ciosa, astuta y simulada. 4-íum ; eansamptor, oris; in im-(jue gasta más de lo que tiene. totia, solertia, ce; simulat pensas, in surnptum efifosus, Sumptuosus. Lo que se gasta onis. profusus, a, um.\\ Despensero.en recoger los frutos. Quod io gatafura, f. Especie de torta. fructus impeo- Libe genos. Promus, córala?;, cellarÍUS,redigenáos i; sum est. El que gasta sus bie- gatatumba, f. Fingimiento. Sipenuarim celtio custos, curaíor. || mil. El soldado (jue se nes en borracheras. Lustro, mulatio, onis; ajfedus simúajilica á los trabajos de abrir onis. El ejue gasta la hacienda lenos. trincheras y otros semejantes. ajena. Arrosor, oris. Lo que gatazo, m . aum. de G A T O . || EnAggeribos et fossoris incom- se gasta con un amigo es ga- gaño que se hace para sacar nancia. Inamico queestus est,dinero, etc., á alguno. Fraus, betis miles; apera, lixa, ce; fossor, oris; calo, onis. \\ quoá mil. sumitur. N o gastará por ais; dolus, i. Cualauiera de los soldados el un maravedí. Cassü nuce, gateado, da, p. p. de G A T E A R destinados á franquear el paso glaoáe, cgatho non cioerem. y adj. Semejante al gato. Feen las marchas. Síernenáis N o ha gastado por él un m a - lineus, J'elinus, a, um. ravedí. Are teruoeium quidem gateado, m. Madera muy comvas áestioatus otiles. gastamiento, m. El acto ó insumpsit. N o se gasta la mer- pacta de América, con varieefecto de gastarse ó consu- cadería. Aton expenduníur dad de vetas. Variegatum limerces. Gastemos ó pasemos gnum. mirse alguna cosa. Consumeste día alegremente. Hilarem gateamiento, m. El acto y efecptio, oois. gastar, a- Expender, desembol- huoc dieta sumamos. Derro- to de gatear. Pedibus monisar, emplear el dinero. Erogo, charon su patrimonio, gasta- busque incessio. as; impeodo, iosomo, is. | ron su fortuna en golosinas. gatear, n. Andar los hombres Hacer gastos. Sumptifiacio,Patrimonio sua profiuderuut, en cuatro pies. Abrepo, perrefortuoas suas obligurieruul. po, is; repto, as; pedtíius mais. || Consumir, disipar. Confirió, consumo, dependo, is. ||Los que gastan su vida plei- oibusque iocedere. || a. fam. Arañar el gato. Felem cutem fig. Destruir, arruinar. Con- teando. Qui ceíatene io litibos leviter sauckxre. || Hurtar, ro cooteroot. sumo, destruí), is; vasto, as. || Consumir con el uso. Aáte-Gastinois ó Gatinois, m. V. bar. Furor, aris. ||Trepar,subir gateando. Abrepo, perregro, attenuo, as; altero, de-SATINÉS. gasto, tero, consuma, confirió, is. || m. El acto y efecto de po, is; repto, as. La acción de || Echar á perder. Vitio, as;gastar, y lo (jue se ha gastado gatear, de meterse arrastrando. Perreptatio, onüt. El que corrumpo, is. — frotando. y gasta. Impeodium, ti; coa Tero, detero, is. — los díassumptio, oois. ||Coste, expen-gatea ó va á gatas. Aáreptctns, enteros cantando. Longos can- sas. Itnpensa, expensa, jaetu-serpeas, tis. gatera, f. El agujero por donde tando comiere soles. — exce- ra,ce ¡impendiólo; onus, eris; sivamente. Insanio, is. — es-sumptus, us. —excesivo. Insa- entran y salen los gatos. Focasamente. I'nigcditer surn-nia,ce; efiusus sumptus. — deramen, inis. ptum faceré;sibi in sumptibus escritorio. Scrinii sumptus. gatería, f. La junta de muchos parcere, temperare; angoste, Con poco gasto ó costa. Paolo gatos. Feliurn, copia, turba, sumptu. Perteneciente al gas- caterva, concursus. || fig. fam. stricte impensam ager-e; parce pecuniam expenderé; .sum- to. Sumptuarius, a, um. N o La reunión de gente soez. 7"urr ptibus moderan. — el tiempo perdonó á gasto ninguno. A on ba, caterva, ce. ||fig.Simulamal ó en cosas inútiles. Tem- sibiio sumptu temperavit. En ción, engaño, humildad, halapus tereré, frustra consume- esto vence el gasto al prove- go para lograr algo. Fá-tio, re.— bien. Hoaesteimpeoáere, cho. Plus aouttiturio iisquam onis; sirnulata humilitas. gatesco, ca, adj. Perteneciente, traáucere. — el tiempo en ha- etcquiritur. N o hagas más gasblar. Diceodo diem eximere, to que lo que sufre tu hacien- parecido al gato. Felineus, teextrahere. — en escribir his- da. Prout faculíaies ficruní, linus, a, um. gatillazo, m. El golpe del gatoria. Otium io scribeoáo hi- sie surnptum J'aeito.Surnptum tillo de la escopeta. Clavis castoria consumere.— los vesti- tibi ex opibu's defioito. Hacer dos hasta (jue se les caiga el el gasto,fig.Mantener la con- tapulice relinaculi idus, re pelo. Defloco, as. — con algu- versación, ó ser la materia de eessio. Dar gatillazo,fig.fam. no. Regalarle. 7n aliqoem ero- ella. Coloquiis, sermooibus Spern fatiere,frustrará gatillo', dim. de GATO. || Instrugare. — mucho. Profánelo, is.materiam prcebére. gata, f. La hembra del gato. mento para sacar los dientes. por debajo. Subtertenito, as. Felis femina. || La nubécula Dentarpaga, oáontagra, ex.\\ — mal la hacienda. Fortunas Suas proáigere, consumere; ó vapor que sube por los mon- En las armas de fuego, la pieza patrimonium projuna ere. — tes. Montibus serpens nubé- en que estriba el pie de gal.) el dinero en cosas inútiles. cula. 11 Máquina antigua de- del arma montada. In catapultis, clavis, ut clicitur, seu Inutili impensá ees consume-guerra. Testudo, irás. || V. GAre, proáigere, expeodere. — T U Ñ A . — parida, fig. La perso- cijiis guie sito em tcnet retí sin duelo. Boves immolare, na flaca y cxtenuada.7?,#íenuti- naculum. || La parte superior la jiescuezo de algunos aninon parce surnptum ¡acere. tos, a, om; debilis, e. Hacerdel — en golosinas. Ligurio, obli- gata muerta. Homilifatcm, males cuadrúpedos. Superior simulare.\\ Ágatas, occipitis pars. || arq. Trabagaría, is; Itelluar, aris. —moáestiam el dor de hierro ejue asegura una tiempo en balde. Eo: arena m. adv. A cuatro pies. Peáifuniculom nectis. Lapidan hus ac manibus incedere. Sa- ju'eza con otra. Yeetis ferreus lir á gatas,fig.fam. Librarse trabibus sustioencUs. || Rateelixas. JEtltiapem lavas, dealbas. Littos aras. Arenas con dificultad de un peligro. rillo, muchacho ladrón. Furas puer. mandas semina. In aquel se- d-lgre, díjficolter ses a periGatinés, m. País de Francia. mentes facis. Aquilam volare culo expediré. mucho raspar, doces. i. su largius caudal Soldados -.íempo La limar. sua á acción loUBI. que grande! óDeírimeníum, tarda El han deque gastar, Milites gastado engasta de- gatada, fam. pentina nus fugientis cessus. mulado. La fde acción .Subáolum |Regate, |la Hurto liebre. ó leporis palabra fiurfitm. astuto parada Rej)eotigrayreretro|si| gato, marsupium, se Caites, is. Gastinesium, guarda ||m.Lacelurus, Animal bolsa en¿t.||El ella. ii; ycuadrúpedo. Casdniumfi el i; ladrón Bursa, dinero fieles, raos; que feli GAU GAV GAZ 515 de la superficie que no está á LÁN. || El pico corvo que tiene tero. Subáolus, simulatus fiar. ||fig.Elhombre sagaz y astuto. nivel. Declivís, e. lahoja de la alcachofa. Achangaudeamus y gaudete, m. Voz te acóleos. Sagax, cis, subdolus, i.|| Instrumento de hierro para agarrar latina que significa en caste- gavilla, f. Haz de sarmientos alguna cosa. Asíricíorius un- llanofiesta,regocijo. Dies epu- ó cañas de mies, Manipulus, cus. j| náut. Instrumento para lís eí scypbis lasíissima. fascículos, i;fiaseis,is. ||fig. levantar cosas de mucho peso. Gaudo, m. El territorio de la La junta de muchas personas Navale ponderibus leeañáis Tierra de Labor en Campaña, y comunmente de baja suerte. que es fértilísimo. Laborice, Vilis plebecola, turba, caterinstrumentum; vedis, ts. || Instrumento de tres garfios de ace- arum; Laborini, orom; La- va; nebulorum grex; sceleraro para examinar el alma de boris Ter'ra. torurn,fiacinorosorurnmalas piezas de artillería. Belli-Gaure, m. País de Francia. ous. — d e vagabundos. FeriaGarites, um. cis tormentis exploraodis tritorom ,ioertioro choros. Hacer áens. — de agua. Ratonera. Gauro, m. Monte en Tierra de gavilla. Conjurarse contra alAquatilis muscipula. — alga-Labor, hoy Bárbaro. Gau- . guno. 7n aliqoem coaspirare, lia.. Animal cuadrúpedo de rus, i. sese coojorare. Asia y África. Viverra zibe- gavanza, f. Laflordel gavan- gavillero, m. Maoipolis conzo. Cynosbati fios. thus; odoraria, oáorata fieles. gerenáis locus. — de clavo. Especie de gato gavanzo, m. V. ESCARAMUJO. Gavino, m. n. pr. Gavinus, i. montes de Extremadura. Sil- gavasa, f. Meretrix, iris; progavión, m. mil. Cestón de vester Jelis. — montes. Agrestituta mulier; scortum, i. mimbes lleno de tierra para stis, ferus, immansuetus, silgaveta, f. Caja corrediza de los defensa de los que abren las vester oslurus. Ata el gato.escritorios y papeleras. Scri- trincheras. TerrafiartuscorNombre del rico avariento y oii capsula. || Talego, arca, vis, militi muoimentum prcemiserable. Parcus, a, um; cofre para guardar el dinero. bens. j| El sombrero grande. tenax,ris.Como gato sobre Fiscus, i. I| pr. Mur. El anillo Amplior galeras. ascuas. Quam celerrime. Estánde hierro ó lazo de cuerda que gaviota, f. Ave jiarecida á la como perros y gatos. Biíhus hay en las paredes de las ba- cigüeña. Gavia, J'utica, as; fucontra Bacehium. Syri aáver-rracas de los gusanos de seda lix, icis; cliomeáea aris. sus Phcenices. Exeerninos para asegurar los zarzos. Su- gaya, f. Lista de diverso color. curo Pacidiano. Hercules etsleníaculum canoas craíásolas Fascia,ce. || Insignia de victosimia. Vitis et brassiea. Perperiaque se daba á los vencequa bombyees aluniur. tuo dissiáeoí. Frequeos iníer gavia, f. La jaula en que se dores. Victorias laorea. || Ave. eos rixa esí. Ir, correr, pasarencierra al loco furioso. Fu- V. PICAZA. — ciencia ó gaya como gato por ascuas, fam.7?a- riosis detlaeadis, coerceríais doctrina. La poesía. Poesis, is. piim, fugaeiter elabi. Vender cavea. || El hoyo ó zanja paragayadura, f. Versicoloribus gato por liebre. Fucum alicui plantar árboles. Fossa, ce. ||fasciis ornatos. fiaeere. Aáulterium pro legináut. La vela del mastelero gayar, a. Versicoloribus fatimo suppooere. Hasta los ga- mayor de la naves. Llámanse sciis ornare. tos tienen tos ó romadizo, fam. también gavias las velas de los gayola, f. pr. Nav. V. JAULA. || Aíienís negotiis sese quídam otros masteleros. Carche- pr. And. Especie de choza. Tuimmittunt. Lo más encomen- siom, ii; velum quod circa gurium, ü; casa, as. dado lleva el gato. Óptima malom priocipem expaoditur gayura, f. Mata medicinal. quceque scepius male abeuot.in nave. Uva ursi. Cuando en casa no está el ga- gaviero, m. El marinero que gaza, f. náut. Pedazo de cuerto, extiéndese el rato. Ovium cuida cíe la gavia, y registra da de cáñamo para colocarle nulla utilitas si pastor absit. desde ella el mar. In navi spe- donde convenga. Laqueus e Mures absenté fele choreasenlatar. fione naotico. ducuot. Gato escaldado del gavieta, f. La gavia á modo de Gaza, f. Ciudad de Palestina. agua fría huye. Timet naufira- garita que se pone sobre la Gaza, ce. Natural de ó pertegus omne fretum. Animus af- mesana ó bauprés. Parva spe- neciente á Gaza. Gaccticos, a, fectus minimis offenáitur.cola. om. Gato maullador nunca buen gavilán, m. Ave de rapiña. gazafatón, m. fam. Disparate cazador. Initio coafidens in Pernos, i; prcedo, onis ; accigrande. Cacopliatum, absurfiado iimidus. Prcemones ve-piter, tris; hierax, acis; radurn, i. Echar un gazafatón. naíum. Canes. íiroidi velier ptor, oris. || El rasguido final Ab.stirclum, absonuin quid meoícr latrant. El gato de de algunas letras. Ltíterarum e/futiré. Mari-Ramos halaga con la co- ápices, áuctus. || Cualquieragazapa, f. fam. Mentira, emla y araña con las manos, ref. de los dos puntos de la plu- buste. Mendacium, iá Perfiáus asseníaíor. N o echesm a de escribir. Calami tem- gazapatón, m. f. V. GAZAFAel gato en tu cama ó no lo peran et bütulci alteruter unTÓN . acocees después de echado, ref. uis. || Cada uno de los dos gazapera. Madriguera de coneTurpius ejicitur quam non ierros de la guarnición de la jos. Cuniculorumfiovea.||fig. aámittitur hospes. espada que forman la cruz. Junta de gentes en parajes esgatuna, f. Hierba. V. G R A T U Ñ A . Ensis vedes. || pl. Las flores condidos para fines poco degatunero, m. pr. And. El que secas de los cardos y otras centes. Occulta ac inhonesía vende carne de contrabando. hierbas, que también se llahominum congregatio. Carnium ioterdictarum ven- m a n milanos ó vilanos. Volagazapina, f. Vitium hominum ditor. tica fiorum lanugo. || Garfios congregatio. gatuno, na, adj. V. G A T E S C O . de hierro con que los antiguos gazapo, m. El conejo nuevo. gatuña, f. Hierba medicinal. aferraban las naves. Ferrei cuniculus ; Spinosa gaucho, gatuperio, Inconclita fig. áolosa denada fam. cha, rei de ononis. m. diversas Embrollo. implicatio. adj. r-erom Mezcla arq. materias. coogeries. Se desorCollusio, dice gavilancillo, quejan etiam desemboza i. que ||El esnolentes gallo por su || El ralea, la ely hierro m. presa, arado. elleeáunt. ref. d. gavilán con de sino Rallurn, Maligni que GAVIno porse Parvus dis. i; fig. calulus, grande. hombre Callidus, laurix, —fam. Mendacium,ii;fraus, disimulado pequeño. cat.ellulus. El iris. versutus, embuste Lepusculus, y astuto. ócuniculi a, mentira || um. fig. || E 510 (il-.M GEN GEN regular ium ordinam oreesul gazmiar, a. Ser goloso, andar mido del hombre. Querulus. uauleralor. OPÍS (| mil. V. G E •eei.ii.-iiili. golosina». Liganti, i/emebundus, a, um. NLKALA. aclj. t nncrsal, eoGéminis, m. Signo boreal co/., yulósum esse. m ú n . Géneratis, is; ceeumenig a z m o l , m . Granillo que sale rrespondiente á mayo. Genucus, universos,a, um, eammuá la-s aves de lupina en la nus, a, um. |j Emplasto. Genis, e. |( Perteneciente á un lengua y paladar. Tubereuni inum emplastrum. cuerpo, república ó c o m unitum aeetpi.tris liaguam et peeg e m i r , n. Suspirar, Gemo, mdad. Corrimurtis,ad omnes perla i -i m infestaos. qemo, ingeme.sco, is.\\ L a m e n - tioeos. J| Lo,qiLe «inviene á la gazmoñada y tarse, quejarse con gemidos. m a y o r parte. Cammunis, gene}c7. fig. Aullar algunas anigazmoñería, f. Zalamería. Virralis, e. — d e la artillería. males, sonar algunas cosas Bellicorum tormeretoruru tn«Iritis simulatio. inanimadas con semejanza al gister, prcefeetus.—de la cabagazmoñero, ra y gazmoño, ña, adj. Hipócrita. gemido del hombre. Gemo, llería. Equitum magister; lux- Virtatis sirnulator,aJfectafor. tinnio, is. — con otro ó cer- par chus, i- — de caballos liconge- geros. Levis eqoitatus; legaznápiro, ra, adj. Palurdo, | ca de otro. Adgemo, simplón. Rasticus, fatuas, nio, eougemisco, is. El que ¿tum, alariorom, cele turo gime v suspira m u c h o . Gestiiltus, ct, um. equiíom magister, prcefeetus. titehuodus, a, um. El q u e — de la frontera. Limitum gaznar, n. V. GRAZNAR. gime, se lamenta, se queja gaznatada, f. Golpe que se da con gemidos, ¡ágemeos, in- costos, prosfiedus. — de las galeras. Triremium, classis con la mano en el gaznate. ijcmiscens, tis. Pugnis nut manibus m fau-genciana, f. Hierba medicinal. dux, prcejectas. — en jefe. El superior de todo el ejércices petitio; impacto gutturi Genfeaoa, ce. to. Imperator, oris. — de inctlopa. genealogía, f. Serie de progefantería. Peáitum, peáestrium nitores y ascendientes, y el copiai-om prcetoi>•; pedilaius gaznate, m. V. GARGUERO. gaznatón, m. V. GAZNATADA. escrito que la contiene. Geimperator. Generales de la || Fruta de sartén enfigurade oealogia, prosapia, proge- ley. for. L a s tachas de derenealo'gia, íheogoreia, ce; stir- cho. Testium generales exgaznate. Tagematce m forpis, pis;progenies, ei; genus, mam gutturis elabórala. ceptiones. En general, m. eris; descriptet cogncetinnis gazofia, f. V. B A Z O F I A . adv. V. GENERALMENTE. gazofilacio, ni. Lugar donde series; stemmcuis per stirpes generala, f. El primer toque reeoiiían las limosnas, rentas áescriptio. El que no tiene de las cajas para lomar las v alhajas del templo de Jeru- genealogía, padres ó abuelos conocidos. Agenea lagetos, armas. Classicuio, i. salén. Gazop/iylaciom, ii. generalato, rn. El oficio ó migazpacho, m . Sopa ele pan re- agenialogitus, i. Hacer su genisterio del general. Sununa nealogía. Suum steinma demojada en aceite, vinagre, etc. prcetora; summoe preeturce scriben-, exjjonere, explicare. Oljte geoos pane, oleo, acegrados; nummi preetoris dito, sale et celtio conditum. ||genealógico, ca, adj. Pertegnitas. 11 El cargo de general pl. Migas que hace la gente neciente á la genealogía. Gede u n a orden religiosa. Sunealógicos, a, um. Árbol gedel c a m p o de la torta cocida prema firatrurix regularium nealógico. Stemmu, cetas. en el rescoldo. Ex tórrida audoritas. genealogista, m . El que estuplacenta miece. generalidad, f. Universidad. dia y escribe genealogías. Gegazuza, f. V. H A M B R E CANINA. Uoicersitas, ati*-\\ La calidad ge, f. Nombre de la octava le- nealogus, i; stemmatum, co- de la noticia ó discurso ejue no gnationum interpr-es, explatra del alfabeto castellano. G aator, explicator, enarratar. se extiende á referir las cirtittera. G e n e c b , r. Villa de Armenia. cunstancias, lodistinda reí G e n n ó n , m . Valle cerca de Je- Nicopolis, is. oarratio. ¡(pr. Ar. L a contrirusalén. Oelicooa,'Geeona, ce. frenerable, adj. L o ejue se puebución que se adeuda en las Gela, m . f. Río y ciudad de de producir ó engendrar. Ge- aduanas. Vectigaliee telonü. Sicilia, (udas, ce. || pl. Generalidades. Discursos oerabilis, e. Gelasio, ni. n. pr. Gelasius, ii. generación, f. Producción. G e - q u e no se contraen precisagelatina, f. V. J A L E T I N A . oeratio, oois; satos, us. || mente á la materia de que se gelatinoso, sa, adj. L o que Casta, género, especie. Genos. trata. Géneratis, indefinita abunda de gelatina. Glutinoeris. || V . N A C I Ó N . L a sucesión raiiocinatio. sos, a, uro. de descendientes. Proles, so- generalísimo, m . mil. El geGelboe, m . Monte de Siria. boles, is; propagatio, onis; neral que tiene el m a n d o suGelboe, ea. posteritas, atis ;posteri,orum; perior hasta sobre los oficiaGeldres, f. Provincia de los progenies, ri. || Nacimiento. les generales de un ejército o Países Bajos. Gueldria, Gelarmada. Sapremus mil i tice Génesis, is, eos. || El acto y dria, ce. c/ux. || El prelado supremo en efecto de engendrar. Geuüugélido, da, adj. poét. Helado, rct, ce; geoeratio, progenerctlas órdenes regulares. V . G E m u y frío. Geliáus, frígidas, tío, onis. || El conjunto de los N E R A L , por prelado. a-, um. ejue viven. Hominum genus. generalizar, a. Aliquid cornGelonos, m . pl. Pueblos de la — hecha á un m i s m o tiempo. al une reddere. Escitia europea. Geloaes, um; Congenitura, ce. — d e las generalmente, adv. Con geneGelani, arum. ralidad. Genératela, gem-raabejas. Bugonia, ce. Los diogemela, f. Flor del jazmín in- ses que presidían á la gene- liter, cat/icáce. unieerse, omjerto. Ex viola et citra fias. ración. Genitales dii. nino. || Sin especificar ni ingemelo, m . Mellizo, nacido de general, m . El aula donde se dividualizar. Getierotiin. mun parto. Bignus, geminas, enseñan las ciencias. Gymncit/eterminate. gemellus, a, um; 1 generativo, v a Ge , adv. adj. em genstatiene sium, Igcuutm, nt/iencenm, i. genéticamente, virtud gemidor, ggemelliticus, gemelli, \\ iunt, iutio. mens-, e m iLdo oI: ,que tis onis: m suspirium, . iarum. rr..suena Suspiro. El ejernebunéSus, gumitas, que c ogime. ii; m us. oLamenlatnenelGen, geum. ejército. Prcepositus, tos, lado rator mil. i; en géneratis prcelar, las El Prcefeetus, órdenes jefe preejectees; oris. Ve¿ principal religiosas. prceposisupremus \\ El modedel predrar. generalmente. lis, unicer-se. geaitabilis, Fetifieus, de producir a, generaoilis, aer umQ yCuoaliter, ;engenú n y e. GKN GEN GEN 5L7. genérico, ca, adj. Géneratis, del nacimiento de alguno. Ge- s de dos especies de cosas. Miruniversales, e. nethliacum, i. tos, a, um. género, m. Lo que es común genetliaco, ca, adj. Pertene- Genova, f. Capital de la Liguá muchas cosas, ó las com- ciente á la genetlíaca, ó á ria. Genua, ce. Íirende. Genus, eris. || Natura-quien la ejerce. Genethliaeus,Genovés, sa, adj. El natural de aza, cualidad, clase, natía, a, um. y lo perteneciente á Genova. onis. || El modo con que se genial, adj. Propio del genio. Us. corno s. Genuas, atis; hace alguna cosa. Modín, i; ion alus, a, um., Genial inclina-genuensis, e. ratio, onis.\\gv&m. La división ción. Naturale studium; Índo-gentalla, f. V. G E N T U A L L A . de los nombres según su sexo les, is. gente, ('.Pluralidad de personas. ó terminación. Genus. || com.genialidad, m. El háhito ó cos- Gens, tis. | ¡Nación.Popu/us, í; Mercancía sobre que se trata tumbre conforme al genio de natío, onis;geos;genus, ert*,j| y comercia.. Merx, cis. — hu- cada uno. ¡ndoles, ts, consue-Tropa de soldados. Cohorts, mano. XA humanidad, los hom- tudo, iois. oxiletum capia. ||fam. Familia, bres. Mortalitas, atis. — degenialmente, adv. Conforme al parentela. Familia, te;proles, mostrativo, ret. Dernonstrati- genio de cada uno. Suapíe na- is. — agreste que se alimenta eooi genus. — deliberativo, turá. de robos. Bagaoáa, ce. PerteDeliberatirune. —judicial. Jugeniazo, m.fam. Genio fuerte. neciente á esta gente. Bagnuáiciale. Lo que es de dos gé-Áspera conditio, índoles. áicus, a, um. — baja, común, neros ó de dos sexos. Amhige- genio, m. índole, propensión, vulgar. Infimi ¡tomines; Ínfinus,a, um.Demuchos géneros, inclinación. Natura, as; ge- ma plebs; imi subsellá; p@de varias especies. Multige- nios, iá\| Gusto, humor. Stomapuli aphia. — de armas. Omnus, o, uto; multigeneris, chos, e. i; geaius, genium, ii.nium || armorumgeoere amata De todos géneros, suertes, Ingenio, capricho, disposición gens. — de bien. Honesta. — modos, especies. Qmnigenus, jiara alguna cosa. Natura, o:; del bronce. Voluptatihus e-t a, um. Del misme género, de ingenium,ii; animus, i; indoloáis e/edita. — bestial, brula misma especie. Congener, les, is. — dócil, que se presta á tal. Stupida, plúmbea plebs. eris. Caer debajo ele algún la enseñanza. Culturas palíeos — de capa parda. Rusticana género ó especie. Estar com- auris, índoles. — retirado. Tíegens. - de á caballo. La tropa prendido en ella. Ejusdem ge- candita natura. — tratable. de caballería. Equitatus, uej, neris esse. Pairo ingenium. — severo. equites, tum. — d e carda ó de generosamente, adv. Con no- Ati-ox animus. — mal, ridí- la carda,fig.Los valentones bleza, con generosidad, con culo, intemperies,ri.Contra y rufianes. Sicarii, male fui, liberalidad. Liberaliter, lar ge, el propio genio ó inclinación. "orum; nebulones, urn. — de proláee, mwiifice, cumúlate; ¡ovitá Minerva. De su propio escalera abajo. Vilis, sórdida máxima largitate; generóse.genio, por sí mismo. Suo gens, plebs. — de gallaruza. Valerosamente. Viriliter, aniMarte; suopte ingenio. Según V. D E C A P A P A R D A . . — de la móse, fortiter; magno, ex- el genio de cada uno. Prout garra, fam. Furtis dedita celso, j'orti animo. cujusque ingenium erat. El gens. — de modo ó de traza. generosidad, f. Nobleza, mag- genio de cada uno. Naturas V. DE B I E N . — d e plaza. Otiosi nanimidad. Generositas, mo- Deus. Tiene un gran genio nomines. — principal, ilustre. gnaoímitas, atis; aoimi celpara la elocuencia. Apíissi- Patricii, pnmarii, lionánes; sitas, excelsitas; meegoituda. rnuro coi eloquentiam inge- magna oamioa; proceres,urn. celsitudo, amplituda, iois. nium [| oaetus est. N o es de'mi — cíe pluma, la que tiene por Liberalidad, desinterés. Mani- genio. A'on est mei slomachá ejercicio el escribir. Scrilne, ficeniia, beoeficeotia, as; libeGenio y figura hasta la sepul- arum; notarii, orum. — de ratitas, beoignitas, atis. ||tura, In- ref. que enseña que no pelo ó de pelusa, fig. Dirites, clina cii'má anteponer el decoro es fácil cambiar de genio. Ut urn. — de á pie. La tropa de á la utilidad é interés. Gene- quisque natura comparaíus infantería. Pedites, um; ¡u-dirositas, atis. || Valor, esfuerzo, tatus, us. — de toda broza. V est ita moritur. magnanimidad. Generositas,Genio, m. Dios, bajo cuya tu- G E N T E BAJA. — ele trato. Mee magnanimitas;animi magni- tela nace y vive el hombre, se- catares, negotiutares, am. — tudo, robar. — del vino, sugún los antiguos. Genius, ge- de catervas-ó pelotones. Caterexcelencia. Vini generositas.nium, tt.11 Buen genio. Nombre varia geos. — del gordillo. La generoso, sa, adj'. Noble, de con que los Fenicios y Egip- más baja del vulgo.Plebisfex; ilustre prosapia. Generosus, cios adoraban á las serpien- quisquilice, rom; sine nomimagnaníin.us, a, um; clara;tes. Agathodasmon, onis. ne, gregalis turba; vulgos, i. indolis vir. || Magnánimo de genital, rn. V. TESTÍCULO. ||adj. — del jiolvillo. fam. Las ofinoble ánimo. Strenuus, ma- Lo que sirve para la genera- ciales de obras y materiales goaoimus, aoimosus, a, um; ción Genitalis, e. Partes gepara ellas. Ceementarü, or-umfortts, e; animo largus.\\ Linitales. Gemíale, is ; genita- — de la cuchilla. Los caruioe* •beral, franco, dadivoso. Muni- lia, iom. ros. Lana, orum; lardones, ficus, a, om, beaeficus; libegenitivo, m. gram. Genitivos, um. — de la vida, airada. Per ralis, e.|| Excelente en su esditissiini ¡nimínes.—de . ii.-n i; interrogativus, genitivus, pecie. Generosus; preestans, patrius casus. ta, distinción, Suposición y catis. — con los buenos. Bonis genitivo, va, adj. Generativo, rácter. V. G E N T E PRINCIPAL. — munifictis. lo que tiene virtud de engen- de seguida. Los bandoleros. Génesis, m. El primero de los drar ó producir. Genitivus, a, Latrooes, grassatores. — ' <de cinco libros de Moisés. Geoe- om; geoitalis, geaitabilis,pelea. e. Milites. — perdida. Vasis, is, eos. genizaro, m. Soldado de in- ga, peroiciosa, seel.erata. — genetlíaca, f. La ciencia su- fantería de la guardia del Gran vividora. Rebus sois prospipersticiosa de pronosticar la Turco. Turcarum priocipis eiens. D e gente en gente; esto genetliaco, m ce, mala día Geod/iliologia, a y ú es. ¿hora oración buena m. enSe fortuna que enaplica ce; celebridad unogenethliapor al nace. poeel genizaro, aut indígena stipalor padres rios, vicissim. prostorianus dera, ct. diversa satelles; adj. entera ||fig. nación. Elmiles. hijo Mezclado prassidiagentíos, Ex de nación, tudo, liomimim es de A ncm. generatíone generación turba. Mucha gente frequentia, D ógente. e io en pueblo. una generación, gen'eratiomisma Magna Genmulti- 518 GEN GEO GER tilis, c. Gente de esta es- ciente al linaje ó familia. 7e7. m e á las reglas de geometría. pecie, calidad y condición, de gentílico, ca, adj. Perteneciente Geomelrice. este e-arácter. 7c/ genos liomi- á los gentiles. Geníilicus, a,geométrico, ca. adj. Perteneciente á la geometría. Geoménis; genus lioc hominum ¡ejus um. tricos, a, um. generis nomines, Gente loca gentilidad, f. y coméis de mi rabo y no de mi gentilismo, m. Falsa religión Georgia, f. Región del Asia boca. ref. que condena á los de los gentiles ó idolatras. entre el mar Caspio y el Ponque murmuran de los ausen- Ethnicismusji; eíhnica impie- to Euxino. Georgia, Iberia, ex. tes. Mordaces et timidi estis ías, gentilitas, paganorum Georgiano, na, adj. El natural detractores. Al modo de gente religio. || El conjunto de todosde y lo perteneciente á Geordel campo. Tosca, grosera- los gentiles. Gentilitas, atis;gia. Georgkinus, Iberas, a, mente. Rusticcetirn. Gente depaganorum congregatio. um. paz. Respuesta del que llama gentilizar, n. Seguir los ritos Geórgica, f. Libro de agriculpara que le abran con seguri- de los gentiles. Falsos gentium tura. Geórgica, orum. dad. Amicus adest. Le vi en- rilus exereere. geranio, ni. Hierba. Geratre mucha gente. 7n turba viái.gentilmente, adv. Con garbo, niurn, ii. ¿Qué gente es esta? Quoá gecon bizarría, con.valor. Stre- Gergenti, m. Monte y río de nus hoc hominum ? N o trates noe, egregie, || Á manera de Sicilia. Agrayas, aníis. || f. con esa gente. Noli ejustnodi los gentiles. Ethnice. Ciudad de Sicilia. Iá. y Agrihominibus versari. Ahogarse- Gentilly, f. Villa cerca de Pa- geníum, i. Naturales y habide gente, fam. Plebis orgeri rís. Gentiliacurn, i. tantes de esta ciudad. Ayriconcursu. Derramar la gente gentío, m. Gran concurrencia geníini, orum. de guerra, de armas. Licen- de gentes. Hominum magna Gergentino, na, adj. Natural ciarla. Licere militibus; exerde y perteneciente á la ciudad J'reqoeníkt, molíiíoáo, íurba. citum dimitiere. Hacer gentegentualla, f. La gente más des- de Gergenti. Agraganíinus, para la guerra. Militum dele- preciable de la plebe. Plebis a, um. dum habere; milites cogeré,J'ex. gerifalte ó gerifalco, m. Ave. conscribere; exercitum con- genuflexión, f. La acción de fEsalon, buíeo, onis. || Culefiare; copias comparare. doblar la rodilla en señal de brina antigua. Bellici formengentecilla, f. d. de G E N T E . || Lareverencia. Genuflexio, onis. ii genus. gente ruin y despreciable. 7n- genuino, na, aclj. Puro, sin Gerión, m. Rey de España. fima, sórdida, vilis, ima plebs. mezcla ni artificio. Gcnuinus, Geryon, onis; Geryones, ce; gentil, m. Idólatra ó pagano. proprius, germanus, a, um. Geryoneus, i. Lo que le perGeotilis, is; ethnicus,publicageodesia, f. mat. Parte de la tenece. Geryoneus, a, um. nus, i; idolatra, ee.|| adj. Grageometría que trata de la me- germalo, m. V, CERMALO. cioso,galán. Grcetiosus, a.'om; dición de los terrenos. Geoáe- Germán, m. n. pr. Germaelegans, tis. || Grande; y así se sia, ce. ous, i. dice gentil disparate, desver- geodésico, ca, adj. Lo que germanesco, ca, adj. Pertenegüenza, etc. Prcemagaas, a, tiene relación con la geodesia. ciente á la germanía Germaum; grandior, ius; ingerís,Ad geoácsiam pertinens. oicus, a, uro. tis. Gentil humor gasta. Hilari geognosia, SB, f. V. GEOLOGÍA. germanía, f. El dialecto ó modo ac prompto ad focanáum in- geografía, f. Descripción de la particular de hablar de los gigenio est; Gentil despacho por tierra. Geographia, ce; ierras tanos, etc. Grassatorum, procierto! Prasdarce expeeliendi áescriptio. fiigaíorum obscuros sermo. \\ ratio! geográficamente, adv. Según V.'AM A N C E B AMIENTO. ||La junta gentilhombre, m. La persona las reglas de geografía. Geode comuneros que se levantaque se despachaba al rey con grap/iice. ron en Valencia en tiempo de noticia de importancia. Prce- geográfico, ca, adj. PerteneCarlos V. Popularis Jadío. clarus nuncius. || El que en ciente á la geografía. Geogra- Hablar en germanía. Hablar las casas de los grandes acom- phicos, a, om. de modo que no se pueda enpaña al señor ó señora. Comi- geógrafo, m. Profesor de geo- tender. Peeuliari laíronunt íaioi áeservieos nobili.s Jágrafía. Geographus, i; geo- sermone loqui. mulus. || El hombre noble?, bien graphice profiessor. Germanía, f, País grande de nacido. Nobilis; nobili, illugeología, f. Ciencia de la naEuropa. Germaoia, ce. stri gente, genere, familia turaleza y generación de las Germánico, ca, adj. Loquees natos, ortus. — de boca. 7?e-partes de la tierra. Geología, de ó pertenece á Alemania. gice mensas et comitotui de- ce. Geraiaaicus, a, om. serviensfiamulus.— de cá- geológico, ca, adj. Aá geolo- germen, m. Semilla, principio. mara. Regios cubicularius. — giam pertinens. Germen, semen, origo, inis. de la casa. El que acompaña geólogo, m. Geológico profies-|| La prole. Germen. || Los al rey después de los gentiles- sor ; geologías studio áecli-frutos. 7c7. || El botón ó renuehombres de boca. Nobilis fia- tus. vo de las plantas. 7t/. mulus. — de manga. Regáe in-geomancia, f. Magia. Ex ier- germinación, f. la acción de Jáotis custos, síipator. — de ra áicinaíio. brotar. Germioaíio, onü. placer, fam. El bufón. Scur- geomántico, m. Ex ierra ái- germinar, n. Brotar, echar bora, ce; mimus, i. vioator, tones y renuevos las plantas. gentileza, f. Buen aire, garbo,geomántico, ca, adj. PerteneGermcao, pullulo, as. bizarría. Corporis prcestaa- ciente á la geomancia. Aá di- Gerona, f. Ciudad de Cataluña. iia; véaoslas, orbaoetas,atis.\\ viaaíioncm ex ierra perti- Geruoáa, ce. Desembarazo, facilidad en la oeos. Gerri, f. Villa de Cataluña. ejecución de alguna cosa. Fa- geómetra, m. El que profesa Acerris, ¿s. cilitas, atis. || Ostentación, la geometría. Geomeíra, geo- Gerundense, adj. Perteneciente gala, adorno. Elegantia, as;geométricamente, gentilicio, ciente eenustcts.|| Cainitas, Gentditius, á lascia, gentes Policía, orbanitas. a, adj. um. ó urbanidad. naciones. Pertene|| Pertenegeometría, írice, meíies,es; medidas. ce; Geom i lioearis '.geomeíer, Ciencia dría,ce; adv.raíio. de Conforgeomeid. las gerundiada, "chada erudición qoeníia, done venustas. y ridicula ce éGerunáensis, ¡importuna ingenio. Expresión para afectar Vaniloin hine.con- GEV GIM GIR 519 -gerundio, m . gram. Gerun- güedoc. Gabaleosis, is. || Sus gimnástico, ca, aclj. Perteneáium, ii.\\ El que habla ó escri- uehlos. Gabales, ium; Ga- ciente á la lucha y á los ejerbe con estilo hinchado afee:ali, orum. cicios de gimnasio. Gymnasíitando erudición é ingenio. Va- Gez, m. País de Saboya. Ga- cus, a, um. niloquus, futilis conciooaíor. sum, i. gíxnnico, ca, adj. PertenecienGes, I. Ciudad de Francia. Ge- Giarea, f. Una de las islas Es- te á la lucha de los atletas y sten, ce; Gesium, ii. pórades en el mar Egeo. Gya- á los bailes en que se imitan gesolreut, m. Primum musi- ra, ce; Gyaros, i, us. estas luchas. Gymnicus, a, cale sigooro. Gibel, f. Ciudades de Siria, um. gestero, ra, adj. El que hace Fenicia y Arabia. Gabala, as. Gimnosofistas, m. pl. Filósomuchos gestos. Mima, ce ¡mi- Gibraleón, f. Villa de Andalu- fos de la India oriental. Gymmus, i; gesiiculaíor, oris cía. ; Ooovalisíuria, Ooova, as;aosop/iistce, arum. gesluosus, a, um. Gibraleo, ooüt. gimotear, a. fam. frec. de GEgesticulación, f. Ademán que Gibraltar, f. Ciudad de Anda- MIR. Llorar de continuo. Consignifica alguna pasión ó afec- lucía. Heradiea, ce; Calpe, es.tinuo, J'requenter plorare. to. Geslicuíatio, onis; gesíos, Giesi, f. Villa de Italia. yEsis, gimoteo, m. El acto de llorar us. 11 El acto y efecto de hacer is. continuamente. Coatiaua, asgestos, ¡á. gigante, ta, m. f. La persona de siclua ploratio. gesticular, n. Hacer gestos. estatura desmedida, grande. Gindes, m. Río de MesopotaGesíiculor, aris. Gigas, «n/¿s.|| El que excede á mia. Gyoács, is. gesticular, adj. Aá gesíiculos otros en cualquiera cosa. Por- Ginebra, f. Ciudad de Suiza. pertinens. íentum, i; proáigiuoi, ii. GiAllobrogum colonia; Genera, gesto, m. Movimiento, ade- gante en tierra de enanos. Apo- ce. j| Lago de Ginebra. Lacus mán ridículo del rostro y aun do del que tiene poca estatura. Lemanus. Perteneciente á esta de todo el cuerpo. Mimóla, ce; Homuucio, oois; homuucu- ciudad. Genecensis, e. mimos, i; actio, onis ; gestus, lus, i. ginebra, f. Instrumento parahaactus, us.\ | La cara, el semblangigantea, f. Hierba. V. GIRA- cer ruido. Ligneum crepitacute de cualquiera persona. Os, SOL. lum.\ jLicor m u y bueno.Liquor, oris; J'acies,ri.Con muchos giganteo, tea ó gigantesco, oris. || Juego de naipes, esgestos, m. adv. Gesíuose. Tie- ca, adj. Perteneciente á los pecie de medlator. Chartarum ne buen gesto. Apius, com- gigantes. Giganteus, a, um. ludus. ||fig.Confusión, desposiíus, iáoneus, coneinous, gigantez, f. Eximia magnitu- orden, desarreglo. Perturbavenustus, coogruens ejus ge-clo; proceriías, atis. tio, confiusío, onis. ||fig.Ruid stus est. — mal gesto, ¡acompogigantilla, f. Figura de pasta confuso de voces sin que ninsitus, iñconcinnus, in venude miembros desproporciona- guna pueda percibirse con cía stus, ioeptus, ináecorus, indos á su cuerpo. Giganíis ridad. Vocum eonj'usio. comptus ejus gestus est. Másánaguncula lusoria el riáiginebrada, f. Hojaldre. Cibi había con los gestos que con culce. || Mujer regordeta y degenus. la lengua. Gestu et sigáis plo-baja estatura. Obesa rnulier.Ginebrés, sa y Ginebrino, na, ra exprimit, quam sermone. Gigantomaquia, f. La batalla adj. El natural de y lo perteEstar de buen ó mal gesto, de de los gigantes, poema de neciente á Ginebra. Gcnevenbuen ó mal humor. Hilarem Claudiano. Giganiomachia,ce. sis, e. eel trástem se vulto prodere. gigantones, m. pl. Las figu- Ginecópolis, f. Ciudad de EgipHacer gestos, fam. Hacerse ras de gigantes. Giganium si- to. Gynascopalis, is. señas los enamorados. Amo- mulacro. Echar á uno los gineta ó geneta, f. Animal cuarem ouíibus indicare. Hacergigantones, fam. Decirle pa- drúpedo, parecido al gato algestos á alguna cosa. Despre- labras duras y fuertes. Acri- galia. Geooeta viverra, ce. ciarla. Despicere. Hacer mu- ter objurgare, vel repreheagingidio, m. Hierba. Giogichos gestos. 7n gesiu nimium áere. elium, ii. -esse; gesticulará gestiri.Giges, Po- m. n. pr. de un gigante girada, f. Movimiento en la ner gestos. Mostrar enojo. y de un pastor. Gyges, ce, is.danza española. Saltatioois in Frontero coatredtere; subirctLo que les pertenece. Gigceos, unius peáis cúspide innixus sci. Ponerse á gesto, fam. a, om. gyrus. , Aderezarse, componerse, etc. Gigonza, f. Villa de Andalu- giralda, f. La veleta de la torre Fucari; fucum agere; ad ali- cía. Segentia, ce. enfigurade estatua. Por anqoid accingi. Gihón, m. Río de Sogdiana. tonomasia se entiende la torre Getas, m. Pueblos de Dacia, Oxus, i. de Sevilla. Statua veotorum hoy Moldavia. Geice, arum. Gijón, f. Villa de Asturias. índex. Getas, f. Provincia de Tracia. Gegio, onis. girándula, f. Rueda de coheGetas, arum; Daci, orum. Gill'o, f. Isla del mar de Tos- tes. Vortex ignitus arte faGético, ca, adj. Lo pertene- cana. /Egiliom, ii. ltos. [¡ El artificio que en las ciente á los Getas. Geíicus, a,gimnasio, m. Aula, lugar de fuentes arroja el agua con dium. enseñanza pública. Ggraaa- versión. Rotula perfiorata mi Gertrudis, f. n. pr. Gerírudis,sioro, ¿i. ¡| Lugar destinado á la Jontis /'nuces apponi sólita is. palestra. Palasstra, ce; gyrn-quam salieres atina vade luGetsemaní, m. Huerto cerca nasium, ii;lycceum, et'.||ÉÍ lu-da t. de Jerusalén>< donde Nuestro gar en eme se juntaban los girante, p. a. de GUIAR. L O que "Señor Jesucristo oró antes de atletas. Ceroma, atis. Maes- gira. Girans, circumiens, tis. su jiasión. Get/isemcine¿cía tro ó jefe del gimnasio. Gym- || m. V. NOVILUNIO. rura. uasiarchus, i. girar, n. Redondear, moverse Getulia, f. Provincia antigua degimnasiarca, y alrededor. Gyro, as. — letras África. Geíolia, ce. gimnasta, m. El que se dedi- de cambio. Syngrápitas reGétulo, la, El que es de, ca á Gimnasticus, los ejercicios gimnástiGevaudan, Gétulos, África. ó Geíolus, lo perteneciente Getuli, mgetulicus, .adj. m.pl. País orum, Pueblos á de Getulia. a, Lanom. de gimnástica, lucha cios ars. cos. del y otros cuerpo. f.juegos El Ggrnnasíica arte i. y ejercide la girasol, oois. ce; del moverse mitiere. vértigo heliatropium, m.alrededor, ó Hierba. Elvahído. acto Soliseqoa, de hablando ii; Gyraíto, girar solago, ó 520 P.LA GLO O LO , y á la fierra Ccd'stis, Pie-venda.I..- \as-opm, ó con celaterrssírtris •<//•<lr,-i pi eciosa : --ii la da Mil visera. Andábala, te.— fílieva 1 . l.l I); i -1 .J Solí* gemina. que salía en lugai del q u e n a W a globoso, sa, adj. I>e figura de muerto Secular, aris. — q u globo. Globo nudas, giratorio, ria, adj. Y . O I U A N T I : . procuraba quitar al contrario el s¡i¡ia-rá U.s, a, USU. Giret, f. i 11111.i • I de P glóbulo, m. dim. de GLOI». |.ena.-Jj.) del yelmo. J'ir Geejra. ,e. Globo, lióla pequeña. G pus, i. — q u e combatía con girifalte, m . V . OLKII-ALTI-:. lus, i. otro á medio día. Mee'alt giro, m . Itoi.i.i.íii, movimiento i. Pi-.il.-sión y ejercicio d( I globuloso, sa, adj. Con circular Gyrus,i; nnmin ceglóbulos (Jájbosus, a, urn. do, onis; rerligo, ioi.s.l I < ll'eu-ela.liator. Gloi.liai.ui a, a lacnni de las letras 4 e cambio. # a del gladiator alquilado. Glocester, f. Ciudad de Inglaterra, e Uaatliocestría.a Syngraplu.t' translatia. ¡J Ean- I'dtiduitoctam, ii. dia castre, orum. faiiuiiada, a m e n a z a , bravata. gladiatorio, ria, adj. Pertene Mime, arum. — del sol. Satis cíente al gladiador ó su c.jer- gloria, f. F a m a , esplendor, (;lailiatorias, o, om. bueu.'i r.-jiutación. aitjraatus. H e c h o en foririí.. -. atíl; (Ígnitas, a, um. Turnar otro gladiolo, ni Especie de espa- s;ilrndor, oris lux. uti-; tinejilitvda, inis; .giro, m u d a r de intento. Ad alia daña terrestre. Gladiolos, glactiolum. I. nitor, oris; glorio-, fortuno; áirertere. giróvago, ga, adj. V. VAGA- glandifero, ra y glandígero, altitudo; nomines splt ra, adj. L o q u e produce bellosumían dignitas; na-niaHUNDO. tas. (dandi fer, ce, um. rnrn lama. Hiena venturanza. Girtona, f. Ciudad ele Mac.-íl.,glándula, f. Carne esponjosa jEíernce rita- gaudium; sumnia. (iyrtan, onis. q u e se halla debajo de las quima heatarurn mculiuin teliGisors, f. Ciudael de Francia. jadas y otras partes del euercita-. Gn-to. jilacer veheGisariutn, Gisoríium, ii. ]>o. t'flandula, ce. \\ pl. Cuer- m e n t e . S u m / n " volt) gitanada, f. L a acción propia pos esponjosos que sirvan para ctat'a,, ar us. L o q u e ilustra ó de gitanos. Vagabundee genlis actio digna. || fig. A d u l a - purificar la sangre ú otro lí- ennoblece alguna ción, chiste, caricia,engaño jia- quido, t iá indulté. — de la gar- me/uuiti. i: decus, plendor, magnificencia, i ra cuiLseguir algo. Asseutatio, ganta. Faueium cuiiygtlalir. tad. Magnifícenlo, sa, adj. Lo que palpalio , onis ; blanditieeglanduloso, , tiene glándulas. G/andulosus, dar, oris.' Tejido de seda m u y arom. delgado y trasparente. S g i t a n a m e n t e , adv. C o n halago, a, om. exilis, translúcido Glaris, f. Ciudad de la Suiza. c o n gitanería. Asíuíe, calíale. tel abarquillado con una masa gitanear, a. fig. Halagar c o n Glarona, ce. dulce en el centro .Irr-. zalamería para conseguir al- glasé, m . Tela de seda tejida atis. | pint. U n rompía go. Allicio, it; /ilantlítiis co-con plata y oro. Sérica tela del cielo en que se pintan ánargento et auro texto. piare. gitanería, f. Caricia, halago con glaseado, d a , adj. Parecido al geles, resplandores, etc. Picta beaíorum seu-, »t. \ glasé. Ad seri'-am telum cirzalamería. Asseutatio, onis ; H O R N I L L O , en que por Ja.: genleam vel aur-eam pertiblanditias, illccebrce, arum. leña q u e m a n paja para i nens. gitanesco, c a , adj. jEggpíinrum proprium'; ad JEgypftos glasto, ni. Hierba ele jugo azul. lasollasy calentarse.7'un— pequeña, ligera. Glm Isatis, is, idis;(glasttllll,i, \\ pertinens. ir. — ol iscurecida. Attonsa gloPastel, hierba q u e tiñe el vigitanismo, m . El conjunto de ria, fama. — accidental, teol. gitanos. /Egyptiorum copio, drio d e verde. Vitrom, i. glausio y según otros glaucio, El gozo que sobreviene al multitudo bienaventurado de alguna cogitano, n a , m . f. R a z a de gente rn. Hierba, especie d e celidoidenglaucium, sa q u e le per; vagabunda, q u e se cree ser nia. Chelitlonium, teftis. Digno de gloria y fama. descendiente de los Egipcios. glaucion, á. Vagahundi qui apud nos glauco, m . Ostra. Ostrect li- Gloriandas, a, um.CAosra vaca florece y n o grana. Et súbito ceggptií habebaníur ac diee-mase. gleba, f. El terrón q u e se le- casuquee ealuere ruunt. Estar bantur; abactores rapto vivevanta con el arado. (Haba, ce. en la gloria. Estar m u y contenre assiieii; cegypíiani, orum. ||fig.El q u e tiene gracia y Adicto á la gleba. El siervo to. Gauc/ere; voluptati rucare. (jue cultivaba u n a tierra y no Estar e o sus glorias, fam. Haarte para ganar la voluntad cer algo con gran placer. podía separarse de ella a u n de otro. Us. en bueno y en mal Summa áelectatione fruí. sentido. Blanditláos, a, um ; q u e la m i s m a cambiase de C o n las risas se olvidan las dueño. Ser-vus terne addietus. allecior, oris. voluptas Gitones, m . pl. Pueblos de la Glesarias, f. pl Islas del m a r m e m o r i a s . Summa Sarmacia europea , h o y la del Norte, donde se halla el oinnkn sibi cural. parat. /*»tnemor fortuna priorum. N o á m b a r gris. Glesscuin-, arum. Prusia. Guiñones, um. puede haber gloria sin trabajo gliconio ó glicónico, m . V e r Giula, f. Ciudad de Hungría. Grceci Troja potiti so latino de tres pies. Glgc,,. Conanda Julia, ce. ignavia immoroium, t/lgt onicum metruin. sunt. Nema Giustandil, r. Ciudad de T u r talis J'actus est. globo , ni. C uerpo esférico. quía Acridus, i; JustiniaGlobus, i: orbis, is; spJxera, gloriarse, r. Preciarse, jacna, ce. glacial, adj. Helado. Glarialis, ir:- M u n d o , universo.Orbis, is. tarse d e alguna cosa. Gloríor, — de fuego. Flommarum glo- aris; de re, in re aliqua gloe. reari, jactará || Complacerse, glacis, m. fort. V. E X P L A N A D A . bus. — q u e aparece en el cielo en figura d e u n a tinaja. alegrarse m u c h o . Lector, aris; gladiador y Pitheus, i. — d e la luna. La- gaudeo, es. — delante de algladiator, m . El que peleaba guno. Apud aliquem, ahcui na' orbis. — pequeña. Globuctin otro en los juegos públicos romanos con la espadañóla. lus, i. E n globo, m . adv. P o r gloriad. — en el Señor, dándole absit alabanzas. In Deo Gladiator, nizaba peleaba cicio Bututirius las con eu exequias juegos gladiator. Rouia aris.del de —á su que muerto. caballo — ejerque solem-||_pl. tá tropas mirioi'nu. mayor. impreso L ai's,Siimmat'uii, dos pelotones. Plo obolas r perteneciente globos en indiseriGlobatim. qvu e por al es- bis; riad. ríettia, gloriarme. El acto onis. ver Absitfnctantiaverde haN gloriarse.Gloo invidia dign esto ; glocitra por inis; la-latiitl, us om, us. GLO GOB GOH 52(1 arragantiain ¡toe dá-o. Algu- mismas notas ó solfa sin suje- atrbi proefieetus. — en las conos se glorían con los nombres tarse á eilas. Músicas notas lonias ¿> municipios romanos. Iict-urio, onis. cariare. de. sus antepasados. Quídam nominibus veterum ,jb,,riun-glosario, m . Diccionario que gobernadora, f. La que por sí exjiüca pala.bras obscuras y .gobierna un reino ó -estada. tur. Guheriaiirt,.--, modera.trix,, glorieta, f. Sitio en los jardi- desusadas. Antiquai-ium lexiverti-ij.-, icis. |i-La mujer doi nes, cubierto de fábrica ü en- cón. rejado, con diversas plantas glose, m. Anotación en los li- g(ibernador./'i-0)''-í//)i((,ce;,_crc)que hacen sombra. Urnhracu- bros ó cuentas de alguna cosa regás uxor. que deba advertirse. Annota- gobernante, m . fam. El -que se lum, i. mete á gobernar, tjuhernat'ioglorificación, f. Alabanza de tio, onis. una cosa- digna de honor y glosilla, f. d. de G L O S A . |j impr. nein usu.rpaii-i. estimación. Glorificatia, oms: Carácter de letra menor eiue gobernar, a. Comandar, regir laos, dis. 11 L a acción y aféelo la del breviario. Minutior ltí- con autoridad real. Regno, aa.. || Guiar, dirigir, arreglar, Temde gtoriftoarse. Laudatio,onis. terarum earaeter. gloriflcador, rn. El que glori- glotis, f. anat. L u abertura su- pero, guheriio, accuro„ rej¡o„ , perior de la laringe. Glottis, dispenso, administro, fica. Glorifiecttor, laudtitor, procuro, as; dirígo., eonstiidis. oris. glorificar, a. Hacer glorioso á glotón, na, m . f. Comilón. Glm tua, geni, is. — una provinalguno. Glorifico, as.\\ Ensal- n'ce, arum ; gurge*,es; ganeo, cia. Provincia' pra-esse; proriiiciinn obtinere. — la repúzar al que es glorioso, ala- helluo, glut'o, güilo, onis; cogerere, barle. Magno hooore, gloria rax, acis; venid golee dedi- blica. Rempuhli'-am administrare, tractare, gualiquem afiicere; glorifica, tus; abdamini suo notos. decoro, as. || Gloriarse, ser glotonear, n. Comer mucho, hernctre, curare, regere, mar glorificado. Glorificar, aris. aprisa y desordenadamente. áerari; reipublá-u; (iavumíe-tractare, gloriosamente, adv. Honrosa- Devorabas; belluor, aris; glu- nere, gubemacula mente, con honor, fama y ala- tío, ligurio, is; cupediis indul-regere, mod era ri,- ad rripobllcos gubemacula seáere. — gere. banza. Gloriase, preeclare. glorioso, sa, adj. Honroso. glotonería, f. Voracidad, ansia una granja. Milico, as. — el de comer y beber. Gula, as; hel- m u n d o , tetras torquere. — Pulcher-, chra, ('hrum. |¡ Famoso, digno de honra y ala- luatio, onis; voraeitas, onis; m á s en derechura. Guiar m á s derecho. Diré'tius guhernare. banza. Gtortosus, prosclarus, ingluvies,ei; insat.uraliile ab— bien la familia. Familiain inelytus,a, um; illuetris,e.\\domen. El que está gozando tle Dios. gluten, m . Substancia pegajosa. arcere. El ó la que gobierna. ti-s.Y .C,OB\:RNADOR, a Beatus, gloriosus, a, um. ¡| Glutinum, i; gluten, inis. \\ L Moderaos, Jactancioso, que se alaba de- cola y todo lo que sirve para R A . Elquegobierna los caballos en la -carrera del estadio.Curmasiado. Jactabundas, ela- unir una cosa con otra. Iá. sor, oris. L o que ha de ser' gotus, a, um. Echar de la glo--glutinosidad, f. V . G L U T E N . riosa.Vanagloriarse, jactarse. glutinoso, sa, adj. Pegajoso, bernado. Regendus, o, um. El viscoso, que tiene virtud para que gobierna y combate desde Gloriad; e.etolli. un -carro armado de hoces. Coglosa, f. Explicación, interpre- pegar. Glutinosus, giv.tinc.etitación. Gtos.s-", ce ; commeola- vus, traduosus, a,um ; tenax, vinarius., ii. Nación á la cual rium, Sícholiutn, cornmenta- ees. M u y glutinoso. Reglutino- gobiernan las mujeres. Ferninis regnata gens. Gobierna á sus, a, um. rá(s,ii;c(.iui m euta tío, intevpoGnido, f. Ciudad de la Dónele estribor. Prurnrn in undá obsiíto, expositio, interpretatia, onis.\\ Nota, señal en (os librosen Caria. Gnidius, Cnidus, i. torquet. ¡, Por qué te dejas goPerteneciente á esta ciudael. bernar de este hombre'.' ¿Cur de cuenta y razón, etc., j>ara te huic homini dedisti? G o advertir cosa notable. Glossa, Gnidius, a, um. nota, ee.,1 La nota ó reparo queg n o m o n , m. El estilo ó varita bernarse bien. Sesuaque bene se pone en las cuentasáalguna que señala las horas en los gerere; rem suam recte adrelojes ele sol. Gnomon, onis; ministrare, perperam curare. partida. Aníinadcersia, ohjectío, onis. || poét. Amplificaciónlioraiuin índex. |j cant. V. ES- Quien mal se gobierna, á m e del sentido de algunos versos, C U A D R A . — movible. Lapidi- nudo se duele. Semper agiíur im prudens. Omnis stultitia poniendo al fin el que se glosa. bo-s quadrand/s norma. gnomónica, f. L a ciencia que laboral fastidio sui. La inexVersuum interpretatio. | j mus. L a variación sobre unas mis- enseña el m o d o de hacer tos periencia de la temprana jum a s notas -de solfa. Notarum relojes de sol, de conocer la ventud debe ser gobernada \ musicarum varimtio. Se ejer- diversidad de climas, eleva- regida jior la prudencia ele los citaba en ha/;er ídosas todos ción del polo, etc. Gnomónica, ancianos, ¡in-untis a-tatis inseitia senum prudentia condías. 7sse in guotidiaii/s com- ce; gnamaniee, es. g n o m ó n i c o , ca, adj. Pertene- síiluenda et regencia t-st.'Y te mentationibus exercehot. glosador, m . Intérprete, el que ciente á la gnomónica. Gnomo- exhorto á que todo lo gobiernes y dirijas con la jiru.l nicas, a, um. glosa. Interpres, etis; eommentator, explanatar, expli- gnósticos, m . pl. Herejes del que te caracteriza. Teque ¡torsiglo II, cuya expresión común tor ut amiiiii guht-rnes a, ino cator, oris. glosar, a. Interpretar, explicar, eia : Todo lo sabemos. Gno- dereris prudentia tilo. gobernativo, va, adj. V. cu• comentar, Interpretar, com- síici, orum. meotor, arts; commentceriis G o a , f. Ciudad de la India. IILRNATIVO. gobierno, m . Manejo, conducexplicare, expla.nare. \\ Poner Goa, ce. notas en algún instrumento ó gobernación, f. V . G O B I E R N O . ta, dirección. Dut-tus, us i; moderattteu, libro para advertir alguna co- gobernador, ra, m . f. El que deramentum, rector, regente. Rex, inis. |¡ Gobernación reglamensa. Animen/rerto, (ihfieio, is. gobierna, |j «ia, Hacer «ententiam Poner 7c7. tid..|poniéndola | d>-poét. variaciones reparo algún ainptifiu.-are.\\míis. Amplificar verso en alfin. las sobre ócuentas. Versuum sentenelunas sen- nator, egis; Prorex, cuida tar,oris; atas. regnator, — detemperaíor, de egis. alguna rectriz;, una ||cosa. rector, ciudad. Guarda, ¿CÍS.||Vinv\-. moderaCastos, Urbis, guberel que nador. to, empleo euratio, nar.el (,'larus, moderiitio, orden Pr.setura, } oniS; dignidad de temperatio, rei/imeii regir i; te-, del vguliernalio, goberpraetartis prvtfi/s.jj El $22 GOL GOL GOL vir, nullus cir. Una hirunáo parte superior y una conveximunus.|| El distrito ó territorio n an fucit ver. en que tiene jurisdicción el dad en la inferior. Plicata golondrinera, f. Hierba. V. CEfimbria, architecloqoceáam gobernador. Prcetoris ditio. || LIDONIA. El tiempo que elura el mando nicus ornatos. golondrino, m. El macho de goleta, f . Embarcación pequedel gobernador. Preeturce lenela i.golondrina. Hirooáo mas. || pus. j| Administración, juris- ña. Navicella, ce; nacigiolurn,fig. El que anda de una jiarte golfán, m. V. N E N Ú F A R . dicción. Diaicesis, is; ordiá otra sin ocupación. Vagos. golfín, m. V. DELFÍN. natio, aáministratio, procugolfo, m. Brazo de mar que se || V. G O L O N D R I N A , por el pez. ratio, oni's.jj Sujeción, imperio. || cir. T u m o r debajo del sobaFrenum, i. || Comandancia, entra por gran trecho en la co. Subter axillam cancretut tierra. Gurges, itis; sinus, us. presidencia. Provincia, ce. || lornor. Mayordomia. El acto de m a - || Toda la extensión del mar.golondro, m . Antojo, deseo de nejar y distribuir el dinero. Di- More, is. || La extensión del alguna cosa. Desiáerium, ii.; mar m u y distante de la tiespensatio, aáministraíá),onüs. cupido, inis; aviáitas, atis. ||Estado.Respublica, ce.—de la rra. Iá. — de penas ele des- Andar en golondros, fam. Anciudad. Su policía. Civiíatis dichas, poét. Abundancia de dar desvanecido con esperaníemperaíio. — del mundo. estas cosas. Mrumnce, arum; zas inútiles. Vaoá spe pasci. Monái moáeratio. — de la re- laborum multituáo. Pedir fie- Campar de golondro, fam. Al pública. Clavos, i; gobernacu- ras al olmo y cotufas al golfo terios impensü vivere. ó en el golfo, ref. Impossibilurn, i. — del navio, del timonel golosamente, adv. Con gula. ó timonero. Gobernatio, oois; lia seriad. Ab atino lateara Golose. queerere ; hircom mulgeie. naris ministeriara. — de cieGolfo arábigo ó mar Rojo. golosear, n. V. GOLOSINEAR. gos. Ccec¿ prcescriptio. golosina, f. El manjar delicado . gobio, m. Pez. Gobius, ii; go-Arabicus sinos. — de Alicante que sirve más para el gusto España, llticitaaas. — de en bio, cobio, oois. que para el sustento. Delica, goce, m. El acto ó efecto de Arcadia en el Pcloponeso. Cy- íos cupeáia; cibus; delicoliagozar ó disfrutar alguna cosa. parissias. — de Bayas, de Ña- res escás; luxuríosius exstruPossessio, oois. — de algúnpóles, de Puzol. Bacanas. — dos áapes. ¡| Apetito, deseo de bien, con título de propiedad. de Bengala. Gangeticus. — de golosinas. Cupedice, arum; Usufructos, us; oteoái firueu-Comidia. Astacenus. — de cupeáia, orum. || El deseo de áiquejus. — en cuanto al solo Corinto, de Patras ó do Le- cualquiera ce)sa. Cupiáitas, uso, sin el derecho de vender panto. Corinthiacus, i. — deatis; appetiíus, us. || Delicia los frutos. Nudus, purus usus. Dantzick en el mar Báltico. en el come*-. Subtile, luxurioEl que tiene este solo goce. Veneticum ruare. — de Egina. sum gutie irtgeaium, fastiUsuarius, a, um: oudi usus Antheáon, onis. — de Engia áium.\\ lig. Cualquiera cosa possessor. El que tiene el goce en el mar Egeo. Saxonicos más agradable que úíiJ. Decon título de propiedad. Usu- sinus. — de Finlandia ó de lei tabilis, grata res. frucíuarius, a, um; usus aá Bosnia. Finnicus. — de Guer- golosinar ó mes en el mar Adriático. Fiafructus possessor. golosinear, n. Comer con gula. . gócete, m. Pieza de la arma- maiieos. — Jonio, parte del Ligurio, is; cupedias in cibo dura antigua que defendía la mar Egeo. — Jonium mare. J'astiáiosius aáhibere; cupe— de Larta ó de Ambracia. cabeza. Galea, ce; cassis, iáts. "áiis luxuriosius vesci. Subti • Gocia, f. Nación ó región de Ambracios sinus. — de León. lisfiastiáioscequegula; deliLugduneosis, Gallicus. — de los Godos. Gothia, ee. cias io cibo sectari. \\ Lamer gocha, f. La marrana. Sus fie- Miíaso en la costa de Capado- los platos. Cotillo, us. La accia. Jassios. — de Negroponto. mi oa. ción de golosinear. Catillatio, gocho, m. El cochino ó puerco. Euboicuoi mare. — ele Persia. oois. Persicus. — de Salerno eri Sos, uis. golosmear, n. V. GOLOSINEAR. Godo, da, adj. El natural de y Ñapóles. Pcesfanus. — de Sa-goloso, sa, adj. Dado á la gula. lónica en Maccdonia en el mar lo perteneciente á Gocia y á Liguriior, áegttlator,oris;cu los Godos. Gothicus, a, um. Egeo. Thermeeus, Thermai- pediarom appetens; lautitix Godos, m. pl. Pueblos bárbaros cus. — de Santa Eufemia. Te- assecíaior. || Comilón, tragón. de Gocia, Dania, Suecia y la rinceus. •—de Satalia. LyciuroVentee popa, gulosas. || Lame parte septentrional de Germa- mare. — de Venecia en el mar platos. Caíalo, oms. —.del nía. Gothi, orum; Guttooes, Adriático. Illgricus sinus; dinero. Pecuniarum accipiter. uro. Ser godos ó hacerse de Aáriaticoro, Aáriaoom mare. Lector goloso, que nunca se los godos. Ser de nobleza an- — de las yeguas en la costa harta de leer. Gulosus lector. tigua, ó blasonar de neble. de África. Gatiíanus sinus; La mujer golosa. Cotilla, as. Nobili geoere ortum esse; de oceanus, i. golilla, f. Cierto adorno que Ser goloso. Gustar de manjaprcedará stirpe gloriará res delicados. Ligurio, is. Pide gofio, m. Harina de maíz tos- circunda el cuello. Colli orna- el goloso para el deseoso. DIIDI meníum carbaso sobjeciom, tada. Zeas fariña torr-ej'acta. alus peto, mea cornmoáa eu• gofo, ía, adj. Ignorante, etc. causarum judicibus eí patro- ro. Cupiáus non alíerius sed nis usitatum. | | m. fam. El Stultus, inscius, a, um. || pint. sui caosos queeriíat. Se aplica á la figura enana. ministro togado que la viste. golpe, m. Choque, encuentro de Togalos jodex. Ajustar á uno Homuoculi imago. la golilla,fig.fam- Obligarle dos cosas. Pcreussura, os ;per'• gola, f. V. G A Z N A T E . || Pieza de cussio, onis; idus, pen-ussus, la armadura antigua que de- á ejue obre bien. Corrigere; us. Jl Infortunio, desgracia. Inad meliorem firugem redigere. fendía, la garganta. Gulas, gutfortunium, ii; adeersus caturus munimen; colli oraa- golillero, ra, m. f. El que hace sus; súbito calamitas. || vy compone golillas. Collarium menium. || Insignia de los ofiLATIDO. || El pestillo de alguciales de infantería. Militaris artifex. nas cerraduras que cierra la f. Pájaro m uUnus y coJ'auoes. la íorques. désele los tiene distancia flancos. una la plaza || concavidad de Propug arq. fort. los al baluarte, Moldura ángulos La rece entrada en de la culi ejue ó golondrina, don, drina nocido. Tr-igla onis; noHiruodo, hirunáo. hace aíihis, verano. iois; Una idus. goloneheli|| Pez. neros, se deos abrirse puerta plantan pessulus. el de sin número modo en llave, unque |hoyo. ¡mpulsu |deEnde no pies puede Planque jardico- GOL GON GOR 523 Gong, f. Ciudad de Tesalia. 4arumfiaseis.|| Entre jardine- ictibus púlsala pars. \[ El ruiros, el novo en que se pone la do que resulta de continuados Gonft, Gonni, orum. El natural de y perteneciente á semilla ó planta. Io plantario golpes. Coniinuaiis iciibos exGong. Gonfiensis, e. locus. || En las obras de inge-riiaíus fragor. nio, la parte más primorosa y golpeador, ra, m. f. El que dagonorrea, f. Enfermedad de graciosa. Eleganíior operis repetidos golpes. Pulsctíor,flujo involuntario del semen. Goaorrhcea,ce. || Enfermedad pars. || En el juego de trucos oris. y billar, el lance en que se golpeadura, f. La acción y grave deflujode materia acre fanan algunas rayas. 7n glo- efecto de golpear. Pulsatio, por la vía de la orina. Id. González y ulorum ludo sors, idus. || percussio, oois. En los torneos y juegos de á golpear, a. Dar repetidos gol- Gonzálvez, m. n. patr. El hijo caballo, la medida del valor pes. Pulso, as. || Herir, sacu-de Gonzalo, hoy apellido de de los lances entre los que pe- dir. Verbero, as; percutió, familia. Gundisalvi filios. gorbión, m. Cordoncillo con lean. Soríás in equesiri ludoquaiio, tondo, ico, efffliyo, is. pretium. || La portezuela que — mucho. Pereido, is. — fuer- que se borda. Resticuli genos. || Especie de tafetán listapa los bolsillos en los vesti- temente. Occiclo, is. — una dos. Vestiuroperus superposita cosa con otra. Applodo, is. — tado y labrado. Tcxti seriei opercula. || Admiración, sor- las puertas. In portas arie- genus. || La goma del euforbio. Euphorbii gummi. presa, impresión que hace una íare. gordal, adj. Lo que excede en cosa.Aámiralio, oois; vis, vim, golpeo, m. V. G O L P E A D U R A . á vi.\ jEstocada, cuchillada. Pegollería, f. Manjar delicado. gordura. Crassus, a, um;pinguia, e. titio, oni's.|| Contusión, herida. Mellifluce dapes; cupeáia'; inúgordana, f. Aceite de Jas caLotus, us. — de fortuna. T-'or-tiles et superflui cibi. tunatus eventus. — adverso,gollete, m. La parte superior jiaduras de los novillos, que terrible. Foríunce fulmen. — de la garganta por donde se usan en Indias para los tejide mar. Maris uncía fiucíibusune á la cabeza. Colli sum- dos de lana. Indici olei gecestuans; decumani fluetus miías. || El cuello estrecho de ous, impressio. — de mar al des- las vasijas. Collum, i. || El Gordiano, adj. V. N U D O G O R cubierto, donde no hay abrigo. cuello del hábito de los dona- DIANO. || m. n. pr. GoriliaApertus mares ímpetus. — de dos. Collare, is. Estar hastaous, i. pechos. Ceremonia cristiana el gollete,fig.Estar cansado gordiflón, na, adj. Demasiado en señal del pesar detospe- de sufrir. Summe injuriis gordo, de muchas carnes. Obesus, adipatus, a, um;praspincados. Pecíorás lunsia, perprococaíurn, lacessiíum esse. cussio; posniieniice sigaum; || Haber comido mucho. In- guis, e; aáipe J'artus; sagina gravis. plancíus, us. — de pluma. gur-gitalum esse. Elegantior litteras ductus. gollizo, — m. V. G A R G A N T A , por Gordio, m. Rey de Frigia. Goráius, ii. que hiere y ofende. Plaga, ce. la estrechura, etc. gordo, da, adj. Grueso, corpu— dado de corte. Cassa, as. —golloría, f. V. GOLLERÍA. de agua. Nimbus, i; aquce ím-goma, f. Licor viscoso que lento, abultado. Crassos, obepetus. — en la cabeza. Capiiisdestilan algunos árboles y sus, opimus,a,um; pinguis, e; percussio. — de gente. Turba, plantas. Gummi, indec. Gum- ingens, tis.\\ Pingüe, mantecoce; multituáinis cursus. — que mis, commis, is. |j El tumor so. Crassus, pingois.\\Lo que hace ruido. Plausus, us. Gol- que sale en la cabeza ó gar- exede la medida y corpulenpes del ánimo, que dan á co- ganta y en las canillas de los cia regular. Crassus, robustus, nocer el carácter de la per- brazos y piernas. Tumor, oris. o, um. ||fig.Seaplica á las cosona. Plancíus, us. De golpe. — adragante. V. ALQUITIRA. — sas no materiales cuando son m. adv. Repente, cito, abrupie. arábiga. La quefluyede una excesivas, como mentira gorA golpe seguro, m. adv. Tu- acacia que se cría en África. da, etc.Magnus,a, om; ingerís. ||fig.fam. Poderoso. Dícese íissime. De golpe y porrazo, Arabicum gummi. -de golpe y zumbido, m. adv. Gómez, m. n. patr. Hijo de del rico y del que tiene muPrecipitadamente. Inconsulto.Gómez, hoy apellido de fami- cha reputación en la repúbliDe un golpe, de una sola vez. lia. Generis eognomen. || n. ca. Póteos, lis; áives, itis. Uno eodemque ictu. Dio el pr. Lo mismo ejue Gumersin- Algo gordo. Subpinguis, e. gordo, m. Grasa, sebo, mantegolpe en vago. Vires in cen- do. Gumersindus, i. tmo efi'uáií. Caer de golpe. gomia, f. V. TARASCA. || V. GLO-ca. Ae/eps,pi's; pinguedo, inis. fig. Súbito ruere, repente ca-TÓN. || Lo que consume algu- — da tocino. Arvina, as. ||adv. dere. Dar golpe una cosa. Aá- na cosa. Dissipatio, consum- m. Fuertemente. Audacter. Hablar gordo. Audacter, nimirationem moveré. Descar- ptio, onis. gar golpes. Herir, dar de gol- gomor, m. Medida de los he- mis eanfiáenter loqui. gordolobo, m. Hierba medicipes. Idus infligere; puqnis breos. Gomer, indec. casáere. Errar el goljie.'fig.Gomorra, f. Ciudad sepultada nal. Verbaseum, phlomos, iSpernfiallere,frustrar-i; aben el lago Asfáltite de Pales- sitiarais, pytoitis, idis. gordura, f. Grasa, sebo. Aáeps, scopo aberrare. Dar golpes tina. Gornorrha, os. á la puerta. Llamar. Janoam, gomosidad, f. Propiedad de ipis; pinguedo, iois; arbilla, J"ores pulsare. Cerrar la puerlas cosas gomosas, pegajosas. ce. || Robustez, exceso de corpulencia ó carnes. Piogoeáo, ta de golpe. Januam Ímpetu Gummosce rei natura. claudere. El golpe de la sar-gomoso, sa, adj. Lo que tiene crassitoáo, iois; opinatas,atis. tén aunque no duele tizna. goma, parecido á la goma. gorfe, m. El remanso profunScepe io oceursu rerum sioe Gummosus, gummcus. || Lo do del río en que las aguas vuloere leedimur. Imputati que echa de sí goma. Gum- hacen remolino. Voraeyo, mis. cruninis soráes etiarnsi ctimatus, gummeus, gummosus. gorga, f. cetr. El alimento que luantor, semper aliguid ficegumrninosus,a,um.\\ Se apli- se dispone á las aves. Accigolpeadero, se reí. saxum tur an golpea roble. quercus. Un excavat. sólo Multes mucho. m.golpe Assktuce Laictibus parte Coníiouaíís no derriba donde stillo deficigóndola, gonce, as; ce, ca UTO mas áscapha, la ó m. ;persona tumores. f tomoribus . V.Barco. cymba, G O Zque N EGummosus, .padece Combula, laboraos. as. go-' i gorgojo, gorgojarse, pitrum remolino rroe Vértex, laspabulum.\\pv. semillas. m. vortex, que r.Insecto V. hace A cis. GfEruca, O Rel ejue G Oagua. JAr. A coR Sas El E 524 GOK GOR GOT a-rugo, irás: giirgulia, cur- cantus; garrulitas, atis; voris , tato, ,,,ns. ciin uliiiiiculus, modulóla,, i, laoilal.aiiicn. L a sM A M i dita. || fig- El imio (') m u c h a -articulaciones imperfecta» en gorrona, f. La mujer p Scortum, prostibulum cho p0C<í medrado. Graeili, la voz de los niños, ¡ulani ium logucia/i tonatus. — de las retri./:, in* jj V . PASA. minuta, siittitrii ¡mer. gorronal, m . Guijarral. Letubgorgojoso, sa, ailj. (iurgulio- aves. Murmur, uris. ne cori.iofsus. gorra, f. V. G O R R O . — de gra- dosas, saxosos, prirasus, silo ¡inis sa.lcbrasus lacus. Gorgona ó Medusa, f. Nom- nadero. Miltiuris infiula D u ro de gorra. El q u e aguarda gorronazo, m. aum. de GObre de mujer. Gargo, GalR R Ó N . || V. PEDRADA. gón, onis; Gorgona, ir. || So- que otro le haga primero la brenombre de Palas, por lle- cortesía. Ad urhanitatem lar- Gortina, f. Ciudad de d var en su escudo la cabeza áus. Andar-, comer, meterse de Arcadia en la Grecia. Gorde M e d u s a . 7c/. de gorra. Acostumbrarse áco- tyo, inis; Gortyne, es; Cortuna, Gartgriia, ce. Natural G o r g o n a s , f. M e d u s a y sus dos m e r sin ser convidado. Alieefe ó perteneciente á Cortina. hermanas. Gorgon.es, um. \\ nis mensis se immiseri-e,furIslas en el O c é a n o Atlántico tim se mi/erere, se inferné; Gortynis, dis; Gortgniacus, Gartynius, a, um; Gortyni, inviiatum y en el C a b o Verde. Gorgo- con viviis non nes insulte. Perteneciente á aáesse. Hablar-e de gorra. orum. las Gorgonas, y en especial á Hacerse corte-ía y no hablar- gorullo, m . Bulto pequeño de Medusa. Gorgoneus, a, um. se. TVon verbis sed piléis oot- partes unidas que antes estaGorgonio, m. n. pr. Gorgonius, loqui. Quitarse la gorra. 7n. ban su--ka-, corno en la lana. ii. alee-ajos obseqoiom capul Clobtilus. i. gorupo, m. mar. Nudo al regorgorán, m. Sérieae telas ge-aperire. vés que se da á dos cabos ous. gorrada, f. V. C C I C E I A O A . gorgorita, f. V. UUIÍUL'JITA. gorrero, m. El que hace go- gruesos . Rudentes tortuose lig a tí. gorgoritas, f. pl. fam. V. GOR- rras. Pileorum opifex. GO RITOS. gorretada, f. Aper-to capite gota, f. Parte mínima de cualquier líquido. Güila, guttula, gorgoritear, n. Hacer quiebros salutatw. con la voz. Vocem infice-tere, gorrín ó gorrino, m . El puer- stillo, as; pseeas, adis. jj modular-i. co que no llega á cuatro m e - Grandeescasez dealguna cosa; gorgoritos, m . pl. Modulacio- ses. Porcellus, i. || El puerco cuando se usa con negación. nes ele la voz. Vacas, inflexio- ó marrano. Porcus, i; sus, Defeetio, onis. ' Enfermedad. Arti( ulalia, onis; articulares, gutturts uis. nes, modulationes; murmur. Hacer gorgoritos gorrinera, f. pr. Ar. L a choza a rti( id a a us morbus; artículocon la voz. Díducta voce mi- en que se encierran los cer- rum dolar; arthritis, idis.— en las manos. Chiragra, oe. — ourire. dos. Suile, is. gorgorotada, f. Bocanada, por- gorrinillo, m . de de G O R R I N O . en tos píes. Podagra, a. — ción que se bebe de u n golpe. || Puerco de leche. NeJ'rens, coral. Epilepsia. Epilepsia, x; comitialif, herculeus, caduHaustus, us. ais. gorgotero, m . El buhonero que gorrión, m . Pájaro. Passer, cus, sonticus morbus. — sevende cosas m e n u d a s . Mino- eris. — con vareta. Brevis rena . Privación total de la ruin mercium vemlitor. ¡ionio longo glaclio iostructus. vista sin lesión sensible en los gorguera, f. A d o r n o del cue- Por miedo ele gorriones n o se ojos. Glaocoma, ce, ó atis. — llo, de lienzo plegado y ale- dejan de sembrar cañamones. que cae ó destila. Stilla, ce. chugado. Lineus colli' ami- ref. Neeessarium, etsi pericu- — que destilan las vides y otros árboles. Laehryma, lactus ,- cwsitiicia colla ornando losum sit, agenáum est. linteoluui. || Parte de la ar- gorrionera, f. fig. El lugar cryrna, lacrima, ce. Gota á madura antigua que defendía donde se recoge y oculta gen- gota. m . adv. Stillatim, gutel cuello. Colli armatura, te viciosa. Latebra, spduoca, tatim. Gota á gota el mar se apoca. ref. que enseña que munimen. — de reclamo. Afu- ce. liebr-e callcere. gorrista, m . El que frecuente- todo se acaba á fuerza de jagorguz. m . Dardo, saeta. Afts- mente c o m e á costa ajena. ciencia. Quod guttatim déficit sde telum. Parasitus, i; voluntarias et. tándem perii. L o que corre gorigori, m . V o z que remeda assiduus conviva; alienarum gota á gota. Stillatitius, a, el canto de los entierros. Lu- mensarum ultroneus asse- um. N o dará una gota de agua. gubrem cantum ejfingens ctator; gratuitorum eonvivio- Sórdida illiberalitate est. N o vox; pl-eheculas roces lugu- rum assiduus ac perpetuos veo gota. Ccecutio; omnino Y. nihil video; lumina me pebrem cantum effingentes. ventilar. pecialmente al estudiante que nitus áeftciunt. Ni siquiera gorja, f. V. G A R G A N T A . Estar gorre, m . Bonete, birrete, casen las universidades comía á de gorja, fam. Festlcum, hi- quete para cubrir la cabeza. una gota he bebido. Ne gutcosta afena. Cceoarum expi- tulam qoiclero, nec minilar ero esse; lcetitia ajjiri, ge-Píleos, apenulum, i. lator. J| Espiga recia de m e gottam liausi. N o questire, exsultare. gorrón,til.aum. de G O R R O . || mam tal, quicial sobre que se m u e - dar gota de sangre en el cuergorjal, m . Vestís sacerdotalis G O R R I S T A . || Se aplicaba esve alguna cosa. Cardo, inis. po, fig. Asustarse demasiado. collum cingens pars; sacrum !l El guijarro pelado y redon- Metu exanimari. Sudar la collare do. Rotum/us, ooo asper sí- gota tan gorda, fam. Costar gorjeador, ra, m . f. El que lex, lapis. || El h o m b r e per- una cosa m u c h o trabajo y gorjea, ¡n.fiexá voce moduladido y viciado en mujeres de afán. Multum in alicujus rei tor. mal vivir. Seortator, ¿ris.|| El assecutione exsudare. gorjear, n. Modular la voz, hagusano de seda que por enfer- gotas, f. Adorno de arquiteccer quiebros con ella en la garm e d a d deja el capullo á medio tura del orden dórico. Guttx, ganta. Vocem canendo infilehacer. Ob áebiltíatem oliosus ctere.— las aves. Aves garriarum, ré; golt.ure moá.ulari. || r. goteado, d a , adj. Manchado gorjeo, en ba Gorjearse, la voz tiestire. la garganta. el m . ruño. El empegar quiebro Infantem Gárrulos ádeformar lavervoz, gotear, lo, áa, con gota. um. exstillo, gotas n. Distillo, Caer ó pintas. as. lo ||fig. líquido stillo, Guiíatus, Da gota destiá r ó hamhyx. || V. C H I C H A R R Ó N DE GOZ GRA GRA 525 recibirápausas. Sensim, cegre zamos de tu presencia, tu cui- ción del que se hace en hueco largiri, aecipere. Lo que godas de nosotros. Ñeque nos ó en fondo para acuñar metea. Guttans, tis; stillatitius, te frtu'mur et tu nobis curas.dallas y sellos. 7n ame ccelaM e alegro y gozo mucho de que tio, inseripteo, incisicr. a, um. gotera, f- La continuación de apruebes lo que he hecho. grabador, ra, ni. f. Escultor, gotas de agua que caen en lo Meum prohnri ñ te irinmpho cincelador. Sculptor, coúator, Sculptor, aris. interior de tas casas. Stilli-et gaucteo. jj r. Gozarse, tener y alegría de al- grabadura, f. La acción y cidium, strieidiurn, ii. ||complacencia La hendedura ó paraje del techo guna cosa. Guudea, es; de- efecto de grabar (.'(datura, scol/itura, ic, por donde cae el agua. Stilli-lectar, aris; gaiu/io cifiici; pera. Imprimir, señalar, cidii foramen. || El sitio y se-tietitiáperfrui; voluptctte grabar, ñal que deja el agua ejue cae mulceri; laetitiam capere, esculpir, cincelar. Cáelo, as; ¿e las canales. Decide o r / s haurire, percipere. Mil añasincida, imprima, inscribo, irequltie locos, veMigáem. || Late goces. Perpetuamtilácon- sculpo, is. — en el ánimo. Animo, in anima scribere, íncenefa ó caída que cuelga de jogií leetitietm opto, lángaro los doseles ó cielos de cama. beatamqoe vitam com conjo- seribere, iin/u-imere, consige exigen. gnare, alte defigere. — en el Pensiles laeeniu. |j La acción de estar cayendo un licor á gozne, m. Bisagra, instrumento corazón. 7c/. — en hueca ó en gotas. Stilláidium,ii. Es unade hierro sobre que se mue- fondo. Esculpir en un troquel gotera. Se aplica al que con- ven las cosas que se abren y unafigura,,de modo ejue imtinuamente pide. Importunus cierran, como puertas, venta- primiéndola en lacre ú otra est efil a gil ato r. La goteranas, etc. Vertebra, ce; verti-materia, quede.de media reliecava la piedra. Refrán que bulum, i; cardo, inis. — conve. Sigillo-, as; dcaglyphiee, enseña que la constancia ven- que se traban y doblan fas seulpere, ctelare.—en cera, ce las dificultades. Gotta ca- máquinas. Verticulce, arum. en oro ú atrai materia. In gozo, m. Alegría, placer, de- auro, etc., aliquid fingere, ven lapidem, non bis, sed scepe cadencio. Quien no adoba ó leite, complacencia, júbilo. effingere. — las leyes ea bronce. Leges in ees iaridere.— en quita gotera, hace casa ente- Lcetitia, ce; gaudium, ii; cleleetameotom, i; delectatio,monumentos públicos. In mora. Pdneipiis olisíce, sera mejuperscribere. — veráieina paratur, com mala ottis; voloptas, hilaritas, numenti» per langas invaluere moras. euadtias, atis. [[Aplícase á lasos en mármoles. Carmina in goterón, n>. Gota grande de leña menuda y á la llamarada marmoreccedere. Grabo., niño., agua llovediza- Inyens gaita. que levanta- cuando se quema. en tu corazón esta.s paJaibras. Gótico, ca, adj. Lo pertene- Axbuscuáe, arum, ramusculi, Aábibe puro pectore verba, ciente á Gocia y á los Godos. sarmeota, arum. || pl. Com- puer. posición métrica en loor de la grabazón, f. El sobrepuesto de Gothiems, a, um. Gotinos, m. pl. Pueblos de Virgen y santos-. Pii poematis obras gradeadas. C os lat o m , Germania, hoy Silesia. Gothi- geous. — excesivo. Profusa superpositum opus. lcetitia. N o puede contener su gracejar, n. Chancearse. Locani, orum. Gotinge-n, f. Ciudad de Sajo- gozo. Suum gnuciere gaudium rá. |j Decir gracejos- ó chistes. non potest; suam ipse IcetiFaeetiará rna. Gottinga, ee.. gracejo, f. Chiste, gracia., doGotland., f. Isla de Sueda. tiarn capere non potest¡ pros gandió vix se ipse capit. Casinaire en el haW-ac. Lepar, leGothlandia, ce. gotoso, sa, adj. El que pade- estaban fuera de sí con el pos, oris; áie.tionisfestivitets, gozo que tenían. Vix prce urlianitas, sapor; dicendi ce gota. Artbriticus, ctrterigaudio compotes erant. N o ca-sal. rieus, articularías, a, um.; ber de gozo. Imriotenti lcetitia gracia, f. Don de, Dios, ordechirrtgrá, podagra laboraos; ul artieutorurn dolores ha-efferri. Saltar de gozo. Gau- nado al logro de la bienavenel Dei gratia, divina et; qui podagn.e doloribus cteo exsttltare. El gozo en turanza. cordel, jj volat. Se aplica al pozo. Rapta anc/torá; spe áe-gratia-.jjDon natural que hace agradable 'á ejiuen le tiene. ave de rapiña torpe de pies eiái, áejeetus, depulsus sum. por enfermedad. Arthriticus.Cretensesacrurn. ¡ocurso ca-Grati*. ce ; venustas, atis. \\ Dan, beneficio., favor. Gratia; — de manos. Cluragricws: — dere. de pies. Pociagrá-us, a, um;gozosamente, odv. Can ale- beneficium, ii; faenr, om». || gría, con gozo. Ovanter, léete. Afabilidad, buen modo eu el podager, gra, grum. (Sotónos, m. pl. Pueblos de la gozoso, sa, adj. Contentísimo, trato. Humantías.,sumoitas, Sarmacia europea. Gothunni, alegre, regocijado-. Hilaris, e; affabáitas, atis. Ú Gallardía, leetus, a, um; gaudeng, tis, garbo, despejo en la ejecución Gothyni, orum. d« alguna cosa. Elegantia, Goura, f. Ciudad de Polonia. gaudio perfusris, cersultans. — ron el buen suceso. Succes- ce; venustas,, nt/v. Jj Benevo(¡airarais, ii. lencia, amistad. Ht-nceolentiu, GovaMar, f. Ciudad de Asia. su oraos. gozque-, m. Perro pequeño. amicitia, ce. || Chiste, donaiGobiüeorhem, ii. re, sal. Lepa», lepar, sapar, gozar, a. Tener, poseer, ser- Got/ticus canis. dueño de algo. Teneo, possi-Gozzo, f. Isla de Afriea. Gau- orí*. |.|. Belleza, hermosura, los ínsula. adorno, elegancia, de-, lascólas deo. es; p&tior, iris; J'ruor, grabado, da, p. p. G R A B A R , y corpóreas. Ltetu.i.a, a-: arnoeri».. — entera, completamente. Perfrmor, eris. — sólo deladj. Impreso. Fixus, a, um. meafum, i; tutor, dacar, aris; nombre o título. Titulo tenas || Esculpido, cincelado, ltici-venus-tas; venus, cris; sal, alis; uro. nt-um ; órnalas, os. J'nngi. —de'una opinión ade- susí, incusas t-adatas, a, J'act'tiic, lantada, de buena fama. Borne |j Adornado de figuras. Signi- El nomine dé cada uno. P -ofier,rigihlatus,a, um. prium cujiis!¡iie ñamen.— de famas preesssmptionss ¡¡cegrabado, m. La obra de gra- Dios. fam. Kl pan. Pañis. — fruí.— de lo uno desea, fructos mos gue paiz. Ojnctíis Gozar potiamur. el Visteamos yodio gozar, perpolín: mutullo. y que gorem.is Aunque hoi-au-inu odium 'apiris Venzano ¡ita degoJausuemI mi. grabar, ce; ceelamen, estampas. bar cualquiera scttlpturiv-ars; y eíCcdatura, arte El materia, inis. que que—se seiüptura, enseña ádulce hace distinrrelalum, en ó á dede data. cho Pueri decir. tia; i; niño. que nri,u,tite Don Dicendi lepnr, excede fam. ijuce-utede Kl venustas, sal. sudicho nriun. capacidad. —gratis toda¡ ó he— grala en el 52t"> GRA GRA GRA • ¿ N o ves cuando acontece facultad de naturalalcza para ve, lepide, venuste, facete,Turbarse el aire todo en el verano, utilidad del prójimo. Gratis belle. || Sin premio ni interés. Kl dí;t se enneíie Sonla el {¿allego insano data gratia. — original. La Gratis; gratiose. || AlegreY sube nasla e! cíelo el polvo vanof que infundió Dios á nuestros mente. Comire. |j Con gracia, Y entre Jas nubes mueve primeros padres en el estado con gentileza. Venuste. || Con Su carro Dios Jibero y reluciente, Y horrible son conmueve. de la inocencia. Originalis,is.risa. Rieticule. ¡ Qué graciosaT r e m e la tierra, humillase la nents: — natural, no afectada. Non mente, con qué, con cuánta LEÚ.N. adscitus lepos. — picante. Sa-gracia! Quam facete ! gradado, da, adj. y p. p. de lina, ce. — de un discurso. graciosidad, f. Hermosura, A G R A D A R . Lo que tiene gradas. Orationis conáimentum. Las perfección ele alguna cosa que Gradatus. gracias son la sal de las con- deleita. Lepor, oris; venustas, gradar, a. pr. Gal. Allanar la versaciones. Omnium ser- lepiáiáas, coneinnitas, atis.tierra con la grada para semmonum facetice. El que nogracioso, sa, m. f. El come- brarla. Occo, as. tiene gracia ni dulzura. Acha- diante que ejecuta papel chis- gradería, f. Conjunto de graris, ce. Confirmado en gracia.toso. Mimus, i. das. Gradalio, onis. Preservado de pecar. Gratia gracioso, sa, adj. Bello, lindo, gradilla, f. de G R A D A . || El confírmalos, áe edema feli- deleitable á la vista. Lepidus, marco para fabricar ladrillos. gratas, a, um. |j Agudo, chiscitóte securus. Gracias por el Lateribus fíngendis forma,. beneficio recibido. Grates. toso. Eacetus, festivas, salsus, tgpus. (sólo se usa en el nominativo lepidus, scitulus, ridiculus, gradíolo, f. V. GLADÍOLO. y acusativo de plural). D e a, um. || Oportuno. Scitulus. grado, m. Escalón, peldaño. Inclinado áhacer gracias. Grafracia. m. adv. Gratis. D e su Gradus, us. || Clase, estado, ella gracia, m. adv. Sponte tiosus, benéficos, a, um. || Lo puesto, graduación. Locus, i; sua, hbeníer. Sin gracia, m. que se da ele valde ó de gra- ordo, inis; gradus us. || En cia. Gratuitus, a, um. || Por adv. Sin chiste. Irridicule, 'enlos parentescos, el número de fócete, frigide. ||Desgraciada-antífrasis significa ridículo, ex- generaciones que hay hasta mente, lógrate. ||Sin cultura. travagante, fuera de propósito; cada uno de los parientes, conInvenuste. Con gracia, con como graciosa respuesta, cuan tando desde el abuelo común. do incluye un disparate. Insulchiste. Scitule, festive. Tiene Cogoatioois, consanguinitatis gracia en esto. Acl hoc natus, sus, injucundus, a, um. || En-gradus, ordo; consanguineeffidus á aaturá viáetur; iotretenido, divertido. Urbanus, orum mutua propinquilas. (j hoc ejus ingenium maxiroe lepidus, a, um. M u y gracioso. En las universidades, el título elucet. ¡Qué gracia! Dícese Perlepidus, perfacetus, per-y honor que se da al que se irónicamente para denotar al- urbaous,perveroustus,a, um. gradúa. Acaáemicus gradus. gún despropósito. Quam belle! Algo gracioso. Venustulus, a, ||fig.La medida de la calidad Caer de la gracia de alguno. um. M á s vale caer en gracia y estado de una cosa. AfenAlicujus fa vorem, gratiam que ser gracioso, ref. V. GRA- sura, ce; gradus. \jgram. Caamittere. Caer en gracia. CIA. lidad en la significación de Agradar, complacer. Alicujus Gracos, m. pl. Familia roma- las voces como positivo, comna célebre. Gracchi, orum. gratiam inire; alicui gratám, parativo, superlativo. Gradaamabilern esse. Dar gracias.grada, f. Escalón, peldaño. lio, onis; gradus; gradaría Gratias agere, grates habere.Gradus, us. || La reja y locu- progressio. |JE1 estado de una N o estar de gracia ó para gra- torio de monjas. Monialium causa. Status, gradus, us. \\ clathri; clathra, orum. || La cias. Atrá bilí corripi; fastimat. Cualquieradelastrescientarima con peldaños que se dio, tceclio ofifici. Decir dos tas v sesenta partes en que se gracias, decir algunas clarida- suele poner al pie de los alta- divide la circunferencia del des. Objorgare, verbis puo- res. Altaris suppedamentum, circulo. Graáus, us. || pl- Las gere. Ponerse en gracia. Pee- scabellum. || pr. Gal. Instru- órdenes menores que se dan cata expiare; in Dei gratiam mento con púas ó ramas para después de la tonsura. Minorediré. Dando gracias por allanar la tierra arada. Rares ordines. || De grado ó de agravios, negocian los hom- strum, i. || pl. La gradería quesu grado, m. adv. Libenter, bres sabios. Cede repugnanti, hay en los teatros debajo de sponte. Mal de su grado, m. los aposentos y los tendidos cedendo, vector abiois. Beneadv. Con repugnancia. Invitey ficiis inimicum vine-ere so-en la plaza de toros. In spe- coacte. D e grado en grado. pientis est. M á s vale caer enctacotis gradus. |[ El conjunto m. adv. Porpartes. Gradattm. de escalones de los edificios gracia que ser gracioso. MaEn grado superlativo, m. adv. gisfiortonaprodest, qoam grandes y majestuosos delan- fig. fam. En sumo grado, con gratia. Non tamfiaeetomio- te de su pórtico ó fachada. exceso. Nimis admodum. Deterest esse qoam gratiosum. Subáiales gradus.— superior grado ó por fuerza. Velint, A quien da tarde, ni dado ni del anfiteatro que le rodeaba. ooliot. Por grados, por susgracias. Gratia qoce tarda Balteum, i. Las catorce gra- pasos contado. Gradatim. Ni das destinadas en el teatro est, ingrata est. grado ni gracias. TVon esí Gracias, f. pl. Las diosas de la para el orden de caballeros. quod gratice aqantur. Más belleza. Gratice, arum; Cha- Equestria, ium. Hecho, dis- por fuerza que de grado. Aíetpuesto en forma de gradas. rifes, um. gis necessario, quam sponte. graciable, adj. Inclinado áha- Gradatus, a, um. graduación, f. El acto y efecto cer gracias, afable en el trato. gradación, f. mus. Período ar- de graduar. Graáuum áimenBenignos, a, oto; afijabais. e.l| mónico que sube de grado en sio. || División en grados. Fácil de concederse, Quod Ja- grado. Músicas graáatio. || ret. Graáuum divásio. || Dignidad, díe concedí poiest. Figura en que la oración as- calificación, condecoración de graciadei, f. Hierba m u y amar- ciende ó desciende por grados una persona. Dignitas, atis; ga. Ophioctonon, i. hasta llegar á lo sumo ó á lo conditio, onis. || mil. El grado Gracio, graciola, graciosamente, tittB, cia, Ofiicinalis con ii. m. chiste. f.Poeta Hierba gratiola. adv. Sctíule, latino. medicinal. Con graGrafesti-acis. ínfimo. HGraáatio,onis; gradación e :aquí un ejemplo climax, de graduado, que das;tiene empleo no dignitatis tiene que cada adj. en corresponde individuo. mil. propiedad ordo. El oficial Graal el GRA GRA GRA 527 grado que goza. Ad graclum vale comer g^rama y abrojo, tre, gran turco. Magous, prievectus; superioris gradus que traer capirote en el ojo. mus, a, um; princeps, cipis. honore firuens. ref. Mclior est buccela cüoi Gran copia de gente. Magna gradual, m. El verso que se gaudio, quam domus plena manos. Gran concurso de reza ó canta en la misa entre cum jurgiis. oyentes. Frequens senatus. la epístola y el evangelio. gramal, m. El terreno cubier- Gran parte de la noche. MalGradúale, grádale, is. — de to de grama. Gramiaosus, ta noete. Media gran diferenla misa del oficio ambrosiano. gramioeus, a, uro. |J Pertene- cia entre él y tú. Iníerjecíum Psaltnelí, orom. ciente á la grama. Id. est magoom intervallom ingradual, adj. Dividido en gra- gramalla, f. Talaris vestís aa-ter te atque iUutn. dos. 7ti grados divisos. \\ Puesíijuis osiíata. grana, f. El tiempo en que las to por grados ó que va de gra- gramallara, f. pr. Gal. V. LLA- plantas producen el grano. do en grado. Id. || Pertene- RES. Semeataadi íempus. || La seciente á grado. Gradarías , gramar, a. pr. Gal y Ast. Dar milla de las hierbas. Granum, a, um; gradalis, graáualis, e. segunda mano al pan después i. || Paño de color rojo. CocSalmos graduales. Graduales de amasado. Massam iterom cioetis pannus. || La excrepsalmi. subigere. cencia que forma cierto ingradualmente, adv. Por gra- gramática, f. El arte de ha- secto en la hoja del árbol cosdos. Gradatim. blar y escribir correctamente. coja, ejue exprimida produce graduando, m. El que ha de Grammatica literatora, ce; el color rojo. Arbusculce inrecibir algún grado. Gradu grammatice, es; litterarom cerentes granula || Cochinilla académico intíiandus, inau- scieotia, cogoitio. ||E1 estudio con que se tiñe de color de guranc/us. de la lengua latina. Latioa p ú r p u r a . Coccus, coecum, graduar, a. Dar á una cosa grammatica. — parda, fam. ostrum, i. || El color con que el grado y calidad que corres- La habilidad y destreza natu- se tiñe el paño llamado graponde. sEstirno pondero, as.ral de cada uno. Solertia, ce ;na. Coccíneos, coccinos, coc1| mil. Dar á uno el grado de rerum agendarum peritia. El ee color. || Semilla del romacapitán, coronel, etc. Ae7 gra- que sólo enseña los rudimentos rino. Cachrys, yos. || poét. El dúen elevare, promoveré, efide la gramática. Grammati- color detoslabios y mejillas. ferre; graclum eonferre. \\sies, ce; liíterator, oris; Coccínea prilabia. — del paraíEn las universidades, dar el moris grammatica; magister. so. V. C A R D A M O M O . — quergrado y título de doctor, ba- Hablar según las reglas de gra- mes. Agallitas medicinales chiller, etc. Us. como recípro- mática. Grammatice loqui. que cría la coscoja y sirven co. Doctoras, etc., gradum, gramatical, adj. Perteneciente para teñir de rojo." Grana titulum eonferre. || Señalará la gramática. Gramrnaíi- /termes. — de sangre de toro los grados en que una cosa cus, a, uro; grammaticalis, e. ó morada. Sobobscoros color, se divide. Gradus indicare; gramaticalmente, adv. Con- coccineus. Cosa de grana. Cocalicujus rei mensuram op- forme á las reglas de la gra- cinos, coccíneas, cocccus, tare. mática. Grammatice. ostrinus, a, urn. Ropa dé gráfila, f. La orlita del anversogramático, m. Maestro de gra- grana. Coccurn, i; coccioea, y reverso de las monedas. mática. Artigraphus, gram- ostr-ina,purpurea, cóaehifiiaMonetce limbos. maticus, i. ||*El que estudia yía vestís. El que trae vestido grafio, m. El instrumento con sabe ó ha estudiado la gra- de grana. Cocciualu-s, a, um. que se dibujan y hacen las la- mática ó escribe de ella. Gram- Dar en grana. Dicese de las bores en las pinturas estofa- maticce professor; grammati- plantas cuando crecen tanto v das ó esgrafiadas. Ccelum, i. cos, i. que solo sirven para semillas. grafioles, m. pl. Melindres en gramaticón, ta. aum. de GRA- Semina taoto.m prodocere. figura de SS de masa de biz- MÁTICO. El presumido de gra- Granada, f. Ciudad de Espacochos y manteca de vacas. mático, ó que seilo sabe gra- ña, capital del antiguo reino Cupeáice, arum; retorta belmática. Grammatista, ce. del mis m o nombre. Gránala, laria. gramatiqueria, f. fam. Cosa ce; Illiberi*, is. grafito, m. min. Lápiz plomo. que pertenece á la gramática. granada, f. El fruto del graGraphites, ce. Ad grammaticam pertinens. nado. Granatuin, i; ponieom, g r a f ó m e t r o , m. Instrumento gramatista, m. El mero gra- puniceum malum, pomurn. || materna tico. Dimetiendis an- mático. Grammatisla, ce. \\fig. Bola incendiaria de cargulis nmtlieiriaticum instroEl profesor ó maestro de las tón, bronce, vidrio, ó hierro. mentom. primeras letras. Grammati- Igniaria, ignífera, glans; graja, f. Ave. Moneáula, ce. sla, grammaíisíes, ce; primo-igaij'cr globus míssilis. — alNo entiendo de graja pelada. ris leíteraturce magister. bar. p. Mure. La que tiene fam. 7Vi7i¿/ mea referí; nihilgramilla, f. Instrumento de los granos casi blancos. Pumihi curce; dolum, firattclem madera que sirve para espa- nieuin malum cilbidum. — prceseotia. dar el lino. Ad linum deter- cajín. pr. Mure. La que los tiegrajea, f. Confites muy menu- genáum tabula. ne'ele color carmesí y un sados de varios colores. Sac- gramíneo, nea, adj. poét. Se bor agridulce. Punicum machari cooditi granula; sae- aplica á las cosas hechas de lum purpureum. — real. art. charo incrústala, minóla grama, como corona gramí- La (jue se dispara con morgrana. nea. Gramíneos, graminosus, tero. Ignifier globusglaoáior. g'rajero, ra, adj. Se aplica al a, om. La telilla'que sopara los gralugar donde se recogen y ani- gramoso, sa, adj. Pertene- nos do la granada. Ciecum, dan los grajos. Graculorum ciente á la grama, ó la tierra clissepimeotum, i. || f. pl. Frunálus. que la cría. Gromineos, gra- tas de granos ó pepitas tiernas. grajo, m. Ave. Gracus, gra- roioosos, a, om. Apyriaa, orum. grama, panieum Anthoxantunt grainen, ctelus, Unióla,f.daclylon. ce; i. inis; Hierba assefolium, odoralum.Más agrostis, medicinal. — de olor. ii; is; gran, Prcedarus, silaba tantivo, guna DE. || clase, Principal adj. áecomo antepuesto Grande. cerno a, ó gran uto. primero gran Pierde |empeño. |al maesV. enalsusGla R A Ngranadero, granadera, -granadas. los mayor servía granaderos antes talla Pera, fm. .que para LaElce. los llevaban bolsa arrojar soldado demás, engralas. que de y .128 RA GRA GRA grajrde. Crecer. Graadcsco. NEA-R is. y adj. Lo (jue está redunadas á maao al enemigo. i grano. Granatus, a, tan; Igniariaram glaralium vibra* Hacer á uno grande. Aliquem granatim digestus. \f¡ Lo qu lamí tribus ornare, auget e. del'cr, Itbrator, ¡aculular. granadilla, f. La Hor de la pa- corare, cumulare, ((molifica-está, salpicada de. pintas. Mnsionaria, ¡fias, (.11 ts re; inter magnates allegerc culosus,, a, um; maculis digranadino, m. Árbol. Indica conscribere. Varón grande stinetus. nt-box. por su ánimo y esfuerzo. Vir graneador, m. Instrumento de Granadino, na, adj. El natu- j'ortis et aarU antiu mayn.i- acero de ejue usan los grabadores. Scalprum cursum el ral de y lo perteneciente á que. Grandes escondrijos y Granada. Us. como s. Gr-aoee-rincones tiene el alma huma- ecltinatum quo ceslatores te.osis, e. na. 7n animis lioiniiiitm ma-utuntur. granear, a. Sembrar, esjiarcir granado, m.. El árbol que pro- gnas sunt latebras, magni r-educe las granadas. Púnica, eessus. Grande y mato. fr. la-, semillas. Semen spargere; ce; punáa, gránala malos. fam. Se, dice de las personas semino, ees. || Entre grabadoLa uoi: clud. granado. Cytious,en que ei ánimo no corres- res, llenar con el graneador aiupollagáem,, ii. ponde al tamaño del cuerpo. de puntos m u y esjiesos la plancha para grabar al humo. granado, da, adj. Lleno, abun- An itdiam germen. dante, cargado de grano. Gra- grandemente, adv. Mucho, m u y Curvo et echinata scalpro níj'er, granosos, granatus, bien. Magnopere, vehemeater, punctim acolare. granes g.ravidus, fetos.\\Prinmaximopere, valde, máxime, granel, (Ai. rn adv. Sin estar cipal, ilustre, escogido. Pri- imprimís, curo primis, appri- ensacado, sin orden. Acervatim. mas-, ctti$; electas, pr cedame, eximie, upprobe apprirus, a, uro; priestans, lis. ma. || Bellamente. Luculeote,granero, rn. Panera, cámara granalla, f. Granitos, limadu- luculenter. || Con grandeza. donde se recogen los granos. (rr-ntiariurn, farrarium, tí ras de plata ú. oro quetosen- Grcetic7¿íer. . ei; panasayadores ponen en el cimien- grandeza, f. El tamaño exce- Itorreum. to real para afinar más fácil- sivo de alguna cosa respecto ría cello.' > fig. El país muy mente. Aurí, argenti ramen- de otra, del mismo género. abundante de granos. Abundóos, frumento, frumeotiubertut. Mcegnituáo, inis; granditas, granar, n. Irse llenando el gra- atis. || Majestad, autoridad, B Orima, regio. — para guardar no en la espiga. Grana erces- der, excelencia. Pr (estantía, legumbres. Lacus, us. El que sescere; in grciaum emicare, excetientia, ee; magnitoáa, cuida de un granero. Harrearías, ii. M ccerere. ainplitudo, inis; dignitas, sugranévano, m. V. ALQUITIRA. granate, m. Piedra preciosa. blimabas, atis. || Elevación. gxanguardia, f. mil. La tropa Carc/iectonius, ii; granatus Granditas, atis. \\ La dignicarbuneulus; cepgrotos, apy- dad de grande ele España. de caballería apostada á mur-otus, i. Proceruru, incegoatoro, opti-cha distancia de un ejército. xcuiias granatín, m. Tejido antiguo. matum in Hispaniá dignitas. Ante exc Texti genus. || La junta ó concurrencia de ágeos turma. granazón, f. Madurez de las los grandes de España. Pro- Gránico, m. Río de la Troade Grana us, i. semillas. Granatus, os. cerum cejetus. — de cuerpo, de grande, adj. Lo (jue excede á estatura. Granditas, proceri-granula, f. d. d« GRAFA. || El granillo que deja el caño por lo común y regular. Ampíeos, ías, celsiías, excelsitas, atis. . mco/oos, vastus, irnmensus,— en extensión. Amplitudo, el revés. 7e.e-£i ictnei lanugo infinitos, a, uro; ingens, tis; magnitudo. inis. — de ánimo, ex adversa relicta. granáis, e. || Excelente, ilus-de ingenio. Superbia, ce; mce-granillero, ra, adj. pr. Maneh. tre, magnífico. Magnas, pne- gnctnimtías,atis; animi magni-Ajilícase á los cerdos. Porcia clnrus, summus, eximias, a, toáa, amputado. — excesiva, glctadibus, quce sponte exciuio;illustris, sublimis, e; exenorme. Maxirnitas, immani- áunt, ruitritos. granillo, m. d. de GRANO. Gruc-eüens, prcestaas, tis. \\ tas, M u -immenstías, vastitas. alis. miilus, granulum, i. || fte- La ch,o vehemente, Impensus, a, — proporcionada. Josía maum. \|jInmenso, extraordinario.gnitudo. — de una casa. Su utilidad y provecho de alguna Ingens. {[ Alto, crecido. Grao-magnificencia. Domus digni- cosa usada y frecuentada. Lucrum. emolumentum, ¿. j|Tudis.JlSuntuoso, magnífico. Dá tas. rnorcillo en la rabadilla de los patieus-, a, um; dt.palis, grandilocuencia, e. || f. Calidad Príncipe, principal. Summa- que constituye elevado y su- canarios 6 jilgueros. Pústula, ce.—de las uvas. Vinaceum, virius, iijsuttunus, primas, atis. blime estilo. Magniloguennaceus, ei: vi/iacea, ce. — de |.j Desmesurado, extraordina- tia, ce. riamente grande, ¡rnmensus, grandílocuo, cua, adj. El que los higos. Cenc/ircuniáes, am. vcestos, a, um; immunis, e. habla || en estilo sublime y ele- granilloso, sa,adj. Loque tiene Disforme. Vegranáis, e. — de vado. Grandiloquos, a, um. granillos. Granatus, a, um. España ó de otro reino. Los se- grandillón, na, adj. fam. aum.granito, m. d. de G R A M O . Grañores de primera nobleza.. Dy- de C H A N D E . Desproporcionado. nulum, granulas, i. ¡| Piedra berroqueña que forma como oastee, arum; magnates, pro- Justo grandior; enormiter éranos. Gránala petra. \\ pr. ceres, optimates, sommates, granáis. um. Alga grande. Grandieu- grandiosamente, adv. C o n Mure. El huevecito del gusano de seda. Bomhycis orum. — de lus, grandiusculus, a, um; grandiosidad. Prasdare, mauna granada. Punid mali e» subgrandis. e. M u y grande. gnifice,splemlide. Plurirnus, roaxirous, permagrandiosidad, f. Grandeza. pitutom. Echar un granito de sal. Añadir á lo que se dice •rimus, prcernaynusr a, um; Maqnificeutia, ee; splendor, algún chiste, jiara dar viveza oegrccrulist per granáis, e.oris. Tan grande como. Qneintiisgrandioso, sa, adj. Grande, y sazón. Sale,fiaeeiii»rem candiré. cutngue, tacumque, tumcuminatrnífico, suntuoso. MagniAdunde yor que. bet, ves, que. tumds. L turniibet: o más magnas. Quaníteslábet, Bastante grande, quantuscis, Hacerse lo grande. mataligrandor, graneado, ficas, inis, deza la(le granditas, splem/itlus. las m.da, cosas. El tamaño p. p. Magnitudo, atis. de a. y granGRAum. igranizada, granívoro, menta cae Qui de groáis una de granos f vez. ra, .a litar. Eladj. Grando, granizo ó Que semillas. se que inis; ali- GRA GRA GRA 529 •grandinis turbo. ||fig.La mulgranjero, ra, adj\ El. que se cie tiene ó forma granos. Gratitud de cosas que caen en ocupa en granjerias. Ús.como nosos, o, um. abundanciay con continuación. s. Mercator; negotiator, or-is. granuja, f. La uva desgranada. Ingens copia; confiuentia, ce; grano, ni. El fruto y semilla Separata, dispersa ovee graillovies, ei. de las mieses. Aeínos, gr-a- na. || El granillo ó semilla de granizar, impers. Arrojar las ourn, frumentum, aeinum, i. de la uva y otras frutas. Granubes granizo. Graadinat; j| Pepita de toda fruta de ra- num, i; semen, iois. avit, are, ||fig.Arrojar algo cimo. Aetna, ce; acinus, aei-granujado, da, adj. V. G R A con ímpetu y menudeando. num, 1.1| farm. El peso de un NOSO. Usase como sustantivo Crebro, violenter projicere. grano regular de cebada, vi- masculino. Graniza. Graiu/inat, de cedo gésimacuarta parte de un es- granujo, m. fam. Tumor que granclinat;gránelo caáit. Gracrúpulo. Granurn. \\ La por- sale en el cuerpo. Tumor, niza terriblemente. Degranái- ción ó parte menuda de cual- oris; vari, orom. nat. quiera cosa, como de arena, granujoso, sa, adj. V. G R A granizo, m. Lluvia congelada anís, etc. Mica, a>; granom,gra N O S O . en el aire, que se llama pie- nulurn, grumulus, grumus, i.granulación, f. quím. La acdra cuando es gorda. Gránelo, [| Cualquiera cosa pequeña y ción de reducirse á granos inis. ||fig.V. GRANIZADA. ||redonda cuando forma con cualquiera masa. In grana Nube de materia gruesa que otras un agregado. Granum. fiormatio. se forma en los ojos entre las || Arena gruesa que se halla granuloso, sa, adj. V. G R A túnicas úvea y córnea. 7n ocolo en las piedras. Arenco mica, NILLOSO. nubis instar macula. Saltar particola, granum. || Tumorgranza, f. V. RUBIA. || pl. Los como granizo en albarda. fam. cilio que nace en algunas par- residuos y desechos de las seSentirse con facilidad y necia- tes del cuerpo. Vari, orum; millas eri badas. locero iculu ro, mente de lo que otro dice. 7ra- tumor, oris. jj En las armas dei; acus, eris; excreta, orum. -cuode, violenter aliqoid ferfuego, la pieza que se pone en || Los desechos del yeso cerré; stomcichari. Que abunda el fogón cuando se ha agranda- nido y las superfluidades de de granizo. Granáinosus, a, do y se vuelve á abrir. Tormea- cualquier metal. Residuum , um. Semejante al granizo en la ti bellici j'oramioi aptatus purgamentum, i; quisquilice, eufigura y brillantez. Chalarius, neus. || Peso perteneciente al arum. Mientras descansas maa, um. oro y plata. Aurí, argenti chaca esas granzas. Pro otio granja, f. Casa, hacienda de ponderis mínima pars. j| La et quiete molarn me versare campo. Villa, villula, ce; sucuarta parte de un quilate en jubes; grave mihi ouus impoburbanum, arcanum, vicus, i;las piedras preciosas. Mínima ois. Modo oo cesses laborare, horti, orum; ager, eris. — lapidum poaáeris pars. jj En quiesce. amena. Arncenum rus. las pieles adobadas, la flor. Granzebain, m. Monte de Esgranjear, a. Aumentar el cau- Coriiflos.|| Entre zapateros, cocia. Grampius rnons. dal. Paro, comparo, as; ac- la división, arruga ó ampolla granzones, m. pl. Los nudos quira, is. — el afecto, la voque hace el cordobán ó ba- duros de la paja. Palearum luntad con halagos, con obse- queta. Pellis ampulla, ruga. áurior pars; excreta, orum, quios. Conciíio, capto, alleclo, granzoso, sa, adj. Lo que tie— de escarlata. Scolecion, ii. invito, prolecto, as; colligo, — que se ha limpiado cri- ne muchas granzas. Acerosus, contraho, allieio, trabo, ático, bando. Excretnentum, i. — de a, um. attraho, ¿s; venor, aucupor,racimo, Uvce aeinum, acinus;grañón, m. Especie de sémola velificor, conceptor, aris.vinacece, — hecha de trigo cocido engrano, ce; vinetceus, vinaun enemigo por prestar su di- ceum, ei; vinaecus acinus. —ó el mismo grano cocido. Sinero. Argento inimicum eme- de anís, de mostaza y otras milce genus. re. — la voluntad de los su- semillas menudas. Granum, i; grao, m. Voz lemosina. Signiperiores. Viam muñiré. — la semen, inis. Grano á grano. fica la playa que sirve de des•opinión ele los hombres. Ho- ni. adv. Granatim. Grano á embarcadero. Littus aecessu minum rumusculos aucupari. grano hincha la gallina el pa- Jodie. La virtud se granjea la amis- po. Elumina collectis multigrapa, f. Instrumento de hierro tad. Virios contrahit arnicique sirve para unir y aseguplicantur aquis. Contralle de íiam. Si de este negocio hu- raultis, granáis acervus erit. rar dos cosas. Nexos, us; férbiera granjeado algo para su Racimo lleno de granos. Aci- rea cotnpages. || veter. Llaga, hacienda. Si ex eo negotio ían-oosa, acinus eooj'erta uva.úlcera en la articulación de tulum in rem suarn conver- Peso de dos granos, la sexta las corvas de las caballerías ílsset. Alejandro se granjeabaparte de un óbolo. JEreolum, i.que les impide el movimiento. con dones la benevolencia de Ahí es un grano de anís. irón. Urcus articulare in bestiis. los macedonios. Alexanáer fam. Expresión de que se usa grasa, f. Manteca, unto, sebo. benevolentiam Maceclonum para denotar la gravedad é Aáeps, ipis; pinguedo, inis; largitione consectabaíor. importancia de alguna cosa. pingue, is. || Gordura, sustan. granjeo, m. El acto y efecto Gravis non clespicienda rescia oleosa de los animales, '¿irde granjear. Acquisit'io, com-est. Con su grano ó su gra- bus, i; pinguedo, iois; aáeps, | paratio, onU; queestus, us, nito lu- de sal. Con prudencia, ipis. V. G O R D O . || m. La goma crum, i. con madurez v reflexión. Cum del enebro, que en las boticas granjeria, f. El beneficio de las satis mica. Ahogarse el grano. se llama vernix. Juaipcrigum| haciendas del campo y venta N o prevalecer por las hierbas mi. || La porquería que queda ' de sus frutos, ó la cria de ga- que nacen junto á él. Semina pegada á la ropa del continuanados y trato en ellos. 7üe¿ perire, suffocari. Apartar eldo ludir de le carne. Soreles, familiaris cum queesto ad- grano de la paja.fig.Vera a ium. || Cierta masilla M que se ministratio. || La ganancia y hace para escribir. Scriptofialsis discernere. Ir al grano. •.firucíus, da emolumenlum, utilidad cosa. granjero, de una Lucrum, que granja. us. ra, se saca m. compendium, i;Villicus, f.de qucesíus Elalguna que cuii. ,rranoso, ta, proáesse. fam. attingere. cosa. adj. Ad Sacar Lo sa, rem que Sacar yprovecho. venire, en granugiento, su grano superfiscopum de Remunaderrite varse. riurn la V. lana GRASILLA. atrameutum. GEsypum, al ovejuna fuego. || Porquería antes i. Liquamea, \\ — de Resma. quelade se 530 GRA GRA ORE maturitas. — mezclada a inis. VA que vende grasa ó se- reconücinsiento. Grate, gi-m,,. afabilidad. Comitate eanak grato, ta, adj. Gustoso, agrabo. Pinguariu , ii gravitas. — majestuosa. Magrasera, f. Vasija donde se dable, que da gusto. Gratas, jestnti juncta cum (//grátat a, am. | | Acepto', bien recíbelo. echa la gra»a.. Vas ungüentoLeetas, a, um.\¡ Amado, favo- gravitas. num. || Utensilio de cocina recido, (jiutiosat. || Agradegravedoso, sa, adj. ant. Cirjiara recibir la grasa. Coquicido al beneficio. Gratus, be- cunspecto, serio. Cireomspenaria lana; ca/ipi assarum reneficio rom memor; erga be- t-tus, a, um; prudens, lis. eipiendo. néficos gratus. M u y grato. ant. Altivo, vano. Superbus, graseza, f. Calidad de 1o graPergrat'us, a, um. Para te- n, am. so, tu-assilas, atis. nerle grato. Ut i/rntiitm I-JUS Gravelina, f. Ciudad de Flangrasicnto, ta, adj. Untado, lleretíneos-, ut cum gratum erga des. Graveara, ee. no de grasa. Incrassatus, a, te lia heos. gravemente, adv. Con pe um; pingáis, e; pinguedine gratuitamente, adv. D e valde, gravedad. Graviter. \ Can ausorditlus. de gracia, sin interés. Gratis, toridad. Grari cum dignitute. grasilla, f. G o m a con que se gratas, grati ase, gratuita; | fig. Con enormidad. Énormi estrega el papel para que no 'sine mereede; nulla pretio. ter, graviter. se cale al escribir. Vernix, gratuito, ta, adj. Dado de val- Gravisca ó Graviscas, í. • icis.\\ Resina olorosa del enede , de gracia, sin interés. nia romana de la Etruria. ( bro para barnices, etc. JuniCratuitus, gratis cancessus;trisare, arum. El natural de peri resina. gratuita, ultra trihutus. ella y lo que la pertenece. graso, sa, adj. Mantecoso, que gratular, n. Dar el parabién á Grovisco.nus, a, om. tiene mucha grasa ó gordura. uno. Gratular, aris. i! r. Gragravitación, f. La acción y efecAdipaíus, crassus, a, om; pintularse, alegrarse. Sibi grato de gravitar, impendens gragáis, e. tóla ri. vitas. graso, m. V. GRASEZA Ó GOR- gratulatorio, ria, adj. Se ajiligravitar, n. Hacer peso un DURA. ca al discurso ó carta en que cuerpo, cargar- sobre otro su grasones, m. pl. V. GUISADO. se da el jiarabién. Gratolato- gravedad, ¡mpcmleo, es. Condirnenti genus. rius, a, um. gravoso, sa, adj. Molesto, pegrasura, f. V. G R O S U R A . Gratz, f. Ciudad de Alemania. sado, intolerable. Laboriosas, grata, f. Instrumento de plate- Grecia, ce; Grecium, ii; Gra-operosas, molestus, arduas, ros para bruñir las piezas so- tacitirt, i. a, um; dijficilut,e.htv gravobredoradas, lustro rn cotom gravamen, m. Obligación de so á uno. Mol estum * pagar algo. Onus, cris; ablíioauratis vasis perpolieodis. esse: aliquem vexare. gratamente, adv. Con agrado. gatia, onis. ¡| Molestia. GrccGray, f. Ciudad del Franco vameri, inis. Grate. Condado. Graiom, ii. gratar, a. plat. Lustrar las pie- gravar, a. Cargar, molestar. graznador, ra, m. f. El que Onero, gravo, as; tcedío, mo- grazna. Crocitares, croeieiis zas doradas, darlar color alemanisco, bruñéndolas con las lestia afficere. dan gens, tis. gravativo, va, adj. V. G R A - graznar, n. Dar graznidos. gratas. Peniolio, is.\\Limpiar las piezas cíe jilata ú oro con V O S O . Clango, is. — el cuervo. Cngrave, adj. Pesado. Gravis, e, cito, as; eroeio, is. — el ganla grata. 7c/. Grati, ni. Kío de Calabria. Cra- is. |¡ Grande, de mucha enti- so ó la grulla. Gíocito. as; dad. Dícese de las cosas no this, is, idis. gdngrio, is. — el buho ó la legratificación, f. Recompensa, materiales, como negocio, en- chuza. Cucubo, as. — la beneficio. Priemium, ii; grati- fermedad, tirai-is, ooo levas, neja. Cornicor, aris. Grazna magni piini I eris et mornenti la corneja. Canil corm-r. jícatia, retl-ihutía, onis; gratice eollolio. || Sobresueldo.res. ||fig.Severo, serio, cir-graznido, m. El grito ó chilliUltra pactara niereedem do- cunspecto. Censorios, circum- do de las aves. Clangor. specíus, pontlerosos, serios norn. ||,fig. Canto desigual, desagraa, um; gravis; prudens. || Se dable al oído. Inconcinas cangratificador, ra, m. f. El que gratifica. Reinunerans, retri- aplica ni discurso ó estilo m a - tus. — del cuervo. Crocitatw, jestuoso. Gravis. || Enfadoso, onis; croeitus, us. buens, compensaos, tis. gratificar, a. Recompensar, re- molesto. Molestus, a, um; c/if greal, m. ant. V. GRIAL. munerar, galardonar. Compen- fidlis, gravis. || Arduo, difícil. greba, f. Pieza de la armadura \\ so, remunero, as; r-etrihuo,Aiduus, a, um; difiieilis. antia-ua desde la rodilla hasta mus. El sonido bajo'y hueco. la earganta del pie. Ocrea, x. is ; gratificar, aris; gratiam eonferre, impertir-i; gratiaGncvifi tanu-s. Algo grave.greca, f. Adorno de listas paSubgravis,e. M u y grave, m u y ralelas. Quadratus et inter se proseqoi, obstringere, afficere. || Complacer, dar gusto. serio. Pergravis. Hacer del cequaliter distantibas ln>ea Placeo, es; obseqaor; eris; grave. Gravitatem affedare. facía, tecnia. gravear, a. V. G R A V I T A R gratifi'cor, aris. Grecia, f. Región de la Eurogratil, m. Mar. Orilla de la gravedad, f. Pesadez de los pa. Grceria, Achaia, ce; Helcuerpos. Gravitas, aíis.JI Mo- ias, aclis, arlos. vela. Veli ora, limbos. gratis, adv. m. Latino. V. GRA- destia, compostura , circuns- Greciano, na, adj. Propio de, ])eeeión. Modestia, ce; gravi- ó lo perteneciente á, Grecia. TUITAMENTE. gratisdato, t-a, adj. Dado de tas, ciuctaritas, atis. || ConsGramos, Grcecanieus, a. gracia, sin mérito.'Gratis ela- tancia, firmeza de ánimo. grecisco, adj. V. GRECIANO, NA Cansta.ntia, u-, || Severidad, tus. || Se-aplica especialmente al gratitud, f. Agradecimiento. austeridad. Tristitia, re; trifuego inventado por los Griestituda, inis; tristities, ei.\\ Gratitiu/a, inis; gratus anigos para quemar naves y que mus; grata mens; grata he- lig. Enormidad, exceso. Enar- arde en el agua. Grceeue. ntis. 11una fig. Importancia, oeficti memoria; aeeejitae caeiieus. o,Modo un). fica gratia' mos. cimiento. ni. niuni. adv. tío, JJ Testimonio iiidici'um. memor; Con testificatio, Grati agradecimiento animi gratus de Con reconosigniánigratitud. testimay mítas, dad, do, discurso. les :itn'.s; de como unde O-ationis negocio. de cosas t/i-avitos. noMagnituenfermemateriamajestas, - dgrecizante, grecismo, Grceea semejante Grceee e un seiens. locutio. m. al p. a. de de los de QRECIZA*. griegoshablar. GRE GRI GR1 531 grecizar, n. Afectar el hablar — de artesanos. Universitas,Grecia llamada Ausonia. Auel griego, usar de voces de atis. — de asentistas y arren- sones, om. Mujer griega ó de dadores de reutas. Publica - Acaya. Aehaios, adis. Pertenorom ordo. Los que son de neciente á los Griegos ó hecho grecolatino, na, adj. Escrito un gremio. Collegee, arom; á su modo. Gra;canicies, Achí-. sociales, tributes, contubernavos, o, om. en griego y latín. Grcecotiitiles, ium. grieta, f. Abertura larga j annus, a, um. greda, f. Tierra blanca y pega- Grenoble, f. Ciudad del Deto- gosta. Scissara.ce: ¡datos-, as. josa. Creta, ce. Perteneciente nado. Grcenopolis, Gratín no-11 La hendedura ó abertura del cutis. Fissora, rima, ce; r/iaá la greda. Cretarius, a, um. polis, is; Acusium, ii. Dado con greda. Cretatus, a,greña, f. La cabellera descom- gadia, orum. puesta. Soluta coma; in.com- grietado, da, adj. Blas. Lo que um. tiene grietas. ítimosus, a, um. gredal, m. Terreno gredoso de positi capilli. || Lo que está donde se saca la greda. Cre- enredado y enlazado con otras grietoso, sa, adj. Lleno de cosas. Iavolutissima et nimis grietas. Rimosus, á, une. tifadina, ce; cretáceos locus. implexa res. ¡(pr. And. La por-grifado, da, adj. Se aplica á 11adj. Se aplica al terreno que ción de mies que forma la cierto género de letra. Littcparticipa ele las calidades de parva. 7n área messis. |[ pr. rará characteris genus. la greda. Cretáceas, creteus, And. El primer follaje del sar- grifalto, m. Culebrina de pea, um. miento, y el plantío de viñas queño calibre. Bellii i tormeati gredoso, sa, adj. Abundante de eu el segundo año. Prima vi- geous. greda. Cretosus, vel creta-tis folia. — del león. Juba, ce. g'rifo, m. Animal fabuloso. vetes, a, um. León con greña. Juhatus leo. Grypltus, i; gryphis, is. || Ave. grefier, ni. Oficio honorífico Andar á la greña, fam. Reñir Picus, i. en la casa real de Borgoña. tirándose los cabellos. In ca- grifo, fa, adj. Se aplica al caReglen clomus tabularius. pillum. involare. rácter de letra que inventó Algregal, m. El viento entre Le- greñudo, da, adj. Descompues- bo Pío Manucio, desterrando vante y Tramontana, según la to, con greñas. locotaptus, la a,forma gótica. Üs. como s. rosa náutica usada en el Mem. Litterarius ab Albo Pió om. diterráneo. || adj. Lo que anda Maniuio invealus cluirctcter. junto con otros de su especie. greñuela, f. pr. And. Los sar- || Se dice también do tos camientos ( j u e forman viña al Dícese de los ganados. Gregabellos enmarañados ó enredarias, a, urn; gr-egalis, e. año de plantados. Nova sar- dos. Contorti, implexi crines. gregalizar, a. Declinar hacia mentó. , grifón, rn. Cañón con llave aguLevante la aguja de marear. 7n gresca, f. Alboroto, zambra, jereada para que dé el agua gi-cecum verbi. bulla. Rixa, ce; jurgium, ii; c u a n d o se quiere. Fontis gregario, ria, adj. Se aplica clamor, oris; strepitus, us.fístula. al que está en compañía de greuje, m. Queja del agravio grigallo, m. Ave. Tetrix teotros sin distinción, como el á las leyes ó fueros que se da- trao. soldado roso. Gregarius, a, ban en las cortes de Aragón. grilla, f. La hembra del grillo. um; gregalis, e. Violati juris reclamatio, acGr-yllifierrana. Esa es grilla. Gregoriano, na, adj. Pertene- tio in legum Ar agonice infrafam. Cuando no se cree lo que ciente á Gregorio : se usa ha- ctores. se oye. Nugas agís. blando de los Papas de este grey, f. El rebaño de ganado grillarse, r. Entallecer el trinombre. Gregorianus, ct, um.menor y mayor de las aves, go, las cebollas, etc. Ca ulero gregorillo, ni. Lienzo con que de los hombres, detosfarsan- emittere. las mujeres se cubrían el cue- tes. Grex, gis. \\fig.La congrillera, f. El agujero donde llo, pechos y espaldas. Hume- gregación de losfielesbajo sus se recoge el grillo en el camrale linteum; muliebre lintel legítimos pastores. Eccleiia. ce; po, y la jaula en que se engeous. fiáelium grex. || Clase, condi-cierra. Grylli cavea. Gregorio, m. n. pr. Grego- ción, naturaleza. Conáitio,grillero, m. El (jue echa y quita rios, ii. onis. N o es de nuestra grey. los grillos á tos presos. ('unígreguería, f. Confusión de vo- Nostrce fascice non est. Hapedes eonstringens, soléeos.. ces. Indiscreta;, iniermissee biendo sido de nuestra grey, grillete, m. Arco de hierro con voces. de nuestra naturaleza y cos- un pasador que se pone en la gregüescos, m. pl. Especie de tumbres. Cum nostrce farince garganta del pie á los |iresicalzones. Femoraláx, ium. Jiieris. diarios. Ferreus cotnpee. greguizar, n. Imitar el dialectogriego, m. El idioma griego. grillo, m. Insecto, (iryllug, i. |:| griego. Grcecisso, as. Grcecum idioma. En griego, I1 El tallo que arrojan Las segremial, m. Paño cuadrado en lengua griega, m. adv. millas. Caulis, is. Andar á con una cruz en medio, que se Grcece, groecaoiee. Hablar engrillos ó á caza de grillos fam. ponen los obispos sobre las griego, hablar de materia su- Ocuparse en cosas unibles. //; rodillas para algunas ceremo- perior á la inteligencia del que aere piscar-i; f uti lia agere. nias cuando celebran de pon- oye. Ea laque qiue audientis grillos, m. pl. Prisión con jue tifical, ¡nfulo, ce; episcopomentís et rationem exceclunt.se aseguran los reos, i-'ereei r.im .supparum. j| adj. Perte- Si se derivan del griego (las com pea es; ferrum, i. ¡| fig. neciente al cuerpo de persones voces ó palabras; hay que mo- Todo lo que embaraza el mode un mismo ejercicio. Us. dificar algo su desinencia. St vimiento. ¡mpedimetUu.tn, ,obcomo s. por caeía individuo. grceco Jante cadant parce de-síaculum, i. Echar á uno los Collegiarius, collegiatus, torta. a, ' grillos. Aliquem compeclibus Griego, ga, adj. Perteneciente viocire, eanstringere. um. áy natural de Grecia. Grtecus,grillónos, m. pl. aum. de.GRUgremio, m. Regazo, seno donde grex, m Collegium, Gremium, xos, de las o personas madres ejercicio us. e-gis; |¡ acogenii; La que ii; y tribus, reunión sinus, tienen sodalitas, ordenanzas. á sus un ócextus, complecuerpo hijos. misatis; Griegos, jos, | Aduri, um. Grecia Grcecanicus, |us, LosI Pelasgus, yPelasgi, naturales sus m. pl. naturales. Los JEllaclius, Pelasgius, de Achivi, jiueblos la Grceci, Magna orum. deGraa, grillotalpa, grima., por, grgllataipa. miento, LLOS. tremor, Y fdesazón. .GRILLOS. Horror, ni.oris. Insecto. Horror, estremeciDar, Grillos meter, stuesté idioma. Grcecisso, as. greco, ca, V. GRIEGO, GA. 532 GR1 GRO OKU poner grima. Causar miedo ó voceador. Clamaíor, obturter; pingui Minerva, ¡j Bárbaespanto. Terrere; horrorem, bator, vocifierator, oris. ramente. Ojnce. || De un modo gritar, n. Vocear. Persono, despreciable. Mócale. Grosemeturn incuteré; horrore, afi elatro, quirito, as; vociferor, fiíci; horrificare. ramente concluyó su negocio. Grimoud, f. Ciudad de la Pro- ar¿s.|| Implorar favor ó ayuda. Crassofiloperoravit. venza. Sombrada, ce. || Golfo Jubilo, as. ¡| Llamar á vocesgrosería, f. Descortesía. Imá las armas. Ad arma con- polilia, ce; stupiditas, íaráide Grimaud. Sinos Sambraclamare. — amenazando. Aí¿- tas, inurbanitus, rosticitas, cileeaus, grímpola, f. Insignia militar nas jactare, intonare. — á atis. antigua. Vexillum, i. || náut.uno al oído. Aurem alicoi grosero, ra, adj. Tosco, basto, La bandera larga y angosta personare. — frecuentemente. bárbaro. Obíusus, barc/us, que hace punta, y se pone en Redamito, as. — juntamente. slupiáus, verrucosus, insrius, los topes de los navios. Navale Conclamo, as. — contradicien- opicus , imperitus , tañáis , do, ojxmiéndose. Redamo, as. ferus, plumbeus, ce, um.\\Imvexillum. grinalde, f. Máquina antigua — como los niños en la cuna, político, inculto, descortés, etc. de fuego artificial al modo de ó como los gatos cuando riñen. loscitus, injácetus. rusticus, las granadas, incendiaria ma- Obcagio, is. — con toda la inurbaous, iucultus, a, uro; fuerza. Tolo pecíore excla- agrestis, rudis, inrivilis, e. china. Grinio, m. Castillo del Asia. mare. El que grita. Clama- Algo grosero. Subrustious, a, torios, a, um. Grynium, ii. um; subagrestis, c. Grosero griñón, m. Toca de las beatas gritería, f. Confusión de voces sois en porfiar. Rusíice sane y monjas. Rica, ricula, ce; desentonadas. Multorum vo- instar. iacoaditce voces. || adj. m. Se aplica al tat^'lctmeo, inis. || Ingerto de eij'eratio; algroso, baricoque y melocotón. Arme- Aclamación de los vencedores. baco no m u y molido. Crassus, i; rudis, e. nicum pérsico iasertum ma-Ovatos, us. grito, m. La voz sumamente es- grosor, ni. El grueso ó densilum. gris, adj. Se aplica al color forzada . logeos, validus cla- dad de algún cuerpo. Crassitas, densitas, atis. mezclado de blanco negro y mor; vociferatio, oois; quiriíceazul. Leucophceus color. || Se lus, us. — de la voz del hom-grosura, f. Sustancia manteaplica á los halcones de color bre. Voc¿« ioteotio. — de ma- cosa. Spatium, ii; pinguedo, rineros ó remeros para ani- crassitudo, inis; pingue, is; gris. Leucophceatus falco. gris, m. Animal cuadrúpedo. marse á la maniobra. Ce- aáeps, ipis. j| V. G R A S A . || Las extremidades é intestinos de V . CHINCHILLA. || Ardilla, co- leusrna, atis. Lleno de gritos madreja ó marta parda. Sciu- y clamores por todas partes. los animales. Extrema anirus, i. || fam. El tiempo frío; Circurnclamatus, a, um. Al- malium mernbra; intestina, y así se dice : hace gris, para zar, levantar el grito, fam. orum. — del vientre. Abdoponderar el frío que hace. Levantar la voz con descom- men, inis. postura y orgullo. Vociferare,grotesco, m. V. G R U T E S C O . Frigus, frigiáus aer. griseta, f. Género de tela de inordinate clamare. Poner el grúa, f. Máquina para elevar seda con dibujo de labor m e - grito en el cielo, fam. Clamar cosas de mucho peso. Tronuda. Floribus iotesta tela quejándose. Validássime qui- chlea, ee; tractoria machina, ritare, conclamare, conqueri.architectoniea grus. || Máquisérica. grisgris, m. Especie de nómina A gritos, m. adv. Voceando. na militar antigua para el atasujiersticiosa de moriscos. Clamore. Asparse á gritos. que de las plazas. Bellico fam. Llorar á gritos. Ejulari; oppugnandis orbibus machiMaurorum bulla. na. || Cigüeña para sacar agua Grisón, na, adj. El natural y vehementi vocifierctiione inlo perteneciente á Recia, país lerpellare. A grito herido, m. de un pozo. Tolleno, oois. La de los Alpes. Acl Rhcetiam adv. A grandes voces. Vali- maroma de la grúa. Ductarius áissimo clamore. Estar en un fuois. San Isidoro cu sus pertioeos. Grisones, m. pl. Pueblos de la grito, fr. fam. Quejarse sin Etimologías habla, como de Suiza. Grisones, um. || Los cesar, sentir dolores agudos y cosa m u y corriente en su tiempueblos de Recia. Rhceti, continuos. Incessanter con- po, del artefacto llamado enclamare, congoeri. tonces ciconia, de donde se orum. gritón, na, adj. El que grita formó el nombre español cigrita, f. Clamor repetido, conmucho. Ciárnosos, a, um. güeña, que por cierto no figufusión de voces desentonadas, Grodno, f. Ciudad de Lituania. ra con esta acepción en la vocería. Convirium, ii; clamiGroána, ce. xu edición del Diccionario de tatio, vociferatio, oois; iocooGroelandia ó Groenland, f. la Academia Española. diteevoces. I|cetr. Lavozqueel País cerca del polo ártico. Grudios, m. pl. Pueblos de cazador da al azor cuando sale Groelandia, ce. Brabante donde hoy está Brula perdiz. Aucupii aá accipigromo, m. Y e m a de los árbo- jas ó Lovaina. Gructi, orom. trem clamor. || La algazara ó les. Gemma, ce. gruero, ra, adj. Se aplica al vocería con que se alaba ó viGroninga, f. Ciudad de Frisia. ave de rapiña inclinada á las tupera. Conclamatio, onis; Gronioga, ce. grullas. Gruibus infensus acplausus, us..—toral.El llagropos, m. pl. Cendales, algo- cipiter. mamiento que se hacía en Aradones del tintero. Atramen- gruesa, f. El número de doce gón á las personas que tuvieíaria lómenla. docenas de cosas menudas, sen que alegar en pro ó en congrosca, f. Serpiente venenosa. como botones, etc. Duodenatra en un proceso. Juáicialis Venéfica serpeas. rius in se ductus nurnerus. || cocatio. Dar grita. Burlarse grosella, f. El fruto del gro- La renta principal de cada de uno, insultarle con oprosellero; su jugo es medicinal. prebenda sin inclusión de las bios. Sibiles, contumelias aliGrossularux, ce; ribes, ium.distribuciones. Prcecipuus quem vexare, exagitare, abifriíador, gere; voces alboroto, moribus aliquem edere. ra, exploáere. vocería. m.exsibilare, f. Vocinglero, Inconáitas || Causar clagroseramente, grosellero, sería, ter, impolite, rubrum, mestice, sini. urbanidad. m. imperiíe, Arbusto. adv. inurbane, Con PioguiRibes; inciviligroobtuse, grueso, proventus, spatiosus, abultado, reááitus tus,a,um. sa, portio. |gordo. ;corpulentus, máximo adj. Espeso. Corpulento, Crassus, Grossus, annui vege- GRU GUA GUA 533 grupa, f. Las ancas del caba- Guadalquivir, m. Río de A n crassus, concretus, opimus, a, um. || Basto, ordinario. V. llo. Equi coxa, clones. Volver dalucía. Bcelis, ts. GROSERO. || V. GRANDE. || fig. la grujía ó do grupa. Tergo Guadalquivirejo, m. Río de España. Salduba, ce. Oscuro, confuso, poco agudo. dar-e. Dícese del entendimiento tar- grupada, f. Golpe impetuoso Guadalupe, f. Una de las islas do. Hebes, etis; rngenio tar- de aire y agua. Procella, ce; de las Antillas en América. Guadalopa, ce. || Villa de exdas. — como el puño. Pugil- tempestas, ata:. grupera, f. L a correa que sale tremadura. Aqoce Luppite. laris, e. El ejue se ha jiuesto m u y grueso. Obcsatus.a, um. de la parte posterior de la guadamacil, m. Cabretilla con El ejue tiene los pies gruesos. silla, y se afianza en la cola figuras y labores estampadas de la caballería. Postileoa, con prensa. Pictoratos, inauCrassipes, eclis. grueso, m. Corpulencia, cuerpo a;; ephippii postica mora; ratus, pelliceees tapes; peda de alguna cosa. Crassamen- posticom retinaculum. Ir á la elahorata alota. guadamacilería, ni. El oficio 7/i pastilená seclére, tum, i; crassitudo, iois. [| grupera. La de fabricar guadamaeiles. Elaparte principal y más fuerte ce/n. de un todo como de un ejér- grupo, ni. El conjunto de cuer- borataram alutarum opificium. pos unidos. Cumulus; coacito. Preecipua, validior pars. m. El que faEl ¡| El espesor de alguna cosa. cretio, onis. || pint. y esc. guadamacilero, Crassitodo, pinguedo, inis. conjunto y agregación de figu- brica guadamaeiles. Elaborain pictura tarum alutarum opifiex. El grueso de un dedo. Trans- ras. Irnagiaum guadaña, f. Cuchilla corva que versos digitus. El grueso ele compositio. tres dedos. Tres digitos eras-gruta, f. Caverna, cueva entre sirve para segar hierba. Messos. En grueso, m. adv. Por peñascos y riscos. Crgpta, soria, J'enaria fialx. junto, por mayor. Acervatim. spelunca,ce; spelceum, i. guadañero y gruir, n. Gritar las grullas. grutesco, m. arq. y pint. Ador- guadañil, m. El que siega con no caprichoso de bichos, qui- guadaña. Feniseea, ce; fieoiGrúa, is. grujidor, m. Barreta de hierro meras y follajes. Frondium, sex, eris; falcarius raessor. guadapero, m. El peral silvesmonstrosarum de que usan tos vidrieros. iasector-uru, Vitris perpoliendái ferrum.figurarurn implexu pida, in- tre. Silvester pirus. || El mozo grulla, f. Ave. Grus, uis; sculpta encarpa. Obradegru- que lleva la comida á los segruís, is; árdea gris. El pollotescu. Musceurn, museum, i. gadores. Messorum adminide la grulla. Vipio , oois;guacamayo, m. Ave. Psiíiacus ster. guadarnés, m. El sitio donde gruinus pilllus. Lo que per- oeacao. tenece á la grulla. Gruious, a,guacia, f. El árbol llamado se guardan las guarniciones um. Grulla trasera pasa á la acacia y la goma del mismo. de las caballerías, y, lo perteneciente á la caballeriza. Acacia, ce. delantera. Festina lente. Guacocingo, f. Villa de A m é - Ep/iippiorum repositorium. || grullada, f. V. GURRULLADA. El que cuida de la caballeriza grullero, ra, adj. V. GRUERO, rica. Gucexocinga, ce. y de los aderezos de las cabaguachapear, a. Golpear, agiRA. grumete, m. náut. El mozo que tar el agua detenida. Aquam llerías. Ephippiorum custos. pulsare peáibus. || n. Sonar Guadarranque, m. Río de Ansube á las gavias. Nauticus alguna chapa de hierro mal dalucía. Cartejanus fiuvius. tirunculos, opentrius. Guadiamar, m. Río de Andaluclavada. Sonó, as ;striáeo,cs. grumo, m. Gorullo, parte de guachapelí, m. Madera, Indi- cía. Menova, ce. lo líquido que se coagula. cum ligoum. Guadiana, m. Río de España. Grumus, globulus, i. || Lo que guácharo, m. Enfermizo, hi- Ana, Anas, ce. está apiñado y apretado entre drópico. Languie/us, injlatos, Guadiaro, m. Río de Andalusí; racimo. Race mus, grumos, hyáropicus, valetudinarias,cía. Barbcsula, ce. i. || La yema, el cogollo en losa, um. guadijeño, m. Cuchillo. Aceiárboles. Gemma, ce. || El tegucharrada, f. La caída preci- ta ñus pugio. rrón de cualquier cosa, como pitada en lodo ó agua. Pros- Guadijeño,ña, adj. El natural sal, azúcar, etc. Grumos. || ceps io aquam casus, lapsus. de y lo perteneciente á Guavolat. La extremidad del alón guadafiones, m. pl. Manea, dix. Accitanus, Guac/itanos, del ave. Alcerum extremum. maniota, traba para las caba- a, om; guaáicensis, e. grumoso, sa, adj. Lleno de llerías. Bestiar-um manicce.Guadix, f. Ciudad de España. grumos, de gorullos. In gru- Guadajenil, m. Río de Anda- Accis, is; Aceitana colonia; mos coagulatus. forum Augusta lucía. Singylis, is. gruñido, m. El sonido de la Guadajoz, m. Río de Andalu- g u a d r a m a ñ a , f. Embuste. voz del puerco. Grunnitus, cía. Salsum flumen. Fraus, uáis; dolus, i. us; suis síridor. || El de los Guadalajara, f. Ciudad de Es- guadua, f. Caña del Perú. Inanimales que parece se que- paña. Guadalaxara, Caraca, dica aruodo. jan. Querela, ce. Arundinibut ce. || Otra de América en la guadual, m. gruñidor, ra, m. f. El que Nueva Galicia. Iá. De Guada- abundóos situs. gruñe. Gruooitor, oris; gruo- lajara. Caraceosás, e. guaje, amer. Mej. Especie da niens, lis. Vieja gruñidora.Guadalaviar, m. Río de Espa- calabaza. Curcubitce geous. Criminatrix anus. ña en Valencia. Dudas, fu- gualatina, f. Guisado, salsa. g r u ñ i m i e n t o , m. El acto y rias, ce; Setabis fiuvius. Ex malis, amygáaliao ereefecto de gruñir. Grunoitus, Guadalcanal, m. Río de Anda- more et aliis c'onáimeatum. us. gualda, f. hierba. Lateóla relucía. Coríicaía, ce. || Isla del gruñir, n. Formar el puerco el Océano. Guaáalcanalis ín- seáa. sonido de su voz. Gruadio, sula. gualdado, da, adj. Se aplica á gruooio, digrunnio, is. || ImiGuadalentin, m. Río de Anda- lo teñido con el color de amatar la voz del puerco. Id. ( | gruño, Rosiicus vestre dientes. as; adfiremo, Refunfuñar, y m.Mussito, la prunus. pr. fruta Gal. is.del hablar Ciruelo murmuro, mismo. entre sil-, Guadalmedina, Guadalete, cía. lucía. dalucía. Chrysus, Chrysus, Malaca m. Río i. m. fiuvius. i.de RíoAndalude An- gualdrapa, gualdo, rillo, líelas, turas lore tioetus. de da, a, las gualda. fadj. . um. ancas Mantillas, Amarillo. Pallido de las coberPalc4co- 53-1 GUA GUA GUA da los bosques, especialmente b&llerías. Sei a um aui laneum gito en los vestidos. Sede prereales. Sultuaruu cusios; rei ggui apa -intentum. || El ea- tiosit reste jactare. saltuarice con, ¡andrajo sucio que cuelga de guapeza, f. tam. Valentía, ánim o , resolución en los peligros. guardabrazo, rn. Parte de la ja r.j.a. Detritus, letceratos, armadura que defiende el brapéndulos, ¡ion nos; áetritce \ iritis, tis, slrenuitas, unizo, ¡inulta ai-matura. mosítas, atis. || Ostentación de testís lacinia'. guardacabras, rn. V. C A B R E R O . buen gusto en los vestidos. Órgualdrapazo, m. El golpe que guardacalada, m. Abertura en en tiempo ele calma dan las nalas, US, volutas, jia-tcttia, los tejados, ¡mbricati lecti telas de un navio contra los ár- onis. feaestra. boles \ jarcias. Veloram icios guapo, pa, adj. Valiente, aniguardacartuchos, m. náut La moso, resuelto en los peligros. in naváias. caja de madera donde te congualdrapear,a. Poner una cosa Strcaaos, magaaaimas, a, servan los cartuchos. Ignifiejunto á otra encontrada, como uto; J'ortis, c. || fam. Galán, rarum telorum io oaei titeen. pies con cabeza. Ex cedreiso bizarro, lucido en el modo de guardacostas, m. El bajel ó vestir. Pulcher, ct, um; elecollocare, locare. soldado destinado á guardar gualdrapero, m. Lleno de an- (¡aiis,tis;í/t asteo tatiooemeompósitos. || fam. El galán quelas costas. Prcesiáiaria nadrajos. Pánnosus, a, um. ris; r-ifiar-ienses, io.ro. guanábana, f. I-rula america- festeja á una mujer. Llámase guardacuños, rn. El que cuida así en el e . s t i l o picaresco. na. Aniiann mui-icata. de tos cuños y demás instruguanaco, m. Animal cuadrú- Amasias,tí;procos, i. mentos en las casas de monepedo de la América meridio- guarapo, m. Bebida. Dulcctcida. Manetalium sigillorum áa potio. Menear el guarapo. nal. Huancteus camelas. CUSIOS. guano, m. Hierba. Zurnia pu- fr. fam. Ponió, is. guarda, interj. de temor ó re- guardadamas, m. Empleo de nida. la casa real, cuyo ministerio guantada, f. Bofetón, golpe que celo. Vce, absit. || Voz que consistía en despegar la sala advierte á otro se aparte del se da con la mano abierta. daño (jue le amenaza. Heos; de la reina en las funciones. Alapa, te. Palatinos nobilium reginee guante, m. Cobertura ajustada cace. Guarda en este caso es ac/stantiumfieruinctrumcuel imperativo del verbo guar' á las manos. Chirotheca, ce; stos. dar. miníate, arom; manus vagiguarda, m. El que cuida y tiene guardadamente, adv. Con senci,indumentum. [| fam. La misguridad, con cuidado. Custom a m a no.Manus,os.||pl. Grati- á su cargo alguna cosa. Castodite, adhibila caotelá. dia, ce; costos, odís; curator, ficación, agasajo sobre el preguardador, ra, m. f. El que cio de alguna cosa. Ultra pre- oris\\ La acción ele guardar guarda ó tiene cuidado de algo. ' líiein munus, donum. Adobarv conservar algo. Custodia. \\ Custos, odís: serrator, curaCumplimiento e l e algún mánlos guantes. Gratificar á altor, oris. || Observador pundalo ó ley. Ohsercantia, ce. I I guno. Remuneran; donum tual de la ley. Observator, targiri. Arrojar el guante á La monja que acompaña á los oris. || El miserable, mezquino. otro. Acl singulare certamen hombres que entran en el conDeparcus, sart/itus, misellus, vento, para que observen la provocare. Calzar ó calzarse a, um.— de prendas. Sequelos guantes. Ponérselos. Ma- debida decencia. 7n monachaster, tri, tris; pignaris custos • nicas manlbus optare; maní- rum cieno/riis elaustri custos. g u a r d a i n f a n t e , ni. Tontillo cas incinere. Descalzarse los || La carta baja que en el juego ¡)ara ahuecar los guardapiede naipes reserva la de mejor guantes. Quitárselos. Manteas ses. Ampliar palla ¡arcuatum deponere. Echar un guante. calidad. Minar dtarta majovolumen cyclcidi suppositum; Recoger entre conocidos algún rem io ludo reservaos. Cada cyclaá'es tumor acl pompam una de las guías ó varillas dinero para un fin piadoso. grandes del abanico. Exterio- femineam. Stipem per t-apita petere, obguardaja, f. V. GUEDEJA. sece-are. Poner á uno como un res ¡labelli virgulee. \\ Cualguardajoyas, m. Scriniarius, quiera de las dos hojas blanenante, ó más blando que un ii; scrinii magister: regiocas del principio y hn de los guante. Facilem reddere, connun monilium custos. ]| El ruó ere. Salvo el guante, fam. libros. Extrema liln-orain J'olugar ó armario donde se guarlia munimenti gratia. \\ pl. En Ñon nudtttie. t/e.rterce, quam dan. Celia, ce; repositorium, las cerraduras, los topes que alteri porrigimus, comis ri impiden pasar otra llave que scrinium, ii. urbana petendi formula. guardalado, m. El antepecho • guantelete, m. Pieza de la ar- la propia, y en las llaves los de los puentes. Pontis lorica. huecos por donde pasan estos madura que defiende la mano. guardamancebos, m. pl. náut. topes. Serce repágulo, óbices. ¡•'cerca maná ce. Las cuerdas que van en torno guantería, f. Tienda, oficina — de ganado. Armentarius, de las velas y de las vergas donde se hacen ó venden guan- ii. — del templo. El sacristán. para atar éstas con aquéllas. tes. Manicarum ojficina, ta-AZáitimus, i; ceáituus, ui. — Funes aelminieulatorii. del secreto. Exactitud en guar• ' berna. j| El arte y oficio de y darle. Taciturnitas, atis. — dguardamangel e guantero. Sartorio ars. guardamangier, m. La oficina 'guantero, m. El que hace ó vista. Oculalos cusios. — de la espada. Tínsts scutula; eo- donde se guardan las viandas vende guantes. Manicarum ó provisiones para el servicio • opifex, 'sartor, remlitor. eltlea capularis. — de una de palacio. Penaría, promguañín, adj. Se ajilica aloro armería. Armameotariu.s, ii. ptoaria reqiee domos, celia. \\ -.' bajo de ley. Electrom Jbssile,— puesto por autoridad púEl jefe qué cuida de recibir y blica. Publice custos. Guardas aot fariiciam. distribuir las viandas. Penaguañ'ir, n. pr. Ext. Gruñir los del campo. Agrario? excubio', rue cellos prcefeetus. cochinillos. Granáto, grun- statiooes. Falsear-las guardas. guardamano, f. La guarnición Sobornarlas, engañarlas. Cu' nio, is. de la espada que cubre la corrumpere ,que eolluadv. fam. Con "guapear, • guapamente, guapeza. lentía Foi Hacer iiindincmostentare.'fiara. valarde animo n. Strenüe. fam. de en gusto Ostentar los peligros. exquiva- guardaalmacén, ,stodias guardabosque, e/ere. da Horrearius. de géneros m.El ii. almacenados. m. El que guarcui- Guardamar, mano. tan!. cia. Laguntica, Capuli f. ensis Villa ce. de ornamenMur- GUA GUA GUA 535 guardamarina, m. Portitor, as. — cuidadosamente. Asser- qué guardáis ú ocultáis vuesaris; portoom curator. vo, as. — la casa ele ladrones.tro parecer como si fuese algo guardamateriales, m. En las Domum a furibus tueri. — la vergonzoso'.' Cui- eelatisquasi casas de moneda, el que está costa.Maritimam oram asser- lurpe aliquid senterttiam veencargado de la compra de vetre; littoraprcesidere. — los strant! \\ r. Guardarse, premateriales y demás ingredien- debidos respetos. Rerum dicaverse, recelarse de algún tes para las fundiciones. Mo- scrimina servare. — las fies- riesgo. Caveo; sibi earere. || netalis mátense costos, protas. Ferias eustodire, obser- Poner cuidado en dejar la ejevuíor. vare. — la puerta. Juouee tu- cución de alguna casa. Aliqua guardamayor, m. Cosiodum .telam gerere. — lo ejue se hare, ab aliqoa re ahstinére, se prceses, dux. adquirido. Qucesita repooere. cihstiiiere, sibi temperare — guardamonte, m. La pieza de — las palabras en lo íntimo mucho. Discaveo, es. Guárdate hierro en semicírculo, clavada del corazón. Verba reeanele- ele tocar y mirar aquello. Ab en la caja de las armas de re. — el orden; mantenerle, illa re manos, oculos obstine, fuego sabré el disjiarador para observarle. Ordinem consercoritine; cave illial attingas su (iefensa. Catapultie fiouleevare. — rencor mucho tiempo. aspadas. — de hurtar. Manihus muainien. Plúmbeas iras gerere. — una temperare; manus ab aliena, guardamujer, f. La criada de obra mucho tiempo antes de re absíioére, continere.. Se la reina que seguía en clase á publicarla. Aliquiá io nonum guarda la palabra de una parte la señora de honor, y era su- aanoni premere. — silencio. y otra. Utrinquefidesconsijieríor á la dueña. Pedisequa- Silentiumfiaeere.— el vino stit. Haz que sepan que son rum regina; femiaaruae se- para ejue se haga añejo. V¿- guardados y defendidos por cunda custos. nurn in vetustateni servare. ti. — Fac ut se cebs te custodiri guardapapo, m. Pieza de la siempre la misma conducta. atque observari sciant. armadura antigua que guar- Sibi ómnibus rebus, per om-guardarrío, ni. Ave. Alcedo daba el rostro hasta la barba. nia consooare. — la justicia. hispidos. Faciem legem galece pars. /Equum et bonum caleré. — guardarropa, f. La oficina y arguardapiés, m. V. BRIAL, zasu palabra. Fidem servare; mario para guardar ropa. Vegalejo. promissa faceré ;• protoissis sliarium, ii.[\ El quecuida de guardapolvo, m. El resguardo stare. — templanza en todas esta oficina. Yestiurn custos. |j que preserva del polvo. Oper- las cosas. Medioeritatero tue-El armario donde se guarda eulum, i; opertorium, ii;pro-ri. — modestia. Modeste se la ropa. Vestía ria m, ii. teclus, us. 11 La pieza que está gerere. — s u puesto. Ordinem guardasol, m. V. QUITASOL. unida al botín de montar y suum obtinere, tenere; digniguardatimones, m. pl. náut. cae sobre el empeine del pie. tatero, graclum servare, tueLos cañones que se ponen á Ocrce loriea pedibus tegendis. ri. — el ganado. Pecus po- una y otra banda del timón. ||pl. Los hierros de los coches seeré, custodire. El acto de ¡Selllca io pupis laleribus colque van desde el balancín guardar, de hacer repuesto. locaía tormenta. grande hasta el eje. Ferrece Conditio, oois. Guardado, reguardavela, m-náut. Cabo que rhedam monientes virgee. puesto. Conditus, condititius, trinca las velas de gavia á los guardapuerta, f. V. ANTE- a, om. N o guardado. Incasto- calceses de los palos para ditus, a, um. Lo que se puede acabar de aferrarías. AdstriPUERTA. guardasellos, m. Supremo re- guardar sin perderse. Coudi- i-torius veli funis. tivus, a, um; serrabais, e. guardería, El f. El trabajo y ocugis cerario pr-eej'ectus; regias que guarda y guía ganados. pación del guarda. Custodia, signaturce princeps. guardar, a. Reservar, cuidar, Pecuarias, ti. El que no puede cu&todis munus. tener ó poner algo en custodia, guardar un secreto, ¡limosa guardia, f. El cuerpo de solcustodiar. Asserco, observa, auris. Siervo que guardaba en dados ó gente armada (jue detos baños la ropa de los que fiende algún puesto. Militaaelservo, conservo, ees; reporis custodia. \\ Centinela, cusrto, recomía, custodio, is;se bañaban. Officia.sus, i. Casa destinada á guardar ungüen- todio. Custodia, ce; custos, tueor, eris ; sub signo habere. || Vigilar, tener cuidado de al- tos y perfumes. Nartheeium, odís; statio, onis. j| m. El solguna cosa, como campo, vi- ii. Camino no guardado de los dado ele los regimientos de guardias de S. M . Regia- cusña, etc. Cura, excubo, ees; enemigos. Iter ¡tostibus inettuturo. Los lugares en que se todios miles. — de alabardecustodio, is. || Observar, cumplir lo que cada uno tiene obli- guarda silencio. Mota loca. ros. Hastotorutii co/tors. — gación. Serco, as ; i ustaáia, Guardas la casa. Ni di no ser- corps ó de la persona del rey, is. || Conservar, mantener, re-vas. Mejor es guardar silencio Scurra, ce; protector, oris; que hablar. Prcestat tacen-, latero, oois; prcelaria i olior tener. Conservo, ees; tenca, recrucero loqoi. Dios te guarde. regii céleres, custodum corpolinea, cantineo, es. ||fig.DíFórmula de salutación. Salve; ris turma. — de honor, mil. cese ele las cosas no materiales, como guardar rencor, etc. salvos sis prec.ar. Deas te Honoris causa tinta custodia. Esto guárdalo para ti. — de noche. Yigáarius, ii; Conserco, as; retinea, es. |aniel. | á oris. — avanzada. N o gastar, ser miserable. Sor- Hoc tibi luilic. Guardárselaprocuhitar, - didum, raeserum, te nace ni uno.fig.fam. Ultionem ad tem- Pnetenluro, te. — de vista. Sudar, speetator, oris. — esse. || Precaver, preservar al-pus (/¡¡fierre. Guardar á uno. pretoriana. La que acompañaguna cosa del daño que le Tenerle en custodia. Aliquem sey hacía la guardia al jirepuede sobrevenir. Caveo, es; sti/iare, cingere, septee ; ba ptum tem're; ar mutis mili tihus tor. Prietorátua ephors pr-cedefiendo, is; toeor, eris.\\Poner á cubierto, en seguro. Ab- rircutiidari. N o guardar su torium milites. Perteneciente dignidad. Ab statu suee dign'eá la guardia de la persona ó clo, is. || Esconder, cerrar m u y adentro ó segunda vez. Re- tntis recedere. Quien guardadel rey. Protectorius, pr-cetohalla. Magnom veetiged par— sideo, bubuleitor, cer, bueyes vendo, con estar es. ó is.A frecuencia. vacas. de ||Defender, guarnición. Guiar, aris; Bubuá-ito, Observito, bubulcio, conducirguarnePrceas; is. cimonin. mansa. la la in esj)ada meliieiii/a vagina Gorgite Guárdate enrecondidit. la vaina. sub roi-aga. del Irni Gladtum agua fal¿ Guardó Poi-guardia. se rianús, tor, rium, centinela. hacoris; ii. lCustodia, a a,guardia. Estar.de Stationem, um. viga, El que is. guardia, E.rcubitote;excuestá Sitio excubide donde de 536 GUA GUA GUE La guarnición es tan poca. guarin, rn. El lcchoncillo últibiat, vigilias, custodias, vigemamente nacido de una cría. Pni-sáiii tantum est. Estarde liam, cu.s-tiidium agere, obire, guarnición en un jiuesto. In, agitare; esse in custodia, in Debilior porcellus. Vigilia ; e.t-cubitorem agere. guarismo, m. El número 6 nú- slcetivis, in aligoo loco esse. Poner guarnición en una jilaHacer la guardia. Id. Montar meros jtuestos en orden para la guardia. Entrar de guardia. señalar determinada cantidad. za. Pro'siáium in urbe colloStationem, ad excubias in- Numeralis, artilmiélica nota ; care, eanstituere; urbem prcegredi; ciistodiam suscipere.iiumerorum scrijitio. N o te-sáliis fírnuire, instruere, muSalir de guardia. Be statione ner guarismo. Ser de un nú- ñiré, rincire, deduciré. mero excesivo. Moáum exce- guarnicionería, f. El oficio y accederé. tienda en que se hacen guarGuardia, f. Ciudael de Berbe- deré. a. Adornar las ro- niciones para caballos. Pítalería. Siga, ce; Sigapolis, is. |guarnecer, | rarom ofiicina. Ciudad de Portugal, ¡dígita, jias con guarniciones. Orno, guarnicionero, m. El que hace as; instrao, is. ¡ | Engastar diace. || Villas de Galicia y Casmantes y piedras en oro, etc. guarniciones para caballerías. tilla la Nueva. Guardia, ce. Pltalerarom oplfex; sonaguardián, na, m . f. El que guar- Geminas argento vel aoro inrorn, sonarías faber. se.rerc. || Destinar á una plaza da ó cuidado algo. Costos, aclis. guarniel, m. Bolsa. Marsu|| rn. El .prelado de la orden tropas que la defiendan. Muido, is; prcesidium in arce pium, ii; follis, is. de san Francisco. Minorum guarra, f. La hembra del guaimponere prcesiáio consítíuefreurum prcefeetus. \\ náut. El rro. Sus J'emina. re. || cetr. Poner cascabel al ejue cuida de las armas y la ave de rapiña. Acripitri si-guarro, m. El cerdo. Sus, oís; bodega. Armorum custos. porcus, i. guardiania, f. La dignidad de str-uro quodelamaut lorum ad Guástala, f. Villa de Italia. collom appooere. — las muías guardián. Prcefiectura, ce. \\ Guardastaliom, ii; Ya. si tiEl tiemjio (jue dura. Prcefe- y caballos. Eqoos phaleris inlia, ce. cíurce tempus. \\ El distrito ystruere, — con franja de oro ¡guay! int. ant. V. ¡AY! Tener territorio señalado á cada con- un vestido. Auro vestís oras muchos guayes, fr. fam. Anvento de frailes franciscanos tirtgere. gor, eris; crocior, aris. jiara pedir limosna. Fratrum guarnecido, da, p. p. de G U A R guaya, f. El lloro y lamento minorum preefecti áictio. NECER. Fortalecido. Muoitus, por alguna desgracia ó cona, oro. || Orlado. Prcetcxtus, guardilla, f. V. B U H A R D A . || La tratiempo. Gemitos, plancíus, habitación contigua al tejado. a, um.—de piedras preciosas. us. Hacer la guaya. Ponderar Suprema concameratio. || En- Gemmeus, gemmosus, ct, um. los trabajos y miserias que se» tro costureras, la labor con — de un anzuelo ó hecho á padecen. Queri, plangere. ejue adornan y aseguran la cos- manera de él. Hamatus, a, um. Toga, ropa guarnecida. guayaba, f. El fruto del guayatura. Ornatus soíoram roboPr-cetexta, ce. Vasos, tazas bo. Guayaba, ce. raos. guayabo, m. Árbol de las Inguardin, m. náut. El cabo con guarnecidas con piedras predias de tallos cuadrangulares. ciosas. Gemmis áistiocta paque se suspenden las jiortas Guyaba, ce; pirifierum pside la artillería. Funes in na- cota. áium. vibusfienestrorum foribus su-guarnés m. Pieza donde se guardan las guarniciones de guayacán y , speoeleoáis. \ | náut.'Él cabo que guayaco, m. Árbol de las Anse pone en la cabeza del pin- las caballerías. Epliippiorom, tillas. OJjiciaale guayacuin. zote para sujetarle cuando se phallerarum t/ieca, repositoGuayaquil, adj. Lo ejue es de riom. El cable enroscado al gobierna. Aá guberocteuli clarededor de la polca y destinado la provincia de Guayaquil en villo in navibus Jareis. el Perú. Guayaquilensis, e. guardoso, sa, adj. Se aplica al para izar. Funium circutnvogubernativamente, adv. Por que tiene cuidado de no ena- lutiones. vía de gobierno. Guhernative, jenar ni desperdiciar sus co- guarnición, f. Sobrepuesto, oradmiotstrative. sas. Par-cus, a, um; prudens, la, bordado, adorno. Fimbria, gubernativo, va, adj. Pertetis; parcimonice studiosus; ce; prcetextam, i. ||Engaste de neciente al gobierno. Admioi— sumptui assitlue petreens. oro || ú otro metal en que se Strativus, a, om. aseguran las piedras precioMiserable, escaso, mezquino. sas. Emblema, atis; metal- gubia, f. Formón de media Par-cus, miser, sordiclus, a, lom cui gemoice ingestee eel caña. Subtilius scalprum. J| um. Aguja enfigurade media caguarecer, r. Socorrer. Prote- iosertie sunt. |j La defensa que ña para reconocer los fogones go, is; tueor, eras. || Conser-se pone en la espada y armas de los cañones de artillería. var, guardar. Servo, ees; cu- de esta clase para preservar la mano. Ensis sculula; ca- Exploraríais tormentis acus. stodia, is. || r. Guarecerse, acoGubio ó Engubio, f. Ciudad cogerse, refugiarse. In asylorn pulus, eapularis- coehlea; capulí ornamenturn. || L.i tropa de Umbria. Eayubium, ii. conf'ugere; in hocorn tututnse que guarnece una plaza ó for- Gueber, m. Reino de África. recipere. Guberum regnum. guarentigio, gia, adj. for. Se tificación. Subsiáium, prcesiguedeja, f. El cabello que cae dium, ii; preesuliarii, prcesiaplica al contrato ó escritura á mechones. Cincinnus, ciren ejue se da peder á las jus- clia, orom. || pl. Los arreos rus, i. — del león. Su melena. ticias para que le hagan cum- de las muías y caballos. PltaLeonis capilamentum. Tener lerce, arum. — al aire. La que plir. Chirographum de pecuestá sentada sólo por un canto. alguna cosa por la guedeja. nia statira solvenáti aot re Pensilis lacinia. — de casta-N o dejar escapar la ocasión.. traáenáá. Occasiooero arripere. guarida, f. Cueva, espesura, ñeta. La que hace orlas alterguedejón, na y nadas. Follicans,fiollicularis, resguardo de los animales. Laguedejoso, sa y tebra, ce; refttgiom, perfu-fiolliculis áúitincta lacinia. — guedejudo, da, adj.fy. El qufr de unlimbus, vestido. Prceíexlus veperfugium, gium, frecuenta Amparo, de El paraje algún ii; ó mucho. asilo daño. receptaculum, parajes ii; asylum, para Secessus, Refiugium, quelibrarse alguno i. ||fig. i.us. || stís áiarii dados fensa. la guarnición, de Prcesiáiarius, milites. guarnición. instructus, presidio Perteneciente Prcesióa,deus. um. SolGueguera Güeldres, ácincionatus, tiene Etiopía. muclias Meroe, f ó.Neuve, Ducado guedejas. cirratus, es. provinIsla Valdréa, de um. GUE GUE GUI 537 cia del País Bajo. Gueldrice guerra. Proditione ooo justes stiles agros populan, clepoáucatus. || Ciudad capital de armis. La reputación lo con- piilari prcedare; prendas ex sigue toda enla guerra. Fama hoste agere. Salir á la guerrieste ducaelo. Gueldria, ce. güelfos, m. pl. Los que seguían bella stant, constant. En lalla, ¡re prcedatum in liostili el partido del papa contra el guerra importa más que todo térra; in hostiles agros ad' maxi- preeáaodom excotere. emperador Federico II. Guel- la reputación. Fama mom in bello utic/ue momen-Gugernos, m. pl. Sicambros, plu, orum. guermeces, ni. pl. Enfermedad tuio. Los sucesos cíe la guerra pueblos del Rin. Gugerni, que padecen las aves de ra- son inciertos, incertus est éxi-arum. guia, amb. El que encamina, y tos, et anceps fortuna belli. piña. Ulcerosce io ore et eolio enseña á otro el camino. Vice, Communis est, et anceps belli accipitrum erumpentes púitiaeris dux. ||fig.El que enMars. Armar en guerra. Nastula?. Guerandia, f. Ciudad de Bre- ves predio aptar'e. Dar gue- seña y dirige á otro para harra,fig.fam. Causar molestia. cer ó lograr lo que se propone. taña. Guerandia, ce. Dux, ucis; ductor, studii fax. guerra, f. Rompimiento de paz Infiestissimum esse. Declarar, entre dos naciones. Militía, publicar la guerr.a. Bellum ire- |[ f. El despacho y salvoconc/icere. Estar en guerra defen-ductod el que transporta génepugna, ce; bellum, ducllum, i; siva. Illatum bellum defen- ros. Telooarii syographa. || pr'celium, ii; certamen, inis; Dejar la guerra. Ab ar- Mecha delgada para conducir Mars, Mavor-s, tas. || El arte deré. y profesión militar. Militía, ce;mis discedere, recedere; ar-el fuego á la parte que se ma deponere, abjicere. Juntarquiere de los árboles artificiabellico ars. \\ fig. La oposición entre dos cosas. Conírarieías, gente de guerra. Milites co- les de pólvora. Io igoiferis geré, cooscribere, copias pa-machinis myxos. j| El sar atis; opposilio, onis. — abierta. E n e m i s t a d declarada. rare. Tener la guerra decla- miento ó vara que se deja en Apertom bellum. — civil. Ci- rada con alguno. Sese invicem las vides y árboles. Vitis materia; tradox, ueis. || Pez que vile bellum; eívilia arma; ci-contradicere, contrariará Ahogar la guerra, extinguirla. va delante de la ballena guiánvilis clise or di a; domestica Bellom eonjicere, comprime- dola. Piscis cete doctor. || El dissensio; intesíinum, do palo de la noria donde se ata mesticum bellum — conclui- re, restiaguere, delere, absolel ramal de la caballería. Anvere, tollere, profligare, terda. Pérpetrátum bellum. — casi acabada. Affectum et pe- minare. Ir á la guerra ni ca- tliceguberoaculi clavus. || Fune confieetum. — galana. La sar, no se ha de aconsejar. llería en los naipes. 7n pagel(jue es poco empeñada y san- Nulli militiam, nulli connu- larom luáo fraus. || Cualgrienta. Belli t citio, onis;bio suaáe. Quien no sabe que quiera de las dos varillas es guerra vaya á ella. Exper- grandes del abanico. Exteriolevis, non infesta pugna, jj náut. La que se hace con el tis credite. Las leyes se ca-resflabellivirgulce. ||amb. El cañón sin llegar al abordaje. llan en tiempo de guerra (es que en tos juegos y ejercicios Levius navaleprcedium. — s o - decir, no se respeta el derecho de á caballo conduce alguna cial. Soeicde. — viva, sin in- como en tiempos normales). partida. Ductor, oris. \\ mus. termisión, sangrienta. Acer- Silent leges inter arma. El La voz que va delante en la bum. — incierta, con varios que quiere la paz debe estar fuga. Ductrix io música vox. sucesos de una y otra parte. preparado para hacer la gue- || min. El terreno ó señal de la jiroximidad de una veta, ó Communis Mars; aacipiti rra. St vis pacem para belque indica su abundancia. MeMarte gestum bellum. — de lum. gran peligro, ele muchas des- guerreador, m. El que guerrea. talli veoce ináicium. || mil. El soldado, cabo, etc., que se coventuras. Magnum, perieulo- Prceliator, bcllator,oris; puloca de distancia en distancia suro, telerrimum, áurissi- goax, aris; mavortius, bellien una fila, para que salga mum, calamitasum, exciíia- cosus, a, uro. le, horrificum bellum. — deguerrear, a. Hacer la guerra, bienalineada. Dux, e¿s.||pl. E n corsarios. Piratieum. — de estar en ella, pelear. Bello tos tiros de muías y caballos, que van inmediatamente mar. Navale. — de los gigan- milito, belligero, cirílico,los pietes con los dioses. Ccelestiagao, certo, decerto, depugao,delante de los del tronco. Bijugis in rheda pjro.rimiores bella. — Dilatada, alargada. as; belligeror, pro-liar, aris; equi. || pl. Las riendas que goLongius provectum, pigrum bellum agere, gerere, fiaeere, biernan las guías en los cababellum. — muy cruel. Faedis-cooficere; armis eoáfiigere. sirou.ro bellum. — que se hace 11fig.Resistir, contradecir. Re- llos, que se llaman jiendón en las muías. Habena, ce. || Lasdelante de las puertas de una sisto, eoatraclá-o, ¿s. — por plaza. Aritarium bellum. A mar. Navale bellum gerere. dos varas más gruesas que guerra abierta, m. adv. Pa- En cuyo ejército guerreaba arman las cotillas. 7n molielam Marte. En buena guerra. Tirón, hijo de Catón. 7n cujus bri íhoraee crassiores, prcem. adv. Por medios lícitos. exereitu CaloréisfiláisTyroeipuce virgo'. — de forasteros. Librito que contiene los nomNon vi, sed cía et ratione. Elmilitabat. que no es á propósito para la guerreramente, adv. Á modo, bres de tos que componen tos guerra. Militicr. malus. Apa-en forma de guerra. V¿ eí ar- tribunales, oficinas, etc., del reino. A su imitación suele ratos de guerra. Belli appa- aos. ratu, comparatio, instrumenguerrero, m. Soldado. Miles, haber guía eclesiástica y otras. Tribonalium et' officinarum ta. Cosa perteneciente á la gue- itis. rra. Bellicos, a, uro; castrenguerrero, ra, adj. Belicoso. V. notitiam ajfierens, refierens l bellos. — de la danza. Chorasis, militaris, e. Hazañas de Gla UERREADOR. guerra. Bello prcedare gesta ;guerrilla, f. d. de G U E R R A . || gus, i; pra-sultor, pra'soltaeximia, illustrüi bellico J'aciPartida de tropa ligera, á ve- tor. A guías, m. adv. Equis oora, fado. Gentes de gue- ces compuesta de paisanos, rheclam veheotibus ab equile Por hostium de rra. guerra castrenses los traición, Milites, tuvo enemigos. clade fin (tomines, no debellaíum tum; conpor Perpetua lamilitares derrota buena vid. esí. Larompe zas. naipes. que agros dam. hace Velites, Hacer las excursus. Chartarum primeras lasladescubiertas guerrilla. um; ||ludus escaramuJuego in hostiles Hoquíy de guiadera, soluíis, equorum Echarse guías quem opprimere. y todo. con eí f sessore . El las afig. instrumento posleriorum guías, Verbis guberoatis. ó con alico»i 538 GUI GUI GUI qnc s.- gobii-i na algún artificio. guijas. 7c/. || fig. Duro, empe- guindar, a. Colgar, subir á lo t,itlieriiOculiiin, i. |[ pl. Los dernido. Acerbus, o, onnáiJU- alto alguna cosa. Funibus allatiere, sorsomfierre,i fam. dos pies derechos ejue sirven i dis, e. Lograr una cosa dejando á para que la viga del lagar ó guijo, m. El conjunto de piemolino de aceite conserve siem- dra . menuda. Lapillorom cu- otro sin ella. Prceripio, subripio, is. ||fam. Ahorcar. Laqueo pre una misma dirección. Tor- mulus, copio. t alará preli repcegula lig nea. guijón, m. Insecto. Tinea, ce. suspendere; in furearn agere. guiador, ra, ni. f. El que guía.guijoso, sa, adj. Se aplica al guindaste, rn. náut. CuaderDux, cis; ductor, oris. terreno lleno ó abundante de nales de patos gruesas en los que se jionen las roldanas. guiar, a. Ir delante mostrando guijo. Calculosus, scopulo.su?, el camino. Prceeo, duco, is; glareosus, salebrosus, a, om.Quadratce trabes quibus tro¡It I ceje io oavibus afjiguot v'ue (lacera esse; viam indi|| V. GUIJEÑO. care. ||fig.Dirigir á uno enguileña, f. V.PAJARILLA,planta. guindilla, ta, f. d. de GUINDA. un negocio. Dirigo, regó, is. guilla, f. Cosecha abundante. || Pimiento pequeño que jjica mucho. Ioclici piperas genus. ( | Conducir, llevar, ir al frente. Abooáaos messis. Ago, doeo, áeduco, ts. El que guillame, un. Cepillo estrecho guindo, m. El árbol que proguía, conduce ó lleva. Redux, de que usan los carpinteros. duce la guinda. Prunus eerasus; aciáula eerasus. — grieucis; sedarius, a, um. La ac-Aogostiar roncina. ción de guiar la danza. Prce- Guillen (San), f. Villa de los go. El guindo garrafal. Prcesultura, ce. Lo que sirve paraPaíses Bajos. Gislenopolis, is.gronde cerasum. — pequeño. guiar, llevar ó conducir de- Guillermo, m. n. pr. Guliel- Chamecerasus, i. Subirse al guindo, fr. fam. S U B I R S E Á lante. Preeáuctorius, a, om. rnus, i. Cada uno guia el agua á su guillote, m. El cosechero ó MAYORES. molino. Sibi quisque amicus, usufructuario. Usufructua- guindola, f. náut. Plancha triangular que sirve para reear'us est; ipse se quisque áirios, ii. || adj. Holgazán, descibir las cargas y otros usos. ligit. Ni con ciego te guies, ni ajdieado, desarrapado. Desicon necio te aconsejes. Ñeque diosos, vagus, pannosos, a, Triaogolom oceoticom fuaiccecum áocem, neqoe amenom. || Bisoño , no impuesto en hus instructum levaríais poatem consuliorem. Guiar el las fullerías de tos tahúres. áeribus. agua por la heredad ajena. Candidos, lusorice fraudisGuinea, f. Gran país de África. Guinea, ce. Ducere aguam perfiunáurnal- imperitus. terius. Si los consejos ó amo-guillotina, f. Suplicio en que guinea, f. Moneda inglesa. Áureos Anglorum rtutaraus. nestaciones de los dioses no se corta la cabeza. PatíbuGuineo, m. Baile propio de los guiasen ó llevasen á los homlum, in c¡uo capul absciditur. bres á adquirir ese miedo. Ad guillotinar, a. Cortar la cabe- negros, de movimientos y gesquem meturn si áeorum moza con la guillotina. Copal in tos ridículos. sEthiopica chonitis non áucerentur. patibalo see-uri obsediere. rea. || El tañido ó son para Guiena, f. V. AOUITANIA. guimbalete, m. náut. La pa- este baile. sEthiopicus soous. Guienés, sa, adj. El natural de lanca con que se da juego ai Guineo, nea, adj. El natural y lo perteneciente á Guiena. émbolo de la bomba. Navalis de y lo perteneciente á Guinea. Afthiops, opis; jEthiopiIn Guiena natos, aá Goienam antlice manubrium. pertinens. guinchar, a. Picar. Stimulo, cus, a, um. guiñada y guija, f. La piedra chica y pe- as; poogo, is. lada. Glarea, ee; calcólos, laguincho, m. Pincho, aguijón. guiñadura, f. Seña que se hace cerrando con disimulo cualpillus, ser-upas, i. || En alguStimulus, i. nas partes, el tito ó almorta. guinda, f. Fruta del guindo. quiera de los ojos. Niclatio , Phaseali genus. Ser de jaocas Ac'idalum cerasum. |¡ náut. Laonis; nictus, us. |j náut. EÍ guijas ó tener pocas guijas. altura de los palos y mastele- movimiento del navio obedeGrieeilem, iiiacrum esse. ros. A7ait seu arboris ociéis ciendo al timón á un lado y guijarral, m. El terreno abun- altitudo. Echarle guindas á laá otro. Naris hac illac condante de guijarros. Lapá/osus, tarasca, fam. Vencer con fa- versio. saxosos, petrosas, silicibus cilidad cualquiera dificultad. guiñador, ra, m. f. El que guiña los ojos. Nictans, connisale/irosas locas. Etiam dijfic'elliiiia vio cere; guijarrazo, m. Lapide ioepa- millo obste/calo impetliri. ven s, tis. ctus ictus. guindado, da, p. p. de GUIN- guiñapo, m. Andrajo, trapo guijarreño, ña, aclj. Pertene D A R y adj. Compuesto con viejo y deslucido. Detritos cíente á los guijarros, ó que guindas. Addalis cerasis can- pannos. || Andrajoso. El que anda con vestido roto. Pannoabunda de ellos. Lapidosos, áitom. salebr'asus, et, uro. ||fig.Basto, guindal, m. El sitio plantado sus, lacioiosus, a, um. ele complexión dura y fuerte. de guindos. Aciáulis cerasisguiñar, a. Hacer señas con los ojos. Nieto, adnicto, as; conInurbanus, durus, a, um;iaconsitus locus; cerasetum, i. eivills, e. || El guindo. Acidula eerasus.niveo, es; oidor, ares. 11 náut. guijarro, m. Piedra lisa no guindalera, f. V. G U I N D A L por Mover la proa del navio á uno y otro lado obedeciendo al tim u y grande. Sílex, icis; silíel sitio, etc. ceas lapis; siliceum saxurn; guindaleta, f. Cuerda ó cuero món. Hoc et lilac navem converteré, federe. L a acción terree intestina. Lugar empedel grueso de un dedo. Candrado de guijarros. Silicatos nabinus ,ti-actoriusfionis.\\de guiñar. Niclatio, oaut. locus. Fábrica de guijarros. El pie derecho donde los pla- guiño, m. V. GUIÑADA. Aíqocito sílice structura; orteros tienen colgado el peso. guión, m. La cruz, pendón ó dinaria sílice parles; silicece Bilaacis folcrom. estandarte que va delante. Si' structoro. guindaleza, f. náut. Cabo grue- gnum, vexillum, i; insigne, guijarroso, sa, adj. Se aplica so de cien brazas para difeis. | ¡ El que en las danzas guía rentes usos •guijeño, á Lapidosas, raleza. scopulosus. guija, Glareosus, ña, ó que salebrosus, adj. a, tiene de um. Perteneciente guijarros. calculosas, su ¡| natuLleno ct, de um. guindamaina, sájanm. cuadra e tlens, le amistad átis. otra. el en e una fAmicos .la náut. nave. naveclassis Señal óTüues- zontal-puesta soltalar, enseñay áoctor. cboragus, cuadrilla. va ||oris-. i; delante. ort. C/tnrearum prcesultor, alLa fin ¡ rayita t Dux, íidel g. El clux; etais; renhorique prcegu GUI GUR GUS 539 glón cuando se divide la pala- com/niuuent/'im molleas. Es-gurbión. Filis séricas- contorbra. Ortographiee signum ín- tar bien ó nial templada la tis elaboratum opus. ter duas verbi medietates guitarra,fig.Estar de bueno gurdo, da, adj. V. NECIO, TONpositum. || mus. La nota ó se-ó mal humor. Lcetum, rn.ee- TO. ñal puesta alfindel renglón stum, esse; lcetitia aut fastigurrar, a. náut,. Huir el enpara señalar el punto en que dio afiici. Estar una cosa pues-cuentro de una nave apartánempieza el siguiente. Musica- ta á la guitarra, fr.fig.Estar dose de elle. lis nota seqoentem vocem in- juicsta con primor. Bene coa- gurrufero, m. El rocín feo y dican». dune, se habere. de malas mañas. Dejormis Guipúzcoa, f. Provincia de Es- guitarrear, n. Tocar la guita- cabaláis, egnus, paña. Iposcoa, Guipuscoa, ce.rra. Ch.elyn pulsare. gurrumina, f. fam. ObedienGuipuzcoano, na, adj. El na- guitarrero, m. El que hace, cia indebida- y couteiuplaei.'.n tural de y lo perteneciente á compone, vende guitarras. Ci- excesiva á la mujer jirojiia. Guipúzcoa. Guipuscoanus, a, t/tararum opij'ex, venáitor.ilidehita axori, suhmnsn,. om. guitarrero, ra, m. f. V. GUI- gurrumino, 111. fam. El marido guirigay, m. Lenguaje oscuro, TARIUSTA. que obedece y contempla dede difícil inteligencia. Ohscu- guitarresco, ca, adj. fam. Lo masiado á su mujer. Uxorieus rus, intricatus sermo. que pertenece á la guitarra. marítus. guirindola, f. Chorrera, guar- Aá citltanint pertinens. Gurgistán, m. País del Asia. nición de la pechera de la ca- guitarrillo, m. Tiple, guitarra- Georgia, ee. misa. Anterior subuculce or- pequeña. Acutior eit/tara. Guriei, f. Provincia del As-ia. natos. guitarrista, m. El que por ofi- Guria, ce. guirnalda, f. Corona abierta cio toca la guitarra. Cit/tarigurullada, f. fam. La gente tejida deflores,hierbas ó ra- sta, ce; citbareedus, i;ficlicen, que ancla en cuadrilla. Amimas. Laurea, lauréala, corol- inis. | j El aficionado á tocar lacorurn caterva. la, ce; sertum, i. Hacer guirguitarra. Citharista; cithar-cegurullo, m. El bulto pequeño naldas. Serta texere, con- das. || La mujer aficionada á ejue se forma uniéndose algutexere. tocar la guitarra. Cáhari- nas jiartes sueltas. Glahulu«, i. Guisa, f. Ciudad de Picardía. stria. ce. gurumete, ni. V. G R U M E T E : Guisict, ce. guitarro, m. V. GUITARRILLO. gurupa, f. G R U P A . guisado, m. Vianda compuesta guitarrón, m. aum. de GUITA- gurupera, f. V. G R U P E R A . y aderezada. Conditura, ce; RRA. ¡| fig. fam. Hombre sagaz gurvio, via, adj. Lo que tiene obsoniorn, ii; eondimentum, i; y picarón. Yersotos et perfi- alguna curvatura. Aplícase reciborum conditio. — de carne, láis ¡tomo. gularmente á los instrumentos pan, etc. Canelaulus, i. güito, ta, adj. p. Ar. Se aplica de hierro ú otro metal. Curguisado, da, p. p. de guisar. al macho ú otro animal de aos, ineurvus, et, um. Estar uno mal guisado^ fam. carga falso. Sterno.e, neis. gusanear, n. V. H O R M I G U E A R . Estar disgustado. Fastidio ,guitón, na, adj. El vago ejue gusanera, f. Llaga ó parte teedio afl/ci. no quiere sujetarse á trabajar. donde se crían gusanos. Verguisandero, ra, m. f. Cocinero, Yagus, mendicus, cagabunrnietxlosum uleus. lie-, y fam. ra. Coquus, conáimealnrius, c/us, ct, um. Pasión que se apodera del ii; ciborum condiior; culinaguitonear, n. Bribonear, an ánimo haciéndole sufrir sin ria ministra. darse á la briba sin aplicarse cesar. Animi tet/eitiido en qu'i guisante, m. Legumbre redon- á trabajar. Vagar, aris. tlem qua unusquisque pn.eeida m u y conocida. Legunánis guitonería, f. La acción y efecto pue laboral. genus eicere minutius. de guitonear. Xagotio, onis. gusaniento, ta, adj. Lo (jue guisar, a. Sazonar la comida. guiscar, a. V. E N G U I Z G A R . cría y tiene gusanos. VermiCondia, is; cibis suavitmem gula, f. El exceso en la comi- culosus, verminosos, a, um. afferre, clare; condánentis da y bebida, y el apetito des- gusanillo, ito, m. el. de G U S A coociliare. ||fig.Componer, ordenado de comer y beber. NO. Vermiculus, i. || Labor m e ordenar alguna cosa. Coordi- Gula, intemperantia, n-; eácenuda en los tejidos de lienzo no, ees; dispono, is. — anteseitas, ó atis; ingluvies, ei: pray otras telas. Ver-miculata de antemano. Pro-comlio, is.fiusa esas; abdomen, inis. jj tela. V. Propio para guisar la comida. B O D E G Ó N . gusano, m. Insecto. Yermis, Concinnatorius, a, om. El gules, rn. pl. blas. Color rojo. is. J| lig. El hombre humilde acto ele guisar., Conditio, onis; Rubcr colar. y abatido. Abjectus, despicacooditus, us. Éstos guisan elegulosamente, adv. ant. Con bais liamo. — de la conciental suerte toda clase de legum- gula. Guiase, oville. cia. El remordimiento de haber bres que no hay nada que sea guloso, sa, adj. Entregado á obrado mal. Qo-nseientiee stimás agradable y gustoso, ¡sti la gula. Gulosas, ti, om. miilus. — de luz. Y. LrciF.itherbas omnestíacooáiuot ut gullería, f. V, GOLLERÍA. NAOA Ó NOC'líi UI.A. — (le san nihil possit esse jucuat/ius. gulloria, f. Ave. Cassila, ce. || Antón. Cochinilla Oniseits guiso, m. Sazón, salza, modo V. GOLLERÍA. asellus. — de seda. Necgdade componer las comidas. Con- g ú m e n a , f. náut. Maroma los, i; bomhg.e, ais. — reeolditura, ce; eondimentum, i; gruesa. Rut/eos, tis. ti'ui, que roe los pámpanos de eonditio, onis. Buen guiso,gumía, f. A r m a que participa la vid. Canvolvutus, i; volco.r, sazonado. Conelitum jus. de daga y puñal. Pugionis acis. — de quien trae su origuisote, m. Rusticum condi- gemís. llen el gusano de seda. Bommenturn. gurbión, m. Tela de seda ele liulis, is. Hervir de gusanos. gypsuoi cordoncillo. Sericus cu: con- Vermino, as; vermiculor, guita, f. Bramante. Cannabi'na restis. forto filo ¡ictiinus, tela. ||aris; La vermicu/is siutere, sectguitar, a. Coser, labrar con el goma del euforbio. Euphorbii turire. guitarra, moler hitovihuela. r-esti co, ee; chelys, llamado el sucre. f.yeso. Instrumento is. guita. Fidicolce, Aá \\Cannabina Maza músicithara, para gurbionado, gummi. guarniciones se lumhace sericum con || Torzal el da, ycontorluiu. torzal bordados. adj. grueso llamado Lo que para 77- gusarapo, gusarapiento, aquaticis mundo, dus, tiene ¡nitridiis, gusarapos. corrompido. m. abundans. ta, Insecto adj. a, Vermibus am. ImmunJ Lo que Jfig. que seIn- 540 GUS GUS GUZ sapor. jubeo. Hablar al gusto ó al cría en el agua y parajes hú- en ellas. Acutolos medos. Típula, tippula, ce. gusto, rn. Uno de los cinco paladar. Hablar al deseo del Gusurate, f. Provincia del im- sentidos corporales con que se que oyó ó preguntó. Asseníaperio del Mogol. Gedrosia, ce. percibe y distingue el sabor ri, adalar-i. Hacer el gusto gustable, adj. Gustus ajfieien- de las cosas. Gustus, gustet- de otro. Darle gusto. Alterius tus, os. || El sabor de las vian-voluntaíi obseqoi; morem alidi poicos. || gerere; acl ejus nuíum et gustadura, f. La acción de gus- das. Saliva, ce; sapor, oris.cui Percepción de los sabor es .S'ct- volunlatem se fiogere, aetar. Gustatio, degustatio, libatío, onis. — de aquellos man-poruto intellectus. |j Deleite.commodare. Hacer algo con jares (jue se sirven antes de placer, alegría, de alguna co- gusto. Libeníer aliqoul cxseía comida para excitar el ajie- sa. Prothumia, libeotia, ce;qui, cum voluptate /aceretito, y los mismos manjares. áttlceáo, iois. |j El deseo yTener ojos de buen gusto,. complacencia de alguna cosa. tinos, conocedores. Eruditos Gustatorium, ii. oculos habere. Al gusto dagustar, a. Catar, probar, sen- Voluptas, atis. || Arbitrio, detir el sabor de las cosas. 73e- terminación, voluntad jjropia. . nado lo dulce le es amargo, ó ' el gusto dañado juzga lo dulceArbitrium, ii; voluotas, atis; í¿6o, gusto, degusto, libo, as; íaogo, altiogo, is. || Tener arbitratos, us. ||fig.Seme-por agrio, ref. /Égrotaati omcomplacencia en alguna cosa, janza y resabio de alguna co- nia amara. Qaisqoe jod'uat, proot est aJJ'ectos. Sobre gustodesearla, quererla. Cupio, ap- sa. Sánilitudo, iois. || Buena elección. Judicium, ii. || De- no hay disputa ó sobre gustos peto, is; rei gustu aj'fici, capi, licadeza,finura,conocimien- no se ha escrito. Tralut sua oblectari, teoeri. |¡ Agradar, parecer bien una cosa. Placeo, to, crítica. Patatos, palatum,queinqoe voluptas. Leve fil, i. || Antojo, capricho, diver- quod benefiertoronus. Por-arrideo, es; rei gusto afifiíci, sión. Oblectatio, onis. — tatur leviier, quod portal capi, oblectari, teoeri. —• antes. Prcegusto, as. — el pri- amargo. Astrictus gustus. — quisque libeníer. Onus non mero ó antes. Prcegosto, as; áspero. Austerior. — suave, est, quod sponte suscipitur. prcelambo, is. — otra vez. Re-agradable. Pinguis sapor. — N o hay mejor gusto que aprengusto, as. — de oír cuentos. fino, delicado. Eruditum, clo-der algo. Dolceáo concia inFabularum auditiooe áuci. — cturo, subtile palatum. — ex-telligenái omnes soperat soadel estilo, de los escritos, del celente, exquisito. Pretiosos vitates. modo de escribir de alguno. sapor. El buen gusto ó sabor gustosamente, adv. Con gustoAlicujus manum aoiare. El de lo ejue se- come ó bebe. Sa- Jucunáe, placóle, suáviter, acto de gustar ó probar. Gu- poris acorneo. Manjar de gus- hilariter, com voloptote, fieto picante. Acotus cibus; acu- stice. statio, oois; gustutus, gustus, gustoso, sa, adj. Sabroso al us. —segunda vez. Regustatio,leati saporis cibus; aculeatos oois. El que gusta ó prueba sapor. Hombre de buen gusto. paladar. Sapidus, gusto juantes. Prcegustator, oris. — Erudito luxu homo. — de cunáees, a, um. |¡fig.Alegre, de bailes y músicas. Choricus, m u y exquisito gusto. In omni contento, regocijado. Lcetus, a, uto. — de ver derramar judicio elegantissimos. — sina, om; hilaris, e. |¡ Divertido, sangrc|. Sooguioe gaodens. gusto, sin cultura. Adversus apacible. Jueundus: || Grato, Lo que se ha gustado muchas gratice homo. A tu gusto, m. agradable. Jueundus, gratus, veces. Regusíatu.s, a, um. Lo adv. Arbitratu tuo. Con gusto,festivus, a, um; suavis, voluque se ha de gustar segunda con placer, m. adv. Prothy- ptabilis, e. vez. Regustauáus, a, um. mie. Con gran gusto y con- gutagamba, f. Resina. GuttaGustar m u y .su|>erficialmente sentimiento de todos, m. adv. gamba, ce. alguna cosa. — Primoribos la- Libentissimis omuibus. M u ygutiámbar, f. G o m a del color contra gusto, m. adv. Por del ámbar. Sirve para ilumibras degustare, libare, acabare, attingere. Si por nosotrosfuerza. Perinvtíe. ; Alabo elnaciones y miniaturas. Gummi mismos no podemos alcanzar gusto! irón. Para notar la geous. ni aun gustar estas cosas por mala elección ó gusto. Egre- gutural, adj. Propio ó pertemedio de nuestros sentidos. Si gie .profecto! Belle! perquam neciente á la garganta. Guttuipsi hcec nec attingere ñequeóptemel Tiene el gusto rela- ralis, e. Gutural pronunciasensu nostro gustare possu- jado. Ei palatum non sapií. ción. Perplexa ex gutture mus. N o á todo el mundo Sigue ó nace su gusto. Arbi- proauntiatio. gustan ó agradan los bosques. trato suo ducitur. Piensa queguturalmente, adv. Con proArbusta non jucant amoes. en eso m e da gusto, ¡o eo nunciación gutural. Ex gutGustarás ó probarás el género gratiam meam inire potat. ture. || Con sonido gutural. 7c/. de ejercicios á que m e entrego. El ha de hacer su gusto, ¿ qué Guzmán, m. El noble que serDegustabis geous exercitatio-te cansas? Quid cum illo agís, vía en la armada real y en el cujus voluotas pro ratione ejército de España con plaza oom mearoto de soldado, pero con distinción gustillo, m. d. de G U S T O . || El est ? Melius, pejus prosit, obde tal. Privilegialus miles. dejo ó saborcillo que queda sit, nihil videt, nisi quod lide algunas cosas, más pene- bet. Éste es mi gusto. Hoc trante que el principal que hay placet, hoc libet; sie voló, sie HAB HAB HAB 541 H h, f. Nona letra del alfabeto estos nichos. Ciccum, i. H a - la que, ó para desecharlo, sino castellano, aunque según los rina de habas. Lomentum, i. porque... Quid aliud causee gramáticos es sólo una aspi- El tiempo de coger las habas. est, cur repudieiur, nisi ración que sirve para dar fuer- Fabalia, ium- Potaje, guisado quod... Muchos cuidados hay za al sonido de la letra á la de habas. Fabada, ce; faba- en el imperio. Multa coree imgina, fabacea, Jabeáis pols. perio inest. Hay que pasar cual se junta. 77 littera. ha! interj. Sirve para explicar Cosa perteneciente á las habas. por los espinos de Santa Ludiversos afectos y acciones Fabarius, J'abaeeus, fiabagicía, esto es por grandes dificon que se amonesta y avisa, nus, a, um;fiabalis,e. Esas cultades, prov. Perqoe enses anima ó alaba á alguno. 77a.' son habas contadas,fig.Pla- perqoe ignes oportet irromheu! lid! vce! ah! ¡Ha, mal- na, maoifiesta res esí. Echarpere. Habíanse engreído de vado! Ah perfide! ¡Ha, qué las habas. Hacer hechizos ó verse con mando. Extolerat miserable soy! 77eu me raise- sortilegios. Auguriuox capere. ánimos insolentia dominatus. rum! hei mihi misero! Mise- D a la fortuna habas a quien Había otra causa mayor. Surum me! Vce mihi misero! no tiene quijadas. Mopso Nysa berat alia causa toajor. HaHa, ha, ha. Exclamación de clatur. En todas partes ó en bía tenido gran éxito en la risa. Ah, ah, ah. Esta inter- cada casa cuecen habas y en guerra. Prceliis usus eral sejección se usa más hoy en mi casa á calderadas. V. CAL- cuoclis. H e ó tengo resuelto. nuestra lengua con la h pos- D E R A D A . Mihi áeltberatum est. Hubo Habana, f. Ciudad capital y un gran concurso en la ciupuesta : ¡ A H ! ha, Tercera persona del verbo puerto de mar de la isla de dad, logeos in urbe orbis haber. Est, suot. Un año ha, Cuba. Habaoa, ee. futí. Esta ha sido la costumy más. Annus est, et eo am- Habanero, ra, adj. El natural bre, se ha usado, acostumbraplius. Muchos años ha que, etc.de y lo perteneciente á la Ha- do. Consuetudo tenuit. N o hay Mullí anni sunt, curo, etc. bana. Habaaeosis, e. tres días de diferencia en la Quien malas mañas ha, tarde habano, na, adj. Se aplica al edad. Tricloom astatis non ó nunca las perderá, ref. V. tabaco y otras cosas de la interesa N o hay negocios en Habana. Habaaeosis, e. HABER y MAÑAS. el foro, en los tribunales. Conhaba, f. Planta y fruto muy habar, m. El terreno sembrado ticescuoí lites forenses. N o conocidos. Fabo, ce. jj La vai- de habas. Fabis eoositus lo- había nadie, ni un alma. Nema na de esta planta con el fruto cus, ager; Jábetum, i; fiaba-uous erat. jjNo hay nadie lía, ium. que encierra. Conchis, chis. \\ aquí? Numquid hic nenio ? N o Roncha defigurade haba. 7n haber, a. Poseer, tener alguna hay remedio. Confectum esí; || Jabee Jbrmam vivex. || Tumor cosa. Possicleo, habeo, es. confiedle res esí. N o hay que de sangre cuajada en la boca Auxiliar para conjugar otros perder fiempo. Non esí eunde las caballerías. Rana, ce; verbos en los tiempos de ac- ctancti copia. N o hay miedo tumor, oris; in jumentorum tiva, como: había amado. Auxi- en decir la verdad. Conviene líogua phlegmone. || Cada una liare verbum. || impers. Acae-se diga la verdad sin miedo. de las bolas blancas y negras cer, sobrevenir. Acriáil, eve- Reverentia vero absit. Haber para hacerlas votaciones en las nit. || Ser ó existir. Sum, est;ó tener á uno por confeso, for. comunidades y cabildos. Suj- existo, is. Hay muchos poe-Pro eonfiesso habere. Habertas. Est poetarum copia; las ó habérselas con alguno. firagiis designanáis glóbulos, Mullí poeíce existunt. Muchofig. Curo aliquo coateadere, ceeleulus. — de Egipto. Planta, lo mismo que colocasia. Cibo- tiempo ha. Diu. Poco ha, poco disputare. Haber á las manos. rio herba. — de las Indias. tiempo ha, poco hace, añora fig. Encontrar, hallar lo que V. JUDÍA. — de san Ignacio. poco. Nuper, ooo pridem, du- se busca. Obtinere, ineenire. Simiente de un árbol que se duto. N o ha mucho tiempo, Haber diferencia. ínter est, cría en Filipinas. 7gnatía, m u y poco ha, hace m u y poco fiuit, esse. Haber de sufrir una tiempo. Nune. ¡Cuánto ha? pena. Pevna teneri. Haber la amara, Sancti ¡gnettii fiaba. — panosa, pastosa, que se em- Quam áudum? Muchos años de Mazagatos ó la de San plea por to regular para ali- ha que, ó desde que. Multi Quintín, fig. Haber una gran mento de las caballerías. Eqo'e-aooi suot cum. Hay quienes. riña. Rixari; snrmnis utrimtio. — pequeña. Fábula, ce; Suot qui. Hay ánimo, espí- que viribus áeeer-tare. M á s jabulum, i. — que se traía ritu. Auimus suppetit. Hay, á vale saber que haber. Si sapara hacer sacrificio por la Dios gracias, de donde ó de piensfiueris,Cra-si superaÍirosperidad de tos bienes de que poder hacerlo. Est, Deo veris aurum. Quien ha buen uude hcecfiaat. Hayavecino, ha buen amigo. Cui a tierra. Refiriaa, rej'riva, gratias, ce. — cascada, molida. Fressa silencio. Pax rebus sit. Hay bonus esí vieinus,fielixillubaba. El tallo de las habas. un auxilio grande en el dine- ceí dies. Quien ha mal vecino, Fabalia, iom. El grano. Fa- ro. Magoom in pecunia prce- ha mal amigo. Noxa esí mabulus, fabolom; Jabee oscil-ski ium est. iQué impedimen- lus vieinus. Fuliginosa vicilam. La señal negra á modo to hay? Quid vetatl ¿ Qué hay nia. Aliquiá tnali propíer vide bigote del grano del haba. además? Ccelerum quiá? Mal cinum malum. Quien lengua fiabaginus miam,i. eulus, tera is. Nicho coni.La sujde jlobus. vaina. corteza. La cada tetilla Siliqua, La haba. Conchis, que haba Valdivide enw;haya ¿Qué hombre homini, otra razón yo diferencia á vir si... hay otro? viro Ne porQuid hay prcestat? valeam quede óhomo por si... unQuépedís. ha, mañas re mare comitem á oportet Rha, Viam o m atarde sibi. va. qui amnem Liogua ó Quien oescit nunca queere¿lux malas las ad t>42 HAB HAB HAB en alguna orden regular ó miperderá, ó lo que en leche sepaz y apto para alguna cosa. m a m a en la mortaja se derra- A¡itum, idooeum declarare, jjlitar. Religioso hubitu insigniri. El hábito no hace al ma. Quo semel est imbuía re- Proveer á uno de lo ejue necens, serraba, adorero testa cesita. Proiigdu.m, expeditum monje. Scepe tegit nequam tliu. Lupus pil.iun mutat, non aliquem faceré, reddere, ef- lata cocolía capot. Barba nonfiacitphilosop/tum. || m. mentem. Mthiops ium albe- ficere; necessarío alicui suppl. El vestido talar de los eclescit. Natura expelles ¡urca, peditare. siásticos y estudiantes. Talalamen usque recurrei. || r. hábilmente, adv. Con habiliris vestís. Ahorcar los hábiHaberse, portarse, proceder dad. Scieatrr, ¡lerite, eroáite, tos, fam. Ecclesiasticcts aut bien ó mal. Bene vel male se intelUgenter, celeriter, expéscholastieas vestes deponere. gerere. Se hubo blandamente late. con él. Perliutnaniter illumhabitable, adj. Lo que se puede habitual, adj. Lo que se hace, habitar. Habitabais, c; qooá padece ó sucede con frecuenaeceplt, blande trtu-tarit; micia ó por costumbre. Habitúatins eu.m illa egit. Húbose- j'requentari potest Íncolas; ubi excitad jrequentia. potest. lis, e; usu eontractus. Enbien. I'riuleuler se gessít, fermedad habitual. Diuturna ¡inriinre se ¡uihuit. habitación, f. y haber, mi Hacienda, bienes. habitáculo, m. fam. Vivienda, Itahitii insitUS roorbus. Bonn, orom ;fiacuítales, tum.cuarto donde se vive. Habita- habitualmente, adv. Con frecuencia, por costumbre. FreTener muchos haberes. Rem culum, domicilium, ii; habitaex more. ampiam ¡inssulere ; bonis, tlitío, onis; domus, us, i> i. —(¡uenter, de vitás abundare, affluere. Te-hombres sin comunicación con habituar, a. Acostumbrar, hae-er que uno se acostumbre á ner pocos. Fartunis, J'aeulta-las mujeres. Anc/ronitis, iáis. ti/nts caiere, indigere. habitador, ra, m. f. Vecino, alguna cosa. Us. como r. Assueseo, consueseo, ¿nsueseo, morador. Incala, cu ¡ola, ce; habichuela, f. V. ALUIUA. Jusuesco, is. Habituarse al tradía. habita tar, cultor oris. — del bajo. Se labor i assuefacere; habido, da, j). je de H A B E R y cielo. Ccelieola, ce; ccelites, assoefleri labore. H A B E R S E . Tenido, poseído. 77a- um. hitus, a, um. habitante, p. a. de HABITAR. El habitud, f. Relación que una hábil, adj. Inteligente, capaz, que habita. Us. también como cosa tiene á otra. Relatio, etc. Catas, versutus, aptus, s. Habitaos, tis.\\ adj. Vecinoonis; respectus, us. — del cueridóneas, a, um; solers, tis; de un lugar ó casa. íncola, ac- JJO. Corporis habituáo, canstitutio; habitus, us. habilis, e. || Vivo,fino,sutil. cola, ee;sessor, oris; hcebitans. habla, f. Pronunciación, lenCallidus,a, om. — para la gue- accolens, insidens,tis.— de rra. Bello ¡i a bilis. — en el laribera.Riberiano ó ribera- guaje, expresión. Loque/a, ee; locutio, eloeutio, onis; loquen manejo de los negocios. In re- no. Pifiarais, ii. — de las ribus gerendis industrius; re- beras de un río. Amnícola, ce. ái facultas; ¡iroj'atus. ejffarum gerendarum peritissi- Los primeros habitantes de un tus, os. || El idioma ó lengua mus. — en las ciencias. Peri- país. Aborigines, um. — de en que se dan á entender las ius, a, um; intelligens, tis; un edificio de madera. Aátu- gentes. Liogua, en; sermo, doctrina excultus; omitís anbernalis, is. — de un conti-aois. — con otro. Allocotio, tis, disci¡>lince gnarus; prrenente. Abaris, is. — de un lu- onis. — del extranjero y sus clara eruditiane ornatus. Elgar. Alicujus loci popularis,modales. Peregrinitas, atis. más hábil ó:sobresaliente en un is. — de las cercanías ó alre- Conservó el habla hasta las arte. Artis ontistes. dedores. Circumcola, ce; cir- últimas boqueadas- lingual habilidad, f. Capacidad, buen cumcolens, tis. — de las sel- usum aá extremum usque spiritum retiouit. Noo prius tálenlo. Salertia, sallertia,ce; vas. Servicola, ce, servieulíllum vox, quam vita dej'ecit. habilitas, otas; idónea ad alitrix, icis. qoid eont¡iaratio. JJ Destreza, habitar, a. Vivir, morar, resi- Estar para concluirse atoún negocio. De re aliqua oyere; maña, gracia para ejecutar al- dir. Habito, in/uibito, as; áeNegar ó quitar el go. Solertia, industria, gra-go, calo, iocolo, accolo, is.incltoare. — tia, ce\ dexteritas, calliditas, cerca, en las cercanías ó alre- habla á alguno. N o hablarle. atis. || Suficiencia.. Scientia, dedores. Circumeolo, is. — en Alicui rei'ba negare. peritia, w; erialitio; onis. | su |casa. Aptiá se, in suo, in hablado, da, p. p. de H A B L A R . Proferido, pronunciado Affafig. El sujeto hábil, idoneus, sois cei/íhus habere, habitare. aptus, a, um. Tanta era la Tierra, país donde no se puede tus, a, um. — inútilmente. Blateratus, a, um. — entre habilidad de La\ínia. Tanta habitar. Terra ómnibus nein.dol.es in Lacinia eeat. Hacer gata. Los que habitan países dientes. Mutitus, a, um. Bien sus habilidades, fam. Suas en que la atmósfera es densa. ó mal hablado. Comedido ó arles et dexteritatcm adhi- Qui térras ineoluat ubi aer descomedido en el hablar. Mobei-e. crassus est. Veo ya á donde deste, decenter, inmodeste, iadeeeriter loqueos. habilitación, f. La acción y ha de ir á jiarar la envidia y efecto de habilitar-. Aptitudi- en donde ha de habitar. Video hablador, ra, m. f. El que haois declaratio, habiátatio. jam \\ quo invidia transeat etbla mucho con molestia de otros. Lioyulaca, ce; loeutuEquipaje, provisión de lo neubi habílatura sií. cesario. Commeaíus, us; pro- hábito, m. Traje, vestido de leius, ii; locutor, oris; multi visio, otas. — de un magistra-los eclesiástie-os. Hábitos, os; quax, acis; largiloquus, garrulus, a, um; cithara loquado que iba con gobierno á las vestís, is. || Costumbre, habijirovincias. Pr tebaida, ee; tuación, facilidad nacida de la cior. || Locuaz. Dicaeolos, a, preehitio, oois. repetición de alguna cosa. Con- om. — grande. Loqoox, ríieax, acis; garrulosus, a, aro. Los habilitado, m. En la milicia, suetudo, inis; mos, oris; usos, habladores no tienen manos. el oficial recaudador de los Itabitos, us. |j La insignia ex>n intereses del cuerpo que le ejue se distinguen las órdenes Loquacibus vis et robur in lingua est; fortes, habilitador, habilitar, curator nombra. habilitai tor. á Rerum miles. a.otro. ra, Dar m. legioois á Aptitudinis uno f. El por (jue proca- stris militares. algún nitencia. Reatos, tentice delito ordinis us. babitus. El Insigoe, que ó Tomar pecado, trabea. se—lleva el is; dehábito Pa-nilos — por equede reos. pehabladuría, hablar, manu laquocitns, Vanilogoentia, ignava a. Decir, f.linguO. garrulitas, Charlatanería. ce; proferir, indocta aratis. HAB HAB HAB 5*S ticular las palabras. Loquor, bero córele /ahnlari. — conaire. Inanes voces jactare. — eres; sermorinor, prce for, gracia ó chiste de alguna ma- cosas que dan jilacer al que ans; vocero oiittere, edere;teria. In aliqua re carillari. las oye. Loqui ad voluntatetn respondeo, es. ||fig. Discurrir,— con palabras blandas. Blan- alicujus. — frecuentemente tratar jx>r escrito. Exigo, is. dís adire sanes; benigne di- entre dientes. Mussito, as. — || Manifestar, declarar, expli- cere. — con perturbación, con fuera del caso, de proposito. car su sentir. Promo, is;pro- oscuridad. Orationem ejlun- Prceter rem loqui. — gordo. loquor, eris. || Platicar, condere. — con propiedad. Pro- Amenazar. Arraganter loquü versar con otro. Consermoci- prie loqui. — con apacrbilídad — gorjeando, como el quehaice oor, eonsermooor, aris; ali- y suavidad,ó fríamente. Lente gárgaras. Gargaric/ia, as. — cui effari; alloquar, eris. —dicere. — con demasiada li- largo. Detenerse demasiado en por alguno. Rogare, in alicu- bertad. Lie eolios áicere.— conla conversación. Looginqoíini jus J'avarem toqui. — alto. reserva, con moderación. Par- logoi. — mal. Injuriar. Ob loExplicarse con libertad y eno- das dicere. — con m á s re- quen; eris. — mal de uno en jo. Vocem attollt-re, cootemleserva, con más moderación. su presencia. Os alicui laere, intendere, efferre; ciato, Costaditius dicere. — con másclere. — mal de un muerto. contenta voce,'date, ampie seguridad, con más satisfac- Alicujus manes lerc/er-e. — loqui. — muy alto. Detoncit, ción. Porreetiore fronte lo- más copiosay adornadamente. abat. — á tontas y á locas. qui. — con sinceridad, en con- Fusá/s disputare. — mucho y Hablar disparates ó descon- ciencia . Boma fíde dicere, sin sustancia. Loquítor, aris; ciertos. Efi'utio, is; inepxe garnarrare. — con un muerto. loquaeito, as; polcare dicere. riré. Muchas de esas cosas Hablar inútilmente. Cum mor- — necedades. Fatoor, arüs. — son claramente ficciones y de tuo verba jeteen-. — con va- jjor boca de otro. Aliena linotras se habla sin ton ni son. nagloria de sí mismo, alabán- goct. dicere. También se dice partim ficta sunt dose. Gloriosius de se ipso vulgarmente : hablar por boca Quorum aperte partim effutitar te-prcedicere. — oon mucha ve- de ganso. — por incisos, por meré. — de antemano, ó el hemencia. Poteotissime dice- miembros cortos. Ccesim diprimero. Pnelaquor, eris ; re.—con gran aplauso y gus- cere. — por inspiración divina. prcefor, aris. — abriendo mu-to de los oyentes. Loqui ad Dívioo spiritu afi'uri. — ronco cho'la boca con áspero con- voluptotetm — contra algu- á fuerza de vocear. Ravia, is. curso de las vocales. Hioloe no. Hacer invectivas contra — recio, con entereza. Iatreloqui. — al oído con alguno. él. In aliquem invritere. — tille loqui. — según el tiempo Immurmuro, as; in aurem con más erudición e.ue los o pide. Apte ad tempus diinsusurrare; alicoi ad au- demás. Litteratius quam cecere. -- sobre un asunto. Io rem accederé. — ante el juez, ten' laqu.i. — con mucha estirem aliquam dicen-. — saen su presencia. Apud judimación de alguno. Aliquem biamente, muy bien. Pal, ¡n-e cem dicere. || Defender en jus-honorificentissime appellare. dicere. — temblando, tintando ticia la causa de uno contra de corazón, sencillamente. Ex los dientes de miedo. Corusco otro. Apud judicem pro ali- animo dicere. — de jirisa y pro? tremare J'abulare. — quo, de aliono re, cootra vel atropelladamente. Properanveinte y dos lenguas. Duarum adversas aliquem dicere.—á ter loqui. — descaradamente. et vigioti(gentiumore loqui. alguno en lengua púnica. Ali- Osee loqui, dicere. — de meAsí hablaban en lo antiguo. quem punice appellare. — á moria, de repente, lo primero Sie alim loquebantur. Haldas uno aparte. Aliquem solom que ocurre. Inconsulta , íná quienes satren tanto como tú. prehendere: o/xluetuiii in seconsiclerate loqui. — de cosas Nolis, ¡inedicits. Hablo cosas cretora alloqui. — á «no porgrandes, bajamente. Grctm/ia bien notorias, bien sabidas. cartas. Aliquem per epístolas,minute dicere. — de veías, Nota laquor. Habla mejor, scripto adire. — á tiempo, encomenzar á enfadarse. A^.gre oon más modo. Baria verba su lugar, á projx'isito. Loco ái-ferré, ir-asc'e, — de vicio. Ser queeso.Parcius isla. De estas cere. — bien, comedidamente. hablador. Loquacem esse. — cosas habla Homero. Hee-c Comiter loqui. — bien de al- en común, con todos. Indefiapud Homerum oanuntu.r. guno. Alicui heneríicere; ríeaite loqui. — entre sí ó conSi quieres que nadie hable,di aliqua ore rotundo loqui. — sigo. Meditar sin pronunciar. la verdad. Taceri si ris, brevemente. Absolute dicere, Meditar, neis: st'cum agere. ríicíto. Las Ligrimas m e imad summam, in summa, 'pres- — entre dientes. Murmurar, piden hablar, ¡'ra: lia i te laqu.i. — baja. Obmunnura,gruñir, ¡tnmtirrriu.ro, remurlac/iii non possum. Y para no as; vocem demittere, suhmit- rnuro, musso, mussito, as; hablar de otras, ligue tere,ríeprimer-e;suminissá, emutia, is. — elocuentemente, tacearn. La cosa misma haáeprsssa poce uti. — con más con armonía. Elaquor, eris; bla, 1o está diciendo. 7iV-s tpsa atrevimiento. Confic/cníius ríi roto mi o ore, diserte, capí ose, loquitur. Habló pocoy modecere.— claro. Decir su sentir oroate loqui,ríi.cere;eleganti rado. Paiu-a et. miidica dissesin adulación. Aperte ex ani- sermone uti; puré, saluie, itiruit. Se puede hablar 1 ma loqui. || Pronunciar clara tiríe, tiple, ctmgrueriter, commente. Lingua li/ierlan y distintamente. Verba expla- pacte fui irle, dicere. — elopetit. Sólo habla de gui nare. — con circunlocuciones cuentísima mente. Plenissime Meriim liellum loquitur.. Haó j-ierífrasis. Círc-umlaquor, dáere. — el primero en el bló claro. Fxperlitc /o/máuas eris. — como joven con poca pleito. Priarc loco causam est. Hablaré claro. Non ol>reflexión, con poco juicio. Ju- dicere. — en pro y en contra. scure ngain. De ti se habla vmar, aris. — corno los Ate- Aliquam rem, ad aliquid, de en cabeza de otro. Mutatn nonienses, afectando su modo. re aliqua, circa aliquid vermine de te fábula nnrralur. Attáisso, as-. — con elegan-bis in utramqoe partem, io Hablemos ele otra cosa cia, Laute, puré, eméndale contrarias partes disputare; monem alia trons/'eraimis, franqueza. demasiado loqui. tadas. trmsseInfracta — dicere. ccon ovulgar, Libere n estilo expresiones loqui. —loqui; tenue. ¡nquinate con — corSohestilo con li- ptare. verba, res. minos contrarias re; alloquar, Minados demasiado rcr/oun — enin público. fiar-ere, dicere. partes eris. amenazadoOro, —— tliscehabeenal as; tér-liaetenas. Sed 7n esto concertamos: et serinaneni, orí luce bastante alia haetenus, Mal renuimiis. hemos mtítaiinis in se vituperettiohabla hablado. sed de Pero de larc ¡itit teil.e Í «44 HAB HAC HAC nem aááuceris; omnium ser- pace leones. Fortes in tabula.haca? ó ¿qué haca morena? mone vapulas; pessime, male Mal para quien habla, y peor fam. Dícese jiara despreciar audis. Mucho se habla de para quien calla. Crimen ex si- una cosa que se junta con esta expresión. Quiá booi t esto, todos lo dicen. Hac de lentio, ex voce. Si loculus Juere multus, celebérrimos ser- ro, non quiescet dolor nieus;hacanea, f. Caballo chico mamo est, habetar; in ore est eí si íacuero, non recedet o yor que las hacas. Britanniomni popólo. Y a no se habla me. Habló Roldan y habló cus, tolutarius eqoos. de eso. Evanuit hujus reí me- por su mal. Ascáxm ipse suishacedero, ra, adj. Factibilts, moria. N o oímos hablar de peáibus illicit. Ipse sibi pere; fado facilis. otra cosa que de tus infamias. niciem accersivit, molitus est. hacedor, rn. Administrador de ganado, etc. AdmiTui's crimioibos aores oostrceSuo ipsius laqueo captus est. hacienda, JJ calleot. N o se habla de otra El acto de hablar. Locutio, onis. oistrator, ares. cosa que de ti. Multum est — entre dientes. Mutitio, onis. hacedor, ra, rn. f. El que hace, nomem tuum; in omoium ore El que habla. Fans, loquens, causa ó ejecuta alguna cosa. Aplícase únicamente á Dios, versaris. Habla en fin como tis; vocalis, e. — con oscuridad quien es. EJfemioatorurn y ambigüedad. Flexiloquus, diciendo el Supremo Hacedor. etiam oratio cjfeminata est.a, um. — bien. Disertus, do- Factor, doctor, creotor, oris. Es hablar por demás. Frusta, cíilaquus, a, um. — con li- || Eundador, inventor, autor. vane loqui; surdo canere. N o bertad. Libera lingua. — con Cooclitor, effedor, áoctor, oris. \\ FA que trabaja y obra se hable más en ello ó de ello. suavidad y dulzura. Mellicon agilidad. Vivirle, prompte filuus; mellífluens,tis.— neSatis jam áicturn, nullus ultra sit sermo. Hablaré sin re- cedades. Sfultiloquus, moro- agens. hacendado, da, p. p. de HAbozo. Aperte, simpliciterquelogus, i. — perfectísimamente, loquar; aperto pectore, aper- con el mayor primor. Io diCENDAR y H A C E N D A R S E y adj. ceodo perpolitus. — suave, El que tiene mucha hacienda tis tibiis Ubi loquar;áe plaustro, e quercu, ad quereum, dulcemente. Suaviloquus¡sua- en bienes raíces. Divítíis auá petrá tibi loqoar. N o ha- viloquens,tis.— de los astros.ctus, ceffluens; prceáiis, fia blar, callar. Obmotesco, is. Astriloquus, a, um. — simple- áis abundans. ]| Rico. Dives, Estar hablando una estatua, zas, tonterías, frioleras. Tnalocuples, etis. una pintura, etc. Imitar per- oiloquus, a, um. — con juicio.hacendar, a. Dar, conferir el Graáarius, a, um. — con dul- dominio de bienes raíces. Prcefectamente al natural. Gestu spirare. Hablarlo todo, no ca- zura, con suavidad. Mellifiuus,ctiis, fundus dotare. || r. Hallar lo que se debe. Ne ta- dulciloquus, dulcioreloquus, cendarse, hacer hacienda, comeenáa qoidem proster•mittere.a, uro; mellifiuens, tis, — claprarla. Rem faceré, augere; Hablar por hablar. Hablar sin ro, que dice con claridad 1o prceáia eomparare. sustancia, sin venir al caso. que siente. Planilaqous, a, hacendera, f. Trabajo para Nagas, inania garriré. Ha- urn. — con demasiada con- todo el vecindario por su utiblárselo todo sin dejar hablar á fianza y presunción. Confi- lidad común. Communis lalos demás. Indesinenter verba dentiloquus, a, um. — expli- bor. /unciere. Ni hablar ni pablar. cándose. Prolocutor, oris. — hacendero, ra, adj. Aplicado, fam. N o chistar. Ne mutire con otro. Colocutor. — bien y que procura aumentar su haquidem; obmutescere. N o ha- obra mal. C/irestologus, i. El cienda. Laboriosus, seáulus blarse. Apartarse de la comu- ó la que ha hablado. AJI'atus,operator. nicación con otro. Verba irei- loculus. La que habla ó hacehacendoso, sa, adj. Cuidadoso, hablar. Elocutrix, icis. Aquelsolícito en hacer las cosas que smicitice caosa negare. Ir á hablar, á ver, á buscar á uno. con quien se habla ó trata. le convienen ó de su cargo. Aliquem adire. Cada uno ha- Conversans, tis. Cosa de que Actuosus, strenuus, operosus, bla como quien es. fr. prov. todos hablan. Omnium ser- solláitus, a, um. Efif'cemiaatorum etiam oratiomone celebrata, in omoiomhacer, a. Producir, dar el priauribus posita res. Aquello mer ser á alguna cosa. Fació, •efifeemiaata. Qualis vir Ialis oratio. Cada uno habla ó cuen- de que se puede hablar. Fancooficio, oj'fieio, tfl..j| Fabr ta, de la feria según le va en áus. Aquello de se que ha de car, formar alguna cosa. 7c/. ella. ref. V. FERIA. Habló el hablar, lo que ha de ser fa- || Ejecutar, efectuar, cumplir. buey y dijo mu. Stultus stulta moso y celebrado. Loquendus. Prcesto, pairo, perpetro, as; loquitur. A.sioo fabulam nar-Aquello de que se ha hablado fiado, confirió, ago, gero, •rabat qu'espiam, et Ule move-mucho. Prcediccetus. El queáegero, ejficio, Jácesso, is; •bat aures. Hablando de tejas ha hablado primero. Prcelo- perseqoor, Juagar, eris. \\ abajo. Quce supra nos, nihil cutus. Orador que habla en Ejercitar. Obeo, is. ||fig.Dar aá nos. Hablen cartas, y ca- estilo tenue. Demissus orator. el ser intelectual, concebir algo llen barbas. Tune caneot agoi, El que tiene facilidad en ha- en ¡a imaginación; y así se cum taeebuní gracoli. Quien blar. Volubilis, e; precipiti dice : hacer concepto, juicio, celeriíate dicendiánimo. Coocipio, ejfingo, is.¡{ mucho habla, mucho yerra. quaáam Culpantur multum qui gár- homo; qoi celeriter verba volConstruir, levantar. Prceduco, rula multa loquuotur. Noo vit; qoi celeriter orationemis. || Dar, conceder lo que se est ejusdem et multa et op- fundit; qui volubiliter verbapide. Dono, as; largior, iris. portuna dicere. Quien no ha- fiuodit. El que no habla de || Contener, caber; y así se bla, Dios no le oye. Oceullce otra cosa que de armadas. A'¿- dice: esta vasija hace tantos musices nullus respectus. hil oisi classes loquens. cuartillos. Capio, is. || Causar, f. Rumorcillo, patra- ocasionar, como hacer un daScire tuum nihil est, ñutí hablilla, te ña, cuento, mentira. Fabella, ño, un perjuicio. Suscito, as; sciresciaí altor. Amyclas per-áiáií sileníium. Hablar de latabella, ce; rumusculus, ser-afif'ero, ers. |j Disponer, ade muoculus , i. Esta hablilla rezar, como nacer la comida, mar y estar fuera de ella. E ierra specíare naufragium anda por el pueblo. Hcec fa- la alforja, etc. Prceparo, as; •talanquera. xellare. bonum specíare quilibet est. fiureníem. Atlieus gubernaíur. Tranquillo Neptunufn in Hablar portu. procul Lingua mare deIn habón, haca, árls estatura. bella \ tumor. f. omoium m.Caballo Ronchón. Mannus, implebit de Prcegrani, pequeña ¿Qué aures.filcio, y perfeccionar; conáio, esta así pipa seis. áispono, hace dice ||ybuen :Convocar, hacer asíis. vino. se\\ gente. dice: Perjuntar; Mejorar, HAC HAC HAC 544 Confio, as; cogo, is. \\ Acos- miuiseor, cris. — ó criar ca- res esperanzas. 7n meliorem tumbrar, habituar, enseñar, llos. Calleo, es. C u y o ánimo inducagitatíeniem aliquem crió callos con la costumbre c o m o hacer el estómago á un ce-re. — la c a m a . Lectum sterce.mo las m a n o s con el trabajo. alimento. Us. c o m o r. Assueoere; foros emnnire. |¡ M u fiacio, is. jj Entre jugadores, Quar-um íanquam manus opellirla. Suhsterno, is. — un ca' asegurar lo que jiaran cuando re sie animus «su , aneaioit. mino. Abrirlo. \iam sternere. — el ejército m á s animoso no lo ponen de presente; y así — la jirimcra camjiaña. 77rodicen : hago tanto-. Sponsiocada día. Exeroitum cortfiri inium ¡itiiiere. deponere. — nem suü fií/e ¡acere. || n. Im- matiorem in (lies el lucré. — c a m p o , apartar la gente. Camá uno infeliz. InJ'elicita,as.— liutn reiterare. — caso de alportar, convenir. Attineo, perá uno el honor (jue se le debe. guna cosa, estimarla. Aliquid feneo, es. || Aumentarse, creAlicui lionorem persolrere.—: cer; y así se dice : hacen los magni ¡iciulerc, faceré, cestiabrir los oídos. Aures retoárboles, los cerdos, etc. fremnre: — poco .-as.., cuenta ó aprecio. Á'egligo, jia.rvíríuco, sco, is; ceogeri. |(Existir actual- reo-e.— alguna cosa con ayuda de la fortuna, ¡'amulante ¡larrifacía, Jiarvipendo, is.— mente alguna cosa, c o m o hacreer y persuadir. Firíem j'acer frío, lodos, etc. Existo, fortuna aliquid agere. — aleei-e. — ó formar causa á uno is; sum. es, esse, fui. |¡ C o - guna cosa en daño suyo. Mala soo aliquirífia ere. —alianza, de pena capital ó sobre intererresponder, concordar, decir sociedad. Luirse. Soeietctteni ses. Aliquem, in aliquem, de bien una cosa con otra. Quaeonjungere; aliquo, capitis, capite, de cadra, as; convenio, is. || C u m - i oiré, e/cerras dexíram ríe.circe j un g ere, ¡i'tte, pecunia anquirere. — jilir, llenar el número de una cosa,, como- hoy hace años. commtítere: Jtrríusetun alájoa oélebre, famoso, ilustre. ConJ'erire, iccre, pei-cotere; la- celehra, ilarirha, claro, as. Compleo, exjdeo, es; campa— centinela. Exc-uha, vigilo, no, is. || Junto con los infiniti- dero, as. — alianza ofensiva y defensiva. 7n eomuálitiortt as. — un círculo. Beeircino, vos de algunos verbos es obliasciscere. — amigo uno de gar, precisar, ó lo que signiees. — cosquillas. Título, as. otro. Adhos¡¡ita, as. — andar — cocer m u c h o . Diseoquo, is. fica el infinitivo, c o m o hacer grundire. — comercio de las vidas. Anivenir. Cogo, compello, is. ] de prisa. Gradum m a s oegatiari. — c o m u n e s los Con nombres de oficios y la — andar en vuelta, en giro al caballo. Equum cir-cumcigere. empleos, las honras á los jiapreposición D E es hacer ó ejer— antes de otra cosa lo que dres conscriptos y á la ¡debe. cerlos, c o m o hacer de porteVoe«)'e ¡amares in cammone. ro, etc. Fació, geno, ago, is. || se lia encargado. Mctaríatis — comparecer en juicio. 7n Junto con la preposición Á y pra-verti. — aplicar el oído á alguno. Aures alicui arrige- jos áec/ucere. — concurso. algunos nombres significa esre. — almoneda. Aoctiooem tar dispuesto á recibir lo que Foro cederé. — concurso de los nombres significan ; y así Jeteen;. — alto. Pararse. Sisto, acreedores. Qreditoribus dese dice : hacer á todo. Parais. — augusto y venerable á coquere. — con otro. Con Jaturn esse. || Junto con D E Ó SÉ, uno ó á alguna cosa. Augusto, cio, is. — con voluntad, con ó con los artículos EL, L A , L O , as. — avergonzarse á aiguno. afición. Ex animo faceré. — es fingir lo que significan los In rubor-erorícer-e.— á dos confesar en el tormento. Crunombres ejue vienen después, j)alos, fam. Duabus seáis seciaiu con lessioncm e.i-juimec o m o hacer del bobo, hacerse deare. — á uno todos los bene- re. — confianza ele alguno. bobo. Otras veces significa ficios posibles. Aliquem omFiríem al'aiii .arhitrari. — ni bos benéficas pros equi. — confidente ¡i alguno ele u n a , blasonar ele lo que los n o m bres indican, c o m o hacer del á uno un beneficio doblado. acción mala, in cansdeníiatn /ieneftct'uin alicui eani/upli- feteinoris aliquem as¡ iseere. hombre. Fiogo, is; sese jactare. IJ Junto con los artícuciii-e.— beneficios jior interés. — cónsul, nombrarle, crearle. los K L , L A , L O , es ejercer, y m á s Beneficia Jn-nerore. — bando Consulem juberc. — correrías representar lo apante. Secessionem faceré. en las fronteras de un país, comunmente que significan los nombres, — bien, beneficios. Benef'ctcio, en la tierra enemiga, ¡ocurso, c o m o hacer el rey, el graciois; J'rugem Jai-ere. — bien á ¡lersulto. as: eritmpa, e.reurso, etc. Reprtesereto, as; ago, muchos. Bene de nuiltis pra- ra, is; fim'hits eegionis perJingo, is. || Junto con la pre- mereri. — brillar, resplandecurrere; in tigra ¡uistiti percer c o m o u n relámpago. Prceposición POR. y los infinitivos sa haré. — corrillos. Circular, significa cuidar de la ejecu- Julguro, as. — buen tiempo. aris. — la corte. Visitar c o m o (.'(insereno, as.— burla de al-pretendiente. Soluto, prelwoción de lo que da á entender guno. Aliquem sibi lut/ihrio so, as. — u n a cosa á su tiemel infinitivo, c o m o hacer jior ludiere; lutlum, ludt,s fio-ere. po. Die aliquid facete. escribir. Ago, is; cur am — aáhibere ot. — alguna, fam. — caer, derribar. Lahelat-lo, crecer el cabello. Capillum Ejecutar alguna travesura. as. — caer ó vacilar á alguno crinare. — con arte. Scite, et en su fidelidad. Fidem alicuAliqoid immoríerataai, terenuste agere. — cuentas sin jus letheliatai-e. — caer á uno trum faceré. — alguna cosa Ja liuesjicda. Secum ratiooes arrastrando, fam. N o hacerla en un ene-año. Aliquem in frustra depuiare. — la cuenbien, ó hacerla de mala gana. j'rciuríem illieire. — c a e r a u n ota, echarla. Rationem subduen la trampa, en el lazo. In tert; ¡itilate. SUp.pufare, nllInvite, nequiter ngere. — á todo. Arí omnia ¡larattun esse. transeiinam rítuere. — caer meriim t apere. — cuenta con — .artificiosament'-. ¡•'inga, is.á alguno en un error. Erroel producto de la hacienda. rem alicui ojl'iiiiríere, ineu—amistad. Feo-ere anu'citium. Nomen cum vineis /acere. — tere. — caer ú alguno algo (li- cuenta con la bolsa.. Fes/o die — arméis. Fabricarlas. Arma las manos. Aliquid alicui ríe si quid ¡iroilegeris. Pro J'e.sío laborare. — á uno pagar la pena. Pénenos ab aliquo e.epe- nianilm.s- excutere. — calentar egere laelni, ntsi pepereris. los baños. Tlu-rnirl'acio, is.— Áut annus animi, aut plus tere — á uno odioso. Aliguem io odium, ia inriríiam rapepatenliie. ¡nti-a íuaiii pelláu'•albir á uno. Elinguem reddere; linguam alicui comprire; inviríáim ala ui ¡acere. — Ituu te i omine. — del m i s m o á oscuras Las cosas. Noctem mere. — concebir á uno las tiempo, e 'oalempona, as. — del • rebus ellun.tlere. — agua elmayores esperanzas. In mncuerpo. Desideo, es; externo, navio. Norigiuiu aquam trairiiintm sjiem aliguem aríríuis; rente:, onus aríjieere, defaere. — á la memoria. Com- eere. — concebir a uno mejojen ere. — daño. Damnum, * DICC. ESP.-LAT. 35 fvlfi HAC HAC HAC iiudam operam áare. — de — las exequias, el funeral de desabrido algo. Dásipio, is. — nuevo. Inventar, hallar. Nova, sus parientes. Par-cofa, os; invectiva» contra alguno. Declamo, as. — juntas ó congreas. — de prisa alguna cosa. ex.seqaior,«ris. — las exequias Aliquiá ¡iraperare. — des- al rey. Regí salemnia mittere, gaciones. Cu-tas rm'scere. — cripción. Describa, es. — y peragere. — las exequias á un juramento falso. Perf'ul.um sadeshacer. Destruir la obra he- difunto. Justa, futiera eonfl- eramentum dicere. — justicha. Telum Pendopes retexe- cere; cin.eri suprema fierre.cia. Ju.stitiam promere. — la re, — de la noche día. Lucer- — el ejercicio un ejército. Exer- corte á los poderosos, rondar neeriam, pneiiasterum vitam citum decur-rere. — expedi- su casa. Poientiarum tintina. vivere. — de la necesidad^ vir- ciones militares. Bella obire. — la salva. Delíha, as. — lastud. Fac uí libeeeítibíquod — escrúpulo. Religioni habe- veces de alguno. Alicujus lonecesse e.s-f. — de una vía clos re; religione capi. — famoso,cum, vites supplere. — leña, mandados. De eadem fiáeliü conocido, insigne jior buena ó firovisión.de leña, de materiadúos parietes dealbare. — di- mala parte. Nobitito, as; insi-es. Material-, aris. — leña, gresión. Digredior, egreáior,guió, is. — que un negocio, ir á buscarla, á traerla. Liempresa ó pretensión quede gnor, aris. — leva de gente, eris; ad alia, a proposito diele soldados. Milites colligere, veríere; dicendo vagará _— sin efecto. Frustro, as; frailar, aris. — un favor. Bene- legere; clelectum agere, hadigresiones largas. Longius prolabi. — del ojo. Guiñar. ficium elare; beneríealiquo bere, instituere; metooro Jaeere. — líneas ele circunvalaNido, as; conniven, es. — á mereri, promereri; benefiuno desatinar. Infatuó, as. — cium in aliquem eonferre. — ción y contravalación. Castra dimisión. Dejar. Dimitió, is. feliz, dichoso. 77eo, secundo, vallo cingere; fossam castris as. — figuras de cera ó barro. pi-a-ducer-e. — leyes. Estable— un discurso publico en facerlas, dictarlas. Leges, jura vor de alguno. De aliquo cau- Plasmo, as; Jingo, effingo, is; ciónelo habere. — dinero. Pe- e cera, ex limo eff'iagere. —scriber-e, comiere, eortstitue cuniam redigere. — divorcio forraje, segarle. Pabulum se- rc,figere.— locuras, extracare. — su fortuna á uno. vagancias. Morar, aris. — dos con la mujer. Uxorem repudiare. — dudar. ¡acertó, as.Alicoi prosperare. — foso al-locuras, dos disparates. Bis stulte faceré. — la rueda el — un edicto, publicarle. 7?e<¿- rededor del que se tiene cerctum interponere. — echar, cado. Fossam obsesso prcedu- pavo real. 7?oío, as. — lo que despedir diferentes colores por cere. — fosos delante de las se dice, trata, pacta. Acl rem repercusión. Colores elidere. puertas. Portas prrefiodere. verba eonferre. — llorar á — escarmiento en cabeza aje- — franquezas con lo ajeno. uno. Lacrgmas alicui eliiere, na. Optimum aliena insania De alieno elargiri. — frente.fietum excitare, moveré. — fruí, ¡rinoeuus aliara aspi-Resistir. Sisto, is. — frecuen-llorar á su mujer. Uxorem temente ó á menudo. Tener lacrgmantem t oncinnare. — cioro meum ¡icibentein malum. Félix quem fetciunt aliena ocupación ordinaria. Factito, madurar antes de tiempo. Prcepericula cetatum. — ejemplarfiado, as. — frioleras ó baga- coqoo, is. — mal juicio de alcon alguno. Exemplum in ali- telas. Tricor, aris. — fuerzaguno. Aliquem judicio cornquo, in aliquem statuere. — ó esfuerzo. Resistir ó ponerse borere. || circomcolitare. Dar que sentir. Noxa' esse. — — el bajo. Cantar, haciendo contra. Obnif.or, cris. — las el tono más grave. Succioo, is.funciones propias del cuerpo. mal y daño. A7a¿e promer-cre; Corporis moneribos fungí. — malej'aeía, is. — mal á uno. — el dormido. Somnum menfundir. Refondo, is. — gárga- Male de aliquo mereri; alicoi tid; vigilaníi nasa stertere. — e m b a r a z a d a ó preñada. ras. Offueo, as. — gestos para malefacere, nacer-e; verbo, Grávida, as. — el acusador divertir al pueblo. Gesticular,Jacta aliquem leeáere. — maaris; gestutn agere; gestia, los oficios á uno contra otro. que se condene al reo. Conáemno, as. — entrar á uno en is. — gestos y ademanes de Dictis infiensum aliquem alsu deber. Aliquem in ordinem representante en un discurso teriríare.— maromas de arecogeré. — esfuerzos para re- público. 7n oratiane saltare. na. Pretender cosas imposie.r arena cobrar la patria. 7Vtt¿ patriam — la gracia de un año. Con- bles. Funem recuperare. — todos los es- ceder un año de tiempo. An- effucre. — mansión con frenttm remitiere. — guerra. cuencia. Mansito, as. — más fuerzos, emplear todo el pode lo que se puede. Se supra der. Pedibus nianihiisque ca-Bellum infierre, gerere, e/eñad ; ñervos omnes, riereis e/ere, áegercre. — guerra á rires extendere. — á dos manos. Utrique se venc/tíare; omnibos contenderé, Intende-alguno ó contra alguno. Cum re. — esfuerzos para ser ama- aliquo bellum gerere; bellum utrumquespede amicitia'fialdo. Arnari laborare. — todos alicui. novare. — hervir ó co-lere. — mención de alguno ó de alguna cosa. Aliquem, de sus esfuerzos. Omni opera cer, ¡n/'errefiado, dej'ercefiaoti. — todos sus esfuerzos por cia, is. — hervir, cocer un aliquo, aliqoid, de aliqua re inmmeiiiorare , memorare ; subir á algún paraje. Vá-íote poco. Subfer ve fació, sufi'erde aliquo. alicujus rnentioin aliqoem laeom canniti. — vej'acia, is. — honor á alguno. ó servir defiadorpor alguno. Hanorem alicui perltibere. —nem/acere; memini, nisti. — F¿e/e sua aliquid esse, alicuihonor á sus parientes. Ser la mucho ruido. Detonat, abaí; jubere. — envejecer, conser- honra de su casa. Propinquis consírepa, is. — mil votos ai • var algo para (pie se haga ornamentum esse. — impreca- cielo. -F.tliera rotas onerare. viejo ó añejo. Invetero, as. — ciones contra alguno. Echarle — gestos con la boca para maldiciones. Deorum iram in burlarse. Vcdgio, is. — mudar el primer-papel en una comedia. Primas partes i a comev- alicujus capul detestad. — de opinión. In áiversum affiáia agere. — el pajiel la per- impuro, sucio, puerco. Impu- cere. — mudar de parecer á sona efe otro. Alientan perso- ra, as. — inflexiones, varia- uno por fuerza. Aliquem áe sententia áetrudere. — óa*. prociones con la—7n voz. canta nam sustinere, —ineuteentrar Ítuem. en re. rce, mo, ir deseo. haciendo —as. ini/ijferre. esperar maro —Desic/erium esteras. espuma. alicui áfierre. alguno. Storeo, — Exspuesse; espuma, A7oas. alijaeere, saquiro, rnoda infiectere. dad uno. pública. Injuriara peccare. is. immittere. — fiaeere, injuria publica información. — Voces injuria — áinfierre, insípido, comla utiliá7n-faceré; oblación ducir quavis Declarar, ¡Icmurmuro, un re eertiarem úhacer faceré, murmullo ofrenda. tes. saber. reddere. — aliquem Libo, suave. 'Notum notorio. de— HAC HAC HAC 547 — oficio ó función de juez. punta en un palo con varias excire. — saltar los sesos. Jocheo, as. — oficio de prego- rajas á modo de espigas. In- Cerebrum excutere.— sátiras. nero para ganar la vida. 7n spigo, as. — que hagan lugar. Hacer burla. Carino, as. — ó quantum vocem caoj'erre. — Campoio relaxare. — que á dar treguas al dolor. ínterla oración fúnebre. Laudo, as. uno le nazcan escrúpulos de valla clare. — saber. Ceriio— ordenanzas que pasen por alguna cosa. Alicujus rei re- rem aliquem /acere, reddere; leyes. Jusfiaeere.— ostenta- ligionem afferré, ioducere, dej'ero, ers. — secar. TabeJ'acio, ¿s. — senos, dobleces ó ción ó gala de ingenio. Face- injicere, ioeutere. — quedar tas uti;fiacetumesse; inge-en una tregua de común con- pliegues. Sinuo, as. — señas, nium venditare. — — contra sentimiento. Inducios condi- Nica, is. — señas ó movimienalguno. Dicta dicere in ali- cere. — que las gentes hablen tos de esfuerzos con tos miemquem. — ostentación de sus ele alguno. Aliquem populis bros. Nido, as; nicior, aris. riquezas. Luxus explicare. — loqueadum clare. — que uno — señas con la cabeza. Mosprestar juramento, obligar por haga ó represente cierto per- trar su voluntad por señas. medio de él. Sacramento obli- sonaje. Personam alicui im- Noto, as; ennuo, is. — somgare, rogare, adigere. — pa-ponere. — rebaja de tos inte- bra, cubrir con ella. OburnÍ»el, vale ó escritura para pagar reses á los arrendadores de bro, as. — sombrío ú opaco. a deuda. Nominas, pecuniam las rentas públicas. Publico- Oscurecer. loopaco, as. — scribere. — partícipes á todos nos aliqua mercedum parte sospechosa de corrupción á de sus bienes, de su fortuna. relevare. — recaer la envidia, una sentencia. Soreles sentenFortunam suato publicare. — el odio sobre alguno. Indáiam tice alliriere. — su gusto. paces. Pacifico, as. — parti-io aliqoem relegare. — re- Animo obseqoí. — su deber. Offieiumfiungi,Jaeere, irncipante, ¡mpertior, iris. — chifla, mofa y burla con silbipausas para dividir los versos. dos. Exsibíio, as. — redes. plére; officiofiungi,satisfiaVersam distioguere. — paz Plagas texere. — reventar á cere, parere. — súplicas á los con alguno. Cum aliquo pa- uno de risa. Aliqoem risu dioses. Déos precióos salatacificare. — pedazos. Derun-quatere. — reír á alguno. Ri- re. — surcos arando la tierra. cino, as. — pedazos ó migajas sum alicui exprimere, cooci-Imporeo, as. — suyo ó propio por el uso. Ustijacio, is. — entre las manos, entre los de- lare, moveré, faceré, elicere, dos. Digitorum allisiooe con-excutere. — relación al senado teja. Tegolo, as. — traición al íerere. — participante á uno de alguna cosa. Acl senatum oficio. Officiom proáere. — de algo, ¡mpertior, iris. —áe re aliqoa rej'erre. — re-torres de viento y mejor, hapartir con violencia. Obligar á petir, resonar la voz. Vocem cer castillos en el aire. Furrios Íiartir. Extruáo, is. — perder volutare. — resonar las ala- venciere. Tr-aga-áias in nua fe, la constancia. Labefia- banzas de alguno. Alicujus gis agere. Aereen ex cloaca faceré. — tiro y engañar. Palcio, is. — perder la esperanza.leeoáes íooare. — retroceder. pom obtrudere. — testamento. Spern tal/ere. — perder á uno Retroduco, is. — revivir. 7?eel crédito. Alicujus gratiam geoero, as. — reo á uno. Ali-Testaraentum scribere, obsidictare. — testamento — conveliere. — perder el juicio.qoem crirniois substinere. goare, Mentem precipitare; e soo — rico á uno. Inauro, as. — al punto de ir á entrar en bastatu dimovere; ad áemen- relucir las espadas desnudas. talla. Testameofum in proiiam prcecipitare. — perderGladiis micare, maerones co- cinctu faceré. — tiempo de su puesto á uno. Aliquem ríe ruscare.— rogativas públicas. invierno. Hyemo, ¡tierna, as. grado, áejicere. — perder el Supplicationes habere. — rui-— tomar las armas. 7n arma día. Diem corromperé. — per- do, estrépito, estruendo. Cre- excir-e. — tráfico de los libertos. Libertos finiera re. — trader la fama, la vergüenza. pito, obsono, strepito, murFarnarn, pudorem atterere. — muro, concrepo, as; strepo,tar con frecuencia. Aeti.to, as. — treguas. Inducios, faceré, poner á uno lánguido. Lan- ohstrepo, aelstrepo, es; murinire, pangere, ináucere. — guefacio, is. — por inclina- oiuror, aris; strepitum suscición natural, por afecto alguna tare, — ruido fuerte y fre- trescientos estadios de jornacosa. Aliquál propenso animo cuente, ¡ostrepo, is. ruido al-da. Treeenta staríia procedefaceré. — por intervalos. Ia- rededor. Circomstrepo, is. — ré. — una cosa con negligenterfacio, is. — preces ó sú-ruido bramando. Confremo, cia. Molli, levi brac/iioaliquid plicas contrarias á las que ya ajfremo, is. — ruido entre lacere. — un retrato á lo \ivo. se habían hecho. Resecro, as. otros. Interstrepo, is. — ruidoVivos vultus ducere. — un — presa ó botín. Copior, aris.confuso como el de las hor- retrato en bronce. Vultus de marmore ducere. — un jire— prevención de víveres para migas. Bur-rhio, burrio, is.— el invierno. Hiemi. in hiemem ruido las aves al batirlas alas. sente á alguno. Manus alicui alimenta reponere. — preven- Clango, is. — ruido con el canc/on are. — un prólogo. ciones de guerra. Arma mo- choque ó tropiezo de dos cuer- Pra'loquor, er-ís; proej'or, veré. — á uno prisionero de pos. Sonum elidere. — salir. prce/aris,fiatur,j'atus sum, guerra. Aliquem bello capere.Emitió, ás. — salir á patos, áfian. — un plan, un estado. — profesión. Promitto, is. || golpes. Extundo, is. — salir Censeo, es. — una oración en Enseñar públicamente. Profi- los colores al rostro. Ore ru- público. Acroasim faceré. — íeor, eris. — profesión ó ga-borem suffnociere; ruborem un arco de piedra, un ojo de nancia de hablar mal de otros. ioeutere; alicujus ora rube-puente. Arcum lapidutn copiQuceslui habere mole loqoi. fiacere. — sacrificios. Sacrispagibus efficere. — una obra, — prólogo, proemio ó intro- operari. — sacrificios expia- un libro. Componerle. Ser-iho, ducción . Prceloquor, eris, torios. Sacrificio procurare.is. — un mal, un bajo servicio. — sacrificio nocturno á Venus. Perversa gratia gratificará prorfior, aris,fiatur,J'ato.s suot,fiará— promulgar una Veneri pervigilari. — sacrifi- — una ley particular, especial. Privilegium ferré. — un trafru Amnem puente sus rice, sión ley.mriberas Legem de' enrem sobre torio trigo. ponte firumrniar'mm, jubere. con un Rei p junga-e-. roridere. río, un frumentaó —puente. juntar provire —— prodigio digios lio. cios sacrificios males uno de felizmente. Aliqoem que ósu monstruos. procurare.— país, amenazan para sois de Perlito, apartar su Moostra, sedibus con domicisalir prolos as.— á tado, de Flores re. nare. cere.— muchas. —una —una texere. un una alianza. gusto. Fábulas guirnalda befa. — Fardas Pcrgrctíum una Fta-am contamidecomedia llores. icela- 548 HAC HAC HAC ia, ere. — un surco. Sal, um miiltoritiii ain-rín-c tempo,Galli se omnes ti. ¡Ote pa'¡ítem,-re — uno lo que le¡umari, reí, periculo serviré, tee prognatos prcedicant. fnandan Jussa oapessere. — pee magín inleeesl. Esto nada Hizo fuerza largo tiempo cóniin almanaque, un calendario. hace, nada 'estorba, es todo ica la corriente. Dio Jlomini Annum icribere. — vasijas de uno, se reduce á lo mismo. obtui-tafiis est. M e hará un barro. /-.' luto la-a tlinere.—Nihil re.jert. M e hicieron apa-gran favor y también á Esce\e.-cs de maestro. Subdoeeo, recer ante sus ojos distinto de vola. Pergrntu.m mihi itero es. — vela. Navegar. Veliflco, lo que era. A7e i'ehi iinmuta-Scu-iolte. lecerit. Mira no te us i elifit oe, neis. — ver raat. el Esto se hará, se ejecu- esperar. A'e exspectaefecto de la voz. Voris fidem tará. Iá confiíet. ¿Pero que es láini sis, vale. Ellos hicieron lo que hago? Eo quiá ago? todos sus esfuerzos. Ab illis e.iiii/icee. — ver evidenleniente. Plitnuiii faceré. — ver elTiempo hace, ya tiempo ha. summa OpS emsu.in est. N o peligro de la vida. Capitis Pridem, a'uríum. /¿ue Dios lo haces cosa de nuevo. Mirum periculum ostentar-e. — ver elhaga, ejuiera ó permita. Fórmu- non fads. Pero que á él ninpoder ejue se tiene sobre al- las de rogar y desear el bien. gún daño se haría. Ipsi guno. Potentiam sacan in ali- Deus Ja.eil, jáciat. Uíinarn nihil oaciturum irá Haz, lo quem oste nríere. — ver ejue Deas jieiit ot ó ne. Deus Fer- que haces, despáchate. Fue s¿ uno no está culpado. Culpam iar. Mejor lo haga, lo quiera, quid. Ja cis.. Hacerlo todo por de se ríemoliri. — versos. lo permita Dios. Fórmulas de sí mismo. Omnia per se alare. Verba peelihus elaiulerc, cerrogar que no nos suceda mal. Hace cuatro, cinco, seis, trece nís prescribere, faceré, pan-TJeus melius duit. Deus rne- días, ó cuatro, cinco, seis, gere, confáerc; poema conlius. Deus meliara. Yo haré trece días ha. Nudius quurde-re, seníeníias numefis lo (jue sea menester. Faciam, tus, nudius (¡nintus. sextas claudere — versos. Recitariá quod in proclioi est. Estertius decimus, ele. Sin dudí los, e ai-muta - untare, < ane-menester que lo hagas al íns- lo ha hecho, parece que est; re. ~ versos en que se conoz- tame. Jam jnmi/ite tibi Jciconvencido. Fórmula de los can los pocos años. Versibus c'ieitríu.m est. M u y poco hace, juicios criminales. Faciese vijurciiiiri. — versos llenos elepoquísimo tiempei ha. Nuper, detur. Haces de un mosquito inspiración. Carmina, versus nuperrime. Ya hace mucho un caballero, fr. ¡uov. que se aplica á los que encarecen ftnalere. — vicio. Amenazar tiempo. Pronuper, jam pri'nuna. Vitium lacere. — vino. dem. Hace ya mucho tiempo mucho las cosas. Elepliantem Defrucio, as. — volver á-al- que se usa. Vetustissime in ex musca /acis. Hazme acorguno. Llamarle de nuevo. Ali- usu est. M e ha hecho mal el dar. 7n memoriam redvge. Lo iiuein retro rotare. — volverviento á la cabeza. Caput hice al instante. Da tum ac la cara ii las legiones. Regio- mihi tic rento condoluit. M e/actum reríríiríi Es hacer un nes circum agere. — volver has hecho' acordar, volver en beneficio el recibirle con muesen sí al ánimo desfallecido. mí. Aspersisti aquam. Hizo tras de gran placer. Liácnter, Linqtieiitem animum recrea- cuanto pudo . A c e uro tum qui ca eipit beneficium, redre. — votos al cielo por al- liahu'u. Cada uno hace lo que áiclit. Dios te haga bien, te guno. Pro aliquo cotce Deo puede. Quisque quod potest llene de bienes. BeaeJ'axit tibi suscipere. — voto. Vota di- edil. Cuando hace mucho ca- Deus. Hago muy poco caso cere. — zapatos grandes para lor. Cune ealetur máxime. de esto, m e es indiferente. pies pequeños. Hercules co- Harás uua gran cosa, darás ¡¡cene rem neglectui ¡tabeo. Ihurnos tuero optare. Sin un gran golpe. Pugnaveris. Hcec res mihi neglectui est. Debe el labrador hacer con la hacer mal, sin daño, sin ma- Sin hacer ruido. Suspenso licia, ni. adv. ¡tinocue. ¿Ha- gradu. Nunca hacéis reflexión mayor prontitud. Hcec sunt cemos algo' Agnousoe? N o sobre vuestra fragilidad. Nun- agrícola; rapienáa. Es propio es de hacer ó de hacerse quam fr agüitas vestra sue- de un sabio no hacer cosa de esto. Nec decel fieri; mi- currit. Si el (jue hace profe- que haya de arrepentirse. Peesión de gramático habla bár- rntere quod possit niliil lacere nime focienríuto. N o hay salierais eM. Es hecho ele cera que hacer, ó eso no tiene ejue baramente... Si quisqua m hacer. Fodllimum, minime (¡rammetticum se proj'essus ó de alfeñique. Cera treu.-taoperosum aliquid esse. N o m ebarbare loquatur. M a s nos hiliar, olea tranquilliar. Auhagas hablar. Cave, ne dure hacen una objeción. Nobis au- rícula infirma; apio, spongii loquar. ¿Que haces? ó mira tero oceurritur. Jamás tú ha-rnollior-; mollis medulla. Felo que haces. Core quid, cegasfrás negocio ó fortuna, jamás liz el que hace escarmiento ó estarás rico. Rene nunquam escarmienta en cabeza ajena. Vicie guid- lacias. ¿Qué liareFélix quem j'aeiarit aliena mos, ó qué hacemos con eso? J'acies. Hizo la música. Modos, Quid ad rem ? ¿ Qué hemos feeit. (Expresión (jue se halla periculo cautum. He hecho lo de hacer'.' l's. de, esta expre- al principio de las comedias.) que m e toca. Pensurn persolvi, sión para conformarse alguno Vino á hacer mención de al- eottfi'ei ineuni. N o os l¡ con lo (jue sucede. Fero mus guna cosa. 7n alicujus rei ele nuevas'. Tuum tibi narro soianium. Está hecho á mazo igitur. Hizo su deber, na fué meiitiaiii-m incida. Haciendo obligado.-i más. Ia magnas et mal. Male fice. A algunos ha- y á escoplo. Ducibus- nnchorrs ce liberales su pusilanimidad, j'ulfum est. Haré de un camino voluisse tatis est. Hace tanto tiempo. Ahltinc. Hace frío. la falta de resolución de áni- dos mandados. Fuga uno in Abhiemat. Esto se hace de m o para negarse. Frontis in- salta Ixpide agros capicule dos maneras. Canfit res utro- fiernitos quosdam liberales cióos. N o te dejaré hacer baza. que triada. No hago caso, no fiacit. El vino le ha hecho ha- Corso lampada tibi non trame importa un bledo. Pili non cer esto. Vini citio id feeit.dam. Hcrhctm tilii non pórrifació. N o haces, no adelantas Yo no te he hecho injuria al- goni, noo dabo. Digitum, manada. Hilum ne profícis. ¿ Quéguna. Nulla tibia me injuria num tibi non tollam. N o hace arta est. Haz esta gracia en- mal á find'ti, un gato. columhaces Harás tibivisum ó mucho cesos pararlo de parado al las (jue caso ios Jieerit mientes te ?demás. estará parezca. Quiá en faeies. la los Pollet stas mira Quoc7 su-Hace f gala tera, Curutam tes Losdel de Franceses por padre ser islam entero, todos Dite, hacen gratiam descendiencompleta. de mucha Pluto. J'ae. N revés uperit. ba. dove o Non hace lo est Fronti cosa haceexSedens átodo. et ocream, istis derecho, secare Lignea heroibus. tibice al /ores HAC HAC HAC 5.49 galeam applicat. Canidat pa- herida. Exulcerare. Hacer lo tlijl'erenter trihue. Hoz lo qu leas, asino ossa. Flumina in que no está bien. Faceré quod puedes y no lo (jue quieres. terram commutat. N o hace vobis dignum est. Hacer que Ut quimus, quando ut volucaudal de pocas cosas, ¡ruáis se perpetúe la memoria del ntas non licet. Hacer de las elep/iantus haud curad euti-beneficio, ¡i-abolí dcevo hene-tripas corazón, ó sacar fuerzas cem. Yo 1o haré bueno. Ego jícium figere. Hacer á uno de flaqueza. Ubi paveris, imiá prcestabo, in me recipio. ciudadano. Alicui eivitatem pera. Spern valúes simulat, N o 'debo hacer m á s . Nihil donare. Hacer camino. Ola- ¡ireinit altum i-orríe. ríalar ultra prcestare clebeo. NinguLo que hecho es, hecho lia de ciero seindere; aditum jaeere. no se la hizo eme no so la pa- Hacer jornada. 7íer ingredi. ser por esta vez. Quod lia tum gase. Nemo íllum impune áe- Hacer cosas sin propósito. est, irtfedomfieriraai potest. sit. M e haces mala obra, vete.Lucernam io meriaie aáhibe- Mientras el discreto piensa, Abseede, mihi enim ofiieis,re; solí lumen inferné. Hacer hace el necio la hacienda. obstas. Facis mihi cegre. Sioficio de singular ciudadano. Semper noeuit di:¡Ierre párolo hago, mal; si no lo hago, Mirificum civem agere. Hacer lis. N o la hagas, y no la tepeor. Si rem fació, verbis ca-bueno lo que se 'vende. 77e¿ mas. Ne committas quod místigor: sio nanus, verber-ihus. nus aliteree /'actum celis. Vi venditce vitium prcestare. Ha¿Había yo de hacer semejante cer por alguno. Alicui favere. non timere potestatem, j'ac vileza? Ego iááeáecus admit- 11 Hacer sus veces. Esse, -stare, bonum. Conscia mens reeti terem? N o estoy hecho á su- ab aliquo faceré ; alicujus faina' menáacia ridet. N o hay frir insolencias. Insóleos sum partes agere. No hacer caso quien haga mal que no la veninfamice, contumelia; in- de alguno. Aliquem projicere. ga á pagar. Echinus partum sudas. No sé qué hacerme. N o hacer caso de la ley. Ledi/l'ert. Pu'iiam moratur imQuál me faciam nescio. Haré gem transiré. N o hacer esti- píus, oon prceterit. Sera lapor ti cuanto pueda. Faciam mación de-ninguna e-osa. Ali- men tacáis pcena venit /.ee/tut tibi prosim. Es necesario quiá milla loco, in lcc>, prohus. Haud bene suecedunt que esto se haga. Fado opos stercore habere. A lo hecho improba fcecta. Dii lenti, sed est,fieriopus est, opus est ruego y pecho, ó no ha.\ re- certi vinclices. Dii láñeos hafcictu. Hazte allá. Recede pau-medio. Factum iuj'ectum fierihent pedes. Tándem soa pinta lulum; da locum. ¿Qué hace ooo. potest. A ti mismo te ha-noeentem coosequitur. Quien eso al caso? Quitl ¡toe acl hace un cesto hará ciento si ces la copla. Doiresticuin tlteremt Hacer caediza una cosa. saurum calumiuaris; viñeta le dan mimbres y tiempo, .ref. Rene áimittere. Hacer de las propria ced.it. Ti abeto bájaV. CESTO. Quien tal hace, que suyas. Aplícase á las malas las. Algo se ha de hacer para tal juague. Vindieíce subjaceat operaciones. Pro mor-e suo blanca ser, ó sufrir cochura qui pro vis morabas alise, u tiagere, operari. Hacerla. Fal-por hermosura. Quce vult vi- dal: auetor eriminis det tar alguno á sus obligaciones, áeri bella, nimium sibi neget. peerías. Refunríntur in suam ó al concepto que de él se te- Al que hace nial no falla acha- facióos auetor. Quien te hace nía. Aliquem spefiallere.Ha- que. Evenit .malo male. Cual fiesta que no suele hacer, ó le cer la acechona. Acechar, atis- hicieres, tal habrás. Sicuí fa- quiere engañar, ó te ha mebar. Rímari; per rimas aut cis,fii-.ttibi. Cada uno puedenester. Intempestina benevacancellos carióse inspieere. hacer de su caj>a un sayo. lentia niliil o si múltate rí' Hacer la cerrada, fam. Come- In re sua quiláiet est made- fiert . Par odia iia¡)or1uaa ter algún delito enorme. Tota rator et arbiter; proprium benevolentia. Quien bien hace, cia, tota re errare. Hacer la quisque in rebus suis ríomi- bien espere,tienemcrená, bene. deshecha, fig. Disimular. Si- ii'nun habet. D o fueres, harás profuerit. Quien hace su hemulare,fingere,Hacer peni- como vieres. Lex et regio. cho, no pierde derecho. Netencia, posada ó venta, fam. Regia (maque suis utiiur le- gotium non est opprobrium. Convidar á comer, ingenue, gibus. Dum furris Romee, roQuien hace lo poco, hará lo urbane aá convivían! vacare,mano vivita mare. Hacer bien demás. Qui vituliitn sustulit, invitare. Hacer por hacer. nunca se pierde. Nullum bo- taurum tollere potest. Tanto fam. ¡nutiliter, frustra agere. num opus nunquam periit. m e haréis, que diga quien Hacer que hacemos. Muscas Haces mal, espera otro tal. sois. Tuis te pingan! coloncaptare; levice opera ostentabus, r. || Hacerse'tiene diverAb alia exspeetes alteri quod re. Hacer sudar. Costar mucha fieceris. Hace oreja de merca-sas significaciones, según las dificultad alguna cosa, y ame- der. Mylus omnia audiens. palabras á que se junta. Hanazar ó poner en cuidado á Cercan aurihus obdidit. Ha- cerse á hablar en público, alguno. Improbo labore tor- go te porque m e hagas, que no á perorar. Pranuntiare onquere. Hacer y acontecer, fam. eres Dios (¡ue m e valgas, ref. sueseere. — al trato de alExpresión coii que se signifi- que enseña la obligación (jue guno. A I i'it i, cum aliquo can las ofertas y algún bien ó tenemos de favorecernos unos consiiest ere. — atrás, á un beneficio grande. OjDes, for- á otros. Botrus juxta bot.i-umlado. Retro recedere, a loco tunam polliceri, || Ame-maturescit. Haz mal y guár- tlcjl célere. — amigo de uno. nazar. Minas jactare. Hacerlo date, ref. infi'xo cu-oleo, fin7)1 alicujus amiciintiii se in mal, y excusarlo peor. Cul- gere. Funes clamor-es subti-sinuare; gratiam cum alii/tta pam e.xeusaíione aggravare.meñl. Metas saltero á J'a-dísinire, ejus hein-rolentiam li Hacer morder el ajo, fam. simis J'aetis amovet. Haz lo nta era. — á las costumbres de Negotium facessare; nasoto que digo, y no lo que hago. otro. .Se ad alterius mares exasperare; nasum faceré, Bene eonsulit, sed male agit.exereére. — ala mar, embarascenderé. Hacer la guerra At/ienienses seiunt quce recta carse, navegar. Neptuno se por amor ele una mujer. Mu- sunt, sed faceré nolont, Ha- credere) in mare navigatioliebre bellum gerere. Hacer ceos miel, comeros han mos- nem subiré; in altum vela flt mal espaldas addere. tis Cooñaíis poleos vestidos. ítteris. áHacer superciliis, injuriam. uno. In Hacer misero aspavientos. A¿as burla Hacer alicui facile el de inflalos potes, cas. ías memento. opprimitar. bien,contemptum Nimia y etiam noOmni simplicitas cates Nimia ignotis petenti á pura. jainilinriquien. proa j'acile te Haz Stesse in-proram prora ríare, vela. di; rícntes vela Velo maltum ti lit.vore, ventis pelago daré; littorc' petere. portu obvertere permitiere; excutere, verteré; — egreá ;la r 550 HAC HAC HAC expediré, immittere. — cabeza mil, no lo puedo creer. Mihi que hace ó forma. Fá:tor. — de una maldad, de una guerra quidem verisimile nonfil.Se; concluye ó perfecciona. Pacivil. Dnctilam seeleri prat- hacen esclavos detosdeleites. traos, tis. — c a u s a ó produce. bere. — célebre, famoso. Ce- Lilia limbos se constringenáosFacieres, tis. — caer ó vacilar. trea/ont. La isla se ha hecho Labefiaetor. — poco caso ó lebreseo, claresco, ioootesco, is. — claro, manifiesto. Cla- célebre con su venida. Ínsula aprecio. Neglígens, tis. — alresco, is. — cómplice de un ejus aáventu claret. Se ha guna cosa con gusto. Líbeos, hecho costumbre. Consuetuáo tis. — cosas puercas, impuras. hurto. Se /odi obligare. — Sjiurcifiícus, a, um. — correr — conocido. Divulgarse, pu- obtinuit vel invaluit. Se hace blicarse. Noteseo, is. •— cons-noche, se oscurece. Contene- la voz. Famiger, a, um; j'abreet. Se hace ruido. Obstre-migerator, oris. — una cotante, duro, vigoroso, ¡nduresco, is. — cuerpo. Corpo-pitor. Se liará contigo como rrería, una salida. Prorruplar. rasco, is. — de algo ó con tú hayas hecho con los otros. — el bufón. Scurrans, tis. — algo. Adejuirir, comprar algu- 7n tefiel,quod in alio fiece-de la noche día. Lgchnobios, na cosa que se necesita. Ali- ris. A fin ele que este negocio a, um. — esfuerzo. Nitibunguid adquirere, comparare. se hiciese más fácilmente por áus, concebunáus. — esfuerzo — de rogar. N o conceder lo tu medio. Quod J'arilius perpor vencer ó salir de alguna dificultad. Eludceos, tis. — te res tata confieret. Se hace que se pide, sino siendo m u y rogado. Preeaatánn res pro- lo que yo quiero ó deseo. Hoc estrépito, mucho ruido. Conquod voló confilt. Se le hacestrepe.os, tes. — exclamaciocrastinare; poetice inexorabilem se fingere. — desear de fuerza, violencia. Vis io euro nes. Exclamator. — fuerza alguno. Sui exspedationem jit. Se ha hecho un ovillo. Leo contra otra fuerza; que se resiste, hace fuerte. Obnixus; alteri commoeére. — digno. prius, nune leporern agit. Se Demereor, eris. — de día. hace de él cera y pábilo, ó lo illuctans, lis. — grandes serEmpezar á amanecer. Luce- que se quiere. Subjugus homo. vicios á algún» . Prcedare seo, lurisco, is.—dura de creerSe ha hecho el sordo. Suráutn de allqoo méritos. Que hace ó de sufrir alguna cosa. 7?em simulat; audiens non auclit. instrumentos músicos ó los N o se hace más que comer y toca. Orgánicas, i. — incuráifificilem esse. — acostumbrarse á la dureza y tosco beber en todo el día y la no- siones ó correrías. Incorsans, estilo de los Gracos y de Ca- che . Dies noctesque estur, tis. — infeliz á otro. Alicoi tón. 7n Gracchorum et Cato- bibitur. N o te hagas la tonta. ínj'elix. — justicia. Justifiais leetioae áurescere. — em-Ne stulta sis. Hacerse tarde.eus, a., um. — la sal. Sabarazada la mujer. Gravcsea, Tempusfingere,abire. Poner tinarais, ii; salinaior. — is. — estéril, infecundo. Ste- una escuadra á punto de ha- mención de algo. Memorator, rilesco, is. — el tonto. 7>ar-cerse á la vela. Classem velis eominernorator, oris. — m u dom sefiaeere.— el tonto en aplare. N o hacerse singular. chas presas, que anda, va la ocasión. 7n loco desipere. Se ooo excerpere. || El acto á pillar ó robar. Prcedahunel sordo. Obauáio, is. — flojo, de hacer caer, de empujar clus. — muchos gastos. Sutoblando, afeminado. Remolesco, para derribar. Labefiactatio,ptuosus, a, um. — ¡jacto de que se le deje la vida. Saluis. — hombre grande. Ven- labefiactio. — de hacer mal. tem pactus. — presas. Prcederse jsor persona de impor- Maíefiiceatia, ce'. — de hacer tancia. Se loagoom,fiaeere.— ó ejecutar algo. Factio. — de clatus; prcedator. — preseninsolente, arrogante, ¡asoleseo,hacer pedazos. Laceratio. — tes, regalos. Muoerator. — is. — insufrible, insoportable, de hacer surcos en la tierra. profesión de alguna cosa. Proaborrecible á todos. 7ti oáiom ¡mporcatio. — de hacer ó j'essus. — ruido con el moviómnibus venire; ómnibus odio extender las velas. Velifica- miento de los astros, ejMteto venire. — joven. Juvenesco,tio. Lo ejue se ha de hacer. de Júpiter. Astrisoous. — su is. — lánguido, endeble. 7?e- Paírandus,J'aciendus. Lo que nido. Nidificus. — vainas. Valaogueo, es; relanguesco, is.se ha de hacer caer ó se ha ginarius, ii; vagiaator. El que — lento , tardo, espacioso. de derribar. Labefiaciendos.no hace caso de la fama, raLentecí, es; lentesco, is. Lo — ejue se ha de hacer por sa- mee securus. El que ha hecho lodo. Lutesco, is. — mal en lario, jornal ó paga. Mercena- experiencia. Periclitatus. El que ha hecho el mismo camiun lado, herirse en él. Lotus rios, ce, oro. Lo que es, pasa, ojfem/ere. — m u y viejo. Per- sucede, se hace al jiresenle. no. 7íer remeosus. Partida de seoesco, is. — partícijJe conPrcesens,tis.Lo que hace pa- soldados que hace provisiones otro en todo acontecimiento decer naufragios, que destroza de granos. Frumeutatio. Las de fortuna. Se in omnes ccesus los navios. NaviJ'ragus, a, cosas que no hacen ruido. particípelo saciare: — pere-um. Lo que hace resonar las Muta. zoso, tardo, lento. Pigresco, olas. Uodisoous, ce, ooe. Lo hacia, prep. de acus. que deis. — pesado ))or estar carga- que hace ruido, estrépito, es- termina la situación ó colocación del lugar ó término del do. Gravesco, is. — plebeyo. truendo. Strepitaos, tis; creE patriciis exire. — pitagó-pax, acis. — un ruido des- movimiento. Versus, aáverrico. Ser discípulo de Pitágo- agradable. Obsooos, a, om. — sus, io, acl. — aquí, ó esta ras. Putagarisso, as. — pú- un ruido agudo y penetrante. parte. Horsum. — abajo. In blico. 7n valgos etoaoare. — Striáulus, a, um. — un ruido prceceps; deorsum. — aquel reo. Obstriago, is. — selva ósordo. Sobsor-áos, a, oro. — lugar. ¡Horsum. — dentro, por bosque. Silvesco, is. — silves-mucho ruido. Fr-agosos, a, dentro. Introrsum, introrsus. tre. 7c7. — tardo; entorpecerse. um. — mucho ruido, braman- — donde tú estás, hacia ti. Taraco, es; tarclesco, is. — do. Fremebondus, J'remen- Istrorsum. — adelante. Prortardo, lento, perezoso. Se- c/us. Lo que hace saber, ó da sum. — atrás. Retrorsurn. — goeseo, is. — uso y costum- á. entender y conocer algo. arriba. Sursum.— abajo. DeorNotorias, a, um. Lo ejue hace sum. — el monte. Montem verore.acción ¡avaleo, invaleseo, mente trophu.s, La coche, solo, que se está no litera, hace se de sin a, la hacerse metc. oro, ees; criado. comida, hace Gestatio. Allevar mí verosíMonocome ciertaen El 'ts. perhifteus, ce moso. Prceumbrans, á su ouno mun b rsoberbio, Ludisonus, sonido a ó cubre a, tis. lúgubre, orgulloso. uto. con a, Lo Lo um. que ella. que lastiSuEl hahace partes. sos. da. — quoversum. trorsurn. cualquiera Sinistrórsum, — la Quoqooversos, mano —Hacia la parte derecha. mano Francia. leevorsoro. ó izquiertodas quoDexIn