gorbeia derion - Untza Mendi Taldea

Transcripción

gorbeia derion - Untza Mendi Taldea
GORBEIA
DERION
ERAKUSKETA
Club Deportivo Bilbao 1912
EXPOSICIÓN
Aldamin Aldamiñapetik eta Gorbeiako gurutzea, Eiffel dorrearen
lehengusina txikia”
“Aldamin desde Aldamiñape y
la Cruz de Gorbeia, la prima pequeña de la Torre Eiffel”
DERIOKO KULTUR BIRIKA
Anboto plaza, 5 - 48160 DERIO, Bizkaia
2015eko apirilaren 9tik 29ra
Astelehenetik ostiralera,
10:00etatik 22:00etara
Larunbatetan, 10:00etatik 14:00etara
Del 9 al 29 de abril de 2015
Lunes a viernes de
10:00 a 22:00 h.
Sábados de 10:00 a 14:00 h.
E
uskal mendizaletasuna Bilbon jaio, eta indar handiarekin hedatu zen Euskal Herri osora. Horren guztiaren errudun Club Deportivo Bilbao izan zen. Talde horretako bazkideek –munduan zehar ibiliak–
inguru honetan jokatzen ez ziren kirol ugari ekarri zituzten, Bizkaiko hiriburura. Horietako bat mendi
txangoena izan zen. Kirol erabat berria zen gure artean, eta hasiera batean osasunarekin eta higienearekin zuen zerikusi garbia.
E
l montañismo vasco nace en Bilbao y se expande por toda Euskal Herria con gran interés. El Club
Deportivo Bilbao fue el culpable. Sus socios, gente viajada, trajeron a la capital de Bizkaia diferentes
deportes que aquí todavía no existían. Uno de ellos fue el montañismo. Era algo nuevo, estaba relacionado en su origen con la cura de aire y el higienismo.
Bilbotar horiek CLUB DEPORTIVO BILBAOren MENDI TALDEA eratu zuten, Euskal Herriko lehen mendi
elkarte edo kluba; eta estreinako ekitaldi tontor batera antolatutako lehen mendi txangoa izan zuten.
Horrako hori 1912an gertatu zen. Tranbia hartu, eta Arratiara, eta itzultzean, soldaduak bailiran, Bilbon
zehar desfilatu zuten, historia egiten ari zirela jakitun. Jendea espaloietan metatzen zen, nor ziren jakin
nahian; eta halako batean Urliak galdetu omen zuen: “Nor dira horiek?”, eta Berendiak erantzun: “Mendizaleak”; eta Urliak, berriro: “Eta zer egiten dute mendizaleek?”; eta Berendiak erantzun: “mendietan zehar
ibili”; eta Urliak: “Zeeeer?” Eta pasadizo horrekin mendizaletasuna zer edo zer handi bihurtzen hasi zen.
Estos bilbaínos y bilbaínas constituyen la SECCIÓN DE MONTAÑA DEL CLUB DEPORTIVO BILBAO, primer club de montaña vasco y lo inauguran con la primera expedición vasca montañera a una cumbre. Eso
fue en 1912. Un tranvía les desplazó hasta Arratia y, al regreso, desfilaron por Bilbao marcialmente sabedores que estaban haciendo historia. La gente se arremolinaba en las aceras, expectantes por saber quiénes
eran, así que uno pregunta en voz alta, ¿Quiénes son éstos que van desfilando? a lo que otro que estaba a
su vera le espeta, …montañeros… y vuelve a preguntar el primero...¿Y qué hacen los montañeros?.... respondiéndole de nuevo la misma persona, … pues andar por las montañas… a lo que el preguntón vuelve
a preguntar, …¿Y para qué?... Con esta anécdota comienza a sonar el montañismo como algo grande.
Igo zuten “tontor” hori Gorbeia izan zen. Gorbeiaganean egin zuten argazkia izan zen euskal mendizaletasunaren inaugurazio ekitaldia. Gorbeiako gurutzeak, hirugarrenak, hiru urte baino ez zeramatzan
Bizkaiko gailurrean. Lehenago beste bi egon ziren leku berberean, baina haizea haiek baino gehiago izan,
eta biak ala biak lurrean bukatu zuten.
La montaña en la que hacen cumbre se llama Gorbeia. Cuando tiraron la foto del grupo en la cumbre
fue lo que, podemos llamar, el descorche del montañismo vasco. Llevaba la actual Cruz de Gorbeia tres
años allí, pero ojo, es la tercera cruz en construirse en la cima de Bizkaia. Hubo dos antes en el mismo lugar
que sucumbieron a los vientos y cayeron al suelo.
Mendizaletasunaren zilbor-heste horrek lotzen ditu Gorbeia eta Bilbo, bai eta ere mendizaletasuna
bera eta gure euskal lurra. Historia horren lekukoak ekarri ditugu Deriora, Kultur Birikara: testuak, argazkiak, margolanak eta gure Euskal Herrian mendi kirolak duen garrantziaren beste zenbait. Aitzindari horiek duela 103 urte erein zuten hazia, egun harizti eder eta osasuntsu bihurtuta dagoena. Gure
herria aitzindari ez ezik, buru ere bilakatu da mendizaletasuna osatzen duten 13 kiroletatik zeinahitan,
munduan.
Este es el cordón umbilical que une a Gorbeia con Bilbao y con la instauración del deporte del montañismo en tierra vasca. Hemos traído al espacio Kultur Birika en Derio trozos de dicha historia, en forma
y manera de textos, fotografías históricas, cuadros y elementos diversos que muestran la importancia del
deporte del montañismo en Euskal Herria. Aquellos pioneros sembraron una semilla que 103 años después
ha crecido como un bosque de robles pues, nuestro país, es puntero y pionero en cualquier disciplina de
las 13 que existen en el montañismo mundial.
GORBEIA DERION ERAKUSKETAKO PROGRAMA
PROGRAMA EXPOSICIÓN GORBEIA DERION
2015-04-09. Irekiera ekitaldia, Gontzal Mendibil eta Iñaki Garcia Uri-
09-04-2015. Inauguración a cargo de Gontzal Mendibil e Iñaki García
2015-04-16. Juan Manuel Etxebarria etnolinguistaren hitzaldia.
16-04-2015. Conferencia de Juan Manuel Etxebarria (etnolinguista).
beren eskutik (19:30 h) “KONTUAK ETA KANTUAK”
Uribe (19:30 h.) “KONTUAK ETA KANTUAK”
“Gorbeia, mitoak eta euskera” (19:30 h)
“Gorbeia, mitoak eta euskera” (19:30 h.)
2015-04-18. Erakusketaren komisarioak berak azalduko du erakusketa.
18-04-2015. Visita guiada a la exposición por parte de su comisario.
“Gorbeiako istorioak” (12:00 h)
“Historias de Gorbeia” (12:00 h.)
2015-04-23. Iñaki Garcia Uribe mendizalearen hitzaldia. “Más de un
23-04-2015. Conferencia de Iñaki García Uribe (montañero). “Más de
siglo de historia del montañismo vasco” (19:30 h)
un siglo de historia del montañismo vasco” (19:30 h.)

Documentos relacionados